*+

Advocaten/Notarissenvrijdag 19 oktober 2012

LEES MORGEN IN DEZE KRANT

200 JAAR NOTARIS IN DOETINCHEM

POSTADRES: Postbus 79, 7000 AB Doetinchem BEZOEKADRES: Keppelseweg 1-3, 7001 CE DoetinchemCONTACT: Telefoon (0314) 37 22 22, info@vwdknotarissen.nl, www.vwdknotarissen.nl

Lichtenvoorde - Tel. (0544) 397 200 - Winterswijk (0543) 513 084 - www.steentjeswoltersmulder.nl

Bent u als ondernemer of particulier op zoek naar juridische bijstand? Kies voor eigentijdse advocatuur met een Achterhoekse nuchterheid:

• advies op maat• informeel contact• korte lijnen• heldere werkwijze• duidelijke afspraken

Ontdek de advocaten van SteentjesWoltersMulder. Bezoek onze website www.steentjeswoltersmulder.nl

Eigentijdse advocatuur met een Achterhoekse nuchterheid

vrijdag 19 oktober 2012 De Gelderlander

extra | 3

door Thed Maas

V echten twee boeren om een koe, leggen zeer één op toe, luidt een Brabants gezegde.Logisch, procedures kosten geld en van te-voren is niet in te schatten hoeveel. Zo heb

ik dit jaar een keer juridische bijstand genoten vaneen advocaat omdat bij mij thuis illegaal muziek wasgedownload. Dochterlief had nietsvermoedend eencd’tje op de computer binnengehaald van zangeres Ri-hanna. In Nederland mag dat gewoon, maar in Duits-land – daar woon ik – niet. Verschillende advocaten-kantoren hebben zich hierin gespecialiseerd (zogehe-ten ‘struikrovers’) en lieten software bouwen waar-mee ze de door de providers verstrekte data afstrui-nen op zoek naar overtreders. Zoals dochterlief.Een fikse rekening was het gevolg. Die heb ik in eer-ste instantie onder het motto ‘zijn ze nou helemaal

gek geworden’ terzijde gelegd, maar alras viel er eenaanmaning in de bus. De door mij geconsulteerde An-waltin – want deze overtredingen vallen buiten derechtsbijstandsverzekering – maakte me duidelijk datik geen poot had om op te staan. Maar ‘we kunnenmisschien wel wat van het bedrag afkrijgen’.De raadsvrouwe bedreef vaardig koehandel en toenontstond er zoiets als communicerende vaten. Toenwe na drie weken de stand opmaakten, bleek ik na-melijk niks te zijn opgeschoten. De rekening van destruikrovers was gedaald, de rekening van mijn advo-caat met ongeveer eenzelfde bedrag gestegen.Natuurlijk wilde mijn advocaat, enthousiast, nog weleven doorgaan. Ik niet.

door Yvonne Jansen

V an tijd tot tijd komt opLinkedIn het portretvoorbij van een aimabe-le, aan een slopende ziek-

te overleden collega. Vandaag zoekik zijn account op en wordt mij ge-vraagd of ik alle kwaliteiten waar-over hij beschikt, onderschrijf. Hetlijkt een trucje om iemand dielang niet meer actief is geweest opLinkedIn, aan te sporen weer vanzich te laten horen.De gedachte dat deze dierbare nietalleen in mijn herinnering voort-leeft maar ook in de cyberspace,bevalt me op het eerste gezichtwel. Maar veel nabestaanden vin-den het pijnlijk als uit naam vanoverledenen berichten worden ge-stuurd.Onze (groot)ouders lieten foto’s,brieven en misschien een dagboekna. De hedendaagse mens heeftook een digitale erfenis, in de so-ciale media. Die is behoorlijkgroot bij een gemiddeld persoon.Volgens Adam Ostrow, hoofdre-dacteur van het toonaangevendedigitale vakblad Mashable.com,wordt door gebruikers van socialmedia elke minuut 48 uur videogeüpload. Elke dag gaan er 200 mil-joen tweets de lucht in. Een gemid-delde Facebook-gebruiker plaatstmaandelijks zo’n 90 berichtjes. Lin-kedIn, Twitter, Google+, Facebook,Pinterest, Tumblr, Youtube, Flickr,Instagram: op sociale media zijngebruikers onsterfelijk. Evenals op

relatiewebsites. De meeste mensendie een account aanmaken, staandaar niet bij stil.Willen we wel virtueel voortle-ven? De uitkomsten van een on-derzoekje in opdracht van uitvaart-verzekeraar Nuvema geven aan dat61 procent per direct z’n profielverwijderd zou willen zien bijoverlijden. Een kwart wil de keus

overlaten aan nabestaanden.Slechts 8 procent wil een virtueelmonumentje, in de vorm van eengedenkpagina, op Facebook bij-voorbeeld, of via een dienst alsMensenLinq, waar anderen eencondoleancebericht kunnen plaat-sen of een levensverhaal.De makkelijkste oplossing om hetdigitale leven te laten stoppen wan-

neer het aardse eindigt: stop eenlijstje met alle profielen, gebrui-kersnamen en wachtwoorden ineen mapje met persoonlijke docu-menten. Een filmpje op Youtubegeeft te denken over het hierna-maals online. Zoek op ‘DigitalDeath - What Happens OnlineWhen You Die’ en zie welkevreemde gedaanten je digitale per-

soon kan aannemen na je dood.Bijvoorbeeld die van een robot,die een ‘brein’ heeft dat gevoed isdoor je uitingen op social media.Je kunt op deze tooekomst alvasteen voorschotje nemen, door Thatcan be my next tweet z’n werk te la-ten doen (www.that-can.be/my/next/tweet). Deze web-site produceert een automatischbericht op Twitter nadat je je aller-laatste tweet hebt verzonden. Ditwordt gedaan aan de hand van on-derwerpen en zinsbouw van jouweerdere tweets. Dat resulteert in hi-larische uitkomsten, maar geeftook zicht op mogelijke toekomsti-ge ontwikkelingen: je blijft zen-den, lang nadat je aan gene zijdebent aangekomen…Dienstverleners als Netwerk Nota-rissen en Nuvema helpen bij hetopstellen van een social media tes-tament of het verwijderen van ac-counts.

www.nuvema.nlwww.netwerknotarissen.nlwww.lifeinsurancefinder.com

Forever in de cyberspaceSOCIAL MEDIA Overledenen zijn niet eenvoudig van het internet te verwijderen

VOORWOORD

dg.nl/bijlagen

Op deze site kunt u deze special vinden als pdf. Alle vorige specials treft u ook aan op onze site.

COLOFON Deze Extra is een redactionele bijlage van:

Wilt u adverteren in een van onze specials neem dan contact op:in de regio Nijmegen: advertenties.nijmegen@gelderlander.nl, 024-3650646, in de regio Arnhem/Doetinchem: advertenties.doetinchem@gelderlander.nl , 0314-372123

*+

Reageren? Mail naar specials@gelderlander.nl

Onze (groot)ouders lietenfoto’s, brieven en misschieneen dagboek na. De gemid-delde mens van nu heefteen omvangrijke digitale er-fenis, op sociale media.

