Prishtineuml meuml 9 shtator 2013 Nr refAGJ 47113

AKTGJYKIM

neuml

Rastin Nr KO10813

Parashtrues

Albulena Haxhiu dhe 12 deputeteuml teuml tjereuml teuml Kuvendit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

Vlereumlsim i kushtetutshmeumlriseuml seuml Ligjit Nr 04L-209 peumlr Amnisti

GJYKATA KUSHTETUESE E REPUBLIKEumlS SEuml KOSOVEumlS

e peumlrbeumlreuml nga Enver Hasani Kryetar Ivan Čukalović Zeumlvendeumlskryetar Robert Carolan gjyqtar Altay Suroy gjyqtar Almiro Rodrigues gjyqtar Snezhana Botusharova gjyqtare Kadri Kryeziu gjyqtar dhe Arta Rama-Hajrizi gjyqtare Parashtruesit 1 Parashtrues teuml keumlrkeseumls janeuml Albulena Haxhiu Visar Ymeri Albin Kurti Glauk

Konjufca Rexhep Selimi Afrim Kasolli Afrim Hoti Liburn Aliu Albana Gashi Emin Geumlrbeshi Albana Fetoshi Agim Kuleta dhe Aurora Bakalli qeuml teuml gjitheuml deputeteuml teuml Kuvendit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls Parashtruesit e kaneuml autorizuar znj Albulena Haxhiu qeuml trsquoi peumlrfaqeumlsojeuml ata neuml Gjykateumln Kushtetuese teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (neuml tekstin e meumltejmeuml Gjykata)

2

Ligji i kontestuar 2 Parashtruesit kontestojneuml Ligjin Nr 04L-209 peumlr Amnisti cili eumlshteuml miratuar

nga Kuvendi meuml 11 korrik 2013 Objekti i ccedileumlshtjes 3 Parashtruesit keumlrkojneuml shqyrtimin e kushtetutshmeumlriseuml seuml Ligjit peumlr Amnisti

Nr 04L-209 i cili eumlshteuml miratuar nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls (neuml tekstin e meumltejmeuml Kuvendi) me Vendimin nr 04-V-646 teuml 11 korrikut 2013

Baza juridike 4 Neni 1135 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls (neuml tekstin e meumltejmeuml

Kushtetuta) neni 42 dhe neni 43 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese teuml Republikeumls seuml Kosoveumls Nr 03L-121 teuml 15 janarit 2009 (neuml tekstin e meumltejmeuml Ligji) dhe rregulli 36 i Rregullores seuml puneumls teuml Gjykateumls Kushtetuese teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (neuml tekstin e meumltejmeuml Rregullorja e puneumls)

Procedura neuml Gjykateuml 5 Meuml 19 korrik 2013 parashtruesit doreumlzuan keumlrkeseuml neuml Gjykateuml

6 Meuml 19 korrik 2013 Kryetari i Gjykateumls me Vendimin Nr GJR KO10813 caktoi

Gjyqtaren Snezhana Botusharova peumlr Gjyqtare raportuese Teuml njeumljteumln dateuml Kryetari i Gjykateumls me Vendimin Nr KSH KO10813 caktoi Kolegjin shqyrtues teuml peumlrbeumlreuml nga gjyqtareumlt Robert Carolan (kryesues) Kadri Kryeziu dhe Arta Rama-Hajrizi (aneumltareuml)

7 Meuml 22 korrik 2013 Gjykata njoftoi Kryetarin e Kuvendit dhe Qeverineuml e

Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr keumlrkeseumln dhe keumlrkoi nga ata teuml doreumlzojneuml komentet e tyre si dhe ccedilfareumldo dokumentesh qeuml ata i konsiderojneuml teuml domosdoshme peumlr sa i peumlrket keumlrkeseumls

8 Meuml 22 korrik 2013 Presidentja e Republikeumls seuml Kosoveumls u informua peumlr keumlrkeseumln e doreumlzuar nga parashtruesit neuml Gjykateuml

9 Meuml 25 korrik 2013 Presidentja e Republikeumls seuml Kosoveumls keumlrkoi nga Gjykata sqarime peumlrkitazi me keumlrkeseumln peumlr Ligjin peumlr Amnisti si dhe peumlr detyrimet e saj kushtetuese pra neumlse ajo mund teuml shpalleuml Ligjin peumlr Amnisti si dhe neumlse do teuml ishte e nevojshme teuml vendosej njeuml maseuml e peumlrkohshme

10 Teuml njeumljteumln diteuml Gjykata iu peumlrgjigj Presidentes seuml Republikeumls seuml Kosoveumls si neuml

vijim

ldquo[hellip] Ju njoftojmeuml se Ligji peumlr Amnisti nuk ka hyreuml dhe nuk mund teuml hyjeuml neuml fuqi peumlrderisa Gjykata Kushtetuese teuml japeuml vendimin e saj peumlrfundimtar

3

Ju beumljmeuml me dije faktin se ccedildo peumlrpjekje peumlr ta publikuar Ligjin peumlr Amnisti dhe peumlr pasojeuml fillimin e zbatimit teuml tij neuml praktikeuml paraqet njeuml akt jokushtetues teuml pavlefsheumlm dhe joekzistent Ligji peumlr Amnisti nuk ka hyreuml neuml fuqi dhe nuk mund teuml hyjeuml neuml fuqi derisa Gjykata nuk ka dheumlneuml vendimin e vet dhe peumlr pasojeuml ligji neuml fjaleuml nuk mund teuml prodhojeuml asnjeuml efekt legal [hellip]rdquo

11 Meuml 29 korrik 2013 Gjykata mori keumlto dokumente teuml doreumlzuara nga Kryetari i Kuvendit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

a Raportin final teuml Komisionit funksional peumlr Legjislacion teuml 11 korrikut

2013 peumlrkitazi me Ligjin peumlr Amnisti

b Transkriptin e mbledhjes plenare teuml mbajtur meuml 11 korrik 2013

c Procesverbalin e mbledhjes plenare teuml mbajtur meuml 11 korrik 2013

d Listeumln e votimit elektronik

e Vendimin e Kuvendit teuml 11 korrikut 2013 peumlr miratimin e Ligjit Nr 04L-209 peumlr Amnisti (Vendimi nr 04-V-646) dhe

f Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209

12 Meuml 1 gusht 2013 parashtruesit doreumlzuan informata shteseuml duke sqaruar disa

pika teuml keumlrkeseumls seuml tyre

13 Meuml 13 gusht 2013 Gjykata e informoi Kuvendin dhe Qeverineuml peumlr doreumlzimin e informacioneve shteseuml nga parashtruesit dhe u keumlrkoi atyre teuml paraqesin komentet e tyre

14 Meuml 19 gusht 2013 Qeveria i ofroi Gjykateumls komentet e saj peumlrkitazi me

informacionet shteseuml teuml parashtrueseve teuml doreumlzuara meuml 1 gusht 2013 15 Meuml 20 gusht 2013 Qeveria doreumlzoi neuml Gjykateuml ldquoKomente lidhur me keumlrkeseumln e

znj Albulena Haxhiu dhe 12 aneumltareumlve teuml Kuvendit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls KO10813 e dateumls 19 korrik 2013rdquo

16 Meuml 21 gusht 2013 parashtruesit u informuan peumlr komentet e Qeveriseuml

17 Kolegji Shqyrtues e shqyrtoi raportin e peumlrgatitur nga Gjyqtarja raportuese

Snezhana Botusharova dhe i paraqiti rekomandimin Gjykateumls neuml peumlrbeumlrje teuml ploteuml

18 Meuml 3 shtator 2013 Gjykata mbajti keumlshillime dhe votoi peumlr rastin

4

Peumlrmbledhje e fakteve 19 Meuml 25 qershor 2013 Qeveria e Republikeumls seuml Kosoveumls vendosi teuml miratojeuml

Projektligjin peumlr Amnisti dhe udheumlzoi Sekretarin e Peumlrgjithsheumlm teuml Zyreumls seuml Kryeministrit qeuml trsquoia paraqeseuml Projektligjin Kuvendit teuml Kosoveumls peumlr shqyrtim dhe peumlr miratim

20 Sipas Memorandumit shpjegues teuml Projektligjit ldquo[Ky] ligj rregullon kushtet dhe procedureumln me teuml cileumln jepet amnisti peumlr personat teuml cileumlt janeuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale personat teuml cileumlt janeuml neumln ndjekje penale peumlr vepra penale apo personat teuml cileumlt mund teuml jeneuml objekt i ndjekjes penale peumlr veprat penale teuml kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit qeuml tani peumlrbeumln Republikeumln e Kosoveumlsrdquo

21 Meuml 11 korrik 2013 neuml pajtim me nenin 651 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml

Kosoveumls dhe neuml pajtim me nenin 58 e me nenin 84 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls me Vendimin nr 04-V-646 miratoi Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209 me 90 vota peumlr me 17 vota kundeumlr dhe me njeuml abstenim dhe ia deumlrgoi ateuml Presidentes seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje

22 Meuml 19 korrik 2013 neuml pajtim me nenin 1135 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe neuml pajtim me nenin 42 e me nenin 43 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese parashtruesit doreumlzuan keumlrkeseuml neuml keumlteuml gjykateuml peumlr shqyrtimin e kushtetutshmeumlriseuml seuml Ligjit peumlr Amnisti teuml miratuar nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls meuml 11 korrik 2013 duke kontestuar peumlrmbajtjen e tij dhe procedureumln peumlr miratimin e tij

Argumentet e paraqitura nga parashtruesit Aspekti peumlrmbajtjesor i keumlrkeseumls 23 Parashtruesit konsiderojneuml se qeumlllimi i Ligjit peumlr Amnisti eumlshteuml amnistia e

personave nga ndjekja penale dhe amnistia e personave qeuml nuk e kaneuml kryer deumlnimin e tyre para 20 qershorit 2013 Sipas tyre Ligji ldquo[hellip] peumlrfshin amnistineuml e personave qeuml kaneuml kryer gjithsej 67 (gjashteumldhjeteshtateuml) vepra penale nga Kodi Penal i Republikeumls seuml Kosoveumls Kodi Penal i Kosoveumls (Rregullorja e UNMIK-ut 200325 dateuml 6 korrik 2003 dhe Rregullores seuml UNMIK-ut nr 200419 mbi ndryshimin e Kodit teuml Peumlrkohsheumlm Penal teuml Kosoveumls Ligjit Penal teuml KSAK G Zyrtare nr 2077 lidhur me Rregulloret e UNMIK-ut nr 199924 dhe 200059 peumlr ligjin neuml fuqi neuml Kosoveuml dhe teuml gjitha veprat penale teuml parapara me Kodin Penal teuml RSFJ-seumlrdquo Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve Ligji peumlr Amnisti nuk ka parapareuml njeuml dateuml teuml fillimit por veteumlm ka parapareuml dateumln e limitimit kohor teuml amnistimit teuml veprave teuml kryera para asaj date

24 Parashtruesit theksojneuml se neuml doktrineumln juridiko-penale arsyeja kryesore e sanksionimit teuml veprave penale eumlshteuml fokusi neuml mbrojtjen e integritetit shoqeumlror dhe personal nga veprimet e deumlmshme qeuml mund trsquoi cenojneuml vlerat e caktuara dhe pikeumlrisht keumltu edhe qeumlndron baza kryesore e parimit teuml ligjshmeumlriseuml neuml degeumln penale teuml ccedildo sistemi juridik

5

25 Duke marreuml parasysh se Ligji peumlr Amnisti peumlrmban dispozita me teuml cilat

personat qeuml kaneuml kryer vepra penale qeuml i kaneuml shkaktuar pasoja paleumls seuml deumlmtuar neuml procedurat penale janeuml teuml liruar nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit parashtruesit konstatojneuml se amnistia e personave teuml tilleuml shkel teuml drejteumln e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet efektive juridike qeuml lidhen me ushtrimin e teuml drejteumls seuml tyre peumlr ndjekje penale dhe teuml kompensimit individual

26 Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve krahas vepreumls penale kundeumlr shtetit apo

kundeumlr rendit kushtetues dhe veprave qeuml ndeumlrlidhen me shkeljen e obligimeve fiskale dhe doganore neni 3 [Kushtet peumlr dheumlnien e amnistiseuml nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit] i Ligjit peumlrfshin veprat penale nga teuml cilat kaneuml mundur teuml shkaktohen ose me teuml cilat eumlshteuml tentuar teuml shkaktohen pasoja teuml deumlmshme peumlr cilindo qytetar teuml Republikeumls seuml Kosoveumls apo peumlr shtetas teuml huaj

27 Meuml pas parashtruesit numeumlrojneuml veprat penale sipas nenit 31 teuml Ligjit teuml cilat

kaneuml deumlmtuar ose qeuml mund teuml keneuml deumlmtuar interesat e individeumlve

ldquo[hellip] 11 Veprat penale sipas Kodit Penal teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (Gazeta Zyrtare e Republikeumls seuml Kosoveumls nr 1913 2012) dhe ateuml 1110 Asgjeumlsimi apo deumlmtimi i pasuriseuml (neni 333 paragrafi 1) 1111 Zjarrveumlnia (neni 334 paragrafi 1) 1112 Mbajtja neuml proneumlsi kontrolli ose posedimi i paautorizuar i

armeumlve (neni 374) 1113 Moslajmeumlrimi i veprave penale apo kryesve teuml veprave (neni

386 veteumlm ndeumlrlidhur me moslajmeumlrimin e veprave penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml nen)

1114 Dheumlnia e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml veprave penale (neni

388 veteumlm ndeumlrlidhur me dheumlnien e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml veprave penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml nen)

11151 Kanosja e kandidatit (neni 211) 11152 Parandalimi i ushtrimit teuml seuml drejteumls peumlr teuml votuar (neni 212) 11153 Keqpeumlrdorimi i autorizimeve ekonomike (neni 290

neumlnparagrafeumlt 11 12 13 dhe 14 teuml paragrafit 1) 11159 Rrezikimi i trafikut publik me veprime apo me mjete teuml

rrezikshme (neni 380 paragrafeumlt 1 2 dhe 5)

6

111510 Falsifikimi i dokumenteve (neni 398) 111511 Rastet e posaccedilme teuml falsifikimit teuml dokumenteve (neni 399

neumlnparagrafeumlt 11 dhe 14 teuml paragrafit 1) 111512 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyrave zyrtare (neni

409 paragrafeumlt 1 2 dhe 3) 111513 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes seuml detyreumls zyrtare

(neni 410 paragrafi 1) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje dhe

1116 Pjeseumlmarrja neuml turmeuml qeuml kryen vepeumlr penale dhe huliganizeumlm

(neni 412) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

12 Veprat penale sipas Kodit Penal teuml Kosoveumls (Rregullores seuml UNMIK-ut 200325 dateuml 6 korrik 2003 Gazeta Zyrtare e Kosoveumls nr 200325) dhe Rregullores seuml UNMIK-ut nr 200419 mbi ndryshimin e Kodit teuml Peumlrkohsheumlm Penal teuml Kosoveumls 125 Deumlmtimi i pasuriseuml seuml luajtshme (neni 260) 127 Moslajmeumlrimi i veprave penale apo moslajmeumlrimi i kryesit teuml

tyre (neni 303 veteumlm ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

128 Dheumlnia e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni

305 veteumlm ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1296 Rrezikimi i trafikut publik me veprime apo me mjete teuml

rrezikshme (neni 299 paragrafeumlt 1 dhe 2) 1297 Falsifikimi i dokumenteve zyrtare (neni 348) 1298 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyrave zyrtare (neni

316) 1299 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes seuml detyreumls zyrtare

(neni 317) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

1210 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepeumlr penale (neni 320) peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

13 Veprat penale teuml Ligjit Penal teuml KSAK G Zyrtare nr 2077 lidhur me Rregulloret e UNMIK-ut nr 199924 dhe 200059 peumlr ligjin neuml fuqi neuml Kosoveuml neuml vijim

7

131 Deumlmtimi i sendit teuml huaj (neni 145) 133 Moslajmeumlrimi i vepreumls penale dhe kryesit (neni 173 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

134 Ndihma kryesit pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni 174 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1355 Rrezikimi i trafikut publik me veprime ose me mjete teuml

rrezikshme (neni 167) 1356 Falsifikimi i dokumentit (neni 203) 1357 Falsifikimi i dokumentit zyrtar (neni 184) 1358 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyreumls zyrtare (neni

183) 1359 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes se detyreumls zyrtare

(neni 184 paragrafeumlt 1 2 dhe 4) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

136 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepra penale (neni 200 peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje)

[hellip]rdquo

28 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se ccedileumlshtja kryesore e keumlrkeseumls eumlshteuml shkelja e teuml

drejteumls subjektive peumlr mjet juridik teuml paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml iniciuar procedura penale kundeumlr kryesit teuml vepreumls penale ose vepreumls penale neuml tentativeuml peumlr teuml cileumln eumlshteuml dheumlneuml amnistia sipas nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti Sipas pikeumlpamjes seuml tyre rrjedhimisht cenohet e drejta peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet juridike siccedil garantohet me nenin 32 [E Drejta peumlr Mjete Juridike] teuml Kushtetuteumls

29 Peumlr meuml tepeumlr sipas teuml drejteumls penale pala e deumlmtuar ka teuml drejteuml teuml doreumlzojeuml keumlrkeseuml peumlr ndjekje derisa sipas legjislacionit teuml meumlparsheumlm ndash Kodi i Peumlrkohsheumlm i Procedureumls Penale ndash ka ekzistuar institucioni i paditeumlsit privat dhe i paditeumlsit subsidiar neuml procedurat penale Bazuar neuml keumlteuml parashtruesit pohojneuml se neni 6 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale Nr 04L-123 peumlrcakton teuml drejteumln e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml te Prokurori i Shtetit peumlr teuml iniciuar procedureuml penale Neni 79 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale megjithateuml ia kufizon Prokurorit teuml drejteumln peumlr teuml vepruar ashtu vareumlsisht prej keumlrkeseumls peumlr ndjekje nga pala e deumlmtuar

30 Parashtruesit pohojneuml se keumlrkesa peumlr ndjekje penale eumlshteuml njeuml mjet i

reumlndeumlsisheumlm juridik qeumlllimi i seuml cileumls eumlshteuml trsquoi mundeumlsojeuml paleumls seuml deumlmtuar teuml

8

mbrojeuml interesat e veta individuale nga aspekti penal si dhe nga aspekti civil kur beumlhet fjaleuml peumlr keumlrkesat proneumlsore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me deumlme materiale apo me deumlme morale teuml shkaktuara nga vepra penale Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve e drejta peumlr keumlrkeseuml peumlr ndjekje eumlshteuml pa dyshim e mbrojtur me nenin 31 [E Drejta peumlr Gjykim teuml Drejteuml] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls ku paragrafi 1 i garanton secilit ldquombrojtje teuml barabarteuml teuml teuml drejtave neuml procedureuml para gjykatave organeve teuml tjera shteteumlrore dhe barteumlsve teuml kompetencave publikerdquo

31 Dheumlnia e amnistiseuml personave qeuml kaneuml kryer ose qeuml dyshohet se kaneuml kryer njeuml

nga veprat penale teuml specifikuara neuml keumlteuml keumlrkeseuml ia beumln teuml pamundur paleumls seuml deumlmtuar teuml shfryteumlzojeuml mjetet juridike neumlpeumlrmjet teuml teuml cilave aiajo mund teuml mbrojeuml interesat e veta juridike sa i peumlrket deumlmit teuml mundsheumlm teuml shkaktuar nga vepra penale Parashtruesit pra pohojneuml se garantimi i mbrojtjes seuml barabarteuml teuml teuml drejtave siccedil parashihet me nenin 311 teuml Kushtetuteumls eumlshteuml i pamundur pasi shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetin juridik

32 Ata meuml tej i referohen nenit 312 teuml Kushtetuteumls qeuml thoteuml ldquoCcedildokush geumlzon teuml

drejteumln peumlr shqyrtim publik teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm lidhur me vendimet peumlr teuml drejtat dhe obligimet ose peumlr cileumlndo akuzeuml penale qeuml ngrihet kundeumlr sajtij brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo Sipas mendimit teuml tyre neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti beumln teuml pamundur garantimin kushtetues teuml seuml drejteumls peumlr proces gjyqeumlsor nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligj Prandaj duke i dheumlneuml amnisti personave teuml dyshuar ose teuml deumlnuar peumlr vepra penale qeuml peumlrmenden neuml nenin 3 teuml Ligjit dhe teuml specifikuara neuml keteuml keumlrkeseuml shkelet neni 312 pasi beumlhet i pamundur zhvillimi i procedureumls penale kundeumlr personave teuml tilleuml

33 Sa i peumlrket nenit 32 teuml Kushtetuteumls qeuml parasheh ldquoSecili person ka teuml drejteuml teuml

peumlrdoreuml mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore dhe administrative teuml cilat cenojneuml teuml drejtat ose interesat e sajtij neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo parashtruesit pohojneuml qeuml neni 81 i Ligjit peumlr Amnisti peumlrcakton se neuml ccedildo rast ku janeuml ngritur kalleumlzimet penale eumlshteuml iniciuar njeuml hetim ose eumlshteuml ngritur njeuml aktakuzeuml prokurori kompetent do teuml ndeumlrpreseuml teuml gjitha keumlto procedura neuml peumlrputhshmeumlri me keumlteuml ligj me ccedilrsquorast u jep amnisti personave neuml fjaleuml

34 Sipas mendimit teuml tyre duke ia njohur keumlteuml autorizim prokurorit [peumlr teuml vepruar

ashtu] shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr shfryteumlzimin e mjeteve juridike kundeumlr vendimit peumlr ndeumlrprerjen e procedurave penale neuml kundeumlrshtim me nenin 311 dhe me nenin 32 teuml Kushtetuteumls teuml cilat nene njohin teuml drejteumln e pacenueshme teuml paleumlve peumlr teuml peumlrdorur mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore qeuml shkelin teuml drejtat dhe interesat e tyre neuml meumlnyreumln e parapareuml me ligj

35 Parashtruesit meuml tej pohojneuml se peumlrpos nenit 31 dhe nenit 32 teuml Kushtetuteumls

miratimi i Ligjit do teuml sjell gjithashtu edhe shkeljen e nenit 24 [Barazia para Ligjit] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls Pengesa qeuml pala e deumlmtuar teuml ushtrojeuml teuml drejteumln peumlr teuml mbrojtur interesin e vet juridik si dhe peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml peumlr ndjekje penale duke peumlrfshireuml keumlrkesat proneumlsore peumlrbeumln pabarazi peumlr teuml gjitha paleumlt e deumlmtuara qeuml kaneuml peumlsuar deumlme nga kryerja e veprave penale teuml peumlrcaktuara me nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti

9

36 Parashtruesit konsiderojneuml se peumlrfshirja e veprave penale neuml nenin 3 teuml Ligjit

shkel dispozitat e nenit 13 dhe teuml nenit 14 neuml lidhje me nenin 6 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe neuml veccedilanti citohet neni 13 ldquoCcedildokush teuml cilit i janeuml shkelur teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml ka teuml drejteumln e njeuml zgjidhjeje efektive para njeuml organi kombeumltar pavareumlsisht se shkelja eumlshteuml kryer nga persona qeuml veprojneuml neuml peumlrmbushje teuml funksioneve teuml tyre zyrtarerdquo Sipas pikeumlpamjes seuml tyre ccedildo e drejteuml e garantuar me Konventeuml duke peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm sipas nenit 6 neumlnkupton teuml drejteumln peumlr mjet efektiv para njeuml autoriteti shteteumlror

37 Ata pohojneuml se peumlrveccedil nenit 6 teuml KEDNJ-seuml gjithashtu eumlshteuml shkelur neni 1 i

Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml kur merret parasysh se deumlmtimi i proneumls dhe e drejta absolute e titullarit peumlr teuml mbrojtur proneumln me mjete ligjore eumlshteuml neuml rrezik Neuml aneumln tjeteumlr ata konsiderojneuml se neni 6 1 i KEDNJ-seuml i garanton ccedildokujt teuml drejteumln peumlr gjykim teuml drejteuml dhe publik brenda afatit teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme qeuml do teuml vendoseuml peumlr natyreumln e ccedileumlshtjes qofteuml ajo e natyreumls penale apo civile Sipas pikeumlpamjes seuml tyre neni 3 dhe neni 81 e 82 teuml Ligjit peumlr Amnisti kaneuml shkelur teuml drejtat e paleumlve qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga veprat penale teuml peumlrfshira neuml nenin 3 teuml Ligjit duke ua mohuar teuml drejteumln qeuml ccedileumlshtja e tyre teuml shqyrtohet nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme

38 Parashtruesit meuml tej pretendojneuml shkeljen e nenit 14 teuml KEDNJ-seuml i cili thoteuml

ldquoGeumlzimi i teuml drejtave dhe i lirive teuml peumlrcaktuara neuml keumlteuml konventeuml duhet teuml sigurohet pa asnjeuml dallim teuml bazuar neuml shkaqe teuml tilla si gjinia raca ngjyra gjuha feja mendimet politike ose ccedildo mendim tjeteumlr origjina kombeumltare ose shoqeumlrore peumlrkateumlsia neuml njeuml minoritet kombeumltar pasuria lindja ose ccedildo status tjeteumlrrdquo Sipas mendimit teuml tyre realizimi i teuml drejtave teuml parapara sipas keumlsaj konvente e cila peumlrfshin nenin 6 dhe nenin 13 duhet teuml sigurohet pa ndonjeuml dallim mbi bazeuml teuml statusit shoqeumlror

39 Ata gjithashtu konsiderojneuml se shkelja e teuml drejteumls seuml paleumls seuml deumlmtuar neuml njeuml gjykateuml ku do teuml shqyrtohej rasti i saj peumlrbeumln njeuml rrethaneuml diskriminuese neuml raport me paleumlt e tjera teuml deumlmtuara qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga vepra e tjera penale qeuml nuk janeuml peumlrfshireuml neuml nenin 3 teuml Ligjit

40 Parashtruesit meuml tej i referohen disa aktgjykimeve teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml

Drejtat e Njeriut qeuml kaneuml teuml beumljneuml me kuptimin e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Neuml rastin Iatridis kundeumlr Greqiseuml disa parime themelore sa i peumlrket keumlsaj teuml drejte janeuml peumlrfshireuml si neuml vijim ldquoGjykata veumlren se keumlrkesa lidhur me nenin 13 ka rrjedhojeuml dhe themeleumlsi teuml ngjashme juridike me nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml peumlrkitazi me pacenueshmeumlrineuml dhe pashtershmeumlrineuml e mjeteve juridike Veteumlm se ekziston njeuml dallim peumlr nga natyra e nenit 13 dhe nenit 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml i pari (neni 13) jep garanci procedurale qeuml peumlrfshin por nuk kufizohet veteumlm tek mjeti juridik ndeumlrsa neuml nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml eumlshteuml peumlrfshireuml detyrimi gjitheumlpeumlrfshireumls peumlr sa i peumlrket liriseuml dhe seuml drejteumls seuml proneumlsiseumlrdquo

41 Parashtruesit meuml tej i referohen rastit Buyukday kundeumlr Turqiseuml ku GJEDNJ

konstatoi ldquoKeumlrkesa teuml cileumln e peumlrmban neni 13 duhet teuml jeteuml e jeteumlsueshme dhe

10

e zbatueshme si neuml praktikeuml ashtu edhe neuml sanksionim ligjor sidomos kur geumlzimi i seuml drejteumls varet nga veprimet apo nga mosveprimet e organeve shteteumlrore teuml shtetit peumlrgjegjeumlsrdquo

42 Peumlrfundimisht parashtruesit peumlrmendin rastin Leander kundeumlr Suediseuml ku

GJEDNJ-ja njeumllloj ka peumlrcaktuar disa parime peumlr interpretimin e teuml drejteumls seuml peumlrkufizuar neuml nenin 13 teuml KEDNJ-seuml dhe theksohet neuml veccedilanti parimi ldquoSecilit person i cili tregon se i eumlshteuml cenuar ndonjeuml e drejteuml nga kjo konventeuml duhet trsquoi njihet e drejta neuml mjet efektiv juridik peumlr trsquoi mbrojtur teuml drejtat e tij subjektive qeuml burojneuml nga kjo konventeumlrdquo

43 Ata konsiderojneuml se keumltu GJEDNJ-ja shkon meuml tej sa i peumlrket njohjes seuml teuml

drejteumls peumlr mjet efektiv juridik kur thekson se autoritetet shteteumlrore teuml peumlrmendura neuml nenin 13 teuml Konventeumls nuk eumlshteuml e theumlneuml teuml jeneuml organet e drejteumlsiseuml por peumlrkufizimi i keumltyre organeve ka karakter teuml gjereuml institucional

44 Peumlrfundimisht parashtruesit pretendojneuml se dispozitat e meumlsipeumlrme teuml nenit 3

teuml Ligjit peumlr Amnisti shkelin nenin 31 dhe 32 nenin 32 teuml Kushtetuteumls seuml Kosoveumls si dhe nenet 6 13 dhe 14 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

45 Neuml sqarimet e tyre shteseuml teuml doreumlzuara meuml 1 gusht 2013 parashtruesit e

keumlrkeseumls ndeumlr teuml tjera pohojneuml

ldquohellip Neuml dispoziteumln e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti eumlshteuml theksuar se lsquoMe dheumlnien e amnistiseuml nuk preken teuml drejtat e personave teuml treteuml teuml cilat bazohen neuml deumlnimin apo aktgjykiminrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml siguruar mundeumlsia qeuml personat e treteuml teuml realizojneuml teuml drejtat neuml procedura teuml tjera qeuml do teuml mund teuml ndeumlrlidhej ekzistimi i njeuml raporti teuml detyrimit apo ndonjeuml raport tjeteumlr juridik i cili varet nga vendimi gjyqeumlsor i nxjerreuml neuml procedureumln penale si peumlr shembull keumlrkesa pasurore juridike Por peumlr keumlteuml duhet teuml kemi parasysh se kjo dispoziteuml ka teuml beumljeuml me kategorineuml e personave ndaj teuml cileumlve eumlshteuml zhvilluar procedura dhe peumlr ccedileumlshtjen penale eumlshteuml vendosur me vendim meritor Pra duke pasur parasysh se me dispozitat e nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti personat qeuml kaneuml kryer veprat penale teuml peumlrcaktuara me keumlteuml nen amnistohen nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit me ccedilrsquorast dispozita e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml mund teuml zbatohej veteumlm peumlr kategorineuml e personave qeuml lirohen nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit Kjo sepse teuml drejtat e personave teuml treteuml varen nga vendimi i nxjerreuml gjyqeumlsor Teuml kundeumlrteumln personat teuml cileumlt kaneuml interesin juridik peumlr ta realizuar ateuml neuml procesin gjyqeumlsor nuk e kaneuml teuml mundur teuml realizojneuml ateuml ndaj personave teuml cileumlt lirohen nga ndjekja penale ngase nga veteuml fakti se ata lirohen nga ndjekja penale procedura ndaj personave teuml keumlsaj kategorie (qofteuml neuml fazeumln e nismeumls me kalleumlzim penal apo neuml ateuml teuml procedureumls parapenale-hetimore

