acil tip mufredat v.2.1 - türkiye acil tıp derneği …...acil tıp programı aynı zamanda, acil...
TRANSCRIPT
TUKMOS
TIPTAUZMANLIKKURULUMÜFREDATOLUŞTURMAVESTANDARTBELİRLEMESİSTEMİ
ACİLTIPUzmanlıkEğitimiÇekirdekMüfredatı
27.07.2016
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
2
İÇİNDEKİLER
1. GİRİŞ 3
2. MÜFREDATTANITIMI 4
3. TEMELYETKİNLİKLER 6
4. ÖĞRENMEVEÖĞRETMEYÖNTEMLERİ 18
5. EĞİTİMSTANDARTLARI 22
6. ROTASYONHEDEFLERİ 23
7. ÖLÇMEVEDEĞERLENDİRME 29
8. KAYNAKÇA 29
9. ÖNERİLER 29
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
3
1. GİRİŞ
Acil Tıp dünyada ilk olarak 1968 yılında başlamıştır. 1972 yılında İngiltere’de, 1979
yılında da Amerika’da uzmanlık dalı olarak kabul edilmiştir. Ülkemizde ise Acil TıpUzmanlığı 30 Nisan 1993 tarih ve 21567 sayılı resmi gazete yayımlanması ile kabuledilmiştir.İlketaptaeğitimsüresi3yılolarakbelirlenmiş,2002yılında5yılaçıkarılmış,şuandada4yılolarakdevametmektedir.Geride kalan 22 yıl içinde ülkemizde hızla gelişmiştir. Şu anda Doğu Avrupa, Balkanlar,OrtaDoğu,Asya,AkdenizveKaradenizülkelerineliderlikedecekkonumagelmiştir.Bugünitibarı ile ülkemizde kamu ve özel hastanelerde bine yakın acil tıp uzmanı görevyapmaktadır.
Acil Tıp, asıl görevi beklenmedik bir hastalık veya bir yaralanma durumunda, hastayıdeğerlendirmek, müdahalesini yapmak, tedavisini başlatmak ve daha ileri sakatlık veyaralanmadankorumakolanbiruzmanlıkdalıdır.
Kişilerbeklenmedikbirzamandatıbbibakımaihtiyaçduyabilirler.BunedenleAcilTıbbiBakım,tümsağlıksistemlerinin24saathizmetverenönemlibirparçasıdır.
Acil Tıp uzmanları, tıbbi acil bir durumdaki herhangi bir hastanın hızlı bir şekildedeğerlendirilmesinivetedavisinisağlar.Ekolarak,acilbirrahatsızlığıolduğunudüşünenvetıbbi bakımı gereken ancak diğer sağlık bakım birimlerine çeşitli nedenlerle ulaşamayanhastalarıntıbbibakımınıdasunar.AcilTıphizmeti,tümbuyoğunvekendineözgüyapısıile,bukonudaeğitilmişhekimlertarafındanuygulanmalıdır.AcilTıpUzmanlığınınkurulmavegelişmesininenönemlinedenidebudur.Acil Tıp Uzmanları, hastane içi ve hastane dışı alanlarda hasta bakımında hem birincilgörevli hem de koordinatör rolü üstlenir. Gelişmiş ve etkin sağlık bakım sistemlerininplanlanmasında, gelişmesinde, uygulanmasında ve değerlendirilmesinde Acil TıpUzmanlığının büyük bir önemi vardır. Afet ve acil durumlardaki sağlık hizmetininplanlanmasıveuygulanmasıdaAcilTıpUzmanlığınıngörevleriarasındadır. Acil TıpUzmanlığıprogramının süresi farklıülkelerde3,4hatta5yılolmaklaberaber,ülkemizde26nisan2011 tarih27916sayılı resmigazetedeyayınlanan6225sayılıKanunHükmündeKararnameileAcilTıpUzmanlığıeğitimsüresi4yılolarakbelirlenmiştir. AvrupaBirliğiYönergesi’nde(EUDirective2005/36/EC)iseAcilTıpUzmanlıkeğitimitıpfakültesimezuniyetisonrasıenaz5yılolarakbelirlenmiştir. Acil Tıp Uzmanlık Programının (eğitim programı, rotasyonlar, pratik uygulamalar…)hekimleri acil tıp pratiğine hazırlamaya yönelik tasarlanmıştır. Bu program, acil tıppratiğinin ilkelerinin öğrenilmesine ve klinik problemlerin çözümünde bu ilkelerinuygulanmasıiçingerekliolansorumlulukvetecrübeninsağlanmasınayönelik,temelbilgi,beceri ve davranışı sağladığı bir programdır. Tüm asistanlara tecrübeli bir akademikpersonelindenetimindevekılavuzluğunda,klinikolgunluk,kararvermeyeteneğiveteknikbecerileri yeterli düzeyde geliştirmeleri için eşit fırsatlar sağlar. Asistanlık programınınbitimindetıptauzmanlıköğrencileri,aciltıppratiğiniuygulayabilme,yenibilgivebecerileriöğrenebilmevekendikendilerinidenetleyebilmekonularındayetişmişolacaklardır.
AcilTıpProgramıaynızamanda,acilservisebaşvuranhastalarıacilservisekabuletmekvebuhastalardaayırıcıtanı,resüsitasyonuygulama,stabilizasyonişlemleri,değerlendirmeve tüm tıbbi bakımı sağlamak, gerektiğinde hastaları uygun şekilde yönlendirebilmek vetakibiniyapabilmek,hastaneöncesibakımısağlayanaciltıpsistemlerininiçindeyeralmakve kendi eğitim sisteminin iyileştirilebilmesine olanak sağlayacak şekilde geri bildirimlerverebilmesini sağlamak ve araştırma yöntemlerini ve bunların pratiklerini öğrenmek veuygulamakkonularındadahazırhekimleryetiştirir.
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
4
Acil tıp asistanlık proğramlarının belirli bir hasta sayısı ve olgu çeşitliliğine sahipkurumlarda başlatılması gereklidir. Eğitim sırasında oluşabilecek eksiklikleringiderilebilmesi için kurumlar arası rotasyon uygulaması da kullanılır. Kuramsal veuygulamalıeğitimlerinyazılıolduğubireğitimprogramıtümtıptauzmanlıköğrencilerininerişiminevegeribildirimineolanaksağlayacakşekildepaylaşılır.
Uzmanlık eğitimini tamamlayan bir Acil Tıp Uzmanının, kanıta dayalı tıpuygulamalarının ve bilgiye ulaşımın güncel yöntemlerinin farkında olmak, acil sağlıkhizmetlerinin sosyal ve ekonomik yönlerini değerlendirmek, halkı acil tıp konularındabilinçlendirmek ve eğitmek, acil tıp ile ilgili temel ve klinik araştırmaları yapmak veyayımlamak ve hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde ve afet planlamasında lider rolüoynamakgibiyetkinlikleredesahipolmalarıbeklenmektedir.
TümdünyadakabuledildiğiüzereAcilTıpUzmanlığı21.YüzyılınUzmanlığıolacaktır.Buuzmanlığınülkemizdedeilerleyenyıllariçerisindedahaetkinbirrolüstleneceğiaçıktır.