Redactionele leiding: Dorine SteenbergenVormgeving: Carmen DwarkasingAan dit nummer werkten mee: Mariska Hofman, Yvonne Jansen,Thed Maas, Monique Meijer, Eva Wassenburg, Jolenta WeijersFoto cover: Lex van Lieshout/ANP

Communicerende vaten

Screenshot van de website van het Zweedse Pirate Bay waarvan de oprich-ters inmiddels zijn veroordeeld. Via Pirate Bay kon illegaal muziek wordengedownload. De wetgeving in deze verschilt van land tot land.

� Facebook geeft geen toegang tothet account van een overledene. Erzijn twee opties: het accountschrappen of een herinneringspagi-na laten maken.

� Twitter wil, alvorens op te treden,onder andere een kopie van deoverlijdensadvertentie. Dat moetin het Engels. In het helpcentrumvan Twitter staat een handleiding.

� LinkedIn verlangt een online formu-lier dat in het helpcentrum is te vin-den.

� Youtube laat nabestaanden een ac-count zelf schrappen, na toezen-ding van bewijsstukken (o.m. mail-correspondentie van de overlede-ne, plus volmacht van overledene).

Facebook:account kan worden verwijderd of worden omgezet in een ’memorial page’

Twitter:account verdwijnt wijnt na lange inactge inactiviteit of nabenabestaanden kukunnen aangeven wat zij ermee willen doen

LinkedIn:nabestaandeden kunnen aanaangeven wat zij mmet accounnt willen doenn

Youtube:nabestaanden kunnen account zelf schrappen

Gedenkpagina’s: nabestaandenkunnen een pagina mmaken op verschillende soocial media om overledene te heherdenken

Condeleanceregister: nabestaanden kunnnenaccount aanmakenn ter herdenking van de overledene

Facebook:getagde foto’s,ggedeelde links en gactiviteiten van de overledene blijven op vriendenpagina’s bestaan en zichtbaar

Hotmail: nrrespondentie vancorre n

t naar edene wordt noverled t naden estaandde nabes de

oms g d. Somgestuurd. omgt. Account ongewenststongewensttongewenst

verwijderdwordt niet v

Google:ccountaccou wordt

maar niet zomaaverwijderd

Nabestaanden kunnen na het overlijden van een dierbare geconfronteerd worden met alles wat er is achtergebleven in de social media. Dit kan voor onwenselijke situaties zorgen, omdat men hier soms geen toegang toe krijgt. Maar het kan ook een mooie herinnering zijn aan de persoon, waar iedereen die dat wil bij kan en zijn bijdrage aan kan leveren.

info

grap

hic

grap

hic

M

H

Overledenen terug te vinden op social media Maatregelen

De Gelderlander vrijdag 19 oktober 2012 vrijdag 19 oktober 2012 De Gelderlander

4| extra extra | 5

< € 50.000> € 250.000€ 200.000 - € 250.000€ 150.000 - € 200.000

€ 100.000 - € 150.000

€ 50.000 - € 100.000

infographic/illustratie MM | bron KNB, loonwijzer.nl, Rabobank, Quaesitor

gemiddeld bruto maandloon bij een 38-urige werkweek

Advocaten Notarissen

Inkomen

aantal professionals

Inkomen notaris

leeftijd 31 jaar 34 jaar

werkweek 39 uur 37 uur

16.275(2011)

1.400(2012)

52%

31%

10

96 5

57% 43%

39%

48%

vrouwen

mannen

€ 3.594

€ 3.367

WETBOEK

De zaak rond advocaat Bram Mosz-kowicz heeft de discussie over dekwaliteit van de advocatuur aange-zwengeld. De overheid vindt al lan-ger dat het anders moet. Wat kun jeeigenlijk doen als je klachten hebtover je advocaat?

door Jolenta Weijers

Bram Moszkowicz heeft het moei-lijk. Zelfs de deken van de Ordevan Advocaten is hem publiekelijkafgevallen; hij noemde de strafplei-ter ‘ongeschikt voor zijn vak’. DeBelastingdienst verwijt Moszko-wicz dat hij contant geld van cliën-ten ontvangt dat hij niet opgeeftaan de fiscus.Intussen is de beer los. Moszko-wicz wordt ook verweten dat hijzijn zaken vaak door minder erva-ren kantoorgenoten laat behande-len en dat hij zich niet bijschoolt.Inmiddels is de vermaarde straf-pleiter ook voor de tuchtrechter ge-

daagd omdat hij een rechter zouhebben beledigd.De zaak-Moszkowicz roept devraag op hoe het eigenlijk is ge-steld met de kwaliteit van de advo-catuur in Nederland. Hoeveel men-sen klagen er? En worden dieklachten goed behandeld? Ommet het antwoord op die laatstevraag te beginnen: de overheidvindt van niet. Momenteel ligt ereen wetsvoorstel in de Tweede Ka-mer om het toezicht op de advoca-tuur te verbeteren. Er komt eennieuw, onafhankelijk orgaan waar-in geen advocaten, rechters of amb-tenaren zitting hebben. Wel wor-den de leden voorgedragen doorde Orde van Advocaten.De term ‘verbeteren’ zorgt trou-wens voor flink wat discussie. Deadvocatuur zelf vindt dat de plan-nen leiden tot een door de over-heid gecontroleerde advocatuur.Met niet-advocaten als toezicht-houder kunnen mensen er niet

langer op rekenen dat alles wat zijvertrouwelijk met hun advocaat be-spreken, ook echt tussen henblijft, luidt de kritiek.Wie op dit moment een klacht

heeft over een advocaat, kan daar-mee terecht bij de plaatselijke de-ken van de Orde van Advocaten.Die behandelt de klacht en pro-beert te bemiddelen. Als dat niet

helpt, stuurt de deken de klachtdoor naar de tuchtrechter. Recht-streeks naar de tuchtrechter stap-pen, kan niet. Als de nieuwe wetvan kracht is, kan dat wel – tegenbetaling van griffierecht. De tucht-rechter is straks wel verplicht omde deken te raadplegen.Intussen is de Orde van Advocatentrouwens orde op zaken aan hetstellen, want dat er iets moest ge-beuren, daarmee is ze het weleens. Zo wordt het financieel toe-zicht op advocatenkantoren ver-scherpt.Ook de regels voor contante beta-lingen veranderen binnenkort. Ad-vocaten mogen straks geen con-tant geld meer aannemen, tenzijer bijzondere omstandighedenzijn. Er geldt dan een maximaal be-drag van 2.000 euro. Nu mogen ad-vocaten nog zonder meer 15.000euro aannemen.De tuchtrechter, oftewel de Raadvan Discipline, heeft vorig jaar

ruim twaalfhonderd klachten te-gen advocaten behandeld. Daar-van speelden zich 67 zaken af inhet arrondissement Arnhem. In to-taal 408 klachten zijn (deels) onge-grond of niet-ontvankelijk ver-klaard (Arnhem 46). 384 klachtenbleken (deels) gegrond (Arnhem59). In tien gevallen leidde dat erzelfs toe dat de betreffende advo-caat van het tableau werd ge-schrapt (Arnhem 2): dat betekentdat hij zijn beroep niet meer maguitoefenen.Uit de jaarcijfers van de Raad vanDiscipline valt overigens niet op temaken hoeveel van die geschrapteadvocaten in beroep zijn gegaan te-gen de uitspraak bij het Hof vanDiscipline. Wel is duidelijk dat hethof uiteindelijk vier advocaten defi-nitief van het tableau heeft ge-schrapt. Dat lot trof bijvoorbeeldeen advocaat die tot twaalf maan-den gevangenisstraf werd veroor-deeld voor een vergrijp dat hij

