achtergrond onderwijs

Aanwinsten Provinciaal Documentatiecentrum Atlas

januari-februari 2014

ACHTERGRONDLITERATUUR OVER ONDERWIJS EN DIDACTIEK

ALGEMEEN

Zesentwintigste conferentie : het schoolvak Nederlands :

Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende, 16 & 17 november

2012 / Vanhooren, Steven; Mottart, André. - Gent: Academia Press, 2012. - 377 p. - ISBN: 978-90-382-2052-9 URL: http://goo.gl/TkJXh7 Vindplaats Antwerpen: dg 1 scho Conferentiebundel van de zesentwintigste editie van de Conferentie Het Schoolvak Nederlands die plaats vond op 16 en 17 november 2012. Deze conferentie is een rijk forum voor allen die zich bij de ontwikkelingen van het onderwijs Nederlands in alle mogelijke leeromgevingen betrokken voelen. Alle beschikbare samenvattingen van de workshops ook van de voorbije jaren zijn nu digitaal beschikbaar.

Jij maakt het verschil : toepassing van de Jungiaanse

typologie binnen het onderwijs / Otter, Dick. - Delft: Eburon, 2013. - 97 p. - ISBN: 978-90-5972-742-7: 15,00 EUR Vindplaats Antwerpen: dg 5 jijm In dit boek wordt uitgelegd hoe je de Jungiaanse typologie kunt toepassen om leerlingen beter te begrijpen, te waarderen en op een passende manier te begeleiden. De auteur zet eerst de hoofdlijnen van de Jungiaanse Typologie uiteen. Daarna maak je kennis met zestien leerlingen, gebaseerd op de zestien voorkeurstypen van Jung. Ze hebben veel overeenkomsten, maar verschillen op wezenlijke punten sterk van elkaar. Deze punten bepalen welk

gedrag ze laten zien, zeggen iets over hun leerstijl en de manier waarop je hen het beste kunt motiveren. Ook kennis van je eigen voorkeurstype is belangrijk omdat dit jouw doceerstijl en contact met de leerlingen beïnvloedt. Een handige handleiding voor leerkrachten en coaches.



Ondersteunend communiceren : werken met visualisaties / De Rijdt, Chris. - Antwerpen: Garant, 2013. - 175 p. - ISBN: 978-90-441-3062-1: 19,90 EUR Vindplaats Antwerpen: dg 5 onde Heel wat opvoeders, begeleiders en ouders zijn dagelijks bezig met methoden en hulpmiddelen om met visualisaties de communicatie te ondersteunen met mensen met wie dit niet zo vlot verloopt. Deze uitgave is een praktische handleiding voor wie aan de slag wil met visualisaties bij mensen met een beperking. Ze is bedoeld voor begeleiders en ouders die op zoek zijn naar systemen die ze kunnen gebruiken of op basis waarvan ze, met een gezonde dosis creativiteit, eigen visualisaties-op-maat kunnen ontwikkelen.

iOuder : ouderbetrokkenheid : wat, waarom en hoe? / leden van het project Diversiteit, gelijke kansen, taalbeleid in het secundair onderwijs. - Hasselt: NOvELLe, 2012.: 45,00 EUR URL: http://www.iouder.eu Vindplaats Antwerpen: dg 6 ioud De iOuder is een methodiek met bijhorende materialenkoffer om als student aan de lerarenopleiding en/of als leerkrachtenteam S.O. te werken rond visieontwikkeling en initiatieven m.b.t. ouderbetrokkenheid. De iOuder-koffer bevat een handleiding, cd-rom, teasers, stellingenkaarten, situatiekaarten, ouderkaarten, blanco kaarten, posters,

werkbladen en stickers. De handleiding biedt informatie over ouderbetrokkenheid en beschrijft het methodiekverloop. Vijf affiches met teasers prikkelen de nieuwsgierigheid van de deelnemers en motiveren hen om actief aan de sessie te participeren. Stellingenkaarten moeten het gesprek rond het waarom van ouderbetrokkenheid op gang trekken. Situatiekaarten geven inspiratie om na te denken over de initiatieven die de deelnemers reeds kennen en/of ondernomen hebben, over het betrokkenheidsniveau en over de nog zelf op te zetten initiatieven. Op de blanco kaartjes kunnen de deelnemers zelf initiatieven noteren. De ouderkaarten zijn een hulpmiddel om vanuit het standpunt van de ouder te kijken. Deelnemers kunnen kaarten op een poster bevestigen om een overzicht te krijgen omtrent de terreinen en betrokkenheidsniveaus waarrond de school reeds bezig is. Een tweede poster wordt gebruikt om te brainstormen, te fantaseren over wat wenselijk is rond ouderbetrokkenheid. Op de poster actieplan worden dan prioritaire doelen en acties genoteerd. Elke deelnemer kan met stickers aangeven welke doelen hij/zij zinvol vindt. Tenslotte wordt het actieplan in een 'tijdscapsule' gestopt die op een duidelijke plaats wordt gelegd zodat het thema ouderbetrokkenheid levendig gehouden wordt. De meeste materialen kunnen afgeprint worden vanaf de cd-rom in de handleiding. De website www.iouder.eu biedt verdere informatie, inspiratie en praktijkvoorbeelden rond ouderbetrokkenheid.



