โครงก

สมเ

(

โคร

ารอนรก

เดจพระ

(ตลาคม

รงการอนร

สมเดจพ

กษพนธก

เทพรตน

แผน

ร

ม พ.ศ. 2

รกษพนธ

ระเทพรต

กรรมพช

นราชสด

แมบท

ระยะ 5 ป

559 - ก

กรรมพชอ

ตนราชสด

(อพ.ส

ชอนเนอง

ดาฯ สยา

ท อพ.ส

ปทหก

กนยายน

อนเนองม

าฯ สยาม

ธ.)

งมาจากพ

ามบรมร

สธ.

พ.ศ. 25

มาจากพระ

บรมราชก

พระราชด

ราชกมาร

564)

ะราชดาร กมาร

ดาร

ร

คานา

แผนแมบทโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ

สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.) ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564) เปนแผนทได

จดทาขนตามพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร จากการประชมคณะทางาน

จดทาแผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก เพอใชแผนแมบทเปนกรอบในการดาเนนงานของ อพ.สธ. ในการจดทา

แผนแมบทฉบบนไดจดทาขนภายใตการมสวนรวมของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร ซงมคณะทางานจดทา

แผนแมบท อพ.สธ.ในระยะ 5 ปทหก(ตลาคม พ.ศ. 2559– กนยายน พ.ศ. 2564) อาทนกวชาการ

ผทรงคณวฒดานตางๆผแทนหนวยงานตางๆและผปฏบตงานดานการอนรกษทรพยากร จานวน 10 กลม

ประกอบดวย กลมความมนคงทางทรพยากร กลมสรางจตสานกในการอนรกษพนธกรรมพช กลมสวนราชการ

ทเกยวกบทรพยากร กลมการอนรกษและใชประโยชนจากทรพยากร กลมมหาวทยาลยทรวมสนองพระราชดาร

กลมมหาวทยาลยราชภฏและมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล กลมนโยบายในเรองของทรพยากร กลมจงหวด

ทรวมสนองพระราชดาร กลมหนวยงานสนบสนน และ กลมภาคเอกชนและมลนธ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหกน จงมลกษณะเปนแผนยทธศาสตรชนาการดาเนนงานอนรกษ

พนธกรรมพชระยะ 5ป โดยมกรอบแนวคดทศทางการดาเนนงานเพอสนองพระราชดารในการอนรกษ

ทรพยากรของประเทศ ไมเฉพาะทรพยากรพนธกรรมพชอยางเดยวแตหมายถง ทรพยากร 3 ฐานทรพยากร

ไดแก ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ และ ทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา ซงสอดคลองกบ

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 และยงสอดคลองกบแผนการขบเคลอนและปฏรประบบวจย

แบบบรณาการของประเทศและกรอบยทธศาสตรการวจยแหงชาต 20 ป ทง 7 ยทธศาสตร ไดแก ดานความ

มนคง ดานการเกษตร ดานอตสาหกรรม ดานสงคม ดานการแพทยและสาธารณสข ดานพลงงาน และดาน

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอใหสงผลประโยชนตอประเทศชาตและประชาชนใหมากทสด

นอกจากนแนวทางดาเนนงานอนรกษพนธกรรมพชในระยะ 5 ปทหก จงมความชดเจนและความ

พรอมของพนททจะดาเนนงาน ศกยภาพและความพรอมของหนวยปฏบตงาน และการบรหารจดการทมคณภาพ

ประสทธภาพเปนปจจยสาคญตอการดาเนนงาน ดงนนจงไดกาหนดกรอบและแนวทางการดาเนนงาน ทจะ

นาไปสจดมงหมายและเปาหมายตามแนวพระราชดารทไดวางไว ดวยการพฒนาเพอเพมประสทธภาพในการ

ดาเนนงานดานวชาการ ทงในดานการศกษาวจยและการพฒนาระบบขอมลสารสนเทศ เพอนามาใชประโยชน

ในการสรางจตสานกในการอนรกษทรพยากร การเสรมสรางกระบวนการเรยนรใหกบกลมเปาหมายตาง ๆ

การเพมประสทธภาพการเรยนรทรพยากรธรรมชาต และการเพมประสทธภาพในการบรหารจดการ และให

ตอเนองตามกรอบแผนแมบท อพ.สธ. และการดาเนนโครงการยอยตาง ๆ จากระยะ 5 ปทหา เขาสแผนแมบท

ระยะ 5 ปทหก

อยางไรกตามการดาเนนงานใน อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก จะบงเกดผลอยางเปนรปธรรมไดนน จาเปน

ทจะตองมการจดทาแผนปฏบตการทชดเจนโดยอาศยศกยภาพและการมสวนรวมของหนวยงานทรวมสนอง

พระราชดาร อนจะนาไปสการพฒนาและอนรกษทรพยากรอยางยงยนและสงผลประโยชนตอมหาชนชาวไทย

อยางแทจรง

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.)

คณะทางานจดทาแผนแมบท

30 กนยายน 2559

สารบญ

หนา

1. ความนา 1 2. พระราชดาร พระราชกระแส พระราชวนจฉย 5 3. พระราชปรารภ 9 4. สรปการดาเนนงานทผานมาจนถงปจจบน 11 (แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหนง – ระยะ 5 ปทหา)

5. สรปสภาพการณเกยวกบพนธกรรมพชและความหลากหลายทางชวภาพ 32 และการดาเนนงานของ อพ.สธ. ตามแผนแมบท อพ.สธ. ทกระยะ 5 ป 6. วสยทศน 38

7. พนธกจ 38

8. วตถประสงค 38 9. เปาหมาย 39

10. แนวทางการดาเนนงานและแผนการดาเนนงาน อพ.สธ. 40 10.1 แนวทางการดาเนนงานตามกรอบการดาเนนงานของแผนแมบท 40 ระยะ 5 ปทหก

10.2 การเพมประสทธภาพการดาเนนงานดานวชาการ 55 10.3 การเพมประสทธภาพในการดาเนนงานในกจกรรมตาง ๆ ของ อพ.สธ. 56 10.4 การดาเนนการและพฒนาในพนทเปาหมาย 56

11. การสนองพระราชดารโดยหนวยงานและองคกรตาง ๆ 59

สารบญ (ตอ) หนา

12. ระยะเวลาดาเนนงาน 60

13. งบประมาณดาเนนงาน 61 14. องคกรการบรหารงาน 61 15. การจดทาแผนปฏบตการ 65

16. การตดตามประเมนผล 65

ภาคผนวก

ประมวลพระราชดาร พระราชกระแส พระราชวนจฉย 69

สาเนาพระราชกระแสเรองแผนการจดการงบประมาณ อพ.สธ. 100

สาเนาพระราชทานพระราชวนจฉยให นายจราย อศรางกร ณ อยธยา

เลขาธการพระราชวงเปนผอานวยการโครงการ ฯ และเปนประธาน

คณะกรรมการ อพ.สธ.

102

คาสงแตงตงคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพช

อนเนองมาจากพระราชดาร ฯ 104

คาสงคณะทางานจดทาแผนแมบทโครงการอนรกษพนธกรรมพช อนเนองมาจากพระราชดารฯ ระยะ 5 ปทหก

112

ขนตอนการขอสนองพระราชดาร อพ.สธ. โดยองคการบรหารสวนตาบล

หรอเทศบาลตาบล 122

ขนตอนการขอสนองพระราชดาร อพ.สธ. โดยหนวยงานตาง ๆ 129

จานวนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนในภาคตางๆ ของประเทศ

ไทย

132

แผนผงบรหารงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก

พระราชดาร ฯ

138

คานยามของคาศพทเฉพาะทนยมใชในการดาเนนงาน อพ.สธ. 140

ทาเนยบผบรหาร อพ.สธ. 143

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

1

แผนแมบทโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.)

ระยะ 5 ปทหก (1 ตลาคม พ.ศ. 2559 – 30 กนยายน พ.ศ. 2564)

1. ความนา

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพ

รตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.) เปนโครงการทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยาม

บรมราชกมาร ทรงสบสานพระราชปณธานในการอนรกษทรพยากรของพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหว ซงทรงมสายพระเนตรยาวไกล โดยทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงใหความสาคญ

และเหนความสาคญของการอนรกษพนธกรรมพช ตวอยางทเหนไดชดดงในป พ.ศ. 2503 ทรง

อนรกษตนยางนา ในป พ.ศ.2504 ทรงใหนาพรรณไมจากภมภาคตาง ๆ มาปลกไวในสวน

จตรลดา เพอเปนแหลงศกษา และทรงมโครงการพระราชดารทเกยวกบการอนรกษพฒนา

ทรพยากร พฒนาแหลงนา การอนรกษและพฒนาดน อนรกษทรพยากรปาไม เปนการอนรกษ

และพฒนาทรพยากรธรรมชาต ตอมาในป พ.ศ. 2535 สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรม

ราชกมาร ไดทรงสบทอดพระราชปณธานตอโดยมพระราชดารกบ นายแกวขวญ วชโรทย

เลขาธการพระราชวง ใหดาเนนการอนรกษพชพรรณของประเทศโดยพระราชทานใหโครงการสวน

พระองคฯ สวนจตรลดา ฝายวชาการ เปนผดาเนนการจดตงธนาคารพชพรรณขน ในป พ.ศ.

2536-2549 โดยรบทนสนบสนนจากสานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการ

อนเนองมาจากพระราชดาร (กปร.) และเปนหนวยงานขนตรงกบเลขาธการพระราชวง ตงแตป

พ.ศ. 2539 และตอมาในปงบประมาณ พ.ศ. 2550 สานกพระราชวงดาเนนการจดสรร

งบประมาณให และให อพ.สธ. ดาเนนการแยกสวนอยางชดเจนจากโครงการสวนพระองคฯ สวน

จตรลดา การดาเนนงาน อพ.สธ. ดาเนนงานโดยอยภายใตแผนแมบทซงเปนระยะ ๆ ละ หาป

ตงแตป พ.ศ. 2535 เปนตนมาจนมาถงแผนทหก จงเรยกวาแผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก

การดาเนนงาน อพ.สธ. ตงแตป พ.ศ. 2535 จนถงปจจบนมหนวยงานตาง ๆ รวมสนอง

พระราชดารเพมขนมากกวา 150 หนวยงาน สมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนซงเปน

สถานศกษาเปนสมาชกมากกวา 2,500 โรงเรยน ยงไปกวานนในแผนแมบทระยะ 5ปทหา

อพ.สธ. กรมสงเสรมการปกครองทองถนขอเขารวมสนองพระราชดารโดยพระราชานญาตใหเปน

หนวยงานทรวมสนองพระราชดาร อพ.สธ. ในปงบประมาณ 2558 โดยททางกรมสงเสรมการ

ปกครองทองถน เปนนโยบายสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนในการดาเนนงานฐาน

ทรพยากรทองถน ซงดาเนนงานอยภายใตกรอบการสรางจตสานก กจกรรมท 8 กจกรรมพเศษ

สนบสนนการอนรกษทรพยากร โดยใหมสมาชกงานฐานทรพยากรทองถนในอาเภอละหนง

ตาบล/หนงเทศบาลเปนอยางนอย โดยเรมตนการสารวจฐานทรพยากรทองถนทมอยจรงวาม

อะไรอยทไหน และเรมการดแลอนรกษและใชประโยชนอยางยงยนในทรพยากรทองถนทมอย

นาไปสการวางแผนพฒนาตาบลบนพนฐานของทรพยากรทมอยจรง โดยเรมตงแตการสารวจและ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

2

การทาฐานขอมลทรพยากรทองถนซงประกอบดวย 3 ฐานทรพยากรไดแก ทรพยากรชวภาพ

(สงทมชวต), ทรพยากรกายภาพ (สงทไมมชวต) และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา

ดวยเหตนทาใหพนทและกจกรรมดาเนนงานของโครงการฯ กระจายออกไปในภมภาคตาง ๆ และ

มการดาเนนงานทหลากหลายมากขน การดาเนนงานในแผนแมบททกระยะ 5 ปทผานมาของ

อพ.สธ. ไดดาเนนการสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตมาโดยตลอด และใน

แผนแมบทระยะ 5 ปทหกน มแนวทางดาเนนการทสอดคลองและสนบสนนแผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 - 2564) ซงมกรอบแนวคดและ

หลกการในการวางแผนทสาคญไดแก (1) การนอมนาและประยกตใชหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง (2) คนเปนศนยกลางของการพฒนาอยางมสวนรวม (3) การสนบสนนและสงเสรม

แนวคดการปฏรปประเทศ และ (4) การพฒนาสความมนคง มงคง ยงยน เพอใหสงคมอย

รวมกนอยางมความสข ซงกรอบแนวความคดทงสนนลวนแตตองดาเนนการภายใตการดแล

รกษาทรพยากรและการนามาใชประโยชนอยางยงยน ยงไปกวานน อพ.สธ. ยงมกจกรรมตาม

กรอบแผนแมบท อพ.สธ. ทสอดคลองกบแผนการขบเคลอนและปฏรประบบวจยแบบบรณาการ

ของประเทศและกรอบยทธศาสตรการวจยแหงชาต 20 ปทง 7 ยทธศาสตร ไดแก (1)ดานความ

มนคง (2)ดานการเกษตร (3)ดานอตสาหกรรม (4)ดานสงคม (5)ดานการแพทยและ

สาธารณสข (6)ดานพลงงาน (7)ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอใหสง

ผลประโยชนตอประเทศชาตและประชาชนใหมากทสด เพอการบรหารจดการความรผลงานวจย

นวตกรรม สงประดษฐ ทรพยากร และภมปญญาของประเทศ สการใชประโยชนเชงพาณชยและ

สาธารณะ ดวยยทธวธทเหมาะสมทเขาถงประชาชนและประชาสงคมอยางแพรหลาย

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559-กนยายน พ.ศ. 2564)

เปนแผนแมบททจดทาขน เพอใชเปนกรอบในการดาเนนงานตามแนวทางพระราชดารสมเดจ

พระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร โดยมหนวยงานทรวมสนองพระราชดารเขามามสวน

รวมวางแผนงาน ทงในสวนกลางและสวนภมภาคทวประเทศไทย ทงภาครฐและเอกชน ใหม

แนวทางดาเนนงานตอเนองตามกรอบแผนแมบทโดยเนนการทางานเขาไปสรางจตสานกในการ

รกษาทรพยากรตงแตในสถานศกษาดาเนนงานในระดบทองถนในการทาฐานขอมลทรพยากร

ทองถนซงประกอบดวย 3 ฐานทรพยากรไดแก ทรพยากรชวภาพ, ทรพยากรกายภาพ และ

ทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา จากฐานขอมลดงกลาวจะนาไปสการอนรกษและใช

ประโยชนอยางยงยนบนพนฐานของการมจตสานกในการอนรกษทรพยากรทมอยในประเทศไทย

ตอไป

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

3

สถานการณดานทรพยากรของประเทศไทย

ในปจจบนทวโลกทเหนตระหนกถงภยธรรมชาตทมมากขน เนองจากขาวสารท

สามารถสอสารไดอยางฉบไว สามารถใหความกระจางและเหตการณทเกดขนอยางรวดเรว

ประเทศไทยมแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยแหงชาต พ.ศ. 2553-2557 ตงแตวนท

17 พฤศจกายน พ.ศ. 2552 ซงแผนดงกลาวไดใชเปนกรอบแนวทางการดาเนนงานเกยวกบการ

จดการภยพบตของประเทศ แตถงแมประเทศไทยมแผนฯ ดงกลาว แตนนเปนการแกปญหา

เฉพาะหนาตอภยธรรมชาตทเกดขน สงทควรตระหนกมากทสดคอสาเหตของการเกดสงเหลานน

อนไดแกการดแลทรพยากรธรรมชาตทกาลงถกคกคามในหลาย ๆ ลกษณะ โดยเฉพาะอยางยง

ประชาคมโลกควรตระหนกและเหนความสาคญ ในเรองคมครองและใชประโยชนจากทรพยากร

และความหลากหลายทางชวภาพอยางมประสทธภาพและยงยน ตระหนกถงความสมบรณ

ทางดานทรพยากรธรรมชาตในพนทตาง ๆ ตลอดจนรบทราบปญหาและระดบความรนแรงท

เกดขนจากการททรพยากรตางๆ กาลงจะสญสนไป ซงจะนาไปสการจดการการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตและการใชประโยชนอยางยงยน

ขอมลของกรมปาไม และกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช พบวาพนทปา

ไมลดลงอยางตอเนองอยางรวดเรว สงผลทาใหพรรณพชหลากหลายชนดทยงไมไดศกษาและบาง

ชนดทยงไมสารวจพบสญพนธไป จากสงเหลานไมไดเพยงแตทรพยากรชวภาพทประกอบดวย

สตว พช และจลนทรยจะโดนทาลาย แตทรพยากรกายภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภม

ปญญาทเกยวของกจะสญหายไปดวย

ป พ.ศ. 2553 จากรายงานสถานการณคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2553 ซง

รวบรวมขอมลจากหนวยงานราชการทเ กยวของนบแตเ รมปงบประมาณ 2553 โดย

คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตทตองจดทารายงานเพอเสนอตอคณะรฐมนตร และหนวยงาน

ทเกยวของเพอนาไปปฏบตใหสอดคลองกบสถานการณนนพบวาในสวนของทรพยากรปาไมซงจด

ใหเปนสงแวดลอมบนบกนน มพนทปาทงหมด 107,615,181 ไร หรอคดเปน 33.56% ของ

พนทประเทศ และเปนพนทปาอนรกษ 64,826,658 ไร หรอคดเปน 20.22% ของพนท

ประเทศ และพบวายงคงถกบกรก ลกลอบตดไม และถกทาลายโดยไฟปาอยางตอเนองทกป

ในขณะทกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมแผนเพมพนทปาของประเทศไทยเปน

40% ของพนททงหมด ตงแตป พ.ศ. 2554–2563 หรอในอก 9 ป โดยแบงออกเปนพนท

อนรกษ 25% ทงการขนทะเบยนเปนมรดกของชาต อทยานแหงชาตฯ หรอพนทปาสงวน เปนตน

สวนอก 15% จะผลกดนใหเปนพนทปาเศรษฐกจตอไปโดยมหลกการลดการคกคามการสญเสย

ความหลากหลายทางชวภาพ ปลกปาเพอฟนฟสภาพปาทเสอมโทรม ตลอดจนทาใหความ

หลากหลายทางชวภาพเกดมลคาเพม โดยเฉพาะพชสมนไพรทมอยางหลากหลายมาทาวจยและ

นาไปใชไดจรงในระบบสาธารณสขและผลกดนสมนไพรและตารบยาแผนไทยหรอยาสมนไพรเขา

สบญชยาหลกแหงชาตโดยกระทรวงสาธารณสขมากกวา 70 รายการซงในจานวนยาเหลานน

จาเปนตองใชสมนไพรทเปนพชวตถมากกวา 200 ชนด ผนวกกบธาตวตถ สตววตถและภม

ปญญาในดานการแพทยแผนไทยในการผลตยาแผนไทยใหมคณภาพและเปนทยอมรบในการใช

ในโรงพยาบาลทวไปในประเทศและตางประเทศ สงเหลานจะเกดขนตอเมอเรายงมทรพยากร

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

4

นนๆ อย ไมวาจะเปนทรพยากรกายภาพ ชวภาพ และภมปญญาในการใชทรพยากรนนๆ นนคอ

ตองทาใหเกดการสอสาร การศกษาเรองการอนรกษ นาไปสความมสานกตอการอนรกษ

ทรพยากรททกคนเกดความตระหนกและหวงแหนทรพยากรทมอย

ในเรองของทรพยากรทางทะเล ประเทศไทยมยทธศาสตรความมนคงแหงชาต

ทางทะเล (พ.ศ.2555 – 2559) ไดกาหนดใหมความสอดคลองกบความตองการของชาตในการ

แสวงประโยชนจากทะเลในหวงเวลาดงกลาว และมงเนนการสรางเสถยรภาพ ความปลอดภย

เสรภาพ และสภาวะแวดลอมทเออตอการดาเนนกจกรรมทางทะเลของทกภาคสวนอยางยงยน จง

ไดดาเนนการจดตงคณะกรรมการนโยบายผลประโยชนแหงชาตทางทะเล เพอผลกดนใหเกด

กฎหมายเพอรกษาผลประโยชนแหงชาตทางทะเลโดยมหนวยงานทเกยวของซงลวนเปน

หนวยงานทรวมสนองพระราชดาร อพ.สธ. เปนสวนใหญเชน กองทพเรอ กรมทรพยากรทาง

ทะเลและชายฝง กรมประมง กรมปาไม กรมอทยานฯ และอกหลายหนวยงาน ซงตระหนกใน

ปญหาตาง ๆ ทเกยวของกบการดแลรกษาทรพยากรและนาไปสการใชประโยชน เชน ปญหาการ

ทาลายสงแวดลอมโดยมนษย ปญหาอตสาหกรรมทเกยวของกบทางทะเล ปญหาทรพยากรและ

การทาประมง การบรหารและการจดการผลประโยชนแหงชาตทางทะเล การแยงชงทรพยากรใน

ทะเลระหวางกลมผลประโยชนภายในชาตและระหวางประเทศ รวมทงปญหาอน ๆ ทจะนาไปส

การทาลายทรพยากรทางทะเลทเปนแหลงรวมทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ รวมถง

ทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญาของประเทศไทย และเกยวพนกบประเทศเพอนบานอกดวย

จากคาสงคณะหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต ท 62/2559 มผลบงคบใช

ตงแตวนท 6 ตลาคม 2559 เรอง “การปฏรประบบวจยและนวตกรรมของประเทศ” โดย

กาหนดใหมสภานโยบายวจยและนวตกรรมแหงชาต เพอทาหนาทในการกาหนดทศทางนโยบาย

ยทธศาสตร รวมทงปรบปรงระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ ตลอดจนกากบและตดตามการ

บรหารจดการ การจดสรรงบประมาณ และประเมนผลการดาเนนการ ใหเปนไปอยางเหมาะสม

และมเอกภาพ อนเปนประโยชนตอการแกไขปญหาการวจยของประเทศ และปฏรปการบรหาร

ราชการ และกาหนดกรอบยทธศาสตรการวจยแหงชาต 20 ป ไดแก ทง 7 ยทธศาสตร ไดแก

ความม นคง การเกษตร อตสาหกรรม สงคม การแพทยและสาธารณสข พลงงาน

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงเปนนโยบายและกาหนดยทธศาสตร ทตองใชทนทาง

ทรพยากรเปนพนฐานทงสน

อพ.สธ. จงตดตามและประสานงานในมตการดแลรกษาทรพยากรของประเทศ

ในแงของการสรางความตระหนกนาไปสการสรางจตสานกในการรกษาทรพยากรของประเทศท

นาไปสความมนคง มงคง และยงยน ทตงอยบนพนฐานของทรพยากรของประเทศทมอย

ณ ตอนน ชวยกนอนรกษรกษา ฟนฟ พฒนา และนาไปสการใชประโยชนอยางยงยนใหกบ

ประเทศไทย ซงตรงกบเปาหมายและวตถประสงคของ อพ.สธ. และภายใตการนอมนา

พระราชกระแส “การรกทรพยากร คอการรกชาต รกแผนดน” มาสการปฏบตโดยแทจรง

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

5

2. พระราชดาร พระราชกระแส พระราชวนจฉย

เดอนมถนายน พ.ศ. 2535 มพระราชดารกบนายแกวขวญ วชโรทย เลขาธการพระราชวง และผอานวยการโครงการสวนพระองคฯ สวนจตรลดา ใหดาเนนการอนรกษพชพรรณของประเทศ และดาเนนการเปนธนาคารพชพรรณ โดยมอบใหโครงการสวนพระองค ฯ ฝายวชาการ เปนผดาเนนการ ทรงโปรดเกลาฯ ใหนายแกวขวญ วชโรทย เปนผอานวยการ อพ.สธ.

และประธานคณะกรรมการ อพ.สธ. อพ.สธ.จงดาเนนงานสนองพระราชดารตามแนวทางพระราชดาร พระราชกระแส

พระราชวนจฉย และตามกรอบแผนแมบททวางไว

* หมายเหต มพระราชดาร พระราชกระแส พระราชวนจฉย เพมเตมในภาคผนวก (หนาท 69)

พระราชทานแนวทางการดาเนนงาน

การปกปกพนธกรรมพช

1) มพระราชปรารภถงการเสดจพระราชดาเนนผานไปทางจงหวดนนทบร ทอดพระเนตร

เหนพนธไมเกา ๆ อยมาก เชน ทเรยนบางพนธ อาจยงคงมลกษณะดอย แตสวนเหลานจะเปลยน

สภาพไป จงทรงหวงวาพนธไมเหลานจะหมดไป

2) ทรงใหสารวจขนทะเบยนรหสตนพชทขนอย เดมในศนยศกษาการพฒนาอน

เนองมาจากพระราชดาร และใหวดพกดตาแหนงของพชตาง ๆ ทไดขนทะเบยนไว

3) ทรงใหโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร ฯ ดาเนนการ

อนรกษพนธกรรมพชทเกาะละวะ จงหวดพงงา

4) ทรงใหอนรกษตนหวาใหญในบรเวณวงไกลกงวล อาเภอหวหน ซงเขาใจวาเปนตน

หวาทขนอยทนนกอนกอสรางวง

การสารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพช

1) ตามเกาะตาง ๆ มพชพรรณอยมาก แตยงไมมผสนใจเทาไร จงนาจะมการสารวจพชพรรณตามเกาะดวย

2) ทรงใหรวบรวมพนธกรรมหลายชนด

3) มรบสงใหดาเนนการศกษาทรพยากรบนเกาะแสมสารและเกาะขางเคยงโดยให

ดาเนนการตงแตยอดเขาจนถงใตทะเล

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

6

การปลกรกษาพนธกรรมพช

1) พระราชทานแนวทางอนรกษพนธกรรมพช โดยควรอนรกษพนธทไมใชพชเศรษฐกจไวดวย

2) สรางธนาคารพชพรรณสาหรบเกบรกษาพนธกรรมพชทเปนเมลดและเนอเยอ

3) ทรงใหมการปลกรกษาพนธกรรมพชไวในศนยศกษาการพฒนาพกลทองอน

เนองมาจากพระราชดาร จงหวดนราธวาส

การอนรกษและใชประโยชนพนธกรรมพช

1) เมองไทยมสภาพภมประเทศ ภมศาสตรอยางไร และกไดศกษาเรองตนไมตาง ๆ ก

ยงเหนวามหนวยงานทงหนวยงานของรฐและของเอกชน ทงเปนหนวยงานราชการ เชน กรมปา

ไม กรมวชาการเกษตร และสถาบนการศกษาททางานเกยวกบเรองของพช เหตผลทศกษาพช

พรรณเพราะถอวางายกวาการศกษาอยางอน ศกษาวาพชกชนด ทงเรองชอของพชชนดตาง ๆ

เรองงานอนกรมวธานกศกษากนหลายแหง จงนาจะมการรวบรวมวาแตละสถาบนนนไดทางาน

ในสวนของตนอยางไร ตวอยางเชน พช กไดศกษาในสวนทแตละแหงไดรวบรวมนน ชอตางหรอ

ซากนอยางไร เพอทจะไดรวมกนวาประเทศเรามอะไรบาง

2) ศกษาคณคาทางอาหารของผกพนเมองเหลานนมอะไรบาง และไดมการวเคราะหพษภยของพชเหลานนไวดวย เดมเทาทคดกยอมรบวาไมไดคดเรองพษภย จากการวจยของ

นกวชาการกไดทราบวามพชพนบานบางอยางทรบประทานกนอยซงมพษบาง ถาบรโภคกนในสวนทเปนทองถนกอาจไมเปนพษภยมาก การสงเสรมเปนโครงการขนมาแลว กจะมการ

ขยายพนธเปนจานวนมาก และกรบประทานอยางนซา ๆ ซาก ๆ ซงจะมอนตรายตอรางกายเปนอยางยง และพชนจะเปนประโยชนในเชงธรกจไดอก ถาทราบสรรพคณและนามาใชในสวนท

ขยายพนธแลวไมเปนอนตราย การขยายพนธจะเปนการชวยในเรองของการสงเสรมอาชพใหแกราษฎรเพมขน แตตองไมละเลยในเรองของวชาการ

ศนยขอมลพนธกรรมพช

1) ทรงใหทาศนยขอมลพนธกรรมพช โดยมโปรแกรมคอมพวเตอรทสามารถแสดง

ลกษณะของพชออกมาเปนภาพสได เพอความสะดวกในการอางองคนควา

2) ทรงใหดาเนนการเชอมขอมลกนระหวางศนยขอมลพรรณพฤกษชาต หอพรรณไม กรมปาไม กบศนยขอมลพนธกรรมพช สวนจตรลดา

3) ทรงใหดาเนนการทาฐานขอมลพรรณไมแหง โดยการบนทกตวอยางพรรณไมแหง บนทกลงแผน photo CD และเมอแลวเสรจใหทาสาเนาใหหนวยงานนน ๆ

4) ทรงใหหาวธดาเนนการใหขอมลเกยวกบพนธกรรมพชของหนวยงานตาง ๆ สอถงกน

ในระบบเดยวกนได

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

7

5) อยากจะทาฐานขอมลทนกวชาการทกคนจะใชในการคนควาไดดวยกน คดวาทาฐาน ขอมลในคอมพวเตอรซงใชการเรยกชอพชททกคนจะเขาถงได

6) เพอเปนสอในระหวางสถาบนตาง ๆ บคคลตาง ๆ ททาการศกษาใหสามารถใชฐานขอมลเดยวกน เพอใหการศกษาไมซาซอน สามารถทจะดาเนนการใหกาวหนาเปนประโยชนทางวชาการได

7) ฐานขอมลทางดานพชในหนวยงานตาง ๆ นน มหอพรรณไม กรมปาไม มพชทนกวชาการ นกวจย และนกพฤกษศาสตรรนแรก ๆ ไดเกบตวอยางพรรณพชแหงเกบไวเปนเวลาเกอบจะรอยปแลว ตวอยางพรรณไมเหลานเปนสงทมคาสง จะเปนประโยชนในดานการศกษา แตวาของตาง ๆ เหลาน ยอมเกาแกไปตามกาลเวลาจะเสยหายอยางนาเสยดาย แตสมยนเรามเทคโนโลยทจะรกษาสงเหลานเพอใหนกวชาการไดศกษา กขอใหชวยกนทาโครงการถายรปและ

ถายขอมลพรรณไม เพอเปนฐานขอมล แตการเกบฐานขอมลไวแหงเดยวอาจสญหายไดกม

ความคดกนวาจะใหหนวยงานตาง ๆ ชวยกนเกบ หากทหนงเกดเหตเสยหายไปกจะไดมขอมลเอาไวไมสญหายไปจากประเทศไทยหรอจากโลกนไปหมด ฐานขอมลนเปนของมคาตองชวยกนดแลใหด และผทจะมาใชใหถกตองใหเปนประโยชนแกประเทศไทยแกมนษยชาตตอไป

8) ใหระมดระวงในการนาขอมลพชพรรณทหายากในประเทศไทยลงเวบไซต อาจทาให

ชาวตางชาตนาไปศกษาและอางวาเปนของตนเองได

การสรางจตสานก

1) พระราชทานแนวทางการสอนและอบรม ใหเดกมจตสานกในการอนรกษพนธกรรมพชควรใชวธปลกฝงใหเดกเหนความงดงาม ความนาสนใจของพชพรรณและเกดความปตทจะ

ศกษาและอนรกษตอไป การใชวธการสอนการอบรมทใหเกดความรสกกลววาหากไมอนรกษแลวจะเกดผลเสย เกดอนตรายแกตนเอง จะทาใหเดกเกดความเครยดซงจะเปนผลเสยตอประเทศในระยะยาว

2) พระราชทานแนวทางดาเนนงานเกยวกบงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน โดยควรให

เดกหดเขยนตาราจากสงทเรยนรจากสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนและการนาตนไมมาปลกเพมเตม

ใหเดกรจกนน ตองไมมพชเสพตด

3) ควรนาตวอยางดน หน แร มาแสดงไวในหองพพธภณฑพชดวยเพราะในจงหวดตาก

มหน แร อยมากชนด

4) ทรงใหหาวธการทจะทาใหเดกสนใจในพชพรรณตาง ๆ และเกดความสงสยตงคาถามตนเองเกยวกบพชพรรณทตนสนใจนน ซงจะนาไปสการศกษาทดลอง คนควาวจยอยางงาย ๆ ทโรงเรยนทไมมหองปฏบตการวทยาศาสตรดนกกสามารถดาเนนการได หากอาจารยในโรงเรยนตาง ๆ ทาไดดงนกจะชวยใหเดกเปนคนฉลาด

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

8

5) เรองทจะสอนใหนกเรยนหรอเดกมความรและมความรกในทรพยากรคอ การรก

ชาต รกแผนดน ทาไดโดยกอใหเกดความรกความเขาใจ โดยนอกจากพชพรรณแลวสงทมใน

ธรรมชาต สงทหาไดงาย ๆ นนกอาจจะเปนอปกรณการสอนในวชาตาง ๆ ไดหลายอยาง วชาศลปะกใหมาวาดรปตนไมไมตองหาของอนใหเปนตวแบบ หรอในเรองภาษาไทยการเรยงความกอาจจะทาใหเรองการเขยนรายงานทาใหหดเขยนหนงสอหรออาจแตงคาประพนธ ในเรองของ

วชาการทองถนเปนนโยบายของกระทรวงศกษาธการอยแลวทจะใหนกเรยนไดศกษาหาความร

ทองถน นอกจากความรทเปนมาตรฐานจากสวนกลางมาแลว แมแตตารากมการสงเสรมใหคร อาจารยในทองถนไดรวบรวมความรหรอไดแตงขนในระยะน เทาทเหนมากมการศกษาวชาการทางดานศลปวฒนธรรม อาชพทองถนมาบาง แตในดานของธรรมชาตนนยงมคอนขางนอย การอนรกษทรพยากรนนไมใชเฉพาะใหเดกนกเรยนปลกปาหรอวาใหอนรกษดนปลกหญาแฝกอยาง

เดยว กพยายามใหออกไปดขางโรงเรยนวาทนนมอะไรอย และตนไมนนชออะไร เปนอะไร พชพรรณหลายอยางซงกยงไมเปนทรจกในสวนกลาง ในทองถนนนกมชอพนเมอง แตพอเอาเขาจรงแมแตชอวทยาศาสตรกยงไมมใครแนใจวาชออะไร กนามาศกษา

6) ดานสาระทจะตองใชเปนการสอนตองปรบปรงใหใหมทนเหตการณอยเสมอ ดงท

ทอดพระเนตรทโรงเรยนสตรภเกต และควรมงานวจยอยางตอเนอง

การดาเนนงานเฉพาะพนท

1) การดาเนนงาน อพ.สธ. บรเวณเกาะแสมสารและเกาะขางเคยง มดงตอไปน ใหมรปแบบการดาเนนการใหเกาะแสมสารเปนแหลงศกษา

ใหศกษาตงแตยอดเขาจนถงใตทะเล (ศกษาในทกทรพยากร) ใหมการจดทาปายบอกชอและประโยชนของพนธพชแตละชนดพรอมทงม

เอกสารหรอแผนพบเพอเผยแพรความร ใหมการรวบรวมพนธไมนานาชนด ทงพชบนดน และพชนา โดยเนนระบบ

นเวศวทยาแบบภาพรวมทงระบบ ซงรวมถงสตวตาง ๆ ดวย นอกจากนไดรวม

เอาเกาะเลก ๆ รอบเกาะแสมสารเขาในโครงการฯ ในลกษณะผสมผสาน

เนองจากอยใกลกนและมความคลายคลงกนในหลาย ๆ ดาน ใหทาการสารวจทง

ดานภมศาสตร ธรณวทยา อตนยมวทยา แรธาต ฯลฯ ไปพรอม ๆ กน ควรพจารณาหาแหลงนาจดใหเพยงพอ อาคารสงกอสรางควรทาในลกษณะชวคราวและเรยบงาย ควรจดกลมอาจารย นสต นกศกษา เยาวชน โดยเฉพาะเยาวชนดอยโอกาสเขามา

ศกษาธรรมชาต 2) การกอสรางพพธภณฑธรรมชาต วทยาเกาะและทะเลไทยใหกองทพเรอใช งบประมาณปกต โดยเมอเสรจแลวใหกองทพเรอดแลรบผดชอบจดการ โดยทาง อพ.สธ. เปน

แกนกลางและเปนฝายวชาการ ประสานและใหมการศกษาตอเนอง สาหรบดานการจดแสดงผลงานวชาการ ควรคานงถงการซอมบารงและอปกรณการแสดงไมซบซอน ในดานการจดการควรเนนใหคนมาชมทพพธภณฑ และพพธภณฑนควรมรายได

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

9

การบรหารจดการและอนๆ

1) งานทหนวยราชการตาง ๆ ไดทามาแลวเปนจานวนมากและมการตงหนวยขนมาใหม

ถามการไดมาประชมพรอมกนจะไดตกลงกนวาใครทาอะไร จะไดไมซาซอนกน และในสวนท

เหลอถาซากนกอาจตกลงกนไดวางานนใครจะทา ซงงานในสวนทสานกพระราชวงเคยทาอย หาก

มหนวยงานอนทรบผดชอบโดยตรงรบไปทาแลว ทาง อพ.สธ. – สานกพระราชวง มอบสวนนและ

ปรบมาทางานดานการประสานงานหรอประสานความรวมมอ และพจารณาดวาจะทางานไดโดย

ประหยดงบประมาณไดอยางไร บางสวนทอาจจะยงไมจาเปนในขนนหรอวาทาไดไมตองเนนความ

หรหรา หรอความสวยงามมากนก เอาเฉพาะทใชจรง ๆ และกประหยดไปไดเปนบางสวนกจะด

2) งานทจะศกษาพชหลายชนดเปนเรองทาไดยากและทาไดชา คน ๆ เดยวหรอสถาบน ๆ

เดยวจะครอบคลมไมไดทงหมด ถามหลาย ๆ หนวยงานชวยกนกอาจจะไดงานมาก ปจจบน

ประเทศคอนขางจะฝดเคองเพราะฉะนนทางานอะไรถงแมจะเปนงานทด ถาตกลงกนไดแลวกจะ

เปนการประหยดพลงคนหรองบประมาณ

อพ.สธ. มจดประสงคสาคญทจะใหหนวยงานตาง ๆ ทไดทางานมา ไดมโอกาส

แลกเปลยนความคดเหนหรอแลกเปลยนความรซงกนและกน รวบรวมขอมลเพอทาใหวชาการ

ดานนกาวหนาไปและเปนการประหยดเพราะแทนทตางคนตางทา งานไหนทมผทาแลวจะได

รวมกนทาโดยไมซาซอนกน

3) งานปจจบนเรองการรกษามาตรฐานเปนเรองสาคญเพราะงานอาจจะไมจากดอยแต

ภายในประเทศ อาจจะตองมการตดตอไปถงประเทศอนดวย เปนการสรางความเจรญใหแก

ประเทศ เพราะฉะนนจะตองทางานในลกษณะทคนอนยอมรบได

4) โครงการฯ แบบนไมใชจะทาสาเรจในเวลาสนๆ ตองมโครงการระยะทหนง

ระยะทสอง และระยะตอ ๆ ไป ตอไปกตองศกษาเรองสงมชวตและสงธรรมชาตตาง ๆ

ของพวกนเปนสงทนาสนใจ เมอสนใจแลวกอยากปกปกรกษาไมทาลายใหสญสนไปกเปน

การชวยอนรกษเปนอยางด

3. พระราชปรารภ

3.1 ในวชาเรยนของนกเรยนชนอนบาลถงชนประถม - มธยม ครอาจารยมกจะสอนให

นกเรยนศกษาถงโลกของเราเรองธรรมชาต การศกษาของใกลตว ไดแก พชพรรณทมอยใน

ธรรมชาตเปนสงทงายไมเสยคาใชจายสง และมประโยชนเพมประสบการณแกนกเรยน ในดาน

ตาง ๆ ได งานทคนในระดบผใหญไดศกษาในพชพรรณตาง ๆ นน เดกเลก ๆ กนาจะได

ประโยชนดวย โรงเรยนบางแหงตงอยในถนทรกนดารแตมพชพรรณตาง ๆ ขนอย ทคนอน ๆ

นอกพนทจะเขาไปศกษาไดยาก ทงนกเรยนและผปกครองอาจจะมความรมากกวาคนอน ๆ

นกเรยนอาจจะเรยนจากผปกครอง เปนเรองของภมปญญาทองถนวาพชชนดนคออะไร แลวกได

ศกษาเปรยบเทยบกบวทยาการสมยใหมทครอาจารยสงสอนหรอมปรากฏในหนงสอ คนทศกษา

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

10

เรองพชนนไดรบความสขสบายใจมความคดในดานสนทรยดานศลปะในแงตาง ๆ อาจจะศกษา

หรอใชเปนอปกรณการศกษาในหมวดวชาตาง ๆ ทงในเรองของวทยาศาสตรและมนษยศาสตร

โดยในการนามาปฏบตแตละโรงเรยนจะมความคดเหนโดยการมาเสนอผลงานหรอนาผลงานมา

บนทกลงในสอตาง ๆ ทจะสามารถนามาแลกเปลยนกนได

3.2 อพ.สธ. สงเสรมใหสถาบนตางๆ ทมหนาทในการศกษาพชพรรณตาง ๆ และ

บคคลทสนใจไดมโอกาสปฏบตงานทศกษาพชพรรณตางๆ ทมอยจานวนมากในประเทศไทย ได

ศกษาวธการทางวทยาศาสตร ไดรวบรวมเปนหลกฐานไว และเพอเปนสอระหวางสถาบนและ

บคคลตาง ๆ ททาการศกษาใหสามารถรวมใชฐานขอมลเดยวกนเพอใหการศกษาไมซาซอน

สามารถทจะดาเนนการใหกาวหนาเปนประโยชนทางวชาการได สวนงานสวนพฤกษศาสตร

โรงเรยนเปนงานสบเนอง ในเรองของทดนอาจจะตองมการกาหนดแนนอนวาทดนนนอยใน

สภาพไหน สภาพการถอครองในลกษณะไหน ศกษาในเรองของกฎหมายใหถกตองวาใครมสทธ

หรอหนาททาอะไรบาง ใครทาอะไรได ใครทาอะไรไมได เรองเหลานเปนเรองทจะตองศกษา 3.3 อพ.สธ. เรมตนขนราวป พ.ศ. 2535 เพอเปนการสงเสรมใหสถาบนตาง ๆ ทม

หนาทในการศกษาพชพรรณตาง ๆ และบคคลทสนใจไดมโอกาสปฏบตงานทศกษาพชพรรณ

ตาง ๆ ทมอยจานวนมากในประเทศไทย ไดศกษาวธการทางวทยาศาสตรไดรวบรวมเปน

หลกฐานไว เพอใชประโยชนตอไป

3.4 การอนรกษพนธกรรมพชน ไดดาเนนการมาเปนเวลาหลายป เรมตงแตพระบาท สมเดจพระเจาอยหว ทรงใหนาพรรณไมจากภมภาคตาง ๆ ทหายากมาปลกไวในสวนจตรลดา

เพอคนรนหลงจะไดเหนไดศกษาตอไป และกมงานดานวชาการตาง ๆ ทจรงแลวในประเทศไทยม

หนวยงานหลายหนวยงานทสนใจในเรองของการอนรกษพนธกรรมพช เพอการศกษาพชพรรณ

ตาง ๆ ทมอยในประเทศ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

11

4. สรปผลงาน อพ.สธ. ตามแผนแมบทระยะ 5 ปทหนง-ระยะ 5 ปทหา

นบตงแตสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร พระราชทาน

พระราชดารในการดาเนนงาน อพ.สธ. ครงแรกในป พ.ศ. 2535 และพระราชทานพระราชดาร

เปนแนวทางดาเนนงานตอเนองมาเปนลาดบถงปจจบน อพ.สธ. ณ เดอนกนยายน พ.ศ. 2559 อพ.สธ. แบงหนวยงานทรวมสนองพระราชดารเปน 2 กลมใหญ กลมแรกเปนระดบหนวยงานท

ขอพระราชทานพระราชานญาตเขารวมสนองพระราชดาร ซงมหนวยงานตาง ๆ เขารวม

ดาเนนงานสนองพระราชดารทงภาครฐและเอกชน โดยพระราชานญาตมากกวา 150 หนวยงาน

กลมทสองเปนสถานศกษาในประเทศสมครเขามาเปนสมาชกงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

มากกวา 2,500 แหง และองคกรปกครองสวนทองถนซงมเทศบาลตาบล เทศบาลเมองและ

องคการบรหารสวนตาบลสมครเขามาเปนสมาชกงานฐานทรพยากรทองถนมากกวา 500 แหง ซงมผลการดาเนนงานโดยสรปตงแตป พ.ศ. 2535 จนถงปจจบน โดยดาเนนงานในกจกรรมทง

8 กจกรรม ภายใต 3 กรอบการดาเนนงาน ระยะละ 5 ป โดยทางานครอบคลมในทงทรพยากร

ชวภาพ ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา โดยสรปดงน 4.1 กรอบการเรยนรทรพยากร

เพอพฒนาและเพมประสทธภาพการดาเนนงานดานการพฒนาและดานการ

บรหารจดการดานปกปกพนธกรรมพช สารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพช และปลกรกษา

พนธกรรมพช โดยมกจกรรมทสนบสนนไดแก กจกรรมท 1 กจกรรมปกปกพนธกรรมพช

กจกรรมท 2 กจกรรมสารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพช และกจกรรมท 3 กจกรรมปลกรกษา

พนธกรรมพช สามารถสรปงานตามกจกรรมตาง ๆ ไดดงน

กจกรรมท 1 กจกรรมปกปกพนธกรรมพช ดาเนนการสารวจและกาหนดพนทเปาหมาย ในการปกปกพนธกรรมทรพยากร

ตาง ๆ ดวยเครองหาพกดดาวเทยม (Global Positioning System : GPS) เพอใหเกดความถกตองและชดเจนครอบคลมพนทปกปกพนธกรรมพช โดยทเปนพนทในความรบผดชอบของ

หนวยงาน สวนราชการ องคกร และจงหวดทนาพนทเขารวมสนองพระราชดาร จานวน 33

หนวยงาน และศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดารฯ จานวน 6 แหง มพนท

ประมาณ 62,000 ไร ใน 39 จงหวด แตละหนวยงานทดาเนนงานในกจกรรมน ใชพนททเปนปา

ดงเดมและไมมแผนการดาเนนงานในการเปลยนแปลงพนทนน ๆ การดาเนนงานในพนทท

กาหนดขอบเขตชดเจน และไมไดซอนทบกบพนทของกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช

พนทของกรมปาไม หรอพนททมปญหาในเรองการครอบครองสทธ การดาเนนงานในพนทปกปกพนธกรรมพช อพ.สธ. ไดแก จดทาแผนทปกปก

พนธกรรมพช จดทาแนวปองกนไฟปา สารวจขนทะเบยน และจดทารหสประจาตนพช

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

12

นอกจากนนยงไดสารวจทรพยากรในพนทเกาะตาง ๆ ไดแก เกาะแสมสารและเกาะขางเคยง

จ.ชลบร ของกองทพเรอ, พนทเขาวงเขมร จ.กาญจนบร ของหนวยบญชาการทหารพฒนา

กองบญชาการกองทพไทย, พนทในเขอนตาง ๆ ของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย ไดแก

เขอนภมพล จ.ตาก, เขอนสรกต จ.อตรดตถ, เขอนอบลรตน จ.ขอนแกน, เขอนจฬาภรณ และ

เขอนหวยกม จ.ชยภม, เขอนสรนธร จ.อบลราชธาน, เขอนศรนครนทร และเขอนวชราลงกรณ

จ.กาญจนบร, เขอนรชชประภา จ. สราษฎรธาน และ เขอนบางลาง จ.ยะลา เปนตน ซงไมไดมการสารวจและศกษาเฉพาะทรพยากรพนธกรรมพชเทานน แตยงรวมถงสตวและจลนทรย ยงไป

กวานนยงมการดาเนนงานในทรพยากรกายภาพ ซงเปนสงไมมชวต เชนลกษณะทางกายภาพ

ของดน หน แรธาต แหลงนา เปนตน

กจกรรมท 2 กจกรรมสารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพช ดาเนนการสารวจเกบรวบรวมทรพยากรกายภาพและชวภาพ ในพนททกาลงจะ

เปลยนแปลงเนองมาจากการพฒนา เชน สรางอางเกบนา ทาถนน ฯลฯ พนททเกดภยธรรมชาต

สงครามและความไมสงบ พนททเกดการเปลยนแปลงจากปาธรรมชาตเปนพนทเกษตรกรรม

พนทอตสาหกรรม ทอยอาศย พนทปาชายเลน พนทเกาะทกาลงกลายเปนสถานททองเทยว การ

ดาเนนการในพนทในกจกรรมสารวจเกบรวบรวม ทรพยากรกายภาพและชวภาพพรอมบนทก

ขอมล มหนวยงานเขารวมสนองพระราชดารทวประเทศ จานวน 58 หนวยงาน และ ศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร 6 แหง นอกจากนนชมรมคณะปฏบตงานวทยาการ

อพ.สธ. ซงประกอบดวยคณะนกวจยและผเชยวชาญในสาขาวชาตาง ๆ ประมาณ 300 คน ไดรบ

อนญาตใหดาเนนการสารวจรวบรวมทรพยากรกายภาพและชวภาพในพนทของกรมอทยานแหง

ชาตสตวปาและพนธพช เพอเปนรายงานซงเปนฐานขอมลทรพยากรใหกบประเทศไทย ไดแก

พนทอทยานแหงชาตหมเกาะอางทอง จ. สราษฎรธาน, พนทเกาะยาวใหญและเกาะขางเคยง จ.พงงา, พนท อทยานแหงชาตหมเกาะตะรเตา และเกาะขางเคยง จ.สตล เปนตนโดยม

รายละเอยดอยในรายงานประจาปของ อพ.สธ. ทกป

การดาเนนงานในพนทสารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพช สามารถดาเนนงานได

ในพนทรศม 50 กโลเมตรของหนวยงานทรวมสนองพระราชดารนน ๆ ดาเนนการสารวจเกบ

รวบรวมทรพยากรกายภาพและชวภาพ เปนรปตวอยางแหง เมลดพนธ ตวอยางดอง ตวอยางทม

ช วต โดยเฉพาะพช สามารถนาไปเพาะปลก ขยายพนธ โดยว ธปกต หรอโดยการใช

เทคโนโลยชวภาพชวย เชนการเพาะเลยงเนอเยอพช หรอเกบรกษาในททปลอดภยตอไป ซงไมได

มการสารวจและศกษาเฉพาะทรพยากรพนธกรรมพชเทานน แตยงรวมถงสตวและจลนทรย ยงไป

กวานนยงมการดาเนนงานในทรพยากรกายภาพ ซงเปนสงไมมชวต เชนลกษณะทางกายภาพ

ของดน หน แรธาต แหลงนา คณภาพนา เปนตน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

13

กจกรรมท 3 กจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช ดาเนนการตอเนองจากกจกรรรมท 1 และกจกรรมท 2 โดยการนาพนธกรรมพช

ไปเพาะปลกในพนททปลอดภย มขอบเขตและการดแลรกษาอยางด เชนในศนยศกษาการพฒนา

อนเนองมาจากพระราชดารฯ พนทศนยวจยและสถานทดลองของกรมวชาการเกษตร พนทท

จงหวดนอมเกลาฯ ถวายและพนทนามาสนองพระราชดาร เชนสวนสาธารณะตาง ๆ สวนปา

พนทสถาบนการศกษาทเขารวมสนองพระราชดาร อพ.สธ. เปนตน มการดาเนนการรบและสง

พนธกรรมพชตาง ๆ แลกเปลยนและฝากเพาะขยายพนธ ดแลรกษา ทดลองปลกโดยเจาหนาท

อพ.สธ. ตามศนยวจยฯ และพนทตาง ๆ ของ อพ.สธ. จนถงปจจบนหนวยงานทรวมสนอง

พระราชดารในกจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช รวมทงสนจานวน 67 หนวยงาน และ ศนย

ศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร 6 แหง มเนอทประมาณ 61,000 ไร จานวน

2,000,000 ตน และเกบรกษาในรปเมลดบรรจซองและกระปองในธนาคารพชพรรณของ

อพ.สธ. เองนน มการเกบรกษาพนธกรรมพชดงน 1. หองปฏบตการเกบรกษาพนธกรรมพชโดยวธการเพาะเลยงเนอเยอพช

มากกวา 100 ชนด ไดแก หวาย ขนน กฤษณา มะมวง กลวยไมชนดตาง ๆ ฯลฯ 2. เกบในรปสารพนธกรรม (DNA) เชน มะเกยง ทเรยน มะตม กลวยไมตาง ๆ

พชสมนไพร เปนตน 3. เกบเมลดพนธพชทสามารถเกบดวยเมลดได ในระยะสน ระยะปานกลาง และ

ระยะยาว ไดแก ขาวพนธตาง ๆ งา ฝาย ถวชนดตาง ๆ ผกพนบานตาง ๆ เปนตน

พนทในการปลกรกษา อพ.สธ. มกรอบการดาเนนงานใหหนวยงานทสนอง

พระราชดารใน อพ.สธ. มพนทปลกรกษาพนธกรรมพชในหนวยงานนน ๆ โดยมขอบเขตพนทท

ชดเจนและมเปาหมายในการเกบรวบรวมพนธกรรมพชโดยเฉพาะพชทอยในทองถนนน ๆ เชน

สวนพฤกษศาสตรเกาะทะเลไทย สวนรกขชาต ทเกาะแสมสาร เพอเปนแหลงปลกรวบรวมพรรณไมหมเกาะแสมสารทง 9 เกาะ และใชเปนแหลงศกษาเรยนรเกยวกบพชพรรณไมเกาะแสมสาร ใน

พนท 100 ไร รวมถงการทดลองปลกมะกอกโอลฟในพนทตาง ๆ ของ อพ.สธ. และหนวยงานท

รวมสนองพระราชดารทวประเทศ

นอกจากการปลกตนพนธกรรมแลวยงมการเกบรกษาในรปเมลดพนธ, การ

เพาะเลยงเนอเยอพช มการเกบรกษาสารพนธกรรม (DNA) ทธนาคารพชพรรณ อพ.สธ. สวน

จตรลดา และหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร

ในกจกรรมนเดมเนนการดาเนนงานในพนธกรรมพช แตในชวงปลายของแผน

แมบทระยะ 5 ปทสามและแผนแมบทระยะ 5 ปทส ขยายผลดาเนนการเกยวกบพนธกรรมสตว

ในสวนสตวตางๆและการเกบจลนทรยในหองปฏบตการซงเปนการเกบรกษาในททปลอดภย สาหรบพนทปลกรกษาพนธกรรมพชของ อพ.สธ. มพนทปลกรกษาทอยใน

หนวยงานทรวมสนองพระราชดาร และมเจาหนาทจาก อพ.สธ. ไปประจาพนทเพอดแลและ

ประสานงานดงในตารางท 1

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

14

ตารางท1 พนทตางๆ ทวประเทศของ อพ.สธ. สานกพระราชวงและพนทของหนวยงาน

ทเขารวมสนองพระราชดาร โดยทมเจาหนาทของ อพ.สธ. ไปปฏบตงาน

พนทปลกรกษาพนธกรรมพช อพ.สธ. หนวยงานรวมสนอง

พระราชดาร อพ.สธ.

