คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท...

28

Upload: others

Post on 02-Feb-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให
Page 2: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

0

คมอผลประโยชนทบซอน

Conflict of Interest

โรงพยาบาลรองกวาง

ส านกงานสาธารณสขจงหวดแพร

Page 3: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

1

สารบญ

ค ำน ำ 2

บทท 1 ควำมหมำยของผลประโยชนทบซอน 3

บทท 2 หลกกำรและแนวทำงปฏบตเพอปองกนผลประโยชนทบซอน 7

บทท 3 กำรให – กำรรบของขวญและผลประโยชน 12

บทท 4 มำตรกำรทำงกฎหมำยเกยวกบกำรปองกนผลประโยชนทบซอน 17

บทท 5 กรณตวอยำง 23

Page 4: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

2

ค าน า

คมอกำรบรหำรจดกำรเพอปองกนผลประโยชนทบซอน ไดรวบรวมหลกกำรและแนวคด พรอมตวอยำงเพอกำรบรหำรจดกำรระหวำงผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชน สำธำรณะทมผลตอกำรปฏบตหนำทของเจำหนำทภำครฐ ซงเปนสถำนกำรณทเจำหนำทของรฐม ผลประโยชนสวนตนอย และไดใชอทธพลตำมอ ำนำจหนำทและควำมรบผดชอบเพอใหเกดประโยชนสวนตว โดยกอใหเกดผลเสยตอผลประโยชนสวนรวม ในหลำยรปแบบไมเฉพำะในรปของ ตวเงนหรอทรพยสนเทำนน แตรวมถงผลประโยชนอน ๆ ทไมใชในรปตวเงนหรอทรพยสนดวย

คมอเลมน จะน ำเสนอถงหลกกำร แนวคด กรณตวอยำงพรอมขอเสนอแนวทำงน ำไปปรบใชในกำรบรหำรจดกำรผลประโยชนทบซอนเพอลดปญหำกำรทจรตประพฤตมชอบ ใหหมดไปในทสด

หวงเปนอยำงยงวำคมอเลมน จะเปนประโยชนตอผบรหำร ขำรำชกำร เจำหนำท ในสงกดส ำนกงำนสำธำรณสขจงหวดแพรทกระดบทกคน รวมทงผทสนใจศกษำแนวทำง เกยวกบกำรปฏบตงำนเพอปองกนผลประโยชนทบซอนในกำรบรหำรและเพอใหกำรปฏบตงำน มประสทธภำพสงสดตอไป ผจดท ำ

คณะกรรมกำรวเครำะหควำมเสยงเกยวกบกำรปฏบตงำนทอำจเกด ผลประโยชนทบซอนและจดท ำคมอผลประโยชนทบซอน โรงพยำบำลรองกวำง กมภำพนธ 2561

Page 5: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

3

บทท 1

ความหมายของผลประโยชนทบซอน (Conflict Of Interests)

ผลประโยชนทบซอน (Conflict Of Interests) หรอควำมขดแยงกนระหวำงผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวม หรอผลประโยชนขดกน หมำยถง กำรทเจำหนำทรฐปฏบตหนำทโดยค ำนงถงประโยชนสวนตนหรอพวกพองเปนหลก ซงถอเปนควำมผดเชงจรยธรรมและเปนควำมผดขนแรกทจะน ำไปสกำรทจรต

ส ำนกงำน กพ.ไดนยำมควำมขดแยงกนระหวำงผลประโยชนทบซอนและผลประโยชนสวนรวม (Conflict Of Interests) หมำยถง สถำนกำรณหรอกำรกระท ำทบคคลไมวำจะเปนนกกำรเมอง ขำรำชกำร พนกงำนบรษท หรอผบรกำรมผลประโยชนสวนตวมำกจนมผลตอกำรตดสนใจ หรอกำรปฏบตหนำทในต ำแหนงหนำท ทบคคลนนรบผดชอบอย และสงผลกระทบตอประโยชนของสวนรวม กลำวคอ กำรทเจำหนำทของรฐตดสนใจหรอปฏบตหนำทในต ำแหนงของตน อนกอใหเกดประโยชนตอตนเองหรอพวกพอง มำกกวำประโยชนสวนรวม ซงกำรกระท ำดงกลำวจะเกดขนอยำงรตวหรอไมรตว ทงเจตนำและไมเจตนำ ในรปแบบทหลำกหลำยจนกระทงกลำยเปนธรรมเนยมปฏบตทไมเหนวำเปนควำมผด ตวอยำงกำรกระท ำดงกลำวมใหพบเหนไดมำกในสงคม สงผลใหบคคลนนขำดกำรตดสนใจทเทยงธรรม เนองจำกกำรยดผลประโยชนสวนตนเปนหลกไดสงผลเสยหำยใหเกดขนกบประเทศชำต กอใหเกดกำรกระท ำทผดจรยธรรมและจรรยำบรรณของเจำหนำทของรฐทตองค ำนงถงประโยชนสำธำรณะ แตกลบตดสนใจหรอปฏบตหนำทโดยค ำนงถงประโยชนสวนตนหรอพวกพองเปนหลก

นยามศพทและแนวคดส าคญ

ผลประโยชนสวนตน (private interest) “ผลประโยชน” คอ สงใดๆ ทมผลตอบคคล/กลม ไมวำในทำงบวกหรอลบ “ผลประโยชนสวนตน” ไมไดครอบคลมเพยงผลประโยชนดำนกำรงำนหรอธรกจของเจำหนำท แตรวมถงคนทตดตอสมพนธดวย เชน เพอน ญำต คแขง ศตร เมอใดเจำหนำทประสงคจะใหคนเหลำนไดหรอเสยประโยชน เมอนนกถอวำมเรองผลประโยชนสวนตนมำเกยวของ ผลประโยชนสวนตนม๒ประเภทคอทเกยวกบเงน(pecuniary)และทไมเกยวกบเงน(non-pecuniary)

๑. ผลประโยชนสวนตนทเกยวกบเงน ไมไดเกยวกบกำรไดมำซงเงนทองเทำนน แตยงเกยวกบกำรเพมพนประโยชนหรอปกปองกำรสญเสยของสงทมอยแลว เชน ทดน หน ต ำแหนงในบรษททรบงำนจำกหนวยงำน รวมถงกำรไดมำซงผลประโยชนอนๆ ทไมไดอยในรปตวเงน เชน สมปทำน สวนลดของขวญ หรอของทแสดงนำใจไมตรอนๆ

๒. ผลประโยชนทไมเกยวกบเงน เกดจำกควำมสมพนธระหวำงบคคล ครอบครว หรอกจกรรมทำงสงคมวฒนธรรมอน ๆ เชน สถำบนกำรศกษำ สมำคม ลทธ แนวคด มกอยในรปควำมล ำเอยง/อคต/เลอกทรกมกทชง และมขอสงเกตวำแมแตควำมเชอ/ควำมคดเหนสวนตวกจดอยในประเภทน

Page 6: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

4

หนาทสาธารณะ (public duty) หนำทสำธำรณะของผททำงำนใหภำครฐคอ กำรใหควำมส ำคญอนดบตนแกประโยชนสำธำรณะ (public interest) คนเหลำนไมจ ำกดเฉพำะเจำหนำทของรฐทงระดบทองถนและระดบประเทศเทำนน แตยงรวมถงคนอน ๆ ททำงำนใหภำครฐ เชน ทปรกษำ อำสำสมคร ผลประโยชนสาธารณะ(public interest) คอประโยชนของชมชนโดยรวม ไมใชผลรวมของผลประโยชนของปจเจกบคคล และไมใชผลประโยชนของกลมคน กำรระบผลประโยชนสำธำรณะไมใชเรองงำย แตในเบองตนเจำหนำทภำครฐสำมำรถใหควำมส ำคญอนดบตนแกสงน โดย - ท ำงำนตำมหนำทอยำงเตมทและมประสทธภำพ - ท ำงำนตำมหนำทตำมกรอบและมำตรฐำนทำงจรยธรรม - ระบผลประโยชนทบซอนทตนเองมหรออำจจะมและจดกำรอยำงมประสทธภำพ - ใหควำมส ำคญอนดบตนแกผลประโยชนสำธำรณะ มควำมคำดหวงวำเจำหนำทตองจ ำกดขอบเขตท ประโยชนสวนตนจะมำมผลตอควำมเปนกลำงในกำรทำหนำท - หลกเลยงกำรตดสนใจหรอกำรท ำหนำททมผลประโยชนทบซอน - หลกเลยงกำรกระทำ/กจกรรมสวนตนทอำจท ำใหคนเหนวำไดประโยชนจำกขอมลภำยใน - หลกเลยงกำรใชต ำแหนงหนำทหรอทรพยำกรของหนวยงำนเพอประโยชนสวนตน - ปองกนขอครหำวำไดรบผลประโยชนทไมสมควรจำกกำรใชอ ำนำจหนำท - ไมใชประโยชนจำกต ำแหนงหรอขอมลภำยในทไดขณะอยในต ำแหนงขณะทไปหำต ำแหนงงำนใหม

ผลประโยชนทบซอน (Conflict of Interests) องคกรสำกล คอ Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) นยำมวำเปนควำมทบซอนระหวำงผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนทบซอน ม ๓ ประเภท คอ

๑.ผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรง(actual)มควำมทบซอนระหวำงผลประโยชนสวนตนและสำธำรณะเกดขน

๒. ผลประโยชนทบซอนทเหน (perceived & apparent) เปนผลประโยชนทบซอนทคนเหนวำม แตจรงๆ อำจไมมกได ถำจดกำรผลประโยชนทบซอนประเภทนอยำงขำดประสทธภำพ กอำจนำมำซงผลเสยไมนอยกวำกำรจดกำรผลประโยชนทบซอนทเกดขนจรง ขอนแสดงวำเจำหนำทไมเพยงแตจะตองประพฤตตนอยำงมจรยธรรมเทำนน แตตองทำใหคนอน ๆรบรและเหนดวยวำไมไดรบประโยชนเชนนนจรง

๓.ผลประโยชนทบซอนทเปนไปได(potential)ผลประโยชนสวนตนทมในปจจบนอำจจะทบซอนกบผลประโยชนสำธำรณะไดในอนำคต

