ยาทใชในระบบทางเดนอาหาร

วชายาในชวตประจ าวนภาคการศกษา 3/2557

วตถประสงคการเรยนร

นสตทราบและเขาใจอาการ/โรคทพบบอยในระบบทางเดนอาหาร

นสตสามารถปฏบตตวและใชยาส าหรบอาการ/โรคทพบบอยในระบบทางเดนอาหารไดอยางถกตองและเกดประสทธภาพสงสด

เนอหาการเรยน อาการหรอโรคภายในชองปาก

* แผลรอนใน* ปวดฟน ฟนผ* เหงอกอกเสบ

อาการหรอโรคในกระเพาะอาหารและล าไสเลก* โรคกระเพาะอาหารไมยอย* โรคแผลในทางเดนอาหาร* โรคกรดไหลยอน

เนอหาการเรยน อาการหรอโรคในล าไสและทวารหนก

* ทองเสย* ทองผก* โรคพยาธ* โรครดสดวงทวารหนก

อาการหรอโรคภายในชองปาก

แผลรอนใน (Apthous ulcer)สาเหต ไมทราบสาเหตการเกดทแนชด คาดวามความสมพนธกบปฏกรยาภมตานตวเอง (autoimmune)

ทเกดกบเยอบภายในชองปาก* ความเครยด* ทองผก* มประจ าเดอน* เปนไขเรอรง* พกผอนนอย

แผลรอนใน (Apthous ulcer)อาการแสดง แผลตนๆ ขอบแผลแดง ตรงกลางแผลเปนสขาวปนเหลอง รสกเจบ ปวดมากในชวง 2-3 วนแรก ตอมาอก 5-7 วนจะพบเยอ

เหลองๆ ปกคลมทผวของแผล อาการปวดจะคอยๆ ทเลา และแผลหายไดเอง ภายใน 7-14 วน ต าแหนงทพบบอยคอ รมฝปาก กระพงแกม บนลน ใตลน

แผลรอนใน (Apthous ulcer)การรกษา การปฏบตตว

1. เลยงรบประทานอาหารรสจด2. บวนปากดวยน าเกลอ วนละ 2-3 ครง3. แกไขสาเหตทคาดวาท าใหเกดแผล

แผลรอนใน (Apthous ulcer)การรกษา การใชยา

1. ถามอาการปวด: ยาบรรเทาอาการปวด เชน พาราเซตามอล2. ปายแผลดวยครมสเตยรอยด เพอลดการอกเสบและชวยใหแผลหายเรวขน

ปวดฟน ฟนผ (Dental caries, tooth decay)

สาเหตเศษอาหารคางอยตามซอกฟน

แบคทเรยทผวฟนกรด

กดกรอนผวฟน

ปวดฟน ฟนผ (Dental caries, tooth decay)อาการแสดง ชวงแรกจะมอาการปวดเสยวฟนเลกนอยเวลารบประทานอาหาร

หวาน หรอของเยนจด ถาฟนผมากขน: เศษอาหารตด ท าใหมกลนปาก ถาฟนผจนถงชนโพรงประสาท: เกดการอกเสบ มอาการปวดฟน

อยางรนแรง และรากฟนอาจอกเสบเปนหนองได

ปวดฟน ฟนผ (Dental caries, tooth decay)

การรกษา การปฏบตตว

1. เลยงรบประทานอาหารรสหวาน อาหารเยนจด2. แปรงฟนใหถกวธ ท าความสะอาดลน และใชไหมขดฟนท าความสะอาดระหวางชองฟน

ปวดฟน ฟนผ (Dental caries, tooth decay)

การรกษา การใชยา

1. รบประทานยาบรรเทาอาการปวด เชน พาราเซตามอล ยาตานอกเสบทไมใชสเตยรอยด2. กรณทมการอกเสบเปนหนอง ควรรบประทานยาฆาเชอตดตอกนจนหมดตามระยะเวลาทแพทยหรอเภสชกรก าหนด เพอปองกนการดอยา

เหงอกอกเสบ (Gingivitis)