จานวน

(ไร) 1. พนทศนยบรการวชาการดานพชและปจจยการ ผลตเชยงราย (วาว) จ.เชยงราย

กรมวชาการเกษตร 200

2. พนทสวนพฤกษศาสตรเกาะทะเลไทย และพนท สวนรกขชาต เกาะแสมสาร จ.ชลบร

กองทพเรอ 200

3. พนทเขาหมาจอ อ.สตหบ จ.ชลบร กองทพเรอ 16 4. พนทปลกพนธกรรมพชภาคใต จ.ชมพร 35 5. พนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯ คลองไผ ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา

อพ.สธ.-สานกพระราชวง 391

6. พนท อพ.สธ. อ.วงมวง จ.สระบร อพ.สธ.-สานกพระราชวง 500 7. พนท อพ.สธ. อ.ตากฟา จ.นครสวรรค อพ.สธ.-สานกพระราชวง 64

4.2 กรอบการใชประโยชน

เพอพฒนาและเพมประสทธภาพการดาเนนงานศกษาวจยใน อพ.สธ. ทงใน

ดานการพฒนาและการบรหารจดการใหการดาเนนงานเปนไปในทศทางเดยวกนและเอออานวย

ประโยชนตอกน รวมทงพฒนาระบบขอมลสารสนเทศ อพ.สธ. ใหเปนเอกภาพ สมบรณและเปน

ปจจบน และบรรลจดมงหมายตามแนวพระราชดาร โดยมกจกรรมทดาเนนงานสนบสนนไดแก กจกรรมท 4 กจกรรมอนรกษและใชประโยชนพนธกรรมพช กจกรรมท 5 กจกรรมศนยขอมล

พนธกรรมพช และกจกรรมท 6 กจกรรมวางแผนพฒนาพนธพช สามารถสรปงานตามกจกรรม

ตาง ๆ ไดดงน

กจกรรมท 4 กจกรรมอนรกษและใชประโยชนพนธกรรมพช

ดาเนนการตอเนองจากกจกรรม 1, 2 และ 3 และในแผนแมบทระยะ 5 ปทหนง

– ระยะ 5 ปทสาม เปนกจกรรมทดาเนนการศกษาประเมนพนธกรรมพชเพยงอยางเดยว แตใน

แผนแมบทระยะ 5 ปทส มการศกษาประเมนในพนธกรรมของสงมชวตในสตวและจลนทรย

นอกจากนนยงศกษาทรพยากรกายภาพทเกยวของกบพนธกรรมของสงทมชวต (เชน ดน หน แร

คณภาพนา คณภาพดน คณภาพอากาศ เปนตน) กจกรรมนมการศกษาประเมนทงในสภาพ

ธรรมชาตและในแปลงทดลอง ศกษาดานสณฐานวทยา ชววทยา สรรวทยา การขยายพนธ

การปลกเลยง การเขตกรรม  สาหรบการศกษาและวจยในหองปฏบตการเชนการศกษาดาน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

15

โภชนาการ องคประกอบตาง ๆ ดานรงควตถ กลนหอมตาง ๆ หรอศกษาและประเมนการใช

ประโยชนในดานอนๆ เพอศกษาคณสมบต คณภาพ ในแตละสายตน จนถงปจจบนการดาเนนงานวจยในกจกรรมท 4 น เปนการดาเนนงานโดย

ความรวมมอของนกวจยและเจาหนาทอพ.สธ.และหนวยงานรวมสนองพระราชดาร อพ.สธ. หรอ

สมาชกและนกวจยในชมรมคณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. ในหนวยงานทเขารวมสนอง

พระราชดาร อพ.สธ. มจานวนหนวยงานทรวมสนองพระราชดารในกจกรรมน 80 หนวยงาน ไดดาเนนงานวจยมากกวา 1,000 เรอง พชทไดวจยคนควาศกษาประเมนพนธกรรมพชทสารวจ

เกบรวบรวมและปลกรกษาไว ไดดาเนนการไปแลวจานวนมากกวา 20 สกล ไดแก ทเรยน มะตม

มะเกยง กอ มะแขวน มะพอก มะมวง หวา ขนน ออย ดองดง หวาย มงคด กระเจยว บกคางคก

ผกลนหาน ฮอม ผกเคด กลวยไมปา พชสกลอบเชย ผกพนเมอง พชสมนไพร ฯลฯ และศกษา

ดานชวโมเลกล การทา DNA Fingerprint ใน มะตม หวาย กลวยไมมาวง ทเรยน ขนน ฯลฯ และเมอวนท 2 เมษายน 2558 ซงเปนวนคลายวนพระราชสมภพของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ

สยามบรมราชกมาร อพ.สธ. ไดขอพระราชทานพระราชวนจฉยในการตงคณะกรรมการกากบ

ดแลการดาเนนงานการอนรกษและพฒนาการใชประโยชนจากพชอนรกษ อพ.สธ. 8 ชนดไดแก ทเรยน มะเกยง สก มะกง นอยหนาเครอ ตนฮงดอย กลวยไม และชาเมยง และเพมพชท 9 คอ

ยางนา ในวนท 9 กมภาพนธ 2559 และมแนวโนมทจะดาเนนการใหพรรณพชทมคณคาเพอ

การอนรกษและใชประโยชนตอไป

นอกจากพนธกรรมพชแลว ยงมการศกษาในพนธกรรมของสตวในหลายชนด

เชน พนธปลาชนดตาง ๆ สตวเลอยคลาน สตวสะเทนนาสะเทนบก สตวเลยงลกดวยนม เชน

คางคาวคณกตต เปนตน

กจกรรมท 5 กจกรรมศนยขอมลพนธกรรมพช ดาเนนการตงแต พ.ศ. 2537 จนถงปจจบน อพ.สธ. จดตงศนยขอมลศนยขอมล

พนธกรรมพช/ทรพยากรขน โดยม อพ.สธ. ทาหนาทเปนหนวยงานกลางในการดาเนนงาน ม

การวางแผนดาเนนงานพฒนาเครอขายระบบขอมลสารสนเทศ ใหสามารถเชอมโยงและใช

รวมกนได โดยเวบไซตของ อพ.สธ. (http://www.rspg.or.th) นอกจากนนยงมการพฒนาขอมลของ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร ใหเปนเอกภาพ ความสมบรณและทนสมย

ซงหนวยงานตาง ๆ สามารถใชประโยชนรวมกนได การดาเนนงานจดทาฐานขอมลทรพยากรตาง ๆ นนดาเนนงานโดย อพ.สธ. และสนบสนนใหหนวยงานทรวมสนองพระราชดารดาเนนงาน

โดยเฉพาะฐานขอมลพชจากการสารวจเกบรวบรวม และฐานขอมลพรรณไมแหง มขอมล

พนธกรรมพชได ประมาณ 250,000 ขอมล ซงเปนขอมลของหอพรรณไมของกรมอทยาน

แหงชาต สตวปา และพนธพช พพธภณฑพชสรนธร ของกรมวชาการเกษตร พพธภณฑพชของ

คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร เปนตน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

16

ไมเพยงแตฐานขอมลดานพชเทานน แตจากการดาเนนงานของ อพ.สธ. ใน

กจกรรมตางๆ ตลอด 25 ปทผานมา รวมกบหนวยงานสนองพระราชดาร โรงเรยน และองคกร

ปกครองสวนทองถน ทาให อพ.สธ. มขอมลทหลากหลายและครอบคลมทวทกทรพยากร

กอใหเกดเปนฐานขอมลตางๆ ขน เชน ฐานขอมลสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ฐานขอมล

สมาชกงานฐานทรพยากรทองถน ฐานขอมลการดาเนนงานหนวยงานรวมสนองพระราชดาร

ระบบจดเกบงานฐานทรพยากรทองถน เปนตน

งานทดาเนนงานโดยศนยขอมลพนธกรรมพช อพ.สธ.

1.งานบนทกขอมล/ดแลฐานขอมล

ดาเนนการดแลรกษาขอมลเดมและบนทกขอมลทมสงเพมเตมเขามาทศนยขอมล

พนธกรรมพช ตรวจเชคความถกตองของขอมล ทงขอมลทมอยเดมและขอมลทเพมขน พฒนา

และปรบปรงระบบงานฐานขอมลพนธกรรมพช บนทกการจาแนกพรรณไมทหอพรรณไม กรม

อทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช และพพธภณฑพชสรนธร กรมวชาการเกษตร โดย

ผเชยวชาญดานพฤกษศาสตร บนทกแกไขขอมลพรรณไมแหงทตรวจสอบโดยผเชยวชาญดาน

พฤกษศาสตร ดงตารางท 2

ตารางท 2 แสดงฐานขอมลใน อพ.สธ.

ขอมล จานวน หมายเหต 1.1 ขอมลพรรณไมสด 42,489 1.2 ขอมลพรรณไมแหงทไดรบมาจากหอ

พรรณไมและพพธภณฑพช

- หอพรรณไม (กรมอทยานฯ) - พพธภณฑพชสรนธร (กรมวชาการเกษตร) - พพธภณฑพช

(มหาวทยาลยสงขลานครนทร)

124,820 56,289

9,162

รวมขอมลตวอยางพนธไม

แหงทไดรบมาจากหอพรรณ

ไมและพพธภณฑพช

จานวน 190,271 ขอมล

1.3 ขอมลการแปลงรหสพนท 1,103,467 1.4 ขอมลรหสปลกในพนท 330,477 1.5 ขอมลการเจรญเตบโตของตนพนธกรรม

พชทสงเขามา - อพ.สธ. - หวยฮองไคร - อพ.สธ. - หวยทราย - อพ.สธ. - ครบร

97,521 44,856 6,459

1.6 ขอมลการสงใบ ผล เนอ ไปวเคราะหใน

สถาบนตาง ๆ 2,030 รหส

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

17

ขอมล จานวน หมายเหต 1.7 ฐานขอมลมะกอกโอลฟ ขอมลมะกอกโอลฟ

บนทกการเจรญเตบโตของมะกอก โอลฟในพนทตาง ๆ

11,926 รหส 62,310 ขอมล

1.8 ฐานขอมลภาพพรรณไมสด 3,191 1.9 งานสแกนรปภาพเพอเกบใน CD.

- งานภาพ จากหอพรรณไมกรมอทยานฯ (งานซอม) - งานภาพ จากหอพรรณไมกรมอทยานฯ (งานใหม) - งานภาพพรรณไมจากสไลดและจากภาพถายใน อพ.สธ. - งานฟลมสไลด ภาพพรรณไม จาก กรมวชาการเกษตร - งานฟลมสไลด ภาพพรรณไม จากมหาวทยาลยสงขลานครนทร

4,265

4,110

1,754

12,062

10,848

1.10 งานบนทกตวอยางพรรณไมแหงบนทก

ลงแผน Photo CD. - หอพรรณไม กรมอทยานฯ

- พพธภณฑพช กรมวชาการเกษตร

- พพธภณฑพช ม.สงขลานครนทร

116,963

ตวอยาง

56,497

ตวอยาง 10,555

ตวอยาง

ซด 937 แผน

ซด 351 แผน

ซด 98 แผน

นอกจากฐานขอมลในตารางแลว ศนยขอมลพนธกรรมพช/ทรพยากร อพ.สธ. ยงมการ

ดาเนนงานในสวนของฐานขอมลอนๆ ไดแกฐานขอมลสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

ฐานขอมลสมาชกงานฐานทรพยากรทองถน ฐานขอมลการดาเนนงานหนวยงานรวมสนอง

พระราชดาร ฐานขอมลหนงสอขออนญาตจากหนวยงานรวมสนองพระราชดาร ฐานขอมลการขอ

ชอสงมชวตชนดใหม รวมไปถงระบบจดเกบขอมลงานฐานทรพยากรทองถน 

แผนแ

พฤก

ไดแ

(ปา

ของ

ฐาน

แมบท อพ.สธ. ร

2. ฐานข

ดาเนนก

กษศาสตรโร

แกขอมลบคล

ยพระราชทา

โรงเรยนสม

นขอมลมจาน

ระยะ 5 ปทหก

ขอมลสมาช

การบนทกข

งเรยน โดยบ

ลากร ขอมลท

าน/เกยรตบต

มาชกปจจบ

วนทงสน 2,5

(ตลาคม พ.ศ. 2

กสวนพฤกษ

อมลเบองต

บนทกขอมล

ทางภมศาส

ตร) ขอมลกา

นขอมลของ

541 โรงเรย

2559 - กนยาย

18

ษศาสตรโรงเ

นของโรงเร

ลงในโปรแก

ตร ขอมลทไ

ารประสานง

งสมาชกสวน

น

ยน พ.ศ. 2564)

เรยน

ยนทไดรบก

กรม Microso

ไดรบจากสม

าน ขอมลทว

นพฤกษศาส

ารตอบรบใ

oft  Access

มาชก ขอมล

วไป และทอย

สตรโรงเรยน

หเปนสมาช

s ซงขอมลท

สถานภาพป

ยหรอสถานท

นทมการบน

ชกสวน

บนทก

ปจจบน

ทตดตอ

นทกใน

แผนแ

สนอ

ขอม

ขอม

จาน

โดย

กรอ

ทรพ

ระบ

8 ข

ผปร

จะได

ขอม

แมบท อพ.สธ. ร

3. ฐานข

ดาเนนก

องพระราชดา

มลการตอบรบ

มลเอกสารทไ

นวนขอมลของ

4. ฐานข

เปนฐาน

หนวยงานตา

อบ 8 กจกรรม

พยากรชวภาพ

การบนท

ปงบประมาณ

อง อพ.สธ. ท

ระสานงาน/ช

ดรบ โดยปจจ

มลการดาเนน

ระยะ 5 ปทหก

ขอมลสมาชก

การบนทกขอ

ารในการจด

บสมาชก ขอ

ไดรบจากสม

งสมาชกงานฐ

ขอมลการดา

นขอมลททาก

างๆ มการจด

มของ อพ.สธ

พ และ ทรพย

ทกขอมลในฐ

ณ หนวยงาน

ทาการบนทก

ชอหวหนาโคร

จบนหนวยงา

นงานทบนทก

(ตลาคม พ.ศ. 2

กงานฐานทร

อมลเบองตน

ทาฐานทรพ

มลทใชในกา

าชก และขอ

ฐานทรพยาก

าเนนงานหน

การบนทกผล

ดทาโครงการ

ธ. และมงเนน

ยากรวฒนธร

ฐานขอมลกา

น พนทดาเนน

กรายละเอยด

รงการ เปาห

านทรวมสนอ

กในฐานขอม

2559 - กนยาย

19

รพยากรทอง

นของสมาชก

ยากรทองถน

ารตดตอ/ผปร

มลอนๆ ลงใ

กรทองถนมจา

วยงานรวมส

ลการดาเนน

รหรองานวจย

นการดาเนน

รรมและภมป

ารดาเนนงาน

นการ และจา

ดตางๆ ของโ

หมาย/วตถปร

องพระราชดา

ลจานวนทงส

ยน พ.ศ. 2564)

ถน

กงานฐานทร

น ไดแก ขอม

ระสานงาน ข

นโปรแกรม

านวนทงสน 3

สนองพระรา

นงานของหนว

ยซงมการดาเ

นงานศกษาทร

ญญา

นหนวยงานร

าแนกโครงกา

ครงการหรอ

ระสงค และ

ารอพ.สธ. ม

สน 7,209 ข

พยากรทองถ

มลทตงของ อ

ขอมลสถานภ

Microsoft

366 แหง

าชดาร

วยงานทรวม

เนนงานอยภ

รพยากร ทงท

รวมสนองพร

ารหรองานว

งานวจย ไดแ

ผลการดาเน

มากกวา150

อมล

ถนทสมครเข

อบต. หรอเท

ภาพการเปนส

Access ซงป

มสนองพระรา

ายใตแผนแม

ทรพยากรกา

ะราชดาร จะ

จยตามกจกร

แก ชอโครงก

นนงาน/ผลทค

0 หนวยงาน

ขารวม

ทศบาล

สมาชก

ปจจบน

าชดาร

มบท 3

ายภาพ

ะมการ

รรมทง

การ ชอ

คาดวา

และม

แผนแ

ประ

กรอ

ไปถ

ตาง

ดาเน

สงม

ซงพ

มหา

เกาะ

มวง

คณะ

แมบท อพ.สธ. ร

5. ฐานข

จดทาขน

ะสงคจะนาเส

อบการดาเนน

ถงการขออนญ

ๆ โดยปจจบ

6. ฐานข

บนทกข

นนงานของห

มชวตชนดใหม

พบในพนทป

าวทยาลยสงข

ะสรนทร จงห

ง ซงเปนไม

ะกรรมการวจ

ระยะ 5 ปทหก

ฐานข

ขอมลหนงส

นเพอบนทกข

สนอ เผยแพร

นงานของ อพ

ญาตใชตราส

นมจานวนขอ

ขอมลการขอ

ขอมลการข

หนวยงานทรว

มจานวน 3 ข

ปกปกพนธก

ขลานครนทร

หวดพงงา โด

ดอกสกลขง

จยแหงชาต

(ตลาคม พ.ศ. 2

ขอมลการดา

อขออนญาต

ขอมลการขอ

ร หรอตพมพ

พ.สธ. หรอด

สญลกษณขอ

อมลการขออ

อชอสงมชวต

อพระราชท

วมสนองพระ

ขอมลไดแก เ

รรมพชของ

ร ตะขาบ (St

ดยจฬาลงกรณ

ง (Zingibera

2559 - กนยาย

20

เนนงานหนว

ตจากหนวยง

ออนญาตจาก

พผลงานวจย

าเนนงานใน

อง อพ.สธ. ป

อนญาตทงสน

ตชนดใหม

ทานชอสงมช

ะราชดาร อพ

เขมรชประภา

อพ.สธ.เขอ

terroprites v

ณมหาวทยาล

aceae)พนธใ

ยน พ.ศ. 2564)

วยงานรวมสน

งานรวมสนอ

กหนวยงานร

ยทไดจากการ

นพนทปกปกพ

ประกอบการ

น 80 ขอมล

ช วตชนดให

พ.สธ. ปจจบน

า (Ixora meg

อนรชชประภ

violaceus) พ

ลย และ “หง

ใหมไดจาก

นองพระราชด

องพระราชดา

รวมสนองพร

รสารวจและ

พนธกรรมพ

รนาเสนอหร

หมของโลกซ

นมขอมลการ

galophylla C

ภา จงหวดส

พบบรเวณหม

สรตน” หงส

การผสมพน

ดาร

าร

ะราชดารทม

ดาเนนงานภ

ชของ อพ.สธ

อตพมพในร

ซงคนพบจา

รขอพระราชท

Chamch. Sp.

สราษฎรธาน

มเกาะสมลนแ

สเหนลกผสม

นธโดยสาน

มความ

ภายใต

ธ. รวม

ปแบบ

ากการ

ทานชอ

Nov.)

น โดย

และหม

มดอกส

นกงาน

แผนแ

แมบท อพ.สธ. ร

ฐ

ระยะ 5 ปทหก

ฐานขอมลหน

(ตลาคม พ.ศ. 2

นงสอขออนญ

ฐานขอมลก

2559 - กนยาย

21

ญาตจากหนว

การขอชอสงม

ยน พ.ศ. 2564)

ยงานรวมสน

มชวตชนดให

นองพระราชด

ม

ดาร

แผนแ

ทรพ

ในท

ตาง

การ

ขอม

ประ

โบร

ทอง

(htt

สมา

จาน

แมบท อพ.สธ. ร

7. ระบบ

เปนการ

พยากรทองถน

ทองถน ทงทร

ๆ จะถกบนท

ประกอบอาช

มลการใชประ

ะโยชนของชว

าณคดในทอ

งถน ซงเปน

ps://ls.rspg

ในปจจบ

าชกงานฐานท

นวนใบงานทง

ระยะ 5 ปทหก

บจดเกบขอม

รบนทกขอมล

น ไดแก องค

รพยากรกายภ

ทกลงในเอกส

ชพในทองถน

ะโยชนของพ

วภาพอนๆใน

งถน ขอมลเ

นระบบจดเก

g.or.th/)

บนระบบจดเ

ทรพยากรทอ

งสน 1,215 ใ

(ตลาคม พ.ศ. 2

มลงานฐานท

ลของงานฐา

คการบรหารส

ภาพ ทรพยาก

สารใบงาน 9 ใ

น ขอมลดานก

ชในทองถน

นทองถน ขอม

หลานจะถกน

กบขอมลแบ

เกบขอมลงา

องถนจานวน

ใบงาน

2559 - กนยาย

22

ทรพยากรทอ

นทรพยากร

สวนตาบลหร

กรชวภาพ ทร

ใบงาน ซงปร

กายภาพในท

ขอมลการใช

มลภมปญญ

นามาบนทก

บบออนไลน

านฐานทรพย

น 9 แหง ซงป

ยน พ.ศ. 2564)

องถน

ทองถน ซงด

รอเทศบาลตา

รพยากรวฒน

ระกอบไปดวย

องถนขอมลป

ชประโยชนข

าในทองถน

ลงในระบบจ

สามารถเข

ยากรทองถน

ประกอบไปด

ดาเนนงานโด

าบล ทไดมกา

นธรรมและภม

ย ขอมลพนฐ

ประวตหมบา

องสตวในทอ

และขอมลแห

จดเกบขอมล

ขาหนาเวบไ

นไดบนทกขอ

ดวยขอมลของ

ดยสมาชกงา

ารสารวจทรพ

มปญญา โดย

านในทองถน

าน ชมชน วถ

องถน ขอมล

หลงทรพยาก

งานฐานทรพ

ซตไดโดยใ

อมลทรพยาก

ง 46 หมบา

านฐาน

พยากร

ยขอมล

นขอมล

ถชมชน

การใช

กรและ

พยากร

ช URL

กรของ

น รวม

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

23

นอกจากงานฐานขอมลท อพ.สธ. ดาเนนการเองแลว อพ.สธ. สนบสนนใหหนวยงานท

รวมสนองพระราชดารหลายหนวยงานดาเนนงานในกจกรรมน เชนมหาวทยาลยมหดล

มหาวทยาลยสงขลานครนทร จงหวดนนทบร เปนตน แตเนองจากงานในกจกรรมในเรอง

ฐานขอมลไมมทสนสด นอกจากนแตละทยงเรมพฒนาโปรแกรมทใชเปนฐานขอมล และประกอบ

กบขอมลทมเพมเตมเพมขนมาเรอย ๆ ยงไปกวานนคอระบบความปลอดภยในการเขาถง

ฐานขอมลตาง ๆ จงมการประสานงานกบทาง อพ.สธ. อยตลอดเวลา เพอใหขอมลทไดนนม

ระบบปองกนการเขาถงขอมลตาง ๆ ดงทมพระราชกระแส ณ โรงเรยนสตรภเกต จงหวดภเกต ใน

วนท 26 เมษายน พ.ศ. 2543 “....พชพรรณทหายากหากไดมากบนทกเกบไวเพอการศกษาใหด

การลงเวบไซต กพงระวง บางทเราศกษาหามาได แตเมอชาวตางชาตเหนจากเวบไซต กอาจ

นาไปศกษาและอางองเปนของตนเองได....”

กจกรรมท 6 กจกรรมวางแผนพฒนาพนธพช

ดาเนนการนาขอมลจากศนยขอมลพนธกรรมพชทไดจากการสารวจเกบรวบรวม

การปลกรกษาพนธกรรมพช การศกษาประเมน นามาใหผทรงคณวฒศกษาและวางแผนพฒนา

พนธพช เพอใหมพนธตามความตองการในอนาคต โดยเปนการวางแผนระยะยาว 30 ป - 50 ป วาจะมพนธพชลกษณะตางๆ ทตองการของชวงเวลา เปนการวางแผนคาดการณลวงหนา ซงเมอ

ไดแผนพฒนาพนธพชแตละชนด นาทลเกลาฯ ถวายสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรม

ราชกมาร เพอทรงมพระราชวนจฉย และพระราชทานใหกบหนวยงานทมหนวยงานในการพฒนา

ปรบปรงพนธพช เชน กรมวชาการเกษตร เปนตน ในชวง 25 ปทผานมา อพ.สธ. มงานรวมกบ

หลายหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร เชน ในเรองกลวยไม รวมกบศนยบรการการพฒนา

ขยายพนธไมดอกไมผลบานไรอนเนองมาจากพระราชดาร ในเรองการคดเลอกกลวยไมสปาโต

เอองมอนไข กระเจยว เปนตน ในเรองมะเกยง ศนยบรการวชาการดานผลผลตพชหางฉตร

จงหวดลาปางรวมกบสถาบนวจยและฝกอบรมการเกษตร จ.ลาปาง ศนยบรการวชาการดาน

ผลผลตพชดอยวาว จงหวดเชยงราย, มหาวทยาลยเชยงใหม, มหาวทยาลยแมโจ, มหาวทยาลย

พะเยา และมหาวทยาลยนเรศวร ซงในปลายระยะ 5 ปทหนง ไดมการประชมแนวทางการพฒนา

พนธพชในชวงปลายพทธศตวรรษท 25 ซงมการหารอในประเดน แนวโนมการเปลยนแปลงทาง

เศรษฐกจทมผลกระทบตอการบรโภค, แนวโนมการบรโภคสงธรรมชาตและสงสงเคราะห, แนว

โนมการใชวตถดบเพอการผลตในอตสาหกรรมเครองสาอาง, แนวโนมการใชวตถดบเพอการผลต

ในอตสาหกรรมอาหาร, แนวโนมการใชวตถดบเพอการผลตในอตสาหกรรมอาหารสตว, แนวโนม

การใชวตถดบเพอการผลตในอตสาหกรรมยารกษาโรค, แนวโนมการใชวตถดบเพอการผลตใน

อตสาหกรรมสงทอ, แนวโนมการใชวตถดบสาหรบการผลตในอตสาหกรรมสธรรมชาตและดาน

อนๆ, การใชประโยชนจากสารสกดธรรมชาตจากพช, จตวทยาการบรโภคของคนในชวงปลายพทธ

ศตวรรษท 25 และ โภชนาการในชวงปลายพทธศตวรรษท 25 การดาเนนงานในกจกรรมท 6 นน ตองอาศยความรวมมอระหวางหนวยงาน

หลายหนวยงานในการดาเนนการเพอใหไดพนธพชชนดใหมทเหมาะสมกบการปลกเพอประโยชน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

24

ในแงทแตกตางกน สดทายทาไปสการจดสทธบตรพชพนธใหม เพอใหแกประชาชนชาวไทยไดใช

ประโยชนตอไป

4.3 กรอบการสรางจตสานก เพอใหประชาชนกลมเปาหมายตาง ๆ โดยเฉพาะเยาวชน นกเรยน นสตนกศกษาและ

บคคลทวไป ไดมความรความเขาใจเกยวกบพชพรรณไม และการอนรกษพนธกรรมพชของ

ประเทศ จนตระหนกถงความสาคญและประโยชนของการอนรกษพนธกรรมพชทกอใหเกด

ประโยชนตอมหาชนชาวไทย โดยมกจกรรมทดาเนนงานสนบสนนไดแก กจกรรมท 7 กจกรรม

สรางจตสานกในการอนรกษพนธกรรมพช และกจกรรมท 8 กจกรรมพเศษสนบสนนการอนรกษ

พนธกรรมพชสามารถสรปงานตามกจกรรมตาง ๆ ไดดงน

กจกรรมท 7 กจกรรมสรางจตสานกในการอนรกษพนธกรรมพช 7.1 งานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

ดาเนนการสบเนองจากทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงมพระราชดารบางประการ เกยวกบการอนรกษพนธกรรมพช “การสอนและอบรมใหเดกม

จตสานกในการอนรกษพชพรรณนนควร ใชวธการปลกฝงใหเดกเหนความงดงาม ความนาสนใจ

และเกดความปตทจะทาการศกษาและอนรกษพชพรรณตอไป การใชวธการสอนการอบรมทให

เกดความรสกกลววา หากไมอนรกษแลวจะเกดผลเสย เกดอนตรายแกตนเองจะทาใหเดกเกด

ความเครยด ซงจะเปนผลเสยแกประเทศในระยะยาว” “การใหเดกเรยนอยางมความสขไดใกลชด

ธรรมชาต แลวจตใจจะออนโยน” อพ.สธ. ดาเนนงานสนองพระราชดารจดตงงาน “สวน

พฤกษศาสตรโรงเรยน” เพอเปนสอในการสรางจตสานกดานอนรกษพนธกรรมพช โดยให

เยาวชนนน ไดใกลชดกบพชพรรณไม เหนคณคา ประโยชน ความสวยงาม อนจะกอใหเกดความคดทจะอนรกษพชพรรณตอไป ซงสามารถดาเนนการงานสวนพฤกษศาสตรในพนทของ

โรงเรยน เปนการจดแหลงการเรยนรทสรางโอกาสใหนกเรยนไดเผชญกบความเปนจรงตาม

ธรรมชาตของสงมชวต โดยเฉพาะตนไม ตลอดจนสงมชวตอน ทอยอาศยสมพนธกบพชพรรณไม

ทงหลาย และรวมถงระบบนเวศทเกอกลกนของธรรมชาตในบรเวณนน ชวตเดกทสมพนธกบ

ธรรมชาตจะเปดโอกาสแหงการแสวงหาความร จากประสบการณตรงและสรางความรนรมย บม

เพาะความออนโยน เปนอนหนงอนเดยวกบชวตทงหลาย ซงเปนเพอนรวมโลกเดยวกน งานสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยน จงเปนการดาเนนงานทองรปแบบของ “สวนพฤกษศาสตร” โดยมการรวบรวมพนธไมทมชวต มแหลงขอมลพรรณไม มการศกษาตอเนอง มการเกบตวอยางพรรณไมแหง พรรณไมดอง มการรวบรวมพนธไมทองถนเขามาปลกรวบรวมไวในโรงเรยน บนทกขอมลและภมปญญาทองถนเกยวกบพนธไม มมมสาหรบศกษาคนควาและมการนาไปใชประโยชนเปนสอการเรยนการสอนในวชาตาง ๆ เปนการดาเนนการใหสอดคลองกบสภาพทองถน ไมฝน

ธรรมชาต เปนไปตามความสนใจและความพรอมของโรงเรยน ดาเนนการดวยความสมครใจ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

25

ไมใหเกดความเครยด การใช “สวนพฤกษศาสตรโรงเรยน” เปนสอในการทจะให นกเรยน เยาวชน และประชาชนทวไปไดมความเขาใจ เหนความสาคญของพชพรรณ เกดความรก หวงแหน และรจกการนาไปใชประโยชนอยางยงยน ซงสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ไดพระราชทานพระราชดาร และแนวปฏบตในการดาเนนงาน เปนระยะ ๆ การดาเนนงาน

ตงแตปลายป พ.ศ. 2537 จนถงปลายระยะแผนแมบทระยะ 5 ปทหา มสมาชกสวนพฤกษศาสตร

โรงเรยน ทเปนสถานศกษาตงแตระดบอนบาล ประถมศกษา มธยมศกษา อาชวศกษา และระดบอดมศกษา จานวน 2,606 แหง (ภาคผนวกหนา 132) อพ.สธ. ไดจดใหมการฝกอบรม

ปฏบตการงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนทศนยฝกอบรม อพ.สธ. ลาตะคอง ตาบลคลองไผ อาเภอสคว จงหวดนครราชสมา และศนยฝกอบรม อพ.สธ. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตสราษฎรธาน จงหวดสราษฎรธาน เปนตน เมอการดาเนนงานของสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนผานการฝกอบรมจาก

วทยากร อพ.สธ. และดาเนนงานตามขนตอนและวธการดาเนนงานในงานสวนพฤกษศาสตร

โรงเรยน โดยทาง อพ.สธ. ไดจดทาคมอมอบใหแกโรงเรยนสมาชก และสามารถดาวนโหลดได

จากเวบไซต อพ.สธ. (http://www.rspg.or.th) มการอบรมเชงปฏบตการงานสวนพฤกษศาสตร

โรงเรยน โดยใชศนยฝกอบรม อพ.สธ. คลองไผ และหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร เชน

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตสราษฎรธาน เปนตน

อพ.สธ. มเจาหนาทกจกรรมท 7 กจกรรมสรางจตสานกในการอนรกษพนธกรรม

พช และคณะทปรกษาและผทรงคณวฒไปตรวจเยยมโรงเรยนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

และใหคาปรกษาในการทางานอยางใกลชด มการประชมเชงปฏบตการเสรมตอ (เรองการเกบ

รวบรวมรกษาคณภาพเมลดพนธพชผกพนเมอง ,เรองอารกขาพชกบงานสวนพฤกษศาสตร

โรงเรยน, การวาดภาพทางพฤกษศาสตร, การเพาะเลยงเนอเยอพช และ การเกบตวอยางเพอการ

สกดสารพนธกรรม (DNA) เปนตน)

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

26

เมอทางสถานศกษาทางานไดจนถงระดบหนง สามารถสมครขอรบการประเมน

ไดเพอแสดงถงความสามารถในการทางานของผบรหาร คร อาจารย ของโรงเรยนททาให

นกเรยนเขามาเรยนรและมสวนรวมในงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน นาไปสการสรางจตสานก

ในการอนรกษพนธกรรมพช ตลอดจนมสวนรวมในการรกษาทรพยากรธรรมชาตและชวยเหลอ

ชมชนทโรงเรยนนน ๆ ตงอย ทาง อพ.สธ. มขนตอนและวธการประเมนทมมาตรฐานโดยม

คณะกรรมการทเปนผทรงคณวฒเปนผประเมน โดยสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนสามารถยนขอรบการประเมนมาไดท อพ.สธ. เพอขอรบพระราชทานไดดงน

1. ปายพระราชทานงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน 2. เกยรตบตรงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน 1.1 ขนท 1 เปนเกยรตบตรขนตน เกยรตบตรแหงความมงมน อนรกษ สรรพสง สรรพชวต ดวยจตสานกของครและเยาวชน 1.2 ขนท 2 เปนเกยรตบตรขนกลาง เกยรตบตรแหงการเขาสสถานภาพ สถานศกษาอบรมสงสอนเบดเสรจ บนฐานงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน 1.3 ขนท 3 เปนเกยรตบตรขนสง   เกยรตบตรแหงการเปนสถานศกษาอบรมสงสอนเบดเสรจ บนฐานงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

จนถงปจจบนมสถานศกษาทเปนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ขอประเมนผลงาน

และไดรบพระราชทานปายและเกยรตบตรฯ ดงตารางท 3 ตารางท 3 สถานศกษาสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนทไดรบพระราชทานปายฯ

และเกยรตบตรฯ

พนท ปายพระราชทานฯ เกยรตบตรฯ ขนท1

เกยรตบตร ฯ ขนท 2

เกยรตบตรฯ ขนท 3

รวม

กรงเทพมหานคร 31 16 3 - 50 ปรมณฑล 18 2 1 - 21

ภาคกลาง 9 4 1 - 14 ภาคตะวนตก 9 7 - - 16 ภาคตะวนออก 10 14 3 - 27 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน 14 14 3 - 31 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง 68 35 2 - 105 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง 42 40 2 - 84 ภาคเหนอบน 54 15 1 - 70

ภาคเหนอลาง 8 13 3 - 24

ภาคใต 56 15 1 - 72 รวม 319 175 20 - 514

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

27

7.2 งานเผยแพรงานและใหความรดานพฤกษศาสตร มงานใหความรทางพฤกษศาสตรและการฝกปฏบตการใหแกสถานศกษาตางๆ

ทเปนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนเปนงานฝกอบรมปฏบตการ ณ ศนยฝกอบรม ฯ ลาตะคอง

ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา และศนยฝกอน ๆ และอบรมปฏบตการวชาพชพรรณเพอชวต

ใหกบมหาวทยาลยราชภฏตาง ๆ อบรมใหแกโรงเรยนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน จานวน

210 รน 2,000 โรงเรยน 10,500 คน งานฝกการเรยนรทรพยากรทางทะเล “เกาะแสมสาร อพ.สธ. – ทร.” งานตรวจสอบความถกตองของทะเบยนพรรณไม ของสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน และนาขอมลเผยแพรขนเวบไซตเปนตน 7.3 งานเผยแพรและอบรมงานฐานทรพยากรทองถนใหกบองคกรปกครองสวน

ทองถน 7.4 งานพพธภณฑ

ตวอยางพพธภณฑตาง ๆ ของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร

- พพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย กองทพเรอ - พพธภณฑธรรมชาตวทยาหนองระเวยง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน

- พพธภณฑพชสรนธร กรมวชาการเกษตร - หอพรรณไม กรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช - พพธภณฑพช คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

- พพธภณฑธรรมชาตวทยา มหาวทยาลยขอนแกน ฯลฯ

กจกรรมท 8 กจกรรมพเศษสนบสนนการอนรกษพนธกรรมพช

ดาเนนการเปดโอกาสใหหนวยงานตาง ๆ เขารวมสนบสนนงานของ อพ.สธ. ใน

รปแบบตาง ๆ ไมวาจะเปนเงนทนสนบสนนในกจกรรมตางๆ ของ อพ.สธ. หรอดาเนนงานท

เกยวของและสนบสนนกจกรรมตาง ๆ ของ อพ.สธ. โดยอยในกรอบของแผนแมบท นอกจากนน

ยงเปดโอกาสใหเยาวชนและบคคลไดศกษาหาความรเกยวกบทรพยากร ธรรมชาตในสาขาตาง ๆ

ตามความถนดและสนใจ โดยมคณาจารยผเชยวชาญในแตละสาขาใหคาแนะนา และใหแนวทาง

การศกษา จดตงเปนชมรมนกชววทยา อพ.สธ. ในระดบโรงเรยน/มหาวทยาลย และชมรมคณะ

ปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. สาหรบนกวจย คณาจารย ในสถาบนศกษา ซงจะเปนผนาในการ

ถายทอดความรและสรางจตสานกในการอนรกษทรพยากรของประเทศใหแกเยาวชนตอไป สรปงานทดาเนนงานในกจกรรมท 8 ดงน

1. งานเผยแพรโดยการจดประชมวชาการและนทรรศการ ซงดาเนนงานโดย

อพ.สธ. ในงานจดนทรรศการตางๆ และรวมกบหนวยงาน สวนราชการ มหาวทยาลย และ

สถาบนการศกษาทรวมสนองพระราชดาร เพอเปนการสรปงานในภาพรวมของ อพ.สธ. เปน

การนาเสนอกจกรรมของ อพ.สธ. ซงการดาเนนการทผานมาไดดาเนนตามแผนแมบทของ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

28

อพ.สธ. เองและหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร ในงานนมการประชมวชาการและนทรรศการ

ของชมรมคณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. สมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน และหนวยงานท

รวมสนองพระราชดาร ไดแก 1.1 การประชมวชาการและนทรรศการ อพ.สธ. รวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดารและสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

1.1.1 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : ดวยจตสานกแหงนกวจยไทย ระหวางวนท 21-27 มถนายน พ.ศ. 2544 ณ ศาลาพระเกยว จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรงเทพมหานคร 1.1.2 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : ธรรมชาตแหงชวต ระหวางวนท 9-15 พฤษภาคม พ.ศ. 2546 ณ สานกพระราชวง พระราชวงดสต กรงเทพมหานคร 1.1.3 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : สรรพสงลวนพนเกยว ระหวางวนท 19-25 ตลาคม พ.ศ. 2548 ณ ศนยอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ คลองไผ ตาบลคลองไผ อาเภอสคว จงหวดนครราชสมา 1.1.4 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : ประโยชนแทแกมหาชน

ระหวางวนท 30 ตลาคม -5 พฤศจกายน พ.ศ. 2550 ณ พพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย เขาหมาจอ แสมสาร อาเภอสตหบ จงหวดชลบร

1.1.5 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : ผนสวถใหมในฐานไทย ระหวางวนท 19-25 ตลาคม พ.ศ. 2552 ณ สวนสตวเปดเขาเขยว องคการสวนสตวในพระบรมราชปถมภ อาเภอศรราชา จงหวดชลบร

1.1.6 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : กาวสโลกกวางอยางมนใจ ระหวางวนท 1-7 พฤศจกายน พ.ศ. 2554 ณ ศนยฝกหนองระเวยง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน ตาบลหนองระเวยง อาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา

1.1.7 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : นาสงดงามสตาโลก ระหวางวนท 20-26 ธนวาคม พ.ศ. 2556 ณ เขอนศรนครนทร การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย อาเภอศรสวสด จงหวดกาญจนบร

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

29

1.1.8 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : หวนดทรพยสงสนตน ระหวางวนท 23-29 มนาคม พ.ศ. 2559

ณ มหาวทยาลยขอนแกน อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน

1.2 การประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

1.2.1 การประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ครงท 1

ระหวางวนท 12-14 ตลาคม พ.ศ. 2543 ณ อาคารสารนเทศ 50 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

1.2.2 การประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ระดบภมภาค ครงท 1 ระหวางวนท 8-11 พฤศจกายน พ.ศ. 2553 ณ โรงเรยนสราษฎรธาน อาเภอเมอง จงหวดสราษฎรธาน

1.2.3 การประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ระดบภมภาค ครงท 2 ระหวางวนท 21-24 มถนายน พ.ศ. 2555 ณ มหาวทยาลยแมโจ อาเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม 1.2.4 การประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ระดบภมภาค ครงท 3 ระหวางวนท 12-16 มถนายน พ.ศ. 2557 ณ โรงเรยนนนทบรวทยาลย

อาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร 1.2.5 การประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนและฐานทรพยากร

ทองถน ระดบภมภาค ครงท 4 ระหวางวนท 29 กรกฎาคม-2 สงหาคม พ.ศ. 2559 ณ สานกพระราชวง (สนามเสอปา) พระราชวงดสต กรงเทพมหานคร

โดยในทกครงสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจฯ เปน

องคประธานในการประชมวชาการและนทรรศการฯ ซงไดรบผลเปนทนาพอใจตอหนวยงานท

รวมสนองพระราชดาร และประชาชนทเขาชมงานเปนไปตามวตถประสงคทวางไว นอกจากงานประชมททาง อพ.สธ. ดาเนนการจดงานฯ แลว ทาง อพ.สธ. ยงไดไป

รวมจดงานนทรรศการรวมกบอกหลายหนวยงานซงเปนหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร อาท

เชน สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) การไฟฟาฝายผลตแหง

ประเทศไทย กระทรวงสาธารณสข เปนตน อกทงการนาเสนอผลงานทางวชาการในงานประชม

วชาการตาง ๆ เชน สมาคมพนธศาสตรแหงประเทศไทย สมาคมเทคโนโลยชวภาพแหงประเทศ

ไทย เปนตน 2. งานเผยแพรและฝกอบรม เพอสนบสนนงานสรางจตสานกในการอนรกษ

พนธกรรมพชฯ เชน การเกบรวบรวมรกษาคณภาพเมลดพนธพชผกพนเมอง, การวาดภาพทาง

พฤกษศาสตร และ การเพาะเลยงเนอเยอพช เปนตน 3. งานเผยแพรโดยการผลตสอสงพมพ เชนจลสารสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

รวม 30 ฉบบ จดพมพเปนราย 2 เดอน ยอดพมพทงสน 60,000 เลม เพอเผยแพรใหกบ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

30

โรงเรยนซงเปนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ตอมาในป พ.ศ. 2558 ทาง อพ.สธ. ไดจดทา

เปน application เพอใหดาวนโหลดไดจากโทรศพทมอถอ แทบเลต และเปน e-journal จาก

เวบไซต อพ.สธ. นอกจากนนยงมคมอสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน หนงสอการใชประโยชนพช

สมนไพรในงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ไมพทธประวต แพลงกตอน ศลปะการวาดภาพ

พฤกษศาสตร พรรณไมหมเกาะแสมสาร ไมยอมสธรรมชาต พรรณไมเขอนศรนครนทร พรรณไมเขาวงเขมร จากยอดเขาถงใตทะเล เลมท 1-6 เปนตน อกทงหนงสอวชาการอกมากมาย ซง

จดพมพโดย อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร

4. งานฝกอบรมเชงปฏบตการดานวชาการ เชน เทคนคการเพาะเลยงเนอเยอ

พช เทคนคการเกบรกษาเมลดพนธพช เทคนคทางชววทยาโมเลกลพช เทคนคในการจาแนก

พรรณไม เทคนคการวาดภาพทางวทยาศาสตร แกนกศกษาจากมหาวทยาลยตาง ๆ โดย ฝาย

วชาการ อพ.สธ. สวนจตรลดา พระราชวงดสต กรงเทพมหานคร 5. งานประชมเชงปฏบตการเพาะเลยงเนอเยอพช ณ หองปฏบตการเพาะเลยง

เนอเยอพช อพ.สธ. สวนจตรลดา กรงเทพมหานคร และหองปฏบตการเพาะเลยงเนอเยอพช

ศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ. คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา 6. งานอบรมเชงปฏบตการชวโมเลกลพช ในเรองการวเคราะหลายพมพ

ดเอนเอพช ณ หองปฏบตการชวโมเลกลพช อพ.สธ. สวนจตรลดา กรงเทพมหานคร และ

หองปฏบตการชวโมเลกลพช ศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ. คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา

นอกจากนน อพ.สธ. จดอบรมเชงปฏบตการรวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร เชน คณะ

เภสชศาสตร สาขาวชาวทยาการพฤกษเภสชภณฑ จฬาลงกรณมหาวทยาลย, หองปฏบตการลาย

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

31

พมพดเอนเอ ศนยอนรกษและพฒนาภาคตะวนออก สวนสตวเปดเขาเขยว องคการสวนสตวใน

พระบรมราชปถมภ, หองปฏบตการคณะวทยาศาสตรและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน เปนตน

7. งานปรบปรงพฒนาเวบไซด อพ.สธ. เพอเผยแพร แนะนา และตดตอ

เชอมโยงกบผทสนใจในงานของ อพ.สธ. และพฒนาใหทนสมย (http://www.rspg.or.th)

8. งานซงดาเนนงานโดยชมรมคณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. และชมรมนกชววทยา อพ.สธ. โดยทชมรมคณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. และชมรมนกชววทยา อพ.สธ. ใหการสนบสนนและรวมสารวจในกจกรรมปกปกพนธกรรมพช กจกรรมสารวจเกบรวบรวม

พนธกรรมพช และในกจกรรมอน ๆ ของ อพ.สธ. ดงรายละเอยดทไดกลาวถงในกจกรรมตาง ๆ นอกจากนนไดรวมในการจดการประชมวชาการและนทรรศการ อพ.สธ. ในทกครง 9. กอตง มลนธอนรกษพนธกรรมพชสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรม

ราชกมาร (มลนธ อพ.สธ.) เนองจากสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงม

รบสงกบนายพรชย จฑามาศ เมอวนท 30 กนยายน พ.ศ. 2551 ใหจดตงมลนธ อพ.สธ. และ

ไดรบใบสาคญแสดงการจดทะเบยนจดตงมลนธ เมอวนท 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2554 โดยม

วตถประสงคเพอสนบสนนงานตามเปาหมายของ อพ.สธ. เพอใหเกดประโยชนแกมหาชนชาวไทย

สนบสนนการฝกอบรม ศกษา คนควา วจยและพฒนาเพอสนบสนนในงานของ อพ.สธ. สนบสนน

และสงเสรมความเปนไทย วถไทย วฒนธรรมและภมปญญาอนดงามของไทย ดาเนนการเพอ

สาธารณประโยชนหรอรวมมอกบองคกรการกศลอนๆ เพอสาธารณประโยชนและไมดาเนนการเกยวของกบการเมองแตประการใด ทาง อพ.สธ. จงไดขอพระราชทานขยายพนธพชทไดรบ

พระราชทานนาม “มวงเทพรตน” มาในวนท 29 กนยายน พ.ศ. 2552 ซงตนมวงเทพรตนนน

สามารถขยายพนธโดยการเพาะเลยงเนอเยอและออกดอกในขวดสวยงาม เพอใหผมจตศรทธาได

รวมสมทบทนรวมจดตงมลนธ อพ.สธ. ตอไป  10. โครงการรวมใจภกด ปลกมเหสกข-สกสยามนทร ถวายพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหว เนองในวโรกาสทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระชนมาย 84 พรรษา เพอเปน

การเฉลมพระเกยรตและการสนองพระราชดาร ในการอนรกษและพฒนาพนธกรรมพชของ

ประเทศ ใหยงยนเปนทรจกแพรหลายในประเทศไทยและหมประชาคมโลกตอไป ยงไปกวานนยง

นาไปสการสรางสงแวดลอมทด และมผลตอเศรษฐกจของประเทศในอนาคต อกทงนาไปสการ

อนรกษ พฒนา และใชประโยชนทรพยากรของชาตอยางยงยน ดวยโครงการน สามารถใชเปน

เครองมอในการเขาสตาบลในประเทศไทย จานวน 7,255 ตาบล โดยมเปาหมายในการปลก

ตลอดโครงการ พ.ศ. 2555–2558 จานวน 8.4 ลานตน เปดตวโครงการ ณ วนท 2 เมษายน

พ.ศ. 2554 11.งานบรรยายทาความเขาใจในเรองการสมครเปนสมาชกงานสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยนและสมาชกงานฐานทรพยากรทองถนในจงหวดทรวมสนองพระราชดาร

ประมาณ 30 จงหวด

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

32

5. สรปสภาพการณเกยวกบพนธกรรมพชและความหลากหลายทางชวภาพ และการดาเนนงานของ อพ.สธ. ตามแผนแมบททกระยะ 5 ป

ทวโลกตระหนกถงการอนรกษและการใชประโยชนอยางยงยนจากความหลาก

หลายทางชวภาพทลดนอยลงทกวน ทนอกจากกฎหมายภายในของแตละประเทศทเขามามสวน

บงคบใช ยงมกฎหมายและอนสญญาระหวางประเทศ ซงเกยวของในเรองของทรพยากรชวภาพ

ตาง ๆ โดยเฉพาะอนสญญาความหลากหลายทางชวภาพ, CBD (Convention on Biological

Diversity) ซงประเทศไทยไดมอบสตยาบนสารเพอเขาเปนภาคอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ เมอวนท 31 ตลาคม พ.ศ. 2546 มผลใหอนสญญาฯ มผลบงคบใชกบประเทศไทย

ในฐานะภาคลาดบท 188 เมอวนท 29 มกราคม พ.ศ. 2547 โดยเนอหาของวตถประสงคของอนสญญาฯ คอ อนรกษความหลากหลายทาง

ชวภาพ การใชประโยชนความหลากหลายทางชวภาพ การแบงปนผลประโยชนทเกดจากการใชทรพยากรทางชวภาพอยางยตธรรมและเทาเทยม ดงนนประเทศไทยในฐานะทเปนภาคจงตองจดทานโยบาย มาตรการ และแผนการดาเนนงานขนเอง พระราชบญญตทออกมาเพอใชในการนแลวไดแก พระราชบญญตคมครองพนธพช พ.ศ. 2542 พระราชบญญตคมครองและสงเสรมภม

ปญญาการแพทยแผนไทย พ.ศ. 2542 พระราชบญญตกกพช พ.ศ. 2507 แกไขเพมเตมโดย พระราชบญญตกกพช (ฉบบท 2) พ.ศ. 2542 และพระราชบญญตกกพช (ฉบบท 3) พ.ศ. 2551 พระราชบญญตทปรบปรงขนใหมในป พ.ศ. 2542 และ พ.ศ. 2551 นอกจากนนทยงอย

ในการรางพระราชบญญต ไดแก การคมครองภมปญญาทองถน และการคมครองพนธสตว ราง

พระราชบญญตวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ เนองจากสงมชวตดดแปลงพนธกรรม และ

ระเบยบคณะกรรมการอนรกษและใชประโยชนทรพยากรชวภาพแหงชาต วาดวยหลกเกณฑและ

วธการ การเขาถงและการไดรบผลประโยชนตอบแทนจากทรพยากรชวภาพ เปนตน นอกจากนน

ประเทศไทยยงตองเตรยมพรอมและมมาตรการเพออนรกษและใชประโยชนความหลากหลาย

ทางชวภาพอยางยงยน การเขาถงทรพยากรพนธกรรม และความปลอดภยทางชวภาพ สบเนองจากการเปนภาคของ CBD ทาใหประเทศไทยตองพจารณาการให

สตยาบนเขาเปนภาค ในสนธสญญาระหวางประเทศวาดวยทรพยากรพนธกรรมพชเพออาหาร

และการเกษตร ค.ศ. 2001 (พ.ศ. 2544) (International Treaty on Plant Genetic Resources

for Food and Agriculture 2001, ITPGR) ซงเกยวของกบทรพยากรของประเทศ มสาระสาคญคอ

ทรพยากรพชอาหารและการเกษตร 64 สกล (genus) ประมาณ 3,300 ชนด (species) ทแนบทายสนธสญญา ฯ ซงเปนของหนวยงานภาครฐจะตกเปนของพหภาค ซงรวมไปถงขอมลตาง ๆ

ทอยในหนวยงานของรฐ ดวยเหตนเราอาจสญเสยทรพยากรของประเทศ เนองมาจากเมอ

ตางชาตไดนาไปศกษาวจยและพฒนา แลวนาไปจดสทธบตรเปนพชพนธใหม อาจสงผลให

ประเทศไทยไมไดเปนเจาของสทธในการใชทรพยากรนน ๆ เนองจากอาจถกจดสทธบตรโดย

ตางชาตไปแลว จงเปนอนตรายอยางยงในเรองของการสญเสยความรและภมปญญาพนบานของ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

33

ไทยใหกบตางประเทศ โดยทประเทศไทยยงไมมความพรอมของมาตรการเพออนรกษและใช

ประโยชนความหลากหลายทางชวภาพอยางยงยน การเขาถงทรพยากรพนธกรรมพช ทงนจะเหนไดวาการเปนเจาของทรพยากรแตไมสามารถผลตและใชประโยชน

อยางเตมทไดจงเปนอนตรายอยางยงในอนาคต ทงนทาง อพ.สธ. ไดเสนอกบคณะผวจยการ

ศกษาผลกระทบสนธสญญาระหวางประเทศวาดวยพนธกรรมพชเพออาหารและการเกษตร และ

คณะกรรมการพจารณากระบวนการใหสตยาบนสนธสญญาระหวางประเทศวาดวยพนธกรรมพช

เพออาหารและการเกษตรทมกรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ ตลอดจน

หนวยงานทเกยวของ คอใหประเทศไทยม 3 สถานะคอ ภาครฐ ภาคเอกชน และ สวน

พระองค โดยท อพ.สธ. และหนวยงานทเขารวมสนองพระราชดาร จดเปนหนวยงานสวน

พระองค ดงนนหากตางประเทศจะนาขอมลหรอพนธกรรมใด ๆ ไปใช ตองขอพระราชทานขอมล

หรอพนธกรรมนน ๆ กอน ขนอยกบพระราชวนจฉย จากสถานการณนทาง อพ.สธ. จงขอพระราชวนจฉยจากสมเดจพระเทพรตน

ราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ในเรองสนธสญญาระหวางประเทศวาดวยพนธกรรมพชเพอ

อาหารและการเกษตร โดยทรงมพระราชวนจฉยเมอวนท 16 มถนายน พ.ศ. 2547 ดงน “หากผลการวจย และประชาพจารณ ประเทศไทยยงไมพรอม กขอใหชะลอไป

กอน ระหวางน ขอใหนกวชาการทกฝายรวมมอกน เตรยมคนใหพรอมโดยเรงดวน เพราะวนท

จาเปนตองรบการน ตองมาถงสกวนหนง” เชนเดยวกบในวนท 16 สงหาคม พ.ศ. 2547 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ทรงมพระราชดารสในพธเปดการประชมวทยาศาสตรนานาชาตเจาฟาจฬาภรณ ครงท 5 เรอง

ววฒนาการของพนธศาสตรและผลกระทบตอโลก ณ โรงแรมแชงกร-ลา ในสวนงานวจยทาง

พนธศาสตรทมความกาวหนามากขน ดงน

“ความรตาง ๆ เหลานน แมจะมประโยชนมากกจรง แตถาใชไมถกเรองถกทาง

โดยไมพจารณาใหดใหรอบคอบแลว กอาจกอใหเกดผลกระทบเสยหายแกชวตความเปนอยและ

สงแวดลอมอยางรายแรงไดเชนกน เหตนประเทศตาง ๆ โดยเฉพาะประเทศทกาลงพฒนา

จาเปนจะตองศกษาใหรเทาและรทน” ดงนนจากอนสญญา CBD และ ITPGR อพ.สธ. และหนวยงานทเขารวมสนอง

พระราชดาร จะเปนสวนททาการอนรกษ พฒนา และใชประโยชนทรพยากรอยางยงยน โดย

ขนอยกบพระราชวนจฉย เปนอสระ ไมขนกบผลของสนธสญญา โดยเฉพาะอยางยงขนอยกบ

จตสานกทรกและหวงแหนทรพยากร ดงทมพระราชกระแส “การรกทรพยากร คอการรกชาต รกแผนดน”

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

34

การดาเนนงานในระยะ 5 ปทหนง (มถนายน พ.ศ. 2535 –พฤษภาคม พ.ศ. 2540) และระยะ 5 ปทสอง (มถนายน พ.ศ. 2540 – กนยายน พ.ศ. 2544)

อพ .สธ . แสดงให เหนชดเจนวาการอนรกษ พนธกรรมพชจะยงให เกด

ผลประโยชนถงมหาชนชาวไทยนน ตองดาเนนกจกรรมหลายอยางพรอมกนไป และม

พนธกรรมพชเปาหมายเดยวกน บคคลเดยวหรอหนวยงานใดหนวยงานหนงเพยงหนวยงาน

เดยว ไมสามารถทาไดครบถวน ตองใชทรพยากรมากทงทรพยากรบคคล อปกรณ สถานท

เวลาและงบประมาณ ตลอดจนตองทาตอเนอง ไมมทสนสด นอกจากนนจาเปนตองใหประชาชน

ทวไป มความรจนเกดความเขาใจอยางถองแท เหนประโยชนและความสาคญของพนธกรรมพช

จงทาใหการอนรกษพนธกรรมพชสมบรณได ซงไดจดแสดงนทรรศการในระยะ 5 ปทสองไป 2 ครง คอ การประชมงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ระหวางวนท 12-14 ตลาคม พ.ศ. 2543 ณ หองประชมสธรรมอารกล อาคารสารนเทศ 50 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และการประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : อนรกษและพฒนาดวยจตสานกแหงนกวจยไทย

ระหวางวนท 21-27 มถนายน พ.ศ. 2544 ณ ศาลาพระเกยว จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอเปนการเชญชวนหนวยงานตาง ๆ ใหตระหนกและเหนความสาคญของการอนรกษพนธกรรมพช

และเขารวมสนองพระราชดาร อพ.สธ. ในระยะ 5 ปทสองน มการดาเนนการศกษาในชวภาพตาง ๆ ในพนทของ

อพ.สธ. เทานน เชน เกาะแสมสาร ทกองทพเรอรบผดชอบ พนท อพ.สธ. อาเภอไทรโยค จงหวด

กาญจนบร พนท อพ.สธ. สวนสตวเปดเขาเขยว จงหวดชลบร พนททบลาน และหนองระเวยง

จงหวดนครราชสมา พนทโคกภตากา อาเภอภเวยง จงหวดขอนแกน มหนวยงานทเขารวมสนองพระราชดารเพมขนประมาณ 40 หนวยงาน สมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนประมาณ 400

โรงเรยน

การดาเนนงานในระยะ 5 ปทสาม (ตลาคม พ.ศ. 2544 – กนยายน พ.ศ. 2549) อพ.สธ. มกจกรรมและงานตาง ๆ ทหลายหลาก หนวยงานทเขารวมสนอง

พระราชดาร 75 หนวยงาน สามารถแบงกลมการสนองพระราชดาร ได 10 กลม ไดแก กลม

ความมนคงทางทรพยากร กลมสรางจตสานกในการอนรกษพนธกรรมพช กลมสวนราชการท

เกยวกบทรพยากรชวภาพ กลมการอนรกษและใชประโยชนจากทรพยากร กลมมหาวทยาลยท

รวมสนองพระราชดาร กลมมหาวทยาลยราชภฏและมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล กลม

นโยบายในเรองของทรพยากรชวภาพ กลมจงหวดทรวมสนองพระราชดาร กลมศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดารฯ และกลมหนวยงานสนบสนน นอกจากนยงมโรงเรยนทเขา

เปนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนมากกวา 800 โรงเรยน ซงยงตองมการดาเนนกจกรรม

ตาง ๆ อยางตอเนอง ในทกระดบเพอใหเกดความเขาใจอยางชดเจน ในการทจะดาเนนงานเพอ

ผลประโยชนแทของมหาชนชาวไทย หนวยงานตาง ๆ เขามารวมสนองพระราชดารมากขน ม

ความหลายหลากในการศกษาวจย มหนวยงานทสนบสนนงานวจยดานความหลากหลายทาง

ชวภาพ มการสนบสนนครอบคลมเพมมากขน บางหนวยงานกใหการสนบสนนในแนวทาง

เดยวกบการดาเนนงานของ อพ.สธ. ในระยะ 5 ปทสามน อพ.สธ. จดการประชมวชาการและ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

35

นทรรศการ ทรพยากรไทย : ธรรมชาตแหงชวต ระหวางวนท 9-15 พฤษภาคม พ.ศ. 2546 ณ สานกพระราชวง พระราชวงดสต กรงเทพมหานคร และการประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : สรรพสงลวนพนเกยว ระหวางวนท 19-25 ตลาคม พ.ศ. 2548 ณ ศนยอนรกษ

พนธกรรมพช อพ.สธ. คลองไผ ตาบลคลองไผ อาเภอสคว จงหวดนครราชสมา การดาเนนงานในระยะ 5 ปทส (ตลาคม พ.ศ. 2549 – กนยายน พ.ศ. 2554)

อพ.สธ. มหนวยงานทเขารวมสนองพระราชดาร เพมเปน 108 หนวยงาน โดย

แบงกลมการสนองพระราชดาร ได 10 กลม เชนเดยวกบในการดาเนนงานในแผนแมบทระยะ 5

ปทสาม นอกจากนยงมโรงเรยนทเขาเปนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนเพมขนเปน 1,503

โรงเรยน (มกราคม พ.ศ. 2555) ในระยะ 5 ปทส อพ.สธ. มการจดการประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากร

ไทย : ประโยชนแทแกมหาชน ระหวางวนท 30 ตลาคม - 5 พฤศจกายน พ.ศ. 2550 ณ พพธ

ภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย เขาหมาจอ แสมสาร อาเภอสตหบ จงหวดชลบร การ

ประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : ผนสวถใหมในฐานไทย ระหวางวนท 19 - 25 ตลาคม พ.ศ. 2552 ณ สวนสตวเปดเขาเขยว องคการสวนสตวในพระบรมราชปถมภ อาเภอศรราชา จงหวดชลบร และการประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ระดบภมภาค ครงท 1 ระหวางวนท 8-11 พฤศจกายน พ.ศ. 2553 ณ โรงเรยนสราษฎรธาน อาเภอเมอง จงหวดสราษฎรธาน ในแผนแมบทระยะ 5 ปทส อพ.สธ. วางแนวกจกรรมตาง ๆ ซง

สอดคลองกบการตนตวการอนรกษและใชประโยชนของทวโลก ทาใหหนวยงานตาง ๆ ไดเหน

ภาพรวมการอนรกษพฒนาพนธกรรมพช อาท ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพ

แหงชาต ไดนาแนวกจกรรมไปวางเปนแนวโปรแกรมทดาเนนการคลายคลงกน จนถง ณ ปจจบน

ประชาชนและหนวยงานตาง ๆ โดยทวไปในประเทศไทย พดถงการอนรกษตนไม การอนรกษ

ปา และการปลกตนไม และเรมรจกคาวาความหลากหลายทางชวภาพและความสาคญมากขน

แตยงไมมตวชวดทชดเจนวาเขาใจชดเจนหรอไม พชพรรณของไทย ทงทเปนพชเศรษฐกจ ทงท

ยงมไดเปนพชเศรษฐกจ ทงทเปนพชพรรณปา ทงทเปนพชพรรณทพฒนาคดเลอกแลว ถกเกบ

และถกนาออกนอกประเทศ โดยถกกฎหมายและโดยไมถกกฎหมาย ในชวงสบปทผานมาหนวยราชการตาง ๆ ไดขยายขอบเขตการศกษา วจย ให

ครอบคลมพชพรรณตาง ๆ โดยเนนไปในเรองพชอาหารและสมนไพร เพราะประชาชนมการดแล

รกษาสขภาพมเพมมากขนโดยเฉพาะเนนในเรองอาหารเพอสขภาพ สาหรบอาจารยและนกวจย

ในสถาบนการศกษาและมหาวทยาลย ไดใชความรความสามารถดานการศกษาวจยในสาขาวชา

ของคนกบพชพรรณตาง ๆ โดยทนวจยทงจากรฐบาลไทย และจากองคกรตางประเทศ รายงาน

ผลการวจยไดพมพเผยแพรทวไป เรมมการศกษาวจย พชชนดใดชนดหนงท ม ถนกาเนดใน

ประเทศไทย มการเรมศกษาลงลกไปในดานตาง ๆ แตยงไมมการวางแผนการพฒนาระยะยาว

ในหลากหลายชนด ความรวมมอในการศกษาวจย การใชประโยชนพชนน ๆ ในประเทศไทย ยง

ไมมมากเทาทควร สวนทางดานขอมลพนธกรรมพชในประเทศไทยมอยในหนวยงานตาง ๆ ใน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

36

รปแบบตาง ๆ กน เรมมการเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงาน และทาฐานขอมลพนธกรรม

เผยแพรใหประชาชนทวไปเขามาศกษาคนควาหาขอมลมากขน

การดาเนนงานในระยะ 5 ปทหา (ตลาคม พ.ศ. 2554 – กนยายน พ.ศ. 2559)

ในแผนแมบทระยะ 5 ปทหา อพ.สธ. จงมมาตรการในการดาเนนงานลงไปใน

ระดบทองถน โดยกรมสงเสรมการปกครองทองถนไดเขามารวมสนองพระราชดารใน

ปงบประมาณ 2558 และเปนนโยบายใหมองคกรปกครองสวนทองถนโดย อบต./เทศบาล สมคร

เปนสมาชกในงานฐานทรพยากรทองถนซงอยในกจกรรมท 8 กจกรรมพเศษสนบสนนการ

อนรกษพนธกรรมพช อยางนอยอาเภอละหนงแหง รวมถงสนบสนนใหโรงเรยนทอยในองคกร

ปกครองสวนทองถนนน ๆ สนบสนนใหมสถานศกษาสมครเขามาเปนสมาชกงานสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยนอยางนอยหนงแหง ในสวนของงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน อพ.สธ. ดาเนนการประสานและทา

ความเขาใจกบสานกปลดกระทรวงศกษาธการ และสานกงานฯ ทสงกดอยในกระทรวงเชน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา เพอใหสนบสนน ผลกดนใหสถานศกษาในสงกดสมคร

เปนสมาชกงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ซงจะเปนกาลงทสาคญในการรวมทางานฐาน

ทรพยากรทองถนรวมกบองคกรปกครองสวนทองถนในประเทศตอไป

บทบาททสาคญของมหาวทยาลยและวทยาลยตาง ๆ ในประเทศไทย ทรวม

สนองพระราชดาร อพ.สธ. นน ดาเนนงานสนองพระราชดารมบทบาทชดเจนขนในการเขาไป

เปนพเลยงและทางานวจยตอยอดจากงานฐานทรพยากรทองถนใหกบทองถนทมหาวทยาลย/วทยาลยเหลานนตงอย เกดเปนงานวจยตอบโจทย อบต. ตาง ๆ เชนการอนรกษและใชประโยชน

พชตาลโตนด ของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชยซงทางานรวมกบ อบต.ราแดง จงหวด

สงขลาเปนตน

ในแผนแมบทระยะ 5 ปทหา อพ.สธ.ทางานชดเจนขนในทรพยากร 3 ฐาน ไดแก

ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา เพอพฒนา

ประสทธภาพการดาเนนงานทางดานวชาการ สรางจตสานกในการอนรกษทรพยากร การเรยนร

ทรพยากร โดยประสานงานและรวมกบหนวยงาน สถาบนการศกษาตาง ๆ และการจดทา

ฐานขอมลทรพยากรทมการเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานใหไดอยางมประสทธภาพ

การกาวเขาสแผนแมบทระยะ 5 ปทหก

จากความชดเจนในการดาเนนงานตามแนวทางพระราชดาร ในเรองของการ

อนรกษทรพยากรในระยะ 25 ปทผานมาของ อพ.สธ. ทาให อพ.สธ. ขอพระราชทานพระราชา

นญาตในการเปลยนชอกจกรรมทง 8 กจกรรมของ อพ.สธ. ทอยภายใตกรอบการดาเนนงานทง

สามฐานทรพยากร เพอใหชอของกจกรรมไดสอถงงานทดาเนนงานในกจกรรมไดชดเจนมาก

ยงขน ดงน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

37

1. กจกรรมท 1 กจกรรมปกปกทรพยากร

2. กจกรรมท 2 กจกรรมสารวจเกบรวบรวมทรพยากร

3. กจกรรมท 3 กจกรรมปลกรกษาทรพยากร

4. กจกรรมท 4 กจกรรมอนรกษและใชประโยชนทรพยากร

5. กจกรรมท 5 กจกรรมศนยขอมลทรพยากร

6. กจกรรมท 6 กจกรรมวางแผนพฒนาทรพยากร

7. กจกรรมท 7 กจกรรมสรางจตสานกในการอนรกษทรพยากร

8. กจกรรมท 8 กจกรรมพเศษสนบสนนการอนรกษทรพยากร

ในแผนแมบทระยะ 5 ปทหา มหนวยงานภาคเอกชน เชนมลนธตาง ๆ ไดเขา

มารวมสนองพระราชดารจานวนมาก อพ.สธ.จงปรบเปลยนกลมของหนวยงานทรวมสนอง

พระราชดารโดยพระราชานญาต ในกลมท 10 จากเดมเปนกลมของศนยศกษาการพฒนาอน

เนองมาจากพระราชดาร จะยายไปรวมกบหนวยงานตนสงกดคอ สานกงานคณะกรรมการพเศษ

เพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร และกลมท 10 คอกลมภาคเอกชนและ

มลนธ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

38

6. วสยทศน

“พฒนาบคลากร อนรกษและพฒนาทรพยากรพนธกรรมพชและทรพยากร ใหเกด

ประโยชนแกมหาชนชาวไทย”

7. พนธกจ

1. ใหเข าใจและเหนความสาคญของพนธกรรมพชและทรพยากร ทง 3 ฐาน

(ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ ทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา) ของประเทศไทย

2. ใหรวมคด รวมปฏบต จนเกดผลประโยชนถงมหาชนชาวไทย

3. ใหมระบบขอมลทรพยากรทง 3 ฐาน เพอใหเชอมตอและสอถงกนไดทวประเทศ

8. วตถประสงค

8.1 เพออนรกษทรพยากรของประเทศไดแก ทรพยากรชวภาพ ทรพยากรกายภาพ

ทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา

8.2 เพอนาพชทไดสารวจขนทะเบยนรหสตนของพชทมอยเดมและหายากใกลสญพนธ

เพอไปปลกรกษาพนธกรรมไวในพนททปลอดภยในหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร และธนาคาร

พชพรรณ อพ.สธ. สวนจตรลดา

8.3 เพอนาความรจากการศกษาวจยพชพรรณและความหลากหลายทางชวภาพ การศกษาทรพยากรกายภาพ การสารวจและบนทกวฒนธรรมและภมปญญาของประเทศไทย

เพอสรางฐานองคความร ทางวทยาการ ทจะนาไปสการอนรกษ และพฒนาอยางยงยน ส

เศรษฐกจพอเพยง

8.4 เพอจดทาศนยขอมลพนธกรรมพชรวมทงทรพยากรอน ๆ ไดแก ทรพยากร

กายภาพ ทรพยากรชวภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา โดยเชอมโยงขอมล

ระหวางหนวยงานทเขารวมสนองพระราชดาร เชน ศนยขอมลพรรณพฤกษชาต หอพรรณไม

กรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช กบศนยขอมลทรพยากร สวนจตรลดา และขอมลเกยวกบ

พนธกรรมพชของหนวยงานตาง ๆ สอถงกนในระบบเดยวกน

8.5 เพอสรางเดกและเยาวชนใหมจตสานกในการอนรกษพนธกรรมพช และ

ทรพยากรธรรมชาต รกษาวฒนธรรมและภมปญญาไทย

8.6 เสรมสรางสนบสนนใหเกดเครอขายระดบตาง ๆ ในการดาเนนงานเกยวกบการ

อนรกษและพฒนาทรพยากร

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 - กนยายน พ.ศ. 2564)

39

9. เปาหมาย

เพอใหบรรลวสยทศนดงกลาว จงไดกาหนดเปาหมายและกรอบแนวทางการ

ดาเนนงาน อพ.สธ. ในระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564) โดยยดพระราชดารและแนวทางทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร พระราชทานไวเปน

หลก โดยดาเนนงานตอเนองจากระยะทผานมา ดงน

9.1 เนนและใหความสาคญกบการดาเนนงานวชาการในทกดานเปนหลก โดยเฉพาะ

การดาเนนงานศกษาทดลองวจยเพอการอนรกษและใชประโยชนพนธกรรมพช และทรพยากร

ตาง ๆ ทสงผลและเกดประโยชนแกประชาชนชาวไทย 9.2 ใหความสาคญกบการพฒนารวบรวมขอมลสารสนเทศในการอนรกษพนธกรรมพช

ใหเปนมาตรฐานสากลและเกดประโยชนสงสด 9.3 เพมประสทธภาพการดาเนนงานดานการเรยนรทรพยากรและสรางจตสานกในการ

อนรกษทรพยากรทง 3 ฐาน ควบคไปกบการปรบปรงและเพมประสทธภาพการบรหารจดการใน

ดานกระบวนการวางแผน การประสานดาเนนงาน การจดสรรทรพยากร โดยเฉพาะการยนยน

เพอรบการสนบสนนงบประมาณดาเนนงานจากสานกงบประมาณและแหลงทนตาง ๆ และการ

ตดตามผลการดาเนนงาน 9.4 ใหการดาเนนงานตามแผนแมบท อพ.สธ. สอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาตฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – พ.ศ. 2564) สอดคลองกบยทธศาสตรการวจยทง 5

ยทธศาสตรฯ ของสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) 9.5 กรอบการดาเนนงานตามแผนแมบท 3 กรอบ 8 กจกรรม คอ กรอบการเรยนร

ทรพยากร กรอบการใชประโยชน และกรอบการสรางจตสานก

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

40

10. แนวทางการดาเนนงานและแผนการดาเนนงาน อพ.สธ.

10.1 แนวทางการดาเนนงานตามกรอบการดาเนนงานตามแผนแมบท อพ.สธ. ระยะ

5 ปทหก (1 ตลาคม พ.ศ. 2559 – 30 กนยายน พ.ศ. 2564)

เพอใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายทกาหนดไวขางตน จงกาหนดแนวทางและแผนการ

ดาเนนงานตามแผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (1 ตลาคม พ.ศ. 2559 – 30 กนยายน พ.ศ.

2564) โดยมกจกรรม 8 กจกรรมทอยภายใต 3 กรอบการดาเนนงาน และ 3 ฐานทรพยากร

ไดแก ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา

โดยท อพ.สธ.สนบสนนและรวมมอกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดารจดทาแผนปฏบต

งานในกจกรรมตาง ๆ ภายใตภายแมบทในแตละปงบประมาณตลอดระยะเวลา 5 ป ใหสอดคลอง

กบแนวทางการดาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. หนวยงานทรวมสนองพระราชดาร

จดทาแผนปฏบตงานประจาปเฉพาะในสวนของหนวยงานของตนใหชดเจน โดยระบสาระสาคญ

ในการดาเนนงาน เชน พนทเปาหมายในการดาเนนงาน วธการและขนตอนการดาเนนงาน และ

การบรหารจดการ โดยเฉพาะเรองผรบผดชอบในการปฏบตและงบประมาณในการดาเนนงาน

โดยม อพ.สธ. เปนผสนบสนนแผนปฏบตงานประจาป/โครงการ ภายใตแผนแมบทของ อพ.สธ.

ไปยงแหลงทนตาง ๆ ตอไป

1. กรอบการเรยนรทรพยากร

เพอพฒนาและเพมประสทธภาพการดาเนนงานดานการพฒนาและดานการบรหาร

จดการดานปกปกทรพยากรของประเทศ จงตองมการเรยนรทรพยากรในพนทปาธรรมชาต

ดงเดมทปกปกรกษาไว โดยมกจกรรมทดาเนนงานไดแก กจกรรมท 1 กจกรรมปกปกทรพยากร

กจกรรมท 2 กจกรรมสารวจเกบรวบรวมทรพยากรและกจกรรมท 3 กจกรรมปลกรกษา

ทรพยากร

กจกรรมท 1 กจกรรมปกปกทรพยากร

เปาหมาย

1. เพอปกปกรกษาพนทปาธรรมชาตของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร ทง

หนวยงานภาครฐและเอกชนทมพนทปาดงเดมอยในความรบผดชอบ โดยไมมนโยบายจะ

เปลยนแปลงสภาพพนท แตจะตองเปนพนทนอกเหนอจากพนทของกรมปาไมและกรมอทยาน

แหงชาตสตวปาและพนธพช หรอจะตองไมเปนพนททมปญหากบราษฎรโดยเดดขาด

2. เพอรวมมอกบกรมปาไมและกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช โดยทกรมฯ

นาพนทของกรมฯ มาสนองพระราชดาร ตามความเหมาะสม

ตวอยางพนทของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร เชน พนทปาในศนยศกษาการ

พฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร พนทปาทชาวบานรวมใจปกปกรกษา พนทปาของ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

41

สถาบนการศกษา พนทปาของสวนสตว พนทปาของเขอนตาง ๆ ภายใตการดแลของการไฟฟา

ฝายผลตแหงประเทศไทย พนทปาของภาคเอกชนทรวมสนองพระราชดาร เปนตน

โดยการดาเนนงานในพนทปกปกทรพยากร ซงทงนมการประชมคณะกรรมการ

ดาเนนงาน/คณะอนกรรมการ/คณะทางาน อพ.สธ. ของหนวยงานทรวมสนองพระราชดารนน ๆ

โดย อพ.สธ. สามารถเปนผสนบสนนดานวชาการ/บคลากร และสถาบนการศกษาตาง ๆ ทรวม

สนองพระราชดาร สนบสนนบคลากร/นกวจยในการปฏบตงานในพนท

แนวทางการดาเนนกจกรรมปกปกทรพยากรในพนทปกปกทรพยากร

1. การทาขอบเขตพนทปกปกทรพยากร

2. การสารวจ ทารหสประจาตนไม ทารหสพกด เพอรวบรวมเปนฐานขอมลในพนทของ

หนวยงานทรวมสนองพระราชดาร

3. การสารวจ ทารหสพกด และคาพกดของทรพยากรชวภาพอน ๆ นอกเหนอจาก

พนธกรรมพช เชนสตว จลนทรย

4. การสารวจ ทารหสพกด และคาพกดของทรพยากรกายภาพ เชนดน หน แรธาตตาง

ๆคณภาพนา คณภาพอากาศ เปนตน

5. การสารวจเกบขอมลภมปญญาทองถน วฒนธรรมตาง ๆ ทเกยวของกบการใช

ทรพยากรกายภาพและทรพยากรชวภาพในพนท

6. สนบสนนใหมอาสาสมครปกปกรกษาทรพยากรในพนทสถานศกษา เชนนกศกษาใน

มหาวทยาลย ในระดบหมบาน ตาบล สนบสนนใหประชาชนทอยรอบ ๆ พนทปกปกทรพยากร

เชนมกจกรรมปองกนไฟปา กจกรรมรวมมอรวมใจรกษาทรพยากรในพนทปกปกทรพยากร เปน

ตน

ขอมลทไดนามารวบรวมเปนฐานขอมลในพนทขององคกรตาง ๆ ไมวาจะเปนหนวยงาน

ราชการ หรอเอกชนทเขารวมสนองพระราชดาร เพอการนาไปใชประโยชนตอไป

หมายเหต

1. ขอมลทไดจากกจกรรมปกปกทรพยากร สามารถนาไปจดการและเกบเขาสงานฐานขอมลใน

กจกรรมท 5 กจกรรมศนยขอมลทรพยากร

2. กจกรรมปกปกทรพยากร ใชพนทเปนเปาหมายในการดาเนนงานในกจกรรมน

3. พนททนามาสนองพระราชดารในกจกรรมน ไมไดหมายความวาเปนการนาพนทนนเขามา

นอมเกลาฯ ถวาย เพอใหเปนทรพยสนของ อพ.สธ. สานกพระราชวง แตหมายถงเปนพนทท

ดาเนนการโดยหนวยงานนน ๆ ทเปนเจาของ แตใชแนวทางการดาเนนงานในกจกรรมปกปก

ทรพยากร และในอนาคตถาหนวยงานนน ๆ มนโยบายในการดาเนนการปรบปรงหรอตองการใช

พนทปกปกทรพยากร เพอใชในกจกรรมอน ๆ ทางหนวยงานสนองพระราชดารฯ นน ๆ สามารถ

ดาเนนการแจงความประสงคมายง อพ.สธ. แตในกรณทเปนพนทลอแหลมตอการสญเสย

ทรพยากรทมคา อาจตองมการขอพระราชวนจฉยกอนดาเนนการเปลยนแปลง

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

42

สาหรบเรองการอบรมอาสาสมคร/ประชาชน/นกศกษา/นกเรยนในองคกรปกครองสวน

ทองถน ชมชน หมบาน ในพนทปกปกทรพยากร ใหอยในกจกรรมท 8 กจกรรมพเศษสนบสนน

การอนรกษทรพยากร

กจกรรมท 2 กจกรรมสารวจเกบรวบรวมทรพยากร

เปาหมาย

1. เพอสารวจและเกบรวบรวมทรพยากรในพนท ไดแกทรพยากรกายภาพ ทรพยากร

ชวภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา ในพนทททราบแนชดวากาลงจะเปลยนแปลง

จากสภาพเดม เชนจากปากลายเปนสวน พนทตามเกาะตาง ๆ ทจะกลายสภาพเปนพนท

ทองเทยว พนททเรงในการสรางถนนและสงกอสรางตาง ๆ ภายใตรศมอยางนอย 50 กโลเมตร

ของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร ใหพจารณาความพรอมและศกยภาพของหนวยงานทเปน

แกนกลางดาเนนงานในแตละพนทเปนสาคญ

2. เพอสารวจและเกบรวบรวมทรพยากรในพนท ไดแกทรพยากรกายภาพ ทรพยากร

ชวภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา ภายใตรศมอยางนอย 50กโลเมตร ของ

หนวยงานทรวมสนองพระราชดาร อาจจะกาลงเปลยนแปลงหรอไมกได แตเปนคนละกบพนท

ปกปกพนธกรรมพช/ทรพยากรดงในกจกรรมท 1

โดยท อพ.สธ. ประสานและรวมมอกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร เชน จงหวด

องคกรปกครองสวนทองถน สถานศกษาตาง ๆ ในการรวมสารวจในงานฐานทรพยากรทองถน

กองบญชาการตารวจตระเวนชายแดน หนวยบญชาการทหารพฒนา กรมวชาการเกษตร

สถาบนการศกษาตางๆ ฯลฯ กาหนดพนทเปาหมายในการดาเนนงานสารวจเกบรวบรวม

ทรพยากร ใหสอดคลองกบแนวทางการดาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทา

แผนประจาปเฉพาะในสวนของหนวยของตนใหชดเจน พรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกน ทงใน

เรองวธการและขนตอนการดาเนนงานและการบรหารจดการ โดยเนนการดาเนนงานในพนท

เปาหมายเดมใหแลวเสรจเปนลาดบแรก กอนพจารณาขยายผลออกไป โดยแตละหนวยงานเปน

ผรบผดชอบและเปนแกนกลางดาเนนงานในพนทรบผดชอบของหนวยในแตละพนท ซงทงนมการ

ประชมคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ โดยม อพ.สธ. เปนผสนบสนน

ดานวชาการ/บคลากร และสถาบนการศกษาตาง ๆ ทรวมสนองพระราชดาร สนบสนน

บคลากร/นกวจยในการปฏบตงานในพนท

แนวทางการดาเนนกจกรรมสารวจเกบรวบรวมทรพยากร

1. การสารวจเกบรวบรวมตวอยาง ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ และทรพยากร

วฒนธรรมและภมปญญา ในบรเวณรศมอยางนอย 50 กโลเมตร ของหนวยงานนน ๆ ทงพนท

แตอาจเรมตนในพนททจะมการเปลยนแปลงจากการพฒนาหรอลอแหลมตอการเปลยนแปลง

กอนเชน พนทกาลงจะสรางอางเกบนา สรางศนยการคา พนทสรางถนน การขยายทางหลวงหรอ

เสนทางตาง ๆ พนทสรางสายไฟฟาแรงสง พนททกาลงถกบกรก และในพนทอน ๆ ทจะถก

พฒนาเปลยนแปลงจากสภาพเดม

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

43

2. การเกบรวบรวมทรพยากรชวภาพเพอเปนตวอยางแหง และตวอยางดอง รวมถงการ

เกบตวอยางทรพยากรกายภาพ เพอเปนตวอยางในการศกษาหรอเกบในพพธภณฑพช พพธภณฑ

ธรรมชาตวทยา

3. การเกบพนธกรรมทรพยากร สาหรบพชสามารถเกบเพอเปนตวอยางเพอการศกษา

หรอมการเกบในรปเมลดในหองเกบรกษาเมลดพนธ การเกบตนพชมชวตเพอไปปลกในท

ปลอดภย การเกบ ชนสวนพชทมชวต (เพอนามาเกบรกษาในสภาพเพาะเลยงเนอเยอ)และ

สาหรบทรพยากรอน ๆ (สตว จลนทรย เหด รา ฯลฯ) สามารถเกบตวอยางมาศกษาและ

ขยายพนธตอไปได ในกจกรรมท 3 กจกรรมปลกรกษาทรพยากร

หมายเหต

ขอมลทไดจากกจกรรมสารวจเกบรวบรวมทรพยากรน สามารถนาไปจดการและเกบเขาส

งานฐานขอมลในกจกรรมท 5 กจกรรมศนยขอมลทรพยากร และนาทรพยากรทเกบรวบรวม

ไดไปดาเนนงานในกจกรรมท 3 กจกรรมปลกรกษาทรพยากร และนาไปสการดาเนนงานใน

กจกรรมอน ๆ ตอไป

กจกรรมท 3 กจกรรมปลกรกษาทรพยากร

เปาหมาย

1. เพอนาทรพยากรทมคา ใกลสญพนธ หรอตองการเพมปรมาณเพอนามาใช

ประโยชน จากพนทในกจกรรมท 1 และกจกรรมท 2 ทาการคดเลอกมาเพอดาเนนงานเปน

กจกรรมตอเนอง โดยการนาพนธกรรมทรพยากรชวภาพตาง ๆ ไปเพาะพนธ ปลก เลยง และ

ขยายพนธเพมในพนททปลอดภย เรยกวาพนทปลกรกษาทรพยากร

2. สงเสรมใหเพมพนทแหลงรวบรวมพนธทรพยากรตามพนทของหนวยงาน

ตาง ๆ (ex situ)ทงในแปลงเพาะขยายพนธ หองปฏบตการฯ แหลงเพาะพนธสตว เชน ในศนย

ศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร ทมอย 6 ศนยทวประเทศ พนทศนยวจยและสถาน

ทดลองของกรมวชาการเกษตร สวนสตวฯ พนทจงหวด พนทสถาบนการศกษาทนาเขารวมสนอง

พระราชดาร เปนลกษณะของสวนพฤกษศาสตร สวนรกขชาต ปาชมชนทรวมสนองพระราชดาร

และยงมการเกบรกษาในรปเมลด เนอเยอ และสารพนธกรรมในหองปฏบตการฯ ในหนวยงาน

ตาง ๆ รวมถงการเกบรกษาพนธกรรมตาง ๆ ในธนาคารพชพรรณ อพ.สธ. สวนจตรลดา เกบใน

รปสารพนธกรรม หรอ ดเอนเอ และศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ. คลองไผ

โดยท อพ.สธ. ดาเนนการประสานงาน สนบสนนดานวชาการรวมกบหนวยงานทรวม

สนองพระราชดาร เชน จงหวดตาง ๆ กองบญชาการตารวจตระเวนชายแดน หนวยบญชาการ

ทหารพฒนา กองทพอากาศ กรมวชาการเกษตร สถาบนการศกษาตาง ๆ ฯลฯ กาหนดพนท

เปาหมายในการดาเนนงานสารวจเกบรวบรวมทรพยากร ใหสอดคลองกบแนวทางการ

ดาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทาแผนประจาปเฉพาะในสวนของ

หนวยงานของตนใหชดเจน พรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกนใหชดเจน ทงในเรองวธการและ

ขนตอนการดาเนนงานและการบรหารจดการ โดยเนนการดาเนนงานในพนทเปาหมายเดมให

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

44

แลวเสรจเปนลาดบแรกกอนพจารณาขยายผลออกไป โดยแตละหนวยงานเปนผรบผดชอบและ

เปนแกนกลางดาเนนงานในพนทรบผดชอบของหนวยในแตละพนท ซงทงนมการประชม

คณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ

แนวทางการดาเนนกจกรรมปลกรกษาทรพยากร

ทรพยากรพนธกรรมพช

1. การปลกรกษาตนพนธกรรมพชในแปลงปลก การปลกรกษาตนพชมชวตลกษณะปา

พนธกรรมพช มแนวทางดาเนนงานคอ สารวจสภาพพนทและสรางสงอานวยความสะดวกในการ

ปฏบตงาน งานขยายพนธพช งานปลกพนธกรรมพชและบนทกผลการเจรญเตบโต งานจดทา

แผนทตนพนธกรรมและทาพกดตนพนธกรรม

2. การตรวจสอบพชปราศจากโรคกอนการเกบรกษาพนธกรรมพชในรปแบบตาง ๆ

3. การเกบรกษาทงในรปของเมลด ในระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว ในรปของ

ธนาคารพนธกรรม ศกษาหาวธการเกบเมลดพนธ และทดสอบการงอกของเมลดพนธ

4. การเกบรกษาโดยศกษาเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชแตละชนด ศกษาการฟอก

ฆาเชอ ศกษาสตรอาหารทเหมาะสม ศกษาการเกบรกษาโดยการเพาะเลยงเนอเยอในระยะสน

ระยะกลาง ระยะยาว และในไนโตรเจนเหลว (cryopreservation)และการขยายพนธโดยการ

เพาะเลยงเนอเยอ

5. การเกบรกษาในรปสารพนธกรรม (DNA) เพอการนาไปใชประโยชนเชนการวเคราะห

ลายพมพดเอนเอ การปรบปรงพนธพช เปนตน

6. การดาเนนงานในรปของสวนพฤกษศาสตร สวนรกขชาต สวนสาธารณะตาง ๆ การ

ปลกพชในสถานศกษา โดยมระบบฐานขอมล ทสามารถใชประโยชนไดในอนาคต

ทรพยากรพนธกรรมสตวและทรพยากรพนธกรรมอน ๆ

ใหดาเนนการใหมสถานทเพาะเลยงหรอหองปฏบตการทจะเกบรกษา เพาะพนธ/

ขยายพนธตามมาตรฐานความปลอดภย โดยมแนวทางการดาเนนงานคลายคลงกบการ

ดาเนนงานในทรพยากรพนธกรรมพชขางตน

หมายเหต

ขอมลทไดจากกจกรรมปลกรกษาทรพยากร สามารถนาไปจดการและเกบเขาสงาน

ฐานขอมลในกจกรรมท 5 กจกรรมศนยขอมลทรพยากร และนาไปสการดาเนนงานในกจกรรม

อน ๆ ตอไป

2. กรอบการใชประโยชน

เพอพฒนาและเพมประสทธภาพการดาเนนงานศกษาวจยและประเมนศกยภาพของ

ทรพยากรตาง ๆ ใน อพ.สธ. ทงในดานการพฒนาและการบรหารจดการใหการดาเนนงาน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

45

เปนไปในทศทางเดยวกนและเอออานวยประโยชนตอกน รวมทงพฒนาระบบขอมลสารสนเทศ

อพ.สธ. ใหเปนเอกภาพ สมบรณและเปนปจจบน โดยบรรลจดมงหมายตามแนวพระราชดาร

โดยมกจกรรมทดาเนนงานไดแก กจกรรมท 4 กจกรรมอนรกษและใชประโยชนทรพยากร

กจกรรมท 5 กจกรรมศนยขอมลทรพยากร และกจกรรมท 6 กจกรรมวางแผนพฒนาทรพยากร

กจกรรมท 4 กจกรรมอนรกษและใชประโยชนทรพยากร

เปาหมาย

1. เพอศกษาและประเมนศกยภาพพนธกรรมพช และทรพยากร อน ๆ ท สารวจเ กบ

รวบรวมและปลกรกษาไว จากกจกรรมท 1-3

2. เพอการอนรกษและใชประโยชนทรพยากรทงสามฐานทรพยากร ไดแก ทรพยากร

กายภาพ ทรพยากรชวภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา มการวางแผนและ

ดาเนนการวจยศกยภาพของทรพยากรตาง ๆ นาไปสการพฒนาพนธพช พนธสตว สายพนธ

จลนทรย ตามแนวพระราชดาร และมแนวทางนาไปสการอนรกษและใชประโยชนไดอยางยงยน

โดยท อพ.สธ. เปนทปรกษา ประสานงาน รวมมอ สงเสรม และทาหนาทเปนแกนกลาง

ในการดาเนนงานดานวชาการและการวจย รวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร เชน

มหาวทยาลยตาง ๆ กรมวชาการเกษตร กรมประมง กรมปาไม ศนยพนธวศวกรรมและ

เทคโนโลยชวภาพแหงชาต สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย กรมพฒนา

การแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ฯลฯ โดยกาหนดพนทเปาหมายและทรพยากรตาง ๆ

ในการดาเนนงานอนรกษและใชประโยชน ใหสอดคลองกบแนวทางการดาเนนงานตามกรอบ

แผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทาแผนประจาปเฉพาะในสวนของหนวยของตนใหชดเจน พรอม

ทงวางแผนปฏบตงานรวมกนใหชดเจน ผานการประชมคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของ

หนวยงานนน ๆ

แนวทางการดาเนนกจกรรมอนรกษและใชประโยชนทรพยากร

1. การวเคราะหทางกายภาพ เชน แรธาตในดน คณสมบตของนา ฯลฯ จากแหลงกาเนด

พนธกรรมดงเดมของพชนน ๆ

2. การศกษาทางดานชววทยา สณฐานวทยา สรรวทยา ชวเคม พนธศาสตร ฯลฯ ของ

ทรพยากรชวภาพทคดเลอกมาศกษา

3. การศกษาดานโภชนาการ องคประกอบของสารสาคญ เชน รงควตถ กลน สารสาคญ

ตาง ๆ ในพนธกรรมพชและทรพยากรชวภาพอน ๆ ทเปนเปาหมาย

4. การศกษาการปลก การเขตกรรมและขยายพนธพชดวยการขยายพนธตามปกตใน

พนธกรรมพชทไมเคยศกษามากอน และการขยายพนธโดยการเพาะเลยงเนอเยอในพนธกรรม

พชทไมเคยศกษามากอน รวมถงการศกษาการเลยงและการขยายพนธทรพยากรชวภาพอน ๆ

เพอใหไดผลผลตตามทตองการ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

46

5. การศกษาการจาแนกสายพนธโดยวธทางชวโมเลกล เพอนาไปสการพฒนาพนธพช

สตว และจลนทรย เพอเกบเปนลายพมพดเอนเอของทรพยากรชนดนน ๆ ไวเพอนาไปใช

ประโยชนตอไป

6. การจดการพนททกาหนดเพอการอนรกษและพฒนา เชน ศนยเรยนรตาง ๆ ซงเปน

ศนยฯ ตวอยาง เพอการเรยนรการใชประโยชนทรพยากรอยางยงยน ตามปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง อกทงศนยฯ เหลานสามารถใชประโยชนใหเปนศนยฝกอบรมของ อพ.สธ. สนบสนนใน

กจกรรมตาง ๆ ของ อพ.สธ.