หนาททบซอน (conflict of duty) หรอผลประโยชนเบยดซอนกน (competing interests) ม ๒ ประเภท

๑. ประเภทแรก เกดจำกกำรทเจำหนำทมบทบำทหนำทมำกกวำหนง เชน เปนเจำหนำทในหนวยงำนและ เปนคณะกรรมกำรดำนระเบยบวนยประจำหนวยงำนดวย ปญหำจะเกดเมอไมสำมำรถแยกแยะบทบำทหนำททงสองออกจำกกนไดอำจทำใหทำงำนไมมประสทธภำพ หรอแมกระทงเกดควำมผดพลำดหรอผดกฎหมำย ปกตหนวยงำนมกมกลไกปองกนปญหำนโดยแยกแยะบทบำทหนำทตำงๆ ใหชดเจน แตกยงมปญหำไดโดยเฉพำะอยำงยงในหนวยงำนทมกำลงคนนอยหรอมเจำหนำทบำงคนเทำนนทสำมำรถท ำงำนบำงอยำงทคนอนๆ ท ำไมได คนสวนใหญไมคอยหวงปญหำนกนเพรำะดเหมอนไมมเรองผลประโยชนสวนตนมำเกยวของ

Page 7: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

5

๒. ประเภททสอง เกดจำกกำรทเจำหนำทมบทบำทหนำทมำกกวำหนงบทบำท และกำรท ำบทบำทหนำท ในหนวยงำนหนงนน ท ำใหไดขอมลภำยในบำงอยำงทอำจน ำมำใชเปนประโยชนแกกำรท ำบทบำทหนำทใหแก อกหนวยงำนหนงไดผลเสยคอถำน ำขอมลมำใชกอำจเกดกำรประพฤตมชอบหรอควำมล ำเอยง/อคตตอคนบำงกลม ควรถอวำหนำททบซอนเปนปญหำผลประโยชนทบซอนดวยเพรำะวำมหลกกำรจดกำรแบบเดยวกนนนคอกำรตดสนใจท ำหนำทตองเปนกลำงและกลไกกำรจดกำรผลประโยชนทบซอนกสำมำรถน ำมำจดกำรกบหนำททบซอนได

ผลประโยชนสวนรวมหรอผลประโยชนสาธารณะ (Public Interests) หมำยถง สงใดกตำมทใหประโยชนสขแกบคคลทงหลำยในสงคม ผลประโยชนสำธำรณะ ยงหมำยรวมถงหลกประโยชนตอมวลสมำชกในสงคม ควำมขดแยงกนระหวำงผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวม (Conflict Of Interests) เปนสถำนกำรณทบคคลในฐำนะพนกงำนหรอเจำหนำทของรฐ ใชต ำแหนงหรออ ำนำจหนำทในกำรแสวงประโยชนแกตนเอง กลมหรอพวกพอง ซงเปนกำรละเมดทำงจรยธรรม และสงผลกระทบหรอควำมเสยหำยตอประโยชนสำธำรณะ ค ำอนทมควำมหมำยถงควำมขดแยงกนแหงผลประโยชนสวนตนและสวนรวม ไดแก กำรมผลประโยชนทบซอน ควำมขดกนระหวำงผลประโยชนของผด ำรงต ำแหนงสำธำรณะ และรวมถงคอรรปชนเชงนโยบำย คอรรปชนสเทำ

รปแบบของผลประโยชนทบซอน แบงออกเปน 7 รปแบบ ไดแก 1. การรบผลประโยชนตางๆ (Accepting benefits) คอกำรรบสนบน หรอรบของขวญหรอ

ผลประโยชนในรปแบบอนๆ ทไมเหมำะสมและมผลตอกำรปฏบตงำนของเจำหนำท เชน หนวยงำนรำชกำรรบเงนบรจำคสรำงส ำนกงำนจำกนกธรกจหรอบรษทธรกจทเปนคสญญำกบหนวยงำน กำรใชงบประมำณ ของรฐเพอจดซอจดจำงแลวเจำหนำทไดรบของแถมหรอผลประโยชนอนตอบแทน

2. การท าธรกจกบตวเอง (Self-dealing) หรอเปนคสญญา (Contracts) หมำยถง สถำนกำรณทเจำหนำทของรฐมสวนไดเสยในสญญำทท ำกบหนวยงำนทตนสงกด เชน กำรใชต ำแหนงหนำททท ำใหหนวยงำนท ำสญญำซอสนคำจำกบรษทของตนเองหรอจำงบรษทของตนเองเปนทปรกษำ หรอซอทดน ของตนเองในกำรจดสรำงส ำนกงำน

3. การท างานหลงจากออกจากต าแหนงสาธารณะหรอหลงเกษยณ (Post-employment) หมำยถงกำรทบคลำกรออกจำกหนวยงำนของรฐและไปท ำงำนในบรษทเอกชนทด ำเนนธรกจประเภทเดยวกบทตนเองเคยมอ ำนำจควบคม ก ำกบ ดแล

4. การท างานพเศษ (Outside employment or moonlighting) เชน เจำหนำทของรฐตงบรษทด ำเนนธรกจทเปนกำรแขงขนกบหนวยงำนหรอองคกรสำธำรณะทตนสงกด หรอกำรรบจำงเปนทปรกษำโครงกำรโดยอำศยต ำแหนงในรำชกำรสรำงควำมนำเชอถอวำโครงกำรของผวำจำงจะไมมปญหำตดขด ในกำรพจำรณำจำกหนวยงำนทตนสงกดอย

Page 8: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

6

5. การรบรขอมลภายใน (Inside information) หมำยถง สถำนกำรณทผด ำรงต ำแหนง สำธำรณะใชประโยชนจำกกำรรขอมลภำยในเพอประโยชนของตนเอง เชน ทรำบวำจะมกำรตดถนนไปตรงไหนกรบไปซอทดนโดยใสชอภรรยำ หรอทรำบวำจะมกำรซอทดนเพอท ำโครงกำรของรฐกรบไปซอทดนเพอเกงก ำไรและขำยใหกบรฐ ในรำคำทสงขน

6. การใชทรพยสนของหนวยงานเพอประโยชนของธรกจสวนตว (Using your employer’s property for private advantage) เชน กำรน ำเครองใชส ำนกงำนตำงๆกลบไปใชทบำน กำรน ำรถยนตในรำชกำรไปใชเพองำนสวนตว

7. การน าโครงการสาธารณะลงในเขตเลอกตงเพอประโยชนในทางการเมอง (Pork-belling) เชน กำรทรฐมนตรอนมตโครงกำรของกระทรวงไปลงในพนทหรอบำนเกดของตนเอง หรอกำรใชงบประมำณสำธำรณะ เพอกำรหำเสยงเลอกตง

จำกรปแบบประเภทตำงๆของปญหำควำมขดแยงกนในประโยชนสวนตวและประโยชนสวนรวม จะเหนวำโอกำสควำมเปนไปไดทจะเกดปญหำมสงมำกเพรำะปญหำดงกลำวมขอบเขตครอบคลมพฤตกรรมทเขำขำยควำมขดแยงอยำงกวำงขวำง ดงนนกลไกหรอเครองมอสวนใหญทใชในกำรจดกำรกบปญหำ ควำมขดแยง ของผลประโยชนสวนตวกบผลประโยชนสวนรวม คอ กำรมหลกคณธรรมและจรยธรรม ในกำรท ำงำนของบคคลสำธำรณะรวมถงกำรมกฎหมำยทสำมำรถครอบคลมถงกำรกระท ำผดเกยวกบผลประโยชนทบซอนทกรปแบบ

Page 9: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

7

บทท 2

หลกการและแนวทางปฏบตเพอปองกนผลประโยชนทบซอน

หลกกำร 4 ประกำรส ำหรบกำรจดกำรผลประโยชนทบซอน

1.ปกปองผลประโยชนสาธารณะกำรท ำเพอผลประโยชนของสำธำรณเปนหนำทหลกเจำหนำทตองตดสนใจและใหค ำแนะน ำภำยในกรอบกฎหมำยและนโยบำยจะตองท ำงำนในขอบเขตหนำท พจำรณำควำมถกผดไปตำมเนอผำไมใหผลประโยชนสวนตนมำแทรกแซงรวมถงควำมเหนหรอทศนคตสวนบคคลปฏบตตอแตละบคคลอยำงเปนกลำงไมมอคตล ำเอยงดวยเรองศำสนำ อำชพ จดยนทำงกำรเมอง เผำพนธ วงศตระกล ฯลฯ ทงนเจำหนำทไมเพยงปฏบตตำมกฎหมำยเทำนน แตตองมจรยธรรมดวย

2.สนบสนนความโปรงใสและพรอมรบผดกำรจดกำรผลประโยชนทบซอนตองอำศยกระบวนกำรแสวงหำ เปดเผยและจดกำรทโปรงใส นนคอ เปดโอกำสใหตรวจสอบ และมควำมพรอมรบผด มวธกำรตำงๆเชนจดทะเบยนผลประโยชนโยกยำยเจำหนำทจำกต ำแหนงทเกยวของกบผลประโยชนทบซอน กำรเปดเผยผลประโยชนสวนตนหรอควำมสมพนธทอำจมผลตอกำรปฏบตหนำทถอเปนขนตอนแรกของกำรจดกำรผลประโยชนทบซอน กำรใชกระบวนกำรอยำงเปดเผยทวนำ จะท ำใหเจำหนำทรวมมอและสรำงควำมเชอมนแกประชำชน ผรบบรกำร และผมสวนไดสวนเสย

3.สงเสรมความรบผดชอบสวนบคคลและปฏบตตนเปนแบบอยาง กำรแกปญหำหรอจดกำรผลประโยชนทบซอนจะสะทอนถงควำมยดหลกคณธรรมและควำมเปนมออำชพของเจำหนำทและองค กรจดกำรตองอำศยขอมลน ำเขำจำกทกระดบในองคกรฝำยบรหำรตองรบผดชอบเรองกำรสรำงระบบและนโยบำยและเจำหนำทกมควำมรบผดชอบตองระบผลประโยชนทบซอนทตนมเจำหนำทตองจดกำรกบเรองสวนตนเพอหลกเลยงผลประโยชนทบซอนมำกทสดเทำทจะท ำได และผบรหำรกตองเปนแบบอยำงดวย

