1

Actieprogramma“Eenzeker,gezondenveiligCuraçao”

2

Inhoud

Voorwoord

1. Context1.1. Momentindegeschiedenis1.2. Vertrekpunt1.3. Methodeenproces1.4. Symbolischeschemavanhetproces1.5. Vruchtboom(“PaludiFruta”)vanMFK

2. Eennieuwetoekomst

2.1. Innovatieencreativiteit2.2. Dichterbijdemensen2.3. Duurzameontwikkeling

3. Visie4. Strategischedoelen5. Strategischevoorwaarden

5.1. Socialeontwikkeling5.2. Economischeontwikkeling5.3. Ecologischeontwikkeling

6. Thema’svoorhetactieprogramma

EenverantwoordbeginvanhetlandCuraçao(“nobusinessasusual”)

3

Voorwoord

Geachtelezer,VooruligthetactieprogrammavanMovementuFuturoKòrsou(MFK).Zoalsdenaamalaangeeft,is het een beweging die werkt aan de ontwikkeling van Curaçao nu, maar vooral ook voor detoekomst,opbasisvaneenvisieoplangetermijn.Hetiseenbewegingvanmensenennetwerkenvan organisaties die - gebaseerd op de principes van creativiteit, innovatie en duurzaamheid -werktaandeontwikkelingvanCuraçao.Eenbewegingdiedichterbijdebevolkingwerkt.Hoeweditgaanbereikenwordtindenavolgendehoofdstukkenuiteengezet.HetstaatvastdatCuraçaoalslandveeluitdagingenheeftgetrotseerdennogsteedswachtonseengigantischetaak.Eentaakdiezekertoteengoedeindegebrachtkanworden.Echter,alleenalswijallen-vriendenvijand-bereidzijnominhetkomenddecenniumonsdenkenenhandelenomtebuigen van een “Ik”-gedrag naar een “Wij”-gedrag; van een egocentrisch handelen, naar eenhandelenmetcompassievooranderen;vanhet-anderen-niets-gunnennaarhet-elkaar-wel-gunnenenvooralsamenconstructiefenvoortvarendaandeslaggaan.Hetisdusgebodenomnietalleeninkapitaalteinvesteren,maarookinhetsocialekapitaalvanonzegemeenschap.Inmensen!Dekomendetijdzaleenperiodezijnwaarineenbalansmoetwordengezochtengevondentussenmateriëlewelvaart,ofteweldelevenstandaard(standardofliving),enhetwelzijn(qualityoflife).MFKwildekrachtenbundelenmetmensenenorganisatiesdiebereidzijndiebalanstevindenmetalsdoelonzevisiewaartemaken,namelijk:LatenWeOnsLevenVeranderen.

LatenWeOnsLevenVeranderen.- Dit is een leuze die onze ferme vastberadenheid beschrijft, aangezien die het fundamentelebesluitenhetbasisrechtvanallemensenaangeeftomnaareenbeterlevensniveautestreven.EnditisnuprecieswatwijinMFKmetmanenmachtverdedigen.- HiermeewillenwijalleinwonersvanCuraçaoeenspecialeuitdagingaanreiken;deuitdagingteerkennen dat de realiteit van dit land en hun eigen realiteit ook veel tewensen overlaat,maarbovenal,nodigenwijhenuitactiefmeetedoenenzodoendedezestatusquotewijzigen.- Ditisdefinitiefeenoproeptotverandering.Eenvrijheidskreetvandefrustratieendeonmachtdieditvolkervaart.- Het betekent zich bevrijden van de huidige regering. Een regering die overduidelijk haaronkundeheeft getoondomopadequatewijzedenodenende reëleproblemenvanmensen tekunnenaanpakken.- Met deze oproep wil de partij MFK, met haar leider Gerrit Schotte, haar Parlementariërs,kandidaten en woordvoerders het volk van Curaçao wakker schudden en alle mensenaanmoedigen te reageren en handelen - op een beschaafde en vreedzame wijze - haar lot tewijzigeneneenweginteslaanwelkedegezinnenopCuraçaonaareenbeterlevenzalleiden.- Hetiseenoproeptotuitingomzichtepresenterenentemanifesteren,altijdoppositieve,constructieve, vrolijke,warme,menselijkewijze, enmethoop,belangrijkernogmet zekeredosisemotie.- Hetiseenleuzevaniedereen,mannenenvrouwenvangoedewil,eenleuzevanvredeenliefde voor het leven, het is een visie van een mogelijke toekomst, een weerspiegeling van debetrokkenheidvaniedereeninMFK.

4

Eenontwikkelingmetmensen, voormensenendoormensenvoorhetrealiserenvaneenzeker,veiligengezondCuraçao Hetbelangrijkstemotiefvanpolitiekepartijenisvaaknietomvisieendoelstellingenvandepartijterealiseren,maaromdepartij te latengroeienenvoortbestaan,envaakookomheteigenbelangvanbetrokkenentedienen.Dit is een verkeerde motivatie voor politiek handelen. Movementu Futuro Kòrsou beschouwtzichzelfalseenbewegingdievoorenmetmensenwerktaandetoekomstvanheteilandmetdefocusopALhaarinwoners.Hetultiemedoelzalzijnbereikt,alsdebelangrijkstedoelstellingenzijnverwezenlijkt.Het realiseren vanonze visie enhet realiseren vanonzedoelstellingen vormendemotivatieenhetrichtsnoervoorhethandelenvanMovementuFuturoKòrsou.Opdezemanierhoop ikmetalleanderepositievekrachtenopheteilandeenCuraçaotekunnenscheppen,waarinmijnkinderenenuwkinderen,endetoekomstigegeneratieskunnenopgroeienalszelfverzekerdeengezondeburgers,diezichveiligvoelen.Ikwerkhardaaneenbreeddraagvlakenmetdesteunvaniedereenzullenwijhetalgemeenwelzijnvanditvolkbereiken.GerritSchottePolitiekleiderMFK

5

1. Context1.1. Historischecontext

DebevolkingenvandeeilandendiedeeluitmakenvandeNederlandseAntillenhebbenzich,indeperiodetussenjuni2000enapril2005,uitgesprokenoverdegewenstestaatkundigestatusvanhuneiland.Deuitkomsthiervanwas:• CuraçaoenSintMaartenhebbengekozenvoordestatusvanLandbinnenhetKoninkrijk• BonaireenSabakozenvooreendirectebandmetNederland;• SintEustatiuswildehetNederlands-Antilliaansestaatsverbandbehouden.Ondertussen hebben de eilanden Bonaire, Saba en ook St. Eustatius zich verbonden om alsCaribische gemeenten van Nederland (‘bijzonder openbaar lichaam’) verder te gaan en met deAmerikaanse dollar als hun wettig betaalmiddel. Dat de Nederlandse Antillen als land van 5eilanden het niet zou halen,was in de jaren direct na het uittreden van Aruba inwezen al eenbekendfeit.Eenlaatstepogingnahetreferendumvan1993omeenzogenoemdegeherstructureerdeAntillente bevorderen, liep uit op een totale desillusie. In het jaar 2000 besloot St.Maarten dat zij nietlangerdeelwilde zijn vanhetAntilliaanseverband. In2005gafookCuraçaoaannietmeer indeAntillentegeloven.In 12 jaar tijd werd de grote voorvechter voor het behoud van ‘de Antillen van 5’ de grootstepleitbezorgervoordeopheffingvandeAntillen.We levennu32 jaar laternadatdeNederlandseAntilleninfeiteisopgeblazendoorhetverlenenvandestatusaparteaanAruba,eengegevendataandeex-premierJuanchoEvertszdebekendeuitspraakontlokte:“6–1=0”.Ditisanno2010realiteitgeworden.Eengrootdeelvandebevolkingvanonseilandheefteengrootdeel van hun leven een disfunctionele en inefficiënte overheid moeten meemaken. Onzebestuurders hebben jaar in jaar uit (somsmet de beste bedoelingen) getracht ommet dezelfdewijze van denken en handelen de toenemende problemen op te lossen. En ze kregen steedsdezelfde negatieve resultaten. Ze waren continu bezig om de boel bij elkaar te houden, aan demachtteblijven.MovementuFuturoKòrsougaatervanuitdatdeleuze“regerenisvooruitzien”meerkanzijndaneenhollefrase.Hetmoeteen‘wayofdoingthings’worden.DebekendemanagementcyclusvanDr.Deming(Plan-Do-Check-Act,ziefiguur1)moetstandaardpraktijkwordenbijalleswatwedoeninhetbeherenvanhetpubliekedomein.

Figuur 1 – de management cylcus van Dr. William Edwards deming (1990 – 1993)

6

1.2. VertrekpuntWelkmens zounietwensendateenbelangrijk gebeuren zoalsdegeboorte vaneenkind,ofhetontstaanvanhetnieuweland,metvreugdegevierdkonworden.MovementoFuturoKòrsou(MFK)wildeditook,ongeachtofhetnieuweLandCuraçao,onsnieuwekind,op10-10-10geborenwerd,ofop1-1-11.BelangrijkvoorMFKisdatdegeboorte“Sano,SalúiSigur”(zeker,gezondenveilig)gebeurde.DusvoorMFKwasdedatum10-10-10opzichgeenwetvanMeden en Perzen. Als het nodigwas om een paarmaanden later het land te formaliseren,bijvoorbeeld om redenen van zorgvuldigheid, dan had zorgvuldigheid voorrang moeten hebbenboven de zelfopgelegde drang van een leuk klinkende datum. Belangrijk was vooral dat we eengoede en gezonde start kondenmaken, niet alleen materieel in geld uitgedrukt, maar ook metdraagvlak,metbetrokkenheid,meteerbiedvoorelkaarenmetvertrouwenindetoekomst.DebetrokkenenbijMFKwarenzichervanbewustdathetstrevennaardespecifiekedatum10-10-10 als conditio sine qua non, ons in een strijd van leven en dood zou brengen. Gedreven doortijdnood,lietdedeugdelijkheidenzorgvuldigheidwaarmeedenieuweinstitutenenorganisatiestotstandmoestenkomenveeltewensenover.Wijmaaktenonsernstigezorgenoverdewijzewaarop- uitsluitendvanwegeeenklinkendedatum - allerlei fictievebewegingenwerdengemaaktom tedoenvoorkomendathetprocesonomkeerbaarwas.Ministerieswarenoppapierovergedragenenministerszonderuitvoeringsapparaatwarengewoondoorgegaan alsof er niets aan de handwas. De ruim vierduizend ambtenaren verkeerden reedslangduriginonzekerheidoverhunprofessioneletoekomst.Rationeleadviezenhebbentoenplaatsmoetenmakenvoorpolitiekevoorkeuren.Terillustratienemenweeensprekenddanwellevendvoorbeeld.InhetrapportvandeWerkgroepVoorbereidingRTC2005lezenwe:“Conclusie: De Werkgroep Voorbereiding RTC 2005 concludeert, dat de nieuwe staatkundigeentiteiteniederafzonderlijkzullenvoorzienineenmonetairstelsel,waarbijCuraçaoenSt.MaarteneeneigenmuntgekoppeldaandeAmerikaansedollar eneeneigen centralebank zullenhebben.ZowelCuraçaoalsSt.Maartenzijnbereidtotinter-institutionelesamenwerking,m.n.opgebiedvankennisenoperations,mitstegenvergoedingmetdienverstandedatSt.Maartensamenwerkingineengezamenlijkecentralebanknietuitsluit.”WatheeftdebestuurdersenpoliticivanCuraçaoenSt.MaartenertoebewogenomditadviesvangescheidenmonetairestelselsnaastzichteleggenentekiezenvooreengezamenlijkenieuwemuntenééncentralebankvoorCuraçaoenSt.Maarten?Eenoplossingwaarvanvantevorenvaststonddat het noch politiek noch bestuurlijk of beleidsmatig zou werken. Zelfs grote monetairesamenwerkingsverbandenzoalsdeEuropeseUniehebbenergrotemoeitemee,omdaterweleenEuropese monetaire eenheid is gevormd, maar geen gezamenlijk politiek en economisch beleidwordtgevoerd.

