ACİL BAKIM ACİL BAKIM HEMŞİRELİĞİHEMŞİRELİĞİ

sunumsunum Acil bakım hemşiresinin yetkileriAcil bakım hemşiresinin yetkileri Acil bakım hemşiresinin sorumluluklarıAcil bakım hemşiresinin sorumlulukları Acil bakım hemşiresinin yasal zorunluluklarıAcil bakım hemşiresinin yasal zorunlulukları ABCDE standardıABCDE standardı TriyajTriyaj İleri yaşam desteğiİleri yaşam desteği ŞokŞok TravmalarTravmalar Yanıklarda acil bakımYanıklarda acil bakım ZehirlenmelerZehirlenmeler Anafilaksi gelişen hastaya yaklaşımAnafilaksi gelişen hastaya yaklaşım Göğüs ağrılı hastaya yaklaşımGöğüs ağrılı hastaya yaklaşım Nefes darlığı olan hastaya yaklaşımNefes darlığı olan hastaya yaklaşım Kanaması olan hastaya yaklaşımKanaması olan hastaya yaklaşım

Acil Bakım Hemşiresi;Acil Bakım Hemşiresi;

Teşhis konmamış ve acil girişime Teşhis konmamış ve acil girişime gereksinimi olan gereksinimi olan her yaştaki hasta/yaralı bireye her yaştaki hasta/yaralı bireye gerekli hemşirelik bakımının gerekli hemşirelik bakımının uygulayıcısıdır.uygulayıcısıdır.

Acil bakım hemen uygulanmadığında Acil bakım hemen uygulanmadığında bireyin yaşamı ya da hayati bireyin yaşamı ya da hayati fonksiyonları tehlikeye girer.fonksiyonları tehlikeye girer.

ACİL BAKIM HEMŞİRESİNİN YETKİLERİACİL BAKIM HEMŞİRESİNİN YETKİLERİ

Acil birimde güvenli çevre oluşturulmasını Acil birimde güvenli çevre oluşturulmasını sağlar. sağlar.

Aseptik tekniklere uyar ve uyulmasını sağlar. Aseptik tekniklere uyar ve uyulmasını sağlar. Hasta haklarını dikkate alır,hastanın Hasta haklarını dikkate alır,hastanın

mahremiyetini korur. mahremiyetini korur. Acil ilaçların güvenle saklanmasını sağlar. Acil ilaçların güvenle saklanmasını sağlar. Acil malzemelerin kullanıma hazır durumda Acil malzemelerin kullanıma hazır durumda

bulunmasını sağlar. bulunmasını sağlar. Acil malzeme dışındaki araç gerecin kullanımdan Acil malzeme dışındaki araç gerecin kullanımdan

önce temiz ve fonksiyonel olmasını sağlar. önce temiz ve fonksiyonel olmasını sağlar. Acil birimin temizliği için ilgilileri yönlendirir. Acil birimin temizliği için ilgilileri yönlendirir. Sorumlu hemşirenin verdiği görevleri yerine Sorumlu hemşirenin verdiği görevleri yerine

getirir. getirir. Hizmet içi eğitim programlarına katılır. Hizmet içi eğitim programlarına katılır.

ACİL BAKIM HEMŞİRESİNİN ACİL BAKIM HEMŞİRESİNİN

SORUMLULUKLARISORUMLULUKLARI Aynı anda acil birimde bulunan olgular arasında Aynı anda acil birimde bulunan olgular arasında

öncelikleri belirleme,öncelikleri belirleme, Hekimin olmadığı durumlarda yaşam kurtarıcı Hekimin olmadığı durumlarda yaşam kurtarıcı

girişimlerde bulunma,girişimlerde bulunma, Hasta/yaralıya hemşirelik süreci ve standartlar Hasta/yaralıya hemşirelik süreci ve standartlar

doğrultusunda acil bakım hizmeti verme,doğrultusunda acil bakım hizmeti verme, Eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerine önem verme,Eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerine önem verme, Aileye hastanın genel durumu, yapılan uygulamalar Aileye hastanın genel durumu, yapılan uygulamalar

hakkında bilgi verme,hakkında bilgi verme, Yapılan tüm işlevleri kayıt etme,Yapılan tüm işlevleri kayıt etme, Birimin işleyiş koşullarını iyileştirmek amacı ile klinik Birimin işleyiş koşullarını iyileştirmek amacı ile klinik

ve teknik ve teknik olası sorunları önleme, olası sorunları önleme,

Yönetim,kurumun diğer birimleri ve diğer kuruluşlar Yönetim,kurumun diğer birimleri ve diğer kuruluşlar ile iletişimi ile iletişimi sağlama, sağlama,

ACİL BAKIM HEMŞİRESİNİN YASAL ACİL BAKIM HEMŞİRESİNİN YASAL

ZORUNLULUKLARIZORUNLULUKLARI

Hasta ve yaralının saygı görme,uygun Hasta ve yaralının saygı görme,uygun bakım ve tedavi alma,bakım ve tedavisi bakım ve tedavi alma,bakım ve tedavisi hakkında bilgilendirilme, tedaviyi kabul hakkında bilgilendirilme, tedaviyi kabul ve reddedebilme, mahremiyetine saygı ve reddedebilme, mahremiyetine saygı gösterilme gibi hakları vardır.gösterilme gibi hakları vardır.