สาเหต การรกษาความสะอาดในชองปากไมด จงเกดการสะสมของแผน

คราบฟน ซงเปนแผนคราบบางๆ เกาะอยทซอกฟน คอฟน รองฟน และหนปน

หนปน คอ แผนคราบฟนทแขงตวขน เพราะมแคลเซยมเขาไปตกตะกอน

แบคทเรยทอยบนแผนคราบฟนหรอหนปนจะปลอยสารออกมาอยบนผวของเหงอก ท าใหเกดการอกเสบและบวมได

เหงอกอกเสบ (Gingivitis)อาการแสดง เหงอกอกเสบ บวม มเลอดออกงายเวลาแปรงฟน โดยไมมอาการ

เจบ เมออาการลกลามมากขน: เหงอกรน ฟนโยก และอาจมกลนปาก

เหงอกอกเสบ (Gingivitis)การปองกน1. แปรงฟนใหถกวธ เพอลดการสะสมของแผนคราบฟน2. ควรหมนตรวจสขภาพฟนกบทนตแพทย อยางนอยทก 6 เดอน

อาการหรอโรคในกระเพาะอาหารและล าไสเลก

โรคกระเพาะอาหารไมยอย (Dyspepsia)สาเหต. การรบประทานอาหารไมตรงเวลา อาหารรสเผดจด; อาหารทยอยยาก โดยเฉพาะอาหารไขมนสง; อาหารหรอ

เครองดมทท าใหเกดกาซในทอง เชน ถว น าอดลม กาแฟ ชา แอลกอฮอล การสบบหร การคยกนระหวางรบประทานอาหาร การเรงรบในการเคยวอาหาร ท าใหเคยวไมละเอยด การเคยวหมากฝรง การนอนทนทหลงรบประทานอาหาร โรคบางชนด เชน นวในถงน าด

โรคกระเพาะอาหารไมยอย (Dyspepsia)อาการและอาการแสดง ปวดจกเสยด แสบทอง ทองอด อดอดแนนทอง เนองจากอาหารไมยอยหรอมลมในทอง เรอ คลนไส อาเจยนเลกนอย

โรคกระเพาะอาหารไมยอย (Dyspepsia)

การรกษา การปฏบตตว

1. รบประทานอาหารใหตรงเวลา2. เลยงรบประทานอาหารรสเผดจด เปรยวจด อาหารทยอยยาก3. เลกสบบหร4. งดดมชา กาแฟ แอลกอฮอล น าอดลม5. ควรรบประทานอาหารมอเยนกอนเขานอน อยางนอย 3 ชวโมงขนไป6. ควรเคยวอาหารใหละเอยด ไมคยกนระหวางรบประทานอาหาร และ

ไมรบประทานอาหารจนอมมากเกนไป

โรคกระเพาะอาหารไมยอย (Dyspepsia)

การรกษา การปฏบตตว (ตอ)

7. ถามน าหนกตวมาก ควรลดน าหนกตว8. เลยงการเคยวหมากฝรง9. ควรออกก าลงกายสม าเสมอและผอนคลายความเครยด

โรคกระเพาะอาหารไมยอย (Dyspepsia)การรกษา การใชยา

* ระยะเวลาในการรบประทานยา ประมาณ 2 สปดาห ถาอาการไมดขน แพทยหรอเภสชกรอาจพจารณาใหรบประทานอก 2 สปดาห หรอเพมยาตวอน

1. ยายบยงการหลงกรด 2. ยาชวยบรรเทาอาการปวดแสบทอง ไดแก ยาลดกรด (antacid)

ยายบยงการหลงกรด

ยาลดกรด

โรคกระเพาะอาหารไมยอย (Dyspepsia)การรกษา การใชยา

3. ยาชวยเพมการเคลอนไหวของทางเดนอาหาร 4. ยาขบลมหรอกาซในทางเดนอาหาร

* สมนไพร เชน น าตะไคร น าขง* ยารบประทาน เชน ยาธาตน าแดง, simethicone

5. ยาชวยยอย ซงประกอบดวยเอนไซมตางๆ รวมกนเปนยาเมด

ยาขบลมหรอกาซในทางเดนอาหาร

โรคกรดไหลยอน (Gastroesophageal reflux disease: GERD)

