adam rasmus

37
Adam Rasmus Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w stanach nagłych ze szczególnym uwzględnieniem obrażeń

Upload: xaria

Post on 11-Jan-2016

64 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Adam Rasmus. Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w stanach nagłych ze szczególnym uwzględnieniem obrażeń. Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach. URAZ działanie siły zewnętrznej na ustrój OBRAŻENIE - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Adam Rasmus

Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w stanach nagłych ze

szczególnym uwzględnieniem obrażeń

Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w stanach nagłych ze

szczególnym uwzględnieniem obrażeń

Page 2: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji

systemu opieki w obrażeniachURAZdziałanie siły zewnętrznej na ustrój

OBRAŻENIEfizyczne uszkodzenie ciała będące wynikiem urazu,która przekracza tolerancję ciała

MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁAjednoczesne obrażenia co najmniej dwóch okolic ciała, z których obrażenie każdej

stanowi wskazanie do hospitalizacji i wymaga specjalistycznego leczenia

OBRAŻENIA WIELONARZĄDOWEobrażenia co najmniej dwóch narządów danej okolicy ciała

OBRAŻENIA WIELOMIEJSCOWEróżnorodne obrażenia różnych okolic ciała

Page 3: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Obrażenia w Polsce i w wielu krajach rozwiniętych• trzecia po chorobach układu sercowo- naczyniowego i

nowotworach przyczyna zgonu• główna przyczyna śmierci ludzi w przedziale wiekowym 1-40

rż• w 1990 r. stanowiły 27.7% ogółu zgonów z przyczyn

gwałtownych

W 1991 r. Na polskich drogach zginęło 72000 osób z czego zginęło 8000

Każdego dnia w wypadkach drogowych w Polsce ginie 14- 15 osób a ok. 150 trafia do szpitali

Liczba wypadków drogowych na 100 zarejestrowanych pojazdów jest w Polsce 3- 4 razy wyższa niż w krajach UE

W 1991 r. Na polskich drogach zginęło 72000 osób z czego zginęło 8000

Każdego dnia w wypadkach drogowych w Polsce ginie 14- 15 osób a ok. 150 trafia do szpitali

Liczba wypadków drogowych na 100 zarejestrowanych pojazdów jest w Polsce 3- 4 razy wyższa niż w krajach UE

Page 4: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji

systemu opieki w obrażeniach

Stosunek liczby zabitych do rannych w przeliczeniu na 100 wypadków drogowych wynosi:

Polska 13

Węgry 8.5

Francja 6

Szwecja 4.9

Szwajcaria 4

Niemcy 3

Zjednoczone Królestwo 1.8

Page 5: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Koszty związane z obrażeniami:USA (1985 r.) - 2.1 miliona ludzi doznało obrażeń, które wymagały

hospitalizacjikoszt leczenia szpitalnego przekroczył 11 miliardów $zmarły 32294 osoby, które łącznie utraciły 769221 lat życia a poniesione

straty w produkcji wyniosły 6 mld $całkowity koszt poniesiony przez tych którzy przeżyli wyniósł 75 mld $ (w

tym 1/3 na opiekę przedszpitalną i rehabilitację a 2/3 z powodu zmniejszenia produktywności w następstwie czasowej lub trwałej niezdolności do pracy)

koszt leczenia jednego chorego z ciężkimi obrażeniami ciała wynosi średnio 4000$

statystyka nie uwzględnia kosztów wszystkich zgonów, w tym na miejscu zdarzenia, spowodowanych obrażeniami (w 1988 roku było ich 152572)

Page 6: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Koszty związane z obrażeniami

• Zjednoczone Królestwo (1995 r.)- całkowity koszt leczenia obrażeń przekroczył 0.75 mln funtów ( w tym dużych obrażeń 50000 funtów

• Niemcy - przyjmują, że koszt jednej ofiary śmiertelnej w następstwie urazu obciąża budżet państwa kwotą ok. 700000 DM