ตวอยางเชน อพ.สธ. ไดจดตงศนยเรยนร อนรกษ พฒนา และใชประโยชนทรพยากร

อยางยงยน สเศรษฐกจพอเพยง เพอใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคในการดาเนนงานของ

อพ.สธ. เรมดาเนนการใน 6 ศนย ของ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร ทกระจาย

อยตามภมภาคตาง ๆ ไดแก

1) ศนยเรยนรอนรกษ พฒนา และใชประโยชนทรพยากรอยางยงยน ส

เศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา

2) ศนยเรยนรอนรกษ พฒนา และใชประโยชนทรพยากรอยางยงยน สเศรษฐกจ

พอเพยง อพ.สธ. อ.วงมวง จ.สระบร

3) ศนยเรยนรอนรกษ พฒนา และใชประโยชนทรพยากรอยางยงยน สเศรษฐกจ

พอเพยง อพ.สธ. อ.ตากฟา จ.นครสวรรค

4) ศนยเรยนรอนรกษ พฒนา และใชประโยชนทรพยากรอยางยงยน สเศรษฐกจ

พอเพยง อพ.สธ. อ.ไทรโยค จ.กาญจนบร (พนทสนองพระราชดารของหนวยบญชาการทหาร

พฒนา กองบญชาการกองทพไทย)

5) ศนยอนรกษและพฒนาทรพยากรภาคตะวนตก (พนทสนองพระราชดารของ

หนวยบญชาการทหารพฒนา กองบญชาการกองทพไทย)

6) ศนยวจย อนรกษ พฒนา ใชประโยชนทรพยากรทะเล อพ.สธ. เกาะทะล

จ.ประจวบครขนธ (พนทสนองพระราชดารของมลนธฟนฟทรพยากร ทะเลสยาม และพนทสนอง

พระราชดารของจงหวดประจวบครขนธ)

กจกรรมท 5 กจกรรมศนยขอมลทรพยากร

เปาหมาย

1. เพอใหเกดฐานขอมลทรพยากรของประเทศ โดยศนยขอมลทรพยากร อพ.สธ. สวน

จตรลดา รวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร บนทกขอมลของการสารวจเกบรวบรวม

การศกษาประเมน การอนรกษ และการใชประโยชน ทรพยากรทงสามฐาน ตวอยางเชน

ฐานขอมลพรรณไมแหง ฐานขอมลงานวจย ฐานขอมลทรพยากรทองถน ฐานขอมลสตวทะเล

และฐานขอมลจลนทรย ขอมลตาง ๆ จากการทางานในกจกรรมตาง ๆ ของ อพ.สธ. โดยทาการ

บนทกลงในระบบฐานขอมล เพอเปนฐานขอมลและมระบบทเชอมตอถงกนไดทวประเทศ โดย

เชอมโยงกบฐานขอมลทรพยากรของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร อพ.สธ.

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

47

2. เพอใหฐานขอมลทรพยากรนน เปนขอมลเพอนาไปสการวางแผนพฒนาพนธพช และ

ทรพยากรตาง ๆ โดยท อพ.สธ. เปนทปรกษา แตงตงคณะทางาน ประสานงาน รวมมอ

พฒนาการทาศนยขอมลฯ กาหนดรปแบบในการทาฐานขอมล โดยกาหนดเปาหมายในการ

ดาเนนงานใหสอดคลองกบแนวทางการดาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทา

แผนประจาปเฉพาะในสวนของหนวยของตนใหชดเจน พรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกนให

ชดเจน ผานการประชมคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ

แนวทางการดาเนนกจกรรมศนยขอมลทรพยากร

1. อพ.สธ. รวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร จดทาฐานขอมลระบบดจตอลและ

พฒนาโปรแกรมสาหรบระบบศนยขอมลทรพยากรตาง ๆ รวมกน เชนโปรแกรมการจดการ

ฐานขอมลทรพยากรทองถน ดานการสารวจเกบรวบรวม การอนรกษ การประเมนคณคา

พนธกรรมทรพยากร และการใชประโยชน

2. นาขอมลของตวอยางพชทเกบรวบรวมไวเดมโดยหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร

องคกรอน เชน กรมปาไม กรมวชาการเกษตร และมหาวทยาลยสงขลานครนทร เปนตน เขาเกบ

ไวในระบบฐานขอมลของศนยขอมลพนธกรรมพช อพ.สธ.

3. นาขอมลทไดจากการสารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพช และทรพยากรตาง ๆ เชน

ขอมลการปลกรกษา ขอมลการใชประโยชนจากทรพยากร ขอมลวฒนธรรมและภมปญญา ขอมล

พนธไมจากโรงเรยนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน เขาเกบไวในศนยขอมลทรพยากร เพอการ

ประเมนคณคาและนาไปสการวางแผนพฒนาพนธพชและทรพยากรอน ๆ

4. พฒนาการบรหารจดการฐานขอมลของศนยขอมลทรพยากร อพ.สธ. ใหมเอกภาพ

มความสมบรณและเปนปจจบน ซงหนวยงานตาง ๆ สามารถใชประโยชนรวมกนได โดยเฉพาะ

ฐานขอมลพชจากการสารวจเกบรวบรวม ฐานขอมลพรรณไมแหง ฐานขอมลสวนพฤกษศาสตร

โรงเรยน โดยม อพ.สธ. เปนศนยกลางและวางแผนดาเนนงานพฒนาเครอขายระบบขอมล

สารสนเทศ อพ.สธ. รวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร เพอใหสามารถเชอมโยงและใช

รวมกนไดอยางกวางขวาง อาจผานทางเวบไซต ทมระบบปองกนการเขาถงฐานขอมล

5. หนวยงานรวมสนองพระราชดาร มความประสงคทจะดาเนนการแบงปนหรอเผยแพร

ขอมลใด ๆ ทเกยวของในงาน อพ.สธ. จาเปนตองขออนญาตผานทาง อพ.สธ. กอน เพอขอ

พระราชทานขอมลนน ๆ และขนอยกบพระราชวนจฉย สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรม

ราชกมาร (การขอพระราชทานพระราชานญาต ใหดาเนนการทาหนงสอแจงความประสงคมายง

ผอานวยการ อพ.สธ. ลวงหนาอยางนอย 1 เดอน)

กจกรรมท 6 กจกรรมวางแผนพฒนาทรพยากร

เปาหมาย

เปนกจกรรมทนาฐานขอมลจากกจกรรมท 5 มาใชในการพจารณาศกยภาพของ

พนธพช พนธสตว พนธจลนทรย ฯลฯ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

48

โดยท อพ.สธ.มหนาทประสานกบนกวชาการผทรงคณวฒของหนวยงานและ

สถาบนการศกษาตาง ๆ เชนในเรองของพช มการวเคราะหขอมลและคดเลอกสายตนเพอเปนพอ

แมพนธพช พรอมกบวางแผนพฒนาพนธระยะยาวและนาแผนพฒนาพนธขนทลเกลาฯ ถวาย

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เพอมพระราชวนจฉยและพระราชทาน

แผนพฒนาพนธและพนธกรรมทคดเลอก ใหหนวยงานทมความพรอมนาไปปฏบต พนธพช/

สตว/ชวภาพอน ๆ ทอยในเปาหมาย ไดแกพนธพชสมนไพร พนธพชพนเมองตาง ๆ ทสามารถ

วางแผนนาไปสการพฒนาใหดยงขนเหมาะสมตอการปลกในพนทตาง ๆ ในประเทศไทย โดยท

อพ.สธ. เปนทปรกษา ประสานงาน รวมมอ ในการวางแผนพฒนา โดยกาหนดเปาหมายในการ

ดาเนนงานใหสอดคลองกบแนวทางการดาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทา

แผนประจาปเฉพาะในสวนของหนวยของตนใหชดเจน พรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกนให

ชดเจน ผานการประชมคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ

แนวทางการดาเนนกจกรรมวางแผนพฒนาทรพยากร

ทรพยากรพนธกรรมพช

1. จดประชมคณะทางานทรพยากรตาง ๆ คดเลอกพนธพชทผทรงคณวฒ

พจารณาแลววาควรมการวางแผนพฒนาพนธเพอการใชประโยชนตอไปในอนาคต

2. ดาเนนการทลเกลาฯ ถวายแผนการพฒนาทรพยากรทคดเลอกแลว เพอให

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงมพระราชวนจฉยและพระราชทานใหกบ

หนวยงานทมศกยภาพในการพฒนาปรบปรงพนธกรรมทรพยากรชนดนน ๆ ใหเปนไปตาม

เปาหมาย

3. ประสานงานเพอใหหนวยงานทมความพรอม ในการพฒนาพนธทรพยากร

ตาง ๆ เชนพฒนาพนธกรรมพช ดาเนนการพฒนาพนธพช และนาออกไปสประชาชน และอาจ

นาไปปลกเพอเปนการคาตอไป

4. ดาเนนการขนทะเบยนรบรองพนธพชใหมทไดมาจากการพฒนาพนธพช

ดงเดม เพอประโยชนของมหาชนชาวไทย

ทรพยากรพนธกรรมสตวและทรพยากรพนธกรรมอน ๆ

มแนวทางการดาเนนงานคลายคลงกบการดาเนนงานในทรพยากรพนธกรรมพชขางตน

3. กรอบการสรางจตสานก

เพอใหประชาชนกลมเปาหมายตาง ๆ โดยเฉพาะเยาวชน นกเรยน นสตนกศกษาและ

บคคลทวไป ไดมความรความเขาใจเกยวกบพชพรรณไม และการอนรกษพนธกรรมพชของ

ประเทศ จนตระหนกถงความสาคญและประโยชนของการอนรกษทรพยากรทกอใหเกดประโยชน

ตอมหาชนชาวไทย โดยมกจกรรมทดาเนนงานไดแก กจกรรมท 7 กจกรรมสรางจตสานกในการ

อนรกษทรพยากร และกจกรรมท 8 กจกรรมพเศษสนบสนนการอนรกษทรพยากร

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

49

กจกรรมท 7 กจกรรมสรางจตสานกในการอนรกษทรพยากร

เปาหมาย

1. เพอใหเยาวชน ประชาชนชาวไทย ใหเขาใจถงความสาคญและประโยชนของ

ทรพยากรทงสามฐาน ใหรจกหวงแหน รจกการนาไปใชประโยชนอยางยงยน ซงมความสาคญตอ

การจดการ การอนรกษและใชทรพยากรของประเทศอยางยงยน

2. เพอใหหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร วางแผนและขยายผลเพอนาแนว

ทางการสรางจตสานกในการรกทรพยากรของ อพ.สธ. ไปดาเนนงานตามยทธศาสตรของ

หนวยงานนน ๆ

โดยท อพ.สธ. เปนทปรกษา ประสานงาน รวมมอ สนบสนนใหโรงเรยนและ

สถาบนการศกษา เปนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน อพ.สธ. ประสานงานหนวยงานทรวม

สนองพระราชดารใหดาเนนการในกจกรรมน โดยกาหนดเปาหมายในการดาเนนงานให

สอดคลองกบแนวทางการดาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทาแผนประจาป

เฉพาะในสวนของหนวยของตนใหชดเจน พรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกนใหชดเจน ผานการ

ประชมคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ

แนวทางการดาเนนกจกรรมสรางจตสานกในการอนรกษทรพยากร

1. งานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

เปนนวตกรรมของการเรยนร เพอนาไปสการสรางจตสานกในการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาต วฒนธรรมและภมปญญาของประเทศไทย นาไปสการพฒนาคนใหเขมแขง

รเทาทนพรอมรบกบกระแสการเปลยนแปลงของโลก

1.1 อพ.สธ. กาหนดจดมงหมายในการดาเนนงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

โดยสรางจตสานกใหเยาวชน นกเรยนเขาใจถงความสาคญและประโยชนของทรพยากร ใหรจก

หวงแหนและรจกการนาไปใชประโยชนอยางยงยน โดยมคมอการดาเนนงานสวนพฤกษศาสตร

โรงเรยน สถาบนการศกษาสามารถสมครเปนสมาชกงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนโดยตรงมาท

อพ.สธ. โดยสามารถตดตอขอใบสมครและตวอยางการสมครไดท

สานกงาน อพ.สธ. สวนจตรลดา พระราชวงดสต เขตดสต กทม. 10300

โทร. : 0-2282-1850

โทรสาร : 0-2282-0665

E-mail : scbotany@plantgenetics-rspg.org

ดาวนโหลดใบสมครไดจากเวบไซต อพ.สธ. (www.rspg.or.th)

http://www.rspg.or.th/botanical_school/school_bot_2.htm

1.2 อพ.สธ. กาหนดแนวทางและหลกเกณฑการดาเนนงานสวนพฤกษศาสตร

โรงเรยน คอการทสถานศกษาสมครเขามาเปนสมาชกในงานสวนพฤกษศาสตร และคณคร/

อาจารย นาพรรณไมทมอยในโรงเรยนไปเปนสอในการเรยนการสอนในวชาตาง ๆ ทอยใน

หลกสตร และสถานศกษา ถาสถานศกษามพนทสามารถใชพนทในสถานศกษาเปนทรวบรวมพช

พรรณไมทองถนและรวบรวมภมปญญาทองถน เปนทเกบพรรณไมแหง พรรณไมดอง มหองสมด

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

50

สาหรบคนควาและนางานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนใชเปนสอการเรยนการสอนในวชาตาง ๆ ใช

ปจจยพชเปนปจจยหลกในการเรยนร ถาในกรณทสถานศกษาไมมพนทในการสารวจหรอเกบ

รวบรวมพรรณพช ใหใชพนททอยรอบ ๆ โรงเรยนและประสานกบองคกรปกครองสวนทองถนท

สถานศกษาตงอยเพอใชพนทนอกสถานศกษา

1.3 สมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนรวมกบองคการบรหารสวนทองถนและ

ชมชน ในการสารวจจดทาฐานทรพยากรทองถน นาไปสการจดทาหลกสตรทองถน

1.4 สมาชกงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ทบทวนและปรบปรงการดาเนนงาน

สวนพฤกษศาสตรโรงเรยนททาอยเดมใหครบถวนตามคณสมบตและเกณฑมาตรฐานท อพ.สธ.

กาหนดและนาไปสการประเมนเพอรบปายพระราชทานและเกยรตบตรฯ

1.5 การดาเนนงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนของสมาชกใหม ควรดาเนนงาน

ใหเปนไปตามคณสมบตและเกณฑมาตรฐานท อพ.สธ. กาหนดขน และรบคาแนะนาจากคณะ

ผทรงคณวฒและทปรกษา อพ.สธ. ในงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

1.6 อพ.สธ. ประสานรวมมอกบหนวยงานหลกทเกยวของดาเนนการจด

นทรรศการแสดงผลการดาเนนงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนตามแนวพระราชดารฯ โดย

คดเลอกจากโรงเรยนสมาชกในระดบจงหวด ระดบภาค และระดบประเทศ โดยเนนและให

ความสาคญในเรองกระบวนการ และผลลพธการดาเนนงานเปนหลก อยางนอยปละหนงครง

1.7 สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ สานกงานสภาการศกษา สานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา สานกงาน

คณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ และสานกมาตรฐานการศกษา สนบสนนใน

การดาเนนงานรวมกบ อพ.สธ. รวมกนพจารณาและวางแผน เพอนาแนวทางดาเนน งาน อพ.สธ.

บรรจไวในหลกสตรการเรยนการสอนระดบตาง ๆ โดยเฉพาะในระบบโรงเรยน

2. งานพพธภณฑ

เปนการขยายผลการดาเนนงานเพอเสรมสรางกระบวนการเรยนร ไปสประชาชน

กลมเปาหมายตาง ๆ ใหกวางขวางยงขน โดยใชการนาเสนอในรปของพพธภณฑ ซงเปนสอเขาถง

ประชาชนทวไป ตวอยางเชน

2.1 งานพพธภณฑธรรมชาตทมชวต ดาเนนการโดยศนยศกษาการพฒนาอน

เนองมาจากพระราชดาร และจงหวดตาง ๆ จดทาแปลงสาธตการปลกรกษาเพออนรกษ

พนธกรรมพชในลกษณะโดยมกจกรรมตาง ๆ ทถกตองและครบถวนตามเกณฑมาตรฐานท

กาหนดไวในพนทศนยศกษาการพฒนาฯ และพนทอน ๆ ตามความเหมาะสม

2.2 งานพพธภณฑพช ดาเนนการโดยหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร เชน

กรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช กรมปาไม กรมวชาการเกษตร มหาวทยาลยตาง ๆ

หนวยงานเหลานมผเชยวชาญ นกพฤกษศาสตร ดแลอย

2.3 งานพพธภณฑธรรมชาตวทยา ดาเนนการโดยหนวยงานทรวมสนอง

พระราชดาร เชน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน จงหวดนครราชสมาและ

มหาวทยาลยขอนแกน จ.ขอนแกน เปนตน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

51

2.4 งานพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย เชน พพธภณฑ

ธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย เขาหมาจอ ตาบลแสมสาร อาเภอสตหบ จงหวดชลบร

สนองพระราชดาร อพ.สธ. โดยกองทพเรอ

2.5 งานพพธภณฑทองถน หอศลปวฒนธรรม ของจงหวดและหนวยงานทรวม

สนองพระราชดาร

2.6 นทรรศการถาวรตาง ๆ ทเกยวของกบทรพยากรตาง ๆ

2.7 ศนยการเรยนร

3. งานอบรม

อพ.สธ. ดาเนนงานอบรมเรองงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน,งานฝกอบรม

ปฏบตการสารวจและจดทาฐานทรพยากรทองถน หรองานทเกยวของกบการสรางจตสานกใน

การอนรกษทรพยากร โดยอาจจด ณ ศนยฝกอบรมของ อพ.สธ. รวมกบหนวยงานทรวมสนอง

พระราชดาร ทกระจายอยตามภมภาคตาง ๆ ตวอยางเชน

1) ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา

2) ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. อ.ไทรโยค จ.กาญจนบร

3) ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. อ.ตากฟา จ.นครสวรรค

4) ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. อ.วงมวง จ.สระบร

5) ศนยฝกอบรม อพ.สธ. ลาตะคอง ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา

6) ศนยฝกอบรม อพ.สธ. เขาหมาจอ ต.แสมสาร อ.สตหบ จ.ชลบร

(พพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย) เขาหมาจอ อ.สตหบ จ.ชลบร โดย อพ.สธ.-ทร.

7) ศนยฝกอบรม อพ.สธ. สวนสตวเปดเขาเขยว อ.ศรราชา จ.ชลบร โดย อพ.สธ.-อสส.

8) ศนย วจย อนรกษ พฒนา ใชประโยชนทรพยากรทะเล อพ .สธ . เกาะทะล

จ.ประจวบครขนธ (พนทสนองพระราชดารของมลนธฟนฟทรพยากร ทะเลสยาม และพนทสนอง

พระราชดารของจงหวดประจวบครขนธ)

9) ศนยประสานงาน อพ.สธ. ภาคเหนอ มหาวทยาลยแมโจ จ.เชยงใหมโดย อพ.สธ.–

มจ.

10) ศนยประสานงาน อพ.สธ. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตสราษฎรธาน

จ.สราษฎรธาน โดย อพ.สธ.-มอ.

11) ศนยประสานงาน อพ.สธ. ภาคใตฝงอนดามน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศร

วชย จ.ตรง โดย อพ.สธ.-มทร.ศ.

12) ศนยประสานงาน อพ.สธ. ภาคกลางตอนบน ศนยเครอขายการเรยนรเพอภมภาค

จฬาลงกรณมหาวทยาลย จ.สระบร โดย อพ.สธ.-จฬ.

13) ศนยประสานงาน อพ.สธ. มหาวทยาลยมหดล วทยาเขตศาลายา จ.นครปฐม โดย

อพ.สธ.-ม.มหดล

14) ศนยประสานงาน อพ .สธ . มหาวทยาลยมหดล วทยาเขตอานาจเจรญ

จ.อานาจเจรญ โดย อพ.สธ.-ม.มหดล

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

52

15) ศนยประสานงาน อพ.สธ. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน จ.นครราชสมา

โดย อพ.สธ. –มทร.อ.

16) ศนยประสานงาน อพ.สธ. มหาวทยาลยขอนแกน จ.ขอนแกน โดย อพ.สธ.-มข.

17) ศนยประสานงาน อพ .สธ . มหาวทยาลย อบลราชธาน จ . อบลราชธาน

โดย อพ.สธ.-มอบ.

18) ศนยประสานงาน อพ.สธ. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มหาวทยาลยราชภฏ

อบลราชธาน จ.อบลราชธาน โดย อพ.สธ.- มรภ.อบ.

19) ศนยประสานงาน อพ.สธ. ภาคเหนอตอนลาง มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ

จ.อตรดตถ โดย อพ.สธ. –มรอ.

หมายเหต

ถาหนวยงานอนเปนผดาเนนงานจดฝกอบรม จดคายตาง ๆ ภายใตแนวทางการ

ดาเนนงานและสนบสนนงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนและงานฐานทรพยากรทองถนในลกษณะ

เดยวกน ใหอยในกจกรรมท 8 กจกรรมพเศษสนบสนนการอนรกษทรพยากร

กจกรรมท 8 กจกรรมพเศษสนบสนนการอนรกษทรพยากร

เปาหมาย

1. เพอเปดโอกาสใหหนวยงานตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชน เขารวมสนบสนนงานของ

อพ.สธ. ในรปแบบตาง ๆ ไมวาจะเปนในรปของทนสนบสนน หรอดาเนนงานทเกยวของและ

สนบสนนกจกรรมตาง ๆ ของ อพ.สธ. โดยอยในกรอบของแผนแมบท อพ.สธ.

2. เพอเปดโอกาสใหเยาวชนและประชาชนไดสมครเขามาศกษาหาความรเกยวกบ

ทรพยากรธรรมชาตในสาขาตาง ๆ ตามความถนดและสนใจ โดยมคณาจารยผเชยวชาญในแตละ

สาขาใหคาแนะนา และใหแนวทางการศกษา โดยจดตงเปนชมรมนกชววทยา อพ.สธ.

3. เพอรวบรวมนกวจย นกวชาการ คณาจารยผเชยวชาญจากทงภาครฐและเอกชนเปน

อาสาสมครและเขามาทางานตามแนวทางการดาเนนงานในกจกรรมของ อพ.สธ. ทงสวนตวและ

ผานทางหนวยงานทตนเองสงกดอย โดยจดตงเปนชมรมคณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. ซงจะ

เปนผนาในการถายทอดความรและสรางจตสานกในการอนรกษทรพยากรของประเทศใหแก

เยาวชนและประชาชนชาวไทยตอไป

4. เพอสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถน เทศบาลตาบล เทศบาลเมอง ใหดาเนนงาน

สมครสมาชกเขามาในงานฐานทรพยากรทองถน

โดย อพ.สธ. รวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร กาหนดเปาหมายในการ

ดาเนนงานป ใหสอดคลองกบแนวทางการดาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และ

จดทาแผนประจาปเฉพาะในสวนของหนวยของตนใหชดเจน พรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกน

ใหชดเจน ผานการประชมคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

53

แนวทางการดาเนนกจกรรมพเศษสนบสนนการอนรกษทรพยากร

1. อพ.สธ. เปนเจาภาพรวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดารทมความพรอมในการ

ดาเนนการจดการประชมวชาการและนทรรศการ อพ.สธ. จดการประชมใหญทก ๆ 2 ป ตามทได

พระราชทานพระราชวนจฉย โดยมการรวมจดแสดงนทรรศการกบหนวยงานทรวมสนอง

พระราชดารทกหนวยงาน นอกจากนนยงมการจดการประชมวชาการและนทรรศการสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยน และฐานทรพยากรทองถน ระดบภมภาค รวมกบสมาชกงานสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยนและสมาชกงานฐานทรพยากรทองถน โดยมกาหนดการประชมฯ สาหรบ

ในระยะ 5 ปทหกดงน

พ.ศ. 2560 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : ศกยภาพมากลนมใหเหน

28 พฤศจกายน - 4 ธนวาคม 2560

ณ ศนยเครอขายการเรยนรเพอภมภาค จฬาลงกรณมหาวทยาลย จ.สระบร

พ.ศ. 2561 การประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนและ

งานฐานทรพยากรทองถน ระดบภมภาค ครงท 5

พ.ศ. 2562 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : ชาวบานไทยไดประโยชน

พ.ศ. 2563 การประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนและงานฐาน

ทรพยากรทองถน ระดบภมภาค ครงท 6

พ.ศ. 2564 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : ประโยชนแทแกมหาชน

2. อพ.สธ. สนบสนนใหมการนาเสนอผลงานวจยของเจาหนาทและนกวจย อพ.สธ.

รวมถงงานของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร ในงานประชมวชาการตาง ๆ ระดบประเทศ

และตางประเทศ และใหมการขออนญาตในการนาเสนอผลงานทกครง

3. หนวยงานภาครฐ เอกชน และผมจตศรทธาสนบสนนเงนทนให อพ.สธ. (โดยการ

ทลเกลาฯ ถวาย โดยผานทางมลนธ อพ.สธ. เพอใชในกจกรรม อพ.สธ.)

4. การดาเนนงานของชมรมนกชววทยา อพ.สธ. และชมรมคณะปฏบตงานวทยาการ

อพ.สธ. โดยท อพ.สธ. สนบสนนใหมผสมครเปนสมาชกชมรมฯ ตามเงอนไขของชมรมฯ โดยท

ชมรมทงสอง มการดาเนนงานสนบสนนงานในกจกรรมท 1-7 ตามแผนแมบทของ อพ.สธ. เชน

เขาไปศกษาทางานวจยในพนทปกปกทรพยากร อพ.สธ. รวมในกจกรรมสารวจทรพยากรตาง ๆ

ในพนทท อพ.สธ. กาหนด

5. หนวยงานทรวมสนองพระราชดาร สามารถดาเนนการฝกอบรมในการสรางจตสานก

ในการอนรกษพนธกรรมพชและทรพยากรตาง ๆ เพอสนองพระราชดารตามแผนแมบท อพ.สธ.

เพอสนบสนนในกจกรรมท 1-7 ตามแผนแมบทของ อพ.สธ. โดยอาจมการฝกอบรมตามสถานท

ตาง ๆ ของหนวยงานนน ๆ เอง หรอ ขอใชสถานทของ อพ.สธ. โดยรวมกบวทยากรของ อพ.สธ.

หรอเปนวทยากรของหนวยงานทรวมสนองพระราชดารเอง แตผานการวางแผนและเหนชอบจาก

อพ.สธ. และอบรมใหกบเครอขาย อพ.สธ. เชน สมาชกงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน และ

สมาชกงานฐานทรพยากรทองถน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

54

6. การทาหลกสตร ทองถนของมหาวทยาลยตาง ๆ ตามแผนแมบทของ อพ.สธ.

7. การเผยแพรโดยสอตาง ๆ เชน การทาหนงสอ วดทศน เอกสารเผยแพร เวบไซต

ประชาสมพนธ ทไดรบความเหนชอบจาก อพ.สธ. เพอสนบสนนงานกจกรรมตาง ๆ ของ อพ.สธ.

สามารถใชสญลกษณของ อพ.สธ. ไดเมอไดรบการพจารณาและเหนชอบจาก อพ.สธ.

8. การจดงานประชมวชาการและนทรรศการตาง ๆ ของหนวยงานทรวมสนองพระราช

ดาร ในสวนทเผยแพรงานของ อพ.สธ. และไดรบความเหนชอบจาก อพ.สธ.

9. หนวยงานเอกชน หรอบคคลทวไป สมครเปนอาสาสมครในการรวมงานกบ อพ.สธ.

10. การดาเนนงานอน ๆ เพอเปนการสนบสนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ.

11. องคกรปกครองสวนทองถน สมครเขามางานฐานทรพยากรทองถน

องคกรปกครองสวนทองถน เทศบาลตาบล เทศบาลเมอง สามารถสนองพระราชดาร

โดยการสมครเขามาเปนสมาชกและดาเนนงานฐานทรพยากรทองถนโดยตรงกบ อพ.สธ.

สามารถดาเนนงานครอบคลมทงสามฐานทรพยากร (ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ และ

ทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา) โดยทมคณะกรรมการดาเนนงานฐานทรพยากรทองถน

อพ.สธ. - ตาบลทสนองพระราชดาร ม 3 ดาน ไดแก

1. ดานบรหารและดานจดการ

2. ดานการดาเนนงาน ซงแบงเปนอก 6 งาน ไดแก

1) งานปกปกทรพยากรทองถน

2) งานสารวจเกบรวบรวมทรพยากรทองถน

3) งานปลกรกษาทรพยากรทองถน

4) งานอนรกษและใชประโยชนทรพยากรทองถน

5) งานศนยขอมลทรพยากรทองถน

6) งานสนบสนนในการอนรกษและจดทาฐานทรพยากรทองถน

3. ดานผลการดาเนนงาน

โดยททางองคการบรหารสวนตาบล เทศบาลตาบล เทศบาลเมอง สามารถทา

หนงสอเขามาสนองพระราชดารโดยตรง การแตงตงคณะกรรมการดาเนนงานฐานทรพยากร

ทองถน อพ.สธ.-ตาบลทรวมสนองพระราชดาร จดทาแผนแมบทโครงการอนรกษพนธรรมพชอน

เนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ฐานทรพยากร

ทองถน ตาบลทสนองพระราชดาร และนาไปสการประเมนเพอรบการประเมนรบปาย

พระราชทานในการสนองพระราชดารในงานฐานทรพยากรทองถน

ประโยชนจากการเปนสมาชกงานฐานทรพยากรทองถน

1. สนบสนนงานปกตทองคการบรหารสวนตาบล/เทศบาล มหนาทความรบผดชอบท

ตองทราบในเรองขอมลทางกายภาพ ขอมลชวภาพ เศรษฐกจสงคม ศกยภาพชมชน และภม

ปญญาทองถน เพอนาภมปญญานนไปพฒนาตอยอด เปนผลตภณฑตางๆ ททาใหเปน

มาตรฐานสากล

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

55

2. สนบสนนใหองคการบรหารสวนตาบล (อบต .)/เทศบาล ทางานใกลชดกบ

สถานศกษาทอยในพนทประสานกบชมชนและโรงเรยน เพอมาเปนกาลงในการรวมสารวจและ

จดทาฐานทรพยากรทองถนระดบตาบล/เทศบาล เกดการสรางจตสานกในการรกทองถนใหกบ

นกเรยนและประชาชนในทองถนนน ๆ เพราะสถานศกษามหลกสตรแกนกลางการศกษาขน

พนฐาน ป พ.ศ.2551 ซงบงชวาในสาระวทยาศาสตร นกเรยนจะตองทราบในเรองทรพยากรใน

ทองถน และการใชทรพยากรในทองถน นนคอจะตองมภมปญญามากากบการใชประโยชน เชน

พชผกพนเมอง พชสมนไพร และยงสามารถบรณาการไปยงกลมสาระสงคมสงแวดลอม เมอมการ

ทางานรวมกน อบต./เทศบาล จะไดขอมลทรพยากรทเปนปจจบน ในการวางแผนพฒนา อบต./

เทศบาล

3. อบต./เทศบาล ไดขนทะเบยนทรพยากรทองถนตามรปแบบการทาทะเบยนทรพยากร

ตาง ๆ ของ อพ.สธ. ใหกบทองถนของตนเอง เพอนาไปสการยนยนสทธในการเปนเจาของ

ท ร พ ย า ก ร น า ไ ป ส ก า ร เ ป นห ล ก ฐ าน ในกา ร ข นท ะ เ บ ยน ส ง บ ง ช ท า งภ ม ศ า สต ร

(Geographical Indication) และการขนทะเบยนอน ๆ ตอไป และเปนการยนยนสทธความเปน

เจาของทรพยากรตาง ๆ เพอเตรยมพรอมสาหรบการเขาถงและแบงปนผลประโยชนจากการใช

ทรพยากรนน ๆ ทมอยในทองถน ตามพธสารนาโงยา (Nagoya protocol)

แผนการดาเนนงาน อพ.สธ.

10.2 แผนเพมประสทธภาพการดาเนนงานดานวชาการ

เพมประสทธภาพการดาเนนงานศกษาวจย เพอการอนรกษและใชประโยชน

ทรพยากรทงสามฐานทรพยากร ไดแก ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ และทรพยากร

วฒนธรรมและภมปญญา มการวางแผนและดาเนนการวจยศกยภาพของทรพยากรตาง ๆ ใน

ดานพชนาไปสการพฒนาพนธพชและทรพยากรอน ๆ ตามแนวพระราชดาร สาหรบในทรพยากร

อน ๆ ใหมแนวทางนาไปสการอนรกษและใชประโยชนไดอยางยงยนโดยมการดาเนนการดงน

10.2.1 แตงตง “คณะกรรมการกากบดแลการดาเนนงานการอนรกษและ

พฒนาการใชประโยชนจากพชอนรกษ อพ.สธ.” โดยม อพ.สธ. เปนทปรกษาและประสานงาน ทา

หนาทเปนแกนกลางในการดาเนนงาน ประสานงาน แนะนาและสงเสรมสนบสนนการดาเนนงาน

ดานวชาการ และม “คณะทางานการอนรกษและพฒนาการใชประโยชนจากพชอนรกษในพชแต

ละชนด” ตวอยางเชน “คณะทางานการอนรกษและพฒนาการใชประโยชนจากพชมะเกยง”,

คณะทางานการอนรกษและพฒนาการใชประโยชนจากพชทเรยน เปนตน ซงขอพระราชทาน

แนวทางดาเนนงานพนธกรรมพช 9 ชนด ไดแก ทเรยน มะเกยง สก ตนฮงดอย นอยหนาเครอ

มะกง กลวยไม ชาเมยง ยางนา และจะมคณะทางานฯ พนธกรรมทรพยากรอน ๆ ตอไป โดยม

เปาหมายในแตละทรพยากรดงน

1) ไดเชอพนธ สารพนธกรรม (genetic materials) ของพชอนรกษทศกษาวจย

ภายใตโครงการวจยตาง ๆ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

56

2) ไดขอมลเชงวชาการทจะนาไปสรปแบบการวจยและอนรกษพนธกรรมพชท

ศกษา ตามกรอบแนวคดการวจยภายใตกจกรรม อพ.สธ. ทสนองพระราชดาร ฯ

3) ไดผลงานวจยไปสการอนรกษและใชประโยชนอยางยงยน ในดานตางๆ เปน

อาหาร เครองดม เครองสาอาง เครองใชไมสอย ยา ฯลฯ

4) ไดพฒนาบคลากร /ศกยภาพของนกวจย / ผเชยวชาญดานตางๆ การ

ศกษาวจย /การถายทอดความรเทคโนโลย /ศกยภาพของศนยประสานงานเครอขาย หรอ

ศกยภาพของชมชน มการถายทอดความร เทคโนโลยทเหมาะสม ชมชนสามารถดาเนนการ

ตอเนองอยางยงยน

5) ไดพฒนามาตรฐานผลตภณฑทเกดขนจากวตถดบทเปนทรพยากรพนธกรรม

พช และนาไปสการถายทอดใหกบประชาชน ชมชน ทาการตลาดใหกบผลตภณฑ สงเสรมใหม

การผลตวตถดบทมคณภาพภายใตการควบคมแบบมาตรฐานสากลยอมรบ เพอใหไดผลตภณฑท

มคณภาพตอไป

10.2.2 วางแผนรวมกบหนวยงานและสถาบนการศกษาตาง ๆ ทเกยวของ

ดาเนนการศกษาวจยการอนรกษทรพยากรตามแนวพระราชดารทพระราชทานใหไวและยงไมได

มการดาเนนงาน โดยดาเนนงานใหครบถวน

10.2.3 ประสานกบหนวยงานและสถาบนการศกษาตาง ๆ เพอดาเนนการ

จดทาสรปผลการศกษาทดลองและระเบยนวจยงานอนรกษทรพยากรตามแนวพระราชดารทได

ศกษาวจยในระยะ 5 ปทหก

10.2.4 รวมกบหนวยงานและสถาบนการศกษาพจารณาดาเนนการกาหนด

กรอบการศกษาวจย อพ.สธ. ในระยะตอไป เพอใหหนวยตาง ๆ ใชเปนกรอบแนวทางดาเนนงาน

10.3 แผนการเพมประสทธภาพในการดาเนนงานในกจกรรมตาง ๆ ของ อพ.สธ.

เพอใหบรรลวตถประสงค เปาหมาย แนวทางและมาตรการดาเนนงานทกาหนด

ไว จงกาหนดการดาเนนงานภายใต 3 กรอบการดาเนนงาน และมการดาเนนงาน 8 กจกรรม

ในแผนแมบทระยะ 5 ปทหก ของ อพ.สธ. ดาเนนการภายใต 3 ฐานทรพยากร

ไดแก ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา เพอเพม

ประสทธภาพในการดาเนนงานในกจกรรมโดยเปลยนชอกจกรรมทง 8 กจกรรมทลงทายดวยคา

วาพชเปนทรพยากรทงหมด

10.4 แผนการดาเนนการและพฒนาในพนทเปาหมาย

พนททใชในการดาเนนกจกรรมตาง ๆ ในการสนองพระราชดาร อพ.สธ. ให

สอดคลองกบแผนแมบท อพ.สธ. นน มหลายลกษณะ

ก. พนททใชแนวทางดาเนนงานตามกรอบแผนแมบท อพ.สธ.

ไดแกพนทในกจกรรมปกปกพนธกรรมพช/ทรพยากร ใชพนทเปนเปาหมายหลก เพอดาเนนงาน

ในกจกรรมสาหรบพนทมาสนองพระราชดารในกจกรรมน ไมไดหมายความวาเปนการนาพนท

นนเขามานอมเกลาฯ ถวาย เพอใหเปนทรพยสนของ อพ.สธ. สานกพระราชวง แตหมายถงเปน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

57

พนททดาเนนการโดยใชแนวทางการดาเนนงานในกจกรรมปกปกทรพยากร และในอนาคตถา

หนวยงานนน ๆ มนโยบายในการใชพนทปกปกทรพยากร เพอกจกรรมอน ๆ ทางหนวยงาน

สนองพระราชดารฯ นน ๆ สามารถดาเนนการแจงความประสงคเปลยนแปลงขนาดและขอบเขต

พนทมายง อพ.สธ. แตในกรณทเปนพนทลอแหลมตอการสญเสยทรพยากรทมคา อาจตองมการ

ขอพระราชวนจฉย

ข. พนทนอมเกลาฯ ถวาย

- กรณทเปนหนวยราชการ หนวยราชการทนอมเกลาฯ ถวาย พนทนนตองมเจาของ

พนททถกตองตามกฎหมาย ผมอานาจสงสดของหนวยราชการนนจะตองเปนผลงนามในหนงสอ

นอมเกลาฯ ถวาย และตองกาหนดขอบเขต มแผนทแสดงพนทสวนทนอมเกลาฯ ถวายชดเจน

- กรณทเปนเอกชนอาจนอมเกลาฯ ถวายสทธการใชพนทดนของตน พนทนนตองม

เจาของพนททถกตองตามกฎหมาย โดยมการกาหนดสทธการใชพนทดนของตน กาหนด

ระยะเวลาเพอเปน “โครงการสมทบ” สาหรบโครงการ อพ.สธ. เชนในกจกรรมปลกรกษา

ทรพยากร โดยใหปลกรกษาทรพยากร โดยสทธครอบครองทดนยงเปนของเอกชนผนอมเกลาฯ

ถวาย แตสทธและความรบผดชอบในทรพยากรตาง ๆ เปนของ อพ.สธ. (เฉพาะพนททเจาของม

กรรมสทธในทดนอยางถกตองตามกฎหมาย)

- กรณการนอมเกลาฯ ถวายพนทของเอกชน และทรงมพระกรณารบไวแลวเปนของ

อพ.สธ. สานกพระราชวง ซงหมายถงการททรงพระกรณารบไวนน เปนการทรงรบทางพฤตนย ผ

ทนอมเกลาฯ ถวาย จะตองดาเนนการตอไปในทางนตนยเพอถวายสทธ และใหการใชพนท

ดงกลาวเปนไปเฉพาะเพอ อพ.สธ. สานกพระราชวง

10.4.1 การดาเนนงานพฒนาในพนทเปาหมายเฉพาะทไดพระราชทานพระราชดารให

ไวหรอทรงมพระราชวนจฉยแลว

ใหเรงรดดาเนนงานใหครบถวนและเสรจสนตามทมพระราชดาร ทงนหากมการ

ขยายหรอเปลยนแปลงกจกรรมหรอสาระสาคญในการดาเนนงาน ใหนาความกราบบงคมทลฯ

ขอพระราชวนจฉยกอน ตวอยางเชน

การดาเนนงานของ โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร สนองพระราชดารโดยกองทพเรอ

(อพ.สธ. – ทร.) ในพนทเกาะแสมสาร และพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย

เขาหมาจอ อาเภอสตหบ จงหวดชลบร

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

58

โดยมแนวทางดาเนนงานดงน

1) ออกแบบ กอสราง ตกแตง จดแสดงนทรรศการและจดการ

พพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย ตามททรงมพระราชวนจฉย

2) สรางสวนพฤกษศาสตรพชเกาะทะเลไทยบนเกาะแสมสารและ

จดเปนแหลงศกษาธรรมชาต

3) พฒนาพนทบรเวณเกาะแสมสารและเกาะขางเคยงใหเปนแหลงเกบ

รกษาพนธกรรมพชตามเกาะ

4) สารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพชและทรพยากรธรรมชาตตามเกาะ

ทงในอาวไทยและทะเลอนดามน

5) ดาเนนการปลกรกษาพนธกรรมพชและทรพยากรทรวบรวมในพนท

เฉพาะทจดเตรยมไว

6) ดาเนนการปกปกพนธกรรมพช ชวภาพและระบบนเวศนของเกาะ

แสมสารและเกาะขางเคยง

7) ศกษาและดาเนนการใชประโยชนพนธกรรมพชทรพยากรชวภาพ

และสนบสนนการปฏบตงานในพนท ของคณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. ซงเปนนกวชาการ

และนกวจย

การดาเนนงานในพนท กองการเกษตรและสหกรณ สานกงานทหารพฒนา

หนวยบญชาการทหารพฒนา (อพ.สธ. - นทพ.) อาเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร

โดยมแนวทางดาเนนงานดงน

1) ดาเนนการเปนศนยอนรกษและพฒนาทรพยากรภาคตะวนตก

ตามแผนแมบททหนวยบญชาการทหารพฒนาทลเกลาฯ ถวายเมอ 7 มกราคม พ.ศ. 2553

2) ศกษาและดาเนนการใชประโยชนพนธกรรมทรพยากรตาง ๆ ทม

ศกยภาพ และสนบสนนการปฏบตงานของคณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. ซงเปนนกวชาการ

และนกวจย

10.4.2 การพฒนาในพนทเปาหมายเฉพาะทยงไมมพระราชดารหรอพระราชวนจฉย

หรอทมแนวคดการดาเนนงานในการอนรกษพนธกรรมพช

ให อพ.สธ. ประสานการดาเนนงานกบจงหวดหนวยงานตางๆ องคกร

ปกครองสวนทองถน ทเกยวของ เพอรวมกนพจารณาวางแผนดาเนนงาน ทงนใหพจารณาความ

พรอมในดานตาง ๆ โดยเฉพาะเรองความพรอมของพนททจะดาเนนงาน ความพรอมของ

หนวยงาน ศกยภาพของหนวยงาน และทรพยากรดาเนนงาน โดยใหนาแผนการดาเนนงานขน

ทลเกลาฯ ถวาย ขอพระราชทานพระราชวนจฉยกอน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

59

11. การสนองพระราชดารโดยหนวยงานและองคกรตาง ๆ

11.1 การขอสนองพระราชดารโดยขอพระราชานญาต

ไดแก หนวยงาน ระดบกระทรวง กรม มหาวทยาลย เปนตน

เมอหนวยงานตาง ๆ มความสนใจทจะสนองพระราชดารใน อพ.สธ. ใหดาเนนการดงน

11.1.1 ประสานงานเพอขอเขาทาความเขาใจในการสนองพระราชดาร อพ.สธ. โดยตด

ตอมาท รองผอานวยการ อพ.สธ. หรอ เลขานการคณะกรรมการ อพ.สธ. เพอทาความเขาใจใน

แนวทางการดาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ.

11.1.2 เมอหนวยงานไดศกษาและทาความเขาใจในแนวทางการสนองพระราชดารอยาง

ถองแทแลวใหทาหนงสอขอพระราชทานพระราชานญาต พรอมรางรายชอคณะกรรมการ

ดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ เพอขอเขารวมสนองพระราชดารใน อพ.สธ. โดยสงมาท

ผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ

อพ.สธ. สวนจตรลดา พระราชวงดสต

ถนนราชวถ เขตดสต

กรงเทพมหานคร 10303

โทร/โทรสาร 0-2282-1850 และ 0-2282-0665

จากนนทานเลขาธการพระราชวงในฐานะผอานวยการ อพ.สธ. จะดาเนนการนาความ

กราบบงคมทลฯ ขอพระราชานญาตใหรวมสนองพระราชดารตอไป (ตวอยางการทาหนงสอขอ

สนองพระราชดาร ในภาคผนวกหนาท 129)

11.1.3 ขอพระราชานญาตแตงตงคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. สนองพระราชดาร

โดยหนวยงานนน ประกอบดวย หวหนาหนวยงาน หรอ หวหนาสวนราชการนน ๆ เปนประธาน

คณะกรรมการดาเนนงาน และมคณะกรรมการประกอบดวย รองประธานซงเปนรองหวหนา

หนวยงาน หรอหวหนาสวนราชการทเกยวของ และใหแตงตง เลขานการคณะกรรมการ อพ.สธ.

