agenda · 2016. 12. 11. · •presentatie regionale energiestrategie •uitwisselen kennis en...
TRANSCRIPT
![Page 1: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/1.jpg)
Agenda
• Rondje kennismaking
• Presentatie regionale energiestrategie
• Uitwisselen kennis en ervaringen
• Vragen aanpak EZ/belastingdienst
• Verdere samenwerking EnCo’s Midden Holland
Door Matthijs Kok, ODMH
![Page 2: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/2.jpg)
Aanpak Regionale Energiestrategie
28 oktober 2016
Midden Holland
![Page 3: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/3.jpg)
Wat is het doel?
CO2
![Page 4: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/4.jpg)
Stip op de horizon
In 2050
•Energieneutraal
•Bijna fossiele brandstoffen vrij
•Geen CO2-uitstoot meer
4
2050
![Page 5: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/5.jpg)
Midden Holland
Waar staan we nu?
5
![Page 6: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/6.jpg)
Nulsituatie CO2-uitstoot Midden Holland 2013
![Page 7: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/7.jpg)
Huidig energiegebruik en duurzame opwekking in Midden Holland
Energie-soort Verbruik in TJ Duurzame opwekking in TJ
Elektriciteit 5.000 206
Warmte 15.000 218
Transport 10.000 264
Totaal 30.000 647
= 2% van totale verbruik
7
30.000 TJ = 30 PJ
![Page 8: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/8.jpg)
Kosten energiegebruik Midden Holland
• Per jaar ‒ Elektriciteit: € 113,9 miljoen
‒ Warmte: € 112,5 miljoen
‒ Transport: € 83,3 miljoen
Samen: € 309,7 miljoen
• Tot 2030 (13 jaar) € 4,03 miljard
• Tot 2050 € 10,22 miljard
8
![Page 9: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/9.jpg)
Gaat dat op het oppervlak van Midden Holland passen?
10
492 km2
Met ook nog:
- wegen
- wateren
- gebouwen (monumenten)
- beschermde gebieden
- hoogspanningsleidingen
- slappe bodem
- …
![Page 10: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/10.jpg)
Wordt het zo’n landschap …. ?
11
![Page 11: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/11.jpg)
Ruimtebeslag voor elektriciteit
• 230 windmolens:
38 km2
= 7,7 % totale oppervlak MH
Bv groter oppervlak dan Waddinxveen
• 8 miljoen zonnepanelen:
1200 km2
= 3 x oppervlak MH
12
![Page 12: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/12.jpg)
waarom | waar | wie | wat | hoe | voorbeelden
Posad – Holland Rijnland
![Page 13: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/13.jpg)
waarom | waar | wie | wat | hoe | voorbeelden
Posad – Holland Rijnland
![Page 14: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/14.jpg)
Ruimtebeslag voor warmte
• Biomassa voor warmte ‒ Drijfmest met mais: 2305,8 km2 grond
o 4,5 x oppervlak van Midden Holland
‒ Alle GFT van MH plus snoeiafval van helft van Nederlands oppervlak
‒ Houtverbranding: 11.905,7 km2 bos
o Kwart van Nederland
• Restwarmte: infrastructuur ondergrond plus producenten
• WK-pompen: per (groep) gebouwen; effect op ondergrond
15
![Page 15: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/15.jpg)
Ruimtebeslag voor warmte
• Biomassa voor warmte ‒ Drijfmest met mais: 2305,8 km2 grond
o 4,5 x oppervlak van Midden Holland
‒ Alle GFT van MH plus snoeiafval van helft van Nederlands oppervlak
‒ Houtverbranding: 11.905,7 km2 bos
o Kwart van Nederland
• Restwarmte: infrastructuur ondergrond plus producenten
• WK-pompen: per (groep) gebouwen; effect op ondergrond
16
![Page 16: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/16.jpg)
Voor mobiliteit
• Elektrisch ‒ Nog eens 76 km2 windmolens erbij
‒ Nog eens 2700 km2 zonnepanelen erbij
• Biobrandstof ‒ Nog eens 3x het oppervlak van Midden Holland aan veehouders erbij of
‒ Nog eens een derde van Nederland voor gft en snoeiafval of
‒ combinatie
17
![Page 17: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/17.jpg)
Ruimtebeslag voor warmte
• Biomassa voor warmte ‒ Drijfmest met mais: 2305,8 km2 grond
o 4,5 x oppervlak van Midden Holland
‒ Alle GFT van MH plus snoeiafval van helft van Nederlands oppervlak
‒ Houtverbranding: 11.905,7 km2 bos
o Kwart van Nederland
• Restwarmte: infrastructuur ondergrond plus producenten
• WK-pompen: per (groep) gebouwen; effect op ondergrond
18
![Page 18: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/18.jpg)
Voor mobiliteit
• Elektrisch ‒ Nog eens 76 km2 windmolens erbij
‒ Nog eens 2700 km2 zonnepanelen erbij
• Biobrandstof ‒ Nog eens 3x het oppervlak van Midden Holland aan veehouders erbij of
‒ Nog eens een derde van Nederland voor gft en snoeiafval of
‒ combinatie
19
![Page 19: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/19.jpg)
De ruimtelijke inpassing kan, maar
• Het wordt een heel gepuzzel
• En vraagt een combinatie van alle opties
En de kosten?