สาเหต ความผดปกตเกยวกบการไหลยอนของกรดในกระเพาะอาหารและ

gastric content เขาไปในหลอดอาหาร ท าใหเนอเยอของหลอดอาหารถกท าลาย

มกเปนเรอรง และกลบเปนซ าได ใชเวลาในการรกษานาน

โรคกรดไหลยอน (Gastroesophageal reflux disease: GERD)

สาเหต (ตอ) กลามเนอหรดหลอดอาหารสวนลางซงตอกบกระเพาะอาหารหยอนตว :

* อาหารประเภทมนท กาแฟ อาหารมนมาก ชอคโกแลต* ความอวน* แอลกอฮอล* การนอนทนทหลงรบประทานอาหารมอใหญ* ยาบางชนด เชน theophylline

การเปลยนแปลงทางกายวภาค เชน hiatal hernia

โรคกรดไหลยอน (Gastroesophageal reflux disease: GERD)

อาการและอาการแสดง อาการแสบยอดอก (heartburn) เรอเปรยว เจบหนาอกซงไมใชจากโรคหวใจ กลนล าบาก

โรคกรดไหลยอน (Gastroesophageal reflux disease: GERD)

การรกษา การปฏบตตว

1. ควรนอนเตยงทยกศรษะใหสงขน 15 เซนตเมตร หรอ 6-8 นว2. ปรบพฤตกรรมการรบประทานอาหารใหเหมาะสมกบผปวยแตละราย3. เลยงการนอนทนทหลงรบประทานอาหาร อยางนอย 2 ชวโมง4. เลยงรบประทานอาหารปรมาณๆ ในหนงมอ5. เลกสบบหร6. ลดน าหนกตวในผทเปนโรคอวน

โรคกรดไหลยอน (Gastroesophageal reflux disease: GERD)

การรกษา การใชยา

1. ยายบยงการหลงกรด * ระยะเวลาในการรบประทานยาจะขนกบความรนแรงของโรค

อยางนอย 4 สปดาหขนไป2. ยาลดกรด: ชวยบรรเทาอาการแสบยอดอกไดเรว โดยรบประทานยา

บอยทกชวโมงหรอเมอมอาการแสบรอนอก

อาการหรอโรคในล าไสและทวารหนก

ทองเสย (Diarrhea)

สาเหต อจจาระรวง การถายอจจาระทมปรมาณน าเพมขนหรอเนออจจาระลดลง หรอ

ถายอจจาระ 3 ครงตอวนหรอมากกวา หรอถายมมกหรอมกปนเลอด อยางนอย 1 ครง หรอถายเปนน าจ านวนเกน 1 ครงภายใน 24 ชวโมง

ทองเสย (Diarrhea)

สาเหต ทองเสยเฉยบพลน (acute diarrhea): ทองเสยนอยกวา 14 วน

โดยสาเหตเกดจาก* การตดเชอ* การไดรบโลหะหนกบางชนด เชน สารหน ตะกว* เหดพษ* ยาบางชนด เชน amoxicillin

ทองเสย (Diarrhea)

สาเหต ทองเสยเรอรง (chronic diarrhea): ทองเสยนานเกน 4 สปดาห

เปนๆ หายๆ อาจมสาเหตจาก* ความเครยด* มะเรงล าไส* ความผดปกตเกยวกบการดดซมของล าไส โดยเฉพาะอาหาร

ประเภทไขมน* การขาดเอนไซม lactase* โรคเรอรง เชน โรคเบาหวาน โรคธยรอยดฮอรโมนสง

(hyperthyroidism)

ทองเสย (Diarrhea)

สาเหต ทองเสยจากการตดเชอ : แบคทเรย ไวรส แบงออกเปน 2 ประเภท

1. ทองเสยทถายเปนน า * อาหารเปนพษ (food poisoning): สารพษของเชอแบคทเรย

ปนเปอนอยในอาหาร- มกมอาการหลงรบประทานอาหาร 6-24 ชวโมง โดยมประวต

รบประทานอาหารททงคางไวนาน เชน ขนมจน ขนมปง- เรมดวยอาการอาเจยน ปวดทอง แตมกไมมไข ตอมาจงมอาการ