voor zijn beëdiging had gepleegdOok nam hij van cliënten 18.000euro in contanten aan, werd bewe-zen geacht dat hij onvoldoendekwaliteit leverde en werkte hij ter-wijl hij was geschorst.In een ander geval ging het omeen advocaat die met een zelfge-maakt pasje, waarvoor zijn cliën-ten moesten betalen, hun positiein vreemdelingenzaken zei te ver-sterken. Feitelijk deed de advocaatechter niets voor die cliënten. Welstortte hij contante betalingen opzijn privérekening.Wie onenigheid heeft met zijn ad-vocaat over de kwaliteit van dedienstverlening of de hoogte vande factuur, kan trouwens ook te-recht bij de GeschillencommissieAdvocatuur. Die kan de advocaattot betaling van een schadevergoe-ding tot maximaal 10.000 euro ver-oordelen.

www.degeschillencommissie.nl

Wat kost het om een advocaat of no-taris in te huren? Die vraag is niet zogemakkelijk te beantwoorden, wanter gelden geen vaste tarieven.

door Jolenta Weijers

De advocaat en de notaris zijnduur, heet het. Maar wat heetduur? Denken we dan aan de tarie-ven van bekende topadvocaten alsBram Moszkowicz of GerardSpong?Zelf noemen de twee hun inzet‘heel betaalbaar’, maar op internetzijn uurprijzen te vinden van 500tot 700 euro (Moszkowicz) en 400euro (Spong). En dat nog eens ex-clusief bijkomende kosten als kan-toorzaken en btw. Betaalbaarblijkt dus een rekbaar begrip.Gemiddeld berekent een advocaat

een uurtarief van 220 euro peruur, stelde stichting XS2Justice in2011. De Orde van Advocaten reptop zijn website van uurtarievendie variëren van 100 tot 500 euro.Overigens zijn ook andere vormenvan beloning mogelijk, zoals eenvast tarief. Een afspraak als no cureno pay is in Nederland bij wet ver-boden.Naast de beloning voor de advo-caat worden andere kosten in reke-ning gebracht. Om te beginnen dezogeheten verschotten: de uitgavendie een advocaat doet in een zaak,zoals griffierechten, deurwaarders-kosten en het opvragen van uit-

treksels. Daarnaast rekent de advo-caat een vast percentage (meestal6 tot 8 procent van zijn uurtarief)aan kantoorkosten. Daar betaalthij zijn secretaresse, de telefoon ende postzegels van. Over al deze be-dragen bij elkaar wordt dan nogeens 21 procent btw gerekend.Sommige verschotten, zoals griffie-rechten en sommige deurwaarders-kosten, zijn vrij van btw.Bovendien kan de rechter de partijdie in het ongelijk wordt gesteld,opdragen om de kosten van de te-genpartij te betalen: de zogehetenkostenveroordeling. Dat kan ookmensen overkomen die een advo-caat hebben op basis van gefinan-cierde rechtsbijstand. Zij moetentrouwens ook de verschotten zelfbetalen. De vergoeding van deRaad voor de Rechtsbijstand geldtalleen voor de advocaatkosten.Bij de notaris werkt het in grote lij-nen hetzelfde. Hij rekent een tariefvoor een aantal ‘gebruikelijke’werkzaamheden – het werk dat hijin elk geval moet doen omdat hetzijn wettelijke taak is. In bijzonde-re omstandigheden kan hij ‘extrawerkzaamheden’ in rekening bren-gen, maar nooit zonder overleg.En dan zijn er nog de ‘bijkomendekosten’, zoals de inschrijving vanakten in bepaalde registers. DeRaad voor de Rechtsbijstand ver-goedt alleen advocaatkosten.Bij de notaris is het anders gere-geld voor mensen met een kleininkomen. Er zijn bij wet maxi-mum tarieven vastgesteld, die elkjaar worden aangepast. Ze geldenalleen voor de notariële werkzaam-heden in het familierecht.

www.advocatenorde.nlwww.rvr.orgwww.notaris.nl

Toezicht op advocatuur in de schijnwerpers door zaak Moszkowicz

door Jolenta Weijers

D e economische crisis,de opkomst van inter-net, de klant die zichniet meer zomaar alles

laat aanleunen. Het zit advocatenen notarissen tegenwoordig nietmee. Veel kantoren hebben hetmoeilijk. De advocatuur redt zichnog redelijk, maar veel notarissenstaat inmiddels het water aan delippen.Van de dik 1.400 notarissen die Ne-derland telt, moeten er binnen af-zienbare tijd zeventig tot honderdstoppen omdat ze het financieelniet meer bolwerken. Dat is al-thans de verwachting van nota-rieel accountant Quaesitor, die on-langs onderzoek deed naar de si-tuatie van het notariaat. Het ge-middelde notarisinkomen zou da-len naar ruim 84.000 euro perjaar. Maar sommige notarissenmoeten tegenwoordig zelfs rondko-men van een bruto jaarinkomenvan 20.000 euro.„Het water staat velen aan de lip-pen”, zegt Ruud van Gerven, voor-zitter van de Koninklijke NotariëleBeroepsorganisatie (KNB). Maarliefst 16 procent van de notarissendraait dit jaar tot nu toe met ver-lies. In 2011 was dat nog ‘maar’ 12procent. De omzet is in 2012 tenopzichte van 2011 ongeveer 10 pro-cent lager. De gemiddelde notarislevert daarmee 40 procent van zijninkomen in. Die omzetdaling zitvooral in de ingestorte huizen-markt en de ondernemingsprak-tijk.Ook de werkgelegenheid in debranche daalt. Het verlies aan ar-beidsplaatsen voor notarissen be-

draagt 5 procent, voor kandi-daat-notarissen 15 procent en voorandere medewerkers 29 procent.In absolute cijfers is de beroeps-groep in vijf jaar tijd met 3.200mensen gekrompen tot ruim on-der de 10.000 mensen.Net als in de advocatuur krijgenonder notarissen de eenpittersmet een algemene praktijk het hetzwaarst te verduren. De KNB zegthen te gaan helpen ‘afbouwen’, of-tewel sluiten. Maar het is vooralzaak, zegt de beroepsorganisatie,dat kantoren gaan samenwerken,specialiseren en innoveren.De advocatuur heeft minder hardetegenwind, maar ook zij voelt deeffecten van de crisis. Zo laat re-cent onderzoek van detacherings-,werving- en selectiebureau Yachtzien dat de werkgelegenheid in de

juridische sector flink krimpt.Vooral jongeren hebben het moei-lijk om aan de bak te komen.Volgens Joost Duffhues van Yachtis er grote behoefte aan wendbaar-heid. „Men wil zich snel kunnenaanpassen aan veranderende om-standigheden. De juridisering vande maatschappij zet door, waar-door in de totale markt voor juridi-sche diensten groei zit. Advocaten-kantoren werken steeds vaker sa-men met gespecialiseerde juridi-sche dienstverleners voor het stan-daardwerk en zoeken naar kwalita-tief hoogwaardige netwerkpart-ners. Rechtsbijstandverzekeraarsen bedrijven handelen juist zoveelmogelijke zaken zelf af, onder-steund door ervaren juridischedienstverleners en besteden min-der werk uit aan de advocatuur.