Acil bakım hemşiresi hastaya zarar verecek Acil bakım hemşiresi hastaya zarar verecek hatalı uygulamalar konusunda dikkatli olmalıdır. hatalı uygulamalar konusunda dikkatli olmalıdır.

Araçların seçimi ve kullanımında hata Araçların seçimi ve kullanımında hata uygulama sorumluluğu olan kişidedir. uygulama sorumluluğu olan kişidedir.

Görevi gereği yapılması gereken bir hareket Görevi gereği yapılması gereken bir hareket yapılmamışsa ve nedenleri açıklanmamışsa yada yapılmamışsa ve nedenleri açıklanmamışsa yada dikkatsizce,beceriksizce yapılmışsa kasıt unsuru dikkatsizce,beceriksizce yapılmışsa kasıt unsuru bulunmasa da ihmal olarak nitelendirilir. bulunmasa da ihmal olarak nitelendirilir.

İhmal hastayı bulunduğu durumdan daha İhmal hastayı bulunduğu durumdan daha kötü hale getirmişse hemşire mahkeme kötü hale getirmişse hemşire mahkeme tarafından ihmalkarlıkla suçlanır ve cezai yaptırım tarafından ihmalkarlıkla suçlanır ve cezai yaptırım uygulanabilir.(Yanlış bölgeye uygulanan IM uygulanabilir.(Yanlış bölgeye uygulanan IM enjeksiyon gibi). enjeksiyon gibi).

ACİL BAKIM HEMŞİRESİNİN YASAL ACİL BAKIM HEMŞİRESİNİN YASAL ZORUNLULUKLARI ZORUNLULUKLARI

Sosyal güvenlik kurumları ne olursa olsun Sosyal güvenlik kurumları ne olursa olsun hastalar acil durumlar ve doğum için hastalar acil durumlar ve doğum için hastaneye kabul edilir.hastaneye kabul edilir.

Yapılan her türlü işlem doğru, tam ve Yapılan her türlü işlem doğru, tam ve anlaşılır bir şekilde, tarih ve saati anlaşılır bir şekilde, tarih ve saati belirtilerek yazılmalıdır. Kayıtlar yazılı belirtilerek yazılmalıdır. Kayıtlar yazılı kanıttır ve 2-4 yıl saklanmalıdır. Yapılanlar kanıttır ve 2-4 yıl saklanmalıdır. Yapılanlar yazılmamışsa yasalar tarafından yazılmamışsa yasalar tarafından yapılmamış kabul edilir. Eksik ve düzensiz yapılmamış kabul edilir. Eksik ve düzensiz kayıt yetersiz tedavinin göstergesidir. kayıt yetersiz tedavinin göstergesidir.

ACİL BAKIM HEMŞİRESİNİN YASAL ACİL BAKIM HEMŞİRESİNİN YASAL ZORUNLULUKLARIZORUNLULUKLARI

ACİL BAKIM HEMŞİRESİNİN YASAL ACİL BAKIM HEMŞİRESİNİN YASAL ZORUNLULUKLARIZORUNLULUKLARI

Acil bakım hemşiresi yaptığı her türlü tedavi Acil bakım hemşiresi yaptığı her türlü tedavi ve bakım hakkında hastalara bilgi vermeli ve ve bakım hakkında hastalara bilgi vermeli ve yaptığı işlemleri açıklamalıdır. Hasta tedaviyi yaptığı işlemleri açıklamalıdır. Hasta tedaviyi reddediyor, hiçbir şekilde ikna edilemiyorsa reddediyor, hiçbir şekilde ikna edilemiyorsa tedaviyi kabul etmediğine dair imzası tedaviyi kabul etmediğine dair imzası alınmalıdır.alınmalıdır.

Şüpheli intihar, kazara ölüm, çocuk istismarı, Şüpheli intihar, kazara ölüm, çocuk istismarı,

bıçaklanma, ateşli silah yaralanması, saldırı, bıçaklanma, ateşli silah yaralanması, saldırı, ırza tecavüz gibi yasal olarak bildirimi ırza tecavüz gibi yasal olarak bildirimi zorunlu durumlar Cumhuriyet Savcılığı'na zorunlu durumlar Cumhuriyet Savcılığı'na ihbar edilmelidir. ihbar edilmelidir. Benzer şekilde bulaşıcı hastalıkların da bağlı Benzer şekilde bulaşıcı hastalıkların da bağlı bulunan Sağlık Müdürlüğü'ne bildirimi bulunan Sağlık Müdürlüğü'ne bildirimi zorunludur.zorunludur.

ABCDE PRENSİBİ ;ABCDE PRENSİBİ ;

Hava yolunu açma (Airway) , Hava yolunu açma (Airway) , Yeterli ventilasyon (Breathing) ,Yeterli ventilasyon (Breathing) , Perfüzyonu sağlama (Circulation) , Perfüzyonu sağlama (Circulation) , Kısa nörolojik bakı ile bilinç Kısa nörolojik bakı ile bilinç

durumunun değerlendirilmesi durumunun değerlendirilmesi (Disability) ,(Disability) ,

Hastanın elbiselerinin soyulmasıdır Hastanın elbiselerinin soyulmasıdır (Exposure) (Exposure)

TRİYAJ TRİYAJ

En fazla risk taşıyan hastaları En fazla risk taşıyan hastaları belirleme ve uygun tedaviyi başlatmabelirleme ve uygun tedaviyi başlatma

Etkili ve doğru bakım alabilmesi için Etkili ve doğru bakım alabilmesi için hastanın doğru zamanda, doğru yere hastanın doğru zamanda, doğru yere yerleştirilmesi süreci olarak yerleştirilmesi süreci olarak tanımlanabilir.tanımlanabilir.