อจจาระเปนน า- อาการไมคอยรนแรง อาการจะดขนเรว ภายใน 24-48 ชวโมง

ทองเสย (Diarrhea)

สาเหต2. ทองเสยทถายเปนมกปนเลอด:

- มกมอาการปวดทอง ถายเปนน าหรอถายเหลวบอยครง บางรายอาจมไข คลนไส อาเจยนรวมดวย หรออาจถายเปนมกหรอมกปนเลอด

ความรนแรงของอาการ ขนกบภาวะขาดน า สงเกตจาก มอาการออนเพลย ถาขาดน าระดบปานกลางถงรนแรง: ชพจรจะเตนเบา เรว ความดนโลหตต า มอเยน รมฝปากและลนแหง

ทองเสย (Diarrhea)

การรกษา1. ปองกนและทดแทนการสญเสยน าและอเลกโทรไลต

* เปนขนตอนทส าคญทสดในการรกษาอาการทองเสย* สารละลายเกลอแร (oral rehydration solution; ORS)

- ผงน าตาลเกลอแรส าหรบแกอาการทองเสย- 1 ซองใหญผสมน าตมสกทเยนแลว ปรมาตร 750 มลลลตร หรอ 1 ซอง

เลกกบปรมาตรน า 250 มลลลตรแลวจบแทนน า- เตรยมเองโดยใชน าตาลทราย 2 ชอนโตะ เกลอปนครงชอนชา ละลายใน

น าตมสกทเยนแลว 750 มลลลตร- น าอดลมทไมมคาเฟอน 1 ขวด (ปรมาตร 375 มลลลตร) ใสเกลอปน

ครงชอนชา

ทองเสย (Diarrhea)

การรกษา (ตอ)1. ปองกนและทดแทนการสญเสยน าและอเลกโทรไลต

- สารละลายเกลอแรทผสมแลว ควรใชภายใน 24 ชวโมง- ควรระวงการใชในผปวยโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคไตวาย

* ไมตองงดอาหารหรอนม ใหรบประทานไดตามปกต โดยเลอกอาหารออน ยอยงาย เชน ซป โจก ขาวตม หลงจากไดสารละลายเกลอแรไปแลว 4 ชวโมง

* นมสดไมควรดมในชวงแรก เพราะอาจเกดอาการทองเสยเพมขนจากภาวะพรองเอนไซม lactase

* เลยงรบประทานอาหารรสเผดจด เปรยวจด และอาหารไขมน* อาการทแสดงวาผปวยดขน: ถายอจจาระนอยลง ภาวะขาดน านอยลง

หนาตาแจมใส

ทองเสย (Diarrhea)

การรกษา (ตอ)2. รกษาหรอแกไขสาเหตของทองเสย

* ถาทองเสยจากการตดเชอ: ยาฆาเชอทตรงกบชนดของเชอทเปนสาเหต โดยรบประทานตดตอกนจนหมดตามทแพทยหรอเภสชกรจายใหในระยะทเหมาะสมกบการฆาเชอนนๆ เพอปองกนการดอยา

ทองเสย (Diarrhea)

การรกษา (ตอ)3. รกษาหรอบรรเทาอาการทองเสยดวยยา

* การรกษาดวยยาไมมความจ าเปนในรายทมอาการไมรนแรง* ยงไมมหลกฐานทยนยนไดแนชดวาไดผลดในการลดระยะเวลาเจบปวยหรอลด

ปรมาณการถายอจจาระอยางมนยส าคญ

ทองเสย (Diarrhea)

การรกษา (ตอ)3. รกษาหรอบรรเทาอาการทองเสยดวยยา

* ยาออกฤทธดดซบสารพษ (adsorbents): โดยยาจะดดซบสารพษของเชอไมใหไปเกาะกบผนงล าไส

- ควรใชยาใหเรวทสด ภายใน 24-48 ชวโมงแรก- ยาจะชวยใหอจจาระมลกษณะเปนเนอมากขน ไมเปนน า สวนใหญจะลด