11

ose neuml fazeumln pas ngritjes seuml aktakuzeumls) pushon neuml teumlreumlsi siccedil eumlshteuml theksuar neuml nenin 8 par 1 dhe 2 teuml Ligjit peumlr Amnisti Me keumlteuml rast duhet teuml veumlmeuml neuml theks se Ligji peumlr Procedureumln Kontestimore neuml nenin 14 thekson lsquoNeuml procedureumln kontestimore gjykata neuml pikeumlpamje teuml ekzistimit teuml vepreumls penale dhe teuml peumlrgjegjeumlsiseuml penale teuml kryesit eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin e formeumls seuml prereuml teuml gjykateumls penale me teuml cilin i pandehuri eumlshteuml shpallur fajtorrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml e qarteuml se pala e treteuml peumlr ta realizuar peumlr shembull keumlrkeseumln pasurore-juridike neuml procedureumln kontestimore keumlrkeseumln e tilleuml do trsquoia parashtrojeuml gjykateumls kompetente e cila neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin me teuml cilin konstatohet dhe veumlrtetohet fajeumlsia qeuml eumlshteuml bazeuml juridike peumlr evidencimin e shkaktimit teuml deumlmit qofteuml material apo moral Pra gjykata neuml procedureuml kontestimore sipas keumlrkeseumls pasurore-juridike do teuml vlereumlsojeuml veteumlm larteumlsineuml e deumlmit teuml shkaktuar nga kryerja e vepreumls penale dhe e njeumljta nuk do teuml veumlrtetojeuml fajeumlsineuml e kryesit ngase keumlteuml do ta veumlrtetojeuml gjykata neuml procedureuml penale Nga peumlrmbajtja e keumlsaj dispozite eumlshteuml e qarteuml se gjykata neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e varur neuml vendosje nga shpallja e personit neuml cileumlsineuml e teuml pandehurit si fajtor Pra gjykata neuml ccedildo rast do teuml vendoseuml veteumlm pasi i pandehuri teuml shpallet fajtor sipas aktgjykimit teuml gjykateumls e cila ka vendosur neuml procedureuml penale helliprdquo

Sa i peumlrket aspektit procedural teuml keumlrkeseumls 46 Parashtruesit pohojneuml se edhe pse Projektligji i pareuml peumlr Amnisti nuk ishte

votuar neuml seanceumln e 4 korrikut 2013 Qeveria e Kosoveumls ka teumlrhequr tekstin dhe diteumln e neseumlrme ia ka prezantuar Kuvendit njeuml Projektligj teuml reviduar Ky tekst i reviduar eumlshteuml shqyrtuar nga Komisioni Legjislativ meuml 8 korrik 2013 Pra peumlrseumlri eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit teuml Kosoveumls neuml teuml cilin keumlrkohet qeuml seuml paku kateumlr diteuml pune para mbledhjes seuml thirrur teuml sigurohet i gjitheuml materiali peumlr shqyrtim Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve duke pasur parasysh se projektligjet janeuml objekt kryesor i shqyrtimit neuml mbledhjet e Kuvendit eumlshteuml e pakuptimteuml dhe neuml kundeumlrshtim me dispozitat e nenit 654 teuml Rregullores teuml thirret mbledhja pa u peumlrmbushur kushtet e peumlrcaktuara me keumlteuml dispoziteuml dhe qeuml rendi i diteumls teuml futet neuml kundeumlrshtim me afatet kohore teuml parapara me keumlteuml dispoziteuml

47 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se neuml seanceumln plenare teuml 11 korrikut 2013 qeuml do teuml thoteuml se pa kaluar ende periudha minimale prej dy javeumlsh pune Kryesia e Kuvendit neuml mbledhjen e 8 korrikut 2013 vendosi teuml procedojeuml keumlteuml projektligj duke mos marreuml parasysh shqyrtimin e beumlreuml nga Komisioni raportues Meuml 11 korrik 2013 Kuvendi duke votuar peumlr keumlrkeseumln e grupit parlamentar teuml PDK-seuml peumlr shmangie nga procedurat ka proceduar Projektligjin peumlr Amnisti neuml dy lexime brenda teuml njeumljteumls seanceuml leximi i pareuml ndash paradite dhe i dyti ndash pasdite Pas votimit neuml lexim teuml pareuml Kuvendi ka ngarkuar Komisionin peumlr Legjislacion qeuml teuml shqyrtojeuml Projektligjin peumlr lexim teuml dyteuml

12

48 Sa i peumlrket keumlsaj parashtruesit i referohen nenit 573 teuml Rregullores seuml puneumls

ku thuhet ldquoAmendamente neuml projektligj mund teuml parashtrojeuml deputeti grupi parlamentar komisioni parlamentar dhe Qeveria neuml afat prej dy javeumlsh pune nga miratimi neuml parim Amendamentet i adresohen komisionit funksional-raportuesrdquo Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve eumlshteuml shkelur e drejta e deputeteumlve peumlr teuml deumlrguar amendamente neuml afatin kohor teuml parapareuml me Rregullore

49 Ata meuml tutje theksojneuml se nuk do teuml duhej teuml beumlhej shmangie nga veprimet

cileumlsore por do teuml duhej gjithhereuml teuml kuptohej si shmangie nga procedurat formale qeuml nuk kaneuml ndikim neuml cileumlsineuml e vendimit peumlr teuml cilin zhvillohet procedura e tilleuml Sipas pikeumlpamjes seuml tyre duke mos e paraqitur Projektligjin neuml keumlto komisione teuml peumlrhershme eumlshteuml shkelur neni 573 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

50 Parashtruesit peumlrfundimisht theksojneuml se Komisioni peumlr Legjislacion gjateuml

shqyrtimit teuml keumltij ligji veccedilaneumlrisht gjateuml shqyrtimit teuml Projektligjit neuml asnjeuml moment nuk e ka shqyrtuar kushtetutshmeumlrineuml dhe ligjshmeumlrineuml e Projektligjit tashmeuml ligj i ratifikuar Neuml keumlteuml drejtim ata i referohen pikeumls 3 teuml Shtojceumls 2 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit e cila sakteumlson fusheumlveprimin e komisioneve parlamentare qeuml konkretisht analizojneuml dhe vlereumlsojneuml peumlrshtatshmeumlrineuml e akteve teuml cilat i miraton Kuvendi i Kosoveumls me Kushtetuteumln dhe qeuml shqyrtojneuml ligjshmeumlrineuml dhe kushtetutshmeumlrineuml e projektligjeve

51 Ata peumlrfundojneuml se po ashtu siccedil mund teuml shihet qarteuml edhe neuml transkriptin e

Komisionit peumlr Legjislacion keumlto peumlrgjegjeumlsi nuk janeuml peumlrmbushur neuml procedureumln e shqyrtimit para leximit teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnisti Prandaj Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 654 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Peumlr meuml tepeumlr peumlr shkak teuml shkeljes seuml teuml drejteumls peumlr deumlrgimin e amendamenteve brenda afatit kohor teuml parapareuml me Rregullore Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 573 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Argumentet e paraqitura nga Qeveria

52 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit neuml Gjykateuml

meuml 1 gusht 2013 sipas Qeveriseuml Gjykata duhet ldquoteuml shpalleuml teuml papranuesheumlm kundeumlrshtimin shteseuml teuml paraqitur nga njeuml aneumltar i veteumlm i Parlamentit teuml Kosoveumls meuml 13 gusht 2013 peumlr shkak teuml mungeseumls seuml bazeumls ligjore apo proceduralerdquo

53 Qeveria konsideron se ekziston ldquo[] e drejta e paleumlve neuml procedureuml sipas nenit

224 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese peumlr teuml siguruar fakte shteseuml peumlr Gjykateumln por qeuml i neumlnshtrohet tri kushteve kumulative dhe teuml domosdoshme seuml pari qeuml referimi teuml jeteuml i paqarteuml ose i paploteuml seuml dyti qeuml veteuml gjykata neumlpeumlrmjet Gjyqtarit raportues keumlrkon informacion teuml tilleuml nga pala dhe seuml treti qeuml informacioni i keumlrkuar do teuml jeteuml veteumlm neuml natyreumln e lsquofakteve teuml tjera qeuml janeuml teuml nevojshme peumlr teuml vlereumlsuar pranueshmeumlrineuml ose baza peumlr padirsquorsquorsquo Sa i peumlrket keumlsaj Qeveria pohon se paraqitja e parashtruesve nuk mbulohet me keumlteuml dispoziteuml por duhet teuml konsiderohet si ldquo[] njeuml kundeumlrshtim i rishteseuml i

13

paraqitur nga ajo personalishtrdquo [] peumlr shkak se ldquo[] keumlrkesa origjinale nuk flet fare peumlr kushtetutshmeumlrineuml e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnistirdquo

54 Peumlrveccedil keumlsaj keumlndveumlshtrimi i Qeveriseuml eumlshteuml se ldquo[] letra e znj Haxhiu eumlshteuml

thjeshteuml njeuml shkreseuml e saj personale dhe si e tilleuml nuk mund teuml konsiderohet si pjeseuml e keumlrkeseumls seuml neumlnshkruar nga 13 aneumltareuml teuml Parlamentit Neumlse aneumltareumlt e Parlamentit kishin pasur peumlr qeumlllim qeuml me sukses teuml kundeumlrshtonin edhe nenin 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti ashtu siccedil kaneuml kundeumlrshtuar nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti ateumlhereuml kjo do teuml ishte pjeseuml e keumlrkeseumls seuml tyre origjinalerdquo

55 Meuml 20 gusht 2013 Qeveria i ofroi Gjykateumls komentet peumlrkitazi me Rastin Nr

KO10813 duke pretenduar se

a ldquoLigji i Kosoveumls peumlr Amnisti eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin ndeumlrkombeumltar dhe me Kushtetuteumln e Kosoveumls

b Ligji peumlr Amnisti nuk shkel teuml drejtat themelore teuml garantuara me Kushtetuteuml

c Ccedildo kufizim i pretenduar i teuml drejtave neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumls eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls

d Procedura peumlr miratimin e Ligjit peumlr Amnisti ishte neuml pajtueshmeumlri me Rregulloren e brendshme teuml Kuvendit teuml Kosoveumlsrdquo

56 Qeveria thekson se ldquoamnistiteuml janeuml njeuml instrument ligjor i pranuar dhe i njohur

neuml teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare []rdquo i cili ldquo[] ka qeneuml peumlrdorur neuml vende teuml tjera dhe eumlshteuml vlereumlsuar nga gjykatat ndeumlrkombeumltarerdquo Neuml keumlteuml drejtim ldquoQeveria e Kosoveumls ka qeneuml dhe ende eumlshteuml neuml njeuml situateuml jo teuml ndryshme nga vendet e tjera neuml transicion Pas njeuml lufte guerile dhe teuml ashpeumlr vendi ka peumlsuar njeuml ndarje de facto teuml njeuml pjese teuml territorit teuml saj e cila ka mbajtur marreumldheumlniet e saj tmerreumlsisht armiqeumlsore me shtetin fqinj Peumlrpjekja e fundit peumlr normalizimin e marreumldheumlnieve ndeumlrmjet Kosoveumls dhe Serbiseuml eumlshteuml iniciuar nga veteuml Organizata e Kombeve teuml Bashkuara (OKB) Meuml 8 shtator teuml vitit 2010 Asambleja e Peumlrgjithshme e OKB-seuml miratoi njeuml rezoluteuml teuml ashtuquajtur lsquoMireumlpritja e gatishmeumlriseuml seuml Bashkimit Evropian peumlr teuml lehteumlsuar procesin e dialogut ndeumlrmjet paleumlve ku procesi i dialogut neuml vetvete do teuml jeteuml njeuml faktor peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon dhe se dialogu do teuml promovojeuml bashkeumlpunim teuml arrijeuml peumlrparim neuml rrugeumln drejt Bashkimit Evropian dhe do teuml peumlrmireumlsojeuml jeteumln e njereumlzversquo [UNGA Rezoluta A64L65Rev 1 fq 2] Neuml keumlteuml meumlnyreuml edhe Asambleja e Peumlrgjithshme e Kombeve teuml Bashkuara e sheh procesin e dialogut si teuml domosdosheumlm peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon Ligji peumlr Amnisti eumlshteuml pa dyshim njeuml pjeseuml integrale e atij procesirdquo

57 Peumlr meuml tepeumlr Qeveria konsideron se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti i Kosoveumls eumlshteuml njeuml

amnisti e hartuar me kujdes e cila nuk beumln neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml peumlrfshijeuml krime teuml reumlnda teuml dhunshme kundeumlr ligjit dhe praktikeumls ndeumlrkombeumltarerdquo

58 Sipas Qeveriseuml ldquopeumlrveccedil teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare teuml peumlrmendur meuml lart

praktika gjyqeumlsore e Gjykateumls Evropiane teuml teuml Drejtave teuml Njeriut (GJEDNJ) trajton peumlrputhshmeumlrineuml e ligjeve peumlr amnisti GJEDNJ praktika gjyqeumlsore e seuml cileumls eumlshteuml e detyrueshme peumlr keumlteuml Gjykateuml teuml Nderuar deri meuml tani nuk ka vlereumlsuar qeuml ndonjeuml nga ligjet peumlr amnisti teuml jeteuml neuml kundeumlrshtim me KEDNJ-neuml Megjithateuml GJEDNJ-ja ka gjykuar shumeuml raste neuml teuml cilat ligjet peumlr

14

amnisti janeuml konsideruar si ligjore dhe neuml peumlrputhje me teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare [Shih Dujardin kundeumlr Franceumls Tarbuk kundeumlr Kroaciseuml Margus kundeumlr Kroaciseuml]rdquo

59 Sa i peumlrket asaj neumlse Ligji peumlr Amnisti pakeumlson teuml drejtat dhe liriteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquopala parashtruese neuml meumlnyreuml eksplicite ka theksuar dhe ka bazuar gjitheuml argumentin e keumlrkeseumls mbi pretendimin e tyre se veteuml ekzistenca e amnistiseuml zvogeumllon teuml drejtat sipas Kapitullit II teuml Kushtetuteumls soneuml Neuml paragrafin e dyteuml pala parashtruese pretendon se lsquoduke pasur parasysh se Ligji peumlr Amnisti [] peumlrmban dispozita me teuml cilat lirohen nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit edhe personat teuml cileumlt kaneuml kryer vepra penale nga teuml cilat shkaktohet pasoja e deumlmtimit teuml personave qeuml neuml aspektin procedural mund teuml paraqiten neuml procedureuml penale si paleuml teuml deumlmtuara konsiderohet se lirimi i personave nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e deumlnimit cenon teuml drejteumln e disponueshme peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet e efektshme juridike lidhur me realizimin e seuml drejteumls peumlr ndjekje penale dhe realizimit teuml keumlrkeseumls subjektive neuml cileumlsineuml e paleumls seuml deumlmtuarrsquo Prandaj bazuar neuml keumlteuml eumlshteuml meuml se e qarteuml se argumenti i paleumls parashtruese keumlrkon strehim dhe bazeuml ligjore mbi diccedilka qeuml Gjykata Kushtetuese tashmeuml ka vendosur peumlr teuml kundeumlrteumln Kjo gjykateuml ka vendosur qeuml amnistia si njeuml institut duke peumlrfshireuml ateuml qeuml do teuml duhej eumlshteuml me teuml veumlrteteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Kushtetuteumln toneumlrdquo

60 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel ndonjeuml teuml drejteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls dhe sipas nenit 6 e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Qeveria shpreh pikeumlpamjen se ldquoLigji eumlshteuml hartuar me kujdes jo veteumlm peumlr teuml shmangur dheumlnien e amnistiseuml peumlr krimet e reumlnda apo peumlr shkeljet e teuml drejtave teuml njeriut por peumlr teuml minimizuar paafteumlsineuml e ccedildo viktime peumlr teuml mbuluar deumlmet Kjo eumlshteuml treguar nga Ligji peumlr Amnisti neuml peumlrjashtimet e amnistiseuml neuml nenin 4 dhe neuml dispoziteumln peumlrjashtuese teuml nenit 5 Peumlr shembull neuml bazeuml teuml nenit 136 teuml Ligjit mbi Marreumldheumlniet e Detyrimeve kushdo qeuml i shkakton deumlm tjetrit eumlshteuml peumlrgjegjeumls Nuk keumlrkohet njeuml hetim penal peumlr trsquoi paraprireuml ccedileumlshtjes civilerdquo

61 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel nenin 14 dhe Protokollin 12

teuml KEDNJ-seuml Qeveria veumlren ldquoAmnistia nuk eumlshteuml e bazuar mbi ndonjeuml kategori teuml tilleuml si gjinia peumlrkateumlsia etnike apo kategori tjeteumlr teuml mbrojtur me Kushtetuteuml Neumlse ligji do teuml rezultojeuml me amnistimin e ndonjeuml peumlrqindje meuml teuml madhe teuml njeuml gjinie apo grupi etnik do teuml jeteuml thjesht peumlr shkak se keumlto grupe kaneuml marreuml pjeseuml neuml ato vepra penale ose kaneuml pasur keumlto motivime neuml njeuml normeuml meuml teuml larteuml Keumlto grupe teuml njereumlzve peumlr nga natyra e tyre nuk do teuml ishin neuml lsquosituata analogersquo ose neuml lsquosituata relativisht teuml ngjashmersquo me ato qeuml nuk kaneuml kryer keumlto vepra penale ose qeuml kaneuml pasur keumlto motive Edhe neumlse kjo gjykateuml do teuml vendoste se grupe personash qeuml peumlrfitojneuml nga amnistia dhe ata qeuml nuk peumlrfitojneuml nga ajo janeuml neuml njeuml situateuml analoge ateumlhereuml ekziston njeuml lsquojustifikim i arsyesheumlm dhe objektivrsquo peumlr keumlteuml dallim neuml trajtim sepse dheumlnia e keumlsaj amnistie ka qeneuml pjeseuml e negociatave ndeumlrkombeumltare peumlr teumlrheqjen e institucioneve teuml Serbiseuml nga Republika e Kosoveumlsrdquo

62 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 5 i Ligjit peumlr Amnisti shkel teuml drejtat e viktimave neuml

bazeuml teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquogjuha e nenit 5 eumlshteuml njeuml shpjegim i thjeshteuml peumlr interpretim nga gjykatat neuml teuml ardhmen Peumlr shembull kur njeuml

15

gjykateuml aplikon amnistineuml me njeuml vendim peumlr dheumlnien amnisti sipas nenit 8 teuml Ligjit ajo duhet teuml keteuml teuml qarteuml se vendimet e nxjerra paraprakisht mbi bazeumln e atij vendimi penal nuk duhet teuml shpallen teuml pavlefshme ndoneumlse personi lirohet nga ndjekja apo nga vuajtja e deumlnimit peumlr po teuml njeumljteumln vepeumlr penale Megjithateuml kjo neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk i ndal viktimat e tjera neuml teuml ardhmen peumlr teuml ndjekur teuml drejtat e tyre neuml procedureuml civile kur kryesit e veprave penale nuk janeuml deumlnuarrdquo [] ldquoKjo ndodh peumlr shkak se Ligji mbi Procedureumln Kontestimore eumlshteuml ende i vlefsheumlm dhe ai u ofron teuml gjitha paleumlve teuml drejteuml teuml paraqesin padi peumlr deumlmet neuml ccedildo koheumlrdquo

63 Sa i peumlrket asaj neumlse ndonjeuml kufizim i pretenduar i teuml drejtave sipas Kushtetuteumls

eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti nuk ka ndeumlrmend teuml anashkalojneuml thelbin e teuml drejtave teuml garantuara me Kapitullin II teuml Kushtetuteumls apo kushtet e nenit 55 dhe se ekziston njeuml lidhje e qarteuml dhe themelore ndeumlrmjet qeumlllimit teuml ccedilfareumldo kufizimi teuml mundsheumlm neuml njeumlreumln aneuml dhe qeumlllimit peumlr teuml cilin ai peumlrdoretrdquo

64 Sa i peumlrket procedureumls peumlr miratimin e Ligjit Qeveria thekson se miratimi i

Ligjit eumlshteuml beumlreuml neuml pajtim me Rregulloren e puneumls seuml Kuvendit

65 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Qeveria konsideron se ldquoneni 65 paragrafi 4 i Rregullores i cili thoteuml lsquoKomisioni mund teuml ftojeuml neuml mbledhje peumlrfaqeumlsues teuml institucioneve dhe teuml shoqeumlriseuml civilersquo dhe prandaj [] nuk ka asnjeuml lidhshmeumlri teuml keumltij neni me keumlrkeseumln e paraqitur nga deputeteumlt e Kuvenditrdquo

66 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 644 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Qeveria konsideron se ldquome propozim teuml njeumlrit prej deputeteumlve ndash aneumltar i Komisionit ndash dhe me mbeumlshtetje teuml shumiceumls seuml deputeteumlve (me veteumlm njeuml voteuml kundeumlr) Komisioni ka vendosur peumlr ndryshimin e rendit teuml diteumls dhe peumlr futjen neuml shqyrtim si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimin neuml parim teuml Projektligjit peumlr Amnisti Pas shqyrtimit Komisioni me shumiceuml votash i ka rekomanduar Kuvendit teuml miratojeuml Projektligjin peumlr Amnistirdquo Rrjedhimisht Qeveria pretendon se kontestimi peumlrkitazi me periudheumln kateumlrditore eumlshteuml i pabazuar

67 Sa i peumlrket procedureumls seuml votimit Qeveria konsideron se ldquopropozimi i njeumlrit nga

deputeteumlt e Kuvendit peumlr shmangie nga Rregullorja peumlrkateumlsisht peumlr futje si pikeuml teuml pareuml teuml rendit teuml diteumls lsquoshqyrtimin neuml lexim teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnistirsquo eumlshteuml mbeumlshtetur nga gjithsej 84 deputeteuml 14 kundeumlr dhe asnjeuml abstenim Neuml lexim teuml pareuml Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml miratuar nga Kuvendi me 91 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim I gjitheuml ky procedim eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumls Meuml pas me propozim teuml teuml njeumljtit deputet neuml seanceumln plenare teuml Kuvendit teuml Kosoveumls meuml 1172013 neuml sesionin e pasdites eumlshteuml futur si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml i Projektligjit peumlr Amnisti Shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml peumlrkateumlsisht futja si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls eumlshteuml beumlreuml po ashtu neuml pajtim me nenin 84 teuml Rregullores dhe i njeumljti eumlshteuml mbeumlshtetur me votat e 86 deputeteumlve 14 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim Kuvendi ka miratuar Projektligjin peumlr Amnisti me 90 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe pati njeuml abstenim neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumlsrdquo

16

Pranueshmeumlria e keumlrkeseumls 68 Peumlr teuml qeneuml neuml gjendje teuml shqyrtojeuml keumlrkeseumln e parashtruesit Gjykata

Kushtetuese duhet seuml pari teuml vlereumlsojeuml neumlse parashtruesi i keumlrkeseumls i ka peumlrmbushur kriteret peumlr pranueshmeumlri teuml peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe teuml specifikuara meuml tej neuml Ligj dhe neuml Rregullore teuml puneumls

69 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata i referohet nenit 1131 teuml Kushtetuteumls i cili peumlrcakton se

ldquoGjykata Kushtetuese vendos veteumlm peumlr rastet e ngritura para Gjykateumls neuml meumlnyreuml ligjore nga pala e autorizuarrdquo

70 Peumlrkitazi me keumlto keumlrkesa Gjykata veumlren se parashtruesit kaneuml parashtruar

keumlrkeseumln e tyre neuml pajtim me nenin 1135 teuml Kushtetuteumls i cili parasheh

ldquoDhjeteuml (10) a meuml shumeuml deputeteuml teuml Kuvendit teuml Kosoveumls brenda njeuml afati prej teteuml (8) diteumlsh nga dita e miratimit kaneuml teuml drejteuml teuml kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ccedilfareumldo ligji ose vendimi teuml miratuar nga Kuvendi si peumlr peumlrmbajtjen ashtu edhe peumlr procedureumln e ndjekurrdquo [Versioni serbisht ndryshon nga versionet anglisht dhe shqip]

71 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata veumlren se kur njeuml ligj ose njeuml akt eumlshteuml neuml shqyrtim

sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls procedura e vlereumlsimit do teuml jeteuml e natyreumls pezulluese ashtu qeuml do teuml bllokohet shpallja e ligjit derisa Gjykata teuml marreuml njeuml vendim peumlrfundimtar peumlr rastin Neuml pajtim me nenin 43 (2) teuml Ligjit neuml rast se njeuml ligj i miratuar nga Kuvendi kontestohet sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls ldquoligji [] i tilleuml mund trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje neuml pajtim me modalitetet e peumlrcaktuara neuml vendimin final teuml Gjykateumls Kushtetuese peumlr rastin e kontestuarrdquo qeuml do teuml thoteuml se Ligji i miratuar nuk duhet trsquoi kthehet Kuvendit por duhet trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje pa nenet teuml cilat Gjykata i ka shpallur neuml Aktgjykimin e saj si teuml papajtueshme me Kushtetuteumln

72 Kjo eumlshteuml veumlrtetuar neuml meumlnyreuml analoge nga Gjykata neuml Aktgjykimin e saj neuml rastet KO2912 dhe KO4812 kur vendosi ldquoEumlshteuml me reumlndeumlsi teuml theksohet qeuml Gjykata Kushtetuese eumlshteuml autoriteti peumlrfundimtar peumlr interpretimin e Kushtetuteumls dhe teuml peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjeve me Kushtetuteumln Ky eumlshteuml njeuml juridiksion ex-post i Gjykateumls si garantuese e Kushtetuteumls peumlr ta siguruar peumlrputhjen e legjislacionit me aktin meuml teuml larteuml teuml shtetit pra me Kushtetuteumln Peumlrveccedil keumltij juridiksioni Gjykata gjithashtu ka juridiksionin e ashtuquajtur ex-ante peumlr vlereumlsim paraprak teuml kushtetutshmeumlriseuml seuml amendamentit teuml propozuar Ky juridiksion i jepet Gjykateumls si mbrojteumlse e Kushtetuteumls peumlr teuml siguruar qeuml amendamenti i propozuar nuk pakeumlson ndonjeuml teuml drejteuml dhe liri teuml peumlrcaktuar neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumlsrdquo (Shih Rasti KO2912 dhe Rasti KO4812 parashtrues Kryetari i Kuvendit Aktgjykimi i 20 korrikut 2012)

73 Rastet e cituara meuml sipeumlr kaneuml teuml beumljneuml me juridiksionin e Gjykateumls peumlr teuml shqyrtuar pajtueshmeumlrineuml me Kushtetuteumln teuml amendamenteve kushtetuese teuml propozuara neuml bazeuml teuml nenit 1139 teuml Kushtetuteumls ku shqyrtimi eumlshteuml i kufizuar neuml pajtueshmeumlrineuml me dispozitat e Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Neuml rastin konkret sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls juridiksioni i Gjykateumls peumlrfshin

17

shqyrtimin e peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjit teuml kontestuar me teuml gjitha dispozitat e Kushtetuteumls

74 Neuml rastin konkret Gjykata veumlren se keumlrkesa eumlshteuml parashtruar nga 13 deputeteuml

teuml Kuvendit teuml Kosoveumls

75 Peumlrveccedil keumlsaj Gjykata merr parasysh nenin 42 teuml Ligjit qeuml rregullon parashtrimin e keumlrkeseumls sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls si neuml vijim

Neni 42 ndash Sakteumlsimi i keumlrkeseumls 1 Neuml keumlrkeseumln e ngritur neuml pajtim me nenin 113 paragrafi 6 teuml

Kushtetuteumls ndeumlr teuml tjera paraqiten informatat e meumlposhtme [Versioni shqip dhe serbisht dallon nga versioni anglisht]

11 Emrat dhe neumlnshkrimet e teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvendit qeuml

kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ligjit apo teuml vendimit teuml nxjerreuml nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls

12 Dispozitat e Kushtetuteumls apo teuml ndonjeuml akti apo ligji qeuml ka teuml beumljeuml me

keumlteuml keumlrkeseuml dhe 13 Paraqitjen e provave mbi teuml cila mbeumlshtetet kontestirdquo

76 Peumlrveccedil emrave dhe neumlnshkrimeve teuml deputeteumlve qeuml kaneuml parashtruar keumlrkeseumln janeuml peumlrmendur ligji i kontestuar dhe dispozitat peumlrkateumlse teuml Kushtetuteumls si dhe provat mbeumlshteteumlse teuml keumlrkeseumls

77 Sa i peumlrket ligjit teuml kontestuar Gjykata veumlren se parashtruesit kontestojneuml Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209

78 Gjykata prandaj konsideron se janeuml peumlrmbushur keumlrkesat e nenit 42 teuml Ligjit

79 Sa i peumlrket afatit kohor Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti Nr 04L-209 eumlshteuml

miratuar nga Kuvendi meuml 11 korrik 2013 (Vendimi nr 04-V-646) dhe keumlrkesa eumlshteuml parashtruar neuml Gjykateuml meuml 19 korrik 2013 Neuml pajtim me rregullin 27(1) (Llogaritja e periudheumls kohore) teuml Rregullores seuml puneumls ldquoPeriudha kohore e peumlrcaktuar me Kushtetuteuml me ligj dhe me keumlteuml rregullore teuml puneumls llogaritet si meuml poshteuml (1) Kur periudha shprehet me diteuml ajo duhet teuml llogaritet nga dita neuml teuml cileumln ndodh njeuml ngjarje ateumlhereuml dita kur ndodh ajo ngjarje ose veprim nuk llogaritet se beumln pjeseuml neuml ateuml periudheumlrdquo Prandaj keumlrkesa eumlshteuml doreumlzuar brenda periudheumls kohore prej teteuml diteumlsh e parapareuml me Kushtetuteuml

80 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit meuml 1 gusht

2013 Gjykata konsideron se eumlshteuml e pranueshme letra e parashtruesve neuml emeumlr teuml peumlrfaqeumlsueses seuml tyre znj Albulena Haxhiu Ajo peumlrmban sqarime teuml meumltejshme nga parashtruesit peumlr njeuml ccedileumlshtje qeuml ata kaneuml ngritur tashmeuml neuml keumlrkeseumln e tyre Seuml fundmi Gjykata eumlshteuml ajo qeuml vendos peumlr provat e paraqitura se si teuml procedohet me to

18

81 Prandaj Gjykata konkludon se nuk ka baza qeuml keumlrkeseumln e cila ngre ccedileumlshtje teuml reumlndeumlsishme kushtetuese ta shpalleuml teuml papranueshme

Analiza krahasimtare e situateumls Konteksti socio-politik 82 Neuml meumlnyreuml qeuml teuml kemi njeuml kuptim teuml qarteuml teuml qeumlllimit dhe teuml fusheumlveprimit teuml

Ligjit peumlr Amnisti Gjykata i referohet nenit 1 [Qeumlllimi dhe fusheumlveprimi] teuml Kapitullit I Dispozitat e Peumlrgjithshme teuml Ligjit qeuml parasheh

ldquoKy ligj rregullon kushtet dhe procedureumln me teuml cileumln jepet amnisti peumlr personat teuml cileumlt janeuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale personat teuml cileumlt janeuml neumln ndjekje penale peumlr vepra penale apo personat teuml cileumlt mund teuml jeneuml objekt i ndjekjes penale peumlr veprat penale teuml kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit qeuml tani peumlrbeumln Republikeumln e Kosoveumlsrdquo

83 Edhe pse neni neuml meumlnyreuml peumlrmbledheumlse peumlrcakton fusheumlveprimin e Ligjit neni

qeumlndron i heshtur peumlr sa i peumlrket qeumlllimit Megjithateuml Memorandumi shpjegues peumlr Projektligjin peumlr Amnisti kur eumlshteuml paraqitur nga Qeveria neuml Kuvend peumlr miratim neuml nenin 2 teuml tij [Objektivat dhe ndeumlrlidhja e tyre me prioritetet e Qeveriseuml] qeumlllimin e Ligjit e peumlrshkruan me keumlto fjaleuml

ldquoMe qeumlllim teuml krijimit teuml njeuml infrastrukture ligjore e cila synon krijimin e njeuml ambienti teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe ligjit si dhe teuml udheumlhequr nga parimet e humanizmit rrezikshmeumlriseuml seuml uleumlt teuml personave teuml cileumlt amnistohen si dhe mbrojtjen e interesat publike miratimi i keumltij projektligji do teuml keteuml si efekt pozitiv realizimin e qeumlllimit teuml deumlnimit po ashtu do teuml ndikojeuml pozitivisht edhe neuml risocializimin dhe riintegrimin e personave teuml deumlnuar peumlr kategoriteuml e caktuara teuml veprave penalerdquo