AcilAcil:: hava yolu ve solunum güçlükleri,kardiyak hava yolu ve solunum güçlükleri,kardiyak arrest,göğüs agrısı ve akut dispne, anafilaksi, arrest,göğüs agrısı ve akut dispne, anafilaksi, büyük yanıklar, kontrolsüz kanamalar, şok, kriz, büyük yanıklar, kontrolsüz kanamalar, şok, kriz, epilepsi nöbeti, ciddi kafa travmaları,epilepsi nöbeti, ciddi kafa travmaları,

Ciddi:Ciddi:batında ağrı,kardiyak sebebe bağlı olmayan batında ağrı,kardiyak sebebe bağlı olmayan göğüs ağrıları,çok yönlü kırıklar,kanamayan göğüs ağrıları,çok yönlü kırıklar,kanamayan yaralar,orta derece yanıklar,ciddi bulantı kusma yaralar,orta derece yanıklar,ciddi bulantı kusma ve diyare,zehirlenme şüphesi,yüksek ateş,ve diyare,zehirlenme şüphesi,yüksek ateş,

Stabil:Stabil:kaşıntılar,kronik baş ağrısı,eklem kaşıntılar,kronik baş ağrısı,eklem burkulmaları,konstipasyon,soğuk algınlığına ait burkulmaları,konstipasyon,soğuk algınlığına ait belirtiler,sistit...belirtiler,sistit...

TRİYAJ SINIFLANDIRMASITRİYAJ SINIFLANDIRMASI

İLERİ YAŞAM DESTEĞİİLERİ YAŞAM DESTEĞİ

Temel yaşam desteği ; havayolu Temel yaşam desteği ; havayolu açıklığı, solunum ve dolaşım faaliyetlerinin açıklığı, solunum ve dolaşım faaliyetlerinin sağlanması olarak tanımlanırken ,tıbbi sağlanması olarak tanımlanırken ,tıbbi araç gereç ve ilaç kullanılarak yapılan araç gereç ve ilaç kullanılarak yapılan resüstasyon işlemlerine ise ileri yaşam resüstasyon işlemlerine ise ileri yaşam desteği denilmektedir.desteği denilmektedir.

İYD’nin temel ilkeleri:İYD’nin temel ilkeleri:

* * Herhangi bir acil durumda daima ilk Herhangi bir acil durumda daima ilk olarak hava yolunun kontrolü yapılmalıdır. olarak hava yolunun kontrolü yapılmalıdır. TYD sırasında kullanılan baş çene ve çene TYD sırasında kullanılan baş çene ve çene kaldırma pozisyonlarının yanısıra airway kaldırma pozisyonlarının yanısıra airway kullanılabilir. Eğer entübasyon anında kullanılabilir. Eğer entübasyon anında yapılamıyorsa, airway takıldıktan sonra yapılamıyorsa, airway takıldıktan sonra maskeli ambu ile hastaya solunum desteği maskeli ambu ile hastaya solunum desteği sağlanır sağlanır

* Oksijen ile ventilasyon sağlanır.* Oksijen ile ventilasyon sağlanır.

*Hasta monitörize edilir,defibrilatör hazır *Hasta monitörize edilir,defibrilatör hazır hale getirilir.hale getirilir.

*Periferik damaryolu açılır.uygun mayi *Periferik damaryolu açılır.uygun mayi hazırlanarak hızlı bir şekilde infüze edilir.hazırlanarak hızlı bir şekilde infüze edilir.

*Adrenalin, atropin gibi resüstasyon ilaçları *Adrenalin, atropin gibi resüstasyon ilaçları hazır bekletilir.her ilaç infüzyonu sonrası hazır bekletilir.her ilaç infüzyonu sonrası 20 cc mayi puşe edilerek ilacın dolaşıma 20 cc mayi puşe edilerek ilacın dolaşıma daha çabuk karışması sağlanabilir.daha çabuk karışması sağlanabilir.

İYD’nin temel ilkeleri:İYD’nin temel ilkeleri:

İYD’nin temel ilkeleri:İYD’nin temel ilkeleri:

*Solunum yolunda biriken sıvıların aspire *Solunum yolunda biriken sıvıların aspire edilebilmesi için aspiratör ve uygun çaplı edilebilmesi için aspiratör ve uygun çaplı sonda hazırlanır.sonda hazırlanır.

*Defibrilasyon gerektiğinde,defibrilatör *Defibrilasyon gerektiğinde,defibrilatör çalıştırılır,kaşıklara jel uygulanır,joule ayarı çalıştırılır,kaşıklara jel uygulanır,joule ayarı yapılır ve şarj edilir.masaya yapılır ve şarj edilir.masaya dokunulmaması gerektiği hatırlatılır. dokunulmaması gerektiği hatırlatılır.