7

MovementuFuturoKòrsou,krijgtvandaagna6 jaargelijkdatdezesoortbeslissingenonsnieuweland weer wurgen door langslepende politieke discussies en pogingen om de boel bij elkaar tehouden. De overheid zal dan, zoals het geval was in de afgelopen decennia, weer vooral metzichzelf bezig zijn, in plaats van met het scheppen van randvoorwaarden voor de duurzameontwikkelingvanonsland.Hetkantochnietzozijndateeneconomischeeenheiddiewordtopgeheven(deAntillen)vanwegeeentotaalgebrekaansynergieengemeenschappelijkbelang,nuineennieuwegedaante(alsland)terugvalt op een van de belangrijkste instrumenten van een economische eenheid, namelijk eengemeenschappelijke centralebank?Als aandeze trendgeen einde komt,dan zal Curaçao in eenavontuurblijvenmetveelonzekerheid.HetisookmerkwaardigteconstaterendatdeCaribischegemeentenvanNederlandgeendeelzijngewordenvandezenieuwenachtmerrie. In tegendeel,NederlandheefthierwijselijkgekozenomalsenigEUlanddeAmerikaansedollarteintroducerenvoorhaarCaribischegemeenten.MFK is zich er ook zeer van bewust dat de theoretische en fictieve startweinig temaken heeftgehad met de actuele realiteit. Het samenvoegen van twee verschillende bestuurs- enorganisatieculturen (Lands- en Eiland overheid) is geen zaak van een datum stellen of een knopomdraaien. Het is een transformatieproces dat zorgvuldig en met de nodige realiteitszin moestwordengeplandenuitgevoerd.VoorMFK ishetdanookeenduidelijkezaakdatdekomendebestuursperiodegeen“businessasusual”zalzijn.Integendeel,hetzalallekenmerkenhebbenvaneeningrijpendveranderingsproces,endanooknogéénwaarbijdevoorbereiding-medegeziendehierbovengeschetstesituatie-veelvalkuilenzalkennen.Wijdenkenaan:1. Een korte termijn urgentie fase (tot 9 maanden) waarin aan de hand van eenovergangsprogramma met betrekking tot Curaçao, urgente zaken worden aangepakt. Om tebeginnenmoetdestaatsregelingvanCuraçaometeen ruimemeerderheidaangenomenworden.Tevens moet men ervoor zorgdragen dat de ministeries operationeel worden en dat eendeugdelijkebasisvoorbeleidwordtgelegd.2. Een middellange termijn (tot 15 maanden) waarin de fundering wordt gelegd, zowel quabeleid, organisatie als begroting, voor duurzame ontwikkeling aan de hand van een meerjarigontwikkelingsprogrammametbijbehorenderuimtelijkplanenwijkprogramma’s.3. EenLangetermijn(tot48maanden)waarindeprogramma’swordenuitgevoerd.

8

MFK beschouwt de komende bestuursperiode als een totaal nieuw begin. Curaçao zal moetenbrekenmetoudegevestigdedenkwijzen,patronenenstructuren.MFKzalzichdanookniet latenleiden door de oude manier van denken over openbaar bestuur. Van MFK zult u ook geenongestructureerde wensenlijst krijgen van zaken die wij in de komende bestuursperiode willendoenalswewinnen.WatuwelvanonszultkrijgenisonzemaniervandenkenoverhoeCuraçaobestuurdmoetworden,opbasis vanwelkeprincipes,welkehoofddoelenwenastrevenomonzevisieteverwezenlijkenenhoewedatgaaninbeddeninhetoverheidsbeleid.Ookgevenwijuinditprogrammaaanwelkethema’svooronsprioriteitgenietenenwaarom.Vanonskuntuverwachtendatweduidelijkenrechtdoorzeezullenzijn.

9

1.3Methodeenproces

MovementuFuturoKòrsourichtzichopdeverdereontwikkelingvanCuraçaoenhaarbewoners,endusnietalleenopdeproblemenvannu.DatbrengtmetzichmeedatMFKnietkanvolstaanmethetmakenvaneenlijstvanwensenopoperationeelniveauopallerleibeleidsterreinenzondereenverderesamenhang.Hetstartpuntvoorelkeontwikkelingisimmerseenhelderbesefoverwaarjenaartoewilt,watjewiltbereiken.Daaromwordt er een proces gevolgd dat is weergegeven in dit programma. Het bestaat uit devolgendeonderdelen:

Statuten DestatutairedoelstellingenvanMFKzijnhetuitgangspuntVisie Op basis daarvan is gevisualiseerd wat het betekent als de

doelstellingenwordenbehaald,wathebbenwedangerealiseerd?

Voorwaarden Wat zijn de voorwaarden die het realiseren van de visiemogelijkmaken,watiservoornodig?

Beleidsthema’s Hoe zorgenwe ervoor datwe die voorwaarden creëren,waaraan

moetaandachtwordengeschonkeninhetbeleidvandeoverheid?Beleidsplan Welke specifieke beleidsplannen hebbenwe nodig om de visie te

realiseren?Regeerplan Hoe bedden we het MFK-programma in de nieuw gevormde

overheidin?

Op de volgende pagina staat de uitwerking van dit proces schematisch weergegeven en in debijlagewordtdeinvullingopelkonderdeelmeergedetailleerdgepubliceerd.Tevenswordteeneenvoudigesymbolischeweergavevanditprocesgegeven indevormvaneenvruchtboom,de“PaludiFruta”.

10

11

1.4“Paludifruta”(vruchtboom)Als versimpeldeenholistischeweergave vandit procesheeftMFKgekozen voorhet visualiserenvan een vruchtboom,die als vruchtenhet resultaat vanhet ontwikkelingsprocesdraagt:mensendiezeker,gezondenveiligzijn.

12

2. Eennieuwetoekomst2.1. Innovatieencreativiteit

Een vande klassieke stellingen vandebekende filosoof enwetenschapperAlbert Einstein, heeftMovementuFUTUROKòrsougeïnspireerd:

“Thesignificantproblemsweface,cannotbesolved

atthesamelevelofthinkingwewereatwhenwecreatedthem.”

DezestellingleidttotdebelangrijkstemotiveringvoorMovementuFUTUROKòrsou.Demotiveringgeefttweeessentiëleuitgangspuntenaanvooronzebenaderingenwerkwijze:

A-‘Thinkout-of-the-box’Omonze problemen op te lossen en een grote stap voorwaarts temaken in onze ontwikkeling,moetenweonzeproblemenopradicaalanderewijzeaanpakken.Wemoetenhet lefhebbenommetdenkwijzenuithetverledentebrekenenvooreeninnovatieve/creatievebenaderingtekiezen.Als we met dezelfde manier van denken en dezelfde handelswijze blijven werken, blijven wedezelfde povere resultaten oogsten. We creëren dan zekergeen beter bestaan met meer perspectieven en een goedekwaliteitvanlevenvooreenieder.

B-Duurzameontwikkeling(ZieFiguur2)Movementu FUTURO Kòrsou is zich ervan bewust dat hetbestuur van ons land de taak heeft om niet alleen onzehuidigeproblemenopte lossen,maardatzijookverplicht isom een solide basis te leggen voor een duurzameontwikkeling van ons land en een perspectiefvolle toekomstte scheppen voor onze kinderen en de daaropvolgendegeneraties.Hetprincipevanduurzameontwikkelinghoudtrekeningmetzowel de korte als de lange termijn, en gaat uit van eendriedimensionale benadering waarbij voortdurend gestreefdwordtnaareenbalanstussendedriedimensies:

• Economischegroei• Socialeontwikkeling• Zorgvoordenatuurenhetmilieu(ecologie)

Figuur 2 – Duurzameontwikkeling

13

Curaçaomoet in deze de verder ontwikkelde gemeenschappen in de regio en in Europa alsvoorbeeldnemen.Zijhebbenreedsdenoodzaakvanduurzameontwikkelingonderkendenhettottopprioriteitinhunbeleidgemaakt.DichterbijdemensenIndepraktijkzaldekeuzevanMovementuFUTUROKòrsouvoordebenaderingvia“out-of-the-boxthinking”enduurzameontwikkelingondermeerbetekenendat:PartijpolitiekemotievenzijnnietdedrijfveervanMovementuFUTUROKòrsou.MFKlaatzichleidendoordeontwikkeldevisieendoelstellingendiewehebbenvoorCuraçao.Indepraktijkbetekentditdat:• MovementuFUTUROKòrsouzalfunctionerenalseennetwerkvanmensenenorganisatiesdie direct of indirect betrokken zijn bij de beweging en die zich kunnen vinden in de visie, debenaderingendedoelstellingenvanMovementuFUTUROKòrsou.• Movementu FUTURO Kòrsou zal de plannen van andere mensen en ook van anderepolitieke partijen accepteren en uitvoeren als ze aansluiten bij de visie, benadering endoelstellingenvanMovementuFUTUROKòrsou.• Movementu FUTURO Kòrsou zal bestuursverantwoordelijkheid dragen vanuit eenbenaderingdatdeoverheiddichterbijdemensenmoetstaan(“MasserkadiBo”),datwilzeggenmeteen“bottomup”benadering,waarbijwehetbeleidzullenmakenenuitvoerenmetmensenenvoor mensen. We moeten in de eerste plaats de problemen van mensen, regio’s en wijkenidentificerenenoplossen,ennietuitsluitendooghebbenvoordeproblematiekvandeoverheidenbestuurders.• Een duurzame ontwikkeling van Curaçao betekent een duurzame ontwikkeling vanmensen,strekenenwijkenopCuraçao.

14

3. Visie3.1. StatutairedoelstellingenDe visie van Movementu FUTURO Kòrsou kent zijn oorsprong in de statutaire doelstellingenwaarmeedeverenigingisopgericht.MFKheeftalsstatutairedoelstellingomCuraçaoalslandduurzaamteontwikkelengebaseerdop:- Eenevenwichtigeeconomischegroei;- Een evenwichtige sociale ontwikkeling die gericht is op volledige werkgelegenheid, sociale

vooruitgangenhetminimaliseren,danweluitroeienvanarmoede;- Eenevenwichtigebeschermingenverbeteringvandekwaliteitvanhetmilieu;- Een evenwichtige bevordering van wetenschappelijke en technische vooruitgang voor de

gemeenschapvanCuraçao.

3.2. VisieUit de statutaire doelstellingen van Movementu Futuro Kòrsou is de navolgende visiegeformuleerd, geïnspireerd door Gerrit Francisco Schotte, welke als leidraad fungeert voor destrategischedoelstellingenendeoperationelebeleidsplannenvooreenduurzameontwikkelingvaniedereen,allewijkenenalledelenvanCuraçao.

Eenontwikkelingmetmensen,voormensenendoormensenvoorhetrealiserenvaneenzeker,veiligengezondCuraçao

15

4. StrategischedoelstellingenOmdevisieterealiseren,onderkennenwedevolgende4strategischedoelstellingen:• HogekwaliteitvanlevenEenhogekwaliteitvanlevenhoudtindatALLEmensengenietenvaneenhogegraadvanzekerheidbetreffende werk, medische zorg, onderwijs en levensvorming (life skills), huisvesting, verkeer,socialewelzijnszorgvoor jongeren,volwassenenenbejaardenvergezeldmeteenhogegraadvanveiligheidinhetdagelijksleven.• HogelevensstandaardEen hoge levensstandaard houdt in dat ALLE MENSEN een bron van inkomen hebben welkegarandeertdatzijoverdemateriëledingenkunnenbeschikkendienoodzakelijkzijnomeenzeker,gezondenveiligleventeleiden.• SocialecohesieMensendiezichzelf,zijnmedemensen,zijngemeenschapenbezoekerswetentewaarderen.• EendemocratischeeneffectieveregeringdiedichterbijdemensenstaatEenregeringdiemeeleeftmethaarburgers,ruimtebiedttotmeerparticipatieenopzichtbareentransparante wijze werkt en met eerbied voor de democratische principes, respect voor deminderheidenspecialeaandachtvoorkwetsbaregroepen.

MFKmaakteenduidelijkonderscheidtusseneenhogekwaliteitvanhetleveneneenhogelevensstandaard.