Men kiest er vaker voor om eenflexibele schil op te bouwen metinterim-juristen of om werk uit tebesteden.”Slimme advocatenkantoren, ookde kleintjes die het meest onderdruk staan, spelen in op dezetrend. Zo heeft het grote Twentseadvocatenkantoor Damsté de fran-chiseformule Advocoeur opgezet,die al in het voorjaar van 2013 lan-delijke dekking moet hebben. Kan-toren met maximaal zeven advoca-ten kunnen via de formule ge-bruikmaken van de specialistischekennis van Damsté, in ruil vooronder meer opleidingen, marke-tingactiviteiten en personeelsbe-leid.Ondanks alles kan de advocatuurin 2012 een lichte omzetgroei note-ren, zegt het Economisch Bureau

van ING Bank. Met name in hetondernemingsrecht, waar veel fu-sies en overnames te zien zijn,gaat het goed. Ook de arbeids-recht- en insolventiepraktijk trek-ken iets aan. Toch is er ook min-der goed nieuws: de honoraria stij-gen naar verwachting met ruiméén procent en blijven daarmeevoor het derde opeenvolgende jaarachter bij de inflatie.In de gunst om de klant is één ont-wikkeling overigens steeds vakerte zien, zowel bij notarissen als ad-vocaten: voor veel voorkomendezaken geldt een vast tarief. Somsgebeurt dat via de eigen website,soms wordt er een apart bedrijfvoor in het leven geroepen, omdathet oorspronkelijke kantoor zijngoede naam niet in verband wilbrengen met ‘bulkgoed’.

Wat kost juridischehaarkloverij allemaal?De tijd van het zakkenvullen is allang voorbij

ADVOCATUUR EN NOTARIAAT Van de dik 1.400 notarissen die Nederland telt, zouden er binnen afzienbare tijd zeventig tot honderd moeten stoppen

Er ligt een wetsvoorstelvoor een beter toezichtop de advocatuur

Geldwolven zijn het, advoca-ten en notarissen. Beruchtom hun ‘uurtje-factuurtje’en duurbetaald knip- enplakwerk. Maar anno 2012ziet de realiteit er anders uit.

Bram Moszkowicz wordt ook verweten dat hij zijn zaken vaak door minderervaren kantoorgenoten laat behandelen. foto Inge van Mill/ANP

Advocaat met uurloon tot700 euro: betaalbaarblijkt een rekbaar begrip

Moszkowicz wordt verweten contant geld van cliënten te ontvangen dat hijniet opgeeft aan de fiscus. foto Lex van Lieshout/ANP

� Strafpleiter Bram Moszkowiczheeft ‘nalatig’ gehandeld en de ‘be-langen van de advocatuur’ ge-schaad, meent de Amsterdamse de-ken van de Orde van Advocaten,Germ Kemper.

� Moszkowicz heeft volgens hem‘stelselmatig contante betalingenin ontvangst genomen zonder datsprake was van feiten of omstandig-heden die dat rechtvaardigden’.

� Kemper legde de zaak voor aan detuchtrechter. Hij vroeg de strafplei-ter een jaar te schorsen uit zijnambt, waarvan de helft voorwaar-delijk. Uitspraak is op 30 oktober.

Notariskantoren beschikken doorgaans over omvangrijke archiefkasten. foto Lex van Lieshout/ANP

‘Nalatig gehandeld’,‘belangen geschaad’

De Gelderlander vrijdag 19 oktober 2012 vrijdag 19 oktober 2012 De Gelderlander

4 | extra extra | 5

< € 50.000> € 250.000€ 200.000 - € 250.000€ 150.000 - € 200.000

€ 100.000 - € 150.000

€ 50.000 - € 100.000

infographic/illustratie MM | bron KNB, loonwijzer.nl, Rabobank, Quaesitor

gemiddeld bruto maandloon bij een 38-urige werkweek

Advocaten Notarissen

Inkomen

aantal professionals

Inkomen notaris

leeftijd 31 jaar 34 jaar

werkweek 39 uur 37 uur

16.275(2011)

1.400(2012)

52%

31%

10

96 5

57% 43%

39%

48%

vrouwen

mannen

€ 3.594

€ 3.367

WETBOEK

De zaak rond advocaat Bram Mosz-kowicz heeft de discussie over dekwaliteit van de advocatuur aange-zwengeld. De overheid vindt al lan-ger dat het anders moet. Wat kun jeeigenlijk doen als je klachten hebtover je advocaat?

door Jolenta Weijers

Bram Moszkowicz heeft het moei-lijk. Zelfs de deken van de Ordevan Advocaten is hem publiekelijkafgevallen; hij noemde de strafplei-ter ‘ongeschikt voor zijn vak’. DeBelastingdienst verwijt Moszko-wicz dat hij contant geld van cliën-ten ontvangt dat hij niet opgeeftaan de fiscus.Intussen is de beer los. Moszko-wicz wordt ook verweten dat hijzijn zaken vaak door minder erva-ren kantoorgenoten laat behande-len en dat hij zich niet bijschoolt.Inmiddels is de vermaarde straf-pleiter ook voor de tuchtrechter ge-

daagd omdat hij een rechter zouhebben beledigd.De zaak-Moszkowicz roept devraag op hoe het eigenlijk is ge-steld met de kwaliteit van de advo-catuur in Nederland. Hoeveel men-sen klagen er? En worden dieklachten goed behandeld? Ommet het antwoord op die laatstevraag te beginnen: de overheidvindt van niet. Momenteel ligt ereen wetsvoorstel in de Tweede Ka-mer om het toezicht op de advoca-tuur te verbeteren. Er komt eennieuw, onafhankelijk orgaan waar-in geen advocaten, rechters of amb-tenaren zitting hebben. Wel wor-den de leden voorgedragen doorde Orde van Advocaten.De term ‘verbeteren’ zorgt trou-wens voor flink wat discussie. Deadvocatuur zelf vindt dat de plan-nen leiden tot een door de over-heid gecontroleerde advocatuur.Met niet-advocaten als toezicht-houder kunnen mensen er niet

langer op rekenen dat alles wat zijvertrouwelijk met hun advocaat be-spreken, ook echt tussen henblijft, luidt de kritiek.Wie op dit moment een klacht

heeft over een advocaat, kan daar-mee terecht bij de plaatselijke de-ken van de Orde van Advocaten.Die behandelt de klacht en pro-beert te bemiddelen. Als dat niet

helpt, stuurt de deken de klachtdoor naar de tuchtrechter. Recht-streeks naar de tuchtrechter stap-pen, kan niet. Als de nieuwe wetvan kracht is, kan dat wel – tegenbetaling van griffierecht. De tucht-rechter is straks wel verplicht omde deken te raadplegen.Intussen is de Orde van Advocatentrouwens orde op zaken aan hetstellen, want dat er iets moest ge-beuren, daarmee is ze het weleens. Zo wordt het financieel toe-zicht op advocatenkantoren ver-scherpt.Ook de regels voor contante beta-lingen veranderen binnenkort. Ad-vocaten mogen straks geen con-tant geld meer aannemen, tenzijer bijzondere omstandighedenzijn. Er geldt dan een maximaal be-drag van 2.000 euro. Nu mogen ad-vocaten nog zonder meer 15.000euro aannemen.De tuchtrechter, oftewel de Raadvan Discipline, heeft vorig jaar