4.สรางวฒนธรรมองคกรผบรหำรตองสรำงสภำพแวดลอมเชงนโยบำยทชวยสนบสนนกำรตดสนใจในเวลำทมประเดนผลประโยชนทบซอนทเกดขนและกำรสรำงวฒนธรรมแหงควำมซอตรงตอหนำทซงตองอำศยวธกำรดงน

-ใหขอแนะน ำและกำรฝกอบรมเจำหนำทเพอสงเสรมควำมเขำใจเกยวกบกฎเกณฑและกำรปฏบตรวมถงกำรใชกฎเกณฑทมในสภำพแวดลอมกำรท ำงำน

-สงเสรมใหมกำรสอสำรอยำงเปดเผยและมกำรเสวนำแลกเปลยนใหเจำหนำทสบำยใจในกำรเปดเผยและหำรอเกยวกบผลประโยชนทบซอนในทท ำงำน

Page 10: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

8

-ปองกนไมใหขอมลเกยวกบผลประโยชนทบซอนทเจำหนำทเปดเผยเพอมใหมผน ำไปใชในทำงทผด

-ใหเจำหนำทมสวนรวมในกำรพฒนำและปรบปรงนโยบำยและกระบวนกำรจดกำรผลประโยชนทบซอนเพอใหรสกเปนเจำของและปฏบตตำมในเวลำเดยวกนกตองสรำงระบบโดยกำรพฒนำในเรองตอไปน

1.มำตรฐำนในกำรสงเสรมควำมซอตรงตอหนำทโดยรวมไวในขอก ำหนดทำงจรยธรรม

2.กระบวนกำรระบควำมเสยงและจดกำรผลประโยชนทบซอน

3.กลไกควำมพรอมรบผดทงภำยในและภำยนอก

4.วธกำรจดกำร(รวมถงกำรลงโทษ)ทท ำใหเจำหนำทถอวำเปนควำมรบผดชอบของตนเองทจะตองท ำตำมกฎระเบยบและมำตรฐำน

แนวทางการจดการผลประโยชนทบซอน

กรอบกำรท ำงำนนเปนวธกำรกวำง ๆ ไมจ ำกดอยกบรำยละเอยดขอกฎหมำยทเกยวของ สำมำรถน ำไปพฒนำเปนรปแบบกำรจดกำรตำมบรบทขององคกรและกฎหมำยได ม ๖ ขนตอน สำหรบกำรพฒนำและกำรปฏบตตำมนโยบำยกำรจดกำรผลประโยชนทบซอน

๑. ระบวำมผลประโยชนทบซอนแบบใดบำงทมกเกดขนในองคกร ๒. พฒนำนโยบำยทเหมำะสม รวมถงกลยทธกำรจดกำรและแกไขปญหำ ๓. ใหกำรศกษำแกเจำหนำทและผบรหำรระดบตำง ๆ รวมถงเผยแพรนโยบำยกำรจดกำรผลประโยชนทบซอนใหทวถงในองคกร

๔. ด ำเนนกำรเปนแบบอยำง ๕. สอสำรใหผมสวนไดเสย ผรบบรกำร ผสนบสนนองคกร และชมชนทรำบถงควำมมงมน ในกำรจดกำรผลประโยชนทบซอน

๖. บงคบใชนโยบำยและทบทวนนโยบำยสม ำเสมอ

รายละเอยดแตละขนตอน

1)การระบผลประโยชนทบซอน

Page 11: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

9

-ขนตอนแรกนคอกำรระบวำในกำรท ำงำนของหนวยงำนมจดใดบำงทเสยงตอกำรเกดผลประโยชนทบซอนและผลประโยชนทบซอนทจะเกดขนไดนนมประเภทใดบำง

-เปำหมำยส ำคญคอ องคกรตองรวำอะไรคอผลประโยชนทบซอนทเปนไปไดเพอปองกนไมใหเกดผลประโยชนทบซอนเกดขนจรงและทเหน

-กำรมสวนรวมของเจำหนำทมสวนส ำคญ เพรำะจะท ำใหระบจดเสยงไดครอบคลมและท ำใหเจำหนำทรสกเปนเจำของและรวมมอกบนโยบำย

-ตวอยำงผลประโยชนสวนตน เชน ผลประโยชนทำงกำรเงน/ เศรษฐกจ(เชนหน) ธรกจสวนตว/ครอบครว ควำมสมพนธสวนตว (ครอบครว ชมชน ชำตพนธ ศำสนำฯลฯ)ควำมสมพนธกบองคกำรอน(เอนจโอ สหภำพกำรคำ พรรคกำรเมอง ฯลฯ) กำรท ำงำนเสรม ควำมเปนอร/กำรแขงขนกบคนอน/กลมอนๆ

-ตวอยำงของจดเสยง เชนกำรปฏบตสมพนธกบภำคเอกชน กำรท ำสญญำจดซอจดจำง กำรตรวจตรำเพอควบคมคณภำพมำตรฐำนของกำรท ำงำนหรออปกรณในภำคธรกจ กำรออกใบอนญำต กำรใหบรกำรทอปสงคมำกกวำอปทำน กำรกระจำยงบรำชกำร กำรปรบปรงกำรลงโทษ กำรใหเงน/สงของ สนบสนนชวยเหลอผเดอดรอน กำรตดสนขอพพำท ฯลฯ ทงนรวมถงงำนทสำธำรณะหรอสอมวลชนใหควำมสนใจเปนพเศษ

-กำรระบผลประโยชนทบซอนนตองพจำรณำนยำมและขอก ำหนดทำงกฎหมำยท เกยวของประกอบดวย

2) พฒนากลยทธและตอบสนองอยางเหมาะสม

-องคประกอบประกำรหนงในกำรจดกำรผลประโยชนทบซอนกคอ ควำมตระหนกของผบรหำรและเจำหนำทเกยวกบวธกำรจดกำรผลประโยชนทบซอน รวมถงควำมรบผดชอบของแตละคน ดงนน กฎเกณฑเกยวกบกำรจดกำรตองแยกใหชดระหวำงควำมรบผดชอบขององคกร และควำมรบผดชอบของสมำชกในองคกรและยงตองท ำใหผบรหำรและเจำหนำทสำมำรถ

-รไดวำเมอใดมผลประโยชนทบซอนเกดขน และในแบบใด (แบบเกดขนจรง แบบทเหนหรอแบบเปนไปได)

-เปดเผยผลประโยชนทบซอนและบนทกกลยทธตำงๆทใชเพอกำรจดกำร

-ตดตำมประสทธภำพของกลยทธทใช

3)ใหความรแกเจาหนาทและหวหนางานระดบสง

Page 12: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

10

-เพอใหกำรจดกำรผลประโยชนทบซอนมประสทธภำพ ตองมกำรใหควำมรอยำงตอเนองตงแตเจำหนำทในองคกร เอกชนทมำท ำสญญำ อำสำสมคร หวหนำงำนระดบสง และกรรมกำรบรหำร เรมตงแตกำรปฐมนเทศและตอเนองในระหวำงกำรท ำงำน เจำหนำททกคนควรสำมำรถเขำถงนโยบำยและขอมลทจะชวยใหพวกเขำสำมำรถระบและเปดเผยผลประโยชนทบซอน สวนตวผบรหำรเองกตองรวธจดกำรผลประโยชนทบซอน

-ขนตอนแรกของกำรใหควำมรคอสรำงควำมเขำใจวำอะไรคอผลประโยชนทบซอน ผลประโยชนทบซอนใดเกดขนบอยในองคกร อะไรคอจดเสยงทระบในนโยบำย รวมถงควำมแตกตำงของควำมรบผดชอบในกำรปฏบตตำมนโยบำยของผมต ำแหนงหนำทตำงกน ควรใหเอกสำรบรรยำยพรอมตวอยำงทชดเจนส ำหรบกำรระบและจดกำรผลประโยชนทบซอน โดยเนนตรงทเปนจดเสยงมำกๆเชน กำรตดตอ กำรรวมท ำงำนกบภำคเอกชน กำรแลกเปลยนบคลำกรกบภำคเอกชน กำรแปรรป กำรลดขนตอนและกระจำยอ ำนำจควำมสมพนธกบเอนจโอและกจกรรมทำงกำรเมอง เปนตน

-นอกจำกใหควำมรแลว ควำมตนตวและเอำใจใสของผบรหำร รวมถงกลยทธ กำรจดกำรทมประสทธภำพจะมสวนอยำงส ำคญในกำรชวยใหเจำหนำทปฏบตตำม กำรสรำงควำมตนตวและควำมเอำใจใสจะชวยในกำรแสวงหำจดเสยงและพฒนำวธกำรปองกนปญหำทเกดขนตอไป

4)การด าเนนการเปนแบบอยาง

-กำรจดกำรผลประโยชนทบซอนทมประสทธภำพ จ ำเปนตองอำศยควำมทมเทของผทอยในต ำแหนงระดบบรหำรซงตองแสดงภำวะผน ำ สนบสนนนโยบำยและกระบวนกำรอยำงแขงขน สนบสนนใหเจำหนำทเปดเผยผลประโยชนทบซอนและใหควำมชวยเหลอแกไข

-ผบรหำรตอง 1.พจำรณำวำมขอมลเพยงพอทจะชวำหนวยงำนมปญหำผลประโยชนทบซอนหรอไม 2)ชงน ำหนกประโยชนขององคกร ประโยชนสวนบคคล และประโยชนสำธำรณะ และพจำรณำวำอะไรคอวธทดทสดในกำรจดกำรหรอแกไขผลประโยชนทบซอน 3)พจำรณำปจจยอนๆรวมถงระดบและลกษณะของต ำแหนงหนำทของเจำหนำททเกยวของรวมถงลกษณะของผลประโยชนทบซอน

5)สอสารกบผมสวนไดเสย

-ประเดนส ำคญคอภำพลกษณขององคกรในกำรรบรของผมสวนไดสวนเสย เนองจำกไมสำมำรถจดกำรกบผลประโยชนทบซอนไดดเพยงใด ถำผมสวนไดเสยรบรเปนตรงกนขำมกบผลเสยทเกดขนกเลวรำยไมแพกน -กำรท ำงำนกบองคกรภำยนอกไมวำเปนเอนจโอหรอภำคธรกจ องคกรตองระบจดเสยง ของผลประโยชนทบซอนกอนและพฒนำวธปองกน ไมวำเปนเรองขอมลภำยใน หรอโอกำสกำรใชอ ำนำจหนำทเพอผลประโยชนและตองแจงแกองคกรภำยนอกใหทรำบนโยบำยกำรจดกำรผลประโยชนทบซอนและผลทตำมมำหำกไมปฏบตตำมนโยบำย เชน

