วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต...
TRANSCRIPT
![Page 1: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/1.jpg)
วณโรคในผตดเชอเอชไอว พญ.ศวะพร คกนก
ศนยวจยโรคเอดส สภากาดชาดไทย
![Page 2: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/2.jpg)
วณโรค(Tuberculosis) • วณโรคมสาเหตมาจากเชอแบคทเรย ไมโคแบคทเรยม ทเบอรคโลซส (Mycobacterium tuberculosis) หรอทเรยกยอๆวา TB
• คนพบโดย นายแพทย Robert Koch ในป 1882 • WHO กาหนดให วนท 24 มนาคม ของทกป เปนวน วณโรคสากล
![Page 3: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/3.jpg)
• ในป 2555 ประมาณสถานการณวณโรคของประเทศไทย มอตราอบตการณ ประมาณ 86,000 ราย ตอปและ มผ เสยชวตจากโรคนถง 9,800 รายตอป ซงไทยตดอนดบเปนหนงใน 22 ประเทศทมปญหาวณโรคมากทสด
วณโรค(Tuberculosis)
![Page 4: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/4.jpg)
เราตดเชอวณโรคไดอยางไร?
• วณโรคเปนโรคทตดตอโดยการแพรกระจายจากผ ปวยขณะไอ จาม หรอแมกระทงการพดคย
• โดยเชอจะลอยอยในอากาศไดเปนเวลานาน โดยเฉพาะในททอากาศไมถายเทหรอไมคอยมแสงสองถง เชน ตลาดสด หางสรรพสนคา โรงภาพยนต ในเครองบน ในรถประจาทาง
![Page 5: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/5.jpg)
• เมอเราหายใจเอาเชอวณโรคเขาไปกจะทาใหมโอกาสตดเชอได ถาเปนผ ทมรางกายแขงแรง รางกายจะสามารถควบคมเชอวณโรคไวไดดวยระบบภมคมกนของรางกาย
• ถาเปนผ ทมรางกายออนแอ เชน เดก คนชรา ผ ทมภมคมกนบกพรองกจะมโอกาสปวยเปนวณโรคไดสงเมอไดรบเชอเขาไป
เราตดเชอวณโรคไดอยางไร?
![Page 6: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/6.jpg)
แบงเปน 2 ระยะ คอ ระยะโรคสงบและระยะปวยเปนโรค 1. ตดเชอวณโรคในระยะสงบ
– มเชอวณโรคอยในตว แตไมเกดโรคและไมมอาการปวยใดๆ การตดเชอในระยะสงบสามารถเกดขนไดเมอระบบภมคมกนของผ ทตดเชอยงสามารถควบคมเชอแบคทเรยไดอย เชอแบคทเรยสามารถอยในรางกายไดนานหลายปโดยทไมทาใหเกดโรคหรออาการผดปกตใดๆ
ระยะของการตดเชอวณโรค
![Page 7: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/7.jpg)
2. ตดเชอระยะปวยเปนโรค – การปวยเปนโรคขนมาในภายหลงได เมอภมคมกนออนแอลง เชอ
วณโรคทอาศยอยในรางกายกจะการกระตนใหเกดโรค ซงอาจทาใหเกดโรคทปอด หรอ นอกปอดกได
ระยะของการตดเชอวณโรค
![Page 8: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/8.jpg)
วณโรคมอาการอยางไรบาง?
1. ไอ โดยระยะแรกมกไอแหงๆ นานมากกวา 3 อาทตย ตอมาอาจมไอมเสมหะและเจบชายโครงรวมดวย
2. ไข มกมไขตอนเยน มเหงอออกตอนกลางคน 3. ออนเพลย ไมมแรง 4. เบออาหาร นาหนกลด
![Page 9: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/9.jpg)
วณโรคมอาการอยางไรบาง?
