afetlerde barinma, beslenme ve hİjyen
DESCRIPTION
AFETLERDE BARINMA, BESLENME VE HİJYEN. PROF.DR.RECEP AKDUR. GENEL İLKE. AMAÇ; AFETLERİN YOK EDİLMESİ ÖNEMLİ OLAN; GEÇİCİ YERLEŞİME GEREKSİNİM OLMAMASI ESAS OLAN; YERLEŞİM, BARINMA VE BESLENME HİZMETLERİNİN TÜM AYRINTILARININ ÖNCEDEN PLANLANMIŞ OLMASI. Marmara Depremi 17 Ağustos 1999. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
AFETLERDEBARINMA, BESLENME VE HİJYEN
PROF.DR.RECEP AKDUR
GENEL İLKE
AMAÇ; AFETLERİN YOK EDİLMESİ
ÖNEMLİ OLAN; GEÇİCİ YERLEŞİME GEREKSİNİM OLMAMASI
ESAS OLAN; YERLEŞİM, BARINMA VE BESLENME HİZMETLERİNİN TÜM AYRINTILARININ ÖNCEDEN PLANLANMIŞ OLMASI
Marmara Depremi 17 Ağustos 1999
AFETTE BÜYÜKLÜK
17 Ağustos 1999 Marmara Depremi Merkez üssü Kocaeli'nin Gölcük ilçesi Büyüklük 7.4 Etkilenen iller:Kocaeli, Sakarya,
Yalova, İstanbul, Bolu, Düzce, Bursa, Eskişehir, Zonguldak ve Tekirdağ
30 milyon nüfus Sanayi ve ekonominin %80
AFETTE BÜYÜKLÜK
Ölü sayısı: 16 bin 899Yaralı sayısı: 23 bin 781Sakat kalan: 505
Yıkılan ve ağır hasarlı bina: 16 bin 649Orta hasarlı konut: 90 bin 536Az hasarlı konut: 102 bin 822Hasarlı işyeri: 27 bin 477
Dağıtılan prefabrik sayısı: 40 bin 786
GENEL İLKE
Planlanmamış, Gerçek ihtiyaç olmayan, Tasnif edilmemiş olan, Yöre kültürüne uygun olmayan, Hiç bir şey (yiyecek, giyecek, ilaç, insan
gücü) afet bölgesine gönderilmemelidir
ÖNCELİK SIRASI
Su, Giyim, Gıda, Barınma
GEÇİCİ YERLEŞİMİN KABULU
Zamanında-gecikmeyen, Mal güvenliği, Malına mülküne sahip çıkabilme, İşine gücüne devam edebilme Komşu akraba-sosyal ilişkilere devam Organize olma-katkı ve katılımını alma
AFETTE YERLEŞİM TÜRLERİ
Sabit yapılar: Okul, kamp, otel gibi yerlere geçici yerleştirme
Çadır kentler:Kısa erimli yerleştirme Prefabrik konutlar: Orta erimli
yerleştirme Kalıcı yerleştirme: Yeni konutlar-yeni
yerleşim yerleri
SABİT YAPILARA YERLEŞTİRME
SULU ALANLAR HİJYENİ TOPLU BESLEME ÇAMAŞIRHANE KALABALIK FAKTÖRÜ GRUBUN ÖRGÜTLENMESİ GRUP FAALİYETLERİ
ÇADIR KENTLER1
Yer seçimi Uygun çadırlar Araziye yerleşme Toplumun örgütlenmesi
ÇADIRKENTLER2
Önceden hazırlanmış, alt yapısı inşa edilmiş alanlar Önceden planlanmış, uygun
araziler
ÇADIR KENTLER3
Yer Seçimi 1000 kişiye 3-4 hektar alan, Su, elektrik, ulaşım sağlanabilen Eğimli, su drenajına uygun, zemin çamuru,
çimen ve ot olmayan arazi Su basma, toprak kayma, çığ, kaya düşme
olasılığı yok Çöplük, hava kirliliği, kokusu ve jitlerinden
uzak Gürültü ve yoğun trafikten uzak Hava akımı olmayan, güneye bakan Eski yerleşime yürüme mesafesinde
ÇADIR KENTLER4 Uygun Çadırlar
Çadırlar aile tipi olmalı Kişi başına en az 3-3,5 m2 alan 10 m3
hacim sağlamalı Soğuk, rüzgar ve yağmurdan koruyan Doğal havalandırmaya uygun Gereğinde ısıtmaya uygun .