Succes! met ouders : werken met ouderroutines in

onderwijs en opvang / Van den Berg, Itie; Christiaanse, Hans; Dankers, Linda; Groot-Ketelaars, Emilie. - [S.l.]: Eduforce, 2013. - 158 p. - ISBN: 978-94-91510-52-6: 34,38 EUR Vindplaats Antwerpen: dg 6 succ Dé basis van ouderbetrokkenheid is de binding tussen ouder, kind en de professional in school of opvang en de binding tussen ouders onderling. In 'Succes! met ouders' zijn zeventien ouderroutines uitgewerkt die allemaal binding als basis hebben. Enkele voorbeelden: het welkomstgesprek, kijkmomenten, een weblog, de themabrief, de knutseltas, de familiemuur... Alle

terugkerende activiteiten in onderwijs en opvang, gericht op ouders, kunnen uitgroeien tot ouderroutines als de activiteiten doelgericht, herkenbaar en betekenisvol zijn en als succesfactor het vergroten van de ontwikkeling van kinderen hebben.

BASIS EN SECUNDAIR ONDERWIJS

Klaar voor hoger onderwijs of arbeidsmarkt? Longitudinaal

onderzoek bij laatstejaarsleerlingen secundair onderwijs / Coertjens, Liesje; Delvaux, Eva; Donche, Vincent; Van Petegem, Peter. - Leuven: Garant, 2013. - 208 p. - ISBN: 978-90-441-3095-9: 24,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 1 klaa De overgang van het secundair onderwijs naar het hoger onderwijs is voor vele jongeren niet vanzelfsprekend. Slechts 40% van de studenten slaagt volledig voor het eerste jaar hoger onderwijs. En na 1 jaar heeft ongeveer 1/10 schoolverlaters nog geen job. Deze studie beschrijft voor het eerst deze overgang en volgt een groep van meer dan 3000 leerlingen uit 32 secundaire scholen gedurende twee jaar. Het onderzoek beschrijft het proces van studie- of arbeidskeuze. Bij de groep die verder studeert, komen de veranderingen in leerstrategieën (hoe leren leerlingen gewoonlijk) en in motivatie aan bod. Tevens wordt nagegaan hoe de aansluiting tussen het secundair en het hoger onderwijs wordt ervaren. Uiteraard wordt ook het studiesucces bestudeerd. Bij de groep die overstapt naar de arbeidsmarkt, krijgt onder meer de match tussen de gevolgde opleiding en de job ruime aandacht, net als aspecten van werkplekleren en van jobmotivatie.

Rapport onthaalonderwijs 2010-2011, 2011-2012 / Bex, Peter. - Brussel: Ministerie van Onderwijs en Vorming, 2013. - 66 p. URL: http://goo.gl/u5UfKf Vindplaats Antwerpen: ro 1 onth In dit rapport wordt het belangrijkste cijfermateriaal over de leerlingen en de scholen van het onthaalonderwijs in de schooljaren 2010-2011 en 2011-2012 gebundeld.



Pubers in de klas : hoe blijf je hen de baas ? / Van Mossevelde, Eddy. - Leuven: Acco, 1999. - 207 p. - ISBN: 90-334-4361-9: 18,59 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 1 pube 'Pubers in de klas' geeft tientallen tips om tucht en leiding te houden en om met jongeren een evenwichtige relatie uit te bouwen in de klas. De verworvenheden van gedrags- en communicatietheorieën, systeemdenken, de nieuwe benaderingen van emotionele intelligentie en neurolinguïstische programmering (NLP) bieden de leraar kansen op een nieuwe kijk en op anders handelen. Het boek maakt duidelijk dat humor en verrassing, boeiend lesgeven en het variëren van werkvormen, sterke troeven zijn voor een leerkracht. De auteur vertrekt van concrete voorbeelden en voegt daar suggesties en beschouwingen aan toe.