ŞOK ŞOK

Şok, sistemik perfüzyon Şok, sistemik perfüzyon yetersizliğine bağlı olarak gelişen yetersizliğine bağlı olarak gelişen hücresel hipoksi ve vital organlardaki hücresel hipoksi ve vital organlardaki fonksiyon bozukluğu ile karakterize fonksiyon bozukluğu ile karakterize akut klinik bir sendromdur.akut klinik bir sendromdur.

Şokun hastalık ile ölüm arasında bir Şokun hastalık ile ölüm arasında bir geçiş süreci olduğu unutulmamalıdır.geçiş süreci olduğu unutulmamalıdır.

Şokun belirtileri;Şokun belirtileri;

*huzursuzluk,anksiyete*huzursuzluk,anksiyete

*ateş>38°C veya <36 °C,*ateş>38°C veya <36 °C,

*taşikardi (kalp hızı>90)*taşikardi (kalp hızı>90)

* Takipne (solunum sayısı >20/dakika)* Takipne (solunum sayısı >20/dakika)

*soğuk ve nemli deri*soğuk ve nemli deri

*aşırı terleme*aşırı terleme

*soluklukve siyanoz*soluklukve siyanoz

Şokun sınıflandırılması;Şokun sınıflandırılması;

-hipovolemik şok-hipovolemik şok

-kardiyojenik şok-kardiyojenik şok

-nörojenik ve vazojenik şok-nörojenik ve vazojenik şok

..septik şok..septik şok

..anafilaktik şok..anafilaktik şok

Hipovolemik Şokta Acil Hipovolemik Şokta Acil Yaklaşımlar:Yaklaşımlar:

-havayolu açılır ve açık kalması sağlanır,-havayolu açılır ve açık kalması sağlanır,-ıv damaryolu açılır,-ıv damaryolu açılır,-7-8 litreden oksijen verilmeye başlanır,-7-8 litreden oksijen verilmeye başlanır,-ayaklar 30derece açı yapacak şekilde -ayaklar 30derece açı yapacak şekilde

yükseltilir,yükseltilir,-kanama kontrolü yapılır,dış kanama varsa -kanama kontrolü yapılır,dış kanama varsa

üzerine bastırılarak kontrol edilir,üzerine bastırılarak kontrol edilir,-yaşam bulguları stabil olana kadar her 5 dk -yaşam bulguları stabil olana kadar her 5 dk

da bir ölçülür,da bir ölçülür,-ilaçlar order edildiği gibi verilir,-ilaçlar order edildiği gibi verilir,-hasta yalnız bırakılmaz.-hasta yalnız bırakılmaz.

Kardiyojenik Şokta Acil Kardiyojenik Şokta Acil Yaklaşımlar: Yaklaşımlar:

-hava yolu açılır ve açık kalması sağlanır,-hava yolu açılır ve açık kalması sağlanır,

-ıv damaryolu açılır,DAKŞ olarak ayarlanır,-ıv damaryolu açılır,DAKŞ olarak ayarlanır,

- yaşam bulguları stabil olana kadar her 5 dk - yaşam bulguları stabil olana kadar her 5 dk da bir ölçülür,da bir ölçülür,

-kardiyak enzimler ve diğer kan analizleri -kardiyak enzimler ve diğer kan analizleri için kan örnekleri alınır,için kan örnekleri alınır,

-ekg monitörizasyonu sağlanır,-ekg monitörizasyonu sağlanır,

-ilaçlar order edildiği gibi verilir,-ilaçlar order edildiği gibi verilir,

- hasta yalnız bırakılmaz.- hasta yalnız bırakılmaz.

Septik Şokta Acil Yaklaşımlar: Septik Şokta Acil Yaklaşımlar:

hava yolu açılır ve açık kalması sağlanır,hava yolu açılır ve açık kalması sağlanır, ıv damaryolu açılır ve sıvı perfüzyonuna başlanır,ıv damaryolu açılır ve sıvı perfüzyonuna başlanır, oksijen verilir,oksijen verilir, kültür için kan,idrar, tükrük gibi sıvılardan örnek kültür için kan,idrar, tükrük gibi sıvılardan örnek

alınarak septik odak belirlenir,alınarak septik odak belirlenir, geniş spektrumlu antibiyotikler verilir,geniş spektrumlu antibiyotikler verilir, tüm işlemlerde aseptik teknik kullanılır,tüm işlemlerde aseptik teknik kullanılır, ayaklar 30derece açı yapacak şekilde yükseltilir,ayaklar 30derece açı yapacak şekilde yükseltilir, yaşam bulguları stabil olana kadar her 5 dk da bir yaşam bulguları stabil olana kadar her 5 dk da bir

ölçülür,ölçülür, ilaçlar order edildiği gibi verilir,ilaçlar order edildiği gibi verilir, hasta yalnız bırakılmaz.hasta yalnız bırakılmaz.

