ส�ำนกงำนคณะกรรมกำรสขภำพแหงชำต โทร 02-832-9000 หรอ www.nationalhealth.or.th

มตใหมในการจดการระบบสขภาพ

ทปรกษำนพ.พลเดช ปนประทป อรพรรณ ศรสขวฒนา อนศกด สภาพร

บรรณำธกำร ดร.นาตยา พรหมทอง

พมพครงท 1 ธนวาคม 2559ปกและรปเลม บานทายซอยดไซนจดท�ำโดย ส�านกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช.) 88/39 ถ.ตวานนท 14 หมท 4 ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร 11000 โทรศพท 0 2832 9000 โทรสาร 0 2832 9001 ถง 2 www.nationalhealth.or.th

ควำมเปนมำ1. ควำมเปนพหลกษณของระบบสขภำพไทย

ระบบสขภาพไทย เปนระบบพหลกษณ มผเกยวของหลาย ภาคสวน ไมวาจะเปน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงกลาโหม หนวยงานทม พรบ. เฉพาะตางๆ องคกรบรหารสวนทองถน องคกรพฒนาเอกชน ประชาสงคม ชมชน และหนวยงานสงกดอนๆ แตละภาคสวนมการด�าเนนงานดานสขภาพทแตกตางกนทงงานดาน การสรางสขภาพ และซอมสขภาพ ดงนน การท�าใหประชาชนมสขภาพด คงไมสามารถปลอยเปนหนาทของใครหรอหนวยงานใดเพยงแหงเดยวได เพราะสขภาพไมไดหมายถงเพยงแคสขภาพทางรางกายเทานน แตยงรวมถงจตใจ ปญญา และสภาพสงคมทอยรอบตวเราดวย

องคกรปกครองสวนทองถน

• สรางความร เชงระบบ

• บรหารระบบ การแพทยฉกเฉน

ความเชอมโยงของกลไกตางๆ ในระบบสขภาพแหงชาต

รฐสภา

สช.

สวรส. สปสช.

สพฉ.

สสส.

เครอขายวชาการ วชาชพ

เครอขายอนๆ

สรพ.

จงหวดหนวยงานสวนภมภาค

• พฒนา/ขบเคลอน นโยบายสาธารณะ เพอสขภาพ แบบมสวนรวม

• พฒนาและ รบรองคณภาพ สถานพยาบาล

• บรหารกองทน หลกประกนสขภาพ

• บรหารกองทน สรางเสรมสขภาพ

• ดำเนนงาน ดานสขภาพ

ครม.

เครอขายสอมวลชน

องคกรปกครองสวนทองถน

• สรางความร เชงระบบ

• บรหารระบบ การแพทยฉกเฉน

เครอขายประชาคมและภาคสขภาพ

เครอขายเอกชน

กระทรวงสาธารณสขและกระทรวงอนๆ ททำงาน

เกยวของกบสขภาพ

6เขตสขภำพเพอประชำชน

เขตสขภำพเพอประชำชน เป นกลไกใหมทมรปแบบ การท�างานโดยการเช อมร อย องค กรต างๆ ทงภาครฐ ภาควชาการ/วชาชพ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม ทมงปฏบตงาน ดานสขภาพ อยในเขตพนทเดยวกน มาบรณาการการท�างานและ แลกเปลยนขอมลตางๆ เพอรวมกนจดการระบบสขภาพของพนทอยางมพลง

เขตสขภำพเพอประชำชน จงเปนเสมอนเสนดายแนวนอนทท�าหนาทเชอมรอยเสนดายแนวตง คอหนวยงาน,องคกรและเครอขายทกภาคสวน ในการขบเคลอน กำรพฒนำนโยบำยสำธำรณะเพอสขภำพ และก�ำหนดทศทำงของระบบสขภำพ ใหตรงกบควำมจ�ำเปนของประชำชนในพนท สอดคลองกบ ‘ปจจยก�าหนดสขภาพ’ ของพนองในทองถน ไมวาจะเปน วถชวตความเปนอย พฤตกรรม สภาพสงคม ฯลฯ น�าทกคน ไปสระบบสขภาพและคณภาพชวตทด ขนทกมต

