akciğer kanseri - cbugogushastaliklari.com°ger... · bt, mediastinal lenf bezlerini, mediastinal...
TRANSCRIPT
Epidemiyoloji
Tüm kanserlerin %12.7’sini, kanser ölümlerinin %18.2’sini akciğer
kanseri oluşturmaktadır.
Erkeklerde en sık, kadınlarda 4. sıklıkta görülen kanserdir.
Türkiye’de akciğer kanseri insidens hızı erkeklerde 74.2/100.000,
kadınlarda ise 9.3/100.000
Etyoloji
Sigara
AC Ca, sigara içme süresi, başlama yaşı, içilen sigara tipi ve
günlük tüketilen sigara sayısı ile ilişkilidir
20 paket-yıldan sonra rölatif risk artar.
Light” sigara içimi kanser riskini azaltmaz. Light sigara içenlerde
periferik yerleşimli akciğer adenokarsinom gelişim riski artar.
Sigara dumanında 4000‘ den fazla kimyasal (50-60’ı karsinojen) var
(polisiklik aromatik hidrokarbonlar, nitrozaminler, radon, bizmut,
polonyum, kadmiyum gibi radyoaktif maddeler, krom, arsenik, civa,
kurşun, nikel gibi ağır metaller).
Etyoloji
Çevresel maruziyet
Asbest (çevresel ve endüstriyel maruziyet)(mezotelyoma, AC CA)
Silika maruziyeti (silikozis) ve interstisyel AC hast.
Radyasyon
Hava kirliliği (Dış ortam ve ev içi)
Genetik yatkınlık
KOAH
Beslenme alışkanlığı ve yaşam tarzı
Karsinogenezis
Mutasyon iki gen sınıfını hedef alır.
1. Onkogenler (hücre çoğalmasını uyaran genler)
2. Tümör baskılayıcı genler
Histopatoloji
Skuamöz hücreli karsinom
Adenokarsinom
Büyük hücreli karsinom
Küçük hücreli akciğer karsinomu
Semptom ve bulgular
Öksürük
Halsizlik
İştahsızlık
Nefes darlığı
Göğüs ağrısı
Balgamda kan
Ses kısıklığı
Nörolojik semptomlar
VCSS
Horner sendromu
AC Ca için risk grubu: Genellikle erkek, 40 yaş üstü ve uzun süre
sigara içenler
Tümöre bağlı semptomlar sigaraya bağlı semptomlar nedeniyle
maskelenebilir (tanıda gecikme).
Vena Cava Superior Sendromu
Vena Cava Superior basısı sonucu baş ve üst ekstremitelerde venöz
dönüşün bozulmasına bağlı tablodur.
Pancoast tümörü
Akciğerin apikal bölgesinde
yerleşen tümörlerdir.
Sempatik pleksus tutulumuna
bağlı ipsilateral terleme kusuru,
enoftalmi, pitozis ve myozis
(Claude-Bernard-Horner
Sendromu) gelişebilir.
Skuamöz tipte histoloji yaygın
Ekstrapulmoner semptomlar
Metastatik
Kemik, sürrenal, KC, SSS ve karşı AC
Non-metastatik (Paraneoplastik sendromlar)
Sistemik: Anoreksi, kaşeksi, kilo kaybı, dermatomyozit
Deriye ait: Çomaklaşma, hipertrofik pulmoner osteoartropati, ürtiker
Endokrin ve metabolik: Galaktore, Cushing sendromu, hiperkalsemi,
hipoglisemi
Hematolojik: Anemi, polisitemi, eosinofili, koagulopati
Nörolojik: Eaton-Lambert sendromu, periferik nöropati
Renal: Nefrotik sendrom, glomerülonefrit
Tanı
AC grafisi:
Santral ya da periferik kitle
Santral yerleşimli skuamöz ya da KHAK, periferik yerleşim genellikle
adenokarsinom
Toraks BT
BT, mediastinal lenf bezlerini, mediastinal invazyonu ve pulmoner
nodülleri göstermesi nedeniyle evrelemede önemlidir.
Nodüler skuamöz hücreli ca Nodüler adenokarsinom Nekrotik skuamöz hücreli ca
Skuamöz hücreli ve adenokarsinom bronkoskopik görünümleri
Performans durumu (ECOG)
PS 0: Herhangi bir yakınması yok, normal günlük aktivitesini gerçekleştiriyor.
PS 1: Günlük işlerini destekli olarak yapıyor
PS 2: Semptomatik, günün yarıdan azını yatakta geçiriyor
PS 3: Semptomatik, günün yarıdan fazlasını yatakta geçiriyor.