ruim twaalfhonderd klachten te-gen advocaten behandeld. Daar-van speelden zich 67 zaken af inhet arrondissement Arnhem. In to-taal 408 klachten zijn (deels) onge-grond of niet-ontvankelijk ver-klaard (Arnhem 46). 384 klachtenbleken (deels) gegrond (Arnhem59). In tien gevallen leidde dat erzelfs toe dat de betreffende advo-caat van het tableau werd ge-schrapt (Arnhem 2): dat betekentdat hij zijn beroep niet meer maguitoefenen.Uit de jaarcijfers van de Raad vanDiscipline valt overigens niet op temaken hoeveel van die geschrapteadvocaten in beroep zijn gegaan te-gen de uitspraak bij het Hof vanDiscipline. Wel is duidelijk dat hethof uiteindelijk vier advocaten defi-nitief van het tableau heeft ge-schrapt. Dat lot trof bijvoorbeeldeen advocaat die tot twaalf maan-den gevangenisstraf werd veroor-deeld voor een vergrijp dat hij

voor zijn beëdiging had gepleegdOok nam hij van cliënten 18.000euro in contanten aan, werd bewe-zen geacht dat hij onvoldoendekwaliteit leverde en werkte hij ter-wijl hij was geschorst.In een ander geval ging het omeen advocaat die met een zelfge-maakt pasje, waarvoor zijn cliën-ten moesten betalen, hun positiein vreemdelingenzaken zei te ver-sterken. Feitelijk deed de advocaatechter niets voor die cliënten. Welstortte hij contante betalingen opzijn privérekening.Wie onenigheid heeft met zijn ad-vocaat over de kwaliteit van dedienstverlening of de hoogte vande factuur, kan trouwens ook te-recht bij de GeschillencommissieAdvocatuur. Die kan de advocaattot betaling van een schadevergoe-ding tot maximaal 10.000 euro ver-oordelen.

www.degeschillencommissie.nl

Wat kost het om een advocaat of no-taris in te huren? Die vraag is niet zogemakkelijk te beantwoorden, wanter gelden geen vaste tarieven.

door Jolenta Weijers

De advocaat en de notaris zijnduur, heet het. Maar wat heetduur? Denken we dan aan de tarie-ven van bekende topadvocaten alsBram Moszkowicz of GerardSpong?Zelf noemen de twee hun inzet‘heel betaalbaar’, maar op internetzijn uurprijzen te vinden van 500tot 700 euro (Moszkowicz) en 400euro (Spong). En dat nog eens ex-clusief bijkomende kosten als kan-toorzaken en btw. Betaalbaarblijkt dus een rekbaar begrip.Gemiddeld berekent een advocaat

een uurtarief van 220 euro peruur, stelde stichting XS2Justice in2011. De Orde van Advocaten reptop zijn website van uurtarievendie variëren van 100 tot 500 euro.Overigens zijn ook andere vormenvan beloning mogelijk, zoals eenvast tarief. Een afspraak als no cureno pay is in Nederland bij wet ver-boden.Naast de beloning voor de advo-caat worden andere kosten in reke-ning gebracht. Om te beginnen dezogeheten verschotten: de uitgavendie een advocaat doet in een zaak,zoals griffierechten, deurwaarders-kosten en het opvragen van uit-

treksels. Daarnaast rekent de advo-caat een vast percentage (meestal6 tot 8 procent van zijn uurtarief)aan kantoorkosten. Daar betaalthij zijn secretaresse, de telefoon ende postzegels van. Over al deze be-dragen bij elkaar wordt dan nogeens 21 procent btw gerekend.Sommige verschotten, zoals griffie-rechten en sommige deurwaarders-kosten, zijn vrij van btw.Bovendien kan de rechter de partijdie in het ongelijk wordt gesteld,opdragen om de kosten van de te-genpartij te betalen: de zogehetenkostenveroordeling. Dat kan ookmensen overkomen die een advo-caat hebben op basis van gefinan-cierde rechtsbijstand. Zij moetentrouwens ook de verschotten zelfbetalen. De vergoeding van deRaad voor de Rechtsbijstand geldtalleen voor de advocaatkosten.Bij de notaris werkt het in grote lij-nen hetzelfde. Hij rekent een tariefvoor een aantal ‘gebruikelijke’werkzaamheden – het werk dat hijin elk geval moet doen omdat hetzijn wettelijke taak is. In bijzonde-re omstandigheden kan hij ‘extrawerkzaamheden’ in rekening bren-gen, maar nooit zonder overleg.En dan zijn er nog de ‘bijkomendekosten’, zoals de inschrijving vanakten in bepaalde registers. DeRaad voor de Rechtsbijstand ver-goedt alleen advocaatkosten.Bij de notaris is het anders gere-geld voor mensen met een kleininkomen. Er zijn bij wet maxi-mum tarieven vastgesteld, die elkjaar worden aangepast. Ze geldenalleen voor de notariële werkzaam-heden in het familierecht.

www.advocatenorde.nlwww.rvr.orgwww.notaris.nl

Toezicht op advocatuur in de schijnwerpers door zaak Moszkowicz

door Jolenta Weijers

D e economische crisis,de opkomst van inter-net, de klant die zichniet meer zomaar alles

laat aanleunen. Het zit advocatenen notarissen tegenwoordig nietmee. Veel kantoren hebben hetmoeilijk. De advocatuur redt zichnog redelijk, maar veel notarissenstaat inmiddels het water aan delippen.Van de dik 1.400 notarissen die Ne-derland telt, moeten er binnen af-zienbare tijd zeventig tot honderdstoppen omdat ze het financieelniet meer bolwerken. Dat is al-thans de verwachting van nota-rieel accountant Quaesitor, die on-langs onderzoek deed naar de si-tuatie van het notariaat. Het ge-middelde notarisinkomen zou da-len naar ruim 84.000 euro perjaar. Maar sommige notarissenmoeten tegenwoordig zelfs rondko-men van een bruto jaarinkomenvan 20.000 euro.„Het water staat velen aan de lip-pen”, zegt Ruud van Gerven, voor-zitter van de Koninklijke NotariëleBeroepsorganisatie (KNB). Maarliefst 16 procent van de notarissendraait dit jaar tot nu toe met ver-lies. In 2011 was dat nog ‘maar’ 12procent. De omzet is in 2012 tenopzichte van 2011 ongeveer 10 pro-cent lager. De gemiddelde notarislevert daarmee 40 procent van zijninkomen in. Die omzetdaling zitvooral in de ingestorte huizen-markt en de ondernemingsprak-tijk.Ook de werkgelegenheid in debranche daalt. Het verlies aan ar-beidsplaatsen voor notarissen be-