2. MÜFREDATTANITIMI
2.1. MüfredatınAmacıveHedefleri
Acil Tıp çekirdek eğitim müfredatının amacı, eğitim sürecinin tanımlanması, içeriğininbelirlenmesi ve bu eğitim süreci sonucunda Acil Tıp Kliniğini yönetebilecek bilgi vebecerinin kazandırılmasıdır. Acil Tıp Uzmanlık Eğitiminin ulusal standardizasyonunuamaçlar.Ülkemizin farklı yerlerindeki üniversite veeğitimaraştırmahastanelerindeki aciltıp uzmanlık eğitimi veren acil tıp kliniklerindeki standartların oluşturulması, acil tıpkonusunda güncel uluslararası kabul görmüş kılavuzların ve kazanılması gereken asgaribilgi,becerivetutumlarınbueğitimialantümacil tıpuzmanlıköğrencilerineulaştırılmasıhedeflenmektedir.
2.2. MüfredatÇalışmasınınTarihselSüreci
Aciltıp1993yılındaTürkiye’detıpdalıolarakkuruldu.Bumüfredatprogramınınhazırlığına15 Ocak 2010’da Acil Tıp TUKMOS Komisyonu Prof. Dr. Başar CANDER Prof. Dr. CahferGÜLOĞLUDoç.Dr.MehmetGÜLDoç.Dr.FigenCOŞKUN,Doç.Dr.MehtapBULUT,Doç.Dr.ErdenErolÜNLÜERDoç.Dr. Yücel YAVUZDoç.Dr.DoğaçNiyaziÖZÜÇELİK, Yrd.Doç.Dr.Orhan ÇINAR’ın katılımıyla Antalya’da yapılan Müfredat Oluşturma Sistemi Çalıştay’ındabaşlanılmıştır. Çalıştayda Prof. Dr. Başar CANDER komisyon başkanı olarak seçilmiştir.Komisyonmüfredatoluşturmada2009yılındagüncellenmişolanAvrupaAcilTıp(EUSEM)müfredatını örnek almıştır. İkinci toplantı Ağustos 2011’de Ankara’da Prof. Dr. BaşarCANDER,Prof.Dr.CahferGÜLOĞLU,Doç.Dr.MehmetGÜL,Doç.Dr.FigenCOŞKUN,Doç.Dr. Mehtap BULUT, Doç. Dr. Erden Erol ÜNLÜER, Doç. Dr. Yücel YAVUZ’ un katılımıylayapılmışvemüfredatın1.0versiyonutamamlanmıştır.Komisyonçalışmalarıhızlandırılmasıve geliştirilmesi açısından komisyon üyeleri arasında bazı değişiklikler yapıldı ve yenikomisyonşuşekildeoluşturuldu:Prof.Dr.BaşarCANDERProf.Dr.CahferGÜLOĞLUDoç.Dr.MehmetGÜL,Doç.Dr.MehtapBULUTBOZKURT,Doç.Dr.AhmetDEMİRCAN,Doç.Dr.MustafaSERİNKEN,Doç.Dr.ŞuleAKKÖSEAYDIN.Daha sonra 29-30 Nisan 2013 tarihinde Ankara’da yapılan TUKMOS Acil Tıp Komisyonutoplantısında Prof. Dr. Başar CANDER Prof. Dr. Cahfer GÜLOĞLU Doç. Dr.Mehmet GÜL,Doç. Dr. Mehtap BULUT BOZKURT, Doç. Dr. Ahmet DEMİRCAN, Doç. Dr. Mustafa
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
5
SERİNKEN, Doç. Dr. Şule AKKÖSE AYDIN’ın katılımlarıyla müfredatın 2.0 versiyonuhazırlanmıştır.v.2.1 çekirdekmüfredat çalıştayı Prof. Dr. Cuma Yıldırım, Prof. Dr. Ersin Aksay, Prof. Dr.MuratPekdemir,Prof.Dr. YıldırayÇete,Prof.Dr.BaşarCander,Prof.Dr.ArzuDenizbaşı,Prof. Dr. İbrahim İkizceli, Prof. Dr. Mustafa Serinken, Prof. Dr. Cahfer Güloğlu, Doç. Dr.AhmetDemircanveDoç.Dr.SalimSatar’ınkatkılarıyla14.02.2015ve06.05.2016tarihindeyapılançalışmatoplantılarıilehazırlanmıştır.
2.3. UzmanlıkEğitimiSüreci
Acil Tıp uzmanlık dalı eğitim süresi dört yıldır. Bu süre içindeAcil Tıp ile ilgili hastalık veklinikdurumların tanı, tedavi ve takibi için yaklaşımbecerisi kazandırılır.Uzmanlıkeğitimsüreci Bakanlık tarafından yayımlanan güncel Tıpta veDişHekimliğindeUzmanlık EğitimiYönetmeliğihükümlerinegöreyürütülür.
2.4. MüfredatınHedefKitlesi
Ülkemizde Acil Tıp uzmanlığı eğitimi veren tüm üniversitelere bağlı Tıp FakültesiHastaneleri ve Sağlık Bakanlığı’na bağlı olarak çalışan Eğitim ve Araştırma hastanelerininAcilTıpkliniklerindekiuzmanlıköğrencileribaştaolmaküzere,aciltıpileilgilieğiticiler,aciltıpeğitimiverenkurumveprogramlardır.
2.5. KariyerOlasılıkları
Acil Tıp uzmanlık öğrencileri eğitimini tamamlandıktan sonra kamu, vakıf veya özelkurumlardaAcilTıpUzmanıolarakgörevyaparlar.Bualandaaktifçalışanuzmansayısınınhenüzyeterlidüzeyeulaşmamasıvekazanılanyetkinliklernedeniyleüstdüzeymerkezlerdegörev alma fırsatı vardır. Ayrıca arzu edenlerin akademik kariyer yapmalarına uygun altyapıdonanımlarıdabusüreçtetamamlanır.
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
6
3. TEMELYETKİNLİKLER
Yetkinlik, bir uzmanın bir işya da işlemin gerektiği gibiyapılabilmesi içinkritikdeğertaşıyan, eğitim ve öğretimyoluyla kazanılıpiyileştirilebilen, gözlenipölçülebilen, özellikleri dahaönceden tarif edilmiş olan,bilgi, beceri, tutum vedavranışların toplamıdır.Yetkinlikler 7 temel alandatoplanmışlardır.