Page 13: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

11

ยกเลกสญญำหรอด ำเนนกำรตำมกฎหมำย บำงองคกรภำครฐจะอำศยจรยธรรมธรกจเพอสอสำรเกยวกบหนำทและควำมพรอมรบผดทผท ำธรกจมกบหนสวนและผท ำสญญำดวย

-นอกจำกนควรสอสำรแบบสองทำงกบองคกรภำยนอก อำจใชวธตำงๆเชน ใหมสวนรวมในกำรระบจดเสยงและรวมกนพฒนำกลไกปองกน แกไขปญหำ ขอรบฟงควำมเหนตอรำงนโยบำยกำรจดกำรผลประโยชนทบซอน รวมทบทวนและปรบปรงกลไกกำรแสวงหำและแกไขผลประโยชนทบซอน วธเหลำนจะท ำใหไดนโยบำยทสอดคลองควำมคำดหวงสำธำรณะและไดรบควำมรวมมอจำกผมสวนไดสวนเสย ทงนในกำรรวมกนจดกำรผลประโยชนทบซอนกบผมสวนไดสวนเสยน องคกรภำครฐตองท ำใหกำรตดสนใจทกขนตอนโปรงใสและตรวจสอบได

6) การบงคบใชและทบทวนนโยบาย

-ระบบจดกำรผลประโยชนทบซอนไดรบกำรทบทวนประสทธภำพสม ำเสมอ โดยสอบถำมขอมลจำกผใชระบบและผมสวนไดสวนเสยอนๆ เพอใหระบบใชไดจรง และตอบสนองตอสภำพกำรท ำงำน รวมถง สภำพสงคม เศรษฐกจเปลยนแปลง อกทงยงสรำงควำมรสกเปนเจำของและควำมรวมมอ นอกจำกนยงอำจเรยนรจำกองคกรอนๆ กำรแสวงหำกำรเรยนรเชนนยงเปนกำรสอสำรวำองคกรมควำมมงมนในกำรจดกำรผลประโยชนทบซอนอกดวย กำรทบทวนควรครอบคลมจดเสยงและมำตรกำรและผลกำรทบทวนหรอมกำรเปลยนแปลงตองสอสำรใหแกเจำหนำทผปฏบตใหเขำใจ และปรบเปลยนกำรท ำงำนใหสอดคลองกน โดยอำจพฒนำระบบสนบสนนเพอชวยพฒนำทกษะและกำรใหค ำปรกษำแกเจำหนำท

Page 14: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

12

บทท 3

การให – การรบของขวญและผลประโยชน

หลกกำรและแนวคดนสำมำรถประยกตใชประกอบกำรด ำเนนกำรตำมนโยบำยกำรใหและรบของขวญและผลประโยชนของขำรำชกำรพลเรอนและเจำหนำทภำครฐ ในประมวลจรยธรรมขำรำชกำรพลเรอน ขอบงคบวำดวยจรรยำขำรำชกำรของสวนรำชกำรตำมพระรำชบญญตระเบยบขำรำชกำรพลเรอนพ .ศ. 2551 และประกำศคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมกำรทจรตแหงชำต เรองหลกเกณฑกำรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยำของเจำหนำทของรฐ พ.ศ.2543

เจตนารมณ เนองจำกควำมเชอถอไววำงใจของประชำชนตอกำรปฏบตงำนของขำรำชกำรและเจำหนำท

ภำครฐวำ จะตองตดสนใจและกระท ำหนำทโดยยดผลประโยชนสำธำรณะเปนหลก ปรำศจำกผลประโยชนสวนบคคล หำกขำรำชกำรและเจำหนำทภำครฐคนใดรบของขวญและผลประโยชนทท ำใหมอทธพลตอกำรตดสนใจและกำรกระท ำหนำทถอวำเปนกำรประพฤตมชอบ ยอมท ำลำยควำมเชอถอไววำงใจของประชำชนกระทบตอควำมถกตองชอบธรรมทองคกรภำครฐยดถอในกำรบรหำรรำชกำรรวมทงกระทบตอกระบวนกำรปกครองในระบอบประชำธปไตย

อะไรคอของขวญและประโยชนอนใดทใชในความหมายน ของขวญและประโยชนอนใด หมำยถง สงใดๆ หรอบรกำรใดๆ (เงน ทรพยสน สงของ

บรกำรหรออนๆทมมลคำ) ทขำรำชกำรและเจำหนำทภำครฐใหและหรอไดรบทนอกเหนอจำกเงนเดอน รำยไดและผลประโยชนจำกกำรจำงงำนในรำชกำรปกต

ของขวญและผลประโยชนอนใด สำมำรถตคำตรำคำเปนเงน หรออำจไมสำมำรถตคำตรำคำได

ของขวญทสำมำรถคดรำคำได (Tangible gifts) หมำยรวมถงสนคำบรโภคควำมบนเทงกำรตอนรบใหทพกกำรเดนทำงอปกรณเครองใชเชนตวอยำงสนคำบตรของขวญเครองใชสวนตวบตรก ำนลบตรลดรำคำสนคำหรอบรกำรและเงนเปนตน

ของขวญและประโยชนอนใดทคดเปนรำคำไมได (Intangible gifts and benefits)หมำยถงสงใดๆหรอบรกำรใดๆทไมสำมำรถคดเปนรำคำทจะซอขำยไดอำทเชนกำรใหบรกำรสวนตวกำรปฏบตดวยควำมชอบสวนตนกำรเขำถงประโยชนหรอกำรสญญำวำจะใหหรอกำรสญญำวำจะไดรบประโยชนมำกกวำคนอนๆ

Page 15: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

13

รายละเอยดตอจากนเปนขอเสนอแนะในการพจารณาเกยวกบการให-รบของขวญและหรอ ผลประโยชนอนใดในทางปฏบต

เราจะจดการอยางไร กำรจะรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ม 3 ค ำถำม ทใชในกำรตดสนใจวำจะรบหรอไม

รบของขวญและหรอผลประโยชนคอ 1) เรำควรรบหรอไม 2) เรำควรรำยงำนกำรรบหรอไม 3) เรำสำมำรถเกบไวเปนของตนเองไดหรอไม

1. เราควรรบหรอไม ตำมหลกกำรทำงจรยธรรมแมวำเรำจะไมควรรบ แตมหลำยโอกำสทเรำไมสำมำรถปฏเสธไดหรอเปน

กำรรบในโอกำสทเหมำะสมตำมขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรมหรอใหกนตำมมำรยำททปฏบตกนในสงคม อยำงไรกตำมมหลำยโอกำสทไมเปนกำรเหมำะสมอยำงยงทจะรบ

1) ถำเปนกำรใหเงน ทำนจะตองปฏเสธ ไมวำจะเปนโอกำสใดๆ กำรรบเงนสดหรอสงใดๆทสำมำรถเปลยนกลบมำเปนเงน เชน ลอตเตอร หน พนธบตร เปนกำรฝำฝนประมวลจรยธรรมและอำจเขำขำยกำรรบสนบน

1.1 กำรถกเสนอสงใดๆนอกเหนอจำกเงนนนสงทควรน ำมำเปนเหตผลในกำรตดสนใจคอ - ท ำไมเขำจงเสนอให เชน ใหแทนค ำขอบคณกำรเสนอใหมผลตอกำรตดสนใจในกำรปฏบต

ตนหรอไม - ควำมประทบใจของทำนตอของขวญและหรอผลประโยชนทจะสงผลตอกำรท ำงำนใน

อนำคต 1.2 ถำทำนท ำงำนอยในกลมเสยง ออนไหว หรออยในขำยทตองไดรบควำมไววำงใจเปน

พเศษเชน งำนตรวจสอบภำยใน และงำนตรวจคณภำพตำงๆ กำรจดซอจดจำง กำรออกใบอนญำตหรอกำรอนมต/อนญำตตำงๆ ฯลฯ ทำนจะตองปฏบตตำมนโยบำยและหลกจรยธรรมเรองน มำกกวำบคคลกลมอน

2) กำรรบกอใหเกดกำรขดแยงระหวำงผลประโยชนสวนตนและสวนรวมหรอไม หำกกำรรบกอใหเกดควำมขดแยงระหวำงผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสำธำรณะ แลวผลประโยชนสวนตนทไดรบกลำยเปนมอทธพลตอกำรปฏบตหนำทรำชกำร หรอกอใหเกดขอสงสยตอสำธำรณชนวำเปนกำรประพฤตโดยมชอบ

กำรขดแยงระหวำงผลประโยชนสวนตนและสวนรวม เปนตวกระตนใหเกดกำรประพฤตม

“ไมวาของขวญและหรอผลประโยชนนนจะมคาเพยง เลกนอยกไมควรรบ เพราะกอใหเกดความรสกผกพนหรอพนธะกบผให

และอาจกอใหเกดความเสอมศรทธาตอประชาชน”

Page 16: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

14

ชอบ และกำรทจรตคอรรปชน ในแตละสวนรำชกำรควรก ำหนดนโยบำยกำรรบของขวญและผลประโยชนของตนเอง โดยสวนรำชกำรทอยในกลมปฏบตหนำททเสยงตอกำรประพฤตมชอบ ควรก ำหนดนโยบำยดำนนอยำงเครงครดมำกกวำหนวยงำนอนๆ

หลกกำรกำรปฏบตงำนในภำครฐอยบนพนฐำนทวำ “กำรกระท ำและกำรตดสนใจใดๆจะตองกระท ำดวยควำมเปนกลำง ปรำศจำกกำรมสวนไดสวนเสยในกำรใหบรกำร และปกปองผลประโยชนของสงคมไทยโดยรวม”

ดงนน องคกรหรอบคคลใดๆ ไมควรใชของขวญหรอผลประโยชนมำแสวงหำควำมชอบผลประโยชนใหกบองคกรของตนหรอตนเอง เหนอองคกรหรอบคคลอน ท ำใหเกดควำมสนคลอนควำมเชอถอไววำงใจทประชำสงคมมตอภำครฐ และท ำใหเกดควำมไมเปนธรรมในสงคม