Socialbesitas : sociale media : van vertier tot verslaving / Calis, Mayke; Kisjes, Herm. - Middelbeers: InnoDoks, 2013. - 144 p. - ISBN: 978-94-90484-06-4: 19,95 EUR Doelgroep: 11-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: ro 1 soci Veel ouders en leerkrachten worstelen met het sociale mediagebruik van kinderen en jongeren. Sociale media brengt veel goede en leuke dingen, maar er zit ook een nadelige kant aan. In het boek 'Socialbesitas' wordt deze keerzijde belicht. Zoals de gevolgen voor je brein door voortdurende afleiding, de gevolgen voor je privacy, cyberpesten, sexting en verslaving. In het boek worden

ervaringsverhalen van jongeren en ouders afgewisseld met de nieuwste wetenschappelijke inzichten over het gebruik van sociale media. Er worden adviezen gegeven voor ouders/begeleiders om op een praktische, opbouwende manier om te gaan met het sociale mediagedrag van hun kind. Jongeren kunnen ook zelf aan de slag met de Toolkit Socialbesitas. Die laat zien hoe dwangmatig of juist bedachtzaam hij of zij de sociale media gebruikt. Werken aan een gezondheidsbeleid op school / Moens, Olaf. - Brussel: VIG, 2006. - 16 p.: 2,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 1 werk In deze beknopte brochure wordt de algemene methodiek voor het werken aan een gezondheidsbeleid op school uiteengezet. Deze methodiek laat toe om vanuit een brede kijk op gezondheid en welbevinden, de verschillende thematieken binnen de onderwijswerking een plaats te geven. De geïntegreerde werking op niveau van de individuele leerling, de klas, de school en de schoolomgeving, een procesmatige aanpas en de betrokkenheid van interne en externe partners, zijn belangrijke pijlers van de 'nieuwe' gezonde school.



Zin in wetenschappen, wiskunde en techniek : leerlingen

motiveren voor STEM / Van Houte, Hilde; Merckx, Bea; De Lange, Jan; De Bruyker, Melissa. - Leuven: Acco, 2013. - 232 p. - ISBN: 978-90-334-9195-5: 19,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 1 zini In deze praktijkgerichte literatuurstudie gaan de auteurs op zoek naar educatieve aanpakken die de interesse, de motivatie, de nieuwsgierigheid en het zelfvertrouwen van meisjes en jongens (8-16 jaar) voor wetenschap, techniek en wiskunde aanwakkeren en die een blijvend effect hebben op hun leerprestaties. Het boek wil leraren wetenschappen, wiskunde en techniek inspireren bij hun

onderwijspraktijk. De recentste wetenschappelijke inzichten op het gebied van wetenschappen-, wiskunde- en techniekonderwijs worden verrijkt met tal van praktijkvoorbeelden die bruikbaar zijn in de concrete klaspraktijk. De studie is ook bruikbaar voor directies, pedagogische begeleiders en onderwijsonderzoekers. Het boek behandelt vier kernvragen: Wat wil je bereiken met wetenschaps-, wiskunde- en techniekonderwijs? Hoe kun je wetenschap, wiskunde en techniekonderwijs vorm geven in de klas? Welke invloed hebben persoonlijke kenmerken zoals gender, het prestatieniveau en de leerstijl van de leerling op de interesse en motivatie voor wetenschap, wiskunde en techniek? Ten slotte: Wat is de rol van de leraar in dit alles? CLIL Activities : a resource for subject and language

teachers / Dale, Liz; Tanner, Rosie. - Cambridge: Cambridge University Press, 2012. - 173 p. - ISBN: 978-0-521-14984-6: 34,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 2 clil CLIL (Content and Language Integrated Learning) is het aanleren van een bepaald vak in een andere taal. Dit boek bevat lessuggesties, de activiteiten zijn onderverdeeld in 5 hoofdstukken: activeren, verstaan, focus op taal, focus op spreken en focus op schrijven. Het laatste hoofdstuk bevat ideeën voor opvolging, evaluatie en feedback. Ervaringen van ex-OKAN-leerlingen in het secundair onderwijs / Vanblaere, Bénédicte. - Gent: Universiteit Gent, 2012. - 92 p. Vindplaats Antwerpen: ro 2 erva In deze masterproef werden ervaringen van negen ex-OKAN-leerlingen van OKAN Sint-Niklaas onder de loep genomen. Hun studieloopbaan wordt in kaart gebracht met aandacht aan ondersteunende en belemmerende factoren die zij hebben ervaren. (Leren) lezen in twee talen : een onderzoek naar de Nederlandse en Franse