draagt 5 procent, voor kandi-daat-notarissen 15 procent en voorandere medewerkers 29 procent.In absolute cijfers is de beroeps-groep in vijf jaar tijd met 3.200mensen gekrompen tot ruim on-der de 10.000 mensen.Net als in de advocatuur krijgenonder notarissen de eenpittersmet een algemene praktijk het hetzwaarst te verduren. De KNB zegthen te gaan helpen ‘afbouwen’, of-tewel sluiten. Maar het is vooralzaak, zegt de beroepsorganisatie,dat kantoren gaan samenwerken,specialiseren en innoveren.De advocatuur heeft minder hardetegenwind, maar ook zij voelt deeffecten van de crisis. Zo laat re-cent onderzoek van detacherings-,werving- en selectiebureau Yachtzien dat de werkgelegenheid in de

juridische sector flink krimpt.Vooral jongeren hebben het moei-lijk om aan de bak te komen.Volgens Joost Duffhues van Yachtis er grote behoefte aan wendbaar-heid. „Men wil zich snel kunnenaanpassen aan veranderende om-standigheden. De juridisering vande maatschappij zet door, waar-door in de totale markt voor juridi-sche diensten groei zit. Advocaten-kantoren werken steeds vaker sa-men met gespecialiseerde juridi-sche dienstverleners voor het stan-daardwerk en zoeken naar kwalita-tief hoogwaardige netwerkpart-ners. Rechtsbijstandverzekeraarsen bedrijven handelen juist zoveelmogelijke zaken zelf af, onder-steund door ervaren juridischedienstverleners en besteden min-der werk uit aan de advocatuur.

Men kiest er vaker voor om eenflexibele schil op te bouwen metinterim-juristen of om werk uit tebesteden.”Slimme advocatenkantoren, ookde kleintjes die het meest onderdruk staan, spelen in op dezetrend. Zo heeft het grote Twentseadvocatenkantoor Damsté de fran-chiseformule Advocoeur opgezet,die al in het voorjaar van 2013 lan-delijke dekking moet hebben. Kan-toren met maximaal zeven advoca-ten kunnen via de formule ge-bruikmaken van de specialistischekennis van Damsté, in ruil vooronder meer opleidingen, marke-tingactiviteiten en personeelsbe-leid.Ondanks alles kan de advocatuurin 2012 een lichte omzetgroei note-ren, zegt het Economisch Bureau

van ING Bank. Met name in hetondernemingsrecht, waar veel fu-sies en overnames te zien zijn,gaat het goed. Ook de arbeids-recht- en insolventiepraktijk trek-ken iets aan. Toch is er ook min-der goed nieuws: de honoraria stij-gen naar verwachting met ruiméén procent en blijven daarmeevoor het derde opeenvolgende jaarachter bij de inflatie.In de gunst om de klant is één ont-wikkeling overigens steeds vakerte zien, zowel bij notarissen als ad-vocaten: voor veel voorkomendezaken geldt een vast tarief. Somsgebeurt dat via de eigen website,soms wordt er een apart bedrijfvoor in het leven geroepen, omdathet oorspronkelijke kantoor zijngoede naam niet in verband wilbrengen met ‘bulkgoed’.

Wat kost juridischehaarkloverij allemaal?De tijd van het zakkenvullen is allang voorbij

ADVOCATUUR EN NOTARIAAT Van de dik 1.400 notarissen die Nederland telt, zouden er binnen afzienbare tijd zeventig tot honderd moeten stoppen

Er ligt een wetsvoorstelvoor een beter toezichtop de advocatuur

Geldwolven zijn het, advoca-ten en notarissen. Beruchtom hun ‘uurtje-factuurtje’en duurbetaald knip- enplakwerk. Maar anno 2012ziet de realiteit er anders uit.

Bram Moszkowicz wordt ook verweten dat hij zijn zaken vaak door minderervaren kantoorgenoten laat behandelen. foto Inge van Mill/ANP

Advocaat met uurloon tot700 euro: betaalbaarblijkt een rekbaar begrip

Moszkowicz wordt verweten contant geld van cliënten te ontvangen dat hijniet opgeeft aan de fiscus. foto Lex van Lieshout/ANP

� Strafpleiter Bram Moszkowiczheeft ‘nalatig’ gehandeld en de ‘be-langen van de advocatuur’ ge-schaad, meent de Amsterdamse de-ken van de Orde van Advocaten,Germ Kemper.

� Moszkowicz heeft volgens hem‘stelselmatig contante betalingenin ontvangst genomen zonder datsprake was van feiten of omstandig-heden die dat rechtvaardigden’.

� Kemper legde de zaak voor aan detuchtrechter. Hij vroeg de strafplei-ter een jaar te schorsen uit zijnambt, waarvan de helft voorwaar-delijk. Uitspraak is op 30 oktober.

Notariskantoren beschikken doorgaans over omvangrijke archiefkasten. foto Lex van Lieshout/ANP

‘Nalatig gehandeld’,‘belangen geschaad’

De Gelderlander vrijdag 19 oktober 2012

6| extra

Een ongeluk, dementie of een beroer-te kan er voor zorgen dat je je eigenzaakjes niet meer kunt regelen. Eenlevenstestament zorgt voor duidelijk-heid.

door Yvonne Jansen

Een levenstestament is een uitge-breide volmacht, vastgelegd in eennotariële akte. Het bevat persoon-lijke, zakelijke en medische wen-sen van de te naam gestelde, dieaangeven wat hij of zij wil tijdenshet leven, dus niet pas na de dood.Het voordeel is dat er geen bewind-voerder (behartiger van financiëlebelangen), mentor (behartiger vanpersoonlijke belangen) of curator(behartiger financiële en persoon-lijke belangen) hoeft te worden be-noemd. Zelf wijs je namelijk eengevolmachtigde aan. In principevolstaat een volmacht op papier.Al valt achteraf moeilijk te bepa-len of die volmacht vrijwillig is op-gesteld en of je op het momentvan schrijven wilsbekwaam was.Ligt er geen volmacht, dan komtde rechter er aan te pas, ook als jeniet alleen in het leven staat, maargetrouwd bent of samenwoont.Dat je partner alles mag regelenzonder jouw toestemming, is eenwijdverbreid misverstand.Een levenstestament – er zijn gra-tis apps vol informatie voor iPaden iPhone – kan altijd worden her-roepen of herzien. Behalve zakelij-ke onderwerpen kunnen in het le-venstestament andere vormen vanwilsbeschikking worden aange-roerd. Bijvoorbeeld over het (des-gewenst zelfgekozen) levenseindeen de uitvaart. Bij een euthanasie-verzoek beslist de behandelendarts. De patiënt heeft wel het rechtop een behandelgebod of -verbod(‘Ik wil per se niet gereanimeerdworden’). Al deze zaken kunnenin het levenstestament worden op-genomen, indien gewenst samenmet een donorcodicil. Ook voorpraktische zaken biedt een levens-testament ruimte: overzichten vanbankrekeningen en verzekeringen,codes en wachtwoorden voor hetinternet. Ook wensen met betrek-king tot persoonlijke verzorging

(kleding, kapper, manicure), bij-voorbeeld in geval van dementie,kunnen erin worden opgenomen.Wie een levenstestament laat op-stellen, doet geen afstand van hetrecht om zelf beslissingen te ne-men. De volmacht hoeft bijvoor-beeld pas in te gaan op het mo-ment dat een arts verklaart dat jezelf niet meer tot handelen instaat bent. Een levenstestamentdat notarieel is vastgesteld, wordtopgeslagen in het Centraal Levens-testamenten Register. Zo valt teachterhalen of een levenstesta-ment op verzoek van de betrokke-ne zelf is opgesteld.Vrijwel iedere notaris die al eenpoosje meedraait in familiezakenkreeg op kantoor wel eens een ti-mide oude dame met een nogaldwingende ‘huisvriend’ of verreverwante. Vermoedt de notariskwade bedoelingen, dan treedt hijin de rol van ‘hoeder van de rechts-zekerheid’ en mag hij weigereneen document ter ondertekeningaan te bieden. Heeft hij de sterkeindruk dat er dwang in het spel isof dat er sluw gebruik wordt ge-maakt van verminderde bekwaam-heid, dan doet de notaris geen za-ken.Het laten opmaken van een levens-testament kost ongeveer 600 euro.

www.epn-notaris.nl

A mice: Collegiale aanspreek-vorm onder advocaten ennotarissen, afgeleid van het

Latijnse woord voor ‘vriend’.