Eenhogelevensstandaardgaatomdeaccumulatievanmateriëlewelvaart,terwijleenhogekwaliteitvanhetlevenveelmeerisdanmateriëlewelvaart.Eenhogekwaliteitvanlevengaatomwelzijnenheefttemakenmeto.a.:

• Hoeveelproductenendienstenwordenergeconsumeerd(levensstandaard);

• Dekwaliteitvanhetmilieuennatuurwaarmenvankangenieten;• Devrijetijddiemenheeftvoorrecreatie,sport,cultuuretc.;• Hoerechtvaardigofnietisdeinkomensverdeling;• Hoegoedofslechtzijndearbeidsomstandigheden;• Hoegemakkelijkishetomaanwerktekomenofomalszelfstandigete

werken;• Devooruitzichtenopeentoekomstmetveelperspectief;• Hoegezondismen;• Hetniveauvancultureleactiviteiten,onderwijsvooriedereen,enhoe

toegankelijkzijnze;• Dekwaliteitvanhuisvestingendebeschikbaarheidentoegankelijkheid;• Demogelijkheidomeengezondspiritueelenreligieuslevente

ontwikkelen;• Hoehechtzijndefamiliaireengemeenschapsbanden.

16

5. StrategischevoorwaardenIndeontwikkelingvanhetactieprogrammaisopbasisvande4strategischedoelengekekennaarwaternodigisomditterealiseren.Watzijndestrategischevoorwaardenwaaronderhetmogelijkwordtomdie4doelstellingentebereikenzoalsbeschrevenoppagina…..vanditdocument?Hierbij isgewerktopbasisvandeprincipesvanduurzameontwikkelingdoor rekening tehoudenmetzoweldeeconomische,desocialealsdeecologischedimensie.(Vooreenschematischeweergave,ziehoofdstuk1.4vanditdocument)5.1. SocialeontwikkelingOmeenhogekwaliteitvanleventebereiken,ishetnoodzakelijkomdevolgendevoorwaardentescheppeninhetkadervandesocialeontwikkeling:o Eenpre-schoolsevormingvankinderentussen0-4jaarinallewijkenvanCuraçao.o Gelijkwaardigonderwijsongeachtdewijk,streekofSchoolbestuur;o Sociaalgedragvanalleburgersvanafdekinderjarenstimuleren;o Preventieve en curatievemedische zorg is een recht van allemensen enmoet gemakkelijk

bereikbaarzijninallestrekenvanCuraçao;o Eenprogrammavooropvoedingsondersteuningvoordeoudersenvooralvoorjongemoeders.

Structuren die een ondersteuning bieden aan de scholen om met sociaal-emotioneleproblemen bij jongeren om te gaan en ook andere uitdagingen die niet direct onder deverantwoordelijkheidvandeschoolenleerkrachtenvallen;

o Een opvangsysteem voor jongeren, 24/7 beschikbaar voor ouders met kinderen van alleleeftijden;

o Structuren voor de sociale vorming, zowel interpersoonlijk als cultureel en op sportgebied,voorjongerenvan4-18jaar;

o Eenactievebevorderingvaneengezondleven,zowelwat lichaamsbewegingalsgezondetenbetreft;

o Intensieve aandacht voor personen die resocialisatie of re-educatie of herscholing nodighebben.

Omeenhogelevensstandaardtebereiken,ishetnoodzakelijkomdevolgendevoorwaardentescheppeninhetkadervandesocialeontwikkeling:o Stimulerenenfaciliterenvan“life long learning”,opdatmensenoptimaalgebruikmakenvan

hunvaardigheden;o Bestaanskostenmoetencontroleerbaarzijn;o InternetenhetstuderenviaInternetmoettoegankelijkzijnvoorallemenseninallewijken;o Gunstigearbeidswettenvoorzoweldewerknemersalsdewerkgeversgecombineerdmeteen

intensievecontrole;o Eengoedehuisvesting ineengezonde leefomgeving stimuleren zodatonze jongerenopeen

waardigemanierkunnenopgroeien;o Zorgenvoordiverseenopelkaarafgestemdeeconomischeinvesteringen;o Onderwijsdatoptimaalafgestemdisopdearbeidsmarkt;

17

o Ermoetsteunenhulpverleningaanwezigzijnvoordegenendienietinstaatzijntewerkenom

zodoendehuneigeninkomentehebben;o Fiscale prikkels om een zekere sociale ontwikkeling te bevorderen (o.a. pensioen en

persoonlijkeverdereontwikkeling).Omeensocialecohesietebereikenishetnodigomdevolgendevoorwaardentescheppeninhetkadervandesocialeontwikkeling:

o Hetstimulerenenfaciliterenvanvormingenonderrichtvanafhetpre-schoolseniveautotaan

dievanvolwasseneninallewijken,waarbijaandachtwordtgeschonkenaansociale,cultureleenpersoonlijkeaspecten;

o Hetontstaanvanbasisorganisaties(grassroots)stimulerenenfaciliterenzoalsscouting,sportindewijk,spirituelebegeleiding(kerken);

o Het stimuleren en faciliteren van sociale activiteiten in de wijken ten aanzien van hetsocialeverkeervandeinwoners;

o Sociaalgedragstimulerendoormiddelvanpubliekecampagnes.Om een democratische, realistische en doeltreffende regering te bereiken die dichter bij demensenwerkt, ishetnoodzakelijkomdevolgendevoorwaardentescheppeninhetkadervandesocialeontwikkeling:

o De regeringmoet de problemen en achterstanden in de ontwikkeling van het land en onze

gemeenschaperkennenenaanwijzen.Tegelijkertijdmoetderegeringinhetbesturenvanhetland de aandacht richten op het ontwikkelen van het land om zodoendemogelijkheden tescheppenvoorhaarburgers;

o Deregeringmoethaarbeleidontwikkelenvanafdebasisnaardetop,doorhetbetrekkenvanbelanghebbenden, overheidsinstanties (zoals CBS en GGD) en ook individuele burgers, omzodoende ruimte te scheppen om het beleid te kunnen beïnvloeden.Op dezewijze kan deregeringoptimaalgebruikmakenvandebeschikbareinformatieenkennis;

o De regering moet een beleid van een duurzame ontwikkeling voeren met een evenwichttussendesociale,economischeenecologischeontwikkeling;

o De regering moet alternatieve methoden implementeren om de ontwikkeling betreffendekwaliteitvanlevenenlevensstandaardvanallemensentekunnenmeten;

o De regering moet het patriottisch bewustzijn stimuleren en bevorderen bij elke burger omzodoendeeenruimebijdrageteverkrijgenvanmensenindeontwikkelingvanhuneigenland.

18

5.2. EconomischeontwikkelingGerichteendynamischeeconomischegroeiDeeconomischeontwikkelingengroeiopCuraçaomoetopdynamischewijzeaangepaktworden.Deplanningenuitvoeringvandeeconomischemanagementmoetgerichtenvoortvarendzijn.Devoortgangmoetconstantgemetenengeëvalueerdwordenenwaarnodigmoetenerprogramma’saangereikt worden opdat het traject op snelle wijze wordt aangepast en tot het juiste niveaugebracht.SelectiefenspecifiekEenmeerjarenplanvoorduurzameontwikkelingeneconomischegroeimoetinbepaaldesectorenopselectievewijzegerichtzijn,zodatCuraçaozichwilenkanonderscheideninderegio.DeregiomoetconcreetenduidelijkvantoegevoegdewaardezijnomdeontwikkelingvanCuraçaoenhaarmensenteondersteunenenmoetgeankerdzijnopdebeginselenvanduurzameontwikkeling.GlobaalineenconcurrentiepositieVooreenkleineilandalsCuraçao ishetnoodzakelijkeenzohoogmogelijkniveauenkwaliteit tescheppen. Wij zijn ons ervan bewust dat concurrentie plaats vindt op mondiaal niveau. Bij hetmaken van keuzes, moeten wij ons vergelijken en concurrerenmet de besten ter wereld. Doorcontroleendooreconomischeenfinanciëlestabiliteitzullenwijmetdeandere35eilandeninhetCaribischgebiedkunnenconcurreren,voorwatbetreftdeprijzenvanhotelkamers,restaurantsenalle activiteiten waarbij toeristen zijn betrokken wanneer zij op Curaçao zijn. Dit zal de basismoetenvormenvoorconcretevoorstellenaanindustrieëneninvesteerders.In 5 jaar tijd zullen wij dit land voor 50% onafhankelijk maken van fossiele energie. Hiermee,controleophethandeldrijven, zullenwijopallemarktenkunnenconcurrerenen zullenwij sterkgenoegzijnominveelsectorenindustrieënaantetrekkenenevenzobuitenlandseinvesteringen.Vande100%diewijbesparen,zal50%indetarievenvanWaterenEnergiegeïnvesteerdkunnenwordenenzullenwijonsinhetCaribischgebiedkunnenonderscheiden.DeEconomiebevorderenDeregeringmoeteenveelactievererolhebbeninhetstimulerenenincentivesgeven.Waarnodigmoet dit door regelingen en specifieke prikkels worden aangedragen, om de gewensteeconomischeontwikkelingengroei tebereiken,o.a. doormeermogelijkheden te scheppenvoorlokale kleine en middelgrote bedrijven. Een land met politieke stabiliteit en waar transparantepolitiek wordt bedreven zal gemakkelijker buitenlands kapitaal aantrekken, en zullen er meerbuitenlandseinvesteerderswillenkomeninvesteren.

Denationalestrategiediewijgaanhandhavenis:eennationaalkadastraalplanopzettenwelkewijhetvolkendeinvesteerderskunnenlatenzienwaarerterreinenbeschikbaarzijnvoorinvesteringin Landbouw, Industrie,Toerisme,Groeneenergie,Ontwikkelingvanwoningen,GroenezonesenCommerciëlegebieden.

19

OmeenimpulstegevenaanDownTown(hetcentrum)vanWillemstad,gaanwij20miljoenguldenreserverenvoordevernieuwingvanWillemstad(PundaenOtrobanda)-opdeWerelderfgoedlijstvanUnesco-endezestadweeraantrekkelijkmakenalswoonwijk.WijgaanallefaciliteitenenmogelijkhedenpropagerendieCuraçaoaanbuitenlandseinvesteringentebiedenheeft.Bovendienzijnernogveelsectorendienognietverkendzijn.Alsvoorbeeldkunnenwijstellenwatwijmet de ‘Sambil’ groep uit Venezuela hebben gedaan. Dit zoudenwij op grote schaal kunnendoen. Een van de redenenwaarom Curaçao zich niet verder ontwikkeld is omdat de regeringenmaaraltevaakwisselen.(DaaromwillenwijmetReformakomen).Ingeenenkelprojectdooreenandere regering gerealiseerd is er continuïteit.Dit brengtmigratie op grote schaalmet zichmee(voorbeeld:deexodus inhet jaar2000ennu). Investeringenzijnschaars,deeconomietrektnietaaneneriswerkeloosheid.Omeenhogekwaliteitvanleventebereikenishetnoodzakelijkomdevolgendevoorwaardentescheppeninhetkadervandeeconomischeontwikkeling:o Zonder economische groei stagneert de algemene ontwikkeling. Economische groei is echter

nietmogelijkzondereengoedplanvooreenalgemeneontwikkeling.Opdateeneconomischeontwikkeling kan bijdragen tot niet slechtsmeer inkomen, doch ook tot kwaliteit van leven,moet er rekening worden gehouden met de twee andere dimensies van een duurzameontwikkeling,welkedeSocialeendeNatuurenLeefmilieubetreft;

o Dusmoeten investeerdershandelenvolgensdeprincipesvan“CorporateSocialResponsibility(People,Planet,Profit)”.Delokaleenbuitenlandseinvesteerdersmoetengestimuleerdwordenomtedenkenaanmeerdanalleenmaarrijkdomvergaren.