Herbir temelyetkinlikalanı,uzmanınayrıbir rolünütemsileder (Şekil1).Yedinci temelalanolanHizmetSunucusualanınaaityetkinliklerklinikyetkinliklervegirişimselyetkinliklerolarakikiye ayrılırlar. Sağlık hizmeti sunumu ile doğrudan ilişkili Hizmet Sunucusu alanını oluşturanyetkinlikler diğer 6 temel alana ait yetkinlikler olmadan gerçek anlamlarını kazanamazlar veverimli bir şekilde kullanılamazlar. Başka bir deyişle 6 temel alandaki yetkinlikler, uzmanın“HizmetSunucusu”alanındakiyetkinliklerinisosyalortamdahastavetoplummerkezliveetkinbir şekilde kullanması için kazanılması gereken yetkinliklerdir. Bir uzmanlık dalındaki eğitimsürecinde kazanılan bu 7 temel alana ait yetkinlikler uyumlu bir şekilde kullanılabildiğindeyeterliliktenbahsedilebilir.Butemelyetkinlikalanlarıaşağıdalistelenmiştir;
3.1. Yönetici
3.2. EkipÜyesi
3.3. SağlıkKoruyucusu
3.4. İletişimKuran
3.5. DeğerveSorumlulukSahibi
3.6. ÖğrenenveÖğreten
3.7. HizmetSunucusu
Hizmetsunucusutemelyetkinlikalanındakiyetkinlikler,kullanılışyerlerinegöreikitürdür:
KlinikYetkinlik:Bilgiyi,kişisel,sosyalve/veyametodolojikbecerileritıbbikararlarkonusundakullanabilmeyeteneğidir;
Şekil1-TUKMOS’unYeterlilikÜçgeni(Yeditemelyetkinlikalanı)
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
7
GirişimselYetkinlik:Bilgiyi,kişisel,sosyalve/veyametodolojikbecerileritıbbigirişimlerkonusundakullanabilmeyeteneğidir.
Klinik ve girişimsel yetkinlikleredinilirken ve uygulanırken TemelYetkinlikalanlarındabelirtilendiğeryetkinliklerleuyumiçindeolmalıveuzmanlığa özel klinik kararsüreçlerinikolaylaştırmalıdır.
3.7.1. KLİNİKYETKİNLİKLER
Uzman Hekim aşağıda listelenmiş klinik yetkinlikleri ve eğitimi boyunca edindiği diğerbütünleyici“temelyetkinlikleri”eşzamanlıveuygunşekildekullanarakuygular.
B:Hastalığa ön tanı koyma ve gerekli durumda hastaya zarar vermeyecek şekilde ve doğruzamanda,doğruyeresevkedebilecekbilgiyesahipolmadüzeyiniifadeeder.T:HastayatanıkoymavesonrasındatedaviiçinyönlendirebilmedüzeyiniifadeederTT:Ekipçalışmasınıngerektirdiğidurumlardışındaherhangibirdesteğegereksinimduymadanhastanıntanıvetedavisinintümsüreciniyönetebilmedüzeyiniifadeeder.ETT: Ekip çalışması yaparak hastanın tanı ve tedavisinin tüm sürecini yönetebilme düzeyiniifadeeder.* Klinik yetkinliklerdebudüzeylere ek olarak gerekli durumlar içinA ve K yetkinlik düzeylerieklenmektedir:A:Hastanın acil durum tanısını koymak ve hastalığa özel acil tedavi girişimini uygulayabilmedüzeyiniifadeeder.K:Hastanınbirincil,ikincilveüçüncülkorunmagereksinimlerinitanımlamayıvegereklikoruyucuönlemlerialabilmedüzeyiniifadeeder.
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
8
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
KARDİYOVASKÜLERACİLLER
SENKOP ETT,A 1 YE,UE,BE
ŞOK ETT,A 1 YE,UE,BE
İNFLAMATUVARVEİNFEKSİYÖZKARDİYAKBOZUKLUKLAR
T,A 2 YE,UE,BE
KONJENİTALKALPHASTALIKLARI B,A 2 YE,UE,BE
ARİTMİLER T,A, 1 YE,UE,BE
DERİNVENTROMBOZU ETT,A,K 1 YE,UE,BE
PULMONERTROMBOEMBOLİ ETT,A,K 1 YE,UE,BE
AORTANEVRİZMASI/AORTDİSSEKSİYONU ETT,A,K 1 YE,UE,BE
HİPERTANSİFACİLLER ETT,A,K 1 YE,UE,BE
AKUTPULMONERÖDEM ETT,A,K 1 YE,UE,BE
KALPYETMEZLİĞİ ETT,A,K 1 YE,UE,BE
AKUTKORONERSENDROMLAR ETT,A,K 1 YE,UE,BE
OKLÜZİVARTERİYELBOZUKLUKLAR ETT,A,K 1 YE,UE,BE
DERMATOLOJİKACİLLER
DERMATOZLAR B,A 2 YE,UE,BE
İNFEKSİYÖZHASTALIKLART,A
1 YE,UE,BE
İNFLAMATUVARHASTALIKLAR
T,A2 YE,UE,BE
DÖKÜNTÜLÜHASTALIKLAR
T,A2 YE,UE,BE
ENDOKRİNVEMETABOLİKACİLLERHİPERGLİSEMİKACİLLER
T,A1 YE,UE,BE
HİPOGLİSEMİKACİLLERT,A
1 YE,UE,BE
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
9
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
ADRENALYETERSİZLİKVEKRİZ
T,A1 YE,UE,BE
TİROİDHASTALIKLARIACİLLERİ
T,A1 YE,UE,BE
SIVIELEKTROLİTBOZUKLUKLARI
ASİTBAZBOZUKLUKLARIT,A,K
1 YE,UE,BE
ELEKTROLİTBOZUKLUKLARI
T,A,K1 YE,UE,BE
VOLÜMDURUMUVESIVIDENGESİBOZUKLUKLARI
T,A,K1 YE,UE,BE
KULAK-BURUN-BOĞAZ,ORALVEBOYUNACİLLERİ
EPİSTAKSİST,A,K
1 YE,UE,BE
YABANCICİSİMT,A,K
1 YE,UE,BE
İNFLAMATUVARVEİNFEKSİYÖZBOZUKLUKLAR
T,A,K1 YE,UE,BE
GASTROİNTESTİNALACİLLER
KONJENİTALHASTALIKLAR A 2 YE,UE,BE
VASKÜLERHASTALIKLART,A
1 YE,UE,BE