84 Gjykata e kupton se neuml meumlnyreuml qeuml teuml konsolidohet rendi juridik i Kosoveumls dhe

qeuml teuml sigurohet shtrirja e autoritetit shteteumlror neuml teuml gjitha pjeseumlt e Republikeumls eumlshteuml e nevojshme teuml inkorporohen neuml territorin e Kosoveumls komunitetet qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave institucionale teuml Republikeumls seuml Serbiseuml Amnistia mund teuml shihet si kontribut neuml keumlteuml konsolidim duke mos penalizuar personat qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave teuml tjera institucionale deri meuml tani Si e tilleuml ajo ka peumlr qeumlllim teuml qarteuml teuml lehteumlsojeuml transicionin e keumltyre komuniteteve neuml kuadeumlr teuml administrateumls publike dhe teuml institucioneve teuml siguriseuml teuml Kosoveumls

85 Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti nuk peumlrcakton kategoriteuml e personave dhe

sjelljet teuml cilat sjellin amnisti por e kufizon veten duke ofruar njeuml katalog teuml veprave penale peumlr teuml cilat do teuml jepet amnistia Peumlr meuml tepeumlr periudha kohore gjateuml seuml cileumls do teuml jepet amnistia eumlshteuml definuar ashtu qeuml fillon peumlrafeumlrsisht me fundin e lufteumls neuml vitin 1999 dhe vazhdon deri meuml 20 qershor vitin 2013 Ccedileumlshtja e dateumls seuml fillimit teuml zbatimit teuml amnistiseuml eumlshteuml diskutuar meuml poshteuml neuml nenin 2 teuml Ligjit Gjateuml keumlsaj periudhe disi teuml gjateuml kohore territori i Kosoveumls ka qeneuml neumln juridiksionin ligjor teuml njeuml seumlreuml autoritetesh meuml shumeuml ose meuml pak teuml ndryshme deri neuml pavareumlsimin e Republikeumls teuml Kosoveumls Gjykata veumlren se ligjshmeumlria e keumltyre autoriteteve teuml njeumlpasnjeumlshme nuk eumlshteuml duke u kontestuar

19

dhe Ligji peumlr Amnisti merr parasysh keumlto autoritete teuml njeumlpasnjeumlshme me peumlrkufizimet e veta nga njeuml seumlreuml kodesh dhe ligjesh penale

86 Gjykata eumlshteuml e veteumldijshme peumlr faktin e njohur dhe publik se ky ligj ka ngritur

shqeteumlsime te shoqeumlria civile dhe ndeumlr sektoreuml teuml caktuar teuml komuniteteve profesionale dhe teuml biznesit Keumlto shqeteumlsime kaneuml teuml beumljneuml inter alia me peumlrmasat e konsiderueshme teuml shkateumlrrimit teuml proneumls private qeuml ka prekur teuml gjitha komunitetet qeuml nga lufta dhe peumlr teuml cilat relativisht njeuml numeumlr i vogeumll i ndjekjeve penale ka peumlrfunduar me sukses Peumlrveccedil keumlsaj ekziston njeuml perceptim mbizoteumlrues se njeuml numeumlr i konsideruesheumlm i aktiviteteve teuml biznesit teuml paligjsheumlm eumlshteuml zhvilluar gjateuml periudheumls kohore qeuml nga lufta me pasoja teuml deumlmshme peumlr buxhetin e shtetit dhe peumlr konkurrenceumln e biznesit teuml ligjsheumlm por edhe kaneuml pasur ndikim negativ ndaj sheumlndetit publik dhe mireumlqenies Ka disa shqeteumlsime se Ligji peumlr Amnisti legjitimon njeuml shkalleuml teuml mosndeumlshkimit peumlr praktika teuml tilla teuml paligjshme pa marreuml parasysh se kush i ka shkaktuar ato

87 Deri neuml maseumln qeuml amnistia ka peumlr qeumlllim trsquoi kontribuojeuml pajtimit ndeumlrmjet

komuniteteve teuml Kosoveumls njeuml amnisti e gjereuml peumlr shkateumlrrimin dhe peumlr djegien e pronave private neuml fakt mund teuml minojeuml keumlteuml objektiv Deri neuml maseumln qeuml amnistia eumlshteuml menduar peumlr teuml konsoliduar sundimin e ligjit dhe peumlr teuml shtrireuml administrimin e autoritetit publik duke garantuar mosndeumlshkim peumlr aktivitete teuml caktuara kriminale njeuml amnisti e gjereuml peumlr aktivitete teuml paligjshme profesionale dhe teuml biznesit praktikisht mund teuml sheumlrbejeuml peumlr teuml minuar rendin juridik teuml Kosoveumls Gjykata konsideron se Ligji peumlr Amnisti ashtu siccedil eumlshteuml shkruar potencialisht mund teuml keteuml ndikim negativ neuml legjitimitetin e rendit publik neuml teumlreuml Kosoveumln Kjo mund teuml deumlmtojeuml objektivin ldquopeumlr teuml krijuar njeuml infrastruktureuml ligjore e cila synon teuml krijojeuml njeuml mjedis teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe teuml ligjitrdquo siccedil peumlrcaktohet neuml Memorandumin shpjegues

88 Gjateuml shqyrtimit teuml keumlrkeseumls rrjedhimisht Gjykata do teuml marreuml parasysh

objektivat e peumlrcaktuara neuml Memorandumin e meumlsipeumlrm shpjegues si dhe kontekstin e soteumlm social dhe politik teuml Kosoveumls

Parimi i amnistiseuml 89 Sa i peumlrket parimit teuml amnistiseuml Gjykata i referohet nenit 65 teuml Kushtetuteumls i

cili neuml paragrafin 15 peumlrcakton kompetencat e Kuvendit teuml Kosoveumls ldquoJep amnisti me ligj peumlrkateumls i cili miratohet me dy teuml tretat (23) e votave teuml teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvenditrdquo

90 Sipas mendimit teuml Gjykateumls pasi as dispozitat kushtetuese e as ndonjeuml dispoziteuml tjeteumlr e Ligjit nuk peumlrmban njeuml udheumlzim teuml meumltutjesheumlm peumlr Gjykateumln sa i peumlrket konceptit teuml amnistiseuml teuml parapareuml me nenin 6515 teuml Kushtetuteumls Gjykata do trsquoi referohet legjislacionit peumlrkateumls neuml vendet fqinje dhe standardeve teuml pranuara ndeumlrkombeumltarisht neuml keumlteuml fusheuml

91 Sa i peumlrket keumlsaj Gjykata konstaton se amnistia mund teuml peumlrkufizohet si

peumlrjashtim i kryesve teuml shkeljeve teuml ligjit nga teuml qenit i ndjekur penalisht

20

92 Megjithateuml ligjet peumlr amnisti duhet teuml dallohen nga format e tjera teuml mosndeumlshkimit peumlr shkak teuml kontekstit politik neuml teuml cilin janeuml aprovuar Motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti janeuml teuml ndryshme por neuml peumlrgjitheumlsi ligjet peumlr amnisti nxirren peumlr shembull gjateuml konfliktit peumlr trsquoi dheumlneuml fund dhuneumls si pjeseuml e njeuml marreumlveshje paqeumlsore neuml meumlnyreuml qeuml teuml promovohet pajtimi mes paleumlve teuml peumlrfshira etj Amnistia mbulon peumlrveccedil individeumlve qeuml janeuml deumlnuar dhe qeuml janeuml duke vuajtur deumlnimin e tyre edhe individeumlt qeuml janeuml duke u hetuar apo qeuml do teuml hetohen Peumlr teuml beumlreuml dallimin duhet teuml shikohen motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti

93 Fusheumlveprimi i njeuml ligji peumlr amnisti ndryshon si peumlr nga ajo se cilat vepra mund

teuml amnistohen ashtu edhe peumlr ateuml se peumlr keuml zbatohet si dhe peumlr periudheumln kohore qeuml peumlrfshin ai Megjithateuml si parim i peumlrgjithsheumlm njeuml amnisti e miratuar nga Kuvendi duhet teuml respektojeuml parime teuml caktuara themelore teuml sundimit teuml ligjit peumlrkateumlsisht ligjshmeumlrineuml (duke peumlrfshireuml transparenceumln) ndalimin e arbitraritetit mosdiskriminimin dhe barazineuml para ligjit

94 Sa i peumlrket fusheumlveprimit teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se peumlr keuml

zbatohet neuml peumlrgjitheumlsi ai mund teuml zbatohet peumlr individeumlt apo peumlr njeuml kolektiv

95 Sa i peumlrket veprave peumlr teuml cilat zbatohet njeuml ligj peumlr amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se cilat vepra penale mund teuml amnistohen dhe cilat nuk mund teuml amnistohen eumlshteuml veumlrejtur se ekziston njeuml listeuml e veprave aktuale penale sipas ligjit ndeumlrkombeumltar si shkeljet e reumlnda teuml teuml drejtave teuml njeriut duke peumlrfshireuml gjenocidin krimet e lufteumls krimet kundeumlr njereumlzimit torturat dhe zhdukjet ku shtetet janeuml teuml detyruara qeuml penalisht teuml ndjekin kryesit Veprat penale teuml natyreumls politike qeuml amnistohen peumlrfshijneuml tradhti kryengritje peumlrmbysje rebelim peumlrdorim i dokumenteve teuml rreme falsifikim propagandeuml antiqeveritare posedim i armeumlve ilegale spiunazh aneumltareumlsi neuml organizata teuml ndaluara politike apo fetare dezertim dhe shpifje Vepra penale teuml natyreumls ekonomike qeuml amnistohen janeuml teuml tilla si trafikim ilegal etj

96 Pavareumlsisht nga fakti se mund teuml amnistohen disa vepra penale eumlshteuml e pranuar

ndeumlrkombeumltarisht qeuml viktimat duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje teuml barabarteuml dhe efektive neuml sistemin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml marrin deumlmshpeumlrblimin adekuat efektiv dhe teuml menjeumlhersheumlm peumlr deumlmin e peumlsuar dhe duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje efektive neuml informacionin relevant peumlrkitazi me mekanizmat e reparacionit peumlr shkelje teuml tilla

97 Sa i peumlrket periudheumls kohore mund teuml thuhet se neuml peumlrgjitheumlsi periudha

kohore duhet teuml pasqyrojeuml objektivat e amnistiseuml neuml fjaleuml

98 Megjithateuml siccedil u peumlrmend meuml lart ekziston njeuml minimum kur nuk mund teuml jepet amnistia peumlr shkelje teuml seuml drejteumls peumlr jeteumln dhe teuml drejteumls seuml liriseuml dhe siguriseuml seuml personit peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr liri nga tortura dhe nga format e tjera teuml keqtrajtimit Neuml keumlteuml drejtim parimi i drejteumlsiseuml keumlrkon qeuml duhet teuml ndreqen shkeljet e teuml drejtave teuml viktimeumls

99 Gjykata veumlren se Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GJEDNJ) hereuml pas

hereuml eumlshteuml prononcuar peumlr ccedileumlshtjen e pandeumlshkueshmeumlriseuml peumlr shkeljet e teuml drejteumls seuml liriseuml nga keqtrajtimi dhe peumlr shkeljet e teuml drejteumls peumlr jeteumln Gjykata

21

rikujton aktgjykimin neuml rastin Eski kundeumlr Turqiseuml (Keumlrkesa 835404 Aktgjykimi i 5 shtatorit 2012) ku neuml lidhje me keqtrajtimin GJENDJ-ja ka gjetur se

ldquo32 Gjykata rikujton se neuml rastet kur njeuml individ beumln njeuml deklarim teuml besuesheumlm se ka peumlrjetuar trajtim neuml kundeumlrshtim me nenin 3 neuml duart e policiseuml apo teuml peumlrfaqeumlsuesve teuml tjereuml teuml shtetit ajo dispoziteuml e lexuar neuml lidhje me detyreumln e peumlrgjithshme teuml shtetit nga neni 1 i Konventeumls peumlr trsquoia lsquosiguruar ccedildokujt brenda juridiksionit teuml tyre teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml [keumlteuml] Konventeumlrsquo keumlrkon neuml meumlnyreuml implicite se duhet teuml keteuml njeuml hetim zyrtar efektiv Njeuml hetim i tilleuml duhet teuml jeteuml neuml gjendje teuml ccedilojeuml deri te identifikimi dhe deumlnimi i atyre qeuml janeuml peumlrgjegjeumls (Shih Labita kundeumlr Italiseuml [GC] nr 2677295 sect 131 ECHR 2000-IV) Sipas praktikeumls seuml vendosur gjyqeumlsore kjo do teuml thoteuml se autoritetet gjyqeumlsore vendeumlse nuk duhet neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml jeneuml teuml peumlrgatitura teuml lejojneuml qeuml vuajtjet e shkaktuara fizike dhe psikologjike teuml kalojneuml pa u deumlnuar Kjo eumlshteuml esenciale peumlr teuml ruajtur besimin dhe mbeumlshtetjen e publikut peumlr sundimin e ligjit dhe peumlr parandalimin e ccedilfareumldo pamje teuml tolerimit apo teuml bashkeumlpunimit nga ana e autoriteteve neuml akte teuml paligjshme (Shih Okkalı kundeumlr Turqiseuml nr 5206799 paragrafi 65 GJEDNJ 2006-XII (ekstrakte) dhe Derman cituar meuml lart paragrafi 27) 33 Pa dyshim se keumlrkesa peumlr shpejteumlsi dhe peumlr ekspeditim teuml arsyesheumlm eumlshteuml implicite neuml keumlteuml kontekst Derisa mund teuml keteuml pengesa apo veumlshtireumlsi qeuml parandalojneuml peumlrparimin neuml hetim neuml njeuml situateuml teuml caktuar njeuml reagim i shpejteuml nga ana e autoriteteve neuml hetimin e pretendimeve peumlr keqtrajtim mund teuml konsiderohet neuml peumlrgjitheumlsi si esencial peumlr ruajtjen e besimit teuml publikut neuml respektimin e sundimit teuml ligjit dhe neuml parandalimin e ccedilfareumldo pamjeje teuml tolerimit teuml akteve teuml paligjshme apo teuml bashkeumlpunimit neuml akte teuml tilla (Shih Batı dhe teuml tjereumlt citimi meuml lart sect 136) 34 Gjykata rikujton se neuml rast se njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit akuzohet peumlr krime qeuml cenojneuml nenin 3 ccedildo procedureuml penale dhe deumlnim pasues nuk duhet teuml jeteuml i parashkruesheumlm dhe amnistimi apo falja nuk duhet teuml jeneuml teuml lejueshme Meuml tej thekson se neuml rastet kur njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit eumlshteuml ngarkuar me vepra penale qeuml peumlrfshijneuml tortureumln apo keqtrajtimin eumlshteuml e njeuml reumlndeumlsie teuml jashteumlzakonshme qeuml ai ose ajo teuml suspendohet nga detyra gjateuml hetimit dhe gjykimit dhe duhet teuml shkarkohet neumlse deumlnohet (Shih mutatis mutandis Abduumllsamet Yaman kundeumlr Turqiseuml nr 3244696 sect 55 2 neumlntor 2004 dhe Serdar Guumlzel kundeumlr Turqiseuml nr 3941406 sect 42 15 mars 2011)rdquo

100 Gjykata po ashtu rikujton aktgjykimin e GJEDNJ-seuml neuml rastin Sangariyeva dhe

teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml (Keumlrkesa nr 183904 Aktgjykim i 1 dhjetorit 2008) ku lidhur me teuml drejteumln e jeteumls dhe me teuml drejteumln peumlr njeuml zgjidhje ka theksuar

ldquo74 Gjykata thekson se neni 2 qeuml garanton teuml drejteumln e jeteumls dhe peumlrcakton rrethanat neuml teuml cilat justifikohet privimi nga jeta radhitet si njeuml nga dispozitat meuml themelore teuml Konventeumls nga e cila nuk lejohet asnjeuml derogim Neuml driteumln e reumlndeumlsiseuml seuml mbrojtjes qeuml jepet me nenin 2 Gjykata duhet ta shqyrtojeuml privimin nga jeta me kujdesin meuml teuml madh duke marreuml parasysh

2

Ligji i kontestuar 2 Parashtruesit kontestojneuml Ligjin Nr 04L-209 peumlr Amnisti cili eumlshteuml miratuar

nga Kuvendi meuml 11 korrik 2013 Objekti i ccedileumlshtjes 3 Parashtruesit keumlrkojneuml shqyrtimin e kushtetutshmeumlriseuml seuml Ligjit peumlr Amnisti

Nr 04L-209 i cili eumlshteuml miratuar nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls (neuml tekstin e meumltejmeuml Kuvendi) me Vendimin nr 04-V-646 teuml 11 korrikut 2013

Baza juridike 4 Neni 1135 i Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls (neuml tekstin e meumltejmeuml

Kushtetuta) neni 42 dhe neni 43 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese teuml Republikeumls seuml Kosoveumls Nr 03L-121 teuml 15 janarit 2009 (neuml tekstin e meumltejmeuml Ligji) dhe rregulli 36 i Rregullores seuml puneumls teuml Gjykateumls Kushtetuese teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (neuml tekstin e meumltejmeuml Rregullorja e puneumls)

Procedura neuml Gjykateuml 5 Meuml 19 korrik 2013 parashtruesit doreumlzuan keumlrkeseuml neuml Gjykateuml

6 Meuml 19 korrik 2013 Kryetari i Gjykateumls me Vendimin Nr GJR KO10813 caktoi

Gjyqtaren Snezhana Botusharova peumlr Gjyqtare raportuese Teuml njeumljteumln dateuml Kryetari i Gjykateumls me Vendimin Nr KSH KO10813 caktoi Kolegjin shqyrtues teuml peumlrbeumlreuml nga gjyqtareumlt Robert Carolan (kryesues) Kadri Kryeziu dhe Arta Rama-Hajrizi (aneumltareuml)

7 Meuml 22 korrik 2013 Gjykata njoftoi Kryetarin e Kuvendit dhe Qeverineuml e

Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr keumlrkeseumln dhe keumlrkoi nga ata teuml doreumlzojneuml komentet e tyre si dhe ccedilfareumldo dokumentesh qeuml ata i konsiderojneuml teuml domosdoshme peumlr sa i peumlrket keumlrkeseumls

8 Meuml 22 korrik 2013 Presidentja e Republikeumls seuml Kosoveumls u informua peumlr keumlrkeseumln e doreumlzuar nga parashtruesit neuml Gjykateuml

9 Meuml 25 korrik 2013 Presidentja e Republikeumls seuml Kosoveumls keumlrkoi nga Gjykata sqarime peumlrkitazi me keumlrkeseumln peumlr Ligjin peumlr Amnisti si dhe peumlr detyrimet e saj kushtetuese pra neumlse ajo mund teuml shpalleuml Ligjin peumlr Amnisti si dhe neumlse do teuml ishte e nevojshme teuml vendosej njeuml maseuml e peumlrkohshme

10 Teuml njeumljteumln diteuml Gjykata iu peumlrgjigj Presidentes seuml Republikeumls seuml Kosoveumls si neuml

vijim

ldquo[hellip] Ju njoftojmeuml se Ligji peumlr Amnisti nuk ka hyreuml dhe nuk mund teuml hyjeuml neuml fuqi peumlrderisa Gjykata Kushtetuese teuml japeuml vendimin e saj peumlrfundimtar

3

Ju beumljmeuml me dije faktin se ccedildo peumlrpjekje peumlr ta publikuar Ligjin peumlr Amnisti dhe peumlr pasojeuml fillimin e zbatimit teuml tij neuml praktikeuml paraqet njeuml akt jokushtetues teuml pavlefsheumlm dhe joekzistent Ligji peumlr Amnisti nuk ka hyreuml neuml fuqi dhe nuk mund teuml hyjeuml neuml fuqi derisa Gjykata nuk ka dheumlneuml vendimin e vet dhe peumlr pasojeuml ligji neuml fjaleuml nuk mund teuml prodhojeuml asnjeuml efekt legal [hellip]rdquo

11 Meuml 29 korrik 2013 Gjykata mori keumlto dokumente teuml doreumlzuara nga Kryetari i Kuvendit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

a Raportin final teuml Komisionit funksional peumlr Legjislacion teuml 11 korrikut

2013 peumlrkitazi me Ligjin peumlr Amnisti

b Transkriptin e mbledhjes plenare teuml mbajtur meuml 11 korrik 2013

c Procesverbalin e mbledhjes plenare teuml mbajtur meuml 11 korrik 2013

d Listeumln e votimit elektronik

e Vendimin e Kuvendit teuml 11 korrikut 2013 peumlr miratimin e Ligjit Nr 04L-209 peumlr Amnisti (Vendimi nr 04-V-646) dhe

f Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209

12 Meuml 1 gusht 2013 parashtruesit doreumlzuan informata shteseuml duke sqaruar disa

pika teuml keumlrkeseumls seuml tyre

13 Meuml 13 gusht 2013 Gjykata e informoi Kuvendin dhe Qeverineuml peumlr doreumlzimin e informacioneve shteseuml nga parashtruesit dhe u keumlrkoi atyre teuml paraqesin komentet e tyre

14 Meuml 19 gusht 2013 Qeveria i ofroi Gjykateumls komentet e saj peumlrkitazi me

informacionet shteseuml teuml parashtrueseve teuml doreumlzuara meuml 1 gusht 2013 15 Meuml 20 gusht 2013 Qeveria doreumlzoi neuml Gjykateuml ldquoKomente lidhur me keumlrkeseumln e

znj Albulena Haxhiu dhe 12 aneumltareumlve teuml Kuvendit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls KO10813 e dateumls 19 korrik 2013rdquo

16 Meuml 21 gusht 2013 parashtruesit u informuan peumlr komentet e Qeveriseuml

17 Kolegji Shqyrtues e shqyrtoi raportin e peumlrgatitur nga Gjyqtarja raportuese

Snezhana Botusharova dhe i paraqiti rekomandimin Gjykateumls neuml peumlrbeumlrje teuml ploteuml

18 Meuml 3 shtator 2013 Gjykata mbajti keumlshillime dhe votoi peumlr rastin

4

Peumlrmbledhje e fakteve 19 Meuml 25 qershor 2013 Qeveria e Republikeumls seuml Kosoveumls vendosi teuml miratojeuml

Projektligjin peumlr Amnisti dhe udheumlzoi Sekretarin e Peumlrgjithsheumlm teuml Zyreumls seuml Kryeministrit qeuml trsquoia paraqeseuml Projektligjin Kuvendit teuml Kosoveumls peumlr shqyrtim dhe peumlr miratim

20 Sipas Memorandumit shpjegues teuml Projektligjit ldquo[Ky] ligj rregullon kushtet dhe procedureumln me teuml cileumln jepet amnisti peumlr personat teuml cileumlt janeuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale personat teuml cileumlt janeuml neumln ndjekje penale peumlr vepra penale apo personat teuml cileumlt mund teuml jeneuml objekt i ndjekjes penale peumlr veprat penale teuml kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit qeuml tani peumlrbeumln Republikeumln e Kosoveumlsrdquo

21 Meuml 11 korrik 2013 neuml pajtim me nenin 651 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml

Kosoveumls dhe neuml pajtim me nenin 58 e me nenin 84 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls me Vendimin nr 04-V-646 miratoi Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209 me 90 vota peumlr me 17 vota kundeumlr dhe me njeuml abstenim dhe ia deumlrgoi ateuml Presidentes seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje

22 Meuml 19 korrik 2013 neuml pajtim me nenin 1135 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe neuml pajtim me nenin 42 e me nenin 43 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese parashtruesit doreumlzuan keumlrkeseuml neuml keumlteuml gjykateuml peumlr shqyrtimin e kushtetutshmeumlriseuml seuml Ligjit peumlr Amnisti teuml miratuar nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls meuml 11 korrik 2013 duke kontestuar peumlrmbajtjen e tij dhe procedureumln peumlr miratimin e tij

Argumentet e paraqitura nga parashtruesit Aspekti peumlrmbajtjesor i keumlrkeseumls 23 Parashtruesit konsiderojneuml se qeumlllimi i Ligjit peumlr Amnisti eumlshteuml amnistia e

personave nga ndjekja penale dhe amnistia e personave qeuml nuk e kaneuml kryer deumlnimin e tyre para 20 qershorit 2013 Sipas tyre Ligji ldquo[hellip] peumlrfshin amnistineuml e personave qeuml kaneuml kryer gjithsej 67 (gjashteumldhjeteshtateuml) vepra penale nga Kodi Penal i Republikeumls seuml Kosoveumls Kodi Penal i Kosoveumls (Rregullorja e UNMIK-ut 200325 dateuml 6 korrik 2003 dhe Rregullores seuml UNMIK-ut nr 200419 mbi ndryshimin e Kodit teuml Peumlrkohsheumlm Penal teuml Kosoveumls Ligjit Penal teuml KSAK G Zyrtare nr 2077 lidhur me Rregulloret e UNMIK-ut nr 199924 dhe 200059 peumlr ligjin neuml fuqi neuml Kosoveuml dhe teuml gjitha veprat penale teuml parapara me Kodin Penal teuml RSFJ-seumlrdquo Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve Ligji peumlr Amnisti nuk ka parapareuml njeuml dateuml teuml fillimit por veteumlm ka parapareuml dateumln e limitimit kohor teuml amnistimit teuml veprave teuml kryera para asaj date

24 Parashtruesit theksojneuml se neuml doktrineumln juridiko-penale arsyeja kryesore e sanksionimit teuml veprave penale eumlshteuml fokusi neuml mbrojtjen e integritetit shoqeumlror dhe personal nga veprimet e deumlmshme qeuml mund trsquoi cenojneuml vlerat e caktuara dhe pikeumlrisht keumltu edhe qeumlndron baza kryesore e parimit teuml ligjshmeumlriseuml neuml degeumln penale teuml ccedildo sistemi juridik

5

25 Duke marreuml parasysh se Ligji peumlr Amnisti peumlrmban dispozita me teuml cilat

personat qeuml kaneuml kryer vepra penale qeuml i kaneuml shkaktuar pasoja paleumls seuml deumlmtuar neuml procedurat penale janeuml teuml liruar nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit parashtruesit konstatojneuml se amnistia e personave teuml tilleuml shkel teuml drejteumln e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet efektive juridike qeuml lidhen me ushtrimin e teuml drejteumls seuml tyre peumlr ndjekje penale dhe teuml kompensimit individual

26 Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve krahas vepreumls penale kundeumlr shtetit apo

kundeumlr rendit kushtetues dhe veprave qeuml ndeumlrlidhen me shkeljen e obligimeve fiskale dhe doganore neni 3 [Kushtet peumlr dheumlnien e amnistiseuml nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit] i Ligjit peumlrfshin veprat penale nga teuml cilat kaneuml mundur teuml shkaktohen ose me teuml cilat eumlshteuml tentuar teuml shkaktohen pasoja teuml deumlmshme peumlr cilindo qytetar teuml Republikeumls seuml Kosoveumls apo peumlr shtetas teuml huaj

27 Meuml pas parashtruesit numeumlrojneuml veprat penale sipas nenit 31 teuml Ligjit teuml cilat

kaneuml deumlmtuar ose qeuml mund teuml keneuml deumlmtuar interesat e individeumlve

ldquo[hellip] 11 Veprat penale sipas Kodit Penal teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (Gazeta Zyrtare e Republikeumls seuml Kosoveumls nr 1913 2012) dhe ateuml 1110 Asgjeumlsimi apo deumlmtimi i pasuriseuml (neni 333 paragrafi 1) 1111 Zjarrveumlnia (neni 334 paragrafi 1) 1112 Mbajtja neuml proneumlsi kontrolli ose posedimi i paautorizuar i

armeumlve (neni 374) 1113 Moslajmeumlrimi i veprave penale apo kryesve teuml veprave (neni

386 veteumlm ndeumlrlidhur me moslajmeumlrimin e veprave penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml nen)

1114 Dheumlnia e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml veprave penale (neni

388 veteumlm ndeumlrlidhur me dheumlnien e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml veprave penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml nen)

11151 Kanosja e kandidatit (neni 211) 11152 Parandalimi i ushtrimit teuml seuml drejteumls peumlr teuml votuar (neni 212) 11153 Keqpeumlrdorimi i autorizimeve ekonomike (neni 290

neumlnparagrafeumlt 11 12 13 dhe 14 teuml paragrafit 1) 11159 Rrezikimi i trafikut publik me veprime apo me mjete teuml

rrezikshme (neni 380 paragrafeumlt 1 2 dhe 5)

6

111510 Falsifikimi i dokumenteve (neni 398) 111511 Rastet e posaccedilme teuml falsifikimit teuml dokumenteve (neni 399

neumlnparagrafeumlt 11 dhe 14 teuml paragrafit 1) 111512 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyrave zyrtare (neni

409 paragrafeumlt 1 2 dhe 3) 111513 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes seuml detyreumls zyrtare

(neni 410 paragrafi 1) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje dhe

1116 Pjeseumlmarrja neuml turmeuml qeuml kryen vepeumlr penale dhe huliganizeumlm

(neni 412) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

12 Veprat penale sipas Kodit Penal teuml Kosoveumls (Rregullores seuml UNMIK-ut 200325 dateuml 6 korrik 2003 Gazeta Zyrtare e Kosoveumls nr 200325) dhe Rregullores seuml UNMIK-ut nr 200419 mbi ndryshimin e Kodit teuml Peumlrkohsheumlm Penal teuml Kosoveumls 125 Deumlmtimi i pasuriseuml seuml luajtshme (neni 260) 127 Moslajmeumlrimi i veprave penale apo moslajmeumlrimi i kryesit teuml

tyre (neni 303 veteumlm ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

128 Dheumlnia e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni

305 veteumlm ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1296 Rrezikimi i trafikut publik me veprime apo me mjete teuml

rrezikshme (neni 299 paragrafeumlt 1 dhe 2) 1297 Falsifikimi i dokumenteve zyrtare (neni 348) 1298 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyrave zyrtare (neni

316) 1299 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes seuml detyreumls zyrtare

(neni 317) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

1210 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepeumlr penale (neni 320) peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

13 Veprat penale teuml Ligjit Penal teuml KSAK G Zyrtare nr 2077 lidhur me Rregulloret e UNMIK-ut nr 199924 dhe 200059 peumlr ligjin neuml fuqi neuml Kosoveuml neuml vijim

7

131 Deumlmtimi i sendit teuml huaj (neni 145) 133 Moslajmeumlrimi i vepreumls penale dhe kryesit (neni 173 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

134 Ndihma kryesit pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni 174 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1355 Rrezikimi i trafikut publik me veprime ose me mjete teuml

rrezikshme (neni 167) 1356 Falsifikimi i dokumentit (neni 203) 1357 Falsifikimi i dokumentit zyrtar (neni 184) 1358 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyreumls zyrtare (neni

183) 1359 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes se detyreumls zyrtare

(neni 184 paragrafeumlt 1 2 dhe 4) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

136 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepra penale (neni 200 peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje)

[hellip]rdquo

28 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se ccedileumlshtja kryesore e keumlrkeseumls eumlshteuml shkelja e teuml

drejteumls subjektive peumlr mjet juridik teuml paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml iniciuar procedura penale kundeumlr kryesit teuml vepreumls penale ose vepreumls penale neuml tentativeuml peumlr teuml cileumln eumlshteuml dheumlneuml amnistia sipas nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti Sipas pikeumlpamjes seuml tyre rrjedhimisht cenohet e drejta peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet juridike siccedil garantohet me nenin 32 [E Drejta peumlr Mjete Juridike] teuml Kushtetuteumls