Om een hoge levensstandaard te bereiken is het noodzakelijk om de volgende voorwaarden tescheppeninhetkadervandeeconomischeontwikkeling:

o Een economische groei die genoeg arbeidsplaatsen schept voor allemensen, welke genoeg

deviezen voortbrengt om de import te garanderen en die voldoende publieke fondsenvoortbrengt om gevolg te geven aan de gewenste ontwikkeling en om een hoge graad vanfinanciëleonafhankelijkheidvoorhetlandCuraçaoteverwezenlijken;

o Het scheppen en stimuleren van een beleid voor landbouw, veeteelt en visserij, door hetgebruik maken van moderne methoden die niet schadelijk zijn voor de gezondheid en hetleefmilieu.Zodoendevoertmenminderinenmenwendtminderdeviezenaanvoorproductendiemenzelfkankweken,daardoorwordengroenteenfruitbetaalbaarvooriedereen;

o Hetstimulerenvananderesoortenlokaleproductendiedeimportkanvervangenendeexportvanproducten,dienstenenkenniskunnenbevorderen;

o Een(financiële)structuurscheppendiede investering inhetMKB,welkederuggengraatvanonze economie is, stimuleert. Jonge ondernemers aanmoedigen om zodoende meerarbeidsplaatsenteverkrijgen;

20

o Investerenindeontwikkelingvanonsmenselijkkapitaalomzodoendeeenkenniseconomie

tescheppen;o Er moet een gezond evenwicht zijn tussen lokale en buitenlandse investeerders, rekening

houdend met het feit dat er een ongelijkheid kan ontstaan waardoor een plaatselijkeinvesteerder in een penibele situatie komt te staan. Verder moet er een zekere graad vanbescherming zijn en een rechtvaardige wedijver op basis van ‘level playing field’ met gelijkekansen;

o Ermoet consequent gekozenworden inwelke richtingenen sektorenCuraçao zich zal blijvenontwikkelen, rekening houdend met interne en externe factoren, regionale en globaleontwikkelingen.Opbasisvaneenanalysemoetereenintegraalendynamischbeleidkomenomdegewensteontwikkelingenteprikkelen.

OmeenSocialeCohesietebereikenishetnoodzakelijkomdevolgendevoorwaardentescheppeninhetkadervandeeconomischeontwikkeling:

o Ermoetondernemingsgeestgestimuleerdwordenvanafdebasisschool.HetHogerOnderwijs

moetditalseenstudierichtinghebben;o Dealgeheleontwikkelingvanmensen;o Eenbeleidsplanvoorkorteenlangetermijnontwerpenenuitvoerenomtrentdebestaande

personeelsvacaturesindeverschillendesectoren.

Om een democratische, doelmatige en doeltreffende regering te bereiken die dichter bij demensenwerkt, ishetnoodzakelijkomdevolgendevoorwaardentescheppeninhetkadervandeeconomischeontwikkeling:o De regering moet een evenwichtig beleid voor de economische ontwikkeling scheppen met

faciliteitenomdieontwikkelingtebevorderen;o ErmoetspecialeaandachtzijnvoorhetMKBenprikkelsscheppenvoorkleineondernemers;o Hetstimulerenenfaciliterenvan“lifelonglearning”voorjongerenenvolwassenenalsdeelvan

een integraal beleid ten aanzien van de arbeidsmarkt. Integraal beleid betekent dat hetafgestemdismetandereveldenvanbeleid(onderwijs,socialezaken,immigratie,etc.);

o Hetscheppenenimplementerenvaneenjuistenevenwichtigbeleidwaarinereengezondeenconcurrerende uitvoering (NIET monopolistisch) bestaat in gebieden zoals de haven, deluchthaven,telecommunicatie,wegenaanleg,etc.;

o Er moet een intelligente en agressieve aanpak zijn van instituten (zoals Korpodeko) voor deontwikkelingvanCuraçaoomondernemersendeondernemingsgeestteprikkelen;

o Deregeringmoetzosnelmogelijkdevoorwaardenscheppendoormet feiten tebewijzendathet landzelf capabel isomhaar financiële zaken te regelenenzodoendegeenhoger toezichtvanNederlandnoodzakelijkis.

21

5.3. Ecologischeontwikkeling

HetmilieuDe MFK komt met voorstellen om de wetten op milieu gebied uit te breiden om ons marien-biologische rijkdom te beschermen.Wij zullen eenplan ontwikkelen en implementeren voor hetbeherenvangrofvuilenrioolwater.Er zullen regelingen getroffenworden voor zaken als besmet vuil, vooral Aqualectra, Energie enWater,omvooraltijdverontreinigingtegentegaan.Wijzullenincentivesvoorhettoerismepromotenwelkemindereffectzullenhebbenophetmilieu“CarbonNeutralTourism”.Wijzullenonstoeleggenophetbroeikaseffectenhaaruitwerkingopdevisserij.Wijzullenspecialisteninhetbeheervanmilieuaantrekkenomhetmilieueffecttebestuderen,omduurzameondernemingenoponseilandteontwikkelen.Duurzameenniet-duurzamehulpbronnenWijzulleneenplanaandragenvoorhetbeheervanwaterenenergie,omonzenatuurlijkebronnenennationaalerfgoedtebeschermen.HetbeheervangrofvuilEen van de belangrijkste uitdagingen voor Curaçao is haar productie van vuil. De problemenrondomhetmilieubetreffendebesmettegebiedenvanzeeen rioolwater.Hetbeheerhiervan isvanlevensbelangvooreenduurzaammilieu.Wij zulleneennieuwecentraleopzetten,geschiktvoorhetzuiverenvanzoetwater,welkezoweldoordeindustriealsdoordelandbouwsectorgebruiktkanworden.Wij zullen regelingen aandragen en men zal voorzichtiger omgaan met het gebruik van giftigestoffen als pesticiden, overtollige olie, zwaremetalen en andere niet efficiënte regelingen. In dekomendejarenzullenwijzorgendatonzewaterenenonseilandvrijzijnvanverontreiniging.Wij zullen mechanismen opzetten welke verzekeren dat zij die verontreinigen, voor hun daadmoetenbetalen.Wijzullenbeginnenmetcontrolerenomvasttestellenhoehetzitmetdenatuurlijkehulpbronnenvanditeiland.Hoeveelhetverliesisenopwelkewijzeditplaatsvindt.Wijzullenwettenaandragenomhetbeheerengebruikvanonzenatuurlijkehulpbronnenenonzemarinefaunatereguleren.

WijzulleneenwetenschappelijkcentrumopzettenomhetbroeikaseffectopdeconcentratievissenindezeerondomCuraçaotemeten.

22

Metbetrekkingtothetbouwenvanhuizenzullenwettenaangedragenwordenenzalditconceptgemoderniseerdworden.Dezewethoudtindefilosofie,datervoortaanopslimmewijzegebouwdwordt(Smartbuilding)endatmenregenwateropslimmewijzeopslaat;elkdruppelregenwaterzalmoeten worden gekoesterd. De verordening voor het bouwen van huizen en gebouwen moetvoorschrijvendathetverplicht isdehuizenengebouwenvandefaciliteitenvoorhetopslaanvanregenwatervoorziet.Hetheleafwateringssysteemvanonslandzalherzienengeactualiseerdwordenopeenmanierdatalle regenwaternaarde tweecentralesvoorhetverwerkenvan regenwaterwordtgeleid.Mochthetnodigblijkendanzalookeennieuwecentralewordengebouwd.Zodraeennieuweregeringzit,zalonmiddellijkuithetleidingwatervanAqualectrahetgifFluoridewordenverwijderd.Zondertoestemmingvanhetvolkzalgeenenkelestofaanhetwaterwordentoegevoegd.Ditbetekentinbreukopderechtenvandemens.Wij zullen ook een stokje steken voor de verspilling en het 30% lekverlies van water, doorverschillende rapporten toegeschreven aan Aqualectra. Dit ‘lekverlies’ kost het volk 30 miljoenguldenperjaar.Erzalwordennagegaanofhetnietnodigisomwoonhuizenvandrinkwatertevoorzien.Meerdan50% van het waterverbruik gaat naar het besproeien van planten, huizen schoonmaken, auto’swassen, in ieder geval niet ook aangewend als drinkwater. I.p.v. de mensen van uitstekendekwaliteitwatertevoorzienterwijlmeerdan60%hiervanvooranderedoeleindenwordtverbruikt,zou men hiervoor water van inferieure kwaliteit kunnen leveren en daarnaast flessenwater alsdrinkwateraanreiken.Ons luchtruim zal definitief als “Open Sky Policy” worden bestempeld, zonder duidelijke nochonduidelijke bescherming, opdat wij airlift stimuleren en alles zullen kunnen doen om onzeluchtverbindingenuittebreidenenterugtekunnengaannaareenvlieghavencategorie#1.Omeenhogekwaliteitvan leventebereikenishetnoodzakelijkomdevolgendevoorwaardentescheppeninhetkadervandeecologischeontwikkeling:o Denatuurvoordekomendegeneratieszóachterlaten,datookzijervankunnengenieten;o Juistebeschermingvoorfloraenfauna;o AlternatieveenergiemoetdefundamenteleoplossingzijnomhetLandCuraçaotehalen

uitdegreepvanolieentegelijkertijdbijtedragentothetbehoedenvanonzeplaneettengunstevandekomendegeneraties;

o Hetzorgenvooreenjuisteinfrastructuurinallewijkenzoalsgoedeengoedonderhoudenwegen,mogelijkheidvoorrecreatie,sport,cultureleensocialeactiviteiten;

23

Om een hoge levensstandaard te bereiken is het noodzakelijk om de volgende voorwaarden tescheppeninhetkadervandeecologischeontwikkeling:

o Het stimuleren en ontwerpen van huizen en andere gebouwen zo milieuvriendelijk

mogelijktemakendoorhettoepassenvanzonne-energie;o Vanafhetmomentdateenhuisgebouwdwordterinvoorziendathetfiscaalaftrekbaarisofop

een anderewijze aantrekkelijkwordt.Op zulk eenmanierwordt gebruik vanelektriciteit enwaterbetaalbaarenkanmenproductenwederverkopenaanAqualectra,opdatdezeopeengoedkopereprijsbeschikbaarkunnenzijnvoorwoonhuizenenminderbedeeldegezinnen;

o MenmoetCuraçaoblijvenontwikkelenalseentoeristischeattractie.OmeenhogeSocialeCohesietebereikenishetnoodzakelijkomdevolgendevoorwaardentescheppeninhetkadervandeecologischeontwikkeling:o Hetbesefbijbrengendatdemenseendeelisvandenatuur(engeeneigenaarervan)endatde

natuurookverzorgdmoetworden;o Hetuitbreidenenstimulerenvanhetrecyclerenvanmaterialen;o Het scheppen en implementeren van een integraal onderwijsplan omtrent het omgaanmet

vuilvanafeenjongeleeftijd.

Omeendemocratische,doelmatigeendoeltreffenderegeringtebereikenishetnoodzakelijkomdevolgendevoorwaardentescheppeninhetkadervandeecologischeontwikkeling:

o Hetinkaartbrengenvan,eneenbeleidontwikkelenmetbetrekkingtot,denatuurisvangroot

belang;o Voor de regio’s en wijken van Curaçao moeten plannen komen, zodat elke wijk zich kan

ontwikkelen,echterrekeninghoudendmetdedriedimensiesvaneenduurzameontwikkeling;o Inderuimtelijkeplanningmoet rekeningwordengehoudenmetgebiedendie intactmoeten

blijven;o MenmoetprikkelsontwikkelenomdewijkenvanCuraçaoschoon tehoudenmetprojecten

waarbij dewijken zelf zorgen voor de schoonmaak om zodoende geld te verdienen om hetgezinteonderhouden;

o Hetontwikkelenen implementerenvanprikkelsopdatzowelhet individualsdeorganisatieskomentoteenzo“groen”mogelijkelevensstijl.