ปรมาณอจจาระไดไมมากหรอไมท าใหทองเสยหายเรวขน

ทองเสย (Diarrhea)การปองกนการเกดอาการทองเสย ควรรบประทานอาหารทสกและสะอาด ควรลางมอกอนรบประทานอาหารและหลงถายอจจาระทกครง ถายอจจาระลงในสวมทมดชด เพอปองกนการแพรเชอ

ทองผก (Constipation)

สาเหต ความถในการถายอจจาระ นอยกวา 3 ครงตอสปดาห โดยอจจาระม

ลกษณะแขง แหง กอนใหญผดปกต และถายล าบาก ปจจยทมผลการถายอจจาระ เชน ปรมาณอาหารทรบประทานในแต

ละวน เครองดม กจกรรมทท าในแตละวน ยาทใช ไมจ าเปนตองถายอจจาระทกวน แตคนสวนใหญมกจะถายอจจาระ

วนละครง

ทองผก (Constipation)

สาเหต (ตอ) การเคลอนไหวทผดปกตของล าไสใหญ เนองจาก

* การกลนอจจาระเปนประจ าเมอปวดถายอจจาระ อจจาระจงถกสะสมในล าไสใหญนานขน น าในอจจาระจะถกดดกลบมากเกนไป ท าใหอจจาระแหงแขง

* โรคของล าไสหรอทวารหนก เชน การอดตนของล าไสใหญ* โรคของระบบประสาทและภาวะเครยด วตกกงวล* ความผดปกตทางเมตาบอลซม เชน โรคเบาหวาน โรคธยรอยดฮอรโมนต า

(hypothyroidism)* ยาบางชนด เชน ธาตเหลก* การรบประทานอาหารทมกากและใยอาหารนอย* การขาดการออกก าลงกาย

ทองผก (Constipation)

อาการและอาการแสดงทอาจพบรวมดวย เบออาหาร ทองอดเฟอ ปวดมวนทอง เรอบอย หงดหงด นอนไมหลบ รสกไมสบายตว รดสดวงทวารหนก

ทองผก (Constipation)

การรกษา หลกการรกษาคอ ตองหาสาเหตและแกไขสาเหตไมวาจากโรคหรอความ

ผดปกตอนๆ หรอจากการใชยาทท าใหเกดอาการทองผก การรกษาอาการทองผก แบงออกเปน 3 ระยะคอ

ระยะท 1 ฝกนสยการขบถายใหเปนเวลา ออกก าลงกาย และรบประทานอาหารทมกากและเสนใยอาหาร เชน ขาวกลอง ธญพช รวมกบดมน าสะอาด อยางนอยวนละ 7-8 แกว

ทองผก (Constipation)

การรกษาระยะท 2 การใชยาระบาย (laxatives) ควรใชเมอจ าเปนเทานน ถาอาการ

ทองผกหาย กควรหยดใชยาทนท ถาใชยาระบายปรมาณมากเกนไป อาจเกดอาการทองเสยได

ยาระบายแบงออกเปน 4 กลม ไดแก1. ยาทมฤทธเพมปรมาณเนออจจาระ (bulk-forming laxatives)

- ปรมาณเนออจจาระเพมขนและนมขน และยาชวยดงน าไวภายในล าไส มผลเพมแรงดนออสโมตกในล าไส จงกระตนใหเกดการขบถาย

- เปนยาระบายทมความปลอดภยมากทสด- ยาออกฤทธชา ใชเวลาประมาณ 2-3 วน- อาการขางเคยงทพบบอย: ทองอด แนนทอง

ทองผก (Constipation)

การรกษาระยะท 2 การใชยาระบาย (laxatives)2. ยาทมฤทธกระตนล าไสใหญ (stimulant laxatives)

- ยากระตนใหมการหลงและการซมผานของน าและอเลกโทรไลตเขาสล าไสใหญ จงเกดการสะสมภายในล าไส

- ยากระตนปมประสาทบรเวณล าไสใหญ ท าใหเกดการเคลอนไหวและขบถายอจจาระ

- ยาออกฤทธเรว ภายใน 6-8 ชวโมง- ถาใชตดตอกนเปนเวลานาน จะท าใหเกดการตดยาและระบบขบถายเสย