29 Peumlr meuml tepeumlr sipas teuml drejteumls penale pala e deumlmtuar ka teuml drejteuml teuml doreumlzojeuml keumlrkeseuml peumlr ndjekje derisa sipas legjislacionit teuml meumlparsheumlm ndash Kodi i Peumlrkohsheumlm i Procedureumls Penale ndash ka ekzistuar institucioni i paditeumlsit privat dhe i paditeumlsit subsidiar neuml procedurat penale Bazuar neuml keumlteuml parashtruesit pohojneuml se neni 6 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale Nr 04L-123 peumlrcakton teuml drejteumln e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml te Prokurori i Shtetit peumlr teuml iniciuar procedureuml penale Neni 79 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale megjithateuml ia kufizon Prokurorit teuml drejteumln peumlr teuml vepruar ashtu vareumlsisht prej keumlrkeseumls peumlr ndjekje nga pala e deumlmtuar

30 Parashtruesit pohojneuml se keumlrkesa peumlr ndjekje penale eumlshteuml njeuml mjet i

reumlndeumlsisheumlm juridik qeumlllimi i seuml cileumls eumlshteuml trsquoi mundeumlsojeuml paleumls seuml deumlmtuar teuml

8

mbrojeuml interesat e veta individuale nga aspekti penal si dhe nga aspekti civil kur beumlhet fjaleuml peumlr keumlrkesat proneumlsore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me deumlme materiale apo me deumlme morale teuml shkaktuara nga vepra penale Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve e drejta peumlr keumlrkeseuml peumlr ndjekje eumlshteuml pa dyshim e mbrojtur me nenin 31 [E Drejta peumlr Gjykim teuml Drejteuml] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls ku paragrafi 1 i garanton secilit ldquombrojtje teuml barabarteuml teuml teuml drejtave neuml procedureuml para gjykatave organeve teuml tjera shteteumlrore dhe barteumlsve teuml kompetencave publikerdquo

31 Dheumlnia e amnistiseuml personave qeuml kaneuml kryer ose qeuml dyshohet se kaneuml kryer njeuml

nga veprat penale teuml specifikuara neuml keumlteuml keumlrkeseuml ia beumln teuml pamundur paleumls seuml deumlmtuar teuml shfryteumlzojeuml mjetet juridike neumlpeumlrmjet teuml teuml cilave aiajo mund teuml mbrojeuml interesat e veta juridike sa i peumlrket deumlmit teuml mundsheumlm teuml shkaktuar nga vepra penale Parashtruesit pra pohojneuml se garantimi i mbrojtjes seuml barabarteuml teuml teuml drejtave siccedil parashihet me nenin 311 teuml Kushtetuteumls eumlshteuml i pamundur pasi shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetin juridik

32 Ata meuml tej i referohen nenit 312 teuml Kushtetuteumls qeuml thoteuml ldquoCcedildokush geumlzon teuml

drejteumln peumlr shqyrtim publik teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm lidhur me vendimet peumlr teuml drejtat dhe obligimet ose peumlr cileumlndo akuzeuml penale qeuml ngrihet kundeumlr sajtij brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo Sipas mendimit teuml tyre neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti beumln teuml pamundur garantimin kushtetues teuml seuml drejteumls peumlr proces gjyqeumlsor nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligj Prandaj duke i dheumlneuml amnisti personave teuml dyshuar ose teuml deumlnuar peumlr vepra penale qeuml peumlrmenden neuml nenin 3 teuml Ligjit dhe teuml specifikuara neuml keteuml keumlrkeseuml shkelet neni 312 pasi beumlhet i pamundur zhvillimi i procedureumls penale kundeumlr personave teuml tilleuml

33 Sa i peumlrket nenit 32 teuml Kushtetuteumls qeuml parasheh ldquoSecili person ka teuml drejteuml teuml

peumlrdoreuml mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore dhe administrative teuml cilat cenojneuml teuml drejtat ose interesat e sajtij neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo parashtruesit pohojneuml qeuml neni 81 i Ligjit peumlr Amnisti peumlrcakton se neuml ccedildo rast ku janeuml ngritur kalleumlzimet penale eumlshteuml iniciuar njeuml hetim ose eumlshteuml ngritur njeuml aktakuzeuml prokurori kompetent do teuml ndeumlrpreseuml teuml gjitha keumlto procedura neuml peumlrputhshmeumlri me keumlteuml ligj me ccedilrsquorast u jep amnisti personave neuml fjaleuml

34 Sipas mendimit teuml tyre duke ia njohur keumlteuml autorizim prokurorit [peumlr teuml vepruar

ashtu] shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr shfryteumlzimin e mjeteve juridike kundeumlr vendimit peumlr ndeumlrprerjen e procedurave penale neuml kundeumlrshtim me nenin 311 dhe me nenin 32 teuml Kushtetuteumls teuml cilat nene njohin teuml drejteumln e pacenueshme teuml paleumlve peumlr teuml peumlrdorur mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore qeuml shkelin teuml drejtat dhe interesat e tyre neuml meumlnyreumln e parapareuml me ligj

35 Parashtruesit meuml tej pohojneuml se peumlrpos nenit 31 dhe nenit 32 teuml Kushtetuteumls

miratimi i Ligjit do teuml sjell gjithashtu edhe shkeljen e nenit 24 [Barazia para Ligjit] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls Pengesa qeuml pala e deumlmtuar teuml ushtrojeuml teuml drejteumln peumlr teuml mbrojtur interesin e vet juridik si dhe peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml peumlr ndjekje penale duke peumlrfshireuml keumlrkesat proneumlsore peumlrbeumln pabarazi peumlr teuml gjitha paleumlt e deumlmtuara qeuml kaneuml peumlsuar deumlme nga kryerja e veprave penale teuml peumlrcaktuara me nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti

9

36 Parashtruesit konsiderojneuml se peumlrfshirja e veprave penale neuml nenin 3 teuml Ligjit

shkel dispozitat e nenit 13 dhe teuml nenit 14 neuml lidhje me nenin 6 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe neuml veccedilanti citohet neni 13 ldquoCcedildokush teuml cilit i janeuml shkelur teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml ka teuml drejteumln e njeuml zgjidhjeje efektive para njeuml organi kombeumltar pavareumlsisht se shkelja eumlshteuml kryer nga persona qeuml veprojneuml neuml peumlrmbushje teuml funksioneve teuml tyre zyrtarerdquo Sipas pikeumlpamjes seuml tyre ccedildo e drejteuml e garantuar me Konventeuml duke peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm sipas nenit 6 neumlnkupton teuml drejteumln peumlr mjet efektiv para njeuml autoriteti shteteumlror

37 Ata pohojneuml se peumlrveccedil nenit 6 teuml KEDNJ-seuml gjithashtu eumlshteuml shkelur neni 1 i

Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml kur merret parasysh se deumlmtimi i proneumls dhe e drejta absolute e titullarit peumlr teuml mbrojtur proneumln me mjete ligjore eumlshteuml neuml rrezik Neuml aneumln tjeteumlr ata konsiderojneuml se neni 6 1 i KEDNJ-seuml i garanton ccedildokujt teuml drejteumln peumlr gjykim teuml drejteuml dhe publik brenda afatit teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme qeuml do teuml vendoseuml peumlr natyreumln e ccedileumlshtjes qofteuml ajo e natyreumls penale apo civile Sipas pikeumlpamjes seuml tyre neni 3 dhe neni 81 e 82 teuml Ligjit peumlr Amnisti kaneuml shkelur teuml drejtat e paleumlve qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga veprat penale teuml peumlrfshira neuml nenin 3 teuml Ligjit duke ua mohuar teuml drejteumln qeuml ccedileumlshtja e tyre teuml shqyrtohet nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme

38 Parashtruesit meuml tej pretendojneuml shkeljen e nenit 14 teuml KEDNJ-seuml i cili thoteuml

ldquoGeumlzimi i teuml drejtave dhe i lirive teuml peumlrcaktuara neuml keumlteuml konventeuml duhet teuml sigurohet pa asnjeuml dallim teuml bazuar neuml shkaqe teuml tilla si gjinia raca ngjyra gjuha feja mendimet politike ose ccedildo mendim tjeteumlr origjina kombeumltare ose shoqeumlrore peumlrkateumlsia neuml njeuml minoritet kombeumltar pasuria lindja ose ccedildo status tjeteumlrrdquo Sipas mendimit teuml tyre realizimi i teuml drejtave teuml parapara sipas keumlsaj konvente e cila peumlrfshin nenin 6 dhe nenin 13 duhet teuml sigurohet pa ndonjeuml dallim mbi bazeuml teuml statusit shoqeumlror

39 Ata gjithashtu konsiderojneuml se shkelja e teuml drejteumls seuml paleumls seuml deumlmtuar neuml njeuml gjykateuml ku do teuml shqyrtohej rasti i saj peumlrbeumln njeuml rrethaneuml diskriminuese neuml raport me paleumlt e tjera teuml deumlmtuara qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga vepra e tjera penale qeuml nuk janeuml peumlrfshireuml neuml nenin 3 teuml Ligjit

40 Parashtruesit meuml tej i referohen disa aktgjykimeve teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml

Drejtat e Njeriut qeuml kaneuml teuml beumljneuml me kuptimin e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Neuml rastin Iatridis kundeumlr Greqiseuml disa parime themelore sa i peumlrket keumlsaj teuml drejte janeuml peumlrfshireuml si neuml vijim ldquoGjykata veumlren se keumlrkesa lidhur me nenin 13 ka rrjedhojeuml dhe themeleumlsi teuml ngjashme juridike me nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml peumlrkitazi me pacenueshmeumlrineuml dhe pashtershmeumlrineuml e mjeteve juridike Veteumlm se ekziston njeuml dallim peumlr nga natyra e nenit 13 dhe nenit 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml i pari (neni 13) jep garanci procedurale qeuml peumlrfshin por nuk kufizohet veteumlm tek mjeti juridik ndeumlrsa neuml nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml eumlshteuml peumlrfshireuml detyrimi gjitheumlpeumlrfshireumls peumlr sa i peumlrket liriseuml dhe seuml drejteumls seuml proneumlsiseumlrdquo

41 Parashtruesit meuml tej i referohen rastit Buyukday kundeumlr Turqiseuml ku GJEDNJ

konstatoi ldquoKeumlrkesa teuml cileumln e peumlrmban neni 13 duhet teuml jeteuml e jeteumlsueshme dhe

10

e zbatueshme si neuml praktikeuml ashtu edhe neuml sanksionim ligjor sidomos kur geumlzimi i seuml drejteumls varet nga veprimet apo nga mosveprimet e organeve shteteumlrore teuml shtetit peumlrgjegjeumlsrdquo

42 Peumlrfundimisht parashtruesit peumlrmendin rastin Leander kundeumlr Suediseuml ku

GJEDNJ-ja njeumllloj ka peumlrcaktuar disa parime peumlr interpretimin e teuml drejteumls seuml peumlrkufizuar neuml nenin 13 teuml KEDNJ-seuml dhe theksohet neuml veccedilanti parimi ldquoSecilit person i cili tregon se i eumlshteuml cenuar ndonjeuml e drejteuml nga kjo konventeuml duhet trsquoi njihet e drejta neuml mjet efektiv juridik peumlr trsquoi mbrojtur teuml drejtat e tij subjektive qeuml burojneuml nga kjo konventeumlrdquo

43 Ata konsiderojneuml se keumltu GJEDNJ-ja shkon meuml tej sa i peumlrket njohjes seuml teuml

drejteumls peumlr mjet efektiv juridik kur thekson se autoritetet shteteumlrore teuml peumlrmendura neuml nenin 13 teuml Konventeumls nuk eumlshteuml e theumlneuml teuml jeneuml organet e drejteumlsiseuml por peumlrkufizimi i keumltyre organeve ka karakter teuml gjereuml institucional

44 Peumlrfundimisht parashtruesit pretendojneuml se dispozitat e meumlsipeumlrme teuml nenit 3

teuml Ligjit peumlr Amnisti shkelin nenin 31 dhe 32 nenin 32 teuml Kushtetuteumls seuml Kosoveumls si dhe nenet 6 13 dhe 14 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

45 Neuml sqarimet e tyre shteseuml teuml doreumlzuara meuml 1 gusht 2013 parashtruesit e

keumlrkeseumls ndeumlr teuml tjera pohojneuml

ldquohellip Neuml dispoziteumln e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti eumlshteuml theksuar se lsquoMe dheumlnien e amnistiseuml nuk preken teuml drejtat e personave teuml treteuml teuml cilat bazohen neuml deumlnimin apo aktgjykiminrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml siguruar mundeumlsia qeuml personat e treteuml teuml realizojneuml teuml drejtat neuml procedura teuml tjera qeuml do teuml mund teuml ndeumlrlidhej ekzistimi i njeuml raporti teuml detyrimit apo ndonjeuml raport tjeteumlr juridik i cili varet nga vendimi gjyqeumlsor i nxjerreuml neuml procedureumln penale si peumlr shembull keumlrkesa pasurore juridike Por peumlr keumlteuml duhet teuml kemi parasysh se kjo dispoziteuml ka teuml beumljeuml me kategorineuml e personave ndaj teuml cileumlve eumlshteuml zhvilluar procedura dhe peumlr ccedileumlshtjen penale eumlshteuml vendosur me vendim meritor Pra duke pasur parasysh se me dispozitat e nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti personat qeuml kaneuml kryer veprat penale teuml peumlrcaktuara me keumlteuml nen amnistohen nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit me ccedilrsquorast dispozita e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml mund teuml zbatohej veteumlm peumlr kategorineuml e personave qeuml lirohen nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit Kjo sepse teuml drejtat e personave teuml treteuml varen nga vendimi i nxjerreuml gjyqeumlsor Teuml kundeumlrteumln personat teuml cileumlt kaneuml interesin juridik peumlr ta realizuar ateuml neuml procesin gjyqeumlsor nuk e kaneuml teuml mundur teuml realizojneuml ateuml ndaj personave teuml cileumlt lirohen nga ndjekja penale ngase nga veteuml fakti se ata lirohen nga ndjekja penale procedura ndaj personave teuml keumlsaj kategorie (qofteuml neuml fazeumln e nismeumls me kalleumlzim penal apo neuml ateuml teuml procedureumls parapenale-hetimore

11

ose neuml fazeumln pas ngritjes seuml aktakuzeumls) pushon neuml teumlreumlsi siccedil eumlshteuml theksuar neuml nenin 8 par 1 dhe 2 teuml Ligjit peumlr Amnisti Me keumlteuml rast duhet teuml veumlmeuml neuml theks se Ligji peumlr Procedureumln Kontestimore neuml nenin 14 thekson lsquoNeuml procedureumln kontestimore gjykata neuml pikeumlpamje teuml ekzistimit teuml vepreumls penale dhe teuml peumlrgjegjeumlsiseuml penale teuml kryesit eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin e formeumls seuml prereuml teuml gjykateumls penale me teuml cilin i pandehuri eumlshteuml shpallur fajtorrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml e qarteuml se pala e treteuml peumlr ta realizuar peumlr shembull keumlrkeseumln pasurore-juridike neuml procedureumln kontestimore keumlrkeseumln e tilleuml do trsquoia parashtrojeuml gjykateumls kompetente e cila neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin me teuml cilin konstatohet dhe veumlrtetohet fajeumlsia qeuml eumlshteuml bazeuml juridike peumlr evidencimin e shkaktimit teuml deumlmit qofteuml material apo moral Pra gjykata neuml procedureuml kontestimore sipas keumlrkeseumls pasurore-juridike do teuml vlereumlsojeuml veteumlm larteumlsineuml e deumlmit teuml shkaktuar nga kryerja e vepreumls penale dhe e njeumljta nuk do teuml veumlrtetojeuml fajeumlsineuml e kryesit ngase keumlteuml do ta veumlrtetojeuml gjykata neuml procedureuml penale Nga peumlrmbajtja e keumlsaj dispozite eumlshteuml e qarteuml se gjykata neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e varur neuml vendosje nga shpallja e personit neuml cileumlsineuml e teuml pandehurit si fajtor Pra gjykata neuml ccedildo rast do teuml vendoseuml veteumlm pasi i pandehuri teuml shpallet fajtor sipas aktgjykimit teuml gjykateumls e cila ka vendosur neuml procedureuml penale helliprdquo

Sa i peumlrket aspektit procedural teuml keumlrkeseumls 46 Parashtruesit pohojneuml se edhe pse Projektligji i pareuml peumlr Amnisti nuk ishte

votuar neuml seanceumln e 4 korrikut 2013 Qeveria e Kosoveumls ka teumlrhequr tekstin dhe diteumln e neseumlrme ia ka prezantuar Kuvendit njeuml Projektligj teuml reviduar Ky tekst i reviduar eumlshteuml shqyrtuar nga Komisioni Legjislativ meuml 8 korrik 2013 Pra peumlrseumlri eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit teuml Kosoveumls neuml teuml cilin keumlrkohet qeuml seuml paku kateumlr diteuml pune para mbledhjes seuml thirrur teuml sigurohet i gjitheuml materiali peumlr shqyrtim Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve duke pasur parasysh se projektligjet janeuml objekt kryesor i shqyrtimit neuml mbledhjet e Kuvendit eumlshteuml e pakuptimteuml dhe neuml kundeumlrshtim me dispozitat e nenit 654 teuml Rregullores teuml thirret mbledhja pa u peumlrmbushur kushtet e peumlrcaktuara me keumlteuml dispoziteuml dhe qeuml rendi i diteumls teuml futet neuml kundeumlrshtim me afatet kohore teuml parapara me keumlteuml dispoziteuml

47 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se neuml seanceumln plenare teuml 11 korrikut 2013 qeuml do teuml thoteuml se pa kaluar ende periudha minimale prej dy javeumlsh pune Kryesia e Kuvendit neuml mbledhjen e 8 korrikut 2013 vendosi teuml procedojeuml keumlteuml projektligj duke mos marreuml parasysh shqyrtimin e beumlreuml nga Komisioni raportues Meuml 11 korrik 2013 Kuvendi duke votuar peumlr keumlrkeseumln e grupit parlamentar teuml PDK-seuml peumlr shmangie nga procedurat ka proceduar Projektligjin peumlr Amnisti neuml dy lexime brenda teuml njeumljteumls seanceuml leximi i pareuml ndash paradite dhe i dyti ndash pasdite Pas votimit neuml lexim teuml pareuml Kuvendi ka ngarkuar Komisionin peumlr Legjislacion qeuml teuml shqyrtojeuml Projektligjin peumlr lexim teuml dyteuml

12

48 Sa i peumlrket keumlsaj parashtruesit i referohen nenit 573 teuml Rregullores seuml puneumls

ku thuhet ldquoAmendamente neuml projektligj mund teuml parashtrojeuml deputeti grupi parlamentar komisioni parlamentar dhe Qeveria neuml afat prej dy javeumlsh pune nga miratimi neuml parim Amendamentet i adresohen komisionit funksional-raportuesrdquo Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve eumlshteuml shkelur e drejta e deputeteumlve peumlr teuml deumlrguar amendamente neuml afatin kohor teuml parapareuml me Rregullore

49 Ata meuml tutje theksojneuml se nuk do teuml duhej teuml beumlhej shmangie nga veprimet

cileumlsore por do teuml duhej gjithhereuml teuml kuptohej si shmangie nga procedurat formale qeuml nuk kaneuml ndikim neuml cileumlsineuml e vendimit peumlr teuml cilin zhvillohet procedura e tilleuml Sipas pikeumlpamjes seuml tyre duke mos e paraqitur Projektligjin neuml keumlto komisione teuml peumlrhershme eumlshteuml shkelur neni 573 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

50 Parashtruesit peumlrfundimisht theksojneuml se Komisioni peumlr Legjislacion gjateuml

shqyrtimit teuml keumltij ligji veccedilaneumlrisht gjateuml shqyrtimit teuml Projektligjit neuml asnjeuml moment nuk e ka shqyrtuar kushtetutshmeumlrineuml dhe ligjshmeumlrineuml e Projektligjit tashmeuml ligj i ratifikuar Neuml keumlteuml drejtim ata i referohen pikeumls 3 teuml Shtojceumls 2 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit e cila sakteumlson fusheumlveprimin e komisioneve parlamentare qeuml konkretisht analizojneuml dhe vlereumlsojneuml peumlrshtatshmeumlrineuml e akteve teuml cilat i miraton Kuvendi i Kosoveumls me Kushtetuteumln dhe qeuml shqyrtojneuml ligjshmeumlrineuml dhe kushtetutshmeumlrineuml e projektligjeve

51 Ata peumlrfundojneuml se po ashtu siccedil mund teuml shihet qarteuml edhe neuml transkriptin e

Komisionit peumlr Legjislacion keumlto peumlrgjegjeumlsi nuk janeuml peumlrmbushur neuml procedureumln e shqyrtimit para leximit teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnisti Prandaj Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 654 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Peumlr meuml tepeumlr peumlr shkak teuml shkeljes seuml teuml drejteumls peumlr deumlrgimin e amendamenteve brenda afatit kohor teuml parapareuml me Rregullore Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 573 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Argumentet e paraqitura nga Qeveria

52 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit neuml Gjykateuml

meuml 1 gusht 2013 sipas Qeveriseuml Gjykata duhet ldquoteuml shpalleuml teuml papranuesheumlm kundeumlrshtimin shteseuml teuml paraqitur nga njeuml aneumltar i veteumlm i Parlamentit teuml Kosoveumls meuml 13 gusht 2013 peumlr shkak teuml mungeseumls seuml bazeumls ligjore apo proceduralerdquo

53 Qeveria konsideron se ekziston ldquo[] e drejta e paleumlve neuml procedureuml sipas nenit

224 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese peumlr teuml siguruar fakte shteseuml peumlr Gjykateumln por qeuml i neumlnshtrohet tri kushteve kumulative dhe teuml domosdoshme seuml pari qeuml referimi teuml jeteuml i paqarteuml ose i paploteuml seuml dyti qeuml veteuml gjykata neumlpeumlrmjet Gjyqtarit raportues keumlrkon informacion teuml tilleuml nga pala dhe seuml treti qeuml informacioni i keumlrkuar do teuml jeteuml veteumlm neuml natyreumln e lsquofakteve teuml tjera qeuml janeuml teuml nevojshme peumlr teuml vlereumlsuar pranueshmeumlrineuml ose baza peumlr padirsquorsquorsquo Sa i peumlrket keumlsaj Qeveria pohon se paraqitja e parashtruesve nuk mbulohet me keumlteuml dispoziteuml por duhet teuml konsiderohet si ldquo[] njeuml kundeumlrshtim i rishteseuml i

13

paraqitur nga ajo personalishtrdquo [] peumlr shkak se ldquo[] keumlrkesa origjinale nuk flet fare peumlr kushtetutshmeumlrineuml e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnistirdquo

54 Peumlrveccedil keumlsaj keumlndveumlshtrimi i Qeveriseuml eumlshteuml se ldquo[] letra e znj Haxhiu eumlshteuml

thjeshteuml njeuml shkreseuml e saj personale dhe si e tilleuml nuk mund teuml konsiderohet si pjeseuml e keumlrkeseumls seuml neumlnshkruar nga 13 aneumltareuml teuml Parlamentit Neumlse aneumltareumlt e Parlamentit kishin pasur peumlr qeumlllim qeuml me sukses teuml kundeumlrshtonin edhe nenin 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti ashtu siccedil kaneuml kundeumlrshtuar nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti ateumlhereuml kjo do teuml ishte pjeseuml e keumlrkeseumls seuml tyre origjinalerdquo

55 Meuml 20 gusht 2013 Qeveria i ofroi Gjykateumls komentet peumlrkitazi me Rastin Nr

KO10813 duke pretenduar se

a ldquoLigji i Kosoveumls peumlr Amnisti eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin ndeumlrkombeumltar dhe me Kushtetuteumln e Kosoveumls

b Ligji peumlr Amnisti nuk shkel teuml drejtat themelore teuml garantuara me Kushtetuteuml

c Ccedildo kufizim i pretenduar i teuml drejtave neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumls eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls

d Procedura peumlr miratimin e Ligjit peumlr Amnisti ishte neuml pajtueshmeumlri me Rregulloren e brendshme teuml Kuvendit teuml Kosoveumlsrdquo

56 Qeveria thekson se ldquoamnistiteuml janeuml njeuml instrument ligjor i pranuar dhe i njohur

neuml teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare []rdquo i cili ldquo[] ka qeneuml peumlrdorur neuml vende teuml tjera dhe eumlshteuml vlereumlsuar nga gjykatat ndeumlrkombeumltarerdquo Neuml keumlteuml drejtim ldquoQeveria e Kosoveumls ka qeneuml dhe ende eumlshteuml neuml njeuml situateuml jo teuml ndryshme nga vendet e tjera neuml transicion Pas njeuml lufte guerile dhe teuml ashpeumlr vendi ka peumlsuar njeuml ndarje de facto teuml njeuml pjese teuml territorit teuml saj e cila ka mbajtur marreumldheumlniet e saj tmerreumlsisht armiqeumlsore me shtetin fqinj Peumlrpjekja e fundit peumlr normalizimin e marreumldheumlnieve ndeumlrmjet Kosoveumls dhe Serbiseuml eumlshteuml iniciuar nga veteuml Organizata e Kombeve teuml Bashkuara (OKB) Meuml 8 shtator teuml vitit 2010 Asambleja e Peumlrgjithshme e OKB-seuml miratoi njeuml rezoluteuml teuml ashtuquajtur lsquoMireumlpritja e gatishmeumlriseuml seuml Bashkimit Evropian peumlr teuml lehteumlsuar procesin e dialogut ndeumlrmjet paleumlve ku procesi i dialogut neuml vetvete do teuml jeteuml njeuml faktor peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon dhe se dialogu do teuml promovojeuml bashkeumlpunim teuml arrijeuml peumlrparim neuml rrugeumln drejt Bashkimit Evropian dhe do teuml peumlrmireumlsojeuml jeteumln e njereumlzversquo [UNGA Rezoluta A64L65Rev 1 fq 2] Neuml keumlteuml meumlnyreuml edhe Asambleja e Peumlrgjithshme e Kombeve teuml Bashkuara e sheh procesin e dialogut si teuml domosdosheumlm peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon Ligji peumlr Amnisti eumlshteuml pa dyshim njeuml pjeseuml integrale e atij procesirdquo

57 Peumlr meuml tepeumlr Qeveria konsideron se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti i Kosoveumls eumlshteuml njeuml

amnisti e hartuar me kujdes e cila nuk beumln neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml peumlrfshijeuml krime teuml reumlnda teuml dhunshme kundeumlr ligjit dhe praktikeumls ndeumlrkombeumltarerdquo

58 Sipas Qeveriseuml ldquopeumlrveccedil teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare teuml peumlrmendur meuml lart

praktika gjyqeumlsore e Gjykateumls Evropiane teuml teuml Drejtave teuml Njeriut (GJEDNJ) trajton peumlrputhshmeumlrineuml e ligjeve peumlr amnisti GJEDNJ praktika gjyqeumlsore e seuml cileumls eumlshteuml e detyrueshme peumlr keumlteuml Gjykateuml teuml Nderuar deri meuml tani nuk ka vlereumlsuar qeuml ndonjeuml nga ligjet peumlr amnisti teuml jeteuml neuml kundeumlrshtim me KEDNJ-neuml Megjithateuml GJEDNJ-ja ka gjykuar shumeuml raste neuml teuml cilat ligjet peumlr

14

amnisti janeuml konsideruar si ligjore dhe neuml peumlrputhje me teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare [Shih Dujardin kundeumlr Franceumls Tarbuk kundeumlr Kroaciseuml Margus kundeumlr Kroaciseuml]rdquo

59 Sa i peumlrket asaj neumlse Ligji peumlr Amnisti pakeumlson teuml drejtat dhe liriteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquopala parashtruese neuml meumlnyreuml eksplicite ka theksuar dhe ka bazuar gjitheuml argumentin e keumlrkeseumls mbi pretendimin e tyre se veteuml ekzistenca e amnistiseuml zvogeumllon teuml drejtat sipas Kapitullit II teuml Kushtetuteumls soneuml Neuml paragrafin e dyteuml pala parashtruese pretendon se lsquoduke pasur parasysh se Ligji peumlr Amnisti [] peumlrmban dispozita me teuml cilat lirohen nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit edhe personat teuml cileumlt kaneuml kryer vepra penale nga teuml cilat shkaktohet pasoja e deumlmtimit teuml personave qeuml neuml aspektin procedural mund teuml paraqiten neuml procedureuml penale si paleuml teuml deumlmtuara konsiderohet se lirimi i personave nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e deumlnimit cenon teuml drejteumln e disponueshme peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet e efektshme juridike lidhur me realizimin e seuml drejteumls peumlr ndjekje penale dhe realizimit teuml keumlrkeseumls subjektive neuml cileumlsineuml e paleumls seuml deumlmtuarrsquo Prandaj bazuar neuml keumlteuml eumlshteuml meuml se e qarteuml se argumenti i paleumls parashtruese keumlrkon strehim dhe bazeuml ligjore mbi diccedilka qeuml Gjykata Kushtetuese tashmeuml ka vendosur peumlr teuml kundeumlrteumln Kjo gjykateuml ka vendosur qeuml amnistia si njeuml institut duke peumlrfshireuml ateuml qeuml do teuml duhej eumlshteuml me teuml veumlrteteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Kushtetuteumln toneumlrdquo

60 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel ndonjeuml teuml drejteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls dhe sipas nenit 6 e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Qeveria shpreh pikeumlpamjen se ldquoLigji eumlshteuml hartuar me kujdes jo veteumlm peumlr teuml shmangur dheumlnien e amnistiseuml peumlr krimet e reumlnda apo peumlr shkeljet e teuml drejtave teuml njeriut por peumlr teuml minimizuar paafteumlsineuml e ccedildo viktime peumlr teuml mbuluar deumlmet Kjo eumlshteuml treguar nga Ligji peumlr Amnisti neuml peumlrjashtimet e amnistiseuml neuml nenin 4 dhe neuml dispoziteumln peumlrjashtuese teuml nenit 5 Peumlr shembull neuml bazeuml teuml nenit 136 teuml Ligjit mbi Marreumldheumlniet e Detyrimeve kushdo qeuml i shkakton deumlm tjetrit eumlshteuml peumlrgjegjeumls Nuk keumlrkohet njeuml hetim penal peumlr trsquoi paraprireuml ccedileumlshtjes civilerdquo

61 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel nenin 14 dhe Protokollin 12

teuml KEDNJ-seuml Qeveria veumlren ldquoAmnistia nuk eumlshteuml e bazuar mbi ndonjeuml kategori teuml tilleuml si gjinia peumlrkateumlsia etnike apo kategori tjeteumlr teuml mbrojtur me Kushtetuteuml Neumlse ligji do teuml rezultojeuml me amnistimin e ndonjeuml peumlrqindje meuml teuml madhe teuml njeuml gjinie apo grupi etnik do teuml jeteuml thjesht peumlr shkak se keumlto grupe kaneuml marreuml pjeseuml neuml ato vepra penale ose kaneuml pasur keumlto motivime neuml njeuml normeuml meuml teuml larteuml Keumlto grupe teuml njereumlzve peumlr nga natyra e tyre nuk do teuml ishin neuml lsquosituata analogersquo ose neuml lsquosituata relativisht teuml ngjashmersquo me ato qeuml nuk kaneuml kryer keumlto vepra penale ose qeuml kaneuml pasur keumlto motive Edhe neumlse kjo gjykateuml do teuml vendoste se grupe personash qeuml peumlrfitojneuml nga amnistia dhe ata qeuml nuk peumlrfitojneuml nga ajo janeuml neuml njeuml situateuml analoge ateumlhereuml ekziston njeuml lsquojustifikim i arsyesheumlm dhe objektivrsquo peumlr keumlteuml dallim neuml trajtim sepse dheumlnia e keumlsaj amnistie ka qeneuml pjeseuml e negociatave ndeumlrkombeumltare peumlr teumlrheqjen e institucioneve teuml Serbiseuml nga Republika e Kosoveumlsrdquo

62 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 5 i Ligjit peumlr Amnisti shkel teuml drejtat e viktimave neuml

bazeuml teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquogjuha e nenit 5 eumlshteuml njeuml shpjegim i thjeshteuml peumlr interpretim nga gjykatat neuml teuml ardhmen Peumlr shembull kur njeuml