Anafilaktik Şokta Acil Yaklaşımlar:Anafilaktik Şokta Acil Yaklaşımlar:

- hava yolu açılır ve açık kalması sağlanır,- hava yolu açılır ve açık kalması sağlanır,- ıv damaryolu açılır,serum fizyolojik veya - ıv damaryolu açılır,serum fizyolojik veya

%5 dextrozla sıvı perfüzyonuna başlanır,%5 dextrozla sıvı perfüzyonuna başlanır,- yüksek konsantrasyonda oksijen verilir ,- yüksek konsantrasyonda oksijen verilir ,- adrenalin,anti histamin ve aminofilin türü adrenalin,anti histamin ve aminofilin türü

ilaçlar hazırlanır ,dr orderına göre ilaçlar hazırlanır ,dr orderına göre uygulanır,uygulanır,

- yaşam bulguları stabil olana kadar her 5 yaşam bulguları stabil olana kadar her 5 dk da bir ölçülür,dk da bir ölçülür,

- hasta yalnız bırakılmaz- hasta yalnız bırakılmaz

TRAVMALAR VE BAKIMI TRAVMALAR VE BAKIMI

Travma:Travma: Fiziksel kuvvetler nedeniyle Fiziksel kuvvetler nedeniyle oluşan yaralanmaoluşan yaralanma

Multipl travma:Multipl travma: Birden fazla büyük Birden fazla büyük organ sistemini ilgilendiren belirgin organ sistemini ilgilendiren belirgin travmadır travmadır

Travmalar:Travmalar:

(1 - 44 yaş arası ölümlerin birinci nedeni)(1 - 44 yaş arası ölümlerin birinci nedeni)*Trafik kazaları*Trafik kazaları*Düşmeler*Düşmeler*Ateşli veya delici-kesici silah *Ateşli veya delici-kesici silah yaralanmalarıyaralanmaları*Boğulmalar*Boğulmalar*Yangın*Yangın*Afetler*Afetler

TRAVMADA HEMŞİRELİK BAKIMITRAVMADA HEMŞİRELİK BAKIMI

*İlk değerlendirmede ABCDEkuralı sırasıyla *İlk değerlendirmede ABCDEkuralı sırasıyla uygulanır.uygulanır.

*Yaşam bulguları alınır.*Yaşam bulguları alınır.

*damaryolu açılır*damaryolu açılır

*kanama kontrol edilir.*kanama kontrol edilir.

*gerekirse tetanoz profilaksisi yapılır.*gerekirse tetanoz profilaksisi yapılır.

Tüm travma olguları ADLİ Tüm travma olguları ADLİ olgulardırolgulardır

Her bulgunun, girişimin, Her bulgunun, girişimin, konsültasyonun ve istemin kaydı konsültasyonun ve istemin kaydı dakika dakika, eksiksiz olarak dakika dakika, eksiksiz olarak yapılmalıdıryapılmalıdır

YAZILMAMIŞSA YAPILMAMIŞTIRYAZILMAMIŞSA YAPILMAMIŞTIR

YANIKLARDA ACİL BAKIMYANIKLARDA ACİL BAKIM

1. 1. Derece yanıklarDerece yanıklar:: En hafif yanıklardır. Derinin üst En hafif yanıklardır. Derinin üst yüzeyi etkilenmiştir. Deride kızarma olur. Güneş yüzeyi etkilenmiştir. Deride kızarma olur. Güneş yanıklarını örnek olarak verebiliriz. İz bırakmadan geçer. yanıklarını örnek olarak verebiliriz. İz bırakmadan geçer.

2. 2. Derece yanıklarDerece yanıklar:: Derinin alt tabakasında hasar Derinin alt tabakasında hasar vardır. Bül ismi verilen içi sıvı dolu kesecikler oluşabilir. vardır. Bül ismi verilen içi sıvı dolu kesecikler oluşabilir. Ağrılıdır. Tedavi edilirse iz bırakmayabilir.Ağrılıdır. Tedavi edilirse iz bırakmayabilir.

3. 3. Derece yanıklarDerece yanıklar:: Deri ve deri altı dokusu Deri ve deri altı dokusu tamamen harap olmuştur. Yanık daha derinlere ilerler ve tamamen harap olmuştur. Yanık daha derinlere ilerler ve iz bırakır. O bölgedeki sinirler etkilendiğinden ağrı iz bırakır. O bölgedeki sinirler etkilendiğinden ağrı duyulmayabilir.Tedavi için yanık alanının tespitinde duyulmayabilir.Tedavi için yanık alanının tespitinde dokuzlar kuralı adı verilen bir kurala göre yanık yüzdesi dokuzlar kuralı adı verilen bir kurala göre yanık yüzdesi hesaplanabilir. % 20 'den fazla yanık hayati tehlike hesaplanabilir. % 20 'den fazla yanık hayati tehlike oluşturur.oluşturur.