ไป กลบมอาการทองผกอก

ทองผก (Constipation)

การรกษาระยะท 2 การใชยาระบาย (laxatives)3. ยาทมฤทธเพมแรงดนออสโมตกในล าไส (osmotic/saline laxatives)

- เชน ยา glycerin อยในรปยาเหนบทวาร ออกฤทธภายใน 30 นาท จดเปนยาทปลอดภยและแนะน าใหใชในเดก

- ยาออกฤทธเรว ภายใน 1-3 ชวโมง

ทองผก (Constipation)

การรกษาระยะท 2 การใชยาระบาย (laxatives)4. ยาทมฤทธหลอลนและท าใหอจจาระนม (stool softener/surfactant

laxatives)- ยามคณสมบตเปนสารลดแรงตงผวประจลบ จงสามารถลดแรงตงผวบน

เนออจจาระ ท าใหน าซมเขาไปในเนออจจาระ อจจาระจงนมขน- ยายงมฤทธเพมการหลงน าและอเลกโทรไลตเขาสล าไสดวย- ยาออกฤทธชา ใชเวลาประมาณ 24-72 ชวโมง

ทองผก (Constipation)

การรกษาระยะท 3 การผาตด: ในกรณทองผกทเปนมานานและ/หรอรนแรง และท าการ

รกษาในระยะท 1 และ 2 แลวไมไดผล

ทองผก (Constipation)

วธปองกนการเกดอาการทองผก อยากลนอจจาระเมอมอาการปวดถาย ออกก าลงกายอยางสม าเสมอ จะชวยกระตนการบบตวของล าไส ดมน าสะอาด อยางนอยวนละ 7-8 แกว รบประทานอาหารทมกากและเสนใยเปนประจ า ไดแก ผก ผลไมทมเสนใยสง

เชน ผกโขม มะเขอพวง ผกกวางตง ฝรง สม มะละกอ ลกพรน

โรคพยาธ

สาเหต มกพบในผทมสขอนามยไมด เชน ไมลางมอกอนรบประทานอาหาร

เดนเทาเปลาในทเปยกชน

โรคพยาธ

การตดตอและอาการของพยาธทพบบอย พยาธไสเดอน

* มกไดรบพยาธจากการรบประทานผกทไมสะอาดหรอไมลางมอกอนรบประทานหลงสมผสดนทชมชน

* ท าใหเกดอาการปวดทอง ทองอด ทองเสยบอย บางรายอาจมลมพษเรอรง แตสวนใหญมกไมคอยแสดงอาการใดๆ

โรคพยาธ

การตดตอและอาการของพยาธทพบบอย พยาธเขมหมด

* มกพบในเดกเลก* พยาธจะเคลอนตวออกมาวางไขทกนของเดกในเวลากลางคน* อาการคนกนมากบรเวณทวารหนก เดกบางคนอาจงอแง รองกวน นอนหลบ

ไมสนท

โรคพยาธ

การตดตอและอาการของพยาธทพบบอย พยาธปากขอ

* พยาธเขาสรางกายโดยการไชเขาทผวหนงบรเวณฝาเทา งามนว หรอจากการรบประทานอาหารหรอดมน าทมตวออนพยาธ * พยาธจะเคลอนไปยงล าไสเลก และเกาะทผนงล าไส เพอดดเลอด* ผปวยจงมอาการซด ออนเพลย เบออาหาร น าหนกตวลด ปวดทอง

โรคพยาธ

การตดตอและอาการของพยาธทพบบอย พยาธตวจด

* พบในสตวน าจด เชน ปลา กง กบ เขยด* พยาธสามารถเคลอนทไปตามสวนตางๆ ของรางกาย เชน ใตผวหนง ตา

สมอง ปอด เปนตน* อาการและอาการแสดงทพบ ขนกบอวยวะทพยาธอย เชน

- ใตผวหนง: รอยแดง ตงตามผวหนง บวม คน- ตา: อาจท าใหหนงตาบวมจนตาปด ตาบอด- สมอง: ปวดศรษะอยางรนแรง คลนไส อาเจยน คอแขง ซม หมดสต