20
![Page 20: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/20.jpg)
Kosten duurzame elektriciteit (twee opties)
• 230 windmolens 3 MW ‒ Investering (voor 20 jaar) € 345 miljoen
‒ Jaarlijkse kosten € 30.000,- (onderhoud, grondpacht etc.)
Tot 2050: € 518 miljoen
• 9 miljoen zonnepanelen ‒ Investering (voor 20 jaar) € 4,2 miljard
‒ Jaarlijkse kosten
Tot 2050: € 6,3 miljard
21
![Page 21: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/21.jpg)
Kosten voor duurzame warmte (voorbeeld)
• Biomassa Monovergister:
- Investering (voor 10 jaar): € 300.000,-
- Jaarlijkse kosten: € 6.000,-
Tot 2050: € 1,2 miljoen
Voor heel MH (854 veehouders = 22% totale behoefte)
Tot 2050: € 1,1 miljard
22
![Page 22: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/22.jpg)
Levert ook op
• Vermeden kosten
• Maar vooral: economische activiteit ‒ Nieuwe bedrijven warmteproductie
‒ Nieuwe maak-industrie (bv elektrische bussen)
‒ Nieuwe duurzame opwekopties
‒ Bouw- (renovatie-) en installatiebedrijven
23
![Page 23: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/23.jpg)
Kosten bij 2 graden Klimaatverandering
Schatting voor Nederland: € 80 – 100 miljard
• Overstromingsbeheersing
• Omleggingen en aanpassingen rivieren
• Aanpassing rioleringsstelsel
• Koelingskosten
• Beschikbaarheid zoet water
• Verzilting door zeespiegelstijging
• Verlies biodiversiteit, beheer ecologische hoofdstructuur
24
![Page 24: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/24.jpg)
De opgave is enorm…
![Page 25: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/25.jpg)
26
Maar transities van alle tijden (gasfabriek Gouda)
![Page 26: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/26.jpg)
…en we moeten het
samen doen!
![Page 27: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/27.jpg)
Ook in Midden Holland Commitment van veel partijen (22 juni)
28
![Page 28: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/28.jpg)
2050
Klimaatneutraal
Nu 1990
Regio in transitie
![Page 29: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/29.jpg)
Uitgangspunten
30
1. Regionale Energiestrategie is nodig om doel te halen.
2. Bij een gezamenlijke opgave, hoort een gezamenlijke oplossing.
3. Deel van de oplossing ligt bij Provincie, Rijk en Europa en wordt daar geagendeerd.
![Page 30: Agenda · 2016. 12. 11. · •Presentatie regionale energiestrategie •Uitwisselen kennis en ervaringen ... Posad – Holland ... •Biomassa voor warmte ‒Drijfmest met mais:](https://reader036.vdocuments.net/reader036/viewer/2022071113/5fea1701f0d2f64876306927/html5/thumbnails/30.jpg)
31
Nov – Dec Jan – Mrt Apr – Jul Aug - Sept
Inventarisatie Ontwerpateliers Projectvorming Activeren
• Actorenanalyse
• Ophaalsessies
• Regioanalyse
• Oplossingsrichtingen
• Scenario’s
• Transitiepaden
• Doelstellingen
• Doorbraakprojecten
• Klimaatconvenant
• Projectaanpakken
• Regionaal actieplan
• Landelijk manifest
• Klimaatakkoord
• Regionale
samenwerking
• Monitoring