İNFLAMATUVARVEENFEKSİYÖZHASTALIKLAR
T,A1 YE,UE,BE
MEKANİKBOZUKLUKLART,A
1 YE,UE,BE
METABOLİKBOZUKLUKLAR B,A 2 YE,UE,BE
GASTROİNTESTİNALSİSTEMTÜMÖRLERİ B,A 2 YE,UE,BE
JİNEKOLOJİKVEOBSTETRİKACİLLER
İNFLAMATUVARVEİNFEKSİYÖZHASTALIKLAR T,A 1 YE,UE,BE
OBSTETRİKACİLHASTALIKLARVEKOMPLİKASYONLARI
T,A,K 1 YE,UE,BE
OVERTORSİYONU T,A 1 YE,UE,BE
VASKÜLERBOZUKLUKLAR T,A 2 YE,UE,BE
TÜMÖRLER B,A 2 YE,UE,BE
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
10
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
HEMATOLOJİKVEONKOLOJİKACİLLER
ANEMİLER T,A 1 YE,UE,BE
ONKOLOJİKveHEMATOLOJİKACİL T,A,K 1 YE,UE,BE
KANAMADİYATEZLERİ T,A 1 YE,UE,BE
TRANSFÜZYONREAKSİYONLARI TT,A,K 1 YE,UE,BE
İMMÜNOLOJİKACİLLER
ALERJİKVEANAFLAKTİKREAKSİYONLAR TT,A,K 1 YE,UE,BE
İNFLAMATUVARVEİNFEKSİYÖZBOZUKLUKLAR B,A,K 2 YE,UE,BE
ENFEKSİYÖZACİLLER
SEPSİSVESEPTİKŞOK T,A 1 YE,UE,BE
CİNSELYOLLABULAŞANHASTALIKLAR ETT,A,K 2 YE,UE,BE
HIVENFEKSİYONUVEAIDS B,A,K 2 YE,UE,BE
KUDUZ B,A,K 1 YE,UE,BE
SUVEGIDAKAYNAKLIENFEKSİYONHASTALIKLARI
ETT,A,K 1 YE,UE,BE
YAYGINVİRALVEBAKTERİYELENFEKSİYONLAR
ETT,A,K 1 YE,UE,BE
TETANOZ ETT,A,K 1 YE,UE,BE
KAS-İSKELETSİSTEMİACİLLERİ
İNFLAMATUVARVEİNFEKSİYÖZBOZUKLUKLAR ETT,A,K 2 YE,UE,BE
DEJENARATİFBOZUKLUKLAR T,A,K 2 YE,UE,BE
TÜMÖRLER B,A 2 YE,UE,BE
NÖROLOJİKACİLLER
VASKÜLERBOZUKLUKLAR ETT,A,K 1 YE,UE,BE
İNFEKSİYOZBOZUKLUKLAR ETT,A,K 1 YE,UE,BE
TÜMÖRLER B,A 2 YE,UE,BE
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
11
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
NÖBET T,A,K 1 YE,UE,BE
İNFLAMATUVARBOZUKLUKLAR B,A,K 1 YE,UE,BE
GÖZACİLLERİ
İNFLAMATUVARVEİNFEKSİYÖZBOZUKLUKLAR B,A,K 1 YE,UE,BE
ANİGÖRMEKAYBI T,A 2 YE,UE,BE
AKUTGLOKOM ETT,A,K 1 YE,UE,BE
RETİNADEKOLMANI T 1 YE,UE,BE
PULMONERACİLLERİ
KONJENİTALBOZUKLUKLAR B,A 2 YE,UE,BE
OBSTRÜKTİKveRESTRİKTİFHASTALIKLAR T,A,K 1 YE,UE,BE
ENFEKSİYOZHASTALIKLAR T,A,K 1 YE,UE,BE
TÜMÖRLER B,A,K 2 YE,UE,BE
HEMOPTİZİ ETT,A 1 YE,UE,BE
PNÖMOTORAKS ETT,A,K 1 YE,UE,BE
RENALVEÜROLOJİKACİLLER
İNFLAMATUVARBOZUKLUKLAR B,A 2 YE,UE,BE
İNFEKSİYÖZHASTALIKLAR T,A 1 YE,UE,BE
METABOLİKBOZUKLUKLAR B,A 2 YE,UE,BE
TÜMÖRLER B,A 2 YE,UE,BE
VASKÜLERBOZUKLUKLAR B,A 2 YE,UE,BE
TAŞHASTALIĞI T,A 1 YE,UE,BE
RABDOMİYOLİZ T,A,K 1 YE,UE,BE
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
12
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
TRAVMA
YANIKLAR T,A,K 1 YE,UE,BE
KAFATRAVMASI T,A,K 1 YE,UE,BE
MAKSİLLOFASİYALTRAVMA T,A,K 1 YE,UE,BE
BOYUNTRAVMASI T,A,K 1 YE,UE,BE
GÖĞÜSTRAVMASI T,A,K 1 YE,UE,BE
KARINTRAVMASI T,A,K 1 YE,UE,BE
PELVİSTRAVMASI T,A,K 1 YE,UE,BE
VERTEBRATRAVMASI T,A,K 1 YE,UE,BE
EKSTREMİTETRAVMASI T,A,K 1 YE,UE,BE
GENİTOÜRİNERTRAVMA T,A,K 1 YE,UE,BE
ÇOKLUTRAVMA T,A,K 1 YE,UE,BE
SPESİFİKPOPULASYONLARDAKİTRAVMALAR
T,A,K 1 YE,UE,BE
KULAKBURUNBOĞAZTRAVMASI T,A,K 1 YE,UE,BE
GÖZTRAVMALARI T,A,K 1 YE,UE,BE
YUMUŞAKDOKUYARALANMALARI T,A,K 1 YE,UE,BE
CRUSHYARALANMALARI T,A,K 1 YE,UE,BE
KOMPARTMANSENDROMU T,A,K 1 YE,UE,BE
HASTANEÖNCESİACİLBAKIM HASTANEÖNCESİACİLTIPSİSTEMLERİ B 2 YE,UE,BE
ÇEVRESELACİLLER ÇEVRESELACİLLER B,A,K 1 YE,UE,BE
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
13
KLİNİKYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
ADLİDURUMLARİSTİSMARVEİHMAL B,A,K 2 YE,UE,BE
GÜNCELMEVZUAT B 1 YE,UE,BE
TOKSİKOLOJİTOKSİKSENDROMLAR T,A,K 1 YE,UE,BE
SPESİFİKZEHİRLENMELER T,A,K 1 YE,UE,BE
PSİKİYATRİKACİLLER
DUYGUDURUMDEĞİŞİKLİKLERİ B,A,K 1 YE,UE,BE
ÖZKIYIMGİRİŞİMLERİ B,A,K 1 YE,UE,BE
MADDEKULLANIMI B,A,K 1 YE,UE,BE
KRİTİKHASTAKOMA T,A 1 YE,UE,BE
ARREST T,A,K 1 YE,UE,BE
3.7.2. GİRİŞİMSELYETKİNLİKLER
UzmanHekimaşağıdalistelenmişgirişimselyetkinlikleriveeğitimiboyuncaedindiğidiğerbütünleyici“temelyetkinlikleri”eşzamanlıveuygunşekildekullanarakuygular.
1:Girişiminnasılyapıldığıkonusundabilgisahibiolmavebukonudagerektiğindeaçıklamayapabilmedüzeyiniifadeeder.
2:Acilbirdurumda,kılavuzveyayönergeeşliğindeveyagözetimvedenetimaltındabugirişimiyapabilmedüzeyiniifadeeder.
3:Karmaşıkolmayan,sıkgörülentipikolgulardagirişimiuygulayabilmedüzeyiniifadeeder.
4:Karmaşıkolsunveyaolmasınhertürolgudagirişimiuygulayabilmedüzeyiniifadeeder.