* การรกษาท าไดเพยงรกษาตามอาการ รวมกบยาถายพยาธ albendazole

โรคพยาธการตดตอและอาการของพยาธทพบบอย พยาธตวตด

* พยาธตดหม พยาธตดวว* ตวออนของพยาธทตดอยตามเนอสตวในรปของเมดสขาวคลายเมดสาคจะเขาส

รางกายและเจรญเตบโตในล าไสเลก* สวนใหญมกไมคอยแสดงอาการใดๆ มเพยงปลองของพยาธหรอตวของพยาธ

หลดออกมาในอจจาระ* อาการอนๆ เชน หวบอย รบประทานมากแตน าหนกตวลดลง ออนเพลย ปวด

ทอง ทองอด* ตวออนของพยาธอาจไชเขาสกระแสเลอดไปอยตามเนอเยอของรางกาย เชน

กลามเนอ ระบบประสาทสวนกลาง ตา

โรคพยาธ

การรกษาการใชยาฆาพยาธทเหมาะสมกบแตละชนดของพยาธนน เชน ยา albendazole

* ยาเมดและยาน าแขวนตะกอน* ออกฤทธกวาง ครอบคลมพยาธหลายชนด โดยเฉพาะพยาธตวกลม

นอกจากนยงเปนยาตวเลอกในการฆาพยาธตวตดดวย* สามารถรบประทานไดตงแตเดกอาย 2 ปขนไป* ขนาดรบประทานจะแตกตางกนขนกบชนดของพยาธ

โรคพยาธ

การรกษา ยา mebendazole

* ยาเมดและยาน าแขวนตะกอน* ออกฤทธกวาง ไดผลดมากกบพยาธตวกลม* สามารถรบประทานไดตงแตเดกอาย 2 ปขนไป* ขนาดรบประทานจะแตกตางกนขนกบชนดของพยาธ

โรคพยาธ

การรกษา ยา niclosamide

* ออกฤทธไดดกบพยาธตวตด* ตองรบประทานยาระบายหลงจากรบประทานยาฆาพยาธ 3-4

ชวโมง เพอใหแนใจวาปลองของพยาธและไขพยาธทหลดจากปลองถกขบออกจากทางเดนอาหารหมด

โรคพยาธ

การรกษา ค าแนะน าในการใชยาฆาพยาธ

* ควรเคยวยากอนกลน เพอชวยเพมการแตกตวและเนอทสมผสกบพยาธมากขน

* ควรรบประทานยาในขณะทองวาง

โรคพยาธ

การปองกนการตดพยาธ ควรตดเลบมอใหสน และลางมอใหสะอาดหลงจากเขาหองน าทกครง ท าความสะอาดสวมและหองน าทกวนดวยน ายาฆาเชอโรค ถายอจจาระลงในสวมทมดชด ควรลางมอกอนรบประทานอาหาร ควรรบประทานอาหารทสก ดมน าสะอาด ผกและผลไมสดควรลางใหสะอาด

กอนรบประทาน ควรสวมรองเทาทกครงทออกจากบาน ซกลางเสอผา และผาปทนอนใหสะอาด

โรครดสดวงทวารหนก (Hemorrhoid)

สาเหต การโปงพองของเสนเลอดด าบรเวณทวารหนก เกดจากแรงดนภายใน

เสนเลอดมากขนคลายคลงกบอาการเสนเลอดขอดทบรเวณขา

รดสดวงภายนอก (external hemorrhoid) สามารถมองเหนได เกดขนทบรเวณกลมเสนเลอดปากทวารหนกนอกกลามเนอหรด

รดสดวงภายใน (internal hemorrhoid) ตองใชกลองสองตรวจไสตรงหรอคล าเจอเมอท าความสะอาดรทวารหนกหลงถายอจจาระ จากนนจะหดกลบไป

โรครดสดวงทวารหนก (Hemorrhoid)

สาเหต การเบงถายอจจาระบอย ทองผก ทองเสยเรอรง ท าใหล าไสเคลอนไหวมากกวาปกต ภาวะตงครรภ ในชวงอายครรภ 7-9 เดอน เพราะมดลกมขนาดใหญขน กดทบ