PS 4: Hospitalizasyon gerektiren yatalak hasta
Soliter pulmoner nodül (SPN)
3 cm’den küçük, normal akciğer parankimi
ve/veya visseral plevrayla çevrili nodüle SPN
denir.
3 cm’den büyük lezyonlar kitle lezyonudur.
SPN en az 2 yıllık bir stabilite gösteriyorsa ya
da ikiye katlanma zamanı 1 aydan daha kısa
ise benign kabul edilir. İkiye katlanma zamanı
30-450 gün ise malignite olasılığı fazladır.
TNM sınıflamasıT: Primer tümör
Tx: Primer tümör değerlendirilemedi, ya da balgam sitolojisinde veya bronsiyal lavajda malign hücreler tespit edildi ancak görüntüleme yöntemleriyle veya bronkoskopiyle
gösterilemedi.
T0: Primer tümöre ait bir bulgu yok.
T1: Tümörün en büyük çapı 3 cm veya daha küçük, akciğer veya visseral plevrayla çevrilmiş, bronkoskopide lober bronştan daha proksimale ulaşmamış (ana bronşta tümör yok).
T1a: Tümörün en büyük çapı 2 cm veya daha küçük
T1b:Tümörün en büyük çapı 2 cm’den daha büyük, ancak 3 cm’den daha büyük değil
T2: Tümörün en büyük çapı 3 cm’den büyük fakat 7 cm’den daha büyük değil; veya tümör aşağıdaki durumlardan birine sahip
Karinadan 2 cm veya daha uzak noktada ana bronş tutulmuş
Visseral plevra invazyonu var
Hiler bölgeye ulaşan ancak tüm akciğeri kapsamayan atelektazi veya obstrüktif pnömoni
T2a: Tümörün en büyük çapı 3 cm’den daha büyük fakat 5 cm’den değil
T2b:Tümörün en büyük çapı 5 cm’den daha büyük fakat 7 cm’den değil
T3: Tümörün çapı 7 cm’den büyük veya aşağıdaki aşağıdaki durumlardan birine sahip
Göğüs duvarı (superior sulkus tümörleri dahil), diyafragma, frenik sinir, mediastinal plevra, parietal perikard invazyonu
Tümör ana bronşta karinayı tutmadan 2 cm’den daha yakın mesafede
Akciğerin tamamını kapsayan atelektazi veya obstrüktif pnömoni
Tümörle aynı lobta satellit nodül
T4: Aşağıdaki yapıları invaze eden herhangi bir büyüklükteki tümör
Mediasten, kalp, büyük damarlar, trakea, rekürren laringeal sinir, özefagus, vertebra gövdesi, karina
Primer tümörle aynı akciğerde fakat ayrı lobta satellit nodül.
TNM sınıflaması
N: Bölgesel lenf nodları
N: Bölgesel lenf nodları
NX: Bölgesel lenf nodları değerlendirilemiyor
N0: Bölgesel lenf nodu metastazı yok
N1: İpsilateral peribronşial ve/veya ipsilateral hiler ve intrapulmoner lenf nodlarında
metastaz
N2: İpsilateral mediastinal ve/veya subkarinal lenf nodlarında metastaz
N3: Kontrlateral mediastinal ve/veya hiler, ipsilateral ya da kontrlateral skalen veya
supraklaviküler lenf nodlarında metastaz
TNM sınıflaması
M: Uzak metastaz
M0: Uzak metastaz yok
M1: Uzak metastaz var
M1a: Kontrlateral akciğerde metastatik nodül; malign plevral veya perikardial
effüzyon ya da plevrada tümör nodülleri
M1b: Uzak organ metastazı
Evrelemede gruplar
Gizli karsinom TX N0 M0
Evre 0 Tis N0 M0
Evre IA T1a,1b N0 M0
Evre IB T2a N0 M0
Evre IIA T1a,1b N1 M0
T2a N1 M0
T2b N0 M0
Evre IIB T2b N1 M0
T3 N0 M0
Evre IIIA T1a,1b, T2a,2b N2 M0
T3 N1, N2 M0
T4 N0, N1 M0
Evre IIIB T4 N2 M0
Herhangi bir T N3 M0
Evre IV Herhangi bir T Herhangi bir N M1
Tedavi
KHDAK tedavisi
Cerrahi
Radyoterapi
Kemoterapi
KHAK tedavisi
Cerrahi (Evre IA olgular)
Eş zamanlı KRT (sınırlı hastalık)
KT (yaygın hastalık)