B eroepsgeheim: Advocatenen notarissen hebben netals artsen een beroepsge-

heim. Zonder toestemming mo-gen ze niets over hun cliënten aanderden vertellen.

C assatie: ‘In cassatie gaan’ isberoep aantekenen bij dehoogste rechter (de Hoge

Raad) tegen een uitspraak vaneen lagere rechter. Een cassatie-rechter beoordeelt niet de feitenzelf, maar alleen of het recht goed

is toegepast en voldoende is gemo-tiveerd.

D agvaarding: Oproep omvoor de rechter te verschij-nen. Een dagvaarding

wordt door een gerechtsdeurwaar-der aan de gedaagde betekend, zo-dat zeker is dat hij hem heeft ont-vangen. Er staat in waar de zaakom draait en op welke gronden deeis tot stand is gekomen.

E nquête: Zitting in het burger-lijk procesrecht waarin derechter zich door beide par-

tijen nader laat informeren of ge-tuigen of deskundigen hoort.

F aillissement: Rechterlijke uit-spraak waarbij een bedrijf ofpersoon bankroet wordt ver-

klaard en alle bezittingen verliest.Een curator maakt deze te geldeom de schuldeisers te betalen. Eenfaillissement kan worden aange-vraagd door schuldeisers of doorde schuldenaar zelf.

G emeenschap van goederen:Manier waarop de meestemensen in Nederland nog

zijn getrouwd. Alle bezittingenzijn van beiden. Steeds meer hu-welijken worden ‘onder huwelijk-se voorwaarden’ gesloten, hierbijhoudt ieder zijn eigen bezittingen.

H andelingsonbevoegd: Jonge-ren tot 18 jaar mogen vol-gens de wet niet zelfstan-

dig rechtshandelingen verrichtenals het kopen of huren van eenhuis. Ook verstandelijk gehandi-capten of psychiatrische ziekenkunnen handelingsonbekwaamworden verklaard. Tot 1957 waren

ook getrouwde vrouwen hande-lingsonbevoegd.

I ntellectueel eigendom: Het ei-gendom van producten van in-tellectuele arbeid. Zoals mu-

ziek, teksten, industriële ontwer-pen of uitvindingen. Door het In-tellectueel Eigendomrecht zijn de-ze beschermd tegen gebruik dooranderen.

J urisprudentie: Uitspraken vanrechters die een leidraad zijnvoor latere uitspraken invergelijkbare situaties.

K andidaat-notaris: Om totnotaris te kunnen wordenbenoemd, moet iemand na

zijn studie minimaal zes jaar wer-kervaring in het notariaat hebben.In die periode is hij kandidaat-no-taris zonder tekenbevoegdheid eneindverantwoordelijkheid.

L andsadvocaat: Advocaat diehet rijk adviseert en namenshet rijk in gerechtelijke proce-

dures optreedt.

Bij dwang in het spel doetde notaris geen zaken

door Eva Wassenburg

H eb je loon tegoed van jebaas en blijft deze in ge-breke, dan kun je naareen Juridisch Loket

stappen, een service van de over-heid. „Daar krijg je dan een voor-beeldbrief om naar je werkgever testuren. Maar het lukt veel mensenniet om die aan te passen.”Daarmee illustreert Ineke van derMierden de noodzaak van de laag-drempelige, door vrijwilligers ge-runde rechtswinkels, ook wel wets-winkels genoemd. Zelf werkt zebij die in Tilburg, de oudste rechts-winkel van Nederland. Een rechts-winkel doet meer dan een Juri-disch Loket. „Wij helpen bij hetopstellen van de brief”, aldus Vander Mierden.De Juridische Loketten van deoverheid verwijzen mensen voor-namelijk door naar andere instan-ties of naar gewone advocaten.

„Terwijl wij een probleem in be-handeling nemen, betrokken blij-ven en desnoods gaan procederenals dat nodig is. Juist voor mensendie te weinig inkomen hebben omzelf hun recht te zoeken”, aldusVan der Mierden. Met precies diedoelstelling ontstond begin jarenzeventig van de vorige eeuw de so-ciale advocatuur. Om een leemte

op te vullen in de rechtshulp diedestijds werd aangekaart in hetroemruchte ‘zwarte nummer’ vanstudentenblad Ars Aequi. Kortdaarvoor, in 1969, was in Tilburgde rechtswinkel Eerste Hulp bijOnrecht (EHBO) opgericht. Hetduurde niet lang of steeds meersteden kregen zo’n laagdrempeligerechtswinkel, opgericht door rech-tenstudenten die ook mensen metlage inkomens toegang tot het

recht wilden geven. Anno nu be-staan ze nog steeds: Nederland telt77 van zulke rechtswinkels. Kenne-lijk hebben ze dus volop bestaans-recht naast de door de overheid ge-subsidieerde rechtshulp in devorm van Juridische Loketten.Die overheid ging zich vanaf 1974namelijk actief bemoeien met so-ciale rechtshulp door de oprich-ting van Bureaus voor Rechtshulp,de voorloper van de huidige Juridi-

Concrete hulp bijRECHTS- OF WETSWINKELS Product uit de sociale advocatuur van de jaren

Beroeps-ABC

Ze bestaan nog steeds: delaagdrempelige rechtswin-kels waar gewone mensenhun juridisch gelijk kunnenhalen. „Elke zaak wordt totde bodem uitgezocht.”

‘Iemand kreeg een kopievan een wetsartikel maarsnapte daar niks van’

Er zijn gratis apps met informatie.

Dagvaarding, die in dit geval betrekking heeft op het proces tegen voor-malige Surinaamse legerleider Desi Bouterse. foto Ed Oudenaarden/ANP

De wereld van de advocatuur en hetnotariaat heeft zijn eigen jargon:van amice tot zwijgrecht. Ook detoga is onlosmakelijk verbondenmet beide ambten.

M ediation: In plaats vaneen kostbare gang naarde rechter kunnen par-

tijen kiezen voor mediation, be-middeling bij conflicten door eenonafhankelijke partij, vaak een ad-vocaat. Ook rechters kunnen me-diation voorstellen als ze menendat partijen er zelf uit kunnen ko-men.

N e bis in idem: Iemand magniet twee keer voor hetzelf-de terechtstaan. Zelfs als er

nieuw bewijs komt waaruit blijktdat de eerder vrijgesprokene demisdaad toch heeft begaan.