ประกำรส ำคญ สมำชกทงหมดในสงคมตองไดรบกำรปฏบตอยำงเปนธรรม ภำยใตระบอบประชำธปไตย ขำรำชกำรและเจำหนำทภำครฐมพนธะผกพนทจะตองปฏบตงำนอยำงเปนธรรมโดยกระท ำและแสดงออกโดยยดมำตรฐำนควำมโปรงใส ควำมพรอมรบผดชอบ และแสดงพฤตกรรมทถกตอง เทย งธรรม ตลอดเวลำทมอำชพรบขำรำชกำร

2.เราตองรายงานหรอไม กำรรำยงำนกำรรบของขวญและหรอผลประโยชนตดสนจำกหลกกำรตอไปน

1) ธรรมชาตของผให : พจำรณำตำมกฎหมำยกฎ ระเบยบทเกยวของ เชน ประกำศคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมกำรทจรตแหงชำต รวมทงนโยบำยของหนวยงำน เชน กำรหำมรบของขวญหรอประโยชนจำกคสญญำ/องคกรหรอบคคลทก ำลงจะมำท ำกำรคำ กำรสญญำวำจะให -รบกบองคกรหรอบคคลทจะขอท ำใบอนญำตหรอรบกำรตรวจสอบดำนตำงๆ ฯลฯ

หนวยงำนควรก ำหนดนโยบำยดำนนใหเครงครดและมกระบวนกำรทชวยใหขำรำชกำรและเจำหนำทภำครฐสำมำรถจดกำรเรองนไดอยำงเหมำะสม กำรรำยงำนกำรรบของขวญและหรอผลประโยชนใดๆตองมกำรลงทะเบยนรบอยำงเปนทำงกำร

2) บทบาทหนาทของทานในองคกร : ถำขำรำชกำรนนๆ ท ำงำนในขอบขำยทออนไหวและตองกำรควำมเชอถอไววำงใจเปนพเศษ และหรอกลมทเกยวกบกำรไดประโยชนหรอเสยประโยชนทงจำกระดบองคกร และระดบบคคล อำทเชน งำนตรวจสอบ งำนจดซอจดจำง กำรใหใบอนญำต/ยดใบอนญำต ฯลฯ ควรใหแนใจทสดวำตวทำนและองคกรมควำมเทยงธรรมและจะไมถกตงขอสงสย แมวำ

หนวยงำนของทำนมไดก ำหนดนโยบำยเกยวกบกำรหำมรบของขวญหรอผลประโยชนใดๆและมไดก ำหนดใหรำยงำนกำรรบของขวญและผลประโยชน ทำนควรด ำรงควำมถกตองดวยกำรรำยงำนหรอปฏเสธทจะรบของขวญและหรอผลประโยชนนนๆ

หลกการ กำรก ำหนดวำของขวญและผลประโยชนอนใดควรตองรำยงำนหรอไม ควรจะตองใหองคกรเกบรกษำไวหรอไม หรอควรตกเปนของขำรำชกำร ใหเทยบกบคำตำมรำคำตลำดโดยตองมคำนอยกวำ3,000 บำท ทงน ใหปฏบตตำมประกำศคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมกำรทจรตแหงชำตเรองหลกเกณฑกำรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยำของเจำหนำทของรฐ พ.ศ.๒๕๔๓ แนวพจารณาในการปฏบต

Page 17: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

15

ของขวญทงหมดทมคำทำงวฒนธรรมหรอประวตศำสตร เชน งำนศลปะพระพทธรปเครองประดบโบรำณ ฯลฯ แมจะมขนำดเลกหรอเปนเรองเลกนอย ของขวญนนๆ ยอมเปนทรพยสนขององคกรไมวำจะมคำรำคำเทำใด

ของขวญหรอผลประโยชนทไดรบเมอเทยบกบรำคำตลำด มคำนอยกวำ 3,000 บำท ไมตองรำยงำนและอำจเกบเปนของตนเองได

ของขวญหรอผลประโยชนใดๆเมอเทยบกบรำคำตลำดมคำเกน 3,000 บำท ตองรำยงำนหนวยงำนและลงทะเบยนไว

ถำของขวญหรอผลประโยชนทมคำทำงกำรตลำดระหวำง 3,000 - 15,000บำท และเจำหนำทมควำมจ ำเปนตองรบใหองคกรโดยหวหนำสวนรำชกำรตดสนวำ สมควรใหขำรำชกำรหรอเจำหนำทของรฐคนนนๆรบทรพยสนดงกลำวหรอไม

ถำของขวญหรอผลประโยชนทมคำทำงกำรตลำดมำกกวำ 15,000 บำท ใหสงมอบเปนทรพยสนขององคกร เพอใชประโยชนสำธำรณะและหรอตำมควำมเหมำะสม องคกรอำจพจำรณำอนญำตใหขำรำชกำรหรอเจำหนำทของรฐผนนเกบรกษำของไวเปนกรณไป เชน ของขวญในกำรยำยหนวยงำนในขณะด ำรงต ำแหนงเดม ของขวญในโอกำสเกษยณอำยรำชกำรหรอลำออกจำกงำนของขวญหรอผลประโยชนทเพอนรวมงำนใหเมอเจบปวยฯลฯ

ถำในปงบประมำณใดๆคณคำรวมของขวญและหรอผลประโยชนทไดรบจำกผใหคนเดยวกนกลมเดยวกนหรอผใหมควำมสมพนธกนหลำยๆครง เมอรวมกนทงปมคำมำกกวำ 3,000 บำทตองรำยงำนของขวญหรอผลประโยชนแตละอยำงทไดรบ

ถำในปงบประมำณใดๆไดของขวญและหรอผลประโยชนจำกผรบบรกำร แมจะตำงคนตำงกลมเพอเปนกำรขอบคณในกำรใหบรกำรทด แตเมอรวมกนแลวมคำมำกกวำสำมพนบำทตองรำยงำนของขวญหรอผลประโยชนแตละอยำงนน

ของขวญและหรอผลประโยชนใดๆ ท ไดรบเพอเปนกำรขอบคณจำกผรบบรกำร(ประชำชนองคกรเอกชน) ทไดอยำงสม ำเสมอบอยครงอำจท ำใหเกดขอสงสยจำกประชำชนวำมอทธพลบดเบอนกอใหเกดอคตในกำรใหบรกำรของขำรำชกำรหรอเจำหนำทภำครฐ หรออำจกอใหเกดควำมรสกชอบและคำดหวงวำจะไดรบของขวญและหรอผลประโยชนเมอมผมำรบบรกำรควรปฏเสธกำรรบ

เงนสดหรอสงใดๆทสำมำรถเปลยนเปนเงนได (ตวอยำงเชน หน พนธบตร ลอตเตอร) ตองปฏเสธไมรบไมวำจะอยในสถำนกำรณใดๆ)

3. เราจะเกบรกษาไวเองไดหรอไม

1) ปกตสำมำรถเกบรกษำไวเองหำกมคำไมเกน 3,000 บำท

2) หำกมรำคำทำงกำรตลำดระหวำง 3,000 – 15,000 บำท สวนรำชกำรตองพจำรณำตดสนวำขำรำชกำรหรอเจำหนำทภำครฐนนๆจะเกบไวเองไดหรอไม

3) หำกรำคำมำกกวำ 15,000 บำท จะตองใหเปนทรพยสนของสวนรำชกำรและสวนรำชกำรพจำรณำตดสนวำจะใชประโยชนอยำงไร

Page 18: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

16

4. การฝาฝนกฎนมโทษอยางไร

กำรฝำฝนนโยบำยวำดวยกำรรบของขวญหรอผลประโยชนนน และพรอมฝำฝนกำรปฏบตตำมประมวลจรยธรรมอำจถกลงโทษตกเตอน ตดเงนเดอน จนกระทงถงไลออก ขนกบควำมรำยแรงของกำรฝำฝน

นอกจำกนนหำกกำรรบของขวญหรอผลประโยชนนนๆ เขำขำยกำรรบสนบน ฉอฉล ทจรต และสำมำรถพสจนไดวำ ขำรำชกำรและหรอเจำหนำทภำครฐนนๆรบของขวญหรอผลประโยชนซงมผลตอควำมเปนธรรมกอใหเกดผลประโยชนแกผใหโดยมชอบ หำกถกตดสนวำผดจรงผมสวนเกยวของทกคนอำจมสวนรวมในกำรรบโทษทำงอำญำดวย

Page 19: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

17

บทท 4

มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการปองกนผลประโยชนทบซอน

มาตรการกฎหมายทเกยวของ

1. พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม พ.ศ.2550 และแกไขเพมเตม (ฉบบท2) พ.ศ.2554

มาตรา100 หามมใหเจาหนาทของรฐผใดด าเนนการดงตอไปน

(๑)เปนคสญญำหรอมสวนไดเสยในสญญำทท ำกบหนวยงำนของรฐทเจำหนำทของรฐ ผนนปฏบตหนำทในฐำนะเปนเจำหนำทของรฐซงมอ ำนำจก ำกบดแล ควบคม ตรวจสอบหรอด ำเนนคด

(๒) เปนหนสวน หรอผถอหนในหำงหนสวน หรอบรษทเขำเปนคสญญำกบหนวยงำนของรฐซงเจำหนำทผนนปฏบตหนำทในฐำนะทเปนเจำหนำทของรฐมอ ำนำจ ก ำกบ ดแล ควบคม ตรวจสอบ

(๓)กำรรบสมปทำน หรอคงถอไวซงสมปทำนจำกรฐ หนวยรำชกำร หนวยงำนของรฐรฐวสำหกจ หรอรำชกำรสวนทองถน หรอเขำเปนคสญญำกบหนวยรำชกำร หนวยงำนของรฐ รฐวสำหกจ หรอรำชกำรสวนทองถน อนมลกษณะเปนกำรผกขำดตดตอน ทงน ไมวำโดยทำงตรงหรอทำงออมหรอเปนหนสวน หรอเปนผถอหนในหำงหนสวน หรอบรษททรบสมปทำนหรอเขำเปนคสญญำในลกษณะดงกลำว