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
14
GİRİŞİMSELYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
KARDİYOPULMONER(KPR)RESUSİTASYON
YETİŞKİNVEÇOCUKLARDAKARDİYOPULMONER(KPR)RESUSİTASYON
4 1 YE,UE,BE
ACİLHAVAYOLU
TEMELveİLERİHAVAYOLUYÖNETİMİ 4 1 YE,UE,BE
ALTERNATİFHAVAYOLUYÖNETİMİ 3 1 YE,UE,BEZORHAVAYOLUYÖNETİMİ 2 1 YE,UE,BE
KRİTİKHASTAYÖNETİMİ
KRİTİKHASTAMONİTÖRİZASYONU 4 1 YE,UE,BEHIZLIARDIŞIKENTÜBASYON 4 1 YE,UE,BEGİRİŞİMSELSEDASYONveANALJEZİ 4 1 YE,UE,BE
İNVAZİVveNONİNVAZİVMEKANİKVENTİLASYON 3 1 YE,UE,BE
REGİONALANESTEZİTEKNİKLERİ 1 1 YE,UE,BELOKAL,TOPİKALANESTEZİ 4 1 YE,UE,BEEKGDEĞERLENDİRME 4 1 YE,UE,BE
SOLUNUMVEVENTİLASYONUNDEĞERLENDİRİLMESİ
OKSİJENTEDAVİSİ 4 1 YE,UE,BEKANGAZIANALİZİ,PULSEOKSİİMETREVEKAPNOGRAFİKULLANIMI
4 1 YE,UE,BE
TORASENTEZ 3 1 YE,UE,BEGÖĞÜSTÜPÜUYGULAMA,SUALTI-DRENAJTAKİBİ 3 1 YE,UE,BE
WEANING 1 2 YE,UE,BE
DOLAŞIM
DEFİBRİLASYON,KARDİYOVERSİYON 4 1 YE,UE,BE
TRANSKUTANÖZPACING 2 1 YE,UE,BEACİLPERİKARDİYOSENTEZ 1 2 YE,UE,BEİNVAZİVHEMODİNAMİKMONİTORİZASYON 1 1 YE,UE,BE
VASKÜLERYOL
SANTRALVENÖZKATETERİZASYON 3 1 YE,UE,BE
İNTRAOSSEÖZYOLUYGULAMA 2 1 YE,UE,BE
KBBGİRİŞİMLERİ
NAZALTAMPONUYGULAMASI 3 1 YE,UE,BE
YABANCICİSİMÇIKARILMASI 3 2 YE,UE,BE
KRİKOTİROTOMİYAPILMASI 1 2 YE,UE,BE
TRAKEOSTOMİYAPILMASI 1 2 YE,UE,BE
GASTROİNTESTİNALGİRİŞİMLER
NAZOGASTRİKSONDAYERLEŞTİRME 4 1 YE,UE,BE
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
15
GİRİŞİMSELYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
HERNİREDÜKSİYONU 2 2 YE,UE,BE
GASTRİKLAVAJ 4 1 YE,UE,BE
ABDOMİNALPARASENTEZ 4 1 YE,UE,BE
ÖZOFAGUSVARİSİNDEBALONTAMPONAD 1 2 YE,UE,BE
YABANCICİSİMÇIKARILMASI 2 2YE,UE,BE
GENİTOÜRİNERGİRİŞİMLER
MESANEKATETERİZASYONUYERLEŞTİRME 3 1
YE,UE,BE
SUPRAPUBİKSİSTOSTOMİ 1 2 YE,UE,BE
TESTİKÜLERTORSİYONREDÜKSİYONU 1 2
YE,UE,BE
YABANCICİSİMÇIKARILMASI 1 2YE,UE,BE
HİJYENİKGİRİŞİMVEBECERİLER
KİMYASALBİYOLOJİKRADYOLOJİKVENÜKLEERDEKONTAMİNASYON
1 2YE,UE,BE
KAS-İSKELETSİSTEMGİRİŞİMLERİ
EKLEMASPİRASYONU 2 2YE,UE,BE
FRAKTÜRİMMOBİLİZASYONU 3 1YE,UE,BE
EKLEMDİSLOKASYONREDÜKSİYONU 3 1
YE,UE,BE
OMURGATAHTASIVESPİNALİMMOBİLİZASYON 4 1
YE,UE,BE
SPLİNTUYGULAMA(ALÇI,FLASTER,BANDAJ) 3 1
YE,UE,BE
KOMPARTMANSENDROMUYÖNETİMİ 1 2
YE,UE,BE
FASİOTOMİ, 1 2YE,UE,BE
ESKARATOMİ 1 2YE,UE,BE
NÖROLOJİKGİRİŞİMVEBECERİLER LOMBERPONKSİYON 3 1
YE,UE,BE
OBSTETRİKVEJİNEKOLOJİKGİRİŞİMLERVEBECERİLER
ACİLDOĞUM
1 2YE,UE,BE
PERİMORTEMSEZARYAN 1 2YE,UE,BE
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
16
GİRİŞİMSELYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
SPEKULUMLAVAJİNALMUAYENE 1 2 YE,UE,BE
CİNSELİSTİSMAROLGUSUNUNDEĞERLENDİRİLMESİ 1 2
YE,UE,BE
OFTALMİKGİRİŞİMVEBECERİLER
YABANCICİSİMÇIKARILMASI 1 2YE,UE,BE
SLİTLAMP 1 2YE,UE,BE
LATERALKANTOTOMİ 1 2YE,UE,BE
GÖZİÇİBASINÇÖLÇÜMÜ 1 2YE,UE,BE
ATEŞKONTROLGİRİŞİMLERİ
ISITMAveSOĞUTMATEKNİKLERİNİUYGULAMA 1 2
YE,UE,BE
ALTERNATİFÖLÇÜMYÖNTEMLERİ 1 2YE,UE,BE
KRİTİKHASTANINTRANSPORTUBECERİLERİ
TELEKOMUNİKASYONVETELEMEDİCİNEUYGULAMALARI 1 2
YE,UE,BE
HASTANEÖNCESİveHASTANEİÇİHASTATRANSPORTU 1 1
YE,UE,BE
YARABAKIMI
APSEİNSİZYONVEDRENAJI 3 1YE,UE,BE
YUMUŞAKDOKUYARALANMALARIVELASERASYONLARINTEDAVİSİ
3 1YE,UE,BE
YARAİRRİGASYONUVEYARABAKIMI 3 1
YE,UE,BE
YARAKAPATMATEKNİKLERİ(SUTÜRTEKNİKLERİ,STAPLER,DOKUYAPIŞTIRICISI)
3 1YE,UE,BE
YABANCICİSİMÇIKARILMASI 2 1YE,UE,BE
ADLİDURUMLAR
UYGUNADLİBİLDİRİMLERİYAPMA 3 1YE,UE,BE
ADLİKAYITLARINYAZILMASIVEKORUNMASI 4 1
YE,UE,BE
UYGUNÖRNEKALMA 1 1YE,UE,BE
ACİLDEGÖRÜNTÜLEMEYÖNTEMLERİ
YATAKBAŞIACİLUSGKULLANIMI 3 1YE,UE,BE
TOMOGRAFİYORUMLAMA 2 1YE,UE,BE
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
17
GİRİŞİMSELYETKİNLİK
Düzey
Kıde
m
Yöntem
MRIYORUMLAMA 2 1YE,UE,BE
DİREKTGRAFİYORUMLAMA 3 1YE,UE,BE
RETROGRADSİSTOÜRETROGRAM 1 2YE,UE,BE
YATAKBAŞIEKOKARDİYOGRAFİDEĞERLENDİRME 2 1
YE,UE,BE
AFETTIBBI
AFETEHAZIRLIK 1 1YE,UE,BE
HASTANEAFETPLANIDÜZENLEMESİ 1 1
YE,UE,BE
KİTLESELYARALANMALIOLAYYÖNETİMİ 2 1
YE,UE,BE
AKADEMİKBECERİLER
BİLİMSELSUNUMHAZIRLAMA 4 1YE,UE,BE
SÖZLÜBİLDİRİHAZIRLAMA 3 1YE,UE,BE
BİLİMSELMAKALEHAZIRLAMA 2 1YE,UE,BE
BİLİMSELÇALIŞMAPLANLAMAveUYGULAMA 2 1
YE,UE,BE
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
18
4. ÖĞRENMEVEÖĞRETMEYÖNTEMLERİ