15

gjykateuml aplikon amnistineuml me njeuml vendim peumlr dheumlnien amnisti sipas nenit 8 teuml Ligjit ajo duhet teuml keteuml teuml qarteuml se vendimet e nxjerra paraprakisht mbi bazeumln e atij vendimi penal nuk duhet teuml shpallen teuml pavlefshme ndoneumlse personi lirohet nga ndjekja apo nga vuajtja e deumlnimit peumlr po teuml njeumljteumln vepeumlr penale Megjithateuml kjo neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk i ndal viktimat e tjera neuml teuml ardhmen peumlr teuml ndjekur teuml drejtat e tyre neuml procedureuml civile kur kryesit e veprave penale nuk janeuml deumlnuarrdquo [] ldquoKjo ndodh peumlr shkak se Ligji mbi Procedureumln Kontestimore eumlshteuml ende i vlefsheumlm dhe ai u ofron teuml gjitha paleumlve teuml drejteuml teuml paraqesin padi peumlr deumlmet neuml ccedildo koheumlrdquo

63 Sa i peumlrket asaj neumlse ndonjeuml kufizim i pretenduar i teuml drejtave sipas Kushtetuteumls

eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti nuk ka ndeumlrmend teuml anashkalojneuml thelbin e teuml drejtave teuml garantuara me Kapitullin II teuml Kushtetuteumls apo kushtet e nenit 55 dhe se ekziston njeuml lidhje e qarteuml dhe themelore ndeumlrmjet qeumlllimit teuml ccedilfareumldo kufizimi teuml mundsheumlm neuml njeumlreumln aneuml dhe qeumlllimit peumlr teuml cilin ai peumlrdoretrdquo

64 Sa i peumlrket procedureumls peumlr miratimin e Ligjit Qeveria thekson se miratimi i

Ligjit eumlshteuml beumlreuml neuml pajtim me Rregulloren e puneumls seuml Kuvendit

65 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Qeveria konsideron se ldquoneni 65 paragrafi 4 i Rregullores i cili thoteuml lsquoKomisioni mund teuml ftojeuml neuml mbledhje peumlrfaqeumlsues teuml institucioneve dhe teuml shoqeumlriseuml civilersquo dhe prandaj [] nuk ka asnjeuml lidhshmeumlri teuml keumltij neni me keumlrkeseumln e paraqitur nga deputeteumlt e Kuvenditrdquo

66 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 644 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Qeveria konsideron se ldquome propozim teuml njeumlrit prej deputeteumlve ndash aneumltar i Komisionit ndash dhe me mbeumlshtetje teuml shumiceumls seuml deputeteumlve (me veteumlm njeuml voteuml kundeumlr) Komisioni ka vendosur peumlr ndryshimin e rendit teuml diteumls dhe peumlr futjen neuml shqyrtim si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimin neuml parim teuml Projektligjit peumlr Amnisti Pas shqyrtimit Komisioni me shumiceuml votash i ka rekomanduar Kuvendit teuml miratojeuml Projektligjin peumlr Amnistirdquo Rrjedhimisht Qeveria pretendon se kontestimi peumlrkitazi me periudheumln kateumlrditore eumlshteuml i pabazuar

67 Sa i peumlrket procedureumls seuml votimit Qeveria konsideron se ldquopropozimi i njeumlrit nga

deputeteumlt e Kuvendit peumlr shmangie nga Rregullorja peumlrkateumlsisht peumlr futje si pikeuml teuml pareuml teuml rendit teuml diteumls lsquoshqyrtimin neuml lexim teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnistirsquo eumlshteuml mbeumlshtetur nga gjithsej 84 deputeteuml 14 kundeumlr dhe asnjeuml abstenim Neuml lexim teuml pareuml Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml miratuar nga Kuvendi me 91 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim I gjitheuml ky procedim eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumls Meuml pas me propozim teuml teuml njeumljtit deputet neuml seanceumln plenare teuml Kuvendit teuml Kosoveumls meuml 1172013 neuml sesionin e pasdites eumlshteuml futur si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml i Projektligjit peumlr Amnisti Shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml peumlrkateumlsisht futja si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls eumlshteuml beumlreuml po ashtu neuml pajtim me nenin 84 teuml Rregullores dhe i njeumljti eumlshteuml mbeumlshtetur me votat e 86 deputeteumlve 14 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim Kuvendi ka miratuar Projektligjin peumlr Amnisti me 90 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe pati njeuml abstenim neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumlsrdquo

16

Pranueshmeumlria e keumlrkeseumls 68 Peumlr teuml qeneuml neuml gjendje teuml shqyrtojeuml keumlrkeseumln e parashtruesit Gjykata

Kushtetuese duhet seuml pari teuml vlereumlsojeuml neumlse parashtruesi i keumlrkeseumls i ka peumlrmbushur kriteret peumlr pranueshmeumlri teuml peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe teuml specifikuara meuml tej neuml Ligj dhe neuml Rregullore teuml puneumls

69 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata i referohet nenit 1131 teuml Kushtetuteumls i cili peumlrcakton se

ldquoGjykata Kushtetuese vendos veteumlm peumlr rastet e ngritura para Gjykateumls neuml meumlnyreuml ligjore nga pala e autorizuarrdquo

70 Peumlrkitazi me keumlto keumlrkesa Gjykata veumlren se parashtruesit kaneuml parashtruar

keumlrkeseumln e tyre neuml pajtim me nenin 1135 teuml Kushtetuteumls i cili parasheh

ldquoDhjeteuml (10) a meuml shumeuml deputeteuml teuml Kuvendit teuml Kosoveumls brenda njeuml afati prej teteuml (8) diteumlsh nga dita e miratimit kaneuml teuml drejteuml teuml kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ccedilfareumldo ligji ose vendimi teuml miratuar nga Kuvendi si peumlr peumlrmbajtjen ashtu edhe peumlr procedureumln e ndjekurrdquo [Versioni serbisht ndryshon nga versionet anglisht dhe shqip]

71 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata veumlren se kur njeuml ligj ose njeuml akt eumlshteuml neuml shqyrtim

sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls procedura e vlereumlsimit do teuml jeteuml e natyreumls pezulluese ashtu qeuml do teuml bllokohet shpallja e ligjit derisa Gjykata teuml marreuml njeuml vendim peumlrfundimtar peumlr rastin Neuml pajtim me nenin 43 (2) teuml Ligjit neuml rast se njeuml ligj i miratuar nga Kuvendi kontestohet sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls ldquoligji [] i tilleuml mund trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje neuml pajtim me modalitetet e peumlrcaktuara neuml vendimin final teuml Gjykateumls Kushtetuese peumlr rastin e kontestuarrdquo qeuml do teuml thoteuml se Ligji i miratuar nuk duhet trsquoi kthehet Kuvendit por duhet trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje pa nenet teuml cilat Gjykata i ka shpallur neuml Aktgjykimin e saj si teuml papajtueshme me Kushtetuteumln

72 Kjo eumlshteuml veumlrtetuar neuml meumlnyreuml analoge nga Gjykata neuml Aktgjykimin e saj neuml rastet KO2912 dhe KO4812 kur vendosi ldquoEumlshteuml me reumlndeumlsi teuml theksohet qeuml Gjykata Kushtetuese eumlshteuml autoriteti peumlrfundimtar peumlr interpretimin e Kushtetuteumls dhe teuml peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjeve me Kushtetuteumln Ky eumlshteuml njeuml juridiksion ex-post i Gjykateumls si garantuese e Kushtetuteumls peumlr ta siguruar peumlrputhjen e legjislacionit me aktin meuml teuml larteuml teuml shtetit pra me Kushtetuteumln Peumlrveccedil keumltij juridiksioni Gjykata gjithashtu ka juridiksionin e ashtuquajtur ex-ante peumlr vlereumlsim paraprak teuml kushtetutshmeumlriseuml seuml amendamentit teuml propozuar Ky juridiksion i jepet Gjykateumls si mbrojteumlse e Kushtetuteumls peumlr teuml siguruar qeuml amendamenti i propozuar nuk pakeumlson ndonjeuml teuml drejteuml dhe liri teuml peumlrcaktuar neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumlsrdquo (Shih Rasti KO2912 dhe Rasti KO4812 parashtrues Kryetari i Kuvendit Aktgjykimi i 20 korrikut 2012)

73 Rastet e cituara meuml sipeumlr kaneuml teuml beumljneuml me juridiksionin e Gjykateumls peumlr teuml shqyrtuar pajtueshmeumlrineuml me Kushtetuteumln teuml amendamenteve kushtetuese teuml propozuara neuml bazeuml teuml nenit 1139 teuml Kushtetuteumls ku shqyrtimi eumlshteuml i kufizuar neuml pajtueshmeumlrineuml me dispozitat e Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Neuml rastin konkret sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls juridiksioni i Gjykateumls peumlrfshin

17

shqyrtimin e peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjit teuml kontestuar me teuml gjitha dispozitat e Kushtetuteumls

74 Neuml rastin konkret Gjykata veumlren se keumlrkesa eumlshteuml parashtruar nga 13 deputeteuml

teuml Kuvendit teuml Kosoveumls

75 Peumlrveccedil keumlsaj Gjykata merr parasysh nenin 42 teuml Ligjit qeuml rregullon parashtrimin e keumlrkeseumls sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls si neuml vijim

Neni 42 ndash Sakteumlsimi i keumlrkeseumls 1 Neuml keumlrkeseumln e ngritur neuml pajtim me nenin 113 paragrafi 6 teuml

Kushtetuteumls ndeumlr teuml tjera paraqiten informatat e meumlposhtme [Versioni shqip dhe serbisht dallon nga versioni anglisht]

11 Emrat dhe neumlnshkrimet e teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvendit qeuml

kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ligjit apo teuml vendimit teuml nxjerreuml nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls

12 Dispozitat e Kushtetuteumls apo teuml ndonjeuml akti apo ligji qeuml ka teuml beumljeuml me

keumlteuml keumlrkeseuml dhe 13 Paraqitjen e provave mbi teuml cila mbeumlshtetet kontestirdquo

76 Peumlrveccedil emrave dhe neumlnshkrimeve teuml deputeteumlve qeuml kaneuml parashtruar keumlrkeseumln janeuml peumlrmendur ligji i kontestuar dhe dispozitat peumlrkateumlse teuml Kushtetuteumls si dhe provat mbeumlshteteumlse teuml keumlrkeseumls

77 Sa i peumlrket ligjit teuml kontestuar Gjykata veumlren se parashtruesit kontestojneuml Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209

78 Gjykata prandaj konsideron se janeuml peumlrmbushur keumlrkesat e nenit 42 teuml Ligjit

79 Sa i peumlrket afatit kohor Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti Nr 04L-209 eumlshteuml

miratuar nga Kuvendi meuml 11 korrik 2013 (Vendimi nr 04-V-646) dhe keumlrkesa eumlshteuml parashtruar neuml Gjykateuml meuml 19 korrik 2013 Neuml pajtim me rregullin 27(1) (Llogaritja e periudheumls kohore) teuml Rregullores seuml puneumls ldquoPeriudha kohore e peumlrcaktuar me Kushtetuteuml me ligj dhe me keumlteuml rregullore teuml puneumls llogaritet si meuml poshteuml (1) Kur periudha shprehet me diteuml ajo duhet teuml llogaritet nga dita neuml teuml cileumln ndodh njeuml ngjarje ateumlhereuml dita kur ndodh ajo ngjarje ose veprim nuk llogaritet se beumln pjeseuml neuml ateuml periudheumlrdquo Prandaj keumlrkesa eumlshteuml doreumlzuar brenda periudheumls kohore prej teteuml diteumlsh e parapareuml me Kushtetuteuml

80 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit meuml 1 gusht

2013 Gjykata konsideron se eumlshteuml e pranueshme letra e parashtruesve neuml emeumlr teuml peumlrfaqeumlsueses seuml tyre znj Albulena Haxhiu Ajo peumlrmban sqarime teuml meumltejshme nga parashtruesit peumlr njeuml ccedileumlshtje qeuml ata kaneuml ngritur tashmeuml neuml keumlrkeseumln e tyre Seuml fundmi Gjykata eumlshteuml ajo qeuml vendos peumlr provat e paraqitura se si teuml procedohet me to

18

81 Prandaj Gjykata konkludon se nuk ka baza qeuml keumlrkeseumln e cila ngre ccedileumlshtje teuml reumlndeumlsishme kushtetuese ta shpalleuml teuml papranueshme

Analiza krahasimtare e situateumls Konteksti socio-politik 82 Neuml meumlnyreuml qeuml teuml kemi njeuml kuptim teuml qarteuml teuml qeumlllimit dhe teuml fusheumlveprimit teuml

Ligjit peumlr Amnisti Gjykata i referohet nenit 1 [Qeumlllimi dhe fusheumlveprimi] teuml Kapitullit I Dispozitat e Peumlrgjithshme teuml Ligjit qeuml parasheh

ldquoKy ligj rregullon kushtet dhe procedureumln me teuml cileumln jepet amnisti peumlr personat teuml cileumlt janeuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale personat teuml cileumlt janeuml neumln ndjekje penale peumlr vepra penale apo personat teuml cileumlt mund teuml jeneuml objekt i ndjekjes penale peumlr veprat penale teuml kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit qeuml tani peumlrbeumln Republikeumln e Kosoveumlsrdquo

83 Edhe pse neni neuml meumlnyreuml peumlrmbledheumlse peumlrcakton fusheumlveprimin e Ligjit neni

qeumlndron i heshtur peumlr sa i peumlrket qeumlllimit Megjithateuml Memorandumi shpjegues peumlr Projektligjin peumlr Amnisti kur eumlshteuml paraqitur nga Qeveria neuml Kuvend peumlr miratim neuml nenin 2 teuml tij [Objektivat dhe ndeumlrlidhja e tyre me prioritetet e Qeveriseuml] qeumlllimin e Ligjit e peumlrshkruan me keumlto fjaleuml

ldquoMe qeumlllim teuml krijimit teuml njeuml infrastrukture ligjore e cila synon krijimin e njeuml ambienti teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe ligjit si dhe teuml udheumlhequr nga parimet e humanizmit rrezikshmeumlriseuml seuml uleumlt teuml personave teuml cileumlt amnistohen si dhe mbrojtjen e interesat publike miratimi i keumltij projektligji do teuml keteuml si efekt pozitiv realizimin e qeumlllimit teuml deumlnimit po ashtu do teuml ndikojeuml pozitivisht edhe neuml risocializimin dhe riintegrimin e personave teuml deumlnuar peumlr kategoriteuml e caktuara teuml veprave penalerdquo

84 Gjykata e kupton se neuml meumlnyreuml qeuml teuml konsolidohet rendi juridik i Kosoveumls dhe

qeuml teuml sigurohet shtrirja e autoritetit shteteumlror neuml teuml gjitha pjeseumlt e Republikeumls eumlshteuml e nevojshme teuml inkorporohen neuml territorin e Kosoveumls komunitetet qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave institucionale teuml Republikeumls seuml Serbiseuml Amnistia mund teuml shihet si kontribut neuml keumlteuml konsolidim duke mos penalizuar personat qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave teuml tjera institucionale deri meuml tani Si e tilleuml ajo ka peumlr qeumlllim teuml qarteuml teuml lehteumlsojeuml transicionin e keumltyre komuniteteve neuml kuadeumlr teuml administrateumls publike dhe teuml institucioneve teuml siguriseuml teuml Kosoveumls

85 Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti nuk peumlrcakton kategoriteuml e personave dhe

sjelljet teuml cilat sjellin amnisti por e kufizon veten duke ofruar njeuml katalog teuml veprave penale peumlr teuml cilat do teuml jepet amnistia Peumlr meuml tepeumlr periudha kohore gjateuml seuml cileumls do teuml jepet amnistia eumlshteuml definuar ashtu qeuml fillon peumlrafeumlrsisht me fundin e lufteumls neuml vitin 1999 dhe vazhdon deri meuml 20 qershor vitin 2013 Ccedileumlshtja e dateumls seuml fillimit teuml zbatimit teuml amnistiseuml eumlshteuml diskutuar meuml poshteuml neuml nenin 2 teuml Ligjit Gjateuml keumlsaj periudhe disi teuml gjateuml kohore territori i Kosoveumls ka qeneuml neumln juridiksionin ligjor teuml njeuml seumlreuml autoritetesh meuml shumeuml ose meuml pak teuml ndryshme deri neuml pavareumlsimin e Republikeumls teuml Kosoveumls Gjykata veumlren se ligjshmeumlria e keumltyre autoriteteve teuml njeumlpasnjeumlshme nuk eumlshteuml duke u kontestuar

19

dhe Ligji peumlr Amnisti merr parasysh keumlto autoritete teuml njeumlpasnjeumlshme me peumlrkufizimet e veta nga njeuml seumlreuml kodesh dhe ligjesh penale

86 Gjykata eumlshteuml e veteumldijshme peumlr faktin e njohur dhe publik se ky ligj ka ngritur

shqeteumlsime te shoqeumlria civile dhe ndeumlr sektoreuml teuml caktuar teuml komuniteteve profesionale dhe teuml biznesit Keumlto shqeteumlsime kaneuml teuml beumljneuml inter alia me peumlrmasat e konsiderueshme teuml shkateumlrrimit teuml proneumls private qeuml ka prekur teuml gjitha komunitetet qeuml nga lufta dhe peumlr teuml cilat relativisht njeuml numeumlr i vogeumll i ndjekjeve penale ka peumlrfunduar me sukses Peumlrveccedil keumlsaj ekziston njeuml perceptim mbizoteumlrues se njeuml numeumlr i konsideruesheumlm i aktiviteteve teuml biznesit teuml paligjsheumlm eumlshteuml zhvilluar gjateuml periudheumls kohore qeuml nga lufta me pasoja teuml deumlmshme peumlr buxhetin e shtetit dhe peumlr konkurrenceumln e biznesit teuml ligjsheumlm por edhe kaneuml pasur ndikim negativ ndaj sheumlndetit publik dhe mireumlqenies Ka disa shqeteumlsime se Ligji peumlr Amnisti legjitimon njeuml shkalleuml teuml mosndeumlshkimit peumlr praktika teuml tilla teuml paligjshme pa marreuml parasysh se kush i ka shkaktuar ato

87 Deri neuml maseumln qeuml amnistia ka peumlr qeumlllim trsquoi kontribuojeuml pajtimit ndeumlrmjet

komuniteteve teuml Kosoveumls njeuml amnisti e gjereuml peumlr shkateumlrrimin dhe peumlr djegien e pronave private neuml fakt mund teuml minojeuml keumlteuml objektiv Deri neuml maseumln qeuml amnistia eumlshteuml menduar peumlr teuml konsoliduar sundimin e ligjit dhe peumlr teuml shtrireuml administrimin e autoritetit publik duke garantuar mosndeumlshkim peumlr aktivitete teuml caktuara kriminale njeuml amnisti e gjereuml peumlr aktivitete teuml paligjshme profesionale dhe teuml biznesit praktikisht mund teuml sheumlrbejeuml peumlr teuml minuar rendin juridik teuml Kosoveumls Gjykata konsideron se Ligji peumlr Amnisti ashtu siccedil eumlshteuml shkruar potencialisht mund teuml keteuml ndikim negativ neuml legjitimitetin e rendit publik neuml teumlreuml Kosoveumln Kjo mund teuml deumlmtojeuml objektivin ldquopeumlr teuml krijuar njeuml infrastruktureuml ligjore e cila synon teuml krijojeuml njeuml mjedis teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe teuml ligjitrdquo siccedil peumlrcaktohet neuml Memorandumin shpjegues

88 Gjateuml shqyrtimit teuml keumlrkeseumls rrjedhimisht Gjykata do teuml marreuml parasysh

objektivat e peumlrcaktuara neuml Memorandumin e meumlsipeumlrm shpjegues si dhe kontekstin e soteumlm social dhe politik teuml Kosoveumls

Parimi i amnistiseuml 89 Sa i peumlrket parimit teuml amnistiseuml Gjykata i referohet nenit 65 teuml Kushtetuteumls i

cili neuml paragrafin 15 peumlrcakton kompetencat e Kuvendit teuml Kosoveumls ldquoJep amnisti me ligj peumlrkateumls i cili miratohet me dy teuml tretat (23) e votave teuml teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvenditrdquo

90 Sipas mendimit teuml Gjykateumls pasi as dispozitat kushtetuese e as ndonjeuml dispoziteuml tjeteumlr e Ligjit nuk peumlrmban njeuml udheumlzim teuml meumltutjesheumlm peumlr Gjykateumln sa i peumlrket konceptit teuml amnistiseuml teuml parapareuml me nenin 6515 teuml Kushtetuteumls Gjykata do trsquoi referohet legjislacionit peumlrkateumls neuml vendet fqinje dhe standardeve teuml pranuara ndeumlrkombeumltarisht neuml keumlteuml fusheuml

91 Sa i peumlrket keumlsaj Gjykata konstaton se amnistia mund teuml peumlrkufizohet si

peumlrjashtim i kryesve teuml shkeljeve teuml ligjit nga teuml qenit i ndjekur penalisht

20

92 Megjithateuml ligjet peumlr amnisti duhet teuml dallohen nga format e tjera teuml mosndeumlshkimit peumlr shkak teuml kontekstit politik neuml teuml cilin janeuml aprovuar Motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti janeuml teuml ndryshme por neuml peumlrgjitheumlsi ligjet peumlr amnisti nxirren peumlr shembull gjateuml konfliktit peumlr trsquoi dheumlneuml fund dhuneumls si pjeseuml e njeuml marreumlveshje paqeumlsore neuml meumlnyreuml qeuml teuml promovohet pajtimi mes paleumlve teuml peumlrfshira etj Amnistia mbulon peumlrveccedil individeumlve qeuml janeuml deumlnuar dhe qeuml janeuml duke vuajtur deumlnimin e tyre edhe individeumlt qeuml janeuml duke u hetuar apo qeuml do teuml hetohen Peumlr teuml beumlreuml dallimin duhet teuml shikohen motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti

93 Fusheumlveprimi i njeuml ligji peumlr amnisti ndryshon si peumlr nga ajo se cilat vepra mund

teuml amnistohen ashtu edhe peumlr ateuml se peumlr keuml zbatohet si dhe peumlr periudheumln kohore qeuml peumlrfshin ai Megjithateuml si parim i peumlrgjithsheumlm njeuml amnisti e miratuar nga Kuvendi duhet teuml respektojeuml parime teuml caktuara themelore teuml sundimit teuml ligjit peumlrkateumlsisht ligjshmeumlrineuml (duke peumlrfshireuml transparenceumln) ndalimin e arbitraritetit mosdiskriminimin dhe barazineuml para ligjit

94 Sa i peumlrket fusheumlveprimit teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se peumlr keuml

zbatohet neuml peumlrgjitheumlsi ai mund teuml zbatohet peumlr individeumlt apo peumlr njeuml kolektiv

95 Sa i peumlrket veprave peumlr teuml cilat zbatohet njeuml ligj peumlr amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se cilat vepra penale mund teuml amnistohen dhe cilat nuk mund teuml amnistohen eumlshteuml veumlrejtur se ekziston njeuml listeuml e veprave aktuale penale sipas ligjit ndeumlrkombeumltar si shkeljet e reumlnda teuml teuml drejtave teuml njeriut duke peumlrfshireuml gjenocidin krimet e lufteumls krimet kundeumlr njereumlzimit torturat dhe zhdukjet ku shtetet janeuml teuml detyruara qeuml penalisht teuml ndjekin kryesit Veprat penale teuml natyreumls politike qeuml amnistohen peumlrfshijneuml tradhti kryengritje peumlrmbysje rebelim peumlrdorim i dokumenteve teuml rreme falsifikim propagandeuml antiqeveritare posedim i armeumlve ilegale spiunazh aneumltareumlsi neuml organizata teuml ndaluara politike apo fetare dezertim dhe shpifje Vepra penale teuml natyreumls ekonomike qeuml amnistohen janeuml teuml tilla si trafikim ilegal etj

96 Pavareumlsisht nga fakti se mund teuml amnistohen disa vepra penale eumlshteuml e pranuar

ndeumlrkombeumltarisht qeuml viktimat duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje teuml barabarteuml dhe efektive neuml sistemin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml marrin deumlmshpeumlrblimin adekuat efektiv dhe teuml menjeumlhersheumlm peumlr deumlmin e peumlsuar dhe duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje efektive neuml informacionin relevant peumlrkitazi me mekanizmat e reparacionit peumlr shkelje teuml tilla

97 Sa i peumlrket periudheumls kohore mund teuml thuhet se neuml peumlrgjitheumlsi periudha

kohore duhet teuml pasqyrojeuml objektivat e amnistiseuml neuml fjaleuml

98 Megjithateuml siccedil u peumlrmend meuml lart ekziston njeuml minimum kur nuk mund teuml jepet amnistia peumlr shkelje teuml seuml drejteumls peumlr jeteumln dhe teuml drejteumls seuml liriseuml dhe siguriseuml seuml personit peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr liri nga tortura dhe nga format e tjera teuml keqtrajtimit Neuml keumlteuml drejtim parimi i drejteumlsiseuml keumlrkon qeuml duhet teuml ndreqen shkeljet e teuml drejtave teuml viktimeumls

99 Gjykata veumlren se Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GJEDNJ) hereuml pas

hereuml eumlshteuml prononcuar peumlr ccedileumlshtjen e pandeumlshkueshmeumlriseuml peumlr shkeljet e teuml drejteumls seuml liriseuml nga keqtrajtimi dhe peumlr shkeljet e teuml drejteumls peumlr jeteumln Gjykata

21

rikujton aktgjykimin neuml rastin Eski kundeumlr Turqiseuml (Keumlrkesa 835404 Aktgjykimi i 5 shtatorit 2012) ku neuml lidhje me keqtrajtimin GJENDJ-ja ka gjetur se

ldquo32 Gjykata rikujton se neuml rastet kur njeuml individ beumln njeuml deklarim teuml besuesheumlm se ka peumlrjetuar trajtim neuml kundeumlrshtim me nenin 3 neuml duart e policiseuml apo teuml peumlrfaqeumlsuesve teuml tjereuml teuml shtetit ajo dispoziteuml e lexuar neuml lidhje me detyreumln e peumlrgjithshme teuml shtetit nga neni 1 i Konventeumls peumlr trsquoia lsquosiguruar ccedildokujt brenda juridiksionit teuml tyre teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml [keumlteuml] Konventeumlrsquo keumlrkon neuml meumlnyreuml implicite se duhet teuml keteuml njeuml hetim zyrtar efektiv Njeuml hetim i tilleuml duhet teuml jeteuml neuml gjendje teuml ccedilojeuml deri te identifikimi dhe deumlnimi i atyre qeuml janeuml peumlrgjegjeumls (Shih Labita kundeumlr Italiseuml [GC] nr 2677295 sect 131 ECHR 2000-IV) Sipas praktikeumls seuml vendosur gjyqeumlsore kjo do teuml thoteuml se autoritetet gjyqeumlsore vendeumlse nuk duhet neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml jeneuml teuml peumlrgatitura teuml lejojneuml qeuml vuajtjet e shkaktuara fizike dhe psikologjike teuml kalojneuml pa u deumlnuar Kjo eumlshteuml esenciale peumlr teuml ruajtur besimin dhe mbeumlshtetjen e publikut peumlr sundimin e ligjit dhe peumlr parandalimin e ccedilfareumldo pamje teuml tolerimit apo teuml bashkeumlpunimit nga ana e autoriteteve neuml akte teuml paligjshme (Shih Okkalı kundeumlr Turqiseuml nr 5206799 paragrafi 65 GJEDNJ 2006-XII (ekstrakte) dhe Derman cituar meuml lart paragrafi 27) 33 Pa dyshim se keumlrkesa peumlr shpejteumlsi dhe peumlr ekspeditim teuml arsyesheumlm eumlshteuml implicite neuml keumlteuml kontekst Derisa mund teuml keteuml pengesa apo veumlshtireumlsi qeuml parandalojneuml peumlrparimin neuml hetim neuml njeuml situateuml teuml caktuar njeuml reagim i shpejteuml nga ana e autoriteteve neuml hetimin e pretendimeve peumlr keqtrajtim mund teuml konsiderohet neuml peumlrgjitheumlsi si esencial peumlr ruajtjen e besimit teuml publikut neuml respektimin e sundimit teuml ligjit dhe neuml parandalimin e ccedilfareumldo pamjeje teuml tolerimit teuml akteve teuml paligjshme apo teuml bashkeumlpunimit neuml akte teuml tilla (Shih Batı dhe teuml tjereumlt citimi meuml lart sect 136) 34 Gjykata rikujton se neuml rast se njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit akuzohet peumlr krime qeuml cenojneuml nenin 3 ccedildo procedureuml penale dhe deumlnim pasues nuk duhet teuml jeteuml i parashkruesheumlm dhe amnistimi apo falja nuk duhet teuml jeneuml teuml lejueshme Meuml tej thekson se neuml rastet kur njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit eumlshteuml ngarkuar me vepra penale qeuml peumlrfshijneuml tortureumln apo keqtrajtimin eumlshteuml e njeuml reumlndeumlsie teuml jashteumlzakonshme qeuml ai ose ajo teuml suspendohet nga detyra gjateuml hetimit dhe gjykimit dhe duhet teuml shkarkohet neumlse deumlnohet (Shih mutatis mutandis Abduumllsamet Yaman kundeumlr Turqiseuml nr 3244696 sect 55 2 neumlntor 2004 dhe Serdar Guumlzel kundeumlr Turqiseuml nr 3941406 sect 42 15 mars 2011)rdquo

100 Gjykata po ashtu rikujton aktgjykimin e GJEDNJ-seuml neuml rastin Sangariyeva dhe

teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml (Keumlrkesa nr 183904 Aktgjykim i 1 dhjetorit 2008) ku lidhur me teuml drejteumln e jeteumls dhe me teuml drejteumln peumlr njeuml zgjidhje ka theksuar

ldquo74 Gjykata thekson se neni 2 qeuml garanton teuml drejteumln e jeteumls dhe peumlrcakton rrethanat neuml teuml cilat justifikohet privimi nga jeta radhitet si njeuml nga dispozitat meuml themelore teuml Konventeumls nga e cila nuk lejohet asnjeuml derogim Neuml driteumln e reumlndeumlsiseuml seuml mbrojtjes qeuml jepet me nenin 2 Gjykata duhet ta shqyrtojeuml privimin nga jeta me kujdesin meuml teuml madh duke marreuml parasysh

3

Ju beumljmeuml me dije faktin se ccedildo peumlrpjekje peumlr ta publikuar Ligjin peumlr Amnisti dhe peumlr pasojeuml fillimin e zbatimit teuml tij neuml praktikeuml paraqet njeuml akt jokushtetues teuml pavlefsheumlm dhe joekzistent Ligji peumlr Amnisti nuk ka hyreuml neuml fuqi dhe nuk mund teuml hyjeuml neuml fuqi derisa Gjykata nuk ka dheumlneuml vendimin e vet dhe peumlr pasojeuml ligji neuml fjaleuml nuk mund teuml prodhojeuml asnjeuml efekt legal [hellip]rdquo

11 Meuml 29 korrik 2013 Gjykata mori keumlto dokumente teuml doreumlzuara nga Kryetari i Kuvendit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls

a Raportin final teuml Komisionit funksional peumlr Legjislacion teuml 11 korrikut

