agentes químicos e seus risco

Upload: franchico21

Post on 05-Apr-2018

214 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 7/31/2019 Agentes Qumicos e seus risco

    1/6

    Agentes Qumicos e seus risco

    A FUNDACENTRO classifica as substncias qumicas em setegrupos, em funo da ao nociva ao organismo do trabalhador.

    a. Grupo I - Substncias de ao generalizada sobre oorganismo: correspondem aos agentes qumicos cujosefeitos, no organismo dos trabalhadores, dependem daquantidade de substncias absorvidas, estandorepresentados pela maioria das substnciasrelacionadas no Quadro 1 do Anexo 1 da NR 15, aosquais se aplica o limite de tolerncia mdia ponderada(ex.: cloro, chumbo, dixido de carbono, monxido decarbono e nitroetano).

    b. Grupo II - Substncia de ao generalizada sobre oorganismo, podendo ser absorvida, tambm por viacutnea : correspondem aos agentes qumicos que,alm de exporem os trabalhadores, atravs das viasrespiratria, tambm exigem a proteo individual paraos membros superiores e outras partes do corpopossveis de propiciarem a absoro cutnea do agentequmico (ex.: anilina, benzeno, bromofrmio, fenol,percloretileno, tetracloreto de carbono e tolueno).

    c. Grupo III - Substncias de efeito extremamente rpido:correspondem aos agentes qumicos que tm indicadoslimites valor teto, os quais no podem serultrapassados, em momento algum durante a jornada detrabalho (ex.: cido clordico, dixido de enxofre eformaldedo).

    d. Grupo IV - Substncias de efeitos extremamenterpidos, podendo ser absorvidas, tambm por viacutnea: correspondem a apenas quatro substncias:lcool n-butlico, m-butilamona, monoetil hidrazina esulfato de dimetila, as quais, alm de apresentaremlimite de tolerncia valor teto, que no pode serultrapassado em nenhum momento da jornada detrabalho, podem ser absorvidas pela pele, exigindonecessariamente, a utilizao do equipamento deproteo individual (EPI).

    e. Grupo V - Asfixiantes simples: so representados poralguns gases em altas concentraes no ar, atuam no

  • 7/31/2019 Agentes Qumicos e seus risco

    2/6

    sentido de deslocar o oxignio do ar, sem provocarefeitos fisiolgicos importantes. Entende-se por asfixia obloqueio dos processos tissulares, pela falta de oxignio(ex.: acetileno, argnio, hlio, hidrognio, metano).

    f. Grupo VI - Poeiras: so substncias qumicas slidasprovenientes da segregao mecnica das substnciasno estado slido; podem ser altamente nocivas,dependendo da sua dimenso, podendo causarpneumoconiose . A NR 15, em seu Anexo 12, prev trsagentes: asbestos (amianto), mangans e seuscompostos e slica livre.

    g. Grupo VII - Substncias cancergenas: correspondemquelas que cientificamente comprovado, podem causarcncer ao trabalhador ou induzir cncer em animais, sobdeterminadas condies experimentais (ex.: cloreto devinila, asbestos,benzidina, beta-naftalina, 4 nitrodifenil,4-aminodifenil e, ultimamente, o benzeno).

    Antes de mais nada importante destacar a diferena conceitualentre gs e vapor, porque, na prtica, com certeza voc no fala"gs de gasolina"ou "gs de gua", e sim "vapor de gasolina" e"vapor dgua". Desta forma, importante apresentar as seguintesdefinies:

    a. gs: estado fsico de uma substncia que, em condiesnormais de temperatura e presso (25C e 760 mmHg),encontra-se no estado gasoso;

    b. vapor: a fase gasosa de uma substncia que, emcondies normais, encontra-se no estado slido oulquido.

    Fisiologicamente, do ponto de vista de sua ao sobre o organismo,

    os gases e vapores podem ser classificados em: irritantes,anestsicos e asfixiantes. Embora se saiba que um mesmo agentequmico pode ser, simultaneamente, irritante, anestsico easfixiante, o seu enquadramento em apenas um desses gruposconsidera o maior efeito nocivo. A seguir, so apresentadas asseguintes definies:

    a. Gases e Vapores Irritantes: So substncias queproduzem inflamao nos tecidos vivos, quando entramem contato direto, podendo ser subdivididas em

    primrias e secundrias.

  • 7/31/2019 Agentes Qumicos e seus risco

    3/6

    Irritantes primrios so aquelas substncias queconcentram sua ao irritante ao organismo.

    - ao sobre as vias respiratrias superiores de

    substncias de alta solubilidade em gua, localizandosua ao sobre as vias respiratrias superiores(ex.cido sulfrico,amnia e soda custica);

    - ao sobre os brnquios de substncias commoderada solubilidade em gua que, quando inaladas,penetram mais profundamente no sistema respiratrioconcentrando seu ataque nos brnquios (ex.: anidridosulfuroso e cloro);

    - ao sobre os pulmes substncias que apresentambaixa solubilidade em gua, alcanando os alvolospulmonares (ex.: oznio, xidos nitrosos e fosgnio).