• Polska (1998 r.) ok. 204146 ludzi doznało obrażeń (wg. Rocznika Statystycznego); szacunkowy koszt poniesiony przez państwo wyniósł ok. 406 mld PLN (tj. 1.62% dochodu narodowego)- wszystkie dane w relacjach 1998 r., gdy wartość dolara wynosiła ok. 1000 PLN (za L. Brongelem i O. Gedliczką; Polski Przegląd Chirurgiczny 1994, 66,1063- 1073)

Page 7: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji

systemu opieki w obrażeniach

Współczesna opieka w obrażeniach wymaga spełnienia następujących kryteriów:

• odpowiednio zorganizowanych i funkcjonujących struktur w

ramach jednolitego systemu

• dobrze wyszkolonego personelu z dobrą motywacją do pracy

• odpowiedniego wyposażenia

• doskonałej łączności

• stałej analizy efektywności działań oraz ponoszonych kosztów

Page 8: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Opieka przedszpitalna• Celem opieki przedszpitalnej jest dostarczenie na miejsce

zdarzenia zespołu dla przeprowadzenia czynności podtrzymujących życie a następnie bezpieczne przewiezienie pacjenta do najbliższego szpitala zdolnego leczyć stany zagrażające życiu w ramach „złotej godziny”

• Kto powinien dostarczać opiekę przedszpitalną?• Jakie istnieją sposoby oceny pacjenta?• Gdzie jest najwłaściwsze miejsce do leczenia i stabilizacji

chorego?• Jakie są wypracowane- istniejące standardy

postępowania?• Jak kwalifikuje się pacjentów do dalszego leczenia?• Jaki wybór transportu- kryteria?

Personel dla opieki przedszpitalnej?

Page 9: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Opieka przedszpitalnaIstnieją trzy koncepcje dla opieki przedszpitalnej

Czas pomiędzy urazem a przybyciem służb ratowniczych nie powinien przekroczyć 8- 10 minut

Page 10: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

SPOSOBY OCENY PACJENTASkala ciężkości urazu (Trauma Score; TS)

SPOSOBY OCENY PACJENTASkala ciężkości urazu (Trauma Score; TS)

Skala oceny świadomości Glasgow(GCS)

Otwieranie oczu Odpowiedźruchowa

Odpowiedźsłowna

Spontaniczne 4 Spełnianiepoleceń 6

świadomarozmowa 5

Na polecenie 3 Lokalizacja bólu5

Zaburzonarozmowa 4

Na ból 2 Ucieczka na ból4

Nieodpowiedniesłowa 3

Brak 1 Zginanie na ból3

Niezrozumiałedźwięki 2

Wyprost na ból2

Brak odpowiedzi1

Brak odpowiedzi1

Page 11: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

SPOSOBY OCENY PACJENTASkala ciężkości urazu (Trauma Score; TS) cd.

SPOSOBY OCENY PACJENTASkala ciężkości urazu (Trauma Score; TS) cd.

Liczbowa ocena parametrów czynnościukładu krążenia i oddechowego

Częstośćoddechów

Ruchy klatkipiersiowej

Ciśnienietętnicze krwi(skurczowe)

Krążeniewłośniczkowe

(CR)

10-24/ min.4

Prawidłowe1

>90 mm Hg4

Prawidłowy2

24-35/ min.3

Z zaciąganiem0

70-89 mm Hg3

Opóźniony1

>36/ min.2

50-69 mm Hg2

Brak0

1-9/ min.1

0-49 mm Hg1

Bezdech0

Brak tętna0

Ciężkość obrażenia określa się sumując wynik odczytany z GCS, podzielony przez 3 oraz liczby określające parametry czynności układu krążenia i oddechowego.Rozpiętość skali 1 - 16

Page 12: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji

systemu opieki w obrażeniach

Ocena przeżywalności dla różnych wartości TS

Ciężkość urazu Przeżycie w %16 9915 9814 9613 9312 8711 7610 609 428 267 156 85 44 23 12 01 0

Page 13: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Zmodyfikowana skala ciężkości obrażeń(Revised Trauma Score; RTS)

Punktacjaw GCS

Skurczoweciśnienietętnicze

krwi(mm Hg)

Liczbaoddechów

/ min.