leesvaardigheid in het Stimulerend Meertalig Onderwijs in Brussel (STIMOB) / Muylaert, Gwen. - Brussel: Vrije Universiteit Brussel, 2012. - 151 p. Vindplaats Antwerpen: ro 2 lere Deze scriptie is een onderzoek naar de Nederlandse en Franse leesvaardigheid in het vierde leerjaar in drie Nederlandstalige scholen in Brussel, twee STIMOB-scholen (waar 10% van de zaakvakken in het Frans wordt onderwezen; STIMOB is één van de mogelijke vormen van CLIL) en één traditionele school. Lezen is zowat de belangrijkste vaardigheid die in de lagere school verworven wordt, en onderzoek naar leesvaardigheid biedt heel wat informatie over de cognitieve ontwikkeling van kinderen. In deze studie



wordt zowel de kwantitatieve als een kwalitatieve analyse op de leesresultaten uitgevoerd.

Starten met tweetalig onderwijs : checklist / Francissen, Willy. - Haarlem: Europees Platform, 2013. - 11 p. - ISBN: 978-90-70910-56-3 URL: http://www.europeesplatform.nl/tto Vindplaats Antwerpen: ro 2 star Deze brochure bevat informatie over het nut en de kern van tweetalig onderwijs met een checklist voor scholen die tweetalig onderwijs willen invoeren of versterken.

Evaluatieonderzoek van het project 'Thuistaal in onderwijs' (2009-2012)

Eindrapport maart 2013 / Ramaut, Griet; Sierens, Sven; Bultynck, Katrien. - Leuven: Centrum taal en onderwijs, 2013. URL: http://goo.gl/OUgwjo , Het project Thuistaal in onderwijs liep tussen 2008 en 2013 in vier Gentse basisscholen en had een tweeledige doelstelling: het bekomen van een positieve taalattitude bij alle kinderen via het positief aanwenden van de taaldiversiteit in de klas (talensensibilisering) en de ontwikkeling van de thuistaal van anderstalige kinderen met het oog op een betere verwerving van het Nederlands. Aan de slag met je klas : een oplossingsgerichte kijk op

leraar zijn : tips, tekstvoorbeelden en reflectiemomenten / Moortgat, Liesbet. - Antwerpen: Garant, 2013. - 174 p. - ISBN: 978-90-441-3055-3: 19,90 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 3 aand 'Aan de slag met je klas' is een reflectie- en doeboek voor leraren. De vele vragen, ideeën, tips, richtlijnen en theoretische werkkaders zetten aan tot zelfreflectie en in dialoog leren van en groeien met jongeren. Het boek gaat niet om vakinhoud of didactische werkvormen, wel over communicatie en over de relatie die je als leraar hebt met je leerlingen. Het achterliggend denken werkkader van het boek is het oplossingsgericht werken. De focus ligt op eenvoudige, kleine interventiemogelijkheden die je dagelijks kan benutten. Het boek richt zich vooral op leerkrachten secundair onderwijs, maar de visie en werkwijze kan ook vertaald worden naar basis- of hoger onderwijs.

Ervaringsgericht werken in de voorschoolse kinderopvang / Laevers, Ferre; Silkens, Kristien . - Leuven: CEGO, 2013. - ISBN: 978-90-77343-80-7: 25,00 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: ro 3 erva Dit basisboek bevat de kernelementen van een ervaringsgerichte aanpak binnen de (voorschoolse) kinderopvang. Hiermee wil men pedagogische medewerkers in kinderopvangvoorzieningen zo helpen



toerusten dat ze - met de ouders als partners - een omgeving kunnen scheppen waar kinderen op hun gaven en talenten worden aangesproken en zich als unieke persoon kunnen ontplooien. De publicatie gaat uitgebreid in op de kenmerken van welbevinden en betrokkenheid, brengt de beschikbare knowhow over een aanpak die voor hoge niveaus van welbevinden en betrokkenheid kan zorgen, geeft een zicht op de effecten van welbevinden en betrokkenheid en op hoe je die output kunt observeren en toont hoe welbevinden en betrokkenheid de spil kunnen zijn van een efficiënt kindvolgsysteem en van een zelf-evaluatie-instrument voor de kinderopvang. Guidelines for educators on countering intolerance and

discrimination against muslims : addressing islamophobia

through education / [s.n.]. - Warsaw: OSCE/ODIHR, 2011. - 68 p. - ISBN: 978-92-9234-816-8 URL: http://goo.gl/xuZY3Q Vindplaats Antwerpen: ro 3 guid Dit boek bevat richtlijnen voor opvoeders, leerkrachten, vormingswerkers... die actie willen ondernemen tegen onverdraagzaamheid en discriminatie. Ook andere professionelen, zoals beleidsmakers of medewerkers van ngo's, kunnen er inspiratie vinden. De richtlijnen kunnen toegepast worden in lager en secundair onderwijs, maar ook in andere educatieve settings.