(๔)เขำไปมสวนไดเสยในฐำนะกรรมกำร ทปรกษำ ตวแทน พนกงำน หรอลกจำงในธรกจของเอกชนซงอยภำยใตกำรก ำกบ ดแล ควบคม หรอตรวจสอบของหนวยงำนของรฐทเจำหนำทผนนสงกดอย หรอไดปฏบตหนำทในฐำนะเปนผไดรบมอบหมำย ซงโดยสภำพของผลประโยชนของธรกจของเอกชนนนอำจจะมกำรขดแยงตอประโยชนทำงรำชกำรหรอกระทบตอควำมมอสระในกำรปฏบตหนำทเจำหนำทผนน

เจำหนำทของรฐต ำแหนงใดทตองหำมมใหด ำเนนกจกำรตำมวรรคหนงใหเปนไปตำมท คณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมกำรทจรตแหงชำต (ป.ป.ช) ก ำหนดโดยประกำศในรำชกจจำนเบกษำ

ใหน ำบทบญญตในวรรคหนงมำใชบงคบกบคสมรสของเจำหนำทของรฐตำมวรรคสอง โดยใหถอวำกำรด ำเนนกจกำรชองคสมรสดงกลำวเปนกำรด ำเนนกจกำรของเจำหนำทของรฐ

Page 20: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

18

มาตรา 101 ใหน ำบทบญญตมำตรำ100 มำใชบงคบกบกำรด ำเนนกจกำรของผซงพนจำกกำรเปนเจำหนำทของรฐมำแลวยงไมถงสองปโดยอนโลม เวนแตกำรเปนผถอหนไมเกนรอยละหำของจ ำนวนหนทงหมดทจ ำหนำยไดในบรษทมหำชนจ ำกด ซงไมใชบรษททเปนคสญญำกบหนวยงำนของรฐบำลตำมมำตรำ100(2)ทไดรบอนญำตตำมกฎหมำยวำดวยหลกทรพยและตลำดหลกทรพย

มาตรา 102 บทบญญตมำตรำ100 มใหน ำมำใชบงคบกบกำรด ำเนนกจกำรของเจำหนำทของรฐซงหนวยงำนทมอ ำนำจก ำกบ ดแล ควบคม หรอตรวจสอบกำรด ำเนนงำนของบรษทจ ำกดหรอบรษทมหำชนจ ำกด มอบหมำยใหปฏบตหนำทในบรษทจ ำกด มอบหมำยใหปฏบตหนำทในบรษทจ ำกดหรอบรษทมหำชนจ ำกดทหนวยงำนของรฐถอหนหรอเขำรวม

มาตรา 103 หำมมใหเจำหนำทของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจำกบคคลนอกเหนอจำกทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตำมกฎหมำย หรอกฎ ขอบงคบทออกโดยอำศยอ ำนำจตำมบทบญญตแหงกฎหมำย เวนแตกำรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด โดยธรรมจรรยำตำมหลกเกณฑและจ ำนวนทคณะกรรมกำร ป.ป.ช. ก ำหนด

บทบญญตในวรรคหนงใหใชบงคบกบกำรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของผทพนจำกกำรเปนเจำหนำทของรฐมำแลวยงไมถงสองปโดนอนโลม

มาตรา103/1 บรรดำควำมผดทบญญตไวในหมวดน ใหถอเปนควำมผดฐำนทจรตตอหนำทหรอควำมผดตอต ำแหนงหนำทรำชกำร หรอควำมผดตอต ำแหนงหนำทในกำรยตธรรมตำมประมวลกฎหมำยอำญำดวย

บทลงโทษ มาตรา122

หำมมใหเจำหนำทของรฐผใดฝำฝนบทบญญตมำตรำ100 มำตรำ101 หรอมำตรำ103 ตองระวำงโทษจ ำคกไมเกนสำมป หรอปรบไมเกนหกหมนบำท หรอทงจ ำทงปรบ

กรณควำมผดตำมมำตรำ 100 วรรคสำม หำกเจำหนำทของรฐผใดพสจนไดวำตนมไดรเหนยนยอมดวยในกำรทคสมรสของตนด ำเนนกำรตำมมำตรำ100 วรรคหนงใหถอวำผนนไมมควำมผด

2. ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรองหลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ.2543

อำศยอ ำนำจตำมควำมในมำตรำ ๑๐๓ แหงพระรำชบญญตประกอบรฐธรรมนญวำดวยกำรปองกนและปรำบปรำมกำรทจรตแหงชำต พ.ศ.2542 คณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมกำรทจรตแหงชำตจงก ำหนดหลกเกณฑและจ ำนวนทรพยสนหรอประโยชนอนใดทเจำหนำทของรฐจะรบจำกบคคลไดโดยธรรมจรรยำไวดงน

Page 21: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

19

ขอ1 ประกำศนเรยกวำ “ประกำศคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมกำรทจรตแหงชำต เรองหลกเกณฑกำรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยำของเจำหนำทของรฐ พ.ศ. 2543”

ขอ2 ประกำศนใหใชบงคบตงแตวนถดจำกวนประกำศในรำชกจจำนเบกษำ เปนตนไป

ขอ3 ในประกำศน “กำรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยำ” หมำยควำมวำกำรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจำกญำตหรอจำกบคคลทใหกนในโอกำสตำงๆโดยปกตตำมขนบธรรมเนยมประเพณหรอวฒนธรรม หรอใหกนตำมมำรยำททปฏบตกนในสงคม

“ญาต” หมำยควำมวำ ผบพกำร ผสบสนดำน พนองรวมบดำมำรดำ หรอรวมบดำ หรอรวมมำรดำเดยวกน ลง ปำ นำ อำ คสมรส ผบพกำรหรอผสบสนดำนของคสมรส บตรบญธรรม หรอผรบบตรบญธรรม

“ประโยชนอนใด” หมำยควำมวำ สงทมมลคำ ไดแก กำรลดรำคำ กำรรบควำมบนเทง กำรรบบรกำร กำรรบกำรฝกอบรม หรอสงอนใดในลกษณะเดยวกน

ขอ4 หำมมใหเจำหนำทของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจำกบคคล นอกเหนอจำกทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตำมกฎหมำย หรอกฎ ขอบงคบทออกโดยอำศยอ ำนำจตำมบทบญญตแหงกฎหมำย เวนแตกำรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยำตำมทก ำหนดไวในประกำศน

ขอ5 เจำหนำทของรฐจะรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยำไดดงตอไปน

(1) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจำกญำตซงใหโดยเสนหำตำมจ ำนวนทเหมำะสมตำมฐำนำนรป (2) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจำกบคคลอนซงไมใชญำตมรำคำหรอมลคำในกำรรบจำกแตละ

บคคลแตละโอกำสไมเกนสำมพนบำท (3) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดทกำรใหนนเปนกำรใหในลกษณะใหกบบคคลทวไป

ขอ6 กำรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจำกตำงประเทศ ซงผ ใหมไดระบใหเปนของสวนตวหรอมมลคำเกนกวำสำมพนบำท ไมวำจะระบเปนของสวนตวหรอไม แตมเหตผลควำมจ ำเปนทจะตองรบไวเพอรกษำไมตร มตรภำพ หรอควำมสมพนธอนดระหวำงบคคลเจำหนำทของรฐผนนรำยงำนรำยละเอยดขอเทจจรงเกยวกบกำรรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลำว ใหผบงคบบญชำทรำบโดยเรว หำกผบงคบบญชำเหนวำไมมเหตทจะอนญำตใหเจำหนำทผนนยดถอทรพยสนหรอประโยชนดงกลำวนนไวเปนประโยชนสวนบคคลใหเจำหนำทของรฐผนนสงมอบทรพยสนใหหนวยงำนของรฐทเจำหนำทของรฐผนนสงกดโดยทนท

ขอ7 กำรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดทไมเปนไปตำมหลกเกณฑหรอมรำคำหรอมมลคำมำกกวำทก ำหนดไวในขอ5 ซงเจำหนำทของรฐไดรบมำแลวโดยมควำมจ ำเปนอยำงยงทตองรบไวเพอรกษำไมตร มตรภำพ หรอควำมสมพนธอนดระหวำงบคคลเจำหนำทของรฐ ผนนตองแจงรำยละเอยดขอเทจจรงเกยวกบกำรรบทรพยสน หรอประโยชนนนตอผบงคบบญชำ ซงเปนหวหนำสวนรำชกำร ผบรหำรสงสดของรฐวสำหกจหรอผบรหำรสงสดของหนวยงำน สถำบนหรอองคกรทเจำหนำทของรฐผนนสงกดโดยทนท ทสำมำรถกระท ำ

Page 22: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

20

ไดเพอใหวนจฉยวำมเหตผลควำมจ ำเปน ควำมเหมำะสมและสมควรทจะใหเจำหนำทของรฐผนนรบทรพยสนหรอประโยชนนนไวเปนสทธของตนหรอไม

ในกรณทผบงคบบญชำหรอผบรหำรสงสดของรฐวสำหกจหนวยงำนหรอสถำบน หรอองคกรทเจำหนำทของรฐผนนสงกด มค ำสงวำไมสมควรรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลำว กใหคนทรพยสนหรอประโยชนนนแกผใหโดยทนท ในกรณทไมสำมำรถคนใหไดใหเจำหนำทของรฐผนนสงมอบทรพยสนหรอประโยชนดงกลำวใหเปนสทธของหนวยงำนทเจำหนำทของรฐผนนสงกดโดยเรว

เมอไดด ำเนนกำรตำมควำมในวรรคสองแลวใหถอวำเจำหนำทของรฐผนนไมเคยไดรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลำวเลย

ในกรณเจำหนำทของรฐผไดรบทรพยสนไวตำมวรรคหนงเปนผด ำรงต ำแหนง ผบงคบบญชำซงเปนหวหนำสวนรำชกำรระดบกระทรวงหรอเทยบเทำ หรอเปนกรรมกำรหรอผบรหำรสงสดของรฐวสำหกจหรอเปนกรรมกำร หรอผบรหำรสงสดของหนวยงำนของรฐใหแจงรำยละเอยดขอเทจจรงเกยวกบกำรรบทรพยสนหรอประโยชนนนตอผมอ ำนำจแตงตง ถอดถอนสวนผทด ำรงต ำแหนงประธำนกรรมกำรและกรรมกำรในองคกำรอสระตำมรฐธรรมนญ หรอผด ำรงต ำแหนงทไมมผบงคบบญชำทมอ ำนำจถอดถอน ใหแจงตอคณะกรรมกำร ป.ป.ช. ทงนเพอด ำเนนกำรตำมควำมในวรรคหนงและวรรคสอง