Punktacja

13-15 >89 >29 49-12 76-89 10-29 36-8 50-75 6-9 24-5 1-49 1-5 13 0 0 0

Page 14: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

MIEJSCE LECZENIE I STABILIZACJI CHOREGO

I. Pierwsza zasada „bierz i pędź” (scoop and run)

• dotyczy urazu przenikającego lub tępego włącznie z urazem dużych naczyń

• wykonują paramedycy lub lekarze w ramach BLSA. Drożność górnych dróg oddechowychB. Oddech i tlenoterapiaC. Krążenie i kontrola krwawienia zewnętrznegoD. Ocena stanu neurologicznego- unieruchomienie kręgosłupa szyjnegoE. Unieruchomienie złamań

MIEJSCE LECZENIE I STABILIZACJI CHOREGO

I. Pierwsza zasada „bierz i pędź” (scoop and run)

• dotyczy urazu przenikającego lub tępego włącznie z urazem dużych naczyń

• wykonują paramedycy lub lekarze w ramach BLSA. Drożność górnych dróg oddechowychB. Oddech i tlenoterapiaC. Krążenie i kontrola krwawienia zewnętrznegoD. Ocena stanu neurologicznego- unieruchomienie kręgosłupa szyjnegoE. Unieruchomienie złamań

Page 15: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

II. Druga zasada „zostań i działaj” (stay and play)

• wykonują lekarze w ramach ALS

„Złota godzina” rozumiana jako czas graniczny od urazu do wprowadzenia interwencji ratujących życie

II. Druga zasada „zostań i działaj” (stay and play)

• wykonują lekarze w ramach ALS

„Złota godzina” rozumiana jako czas graniczny od urazu do wprowadzenia interwencji ratujących życie

Page 16: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji

systemu opieki w obrażeniach

STANDARDY POSTĘPOWANIA

Algorytm postępowania w leczeniu obrażeń (wg. H Delooz Dept. Of Emergency Medicine Univ. Hospital Gasthuisberg, Leuven, Belgium

• Koordynacja działań:Lekarz specjalista stanów nagłych (SSN)

• Wykonanie:

Anestezjolog (Ane); Chirurg traumatolog (Ch T); Neurolog (Neu); Radiolog (Rad); Dyplomowana pielęgniarka (D Piel)

Page 17: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

W WARUNKACH PRZEDSZPITALNYCHW pierwszej kolejności:• Zabezpieczenie dróg oddechowych (SSN/ Ane- D Piel)• w nagłych przypadkach intubacja ustno- tchawicza w laryngoskopii, po

unieruchomieniu głowy• intubacja „na ślepo” przez nos, jeżeli pacjent jest pobudzony, zaciska

zęby, ale ma nadal wydolny oddech• obserwacja częstości oddechów (D Piel)• wentylacja kontrolowana (SSN/ Ane- D Piel)

Wprowadzenie drenu do jamy opłucnowej w przypadku:

•odmy z nadciśnieniem

•wyraźnej odmy podskórnej

•drugie międzyżebrze; linia środkowo- obojczykowa

Page 18: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

W drugiej kolejności:• ocena czynności układu krążenia (SSN/ Ane/ Ch t- D Piel)• tętno na tętnicy szyjnej i udowej• resuscytacja krążeniowo- oddechowa w zatrzymaniu krążenia• krążenie włośniczkowe• monitorowanie EKG• monitorowanie ciśnienia tętniczego (D Piel)• dożylnie krystaloidy- płyny osoczozastępcze (SSN/ Ane- D Piel) • wkłucie dożylne o przekroju min. 14 G• maksymalny czas uzyskania dostępu do żyły- 2 min.• maksymalnie 2 litry krystaloidów• maksymalnie 2 litry płynów osoczozastępczych

Page 19: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji

systemu opieki w obrażeniach

W trzeciej kolejności:• kołnierz Schanza, gdy pacjent jest nieprzytomny lub

występuje podejrzenie urazu kręgosłupa szyjnego (SSN/ Ch T- D Piel)

• unieruchomienie na materacu próżniowym• sterylne opatrunki na rany oraz zatamowanie

krwotoku• nastawienie i unieruchomienie złamań przy pomocy

rękawów pneumatycznych • zawiadomienie Oddziału Intensywnej Terapii o

przyjęciu ofiary urazu (SSN/ Ane- D Piel)