2013 peumlrkitazi me Ligjin peumlr Amnisti

b Transkriptin e mbledhjes plenare teuml mbajtur meuml 11 korrik 2013

c Procesverbalin e mbledhjes plenare teuml mbajtur meuml 11 korrik 2013

d Listeumln e votimit elektronik

e Vendimin e Kuvendit teuml 11 korrikut 2013 peumlr miratimin e Ligjit Nr 04L-209 peumlr Amnisti (Vendimi nr 04-V-646) dhe

f Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209

12 Meuml 1 gusht 2013 parashtruesit doreumlzuan informata shteseuml duke sqaruar disa

pika teuml keumlrkeseumls seuml tyre

13 Meuml 13 gusht 2013 Gjykata e informoi Kuvendin dhe Qeverineuml peumlr doreumlzimin e informacioneve shteseuml nga parashtruesit dhe u keumlrkoi atyre teuml paraqesin komentet e tyre

14 Meuml 19 gusht 2013 Qeveria i ofroi Gjykateumls komentet e saj peumlrkitazi me

informacionet shteseuml teuml parashtrueseve teuml doreumlzuara meuml 1 gusht 2013 15 Meuml 20 gusht 2013 Qeveria doreumlzoi neuml Gjykateuml ldquoKomente lidhur me keumlrkeseumln e

znj Albulena Haxhiu dhe 12 aneumltareumlve teuml Kuvendit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls KO10813 e dateumls 19 korrik 2013rdquo

16 Meuml 21 gusht 2013 parashtruesit u informuan peumlr komentet e Qeveriseuml

17 Kolegji Shqyrtues e shqyrtoi raportin e peumlrgatitur nga Gjyqtarja raportuese

Snezhana Botusharova dhe i paraqiti rekomandimin Gjykateumls neuml peumlrbeumlrje teuml ploteuml

18 Meuml 3 shtator 2013 Gjykata mbajti keumlshillime dhe votoi peumlr rastin

4

Peumlrmbledhje e fakteve 19 Meuml 25 qershor 2013 Qeveria e Republikeumls seuml Kosoveumls vendosi teuml miratojeuml

Projektligjin peumlr Amnisti dhe udheumlzoi Sekretarin e Peumlrgjithsheumlm teuml Zyreumls seuml Kryeministrit qeuml trsquoia paraqeseuml Projektligjin Kuvendit teuml Kosoveumls peumlr shqyrtim dhe peumlr miratim

20 Sipas Memorandumit shpjegues teuml Projektligjit ldquo[Ky] ligj rregullon kushtet dhe procedureumln me teuml cileumln jepet amnisti peumlr personat teuml cileumlt janeuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale personat teuml cileumlt janeuml neumln ndjekje penale peumlr vepra penale apo personat teuml cileumlt mund teuml jeneuml objekt i ndjekjes penale peumlr veprat penale teuml kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit qeuml tani peumlrbeumln Republikeumln e Kosoveumlsrdquo

21 Meuml 11 korrik 2013 neuml pajtim me nenin 651 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml

Kosoveumls dhe neuml pajtim me nenin 58 e me nenin 84 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls me Vendimin nr 04-V-646 miratoi Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209 me 90 vota peumlr me 17 vota kundeumlr dhe me njeuml abstenim dhe ia deumlrgoi ateuml Presidentes seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje

22 Meuml 19 korrik 2013 neuml pajtim me nenin 1135 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe neuml pajtim me nenin 42 e me nenin 43 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese parashtruesit doreumlzuan keumlrkeseuml neuml keumlteuml gjykateuml peumlr shqyrtimin e kushtetutshmeumlriseuml seuml Ligjit peumlr Amnisti teuml miratuar nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls meuml 11 korrik 2013 duke kontestuar peumlrmbajtjen e tij dhe procedureumln peumlr miratimin e tij

Argumentet e paraqitura nga parashtruesit Aspekti peumlrmbajtjesor i keumlrkeseumls 23 Parashtruesit konsiderojneuml se qeumlllimi i Ligjit peumlr Amnisti eumlshteuml amnistia e

personave nga ndjekja penale dhe amnistia e personave qeuml nuk e kaneuml kryer deumlnimin e tyre para 20 qershorit 2013 Sipas tyre Ligji ldquo[hellip] peumlrfshin amnistineuml e personave qeuml kaneuml kryer gjithsej 67 (gjashteumldhjeteshtateuml) vepra penale nga Kodi Penal i Republikeumls seuml Kosoveumls Kodi Penal i Kosoveumls (Rregullorja e UNMIK-ut 200325 dateuml 6 korrik 2003 dhe Rregullores seuml UNMIK-ut nr 200419 mbi ndryshimin e Kodit teuml Peumlrkohsheumlm Penal teuml Kosoveumls Ligjit Penal teuml KSAK G Zyrtare nr 2077 lidhur me Rregulloret e UNMIK-ut nr 199924 dhe 200059 peumlr ligjin neuml fuqi neuml Kosoveuml dhe teuml gjitha veprat penale teuml parapara me Kodin Penal teuml RSFJ-seumlrdquo Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve Ligji peumlr Amnisti nuk ka parapareuml njeuml dateuml teuml fillimit por veteumlm ka parapareuml dateumln e limitimit kohor teuml amnistimit teuml veprave teuml kryera para asaj date

24 Parashtruesit theksojneuml se neuml doktrineumln juridiko-penale arsyeja kryesore e sanksionimit teuml veprave penale eumlshteuml fokusi neuml mbrojtjen e integritetit shoqeumlror dhe personal nga veprimet e deumlmshme qeuml mund trsquoi cenojneuml vlerat e caktuara dhe pikeumlrisht keumltu edhe qeumlndron baza kryesore e parimit teuml ligjshmeumlriseuml neuml degeumln penale teuml ccedildo sistemi juridik

5

25 Duke marreuml parasysh se Ligji peumlr Amnisti peumlrmban dispozita me teuml cilat

personat qeuml kaneuml kryer vepra penale qeuml i kaneuml shkaktuar pasoja paleumls seuml deumlmtuar neuml procedurat penale janeuml teuml liruar nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit parashtruesit konstatojneuml se amnistia e personave teuml tilleuml shkel teuml drejteumln e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet efektive juridike qeuml lidhen me ushtrimin e teuml drejteumls seuml tyre peumlr ndjekje penale dhe teuml kompensimit individual

26 Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve krahas vepreumls penale kundeumlr shtetit apo

kundeumlr rendit kushtetues dhe veprave qeuml ndeumlrlidhen me shkeljen e obligimeve fiskale dhe doganore neni 3 [Kushtet peumlr dheumlnien e amnistiseuml nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit] i Ligjit peumlrfshin veprat penale nga teuml cilat kaneuml mundur teuml shkaktohen ose me teuml cilat eumlshteuml tentuar teuml shkaktohen pasoja teuml deumlmshme peumlr cilindo qytetar teuml Republikeumls seuml Kosoveumls apo peumlr shtetas teuml huaj

27 Meuml pas parashtruesit numeumlrojneuml veprat penale sipas nenit 31 teuml Ligjit teuml cilat

kaneuml deumlmtuar ose qeuml mund teuml keneuml deumlmtuar interesat e individeumlve

ldquo[hellip] 11 Veprat penale sipas Kodit Penal teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (Gazeta Zyrtare e Republikeumls seuml Kosoveumls nr 1913 2012) dhe ateuml 1110 Asgjeumlsimi apo deumlmtimi i pasuriseuml (neni 333 paragrafi 1) 1111 Zjarrveumlnia (neni 334 paragrafi 1) 1112 Mbajtja neuml proneumlsi kontrolli ose posedimi i paautorizuar i

armeumlve (neni 374) 1113 Moslajmeumlrimi i veprave penale apo kryesve teuml veprave (neni

386 veteumlm ndeumlrlidhur me moslajmeumlrimin e veprave penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml nen)

1114 Dheumlnia e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml veprave penale (neni

388 veteumlm ndeumlrlidhur me dheumlnien e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml veprave penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml nen)

11151 Kanosja e kandidatit (neni 211) 11152 Parandalimi i ushtrimit teuml seuml drejteumls peumlr teuml votuar (neni 212) 11153 Keqpeumlrdorimi i autorizimeve ekonomike (neni 290

neumlnparagrafeumlt 11 12 13 dhe 14 teuml paragrafit 1) 11159 Rrezikimi i trafikut publik me veprime apo me mjete teuml

rrezikshme (neni 380 paragrafeumlt 1 2 dhe 5)

6

111510 Falsifikimi i dokumenteve (neni 398) 111511 Rastet e posaccedilme teuml falsifikimit teuml dokumenteve (neni 399

neumlnparagrafeumlt 11 dhe 14 teuml paragrafit 1) 111512 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyrave zyrtare (neni

409 paragrafeumlt 1 2 dhe 3) 111513 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes seuml detyreumls zyrtare

(neni 410 paragrafi 1) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje dhe

1116 Pjeseumlmarrja neuml turmeuml qeuml kryen vepeumlr penale dhe huliganizeumlm

(neni 412) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

12 Veprat penale sipas Kodit Penal teuml Kosoveumls (Rregullores seuml UNMIK-ut 200325 dateuml 6 korrik 2003 Gazeta Zyrtare e Kosoveumls nr 200325) dhe Rregullores seuml UNMIK-ut nr 200419 mbi ndryshimin e Kodit teuml Peumlrkohsheumlm Penal teuml Kosoveumls 125 Deumlmtimi i pasuriseuml seuml luajtshme (neni 260) 127 Moslajmeumlrimi i veprave penale apo moslajmeumlrimi i kryesit teuml

tyre (neni 303 veteumlm ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

128 Dheumlnia e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni

305 veteumlm ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1296 Rrezikimi i trafikut publik me veprime apo me mjete teuml

rrezikshme (neni 299 paragrafeumlt 1 dhe 2) 1297 Falsifikimi i dokumenteve zyrtare (neni 348) 1298 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyrave zyrtare (neni

316) 1299 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes seuml detyreumls zyrtare

(neni 317) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

1210 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepeumlr penale (neni 320) peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

13 Veprat penale teuml Ligjit Penal teuml KSAK G Zyrtare nr 2077 lidhur me Rregulloret e UNMIK-ut nr 199924 dhe 200059 peumlr ligjin neuml fuqi neuml Kosoveuml neuml vijim

7

131 Deumlmtimi i sendit teuml huaj (neni 145) 133 Moslajmeumlrimi i vepreumls penale dhe kryesit (neni 173 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

134 Ndihma kryesit pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni 174 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1355 Rrezikimi i trafikut publik me veprime ose me mjete teuml

rrezikshme (neni 167) 1356 Falsifikimi i dokumentit (neni 203) 1357 Falsifikimi i dokumentit zyrtar (neni 184) 1358 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyreumls zyrtare (neni

183) 1359 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes se detyreumls zyrtare

(neni 184 paragrafeumlt 1 2 dhe 4) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

136 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepra penale (neni 200 peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje)

[hellip]rdquo

28 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se ccedileumlshtja kryesore e keumlrkeseumls eumlshteuml shkelja e teuml

drejteumls subjektive peumlr mjet juridik teuml paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml iniciuar procedura penale kundeumlr kryesit teuml vepreumls penale ose vepreumls penale neuml tentativeuml peumlr teuml cileumln eumlshteuml dheumlneuml amnistia sipas nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti Sipas pikeumlpamjes seuml tyre rrjedhimisht cenohet e drejta peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet juridike siccedil garantohet me nenin 32 [E Drejta peumlr Mjete Juridike] teuml Kushtetuteumls

29 Peumlr meuml tepeumlr sipas teuml drejteumls penale pala e deumlmtuar ka teuml drejteuml teuml doreumlzojeuml keumlrkeseuml peumlr ndjekje derisa sipas legjislacionit teuml meumlparsheumlm ndash Kodi i Peumlrkohsheumlm i Procedureumls Penale ndash ka ekzistuar institucioni i paditeumlsit privat dhe i paditeumlsit subsidiar neuml procedurat penale Bazuar neuml keumlteuml parashtruesit pohojneuml se neni 6 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale Nr 04L-123 peumlrcakton teuml drejteumln e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml te Prokurori i Shtetit peumlr teuml iniciuar procedureuml penale Neni 79 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale megjithateuml ia kufizon Prokurorit teuml drejteumln peumlr teuml vepruar ashtu vareumlsisht prej keumlrkeseumls peumlr ndjekje nga pala e deumlmtuar

30 Parashtruesit pohojneuml se keumlrkesa peumlr ndjekje penale eumlshteuml njeuml mjet i

reumlndeumlsisheumlm juridik qeumlllimi i seuml cileumls eumlshteuml trsquoi mundeumlsojeuml paleumls seuml deumlmtuar teuml

8

mbrojeuml interesat e veta individuale nga aspekti penal si dhe nga aspekti civil kur beumlhet fjaleuml peumlr keumlrkesat proneumlsore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me deumlme materiale apo me deumlme morale teuml shkaktuara nga vepra penale Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve e drejta peumlr keumlrkeseuml peumlr ndjekje eumlshteuml pa dyshim e mbrojtur me nenin 31 [E Drejta peumlr Gjykim teuml Drejteuml] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls ku paragrafi 1 i garanton secilit ldquombrojtje teuml barabarteuml teuml teuml drejtave neuml procedureuml para gjykatave organeve teuml tjera shteteumlrore dhe barteumlsve teuml kompetencave publikerdquo

31 Dheumlnia e amnistiseuml personave qeuml kaneuml kryer ose qeuml dyshohet se kaneuml kryer njeuml

nga veprat penale teuml specifikuara neuml keumlteuml keumlrkeseuml ia beumln teuml pamundur paleumls seuml deumlmtuar teuml shfryteumlzojeuml mjetet juridike neumlpeumlrmjet teuml teuml cilave aiajo mund teuml mbrojeuml interesat e veta juridike sa i peumlrket deumlmit teuml mundsheumlm teuml shkaktuar nga vepra penale Parashtruesit pra pohojneuml se garantimi i mbrojtjes seuml barabarteuml teuml teuml drejtave siccedil parashihet me nenin 311 teuml Kushtetuteumls eumlshteuml i pamundur pasi shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetin juridik

32 Ata meuml tej i referohen nenit 312 teuml Kushtetuteumls qeuml thoteuml ldquoCcedildokush geumlzon teuml

drejteumln peumlr shqyrtim publik teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm lidhur me vendimet peumlr teuml drejtat dhe obligimet ose peumlr cileumlndo akuzeuml penale qeuml ngrihet kundeumlr sajtij brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo Sipas mendimit teuml tyre neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti beumln teuml pamundur garantimin kushtetues teuml seuml drejteumls peumlr proces gjyqeumlsor nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligj Prandaj duke i dheumlneuml amnisti personave teuml dyshuar ose teuml deumlnuar peumlr vepra penale qeuml peumlrmenden neuml nenin 3 teuml Ligjit dhe teuml specifikuara neuml keteuml keumlrkeseuml shkelet neni 312 pasi beumlhet i pamundur zhvillimi i procedureumls penale kundeumlr personave teuml tilleuml

33 Sa i peumlrket nenit 32 teuml Kushtetuteumls qeuml parasheh ldquoSecili person ka teuml drejteuml teuml

peumlrdoreuml mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore dhe administrative teuml cilat cenojneuml teuml drejtat ose interesat e sajtij neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo parashtruesit pohojneuml qeuml neni 81 i Ligjit peumlr Amnisti peumlrcakton se neuml ccedildo rast ku janeuml ngritur kalleumlzimet penale eumlshteuml iniciuar njeuml hetim ose eumlshteuml ngritur njeuml aktakuzeuml prokurori kompetent do teuml ndeumlrpreseuml teuml gjitha keumlto procedura neuml peumlrputhshmeumlri me keumlteuml ligj me ccedilrsquorast u jep amnisti personave neuml fjaleuml

34 Sipas mendimit teuml tyre duke ia njohur keumlteuml autorizim prokurorit [peumlr teuml vepruar

ashtu] shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr shfryteumlzimin e mjeteve juridike kundeumlr vendimit peumlr ndeumlrprerjen e procedurave penale neuml kundeumlrshtim me nenin 311 dhe me nenin 32 teuml Kushtetuteumls teuml cilat nene njohin teuml drejteumln e pacenueshme teuml paleumlve peumlr teuml peumlrdorur mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore qeuml shkelin teuml drejtat dhe interesat e tyre neuml meumlnyreumln e parapareuml me ligj

35 Parashtruesit meuml tej pohojneuml se peumlrpos nenit 31 dhe nenit 32 teuml Kushtetuteumls

miratimi i Ligjit do teuml sjell gjithashtu edhe shkeljen e nenit 24 [Barazia para Ligjit] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls Pengesa qeuml pala e deumlmtuar teuml ushtrojeuml teuml drejteumln peumlr teuml mbrojtur interesin e vet juridik si dhe peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml peumlr ndjekje penale duke peumlrfshireuml keumlrkesat proneumlsore peumlrbeumln pabarazi peumlr teuml gjitha paleumlt e deumlmtuara qeuml kaneuml peumlsuar deumlme nga kryerja e veprave penale teuml peumlrcaktuara me nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti

9

36 Parashtruesit konsiderojneuml se peumlrfshirja e veprave penale neuml nenin 3 teuml Ligjit

shkel dispozitat e nenit 13 dhe teuml nenit 14 neuml lidhje me nenin 6 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe neuml veccedilanti citohet neni 13 ldquoCcedildokush teuml cilit i janeuml shkelur teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml ka teuml drejteumln e njeuml zgjidhjeje efektive para njeuml organi kombeumltar pavareumlsisht se shkelja eumlshteuml kryer nga persona qeuml veprojneuml neuml peumlrmbushje teuml funksioneve teuml tyre zyrtarerdquo Sipas pikeumlpamjes seuml tyre ccedildo e drejteuml e garantuar me Konventeuml duke peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm sipas nenit 6 neumlnkupton teuml drejteumln peumlr mjet efektiv para njeuml autoriteti shteteumlror

37 Ata pohojneuml se peumlrveccedil nenit 6 teuml KEDNJ-seuml gjithashtu eumlshteuml shkelur neni 1 i

Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml kur merret parasysh se deumlmtimi i proneumls dhe e drejta absolute e titullarit peumlr teuml mbrojtur proneumln me mjete ligjore eumlshteuml neuml rrezik Neuml aneumln tjeteumlr ata konsiderojneuml se neni 6 1 i KEDNJ-seuml i garanton ccedildokujt teuml drejteumln peumlr gjykim teuml drejteuml dhe publik brenda afatit teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme qeuml do teuml vendoseuml peumlr natyreumln e ccedileumlshtjes qofteuml ajo e natyreumls penale apo civile Sipas pikeumlpamjes seuml tyre neni 3 dhe neni 81 e 82 teuml Ligjit peumlr Amnisti kaneuml shkelur teuml drejtat e paleumlve qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga veprat penale teuml peumlrfshira neuml nenin 3 teuml Ligjit duke ua mohuar teuml drejteumln qeuml ccedileumlshtja e tyre teuml shqyrtohet nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme

38 Parashtruesit meuml tej pretendojneuml shkeljen e nenit 14 teuml KEDNJ-seuml i cili thoteuml

ldquoGeumlzimi i teuml drejtave dhe i lirive teuml peumlrcaktuara neuml keumlteuml konventeuml duhet teuml sigurohet pa asnjeuml dallim teuml bazuar neuml shkaqe teuml tilla si gjinia raca ngjyra gjuha feja mendimet politike ose ccedildo mendim tjeteumlr origjina kombeumltare ose shoqeumlrore peumlrkateumlsia neuml njeuml minoritet kombeumltar pasuria lindja ose ccedildo status tjeteumlrrdquo Sipas mendimit teuml tyre realizimi i teuml drejtave teuml parapara sipas keumlsaj konvente e cila peumlrfshin nenin 6 dhe nenin 13 duhet teuml sigurohet pa ndonjeuml dallim mbi bazeuml teuml statusit shoqeumlror

39 Ata gjithashtu konsiderojneuml se shkelja e teuml drejteumls seuml paleumls seuml deumlmtuar neuml njeuml gjykateuml ku do teuml shqyrtohej rasti i saj peumlrbeumln njeuml rrethaneuml diskriminuese neuml raport me paleumlt e tjera teuml deumlmtuara qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga vepra e tjera penale qeuml nuk janeuml peumlrfshireuml neuml nenin 3 teuml Ligjit

40 Parashtruesit meuml tej i referohen disa aktgjykimeve teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml

Drejtat e Njeriut qeuml kaneuml teuml beumljneuml me kuptimin e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Neuml rastin Iatridis kundeumlr Greqiseuml disa parime themelore sa i peumlrket keumlsaj teuml drejte janeuml peumlrfshireuml si neuml vijim ldquoGjykata veumlren se keumlrkesa lidhur me nenin 13 ka rrjedhojeuml dhe themeleumlsi teuml ngjashme juridike me nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml peumlrkitazi me pacenueshmeumlrineuml dhe pashtershmeumlrineuml e mjeteve juridike Veteumlm se ekziston njeuml dallim peumlr nga natyra e nenit 13 dhe nenit 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml i pari (neni 13) jep garanci procedurale qeuml peumlrfshin por nuk kufizohet veteumlm tek mjeti juridik ndeumlrsa neuml nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml eumlshteuml peumlrfshireuml detyrimi gjitheumlpeumlrfshireumls peumlr sa i peumlrket liriseuml dhe seuml drejteumls seuml proneumlsiseumlrdquo

41 Parashtruesit meuml tej i referohen rastit Buyukday kundeumlr Turqiseuml ku GJEDNJ

konstatoi ldquoKeumlrkesa teuml cileumln e peumlrmban neni 13 duhet teuml jeteuml e jeteumlsueshme dhe

10

e zbatueshme si neuml praktikeuml ashtu edhe neuml sanksionim ligjor sidomos kur geumlzimi i seuml drejteumls varet nga veprimet apo nga mosveprimet e organeve shteteumlrore teuml shtetit peumlrgjegjeumlsrdquo

42 Peumlrfundimisht parashtruesit peumlrmendin rastin Leander kundeumlr Suediseuml ku

GJEDNJ-ja njeumllloj ka peumlrcaktuar disa parime peumlr interpretimin e teuml drejteumls seuml peumlrkufizuar neuml nenin 13 teuml KEDNJ-seuml dhe theksohet neuml veccedilanti parimi ldquoSecilit person i cili tregon se i eumlshteuml cenuar ndonjeuml e drejteuml nga kjo konventeuml duhet trsquoi njihet e drejta neuml mjet efektiv juridik peumlr trsquoi mbrojtur teuml drejtat e tij subjektive qeuml burojneuml nga kjo konventeumlrdquo

43 Ata konsiderojneuml se keumltu GJEDNJ-ja shkon meuml tej sa i peumlrket njohjes seuml teuml

drejteumls peumlr mjet efektiv juridik kur thekson se autoritetet shteteumlrore teuml peumlrmendura neuml nenin 13 teuml Konventeumls nuk eumlshteuml e theumlneuml teuml jeneuml organet e drejteumlsiseuml por peumlrkufizimi i keumltyre organeve ka karakter teuml gjereuml institucional

44 Peumlrfundimisht parashtruesit pretendojneuml se dispozitat e meumlsipeumlrme teuml nenit 3

teuml Ligjit peumlr Amnisti shkelin nenin 31 dhe 32 nenin 32 teuml Kushtetuteumls seuml Kosoveumls si dhe nenet 6 13 dhe 14 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

45 Neuml sqarimet e tyre shteseuml teuml doreumlzuara meuml 1 gusht 2013 parashtruesit e

keumlrkeseumls ndeumlr teuml tjera pohojneuml

ldquohellip Neuml dispoziteumln e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti eumlshteuml theksuar se lsquoMe dheumlnien e amnistiseuml nuk preken teuml drejtat e personave teuml treteuml teuml cilat bazohen neuml deumlnimin apo aktgjykiminrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml siguruar mundeumlsia qeuml personat e treteuml teuml realizojneuml teuml drejtat neuml procedura teuml tjera qeuml do teuml mund teuml ndeumlrlidhej ekzistimi i njeuml raporti teuml detyrimit apo ndonjeuml raport tjeteumlr juridik i cili varet nga vendimi gjyqeumlsor i nxjerreuml neuml procedureumln penale si peumlr shembull keumlrkesa pasurore juridike Por peumlr keumlteuml duhet teuml kemi parasysh se kjo dispoziteuml ka teuml beumljeuml me kategorineuml e personave ndaj teuml cileumlve eumlshteuml zhvilluar procedura dhe peumlr ccedileumlshtjen penale eumlshteuml vendosur me vendim meritor Pra duke pasur parasysh se me dispozitat e nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti personat qeuml kaneuml kryer veprat penale teuml peumlrcaktuara me keumlteuml nen amnistohen nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit me ccedilrsquorast dispozita e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml mund teuml zbatohej veteumlm peumlr kategorineuml e personave qeuml lirohen nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit Kjo sepse teuml drejtat e personave teuml treteuml varen nga vendimi i nxjerreuml gjyqeumlsor Teuml kundeumlrteumln personat teuml cileumlt kaneuml interesin juridik peumlr ta realizuar ateuml neuml procesin gjyqeumlsor nuk e kaneuml teuml mundur teuml realizojneuml ateuml ndaj personave teuml cileumlt lirohen nga ndjekja penale ngase nga veteuml fakti se ata lirohen nga ndjekja penale procedura ndaj personave teuml keumlsaj kategorie (qofteuml neuml fazeumln e nismeumls me kalleumlzim penal apo neuml ateuml teuml procedureumls parapenale-hetimore

11

ose neuml fazeumln pas ngritjes seuml aktakuzeumls) pushon neuml teumlreumlsi siccedil eumlshteuml theksuar neuml nenin 8 par 1 dhe 2 teuml Ligjit peumlr Amnisti Me keumlteuml rast duhet teuml veumlmeuml neuml theks se Ligji peumlr Procedureumln Kontestimore neuml nenin 14 thekson lsquoNeuml procedureumln kontestimore gjykata neuml pikeumlpamje teuml ekzistimit teuml vepreumls penale dhe teuml peumlrgjegjeumlsiseuml penale teuml kryesit eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin e formeumls seuml prereuml teuml gjykateumls penale me teuml cilin i pandehuri eumlshteuml shpallur fajtorrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml e qarteuml se pala e treteuml peumlr ta realizuar peumlr shembull keumlrkeseumln pasurore-juridike neuml procedureumln kontestimore keumlrkeseumln e tilleuml do trsquoia parashtrojeuml gjykateumls kompetente e cila neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin me teuml cilin konstatohet dhe veumlrtetohet fajeumlsia qeuml eumlshteuml bazeuml juridike peumlr evidencimin e shkaktimit teuml deumlmit qofteuml material apo moral Pra gjykata neuml procedureuml kontestimore sipas keumlrkeseumls pasurore-juridike do teuml vlereumlsojeuml veteumlm larteumlsineuml e deumlmit teuml shkaktuar nga kryerja e vepreumls penale dhe e njeumljta nuk do teuml veumlrtetojeuml fajeumlsineuml e kryesit ngase keumlteuml do ta veumlrtetojeuml gjykata neuml procedureuml penale Nga peumlrmbajtja e keumlsaj dispozite eumlshteuml e qarteuml se gjykata neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e varur neuml vendosje nga shpallja e personit neuml cileumlsineuml e teuml pandehurit si fajtor Pra gjykata neuml ccedildo rast do teuml vendoseuml veteumlm pasi i pandehuri teuml shpallet fajtor sipas aktgjykimit teuml gjykateumls e cila ka vendosur neuml procedureuml penale helliprdquo

Sa i peumlrket aspektit procedural teuml keumlrkeseumls 46 Parashtruesit pohojneuml se edhe pse Projektligji i pareuml peumlr Amnisti nuk ishte

votuar neuml seanceumln e 4 korrikut 2013 Qeveria e Kosoveumls ka teumlrhequr tekstin dhe diteumln e neseumlrme ia ka prezantuar Kuvendit njeuml Projektligj teuml reviduar Ky tekst i reviduar eumlshteuml shqyrtuar nga Komisioni Legjislativ meuml 8 korrik 2013 Pra peumlrseumlri eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit teuml Kosoveumls neuml teuml cilin keumlrkohet qeuml seuml paku kateumlr diteuml pune para mbledhjes seuml thirrur teuml sigurohet i gjitheuml materiali peumlr shqyrtim Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve duke pasur parasysh se projektligjet janeuml objekt kryesor i shqyrtimit neuml mbledhjet e Kuvendit eumlshteuml e pakuptimteuml dhe neuml kundeumlrshtim me dispozitat e nenit 654 teuml Rregullores teuml thirret mbledhja pa u peumlrmbushur kushtet e peumlrcaktuara me keumlteuml dispoziteuml dhe qeuml rendi i diteumls teuml futet neuml kundeumlrshtim me afatet kohore teuml parapara me keumlteuml dispoziteuml

47 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se neuml seanceumln plenare teuml 11 korrikut 2013 qeuml do teuml thoteuml se pa kaluar ende periudha minimale prej dy javeumlsh pune Kryesia e Kuvendit neuml mbledhjen e 8 korrikut 2013 vendosi teuml procedojeuml keumlteuml projektligj duke mos marreuml parasysh shqyrtimin e beumlreuml nga Komisioni raportues Meuml 11 korrik 2013 Kuvendi duke votuar peumlr keumlrkeseumln e grupit parlamentar teuml PDK-seuml peumlr shmangie nga procedurat ka proceduar Projektligjin peumlr Amnisti neuml dy lexime brenda teuml njeumljteumls seanceuml leximi i pareuml ndash paradite dhe i dyti ndash pasdite Pas votimit neuml lexim teuml pareuml Kuvendi ka ngarkuar Komisionin peumlr Legjislacion qeuml teuml shqyrtojeuml Projektligjin peumlr lexim teuml dyteuml

12

48 Sa i peumlrket keumlsaj parashtruesit i referohen nenit 573 teuml Rregullores seuml puneumls

ku thuhet ldquoAmendamente neuml projektligj mund teuml parashtrojeuml deputeti grupi parlamentar komisioni parlamentar dhe Qeveria neuml afat prej dy javeumlsh pune nga miratimi neuml parim Amendamentet i adresohen komisionit funksional-raportuesrdquo Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve eumlshteuml shkelur e drejta e deputeteumlve peumlr teuml deumlrguar amendamente neuml afatin kohor teuml parapareuml me Rregullore

49 Ata meuml tutje theksojneuml se nuk do teuml duhej teuml beumlhej shmangie nga veprimet

cileumlsore por do teuml duhej gjithhereuml teuml kuptohej si shmangie nga procedurat formale qeuml nuk kaneuml ndikim neuml cileumlsineuml e vendimit peumlr teuml cilin zhvillohet procedura e tilleuml Sipas pikeumlpamjes seuml tyre duke mos e paraqitur Projektligjin neuml keumlto komisione teuml peumlrhershme eumlshteuml shkelur neni 573 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

50 Parashtruesit peumlrfundimisht theksojneuml se Komisioni peumlr Legjislacion gjateuml

shqyrtimit teuml keumltij ligji veccedilaneumlrisht gjateuml shqyrtimit teuml Projektligjit neuml asnjeuml moment nuk e ka shqyrtuar kushtetutshmeumlrineuml dhe ligjshmeumlrineuml e Projektligjit tashmeuml ligj i ratifikuar Neuml keumlteuml drejtim ata i referohen pikeumls 3 teuml Shtojceumls 2 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit e cila sakteumlson fusheumlveprimin e komisioneve parlamentare qeuml konkretisht analizojneuml dhe vlereumlsojneuml peumlrshtatshmeumlrineuml e akteve teuml cilat i miraton Kuvendi i Kosoveumls me Kushtetuteumln dhe qeuml shqyrtojneuml ligjshmeumlrineuml dhe kushtetutshmeumlrineuml e projektligjeve

51 Ata peumlrfundojneuml se po ashtu siccedil mund teuml shihet qarteuml edhe neuml transkriptin e

Komisionit peumlr Legjislacion keumlto peumlrgjegjeumlsi nuk janeuml peumlrmbushur neuml procedureumln e shqyrtimit para leximit teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnisti Prandaj Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 654 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Peumlr meuml tepeumlr peumlr shkak teuml shkeljes seuml teuml drejteumls peumlr deumlrgimin e amendamenteve brenda afatit kohor teuml parapareuml me Rregullore Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 573 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Argumentet e paraqitura nga Qeveria