Kleur Bekennen : infobrochure homo- en transfoob

pestgedrag op scholen / Poelman, Kaj; Bultinck, Marino. - Brussel: UNESCO Platform Vlaanderen vzw, 2013. - 14 p. Vindplaats Antwerpen: ro 3 kleu Met deze brochure willen Cavaria en Unesco Platform Vlaanderen scholen op weg helpen om actief te werken aan een veilige schoolomgeving waarin holebi en transgender jongeren zich aanvaard voelen en zich net als alle andere leerlingen vrij kunnen ontplooien. De aard en de gevolgen van homofoob en transfoob pestgedrag worden geschetst en er worden praktische tips aangereikt om dit probleem daadkrachtig aan te pakken.

Omgaan met pesten / Henderson, Margo. - Amsterdam: SWP, 2013. - 127 p. - ISBN: 978-90-8850-438-9: 16,90 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: ro 3 omga Dit boek gaat over pesten en bevat aanbevelingen om pesten te voorkomen en te bestrijden. In deel I wordt achtergrondinformatie gegeven over het verschijnsel pesten. Wat is pesten precies? Welke rollen vervullen de verschillende actoren in een pestsituatie? Wat zijn de oorzaken en de gevolgen van pesten? Hoe kan er het beste op pestgedrag gereageerd worden? Deel II gaat over preventief en curatief handelen. De auteur bekijkt wat handelen bevordert en belemmert en biedt daarna suggesties voor iedereen die zich betrokken voelt bij het pestprobleem en in concrete situaties het juiste wil doen. Het boek gaat over pesten onder kinderen en jongeren. Pesten vindt immers veelvuldig plaats op school en op de weg van school naar huis. Maar deel I kan ook interessant zijn



voor wie meer wil weten over pestproblematiek bij volwassenen aangezien het om dezelfde mechanismen gaat. In bijlage 1 en bijlage 2 zijn schema's opgenomen die je kunt invullen om de (theoretische) informatie met de praktijk te verbinden. Bijlagen 3 en 4 bevatten lijstjes met respectievelijk signalen van pesten en te vermijden reacties. In bijlage 5 staat een overzicht met wat de kinderen met de diverse rollen zouden moeten leren voor een zo pestvrij mogelijke groep.

Zoek kennis van de wieg tot het graf / Van De Weterin, Stella; Karagül, Arslan. - Antwerpen: Garant, 2013. - 175 p. - ISBN: 978-90-441-3065-2: 20,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 4 zoek Dit boek geeft een uitgebreid overzicht van belangrijke thema’s en discussies die spelen rond het islamitisch godsdienstonderwijs. Wat zijn de doelstellingen van islamitische geloofsopvoeding en van islamitisch godsdienstonderwijs, in het bijzonder in de Nederlandse en Belgische context? Hoe kunnen deze doelstellingen het beste worden gerealiseerd? Wat betekent dit voor de huidige en volgende generatie moslims en voor de westerse samenleving waarin zij wonen? De auteurs analyseren onder meer diverse knopen in het

beleid ten aanzien van godsdienstonderwijs op school, de belangen van betrokken partijen, de implicaties van afzonderlijke islamitische scholen Gezocht : school met G-kracht : werken aan functionele

geletterdheid in beroepsrichtingen / Goossens, Greet; Padmos, Tineke; Vandommele, Goedele; Bogaert, Nora. - [S.l.]: Centrum voor Taal en Onderwijs, 2011. - 50 p. URL: http://goo.gl/TL8XU1 Vindplaats Antwerpen: ro 5 gezo In dit rapport worden de resultaten beschreven van een onderzoek naar het werken aan geletterdheidsvaardigheden in beroepsrichtingen van het secundair onderwijs.

Beroepsgericht voorbereid op het beroepsgericht onderwijs?