Teorikdersler:Haftalıkminimum6saatçekirdekmüfredataparalelolarakplanlanır.Pratik uygulama: Eğitim materyalleri üzerinde (maketler,..) girişim becerileriningeliştirilmesisağlanır.Mortalitesaati:Haftalıkminimum1saatinteraktifolarakdüzenlenir.Makalesaati:Haftalıkminimum1saatgüncelliteratürtakipedilir.Vakasaati:Haftalıkminimum1saatinteraktifolarakdüzenlenir.Hasta başı eğitim vizitleri: Eğitim sorumlusu tarafından haftada minimum 2 kere eğitimvizitleriyapılır.Kişisel eğitim ve gelişim: Zaman, kriz yönetimi gibi acil servis için kritik konularda yıldaminimum2kezpanellerşeklindeorganizeedilir.Bilimsel araştırma metodolojisi: İstatistik, bilimsel makale yazımı, değerlendirilmesi,araştırmaplanlamakonularındayıldaminimum1kerekursşeklindeorganizeedilir.Tıptauzmanlık öğrencisi, uzmanlık eğitimi sürecinde en az 1 orijinal makale yayınında yeralmalıdır. Sivil Toplum Örgütleri Eğitim programları: Kurs, Panel, Sempozyum, KongrekatılımlarıUzmanlıkeğitimisürecindeyıllaragöredüzenlenir.Eğitiminitamamladığındaenaz1sempozyumve1UlusalKongreyekatılmışolmalıdır.
TUKMOS tarafından önerilen öğrenme ve öğretme yöntemleri üçe ayrılmaktadır:“YapılandırılmışEğitimEtkinlikleri”(YE),“UygulamalıEğitimEtkinlikleri”(UE)ve“BağımsızveKeşfederekÖğrenmeEtkinlikleri”(BE).
4.1. YapılandırılmışEğitimEtkinlikleri(YE)
4.1.1. Sunum
Bir konu hakkında görsel işitsel araç kullanılarak yapılananlatımlardır. Genel olarak nadir veya çok nadir görülenkonular/durumlarhakkındaveya sık görülenkonu/durumların yenigelişmeleri hakkında kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemdeeğiticiöğrencide eksik olduğunu bildiği bir konuda ve öğrencinin pasifolduğu bir durumda anlatımda bulunur. Sunum etkileşimli olabilirveyahiçetkileşimolmayabilir.
4.1.2. Seminer
Sık görülmeyen bir konu hakkında deneyimli birinin konuyu kendideneyimlerinideyansıtarakanlatmasıveanlatılankonununkarşılıklısoru ve cevaplar ile geçmesidir. Sunumdan farkı konuyudinleyenlerin de kendi deneyimleri doğrultusunda anlatıcı ilekarşılıklı etkileşim içinde olmasıdır. Seminer karşılıklı diyaloglarınyoğun olduğu, deneyimlerin yargılanmadan paylaşıldığı ve farklıdüzeylerdekişilerin aynı konuhakkında farklı düzeydeki sorular ileeksikyanlarınıtamamlayabildikleribireğitimetkinliğidir.
4.1.3. Olgutartışması
Bir veya birkaç sık görülen olgunun konu edildiği bir küçük grupeğitim aktivitesidir. Bu eğitim aktivitesinin hedefi, farklı düzeydeki
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
19
kişilerin bir olgunun çözümlenmesi sürecini tartışmalarınısağlayarak, tümkatılımcıların kendi eksik veya hatalı yanlarını farketmelerini sağlamak ve eksiklerini tamamlamaktır. Bu olgulardabulunan hastalık veya durumlar ile ilgili bilgi eksikliklerinin küçükgruplarda tartışılması ile tamamlanması veya yanlış bilgilerindüzeltilmesisağlanır.Ayrıcaaynıdurumileilgiliçoksayıdaolgununçözümlenmesi yoluyla aynı bilginin farklı durumlarda nasılkullanılacağı konusunda deneyim kazandırır. Olgunun/larınbasamaklı olarak sunulması veherbasamak için fikir üretilmesi ilesürdürülür.Eğiticiherbasamaktadoğrubilgiyiverirvedoğrukararıaçıklar.
4.1.4. Makaletartışması
Makalenin kanıt düzeyinin anlaşılması, bir uygulamanın kanıtadayandırılması ve bir konuda yeni bilgilere ulaşılması amacıylagerçekleştirilenbirküçükgrupetkinliğidir.Makalenintümbölümlerisırası ile okunur ve metodolojik açıdan doğruluğu ve klinikuygulamaya yansıması ile ilgili fikir üretilmesi ve gerektiğindeeleştirilmesi ilesürdürülür.Eğiticiherbasamaktadoğrubilgiyiverirve doğru kararı açıklar. Uzman adayına, benzer çalışmalarplanlayabilmesi için problemleri bilimsel yöntemlerle analiz etme,sorgulama, sonuçları tartışma ve bir yayın haline dönüştürmebecerisikazandırılır.
4.1.5. Dosyatartışması
Sık görülmeyen olgular ya da sık görülen olguların daha nadirgörülen farklı şekilleri hakkında bilgi edinilmesi, hatırlanması vekullanılmasını amaçlayan bir eğitim yöntemidir. Eğitici, dosyaüzerinden yazı, rapor, görüntü ve diğer dosya eklerini kullanarak,öğrencinin olgu hakkında her basamakta karar almasını sağlar vealdığıkararlarhakkındageribildirimverir.Geribildirimleröğrencinindoğrukararlarınıdevamettirmesivegelişmesigerekenkararlarınınaçık ve anlaşılır bir biçimde ifade edilerek geliştirmesi amacıylayapılır.
4.1.6. Konsey
Olgunun/larınfarklıdisiplinlerilebirliktedeğerlendirilmesisürecidir.Olgunun sık görünürlüğünden çok karmaşık olması öğrencininkarmaşık durumlarda farklı disiplinlerin farklı bakış açılarınıalgılamasınısağlar.
4.1.7. Kurs
Birkonuhakkındabellibiramacaulaşmak içindüzenlenmişbirdenfazla oturumda gerçekleştirilen bir eğitim etkinliğidir. Amaçgenellikle bir veya birkaç klinik veya girişimsel yetkinliğin
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
20
edinilmesidir. Kurs süresince sunumlar, küçük grup çalışmaları,uygulamaeğitimleribirbiriileuyumiçindegerçekleştirilir.