2. กำรจดตงเขตสขภำพเพอประชำชน

เมอวนท 8 สงหาคม 2557 คณะกรรมการสขภาพแหงชาต ทมพลเรอเอกณรงค พพฒนาศย รองหวหนาคณะรกษาความสงบ แหงชาตเปนประธาน จงมมตเหนชอบการจดตงเขตสขภาพเพอประชาชน ตามขอเสนอของ 5 หนวยงาน คอ กระทรวงสาธารณสข สปสช. สสส. กรมบญชกลาง และ สช. และ พลเอกประยทธ จนทรโอชา หวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต ไดอนมตการจดตงเขตสขภาพเพอประชาชน เมอวนท 25 สงหาคม 2557 หลงจากนนคณะกรรมการสขภาพแหงชาต ไดตงคณะท�างานรวมหลายหนวยงาน พฒนารปแบบการจดตงเขตสขภาพเพอประชาชน เปดเวทรบฟงความเหนอยางกวางขวาง แลวจดท�าเปนรางระเบยบส�านกนายกรฐมนตรวาดวยการจดตง เขตสขภาพเพอประชาชน พ.ศ. ... ซงคณะรฐมนตรมมตใหความเหนชอบ

เมอวนท 4 ตลาคม 2559 และประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 12 ตลาคม 2559

7เขตสขภำพเพอประชำชน

8เขตสขภำพเพอประชำชน

ขบเคลอน กำรท�ำงำนทวประเทศ ...13 เขตสขภำพ เพอประชำชน

เขตสขภำพเพอประชำชน ประกอบดวย 13 เขตพนท ไดแก 12 เขตทวประเทศและ กทม. อก 1 เขต เปนพนททสอดคลองกบเขตพนทของกระทรวงสาธารณสข และส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ซงจะชวยใหการปฏบตหนาทประสานเชอมโยงกนไดอยางมประสทธภาพ

“ประโยชนสข และสขภำวะ ของคนในพนท

เปนศนยกลำงในกำรท�ำงำน”

9เขตสขภำพเพอประชำชน

10เขตสขภำพเพอประชำชน

เขตสขภำพเพอประชำชน ยดหลกกำรท�ำงำนแบบม สวนรวม แสวงหาแนวทางการใชทรพยากรรวมกน เพอเสรมการท�างาน ซงกนและกน โดยไมใชอ�านาจบงคบเหนอกน มหวใจส�าคญคอ การสานพลง 3 สวน ไดแก พลงปญญำ พลงสงคม และพลงรฐ รวมกนจดการประเดนหรอปญหาทางสขภาพ เพอประโยชนสขของประชาชนในเขตพนทเปนศนยกลางอยางมพลง ทกภาคสวนรสกถงควำมเปนเจำของและมสวนรบผดชอบตอภารกจนรวมกน

ทส�าคญคอ การจดประกาย กระตน ใหทกภาคสวนก�าหนด วสยทศนรวมทำงสขภำพ ของเขตพนทตนเอง และออกแบบอนาคต ใหตรงกบความตองการของชมชนไดในทกมต ไมวาสขภาพทางกาย ใจ ปญญา และสงคม เสรมสรางความเขมแขงใหกบทองถน

ไมเพยงบรณาการความรวมมอเทานน แตเขตสขภาพ เพอประชาชน ยงมภารกจส�าคญ นนคอการสรางความเปนธรรม และลดชองวาง ควำมเหลอมล�ำ ในระบบสขภาพ ททกฝายตองระดมสรรพก�าลง ทงองคความร ความคด และทรพยากร ในการขบเคลอนรวมกน กอนจะน�าไปปฏบตภายใตกลไกหรอกฎระเบยบ ตามภารกจความรบผดชอบของหนวยงานตนเองไดตอไป

❝ทกคนมสวนรวมก�ำหนดอนำคตระบบสขภำพของตวเอง❞

รปแบบของเขตสขภำพ เพอประชำชน

11เขตสขภำพเพอประชำชน

บรณำกำร กลไกกำรท�ำงำน ระดบกลมจงหวด

โครงสรางกลไกการขบเคลอนเขตสขภาพเพอประชาชน เปนการผนกความรวมมอของภาคเครอขาย หลายหนวยงานทเกยวของในระบบสขภาพ มบคลากร ผเชยวชาญ และทรพยากรสนบสนน ประกอบดวย กระทรวงสาธารณสข, สปสช., สช., สสส., สถานพยาบาลภาครฐและเอกชน, องคกรวชาชพ, วชาการ, ชมชน, ภาคประชาสงคม, องคกรปกครองสวนทองถน และเครอขายองคกรตางๆ ทท�างานพฒนาระบบสขภาพอกเปนจ�านวนมาก ดงน