: onderzoek naar taalbeleid, taalonderwijs en taaldidactiek

in specifieke en geïntegreerde lerarenopleidingen

(Nederlands - PAV, Elektriciteit - Mechanica, Haartooi - Bio-

esthetiek) in Vlaanderen / Frijns, Caroline; Verheyden, Lieve; Litjens, Piet. - Leuven/Amsterdam: CTO/ITTA, 2013. - 136 p. Vindplaats Antwerpen: ro 6 bero In het beroepsgericht onderwijs zitten veel leerlingen die problemen hebben met taal en lezen. Worden leraren-in-opleiding voldoende voorbereid om hiermee om te gaan? Dat onderzochten het Instituut voor Taalonderwijs en Taalonderzoek Amsterdam (ITTA) en het Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO) in opdracht

van de Nederlandse Taalunie. In het onderzoek is gekeken naar lerarenopleidingen Nederlands, kappersvak en autotechniek. Uit het onderzoek blijkt onder meer dat in alle lerarenopleidingen aandacht is voor taal en taalbeleid, dat lerarenopleiders zich bewust zijn van het belang van taal en communicatie, dat in bijna alle lerarenopleidingen



gewerkt wordt aan de eigen taalvaardigheid van leraren-in-opleiding; maar dat in veel lerarenopleidingen nog winst te boeken is als het gaat om de rol van taal in andere vakken en in de stage.

Beter leren lezen en schrijven : handvatten voor een

effectieve aanpak in het basis- en secundair onderwijs / Padmos, Tineke; Van Gorp, Koen; Van den Branden, Kris. - Brussel: Vlaamse Ministerie van Onderwijs, 2013. - 50 p. URL: http://goo.gl/pAeoC0 Vindplaats Antwerpen: ro 6 bete Goed kunnen lezen en schrijven is cruciaal voor schoolsucces. De brochure biedt handvatten voor iedereen in het Vlaamse basis- en secundair onderwijs die werk wil maken van een verhoging van de lees- en schrijfvaardigheid van kinderen en jongeren, en van kansarme groepen in het bijzonder. Ook krijgen scholen een reeks aanbevelingen om de bevindingen te integreren in hun talenbeleid.

DCD-hulpgids voor leerkrachten : achtergrond en adviezen bij

de motorische coördinatiestoornis / van Haeften, Eelke. - Huizen: Pica, 2010. - 127 p. - ISBN: 978-90-77671-53-5: 15,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 DCD Kinderen met DCD, een stoornis in de motorische coördinatie, kunnen zich minder vanzelfsprekend bewegen en worden daardoor belemmerd in het spelen, leren of zichzelf verzorgen. Ze moeten veel extra moeite en energie opbrengen voor vaardigheden die hun klasgenoten automatisch lijken te ontwikkelen. Deze helder geschreven hulpgids biedt (zorg)leerkrachten meer achtergrondinformatie over de stoornis, toegelicht met veel

praktijkvoorbeelden. Er worden ook praktische adviezen aangereikt om kinderen met DCD te helpen positievere resultaten te behalen op de schoolse vaardigheden. Gedrag in uitvoering : over executieve functies bij kinderen

en pubers / Smidts, Diana; Huizinga, Mariëtte. - Amsterdam: Nieuwezijds, 2011. - 192 p. - ISBN: 978-90-5712-317-7: 19,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 gedr Om in het dagelijks leven zelfstandig en efficiënt te kunnen functioneren, bv. om huiswerk te plannen of op tijd te komen voor een afspraak, moeten we ons gedrag in goede banen leiden. Die vaardigheid is afhankelijk van denkprocessen die executieve functies worden genoemd. Naarmate kinderen ouder worden, ontwikkelen executieve functies zich. Bij sommige kinderen verloopt dit minder vlot. Wanneer er sprake is van problemen met executieve functies, zijn de gevolgen meestal ingrijpend, zowel voor het kind als voor zijn omgeving. Dit boek beschrijft verschillende soorten gedragsproblemen bij kinderen en pubers en biedt leerkrachten en ouders praktische adviezen om hiermee om te gaan.



Handboek diagnostiek in de leerlingenbegeleiding / Verschueren, Karine; Koomen, Helma. - Antwerpen: Garant, 2007. - 315 p. - ISBN: 978-90-441-2215-2: 29 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 hand Dit handelingsgericht handboek bundelt inhoudelijke wetenschappelijke kennis om diverse diagnostische vragen te beantwoorden, om de specifieke onderwijs- en opvoedingsbehoeften van elke leerling in kaart te kunnen brengen en zo onderwijs en zorg op maat aan te kunnen bieden.