4.2. UygulamalıEğitimEtkinlikleri(UE)
4.2.1. Yatanhastabakımı
4.2.1.1. Vizit
Farklı öğrenciler için farklı öğrenme ortamı oluşturanetkili bir eğitim yöntemidir. Hasta takibini yapan veyapmayan öğrenciler vizitten farklı şekildefaydalanırlar. Hastayı takip eden öğrenci hasta takibiyaparak ve yaptıkları için geribildirim alarak öğrenir,diğeröğrencilerbudeneyimi izleyereköğrenirler.Vizitklinikte görülen olguların hasta yanından çıktıktansonra da tartışılması ve olgunun gerçek ortamdagözlemlenmesiyleöğrenmeyisağlar.
4.2.1.2. Nöbet
Öğrencinin sorumluluğu yüksek bir ortamda derin vekalıcı öğrenmesine etki eder. Olguyu yükseksorumlulukdurumundadeğerlendirmeköğrencininvarolan bilgisini ve becerisini kullanmasını ve eksik olanıöğrenmeye motive olmasını sağlar. Nöbet, gerekenyetkinliklere sahip olunan olgularda özgüveniarttırırken, gereken yetkinliğin henüz edinilmemişolduğu olgularda bilgi ve beceri kazanmamotivasyonunu arttırır. Nöbetlerde sık kullanılmasıgerekenyetkinliklerin1’incikıdemyetkinlikleriarasındasınıflandırılmışolmalarıbuaçıdanönemlidir.
4.2.1.3. Girişim
Tanı ve tedaviye yönelik tüm girişimler, eğiticitarafından gösterildikten sonra belli bir kılavuzeşliğinde basamak basamak gözlem altında uygulamayoluylaöğretilir.Heruygulamabasamağıiçinöğrenciyegeribildirimverilir.Öğrencinindoğruyaptıklarınıdoğruyapmaya devam etmesi, eksik ve gelişmesi gerekentaraflarınıdüzeltebilmesiiçinöğrenciyezamanında,netve yapıcımüdahalelerle teşvik edici ve destekleyici yada uyarıcı ve yol gösterici geribildirimler verilmelidir.Hergirişimiçinöğrenciyeöncedenbelirlenmişyetkinlikdüzeyineulaşacaksayıdatekraryaptırılmasısağlanır.
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
21
4.2.1.4. Ameliyat
İçindeçoksayıdakararvegirişimbarındıranmüdahalesüreçleridir. Her karar ve girişimin ayrı ayrı gerekenyetkinlik düzeylerine ulaşması amacıyla en azriskli/karmaşık olandan en riskli/karmaşık olana doğruolacak şekilde ameliyat sürecinin tüm basamaklarıyüksek gözlem altında öğretilir. Öğrencinin tümbasamaklardagerekenyetkinlikdüzeyineulaşması içinyeterlisayıdatekraryaptırılmasısağlanır.
4.2.2. Ayaktanhastabakımı
Öğrenci gözlemaltındaolgudeğerlendirmesi yapar vetanı, tedavi seçeneklerine karar verir. Öğrencininyüksek/orta sıklıkta görülen acil veya acil olmayanolguların farklı başvuru şekillerini ve farklı tedaviseçeneklerini öğrendiği etkili bir yöntemdir. Ayaktanhastabakımında sık kullanılması gerekenyetkinliklerin1’inci kıdem yetkinlikleri arasında sınıflandırılmışolmalarıbuaçıdanönemlidir.
4.3. BağımsızveKeşfederekÖğrenmeEtkinlikleri(BE)
4.3.1. Yatanhastatakibi
Yatarak takip edilen bir olgu hakkında yeterliğe erişmemiş biröğrencinin gözetim ve denetim altında, yeterliğe ulaşmış biröğrencinin gözlem altında yaptığı çalışmalar sırasında eksikliğinifark ettiği konularda öğrenme gereksinimini belirleyerek bunuherhangibireğitimkaynağındantamamlamasısürecidir.Bueğitimkaynaklarınındoğruvegüvenilirolmasındaneğiticisorumludur.
4.3.2. Ayaktanhasta/materyaltakibi
Ayaktanbaşvuranacilveyaacilolmayanbirolguhakkındagerekenyetkinlik düzeyine erişmemiş bir öğrencinin gözetim ve denetimgözlem altında, eğitici eşliğinde ve gereken yetkinlik düzeyineulaşmış bir öğrencinin yüksek gözlem altında yaptığı çalışmalarsırasında eksikliğini fark ettiği konularda öğrenme gereksiniminibelirleyerek bunu herhangi bir eğitim kaynağından tamamlamasısürecidir. Bu eğitim kaynaklarının doğru ve güvenilir olmasındaneğiticisorumludur.
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
22
4.3.3. Akranöğrenmesi
Öğrencinin bir olgunun çözümlenmesi veya bir girişiminuygulanması sırasında bir akranı ile tartışarak veya onugözlemleyereköğrenmesisürecidir.
4.3.4. Literatürokuma
Öğrencininöğrenmegereksinimiolankonulardaliteratürokumasıveklinikuygulamaileilişkilendirmesisürecidir.
4.3.5. Araştırma
Öğrencinin bir konuda tek başına veya bir ekip ile araştırmatasarlamasıvebusıradaöğrenmegereksiniminibelirleyerekbunuherhangibireğitimkaynağındantamamlamasısürecidir.
4.3.6. Öğretme
Öğrencinin bir başkasına bir girişim veya bir klinik konuyu
öğretirkenbukonudafarklıbakışaçılarını,dahaöncedüşünmediği
soruları veya varlığını fark etmediği durumları fark ederek
öğrenme gereksinimi belirlemesi ve bunu herhangi bir eğitim
kaynağındantamamlamasısürecidir.
5. EĞİTİMSTANDARTLARI
5.1. EğiticiStandartları
(Bu standardın yürürlüğe giriş tarihi: 1/1/2018'dir.) Acil tıpta uzmanlık eğitimi veren kurumlarda (ya da yeni açılarak acil tıpta uzmanlık eğitimi verecek kurumlarda) minimum “eğitici standardı” aşağıdaki gibi belirlenmiştir: - Kendisi de “acil tıp" uzmanı olan en az bir eğitici bulunmalıdır. Bu eğitici ilgili eğitim kurumunda fiilen tam zamanlı görev yapıyor ve sağlık hizmeti sunumunda rol alıyor olmalıdır.
5.2. MekanveDonanımstandartları
- Eğitim kurumunda Acil Tıp uzmanlık eğitimi yapılacak mekan ve donanımların Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul Ve Esasları Hakkında Tebliğ’in (16 Ekim 2009, sayı: 27378) Ek1, Ek-2 ve Ek-3’ünde belirlenen seviyelendirmeye göre,"3. seviyede" bulunması gereklidir. - Kurumda en az bir eğitim salonu bulunmalıdır. Eğitim salonunda sunum yapmaya yeterli teknik donanım bulunmalıdır.
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
23
- Yıllık eğitim programı bulunmalıdır. Haftalık en az 4 saat kuramsal, 4 saat uygulamalı (hasta başı viziti, simülasyon laboratuvar gibi) eğitim verilmelidir. - Eğitici tarafından ayda en az 2 saat eğitim verilmelidir. -Tüm uygulamalı ve kuramsal eğitimler, eğitici ya da acil tıp uzmanı denetiminde verilmelidir.