24

6. Beleidsthema’sdiebelangrijkzijnvoorhetactieprogrammavanMFK

Op basis van de voorwaarden die noodzakelijk zijn voor de verschillende dimensies om destrategischedoeleindentebereiken,komenwetotdeconclusiedatereenaantalthema’szijndieeruitspringenendiespecifiekeaandachtenhogeprioriteitvereisenindekomenderegeerperiode.De thema’s die eruit springen worden in dit hoofdstuk beschreven met enkele sleutelwoorden(“keywords”).E-Government/E-GovernanceimplementereneneenTransparanteRegeringEeneffectiefenduurzaameconomischbeleidvergtdatheteen integraalonderdeeluitmaaktvaneen breder ontwikkelingsbeleid voor Curaçao waarbij er bewuste en geplande afstemmingplaatsvindtmetontwikkelingenopanderebeleidsterreinenzoalsondermeer,onderwijs,natuur&milieu,justitie(immigratie)enfinanciën.OmdittekunnenbereikenmoetenwijE-Government”/E-Governanceeneentransparanteregeringhebben.Waterveranderenmoet:- Dewachttijdveranderenenbepalenvoor investeerdersdieeenvergunningaanvragenvoorhetopzettenvaneenonderneming.

- De nieuwe regering van MFK zal het project “Un solo bentana” voltooien voor welke teondernemenstappendanook.Onderééndakeninminderdan72uurzullenwijallesaanreikenwat tot onze beschikking is aanmensen die vertrouwenhebben in Curaçao en diewerkwillengenererenvooronsvolk.

- WijzullendegecompliceerdeprocessenvandeDouanevereenvoudigen.- Wijzulleninditlandconcurrentiestimuleren.- Wijzullendearbeidswettendienietfunctionerenomdatergeencontroleisopdeeigenaarsvanondernemingennochopdewerknemers,WIJZIGEN,VERANDERENofAFSCHAFFEN.

Hetbevorderenvan“ondernemerschap”:Ondernemerschap is een proceswaar iemand zijn/haar idee voor een concreet project aanreikt,hetzijmethetdoelwinst temakenof voor socialedoeleindenen innovatie,enwerkgelegenheidgenereert.Wijmoetendesterkepuntenvanonslandkapitaliseren.

- Wijblijvengoedonderwijsstimulereninditmeertaligeland.- Een multicultureel volk met professionals die kunnen werken in de financiële en toeristischesector.

- Wijzullenonzegeografischeliggingdieregionalekansenbiedtgoedbenutten.

Wijgaanonslandprojecteren,gebaseerdopdezesterkepuntenenonszelfverzekerendatwijdezeuniekeaspectennietuit’toogverliezen.Wijzullenmeteenuitgewerktplaneen impulsgevenaandeontwikkelingsbank(Korpodeko),datjaarlijks 400 micro-leningen verschaft aan kleine ondernemingen. Zodoende ontstaan er steedsmeer micro-ondernemingen. Wij zullen enkele fondsen stichten met een percentage speciaalbestemdvoorhetfinancierenvanindustrieën,woningen,landbouwentoerisme.

25

HetaantrekkenvanbuitenlandseinvesteringenOm de economische groei van ons land te bevorderen zal een plan ontwikkeld worden om (25duizendgezinnenvanondernemersuitverschillendedelenvandewereldaantetrekken),mensendieeenfijnlevenwillenleidenopditeilandendiedanookkansenzullencreërenopCuraçao.Ditre-emigratieplanvanbuitenlandseondernemers,zowelmannenalsvrouwen,vraagtvanheneentarief voor verblijfsvergunning en voor het starten van een onderneming van US$ 6000.00 perpersoonper jaar,kinderenvan0-18 jaarbetalenniet.Menzaleenvergunningvan5 jaarkunnenkrijgennahetafleggenvanalleexamensvoordeintegratieenalsmendatwenstzoumenkunnenkiezenvoornaturalisatie.Naastdevergunningendekostenvanhetjaarlijksebedrag,zullenzeeenexamenmoeten afleggen omhun kennis van ons Cultuur, het Papiaments en hetNederlands telatentoetsen.Wij zullen een transparant beleid voeren over de voorwaarden voor een legaal verblijf vanondernemerseninvesteerdersinonsland.HetscheppenvanwerkgelegenheidWerkgelegenheidkomtdoorprojectenvanlokaleenbuitenlandseinvesteringen.Onze regering gaat de arbeidsprocessen vereenvoudigen en zo ook de manier waarop de teondernemen stappen hiervoor moet gebeuren. Zoals eerder gesteld, is stabiliteit één van debelangrijksteingrediëntenominvesteringendiewerkscheppenaantetrekken.DeMFK-regering zalwerk scheppen.Het gaatom1.500 tot 3.000arbeidsplaatsen gedurendedeeerstetweejaarenwanneeronzeregeerperiodeeropzitzaldat5.000arbeidsplaatsenzijn.In samenwerking met een nieuw instituut (het Nationaal Instituut voor Vorming en Onderwijs)(InstitutoNashonalpaPreparashoniEdukashon–INPE)waarinvertegenwoordigersvanvakbondenenwerknemers,alsookhetprivatesectorenderegeringzittinghebben,zullenarbeiderswordenbekwaamd.

Wijzullenwerkeloosheidverminderen:

- Wij zullen een regering zijn die op het economische vlak, het genereren van werkgelegenheidvoor ogen heeft, omdatwij geloven dat om een integrale humane ontwikkeling te bereiken, debasisbehoeften van onze gezinnen in dit land gedekt moeten zijn. Het scheppen vanwerkgelegenheid is gunstig voor de stabiliteit, algemene zekerheid, sociale interactie en eerbiedvoorderechtenvaniedereen.- Wij zullen eenmeer concurrerendenationale economiepromoten, die betere voorwaarden zalbieden aan investering en het scheppen van werkgelegenheid, wat dan een hoger niveau vaneconomischwelzijnbrengt.- Wijzullenstrevennaarinvesteringindeontwikkelingvanonsmenselijkkapitaalwaarvoormeerconcurrerende economische voorwaarden nodig zijn. Het regeringsbeleid zal gericht zijn op deverhogingvandewinstvoorwatdeprojectenaangaat,verminderingvanproductiekostenopheteiland, promotie van de investering in infrastructuur en vermindering van de risico’s dieinvesteerderslopen.

26

- Wij zullen streven naar mogelijkheden voor mensen met een betere opleiding en zullenmargineringvananderenbestrijden,doorhetscheppenvangoedbetaaldebanen.Wijzullenwaarmogelijk ruimte scheppen voor meer internationale ondernemingen die onze mankracht metconcurrerendeprijzen als eenwareoptiewillenbeschouwen,maarmet garanties voor ons volk.Dezezijnenkelevandebestanddelenvoorwerkgelegenheid,verminderingvandewerkeloosheiden het ondernemen van meer ambitieuze projecten, en zodoende de productieve kansen vanCuraçao.- Wij zullen onze geografische ligging, onze natuurlijke hulpbronnen en de schoonheid van onseiland benutten, om toeristische ondernemingen te promoten en zullen fiscale incentives gevenvoor elke werkgelegenheid die een Curaçaoënaar schept. Hiermee stimuleren wij dat ooklandskindereninvesteren.- Wij zullen het technisch-professioneel onderwijs (LTS) stimuleren in het onderwijs systeem enzullende‘InstitutodikapasitashonTékniko-Profeshonal’oprichten.- In de industrie zal speciale ruimte geschept worden voor jonge mensen die deeltijds kunnenwerken,zodatzeniethoevenoptehoudenmethunstudie.EconomiediehetgezinaangaatDeconcurrentievanproductenopA1niveautegenconcurrerendeprijzenenhetafschaffenvandeOBschakelophetmomentvanimport,zullenleidennaarlageprijzenindesupermarkten.HetreorganiserenvandevlootmarktuitVenezuelaenmeerlandentoevoegenaandezevlootmetmeer bereik in het land om onze economie voor het gezin te helpen. Het opereren van dezeVenezolaanse barkjesmoet opnieuwworden gestructureerd opdat zij ook producten uit anderelandenzullenverkopen.ErmoetruimtekomenvoorsupermarktenalsSuperStores/SaveALotomteconcurrerenmetdebestaandeprijzenkartelindesupermarkten. DenatuurlijkehulpbronnenvanditlandmoetendirecttoegewezenwordenaanhetVolk.Wij zullen een energetisch fonds/trust stichten waar, i.p.v. daarin te storten wat wij denken denodenvanhetvolktezijn,deregeringiederedriemaandeneenchequestort,uitdeopbrengstvanhetextraherenvanOlieofGasuitdeterritorialewaterenvanons land.DewetopdeOliewordtdusdanig aangenomen dat deze reflecteert voordat contracten met Multi Nationals wordengetekend.KostenvanlevensonderhoudDe verandering naar een onafhankelijk Fossiele Energetisch beleid zal controle op zowel onzeeconomiealsopdekostenvan levensonderhoudvergemakkelijkenenzalhierdoordekostenvanhethandeldrijvenopCuraçaoverlagen.Voordehogebedrijfskostenopeentropischeilandmeteendagelijksgemiddelde temperatuurvan30 tot40gradenC, ishetnodigdatdeactiviteiten ineenluchtgekoelderuimteplaatsvinden.Zoberekenendehandelsluihunhogeenergiekostendooropdeprijzen van hun producten. Daarom gaan wij met bondige plannen deze hoge kosten vanlevensonderhoud aanpakken, door ons onafhankelijk op te stellen van het energetisch beleidgelieerdaandeolie.

27

Energie

- Zonne-energie- Wind-energie- TidalEnegy(energieopgewektdoorwaterendiezichsterkindestromingenderoceanen

bewegen)- Hydrogeen

AfvalEnergieHiervoor een project dat 175 duizend ton vuil kan verwerken en dat ongeveer 10-15 MW aanenergiedagelijksoplevert.Ditbetekent tevenseengedeeltelijkeoplossingvoorhetmilieuenhetbeheer van vuil dat niet goed loopt. Wij hebben meer dan 100 clandestiene plekken waar vuilgestortwordtoponseiland.

Hetplanis:

- Wijgaandewettelijkvoorgeschreven20guldendieburgersmoetenbetalenvoorhetophalenvanvuilafschaffen.

- Wijgaanookhetbedragwelkebetaaldmoetwordenopgouvernementsvuilstortplaatsen,30guldenvoorelke1000kilovuil,afschaffen.

Secundair“FlyWheelTechnologyEnergy”Tegelijkertijdzalhetvolgendemoetengebeuren:

1. Vormvanbouwen,huizenEnergy+,gebouwenenergetischefficiënt(Smartbuildings).2. RevolutievanLEDlights.3. Het creëren van ‘smart energy’: Smart Grid en Smart Energy: Alternatieve Energie –

InterverbindingvanhetSysteem–HetbeheervanvraagenaanbodinhetSMARTGRID–Transmissie en Distributie via een intelligente net – Curaçao heeft een Energie Beleidsysteem–NetZeroBuildingsenhuizen–LoadSheddingenoptimaliseringmetalsresultaatEfficiëntverbruikinonsland.

4. Hetcreërenvan“AdvancedBatteries”enhetOpslaanvanEnergie5. Smartwaternetworks, het introducerenvanventielendiedewatervoorziening verbetert

endezuurstof inde leidingenverwijderenzalomzodoendehetverbruikenverspillingteverminderenmet10%toteenmaximumvan33%.