Page 20: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

ZASADY KWALIFIKACJI PACJENTÓW DO DALSZEGO LECZENIA

Szpitale III stopnia (najbliższe z reguły powiatowe)

Szpitale II stopnia (kliniczne i duże wojewódzkie)

Szpitale I stopnia (Centra Obrażeniowe)

Pacjenci z lekkimi obrażeniami stanowiącymi ok.. 80% wszystkich obrażeń mogą być leczeni w szpitalach III stopnia pod warunkiem, że szpitale te utrzymują 24 godzinny ostry dyżuru obejmujący chirurgię ogólną, anestezjologię i intensywną terapię oraz choroby wewnętrzne.

Pozostali pacjenci będą wymagali opieki w szpitalach II, w tym ok. 5- 15% w szpitalach I, stopnia

Page 21: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji

systemu opieki w obrażeniach

GENERALNE ZASADY KWALIFIKACJI PACJENTÓW DO LECZENIA W SZPITALACH

I i II STOPNIA– GCS< 13 pkt– Skurczowe ciśnienie tętnicze krwi < 90 mm Hg– Częstość oddechów< 10/ min. lub> 29/ min.– Skala urazu (TS)< 11 pkt– Urazy przenikające– Paradoksalne ruchy klatki piersiowej– Liczne złamania kości długich– Uszkodzenia miednicy– Niedowłady– Duża energia urazu– Skrajny przedział wiekowy (< 5 lat i > 55 lat)– Istotne schorzenia przez urazem

Page 22: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Wybór miejsca leczenia dla pacjenta zobrażeniem

Centrum obrażeniowe Szpital II/ III stopnia

Mnogie obrażenia ciała Liczni ranni

Nagłe interwencje(laparotomia), które niemogą być odroczone

Prawdopodobieństwokoniecznościprzeniesienia pacjenta wtym samym dniu

Niebezpieczeństwazwiązane z odległymtransportem (zła pogoda,brak wyszkolonegozespołu)

Szczególne problemyspecjalistyczne

Obrażenia, które mogąpoczekać na definitywneleczenie

Page 23: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Zasady kwalifikacji pacjentów do leczenia w szpitalach I- go stopnia

Zasada segregacji w obrażeniach:Ofiara dużego urazu to każdy dorosły pacjent, którego skurczowe ciśnienie tętnicze (BP) jest niższe od 85 mm Hg, którego motoryczny składnik GCS jest mniejszy od 5 lub u którego doszło do przenikającego obrażenia głowy, szyi lub tułowia.

Zmodyfikowane kryteria segregacjipacjentów do szpitala I- go stopnia

Nieprzytomny We wstrząsie

Siny z objawami duszności lub cepowatą klatkąpiersiową

Znacznie krwawiący lub z niską Hb Z licznymi złamaniami kości długich lub złamaniem

miednicy Ofiara dużego wypadku

Page 24: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Szczegółowe kryteria segregacji pacjentów doszpitali I- go stopnia

Oparzenie Niepełnej głębokości życiowo ważnych okolic< 10% Każde niepełnej głębokości> 30% Każde pełnej głębokości> 10% Obrażenie z powodu inhalacji dymu

Uraz fizyczny Hipotermia< 32 stopni C ** Prawie utopienie Spożycie substancji żrących

Obrażenia głowy Wgniecenie kości czaszki wymagające operacji Postępujące zaburzenia świadomości Od początku nieprzytomny

Obrażenia twarzy Liczne złamania kości czaszki

* W przypadku umierającego może być konieczne leczenie w szpitalu lokalnym ** Szpitale drugiego stopnia mogą być odpowiednie w przypadku braku

dostępności do Centrum Obrażeniowego. Niektóre z tych obrażeń będązdiagnozowane dopiero na etapie początkowej opieki szpitalnej.