DOKUZLAR KURALIDOKUZLAR KURALI

Baş % 9 Baş % 9 Kollardan her biri % 9 Kollardan her biri % 9 Bacaklardan her biri % 18 Bacaklardan her biri % 18 Gövdenin ön tarafı % 18 Gövdenin ön tarafı % 18 Gövdenin arka tarafı % 18 Gövdenin arka tarafı % 18 Üreme organları % 1Üreme organları % 1

Yanık yarası bakımı:Yanık yarası bakımı:

* Yanıklarda uygulanan ilkyardımda amaç şoku * Yanıklarda uygulanan ilkyardımda amaç şoku ve mikrop bulaşmasını önlemek ve ağrıyı ve mikrop bulaşmasını önlemek ve ağrıyı gidermektir. gidermektir. *Yanık yara bakımında cerrahi-aseptik teknik *Yanık yara bakımında cerrahi-aseptik teknik uygulanır.uygulanır.*Yanıklı hastada ilk değerlendirmeyi yapmak *Yanıklı hastada ilk değerlendirmeyi yapmak amacı ile hastanın yanık yaraları temizlenmeli, amacı ile hastanın yanık yaraları temizlenmeli, ölü dokular debride edilmelidir.ölü dokular debride edilmelidir.*Genel olarak küçük büller debride edilmez *Genel olarak küçük büller debride edilmez sadece içi boşaltılır ve genellikle bül sıvısının sadece içi boşaltılır ve genellikle bül sıvısının aspirasyonu,epitelinin de bırakılması önerilir. aspirasyonu,epitelinin de bırakılması önerilir. Böylece dokuyu kendi fizyolojik ortamında Böylece dokuyu kendi fizyolojik ortamında kurutmadan bırakmak mümkün olur.kurutmadan bırakmak mümkün olur.

Yanık yarası bakımı:Yanık yarası bakımı:

*Büller patlamış veya yanık yarası infekte *Büller patlamış veya yanık yarası infekte ya da ağır kontamine ise bu durumda ya da ağır kontamine ise bu durumda tüm yanık yüzeyi iyice temizlenmeli, ölü tüm yanık yüzeyi iyice temizlenmeli, ölü dokular ve büller debride edilmelidir.dokular ve büller debride edilmelidir.

*Yanık bölgeler izotonik ile yıkanır.Yanık *Yanık bölgeler izotonik ile yıkanır.Yanık yarasının özelliğine ve doktorun istemine yarasının özelliğine ve doktorun istemine göre silverdin,furacin ve de rif göre silverdin,furacin ve de rif kullanılarak tedavi yapılır kullanılarak tedavi yapılır

Yanık yarası bakımı:Yanık yarası bakımı:

*Üçüncü derece yanığın tedavisi *Üçüncü derece yanığın tedavisi cerrahidir. hastanın ABC kontrolü cerrahidir. hastanın ABC kontrolü sağlanır.damaryolu açılıp ringer laktat ya sağlanır.damaryolu açılıp ringer laktat ya da izotonikle sıvı tedavisi başlanır.yanık da izotonikle sıvı tedavisi başlanır.yanık bölgeler izotonik ile yıkanır,uygun bölgeler izotonik ile yıkanır,uygun pomadlar sürülerek steril olarak pomadlar sürülerek steril olarak kapatılır.hasta yanık ünitesi olan kuruma kapatılır.hasta yanık ünitesi olan kuruma sevk edilir.sevk edilir.

*Parmak ve eklemlerde iki dokunun birbiri *Parmak ve eklemlerde iki dokunun birbiri ile teması önlenir. ile teması önlenir.

ZEHİRLENMELERZEHİRLENMELER

Zehirlenme Etkenleri;Zehirlenme Etkenleri;

İlaçlar (% 65, analjezik, antidepresan ve İlaçlar (% 65, analjezik, antidepresan ve sedatif hipnotikler ilk sıralarda),sedatif hipnotikler ilk sıralarda),

Tarım ilaçları (% 8) Tarım ilaçları (% 8) Temizlik ürünleri (% 7)Temizlik ürünleri (% 7) Kimyasal maddeler (% 6)Kimyasal maddeler (% 6) Besinler (% 5)Besinler (% 5) Isırma-sokmalar (% 3 Isırma-sokmalar (% 3

ZEHİRLENMELERDE UYGULANACAK ZEHİRLENMELERDE UYGULANACAK TEDAVi VE DEĞERLENDİRMETEDAVi VE DEĞERLENDİRME

1. Acil girişimler1. Acil girişimler

a. Hava yolu açıklığının sağlanmasıa. Hava yolu açıklığının sağlanması

b. Solunumun sağlanması b. Solunumun sağlanması

c. Dolaşımın sağlanması c. Dolaşımın sağlanması

ZEHİRLENMELERDE UYGULANACAK ZEHİRLENMELERDE UYGULANACAK TEDAVi VE DEĞERLENDİRMETEDAVi VE DEĞERLENDİRME

2. Mental durumun değerlendirilmesi2. Mental durumun değerlendirilmesi

a. Koma, stupora. Koma, stupor

b. Hipotermib. Hipotermi

c . Hipertermic . Hipertermi

d. Konvülziyond. Konvülziyon

e. Ajitasyon, deliryum, psikoze. Ajitasyon, deliryum, psikoz

ZEHİRLENMELERDE UYGULANACAK ZEHİRLENMELERDE UYGULANACAK TEDAVi VE DEĞERLENDİRMETEDAVi VE DEĞERLENDİRME

3. Klinik tanı3. Klinik tanı

a. Fizik muayenea. Fizik muayene

b. Laboratuvar testlerib. Laboratuvar testleri

4. Toksik maddenin vücuda girişinin önlenmesi4. Toksik maddenin vücuda girişinin önlenmesi

a. Hastanın toksik ortamdan uzaklaştırılmasıa. Hastanın toksik ortamdan uzaklaştırılması

b. Cilt yıkama ve göz irrigasyonub. Cilt yıkama ve göz irrigasyonu

c. Kusturma ve mide lavajıc. Kusturma ve mide lavajı

d. Aktif kömür d. Aktif kömür

ZEHİRLENMELERDE UYGULANACAK ZEHİRLENMELERDE UYGULANACAK TEDAVi VE DEĞERLENDİRMETEDAVi VE DEĞERLENDİRME

5. Toksik maddenin atılımının artırılması5. Toksik maddenin atılımının artırılması a. Diüreza. Diürez b. Periton diyalizib. Periton diyalizi c. Hemodiyalizc. Hemodiyaliz d. Tekrarlayan dozlarda aktif kömürd. Tekrarlayan dozlarda aktif kömür