ท าใหเลอดด าไหลถายเทล าบาก เกดการคงไดงาย นอกจากนนยงกดล าไสใหญ ท าใหทองผกบอย

การนงหรอยนนานๆ ท าใหความดนในหลอดเลอดททวารหนกสงขน มการคงของเลอดมากขน

การรบประทานอาหารทมเสนใยนอยไป

โรครดสดวงทวารหนก (Hemorrhoid)

อาการ อาการคน ปวดบรเวณทวารหนก เนองจากมการอกเสบ อาจมเลอดออกทางทวารหนกจากการปรแตกของผนงหลอดเลอดขณะเบงถาย

อจจาระ คล าไดกอนนมบรเวณทวารหนก

โรครดสดวงทวารหนก (Hemorrhoid)

การรกษา การปฏบตตว

* นงแชน าอน 10-15 นาท วนละ 3 เวลา เพอชวยลดความปวด และรกษาความสะอาด

* แกไขอาการทองผกดวยการรบประทานอาหารทมเสนใยมาก จะชวยใหอจจาระนม และการบบรดตวของล าไสมประสทธภาพมากขน

* เสยงการรบประทานอาหารรสเผดจด ท าใหเกดการระคายเคองในผนงล าไสใหญ* ดมน าสะอาด อยางนอยวนละ 7-8 แกว เพอใหอจจาระออนนม* เลยงเครองดมแอลกอฮอล เพราะจะท าใหรางกายขาดน า อจจาระแขงและ

ขบถายล าบาก

โรครดสดวงทวารหนก (Hemorrhoid)การรกษา การปฏบตตว (ตอ)

* งดดมชา กาแฟ เนองจากคาเฟอนมฤทธท าใหทองผกได* อยากลนอจจาระ และไมควรนงหรอเบงถายอจจาระเปนเวลานานๆ หากไมรสก

ปวดเบง เพอไมใหมแรงกดททวารหนกมากเกนไป* ถาหวรดสดวงทวารโผลออกมาขางนอก ใหใสถงมอ ใชปลายนวชบสบเพอหลอ

ลน แลวดนหวกลบเขาไป* ออกก าลงกายอยางสม าเสมอ เพอชวยใหการไหลเวยนของเลอดดขนและชวย

ใหล าไสบบตวเพอขบถายไดตามปกต* เลยงการนงหรอยนนานเกนไป* ปองกนไมใหเกดอาการทองเสยเรอรง

โรครดสดวงทวารหนก (Hemorrhoid)

การรกษา การใชยา มหลายรปแบบ ไดแก

1. ยารบประทาน จะเพมความคงทนของหลอดเลอดฝอย ไดแก- ยาทมสวนประกอบเปนสารประกอบธรรมชาตทไดจากพช- ยาทมสวนประกอบเปนสมนไพรไทย เชน เพชรสงฆาต

2. ยาเฉพาะท ใชทาภายนอกบรเวณทวารหนกหรอยาเหนบทวารหนก -มสวนผสมของยาชาเฉพาะท เพอบรรเทาอาการปวด แสบ คนของรดสดวงทวาร และ/หรอมยาสเตยรอยด เพอบรรเทาอาการคนและปวดไดด -ควรใชระยะสนไมเกน 14 วน

โรครดสดวงทวารหนก (Hemorrhoid)

การรกษา การรกษาอนๆ ในรายทรดสดวงมขนาดใหญมาก ยนยาวออกมาจนไม

สามารถดนกลบเขาไปในรทวารหนกได ตองท าการผาตด หรอรดดวยหวงยาง ซงจะชวยใหหวของรดสดวงหลดไปได

ไมวาจะรกษาดวยวธใดๆ โรคนกไมหายขาด ถายงกลบไปมพฤตกรรมหรอสาเหตทกอโรค

QUESTIONS ?

ตดตอสอบถามและ download เอกสารประกอบการเรยน

http://www.facebook.com/DruginDailyLifehttp://www.DruginDailyLife.wordpress.com