Iedere les een taalles? Taalvaardigheid en vakonderwijs in het (v)mbo: De

stand van zaken in theorie en onderzoek / Elbers, Ed. - Utrecht: Universiteit Utrecht, 2012. - 143 p. URL: http://goo.gl/BY9Lq3 Vindplaats Antwerpen: ro 6 iede Ed Elbers presenteert in zijn bijdrage de belangrijkste bevindingen van een literatuurstudie naar het Nederlandstalige en internationale onderzoek over geïntegreerd taal/vakonderwijs tussen 1995 en 2011. Programma’s waarin taal- en vakonderricht op elkaar worden afgestemd zijn succesvol en leveren betere resultaten op dan op zichzelf staand taalonderwijs. De samenwerking tussen taal- en vakdocenten is bij veel projecten een moeilijkheid. Recente theorievorming over de verschillen tussen alledaags taalgebruik en het taalgebruik van de vakken biedt een ondersteuning van het geïntegreerd taal/vakonderwijs. Zijn conclusie luidt dat er alle reden is om vormen van geïntegreerd taal/vakonderwijs te ontwikkelen; behalve vakinhoudelijke doelen moeten dan ook taaldoelen worden gesteld. Inleiding in de pedagogiek / Becker, Annemarie. - Assen: Koninklijke Van Gorcum, 2012. - 228 p. - ISBN: 978-90-232-4828-6: 29,95 EUR Doelgroep: volwassenen URL: http://www.inleidingindepedagogiek.vangorcum.nl Vindplaats Antwerpen: ro 6 inle Pedagogiek gaat over de opvoeding van kinderen en jeugdigen van 0 tot 18 jaar. 'Inleiding in de pedagogiek' biedt een toegankelijk geschreven eerste kennismaking met de basisprincipes van de pedagogiek. Het boek bestaat uit drie delen. Deel 1 richt zich op de praktische kant van het opvoeden en bevat veel praktijkvoorbeelden. In deel 2 komt de theorie achter de praktijk aan bod. De verwerkingsopdrachten aan het eind van ieder hoofdstuk bieden de student de mogelijkheid te controleren of de stof goed is begrepen. Daarnaast vormen ze een aanzet tot het onderzoeken van de eigen opvattingen over opvoeden. Het derde deel staat op de website van de uitgever en bevat extra vragen, opdrachten en teksten voor discussie voor de student en de docent. Het studieboek is voornamelijk bestemd voor eerstejaars studenten van de studierichtingen sociaal werk en pedagogiek, en kan ook gebruikt worden door studenten die met het het vak pedagogiek in aanraking komen als onderdeel van hun studie.



Vorderingen van leerlingen in het leren van Nederlands / Van den Branden, Kris; Centrum voor Onderwijseffectiviteit & -evaluatie; Centrum voor Taal en Onderwijs. - Leuven: K.U. Leuven, 2011. - 39 p. Vindplaats Antwerpen: ro 6 vord Leerlingen uit lagere sociaaleconomische milieus en leerlingen die thuis een andere taal dan het Nederlands spreken, zijn slechter in taalvaardigheid dan leerlingen uit hogere sociaaleconomische milieus en leerlingen die in het Nederlands zijn opgevoed. Dit kan een belangrijke impact hebben op het schoolsucces. Leerlingen die de taalvaardigheid in de instructietaal immers onvoldoende beheersen, dreigen tijdens hun schoolloopbaan in moeilijkheden te komen. Zij kunnen bijvoorbeeld blijven zitten of zonder diploma de school verlaten. Deze studie heeft als doel een beter zicht te krijgen op de vorderingen van leerlingen in het regulier onderwijs in het leren van Nederlands en de factoren die daarmee samengaan. De focus ligt hierbij op lees- en schrijfonderwijs. De studie kan scholen helpen bij hun inspanningen om de ontwikkeling van de schoolse taalvaardigheid Nederlands van elke leerling maximaal te stimuleren.

Woordenschatonderwijs, meer dan woorden leren / de With, Tessa; Visser, Maartje; Puper, Hans . - Amersfoort: cps, 2013. - 160 p. - ISBN: 978-90-6508-654-9: 28,90 Vindplaats Antwerpen: ro 6 woor Woordenschat is een onmisbare basis voor communiceren en leren. Leerlingen die beschikken over een omvangrijke, rijke woordenschat communiceren beter en verwerven gemakkelijker kennis dan leerlingen met een beperkte woordenschat. Uitgangspunt in dit boek is daarom dat het noodzakelijk is dat alle leraren in het basisonderwijs, voortgezet en beroepsonderwijs aandacht besteden aan woordenschat en zorgen voor een doorgaande lijn in woordenschatonderwijs. Dit boek presenteert

drie pijlers van woordenschatonderwijs: woorden leren en gebruiken, woordleerstrategieën leren en woordbewustzijn en -eigenaarschap ontwikkelen. Zelfverwonding bij jongeren : gids voor leerkrachten,