6. Zehir danışma merkezleri ile bağlantı6. Zehir danışma merkezleri ile bağlantı

7. Hastanın en yakın yoğun bakım 7. Hastanın en yakın yoğun bakım ünitesine sevki ünitesine sevki

ANAFLAKSİ GELİŞEN HASTAYA ANAFLAKSİ GELİŞEN HASTAYA YAKLAŞIMYAKLAŞIM

Nedenleri:Nedenleri:

PolenPolen İlaç allerjisiİlaç allerjisi Böcek sokmalarıBöcek sokmaları Kan tranfüzyonu Kan tranfüzyonu Anestetik maddelerAnestetik maddeler YiyeceklerYiyecekler AşılarAşılar

Acil bakım;Acil bakım;

ABCDE yaklaşımı değerlendirme ve tedavi için temel ABCDE yaklaşımı değerlendirme ve tedavi için temel esastır.esastır.

Antijenik etken ortadan kaldırılır. Antijenik etken ortadan kaldırılır. Yüksek akımlı oksijen verilmelidir. (10-15 lt/dk )Yüksek akımlı oksijen verilmelidir. (10-15 lt/dk ) Havayolunda ödem veya belirgin solunum güçlüğü olan Havayolunda ödem veya belirgin solunum güçlüğü olan

hastalarda Adrenalin İM veya SC hekim istemine göre hastalarda Adrenalin İM veya SC hekim istemine göre yapılıryapılır

Hekim istemine göre: Antihistaminik (avil), Hekim istemine göre: Antihistaminik (avil), Kortikosteroid (dekort, prednol),H2 reseptör blokeri Kortikosteroid (dekort, prednol),H2 reseptör blokeri (ranitab, ulcuran) türünden ilaçlar uygulanmalıdır.(ranitab, ulcuran) türünden ilaçlar uygulanmalıdır.

İlaç tedavisinin yanında hastada vazodilatasyondan İlaç tedavisinin yanında hastada vazodilatasyondan dolayı hipotansiyon gelişecektir. 1000-2000 cc sıvı dolayı hipotansiyon gelişecektir. 1000-2000 cc sıvı duruma göre hızlıca verilebilir.duruma göre hızlıca verilebilir.

Göğüs ağrılı hastaya yaklaşımGöğüs ağrılı hastaya yaklaşım

Myokardın oksijen gereksinimi azaltmak Myokardın oksijen gereksinimi azaltmak amacıyla hasta yatırılmalı, tüm müdahaleler amacıyla hasta yatırılmalı, tüm müdahaleler yatarken yapılmalıdır.yatarken yapılmalıdır.

Oksijen tedavisi başlanmalıdır.Oksijen tedavisi başlanmalıdır. Vital bulgu takibi yapılmalıdır.Vital bulgu takibi yapılmalıdır. 12 derivasyonlu EKG çekilmelidir ve periyodik 12 derivasyonlu EKG çekilmelidir ve periyodik

takipleri yapılmalıdır.takipleri yapılmalıdır. Hasta monitörize edilmeli ritm takibi Hasta monitörize edilmeli ritm takibi

yapılmalıdır.yapılmalıdır. Geniş lümenli iki damar yolu açılmalıdır.Geniş lümenli iki damar yolu açılmalıdır.

Göğüs ağrılı hastaya yaklaşımGöğüs ağrılı hastaya yaklaşım Enzim kontrolleri için kan örneği alınmalıdır.Enzim kontrolleri için kan örneği alınmalıdır. Orderlanan ilaç tedavisi uygulanmalı ve yan Orderlanan ilaç tedavisi uygulanmalı ve yan

etkileri açısından gözlenmelidir.etkileri açısından gözlenmelidir. 100-300 mg Aspirin çiğnetilmelidir.. (Dr 100-300 mg Aspirin çiğnetilmelidir.. (Dr

istemine göre)istemine göre) Koroner kan akımını arttırmak amacıyla 5 mg Koroner kan akımını arttırmak amacıyla 5 mg

isordil akabinde 0.25 mcgr/kg/dk perlinganit isordil akabinde 0.25 mcgr/kg/dk perlinganit infüzyonu başlanabilir. (Dr istemine göre)infüzyonu başlanabilir. (Dr istemine göre)

Emosyonel durumunu rahatlatmak ve ağrıyı Emosyonel durumunu rahatlatmak ve ağrıyı kesmek amacıyla ilaç uygulanabilir. kesmek amacıyla ilaç uygulanabilir.