ÇADIRLARI YERLEŞTİRMEK YAN YANA DİZMEK DEĞİLDİR
ÇADIR KENTLER5
Araziye yerleşme
10 metrelik, kaplanmış yollar Çadırlar bu yola iki metre mesafede Çadırlar arasında sekiz metre aralık Çadır dizileri uygun drenajlarla korunmalı Sokaklar ve çadırlar aydınlatılmalı
ÇADIR KENTLER6
sosyal tesisler
Mutfak- yemekhane Tuvaletler Banyolar Çamaşırhaneler Yönetim (İdare, sağlık istasyonu,
haberleşme, güvenlik) Lokal (toplanma, eğleme) Okul çadırları Spor alanları
PREFABRİK KONUTLAR Yer seçimi ilkelerine uygun Su, kanalizasyon, elektrik merkezi Uygun büyüklükte konutlar (sulu
alanların içinde olduğu) Konutların araziye yerleştirilmesi
(cadde ve sokak sistemi) Yönetim (İdare, sağlık istasyonu, haberleşme,
güvenlik) Okul Kantin-Lokal- toplantı yeri Spor alanları
KALICI YERLEŞİMLER
OLAĞAN KENT,ÇEVRE, KONUT, İNŞAAT ve SAĞLIK KURALLARI
BESLENME1
Afetlerde gıda kirliliği olasılığı daha yüksektir Kirlenme olasılığı olan yerler; üretim, hasat,
taşıma, işleme, depolama, dağıtım, kullanım Özellikle kimyasal üretim, taşıma ve depoları Biyolojik kirlilik (geleneksel gıda hijyeni
önlemleri) Fırsatçılara olağandan daha fazla dikkat
BESLENME2
İZOLASYON EVRESİ KISA ERİMLİ UZUN ERİMLİ
BESLENME3
Örgütsüzlük ve olanaksızlıklar nedeniyle İlk günler, yiyecekler korunamaz kuru ve paketlenmiş yiyecekler tercih edilmeli
Örgütlü, sistemli ve dayanışma duygusunu pekiştiren dağıtım yapılmalı.
En kısa sürede seyyar mutfak kurulmalı Orta ve uzun erimli yerleşime dek
beslenme merkezi olmalı
DAĞTIMDA HAKKANİYET VE DÜZEN, DAYANIŞMA DUYGUSU
MERKEZİ VE TOPLU BESLENME DAHA HİJYENİKTİR
BESLENME4
hijyen
Gıdalar uygun koşullarda saklanmalı Vektörler mutfak ve gıdaya ulaşamamalı Mutfak temiz olmalı Tezgahlar hem yemek hazırlamadan önce
hem de sonra temizlenmelidir Kaplar olağandan daha özenle
temizlenmeli
BESLENME5
hijyen
El, araç gereç ve tezgah kurulamada kağıt havlu kullanılmalı
Mutfak bezleri amacına göre sınıflanmalı karıştırılmamalı
Bezler günlük değiştirilemiyor ise kullanmadan önce klorlu suya yatırılmalıdır.
Fırça ve paspas benzeri araçlar mutfağa özgü olmalı diğer alanların araçları kesinlikle mutfağa sokulmamalıdır
BESLENME6
ÇALIŞANLAR Çalışmaya uygunluk-Portörlük muayenesi Çalışanların beden, giysi temizliği El bakımı ve kontrolü El yıkama ve eldiven kullanma Bone kullanma Sıvı sabun-Kağıt havlu kullanma EĞİTİM
SU1
Sistem ve şebeke hızla kontrol edilmeli-bozukluk, arıza ve riskler derhal giderilmeli
Kirlenme olasılığı dikkate alınmalı, giderilmeli
Başlangıç ve rutin analizler Başlangıç, süper ve olağan klorlama Şebeke çalışıncaya dek seyyar su
sağlama ve bunlarda su güvenliği
SU SAĞLAMA YÖNTEMLERİ2
1. AMBALAJLI SULAR2. TANKERLERLE TAŞIMA3. MOBİL ARITMA DÜZENEKLERİ4. ŞEBEKE BAĞLAMA
SU3
Kısa erimli geçici yerleşimler de eğer yok ise şebeke bağlanmalıdır.