leerlingenbegeleiders, ouders en vrienden / Callens, Nadine. - Antwerpen: Garant, 2013. - 107 p. - ISBN: 978-90-441-3063-8: 14,90 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 zelf Scholen worden de laatste jaren meer en meer geconfronteerd met jongeren die zichzelf verwonden. Dit boek wil een praktisch bruikbaar antwoord bieden op de vele vragen die dit gedrag oproept bij de direct betrokkenen: leerkrachten, leerlingenbegeleiders, ouders en vrienden. Het boek geeft informatie die nodig is om deze jongeren beter te begrijpen en een vorm van 'eerste hulp' te kunnen geven. Het bevat adviezen en suggesties om in het dagelijks leven thuis en binnen de leerlingenbegeleiding op school met deze jongeren om te gaan op een manier die 'helpend' is. De helpende gesprekstechnieken in het boek zijn deels gebaseerd op het oplossingsgerichte therapiemodel omdat blijkt dat jongeren hier goed op reageren.



VOLWASSENENONDERWIJS

De docent als regisseur : rollenspel bij beroepstraining en

reflectie / van der Laan, Gerard. - Groningen: Noordhoff Uitgevers, 2013. - 90 p. - ISBN: 978-90-01-82302-3: 22,50 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: bl 3 doce Rollenspel kan ingezet worden om beroepservaringen binnen de muren van het klaslokaal te halen. Het is een werkvorm waarbij studenten over hun stage-ervaringen kunnen reflecteren bij stagebegeleiding en supervisie. Dit boek staat vol tips over het realiseren van een goed rollenspel, over het tot spelen verleiden van studenten en over het regisseren van studenten naar de rol van

een goede professional. Taalcoaching op z'n Brussels / Geerdens, Anja. - Brussel: Centrum voor Basiseducatie Brusselleer, [s.a.]. - 16 p. Vindplaats Antwerpen: bl 3 taal De term "taalcoaching" is een verzamelbegrip geworden voor alle mogelijke vormen van NT2 op of naast de opleidings- of werkvloer. Deze brochure wil duidelijk maken hoe CBE Brusselleer taalcoaching definieert en invult. Visual metaphors : photocard toolkit / Kane, Jessica. - Milton Keynes: Speechmark, 2006. - doos met 56 kaarten, handleiding, 2 cd's Doelgroep: 13-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: bl 3 visu Met deze visuele metaforen kan men in groepen aan de slag om de onderlinge communicatie te stimuleren en meer 'out of the box' te gaan denken. De 56 foto's worden gebruikt in combinatie met opdrachten. De fotoset kan ingezet worden om: te reflecteren over eigen gedrag en relaties; normen en waarden te verkennen; communicatie te bevorderen; creatief denken te stimuleren; oplossingsgericht denken te bevorderen. Het pakket bevat ook een cd-rom met werkbladen voor de deelnemers en een dvd met sfeerbeelden en -muziek.



Speels trainen : ontwikkel zelf vernieuwende en

effectieve werkvormen / Broeke, Claudia; Broeke, Mirjam. - Amsterdam: Pearson Benelux, 2013. - 208 p. - ISBN: 978-90-430-3005-2: 24,95 EUR Vindplaats Antwerpen: bl 7 spee Dit boek is geschreven voor wie regelmatig trainingen geeft en zich hierin wil bekwamen. Het is opgevat als een doe-boek waarmee telkens een koppeling kan gemaakt worden naar de eigen praktijk. Deel 1 bevat informatie over het trainer zijn. Daarbij wordt gekeken naar de mindset die speels trainerschap ondersteunt. Door bepaalde vragen te beantwoorden, ontdek je

je eigen unieke trainersprofiel. Daarnaast wordt er gekeken naar hoe volwassenen effectief leren. In deel 2 gaat het over de methodiek om zelf werkvormen te maken die leuk, uniek en resultaatgericht zijn. Daarbij worden vier stappen doorlopen: het doel bepalen, flow creëren / inspiratie vergroten, de werkvorm maken en tenslotte de werkvorm passend en uniek maken. Deel 3 gaat over het verkopen van de training en je voorbereidingen om een goed programma te ontwikkelen. Deel 4 belicht speelse werkvormen die tijdens een training kunnen ingezet worden. Deel 5 behandelt alles wat je kunt doen na de training zodat zowel de opdrachtgever als de deelnemer na afloop meer effect ervaren. Toetstips cnavt / CNaVT. - Leuven: CNaVT, [s.a.]. URL: http://goo.gl/iYjQyH Tips over het evalueren van taalvaardigheden en het werken aan concrete voorbeelden van toetstaken of andere vormen van evaluatie. Onderwerpen zijn: functionele toetstaken, betrouwbaarheid van een toets verhogen, productieve vaardigheden beoordelen,...

achtergrond onderwijs

Documents