ในกรณเจำหนำทของรฐผไดรบทรพยสนไวตำมวรรคหนงเปนผด ำรงต ำแหนงสมำชกสภำผแทนรำษฎร หรอสมำชกวฒสภำหรอสมำชกสภำทองถน ใหแจงรำยละเอยดขอเทจจรงเกยวกบกำรรบทรพยสนหรอประโยชนนนตอประธำนสภำผแทนรำษฎร ประธำนวฒสภำ หรอประธำนสภำทองถนทเจำหนำทของรฐผนนเปนสมำชก แลวแตกรณเพอด ำเนนกำรตำมวรรคหนงและวรรคสอง

ขอ 8 หลกเกณฑกำรรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของเจำหนำทของรฐตำมประกำศฉบบนใหใชบงคบผซงพนจำกกำรเปนเจำหนำทของรฐมำแลวไมถงสองปดวย

3.ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน

ประมวลจรยธรรมขำรำชกำรพลเรอน ไดก ำหนดมำตรฐำนทำงจรยธรรมของขำรำชกำรในกำรปองกนปญหำผลประโยชนทบซอนในกำรปฏบตรำชกำรหลำยประกำร ดงปรำกฏ

สวนค าปรารภ ไดกลำวถงคำนยมหลกของมำตรฐำนจรยธรรมส ำหรบ ผด ำรงต ำแหนงทำงกำรเมองและเจำหนำทของรฐ ๙ ประกำรของส ำนกงำนผตรวจกำรแผนดน ๙ ขอ ดงน

(1) กำรยดมนในคณธรรมและจรยธรรม (2) กำรมจตส ำนกทด ซอสตย สจรต และรบผดชอบ (3) กำรยดถอประโยชนของประเทศชำตเหนอกวำประโยชนสวนตน และไมมผลประโยชนทบซอน

Page 23: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

21

(4) กำรยนหยดท ำในสงทถกตอง เปนธรรมและถกกฎหมำย (5) กำรใหบรกำรแกประชำชนดวยควำมรวดเรว มอธยำศย และไมเลอกปฏบต (6) กำรใหขอมลขำวสำรแกประชำชนอยำงครบถวน ถกตอง ไมบดเบอน ขอเทจจรง (7) กำรมงผลสมฤทธของงำน รกษำมำตรฐำนมคณภำพ โปรงใส และตรวจสอบได (8) กำรยดมนในระบอบประชำธปไตยอนมพระมหำกษตรยทรงเปนประมข (9) กำรยดมนในหลกจรรยำวชำชพขององคกร

หมวด 2 จรยธรรมขาราชการพลเรอน

ขอ 3 ขำรำชกำรตองยดมนในจรยธรรมและยนหยดกระท ำในสงทถกตองและเปนธรรมโดยอยำงนอยตองวำงตนดงน

(3)ตองรำยงำนกำรด ำรงต ำแหนงทงทไดรบคำตอบแทนและไมไดรบคำตอบแทน

ขอ 5 ใหขำรำชกำรตองแยกเรองสวนตวออกจำกต ำแหนงหนำท และยดถอประโยชนสวนรวมของประเทศชำตเหนอกวำประโยชนสวนตน โดยอยำงนอยตองวำงตน ดงน

(1)ไมน ำควำมสมพนธสวนตวทตนมตอบคคลอนไมวำจะเปนญำตพนอง พรรคพวก เพอนฝงหรอผมบญคณสวนตว มำประกอบกำรใชดลยพนจใหเปนคณหรอเปนโทษแกบคคลนน หรอปฏบตตอบคคลนนตำงจำกบคคลอนเพรำะควำมชอบหรอชง

(2)ไมใชเวลำรำชกำร เงน ทรพยสน บคลำกร บรกำรหรอสงอ ำนวย ควำมสะดวกของทำงรำชกำรไปเพอประโยชนสวนตวของตนเองหรอผอน เวนแตไดรบอนญำต โดยชอบดวยกฎหมำย

(3)ไมกระท ำกำรใด หรอด ำรงต ำแหนง หรอปฏบตกำรใดในฐำนะสวนตว ซงกอใหเกดควำมเคลอบแคลงหรอสงสยวำจะขดกบประโยชนสวนรวมทอยในควำมรบผดชอบ ของหนำทในกรณมควำมเคลอบแคลงหรอสงสยใหขำรำชกำรผนนยตกำรกระท ำดงกลำวไวกอนแลวแจงใหผบงคบบญชำหวหนำสวนรำชกำรและคณะกรรมกำรจรยธรรมพจำรณำ เมอคณะกรรมกำรจรยธรรมวนจฉยเปนประกำรใด แลวจงปฏบตตำมนน

(4)ในกำรปฏบตหนำททรบผดชอบในหนวยงำนโดยตรงหรอหนำทอน ในหนวยงำนรำชกำร รฐวสำหกจ องคกำรมหำชน หรอหนวยงำนของรฐ ตองยดถอประโยชนของทำงรำชกำรเปนหลก ในกรณทมควำมขดแยงระหวำงประโยชนของทำงรำชกำรหรอประโยชนสวนรวมกบประโยชนสวนตนหรอสวนกลม อนจ ำเปนตองวนจฉยหรอชขำดตองยดประโยชนของทำงรำชกำรและประโยชนสวนรวมเปนส ำคญ

ขอ 6 ใหขำรำชกำรตองละเวนจำกกำรแสวงหำประโยชนทมชอบ โดยอำศยต ำแหนงหนำทและ ไมกระท ำกำรอนเปนกำรขดกนระหวำงประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม โดยอยำงนอยตองวำงตน ดงน

Page 24: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

22

(1) ไมเรยก รบ หรอยอมจะรบ หรอยอมใหผอน เรยก รบ หรอ ยอมจะรบซงของขวญแทน ตนหรอญำตของตน ไมวำกอนหรอหลงดำรงต ำแหนงหรอปฏบตหนำทไมวำจะเกยวของ หรอไมเกยวของกบกำรปฏบตหนำทหรอไมกตำม เวนแตเปนกำรใหโดยธรรมจรรยำหรอกำรใหตำมประเพณหรอใหแกบคคลทวไป

(2) ไมใชต ำแหนงหรอกำรกระท ำกำรทเปนคณ หรอเปนโทษแกบคคลใดเพรำะมอคต (3) ไมเสนอ หรออนมตโครงกำร กำรด ำเนนกำร หรอกำรท ำนตกรรม หรอสญญำซงตนเอง

หรอบคคลอน จะไดประโยชนอนมควรไดโดยชอบดวยกฎหมำยหรอประมวลจรยธรรมน

ขอ 7 ขำรำชกำรตองเคำรพและปฏบตตำมรฐธรรมนญและกฎหมำยอยำงตรงไปตรงมำ โดยอยำงนอยตองวำงตนดงน

(4)ไมเลยงกฎหมำย ใชหรอแนะน ำใหใชชองวำงของกฎหมำยทอยในควำมรบผดชอบของตนเพอประโยชนของตนเองหรอผอน และตองเรงแกไขชองวำงดงกลำวโดยเรว

(5)ไมยอมใหบคคลอนอำศยชอตนเองถอครองทรพยสน สทธ หรอประโยชนอนใดแทน บคคลอนอนเปนกำรเลยงกฎหมำย หรอใชชอบคคลอนถอครองสงดงกลำวแทนตนเพอปกปดทรพยสนของตน

ขอ 8 ขำรำชกำรตองปฏบตหนำทดวยควำมเทยงธรรม เปนกลำงทำงกำรเมอง ใหบรกำรแก ประชำชนโดยมอธยำศยทดและไมเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม โดยอยำงนอยตองวำงตนดงน

(5) ไมเออประโยชนเปนพเศษใหแกญำตพนอง พรรคพวก เพอนฝงหรอผมบญคณและตองปฏบตหนำทดวยควำมเทยงธรรมไมเหนแกหนำผใด

ขอสรป : ตำมประมวลจรยธรรมฯขอ8 ทวำขำรำชกำรตองปฏบตหนำทดวยควำมเทยงธรรม เปนกลำงทำงกำรเมอง ซงตำมขอ8(4)ไดขยำยควำมเพมเตมวำตองระมดระวงในกำรใหสมภำษณอภปรำย กำรแสดงปำฐกถำ กำรบรรยำย หรอกำรวพำกษวจำรณใดๆ อนอำจกระทบตอควำมเปนกลำงทำงกำรเมอง เวนแตเปนกำรแสดงควำมคดเหนทำงวชำกำร

ขอ 9 ขำรำชกำรตองปฏบตตำมกฎหมำยวำดวยขอมลขำวสำรของทำงรำชกำรอยำงเครงครด และรวดเรว ไมถวงเวลำใหเนนชำและใชขอมลขำวสำรทไดมำจำกกำรด ำเนนงำนเพอกำรในหนำท และใหขอมลขำวสำรแกประชำชนอยำงครบถวน ถกตอง ทนกำรณ และไมบดเบอนขอเทจจรง โดยอยำงนอยตองวำงตนดงน

(1)ไมใชขอมลทไดมำจำกกำรด ำเนนงำนไปเพอกำรอน อนไมใชกำรปฏบตหนำทโดยเฉพำะอยำงยง เพอเออประโยชนแกตนเองหรอบคคลอน

กรณฝาฝนหลกเกณฑของคณะกรรมการการปองกนและปราบปรามการ

ทจรตแหงชาตจะมโทษจ าคกไมเกน 3 ป ปรบไมเกน 60,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

และยงมความผดฐานกระท าความผดตอต าแหนงหนาท หรอทจรตตอหนาทตาม

ประมวลกฎหมายอาญาดวย

Page 25: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

23

บทท 5

กรณตวอยาง

ตวอยาง ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

ตอน “คนหลวงใชเงนหลวง”