O nterven: Een erflaterschrapt een erfgenaam uitzijn testament. Als het om

nakomelingen gaat, kunnen dezehun legitieme deel toch opeisen.Dat is de helft van een normaalkindsdeel, maar gaat alleen opvoor geld, niet voor goederen.

P leitnota: Geschreven tekstdie een advocaat tijdens zijnpleidooi letterlijk voor-

draagt. Voor hij begint, geeft hijkopieën aan de rechter, de griffieren de advocaat van de tegenpartij.

R aad van Discipline: Tucht-rechtspraak voor advocaten.Als cliënt of tegenpartij vin-

den dat een advocaat zich onbeta-melijk gedraagt, kunnen ze eenklacht tegen hem indienen. Destraf loopt op in ernst: waarschu-wing, berisping, schorsing vanmaximaal een jaar en een beroeps-verbod.

S trafrecht: Onder strafrechtvallen zaken die spelen tus-sen dader en samenleving.

Het openbaar ministerie treedt opnamens samenleving en slachtof-fer. Civiel recht geldt tussen bur-gers onderling; hierbij is de staatgeen partij omdat er geen open-baar belang wordt geschaad.

T oga: Rechters, griffiers, offi-cieren van justitie en advoca-ten dragen tijdens de rechts-

zitting een toga met een witte bef.Deze kleding benadrukt dat zedaar niet privé zitten, maar vanwe-

ge hun ambt. Het maakt de deel-nemers aan het proces minder per-soonlijk.

U itsluitingsclausule: Bedingin het erfrecht waarmee deerflater kan voorkomen dat

de nalatenschap meeverdeeldwordt in een scheiding. Zo profi-teert een schoondochter ofschoonzoon niet van een erfenisof schenking als ze gaan scheidenvan de zoon of dochter van de erf-later.

V erdachte: Een verdachte isonschuldig tot de rechteranders heeft geoordeeld.

Maar als een verdachte wordt vrij-gesproken, betekent dit niet dathij onschuldig is; er was alleen on-voldoende bewijs voor zijnschuld.

W anprestatie: Kernbegripvan het civiele recht.Het niet nakomen van

een aangegane verplichting. De te-genpartij kan naleving van de ver-plichting eisen, of ontbinding metschadevergoeding.

Z wijgrecht: Een verdachtehoeft niet mee te werkenaan zijn eigen veroordeling.

Iemand kan dus niet worden ge-dwongen tegen zichzelf te getui-gen of een bekentenis af te leggenwaarmee hij zichzelf belast. Doorniet te antwoorden op vragen vanrechterlijke autoriteiten maakt hijgebruik van zijn zwijgrecht.

sche Loketten. Advocaten in se-mi-overheidsdienst gaven daar te-gen gesubsidieerde tarieven rechts-hulp aan mensen met lage inko-mens. Toen er in de jaren tachtigmoest worden bezuinigd, ver-schoof de dienstverlening van deBureaus voor Rechtshulp van deeerste lijn naar meer tweedelijns-hulp. Net als een huisarts een pro-

bleem beoordeelt en eerst zelf pro-beert op te lossen zonder ingrij-pende behandelingen, was het Bu-reau voor Rechtshulp bedoeld omzonder al te vaak te procederen,mensen te helpen met informatie,het schrijven van brieven en be-middeling. Maar omdat de bu-reaus meer inkomsten moestenbinnenhalen, gingen ze steeds va-

ker procederen. Er werd een groterberoep gedaan op de subsidie enhet systeem werd nóg duurder.Ook gingen steeds meer Bureausvoor Rechtshulp op een gewoonadvocatenkantoor lijken omdat zein toenemende mate normaal beta-lende cliënten kregen – een ont-wikkeling die niet alleen een grootbeslag legde op de capaciteit voor

sociale advocatuur, maar ook werdgezien als concurrentievervalsing.Vanaf 2004 werd het stelsel daar-om hervormd en maakten de Bu-reaus voor Rechtshulp plaats voorde Juridische Loketten. Die wor-den geacht weer de poortwachters-rol te vervullen: mensen ervanweerhouden te snel naar de rech-ter te stappen. Het loket geeft prak-tische tips, informatie en voor-beeldbrieven en wijst, als het echtniet anders kan, door naar advoca-ten of mediators. Procederen doethet Juridisch Loket niet. Daarmeeis zodoende de leemte in de rechts-hulp zoals die begin jaren zeventigbestond, weer terug.Atossa Sarokhani is ouderejaarsrechtenstudent en voorzitter vande Rechtswinkel Nijmegen-West.Sarokhani noemt het voorbeeldvan een cliënt die met een inge-wikkeld probleem eerst bij het Juri-disch Loket was geweest. „Zekwam met een kopie van een wets-artikel naar buiten, maar snapte

daar natuurlijk niets van. Wij heb-ben het haar toen uitgelegd.Rechtswinkels zijn denk ik actie-ver in het helpen van mensen. Bo-vendien hebben we de meest re-cente informatie en de juridischestof vers in ons geheugen. Bij hetJuridisch Loket werken vooral hbo’ers. Bij de rechtswinkel proberenwe van elke casus zoveel mogelijkte leren en zoeken die dan ook totop de bodem uit en gaan even-tueel zelfs procederen voor decliënt.” Elk jaar kloppen drie- totvierhonderd mensen aan bij deNijmeegse rechtswinkel.Is de drijfveer van de rechtenstu-denten in de Tilburgse rechtswin-kel anno 2012 nog dezelfde als dievan de oprichters? „Je werkt hiernatuurlijk om ervan te leren. Maardat kost zoveel tijd dat je het nietzou volhouden als het alleen omstudiepunten gaat”, zegt Van derMierden. „Maar het uitsluitenddoen vanuit sociale betrokkenheidis evenmin vol te houden.”

juridische klusjeszeventig is nog springlevend

� Op toevoeging procederen houdtin dat een groot deel van de advo-caatkosten worden vergoed doorde overheid.

� Alleenstaanden met een jaarinko-men tot €24.900 en gehuwden ofsamenwonenden met minder dan€35.200, hoeven dan alleen een ei-

gen bijdrage te betalen die tussen

de €127 en €786 ligt, afhankelijkvan inkomen en eigen vermogen.

� Dan moet de rechtszaak wel gaanover een bedrag waarbij meer dan€500 euro in het geding is. Duseen werknemer die nog €450 vanzijn werkgever moet krijgen, heeftniets aan deze regeling. Die kan te-recht bij een rechtswinkel.

Net als andere steden had ook Nijmegen in de jaren zeventig een rechtswinkel. foto Archief Flip Franssen

Het Juridisch Loket van de overheid geeft vooral informatie. Procederendoet het niet. foto Marc Bolsius

Toga’s worden gedragen door onder anderen advocaten en rechters bij deuitoefening van hun ambt. foto Lex van Lieshout/ANP

Procederen op toevoeging: bij meer dan €500

vrijdag 19 oktober 2012 De Gelderlander

extra | 7

DAAN Advocatuur & Notariaat | kantoorgebouw De Enk, Tivolilaan 205 Arnhemtel: 088-DAAN-000 (088-3226 000) | www.daanlegal.nl

DAAN begrijpt dat de baten moeten opwegen tegen de juridische kosten