Page 25: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji

systemu opieki w obrażeniach

Pediatryczna skala ciężkości obrażeń (PSCO)

Punktacja +2 +1 -1

Waga > 20 kg 10-20 kg < 10 kg

Drożność(GDO)

Normalna Zachowana Niezachowana

Ciśnienieskurczowekrwi

> 90 mmHg

50-90 mm Hg < 50 mm Hg

CNS Przytomny Śpiączka Głębokonieprzytomny

Otwartarana

Nieobecna Mała Duża

Złamaniekości

Nieobecne Zamknięte/pojedyncze

Złożone/ mnogie

Suma punktów z każdego rzędu wyznacza całkowitąPCSO. Dziecko z PCSO< 8 pkt. powinno być przekazanedo Pediatrycznego Centrum Obrażeniowego.

Page 26: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji

systemu opieki w obrażeniach

Pułapki w opiece przedszpitalnej• Niewłaściwe zabezpieczenie dróg oddechowych• Szybki przewóz do niewłaściwego szpitala• Brak zabezpieczenia dostępu dożylnego, przetaczania płynów• Pominięcie obrażenia rdzenia kręgowego i brak stosownego

unieruchomienia (kołnierz usztywniejący, deska)• Nieleczona lub przeleczona hipowolemia• Odwleczony transport (np. czekanie na karetkę kiedy dostępny

jest prywatny pojazd)• Niewłaściwe unieruchomienie złamanych kończyn• Brak przewidywania problemów• Brak przygotowania do improwizacji gdy właściwy szpital jest

niedostępny• Nie opanowanie krwawienia zewnętrznego lub brak kontroli nad

późniejszym krwawieniem• Stosowanie nieodpowiednich leków lub niewłaściwe drogi ich

podania oraz nie poinformowanie o tym lekarza przyjmującego opiekę nad pacjentem.

• Użycie zbyt małej liczby pomocników do przenoszenia pacjenta.

Page 27: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

W SZPITALU(dotyczy wszystkich pacjentów, także przywiezionych z innych ośrodków)• ogólna ocena stanu pacjenta; tor oddechowy, częstość oddechu i jego

symetria, stan świadomości,zabarwienie i temperatura kończyn, czynne poruszanie czterema kończynami, tętno, ciśnienie tętnicze krwi (SSN/ Ch T/ Neu/ Rad/ D Piel)

• powtórna ocena wszystkich technik inwazyjnych, wykonanych w warunkach przedszpitalnych (intubacja, droga dożylna, nakłucie jamy opłucnowej) SSN/ Ch T

• pobieranie krwi i dodatkowy dostęp dożylny (min. 14 G); Ane/ D Piel

• określenie grupy krwi, czynnika Rh; skrzyżowanie krwi (Ch T; D Piel)

• badanie neurologiczne– źrenice, GCS, czynne poruszanie czterema kończynami; odruch podeszwowy– jeżeli GCS< 8 pkt: sedacja/ anestezja ze zwiotczeniem mięśni– oddech kontrolowany (SSN/ Ane/ D Piel)

• jeżeli pacjent jest we wstrząsie (zimna, lepka skóra, kończyny blade lub zasinione):

• założenie dodatkowych dostępów dożylnych (SSN/ Ane/ Ch T/ D Piel):– płyny osoczozastępcze– masa erytrocytarna grupy „0” Rh minus– określenie grupy krwi i próba krzyżowa (SSN)

• wezwanie naczelnego chirurga

Page 28: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

W SZPITALU cd• wprowadzenie sondy do żołądka (D Piel/ Ane)

• zdjęcie rtg przy łóżku chorego (Rad/ D Piel/ Ch T/ Ane)

– klatka piersiowa w projekcji AP (przepona i śródpiersie słabo uwidaczniają się w pozycji siedzącej

– kręgosłup szyjny, łącznie z przestrzenią C7 - Th1 ( z pociąganiem za ramiona)

– miednica

– pozostałe badania rtg wykonuje się później w sali rtg

• drenaż jamy opłucnowej w przypadku odmy z nadciśnieniem lub krwiaka opłucnej (linia środkowo- pachowa, piąta przestrzeń międzyżebrowa; Ch T/ D Piel); przed nacięciem obowiązuje dokładne osłuchanie klatki piersiowej)

• cewnik do pęcherza moczowego (D Piel); w przypadku złamania lub/ i uszkodzenia miednicy na wysokości zewnętrznych narządów płciowych: cewnik zakłada chirurg urazowy (ewentualnie podejmuje decyzję o założenia cewnika z dostępu nadłonowego)

JEŻELI wstrząs się przedłuża, a nie ma wyraźnego krwotoku zewnętrznego:

• natychmiastowe diagnostyczne nakłucie jamy otrzwnowej (Ch T)

• dootrzewnowa infuzja 500 ml 0.9% r. NaCl o temperaturze ciała

• decyzja o operacji ze wskazań nagłych- podejmuje ją naczelny chirurg na podstawie posiadanych danych.