5. ไอ ออกมามเลอดปน อาจมปรมาณลกนอย หรอมากกได
![Page 10: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/10.jpg)
การวนจฉยวณโรค
1.ชกประวตอาการความเจบปวยและการตรวจรางกายซงสามารถชวยในการวนจฉยไดในระดบหนง 2.ตรวจหาเชอวณโรคจากเสมหะ โดยตรวจดดวยกลองจลทรรศน หรอจากการนาเสมหะไปเพาะหาเชอโดยวธยอมสรวมกบผลเอกซเรยปอด
![Page 11: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/11.jpg)
ผลกระทบของการตดเชอเอชไอวตอวณโรค
• การตดเชอเอชไอวมความเสยงในการเกดวณโรคมอาการหลงจากรบเชอสงถง 113 เทา และเสยงสงขนมากถง 170 เทาถาเปนเอดส
• การตดเชอเอชไอวเปนปจจยสาคญททาใหผ ตดเชอวณโรคในระยะสงบ กลายเปนวณโรคระยะปวยเปนโรค โดยความเสยงทจะปวยเปนวณโรคจะเพมขน 15-30 เทา
• การเจบปวยจากวณโรคในผ ปวยตดเชอเอชไอว สามารถเกดไดท CD4 ทกระดบ ไมจาเปนวาจะตองม CD4 ตากวา 200 cells/mm3 เหมอนกบการตดเชอฉวยโอกาสสวนใหญ
![Page 12: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/13.jpg)
วณโรคปอด
วณโรคตอมนาเหลอง
วณโรคเยอหมสมอง
วณโรคแพรกระจาย
![Page 14: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/14.jpg)
ผลกระทบของการตดเชอวณโรคตอเอชไอว • ในผ ตดเชอเอชไอวทปวยเปนวณโรค พบวา วณโรคจะมผลเรงใหการ
ดาเนนโรคของ เอชไอว ลกลามสระยะเอดสเรวขน ทงนเนองจากเชอวณโรคจะกระตนภมคมกนของรางกายเพอ ตอสกบ เชอโรค แตผลเสยกลบทาใหเกดการกระตนการแบงตวของเชอเอชไอว
![Page 15: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/15.jpg)
การคดกรองวณโรคในผตดเชอ/ ผปวยเอดส
โดยเรมจากการซกถามอาการ และประวตเสยง ดงน 1. มอาการไข ไอ เบออาหาร นาหนกลด เหงอออกในเวลากลางคนตดตอกนเกน 2 สปดาห 2. เคยมประวตรกษาวณโรคมากอน หรอไม 3. เคยอาศยใกลชดกบผ ปวยวณโรคมากอน หรอไม 4. เคยมประวตใชสงเสพตดมากอน 5. เคยมประวตตองขงมากอน หรอไม
![Page 16: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/16.jpg)
ลกษณะอาการแตกตางจากวณโรคทวไปหรอไม?
• ลกษณะทางคลนกของผ ปวยวณโรคทตดเชอเอชไอว รวมดวย – อาการไอ ไอเปนเลอด หอบเหนอย เจบหนาอก เหมอนกบคนทวไป – มไขยาวนานกวา มนาหนกตวลดลงมากกวา – มการแพรกรกะจายของวณโรคปอดไปยงอวยวะอนๆ มากกวา เชน
เยอหมสมอง กระดก หรอ ตอมนาเหลอง
![Page 17: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/17.jpg)
การรกษาวณโรคในผปวยตดเชอเอชไอว
• จดประสงคของการรกษา คอตองการใหหาย ปองกนการตาย การ
กลบมาเปนใหม การดอยา และลดการแพรกระจายเชอ • การรกษาวณโรคในผ ปวยตดเชอเอชไอวใหยาเหมอนกบผ ปวย ไมตด
เชอเอชไอว คอสตรยาระยะสนตามวธมาตรฐาน (Standard course)
![Page 18: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/18.jpg)
การรกษาวณโรค • วณโรคสามารถรกษาใหหายขาดไดแตตองกนยาอยางตอเนองเปนใช
เวลารกษาอยางนอย 6 เดอน อาจจะใชเวลานานกวา 6 เดอนในบางกรณ • ใชยาหลายชนดรวมกนกเพอปองกนการดอยา ซงจะทาใหการรกษา
ลมเหลว