1. คณะกรรมกำรเขตสขภำพเพอประชำชน (กขป.) เขตสขภาพเพอประชาชนแตละเขต มคณะกรรมการเขตสขภาพ

เพอประชาชน (กขป.) ทมองคประกอบจาก 3 ภาคสวน เปนกลไกหลก มวาระการด�ารงต�าแหนง 4 ป ไดแก

1) กรรมการผแทนสวนราชการและหนวยงานของรฐ 2) กรรมการผทรงคณวฒและวชาชพ 3) กรรมการภาคเอกชน และภาคประชาสงคม

กขป. ท�าหนาท ดงน• ก�าหนดเปาหมาย ทศทางและยทธศาสตร ในการด�าเนนการ

และพฒนาระบบสขภาพในเขตฯ โดยบรณาการภารกจ อ�านาจหนาทและการมสวนรวมของทกภาคสวน และด�าเนนการหรอประสานใหเกดการขบเคลอน

• ใหขอเสนอแนะและใหค�าปรกษาเกยวกบการด�าเนนงาน ดานสขภาพในเขตพนทตอองคกรทเกยวของ รวมถงประสานงานกบ กขป. ในเขตพนทอน เพอใหเกดการบรณาการงานดานสขภาพใหมประสทธภาพ

• ตดตาม ประเมนผลการด�าเนนงาน และรายงานผลการด�าเนนงาน ตอคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (คสช.) อยางนอยปละ 1 ครง

2. ฝำยเลขำนกำรรวม สนบสนนการด�าเนนงานของ กขป. ทง 13 เขต ประกอบดวย

ผแทนจากหนวยงานหลกๆ ไดแก กระทรวงสาธารณสข, สปสช., สช., สสส., และกรงเทพมหานคร (ในเขตพนท 13) โดยใชทรพยากร ของหนวยงานหรอองคกรทเกยวของมาท�างานรวมกน

คณะกรรมกำร องคประกอบ กลไกเลขำนกำร หมำยเหต

1. คณะกรรมการ เขตสขภาพเพอประชาชน (กขป.) เขตท 1-12

ประธำน+รองฯ:• มประธานและรองฯ อกไมเกน 2 คน• มาจากการประชมคณะกรรมการ

และเลอกกนเอง

องคประกอบ (45 คน) ดงน• หนวยงานภาครฐ (17 คน)• ภาควชาการ, วชาชพ (11 คน)• ภาคประชาชน, สงคม (17 คน)

เปนกองเลขำนกำรรวมมองคประกอบดงน • สช. เปนเลขานการ• กท.สธ., สปสช., สสส.

เปนเลขานการรวม

กรรมการ มวาระ 4 ป

2. คณะกรรมการ เขตสขภาพเพอประชาชน เขตท 13 (กรงเทพฯ)

ประธำนฯ: ผวา กทม.รองประธำน: ปลด กทม.องคประกอบ (46 คน) ดงน• ภาครฐ (20 คน)• ภาควชาการ, วชาชพ (11 คน)• ภาคประชาชน, สงคม (15 คน)

เปนกองเลขำนกำรรวมมองคประกอบดงน• กทม. เปนเลขานการ• สช., กท.สธ., สปสช.,

สสส., เปนเลขานการรวม

กรรมการ มวาระ 4 ป

13เขตสขภำพเพอประชำชน

14เขตสขภำพเพอประชำชน

ทกหนวยงำน พรอมกำวส

มตใหมในทศทำงเดยวกน

การขบเคลอนการท�างานของเขตสขภาพเพอประชาชน มงไปส การพฒนาระบบสขภาพ โดยเชอมโยงกลไกการท�างาน ทงระดบประเทศ กระทรวง ไปจนถง จงหวด องคกรปกครองสวนทองถน ต�าบล อ�าเภอ รวมบรณาการเพอใหนโยบาย ยทธศาสตร และแผนปฏบตการ เดนหนาไปในทศทางเดยวกน เป นการท�างานเชอมประสานกนในแนวราบ ทเรยกวา กำรอภบำลโดยเครอขำย

15เขตสขภำพเพอประชำชน

16เขตสขภำพเพอประชำชน