Page 29: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji

systemu opieki w obrażeniach

PO UZYSKANIU STABILIZACJI KRĄŻENIA• uzupełnienie badań (Ch T/ Neu/ SSN/ Ane)• jeżeli pacjent jest nieprzytomny, a był we wstrząsie: badanie dopplerowskie

jamy brzusznej lub/ i diagnostyczne nakłucie jamy brzusznej (Ch T/ Rad)• ustalenie wskazań do tomografii komputerowej głowy• ustalenie wskazań do innych badań: arteriografii, tomografii komputerowej

kręgosłupa, miednicy (Ch T/ SSN)• ustalenie wskazań do konsultacji okulistycznej, laryngologicznej, z zakresu

chirurgii szczękowej (Ch T/ SSN)• występujące pobudzenie psycho- ruchowe i niepokój wskazywać mogą na

niedotlenienie mózgu; może być wskazana sedacja i zwiotczenie mięśni poprzecznie prążkowanych; po ocenie neurologicznej; Ane/ SSN

• kaniulacja tętnicy:• w celu monitorowania ciśnienia tętniczego krwi; oraz w celu bezpiecznego i

prostego pobierania próbek krwi w celu wykonania badania gazometrycznego; tętnica promieniowa, ramienna, udowa (Ane/ SSN)

• operacja ze wskazań pilnych- decyzję podejmuje naczelny chirurg po konsultacji z anestezjologiem

Profilaktyka przeciwtężcowa

profilaktyczna antybiotykoterapia

Page 30: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Podstawowe czynniki medyczne przyczyniające się do powstawania, możliwych do uniknięcia, zgonów

• Niewłaściwe zabezpieczenie drożności dróg oddechowych• Nieadekwatna podaż płynów• Przeoczone lub opóźnione rozpoznanie ciękiego obrażenia• Opóźnienie decyzji o zabiegu operacyjnym• Opóźnione rozpoczęcie resuscytacji lub interwencji chirurgicznej

Transport- zadania:• Z miejsca wypadku do szpitala• Pomiędzy szpitalami• Kompetentna opieka- musi dostarczać pomocy ratującej życie tak wewnątrz

środka transportu jak i poza nim• Standardy rozmiaru i wyposażenia (medycznego, oświetlenia, środków łączności)

Transport- rodzaje• Naziemny• Lotniczy• Wodny

Page 31: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji

systemu opieki w obrażeniach

Transport naziemny• racjonalnie rozmieszczony w społeczności• jedna jednostka transportowa na każde 40- 50 tysięcy osób w obszarach

miejskich, większa ilość jednostek transportowych w obszarach wiejskich

Transport lotniczy głównie śmigłowce• zalety: możliwość dotarcia w trudnodostępne miejsca, szybki transport

krytycznie chorych pomiędzy szpitalami• wady: wysoki koszt, częste wypadki

Transport wodny• właściwy jedynie dla obszarów bogatych w akweny wodne lub w

szczególnych sytuacjach- powodzie

Page 32: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacji

systemu opieki w obrażeniach

Łączność- jest „nerwem” systemu Medycyny Stanów Nagłych (MSN)

Główne składowe systemu łączności:• jednolity numer telefonu• jedno centrum łączności dla wszystkich służ

ratunkowych na 200- 500 tyś. Mieszkańców• wystarczająca ilość personelu i sprzętu dla

jednoczesnego przyjmowania dwóch rozmów na 10 tyś. Mieszkańców/ 24 godziny

• stała łączność pomiędzy personelem działającym na miejscu zdarzenia a szpitalami włączonymi do systemy MSN