![Page 19: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/19.jpg)
ยารกษาวณโรคแบงออกเปน 2 ระยะ 1. ระยะเขมขน ในชวงเวลา 2 เดอนแรกการรกษาจะประกอบไปดวยตวยาหลก 4 ชนด ซงตวยาอาจจะอยในรปแบบของยาแยกเมดหรอรวมอยในเมดเดยวกนทเรยกวายารวมเมด ระยะเขมขนนถอวามความสาคญมากเพราะจะชวยลดปรมาณของเชอในปอดไดมากทสดและชวยลดการแพรกระจายของเชอดวย
การรกษาวณโรค
![Page 20: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/20.jpg)
2. ระยะตอเนอง ในชวงเวลา 4 เดอนตอมา การรกษาใชยาหลก 2 ชนด เพอกาจดเชอวณโรคทเหลออย ซงตวยาอาจจะอยในรปแบบของยาแยกเมดหรอเปนยารวมเมดกไดเชนกน
การรกษาวณโรค
![Page 21: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/21.jpg)
• หากกนยาครบตามสตรนกจะสามารถรกษาวณโรคได ซงการทานยาอยางตอเนองเปนเรองทสาคญมากเพราะหากทานยาไมครบ เชอวณโรคกจะมการพฒนาตวทาใหเกดการดอยา
การรกษาวณโรค
![Page 22: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/22.jpg)
การใหยาตานในผปวยตดเชอเอชไอวทเปนวณโรค
![Page 23: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/23.jpg)
ปญหาและขอคานงของการใหยาตานไวรสเอดสในผปวยทมวณโรครวมดวย
1. จานวนเมดยาทใชมจานวนคอนขางมาก 2. ผลขางเคยงจากทงยาวณโรคและยาตานไวรส ทคลายกน 3. การทาปฏกรยาระหวางยาตานไวรส และยาวณโรค 4. ภาวะภมฟนตว (immune reconstitution syndrome
(IRIS)พบอบตการณ10- 36%
![Page 24: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/24.jpg)
1. สงสาคญทสดในการรกษาวณโรคนนคอตวผ ปวยเอง ตองเครงครดกบตวเอง กนยาใหครบทกเมดและทกมอ และไมหยดยาเองเปนอนขาด เพราะอาจทาใหเชอวณโรคดอยาได
2. มาพบแพทยตามนดทกครงเพอตดตามผลของการรกษาและอาการขางเคยงจากการใชยาทอาจจะเกดขน
3. เนองจาก 2 สปดาหแรกของการรกษา ยงสามารถแพรเชออยได ชวงน จงไมคลกคลใกลชดกบผ อน
4. ผ ปวยควรเลกสบบหรและเลกดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลทกชนด เพราะจะยงทาใหอาการของวณโรคแยลง
การดแลผปวยวณโรค
![Page 25: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/25.jpg)
5. ปดปากและจมก เวลา ไอหรอจาม เพอปองกนการแพรกระจายเชอ 6. บวนเสมหะ ลงในกระปองหรอภาชนะทมฝาปดมดชด 7. ญาตหรอผดแลใกลชดทอยบานเดยวกบผ ปวย ควรไดรบการตรวจ
เอกซเรยปอด 8. จดสถานทพกใหอากาศถายเทสะดวก และ แสงแดดสองถง
การดแลผปวยวณโรค
![Page 26: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/26.jpg)
ควรปฏบตตวอยางไรเพอไมใหเปนวณโรค
• ออกกาลงกาย พกผอนใหเพยงพอ กนอาหารทมประโยชน • หลกเลยงสถานท แออด ไมมอากาศถายเท • ถามอาการสงสยวณโรค ควรรบไปพบแพทย
![Page 27: วัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีอ บ ต การณ ประมาณ 86,000 ราย ต อป และ ม ผ เส ยช](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022042412/5f2b55718ab32d309e24c9f9/html5/thumbnails/27.jpg)