ทาหนาทเปนรองประธานคนสดทาย สวนคณะกรรมการใหเปนหนวยงานยอยใหหนวยงานนน ๆ

ทพรอมดาเนนการในการสนองพระราชดาร สาหรบฝายเลขานการคณะกรรมการดาเนนงานให

เปนหนวยงานหรอบคคลททาหนาทประสานงานกบคณะกรรมการฯ ในหนวยงานนน ๆ และทาง

อพ.สธ. ไดเปนอยางด นอกจากนนฝายเลขานการฯ ยงมหนาทในการจดการรบผดชอบในการ

จดการประชม คณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของแตละหนวยงานในภาพรวมทงหมด

ตวอยาง คณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร เชน

คณะกรรมการดาเนนงาน อพ .สธ . สนองพระราชดารโดยกองทพเรอ (อพ .สธ .-ทร .)

คณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. สนองพระราชดารโดยการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย

(อพ.สธ.-กฟผ.) คณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. สนองพระราชดารโดยจงหวดอตรดตถ

(อพ.สธ.-อต.) เปนตน

11.1.4 เมอไดรบพระราชทานพระราชานญาตใหเขารวมสนองพระราชดาร พรอมทงม

พระราชานญาตแตงตงคณะกรรมการดาเนนงานแลวนน หนวยงานทสนองพระราชดารนน ๆ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

60

สามารถดาเนนการประชมคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ อยางเปน

ทางการ เพอรวมกนจดทาแผนแมบทของหนวยงานและแผนปฏบตการรายปรวมกบ อพ.สธ.

โดยมกรอบการดาเนนงานตามแนวทางพระราชดารและเหนพองตองกน เพอขอพระราชทานพระ

ราชวนจฉยตอไป

11.1.5 การทาแผนปฏบตการรายปงบประมาณจะนาไปสการจดตงงบประมาณ

ดาเนนงานประจาป โดยในแตละปใหหนวยงานฯ สงรายละเอยดของแผนปฏบตการรายปให

สอดคลองกบแผนแมบทททาไว และสงมาใหกบ อพ.สธ. ภายในวนท 31 สงหาคม ของทกป

และ อพ.สธ. จะใหความเหนชอบวาเปนไปตามกรอบแผนแมบท กรอบการดาเนนงานหรอไม

โดยใหสงแผนปฏบตมาท อพ.สธ. โดยทานเลขาธการพระราชวงในฐานะผอานวยการ อพ.สธ. นา

ความกราบบงคมทลฯ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เพอทรงมพระราช

วนจฉย แลวจะทาหนงสอไปยงสานกงบประมาณเพอยนยนวา เปนการสนองพระราชดารใน

อพ.สธ. ดงนนการทากรอบแผนแมบท แผนปฏบต จงตองเปนไปตามกรอบกจกรรมของ อพ.สธ.

แนวทางการดาเนนงาน การจดทางบประมาณทประหยด โปรงใส และใชเฉพาะในงานของ

อพ.สธ. เทานน

11.2 การสมครเขามาสนองพระราชดารโดยไมตองมพระราชานญาต

แตโดยการพจารณารบโดยผอานวยการ อพ.สธ.

11.2.1 การขอสนองพระราชดารของสถาบนการศกษา

สถานศกษาสมครเขามาเพอเปนสมาชกงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

ตวอยางสถาบนการศกษาไดแก โรงเรยน วทยาลย มหาวทยาลย เปนตน รายละเอยดใน

แนวทางการดาเนนงานในกจกรรมท 7 กจกรรมสรางจตสานกในการอนรกษทรพยากร ในงาน

สวนพฤกษศาสตรโรงเรยน (หนา 49) และนาไปสการประเมนเพอรบการประเมนรบปาย

พระราชทานและเกยรตบตรฯ ในการสนองพระราชดารในงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

11.2.2 องคการบรหารสวนตาบล หรอเทศบาล

สมครเขามาเพอเปนสมาชกงานฐานทรพยากรทองถน

โดยททางองคการบรหารสวนตาบล หรอเทศบาลตาบล สามารถทาหนงสอเขามาสนอง

พระราชดารโดยตรง ดงตวอยางหนงสอในภาคผนวกหนา 123 การแตงตงคณะกรรมการ

ดาเนนงานฐานทรพยากรทองถน อพ.สธ.-ตาบลทรวมสนองพระราชดาร จดทาแผนแมบท

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยาม

บรมราชกมาร ในเรองการทาฐานทรพยากรทองถนตาบลทสนองพระราชดาร (ตวอยางใน

ภาคผนวกหนา 125) และนาไปสการประเมนเพอรบการประเมนรบปายพระราชทาน และ

เกยรตบตรฯ ในการสนองพระราชดารในงานฐานทรพยากรทองถน

12. ระยะเวลาดาเนนงาน

ระยะเวลาดาเนนงานรวม 5 ป (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

61

13. งบประมาณดาเนนงาน

13.1 งบประมาณของ อพ.สธ.

อพ.สธ. เปนหนวยงานของสานกพระราชวง จงไดรบงบประมาณจากสานกพระ

ราชวงในการดาเนนงานในกจกรรมทง 8 ของ อพ.สธ. และครอบคลมไปถงการบรหารจดการและ

ตดตามการดาเนนงานของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร

13.2 งบประมาณของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร

อพ.สธ. มหนาทประสานงานและสนบสนนไปยงแหลงทนตาง ๆ เพอให

หนวยงานสนองพระราชดารดาเนนงานของบประมาณ หรอขอทนสนบสนนในการดาเนนงาน

สนองพระราชดาร อพ.สธ. ได เมอไดเหนพองตองกนตามเงอนไขตาง ๆ และตามกรอบการ

ดาเนนงานตามแผนแมบทของ อพ.สธ. โดยทการใชจายงบประมาณเพอการดาเนนงานใน

อพ.สธ. ตองเปนไปตามระเบยบปฏบตทกาหนดไวของการของบประมาณ และตองเปนลกษณะ

ประหยด เหมาะสม มความชดเจนทกขนตอน และใชเฉพาะในการดาเนนงานสนองพระราชดาร

อพ.สธ. เทานน

13.2.1 งบประมาณปกตประจาปของหนวยงาน หรอขอตงงบประมาณเฉพาะ

จากสานกงบประมาณเพอการรวมสนองพระราชดาร อพ.สธ.

13.2.2 ในกรณทหนวยงานขอตงงบประมาณ เพอการรวมสนองพระราชดาร

อพ.สธ. นน จาเปนตองไดผานการประชมคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ

มมตทประชมและทาหนงสอแจงมาท อพ.สธ. หรอมการประสานงานกบทาง อพ.สธ. เพอให

ไดรบความเหนชอบจากเลขาธการพระราชวงในฐานะผอานวยการ อพ.สธ. ในเบองตนกอน

หลงจากนนเลขาธการพระราชวงในฐานะผอานวยการ อพ.สธ. จะนาความกราบบงคมทลฯ

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เพอทรงมพระราชวนจฉย และทาหนงสอ

ประสานสนบสนนไปยงผอานวยการสานกงบประมาณตอไป

13.2.3 งบประมาณองคกรปกครองสวนทองถน

13.2.4 งบประมาณจาก สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) สานกงาน

กองทนสนบสนนการวจย (สกว.) หรอแหลงทนวจยอน ๆ ทเหมาะสม

13.2.5 งบประมาณจากสานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงาน

โครงการอนเนองมาจากพระราชดาร (กปร.) (ตามระเบยบวธการของบประมาณ กปร.)

14. องคกรการบรหารงาน

เพอประสทธภาพในการดาเนนงานสนองพระราชดาร และสอดคลองกบการ

บรหารงานภาครฐในกระบวนการพฒนาปกต จงเหนควรกาหนดองคกรการบรหารงาน อพ.สธ.

ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564) ประกอบดวย

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

62

14.1 ระดบนโยบาย

ไดแก

คณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (คณะกรรมการ อพ.สธ.) (ดรายชอใน

ภาคผนวก)

องคประกอบของคณะกรรมการ อพ.สธ.

1.เลขาธการพระราชวงในฐานะผอานวยการ อพ.สธ. เปนประธาน

2.หวหนาสวนราชการ หนวยงานทรวมสนองพระราชดารรวมเปนคณะกรรมการ

3.รองหวหนาสานกงาน อพ.สธ. ฝายวชาการ เปนเลขานการคณะกรรมการ

อพ.สธ.

หนาทและภารกจของคณะกรรมการ อพ.สธ.

- รบนโยบายและกรอบการดาเนนงานของสวนราชการ หนวยงาน ในการสนอง

พระราชดาร หรอสนบสนน อพ.สธ.

- หวหนาสวนราชการ หนวยงาน และองคกร มหนาทแตงตง คณะกรรมการ

ดาเนนงานของตน โดยเสนอรายชอผานเลขาธการพระราชวง ในฐานะผอานวยการ อพ.สธ. เพอ

นาความกราบบงคมทลทราบฝาละอองพระบาทขอพระราชานญาตแตงตงคณะกรรมการ อพ.สธ.

- หวหนาสวนราชการ หนวยงาน และองคกรอานวยการ สนบสนนใหการ

ดาเนนงาน อพ.สธ. ในพนทและเขตความรบผดชอบของตนใหเปนไปตามเปาหมายและ

วตถประสงคตามแผนแมบท อพ.สธ.

14.2 ระดบปฏบต

14.2.1 คณะทปรกษาและประสานงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก

พระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร โดยมประธานคณะทปรกษาและ

ประสานงาน

มหนาทใหการปรกษาแกประธานคณะกรรมการ อพ.สธ. และหนวยงานรวมสนอง

พระราชดารตาง ๆ รวมทงประสานงานกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร

14.2.2 คณะกรรมการดาเนนงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก

พระราชดาร สนองพระราชดารโดยหนวยงาน/จงหวด ซงอาจเปนหนวยงานราชการและ

รฐวสาหกจตาง ๆ เชน หนวยงานระดบกรม เชน กรมวชาการเกษตร (อพ.สธ.-กวก .)

สถาบนการศกษาตางๆ เชนจฬาลงกรณมหาวทยาลย (อพ .สธ .-จฬ .) เปนตน เปน

คณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานตาง ๆ โดยทมหวหนาหนวยงาน หวหนาสวน

ราชการ เปนประธานคณะกรรมการดาเนนงาน ทาหนาทรบผดชอบการดาเนนงาน อพ.สธ. ของ

แตละหนวยงานในภาพรวมทงหมด โดยเสนอรายชอคณะกรรมการฯ ผานความเหนชอบจาก

เลขาธการพระราชวงในฐานะผอานวยการ อพ.สธ. เพอนาความกราบบงคมทลทราบฝาละออง

พระบาท ขอพระราชทานพระราชานญาตแตงตง เพอสนบสนนในการดาเนนงาน อพ.สธ. ตอไป

ในกรณของจงหวดตาง ๆ จงหวดทเขารวมสนองพระราชดาร เปนคณะกรรมการระดบจงหวด

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

63

โดยมผวาราชการจงหวดหรอรองผวาราชการจงหวดมอบหมายเปนประธานคณะกรรมการ

ดาเนนงาน (ดรายละเอยดเพมเตมในขอ 11.1 การขอสนองพระราชดารโดยขอพระราชานญาต)

องคประกอบของคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ.-หนวยงาน

1. คณะกรรมการดาเนนงานฯ ควรประกอบดวยหวหนาสวนราชการ และบคลากร

เฉพาะสวนราชการของหนวยงานเอง การบรณาการดาเนนงานรวมกบหนวยงานสวนราชการ

อนๆ รวมทงภาคเอกชนตาง ๆ ควรดาเนนการตงเปนคณะทางาน โดยขอใหหนวยงานรวมสนอง

พระราชดารดาเนนการสงรางคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. อยางเปนทางการ (ลงนามโดย

หวหนาสวนราชการ, หวหนาหนวยงาน) มายง อพ.สธ. เพอดาเนนงานตามขนตอนการขอ

พระราชทานพระราชานญาต ใหตอไป

ตาแหนง กรรมการและเลขานการคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ควรเปน

ตาแหนงทสามารถประสานงานกบหนวยงานภายในของสวนราชการของหนวยงานเองไดอยางด

เพอใหเกดการประสานงานและตดตามผลการดาเนนงานสนองพระราชดาร อพ.สธ. ภายใน

หนวยงานไดอยางมประสทธภาพ ยกตวอยางเชน กลมจงหวดทรวมสนองพระราชดาร ตาแหนง

กรรมการและเลขานการ ควรเปนตาแหนง “หวหนาสานกงานจงหวด” เพอทจะสามารถ

ประสานงานรวมกบทกหนวยงานในสงกดของจงหวดนนๆ ไดอยางมประสทธภาพ “หวหนาฝาย

ยทธศาสตรจงหวดและผแทนสวนราชการทเกยวของ” เปนผชวยกรรมการและเลขานการ เปนตน

2. รายนามคณะกรรมการดาเนนงานฯ

- หนวยงานทเปนจงหวดใหผวาราชการจงหวดเสนอ

- หนวยงานอนๆ เชน กรมตาง ๆ สถาบนการศกษาฯ ใหผบงคบบญชาสงสดของ

หนวยนนๆ เสนอ

- ตาแหนงเลขานการของคณะกรรมการดาเนนงานฯ ใหเปนผทประสานงานไดด

สามารถตดตามการดาเนนงานไดอยางสมาเสมอ ผดารงตาแหนงเลขานการตางวาระกนอาจมา

จากตางหนวยราชการ และใหมตาแหนงผชวยเลขานการ

- ใหแตละหนวยงานแตงตง เลขานการคณะกรรมการ อพ.สธ. เขาไปเปนหนงในรอง

ประธานคณะกรรมการดาเนนงานฯ เพอจะไดเขาประชมตดตามงาน รบทราบปญหาตาง ๆ และ

ทาความเขาใจในงานของ อพ.สธ. ในการประชมคณะกรรมการดาเนนงานของหนวยงานในทก

ครง

- รายชอคณะกรรมการฯ ดงกลาวสามารถปรบปรงเปลยนแปลงได ทกครงทมการ

เปลยนแปลงขอใหทาหนงสอแจงเปนลายลกษณอกษรมายง ผอ.อพ.สธ. เพอดาเนนการขอ

พระราชทานพระราชานญาตแตงตงคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ตามแผนแมบทระยะ 5 ป

ทหก

หมายเหต

เลขานการคณะกรรมการ อพ.สธ. จะเขาไปเปนรองประธานคณะกรรมการ ของ

คณะกรรมการดาเนนงานฯ ในทกๆ หนวยงานทรวมสนองพระราชดาร

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

64

ตวอยางชอคณะกรรมการดาเนนงานฯทถกตอง ยกตวอยางทสนองพระราชดารโดย

กองทพเรอ

ชอเตมคอ

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

สนองพระราชดารโดย กองทพเรอ

ชอยอคอ (อพ.สธ. – ทร.)

เลขาธการพระราชวงในฐานะผอานวยการ อพ.สธ. เปนผออกคาสงแตงตงคณะกรรมการ

ดาเนนงานของหนวยงานทสนองพระราชดาร โดยพระราชานญาตของสมเดจพระเทพ

รตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร โดยแนบรายชอผดารงตาแหนงในขณะนนๆ เพอใหเกยรตแก

ผรวมสนองพระราชดาร เมอมการเปลยนแปลงผดารงตาแหนงในคณะกรรมการ ขอใหทาหนงสอ

แจงไปท อพ.สธ. เพอนาความกราบบงคมทลทราบฯ ตอไป

หนาทของคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ.-หนวยงาน

- จดประชมคณะกรรมการดาเนนงานทมหวหนาสวนราชการนน ๆ เปนประธาน

อยางนอยปละ 1 ครง

- รางและจดทาแผนแมบทของหนวยงานใหสอดคลองกบแผนแมบทของ อพ.สธ.

- รางและจดทาแผนปฏบตการรายปใหสอดคลองกบแผนแมบทของ อพ.สธ.

- ดาเนนงานและตดตามงานใหเปนไปตามแผนปฏบตการและสอดคลองกบแนว

ทางการดาเนนงานตามแผนแมบท อพ.สธ.

- สนบสนนกจกรรมตาง ๆ ในพนทโครงการฯ

- จดทารายงานความกาวหนาของการดาเนนงานทก ๆ 6 เดอน

และรายงานประจาปงบประมาณ

- แตงตงคณะทางานหรออนกรรมการเพอดาเนนงานตามแนวทาง

การดาเนนงาน อพ.สธ.

14.2.3 คณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. โดยมหวหนาคณะปฏบตงานวทยาการ

อพ.สธ. เปนประธานโดยการเลอกตงจากสมาชกชมรมฯ โดยมสมาชกชมรมคอนกวจย/

คณาจารย/อาสาสมคร จากหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร เปนตน

หนาทของคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ.-หนวยงาน

รบนโยบายและประสานงานกบ อพ.สธ. มหนาทจดบคลากรเขาสารวจ เกบ

รวบรวม ศกษาพชพรรณและทรพยากร และงานวจยตอเนองตามแผนงานของ อพ.สธ.

14.2.4 คณะทางานจดทาแผนแมบทโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก

พระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (ดรายชอในภาคผนวก) โดยม

รองผอานวยการ อพ.สธ. เปนประธานคณะทางาน และเลขานการคณะกรรมการ อพ.สธ. เปน

เลขานการคณะทางานในแตละกลมของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร 10 กลม โดยม

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

65

คณะทางานทมาจากหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร มหนาทพจารณาใหแนวทางในการจดทา

และปรบปรงแผนแมบท อพ.สธ. เพอใหสอดคลองกบแนวทางพระราชดาร สมเดจพระเทพ

รตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

15. การจดทาแผนปฏบตการ

การทาแผนปฏบตการจะนาไปสการจดตงงบประมาณดาเนนงานประจาป โดยในแตละป

ใหหนวยงานฯ สงรายละเอยดใหกบ อพ.สธ. และ อพ.สธ. จะพจารณาและใหความเหนชอบวา

เปนไปตามกรอบแผนแมบท กรอบการดาเนนงานหรอไม(ภายในวนท 31 สงหาคม ของทกป)

ทานเลขาธการพระราชวงในฐานะผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก

พระราชดารฯ นาความกราบบงคมทลสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เพอ

ทรงมพระราชวนจฉยแลวจะทาหนงสอไปยงสานกงบประมาณเพอยนยนวา เปนการสนอง

พระราชดารใน อพ.สธ. ดงนนการทากรอบแผนแมบท แผนปฏบต จงตองเปนไปตามกรอบ

กจกรรมของ อพ.สธ. แนวทางการดาเนนงาน การจดทางบประมาณทประหยด โปรงใส และใช

เฉพาะใน อพ.สธ. เทานน

15.1 หนวยงานตาง ๆ โดยคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ

จดทาแผนปฏบตการ อพ.สธ. ระยะ 5 ป (1 ตลาคม พ.ศ. 2559 – 30 กนยายน พ.ศ. 2564)

และแผนปฏบตการประจาป โดยบรรจไวในแผนปฏบตการของหนวยงานของตน เชนบรรจอยใน

แผนปฏบตราชการของ จงหวด มหาวทยาลย กรม กระทรวง เพอผกพนในการจดทางบประมาณ

รายจายประจาปของแตละหนวยงานทรวมสนองพระราชดารนน ๆ

15.2 แผนปฏบตงานทจดขนในแตละป จะตองคานงถงผลประโยชนทงระยะตนและ

ระยะยาว ครภณฑและสงกอสรางตาง ๆ จะตองเปนประโยชนและมความตอเนอง

15.3 การปฏบตตามแผนงานประจาปทจดทาขนตองไดรบความเหนชอบจาก

คณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ และนาเสนอมายงทานเลขาธการ

พระราชวง ในฐานะผอานวยการ อพ.สธ. เปนขนตน เพอนาความขนกราบบงคมทลฯ สมเดจ

พระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เพอทรงมพระราชวนจฉยตอไปหลงจากนน อพ.สธ.

จะทาหนงสอยนยนวาหนวยงานไดทางานสนองพระราชดารสอดคลองตามแผนแมบท เพอขอรบ

การสนบสนนไปยงสานกงบประมาณหรอแหลงทนตาง ๆ ตอไป

16. การตดตามประเมนผล

16.1 ใหมการประชมคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานทรวมสนอง

พระราชดารนน ๆ อยางนอยปละหนงครง และใหคณะอนกรรมการ หรอคณะทางาน จดการ

ประชมและรายงานผลใหคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ทราบอยางสมาเสมอ และกอน

ประชมคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ เพอขบเคลอนงานและเพอให

คณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ รบทราบผลงานและอปสรรคตาง ๆ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

66

16.2 การตดตามผลการดาเนนงานของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร โดยทคณะ

กรรมการดาเนนงานของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร สงรายงานแสดงความกาวหนาของ

การดาเนนงานทก ๆ 6 เดอน และรายงานประจาปทก ๆ ป ภายในเดอนพฤศจกายนของทกป

โดยผานทานเลขาธการพระราชวงในฐานะผอานวยการ อพ.สธ. เพอนาความกราบบงคมทลฯ

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

16.3 รองผอานวยการ อพ.สธ. (นายพรชย จฑามาศ) และ/หรอ เลขานการคณะ

กรรมการ อพ.สธ. (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย) เขารวมประชมชแจงและรวมพจารณา

ในการดาเนนงานรวมสนองพระราชดาร รวมถงไปเยยมเยยนและตดตามงานกบหนวยงานและ

รวมประชมกบคณะกรรมการดาเนนงานในแตละหนวยงานทสนองพระราชดาร ตามวาระท

เหมาะสมและทจดขน

16.4 การประเมนผลการดาเนนงาน อพ.สธ. กระทาโดยคาสงของผอานวยการ อพ.สธ.

เทานน หนวยราชการทรวมสนองพระราชดาร หากมความประสงคใหมการประเมนผลการ

ดาเนนงาน ในสวนทตนรวมสนองพระราชดาร จะตองสงรางโครงการประเมนผลใหผอานวยการ

อพ.สธ. พจารณาใหความเหนชอบกอน

16.5 การประเมนผลการดาเนนงาน อพ.สธ. สานกพระราชวง สามารถดาเนนการได

โดยความเหนชอบของเลขาธการพระราชวงในฐานะผอานวยการ อพ.สธ. เทานน

16.6 อพ.สธ. จดทารายงานประจาป ทาแผนปฏบตการรายปในสวนของ อพ.สธ. และ

ของหนวยงานทรวมสนองพระราชดาร มการประชมประจาปของคณะกรรมการ อพ.สธ. เพอสรป

ผลงานประจาปของหนวยงานทรวมสนองพระราชดารทกหนวยงาน โดยมทานเลขาธการ

พระราชวงในฐานะผอานวยการ อพ.สธ. เปนประธาน และทลเกลาฯ ถวายรายงานสมเดจ

พระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เพอมพระราชวนจฉยตอไป

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

69

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

พระราชดาร พระบรมราโชวาท พระราชดารส

ทเกยวของกบทรพยากรธรรมชาตและจดเรมตน อพ.สธ.

1) พ.ศ. 2503 ทรงพยายามปกปกรกษายางนา ในฤดรอนเกอบทกป พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เสดจแปรพระราชฐานไปประทบ

แรม ณ วงไกลกงวล อาเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธ ในระยะแรกเสดจพระราชดาเนนโดย

รถไฟ ตอมาเสดจฯ โดยรถยนต เมอเสดจฯ ผานอาเภอทายาง จงหวดเพชรบร สองขางทางมตน

ยางขนาดใหญขนอยมาก มพระราชดารทจะสงวนบรเวณปาตนยางนไวเปนสวนสาธารณะดวย

พระราชทรพย แตไมสามารถจดถวายตามพระราชประสงคเพราะมราษฎรเขามาทาไรทาสวนใน

บรเวณนนมาก จะตองจายเงนทดแทนในการจดหาทใหมในอตราทไมสามารถจดได

2) พ.ศ. 2504 ปาสาธตทดลอง เมอไมสามารถดาเนนการปกปกรกษาตนยางนาทอาเภอทายางได จงทรงทดลองปลก

ตนยางเอง โดยทรงเพาะเมลดทเกบจากตนยางนาในเขตอาเภอทายาง ในกระถางบนพระตาหนก

เปยมสข วงไกลกงวล หวหน และทรงปลกตนยางนาเหลานน ในแปลงทดลองปาสาธตใกลพระ

ตาหนกเรอนตน สวนจตรลดา พรอมขาราชบรพาร เมอวนท 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2504 จานวน

1,250 ตน ตนยางททายางสญสนแตพนธกรรมของยางนาเหลานนยงอนรกษไวไดทสวนจตรลดา ตอมาทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหนาพรรณไมจากภาคตาง ๆ ทวประเทศมาปลกใน

บรเวณทประทบสวนจตรลดา เพอใหเปนทศกษาพรรณไมของนสต นกศกษาแทนทจะตอง

เดนทางไปทวประเทศ

3) วนท 5 ธนวาคม พ.ศ. 2521 ในเรองรกษาทรพยากร

พระบรมราโชวาทในการเสดจฯ ออกมหาสมาคมในงานพระราชพธเฉลมพระ

ชนมพรรษา ดงความตอนหนงวา “....ธรรมชาตแวดลอมของเรา ไมวาจะเปนแผนดน ปาไม แมนา ทะเล และอากาศ มได

เปนเพยงสง สวยๆ งามๆ เทานน หากแตเปนสงจาเปนสาหรบการดารงชวตของเรา และการคมครองสงแวดลอมของเราไวใหดน กเทากบเปนการปกปกรกษาอนาคตไวใหลกหลานของเราดวย...”

4) วนท 5 ธนวาคม พ.ศ. 2521 ในเรองรกษาทรพยากร พระราชดารสในการเสดจฯ ออกมหาสมาคม ในงานพระราชพธเฉลมพระชนมพรรษา ดงความตอนหนงวา

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

70

“...ทกวนนประเทศไทยยงมทรพยากรพรอมมล ทงทรพยากรธรรมชาตและ

ทรพยากรบคคล ซงเราสามารถนามาใชเสรมสรางความอดมสมบรณและเสถยรภาพอนถาวรของ

บาน เมองไดเปนอยางด ขอสาคญเราตองรจกใชทรพยากรนนอยางฉลาด คอไมนามาทมเทใชให

สน เปลองไปโดยไรประโยชน หรอไดประโยชนไมคมคา หากแตระมดระวงใชดวยความประหยด

รอบ คอบ ประกอบดวยความคดพจารณาตามหลกวชา เหตผล และความถกตองเหมาะสม โดย

มงถงประโยชนแทจรงทจะเกดแกประเทศชาต ทงในปจจบนและอนาคตอนยนยาว...”

5) พ.ศ. 2528 ทรงใหใชเทคโนโลยเพาะเลยงเนอเยออนรกษพนธกรรมพช ในวนพชมงคล วนท 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2528 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว พรอม

ดวยสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชดาเนนไปทรงเปดอาคาร

หองปฏบตการเพาะเลยงเนอเยอพชทโครงการสวนพระองคฯ สวนจตรลดา และมพระราชกระแส

ใหอนรกษตนขนนหลงพระทนงไพศาลทกษณ ในพระบรมมหาราชวง

ความสาเรจของการใชวธการเพาะเลยงเนอเยอพช ขยายพนธขนนไพศาลทกษณ

นาไปสการขยายพนธตนไมทมลกษณะพเศษ ซงเปนพชเอกลกษณของพระราชวงตาง ๆ แลว

อนรกษไวอกหลายชนด ไดแก พดสวน มณฑา ยหบ ทอยในพระบรมมหาราชวง และสมอไทย

ในพระทนงอมพรสถานมงคล ในขณะเดยวกนกไดมการพฒนาเทคโนโลยการเกบรกษาพนธกรรม

ของพชเอกลกษณในสภาวะปลอดเชอในอณหภมตา เพอใหสามารถนามาใชประโยชนไดใน

อนาคต จนทาใหเกบรกษาเนอเยอขนนทอณหภม -196 องศาเซลเซยส ในไนโตรเจนเหลวมเนอเยอ

ขนนทรอดชวตอยได 23 เปอรเซนต

6) พ.ศ. 2529 ทรงใหอนรกษพนธกรรมหวาย มพระราชดารใหอนรกษและขยายพนธหวายชนดตาง ๆ โดยการเพาะเลยงเนอเยอ

เพอเตรยมการแกปญหาการขาดแคลนหวายในอนาคต หวายทมคณคาทางเศรษฐกจและเปน

เปาหมายคอ หวายขอดา หวายนาผง หวายตะคาทอง หวายหอม หวายแดง หวายโปง หวายกา

พวน หวายงวย และหวายขเสยน เมอขยายพนธไดตนทสมบรณของหวายขอดา และหวายตะคา

ทองแลว กไดพระราชทานพระบรมราชานญาตใหทาการทดลองปลกตนหวายเหลานนในปายาง

นาใกลพระตาหนกเรอนตน สวนจตรลดา และมพระราชดารใหทดลองปลกทศนยศกษาการ

พฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดเชยงใหม ศนยศกษาการพฒนาภพานอน

เนองมาจากพระราชดาร จงหวดสกลนคร และศนยศกษาการพฒนาพกลทองอนเนองมาจาก

พระราชดาร จงหวดนราธวาส อกดวย การดาเนนงานเกยวกบหวายไดมการขยายผลไปสความรวมมอระหวางโครงการสวน

พระองคฯ สวนจตรลดา สานกพระราชวง กบสวนราชการจงหวดตรง จดทาแปลงรวบรวมพนธ

หวายขนในพนท 1,000 ไร ทตาบลปะเหลยน อาเภอปะเหลยน จงหวดตรง เมอป พ.ศ. 2532

และไดนอมเกลาฯ ถวายเปนสวนหวายเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ซงนอกจาก

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

71

จะเปนสถานทอนรกษพนธหวายชนดตาง ๆ ของประเทศไทยแลว ยงไดใชเปนสถานศกษา วจย

และขยายพนธหวายเศรษฐกจ เพอใหผลประโยชนถงประชาชนอยางกวางขวางดวย

7) พ.ศ.2529 ทรงใหสรางสวนพชสมนไพรในโครงการสวนพระองคฯ สวนจตรลดา

พระราชวงดสต

ในป พ.ศ. 2529 นอกจากมพระราชดารใหมการอนรกษพนธกรรมหวายแลว ยงไดให

จดทาสวนพชสมนไพรขนในโครงการสวนพระองคฯ สวนจตรลดา เพอรวบรวมพชสมนไพรมา

ปลกเปนแปลงสาธต และรวบรวมขอมล สรรพคณ ตลอดจนการนาไปใชประโยชน กบทงใหม

การศกษาขยายพนธสมนไพร โดยการเพาะเลยงเนอเยอและเผยแพรความรทไดสประชาชน

8) พ.ศ. 2531 ทรงใหพฒนาพนธผกโดยการผสมสองชน เมอวนท 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2531 ณ ศาลาดสดาลย สวนจตรลดา พระบาทสมเดจพระ

เจาอยหว มพระราชกระแสกบหมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ ใหดาเนนการผสมพนธผก

สองชน (double hybridization) พรอมกนไปทงศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร และในหองปฏบตการเพาะเลยงเนอเยอพชของโครงการสวนพระองคฯ สวนจตรลดา

9) พ.ศ. 2547 ทรงใหประเทศทกาลงพฒนารเทาและรทนในเรองการศกษาวจย

เมอวนท 16 สงหาคม พ.ศ. 2547 ณ โรงแรมแชงกร-ลา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ทรงมพระราชดารส ในพธเปดการประชมวทยาศาสตรนานาชาต เจาฟาจฬาภรณ ครงท 5 เรอง

ววฒนาการของพนธศาสตรและผลกระทบตอโลก ความตอนหนงวา

“....ในปจจบน การศกษาวจยดานพนธศาสตรมความเจรญกาวหนามาก และมการ

นาผลทไดไปปรบใชในกจการดานตาง ๆ อยางกวางขวาง ในโอกาสน ขาพเจาจงใครจะปรารภกบ

ทกทานวา ความรตาง ๆ เหลานน แมจะมประโยชนมากกจรง แตถาใชไมถกเรองถกทางโดยไม

พจารณาใหดใหรอบคอบแลว กอาจกอใหเกดผลกระทบเสยหายแกชวตความเปนอยและ

สงแวดลอมอยางรายแรงไดเชนกน เหตน ประเทศตาง ๆ โดยเฉพาะประเทศทกาลงพฒนาจาเปน

จะตองศกษาใหรเทาและรทน จงเปนทนายนดอยางยง ทไดเหนผเชยวชาญจากประเทศตาง ๆ

มาประชมปรกษาหารอกน รวมทงนาเสนอผลงานการศกษาวจย เกยวกบเรองววฒนาการของ

พนธศาสตรและผลกระทบตอโลก ทาใหหวงไดวา การนาความรดานพนธศาสตรไปปรบใชใน

กจการดานตาง ๆ จะเปนไปดวยความระมดระวงรอบคอบ เพอใหเกดประโยชนและความ

ปลอดภยสงสดแกมวลมนษยชาต...”

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

72

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

พระราชดารสทเกยวของกบทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา

1) วนท 26 ธนวาคม พ.ศ. 2504 ทรงใหรกษาศลปวตถและโบราณสถาน

พระราชดารสของ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว มพระราชดารสในพธเปดพพธภณฑสถานแหงชาตเจาสามพระยา จงหวดพระนครศรอยธยา

“ โบราณวตถ ศลปวตถและโบราณสถานทงหลายเปนของมคณคาและจาเปนแก

การศกษาคนควาในทางประวตศาสตรศลปโบราณคด เปนการแสดงถงความเจรญรงเรองของ

ชาตไทยทมมาแตอดตควรสงวนรกษาไวใหคงทนถาวร เปนสมบตของชาตไวตลอดกาล ”

2) วนท 12 ตลาคม พ.ศ. 2513 ทรงใหเหนความสาคญของศลปะและวฒนธรรม

พระราชดารสของ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวในพธพระราชทานปรญญาบตรของมหาวทยาลยศลปากร

“ งานดานการศกษาศลปะและวฒนธรรมนน คองานสรางสรรคความเจรญทางปญญา

และทางจตใจซงเปนทงตนเหตทงองคประกอบทขาดไมไดของความเจรญดานอน ๆ ทงหมด และ

เปนปจจยทจะชวยใหเรารกษาและดารงความเปนไทยไวไดสบไป ”

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

73

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

พระราชดาร พระราโชวาท พระราชดารส พระราชวนจฉย

ทเกยวของกบทรพยากรธรรมชาตและ อพ.สธ.

1) พ.ศ. 2535 ทรงใหกอตง อพ.สธ.

เมอเดอนมถนายน พ.ศ. 2535 สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราช กมาร มพระราชดารกบนายแกวขวญ วชโรทย เลขาธการพระราชวงและผอานวยการโครงการ

สวนพระองคฯ สวนจตรลดา ใหดาเนนการ อพ.สธ. โดยมอบหมายใหฝายวชาการ โครงการสวน

พระองคฯ เปนผดาเนนการ สาหรบงบประมาณดาเนนงานนน สานกงานคณะกรรมการพเศษ

เพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร (กปร.) สนบสนนใหกบโครงการสวนพระองค

สวนจตรลดา เพอใชในการดาเนนงานของ อพ.สธ. ไดแกการจดสรางธนาคารพชพรรณ ขนในป

พ.ศ. 2536 สาหรบเกบรกษาพนธกรรมพชทเปนเมลด สารพนธกรรม (DNA) และเนอเยอพช

(plant tissue culture) และสนบสนนงบประมาณดาเนนงานในทกกจกรรมทง 8 กจกรรม ของ

อพ.สธ. เรอยมาจนกระทงปงบประมาณ 2549 สานกพระราชวงจงจดสรรงบประมาณเพอ

ดาเนนงาน อพ.สธ. ตอไปในฐานะเปนหนวยงานหนงของสานกพระราชวง

2) วนท 8 กมภาพนธ พ.ศ. 2536 พระราชทานแนวทางการดาเนนงานของ อพ.สธ.

ระยะ 5 ปทหนง

ณ อาคารทประทบในสานกงานชลประทานเขต 1 ถนนทงโฮเตล จงหวดเชยงใหม มพระราชปรารภถงการเสดจพระราชดาเนนผานไปทางจงหวดนนทบร

ทอดพระเนตรเหนพนธไมเกายงมอยมาก บางพนธอาจยงคงมลกษณะดอย เชน ทเรยน แตสวน

เหลานนกาลงจะเปลยนสภาพไป จงทรงหวงวาพนธไมเหลานนจะหมดดวย พระราชทานแนวทางการอนรกษพนธกรรมพช ควรอนรกษพนธกรรม

พชทมใชพชเศรษฐกจไวดวย ตามเกาะตาง ๆ มพชพรรณอยมาก แตยงไมมผสนใจเทาไร จงนาจะมการ

สารวจพชพรรณตามเกาะดวย พระราชทานแนวทางการสอนและอบรมใหเดกมจตสานกในการอนรกษ

พนธกรรมพช ควรใชวธปลกฝงใหเดกเหนความงดงาม ความนาสนใจของพชพรรณ และเกด

ความปตทจะศกษาและอนรกษตอไป การใชวธการสอนการอบรมทใหรสกกลววา หากไมอนรกษ

แลวจะเกดผลเสย เกดอนตรายแกตนเอง จะทาใหเดกเกดความเครยดซงจะเปนผลเสยตอประเทศ

ในระยะยาว มพระราชด าร ใหท าศนย ขอ มลพนธกรรมพช โดยมโปรแกรม

คอมพวเตอรทสามารถแสดงลกษณะของพชออกมาเปนภาพสได เพอความสะดวกในการอางอง

คนควา

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

74

3) วนท 28 ธนวาคม พ.ศ. 2538 พระราชทานแนวทางการดาเนนงาน “งานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน”

ณ โรงเรยนศกษาสงเคราะหตาก จงหวดตาก พระราชทานแนวทางการดาเนนงานเกยวกบสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

การนาตนไมมาปลกเพมเตมใหเดกรจกนน ตองไมมพชเสพตด ควรใหเดกหดเขยนตารา จากสงทเรยนในสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ควรนาตวอยางดน หน แร มาแสดงไวในหองพพธภณฑพชดวยเพราะใน

จงหวดตาก มหน แร อยมากชนด

4) วนท 6 มถนายน พ.ศ. 2539 ทรงให อพ.สธ. ดาเนนงานในพนทตาง ๆ

ณ เขาเสวยกะป ในศนยศกษาการพฒนาหวยทรายอนเนองมาจากพระราชดาร จงหวด

เพชรบร ทรงให อพ.สธ. ดาเนนการอนรกษพนธกรรมพชทเกาะละวะ ทรงใหอนรกษตนหวาใหญในบรเวณพระราชวงไกลกงวล ซงเขาใจวาจะ

เปนตนหวาทขนอยในทนนกอนมการกอสรางพระราชวง ทรงใหทาการสารวจขนทะเบยนรหสตนพชทขนอยเดม ในศนยศกษาการ

พฒนาอนเนองมาจากพระราชดาร ทรงใหวดพกดตาแหนงของตนพชทขนทะเบยนไว ทรงใหรวบรวมพนธกรรมหวายชนดตาง ๆ ทรงใหมการปลกรกษาพนธกรรมพชไวในศนยศกษาการพฒนาพกลทอง

อนเนองมาจากพระราชดาร จงหวดนราธวาส

5) วนท 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2540 ทรงใหดาเนนงานเรองการจดการฐานขอมล

และสอในการสรางจตสานกแกเยาวชนใหรกพชพรรณ

ณ อาคารชยพฒนา พระราชวงดสต สวนจตรลดา กรงเทพมหานคร ทรงใหหาวธดาเนนการใหขอมลทเกยวกบพนธกรรมพชของหนวยงาน

ตาง ๆ สอถงกนในระบบเดยวกนได ทรงใหหาวธการทจะทาใหเดกเกดความสนใจในพชพรรณตาง ๆ และ

เกดความสงสยตงคาถามตนเองเกยวกบพชพรรณทตนสนใจนน ซงจะนาไปสการศกษา

คนควาวจย ทดลองอยางงาย ๆ ทโรงเรยนทไมมหองปฏบตการวทยาศาสตรดนกกสามารถ

ดาเนนการได หากอาจารยในโรงเรยนตาง ๆ ทาไดกจะชวยใหเดกเปนคนฉลาด

6) วนท14 สงหาคม พ.ศ. 2540 พระราโชวาทและแนวทางการดาเนนงาน อพ.สธ.

ระยะ 5 ปทสอง

ณ ศาลาดสดาลย สวนจตรลดา กรงเทพฯ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

75

พระราชทานพระราโชวาทใหคณะกรรมการอานวยการ คณะกรรมการ

บรหารผรวมสนองพระราชดารและผทลเกลาฯ ถวาย ทเฝาทลละอองพระบาทในการประชม

ประจาปโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ “ ขาพเจายนดและขอบคณททกคนเขามาประชมกนพรอมหนาในวนน ดงทได

กลาวมาแลววา โครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ น ไดดาเนนการมาเปนเวลาถง 5 ปแลว และคด

กนวาจะทาตอไปในชวงทสองอก 5 ป และคดมาใหมวาในขนทสองนจะทาในลกษณะไหน ทจรง

ในเบองตนนน ขาพเจากมไดเปนนกพฤกษศาสตรหรอศกษาทางนมาโดยตรง ถงแมศกษาตอนน

กคงจะสายไปเสยแลวเพราะวาขณะนไมสามารถทจะจาชอคน สตว สงของไดมากเทาทควร แตวา

เหตทสนใจในพชพรรณหรอทรพยากรตาง ๆ ของประเทศเรามานานแลว โดยเฉพาะอยางยงทาง

พช เหตผลทศกษาเพราะถอวางายตอการศกษาอยางอน เวลาไปไหนทมคนตามกนเยอะแยะ ถา

ศกษาสตว สตวกวงหนหมด แตพชนนเขาอยใหศกษาได พอศกษาไปสกพกกเกดความสนใจวา

นอกจากทางกรมปาไมซงไดตดตอกนในครงแรก เบองตนเพราะวาชอบไปทองเทยวในทตาง ๆ

ตามปาเขา ดวาในเมองไทยมสภาพภมประเทศ ภมศาสตรอยางไร และกไดศกษาเรองตนไมตาง ๆ

ตามทกลาวมาแลวน กยงเหนวามหนวยงานของรฐ ของเอกชน ทงเปนหนวยงานของราชการ เชน

กรมปาไม กรมวชาการเกษตร และสถาบนการศกษาททางานเกยวกบเรองของพช ศกษาวาพชก

ชนด ทงเรองชอของพชชนดตาง ๆ เรองการอนกรมวธาน เปนตน กศกษากนหลายแหง จงเกด

ความคดขนมาวานาจะมการรวบรวมวาแตละสถาบนนน ไดทางานในสวนของตนอยางไร

ยกตวอยางเชน พช กไดศกษาพชแตละแหง ไดรวบรวมนนชอตางกนหรอซากนอยางไร

เพอทจะใหรวมกนวาทงประเทศนนเรามอะไรกนบาง ทจรงแลวงานทจะศกษาพชหลายชนดนเปน

เรองททาไดยากและทาไดชา คน ๆ เดยวหรอสถาบน ๆ เดยวนนครอบคลมไมไดทงหมด ถาม

หลาย ๆ หนวยงานชวยกนครอบคลมกอาจจะไดมาก ถาตางคนตางไมรกน กอาจจะเกดเปนทนา

เสยดายวาจะไมไดขอมลเตมท จงคดวาอยากจะทาฐานขอมลทนกวชาการทกคนจะใชในการ

คนควารวมไวดวยกน ในวงมความรสกวา 1 ตารางกโลเมตรของวงนกใหญโตพอสมควร แตวาทจรง

แลวถาจะเอางานทกสงทกอยางมาสมกนยอมจะไมพอ พนทไมได กตองทางานอะไรทจะประหยด

ทดนทสด ในตอนนนกเลยคดวาทาฐานขอมลคอมพวเตอร ซงใชการเรยกชอพชททกคนจะเขาถง

ได จงพฒนาจากจดนนมาเปนงานตาง ๆ ท ดร.พศษฐ ไดกลาวเมอสกครน ซงงานทกลาวถงนก

เปนงานทหนวยงานราชการตาง ๆ ไดทามาแลวเปนจานวนมาก และหลงจากโครงการ ฯ นกม

การตงขนใหม เพราะฉะนนกยงคดวาถามการไดประชมกนพรอมกนอยางน จะไดมาตกลงกน

แนนอนวาใครทาอะไร และในสวนทเหมอนกน ถาซากนโดยไมจาเปนกอาจจะตกลงกน แบงกน

วาอนนงานนใครจะทา หรองานทหนวยโครงการทางดานสานกพระราชวงเคยทาอย แตวาเมอม

หนวยงานทเขามารบผดชอบโดยตรงรบไปทาแลว ทางสานกพระราชวงกคดวานาจะตดไดในสวน

นนและกหนมาทางานทางดานการประสานงานหรอความรวมมออยางนเปนตน ซงเขาใจวากเปน

การทนสมยในปจจบน ซงประเทศคอนขางจะฝดเคอง เพราะฉะนนทางานอะไร ถงแมจะเปนงาน

ทด ถาตกลงกนไดแลวกจะเปนการประหยดพลงคนหรอพลงเงนงบประมาณในสวนน ไม

จาเปนตองใหในหนวยงานอนหรอถาใหหนวยงานอนทากตองใหทาไป และงานนเราอาจจะตอง

มานงพจารณาคดดวาจะทางานไดโดยประหยดอยางไร บางสวนทอาจจะยงไมจาเปนในขนนหรอ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

76

วาทาไดไมตองเนนเรองความหรหราหรอความสวยงามมากนก เอาเฉพาะทใชจรง ๆ และก

ประหยดไปไดเปนบางสวนกด

สวนสาหรบเรองของโรงเรยนนน กไดมประสบการณในการทไปเยยมโรงเรยนใน

ภาคตาง ๆ มาหลายแหง กเหนวาเรองทจะสอนใหนกเรยนหรอใหเดกมความร และม ความรก

ทรพยากร คอความรกชาต รกแผนดน นกคอรกสงทเปนสมบตของตวเขา การทใหเขารกษา

ประเทศชาตหรอรกษาสมบตของเขานน ทาไดโดยสรางความรกความเขาใจ ถาใครไมรจกกน เรา

กไมมความสมพนธ ไมมความผกพนตอกน แตวาถาใหเขารจกวาสงนนคออะไร เขาจะรสกชนชม

และรกหวงแหนในสงนนวาเปนของตนและจะทาใหเกดประโยชนได เคยไดแนะนาโรงเรยนตาง ๆ

ทไดไปเยยมไมเฉพาะแตโรงเรยนทเขารวมโครงการฯ น โรงเรยนทว ๆ ไปดวยวา นอกจากพช

พรรณแลว สงทมในธรรมชาตหรอสงทหาไดงาย ๆ นนกอาจจะเปนอปกรณการสอนในวชาตาง ๆ

ไดหลายอยางแมแตวชาศลปะกใหมาวาดรปตนไม ไมตองหาของอนใหเปนตวแบบ หรอในเรอง

ภาษาไทยการเรยงความกอาจชวยในการเขยนรายงานทาใหหดเขยนหนงสอหรอแตงคาประพนธ

ในเรองของพชเหลานได หรอเปนตวอยางงานศกษา งานวทยาศาสตร หรอวชาอน ๆ ดงท

ดร.พศษฐ ไดกลาวมา ในทนทยงไมเคยกลาวคอเรองของวชาการทองถน ซงเปนนโยบายของ

กระทรวงศกษาธการอยแลว ทวาจะใหนกเรยนไดศกษาความรทองถน นอกจากความรทเปน

มาตรฐานจากสวนกลางมาแลว แมแตตารากมการสงเสรมใหคร อาจารยในทองถนนนไดรวบรวม

ความรหรอไดแตงขน โดยเฉพาะการศกษาวชาการทางดานศลปวฒนธรรม อาชพทองถน แตใน

ดานของธรรมชาตนนยงมคอนขางนอย เทาทไปแนะนามาในเรองของการอนรกษทรพยากรนน

ไดเสนอวาไมใชเปนเฉพาะทวาจะใหเดกนกเรยนปลกปาหรอวาใหอนรกษดนปลกหญาแฝกอยาง

เดยวกจะพยายามจะใหออกไปดขาง ๆ โรงเรยนวาทนนมอะไรอย และตนไมนนชออะไร เปนอะไร

พอดมประสบการณจากการทไดเคยออกไปสงเสรมในเรองของโภชนาการ ในระยะแรก ๆ ทเรม

ทางานเมอ พ.ศ. 2523 ในชวงนนออกไปทางานกทางานอยางคอนขางจะเบยนอยหอยนอย คอ

เงนไมคอยมตองออกเองบาง ทาใหไมมเงนทจะสงเสรมเรองเมลดพนธผก หรออปกรณเครองใช

มากนก ไดครบทกแหงกใหใชพชผกในทองถนนน เขากรและกมชอพนเมอง แตวาพอเอาเขาจรง

แมแตชอวทยาศาสตรยงไมมใครแนใจวาชออะไร กนามาศกษา และเวลานกไดเหนวามการศกษา

อยางกวางขวาง คอ ไดศกษาวาคณคาทางอาหารของผกพนเมองเหลานนมอะไรบาง และไดมการ

วเคราะหพษภยของพชเหลานนไวดวย เดมเทาทคดกยอมรบวาไมไดคดเรองพษภยเพราะเหนวา

คนรบประทานกนอยประจากยงมอายยน แตเหนวาจากการวจยของนกวชาการกไดทราบวามพช

พนบานบางอยางทรบประทานกนอยมพษบาง ทาใหเกดความคดทวาถาบรโภคกนในสวนทเปน

ทองถนกอาจจะไมเปนพษเปนภยมาก เพราะวาในวนนนเกบผกชนดนไดกนามาบรโภค อกวนก

เกบไดอกอยางกนามาบรโภค แตถาสมมตวาเปนการสงเสรมเปนโครงการขนมาแลว กจะมการ

ขยายพนธเปนจานวนมาก และกรบประทานอยางนซา ๆ ซาก ๆ จะมอนตรายตอรางกายเปน

อยางยงกอาจจะเปนได อนนทยกตวอยางแสดงวาวชาการนแตกแขนงไปหลายอยาง และม

การศกษาไดหลายอยาง และกมบคคลหลายคนทชวยกนคดชวยกนทา ถาจะชวยกนจรง ๆ น ก

อาจจะตองแบงหนาท ถงขนตอนนกตองแบงหนาทกนเพอทจะแบงในดานปรมาณงานททาหรอ

งบประมาณททา กไดรบการสงสอนจากผหลกผใหญอยเสมอวา ถาคนเรามความคดพงแลนอะไร

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

77

ตาง ๆ นานา กคดได แตถงตอนทาจรง มขนตอนเหมอนกน การใชคนใหทาอะไรน กตองคดถง

กระบวนการวา จะไปถงเปาหมายทเราตองการนน จะตองใชทงเงนใชทงเวลา ใชทงความคดความ

อานตาง ๆ ซงจะไปใชใครทากตองใหแนใจวา เขาเตมใจหรออาจเตมใจแตวาภารกจมากมเวลาจะ

ทาใหเทาใด หรอเขาอาจทาใหดวยความเกรงใจเราแลววาทหลง อยางนเปนตน กบอกวาไม

เปนไร เพราะวาเวลาทาอะไรกมไดบงคบ กขอเชญเขารวมชวยกน แตถาคนใดมขอขดของหรอม

ขอสงสยประการใด กไถถามกนไดไมตองเกรงใจ เพราะถอวาทางานวชาการแบบนไมเคยจะคดวา

โกรธเคอง ถาใครทาไมได ไมไดกแลวไป กทาอยางอนทาอยางนไมได กตองทาไดสกอยาง คดวา

โครงการนขนตอนตอไป อาจจะตองดเรองเหลานใหละเอยดยงขน ใครทาอะไรได และประโยชน

อาจจะมอกหลายอยาง เชน งานบางอยางหรออยางพชนจะมประโยชนในเชงธรกจไดอกกมดวย

ซา ถาเราทราบสรรพคณของเขาและนามาใช ในสวนทวาถาขยายพนธแลวอนตราย คอ การ

ขยายพนธเหลานกอาจจะเปนการชวยในเรองของการสงเสรมอาชพใหแกราษฎรเพมขนอกกอาจ

เปนได ทงนกตองไมละเลยในเรองของวชาการ สงทถกตองอะไรทเปนคณ อะไรทเปนโทษ และยงม

เรองทเกยวของในเรองของงาน ของเงน ในทนยงมเรองเพมอกเรองหนงคอ เรองของทดน อาจจะ

ตองมการกาหนดแนนอนวาทดนนนอยในสภาพไหน สภาพการถอครองในลกษณะใด ศกษาใน

เรองของกฎหมายใหถกตองวาใครมสทธหรอหนาททาอะไรบาง ใครทาอะไรไมได เรองเหลานเปน

เรองทจะตองศกษา เปนเรองทจะตองจกจกมากอกหลายอยาง ทพดนมไดหมายความถงวาจะเปน

การจะจบผดวาใครทาผดใครทาถก แตวางานโลกปจจบนน ทาอะไรกรสกวาเรองการรกษา

มาตรฐานนนเปนเรองสาคญ เพราะวาตอไปงานนเราอาจจะไมใชจากดอยแตภายในประเทศ

อาจจะตองมการตดตอไปถงประเทศอนดวย เปนการสรางความเจรญใหแกประเทศ เพราะฉะนน

จะตองมการทางานในลกษณะทคนอนยอมรบได นกเปนความคดเกยวกบโครงการน”