6. ROTASYONHEDEFLERİ
ROTASYONTABLOSU
RotasyonSüresi RotasyonDalı
1Ay AnesteziyolojiveReanimasyon
1Ay GenelCerrahi
1Ay İçHastalıkları
1Ay Kardiyoloji
2Ay *ÇocukSağlığıveHastalıkları
1Ay KadınHastalıklarıveDoğum
1Ay **Nöroloji,GöğüsHastalıkları
1Ay **OrtopediveTravmatoloji,Radyoloji
*1 ayı Çocuk Acil hizmetlerine yönelik yaptırılması önerilir. Eğitim Kurumu’nda ayrı bir Çocuk Acil Servisi varsa rotasyon burada yaptırılır.
**EğitimKurumununimkanlarınagöreAkademikKurul’untercihiileseçmeliolarakyaptırılacaktır.
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
24
ANESTEZİYOLOJİVEREANİMASYONROTASYONU
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Rejyonelanesteziveperiferiksinirblokları 1
Uygunbalon-valf-maskekullanımı 2
Endotrakealvenazotrakealentübasyon 2
Zorhavayoluyönetimi 1
Ameliyathanedışıanestezivebilinçlisedasyonuygulamaları 2
Supraglottikhavayoluaçma 2
Cerrahihavayoluaçma 1
Santraldamaryoluaçmavekateterizasyon 2
İntraarteriyelyolaçma 1
GENELCERRAHİROTASYONU
KLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Karınağrılıhastanınyönetimi T,A
Memeninsıkkarşılaşılanhastalıkları T,A
Anüsverektumunsıkkarşılaşılanhastalıkları T,A
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Absedrenajı 2
Trombozehemoroidtedavisi 1
Uygunyarakapatmayöntemleri 2
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
25
Yarabakımı 2
Cerrahihastalarındasıvıresüsitasyonu 2
İÇHASTALIKLARI
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Uygunsıvıelektrolittedavisi 2
Yoğunbakımayatışendikasyonukoyma 2
Diyabetikketoasidozyönetimi 2
ABYyönetimi 2
GİSKanamalı 1
Hepatikyetmezlikyönetimi 1
KARDİYOLOJİ
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
İlerimonitörizasyontekniklerininuygulanması 1
Disritmiyönetimi 2
İskemikkalphastalığıolanhastalarınyönetimi 2
Kalpyetmezliğiolanhastalarınyönetimi 2
Geçicitransvenözpacemakeruygulaması 1
Aciltranstorasikekokardiyografikdeğerlendirme 2
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
26
ÇOCUKSAĞLIĞIVEHASTALIKLARIROTASYONU
KLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyiPediatrikdöküntülühastalıklar A,TGİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Pediatrikdamaryoluaçma 2
Suprapubikmesaneaspirasyonu 1
Pediatriklomberponksiyon 1
PediatrikEKGyorumlaması 2
Pediatrikgrafilerinyorumlanması 2
Yenidoğanve/veyaçocukresusitasyonu 2Çocukhastalardaateşayırıcıtanısınıyapabilme 2Çocuklardasıvıveelektrolittedavisi 2
Sarılığıolançocuklardaayırıcıtanıveyaklaşım 1
KADINHASTALIKLARIVEDOĞUMROTASYONU
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyiDüşükriskligebelikvedoğumeylemininyönetimi 2Komplikegebelikvedoğumeyleminiyönetimi 1Genital sistem travması geçiren gebe ve gebe olmayan hastalarındeğerlendirme
1
Genitalvepelvikenfeksiyözhastalıklarınınyönetimi 2 Cinseltacizeuğramışhastalarıdeğerlendirme 1
Vajinalkanamasıolangebehastalarınyönetimi 2
Vajinalkanamasıolangebeolmayanhastalarınyönetimi 2
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
27
**ORTOPEDİVETRAVMATOLOJİROTASYONU
KLİNİKYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Kasiskeletsistemininenfeksiyözveenflamatuvarhastalıkları T,A
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Ortopedikradyolojikdeğerlendirme 2
Ekstremitestabilizasyonyöntemleri(atel,alçıdahil) 2
Ekstansörtendononarımı 1
Kapalıkırıkredüksiyonu 1
**NÖROLOJİROTASYONU
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
İnmehastalarınınyönetimi 2
Santralsinirsistemienfeksiyonuolanhastalarınyönetimi 1
Epileptikhastanınyönetimi 2
Beyintomografisinindeğerlendirilmesi 2
BeyinMRIgörüntülemenindeğerlendirilmesi 2
Lomberponksiyon 1
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
28
**GÖĞÜSHASTALIKLARIROTASYONU
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Pulmoneremboliyönetimi 2
Pnömonihastalarınınyönetimi 2
Tüberkülozhastalarınınyönetimi 1
KOAHveAstımhastalarınınyönetimi 2
SFTdeğerlendirmesi 1
**RADYOLOJİROTASYONU
GİRİŞİMSELYETKİNLİKHEDEFLERİ
YetkinlikAdı YetkinlikDüzeyi
Direkgrafideğerlendirme 2
Bilgisayarlıtomografideğerlendirme 2
MRIdeğerlendirme 1
USGdeğerlendirme 1
27.07.2016‘danitibarengeçerlidir.TUKMOS,ACİLTIPÇEKİRDEKEĞİTİMMÜFREDATI,v.2.1
29
7.ÖLÇMEVEDEĞERLENDİRME
Eğiticininuygungördüğüölçmedeğerlendirmeyöntemleriuygulanmaktadır
ÖlçmeAraçlarıSınavlar:Yıldaikiteoriksınavyapılması,gerekirsesözlügeribildirimlerledesteklenmesiKarne:DörtyılboyuncayapılmasıgerekenbütüngirişimleriverotasyonhedeflerinideğerlendirenayrıntılıdökümantasyonDeğerlendirmeÖlçütleriSınavsonuçları,yapılangirişimler,eğitimçalışmaları,araştırmalar,hastabaşıperformansavekarnedekiölçütleregöredeğerlendirmeyapılır.
8. KAYNAKÇA
TUKMOS,TIPTAUZMANLIKKURULUMÜFREDATOLUŞTURMAVESTANDARTBELİRLEME
SİSTEMİ,ÇekirdekMüfredatHazırlamaKılavuzu,v.1.1,2013
UEMSMULTIDISCIPLINARYJOINTCOMMITTEEΟNEMERGENCYMEDICINE,EUROPEAN
CURRICULUMFOREMERGENCYMEDICINE,Brussels,2009
YataklıSağlıkTesislerindeAcilServisHizmetlerininUygulamaUsulVeEsaslarıHakkında
Tebliğ’in(16Ekim2009,sayı:27378)Ek1,Ek-2veEk-3
9. ÖNERİLER
-EğiticisayısınınyetersizolduğuAcilTıpkliniklerindeeğitiminyapılmaması,-Bireğiticiyeortalama5-8uzmanlıköğrencisidüşecekşekildedüzenlenmeyapılması,