6. HetconstantopslaanvanEnergie,EnergyHarvesting.7. Gasvoorzieninggeschiedtvialeidingenennietmeermetgascilinders.

28

EconomischeenfinanciëlestabiliteitGedurende onze regering zullenwij alle voorwaarden scheppen om transparanter te zijn en nogmeer te kunnen concurreren. Wij zullen mechanismen opzetten, opdat er economische enfinanciëlestabiliteitkanheersen.Hetbeheervanonzehulpbronnenzalopvolkomentransparantewijzegebeurenopdatdehelebevolkinghiervankenniskannemen,opdaterdusgeen twijfelsofvergissingenkunnenontstaan.Wijzullenhetportaal‘CURACOMPRA’introducerenopdatiedereeninreëletijdkannagaanwelkegoederenderegeringvoordeStaatheeftaangekocht.Enwijmakeninlichtingenencontrolebeschikbaarvoordeburgers.SubsidievoorminderbedeeldenWij zulleneennationaal politiekbeleidhandhavenommensendie in grotenoodverkerenbij testaan, terwijl erwerkgelegenheidwordt gecreëerd en er komt een hulp en bijstandsprogramma“Mi Apoyo” welke zal dienen als een verzekering voor werkelozen, oftewel voor armoede opCuraçao.VernieuwingenuitbreidingvandeinfrastructuurNu al laat de mobiliteit op Curaçao op verschillende plaatsen te wensen over en loopt deontwikkelingvanpubliekeinfrastructurelevoorzieningenachterbijdeverdereontwikkelingvanheteiland.Inonsnationaalplanvoordeontwikkelingvanwijken,ishetgrootsteprobleemopCuraçaodeinfrastructuur.Gebrekaanbuurtcentra,parkenenpubliekepleinenwaarmensenelkaarkunnenontmoeten enmen een plek voor sociale samenleving kan hebben.Gebrek aan sportfaciliteiten.Wijwetenechterdaterwelruimteisominfrastructuurtecreërenmetwatwijalhebben,maarnogin slechte staat verkeert en daar valt echter wel wat aan te doen. Zowel in de publiekeinfrastructuur (o.a. wegen en openbaar vervoer), als in de logistieke infrastructuur vooreconomische activiteiten (haven, luchthaven, Dok, ICT,) is een meerjarenplanning nodig engrootschaligeinvesteringenomdegewensteontwikkelingvanCuraçaomogelijktemaken.InfrastructuuroverhetheleeilandErkomtvoordewijkeneeninfrastructureelplan,degrootsteindegeschiedenis.WijgaantenbehoevevandegezinnenopCuraçao,buurtcentra,parkenencultureleruimtesensportfaciliteitenaanleggen.

- Wegendiedoordewijkenlopenzullenwordenonderhouden.- RijwegenzullenwordenaangelegdindeontwikkelingszonesvanJanThielnaarMariepampoenenookindezonevanBandabou,waarbijtweehoofdwegenvanafBethesdatotWillibrordus.

- De hele zuidkust wordt ontwikkeld, waarbij meer hotelkamers zullen komen wanneer wijovergaantothetconstruerenvanhoogbouw,‘HighRiseHotels’metmeer%realestate,opdatdeontwikkelaar zijn investering kan kapitaliseren. De regeringmoet terreinen uitgeven aan solidegroepenendeanderegroepenverplichtenomwatzereedshebbenteontwikkelen.

- HetprojectMariepampoenwelkeeen toeristischezone iskrijgteenboulevardmetactiviteiten,hierwordtdehelebuurtbijbetrokken.

29

- VoorwatOostpuntmeteenoppervlaktevan44km2betreft,privéterrein,hiermoeteeneindekomenaanhetdispuutwelkealte langheeftgeduurd,endeverdereontwikkelingvanCuraçaobeperkt.

- Perjaarzullen1.000socialevolkswoningenwordengebouwd,ofwordtereennieuwmechanismeaangedragen, gezien de financiële problemen waarin de huidige stichting zich bevindt. Hethuidige beleid van punten sparen (1 punt permaand, 12 punten per jaar om500 te bereiken)voordatmenaaneensocialewoningkankomen,wordtafgeschaft.

- Het schiereiland Caracasbaai zal worden ontwikkeld evenals de havenactiviteiten aan deCaracasbaai.

- ErkomteennieuweVrijeZoneenookeennieuwehaventerminalopBullenbaaimetverbindingnaarhetvliegveld.

-Erkomenmeeractiviteitenm.b.t.hetecotoerisme(ditzijnhotelsvaneenanderestijlvergelekenmet die welke men traditioneel op Curaçao tegenkomt) in het bekende Bandabou, waarbijmensenvandezebuurtzelfwordenbetrokkenbijhetrealiserenvanditwerk.- Het proces van de herinrichting van de Raffinaderij zal starten evenals de aanpak van alleprojectenrondomderaffinaderij,inclusiefdatofgasgeconcentreerdofalsvloeibaarzalwordengeleverd,d.w.z.Aqualectra/CRUenderaffinaderijeennieuwebrandstofgaatbeheren;hiermeegaandekostenomlaag,zookdeluchtvervuilingenzalerefficiënterwordengewerkt.OokzalmenhetzonoodzakelijkeprocesrondhetasfaltmeerBuskabaaiN.V.opstartenenversnellen.- VerkoopvanUTSofeenstrategischepartneraantrekken.Deregeringmoetafzienvansituatieswaarzijinondernemingenparticipeerteneveneenszelfookdemarktreguleert.- InterconnectionManagementSystem:Wijzulleneennieuwebronvaninkomstenintroducerenvoordeoverheid,zonderdatdezeeffectheeftopdelokalemarkt.- De overheid verliest inkomsten die voortkomen uit het lokale bel verkeer tussen lokaletelefoongesprekkenendeinternationale‘carriers’.Grote veranderingen om de ontwikkeling en de groei op lange termijn te steunen zullenonontbeerlijk zijn. Men moet echter hier steeds rekening houden met het nodige evenwichttusseneconomischegroei,socialeontwikkelingenbeschermingvandenatuurenhetmilieu.

InnovatiefenfairfinancieelenfiscaalbeleidCompetitiefenbaanbrekendAls land moet Curaçao in fiscaal opzicht concurreren met de regio, maar ook met de andereentiteitenvanhetKoninkrijk,dieeeneigenfiscaalbeleidvoeren.VooraldeontwikkelingenopdeBES-eilandennopentoteengrondigeherbezinningopdeconcurrentiekrachtvanhetfiscalestelseldatwordtbeoogdvoorCuraçao.Tevensvergthetontwikkelenvanhetlandgroteinvesteringenopverschillendeterreinen.Dezetweefactoren(concurrentieeninvesteringeninontwikkeling)zorgenervoor dat we op een zeer creatievemanier een nieuw fiscaal stelselmoeten ontwerpen en zospoedig mogelijk invoeren. Dat stelsel zal moeten uitblinken door eenvoud, effectiviteit encontroleerbaarheid, met een minimum aan administratieve taken voor inwoners en hetbedrijfsleven.Insamenspraakmetdestakeholdersmoetditopgedurfdewijzewordenontwikkeldenzospoedigmogelijkingevoerd.

30

BetrouwbaarendeugdelijkEengoedontwikkeldlandisalleenmogelijkmeteendeugdelijkfinancieelbeheerenbijbehorendestructuur.Daaraanmoetveeltijdenaandachtwordenbesteedomzospoedigmogelijkhethogertoezicht vanuit het Koninkrijk te kunnen beëindigen en op financieel terrein een zelfstandigeverantwoordelijkheidalslandtekunnendragen.

RechtvaardigHet fiscale stelsel moet rekening houden met uitgangspunten voor “fair contribution”. Incombinatiemetcontrole,alsmedehetopeentransparantemanierverantwoordingafleggendoordeoverheidoverkeuzes,beleidenresultaten,moetditleidentoteeneffectieffiscaalsysteemdatvoldoendeinkomstengenereertvoordeontwikkelingvanCuraçao.FinancieelbeleidvandeoverheidWij zijn ons ervan bewust dat Curaçao niet alsmaar leningen bij de bank kan blijven sluiten enaangezien er geen duidelijk beleid is hoe groot de schuldenlast van de overheid is, willen wijbeginneneeninstituutoptezettenvooreenverantwoordelijkenefficiëntfiscaalbeleid.Eenfiscaalbeleidmoet zorgen voor een betere verdeling van de rijkdom die dit eiland genereert. DaaromzullenwijvanuitdeRegeringeenstrengbezuinigingsbeleidvoerenv.w.b.delopendelasten,waarminder wordt uitgegeven aan administratieve kosten en wat tevens de schuldenlast zalverminderen.OmeconomischestabiliteiteneenproductiefbalanstebereikenzalonsnationaalPIBmeerdandeafgelopen twee jaar moeten toenemen. Wij zullen de handelsbalans tussen ons en onzehandelspartnersmoetenverbeterenwillenwijeendeugdelijkbeleidoverdefinanciëneneconomievanCuraçaovoeren.Wij garanderen dat de economische middelen van ons land op verantwoorde wijze voor dewijkprogramma’szullenwordenbestemd,watzodoendeeenmaximumsociaaleffectzalhebben.Dekomendetienjaarzullenwijernaarstrevenmeertoeristenenondernemersaantetrekkendiedoorhetniveauvanonzemankrachtenonseilandzelf,Curaçaoalseenstrategischebestemmingwillenbeschouwen.Hiermeezaldestroomnaardeoverheidskastoenemenenzullendeeconomieendefinanciënvanditlandstabiliseren.Wij zullen het concept Publiek-Private Investering promoten voor allen die op Curaçao komeninvesteren, zodat ze strategische vennoten worden en niet slechts investeerders die ons landbeschouwen als een kans om handel te drijven. Zodoende zal deze vorm van investeren in deoverheidsfinanciënbijdragentotonzeontwikkelingentothetverlagenvanonzeschuldenlast.

31

BestuurlijkeinnovatieDeoverheidmoetgaanopererenopeenmanierwaaropdeinwonersweerhetvertrouwenkrijgendatdeoverheidhunbelangendient,henhelptomproblemeninhetdagelijksebestaanoptelossenenbijdraagtaaneengoedtoekomstperspectief.De complexe uitdagingen van het land Curaçao en de ambitieuze ontwikkelingsdoelstellingen,vergendatdeoverheidzichmoetopenstellenvoorkennis,wensenenervaringenvaninwonersenandere stakeholders. Dit betekent dat de overheid actief de wijken inmoet gaan en structurenmoetbouwenvoorstructureeloverlegmetstakeholders.De rol van de overheid moet er een zijn die niet actief zelf een ontwikkelingsbeleid opzet enimplementeert, en ook niet slechts afwacht wat er gebeurt en daarop reageert. De rol moetstimulerend zijn en faciliterend waar nodig, mogelijk en gewenst. De overheid anticipeert degebeurtenissendiedeontwikkelingvanhetlandraken.LegaliteitDeOverheidmoet op transparantewijzemet haar ambtenaren en burgers omgaan, rekenschapgeven en toegankelijk blijven.Moet de controle opwetten kracht bijzetten. Er zijn veelwetten,maaraangezienergeentransparantecontrolemechanismeis indit land,hebbenwijconstanthetprobleemdatmensenrechtenwordenvertrapt.Privacywordtnietgerespecteerd, functionarissendiewettenmoeten invoeren falen indeze.DaaromvraagtCuraçaoeromhetconceptPAISSABIO(Smart Country) te introduceren. Overheid, economie, mobiliteit, milieu, mensen, levenswijze,allemaalvoortgedrevendoorwijsheid.SmartGovernance–SmartEconomy–SmartMobilitySmartEnvironment–SmartPeople–SmartLivingRegionaleontwikkelingvanhetlandDoorhetremigratieplanzullenwijoveralopheteilandeenruimtelijkeordeninghebben.Erzullennieuweenmodernewijkenwordengeconstrueerd.Hoofdwegenmoetenwordenaangelegdomdetoegankelijkheid naar bepaalde ontwikkelingsgebieden te verbeteren – de Caracasbaaiwegmoeteendriebaanswegworden(ennaargelangdeintensiteitvanhetverkeer,enopspitsurenzullen2banen beurtelings in gebruik zijn); er zal een alternatieve route aangelegdworden van Jan ThielnaarMariepampoen. Erwordt van Bethesda naarWillibrordus eenweg aangelegd en zodoendeeen alternatieve route naar Bandabou via Bullenbaai. Duurzame energie garandeert datgedecentraliseerde energetische productie rustig meegaat met de gebieden in ontwikkeling (erzullengeenbeperkingenzijnv.w.b.waterleiding-enenergievoorziening).Er moet naar mogelijkheden worden gezocht om van het centrum van Willemstad (Punda enOtrobanda) een Vrij Zone te maken. In de toekomst, bij de jaarwisseling zullen veel mensenbijeenkomen in de binnenwateren in de stad en rondom de bruggen Emma en Juliana voor detraditionelevieringvanoud-ennieuwopgrandiozewijze.(Ditdoenwijomeenheidenhetgevoelvanvaderlandsliefdetestimuleren).