นำงวนด ต ำแหนงเจำพนกงำนสำธำรณสขปฏบตงำน ไดรบแตงตงใหเปนกรรมกำรเกบรกษำเงน และเปนเจำหนำทกำรเงนรบผดชอบงำนกำรเงนและบญช และมอ ำนำจลงนำมในใบถอนเงนรวมกบเจำหนำทรำยอน นำงวนดไดถอนเงนออกจำกบญชเงนฝำกของสถำนอนำมย น ำไปใชจำยในเรองส วนตว จ ำนวน 300,000 บำท ตอมำไดน ำเงนดงกลำวมำคนใหกบทำงรำชกำรแลว และพบวำมกำรเบกจำยเงนโดยไมมเอกสำร หลกฐำนประกอบกำรจำยเงนจ ำนวน 200,000 บำท นำงวนดใหกำรรบสำรภำพวำตนไดจดท ำเอกสำรหลกฐำนประกอบกำรเบกจำยเทจขนมำใหมเพอใหมจ ำนวนเงนคงเหลออยจรงตำมรำยงำนงบเดอนสงใหส ำนกงำนสำธำรณสขอ ำเภอเพอประกอบกำรจดท ำบญชเกณฑคงคำง พฤตกำรณของนำงวนด ดงกลำว เปนกำรกระท ำผดวนยอยำงรำยแรงฐำนปฏบตหรอละเวนกำรปฏบตหนำทรำชกำรโดยทจรต ตำมมำตรำ 85(1)แหงพระรำชบญญตระเบยบขำรำชกำรพลเรอน พ.ศ.2551 ลงโทษไลออกจำกรำชกำร

ตอน “ยกยอกยา”

นำยยำ ต ำแหนงเภสชกรปฏบตกำร ไดยกยอกยำแกหวดสตรผสมซโดอฟรดรน ทตนด ำเนนกำรสงซอจำกบรษทยำของเอกชน รวมจ ำนวน 200,000 เมด โดยยำดงกลำวจ ำนวน 50,000เมด ไดมกำรสงซอในนำมของโรงพยำบำลและน ำเขำคลงยำของโรงพยำบำลตำมระบบ สวนอกจ ำนวน 150 ,000 เมดนน ไดสงซอในนำมของโรงพยำบำลแตน ำยำเขำรำน และจำยเงนเอง โดยกำรสงซอยำไดท ำกำรปลอมลำยมอชอของผอ ำนวยกำรโรงพยำบำลเพอใชเปนหลกฐำนในกำรสงซอยำและไดน ำยำดงกลำวไปขำยให แกบคคลภำยนอก พฤตกำรณของนำยยำดงกลำว เปนกำรกระท ำผดวนยอยำงรำยแรงปฏบตหรอละเวนกำรปฏบตหนำทรำชกำรโดยมชอบเพอใหเกดควำมเสยหำยอยำงรำยแรงแกผหนงผใด หรอ ปฏบตหรอละเวนกำรปฏบตหนำทรำชกำรโดยทจรต ตำมมำตรำ 85(1)แหงพระรำชบญญตระเบยบขำรำชกำรพลเรอน พ.ศ.2551 ลงโทษไลออกจำกรำชกำร

Page 26: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

24

ตอน “ฝากพเศษ” นำยสมหวง ต ำแหนงแพทยช ำนำญกำร มหนำทตรวจรกษำผปวย ผำตดและหตถกำรทำงสตนรเวชทงหมด นำยสมหวงไดท ำกำรรบฝำกครรภพเศษในโรงพยำบำลของทำงรำชกำร หลงจำกทท ำคลอดเสรจแลว ผปวยหรอญำตผปวยจ ำน ำเงนใสซองมำใหกบนำยสมหวง เปนคำฝำกพเศษและท ำคลอด รำยละ 3,000 บำท ตอมำไดมผรองเรยนเรองดงกลำวขน จำกกำรสอบสวนนำยสมหวงใหกำรรบวำตนไดกระท ำกำรดงกลำวจรง และไดรบเงนคำฝำกครรภพเศษดงกลำว และมบำงรำยเมอท ำคลอดเสรจกเงยบเฉยไมยอมจำยเงนให พฤตกำรณของนำยสมหวงดงกลำว เปนกำรกระท ำผดวนยอยำงไมรำยแรงฐำนอำศยต ำแหนงหนำทรำชกำรของตนหำผลประโยชนใหแกตนเอง ตำมมำตรำ83(3)ประกอบมำตรำ 84 แหงพระรำชบญญตระเบยบขำรำชกำรพลเรอน พ.ศ.2551 สมควรลงโทษภำคทณฑ แตเนองจำกนำยสมหวงไมเคยกระท ำผดทำงวนยมำกอนและปฏบตหนำทมำดวยดตลอด จงงดโทษให และใหวำกลำวตกเตอนเปนลำยลกษณอกษร

ตอน “อบ..ลม” นำยทองด ขำรำชกำร ไดยมเงนรำชกำรและลงชอในโครงกำรอบรมโดยเปนผเสนอโครงกำรอบรมทำงดำนสขภำพ รวมจ ำนวน 2 วน นำยทองดไดจดท ำเอกสำรหลกฐำนขออนมตเบกจำยเงนตำมโครงกำรอบรมสงใหกบกำรเงนเพอหกลำงเงนยมส ำหรบเปนคำอำหำรวำงและเครองดม เปนจ ำนวนเงน 10,600 บำท โดยลำยมอชอผเขำอบรมในเอกสำรประกอบกำรหกลำงเงนยมนน มใชเปนลำยมอชอทแทจรงของผเขำรบกำรอบรมแตเปนลำยมอชอปลอม และมไดมกำรจดอบรมตำมโครงกำรดงกลำวแตอยำงใด

พฤตกำรณของนำยทองดดงกลำว เปนกำรกระท ำผดวนยอยำงรำยแรงฐำนปฏบตหรอละเวนกำรปฏบตหนำทรำชกำรโดยมชอบ เพอใหเกดควำมเสยหำยอยำงรำยแรงแกผหนงผใด หรอปฏบตหรอละเวนกำรปฏบตหนำทรำชกำรโดยทจรต ตำมมำตรำ 85(1)แหงพระรำชบญญตระเบยบขำรำชกำรพลเรอน พ.ศ.2551 ลงโทษไลออกจำกรำชกำร ตอน “คนหลวง กบรถยนตหลวง” นำยสรรชย ต ำแหนงผอ ำนวยกำรโรงพยำบำล ไดเบยดบงทรพยสนของทำงรำชกำรน ำไปใชประโยชนสวนตว โดยน ำบลน ำมนของโรงพยำบำล ไปเขยนเตมน ำมนใสรถยนตสวนตวยหอ วอลโว และรถจปแกรนดเชอโรก แลวเบกจำยเงนคำน ำมนจำกเงนบ ำรงของโรงพยำบำลเปนระยะเวลำ 3 ป รวมจ ำนวน 232 ครง เปนเงนรวม 290,000 บำท ทงทนำยสรรชยกน ำรถยนตรำชกำรไปใชทงในเวลำรำชกำรและนอกเวลำรำชกำรอกดวย พฤตกรรมของนำยสรรชยดงกลำวเปนกำรกระท ำผดวนยอยำงรำยแรง ฐำนปฏบตหรอละเวนกำรปฏบตหนำทรำชกำรโดยทจรต ตำมมำตรำ 85(1)แหงพระรำชบญญตระเบยบขำรำชกำรพลเรอน พ.ศ.2551 ลงโทษไลออกจำกรำชกำร

Page 27: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

25

ตวอยางประโยชนทบซอน

กำรใชต ำแหนงไปด ำเนนกำรเพอประโยชนทำงธรกจของตนเองโดยตรง

ใชต ำแหนงไปชวยเหลอญำตสนทมตรสหำย

กำรรบผลประโยชนโดยตรง

กำรแลกเปลยนผลประโยชนโดยใชต ำแหนงหนำทกำรงำน

กำรน ำทรพยสนของหนวยงำนไปใชสวนตว

กำรน ำขอมลอนเปนควำมลบของหนวยงำนมำใชประโยชนสวนตว

กำรท ำงำนอกแหงหนงทขดแยงกบแหงเดม

ผลประโยชนทบซอนจำกกำรเปลยนสถำนทท ำงำน

กำรปดบงควำมผด

กำรหำประโยชนใหตนเอง

กำรรบประโยชนจำกต ำแหนงหนำท

กำรใชอทธพลเรยกผลตอบแทน ขาราชการประจ ากจกรรมทมความเสยง

กำรรบผลประโยชนหรอกำรเรยกรองสงตอบแทนจำกกำรปฏบตงำนในหนำทควำมรบผดชอบ

กำรรบงำนนอกหรอกำรท ำธรกจทเบยดบงเวลำรำชกำร/งำนโดยรวมของหนวยงำน

กำรท ำงำนหลกเกษยณใหกบหนวยงำนทมผลประโยชนขดกบหนวยงำนตนสงกดเดม

กำรน ำรถรำชกำรไปใชในกจธระสวนตวและในหลำยกรณมกำรเบกคำน ำมนดวย

กำรน ำบคลำกรของหนวยงำนไปใชเพอกำรสวนตว

กำรรบงำนจำกภำยนอกจนกระทบตอกำรปฏบตหนำทประจ ำ

กำรใชสทธในกำรเบกจำยยำใหแกญำตแลวน ำยำไปใชทคลนกสวนตว

กำรรบประโยชนจำกระบบกำร ลอกบตรควใหแกเจำหนำทหรอญำตเจำหนำทในหนวยงำน

Page 28: คู่มือผลประโยชน์ทับซ้อน4 หน าท สาธารณะ (public duty) หน ำท สำธำรณะของผ ท ทำงำนให

26

กลมวชาชพทเกยวกบการ ตรวจสอบ ประเมนราคาและการจดซอจดจาง

ก ำหนดมำตรฐำน (Specification) ในสนคำทจะจดซอจดจำงใหบรษทของตนหรอของพวกพองไดเปรยบหรอชนะกำรประมล

กำรใหขอมลกำรจดซอจดจำงแกพรรคพวก/ญำต เพอแสวงหำผลประโยชนในกำรประมลหรอ กำรจำงเหมำรวมถงกำรปกปดขอมล เชน กำรปดประกำศหรอเผยแพรขอมลขำวสำรลำชำ หรอพนก ำหนดกำรยนใบเสนอรำคำ เปนตน