• możliwość rejestracji wszystkich rozmów i przechowywania ich przez 2 lata

• koordynacja współpracy pomiędzy służbami ratunkowymi w przypadku klęsk żywiołowych i katastrof

Page 33: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Edukacja:• szerokich rzesz społeczeństwa w zakresie podstawowych

sposobów podtrzymywania czynności życiowych (BLS)• służb publicznych (straż pożarna, policja, wojsko) w

zakresie BLS• studentów medycyny w zakresie BLS i zaawansowanych

sposobów podtrzymywania czynności życiowych (ALS)• pielęgniarek i paramedyków w zakresie BLS bądź ALS• specjalistów medycyny stanów nagłych w zakresie ALS

Główny ciężar w zakresie edukacji powinny przejąć Regionalne Centra Obrażeniowe

Page 34: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Analiza efektów i kosztów systemu opieki w obrażeniach

Potrzeby:• szpitale II- go stopnia (jeden na 200 tyś. mieszkańców)• szpitale I- go stopnia (jeden na milion mieszkańców)Wymogi:• stosowania jednolitych skal ciężkości obrażeń w opiece

przedszpitalnej (GCS, TS, RTS, PSCO)• stosowanie jednolitych skal ciężkości obrażeń w opiece

szpitalnej (ISS, AIS, TRISS)• stałe gromadzenie danych w bazach danych (lokalnych,

regionalnych, krajowych)• stała analiza efektywności i kosztów na wszystkich etapach

działaniaTylko ok. 15% pacjentów z obrażeniami wymaga leczenia w

Centrach Obrażeniowych; na ich leczenie powinno się przeznaczać ok. 25% całości kosztów związanych z funkcjonowaniem systemu.

Page 35: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Korzyści systemu opieki w obrażeniach• 60- 70% ofiar obrażeń wielonarządowych stanowi grupę tzw.

zgonów możliwych do uniknięcia• Badania (San Diego; USA) wykazały, że wprowadzenie

systemu zmniejszyło wskaźnik zgonów możliwych do uniknięcia z 30 do 4%

• działania lecznicze w ramach systemu zmniejszają stopień inwalidztwa u ofiar obrażeń

• szpitale I i II- go stopnia prowadzą edukację dla wszystkich podmiotów uczestniczących w systemie

• szpitale pracujące w ramach systemu są odpowiedzialne za planowanie oraz działanie w przypadkach klęsk żywiołowych i katastrof w skali lokalnej, regionalnej i krajowej

Korzyści systemu opieki w obrażeniach w znacznym stopniu rekompensują nakłady

poniesione na jego organizację

Page 36: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

Szczegółowe kryteria segregacji ... cd. Obrażenia oka Oparzenia

Zranienie lub rozerwanie gałki ocznej Tępe obrażenia gałki ocznej wymagające operacji

Obrażenia szyi Rana penetrująca z ewidentnym obrażeniem trzewnym lubnaczyniowym

Złamanie kręgosłupa Obrażenia rdzenia kręgowego na każdym poziomie

Obrażeniaklatkipiersiowej

Stłuczenie serca Krwiak/ odma opłucnowa, wymagająca operacji Obrażenia dużych naczyń Penetrujące obrażenia serca* Złamanie więcej niż trzech więcej żeber lub klatka piersiowa

cepowata Obrażenia

brzucha

Obrażenia mniejszego narządu wymagające operacji** Obrażenia dużego narządu Obrażenia naczyń

Obrażeniakończyny górnej

Zmiażdżenie ręki lub ramienia Amputacja urazowa Utrata palca wymagająca jego przyszycia

Obrażeniakończyny dolnej

Złamanie kości udowej/ miednicy Złamanie zamknięte niestabilne Złamanie złożone Złamanie przezpanewkowe Złamanie obustronne

Page 37: Adam Rasmus

Współczesna koncepcja organizacjisystemu opieki w obrażeniach

ŁAŃCUCH PRZEŻYCIAOpieka przedszpitalna Pacjent (czynności

podtrzymujące życie, stabilizacja)

Opieka szpitalna

(resuscytacja, operacja, intensywna terapia)

Rehabilitacja

Powrót do miejsca w społeczeństwie