**Stres ülseri gelişebileceği için H2 reseptör Stres ülseri gelişebileceği için H2 reseptör blokeri başlanmalıdırblokeri başlanmalıdır

Nefes darlığı olan hastaya yaklaşımNefes darlığı olan hastaya yaklaşım

Akciğer hastalıklarının akut Akciğer hastalıklarının akut alevlenmelerinde ( Astım, KOAH )alevlenmelerinde ( Astım, KOAH )

Kalp yetmezliklerinde Kalp yetmezliklerinde Hava yolunun yabancı cisimle Hava yolunun yabancı cisimle

obstrüksiyonlarındaobstrüksiyonlarında Allerjik ya da anafilaktik Allerjik ya da anafilaktik

reaksiyonlarda görülür.reaksiyonlarda görülür.

Nefes darlığı olan hastaya yaklaşımNefes darlığı olan hastaya yaklaşım

ABCDE yaklaşımı değerlendirme ve ABCDE yaklaşımı değerlendirme ve tedavi için temel esastır.tedavi için temel esastır.

SaO2 SaO2 ~~ % 92 tutacak şekilde 02 % 92 tutacak şekilde 02 inhalasyonu yapılırinhalasyonu yapılır

Periferik damar yolu açılarak, hem Periferik damar yolu açılarak, hem kan örneği alınabilir hem de medikal kan örneği alınabilir hem de medikal tedavi için kullanılabilir.tedavi için kullanılabilir.

Hekim orderı doğrultusunda Hekim orderı doğrultusunda bronkodilatatör ilaçlar uygulanır. bronkodilatatör ilaçlar uygulanır.

Nefes darlığı olan hastaya yaklaşımNefes darlığı olan hastaya yaklaşım

İnhalasyon yoluyla uygulananlar:(ventolin, İnhalasyon yoluyla uygulananlar:(ventolin, combivent, pulmıcort, atrovent gibi… ) bu combivent, pulmıcort, atrovent gibi… ) bu ilaçlar nebulizatörle uygulanır.ilaçlar nebulizatörle uygulanır.

Parental yolla uygulananlar:Teobag 200mg Parental yolla uygulananlar:Teobag 200mg 100 cc mdx100 cc mdx

Hekim orderı doğrultusunda kortikosteroid Hekim orderı doğrultusunda kortikosteroid uygulanmalıdır. ( prednol )uygulanmalıdır. ( prednol )

Hipovolemi ve dehidratasyon belirtileri Hipovolemi ve dehidratasyon belirtileri varsa sıvı tedavisi uygulanmalıdır.varsa sıvı tedavisi uygulanmalıdır.

Kanaması olan hastaya yaklaşımKanaması olan hastaya yaklaşım

Belirtileri :Belirtileri :

• HipotansiyonHipotansiyon• TaşikardiTaşikardi• Filiform nabızFiliform nabız• HipotermiHipotermi• Soluk, nemli cilt Soluk, nemli cilt

Bakımı: Bakımı:

Bütün bu kanama türleri etkin destek tedaviyle Bütün bu kanama türleri etkin destek tedaviyle replasman yapılmaz ise hayati tehlikesi vardır.replasman yapılmaz ise hayati tehlikesi vardır.

Kanama bölgesi ve türüne özgü durdurmaya Kanama bölgesi ve türüne özgü durdurmaya yönelik girişimler yapılmalıdır.yönelik girişimler yapılmalıdır.

Gereğinde cerrahi girişimde bulunulmalıdır. Gereğinde cerrahi girişimde bulunulmalıdır. Hemşire gereken hazırlıkları yapmalıdırHemşire gereken hazırlıkları yapmalıdır

ABCDE yaklaşımı değerlendirme ve tedavi için ABCDE yaklaşımı değerlendirme ve tedavi için temel esastır.temel esastır.

Vital bulgular alınmalı ve hasta Vital bulgular alınmalı ve hasta değerlendirilmelidir.değerlendirilmelidir.

Bakımı:Bakımı:

En az iki tane geniş lümenli damaryolu En az iki tane geniş lümenli damaryolu açılmalıdır. Kan örnekleri alınmalı ve kan grubu açılmalıdır. Kan örnekleri alınmalı ve kan grubu tayini yapılmalıdır. tayini yapılmalıdır.

Tetanoz profilaksisi yapılmalıdır.Tetanoz profilaksisi yapılmalıdır. ASY ve KDAY da hastanın elleri adli yetkililer ASY ve KDAY da hastanın elleri adli yetkililer

görmeden temizlenmemelidir. Kıyafetleri ve görmeden temizlenmemelidir. Kıyafetleri ve üzerinden çıkan eşyalar mutlaka saklanmalı ve üzerinden çıkan eşyalar mutlaka saklanmalı ve kaydedilmelidir. Adli yetkililere gereğinde kaydedilmelidir. Adli yetkililere gereğinde teslim edilmelidir. teslim edilmelidir.

GİS kanamalarında ise; kanama miktarı ve GİS kanamalarında ise; kanama miktarı ve türü takip edilmelidir. ( hematokezya, türü takip edilmelidir. ( hematokezya, hematemez, melena…)hematemez, melena…)

AynAynıı dili konudili konuşşmak..mak..

…… ve ekip yaklave ekip yaklaşışımmıı....

Dinlediğiniz İçin Dinlediğiniz İçin TeşekkürlerTeşekkürler