32

Staatshervorming Wijzullenactiviteitenorganiserenomdeconstitutionelestatusdiewij6jaargeledenverkregengrootstevierenendiemeerinhoudtegeven.Denodigehervormingenzullenwordenaangewend,de bevolking zal weer geraadpleegd worden over thema’s van algemeen nationaal belang enzodoende zal de koers welke Curaçao inslaat synchroon met het volk lopen. Er zal ook eenreferendumkomenopdatdebevolkingzichkanuitsprekenoverconstitutionelethema’sdieonzedemocratiezullenverbeteren.Wijgaanhetproces initiërenwaarbijambtenarenrekenschapgevenvanhunwerkzaamhedenenwaarbijhethandelenvandeautoriteitenwordtgemetenaandehandvanwatzijpresterenennietvanuitpolitiekoogpuntbeschouwd.Wijzullenhetsysteemvansuccesaanwijzeninvoerenomhetwerk van de regering te meten in zaken betreffende investering, transparantie en hoe dehulpbronnen van het volkwordenbeheerd. Bovendien zullen erwetten komendie toestaan dateenMinister-PresidentdoorVOLKSSTEMMINGwordtgekozen.DIREKT,eenprocesstartenwelketoestaatdatookparlementariërsDIREKTdoorVOLKSSTEMMINGgekozenwordt.Hiermee willen wij politieke stabiliteit wat ons garandeert dat acties door een regeringgeïmplementeerdnietplotselingkunnenveranderendoordatereennieuweregeringzittingneemt.Menkomttoteensocialeconsensus,datdegenediedeverkiezingenwintALTIJDZIJNTIJDUITZITomhetMANDAATuittevoerenwelkehetvolkhemgegevenheeft.Zozalmentotregeerakkoordenkomenomhetlandvooruittehelpen.ErzalverdereenGEDRAGSCODEvoorpolitici ingesteldwordenenwijzullenmeersamenwerkingpromoten en dialoogmet de bedrijfswereld, vakbonden en consumentenverenigingen, opdat deheleCuraçaosegemeenschapdaadwerkelijkvertegenwoordigdisindebeslissingendiederegeringneemt.ResultatendiegemetenkunnenwordenenhetgebruikvanindicatorenDe regering zal haar taak moeten vervullenmet doeleinden voor ogen die geëvalueerd kunnenworden, enmoethaar activiteitendusdanigorganiserendat die geëvalueerd kunnenworden viaindicatorendievoorafalbekendzijn.Inlichtingenindevormvandataenindicatorenmoeteneenbelangrijk deel vormen van het beleid gebaseerd op ’t model Plannen, Doen, Controleren,Handelen. (fig. 1 eerder in dit document). Slechts op deze wijze kan aangegeven worden of ervooruitgangisofnietenhoeditopeenproactievemaniergecorrigeerdkanworden.

33

Depilarendieeenregeringsteunenzijn:- Eenleiderschapdieonsleidtnaarderichtingwaarwijonslevenkunnenveranderen,dehuidigeomstandighedenkunnenverbeteren,waareenbeteretoekomstwacht.- Wij zullen streven naar wetten en regelgevingen die elk mens in dit land verzekeren engaranderen,dathiereenregeringzitdiealtijdaanhaarvolkdenktenaanallegezinnendieditlandvormen.Wijgaanwettenmakenenverbeterendieonselkedagweerzullenhelpenvandaageenbeterleventeleidendangistereneneenmorgentegemoettegaanzondervreesenzonderrisico’s.- Alonzeinzetenalsonswerkzaltoegewijdzijnaanhetontwikkelenvanditlandenhaarmensen.Wijgelovendateenregeringdiehetwelzijnvanhaarmensenvoorogenheefteenregeringisdiehaarvolknaarvooruitgangleidt.Institutionaliteit,RechtsstaatenGerechtigheidVeiligheidvandeburgersEen nieuw plan zorgt voor een duidelijke aanwezigheid van de politie op plaatsen waar meercommerciële activiteiten plaatsvinden, waar meer mensen voorbijkomen en waar meergemotoriseerdverkeerismetmensendiehundagelijkseboodschappendoen,opdaterrustiginkopen kan worden gedaan terwijl men zonder bang te zijn zich beschermd voelt tegenovertreders.DeMFK-regering staat SERO TOLERANCE voor tegen de criminaliteit, inclusief minderjarigen diewelke kleine overtreding dan ook zouden plegen. Er zal worden gezorgd dat hij/zij verplichtheropgevoedwordt omherhaling te voorkomen. Erwordt ook Sero Tolerance voorWhiteCollarCrimegehanteerdenerzaleenspecialecontroleingesteldwordenmeteenanti-corruptieunitomditthemaaantepakken.Wijzullenonzepolitieagentenuitrustenopdatzijopprofessionelewijzehethoofdkunnenbiedenaandenodenvandebevolking.Zijzullengecontracteerdenvoorbereidwordenenkrijgentoegangtotalleswatdecorpsledennodighebbenomhunbekwaamheidbijhetoptredenteverbeteren.Wijschaffen150nieuwepatrouilleauto’saan,speciaaluitgerustvoordepolitie.Depolitieagentenwordengevormdmeteenhogematevanmoraalenaanhenzalrechtszekerheidworden gegeven opdat zij kunnen optreden, zonder te vrezen dat zij na hun plicht te hebbenvolbrachtgeconfronteerdzullenwordenmetjuridischeproblemen. Het corps zal trainingen krijgen om een betere ‘shooting range’ te bereiken en er zulleninternationale uitwisselingen plaatsvinden opdat ieder lid van het geüniformeerde corps van ditlandeenbeterniveauvanopleidingontvangt.POLITURzalvoorhaarledenverbeterdwordenomdiekwaliteittekunnenbiedenwaarvoorhetisopgericht;zijwordendusdeeenheidomtoeristendieCuraçaobezoekentehelpen,zewegwijstemakenenzetebeschermen.

34

MOTORCROSS wordt geïntroduceerd als mobiliteit voertuig aan de stranden en plekken waarmensenhunauto’svroeggaanparkeren.Hiermeelukthetonsbeschermingtebiedenopplekkenwaardegewonepatrouillesgeenbereikhebben.Depolitieauto’szijneigendomvandeagentendiezebesturen,opdatzijzeschoonhoudenenopelkmomentwaar nodig zich kunnen presenteren. Hiermee profilerenwij ons als een landwaarveiligheid,ordeendisciplineheerst.Wijzullenhetdigitalecameraprojectprofessioneelaanpakkenendecontroleophetrijgedragviahet systeem ‘vision’ introduceren, om de te hoge snelheid in de gebieden van grote risico’s teverminderen.SocialeinnovatieZolang er verschillen bestaan tussen scholen en er SOCIALE en ECONOMISCHE ONGELIJKHEIDbestaat, zullen wij geen kans van verdere ontwikkeling op gelijke voet kennen. Ons NationaalOntwikkelingsplanvandewijkenisessentieelomeensituatievangelijkheidtescheppen.Het Nationaal Ontwikkelingsplan voor de wijken is een strategie om de sociale economischeachterstandintehaleninde150wijkenopCuraçao.Hetplanisklaaromuitgevoerdtewordenin23wijkenin2017enzoachtereenvolgensin2018in25wijkenenna2019,nogeens25.Wij zullen het aantal onderstand trekkers onder de jeugd verminderen en zullen hen stimulerenmetprogramma’sspeciaalvoorhenontworpen,opdatzijweerinhetarbeidscircuitterechtkunnenkomen. Wij zullen het algemene fonds voor pensioenen voor het volk scheppen en de AOVhandhavenofdiehelemaalvervangen.Senioren - Wijzulleneenplanontwerpenvoorseniorendieaanrecreatieveactiviteitenkunnendeelnemenwelkehennaarbehoeftezullenhelpenhunfysieke,mentaleensocialeconditiestehandhaven.- WijzullendecommerciëleenproductievesectoropCuraçaokoppelenaandesenioren,methetdoel ruimte voor hen te scheppen om werk te produceren conform hun fysieke en mentalevaardigheden.- Wij zullen een plek met geriatrische specialiteit voor ouderen van dagen creëren, opdat desenioren van ons eiland eenwaardige en gezonde plek hebbenwaar zij hun laste levensetappekunnendoorbrengen.- Allepubliekeruimtesentransportmogelijkhedenzullenseniorenspecialefaciliteitenaanbieden.- Wij zullen een plan ontwerpen “60/65 en +” met het doel maandelijks economische hulp tebiedenaanseniorenofaanslachtoffersvandearmoede-kwetsbaremensenzijndat-enwijzullenzehelpenomweereconomischactieftezijn.- Wij zullen “Kobra sero” introduceren, een programma voor senioren die voor transport nietshoeventebetalen.

35

Onvermogen

- Wijzulleneenminimumquotumvanwerkgelegenheidinstellenvoorbedrijven.- Wijzullengespecialiseerderehabilitatiecentraoprichteninhospitalenofinspecialeklinieken.- Wij zullen de commerciële en productieve sector op Curaçao koppelen aan mensen metcapaciteitendieanderszijn,omruimtevoorhentescheppenwerktekunnenproducerenconformhunfysiekeenmentalevaardigheden.- WijzullenhieroponseilandeenTeletonorganiseren,opdatdehelebevolkingkanbijdragenaanhetbouwenvaneenRehabilitatieCentrumvoorpersonenmetfysiekecapaciteitendieanderszijn.- Wij zullen de regelgevingm.b.t. het bouwen van huizen en gebouwen in dit land veranderen,opdat voor altijd bij het bouwen rekening wordt gehouden met architectonische aanpassingenzodatookvoormensenmetcapaciteitendieanderszijndezegebouwengemakkelijk toegankelijkzijn.- Wij zullen het plan playa accessibel (toegankelijke baai) lanceren opdat ook mensen metcapaciteitendieanderszijnopeengemakkelijkemaniernaardebaaikunnengaanomtegenieten.- Wij zullenop zoek gaannaar eenmogelijkeCertificatie voor ons eiland, omCuraçao als eerstetoeristischebestemminginhetCaribischgebiedteclassificerenals“HandicapFriendly”.- Wij zullen studiebeurzen uitreiken aan kinderen en jongemensenmet capaciteiten die anderszijn.- WijzullenindeRegering25/50ruimtesscheppenvoorpersonenmetcapaciteitendieanderszijn,opdatzijdekanskrijgenconformhunvaardighedenzichprofessioneeltebekwamen.

InmenseninvesterenHet landCuraçao iseen succesalsdemensendie samenhet landvormendekansende ruimtekrijgen succesvol te zijn. Er moet op een brede en integrale manier worden gewerkt aan deoptimaleontwikkelingvanmensenjongtotoud,zodateeniederdekansheeftzichteontwikkelentoteenpersoondiezekerisvanzichzelf,gezondisenzichveiligvoelt.Detaakvandeoverheidisomditactieftestimulerenenteondersteunen.SocialeCohesieDemulti-culturaliteitvanCuraçaoiseenrijkdomdiewemoetenkoesteren.Dekleinschaligheidvandegemeenschapvergtbovendiendatweveelvanelkaarmoetenkunnenverdragenenproductiefmoeten samenwerken. Vanuit de overheidmoet daarom sociale cohesie en een “civic attitude”(verantwoordburgerschap)wordenbevorderddooractiviteitenrondpersoonsvormingvankindsafaantestimulerenenbevorderen.FocusopdejeugdDe jeugd (0-24 jaar) vergt speciale en constante aandacht van de overheid, omdat zij de basisvormenvoordetoekomstvanCuraçao.Doormiddelvaneensysteemvanketenzorgenmonitoringmoetdeoverheidzorgendaterinallefasenenaspectenvandeontwikkelingvaneenjeugdigetotvolwasseneer faciliteitenenmogelijkhedenzijnvoorondersteuningenbegeleiding.De toekomstvan Curaçao is afhankelijk van de ontwikkelingskansen die ieder kind krijgt. Speciale aandacht isnodigvoorresocialisatieenondersteuningvankwetsbaregroepen.

36

CultuurenSportMFKheefthetNationaalOntwikkelingsplaninwerkinggesteld;hetplanbevatnieuwesportveldenenvernieuwingvandebestaande,ookzullenernieuwebuurcentragebouwdwordenenzullendebestaande worden vernieuwd. Bovendien wordt het volk publieke gebieden in hun wijk teruggeschonkenwaarkunstencultuuraandachtkrijgt(voorbeeldhetWilhelminaPark).Bestaandeennieuwesportveldenzullengunstiggebruikkunnenmakenvanwaterenelektriciteitdankzijonsduurzameenergiebeleid.