7) วนท 22 เมษายน พ.ศ. 2541 พระราชทานแนวทางการดาเนนงานทเกาะ

แสมสาร และเกาะขางเคยง

พระราชทานพระราชดารกบนายสเมธ ตนตเวชกล เลขาธการมลนธชยพฒนา และ

นายพศษฐ วรอไร ประธานคณะกรรมการบรหารโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก

พระราชดารฯ เมอคราวนาคณะเจาหนาทมลนธ TOTAL และเจาหนาทปาไมจากประเทศฝรงเศสเขาเฝาถวายรายงานการสารวจเบองตนทเกาะแสมสาร โดยมพระราชดารสรปไดดงน

ใหดาเนนการทง 9 เกาะ เกาะแสมสารและเกาะขางเคยง ใหศกษาตงแตยอดเขาจนถงใตทะเล

ใหมการรวบรวมพนธไมนานาชนด ทงพชบนดน และพชนา โดยเนน

ระบบนเวศวทยาแบบภาพรวมทงระบบ ซงรวมถงสตวตางๆ ดวย นอกจากนไดรวมเอาเกาะเลก ๆ

รอบเกาะแสมสารเขาในโครงการในลกษณะผสมผสาน เนองจากอยใกลกนและมความคลายคลง

กนในหลาย ๆ ดาน ใหทาการสารวจทงดานภมศาสตร ธรณวทยา อตนยมวทยา แรธาต ฯลฯ ไป

พรอมๆ กน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

78

8) วนท 3 กนยายน พ.ศ. 2541 พระราชทานแนวทางการดาเนนงานทเกาะแสมสาร

พระราชทานพระราชดารเพมเตมในคราวเสดจฯ ทอดพระเนตรความกาวหนาใน การดาเนนโครงการฯ ณ เกาะแสมสาร ดงน

ใหแสมสารเปนแหลงศกษา การดาเนนงานของ อพ.สธ.-ทร. ณ เกาะแสมสารควรพจารณาหาแหลง

นาจดใหเพยงพอ แนวการดาเนนงาน ณ เกาะแสมสาร - การดาเนนงานในเบองตน อาคารสงกอสราง ควรทาในลกษณะชวคราว

และเรยบงาย ไมควรจดใหมทพกนกทองเทยว และใหชมรมอาสาสมครเขามาชวยดาเนนการใน

ดานการเรยนร การเผยแพรผลการศกษาทรพยากรธรรมชาต - ควรจดกลมเยาวชนเขามาศกษาธรรมชาตในลกษณะ organized tour โดยใหความสาคญตอกลมเยาวชนทมฐานะยากจน สอนใหรกธรรมชาตใหรวาทาอะไรได ทา

อะไรไมได ยงไมควรทจะโฆษณาประชาสมพนธการเดนทางมาทองเทยวใหมากนก ใหใชเปนท

สาหรบใหอาจารย นสต นกศกษาเขามาใชทาการศกษาวจยได

9) วนท 4 กนยายน พ.ศ. 2541 ณ เกาะแสมสาร พระราชทานแนวทางในการดาเนนงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนอง

มาจากพระราชดารฯ ณ เกาะแสมสารเพมเตม ดงน “ เกาะแสมสารมขนาดเลก ระบบนเวศนเปลยนงาย ใหจดเกาะแสมสารเปนท

ศกษาและใหนาเยาวชนโดยเฉพาะเยาวชนดอยโอกาสเขามาศกษา”

10) วนท 26 เมษายน พ.ศ. 2543 ทรงใหพงระวงการนาขอมลลงเวบไซต

ณ โรงเรยนสตรภเกต จ.ภเกต เมอครงเสดจทอดพระเนตรงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน โรงเรยนสตรภเกต

บรเวณหองพพธภณฑพชและทอดพระเนตรพนธไมแหงทจดแสดงไวในตเกบรกษา มพระราช

กระแสกบอาจารยบญศร เทพบารง “ พชพรรณทหายากหากไดมากบนทกเกบไวเพอการศกษาใหด การลงเวบไซต

กพงระวง บางทเราศกษาหามาได แตเมอชาวตางชาตเหนจากเวบไซด กอาจนาไปศกษาและ

อางองเปนของตนเองได ”

11) วนท 12 ตลาคม พ.ศ. 2543 พระราชทานแนวทางการดาเนนงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

ณ หองประชมสธรรมอารกล อาคารสารนเทศ 50 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

79

พระราชทานพระราโชวาทใหผเขารวมประชมในการประชมสวนพฤกษศาสตร

โรงเรยน “..โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ไดเรมตนขนราว

ป พ.ศ. 2535 เพอเปนการสงเสรมใหสถาบนตาง ๆ ทมหนาทในการศกษาพชพรรณตาง ๆ และ

บคคลทสนใจไดมโอกาสปฏบตงานทศกษาพชพรรณตาง ๆ ทมอยจานวนมากในประเทศไทย ได

ศกษาวธการทางวทยาศาสตร ไดรวบรวมเปนหลกฐานไวและเพอเปนสอในระหวางสถาบนตาง ๆ

บคคลตาง ๆ ททาการศกษาใหสามารถรวมใชฐานขอมลเดยวกน เพอใหการศกษาไมซาซอน

สามารถทจะดาเนนการไปกาวหนาเปนประโยชนในทางวชาการได สวนโครงการสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยนนน กเปนงานทสบเนองตอจากงานอนรกษพนธกรรมพช เพงจะไดเดนทาง

ไปเยยมดโรงเรยนทงในระดบประถมศกษา และมธยมศกษาในภาคตาง ๆ ทวประเทศ ไดเหนวา

โรงเรยนบางแหงนนมภมทศนทรมรนมพชพนธหลายชนด ในวชาเรยนของนกเรยนทจรงตงแต

เปนเดกเลก ๆ ชนอนบาลถงชนประถม มธยม ทางครอาจารยกมกจะสอนใหนกเรยนศกษาถง

โลกของเรา เรองของธรรมชาต ฉะนนการทศกษาของใกลตวไดแก พชพรรณทมอยในธรรมชาต

นน กเปนสงทงาย ไมเสยคาใชจายสง และมประโยชนเพมประสบการณแกนกเรยนในดานตาง ๆ

ได จงเหนวางานทคนในระดบทเปนผใหญไดทาไดศกษาในพชพรรณตาง ๆ แมแตเดกระดบเลกก

นาจะไดประโยชนดวย โรงเรยนบางแหงกตงอยในททรกนดาร แตกยงมพชพรรณตาง ๆ ขนอย ท

คนอน ๆ นอกพนทจะเขาไปศกษาไดยาก ทงนกเรยนและผปกครองกอาจจะมความรนนมากกวาคน

อน ๆ นกเรยนกอาจจะเรยนจากผปกครองของนกเรยน เปนเรองของภมประเทศทองถนวาพช

ชนดนคออะไร แลวกไดศกษาเปรยบเทยบกบวทยาการสมยใหมทครบาอาจารยสงสอน หรอม

ปรากฏในหนงสอ นอกจากนนการศกษาเรองพชพรรณ นาจะเปนประโยชนตอนกเรยนในแง

ตาง ๆ ได คนทศกษาเรองพชนนกไดรบความสขความสบายใจ มความคดในดานสนทรย ดาน

ศลปะในแงตาง ๆ อาจจะศกษาหรอใชเปนอปกรณการศกษาในหมวดวชาตาง ๆ ทงในเรองของ

วทยาศาสตรและมนษยศาสตร ซงครและนกเรยนโรงเรยนไดนามาปฏบต แตละโรงเรยนกม

ความคดแตกตางกนไป หรอวาบางอยางกเหมอนกน บางอยางกแตกตางกน กเปนเรองทดถาทก

โรงเรยนสามารถทจะแลกเปลยนความคดเหน โดยการมาเสนอผลงาน หรอวานาผลงานมาบนทก

ลงในสอตาง ๆ ทจะสามารถนามาแลกเปลยนกนได จงเหนวาในการจดงานในลกษณะนนาจะเปน

ประโยชนตอนกเรยนทเขารวมโครงการ และนกเรยนในโรงเรยนอน ๆ ทยงไมไดเขารวมโครงการ

ขอแสดงความยนดดวยกบโรงเรยนทไดรบรางวล และโรงเรยนทสามารถรกษามาตรฐานของสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยนเอาไวได พวกทรกษามาตรฐานไวไมได กไมตองเสยอกเสยใจไป เพราะการ

ทจะจดกจกรรมตาง ๆ ใหเปนไปตามมาตรฐานกไมใชของทงาย และโรงเรยนทอยในลกษณะ

ตาง ๆ กอาจจะไมสามารถทจะปฏบตงานในดานนไดอยางเตมททกแหง กถามความพยายามก

ขอใหพยายามตอไป แตวาถามกจกรรมในดานอนทเรงดวนกวา ทาไมได กไมตองเสยใจทไมได

รางวล หวงวาการศกษาเทาทปฏบตมากจะปฏบตตอไปในอนาคต มประโยชน ในการทจะได

เพมพนความรทางวชาการ ทนกเรยนจะตองศกษาตอไปในระดบสง หรอวาเพมพนความรตาง ๆ

ในดานวชาชพ ซงนกเรยนกอาจจะนาไปประกอบอาชพไดตอไป ยกตวอยางเชน มนกเรยนบาง

โรงเรยนทศกษาในดานของการเขยนภาพทางวทยาศาสตร นนกจะใชเปนอาชพในอนาคตเปนตน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

80

หวงวาทกคนคงไดรบประโยชนในการมารวมประชมในครงน ทงครนกเรยนและผเกยวของม

ความสขสวสดทวกน ”

12) วนท 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2544 พระราชทานแนวทางการดาเนนงานพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย อพ.สธ. - ทร. นายแกวขวญ วชโรทย เลขาธการพระราชวง นายสเมธ ตนตเวชกล เลขาธการ

มลนธชยพฒนา นายปานเทพ กลาณรงคราญ เลขาธการ กปร. และดร.พศษฐ วรอไร ประธานคณะกรรมการบรหารโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ไดเขาเฝาทล

ละอองพระบาทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ณ อาคารชยพฒนา สวน

จตรลดา เนองในโอกาสทนาผบญชาการทหารเรอและคณะเขาเฝานอมเกลาฯ ถวายพนทจดตง

พพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย โดยมพระราชดารสรปไดดงน ทรงยนดทกองทพเรอสนองพระราชดารในการอนรกษทรพยากรซงทาได

เปนอยางดมาโดยตลอด ทงทภารกจหลกคอการปองกนราชอาณาจกร การทาพพธภณฑนในดานการกอสรางควรทาเปนอาคารถาวร โลงกวาง

ดแลรกษาสะดวกงาย ซงจะเปนการประหยดงบประมาณ ดงททอดพระเนตรทพพธภณฑการกฬา

ของกรมพลศกษา สวนทาเทยบเรอ ขอใหนาไปพจารณาทบทวน ในดานสาระจะตองใชเปนการสอนและปรบปรงใหใหมทนเหตการณอยเสมอ

ดงททอดพระเนตรทโรงเรยนสตรภเกต จงหวดภเกต และควรมงานวจยอยางตอเนอง ในดานการจดแสดงผลงานวชาการ ควรคานงถงการซอมบารง การใชอปกรณ

ชวยแสดงทซบซอนอาจชารดงาย ทาใหตองซอมแซมบอย การลงทนกอาจสง ไมประหยด ในดานการจดการ ควรใหมคนเขามาชมทพพธภณฑมากกวาทจะไปรบกวนบนเกาะ

เนองจากเกาะมขนาดเลก เมอทาเสรจแลวใหลกทหารเรอเขามาชมและพพธภณฑนควรมรายได ในดานงบประมาณ ทางกองทพเรอควรชแจงสานกงบประมาณวา กองทพเรอ

ทางานนเพอความมนคงของประเทศ คอความมนคงทางทรพยากร ทรงรบทราบเรองตาแหนงของอาคารทจะปรบเปลยนจากอาคารเลก

หลายหลงเปนอาคารใหญ ซงตองดในพนทจรงอกครงวาอยในตาแหนงทเหมาะสมเหนทะเลกวาง

และเกาะตาง ๆ ทรงรบทราบเรองการดแลพพธภณฑฯ นวา หนวยสงครามพเศษทางเรอ

กองทพเรอ เปนผดแลตามคากราบบงคมทลของผบญชาการทหารเรอ

13) วนท 21 มถนายน พ.ศ. 2544 พระราโชวาทเปนแนวทางเพอเขาสแผนแมบท

ระยะ 5 ปทสาม

ณ ศาลาพระเกยว จฬาลงกรณมหาวทยาลย พระราชทานพระราโชวาทในพธเปดการแสดงนทรรศการและประชมวชาการ

ทรพยากรไทย : อนรกษและพฒนาดวยจตสานกแหงนกวจยไทย สรปไดวา

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

81

“…งานการอนรกษพนธกรรมพชนไดดาเนนมาเปนเวลาหลายป เรมตงแตท

เขาใจวาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงหาพรรณพชตาง ๆ ทหายากมาปลกเอาไวเพอคนรน

หลงจะไดเหนไดศกษาตอไป และกมงานดานวชาการตาง ๆ ททากน ในประเทศไทยมหนวยงาน

หลายหนวยทสนใจในเรองการอนรกษพนธกรรมพช เพอการศกษาพชพรรณตาง ๆ ทมอยใน

ประเทศ โครงการนมจดประสงคสาคญทจะใหหนวยงานตาง ๆ ทไดทางานมาไดมโอกาสแลกเปลยน

ความคดเหนหรอแลกเปลยนความรซงกนและกน รวบรวมขอมลเพอทาใหวชาการดานนกาวหนา

ไปและเปนการประหยดเพราะแทนทตางคนตางทา งานไหนทมผทาแลวจะไดรวมกนทาโดยไมให

ซาซอนกน ในวนนไดมการมอบฐานขอมลทางดานพชใหหนวยงานตางๆ กอนนในหนวยงานตาง ๆ

มหอพรรณไม เชน ทกรมปาไม มหอพรรณไมโดยมพชทนกวชาการ นกวจย ไดเกบตวอยางพรรณ

พชแหง เกบไวเปนเวลาเกอบรอยปแลว ตวอยางพรรณไมเหลานกเปนสงทมคาสง จะเปน

ประโยชนในดานการศกษา แตของเหลานยอมเกาแกไปตามกาลเวลา แตสมยนเรามเทคโนโลยท

จะรกษาสงเหลานเพอใหนกวชาการไดศกษากนไดกเลยไดคด ชวยกนทาโครงการในการถายรป

และถายขอมลพรรณไมเพอเปนฐานขอมล แตในการเกบฐานขอมลนถาเกบไวแหงเดยวกอาจสญ

หายได กมความคดกนวาจะใหหนวยงานตาง ๆ ชวยกนเกบ ทหนงเกดเหตเสยหายไปกจะไดม

ขอมลเอาไว ไม สญหายไปจากประเทศไทย ฐานขอมลน เปนของท มค า ตองช วยกน

ดแลใหดและผทจะมาใชกตองดแลใชใหถกตอง ใหเปนประโยชนแกประเทศไทย แกมนษยชาต

ตอไป โครงการแบบนไมใชวาจะทาสาเรจในเวลาสน ๆ ตองมโครงการระยะทหนง ระยะทสอง และ

ระยะตอ ๆ ไป การจดการประชมนกเปนการแลกเปลยนความคดเหนและเพมพนความรในระดบ

นกวชาการ และการจดนทรรศการจะมโอกาสใหคนทสนใจไดมาดไดมาศกษาแลวกทราบถงพช

ตาง ๆ ตอไปกตองศกษาเรองสตวสงมชวตและสงธรรมชาตตาง ๆ ซงของพวกนเปนสงนาสนใจ

เมอสนใจแลวกจะมความรสกอยากปกปกรกษา ไมทาลายใหเสยหายสญสนไป กเปนการชวย

อนรกษเปนอยางด…”

14) วนท 10 ตลาคม พ.ศ. 2544 ทรงมพระราชดารในการดาเนนงานของ อพ.สธ.

ในเรองเวบไซต ฐานขอมล พพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย ศนยอนรกษ

พนธกรรมพช อพ.สธ. คลองไผ

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ไดมพระราชดารกบนาย

พรชย จฑามาศ รองผอานวยการโครงการสวนพระองคฯ สวนจตรลดา ณ อาคารชยพฒนา สวน

จตรลดา สรปไดดงน ขอมลของ อพ.สธ. ในสวนของโฮมเพจ อพ.สธ. นนทรงเหนวาดแลวท

เจาหนาท อพ.สธ. ควรดาเนนการเอง เพราะไปจางคนอนทาจะชาและอาจไมไดตามทตองการ

อกทงการทจะปรบปรงขอมลกทาไดสะดวกกวา สาหรบเวบไซต อพ.สธ. ใหไวทเครอขายกาญจนา

ภเษก NECTEC โดยจะทรงประสานให ทรงใหดาเนนการเชอมขอมลกนระหวางศนยขอมลพรรณพฤกษชาต หอ

พรรณไม กรมปาไม กบศนยขอมลพนธกรรมพช สวนจตรลดา และทรงใหดาเนนการทา

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

82

ฐานขอมลพรรณไมแหงโดยการบนทกภาพตวอยางพรรณไมแหง บนทกลงแผน photo CD และบนทกขอมลพรรณไมเมอแลวเสรจใหทาสาเนาใหหนวยงานนน ๆ ใหมการประชมผเชยวชาญดานพฤกษศาสตรอนกรมวธานและผท

เกยวของในเรองการจดโปรแกรมเงอนไขเวลาเปดขอมลและใหมการทารายละเอยดการขอใช

ขอมล พนทศนยอนรกษพนธกรรมพช อพ.สธ. ตาบลคลองไผ อาเภอสคว

จงหวดนครราชสมา เนอท 395 ไร อาคาร 21 หลง เปนพนทราชพสด ใชเปนพนทปลกรกษา

พนธกรรมพช หองปฏบตการเรมดาเนนการป พ.ศ. 2543 มพระราชวนจฉยวา “ หากหนวยปฏบตการพฤกษศาสตร หรอหนวยใดมความจาเปนทจะยายไปให

ทาเปนโครงการเฉพาะไปกอน ”

การกอสรางพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย พนทบรเวณเขาหมาจอ ของกองทพเรอ มพระราชวนจฉยวา

“ใหกองทพเรอขอจาก กปร. เอง สาหรบพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเล ไทย เมอเสรจแลวใหกองทพเรอดแลรบผดชอบ จดการ โดยทางโครงการอนรกษพนธกรรมพช

อนเนองมาจากพระราชดารฯ เปนฝายวชาการ ใหมการศกษาตอเนอง” องคประกอบคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมา

จากพระราชดารฯ โปรดเกลาฯ

ใหนายแกวขวญ วชโรทย เปนประธานคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพช อนเนองมาจากพระราชดารฯ และให ดร.พศษฐ วรอไร เปนทปรกษา นายพรชย จฑามาศ เปน

รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ และรบสงใหนายอา

พล เสนาณรงค องคมนตร มาดโครงการเนองจากทางานดานนหลายโครงการ จะไดทราบวา

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ดาเนนการอยางไรบาง

โครงการศกษาทดลองปลกมะกอกโอลฟในประเทศไทย เปนโครงการท

แยกตางหากจากโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ” โดยเปนของโครงการ

สวนพระองคฯ สวนจตรลดา แตปฏบตงานโดยเจาหนาทของโครงการอนรกษพนธกรรมพชอน

เนองมาจากพระราชดารฯ

15) วนท 27 กนยายน พ.ศ. 2545 พระราชทานแนวทางการดาเนนงานทเกาะแสมสาร

พระราชทานพระราชดารกบกองทพเรอ ในวโรกาสเสดจพระราชดาเนนทรงวาง แผนจารกพระราชกระแส และทอดพระเนตรความกาวหนาของ อพ.สธ.-ทร. ณ เกาะแสมสาร

ดงน มพระราชกระแสตอผบญชาการทหารเรอ ณ เนนจดท 2 หลงจากรบฟงการถวาย

รายงานฯ และทอดพระเนตรแบบจาลองพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย ความวา

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

83

“ เมอสรางทาเทยบเรอแลว คนคงขนไปทเกาะกนมาก”

ในการนผบญชาการทหารเรอไดกราบบงคมทลวา “ คงไมมากเพราะอยในพนทกองทพเรอ ”

มพระราชกระแสตอนกเรยนนายเรอ ชนปท 3 และปท 4 ณ ชายหาดหนาอาคาร

ทรงงาน ความวา

“ เปนโอกาสดทนกเรยนไดมาเรยนรในวนน เปนความรทไมมในโรงเรยนปกต

ซงเปนหนาทของทหารเรอ ทจะทางานรวมกบประชาชน ในการดแลประเทศไทยอกแงหนง ”

ทรงมพระราชกระแสกบผทรวมโตะเสวยพระกระยาหารวาง ณ อาคารทรงงาน

ความวา

“…ทเกาะแสมสารจะทาแบบเกาะปอรเกอรอลสไมได เพราะเกาะของเราเลก

ฉะนนควรใหคนมาดแลวกลบไป ไมมทใหคาง…”

“… ทาทนใหเรยบรอย ไมตองไปทอน เพราะทอนไมสามารถคมคนได…”

“… การกอสรางเอาแคน…”

16) วนท 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2546 ทรงพระราชทานแนวทางดาเนนงานของ

อพ.สธ. เพอเขาสแผนแมบทระยะ 5 ปทส ทรงพระราชทานพระราโชวาท ในการเปดการประชมวชาการและนทรรศการ

ทรพยากรไทย : ธรรมชาตแหงชวต ณ หองประชม สานกพระราชวง พระราชวงดสต

“ ขาพเจายนดและขอบคณทกทานทมาพรอมกนในวนน ดงทไดทราบแลววา โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ไดดาเนนมา 10 ปแลว ซงทผานมา

เหนไดชดวามหลายหนวยงานทดาเนนงานในลกษณะ ใกลเคยงกน แตหนวยงานใดหนวยงาน

หนงหรอสถาบนใดสถาบนหนงจะทา ครอบคลมใหประสบผลสาเรจนนทาไดยาก ตองรวมมอ

รวมใจและวางแผน รวมกน ตกลงกนใหแนนอนวาใครจะทาสวนใด เพอใหการศกษาไมซาซอน

เกดความสมบรณในการศกษาวจย เกดความกาวหนาและเปนประโยชนทางวชาการ การประชม

ในครงนเปนการตอเนองใหเหนวาโครงการแบบนใชวาจะสาเรจในเวลาสนๆ ทตองมโครงการใน

ระยะทหนง ระยะทสอง โดยทขณะนอยใน ระยะ 5 ปทสาม และจะมระยะตอๆ ไป การประชม

นเปนการแลกเปลยนความคดเหน เพมพนความรระดบนกวชาการ ได เพอเปนการสงเสรมให

สถาบนตาง ๆ มหนาทในการศกษาพชพรรณตางๆ และบคคลทสนใจไดม โอกาสปฏบตงาน ท

ศกษาพชพรรณตางๆ ทมอยจานวนมากในประเทศไทย ไดศกษาวธการทางวทยาศาสตรได

รวบรวมเปนหลกฐานไว และเพอเปนสอในระหวางสถาบนตางๆ บคคลตาง ๆ ททาการศกษาให

สามารถรวมใชฐานขอมลเดยวกน เพอใหการศกษาไมซาซอน สามารถทจะดาเนนการให

กาวหนาเปนประโยชนในทางวชาการได ทาใหเหนวาโครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ ได

กลายเปนศนยรวมของผมความร ความสามารถ และเสยสละ พรอมทจะเปนพลงทสาคญของ

แผนดน เกดประชาคมวจยและวชาการทมศกยภาพสง งานของโครงการฯ ในปจจบนไดเกยวของ

กบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตไมเฉพาะแตพชเทานน สงไรชวตเชน หน ดน แร และ

สงมชวตแทบทกประเภทกอยในเปาหมายดวย เชนกน ทงหมดลวนมผลกระทบทสาคญตอความ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

84

อยรอดของชาต และประการทสาคญทสดคอการรวมงานของผคนจากหลายสถาบนทมทง

ธรรมชาตของการทางาน ทเหมอนกนและตางกน แตมาทางานดวยจดมงหมายเดยวกนคอการ

รวมสนองพระราชดาร ในการเรยนรทรพยากร การใชประโยชน และการสรางจตสานกของคน

ในชาต ซงจะนาไปสมรรคผลทยงยน การปฏบตทกาลงดาเนนอย ในขณะน เปนการสราง

วฒนธรรมใหมของการทางาน หวงวาทกคนคงไดรบประโยชนในการมารวมประชมในครงน ทง

คณาจารย นกวจย คร นกเรยน และผเกยวของมความสขสวสดทวกน ”

17) วนท 12 มกราคม พ.ศ. 2547 ทรงมพระราชวนจฉยในการจดตงศนยเรยนร

อนรกษ พฒนา และใชประโยชนทรพยากรอยางยงยน สเศรษฐกจพอเพยง ไดแก 1. ศนยอนรกษพนธกรรมพช โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก

พระราชดารฯคลองไผ ตาบลคลองไผ อาเภอสคว จงหวดนครราชสมา 2. โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ อาเภอไทรโยค

จงหวดกาญจนบร (แปลง 905)

18) วนท 16 มถนายน พ.ศ. 2547 พระราชวนจฉย ITPGR ทรงมพระราชวนจฉย จากสถานการณทมผลจากอนสญญาความหลากหลายทาง

ชวภาพ และสนธสญญาระหวางประเทศวาดวยพนธกรรมพชเพออาหารและการเกษตร ท รล

0008/3133 ลงวนท 16 มถนายน พ.ศ. 2547 ในเรอง “สนธสญญาระหวางประเทศวาดวยพนธกรรมพชเพออาหารและการเกษตร (ITPGR)” “...หากผลการวจย และประชาพจารณ ประเทศไทยยงไมพรอม กขอใหชะลอไป

กอน ระหวางน ขอใหนกวชาการทกฝายรวมมอกน เตรยมคนใหพรอมโดยเรงดวน เพราะวนท

จาเปนตองรบการน ตองมาถงสกวนหนง....”

19) วนท 25 มนาคม พ.ศ. 2548 พระราชกระแสในเรอง DNA Fingerprint ทรงมพระราชกระแส ในเรอง “การดาเนนการ ใหมการทา DNA Fingerprint”

ณ ศาลาดสดาลย สวนจตรลดา กรงเทพมหานคร เวลาประมาณ 16.00น. กบนายพรชย

จฑามาศ ความวา

“ ไดไปกบ สมศ. (สานกมาตรฐานการศกษา) มา เหนวาโรงเรยนยงสมพนธกบ

ชมชนนอย ทาอยางไร ใหชมชนมาใหโรงเรยน โดยเฉพาะนกเรยน ชวยในการอนรกษพนธกรรม

พช และใหมการทา DNA Fingerprint ในโรงเรยน”

20) วนท 19 ตลาคม พ.ศ. 2548 ทรงพระราชทานแนวทางดาเนนงานของ อพ.สธ.

เพอเขาสแผนแมบทระยะ 5 ปทส พระราชทานพระราโชวาทในพธเปดการประชมวชาการและนทรรศการ “ ทรพยากร

ไทย : สรรพสงลวนพนเกยว” ณ ศนยอนรกษพนธกรรมพช โครงการอนรกษพนธกรรมพชอน

เนองมาจากพระราชดารฯ คลองไผ ตาบลคลองไผ อาเภอสคว จงหวดนครราชสมา

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

85

“ ขาพเจายนดทไดมาพบกบทานทงหลายอกวาระหนงในวนน โครงการอนรกษ

พนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ดาเนนงานมาถงปนเปนปท 12 โครงการฯ รวมแรง

รวมใจกบหนวยงานและสถานศกษา หลายหนวยงาน หลายสถาบน ปฏบตงานดานศกษาและ

อนรกษพนธพชตางๆ ดวยวธการทางวทยาศาสตร และรวบรวมผลการศกษาวจยไวเปนหลกฐาน

เปนศนยรวมขอมลทางพนธกรรมพชทสถาบนการศกษาตางๆ และผสนใจสามารถเขารวมใช

ฐานขอมลได ปจจบนงานของโครงการฯ มไดจากดเพยงศกษาอนรกษพนธพชเทานน แตขยายวง

กวางไปถงการศกษาเพออนรกษทรพยากรธรรมชาตอนดวย เชน ดน หน แร และสงมชวตทก

ประเภท ทกสงทกลาวมาลวนแตมความเกยวพนกน สงหนงสงใดขาดไปกจะกระทบตอการดารง

อยของชาตและประชาชน นอกจากศกษาสภาวะของทรพยากรธรรมชาตแลว การใหความรแก

ประชาชนกเปนสงสาคญ โดยเฉพาะในเรองการใชประโยชนจากธรรมชาตอยางเหมาะสม วธ

สงวนรกษา เพอทกคนจะไดใชประโยชนรวมกน อยางยงยนตลอดไป การประชมครงนม

คณาจารย นกวจย นกเรยน นกศกษา และเกษตรกรจานวนมาก เขารวมแลกเปลยน

ประสบการณและขอคดเหน ขาพเจาหวงวาทกทาน จะไดรบประโยชนจากการประชมโดยทวกน”

21) วนท 19 ตลาคม พ.ศ. 2548 พระราชกระแสในเรองพนธกรรมเหด ในการประชมวชาการและนทรรศการ “ทรพยากรไทย : สรรพสงลวนพนเกยว” ณ ศนยอนรกษพนธกรรมพช โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ คลอง

ไผ ตาบลคลองไผ อาเภอสคว จงหวดนครราชสมา ระหวางวนท 19-25 ตลาคม พ.ศ. 2548

ทรงมพระราชกระแสกบนายพรชย จฑามาศ ระหวางเสดจฯ ทอดพระเนตรนทรรศการสรปของ

หนวยงาน สวนราชการ ทสนองพระราชดาร บอรดนทรรศการ ศนยศกษาการพฒนาภพานอน

เนองมาจากพระราชดาร พระราชกระแสโดยสรป “ ใหทาเรองพนธกรรมเหด มพระสหายทางานรวมกบตางประเทศ ขอมลและ

พนธกรรมเหด ถกนาเอาไปหมด”

22) วนท 19 ตลาคม พ.ศ. 2548 พระราชวนจฉยในเรองพนทศนยอนรกษ

พนธกรรมพช อพ.สธ. คลองไผ ในการประชมวชาการและนทรรศการ “ทรพยากรไทย : สรรพสงลวนพนเกยว”

ณ ศนยอนรกษพนธกรรมพช โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ คลอง

ไผ ตาบลคลองไผ อาเภอสคว จงหวดนครราชสมา ระหวางวนท 19 - 25 ตลาคม พ.ศ. 2548

ทรงมพระราชกระแสกบนายพรชย จฑามาศ ระหวางเสดจทอดพระเนตรพนทบรเวณแปลง

เกษตรอนทรย

พระราชกระแสโดยสรป “ เรองพนทคอยๆทาไป เรองเกษตรมคนทากนหลายคน อาชวะเกษตรคอยคย

กน ใหไปเจรจากบโรงเรยนจตรลดา เรองงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ”

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

86

23) วนท 19 ตลาคม พ.ศ. 2548 ในเรองพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเล

ไทย ทรงมพระราชกระแสกบรองผบงคบการหนวยสงครามพเศษทางเรอ ระหวาง

เสดจทอดพระเนตรนทรรศการ พพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย ในวนท 19 ตลาคม

พ.ศ. 2548 ในงานการประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : สรรพสงลวนพนเกยว ณ ศนยอนรกษพนธกรรมพช โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ คลอง

ไผ ตาบลคลองไผ อาเภอสคว จงหวดนครราชสมา ความวา

“ พพธภณฑนทหารเรอจะดแลเองใชหรอไม ”

24) วนท 19 ตลาคม พ.ศ. 2548 พระราชกระแสในเรองเกาะแสมสาร ทรงมพระราชกระแสกบผรวมโตะเสวยในสวนกองทพเรอ พระราชทานใหกบ

ผแทนผบญชาการทหารเรอ (พลเรอเอกกาธร พมหรญ) และผรวมโตะเสวย อาท เลขาธการ

พระราชวง (นายแกวขวญ วชโรทย) กรรมการทปรกษาโครงการอนรกษพนธกรรมพชอน

เนองมาจากพระราชดารฯ (ฯพณฯ องคมนตร อาพล เสนาณรงค ดร.พศษฐ วรอไร)

เลขาธการคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร ผวา

ราชการจงหวดนครราชสมา ผตรวจราชการกระทรวงเกษตรและสหกรณ ณ โตะเสวยพระกระยา

หารกลางวน ในวนท 19 ตลาคม พ.ศ. 2548 ณ ศนยฝกอบรม โครงการอนรกษพนธกรรมพช

อนเนองมาจากพระราชดารฯ คลองไผ ตาบลคลองไผ อาเภอสคว จงหวดนครราชสมา

พระราชกระแสโดยสรป

“ ไมควรมสงกอสรางเพอการพกคางคน บนเกาะแสมสาร ”

“ ทรงรบทราบการจดประชมวชาการและนทรรศการ ครงตอไปในป พ.ศ.2550

ในเรอง “ ทรพยากรไทย : ประโยชนแทแกมหาชน” ทพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเล

ไทย อาเภอสตหบ จงหวดชลบร และจะเปดพพธภณฑใหประชาชนเขาชม ”

25) วนท 30 ตลาคม พ.ศ. 2550 พระราโชวาทใหตระหนกในการอนรกษทรพยากร

อน ๆ นอกเหนอจากพรรณพช

ทรงพระราชทานพระราโชวาทใหกบ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราช

ดารฯ ในการเปดการประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : ประโยชนแทแกมหาชน และ พพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย เขาหมาจอ ต. แสมสาร อ. สตหบ จ. ชลบร

“ขาพเจายนดทไดมาเปดการประชมวชาการและนทรรศการทรพยากรไทย : ประโยชนแทแกมหาชน ทจดขนในวนน ขาพเจารสกชนชมทไดทราบวา งานของโครงการอนรกษ

พนธกรรมพช ขยายไปถงการอนรกษทรพยากรธรรมชาตอน ๆ ขอขอบใจหนวยงานทก ๆ หนวย

ทมสวนชวยสนบสนนใหการดาเนนงานของโครงการกาวหนาไปดวยด ประเทศไทยเราเปน

ประเทศทมความสมบรณมาแตโบราณกาล ดวยเหตทมทรพยากรธรรมชาตหลากหลายทงพช

สตว และแรธาต สมดงคาทกลาววา “ทรพยในดนสนในนา” ทรพยากรเหลานใหคณประโยชน

เกอกลแกชนทกหมเหลา ในดานการยงชพ อกทงสรางภาวะสมดลใหแกสภาพแวดลอม

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

87

ทรพยากรธรรมชาตทก ๆ สงมความเชอมโยงเกยวพนกน หากสงใดสงหนง หมดสนสญไปกจะ

สงผลกระทบตอสงอน ๆ ตอสภาวะแวดลอม และทายท สด ตอการดารงชวตของมนษย

ทรพยากรธรรมชาตเปนสมบตของเราพวกเราทกคน ไมใชของบคคลใดบคคลหนงโดยเฉพาะ เรา

ทกคนจงมหนาทจะตองชวยกนปกปกรกษาทรพยากรอนมคาใหดารงอย ชวยกนปลกฝงและสบ

ทอดเจตนารมณเรองการอนรกษใหแกอนชน เพอใหประเทศของเรายงมทรพยากรทจะ

เอออานวยประโยชนใหแกมหาชนสบเนองตอไป ไดเวลาอนควรแลวขาพเจาขอเปดการประชม

นทรรศการ “ทรพยากรไทย : ประโยชนแทแกมหาชน” ณ บดน ขอใหงานบรรลผลสาเรจสมดงท

มงหมายไวทกประการ และขอใหทกทานประสบแตความผาสขสวสดโดยทวกน”

26) วนท 5 ตลาคม พ.ศ. 2551 พระราโชวาทเนองในงานประชมสภาสหภาพ

อนรกษสากลครงท 4 ณ ศนยการประชมนานาชาตบาเซโลนา นครบาเซโลนา ประเทศสเปน แปลจากพระราชดารสภาษาองกฤษดงความตอนหนงวา

“หวขอการประชมน คอ “โลกหลากหลายและยบยง” ซงสะทอนถงความตองการ

และแนวทางอนหลากหลายทจะรบมอกบปญหาทเราประสบในปจจบน แตแททจรงแลว เราตางม

เปาหมายอยางเดยวกน นนคอ เราตองการรกษาโลกใบนไวใหได ทกทานทราบดวา การจดการ

ทรพยากรธรรมชาตอยางมประสทธผล มความสาคญตอการลดความยากจนและการอนรกษ

สงแวดลอม กระนนเรายงประสบกบปญหาภยธรรมชาตครงแลวครงเลา ททาใหสญเสยชวต

ทรพยากรและความหลากหลายทางชวภาพจานวนมาก เรายงเหนการเตบโตทไมยงยนทงใน

เมองและในชนบท อกทงความยากจนกยงคงเปนปญหาของโลก ดงนน เราจงตองพยายามมาก

ขนโดยเนนการพฒนาแบบองครวม เพอใหเกดความมนคงของมนษย เราทาไดอยางไร ขาพเจา

ไดเคยเหนวธการตาง ๆ ในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวททรงปฏบตพระราชกรณยกจในชวง 4-

5 ทศวรรษทผานมา คนสวนใหญมองพระราชกรณยกจในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเพยงแค

งานพฒนาหรอพฒนาชนบท แททจรงแลวทรงเหนเรองการอนรกษธรรมชาตเปนเรองสาคญทสด

เพราะเปนกญแจของการพฒนาอยางยงยน ขาพเจาจะขอยกเพยงบางตวอยางมากลาว ณ ทน

ดานการอนรกษนา ทกชวตตองพงพานา พระราชกรณยกจดานชลประทาน กเพอใหมนาใชใน

ครวเรอนและเพอการเกษตร การควบคมนาทวม กเพอมใหนาสวนเกนไปทาลายสงแวดลอม ทรง

มวธการจดการนามากมาย อาท การสรางเขอนขนาดเลกอยางเปนระบบ การทาฝนหลวงเพอนา

นาในบรรยากาศมาใช การจดการนาทด ชวยเจอจางและขบไลนาเสยออกไป สวนนาเสยก

สามารถกลบคนเปนนาดได โดยใชวธการกรองทางชวภาพและวธกลอน ๆ ครงหนงเกดไฟปา

บรเวณปาพร ซงเปนระบบนเวศนทพเศษมาก ทรงดบไฟดวยการทาฝนเทยมโดยใหตกในแหลง

นาทจะไหลเขาสปาพร ดานการอนรกษดน ปญหาการกดเซาะและดนถลม สามารถปองกนได

ดวยการทาแปลงขนบนได โดยปลกพชทองถนและหญาแฝก ทมระบบรากทยาวและแขงแรง ทรง

มวธทเปนมตรกบสงแวดลอม ในการจดการกบดนทมปญหา เชน การใสสารอนทรยเพอปรบปรง

ดน การแกไขดนเปนกรดเนองจากซลเฟด โดยแกไขทตนเหต การปลกหญาแฝกเพอปรบปรงดน

ดานทแขงมากแมกระทงศลาแลง เพราะรากของหญาแฝกแขงแรงมาก สามารถชอนไชดนทแขง

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

88

ได ดานความหลากหลายทางชวภาพ ถาเราไมไปทาลายปา ปากจะสามารถฟนฟไดเอง เราคงไม

มวนทจะมเจาหนาทจานวนมากพอทจะเฝาปาไดทกจด ดงนน จงเปนหนาทของคนในทองถนทจะ

ชวยกนดแลทรพยากรธรรมชาตอนมคณคายง หากไดรบนาจากเขอนทควบคมปรมาณนาได และ

ปลกตนออนของพชทองถน โดยเฉพาะไมผล ไมทเปนพลงงานและไมสาหรบการกอสราง ปาจะ

กลบเปนปาสมบรณได และปาทสมบรณจะอนรกษนา รวมทงเปนแนวฉนวนทกนไฟปาไดดวย ใน

ระยะแรก พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงอนรกษตนยางนา เมอ ค.ศ. 1960 ทรงเกบรวบรวม

เมลดจากปา นามาปลกในสวนจตรลดา ปจจปนตนยางนาเจรญแพรพนธไดด แตในทซงเคยเกบ

เมลดมากไมพบตนยางนาเหลออยแมแตตนเดยว ความหลากหลายทางชวภาพ สามารถอนรกษ

ไดทงในหองทดลองและในแหลงธรรมชาต โดยมฐานขอมลอเลคทรอนกสเกบรวบรวมขอมลไว

ขาพเจาไมมเวลาทจะกลาวถงการอนรกษพนธสตวนาและจลนทรย ดานการทาแผนท ตวอยาง

สดทายคอการทาแผนท นกวางแผนจะตองทราบวาทรพยากรทงหลายมอยจรงในจดใดบาง ตองร

วานาไหลไปทางทศใด ภมประเทศมระดบความสง ความลาดชนเทาใด เราตองรประเภทของหน

ดน และพชจากแผนทเหลาน เราอาจใชภาพถายทางอากาศและภาพถายดาวเทยมเพอใหขอมล

ขณะปจจบนไดอกดวย”

27) วนท 19 ตลาคม พ.ศ. 2552 พระราโชวาทถงความกาวหนาของ อพ.สธ. และ

งานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ทรงพระราชทานพระราโชวาท ใหกบ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนอง

พระราชดารฯในการเปดการประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : ผนสวถใหมในฐานไทย และ ศนยอนรกษและพฒนาทรพยากรภาคตะวนออก ณ สวนสตวเปดเขาเขยว ตาบล

บางพระ อาเภอศรราชา จงหวดชลบร “ ขาพเจายนดทไดมาเปนประธานเปดการประชมวชาการและนทรรศการ

ทรพยากรไทย : ผนสวถใหมในฐานไทย” ทจดขนในวนน

โครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ ไดรบการสนบสนนอยางดยงจากหนวยงาน

ราชการหลายฝายทเหนวางานของโครงการเปนประโยชนแกชมชนและประเทศชาต ทาให

โครงการสามารถขยายงานศกษาคนควาออกไปอยางกวางขวาง สนองพระราชดารของ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวอยางเตมทเชนในปจจบนโครงการปฏบตงานศกษาวจยและอนรกษ

พนธกรรมพชดวยวธการทางวทยาศาสตร มการสงเสรมใหโรงเรยนในทองถนตางๆ จดทาสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยน เพอนกเรยนจะไดศกษาเรยนรทรพยากรธรรมชาตประจาทองถนของตน

และใชสวนพฤกษศาสตรเปนหองเรยนทางธรรมชาต ปลกฝงใหนกเรยนรกธรรมชาต รกทองถน

และเปนกาลงชวยกนอนรกษทรพยากรธรรมชาต งานของโครงการในปจจบนมใชเพยงอนรกษ

พนธกรรมพชเทานน แตยงขยายไปถงการศกษาคนควาเกยวแกสงมชวต ทงบนบกตามเกาะแกง

ตางๆ ลงไปจนถงในทองทะเล ททางกองทพเรอรบเปนผดาเนนการจนประสบผลสาเรจ เหนได

จากการทสามารถจดตงพพธภณฑทางธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย ทอาเภอสตหบ ศนย

อนรกษและพฒนาทรพยากรภาคตะวนออก และศนยลายพมพ ด เอน เอ ทจะเปดในวนน

นบเปนความสาเรจทนาปลมใจอกขนหนง

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

89

ขาพเจายนทไดทราบวา การประชมครงนมหนวยราชการ สถานศกษา และ

เครอขายเกษตรกรเขารวมงานเปนจานวนมาก หวงวาทานทงหลายจะไดรบความรจากการ

ประชมครงน และสามารถนาไปปฏบตใหเกดประโยชนแกชมชนของตนไดเปนอยางด ไดเวลาอนควรแลว ขาพเจาขอเปดการประชมวชาการและนทรรศการ

“ทรพยากรไทย : ผนสวถใหมในฐานไทย” ณ บดน ขอใหงานบรรลผลสาเรจดงวตถประสงคทก

ประการ และขอใหทกทานทมาประชมพรอมกนในทน ประสบแตความสขความเจรญสบไป

28) วนท 7 มกราคม พ.ศ. 2553 พระราชวนจฉยและพระราชทานแนวทางการ

ดาเนนงานในพนท กองการเกษตรและสหกรณ สานกงานทหารพฒนา หนวยบญชาการ

ทหารพฒนา อาเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร

นายพรชย จฑามาศ รองผอานวยการ อพ.สธ. นา พลเอก เสถยร เพมทองอนทร

ผบญชาการหนวยบญชาการทหารพฒนา กองบญชาการกองทพไทยและคณะ ทลเกลาฯ ถวาย

แผนแมบทการดาเนนงาน อพ.สธ. ในพนทกองการเกษตรและสหกรณ สานกงานทหารพฒนา

หนวยบญชาการทหารพฒนา อาเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร และขอพระราชทานพระราช

วนจฉย ณ อาคารชยพฒนา สวนจตรลดา สรปความวา 1. พนทของทางภาคตะวนตกมสภาพเปนเขาหนปน และพชพรรณธรรมชาต มความ พเศษกวาพนทอน ควรมการเฝาระวง ไมใหมคนมาตดไม จดทาทะเบยนพกดตนไม รวบรวมพนธกรรมพช นามาบนทกไว 2. ทรงยกตวอยางการดแลพนทปกปกพนธกรรมพช อพ.สธ. ของกองทพเรอ พรอมทง กลาวชมเชยวาดแลด 3. พนท กกส.สทพ.นทพ. มพนทมาก ใหปฏบตตอนนคอการเกบรกษาพนทและทาการ สารวจอยางเดยว 4. พลเอก เสถยร เพมทองอนทร ผบญชาการหนวยบญชาการทหารพฒนา ใหคายนยน รบสนองพระราชดารจะดาเนนการตามแผนแมบททไดทลเกลาฯถวาย