    - irritantes atpicos so substncias que, apesar dabaixa solubilidade ocasionam ao irritante tambm nasvias respiratrias, (ex.: acrolena e gaseslacrimognios).

    Irritantes secundrios so aquelas substncias que,apesar de possurem efeito irritante, tm uma aotxica generalizada sobre o organismo (ex.: gssulfrdico).

    Irritantes secundrios so aquelas substncias que,apesar de possurem efeito irritante, tm uma aotxica generalizada sobre o organismo (ex.: gssulfrdico).

    Irritantes secundrios so aquelas substncias que,apesar de possurem efeito irritante, tm uma aotxica generalizada sobre o organismo (ex.: gssulfrdico).

    b. Gases e Vapores Anestsicos: So aquelassubstncias que, devido sua ao sobre o istemanervoso central, apresentam efeitos anestsicos;algumas destas substncias, transferidas dos pulmes

    para a corrente sangunea e, a partir da, para os outrosrgos internos, podem penetrar atravs da pele.

  • 7/31/2019 Agentes Qumicos e seus risco

    4/6

    Os gases e vapores anestsicos podem serclassificados em:

    a. Anestsico primrio: so aquelas substncias que

    no produzem outro efeito alm da anestesia,mesmo que o trabalhador seja submetido aexposies repetidas, em baixas concentraes(ex.: aldedos, cetonas, steres e oshidrocarbonetos alifticos butano, propano,eteno e outros).

    b. Anestsico de efeitos sobre as vsceras: soaquelas substncias que podem acarretar danosao fgado e aos rins dos trabalhadores expostos(hidrocarbonetos clorados tricloroetileno,

    tetracloreto de carbono e percloroetileno).c. Anestsico de ao sobre o sistema formador do

    sangue: so substncias que se acumulam,preferencialmente, nos tecidos graxos, medulassea e sistema nervoso (ex.: benzeno, tolueno exileno). Vale ressaltar que o benzeno asubstncia com maior ao nociva; sua exposioprolongada, mesmo a baixas concentraes, podeocasionar anemia, leucemia e cncer.

    d. Anestsico de ao sobre o sistema nervoso: sosubstncias que, devido sua alta solubilidade emgua, apresentam eliminao lenta peloorganismo; da, a sua manifestao maisacentuada no sistema nervoso (ex.: lcool etlico emetlico).

    e. Anestsico de ao sobre o sangue e o sistemacirculatrio: so substncias, em especial aquelaspertencentes ao grupo dos nitrocompostos de

    carbono, que, em decorrncia de sua utilizaoindustrial, podem ocasionar alterao nahemoglobina do sangue (ex.: nitrotolueno, nitritode etila, nitrobenzeno e anilina).

    A NR 15 trata de uma categoria de agente qumicos desuma importncia, dentro do aspecto da higieneocupacional, que so os aerodispersodes. Estescontaminantes so sistemas diversos, cujo meio dedisperso gasoso e cuja fase dispersa consiste departculas slidas ou lquidas. A classificao mais

  • 7/31/2019 Agentes Qumicos e seus risco

    5/6

    aceita aquela que diferencia aqueles formados pordisperso e por condensao, distinguindo os sistemas,de acordo com a fase dispersa, slida ou lquida.

    Os aerodispersodes formados por disperso, ou seja,como resultado da desintegrao mecnica da matria(pulverizao ou atomatizao de slidos ou lquidos outransferncia de p para o estado de suspenso,atravs da ao de correntes de ar ou vibrao), so, namaioria dos casos, constitudos por partculas maisgrosseiras do que aquelas que constituem os formadospor condensao; alm disto, contm partculas comuma maior variao de tamanho.

    Os aerodispersides de condensao so formadospela condensao de vapores superfaturados ou pelareao entre gases, que leva a um produto no voltil.Nestes aerodispersides, as partculas slidas sofreqentemente, agregados frouxos, provenientes dacoagulao de uma grande nmero de partculasprimrias de forma esfrica ou cristalina regular. Poroutro lado, nos aerodispersides por disperso, a faseslida consiste de partculas individuais ou agregados

    de formas complementares irregulares (fragmentos)

    Nos aerodispersides cuja dispersa lquida, aspartculas so esfricas, e, quando colidem, podem sefundir, produzindo uma nica partcula esfrica. Paradiferenciar os diversos aerodispersides, so utilizadosos seguintes termos:

    f. Poeiras: aerodispersides formados por dispersoe constitudos por partculas slidas, geralmentecom dimetros maiores que 1 micron Ex.: poeirasde slica, asbesto (amianto), algodo.

    g. Nvoa: aerodispersides constitudos porpartculas lquidas independentemente da origeme do tamanho das partculas. Ex.: nvoa de cidosulfrico, tinta.

    h. Fumos: aerodispersides formados porcondensao, sublimao ou reao qumica, econstitudos por partculas slidas, geralmente

    com dimetros menores que 1 micro. Ex.: fumosmetlicos.

  • 7/31/2019 Agentes Qumicos e seus risco

    6/6

    i. Fumaas: aerodispersodes resultantes dacombusto incompleta de materiais orgnicos, soconstitudas, geralmente, por partculas comdimetros inferiores a 1 micron.