MFKzaleennationaleschoolvoorProfessioneleKunstopCuraçaovestigenErzalookeenweteneenatmosfeeropCuraçaowordengeschapenomKunst,Cultuurencreatieveexpressie vanaf de kleuterklas tot aan de activiteiten in de algemene lokale gemeenschap tebevorderen. Er zal een schema worden ontworpen waar opkomende kunstenaars wordengesteund, worden geleid, hun talenten worden gestimuleerd, in het buitenland op de marktworden gebracht, hun auteursrechten worden beschermd en waar ze worden gesteund bij huntentoonstellingenenconcerten. Wijzullencoöperativismestimulerenwaarartistiekecreatiesplaatsvinden.Wij zullen een publieke markt organiseren waar kunst op Curaçao vervaardigd kan wordententoongesteld en verkocht. Wij zullen het eerste kunstfestival gecombineerd met toeristischeevenementenontwikkelen.Wijzullenuitzoekenwaarerfondsenzijndieaankunstwillendoneren,inclusief fondsen van de Unesco. Wij zullen een ministerie oprichten om cultuur en kunst tebevorderen, welke dienst doet als culturele agent die de activiteiten voor het bevorderen vancultuurenkunstmonitortenfollowupgeeft.OnderwijsenarbeidsmarktVooreengezondebasisomCuraçaoteontwikkeleniseengoedonderwijssysteem,datmensendekans geeft zich optimaal te ontwikkelen en kwetsbare groepen speciale aandacht geeft, vandoorslaggevendbelang.Eensysteemdat iedereenkansgeeftomzichoptimaalteontwikkelenendie speciale aandacht wijdt aan kwetsbare groepen. Dat betekent dat scholen en docentengestimuleerd,uitgerustenondersteundmoetenwordenwaarnodigomhuntaakzogoedmogelijkte vervullen. Wij zullen het onderwijssysteem op Curaçao vernieuwen zodanig dat wij elk kinduitstekendonderwijsgaranderen.DekwaliteitvanhetonderwijsopCuraçaozaloveralop’teilandnorm zijn. Geen kwestie meer dat er kwaliteit onderwijs alleen op bepaalde scholen gegevenwordt.Onderwijs en opvoeding zullen gevoelig aan ons lokale cultuur worden aangeboden. Het macroplanvanhetlandzalgesynchroniseerdmoetenwordenaandatwelkeaantienerswordtgegeven.In die richting moeten ze goed gevormd worden. (Analytische capaciteiten, Professioneleattributen, Getraind om voortvarend te zijn, Gevoelig voor het handeldrijven, voor hetAdministrerenvancommerciëlezaken,metkennisvanEngels,SpaansenNederlands.

37

Wij zullen henmotiveren om een sterke affiniteit te ontwikkelen voor kunst en cultuur van onsland,hetCaribischgebiedenLatijnsamerikaalsdeelvanonzeoorsprong.Erzullenprogramma’sontwikkeldwordenomhethogepercentagevan“DropOuts”afteremmen.Ouders worden geïnformeerd omtrent het nieuwe systeem van onderwijs en opvoeding en opwelke manier dit synchroon is met ons land (brightwheel concept) vanaf de ‘crash’ en op de‘kleuterschool’.Wij zullen programma’s voor het toekennen van Beurzen ontwerpen voor allerlei schoolsporten,ookhetvoortgezetonderwijszalwordengecoördineerdmetdeuniversiteiten inonzeregiowaarde sporter zijn sport kan uitoefenen en onderwijs genieten conform de afspraken tussen deregeringendezeuniversiteiten.Wijbeginnenmeteensportcurriculumgecombineerdmetdeschoolstudiesenverlengendaarnadeschooltijden.De situatie van het opleidingsniveau van de huidige beroepsbevolking en de doelstelling ominwoners zich optimaal te laten ontwikkelen, brengtmet zichmee dat er een stimuleringsbeleidnodig is voor “life long learning” (een leven lang leren) dat faciliteiten en incentives biedt voorcontinu scholing. Volwassenen zullen de kans krijgen om zich te ontwikkelen op het gebied vanKunstenCommercieelbeleid.Erzijn2problemenvansocialedimensieopCuraçaoWij hebben een ‘brain drain’, omdat ermeer kansen zijn buiten Curaçao en daarom keren onzejongetalentvollemensenmeteengoedeopleidingnietterug.Daaromgaatwijmeerdiscussiesuitlokkentussenonzeeigenmensenmetdevraagofhetwijs isomonderwijsinhetNederlandsteblijvengevenofdatwijnaarhetEngelsmoetenoverstappen.OnderwijsmetvoertaalEngels zalonze jongerenoneindigveelkansen inonze regiogeven.Onzekinderenkunnenkiezenomdichterbijhuisopeenhogerniveauverdertegaanstuderen.Wanneerde5.000arbeidsplaatsengecreëerdzijnzullen50%hiervansynchroonvoordejongerenbestemdzijndiezichgemakkelijkhierinzullenkunnenontplooien.

38

Landbouw,VeeteeltenVisserij

- Wij zullen op Curaçao een nationale strategie vestigen voor de ontwikkeling van de agro-industrie.

- Wijzulleneenstudielatenmakenvandegrondenhoehaalbaardeproductievanlandbouwenveeteelthieris.

- Wij zullen de eerste markt voor de verkoop van wat onze ‘kunuku’ en de zee om ons heenproduceertpromoten.

- Wij zullen stimulansen geven aan de import van organische kunstmest, opdat onzelandbouwgrondeneenhogerrendementleverenvanwatwijverbouwen.

- Wij zulleneenstimulansgevenomspeciaalbehandeldwateruitsluitend tegebruikenvoordelandbouw.

- Eenfabriekzalwordengeïnstalleerdomzeewatertebehandelenvooruitsluitendgebruikbijdelandbouw.Dezezal100%opduurzameenergieopereren.

- Wijzullenorganischefruit-engroenteteeltinkassenstimuleren.- Wij zullen rechtszekerheid en financiële zekerheid geven aan de agro-industrie en aan deinvesteerders.

- Wijstimulerenhetopzettenvaneenvissersvlootvoorvisserijindiepwater.- Wijgevenstimulansenomdebestaandevissersvlootmetvissersdiedichterbijdekustvissentemoderniserenenuittebreiden.

- Wijzullendeeerstenationalemotorenfabriekinstalerenwaarmeewijvisserssteunenenzullendebooteigenarendegarantiegevendathunmotorenookveellangermeegaan.

- Wijzullenhetgebruikvantechnologiestimulerenbijdevissersvlootdiedichterbijdekustvist.- Er zullen internationaleakkoordenwordengeslotenopdatdevissersdie indiepwatervissen,hunproductenkunnenexporteren.

- Wijzullendeeersteveeteeltboerderijopditeilandrealiserenwaardebodemgesteldheid,hetklimaat,deplantengroeigeschiktzijnomveeteeltuitteoefenen.

- WijzullenproductieveverbindingenaangaanomhandeltedrijvenendatzalvoordeligerzijnomgevolgtegevenaanvraagenaanbodopCuraçao,ookbijexport.

- Wijzullenvissersfinancieringvanhetgouvernementaanreikenopdatzijbetermaterieelkunnenaanschaffenomdeproductiviteittedoentoenemen.

ToegankelijkegezondheidWijgaandedienstenindegezondheidszorgenbijbehorendekantorenonderééndakaanbieden.Wijzulleninvesteringinfondsenvanprivéverzekeringenstimuleren.Wijzullendewetopdehuidigemedischebasisverzekeringveranderen,vooreenroldiewerkelijksociaal voor iedereen in dit land is. Samen met privé verzekeringsmaatschappijen zullen wijadditionelepakkettensamenstellenmetdebasisverzekeringdiede regeringverplicht isaanhaarburgers.

39

Mocht dit niet mogelijk blijken dan zullen wij de mogelijkheid zoeken bij internationaleverzekeringsmaatschappijenomonshelebevolkinginhunportfolioteplaatsen.Multinationalemaatschappijenbijwiemiljoenenmensenverzekerdzijn,zoudenonseenmedischpakket kunnen aanbieden met toegang tot de Verenigde Staten, Nederland/Europa en Zuid-Amerika (Colombia) tegenveelbeterconcurrerendeprijzendandiewelkewijaannauwelijks150duizendinwonersviaeenlokaalnationalefondskunnengeven.Wij zijn bezig met een plan om meer specialisten naar ons eiland te halen om zodoende deellenlangewachtlijstentothetverledentelatenbehoren.Wij zullen “ciclo vías” herintroduceren, waar wegen worden afgesloten opdat de bevolkingstructureeltoegangheeftomtelopenenzodoendeeengezondbevolkingtecreëren.Wijzullenbijtrainingslokalen over heel Curaçao porgramma’s subsidiëren zodat iedereen 4 uur perweek kangaangymmen.ViaKorpodekozullenondernemersdievangymmenafwetengefinancierdworden,opdatalshetnodigismeergymlokalenaangetrokkenwordennaeenanalyseofergenoegzijnvoordehelebevolking.Wijwilleneenbevolkingvangezondemensenopbouwen.DeroepingendebehoeftenvanCuraçaoWijgevenstimulansenaandebestaandeeigendommenenzullende‘branding’verbeteren.Wanneer er reistickets aan toeristen verkocht worden, betalen ze een bedrag erbij voor eenmedischeverzekering.Wijzulleninderdaadhetmeesterplanvoorhettoerismeinvoeren.(STMP).WijzulleneensysteemimplementerenomdeQUOTAvoorhotelkamerstevermijden.Wijzullendeverantwoordelijkhedenendecapaciteitenvande‘Curaçaotouristboard’uitbreidenopdat zij eenmarkt studie kunnen realiserenen vandeontwikkeling vanhet toeristischproductwelke Curaçao als toeristische bestemming bestempeld.Wij verbindenons ertoe de praktijk vanduurzaamheidvoortestaan,omervoortezorgendatdekwaliteitwordtverbeterd.Wijgaaneenstudiemakenvandeluchttoegankelijkheidvanditeilandenzullenactiviteitenimplementerenomons toegankelijker te maken voor toeristen. Wij zullen onze website ontwikkelen een onzetoegankelijkheidtotdesocialemediaommeertoeristenaantetrekken.Wijzulleneen internationalecampagneopzettenvoorhetpromotenvanCuraçaoals toeristischebestemmingvankwaliteitenzullenditookdoenviadesocialemedia.WanneereenmaalCuraçaohaarplekheeftals toeristischproduct, gaanwijuitzoekenoferophet vliegveldeen toeristischekaartvan$10.00kanwordengeïntroduceerd.

40

Aan alle ambtenaren werkzaam bij departementen die contact hebben met toeristen zullentrainingenwordengegeven.Menzaldaneenveranderingvan180gradenopmerkenindeaimabelewijzewaarmeeonzemensenmettoeristeninonslandomgaan.Een geautomatiseerd systeem van de Douane op het vliegveld zal reigers uit het buitenlanduitkiezendiehunbagageengoederenmoetenlatenzien,methetdoeldatmenzichaanderegelsvan de douane houdt. Men zal mensen werkzaam in hotels e.d. zullen getraind worden in detoeristischeindustrieomo.a.MandarijnenCantoneesteleren.InhetbuitenlandHetaantal inwonersvandit landmoetuitgebreidwordenvan150duizendtot350duizend indekomende10jaar.Daarvoorgaanwijvooronslandeenre-emigratiewetintroduceren.Het voornaamste doel is dat 100 duizend Curaçaose inwoners die in het buitenland wonenterugkeren.Wijzullendefiscalewetvoorgepensioneerdenindit landaanpassenenditzalookeenvormzijnom het aantal inwoners uit te breiden; ook zij wollen dezelfde cursussen van cultuur en taalmoetenvolgenalsdere-emigratieplanmetzichmeebrengtomteintegreren.

41

Ditallemaalvoor

“Eenzeker,gezondenveiligCuraçao”