29) วนท 5 มนาคม พ.ศ. 2553 พระราชทานกบหนวยบญชาการทหารพฒนา พระราชทานแนวทางใหขยายพนธคางคาวคณกตต

30) วนท 9 พฤศจกายน พ.ศ. 2553 พระราโชวาทเกยวกบความสาคญของงานสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยน

ทรงพระราชทานพระราโชวาทใหกบ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราช ดารฯ ในการเปดการประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ระดบภมภาค

ครงท 1 โรงเรยนสราษฎรธาน จงหวดสราษฎรธาน

“ ขาพเจายนดทไดมาเปนประธานเปดการประชมวชาการและนทรรศการสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยน ระดบภมภาค ครงท 1 ทจดขนในวนน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

90

โครงการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนเปนงานทสบเนองตอจากงานอนรกษ

พนธกรรมพช เนองดวยในหลาย ๆ โรงเรยนมพชพรรณหลายชนด บางชนดเปนไมหายากหรอ

เปนไมเฉพาะถน ควรอนรกษไวเพอเปนแหลงศกษา หรอเพอประโยชนในดานอน ๆ ประโยชนใน

ดานการศกษาเบองแรก คอการฝกฝนเดกใหรจกสงเกตพชพรรณไมตาง ๆ เปนการเรยนรจากสง

ทมอยในธรรมชาตรอบตวเดกเอง ฝกใหคนควาหาขอมลทงจากเอกสารสงพมพ และสบถามหา

คาตอบจากผใหญในชมชน เดกและผใหญเมอมปฏสมพนธกนจะมผลใหเกดความรสกทดตอกน

นอกจากนเดกจะไดฝกการทางานรวมกน รจกออกความเหน ฟงความเหนของผอน กจกรรม

เหลานลวนชวยเสรมสรางความสามารถในการเรยนรตลอดจนอปนสยทดใหแกเดก เดกไดรบ

การปลกฝงจตสานกเรองการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม ความรกทองถนและสมบตทมใน

ทองถนตงแตยงเยาววย เมอเจรญเตบโตตอไปกจะเปนทพงของถนฐานและชาตบานเมองได ขาพเจาขอขอบใจหนวยงานทเกยวของทก ๆ ฝายทรวมมอและสนบสนน

ชวยเหลอโครงการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนเปนอนดมาตลอด หากปราศจากความรวมมอรวม

ใจกนของทานทงหลาย โครงการนกมอาจจะสาเรจเรยบรอยหรอเจรญกาวหนาดวยดได ไดเวลาอนควรแลว ขาพเจาของเปดการประชมวชาการและนทรรศการ

สวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ระดบภมภาค ครงท 1 ขออานวยพรใหงานบรรลวตถประสงคทก

ประการ ทงขอใหทก ๆ ทานทมาประชมพรอมกนในทนประสบแตความสขสวสดจงทวกน”

31) วนท 22 มนาคม พ.ศ. 2554 พระราโชวาทในเรองความสาคญตอการใสใจตอ

การเปลยนแปลงของโลกในเรองการสญเสยทรพยากรธรรมชาต และการสรางจตสานกตอสงคมและสงแวดลอมโดยการศกษาเรยนรโดยงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

เสดจพระราชดาเนนไปทรงเปนประธานเปดงานจดการประชมนานาชาต “การประ ชมระดบสงวาดวยการศกษาเพอปวงชน ครงท 10” (10th Meeting of the High Level Group on

Education for All หรอ EFA) จดขนวนท 22 - 24 มนาคม พ.ศ. 2554 ทโรงแรมรอยลคลฟ บช

รสอรท จ.ชลบร ทรงมพระราชดารสเมอเวลา 16.30 น. โดยนายอภสทธ เวชชาชวะ นายก

รฐมนตร นางอรนา โบโกวา ผอานวยการใหญ องคการการศกษา วทยาศาสตร และวฒนธรรม

แหงสหประชาชาต องคการยเนสโก พรอมผบรหารระดบสงกระทรวงศกษาธการ รวมถงผนาดาน

การศกษาของชาตสมาชกองคการยเนสโก ทมาเขารวมการประชมจาก 34 ประเทศทวโลก ให

ผเขารวมประชมในการประชมระดบสงวาดวยการศกษาเพอปวงชน ครงท 10 ณ โรงแรมรอยล

คลฟบช พทยา จงหวดชลบร แปลจากพระราชดารสภาษาองกฤษดงความตอนหนงวา “... ทกรงปกกงเมอป 2548 ขาพเจาเปนผหนงทสนบสนนการศกษาเพอปวงชนอยาง

แขงขน เหนไดจากผลงานของขาพเจาตลอด 30 ปทผานมาและทจะทาตอไปในอนาคต นานา

ประเทศสวนใหญรวมทงประเทศไทย มความกาวหนาดวยดในการดาเนนการตามเปาหมายทง 6

ขอ ของหลกการศกษาเพอปวงชน ซงขาพเจาขอแสดงความยนดในความสาเรจดงกลาว ชวงยสบ

ปทผานมา มความเปลยนแปลงทรวดเรวทวโลก กอใหเกดปญหาและวกฤตใหม ๆ ทงในปจจบนและอนาคต เรากาลงเผชญหนาการเปลยนแปลงของภมอากาศ ความเสอมโทรมสงแวดลอม

ความสญเสยทรพยากรธรรมชาต และพลงงานนามนและถานหนทลดนอยลง โครงสรางทาง

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

91

ประชากรทเปลยนแปลงไปสสงคมผสงอายและการขยายชมชนเมองอยางรวดเรวในหลายประเทศ

ไดนาไปสปญหาสงคมและเศรษฐกจในเวลาอนสน ชวงยสบปทผานมา มความเปลยนแปลงท

รวดเรวทวโลก ภมอากาศทเปลยนแปลงมผลกระทบตอเกษตรกรรม โดยเฉพาะอยางยงในพนท

เขตรอน ซงอดมดวยความหลากหลายทางชวภาพและธญญาหาร ดงนนในอนาคตความมนคง

ทางอาหารของโลกอาจอยในภาวะสมเสยง นานาชาตไดปรกษาหารอกนและทาความตกลงทจะ

ชวยกนชะลอความเปลยนแปลงของโลกทไมพงประสงคดงกลาว การประชมตางๆ ลวนแตระบวา

การศกษา คอกญแจสาคญ สองทศวรรษผานไปแลว จากนไปการศกษาเพอปวงชน มภารกจสอง

ประการ ประการแรก คอ การยนหยดหลกการทง 6 ขอ ทเกยวกบสทธของมนษยทกคนทจะ

ไดรบการศกษาพนฐาน ประการทสอง คอ ความรบผดชอบของทกคนในฐานะพลเมองโลกท

จะตองรวมรบผดชอบปญหาของโลก ดงนนการศกษาเพอปวงชน จงมใชเปนเพยงการร

หนงสอและทกษะเทานน แตหมายรวมถงความร ทกษะและความใสใจปญหาของโลกดวย

กวา 30 ปทผานมา ขาพเจาไดสอดแทรกหลกการดงกลาวในกจกรรมการเรยนรหลาย

รปแบบใหแกนกเรยนในโรงเรยนทหางไกลตลอดมา อาท มบทเรยนเกยวกบสงแวดลอมใน

และนอกหลกสตร ในแตละโรงเรยนนกเรยนจะเรยนรเกยวกบการทาเกษตรอนทรย เพอ

ผลตอาหารบรโภคกนเอง นกเรยนจะเรยนรวธการบรหารจดการนา พลงงาน และขยะ

เพอรกษาสมดลของสงแวดลอมในโรงเรยนของตน แตละโรงเรยนจะมสวนพฤกษศาสตร

โรงเรยนโดยเฉพาะพชและพนธไมทองถน กจกรรมดงกลาวชวยใหนกเรยนรกธรรมชาต

และสนใจอยางจรงจงเกยวกบความหลากหลายทางชวภาพ การอนรกษทรพยากรพนธ

กรรมและสงแวดลอมกลาวคอ นกเรยนเหลานไดเรยนรและปฏบตการตามทฤษฎเศรษฐกจ

พอเพยงพระบาทสมเดจพระเจาอยหว การศกษาสามารถสรางความตระหนกร ทกษะท

จาเปน และนสยใหแตละบคคลสามารถรบมอกบปญหาเหลานนทงสวนตว ครอบครวและ

ชมชน สวนผทมทกษะวชาชพในระดบสงขนกจาเปนตองเรยนรวาองคกรของเขาควรจะม

สวนชวยเหลอสงคมอยางไร... ”

32) วนท 1 พฤศจกายน พ.ศ. 2554 พระราโชวาทถงความกาวหนาของ อพ.สธ.

และงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ทรงพระราชทานพระราโชวาทใหกบ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราช ดารฯ ในการเปดการประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : กาวสโลกกวางอยางมนใจ และ เปดพพธภณฑธรรมชาตวทยาหนองระเวยง ณ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน

อ.เมอง จ.นครราชสมา

“ ขาพเจายนดทไดมาเปดการประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : กาวสโลกกวางอยางมนใจ และพพธภณฑธรรมชาตวทยาหนองระเวยง ในวนน ขาพเจารสกชนชม

ทไดทราบวางานของโครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ ไดขยายไปถงองคการบรหารสวนทองถน

ดาเนนงานอนรกษทรพยากร อาท ทรพยากรทางกายภาพ ทรพยากรทางชวภาพ ครอบคลมไป

ถงทรพยากรทางวฒนธรรมภมปญญาทจะกอใหเกดประโยชนทงในดานเศรษฐกจ ดานการธารง

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

92

รกษาสภาพแวดลอมใหคงสภาพทด และดานการอนรกษวฒนธรรมภมปญญาทบรรพบรษได

ตงใจสบสานกนมาใหดารงอยและเกอกลประโยชนแกคนรนนและรนตอไป ประเทศไทยเปน

ประเทศหนงทอดมดวยทรพยากรธรรมชาต แตดวยเหตปจจยหลายประการเปนเหตใหทรพยากร

อนอดมพรองไปอยางนากงวล โครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ นอกจากดาเนนงานอนรกษ

ทรพยากร ยงมวตถประสงคทจะสงเสรมใหเยาวชนและบคคลทวไป เหนคณคาของทรพยากร

สรางจตสานกดานการอนรกษและสงเสรมใหเยาวชนเกดความรกในทองถน ทงเตมใจทจะเขา

รวมในการบารงรกษาวฒนธรรมภมปญญาประจาถนของตนใหคงอย ในสวนพพธภณฑธรรมชาต

วทยาทจะเปดในวนนกเชอวาจะทาหนาทเปนแหลงศกษาเพมพนสตปญญาใหแกเยาวชนไดเปน

อยางด เยาวชนจะสามารถมาเรยนร และทาความเขาใจภาพรวมของธรรมชาตนอกเหนอจาก

เรยนในชนเรยน ความรและความเขาใจจะเปนแรงบนดาลใหเกดความสานกดานอนรกษในจตใจ

ของเยาวชนในภายหนา เยาวชนเหลานจะเปนแรงสาคญในการธารงรกษาทรพยากรของทองถน

และของชาตใหคงอยอยางยงยนเอออานวยคณประโยชนใหแกชนในชาตไดทกรน ขาพเจาขอขอบใจทกหนวยงานทชวยสนบสนนโครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ

อยางดยงมาตลอด หากทก ๆ ฝายรวมแรงรวมใจกนเชนนกเปนทมนใจไดวา การดาเนนงาน

อนรกษทรพยากรและสภาพแวดลอมของชาตจะประสบผลสาเรจและอานวยประโยชนสขแก

ประชาชนโดยสวนรวมสบตอไป ไดเวลาอนควรแลวขาพเจาขอเปดการประชมวชาการและ

นทรรศการ ทรพยากรไทย:กาวสโลกกวางอยางมนใจ ณ บดน ขอใหการประชมบรรลจดมงหมาย

จงทกประการและขอใหทานทงหลายทมาพรอมกนในทประชมน ประสบแตความสขกายสขใจ อน

เปนผลสบเนองจากกศลจตของทก ๆ ทานตลอดไป”

33) วนท 21 มถนายน พ.ศ. 2555 พระราโชวาทเกยวกบความสาคญของงานสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยน

ทรงพระราชทานพระราโชวาทใหกบ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราช ดารฯ ในการเปดการประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ระดบภมภาค

ครงท 2 ในงาน อพ.สธ.-แมโจ : ภมปญญาเกษตรแหงแผนดน ณ มหาวทยาลยแมโจ อาเภอสน

ทราย จงหวดเชยงใหม “ ขาพเจายนดทมหาวทยาลยแมโจจดงานแสดงภมปญญาดานการเกษตร และ

งานอนรกษพนธกรรมพชขนพรอมกน เพอใหนกเรยน นกศกษา และประชาชนทวไปไดรบความรเกยวกบวฒนธรรม และภมปญญาดานการเกษตร ตลอดจนการอนรกษทรพยากรทมอยใน

ทองถนของตน ดวยเหตทในยคปจจบนคนจานวนมากมกมองวาโลกมความเจรญกาวหนาอยาง

ยงยวด ดวยววฒนาการใหมและเทคโนโลยอนทนสมย จนอาจหลงลมใสใจสงดงามทมมาแตเดม

ทบรรพบรษสรางสมมาดวยภมปญญา เมอพจารณาโดยถถวนอาจกอใหเกดขอสงสยวาความ

เจรญทเหนเปนไปอยางถกทศทางหรอไม งานทมหาวทยาลยแมโจจดขนในครงน สะทอนภาพ

ชวตตามวฒนธรรมเกษตร และภมปญญาเกษตรพนบานของชาวลานนา ผเขาชมงานซงถอวา

เปนคนรนใหม จะสามารถมองเหนและเขาใจเชอมโยงอดตกบปจจบน เหนวถชวตทแฝงปรชญา

ความพอเพยง และความรของบรรพบรษทเปนรากเหงาของปจจบน สวนทดงามทมหาวทยาลย

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

93

แมโจตงใจแสดงออกในงานน จะทาใหผมโอกาสไดชมงานเกดความรสกซาบซง ความภาคภมใจ

ในบรรพบรษ และความร สกรกถนฐานบานเกดอนอาจนาไปสความคดทจะพฒนาสงคม

ตลอดจนประเทศชาตโดยอาศยรากเหงาเดมเปนพนฐาน เพอใหเกดความเจรญอยางยงยนและ

ถกทศทาง ในสวนกจกรรมอนรกษพนธกรรมพชทมตอเนองกนมานาน กหวงจะใหเกดประโยชน

แกเยาวชนทยงอยในวยเรยน ในแงการศกษา สงเสรมใหเกดความรก ความภมใจในทองถน และ

ความภาคภมใจทตนไดมสวนชวยในการอนรกษทรพยากรอนมคาของทองถนและของ

ประเทศชาต ขาพเจาขออานวยพรใหงานทกสงทกประการทมหาวทยาลยแมโจจะจดขนในวนน

บรรลผลสาเรจอยางสงสดสมดงทตงความหวงไว และขอใหทานทงหลายทมาประชมกนในทนถง

พรอมดวยความสขความสมบรณ ความเจรญกาวหนาในการประกอบกจการงานตาง ๆ จงทก

เมอทวกน ”

34) วนท 20 ธนวาคม พ.ศ. 2556 พระราโชวาทถงความกาวหนาของ อพ.สธ. และ

งานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ทรงพระราชทานพระราโชวาทใหกบ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราช ดารฯ ในการเปดการประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : นาสงดงามสตาโลก และ เปดอาคาร “ราชานรกษ” ณ เขอนศรนครนทร การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย อาเภอศร

สวสด จงหวดกาญจนบร

“ ขาพเจายนดทไดมาเปดการประชมวชาการและนทรรศการ “ทรพยากรไทย :

นาสงดงามสตาโลก” ทจดขนในโอกาสน

คนไทยเรานบแตอดตกาล คนเคยกบคากลาวทวา “ทรพยในดน สนในนา” ซง

เปนคากลาวทฉายใหเหนภาพความอดมสมบรณดวยทรพยากรอนหลากหลาย ทมความสาคญ

ตอชวตใหญนอยทกชวต ทงยงทาใหผนแผนดนไทยงดงามรงโรจน เปนทประจกษแกสายตาของ

ชาวโลก มาในปจจบน ทรพยากรหลายสวน ตกอยในสภาพเสอมโทรมถดถอย เนองมาจากเหต

ปจจยหลายประการ ประการหนงไดแก การใชประโยชนจากทรพยากรอยางปราศจากความใสใจ

และไมคานงถงผลเสยทจะเกดขนภายหลง ทรพยากรถอเปนสมบตของชาต ของสวนรวม ท

ประชาชนมสทธ มสวนรวมกน ทกคนจงควรมจตสานก และควรถอเปนหนาททจะหวงแหน

ปกปองคมครอง ตลอดจนอนรกษฟนฟ ดวยการรวมแรงรวมใจ แสวงหาวถทางบารงรกษา

คนควาหาความรในเรองทรพยากร หรอแนวทางการใชทรพยากรอยางเหมาะสม เพอสบทอด

สมบตของชาตใหธารงอยอยางยงยน และอานวยประโยชนเกอกลแกอนชนชนลกหลานของเรา

สบเนองตอไป

ไดเวลาอนควรแลว ขาพเจาขอเปดการประชมวชาการและนทรรศการ

“ทรพยากรไทย : นาสงดงามสตาโลก” ณ บดน หวงวาการพดคยระดมความคดในทประชมน จะ

นาไปสความรและแนวทางการปฏบต การขยายผลใหกวางขวางออกไป เพอใหงานดแลอนรกษ

ทรพยากรบรรลเปาหมาย พรอมกนน ขออวยพรใหทก ๆ ทานทเขารวมในการประชมประสบแต

ความสข ความสาเรจ ทงในหนาทการงาน และในชวตสวนตวโดยทวกน”

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

94

35) วนท 12 มถนายน พ.ศ. 2557 พระราโชวาทเกยวกบความสาคญของงานสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยน

ทรงพระราชทานพระราโชวาทใหกบ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราช ดารฯ ในการเปดการประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ระดบภมภาค

ครงท 3 ณ โรงเรยนนนทบรวทยาลย ตาบลออมเกรด อาเภอปากเกรด จงหวดนนทบร

“ ขาพเจายนดทไดมาเปดการประชมวชาการและนทรรศการ สวนพฤกษศาสตร

โรงเรยนระดบภมภาค ครงท 3 ทจดขนในโอกาสน นนทบรเปนจงหวดทมความเปนมาทาง

ประวตศาสตรกวา 400 ป อดมดวยทรพยากรธรรมชาตททรงคณคา ทงทรพยากรกายภาพ

ทรพยากรชวภาพ รวมทงทรพยากรทางวฒนธรรมและภมปญญา ทสบทอดจากบรรพบรษ มการ

เปลยนแปลงสภาพแวดลอมอยางเรวทงเศรษฐกจและสงคม ในพนทตางๆควรทจะมการสารวจ

ฐานทรพยากรทองถน ทรวมมอกนทงโรงเรยน และองคกรทองถน ชมชน เดกและผใหญม

ความสมพนธกน จะมผลใหเกดความรสกทดตอกน ฝกการทางานรวมกน รจกออกความเหน ฟง

ความเหนของผอน กจกรรมเหลานลวนชวยเสรมสรางความสามารถในการเรยนรตลอดจน

อปนสยทดใหแกเดก เดกไดรบการปลกฝงจตสานกเรองการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม

ความรกทองถนและสมบตทมในทองถนตงแตยงเยาววย เมอเจรญเตบโตตอไปกจะเปนทพงของ

ถนฐานและชาตบานเมองได

ทรพยากรถอเปนสมบตของชาต ของสวนรวม ทประชาชนมสทธ มสวนรวมกน

ทกคนจงควรมจตสานก และควรถอเปนหนาททจะหวงแหน ปกปองคมครอง ตลอดจนอนรกษ

ฟนฟ ดวยการรวมแรงรวมใจ แสวงหาวถทางบารงรกษา คนควาหาความรในเรองทรพยากร หรอ

แนวทางการใชทรพยากรอยางเหมาะสม เพอสบทอดสมบตของชาตใหธารงอยอยางยงยน และ

อานวยประโยชนเกอกลแกอนชนชนลกหลานของเราสบเนองตอไป ขาพเจาขอขอบใจหนวยงาน

ทเกยวของทก ๆ ฝายทรวมมอและสนบสนนชวยเหลองานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนเปนอนดมา

ตลอด หากปราศจากความรวมมอรวมใจกนของทานทงหลาย โครงการนกมอาจจะสาเรจ

เรยบรอยหรอเจรญกาวหนาดวยดได

ไดเวลาอนควรแลว ขาพเจาขอเปดการประชมวชาการและนทรรศการ สวน

พฤกษศาสตรโรงเรยนระดบภมภาค ครงท 3 ณ บดน หวงวาการพดคยระดมความคดในท

ประชมน จะนาไปสความรและแนวทางการปฏบต การขยายผลใหกวางขวางออกไป เพอใหงาน

ดแลอนรกษทรพยากรบรรลเปาหมาย พรอมกนน ขออวยพรใหทก ๆ ทานทเขารวมในการ

ประชมประสบแตความสข ความสาเรจ ทงในหนาทการงาน และในชวตสวนตวโดยทวกน ”

36) วนท 23 มนาคม พ.ศ. 2559 พระราโชวาทถงความกาวหนาของ อพ.สธ. และ

งานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

95

ทรงพระราชทานพระราโชวาทใหกบ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราช ดารฯ ในการเปดการประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย : หวนดทรพยสงสนตน และ เปดพพธภณฑธรรมชาตวทยา ณ มหาวทยาลยขอนแกน อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน

“ ขาพเจายนดทไดมาเปดการประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย :  หวนดทรพยสงสนตน ทจดขนในวนน คนไทยเราใชทรพยากรธรรมชาตเปนฐานในการดารงชวต

มาเปนเวลานาน และใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตในหลายๆ ดาน จนทรพยากรทมอย

ถดถอยเสอมโทรมลง เกดผลกระทบแกชวตความเปนอยของคน จงตองมการคดทบทวนในเรอง

การอนรกษ วาจะมวธทางใดทจะฟนฟรกษา เพอใหมทรพยากรธรรมชาตใชอยางยงยนตลอดไป

จนถงอนชนรนหลง

แนวทางการอนรกษทรพยากรธรรมชาต โดยเรมตนจากหนวยเลกๆ ไดแกใน

ชมชนหรอทองถน เปนแนวทางทเหนวาจะสมฤทธผล แตละทองถนยอมมฐานทรพยากรท

แตกตางกนไป แตละชมชน แตละทองถนควรไดทบทวนศกษาดวา ในถนทอยของตนม

ทรพยากรธรรมชาตอะไรบาง มความเสอมโทรมเสยหายอะไรอยางไร และทกฝายทงหนวย

ราชการ เอกชน ตลอดจนประชาชนในทองถนนน จะตองชวยกนคด ชวยกนหาวธการสงวนรกษา

โดยถอวาเปนทรพยสนของสวนรวมททกคนมสทธใชประโยชน เมอทรพยสนเสยหาย กตองม

สานกรบผดชอบรวมกนแกไข เมอทกทองถน ทกชมชน ทาไดดงนตลอดทวถงกน กเทากบ

ประชาชนทงประเทศ ไดรวมรบผดชอบ ไดรวมกนสงวนรกษาทรพยากร ตออายทรพยากรของ

ชาตใหคงอยยงยนไปจนชนลกหลาน

ขาพเจาขอเปดการประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย: หวนดทรพย

สงสนตน ขอใหการประชมบรรลเปาหมายตามทปรารถนาทกประการ และขอใหทานทงหลาย

ทมาพรอมกนในทประชมน มความสขสวสดทกเมอทวกน ”

37) วนท 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2559 พระราโชวาทเกยวกบความสาคญของงานสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยน

ทรงพระราชทานพระราโชวาทใหกบ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราช ดารฯ ในการเปดการประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน และฐาน

ทรพยากรทองถน ระดบภมภาค ครงท 4 ณ พระราชวงดสต (สนามเสอปา) กรงเทพมหานคร “ ขาพเจายนดทไดมาเปดการประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตร

โรงเรยนและฐานทรพยากรทองถน ระดบภมภาค ครงท 4 ทกรงเทพมหานครรบเปนเจาภาพจด

ขนในโอกาสน การประชมครงนเปดโอกาสใหครและนกเรยนจากโรงเรยนสมาชกสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยน และสมาชกฐานทรพยากรทองถนในโครงการอนรกษพนธกรรมพชอน

เนองมาจากพระราชดารฯ ไดแสดงผลงานความกาวหนาทางวชาการ และผลการดาเนนงานสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยนทครและนกเรยนปฏบตรวมกน และผลการดาเนนการสารวจฐาน

ทรพยากรทองถนทองคการบรหารสวนตาบลในทองถนตางสนบสนนชวยเหลอมาเปนอยางด

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

96

และปฏบตงานรวมกบชมชน โรงเรยน ตลอดจนสถาบนระดบอดมศกษาอยางใกลชดมาเปน

เวลานาน ยงผลใหชมชนมขอมลทจะใชในการธารงคสทธในทรพยากรนนๆ

ขาพเจาขอขอบใจกรงเทพมหานคร และหนวยงานทเกยวของทกๆ ฝาย ท

สนบสนนงานสวนพฤกษศาสตรในโรงเรยน และงานฐานทรพยากรทองถนเปนอยางด การ

รวมมอรวมใจรวมคดกนอยางแขงขนเชนน จะทาใหงานอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมชมชนสมฤทธผล งานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนจะชวยสรางเยาวชนทมจตใจ

เปนนกอนรกษ มความเขาใจเหตและผลของการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ตงแตเยาววยอนจะสงผลดตอไปในอนาคต

ไดเวลาอนควรแลว ขาพเจาขอเปดการประชมวชาการและนทรรศการสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยนและฐานทรพยากรทองถนระดบภมภาค ครงท 4 ณ บดน ขอใหการประชม

บรรลผลทสามารถนาไปปฏบตและขยายผลออกไปไดกวาง เพอความเจรญยงยนในทกชมชน สบ

ตอไป ”

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

97

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

พระราชดารสทเกยวของกบทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา

1) วนท 9 กมภาพนธ พ.ศ. 2548 ทรงใหเหนความสาคญของการอนรกษ

สงแวดลอมและวฒนธรรม เพอชนรนหลง

พระราชดารสในพธเปดการสมมนา เรอง การอนรกษสงแวดลอมวฒนธรรมหวขอแนว

ทางการอนรกษเชงบรณาการเพอนาไปสการพฒนาทยงยน จดโดยกระทรวงทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม ณ ศนยประชมแหงชาตสรกต ดงความตอนหนงวา

“.....ความเจรญกาวหนาทเปนไปอยางรวดเรวในทก ๆ ดาน มผลกระทบใหวถชวตดงเดมของคน และสภาพแวดลอมของชมชนเปลยนแปลงไป ชมชนทยงคงรกษาวถชวตตามแบบ อยางท

มมาแตเดม ในปจจบนแทบไมมเหลอใหชนรนหลงไดซมซบความงามของวฒนธรรมทตกทอดมา

แตอดต ชมชนเหลานเปนตวอยางทดของคาวาความพอเพยง คนในชมชนพงพาอาศยกนได และ

อยรวมกนอยางสงบสข มขนบประเพณอนดงาม ภมปญญาชาญฉลาด ชมชนลกษณะนมคณคา

ทางวฒนธรรมและจตใจ เปนประโยชนดานการศกษาในแงมมตาง ๆ  ปจจบนมใหเหนเพยงไมกแหง หากไมชวยกนอนรกษไวกจะสญสลายไปอยางนาเสยดาย....”

2) วนท 3 พฤศจกายน พ.ศ. 2551 ทรงใหเหนความสาคญของพพธภณฑทองถน พระราชดารสในงานเทศกาลพพธภณฑทองถน พ.ศ. 2551 ณ หอประชมศนย

มานษยวทยาสรนธร (องคการมหาชน) ดงความตอนหนงวา “....พพธภณฑทองถนเปนทเกบรวบรวมวตถสงของ บนทกเรองราว ความรความเขาใจ

เกยวกบประวตศาสตร ศลปวฒนธรรม การดาเนนชวตและความเปลยนแปลงของผคนในทองถน

ตาง ๆ การทพพธภณฑทองถนจานวนมากจากทวทกภมภาคของประเทศมารวมกจกรรมกนใน

ครงน เปนโอกาสอนดทผเขาชมงานจะไดศกษาขอมลความรเบองตนของพพธภณฑทองถนหลาย

แหงไดในคราวเดยว ขณะเดยวกนผดาเนนงานพพธภณฑทองถนกจะไดเรยนรลกษณะความคลาย

คลงหรอแตกตาง  และแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน  อนจะนาไปสความรวมมอเพอ

พฒนาพพธภณฑทองถนใหกาวหนา สามารถทาหนาทเปนแหลงเรยนรของคนทงในและนอกทอง

ถนไดอยางเขมแขงยงยน...”

3) วนท 20 มถนายน พ.ศ. 2553 ทรงใหอนรกษภมปญญาไทย “ยางรก”

พระราชดารสในการประชมวชาการนานาชาต ศกษายางรกเพออนรกษภมปญญาไทย

อนเนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร “Study of

Oriental Lacquer Initiated by H.R.H. Princess Maha Chakri Sirindhorn for Revitalization of

Thai Wisdom” โดยกรมศลปากร กรมปาไม และกรมสงเสรมอตสาหกรรม ณ หองประชม โรง

แรมอมพเรยล ควนสปารค ดงความตอนหนงวา

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

98

“....คนในซกโลกตะวนออกหลายเชอชาตรจกนายางรกมาใชประโยชนมานานนบพน ๆ

ปทงในชวตประจาวน ไดแก การใชยางรกเคลอบพนไมใหสวยงามคงทน หรอภาชนะสานให

บรรจของเหลวได และใชในงานศลปะ คนไทยกใชยางรกเปนวสดสาคญในการสรางสรรคงาน

ประณตศลปขนสงมาเปนเวลานาน งานลงรกปดทอง เขยนลายรดนา งานชางประดบมก ประดบ

กระจกหรองานหตถกรรมทวไป เชน การทาเครองเขน ลวนตองใชยางรกคณภาพดเปน

องคประกอบสาคญ ยางรกทดควรเปนยางรกธรรมชาตทมคณภาพ ซงนบวนจะขาดแคลน เพราะ

ไมรกมนอยลง เปนเหตใหมการใชสารเคมเจอปน ทาใหยางรกมคณภาพตา ไมคงทน ใชงานได

ไมด การวจยและพฒนาสายพนธรก สงเสรมการปลกไมรกสายพนธทใหยางรกคณภาพสงใน

ทองถนทมภมประเทศเหมาะสม จะเปนประโยชนอยางกวางขวางหลายสถานในระยะยาว เปน

การแกตนเหตแหงปญหา อนจะชวยใหการอนรกษสบสานภมปญญาและศลปะไทยเปนไปอยาง

ยงยน....”

4) วนท 25 สงหาคม พ.ศ. 2553 ทรงใหอนรกษภมปญญาไทย “ผาไหม”

พระราชดารสในงานประชมสมมนาวชาการหมอนไหมอาเซยนและงานตรานกยงพระ

ราชทาน สบสานตานานไหมไทย ครงท 5 ประจาป พ.ศ. 2553 ณ ศนยแสดงสนคาและการ

ประชมนานาชาตอมแพค เมองทองธาน ดงความตอนหนงวา

“...ผาไหมเปนสนคาสาคญมาแตโบราณกาล ในเสนทางแพรไหมอนลอชอ ผาไหมเปนสายใยทเชอมโยงซกโลกตะวนออกและตะวนตกเขาดวยกน นาผคนจากทงสองซกโลกมาพบปะทาความรจก ทาใหเกดการถายทอดวฒนธรรมดานตาง ๆ ระหวางกน ผาไหมเปนเครองหมายบง

บอกความเจรญ ความมอารยธรรมและภมปญญาของชนชาตนน ๆ ผาไหมจงมไดมความหมายเพยงเปนอาภรณประดบกาย หรอความหมายทางเศรษฐกจเทานน

ในประเทศไทย ผาไหมกเปนสวนหนงของวฒนธรรมและวถชวต คนไทยรจกปลกหมอนเลยงไหมและทอผาไหมใชมาเปนเวลานาน ลวดลายผาในแตละภมภาคมอตลกษณประจาถน เมอพจารณาจะสามารถเชอมโยงไปถงวถชวตของผคน จนตนาการและความคดสรางสรรคจากภม

ปญญาของคนในทองถน ทสบทอดมาหลายชวอายคน

สมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ ทรงเปนผนาในการใชผาไหมทราษฎรเปนผทอ ทรงสงเสรมและพฒนาการปลกหมอนเลยงไหม และวธการทอผาไหมของราษฎรในทองถนตาง ๆ ใหมความสวยงาม มคณภาพดยงขน เพอสรางรายไดใหแกครอบครวราษฎรเอง และยงเปนการอนรกษภาคสวนของวฒนธรรมไทยใหคงอย ปจจบนคนไทยนยมใชผาไหมไทยกนแพร

หลาย ผาไหมไทยยงมชอเสยงเปนทรจก ทารายไดใหประเทศชาตเปนอนมาก...

102

ประสบ

ปฏรป

พระรา

1.

2. 3.

4.

5.

6.

7.

8.

เรอง

เพ

บความสาเรจ

ระบบราชกา

ชดารฯ ดงต

ดร.อา

ศ.ดร.

เลขาธ

โครงก

รองผอ

พระรา

(นายพ

เลขาธ

เนองม

ผอาน

ผบญช

ผบญช

โครงการอ

สมเดจพ

สมเดจพ

แตงตงคณ

พอใหการดาเ

จเปนผลประ

าร การนจง

อไปน

าพล เสนาณ

ธระ สตะบต

ธการพระราช

การอนรกษพ

อานวยการโค

าชดารฯ

พรชย จฑาม

ธการคณะกร

มาจากพระรา

นวยการสานก

ชาการทหารเ

ชาการทหารอ

อนรกษพนธ

พระเทพรต

โดย

พระเทพรต

ประกาศ

ณะกรรมการ

เนนงานของโ

โยชนแท แล

งแตงตงคณะ

ณรงค

ตร

ชวง ในฐานะผ

นธกรรมพช

ครงการอนรก

าศ)

รมการพเศษ

าชดาร

กงบประมาณ

เรอ

อากาศ

104

ธกรรมพชอ

นราชสดาฯ

ยพระราชา

นราชสดาฯ

ศท อพ.สธ.

โครงการอน

โครงการอนร

ละใหเปนไปต

ะกรรมการโ

ผอานวยการ

อนเนองมาจ

กษพนธกรรม

ษเพอประสาน

อนเนองมา

ฯ สยามบร

นญาต

ฯ สยามบร

51 /255

รกษพนธกร

รกษพนธกรร

ตามการปรบ

โครงการอนร

ากพระราชด

มพชอนเนอง

นงานโครงกา

าจากพระรา

รมราชกมา

รมราชกมา

9

รมพชอนเนอ

รมพชอนเนอ

บโครงสรางห

รกษพนธกร

ดารฯ

มาจาก

ารอน

าชดาร

ร

ร

องมาจากพระ

งมาจากพระ

หนวยงานใหม

รรมพชอนเน

กรรมการท

กรรมการท

ประธานกร

รองประธา

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

ะราชดารฯ

ะราชดาร ฯ

ม ตามการ

นองมาจาก

ทปรกษา

ทปรกษา

รรมการ

านกรรมการ

105

9. ผบญชาการหนวยบญชาการทหารพฒนา กรรมการ

10. ผบญชาการกองบญชาการตารวจตระเวนชายแดน กรรมการ

11.

12.

ปลดกระทรวงศกษาธการ

ปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

กรรมการ

กรรมการ

13. ผอานวยการองคการสวนสตวในพระบรมราชปถมภ กรรมการ

14. ผอานวยการองคการสวนพฤกษศาสตร กรรมการ

15. ผวาการการไฟฟานครหลวง กรรมการ

16. ผวาการการไฟฟาสวนภมภาค กรรมการ

17. ผวาการการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย กรรมการ

18. ผวาการการเคหะแหงชาต กรรมการ

19. อธบดกรมปาไม กรรมการ

20. อธบดกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช กรรมการ

21. อธบดกรมวชาการเกษตร กรรมการ

22. อธบดกรมสงเสรมการเกษตร กรรมการ

23. อธบดกรมสงเสรมสหกรณ กรรมการ

24. อธบดกรมประมง กรรมการ

25. อธบดกรมชลประทาน กรรมการ

26. อธบดกรมพฒนาทดน กรรมการ

27. อธบดกรมทรพยากรธรณ กรรมการ

28. อธบดกรมการขาว กรรมการ

29. อธบดกรมทรพยากรนา กรรมการ

30. อธบดกรมทรพยากรนาบาดาล กรรมการ

31. อธบดกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง กรรมการ

32. อธบดกรมวทยาศาสตรบรการ กรรมการ

33. อธบดกรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก กรรมการ

34. อธบดกรมสงเสรมการปกครองทองถน กรรมการ

35. อธบดกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม กรรมการ

36. เลขาธการสภาการศกษา กรรมการ

37. เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กรรมการ

38. เลขาธการคณะกรรมการการอาชวศกษา กรรมการ

106

39. เลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา กรรมการ

40. เลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต กรรมการ

41. เลขาธการคณะกรรมการออยและนาตาลทราย กรรมการ

42.

43.

เลขาธการสานกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม

เลขาธการสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม

กรรมการ

กรรมการ

44. ผวาการสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย กรรมการ

45. ผอานวยการศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต กรรมการ

46. ผอานวยการศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอร

แหงชาต

กรรมการ

47. ผอานวยการสถาบนสารสนเทศทรพยากรนาและการเกษตร

(องคการมหาชน)

กรรมการ

48. ผอานวยการองคการเภสชกรรม กรรมการ

49. ผอานวยการองคการสงเสรมกจการโคนมแหงประเทศไทย กรรมการ

50. อธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรรมการ

51. อธการบดจฬาลงกรณมหาวทยาลย กรรมการ

52. อธการบดมหาวทยาลยแมโจ กรรมการ

53. อธการบดสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง กรรมการ

54. อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร กรรมการ

55. อธการบดมหาวทยาลยเชยงใหม กรรมการ

56. อธการบดมหาวทยาลยขอนแกน กรรมการ

57. อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร กรรมการ

58. อธการบดมหาวทยาลยมหดล กรรมการ

59. อธการบดมหาวทยาลยสงขลานครนทร กรรมการ

60. อธการบดมหาวทยาลยบรพา กรรมการ

61. อธการบดมหาวทยาลยนเรศวร กรรมการ

62. อธการบดมหาวทยาลยศลปากร กรรมการ

63. อธการบดมหาวทยาลยรามคาแหง กรรมการ

64. อธการบดมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรรมการ

65. อธการบดมหาวทยาลยวงษชวลตกล กรรมการ

107

66. อธการบดมหาวทยาลยพะเยา กรรมการ

67. อธการบดมหาวทยาลยรงสต กรรมการ

68. อธการบดมหาวทยาลยกรงเทพ กรรมการ

69. อธการบดมหาวทยาลยทกษณ กรรมการ

70. อธการบดมหาวทยาลยอบลราชธาน กรรมการ

71. อธการบดมหาวทยาลยพายพ กรรมการ

72. อธการบดมหาวทยาลยวลยลกษณ กรรมการ

73. อธการบดมหาวทยาลยเนชน กรรมการ

74. อธการบดมหาวทยาลยแมฟาหลวง กรรมการ

75. อธการบดมหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร กรรมการ

76. อธการบดมหาวทยาลยสวนดสต กรรมการ

77. อธการบดมหาวทยาลยมหาสารคาม กรรมการ

78.

79.

อธการบดมหาวทยาลยกาฬสนธ

อธการบดมหาวทยาลยสยาม

กรรมการ

กรรมการ

80. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม กรรมการ

81. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ กรรมการ

82. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน กรรมการ

83. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช กรรมการ

84. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ กรรมการ

85. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏสงขลา กรรมการ

86. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา กรรมการ

87. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏเชยงราย กรรมการ

88. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม กรรมการ

89. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร กรรมการ

90. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม กรรมการ

91. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร กรรมการ

92. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน กรรมการ

93. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม กรรมการ

94. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏเลย กรรมการ

95. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา กรรมการ

108

96. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏเพชรบร กรรมการ

97. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค กรรมการ

98. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏสกลนคร กรรมการ

99. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏบรรมย กรรมการ

100. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม กรรมการ

101. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน กรรมการ

102. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ

ในพระบรมราชปถมภ

กรรมการ

103. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏรอยเอด กรรมการ

104. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏสรนทร กรรมการ

105. อธการบดมหาวทยาลยราชภฏชยภม กรรมการ

106. อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร กรรมการ

107. อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา กรรมการ

108. อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน กรรมการ

109. อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออก กรรมการ

110. อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร กรรมการ

111. อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย กรรมการ

112. อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ กรรมการ

113. อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร กรรมการ

114. อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม กรรมการ

115. ผอานวยการสานกงานพฒนาเศรษฐกจจากฐานชวภาพ

(องคการมหาชน)

กรรมการ

116. ผอานวยการองคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต กรรมการ

117. ผอานวยการองคการอตสาหกรรมปาไม กรรมการ

118. ผอานวยการสานกงานพพธภณฑเกษตรเฉลมพระเกยรต

(องคการมหาชน)

กรรมการ

119. ผอานวยการสานกงานรฐบาลอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) กรรมการ

120. ผวาราชการจงหวดขอนแกน กรรมการ

121. ผวาราชการจงหวดจนทบร กรรมการ

122. ผวาราชการจงหวดชมพร กรรมการ

123. ผวาราชการจงหวดปราจนบร กรรมการ

109

124. ผวาราชการจงหวดสราษฎรธาน กรรมการ

125. ผวาราชการจงหวดหนองคาย กรรมการ

126. ผวาราชการจงหวดชลบร กรรมการ

127. ผวาราชการจงหวดภเกต กรรมการ

128. ผวาราชการจงหวดลพบร กรรมการ

129. ผวาราชการจงหวดนนทบร กรรมการ

130. ผวาราชการจงหวดนาน กรรมการ

131. ผวาราชการกรงเทพมหานคร กรรมการ

132. ผวาราชการจงหวดนครราชสมา กรรมการ

133. ผวาราชการจงหวดนครสวรรค กรรมการ

134. ผวาราชการจงหวดกาญจนบร กรรมการ

135. ผวาราชการจงหวดประจวบครขนธ กรรมการ

136. ผวาราชการจงหวดอตรดตถ กรรมการ

137. ผวาราชการจงหวดนครนายก กรรมการ

138. ผวาราชการจงหวดปตตาน กรรมการ

139. ผวาราชการจงหวดเชยงใหม กรรมการ

140. ผวาราชการจงหวดอบลราชธาน กรรมการ

141. ผวาราชการจงหวดพษณโลก กรรมการ

142. ผวาราชการจงหวดอานาจเจรญ กรรมการ

143. ผวาราชการจงหวดปทมธาน กรรมการ

144. ผวาราชการจงหวดระนอง กรรมการ

145. ผวาราชการจงหวดเพชรบรณ กรรมการ

146. ผวาราชการจงหวดพทลง กรรมการ

147. ผวาราชการจงหวดแพร กรรมการ

148. ผวาราชการจงหวดตรง กรรมการ

149. ผวาราชการจงหวดสระแกว กรรมการ

150. ผวาราชการจงหวดพะเยา กรรมการ

151. ผวาราชการจงหวดบงกาฬ กรรมการ

152. ผวาราชการจงหวดตาก กรรมการ

153. ผวาราชการจงหวดพงงา กรรมการ

15

15

15

15

15

15

16

16

16

16

หนาทแ

หรอสน

เสนอร

เนองม

โดยพร

อนรกษ

ตามเป

54. ผวารา

55. ผวารา

56. ผวารา

57. ผวารา

58.

59.