Çadır kentte kişi başına en az 40 litre su sağlanmalı
Suyu alma yeri her bir çadıra en fazla 100 m uzakta olmalıdır.
AMBALAJLI SU4
RUHSATLI MARKALI ORJİNAL ŞİLLİNG KAPAKLI KULLANIM SÜRESİ GEÇMEMİŞ UYGUN TAŞIMA-SAKLAMA
SU TANKERİ5 Su taşımaya uygun, Dolum ve başaltım sistemleri
kirlenmeye yol açamayacak tipte, Su aldığı yer uygun ve denetlenmiş, Dolumdan sonra klorlama, Yerleşim girişlerinde klor kontrolü, Personel eğitimli.
TAŞINABİLİR SU DÜZENEKLERİ6
İçme suyu düzenekleri Atık su arıtma düzenekleri Su analiz laboratuvarları
İÇME SUYU DÜZENEKLERİ KAYNAĞA UYGUN KAPASİTESİ YETERLİ DEZENFEKTE EDEBİLEN PAKETLEYEBİLEN
TUVALET–BANYO-ÇAMAŞIRHANE Her 10 kişiye bir tuvalet her 50 kişiye
bir duş sağlanmalıdır. Açık çukurlu hela için her 50 kişiye 3 metre çukur kazılır ve
10 kişiye bir yıkanma musluğu 100 kişiye bir banyo 50 kişiye bir duş yazın duş sayısı 30 kişiye bir olacak şekilde ayarlanmalıdır.
Merkezi çamaşırhane ve yeterli çamaşır makinesi
ENKAZLAR MOLOZLAR Enkaza ve molozlara dezenfektan,
ensektisit sıkmaya gerek yoktur Çöplüğe, dere yatağına, denize,sarp
vadilere dökülmemeli Tekrar almaya uygun ve olabildiğince tasnif
edilmiş depolama Toprağı ve diğer atıkları kirletecek
(radyoaktif,kimyasal, parlayıcı patlayıcı,biyolojik) atıkları özel toplama ve uzaklaştırma
DEFİN TÜM İŞLER ÖNCEDEN PLANLANMIŞ OLMALIDIR Cesetlerin kontamine (biyolojik/kimyasal) olabileceği
unutulmamalı, kirli olanlar dekontamine edilmeli Kirli olmayan ölülere sönmemiş kireç, dezenfektan vb
uygulamasına gerek yoktur. Uygun koşullarda -soğukta bekletilmesi yeterlidir.
Cesetler için yeteri sayıda torba bulunmalı/temin edilmeli
Yakınları alana dek morgda bekletilmelidir- Çok sayıda ve geçici morga gereksinim vardır. 72 saatten fazla tutulmamalıdır.
Kayıt ve kimlik tespiti çok önemlidir. Belirlenen yerler dışına gömme yapılmamalıdır.
ÇÖP-VEKTÖRLER Kapalı kaplar yerleştirinceye dek çukurlara
biriktirme ve toprakla örtme Atıklar poşetlere ve kapalı kaplarda toplanmalı Her 4-8 çadıra (25-50 kişi) 50-100 litrelik
kapaklı çöp kabı yerleştirilmeli Her gün alınmalı. Eğitim yapılmalı Uygun alanlar seçilmiş ise vektörler sorun
olmaz-varlığında, jit yok etme ve kimyasal mücadele yapılmalı
SAĞLIK İSTASYONU
Rutin sağlık hizmetleri Gebelerin, bebeklerin, yaşlıların izlenmesi Hastalar, engelliler, yakınlarını kaybetmişlere
özel özen Post travmatik sendrom, kontrasepsiyon
Afete özgü bir aşı takvimi yoktur. Afette tetanos ve hepatit B akla gelen iki aşıdır. Önemli olan rutin aşıların ihmal edilmemesidir
ÇADIRDA SAĞLIK HİZMETLERİ Marmara Depremi 17 Ağustos 1999