ผวารา

ผวารา

60. ประธา

61. ประธา

62. ราชเล

สยาม

63. รองหว

อนเนอ

(ดร.ป

และอานาจข

-รบนโยบา

นบสนน โครง

-หวหนาส

รายชอผานเ

าจากพระรา

ระราชานญาต

-หวหนาส

ษพนธกรรมพ

ปาหมายวตถป

าชการจงหวด

าชการจงหวด

าชการจงหวด

าชการจงหวด

าชการจงหวด

าชการจงหวด

านมลนธฟน

านมลนธสถา

ลขานการในพ

บรมราชกมา

วหนาสานกง

องมาจากพร

ปยรษฎ ปรญ

องคณะกรรม

ายและกรอบ

งการอนรกษ

วนราชการ ห

เลขาธการพ

าชดารฯ เพอ

ต

วนราชการ ห

พชอนเนองม

ประสงค

ทงน ต

ในฐานะผอ

ดสพรรณบร

ดกระบ

ดสมทรปราก

ดสระบร

ดศรสะเกษ

ดยะลา

นฟทรพยากรท

าบนวจยเพอ

พระองคสมเด

าร

งานโครงการ

ะราชดารฯ ฝ

ญาพงษ เจร

มการ

บการดาเนน

ษพนธกรรมพ

หนวยงาน แ

พระราชวง ใ

นาความกรา

หนวยงานแล

มาจากพระร

ตงแตวนท 1

อานวยการโค

110

การ

ทะเลสยาม

การพฒนาป

ดจพระเทพรต

อนรกษพนธ

ฝายวชาการ

ญทรพย)

นงานของสวน

พชอนเนองมา

และองคกร ไ

ในฐานะผ อา

าบบงคมทลท

ละองคกร อา

าชดารฯ ใน

ตลาคม พ

(นายจราย

เลขา

ครงการอนรก

ประเทศไทย (

ตนราชสดาฯ

ธกรรมพช

นราชการ ห

าจากพระราช

ปแตงตงคณ

านวยการโค

ทราบฝาละอ

านวยการ สน

นพนทและเขต

.ศ. 2559 ถ

ย อศรางกร ณ

าธการพระรา

กษพนธกรรม

(TDRI )

หนวยงานใน

ชดารฯ

ะกรรมการด

ครงการอนร

อองพระบาท

นบสนนใหกา

ตความรบผด

ถง 30 กนยา

ณ อยธยา)

าชวง

มพชอนเนอง

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการ

กรรมการแ

การสนองพร

ดาเนนงานข

รกษพนธกร

ขอพระราชท

ารดาเนนงาน

ดชอบของตน

ายน พ.ศ. 25

มาจากพระร

และเลขานกา

ระราชดาร

องตน โดย

รรมพชอน

ทานแตงตง

นโครงการ

นใหเปนไป

564

ราชดารฯ

าร

สวนรา

อนรกษ

ทมระย

อนรกษ

คณะท

รตนรา

เรอง

อนเนอง

ตา

าชการ มหาว

ษพนธกรรมพ

ยะเวลาการด

เพ

ษพนธกรรม

างานจดทาแ

าชสดาฯ สยา

โครงการ

สมเด

งแตงตง คณ

งมาจากพระ

ระยะ 5 ป

ามทโครงการ

วทยาลย สถา

พชอนเนองม

าเนนงานโคร

อเปนกรอบ

พชอนเนองม

แผนแมบทโค

ามบรมราชกม

รอนรกษพนธ

ดจพระเทพร

ประกาศ

ณะทางานจด

ราชดาร สม

ปทหก (1 ต

รอนรกษพนธ

าบนการศกษ

าจากพระรา

รงการฯ สอ

แผนแมบท

มาจากพระร

ครงการอนรก

มาร ในระยะ

112

ธกรรมพชอน

รตนราชสดา

ศ อพ.สธ ท

ทาแผนแมบ

มเดจพระเทพ

ตลาคม 255

ธกรรมพชอน

ษา รวมสนอง

ชดาร ฯ ระย

ดคลองกบแผ

ในการดาเน

ราชดารฯ ป

กษพนธกรรม

ะ 5 ปทหก (

นเนองมาจา

ฯ สยามบรม

80/255

บทโครงการ

พรตนราชสด

59 – 30 กน

นเนองมาจาก

งพระราชดาร

ยะ 5 ปทหก

ผนพฒนาเศร

นนงาน และ

ระสบความส

มพชอนเนอง

1 ตลาคม 25

ากพระราชด

มราชกมาร

9

อนรกษพนธ

ดาฯ สยามบ

นยายน 256

กพระราชดา

ร ดาเนนงา

(ตลาคม 25

รษฐกจและส

ะเพอใหการด

สาเรจเปนผล

งมาจากพระร

559 – 30 ก

ดาร

ธกรรมพช

บรมราชกมา

64)

ารฯ พรอมดว

านในแผนแม

559 – กนยา

สงคมแหงชาต

ดาเนนงานข

ลประโยชนแ

ราชดาร สม

กนยายน 25

าร

วยหนวยงาน

บทโครงการ

ายน 2564)

ต ฉบบท 12

ของโครงการ

แท จงแตงตง

เดจพระเทพ

564) ดงน

น

ร

)

ร

ง

พ

113

คณะทางานจดทาแผนแมบทโครงการอนรกษพนธกรรมพช

อนเนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

ในระยะ 5 ปทหก (1 ตลาคม 2559 – 30 กนยายน 2564)

1. กลมความมนคงทางทรพยากร

1. รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ประธานคณะทางาน

(นายพรชย จฑามาศ)

2. ผแทนผบญชาการทหารเรอ คณะทางาน

3. ผแทนผบญชาการหนวยบญชาการทหารพฒนา คณะทางาน

4. ผแทนผบญชาการ กองบญชาการตารวจตระเวนชายแดน คณะทางาน

5. ผแทนผบญชาการทหารอากาศ คณะทางาน

6. เลขานการคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก เลขานการคณะทางาน

พระราชดารฯ (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย)

7. นางอรศรา บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

8. นางสาวสญาณกา ลาเจยกเทศ ผชวยเลขานการคณะทางาน

9. นางมนวด สมบรณทรพย ผชวยเลขานการคณะทางาน

10. นายนรตต บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

11. นางสาวอนทรา จารเพง ผชวยเลขานการคณะทางาน

12. นางสาวศรกล เกษา ผชวยเลขานการคณะทางาน

13. นางสาวอรชร โชตญาณวงษ ผชวยเลขานการคณะทางาน

14. นางสาวกาไล เรยนหตถกรรม ผชวยเลขานการคณะทางาน

2. กลมสรางจตสานกในการอนรกษทรพยากร

1. รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ประธานคณะทางาน

(นายพรชย จฑามาศ)

2. ผแทนปลดกระทรวงศกษาธการ คณะทางาน

3. ผแทนเลขาธการสภาการศกษา คณะทางาน

4. ผแทนเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน คณะทางาน

5. ผแทนเลขาธการคณะกรรมการการอาชวศกษา คณะทางาน

6. ผแทนเลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา คณะทางาน

7. ผแทนผอานวยการสถาบนสารสนเทศทรพยากรนาและการเกษตร คณะทางาน

8. ผแทนผอานวยการสานกงานพพธภณฑเกษตรเฉลมพระเกยรตฯ(องคการมหาชน)คณะทางาน

9. ผแทนผอานวยการองคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต คณะทางาน

10. เลขานการคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก เลขานการคณะทางาน

พระราชดารฯ (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย)

11. นางอรศรา บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

12. นางสาวสญาณกา ลาเจยกเทศ ผชวยเลขานการคณะทางาน

13. นางมนวด สมบรณทรพย ผชวยเลขานการคณะทางาน

14. นายนรตต บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

15. นางสาวอนทรา จารเพง ผชวยเลขานการคณะทางาน

16. นางสาวศรกล เกษา ผชวยเลขานการคณะทางาน

114

17. นางสาวอรชร โชตญาณวงษ ผชวยเลขานการคณะทางาน

18. นางสาวกาไล เรยนหตถกรรม ผชวยเลขานการคณะทางาน

3. กลมสวนราชการทเกยวกบทรพยากรชวภาพ

1. รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ประธานคณะทางาน

(นายพรชย จฑามาศ)

2. ผแทนอธบดกรมปาไม คณะทางาน

3. ผแทนอธบดกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช คณะทางาน

4. ผแทนอธบดกรมวชาการเกษตร คณะทางาน

5. ผแทนอธบดกรมสงเสรมการเกษตร คณะทางาน

6. ผแทนอธบดกรมสงเสรมสหกรณ คณะทางาน

7. ผแทนอธบดกรมประมง คณะทางาน

8. ผแทนอธบดกรมชลประทาน คณะทางาน

9. ผแทนอธบดกรมพฒนาทดน คณะทางาน

10. ผแทนอธบดกรมทรพยากรธรณ คณะทางาน

11. ผแทนเลขาธการคณะกรรมการออยและนาตาลทราย คณะทางาน

12. ผแทนอธบดกรมทรพยากรนา คณะทางาน

13. ผแทนอธบดกรมทรพยากรนาบาดาล คณะทางาน

14. ผแทนอธบดกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง คณะทางาน

15. ผแทนอธบดกรมการขาว คณะทางาน

16. ผแทนผอานวยการองคการสวนสตวในพระบรมราชปถมภ คณะทางาน

17. ผแทนผอานวยการองคการสวนพฤกษศาสตร คณะทางาน

18. ผแทนผวาการการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย คณะทางาน

19. เลขานการคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก เลขานการคณะทางาน

พระราชดารฯ (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย)

20. นางอรศรา บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

21. นางสาวสญาณกา ลาเจยกเทศ ผชวยเลขานการคณะทางาน

22. นางมนวด สมบรณทรพย ผชวยเลขานการคณะทางาน

23. นายนรตต บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

24. นางสาวอนทรา จารเพง ผชวยเลขานการคณะทางาน

25. นางสาวศรกล เกษา ผชวยเลขานการคณะทางาน

26. นางสาวอรชร โชตญาณวงษ ผชวยเลขานการคณะทางาน

27. นางสาวกาไล เรยนหตถกรรม ผชวยเลขานการคณะทางาน

4. กลมการอนรกษและใชประโยชนจากทรพยากร

1. รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ประธานคณะทางาน

(นายพรชย จฑามาศ)

2. ผแทนอธบดกรมวทยาศาสตรบรการ คณะทางาน

3. ผแทนผอานวยการองคการเภสชกรรม คณะทางาน

4. ผแทนอธบดกรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก คณะทางาน

5. ผแทนผอานวยการศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต คณะทางาน

6. ผแทนผวาการสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย คณะทางาน

115

7. ผแทนผอานวยการสานกงานพฒนาเศรษฐกจจากฐานชวภาพ (องคการมหาชน) คณะทางาน

8. ผแทนผอานวยการองคการอตสาหกรรมปาไม คณะทางาน

9. ผแทนผอานวยการองคการสงเสรมกจการโคนมแหงประเทศไทย คณะทางาน

10. เลขานการคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก เลขานการคณะทางาน

พระราชดารฯ (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย)

11. นางอรศรา บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

12. นางสาวสญาณกา ลาเจยกเทศ ผชวยเลขานการคณะทางาน

13. นางมนวด สมบรณทรพย ผชวยเลขานการคณะทางาน

14. นายนรตต บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

15. นางสาวอนทรา จารเพง ผชวยเลขานการคณะทางาน

16. นางสาวศรกล เกษา ผชวยเลขานการคณะทางาน

17. นางสาวอรชร โชตญาณวงษ ผชวยเลขานการคณะทางาน

18. นางสาวกาไล เรยนหตถกรรม ผชวยเลขานการคณะทางาน

5. กลมมหาวทยาลยทรวมสนองพระราชดาร

1. รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ประธานคณะทางาน

(นายพรชย จฑามาศ)

2. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร คณะทางาน

3. ผแทนอธการบดจฬาลงกรณมหาวทยาลย คณะทางาน

4. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยแมโจ คณะทางาน

5. ผแทนอธการบดสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง คณะทางาน

6. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร คณะทางาน

7. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเชยงใหม คณะทางาน

8. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยขอนแกน คณะทางาน

9. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร คณะทางาน

10. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยมหดล คณะทางาน

11. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยสงขลานครนทร คณะทางาน

12. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยบรพา คณะทางาน

13. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยนเรศวร คณะทางาน

14. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยศลปากร คณะทางาน

15. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยรามคาแหง คณะทางาน

16. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ คณะทางาน

17. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยวงษชวลตกล คณะทางาน

18. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยรงสต คณะทางาน

19. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยพะเยา คณะทางาน

20. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยทกษณ คณะทางาน

21. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยอบลราชธาน คณะทางาน

22. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยกรงเทพ คณะทางาน

23. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยพายพ คณะทางาน

24. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยวลยลกษณ คณะทางาน

25. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเนชน คณะทางาน

26. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยแมฟาหลวง คณะทางาน

116

27. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร คณะทางาน

28. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยสวนดสต คณะทางาน

29. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยมหาสารคาม คณะทางาน

30. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยกาฬสนธ คณะทางาน

31. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยสยาม คณะทางาน

32. เลขานการคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก เลขานการคณะทางาน

พระราชดารฯ (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย)

33. นางอรศรา บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

34. นางสาวสญาณกา ลาเจยกเทศ ผชวยเลขานการคณะทางาน

35. นางมนวด สมบรณทรพย ผชวยเลขานการคณะทางาน

36. นายนรตต บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

37. นางสาวอนทรา จารเพง ผชวยเลขานการคณะทางาน

38. นางสาวศรกล เกษา ผชวยเลขานการคณะทางาน

39. นางสาวอรชร โชตญาณวงษ ผชวยเลขานการคณะทางาน

40. นางสาวกาไล เรยนหตถกรรม ผชวยเลขานการคณะทางาน

6. กลมมหาวทยาลยราชภฏ และ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

1. รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ประธานคณะทางาน

(นายพรชย จฑามาศ)

2. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม คณะทางาน

3. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ คณะทางาน

4. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน คณะทางาน

5. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช คณะทางาน

6. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ คณะทางาน

7. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏสงขลา คณะทางาน

8. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา คณะทางาน

9. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏเชยงราย คณะทางาน

10. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร คณะทางาน

11. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏนครปฐม คณะทางาน

12. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร คณะทางาน

13. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม คณะทางาน

14. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน คณะทางาน

15. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม คณะทางาน

16. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา คณะทางาน

17. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏเลย คณะทางาน

18. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏเพชรบร คณะทางาน

19. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค คณะทางาน

20. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏสกลนคร คณะทางาน

21.ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏบรรมย คณะทางาน

22. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม คณะทางาน

23. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน คณะทางาน

24. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ คณะทางาน

117

25. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏรอยเอด คณะทางาน

26. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏสรนทร คณะทางาน

27. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยราชภฏชยภม คณะทางาน

28. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร คณะทางาน

29. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา คณะทางาน

30. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน คณะทางาน

31. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลภาคตะวนออก คณะทางาน

32. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร คณะทางาน

33. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย คณะทางาน

34. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ คณะทางาน

35. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร คณะทางาน

36. ผแทนอธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม คณะทางาน

37. เลขานการคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก เลขานการคณะทางาน

พระราชดารฯ (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย)

38. นางอรศรา บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

39. นางสาวสญาณกา ลาเจยกเทศ ผชวยเลขานการคณะทางาน

40. นางมนวด สมบรณทรพย ผชวยเลขานการคณะทางาน

41. นายนรตต บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

42. นางสาวอนทรา จารเพง ผชวยเลขานการคณะทางาน

43. นางสาวศรกล เกษา ผชวยเลขานการคณะทางาน

44. นางสาวอรชร โชตญาณวงษ ผชวยเลขานการคณะทางาน

45. นางสาวกาไล เรยนหตถกรรม ผชวยเลขานการคณะทางาน

7. กลมนโยบายในเรองของทรพยากร

1. รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ประธานคณะทางาน

(นายพรชย จฑามาศ)

2. ผแทนเลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต คณะทางาน

3. ผแทนอธบดกรมสงเสรมการปกครองทองถน คณะทางาน

4. ผแทนสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม คณะทางาน

5. ผแทนสานกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม คณะทางาน

6. เลขานการคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก เลขานการคณะทางาน

พระราชดารฯ (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย)

7. นางอรศรา บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

8. นางสาวสญาณกา ลาเจยกเทศ ผชวยเลขานการคณะทางาน

9. นางมนวด สมบรณทรพย ผชวยเลขานการคณะทางาน

10. นายนรตต บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

11. นางสาวอนทรา จารเพง ผชวยเลขานการคณะทางาน

12. นางสาวศรกล เกษา ผชวยเลขานการคณะทางาน

13. นางสาวอรชร โชตญาณวงษ ผชวยเลขานการคณะทางาน

14. นางสาวกาไล เรยนหตถกรรม ผชวยเลขานการคณะทางาน

118

8. กลมจงหวดทรวมสนองพระราชดาร

1. รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ประธานคณะทางาน

(นายพรชย จฑามาศ)

2. ผแทนผวาราชการจงหวดขอนแกน คณะทางาน

3. ผแทนผวาราชการจงหวดจนทบร คณะทางาน

4. ผแทนผวาราชการจงหวดชมพร คณะทางาน

5. ผแทนผวาราชการจงหวดปราจนบร คณะทางาน

6. ผแทนผวาราชการจงหวดสราษฎรธาน คณะทางาน

7. ผแทนผวาราชการจงหวดหนองคาย คณะทางาน

8. ผแทนผวาราชการจงหวดชลบร คณะทางาน

9. ผแทนผวาราชการจงหวดภเกต คณะทางาน

10. ผแทนผวาราชการจงหวดลพบร คณะทางาน

11. ผแทนผวาราชการจงหวดนนทบร คณะทางาน

12. ผแทนผวาราชการจงหวดนาน คณะทางาน

13. ผแทนผวาราชการกรงเทพมหานคร คณะทางาน

14. ผแทนผวาราชการจงหวดนครราชสมา คณะทางาน

15. ผแทนผวาราชการจงหวดนครสวรรค คณะทางาน

16. ผแทนผวาราชการจงหวดกาญจนบร คณะทางาน

17. ผแทนผวาราชการจงหวดประจวบครขนธ คณะทางาน

18. ผแทนผวาราชการจงหวดอตรดตถ คณะทางาน

19. ผแทนผวาราชการจงหวดปตตาน คณะทางาน

20. ผแทนผวาราชการจงหวดนครนายก คณะทางาน

21. ผแทนผวาราชการจงหวดเชยงใหม คณะทางาน

22. ผแทนผวาราชการจงหวดอบลราชธาน คณะทางาน

23. ผแทนผวาราชการจงหวดพษณโลก คณะทางาน

24. ผแทนผวาราชการจงหวดอานาจเจรญ คณะทางาน

25. ผแทนผวาราชการจงหวดปทมธาน คณะทางาน

26. ผแทนผวาราชการจงหวดระนอง คณะทางาน

27. ผแทนผวาราชการจงหวดเพชรบรณ คณะทางาน

28. ผแทนผวาราชการจงหวดพทลง คณะทางาน

29. ผแทนผวาราชการจงหวดแพร คณะทางาน

30. ผแทนผวาราชการจงหวดตรง คณะทางาน

31. ผแทนผวาราชการจงหวดสระแกว คณะทางาน

32. ผแทนผวาราชการจงหวดพะเยา คณะทางาน

33. ผแทนผวาราชการจงหวดบงกาฬ คณะทางาน

34. ผแทนผวาราชการจงหวดตาก คณะทางาน

35. ผแทนผวาราชการจงหวดพงงา คณะทางาน

36. ผแทนผวาราชการจงหวดสพรรณบร คณะทางาน

37. ผแทนผวาราชการจงหวดกระบ คณะทางาน

38. ผแทนผวาราชการจงหวดสมทรปราการ คณะทางาน

39. ผแทนผวาราชการจงหวดสระบร คณะทางาน

40. ผแทนผวาราชการจงหวดศรสะเกษ คณะทางาน

119

41. ผแทนผวาราชการจงหวดยะลา คณะทางาน

42. เลขานการคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก เลขานการคณะทางาน

พระราชดารฯ (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย)

43. นางอรศรา บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

44. นางสาวสญาณกา ลาเจยกเทศ ผชวยเลขานการคณะทางาน

45. นางมนวด สมบรณทรพย ผชวยเลขานการคณะทางาน

46. นายนรตต บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

47. นางสาวอนทรา จารเพง ผชวยเลขานการคณะทางาน

48. นางสาวศรกล เกษา ผชวยเลขานการคณะทางาน

49. นางสาวอรชร โชตญาณวงษ ผชวยเลขานการคณะทางาน

50. นางสาวกาไล เรยนหตถกรรม ผชวยเลขานการคณะทางาน

9. กลมหนวยงานสนบสนน

1. รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ประธานคณะทางาน

(นายพรชย จฑามาศ)

2. ผแทนเลขาธการคณะกรรมการพเศษเพอประสานงาน คณะทางาน

โครงการอนเนองมาจากพระราชดาร

3. ผแทนผอานวยการสานกงบประมาณ คณะทางาน

4. ผแทนผวาการการไฟฟานครหลวง คณะทางาน

5. ผแทนผวาการการไฟฟาสวนภมภาค คณะทางาน

6. ผแทนผอานวยการศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต คณะทางาน

7. ผแทนผอานวยการสานกงานรฐบาลอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) คณะทางาน

8. ผแทนเลขาธการสานกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม คณะทางาน

9. ผแทนผวาการการเคหะแหงชาต คณะทางาน

10. เลขานการคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก เลขานการคณะทางาน

พระราชดารฯ (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย)

11. นางอรศรา บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

12. นางสาวสญาณกา ลาเจยกเทศ ผชวยเลขานการคณะทางาน

13. นางมนวด สมบรณทรพย ผชวยเลขานการคณะทางาน

14. นายนรตต บาโรส ผชวยเลขานการคณะทางาน

15. นางสาวอนทรา จารเพง ผชวยเลขานการคณะทางาน

16. นางสาวศรกล เกษา ผชวยเลขานการคณะทางาน

17. นางสาวอรชร โชตญาณวงษ ผชวยเลขานการคณะทางาน

18. นางสาวกาไล เรยนหตถกรรม ผชวยเลขานการคณะทางาน

10. กลมภาคเอกชนและมลนธ

1. รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ประธานคณะทางาน

(นายพรชย จฑามาศ)

2. ผแทนประธานมลนธฟนฟทรพยากรทะเลสยาม คณะทางาน

3. ผแทนประธานมลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI) คณะทางาน

4. เลขานการคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก เลขานการคณะทางาน

พระราชดารฯ (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย)

5. นาง

6. นาง

7. นาง

8. นาย

9. นาง

10. นา

11. นา

12. นา

หนาทข

พระเท

พ.ศ. 2

เลขาธ

เปนปร

ราชวน

อรศรา บาโรส

สาวสญาณกา

มนวด สมบร

ยนรตต บาโร

สาวอนทรา จ

งสาวศรกล เ

งสาวอรชร โช

งสาวกาไล เร

ของคณะทา

- ใหจด

พรตนราชสด

2564) เพอน

การพระราช

ระธาน เพอน

นจฉย และพร

ทง

ส

ลาเจยกเทศ

รณทรพย

ส

จารเพง

เกษา

ชตญาณวงษ

ยนหตถกรรม

งานฯ

ทารางแผนแ

ดาฯ สยามบ

นาเสนอคณะ

ชวงในฐานะผ

นาขนทลเกลา

ระราชทานให

งน ตงแตวนท

ในฐานะผอ

แมบทโครงก

รมราชกมาร

กรรมการโค

ผอานวยการ

าฯถวาย สมเ

หใชตอไป

ท 19 ตลาค

อานวยการโค

120

การอนรกษพ

ร ในระยะ 5

รงการอนรก

โครงการอน

ดจพระเทพร

คม พ.ศ. 25

(นายจราย อ

เลขาธ

ครงการอนรก

พนธกรรมพช

ปทหก (1

กษพนธกรรม

นรกษพนธกร

รตนราชสดาฯ

559

อศรางกร ณ

ธการพระราช

กษพนธกรรม

ผชวยเล

ผชวยเล

ผชวยเล

ผชวยเล

ผชวยเล

ผชวยเล

ผชวยเล

ผชวยเล

ชอนเนองมาจ

ตลาคม พ.ศ

มพชอนเนองม

รรมพชอนเน

ฯ สยามบรม

อยธยา)

ชวง

มพชอนเนอง

ลขานการคณะท

ลขานการคณะท

ลขานการคณะท

ลขานการคณะท

ลขานการคณะท

ลขานการคณะท

ลขานการคณะท

ลขานการคณะท

จากพระราช

ศ. 2559 – 3

มาจากพระร

นองมาจากพ

ราชกมาร เพ

มาจากพระร

ทางาน

ทางาน

ทางาน

ทางาน

ทางาน

ทางาน

ทางาน

ทางาน

ชดาร สมเดจ

30 กนยายน

าชดารฯ ทม

ระราชดารฯ

พอทรงมพระ

ราชดารฯ

จ

น

ม

ฯ

ะ

122

ขนตอนการสนองพระราชดาร

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ( อพ.สธ. )

โดยองคการบรหารสวนตาบล หรอเทศบาลตาบล

1. ประชมหารอ คณะกรรมการ/ชมชน เหนชอบและพรอมทจะเขารวมสนองพระราชดารฯ ม

รายงานการประชม

2. นายกองคการบรหารสวนตาบล หรอนายกเทศมนตรตาบล จดทาจดหมายถง เลขาธการ

พระราชวงในฐานะผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ

ตามตวอยาง โดยแนบเอกสารดงน

2.1 สรปการประชม อบต./ เทศบาลตาบล

2.2 รายงานการประชมกลมอนรกษของชมชนตาง ๆ

2.3 แผนท ขอมลพนฐานตาบล...............................

2.4 รางแผนแมบท โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ

ตาบล.......................... ( ฐานทรพยากรทองถน อพ.สธ. - ตาบล................ )

หรอ แผนพฒนาตาบลขององคการบรหารสวนตาบล....... หรอเทศบาลตาบล

........ (อาจสงมาภายหลงได)

3. สงเอกสารทงหมด ใหกบนายพรชย จฑามาศ เพอดาเนนการตอไป

จาหนาซอง ใหกบ

นายพรชย จฑามาศ

รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ สวนจตรลดา

กทม. 10303

4. การดาเนนการตางๆ สามารถดาเนนการไปกอนได เชน การประชมทาความเขาใจ

เบองตน การคดเลอกพนท สาหรบการดาเนนการในกจกรรมตางๆ การจดเตรยมงบประมาณ

องคการบรหาร สวนทองถน

***การสมครเปนสมาชกฐานทรพยากรทองถน

1. หนงสอนาทนายกฯ ลงนาม

2. รายงานการประชมการเขารวมสนองพระราชดาร

ในวาระเพอพจารณา และมมตเหนชอบเปนเอกฉนท

3. ขอมลพนฐานตาบล (แผนพฒนาตาบล)

4. แผนทตาบล (มพกดภมศาสตรและมาตราสวน)

123

ตวอยางจดหมายขอเขารวมสนองพระราชดาร อพ.สธ. ขององคการบรหารสวนตาบล

ท องคการบรหารสวนตาบล........./เทศบาลตาบล.........

ตาบล.....................อาเภอ.........................

จงหวด..................................

วนท......... เดอน................... พ.ศ. 255…..

เรอง การเขารวมสนองพระราชดาร ในโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ

เรยน เลขาธการพระราชวงในฐานะผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก

พระราชดารฯ

สงทสงมาดวย 1. รายงานการประชมองคการบรหารสวนตาบล………………./เทศบาลตาบล.................

2. รายงานการประชมกลมอนรกษของชมชนตางๆ

3. แผนท และขอมลพนฐานตาบล……………………..

4. รางแผนแมบท โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ตาบล

.......................... ( ฐานทรพยากรทองถน อพ.สธ. - ตาบล................ ) หรอ แผนพฒนา

ตาบลขององคการบรหารสวนตาบล.........../เทศบาลตาบล..............

เ น อ ง ด ว ย ท า ง อ ง ค ก า ร บ ร ห า ร ส ว น ต า บ ล …………................… อ า เ ภ อ ……..........................

จงหวด…....................………. ไดรบทราบการดาเนนงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ .สธ .) ททรงสบทอดงานอนรกษทรพยากรของ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว มความศรทธาในพระราชดารททรงทาเพอผลประโยชนแทแกมหาชนชาวไทย จงได

รวมประชมทกภาคสวนในตาบล…………….........… ในการทจะสนองพระราชดาร ในโครงการอนรกษพนธกรรมพชอน

เนองมาจากพระราชดารฯ ดาเนนกจกรรมตางๆ ของโครงการจดทาฐานขอมลทรพยากร ทงทรพยากรกายภาพ

ทรพยากรชวภาพ และ ทรพยากรทางวฒนธรรมและภมปญญา เพอทจะอนรกษและพฒนาทรพยากร

ตาบล……….............….....….. อยางยงยนสเศรษฐกจพอเพยง

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาใหตาบล…….............…………. รวมสนองพระราชดารฯ ตอไปดวย จก

ขอบพระคณยง

ขอแสดงความนบถอ

( )

นายกองคการบรหารสวนตาบล…………..........…./

นายกเทศมนตรตาบล…………..........….

องคการบรการสวนตาบล……………../เทศบาลตาบล.................

โทร. ..........................................................................................

124

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

ฐานทรพยากรทองถน ตาบล.......................

สนองพระราชดารโดย

องคการบรหารสวนตาบล........................ อาเภอ...................... จงหวด......................

(ฐานทรพยากรทองถน อพ.สธ.-ตาบล.......................)

ทมา

จากทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ไดดาเนนกจกรรมโครงการอนรกษ

พนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ในกจกรรมปกปกพนธกรรมพช สารวจเกบรวบรวม

พนธกรรมพช ปลกรกษาพนธกรรมพช อนรกษและใชประโยชนพนธกรรมพช ศนยขอมลพนธกรรม

พช วางแผนพฒนาพนธพช สรางจตสานกในการอนรกษพนธกรรมพช และกจกรรมพเศษสนบสนน

การอนรกษพนธกรรมพช ทาง อบต........................................ ไดรวมประชมรบทราบการดาเนน

โครงการอ นร กษ พน ธกรรมพช อน เ น อ งมาจากพระราชด า ร ฯ และแนวทางท ต าบล

................................... จะเขารวมสนองพระราชดาร การจดทาฐานขอมลทรพยากรทองถน โดยนา

พระราชกระแส สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร “ทาอยางไรใหชมชน มาให

โรงเรยน โดยเฉพาะนกเรยน ชวยในการอนรกษพนธกรรมพช และมการทา DNA Fingerprint ใน

โรงเรยน” การน องคกรปกครองสวนทองถน ชมชน โรงเรยน มสยด ในตาบล..................................

เหนพองตองกน ทจะรวมสนองพระราชดาร ในโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจาก

พระราชดารฯ ดาเนนกจกรรมตามศกยภาพความพรอม และจดตง “ศนยอนรกษและพฒนา

ทรพยากรทองถนตาบล..........................” เพอเปนฐานทรพยากรในการพงตนเอง สเศรษฐกจ

พอเพยง เกดประโยชนแทแกชมชนตาบล.................... และประเทศชาตตอไปในอนาคต

วตถประสงค

1. เพอสนองพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

2. เพอดาเนนงานปกปกทรพยากรทองถน สารวจเกบรวบรวมทรพยากรทองถน ปลก

รกษาทรพยากรทองถน อนรกษและใชประโยชนทรพยากรทองถน ศนยขอมลทรพยากรทองถน และ

สนบสนนในการอนรกษและจดทาฐานทรพยากรทองถน (นอกจากพนธกรรมพชแลว ทรพยากร

กายภาพ ทรพยากรชวภาพ ทรพยากรทาง วฒนธรรมภมปญญา รวมในการดาเนนกจกรรมตางๆ)

3. เพอจดทาฐานขอมลทรพยากรทองถน ซงมทงทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ

ทรพยากรทาง วฒนธรรมภมปญญา ตาบล.......................................

4. เพอจดตง “ศนยอนรกษและพฒนาทรพยากรทองถนตาบล......................................”

125

คณะกรรมการดาเนนงานฐานทรพยากรทองถน อพ.สธ.-ตาบล...........................

ประธานคณะกรรมการดาเนนงานฐานทรพยากรทองถน โครงการอนรกษพนธกรรมพชอน

เนอง มาจากพระราชดารฯ ตาบล............................... ( ฐานทรพยากรทองถน อพ.สธ.-ตาบล

...........................) จะแตงตงคณะอนกรรมการ หรอ คณะทางานตามกจกรรมตางๆ เชน

คณะอนกรรมการศนยอนรกษและพฒนาทรพยากรทองถน ตาบล..........................

1. คณะทางานปกปกทรพยากรทองถน คณะทางานชดนจะแสวงหาพนททเปนท

สาธารณะ ประโยชนทอยในความดแลของ อบต. เขารวมกจกรรมน ในการรกษาปาธรรมชาตดงเดม

เพอรกษาทรพยากรดงเดม พช สตว จลนทรย ฯลฯ เชน พนทปาชมชน พนทสาธารณประโยชน

(ไมจาเปนตองเปนพนทขนาดใหญอาจเปนพนทเลก ๆ 10-20 ไร ของในเขตหมบานหมตางๆ

กดาเนนการได แตตองไมเปนพนททมปญหามการบกรกถอครอง ตองมการจดการแกปญหาให

เรยบรอยกอน) โดยจดทาขอบเขตพนท ทาปายประกาศวาเปนพนทสนองพระราชดารในโครงการ

อพ.สธ. เสรจแลว ทาการสารวจในพนทวามทรพยากรอะไรบาง มการจดตงอาสาสมครชาวบาน

ชมชน เพอดแลรกษาพนท

2. คณะทางานสารวจเกบรวบรวมทรพยากรทองถน เปนคณะทางานททาการสารวจ

ทรพยากรทองถน ตาบล............................... โดยเฉพาะพนทกาลงจะเปลยนแปลงจากการพฒนา

การสรางสวน การสรางรสอรท เพอทราบวามพรรณพชทรพยากรชวภาพ และรวบรวมภมปญญา

ทเกยวของกบพช และทรพยากรชวภาพ

3. คณะทางานปลกรกษาทรพยากรทองถน ตาบล.................................. อาจมพนท

สามารถทจะใชปลกตนไม เพอฟนฟสภาพปา พนททจะปลกรกษาพรรณพชทมโอกาสสญพนธ เมอม

การปลกรกษาแลวมการศกษาตดตามการเจรญเตบโต

4. คณะทางานอนรกษและใชประโยชนทรพยากรทองถน มการอนรกษพนธพชทม

โอกาสสญพนธ อาจมการฟนฟบารงรกษา ขยายพนธเพมขน และแจกจายใหกบชมชนตาบล

.................... สรางจดขายทองเทยวเชงนเวศน

5. คณะทางานศนยขอมลทรพยากรทองถนทาการบนทกรวบรวมขอมลในระบบ

คอมพวเตอร เปนทเกบรวบรวมขอมลทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ และทรพยากร

วฒนธรรมภมปญญา จากคณะทางานตางๆ และการสรางจตสานกในการอนรกษพนธกรรมพช (งาน

สวนพฤกษศาสตรโรงเรยน)

6. คณะทางานสนบสนนในการอนรกษและจดทาฐานทรพยากรทองถน เปน

คณะทางานทจะสนบสนนการดาเนนการ ฐานทรพยากรทองถน อพ.สธ.-ตาบล................................

6.1 สนบสนนการอนรกษและจดทาฐานทรพยากรทองถน (งานสวน

พฤกษศาสตรโรงเรยน) ไดแก ผแทนคณะกรรมการสถานศกษา ผอานวยการโรงเรยน รอง

ผอานวยการหรอผชวยฝายวชาการ เพอกากบดแล การจดทาหลกสตรฐานทรพยากรทองถน เพอ

การสารวจทรพยากรตาบล.................................... ใหสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางของสานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ยกตวอยางในหลกสตรวทยาศาสตรทชน ป.3 ตอง

ทราบเรองทรพยากรในทองถน และชน ป.6 การใชทรพยากรในทองถน (คอการใชทรพยากรตองม

126

ภมปญญากากบ) หากเขาไปในหลกสตรแลวจะไมเปนภาระทเพมขน ดงนน องคกรปกครองสวน

ทองถน ชมชน ผปกครอง โรงเรยน จะตองเขาใจทลกหลานกาลงทาอะไร ทจะใหนกเรยนเปนสวน

หนงของชมชน ฝกการเรยนร จะไดทราบวาในทองถนมอะไรบาง มทรพยากรกายภาพ ชวภาพ ภม

ปญญา มขนบธรรมเนยมประเพณทกากบการใชทรพยากรอยางไร นกเรยนมโอกาสเรยนร สมผส

จรง และเกดทงวทยาการ และปญญาเปนนวตกรรมการเรยนร

6.2 สนบสนนในเรองงบประมาณ วสดอปกรณ การอานวยความสะดวก

ตางๆ คณะทางานอาจเปนชมชน เอกชน ชมรม ตางๆ

จากการจดตงคณะทางานแลว มเปาหมายสาคญทจะจดตงศนยอนรกษและ

พฒนาทรพยากรทองถน ตาบล...................................... ทดแลรบผดชอบโดยคณะอนกรรมการศนย

อนรกษและพฒนาทรพยากรทองถน ตาบลเกาะยาวนอย เปนศนยประสาน งานในกจกรรมตางๆ

และเปนศนยขอมลทรพยากรทองถน

การสนบสนน

องคการบรหารสวนทองถน (องคการบรหารสวนตาบล......................................... องคการ

บรหารสวนจงหวด........................................... )

องคกรเอกชนตางๆ

ชมชน

ศาสนสถาน มสยด

โรงเรยน

การสนบสนนดานวชาการ

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ

มหาวทยาลยสวนกลาง เชน มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยในทองถน

งบประมาณ

1. งบประมาณ อบต................................ กรมการปกครองสวนทองถน

2. งบประมาณสนบสนนจากเอกชน องคกรเอกชน

ในการจดตงงบประมาณ เมอจดทาแผนปฏบตประจาป และหารอเหนพองตองกน

ระหวาง อพ .สธ . และคณะกรรมการดา เ นนงานฐานทรพยากรทอง ถน อพ .สธ .-ตาบล

................................. ทางโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ ( อพ.สธ. ) จะ

ทาหนงสอสนบสนนไปทางตนสงกด จนถงสานกงบประมาณ

127

แผนแมบท โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราดารฯ ฐานทรพยากรทองถน

ตาบล...................................... (1 ตลาคม 2559 – 30 กนยายน 2564)

รปแบบแผนแมบท

ทมา

วตถประสงค

คณะกรรมการดาเนนงานฐานทรพยากรทองถน อพ.สธ. ตาบล....................................

คณะอนกรรมการศนยอนรกษและพฒนาทรพยากรทองถนตาบล...................................

คณะทางานปกปกทรพยากรทองถน

คณะทางานสารวจเกบรวบรวมทรพยากรทองถน

คณะทางานปลกรกษาทรพยากรทองถน

คณะทางานอนรกษและใชประโยชนทรพยากรทองถน

คณะทางานศนยขอมลทรพยากรทองถน

คณะทางานสนบสนนในการอนรกษและจดทาฐานทรพยากรทองถน

แผนปฏบตประจาป 2559-2564

ดาเนนกจกรรมตามแผนแมบทวาจะดาเนนกจกรรมอะไรบาง (ตามทใหขอคดเหนใน

การแตงตงคณะทางาน) งบประมาณ ป 2559 - 2564

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

ศนยอนรกษและพฒนาทรพยากรทองถนตาบล..................

สนองพระราชดารโดย

องคการบรหารสวนตาบล...........................

ตาบล.......................... อาเภอ........................ จงหวด......................

(ปายนจะอนญาตใหตดตงเมอศนยดาเนนการไประยะหนง มผลงานเปนทประจกษ)

คอ ตองมเนองานทดาเนนงานอยางตอเนอง มฉะนนจะมเพยงปายอยางเดยว

129

ตวอยาง จดหมายขอเขารวมสนองพระราชดาร อพ.สธ. ของหนวยงาน

ท ชอหนวยงาน................................................. ทอยหนวยงาน..............................................

วน……. เดอน………………….. พ.ศ. ......... เรอง การขอพระราชทานพระราชานญาตเขารวมสนองพระราชดาร และแตงตงคณะกรรมการ ดาเนนงานในโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ (อพ.สธ.)

เรยน เลขาธการพระราชวงในฐานะ ผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ สงทสงมาดวย 1. รางรายชอคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. สนองพระราชดารโดย (ชอหนวยงาน) ……………. 2. รางแผนปฏบตงาน ตามแตละกจกรรม (ถาม)

เนองดวยทาง (ชอหนวยงาน) เสนอขอพระราชทานพระราชานญาตเขารวมสนอง

พระราชดารในโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพ

รตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.) ตามแผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (1 ตลาคม

2559 – 30 กนยายน 2564) โดยทาง (ชอหนวยงาน) ไดดาเนนกจกรรมตางๆ ดงน 1. 2. 3. 4. จงเรยนมาเพอโปรดนาความกราบบงคมทลสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรม

ราชกมาร ทราบฝาละอองพระบาท เพอขอพระราชทานพระราชานญาตให (ชอหนวยงาน) เขารวม

สนองพระราชดาร และแตงต งคณะกรรมการดาเนนงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอน

เนองมาจากพระราชดารฯ (อพ.สธ.) ของ (ชอหนวยงาน) ตอไป ขอแสดงความนบถอ ( ) หวหนาสวนราชการ …………………….

130

(รางตวอยาง )

รายนามคณะกรรมการดาเนนงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ สนองพระราชดารโดย (ชอหนวยงาน)

1. ( ) ประธานกรรมการ หวหนาสวนราชการ 2. ( ) รองประธานกรรมการ 1

รองหวหนาสวนราชการ 3. ( ) รองประธานกรรมการ 2

รองหวหนาสวนราชการ 4. (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย) รองประธานกรรมการ

เลขานการคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพช อนเนองมาจากพระราชดารฯ 5. ( ) กรรมการ

ชอผดารงตาแหนงของหนวยงาน ในสวนราชการนนๆ 6. ( ) กรรมการ

ชอผดารงตาแหนงของหนวยงาน ในสวนราชการนนๆ 7. ( ) กรรมการ

ชอผดารงตาแหนงของหนวยงาน ในสวนราชการนนๆ 8. ( ) กรรมการ

ชอผดารงตาแหนงของหนวยงาน ในสวนราชการนนๆ 9. ( ) กรรมการและเลขานการ

ชอผดารงตาแหนงของหนวยงาน ในสวนราชการนนๆ 10. ( ) กรรมการและผชวยเลขานการ

ชอผดารงตาแหนงของหนวยงาน ในสวนราชการนนๆ

*หมายเหต - จานวนคณะกรรมการจะมากหรอนอยขนอยกบหนวยงานจะพจารณาแตงตง

- เลขานการคณะกรรมการ อพ.สธ. , รองหวหนาสานกงาน อพ.สธ. ฝายวชาการ (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย) จะเปนรองประธานกรรมการ ของทกๆ หนวยงานเพอเขา รวมประชมรบทราบการดาเนนงานสนองพระราชดาร

- ใหฝายเลขานการของหนวยงาน ประสานงานตรงกบเลขานการคณะกรรมการ อพ.สธ. , รองหวหนาสานกงาน อพ.สธ. ฝายวชาการ (ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย) ในเรองการ

ประชมคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. - (ชอหนวยงาน), วนประชมคณะกรรมการดาเนนงาน

อพ.สธ. - (ชอหนวยงาน) และการจดทาแผนปฏบตงานประจาป เปนตน

132

จานวนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนในภาคตาง ๆ ของประเทศไทย

กนยายน พ.ศ. 2559

จานวน 2,606 แหง

กรงเทพมหานคร

จงหวด จานวนสมาชก

กรงเทพมหานคร 352

เขตปรมณฑล

ลาดบท จงหวด จานวนสมาชก

1 สมทรปราการ 7

2 นนทบร 69

3 ปทมธาน 59

4 นครปฐม 14

5 สมทรสาคร 1

6 สมทรสงคราม 2

รวม 152

ภาคกลาง

ลาดบท จงหวด จานวนสมาชก

1 พระนครศรอยธยา 9

2 อางทอง 3

3 ลพบร 16

4 ชยนาท 6

5 สระบร 6

6 อทยธาน 22

รวม 62

133

ภาคตะวนตก

ลาดบท จงหวด จานวนสมาชก

1 สพรรณบร 19

2 ราชบร 10

3 กาญจนบร 31

4 เพชรบร 14

5 ประจวบครขนธ 12

รวม 86

หมายเหต จงหวดประจวบครขนธ พนทอาเภอเมอง หวหน ปราณบร สามรอยยอด

ภาคตะวนออก

ลาดบท จงหวด จานวนสมาชก

1 จนทบร 42

2 ตราด 9

3 ชลบร 30

4 ระยอง 16

5 ฉะเชงเทรา 13

6 ปราจนบร 10

7 นครนายก 11

8 สระแกว 8

รวม 139

134

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน

ลาดบท จงหวด จานวนสมาชก

1 บงกาฬ 12

2 หนองบวลาภ 13

3 อดรธาน 20

4 เลย 4

5 หนองคาย 51

6 สกลนคร 26

7 นครพนม 8

8 มกดาหาร 2

รวม 136

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนกลาง

ลาดบท จงหวด จานวนสมาชก

1 นครราชสมา 143

2 มหาสารคาม 22

3 รอยเอด 23

4 ชยภม 64

5 ขอนแกน 77

6 กาฬสนธ 13

รวม 342

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง

ลาดบท จงหวด จานวนสมาชก

1 บรรมย 114

2 สรนทร 106

3 ศรสะเกษ 64

4 อบลราชธาน 106

5 ยโสธร 15

6 อานาจเจรญ 53

รวม 458

135

ภาคใต

ลาดบท จงหวด จานวนสมาชก

1 ประจวบครขนธ 8

2 สราษฎรธาน 129

3 ชมพร 59

4 นครศรธรรมราช 23

5 สงขลา 39

6 พทลง 29

7 สตล 6

8 ตรง 20

9 ปตตาน 15

10 ยะลา 4

11 นราธวาส 10

12 กระบ 9

13 พงงา 26

14 ภเกต 7

15 ระนอง 16

รวม 400

ภาคเหนอตอนบน

ลาดบท จงหวด จานวนสมาชก

1 เชยงใหม 68

2 ลาพน 16

3 แมฮองสอน 19

4 แพร 46

5 นาน 38

6 ลาปาง 27

7 เชยงราย 65

8 พะเยา 12

รวม 291

136

ภาคเหนอตอนลาง

ลาดบท จงหวด จานวนสมาชก

1 อตรดตถ 34

2 เพชรบรณ 42

3 สโขทย 6

4 พษณโลก 29

5 ตาก 27

6 พจตร 6

7 นครสวรรค 36

8 กาแพงเพชร 8

รวม 188

138

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

140

ประมวลคานยามของศพททเกยวของใน อพ.สธ.

1. หนวยงานทรวมสนองพระราชดาร

หมายถงหนวยงานทขอเขารวมสนองพระราชดาร ในโครงการอนรกษพนธกรรมพช

อนเนองมาจากพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.)

โดยทมการขอพระราชานญาตแตงตงคณะกรรมการดาเนนงาน อพ.สธ. ของแตละหนวยงานฯ

ไดแก

1. หนวยงานราชการ ไดแก กระทรวง สานกงานฯ กรม กองทพ จงหวดตาง ๆ องคการบรหาร

สวนตาบล มหาวทยาลยของรฐ

2. หนวยงานเอกชน ไดแก มหาวทยาลยเอกชน หนวยงานเอกชน มลนธ เปนตน

2. สมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

หมายถงสถาบนการศกษา ไดแก โรงเรยน มหาวทยาลย ทดาเนนการสมครสมาชกโดยตรง

มาท อพ.สธ.

องคประกอบท 1 การจดทาปายชอพรรณไม เปนการเรยนรการกาหนดขอบเขตพนทศกษา

สารวจพรรณไมทาและตดปายรหสประจาตน บนทกภาพพรรณไมหรอวาดภาพทางพฤกษศาสตร

ตงชอหรอสอบถามขอมลพรรณไม ทาปายชอพรรณไมชวคราว ทาผงแสดงตาแหนงพรรณไม

ศกษาลกษณะทางพฤกษศาสตร (ก.7-003) ทาตวอยางพรรณไมเปรยบเทยบขอมลกบเอกสาร

เรยนรชอทเปนสากล ทาทะเบยนพรรณไม (ก.7-005) ตรวจสอบความถกตองของทะเบยน

พรรณไม และจดทาปายชอพรรณไมสมบรณ เพอใหรจก รประโยชนของพรรณไม

องคประกอบท 2 การรวบรวมพรรณไมเขาปลกในโรงเรยน เปนการเรยนรพชพรรณ และ

สภาพพนท วเคราะหพนท พจารณาสนทรยภาพพรรณไม ทาผงภมทศน จดหาพรรณไม ปลก

ดแลรกษา และออกแบบบนทกการเปลยนแปลง เพอใหเหนคณรคา ของพชพรรณ องคประกอบท 3 การศกษาขอมลดานตางๆ เปนการเรยนรวธการวเคราะหเบองตน รวธการจาแนก รความตาง รความหลายหลาก องคประกอบท 4 การรายงานผลการเรยนร เปนการเรยนรการรวบรวมผลการเรยนรวเคราะห

เรยบเรยงสาระ จดระเบยบขอมลสาระแตละดาน จดลาดบสาระหรอกลมสาระ เรยนรรปแบบการ

เขยนรายงาน วธการรายงานผลในรปแบบตางๆ เพอสอผลการเรยนรอยางเปนระบบ

แผนแมบท อพ.สธ. ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม พ.ศ. 2559 – กนยายน พ.ศ. 2564)

141

องคประกอบท 5 การนาไปใชประโยชนทางการศกษา เปนการบรณาการสการเรยนการสอน

ในกลมสาระ และสาขาวชาตางๆ การเผยแพรองคความร การสราง การใช การดแลรกษา และ

พฒนา แหลงเรยนร เพอการใชประโยชนองคความรในวงกวาง ธรรมชาตแหงชวต เปนการเรยนรวงจรชวตของชวภาพนนๆ ไดขอมลการเปลยนแปลงและ

ความแตกตางดานรปลกษณ คณสมบต และพฤตกรรม แลวนามาเปรยบเทยบตนเองกบชวภาพ

รอบกายเพอประยกตใชในการดาเนนชวต สรรพสงลวนพนเกยว เปนการวเคราะหองคความรธรรมชาตของปจจยหลก การเรยนร

ธรรมชาตของปจจยทเขามาเกยวของ การเรยนรธรรมชาตของความพนเกยวระหวางปจจย การ

วเคราะหสมพนธภาพระหวางปจจย เพอเขาใจดลยภาพและความพนเกยวของสรรพสง

ประโยชนแทแกมหาชน เปนการเรยนร การวเคราะหศกยภาพของปจจยศกษา จนตนาการ

เหนคณ สรรคสรางวธการ เพอประโยชนแทแกมหาชน ผนสวถใหมในฐานไทย เปนการเรยนรความเปนไทย วถไทย ภมปญญาไทย ความเปนชมชน

วถชมชน ภมปญญาชมชนความเปนโรงเรยน วถโรงเรยน ภมปญญาของโรงเรยน วเคราะห

ศกยภาพบนฐานงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน จนตนาการจากศกยภาพทเลอก สรรคสรางสง

ใหม วถใหม โดยใช ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง กากบ

กาวสโลกกวางอยางมนใจ เปนเรยนรศกยภาพ จากทรพยากรและภมปญญา พฒนาตอเนอง

เปนระบบดวยกระบวนการทางวทยาศาสตรเกดนวตกรรมใหม มความเปนมาตรฐาน และการม

เครอขาย

นาสงดงามสตาโลก เปนการเรยนรสงดงามทไดจากการดาเนนงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

บนฐาน ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เรยนรการแบงปนองคความรและนวตกรรม สการยอมรบใน

ระดบสากล

เกยรตบตรงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ขนท  1 เปนเกยรตบตรขนตน เกยรตบตรแหงความมงมน อนรกษ สรรพสง สรรพชวต ดวยจตสานกของครและเยาวชน ขนท  2 เปนเกยรตบตรขนกลาง เกยรตบตรแหงการเขาสสถานภาพ สถานศกษาอบรมสงสอนเบดเสรจ บนฐานงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ขนท  3 เปนเกยรตบตรขนสง เกยรตบตรแหงการเปนสถานศกษาอบรมสงสอน

เบดเสรจบนฐานงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

143

ทาเนยบผบรหาร อพ.สธ.

นายจราย อศรางกร ณ อยธยา

เลขาธการพระราชวง

ในฐานะผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ

นายพรชย จฑามาศ

รองผอานวยการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ

หวหนาสานกงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ

นางสาวพเยาว ศรสมพนธ

รองหวหนาสานกงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ

(ฝายบรหาร)

ดร.ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย

เลขานการคณะกรรมการโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ

รองหวหนาสานกงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดารฯ

(ฝายวชาการ)

ทอยเพอการประสานงาน

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.)

สวนจตรลดา พระราชวงดสต ถ.ราชวถ เขตดสต

กรงเทพมหานคร 10303

โทร : 0 2282 1850

โทรสาร : 0 2282 0665

เวบไซต : http://www.rspg.or.th

อเมล : dongdib05@gmail.com  piyarat.rspg@gmail.com

ชอหนงสอ : แผนแมบท โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.)

ระยะ 5 ปทหก (ตลาคม 2559 – กนยายน 2564)

ISBN : 978-974-9958-75-9

RSPG No. : B 035

พมพครงท : 1

จานวนทพมพ : 10,000 เลม

จดทาโดย : โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดาร

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.)

พมพท : บรษท สยามพรนท จากด

ทปรกษา

นายจราย อศรางกร ณ อยธยา เลขาธการพระราชวงในฐานะผอานวยการ อพ.สธ.

พรชย จฑามาศ รองผอานวยการ อพ.สธ.

บรรณาธการ

ดร. ปยรษฎ ปรญญาพงษ เจรญทรพย รองหวหนาสานกงาน อพ.สธ. ฝายวชาการ

เลขานการคณะกรรมการ อพ.สธ.

กองบรรณาธการ

อรศรา บาโรส เจาหนาท อพ.สธ. หนวยธรการวชาการ

และ เจาหนาท อพ.สธ.

ออกแบบปกและตกแตงภาพ

ภทรชย จฑามาศ