52 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit neuml Gjykateuml

meuml 1 gusht 2013 sipas Qeveriseuml Gjykata duhet ldquoteuml shpalleuml teuml papranuesheumlm kundeumlrshtimin shteseuml teuml paraqitur nga njeuml aneumltar i veteumlm i Parlamentit teuml Kosoveumls meuml 13 gusht 2013 peumlr shkak teuml mungeseumls seuml bazeumls ligjore apo proceduralerdquo

53 Qeveria konsideron se ekziston ldquo[] e drejta e paleumlve neuml procedureuml sipas nenit

224 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese peumlr teuml siguruar fakte shteseuml peumlr Gjykateumln por qeuml i neumlnshtrohet tri kushteve kumulative dhe teuml domosdoshme seuml pari qeuml referimi teuml jeteuml i paqarteuml ose i paploteuml seuml dyti qeuml veteuml gjykata neumlpeumlrmjet Gjyqtarit raportues keumlrkon informacion teuml tilleuml nga pala dhe seuml treti qeuml informacioni i keumlrkuar do teuml jeteuml veteumlm neuml natyreumln e lsquofakteve teuml tjera qeuml janeuml teuml nevojshme peumlr teuml vlereumlsuar pranueshmeumlrineuml ose baza peumlr padirsquorsquorsquo Sa i peumlrket keumlsaj Qeveria pohon se paraqitja e parashtruesve nuk mbulohet me keumlteuml dispoziteuml por duhet teuml konsiderohet si ldquo[] njeuml kundeumlrshtim i rishteseuml i

13

paraqitur nga ajo personalishtrdquo [] peumlr shkak se ldquo[] keumlrkesa origjinale nuk flet fare peumlr kushtetutshmeumlrineuml e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnistirdquo

54 Peumlrveccedil keumlsaj keumlndveumlshtrimi i Qeveriseuml eumlshteuml se ldquo[] letra e znj Haxhiu eumlshteuml

thjeshteuml njeuml shkreseuml e saj personale dhe si e tilleuml nuk mund teuml konsiderohet si pjeseuml e keumlrkeseumls seuml neumlnshkruar nga 13 aneumltareuml teuml Parlamentit Neumlse aneumltareumlt e Parlamentit kishin pasur peumlr qeumlllim qeuml me sukses teuml kundeumlrshtonin edhe nenin 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti ashtu siccedil kaneuml kundeumlrshtuar nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti ateumlhereuml kjo do teuml ishte pjeseuml e keumlrkeseumls seuml tyre origjinalerdquo

55 Meuml 20 gusht 2013 Qeveria i ofroi Gjykateumls komentet peumlrkitazi me Rastin Nr

KO10813 duke pretenduar se

a ldquoLigji i Kosoveumls peumlr Amnisti eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin ndeumlrkombeumltar dhe me Kushtetuteumln e Kosoveumls

b Ligji peumlr Amnisti nuk shkel teuml drejtat themelore teuml garantuara me Kushtetuteuml

c Ccedildo kufizim i pretenduar i teuml drejtave neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumls eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls

d Procedura peumlr miratimin e Ligjit peumlr Amnisti ishte neuml pajtueshmeumlri me Rregulloren e brendshme teuml Kuvendit teuml Kosoveumlsrdquo

56 Qeveria thekson se ldquoamnistiteuml janeuml njeuml instrument ligjor i pranuar dhe i njohur

neuml teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare []rdquo i cili ldquo[] ka qeneuml peumlrdorur neuml vende teuml tjera dhe eumlshteuml vlereumlsuar nga gjykatat ndeumlrkombeumltarerdquo Neuml keumlteuml drejtim ldquoQeveria e Kosoveumls ka qeneuml dhe ende eumlshteuml neuml njeuml situateuml jo teuml ndryshme nga vendet e tjera neuml transicion Pas njeuml lufte guerile dhe teuml ashpeumlr vendi ka peumlsuar njeuml ndarje de facto teuml njeuml pjese teuml territorit teuml saj e cila ka mbajtur marreumldheumlniet e saj tmerreumlsisht armiqeumlsore me shtetin fqinj Peumlrpjekja e fundit peumlr normalizimin e marreumldheumlnieve ndeumlrmjet Kosoveumls dhe Serbiseuml eumlshteuml iniciuar nga veteuml Organizata e Kombeve teuml Bashkuara (OKB) Meuml 8 shtator teuml vitit 2010 Asambleja e Peumlrgjithshme e OKB-seuml miratoi njeuml rezoluteuml teuml ashtuquajtur lsquoMireumlpritja e gatishmeumlriseuml seuml Bashkimit Evropian peumlr teuml lehteumlsuar procesin e dialogut ndeumlrmjet paleumlve ku procesi i dialogut neuml vetvete do teuml jeteuml njeuml faktor peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon dhe se dialogu do teuml promovojeuml bashkeumlpunim teuml arrijeuml peumlrparim neuml rrugeumln drejt Bashkimit Evropian dhe do teuml peumlrmireumlsojeuml jeteumln e njereumlzversquo [UNGA Rezoluta A64L65Rev 1 fq 2] Neuml keumlteuml meumlnyreuml edhe Asambleja e Peumlrgjithshme e Kombeve teuml Bashkuara e sheh procesin e dialogut si teuml domosdosheumlm peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon Ligji peumlr Amnisti eumlshteuml pa dyshim njeuml pjeseuml integrale e atij procesirdquo

57 Peumlr meuml tepeumlr Qeveria konsideron se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti i Kosoveumls eumlshteuml njeuml

amnisti e hartuar me kujdes e cila nuk beumln neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml peumlrfshijeuml krime teuml reumlnda teuml dhunshme kundeumlr ligjit dhe praktikeumls ndeumlrkombeumltarerdquo

58 Sipas Qeveriseuml ldquopeumlrveccedil teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare teuml peumlrmendur meuml lart

praktika gjyqeumlsore e Gjykateumls Evropiane teuml teuml Drejtave teuml Njeriut (GJEDNJ) trajton peumlrputhshmeumlrineuml e ligjeve peumlr amnisti GJEDNJ praktika gjyqeumlsore e seuml cileumls eumlshteuml e detyrueshme peumlr keumlteuml Gjykateuml teuml Nderuar deri meuml tani nuk ka vlereumlsuar qeuml ndonjeuml nga ligjet peumlr amnisti teuml jeteuml neuml kundeumlrshtim me KEDNJ-neuml Megjithateuml GJEDNJ-ja ka gjykuar shumeuml raste neuml teuml cilat ligjet peumlr

14

amnisti janeuml konsideruar si ligjore dhe neuml peumlrputhje me teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare [Shih Dujardin kundeumlr Franceumls Tarbuk kundeumlr Kroaciseuml Margus kundeumlr Kroaciseuml]rdquo

59 Sa i peumlrket asaj neumlse Ligji peumlr Amnisti pakeumlson teuml drejtat dhe liriteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquopala parashtruese neuml meumlnyreuml eksplicite ka theksuar dhe ka bazuar gjitheuml argumentin e keumlrkeseumls mbi pretendimin e tyre se veteuml ekzistenca e amnistiseuml zvogeumllon teuml drejtat sipas Kapitullit II teuml Kushtetuteumls soneuml Neuml paragrafin e dyteuml pala parashtruese pretendon se lsquoduke pasur parasysh se Ligji peumlr Amnisti [] peumlrmban dispozita me teuml cilat lirohen nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit edhe personat teuml cileumlt kaneuml kryer vepra penale nga teuml cilat shkaktohet pasoja e deumlmtimit teuml personave qeuml neuml aspektin procedural mund teuml paraqiten neuml procedureuml penale si paleuml teuml deumlmtuara konsiderohet se lirimi i personave nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e deumlnimit cenon teuml drejteumln e disponueshme peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet e efektshme juridike lidhur me realizimin e seuml drejteumls peumlr ndjekje penale dhe realizimit teuml keumlrkeseumls subjektive neuml cileumlsineuml e paleumls seuml deumlmtuarrsquo Prandaj bazuar neuml keumlteuml eumlshteuml meuml se e qarteuml se argumenti i paleumls parashtruese keumlrkon strehim dhe bazeuml ligjore mbi diccedilka qeuml Gjykata Kushtetuese tashmeuml ka vendosur peumlr teuml kundeumlrteumln Kjo gjykateuml ka vendosur qeuml amnistia si njeuml institut duke peumlrfshireuml ateuml qeuml do teuml duhej eumlshteuml me teuml veumlrteteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Kushtetuteumln toneumlrdquo

60 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel ndonjeuml teuml drejteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls dhe sipas nenit 6 e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Qeveria shpreh pikeumlpamjen se ldquoLigji eumlshteuml hartuar me kujdes jo veteumlm peumlr teuml shmangur dheumlnien e amnistiseuml peumlr krimet e reumlnda apo peumlr shkeljet e teuml drejtave teuml njeriut por peumlr teuml minimizuar paafteumlsineuml e ccedildo viktime peumlr teuml mbuluar deumlmet Kjo eumlshteuml treguar nga Ligji peumlr Amnisti neuml peumlrjashtimet e amnistiseuml neuml nenin 4 dhe neuml dispoziteumln peumlrjashtuese teuml nenit 5 Peumlr shembull neuml bazeuml teuml nenit 136 teuml Ligjit mbi Marreumldheumlniet e Detyrimeve kushdo qeuml i shkakton deumlm tjetrit eumlshteuml peumlrgjegjeumls Nuk keumlrkohet njeuml hetim penal peumlr trsquoi paraprireuml ccedileumlshtjes civilerdquo

61 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel nenin 14 dhe Protokollin 12

teuml KEDNJ-seuml Qeveria veumlren ldquoAmnistia nuk eumlshteuml e bazuar mbi ndonjeuml kategori teuml tilleuml si gjinia peumlrkateumlsia etnike apo kategori tjeteumlr teuml mbrojtur me Kushtetuteuml Neumlse ligji do teuml rezultojeuml me amnistimin e ndonjeuml peumlrqindje meuml teuml madhe teuml njeuml gjinie apo grupi etnik do teuml jeteuml thjesht peumlr shkak se keumlto grupe kaneuml marreuml pjeseuml neuml ato vepra penale ose kaneuml pasur keumlto motivime neuml njeuml normeuml meuml teuml larteuml Keumlto grupe teuml njereumlzve peumlr nga natyra e tyre nuk do teuml ishin neuml lsquosituata analogersquo ose neuml lsquosituata relativisht teuml ngjashmersquo me ato qeuml nuk kaneuml kryer keumlto vepra penale ose qeuml kaneuml pasur keumlto motive Edhe neumlse kjo gjykateuml do teuml vendoste se grupe personash qeuml peumlrfitojneuml nga amnistia dhe ata qeuml nuk peumlrfitojneuml nga ajo janeuml neuml njeuml situateuml analoge ateumlhereuml ekziston njeuml lsquojustifikim i arsyesheumlm dhe objektivrsquo peumlr keumlteuml dallim neuml trajtim sepse dheumlnia e keumlsaj amnistie ka qeneuml pjeseuml e negociatave ndeumlrkombeumltare peumlr teumlrheqjen e institucioneve teuml Serbiseuml nga Republika e Kosoveumlsrdquo

62 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 5 i Ligjit peumlr Amnisti shkel teuml drejtat e viktimave neuml

bazeuml teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquogjuha e nenit 5 eumlshteuml njeuml shpjegim i thjeshteuml peumlr interpretim nga gjykatat neuml teuml ardhmen Peumlr shembull kur njeuml

15

gjykateuml aplikon amnistineuml me njeuml vendim peumlr dheumlnien amnisti sipas nenit 8 teuml Ligjit ajo duhet teuml keteuml teuml qarteuml se vendimet e nxjerra paraprakisht mbi bazeumln e atij vendimi penal nuk duhet teuml shpallen teuml pavlefshme ndoneumlse personi lirohet nga ndjekja apo nga vuajtja e deumlnimit peumlr po teuml njeumljteumln vepeumlr penale Megjithateuml kjo neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk i ndal viktimat e tjera neuml teuml ardhmen peumlr teuml ndjekur teuml drejtat e tyre neuml procedureuml civile kur kryesit e veprave penale nuk janeuml deumlnuarrdquo [] ldquoKjo ndodh peumlr shkak se Ligji mbi Procedureumln Kontestimore eumlshteuml ende i vlefsheumlm dhe ai u ofron teuml gjitha paleumlve teuml drejteuml teuml paraqesin padi peumlr deumlmet neuml ccedildo koheumlrdquo

63 Sa i peumlrket asaj neumlse ndonjeuml kufizim i pretenduar i teuml drejtave sipas Kushtetuteumls

eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti nuk ka ndeumlrmend teuml anashkalojneuml thelbin e teuml drejtave teuml garantuara me Kapitullin II teuml Kushtetuteumls apo kushtet e nenit 55 dhe se ekziston njeuml lidhje e qarteuml dhe themelore ndeumlrmjet qeumlllimit teuml ccedilfareumldo kufizimi teuml mundsheumlm neuml njeumlreumln aneuml dhe qeumlllimit peumlr teuml cilin ai peumlrdoretrdquo

64 Sa i peumlrket procedureumls peumlr miratimin e Ligjit Qeveria thekson se miratimi i

Ligjit eumlshteuml beumlreuml neuml pajtim me Rregulloren e puneumls seuml Kuvendit

65 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Qeveria konsideron se ldquoneni 65 paragrafi 4 i Rregullores i cili thoteuml lsquoKomisioni mund teuml ftojeuml neuml mbledhje peumlrfaqeumlsues teuml institucioneve dhe teuml shoqeumlriseuml civilersquo dhe prandaj [] nuk ka asnjeuml lidhshmeumlri teuml keumltij neni me keumlrkeseumln e paraqitur nga deputeteumlt e Kuvenditrdquo

66 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 644 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Qeveria konsideron se ldquome propozim teuml njeumlrit prej deputeteumlve ndash aneumltar i Komisionit ndash dhe me mbeumlshtetje teuml shumiceumls seuml deputeteumlve (me veteumlm njeuml voteuml kundeumlr) Komisioni ka vendosur peumlr ndryshimin e rendit teuml diteumls dhe peumlr futjen neuml shqyrtim si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimin neuml parim teuml Projektligjit peumlr Amnisti Pas shqyrtimit Komisioni me shumiceuml votash i ka rekomanduar Kuvendit teuml miratojeuml Projektligjin peumlr Amnistirdquo Rrjedhimisht Qeveria pretendon se kontestimi peumlrkitazi me periudheumln kateumlrditore eumlshteuml i pabazuar

67 Sa i peumlrket procedureumls seuml votimit Qeveria konsideron se ldquopropozimi i njeumlrit nga

deputeteumlt e Kuvendit peumlr shmangie nga Rregullorja peumlrkateumlsisht peumlr futje si pikeuml teuml pareuml teuml rendit teuml diteumls lsquoshqyrtimin neuml lexim teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnistirsquo eumlshteuml mbeumlshtetur nga gjithsej 84 deputeteuml 14 kundeumlr dhe asnjeuml abstenim Neuml lexim teuml pareuml Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml miratuar nga Kuvendi me 91 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim I gjitheuml ky procedim eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumls Meuml pas me propozim teuml teuml njeumljtit deputet neuml seanceumln plenare teuml Kuvendit teuml Kosoveumls meuml 1172013 neuml sesionin e pasdites eumlshteuml futur si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml i Projektligjit peumlr Amnisti Shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml peumlrkateumlsisht futja si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls eumlshteuml beumlreuml po ashtu neuml pajtim me nenin 84 teuml Rregullores dhe i njeumljti eumlshteuml mbeumlshtetur me votat e 86 deputeteumlve 14 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim Kuvendi ka miratuar Projektligjin peumlr Amnisti me 90 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe pati njeuml abstenim neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumlsrdquo

16

Pranueshmeumlria e keumlrkeseumls 68 Peumlr teuml qeneuml neuml gjendje teuml shqyrtojeuml keumlrkeseumln e parashtruesit Gjykata

Kushtetuese duhet seuml pari teuml vlereumlsojeuml neumlse parashtruesi i keumlrkeseumls i ka peumlrmbushur kriteret peumlr pranueshmeumlri teuml peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe teuml specifikuara meuml tej neuml Ligj dhe neuml Rregullore teuml puneumls

69 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata i referohet nenit 1131 teuml Kushtetuteumls i cili peumlrcakton se

ldquoGjykata Kushtetuese vendos veteumlm peumlr rastet e ngritura para Gjykateumls neuml meumlnyreuml ligjore nga pala e autorizuarrdquo

70 Peumlrkitazi me keumlto keumlrkesa Gjykata veumlren se parashtruesit kaneuml parashtruar

keumlrkeseumln e tyre neuml pajtim me nenin 1135 teuml Kushtetuteumls i cili parasheh

ldquoDhjeteuml (10) a meuml shumeuml deputeteuml teuml Kuvendit teuml Kosoveumls brenda njeuml afati prej teteuml (8) diteumlsh nga dita e miratimit kaneuml teuml drejteuml teuml kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ccedilfareumldo ligji ose vendimi teuml miratuar nga Kuvendi si peumlr peumlrmbajtjen ashtu edhe peumlr procedureumln e ndjekurrdquo [Versioni serbisht ndryshon nga versionet anglisht dhe shqip]

71 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata veumlren se kur njeuml ligj ose njeuml akt eumlshteuml neuml shqyrtim

sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls procedura e vlereumlsimit do teuml jeteuml e natyreumls pezulluese ashtu qeuml do teuml bllokohet shpallja e ligjit derisa Gjykata teuml marreuml njeuml vendim peumlrfundimtar peumlr rastin Neuml pajtim me nenin 43 (2) teuml Ligjit neuml rast se njeuml ligj i miratuar nga Kuvendi kontestohet sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls ldquoligji [] i tilleuml mund trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje neuml pajtim me modalitetet e peumlrcaktuara neuml vendimin final teuml Gjykateumls Kushtetuese peumlr rastin e kontestuarrdquo qeuml do teuml thoteuml se Ligji i miratuar nuk duhet trsquoi kthehet Kuvendit por duhet trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje pa nenet teuml cilat Gjykata i ka shpallur neuml Aktgjykimin e saj si teuml papajtueshme me Kushtetuteumln

72 Kjo eumlshteuml veumlrtetuar neuml meumlnyreuml analoge nga Gjykata neuml Aktgjykimin e saj neuml rastet KO2912 dhe KO4812 kur vendosi ldquoEumlshteuml me reumlndeumlsi teuml theksohet qeuml Gjykata Kushtetuese eumlshteuml autoriteti peumlrfundimtar peumlr interpretimin e Kushtetuteumls dhe teuml peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjeve me Kushtetuteumln Ky eumlshteuml njeuml juridiksion ex-post i Gjykateumls si garantuese e Kushtetuteumls peumlr ta siguruar peumlrputhjen e legjislacionit me aktin meuml teuml larteuml teuml shtetit pra me Kushtetuteumln Peumlrveccedil keumltij juridiksioni Gjykata gjithashtu ka juridiksionin e ashtuquajtur ex-ante peumlr vlereumlsim paraprak teuml kushtetutshmeumlriseuml seuml amendamentit teuml propozuar Ky juridiksion i jepet Gjykateumls si mbrojteumlse e Kushtetuteumls peumlr teuml siguruar qeuml amendamenti i propozuar nuk pakeumlson ndonjeuml teuml drejteuml dhe liri teuml peumlrcaktuar neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumlsrdquo (Shih Rasti KO2912 dhe Rasti KO4812 parashtrues Kryetari i Kuvendit Aktgjykimi i 20 korrikut 2012)

73 Rastet e cituara meuml sipeumlr kaneuml teuml beumljneuml me juridiksionin e Gjykateumls peumlr teuml shqyrtuar pajtueshmeumlrineuml me Kushtetuteumln teuml amendamenteve kushtetuese teuml propozuara neuml bazeuml teuml nenit 1139 teuml Kushtetuteumls ku shqyrtimi eumlshteuml i kufizuar neuml pajtueshmeumlrineuml me dispozitat e Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Neuml rastin konkret sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls juridiksioni i Gjykateumls peumlrfshin

17

shqyrtimin e peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjit teuml kontestuar me teuml gjitha dispozitat e Kushtetuteumls

74 Neuml rastin konkret Gjykata veumlren se keumlrkesa eumlshteuml parashtruar nga 13 deputeteuml

teuml Kuvendit teuml Kosoveumls

75 Peumlrveccedil keumlsaj Gjykata merr parasysh nenin 42 teuml Ligjit qeuml rregullon parashtrimin e keumlrkeseumls sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls si neuml vijim

Neni 42 ndash Sakteumlsimi i keumlrkeseumls 1 Neuml keumlrkeseumln e ngritur neuml pajtim me nenin 113 paragrafi 6 teuml

Kushtetuteumls ndeumlr teuml tjera paraqiten informatat e meumlposhtme [Versioni shqip dhe serbisht dallon nga versioni anglisht]

11 Emrat dhe neumlnshkrimet e teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvendit qeuml

kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ligjit apo teuml vendimit teuml nxjerreuml nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls

12 Dispozitat e Kushtetuteumls apo teuml ndonjeuml akti apo ligji qeuml ka teuml beumljeuml me

keumlteuml keumlrkeseuml dhe 13 Paraqitjen e provave mbi teuml cila mbeumlshtetet kontestirdquo

76 Peumlrveccedil emrave dhe neumlnshkrimeve teuml deputeteumlve qeuml kaneuml parashtruar keumlrkeseumln janeuml peumlrmendur ligji i kontestuar dhe dispozitat peumlrkateumlse teuml Kushtetuteumls si dhe provat mbeumlshteteumlse teuml keumlrkeseumls

77 Sa i peumlrket ligjit teuml kontestuar Gjykata veumlren se parashtruesit kontestojneuml Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209

78 Gjykata prandaj konsideron se janeuml peumlrmbushur keumlrkesat e nenit 42 teuml Ligjit

79 Sa i peumlrket afatit kohor Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti Nr 04L-209 eumlshteuml

miratuar nga Kuvendi meuml 11 korrik 2013 (Vendimi nr 04-V-646) dhe keumlrkesa eumlshteuml parashtruar neuml Gjykateuml meuml 19 korrik 2013 Neuml pajtim me rregullin 27(1) (Llogaritja e periudheumls kohore) teuml Rregullores seuml puneumls ldquoPeriudha kohore e peumlrcaktuar me Kushtetuteuml me ligj dhe me keumlteuml rregullore teuml puneumls llogaritet si meuml poshteuml (1) Kur periudha shprehet me diteuml ajo duhet teuml llogaritet nga dita neuml teuml cileumln ndodh njeuml ngjarje ateumlhereuml dita kur ndodh ajo ngjarje ose veprim nuk llogaritet se beumln pjeseuml neuml ateuml periudheumlrdquo Prandaj keumlrkesa eumlshteuml doreumlzuar brenda periudheumls kohore prej teteuml diteumlsh e parapareuml me Kushtetuteuml

80 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit meuml 1 gusht

2013 Gjykata konsideron se eumlshteuml e pranueshme letra e parashtruesve neuml emeumlr teuml peumlrfaqeumlsueses seuml tyre znj Albulena Haxhiu Ajo peumlrmban sqarime teuml meumltejshme nga parashtruesit peumlr njeuml ccedileumlshtje qeuml ata kaneuml ngritur tashmeuml neuml keumlrkeseumln e tyre Seuml fundmi Gjykata eumlshteuml ajo qeuml vendos peumlr provat e paraqitura se si teuml procedohet me to

18

81 Prandaj Gjykata konkludon se nuk ka baza qeuml keumlrkeseumln e cila ngre ccedileumlshtje teuml reumlndeumlsishme kushtetuese ta shpalleuml teuml papranueshme

Analiza krahasimtare e situateumls Konteksti socio-politik 82 Neuml meumlnyreuml qeuml teuml kemi njeuml kuptim teuml qarteuml teuml qeumlllimit dhe teuml fusheumlveprimit teuml

Ligjit peumlr Amnisti Gjykata i referohet nenit 1 [Qeumlllimi dhe fusheumlveprimi] teuml Kapitullit I Dispozitat e Peumlrgjithshme teuml Ligjit qeuml parasheh

ldquoKy ligj rregullon kushtet dhe procedureumln me teuml cileumln jepet amnisti peumlr personat teuml cileumlt janeuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale personat teuml cileumlt janeuml neumln ndjekje penale peumlr vepra penale apo personat teuml cileumlt mund teuml jeneuml objekt i ndjekjes penale peumlr veprat penale teuml kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit qeuml tani peumlrbeumln Republikeumln e Kosoveumlsrdquo

83 Edhe pse neni neuml meumlnyreuml peumlrmbledheumlse peumlrcakton fusheumlveprimin e Ligjit neni

qeumlndron i heshtur peumlr sa i peumlrket qeumlllimit Megjithateuml Memorandumi shpjegues peumlr Projektligjin peumlr Amnisti kur eumlshteuml paraqitur nga Qeveria neuml Kuvend peumlr miratim neuml nenin 2 teuml tij [Objektivat dhe ndeumlrlidhja e tyre me prioritetet e Qeveriseuml] qeumlllimin e Ligjit e peumlrshkruan me keumlto fjaleuml

ldquoMe qeumlllim teuml krijimit teuml njeuml infrastrukture ligjore e cila synon krijimin e njeuml ambienti teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe ligjit si dhe teuml udheumlhequr nga parimet e humanizmit rrezikshmeumlriseuml seuml uleumlt teuml personave teuml cileumlt amnistohen si dhe mbrojtjen e interesat publike miratimi i keumltij projektligji do teuml keteuml si efekt pozitiv realizimin e qeumlllimit teuml deumlnimit po ashtu do teuml ndikojeuml pozitivisht edhe neuml risocializimin dhe riintegrimin e personave teuml deumlnuar peumlr kategoriteuml e caktuara teuml veprave penalerdquo

84 Gjykata e kupton se neuml meumlnyreuml qeuml teuml konsolidohet rendi juridik i Kosoveumls dhe

qeuml teuml sigurohet shtrirja e autoritetit shteteumlror neuml teuml gjitha pjeseumlt e Republikeumls eumlshteuml e nevojshme teuml inkorporohen neuml territorin e Kosoveumls komunitetet qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave institucionale teuml Republikeumls seuml Serbiseuml Amnistia mund teuml shihet si kontribut neuml keumlteuml konsolidim duke mos penalizuar personat qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave teuml tjera institucionale deri meuml tani Si e tilleuml ajo ka peumlr qeumlllim teuml qarteuml teuml lehteumlsojeuml transicionin e keumltyre komuniteteve neuml kuadeumlr teuml administrateumls publike dhe teuml institucioneve teuml siguriseuml teuml Kosoveumls

85 Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti nuk peumlrcakton kategoriteuml e personave dhe

sjelljet teuml cilat sjellin amnisti por e kufizon veten duke ofruar njeuml katalog teuml veprave penale peumlr teuml cilat do teuml jepet amnistia Peumlr meuml tepeumlr periudha kohore gjateuml seuml cileumls do teuml jepet amnistia eumlshteuml definuar ashtu qeuml fillon peumlrafeumlrsisht me fundin e lufteumls neuml vitin 1999 dhe vazhdon deri meuml 20 qershor vitin 2013 Ccedileumlshtja e dateumls seuml fillimit teuml zbatimit teuml amnistiseuml eumlshteuml diskutuar meuml poshteuml neuml nenin 2 teuml Ligjit Gjateuml keumlsaj periudhe disi teuml gjateuml kohore territori i Kosoveumls ka qeneuml neumln juridiksionin ligjor teuml njeuml seumlreuml autoritetesh meuml shumeuml ose meuml pak teuml ndryshme deri neuml pavareumlsimin e Republikeumls teuml Kosoveumls Gjykata veumlren se ligjshmeumlria e keumltyre autoriteteve teuml njeumlpasnjeumlshme nuk eumlshteuml duke u kontestuar

19

dhe Ligji peumlr Amnisti merr parasysh keumlto autoritete teuml njeumlpasnjeumlshme me peumlrkufizimet e veta nga njeuml seumlreuml kodesh dhe ligjesh penale

86 Gjykata eumlshteuml e veteumldijshme peumlr faktin e njohur dhe publik se ky ligj ka ngritur

shqeteumlsime te shoqeumlria civile dhe ndeumlr sektoreuml teuml caktuar teuml komuniteteve profesionale dhe teuml biznesit Keumlto shqeteumlsime kaneuml teuml beumljneuml inter alia me peumlrmasat e konsiderueshme teuml shkateumlrrimit teuml proneumls private qeuml ka prekur teuml gjitha komunitetet qeuml nga lufta dhe peumlr teuml cilat relativisht njeuml numeumlr i vogeumll i ndjekjeve penale ka peumlrfunduar me sukses Peumlrveccedil keumlsaj ekziston njeuml perceptim mbizoteumlrues se njeuml numeumlr i konsideruesheumlm i aktiviteteve teuml biznesit teuml paligjsheumlm eumlshteuml zhvilluar gjateuml periudheumls kohore qeuml nga lufta me pasoja teuml deumlmshme peumlr buxhetin e shtetit dhe peumlr konkurrenceumln e biznesit teuml ligjsheumlm por edhe kaneuml pasur ndikim negativ ndaj sheumlndetit publik dhe mireumlqenies Ka disa shqeteumlsime se Ligji peumlr Amnisti legjitimon njeuml shkalleuml teuml mosndeumlshkimit peumlr praktika teuml tilla teuml paligjshme pa marreuml parasysh se kush i ka shkaktuar ato

87 Deri neuml maseumln qeuml amnistia ka peumlr qeumlllim trsquoi kontribuojeuml pajtimit ndeumlrmjet

komuniteteve teuml Kosoveumls njeuml amnisti e gjereuml peumlr shkateumlrrimin dhe peumlr djegien e pronave private neuml fakt mund teuml minojeuml keumlteuml objektiv Deri neuml maseumln qeuml amnistia eumlshteuml menduar peumlr teuml konsoliduar sundimin e ligjit dhe peumlr teuml shtrireuml administrimin e autoritetit publik duke garantuar mosndeumlshkim peumlr aktivitete teuml caktuara kriminale njeuml amnisti e gjereuml peumlr aktivitete teuml paligjshme profesionale dhe teuml biznesit praktikisht mund teuml sheumlrbejeuml peumlr teuml minuar rendin juridik teuml Kosoveumls Gjykata konsideron se Ligji peumlr Amnisti ashtu siccedil eumlshteuml shkruar potencialisht mund teuml keteuml ndikim negativ neuml legjitimitetin e rendit publik neuml teumlreuml Kosoveumln Kjo mund teuml deumlmtojeuml objektivin ldquopeumlr teuml krijuar njeuml infrastruktureuml ligjore e cila synon teuml krijojeuml njeuml mjedis teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe teuml ligjitrdquo siccedil peumlrcaktohet neuml Memorandumin shpjegues

88 Gjateuml shqyrtimit teuml keumlrkeseumls rrjedhimisht Gjykata do teuml marreuml parasysh

objektivat e peumlrcaktuara neuml Memorandumin e meumlsipeumlrm shpjegues si dhe kontekstin e soteumlm social dhe politik teuml Kosoveumls

Parimi i amnistiseuml 89 Sa i peumlrket parimit teuml amnistiseuml Gjykata i referohet nenit 65 teuml Kushtetuteumls i

cili neuml paragrafin 15 peumlrcakton kompetencat e Kuvendit teuml Kosoveumls ldquoJep amnisti me ligj peumlrkateumls i cili miratohet me dy teuml tretat (23) e votave teuml teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvenditrdquo

90 Sipas mendimit teuml Gjykateumls pasi as dispozitat kushtetuese e as ndonjeuml dispoziteuml tjeteumlr e Ligjit nuk peumlrmban njeuml udheumlzim teuml meumltutjesheumlm peumlr Gjykateumln sa i peumlrket konceptit teuml amnistiseuml teuml parapareuml me nenin 6515 teuml Kushtetuteumls Gjykata do trsquoi referohet legjislacionit peumlrkateumls neuml vendet fqinje dhe standardeve teuml pranuara ndeumlrkombeumltarisht neuml keumlteuml fusheuml

91 Sa i peumlrket keumlsaj Gjykata konstaton se amnistia mund teuml peumlrkufizohet si

peumlrjashtim i kryesve teuml shkeljeve teuml ligjit nga teuml qenit i ndjekur penalisht

20

92 Megjithateuml ligjet peumlr amnisti duhet teuml dallohen nga format e tjera teuml mosndeumlshkimit peumlr shkak teuml kontekstit politik neuml teuml cilin janeuml aprovuar Motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti janeuml teuml ndryshme por neuml peumlrgjitheumlsi ligjet peumlr amnisti nxirren peumlr shembull gjateuml konfliktit peumlr trsquoi dheumlneuml fund dhuneumls si pjeseuml e njeuml marreumlveshje paqeumlsore neuml meumlnyreuml qeuml teuml promovohet pajtimi mes paleumlve teuml peumlrfshira etj Amnistia mbulon peumlrveccedil individeumlve qeuml janeuml deumlnuar dhe qeuml janeuml duke vuajtur deumlnimin e tyre edhe individeumlt qeuml janeuml duke u hetuar apo qeuml do teuml hetohen Peumlr teuml beumlreuml dallimin duhet teuml shikohen motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti

93 Fusheumlveprimi i njeuml ligji peumlr amnisti ndryshon si peumlr nga ajo se cilat vepra mund

teuml amnistohen ashtu edhe peumlr ateuml se peumlr keuml zbatohet si dhe peumlr periudheumln kohore qeuml peumlrfshin ai Megjithateuml si parim i peumlrgjithsheumlm njeuml amnisti e miratuar nga Kuvendi duhet teuml respektojeuml parime teuml caktuara themelore teuml sundimit teuml ligjit peumlrkateumlsisht ligjshmeumlrineuml (duke peumlrfshireuml transparenceumln) ndalimin e arbitraritetit mosdiskriminimin dhe barazineuml para ligjit

94 Sa i peumlrket fusheumlveprimit teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se peumlr keuml

zbatohet neuml peumlrgjitheumlsi ai mund teuml zbatohet peumlr individeumlt apo peumlr njeuml kolektiv

95 Sa i peumlrket veprave peumlr teuml cilat zbatohet njeuml ligj peumlr amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se cilat vepra penale mund teuml amnistohen dhe cilat nuk mund teuml amnistohen eumlshteuml veumlrejtur se ekziston njeuml listeuml e veprave aktuale penale sipas ligjit ndeumlrkombeumltar si shkeljet e reumlnda teuml teuml drejtave teuml njeriut duke peumlrfshireuml gjenocidin krimet e lufteumls krimet kundeumlr njereumlzimit torturat dhe zhdukjet ku shtetet janeuml teuml detyruara qeuml penalisht teuml ndjekin kryesit Veprat penale teuml natyreumls politike qeuml amnistohen peumlrfshijneuml tradhti kryengritje peumlrmbysje rebelim peumlrdorim i dokumenteve teuml rreme falsifikim propagandeuml antiqeveritare posedim i armeumlve ilegale spiunazh aneumltareumlsi neuml organizata teuml ndaluara politike apo fetare dezertim dhe shpifje Vepra penale teuml natyreumls ekonomike qeuml amnistohen janeuml teuml tilla si trafikim ilegal etj

96 Pavareumlsisht nga fakti se mund teuml amnistohen disa vepra penale eumlshteuml e pranuar

ndeumlrkombeumltarisht qeuml viktimat duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje teuml barabarteuml dhe efektive neuml sistemin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml marrin deumlmshpeumlrblimin adekuat efektiv dhe teuml menjeumlhersheumlm peumlr deumlmin e peumlsuar dhe duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje efektive neuml informacionin relevant peumlrkitazi me mekanizmat e reparacionit peumlr shkelje teuml tilla

97 Sa i peumlrket periudheumls kohore mund teuml thuhet se neuml peumlrgjitheumlsi periudha

kohore duhet teuml pasqyrojeuml objektivat e amnistiseuml neuml fjaleuml

98 Megjithateuml siccedil u peumlrmend meuml lart ekziston njeuml minimum kur nuk mund teuml jepet amnistia peumlr shkelje teuml seuml drejteumls peumlr jeteumln dhe teuml drejteumls seuml liriseuml dhe siguriseuml seuml personit peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr liri nga tortura dhe nga format e tjera teuml keqtrajtimit Neuml keumlteuml drejtim parimi i drejteumlsiseuml keumlrkon qeuml duhet teuml ndreqen shkeljet e teuml drejtave teuml viktimeumls

99 Gjykata veumlren se Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GJEDNJ) hereuml pas

hereuml eumlshteuml prononcuar peumlr ccedileumlshtjen e pandeumlshkueshmeumlriseuml peumlr shkeljet e teuml drejteumls seuml liriseuml nga keqtrajtimi dhe peumlr shkeljet e teuml drejteumls peumlr jeteumln Gjykata

21

rikujton aktgjykimin neuml rastin Eski kundeumlr Turqiseuml (Keumlrkesa 835404 Aktgjykimi i 5 shtatorit 2012) ku neuml lidhje me keqtrajtimin GJENDJ-ja ka gjetur se

ldquo32 Gjykata rikujton se neuml rastet kur njeuml individ beumln njeuml deklarim teuml besuesheumlm se ka peumlrjetuar trajtim neuml kundeumlrshtim me nenin 3 neuml duart e policiseuml apo teuml peumlrfaqeumlsuesve teuml tjereuml teuml shtetit ajo dispoziteuml e lexuar neuml lidhje me detyreumln e peumlrgjithshme teuml shtetit nga neni 1 i Konventeumls peumlr trsquoia lsquosiguruar ccedildokujt brenda juridiksionit teuml tyre teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml [keumlteuml] Konventeumlrsquo keumlrkon neuml meumlnyreuml implicite se duhet teuml keteuml njeuml hetim zyrtar efektiv Njeuml hetim i tilleuml duhet teuml jeteuml neuml gjendje teuml ccedilojeuml deri te identifikimi dhe deumlnimi i atyre qeuml janeuml peumlrgjegjeumls (Shih Labita kundeumlr Italiseuml [GC] nr 2677295 sect 131 ECHR 2000-IV) Sipas praktikeumls seuml vendosur gjyqeumlsore kjo do teuml thoteuml se autoritetet gjyqeumlsore vendeumlse nuk duhet neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml jeneuml teuml peumlrgatitura teuml lejojneuml qeuml vuajtjet e shkaktuara fizike dhe psikologjike teuml kalojneuml pa u deumlnuar Kjo eumlshteuml esenciale peumlr teuml ruajtur besimin dhe mbeumlshtetjen e publikut peumlr sundimin e ligjit dhe peumlr parandalimin e ccedilfareumldo pamje teuml tolerimit apo teuml bashkeumlpunimit nga ana e autoriteteve neuml akte teuml paligjshme (Shih Okkalı kundeumlr Turqiseuml nr 5206799 paragrafi 65 GJEDNJ 2006-XII (ekstrakte) dhe Derman cituar meuml lart paragrafi 27) 33 Pa dyshim se keumlrkesa peumlr shpejteumlsi dhe peumlr ekspeditim teuml arsyesheumlm eumlshteuml implicite neuml keumlteuml kontekst Derisa mund teuml keteuml pengesa apo veumlshtireumlsi qeuml parandalojneuml peumlrparimin neuml hetim neuml njeuml situateuml teuml caktuar njeuml reagim i shpejteuml nga ana e autoriteteve neuml hetimin e pretendimeve peumlr keqtrajtim mund teuml konsiderohet neuml peumlrgjitheumlsi si esencial peumlr ruajtjen e besimit teuml publikut neuml respektimin e sundimit teuml ligjit dhe neuml parandalimin e ccedilfareumldo pamjeje teuml tolerimit teuml akteve teuml paligjshme apo teuml bashkeumlpunimit neuml akte teuml tilla (Shih Batı dhe teuml tjereumlt citimi meuml lart sect 136) 34 Gjykata rikujton se neuml rast se njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit akuzohet peumlr krime qeuml cenojneuml nenin 3 ccedildo procedureuml penale dhe deumlnim pasues nuk duhet teuml jeteuml i parashkruesheumlm dhe amnistimi apo falja nuk duhet teuml jeneuml teuml lejueshme Meuml tej thekson se neuml rastet kur njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit eumlshteuml ngarkuar me vepra penale qeuml peumlrfshijneuml tortureumln apo keqtrajtimin eumlshteuml e njeuml reumlndeumlsie teuml jashteumlzakonshme qeuml ai ose ajo teuml suspendohet nga detyra gjateuml hetimit dhe gjykimit dhe duhet teuml shkarkohet neumlse deumlnohet (Shih mutatis mutandis Abduumllsamet Yaman kundeumlr Turqiseuml nr 3244696 sect 55 2 neumlntor 2004 dhe Serdar Guumlzel kundeumlr Turqiseuml nr 3941406 sect 42 15 mars 2011)rdquo

100 Gjykata po ashtu rikujton aktgjykimin e GJEDNJ-seuml neuml rastin Sangariyeva dhe

teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml (Keumlrkesa nr 183904 Aktgjykim i 1 dhjetorit 2008) ku lidhur me teuml drejteumln e jeteumls dhe me teuml drejteumln peumlr njeuml zgjidhje ka theksuar

ldquo74 Gjykata thekson se neni 2 qeuml garanton teuml drejteumln e jeteumls dhe peumlrcakton rrethanat neuml teuml cilat justifikohet privimi nga jeta radhitet si njeuml nga dispozitat meuml themelore teuml Konventeumls nga e cila nuk lejohet asnjeuml derogim Neuml driteumln e reumlndeumlsiseuml seuml mbrojtjes qeuml jepet me nenin 2 Gjykata duhet ta shqyrtojeuml privimin nga jeta me kujdesin meuml teuml madh duke marreuml parasysh

4

Peumlrmbledhje e fakteve 19 Meuml 25 qershor 2013 Qeveria e Republikeumls seuml Kosoveumls vendosi teuml miratojeuml

Projektligjin peumlr Amnisti dhe udheumlzoi Sekretarin e Peumlrgjithsheumlm teuml Zyreumls seuml Kryeministrit qeuml trsquoia paraqeseuml Projektligjin Kuvendit teuml Kosoveumls peumlr shqyrtim dhe peumlr miratim

20 Sipas Memorandumit shpjegues teuml Projektligjit ldquo[Ky] ligj rregullon kushtet dhe procedureumln me teuml cileumln jepet amnisti peumlr personat teuml cileumlt janeuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale personat teuml cileumlt janeuml neumln ndjekje penale peumlr vepra penale apo personat teuml cileumlt mund teuml jeneuml objekt i ndjekjes penale peumlr veprat penale teuml kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit qeuml tani peumlrbeumln Republikeumln e Kosoveumlsrdquo

21 Meuml 11 korrik 2013 neuml pajtim me nenin 651 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml

Kosoveumls dhe neuml pajtim me nenin 58 e me nenin 84 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls me Vendimin nr 04-V-646 miratoi Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209 me 90 vota peumlr me 17 vota kundeumlr dhe me njeuml abstenim dhe ia deumlrgoi ateuml Presidentes seuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje

22 Meuml 19 korrik 2013 neuml pajtim me nenin 1135 teuml Kushtetuteumls seuml Republikeumls seuml Kosoveumls dhe neuml pajtim me nenin 42 e me nenin 43 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese parashtruesit doreumlzuan keumlrkeseuml neuml keumlteuml gjykateuml peumlr shqyrtimin e kushtetutshmeumlriseuml seuml Ligjit peumlr Amnisti teuml miratuar nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls meuml 11 korrik 2013 duke kontestuar peumlrmbajtjen e tij dhe procedureumln peumlr miratimin e tij

Argumentet e paraqitura nga parashtruesit Aspekti peumlrmbajtjesor i keumlrkeseumls 23 Parashtruesit konsiderojneuml se qeumlllimi i Ligjit peumlr Amnisti eumlshteuml amnistia e

personave nga ndjekja penale dhe amnistia e personave qeuml nuk e kaneuml kryer deumlnimin e tyre para 20 qershorit 2013 Sipas tyre Ligji ldquo[hellip] peumlrfshin amnistineuml e personave qeuml kaneuml kryer gjithsej 67 (gjashteumldhjeteshtateuml) vepra penale nga Kodi Penal i Republikeumls seuml Kosoveumls Kodi Penal i Kosoveumls (Rregullorja e UNMIK-ut 200325 dateuml 6 korrik 2003 dhe Rregullores seuml UNMIK-ut nr 200419 mbi ndryshimin e Kodit teuml Peumlrkohsheumlm Penal teuml Kosoveumls Ligjit Penal teuml KSAK G Zyrtare nr 2077 lidhur me Rregulloret e UNMIK-ut nr 199924 dhe 200059 peumlr ligjin neuml fuqi neuml Kosoveuml dhe teuml gjitha veprat penale teuml parapara me Kodin Penal teuml RSFJ-seumlrdquo Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve Ligji peumlr Amnisti nuk ka parapareuml njeuml dateuml teuml fillimit por veteumlm ka parapareuml dateumln e limitimit kohor teuml amnistimit teuml veprave teuml kryera para asaj date

24 Parashtruesit theksojneuml se neuml doktrineumln juridiko-penale arsyeja kryesore e sanksionimit teuml veprave penale eumlshteuml fokusi neuml mbrojtjen e integritetit shoqeumlror dhe personal nga veprimet e deumlmshme qeuml mund trsquoi cenojneuml vlerat e caktuara dhe pikeumlrisht keumltu edhe qeumlndron baza kryesore e parimit teuml ligjshmeumlriseuml neuml degeumln penale teuml ccedildo sistemi juridik

5

25 Duke marreuml parasysh se Ligji peumlr Amnisti peumlrmban dispozita me teuml cilat

personat qeuml kaneuml kryer vepra penale qeuml i kaneuml shkaktuar pasoja paleumls seuml deumlmtuar neuml procedurat penale janeuml teuml liruar nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit parashtruesit konstatojneuml se amnistia e personave teuml tilleuml shkel teuml drejteumln e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet efektive juridike qeuml lidhen me ushtrimin e teuml drejteumls seuml tyre peumlr ndjekje penale dhe teuml kompensimit individual

26 Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve krahas vepreumls penale kundeumlr shtetit apo

kundeumlr rendit kushtetues dhe veprave qeuml ndeumlrlidhen me shkeljen e obligimeve fiskale dhe doganore neni 3 [Kushtet peumlr dheumlnien e amnistiseuml nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit] i Ligjit peumlrfshin veprat penale nga teuml cilat kaneuml mundur teuml shkaktohen ose me teuml cilat eumlshteuml tentuar teuml shkaktohen pasoja teuml deumlmshme peumlr cilindo qytetar teuml Republikeumls seuml Kosoveumls apo peumlr shtetas teuml huaj

27 Meuml pas parashtruesit numeumlrojneuml veprat penale sipas nenit 31 teuml Ligjit teuml cilat

kaneuml deumlmtuar ose qeuml mund teuml keneuml deumlmtuar interesat e individeumlve

ldquo[hellip] 11 Veprat penale sipas Kodit Penal teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (Gazeta Zyrtare e Republikeumls seuml Kosoveumls nr 1913 2012) dhe ateuml 1110 Asgjeumlsimi apo deumlmtimi i pasuriseuml (neni 333 paragrafi 1) 1111 Zjarrveumlnia (neni 334 paragrafi 1) 1112 Mbajtja neuml proneumlsi kontrolli ose posedimi i paautorizuar i

armeumlve (neni 374) 1113 Moslajmeumlrimi i veprave penale apo kryesve teuml veprave (neni

386 veteumlm ndeumlrlidhur me moslajmeumlrimin e veprave penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml nen)

1114 Dheumlnia e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml veprave penale (neni

388 veteumlm ndeumlrlidhur me dheumlnien e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml veprave penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml nen)

11151 Kanosja e kandidatit (neni 211) 11152 Parandalimi i ushtrimit teuml seuml drejteumls peumlr teuml votuar (neni 212) 11153 Keqpeumlrdorimi i autorizimeve ekonomike (neni 290

neumlnparagrafeumlt 11 12 13 dhe 14 teuml paragrafit 1) 11159 Rrezikimi i trafikut publik me veprime apo me mjete teuml

rrezikshme (neni 380 paragrafeumlt 1 2 dhe 5)

6

111510 Falsifikimi i dokumenteve (neni 398) 111511 Rastet e posaccedilme teuml falsifikimit teuml dokumenteve (neni 399

neumlnparagrafeumlt 11 dhe 14 teuml paragrafit 1) 111512 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyrave zyrtare (neni

409 paragrafeumlt 1 2 dhe 3) 111513 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes seuml detyreumls zyrtare

(neni 410 paragrafi 1) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje dhe

1116 Pjeseumlmarrja neuml turmeuml qeuml kryen vepeumlr penale dhe huliganizeumlm

(neni 412) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

12 Veprat penale sipas Kodit Penal teuml Kosoveumls (Rregullores seuml UNMIK-ut 200325 dateuml 6 korrik 2003 Gazeta Zyrtare e Kosoveumls nr 200325) dhe Rregullores seuml UNMIK-ut nr 200419 mbi ndryshimin e Kodit teuml Peumlrkohsheumlm Penal teuml Kosoveumls 125 Deumlmtimi i pasuriseuml seuml luajtshme (neni 260) 127 Moslajmeumlrimi i veprave penale apo moslajmeumlrimi i kryesit teuml

tyre (neni 303 veteumlm ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

128 Dheumlnia e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni

305 veteumlm ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1296 Rrezikimi i trafikut publik me veprime apo me mjete teuml

rrezikshme (neni 299 paragrafeumlt 1 dhe 2) 1297 Falsifikimi i dokumenteve zyrtare (neni 348) 1298 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyrave zyrtare (neni

316) 1299 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes seuml detyreumls zyrtare

(neni 317) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

1210 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepeumlr penale (neni 320) peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

13 Veprat penale teuml Ligjit Penal teuml KSAK G Zyrtare nr 2077 lidhur me Rregulloret e UNMIK-ut nr 199924 dhe 200059 peumlr ligjin neuml fuqi neuml Kosoveuml neuml vijim

7

131 Deumlmtimi i sendit teuml huaj (neni 145) 133 Moslajmeumlrimi i vepreumls penale dhe kryesit (neni 173 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

134 Ndihma kryesit pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni 174 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1355 Rrezikimi i trafikut publik me veprime ose me mjete teuml

rrezikshme (neni 167) 1356 Falsifikimi i dokumentit (neni 203) 1357 Falsifikimi i dokumentit zyrtar (neni 184) 1358 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyreumls zyrtare (neni

183) 1359 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes se detyreumls zyrtare

(neni 184 paragrafeumlt 1 2 dhe 4) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

136 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepra penale (neni 200 peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje)

[hellip]rdquo

28 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se ccedileumlshtja kryesore e keumlrkeseumls eumlshteuml shkelja e teuml

drejteumls subjektive peumlr mjet juridik teuml paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml iniciuar procedura penale kundeumlr kryesit teuml vepreumls penale ose vepreumls penale neuml tentativeuml peumlr teuml cileumln eumlshteuml dheumlneuml amnistia sipas nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti Sipas pikeumlpamjes seuml tyre rrjedhimisht cenohet e drejta peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet juridike siccedil garantohet me nenin 32 [E Drejta peumlr Mjete Juridike] teuml Kushtetuteumls

29 Peumlr meuml tepeumlr sipas teuml drejteumls penale pala e deumlmtuar ka teuml drejteuml teuml doreumlzojeuml keumlrkeseuml peumlr ndjekje derisa sipas legjislacionit teuml meumlparsheumlm ndash Kodi i Peumlrkohsheumlm i Procedureumls Penale ndash ka ekzistuar institucioni i paditeumlsit privat dhe i paditeumlsit subsidiar neuml procedurat penale Bazuar neuml keumlteuml parashtruesit pohojneuml se neni 6 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale Nr 04L-123 peumlrcakton teuml drejteumln e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml te Prokurori i Shtetit peumlr teuml iniciuar procedureuml penale Neni 79 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale megjithateuml ia kufizon Prokurorit teuml drejteumln peumlr teuml vepruar ashtu vareumlsisht prej keumlrkeseumls peumlr ndjekje nga pala e deumlmtuar

30 Parashtruesit pohojneuml se keumlrkesa peumlr ndjekje penale eumlshteuml njeuml mjet i

reumlndeumlsisheumlm juridik qeumlllimi i seuml cileumls eumlshteuml trsquoi mundeumlsojeuml paleumls seuml deumlmtuar teuml

8

mbrojeuml interesat e veta individuale nga aspekti penal si dhe nga aspekti civil kur beumlhet fjaleuml peumlr keumlrkesat proneumlsore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me deumlme materiale apo me deumlme morale teuml shkaktuara nga vepra penale Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve e drejta peumlr keumlrkeseuml peumlr ndjekje eumlshteuml pa dyshim e mbrojtur me nenin 31 [E Drejta peumlr Gjykim teuml Drejteuml] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls ku paragrafi 1 i garanton secilit ldquombrojtje teuml barabarteuml teuml teuml drejtave neuml procedureuml para gjykatave organeve teuml tjera shteteumlrore dhe barteumlsve teuml kompetencave publikerdquo

31 Dheumlnia e amnistiseuml personave qeuml kaneuml kryer ose qeuml dyshohet se kaneuml kryer njeuml

nga veprat penale teuml specifikuara neuml keumlteuml keumlrkeseuml ia beumln teuml pamundur paleumls seuml deumlmtuar teuml shfryteumlzojeuml mjetet juridike neumlpeumlrmjet teuml teuml cilave aiajo mund teuml mbrojeuml interesat e veta juridike sa i peumlrket deumlmit teuml mundsheumlm teuml shkaktuar nga vepra penale Parashtruesit pra pohojneuml se garantimi i mbrojtjes seuml barabarteuml teuml teuml drejtave siccedil parashihet me nenin 311 teuml Kushtetuteumls eumlshteuml i pamundur pasi shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetin juridik

32 Ata meuml tej i referohen nenit 312 teuml Kushtetuteumls qeuml thoteuml ldquoCcedildokush geumlzon teuml

drejteumln peumlr shqyrtim publik teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm lidhur me vendimet peumlr teuml drejtat dhe obligimet ose peumlr cileumlndo akuzeuml penale qeuml ngrihet kundeumlr sajtij brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo Sipas mendimit teuml tyre neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti beumln teuml pamundur garantimin kushtetues teuml seuml drejteumls peumlr proces gjyqeumlsor nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligj Prandaj duke i dheumlneuml amnisti personave teuml dyshuar ose teuml deumlnuar peumlr vepra penale qeuml peumlrmenden neuml nenin 3 teuml Ligjit dhe teuml specifikuara neuml keteuml keumlrkeseuml shkelet neni 312 pasi beumlhet i pamundur zhvillimi i procedureumls penale kundeumlr personave teuml tilleuml

33 Sa i peumlrket nenit 32 teuml Kushtetuteumls qeuml parasheh ldquoSecili person ka teuml drejteuml teuml

peumlrdoreuml mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore dhe administrative teuml cilat cenojneuml teuml drejtat ose interesat e sajtij neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo parashtruesit pohojneuml qeuml neni 81 i Ligjit peumlr Amnisti peumlrcakton se neuml ccedildo rast ku janeuml ngritur kalleumlzimet penale eumlshteuml iniciuar njeuml hetim ose eumlshteuml ngritur njeuml aktakuzeuml prokurori kompetent do teuml ndeumlrpreseuml teuml gjitha keumlto procedura neuml peumlrputhshmeumlri me keumlteuml ligj me ccedilrsquorast u jep amnisti personave neuml fjaleuml

34 Sipas mendimit teuml tyre duke ia njohur keumlteuml autorizim prokurorit [peumlr teuml vepruar

ashtu] shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr shfryteumlzimin e mjeteve juridike kundeumlr vendimit peumlr ndeumlrprerjen e procedurave penale neuml kundeumlrshtim me nenin 311 dhe me nenin 32 teuml Kushtetuteumls teuml cilat nene njohin teuml drejteumln e pacenueshme teuml paleumlve peumlr teuml peumlrdorur mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore qeuml shkelin teuml drejtat dhe interesat e tyre neuml meumlnyreumln e parapareuml me ligj

35 Parashtruesit meuml tej pohojneuml se peumlrpos nenit 31 dhe nenit 32 teuml Kushtetuteumls

miratimi i Ligjit do teuml sjell gjithashtu edhe shkeljen e nenit 24 [Barazia para Ligjit] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls Pengesa qeuml pala e deumlmtuar teuml ushtrojeuml teuml drejteumln peumlr teuml mbrojtur interesin e vet juridik si dhe peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml peumlr ndjekje penale duke peumlrfshireuml keumlrkesat proneumlsore peumlrbeumln pabarazi peumlr teuml gjitha paleumlt e deumlmtuara qeuml kaneuml peumlsuar deumlme nga kryerja e veprave penale teuml peumlrcaktuara me nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti

9

36 Parashtruesit konsiderojneuml se peumlrfshirja e veprave penale neuml nenin 3 teuml Ligjit

shkel dispozitat e nenit 13 dhe teuml nenit 14 neuml lidhje me nenin 6 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe neuml veccedilanti citohet neni 13 ldquoCcedildokush teuml cilit i janeuml shkelur teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml ka teuml drejteumln e njeuml zgjidhjeje efektive para njeuml organi kombeumltar pavareumlsisht se shkelja eumlshteuml kryer nga persona qeuml veprojneuml neuml peumlrmbushje teuml funksioneve teuml tyre zyrtarerdquo Sipas pikeumlpamjes seuml tyre ccedildo e drejteuml e garantuar me Konventeuml duke peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm sipas nenit 6 neumlnkupton teuml drejteumln peumlr mjet efektiv para njeuml autoriteti shteteumlror

37 Ata pohojneuml se peumlrveccedil nenit 6 teuml KEDNJ-seuml gjithashtu eumlshteuml shkelur neni 1 i

Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml kur merret parasysh se deumlmtimi i proneumls dhe e drejta absolute e titullarit peumlr teuml mbrojtur proneumln me mjete ligjore eumlshteuml neuml rrezik Neuml aneumln tjeteumlr ata konsiderojneuml se neni 6 1 i KEDNJ-seuml i garanton ccedildokujt teuml drejteumln peumlr gjykim teuml drejteuml dhe publik brenda afatit teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme qeuml do teuml vendoseuml peumlr natyreumln e ccedileumlshtjes qofteuml ajo e natyreumls penale apo civile Sipas pikeumlpamjes seuml tyre neni 3 dhe neni 81 e 82 teuml Ligjit peumlr Amnisti kaneuml shkelur teuml drejtat e paleumlve qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga veprat penale teuml peumlrfshira neuml nenin 3 teuml Ligjit duke ua mohuar teuml drejteumln qeuml ccedileumlshtja e tyre teuml shqyrtohet nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme

38 Parashtruesit meuml tej pretendojneuml shkeljen e nenit 14 teuml KEDNJ-seuml i cili thoteuml

ldquoGeumlzimi i teuml drejtave dhe i lirive teuml peumlrcaktuara neuml keumlteuml konventeuml duhet teuml sigurohet pa asnjeuml dallim teuml bazuar neuml shkaqe teuml tilla si gjinia raca ngjyra gjuha feja mendimet politike ose ccedildo mendim tjeteumlr origjina kombeumltare ose shoqeumlrore peumlrkateumlsia neuml njeuml minoritet kombeumltar pasuria lindja ose ccedildo status tjeteumlrrdquo Sipas mendimit teuml tyre realizimi i teuml drejtave teuml parapara sipas keumlsaj konvente e cila peumlrfshin nenin 6 dhe nenin 13 duhet teuml sigurohet pa ndonjeuml dallim mbi bazeuml teuml statusit shoqeumlror

39 Ata gjithashtu konsiderojneuml se shkelja e teuml drejteumls seuml paleumls seuml deumlmtuar neuml njeuml gjykateuml ku do teuml shqyrtohej rasti i saj peumlrbeumln njeuml rrethaneuml diskriminuese neuml raport me paleumlt e tjera teuml deumlmtuara qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga vepra e tjera penale qeuml nuk janeuml peumlrfshireuml neuml nenin 3 teuml Ligjit

40 Parashtruesit meuml tej i referohen disa aktgjykimeve teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml

Drejtat e Njeriut qeuml kaneuml teuml beumljneuml me kuptimin e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Neuml rastin Iatridis kundeumlr Greqiseuml disa parime themelore sa i peumlrket keumlsaj teuml drejte janeuml peumlrfshireuml si neuml vijim ldquoGjykata veumlren se keumlrkesa lidhur me nenin 13 ka rrjedhojeuml dhe themeleumlsi teuml ngjashme juridike me nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml peumlrkitazi me pacenueshmeumlrineuml dhe pashtershmeumlrineuml e mjeteve juridike Veteumlm se ekziston njeuml dallim peumlr nga natyra e nenit 13 dhe nenit 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml i pari (neni 13) jep garanci procedurale qeuml peumlrfshin por nuk kufizohet veteumlm tek mjeti juridik ndeumlrsa neuml nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml eumlshteuml peumlrfshireuml detyrimi gjitheumlpeumlrfshireumls peumlr sa i peumlrket liriseuml dhe seuml drejteumls seuml proneumlsiseumlrdquo

41 Parashtruesit meuml tej i referohen rastit Buyukday kundeumlr Turqiseuml ku GJEDNJ

konstatoi ldquoKeumlrkesa teuml cileumln e peumlrmban neni 13 duhet teuml jeteuml e jeteumlsueshme dhe

10

e zbatueshme si neuml praktikeuml ashtu edhe neuml sanksionim ligjor sidomos kur geumlzimi i seuml drejteumls varet nga veprimet apo nga mosveprimet e organeve shteteumlrore teuml shtetit peumlrgjegjeumlsrdquo

42 Peumlrfundimisht parashtruesit peumlrmendin rastin Leander kundeumlr Suediseuml ku

GJEDNJ-ja njeumllloj ka peumlrcaktuar disa parime peumlr interpretimin e teuml drejteumls seuml peumlrkufizuar neuml nenin 13 teuml KEDNJ-seuml dhe theksohet neuml veccedilanti parimi ldquoSecilit person i cili tregon se i eumlshteuml cenuar ndonjeuml e drejteuml nga kjo konventeuml duhet trsquoi njihet e drejta neuml mjet efektiv juridik peumlr trsquoi mbrojtur teuml drejtat e tij subjektive qeuml burojneuml nga kjo konventeumlrdquo

43 Ata konsiderojneuml se keumltu GJEDNJ-ja shkon meuml tej sa i peumlrket njohjes seuml teuml

drejteumls peumlr mjet efektiv juridik kur thekson se autoritetet shteteumlrore teuml peumlrmendura neuml nenin 13 teuml Konventeumls nuk eumlshteuml e theumlneuml teuml jeneuml organet e drejteumlsiseuml por peumlrkufizimi i keumltyre organeve ka karakter teuml gjereuml institucional

44 Peumlrfundimisht parashtruesit pretendojneuml se dispozitat e meumlsipeumlrme teuml nenit 3

teuml Ligjit peumlr Amnisti shkelin nenin 31 dhe 32 nenin 32 teuml Kushtetuteumls seuml Kosoveumls si dhe nenet 6 13 dhe 14 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

45 Neuml sqarimet e tyre shteseuml teuml doreumlzuara meuml 1 gusht 2013 parashtruesit e

keumlrkeseumls ndeumlr teuml tjera pohojneuml

ldquohellip Neuml dispoziteumln e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti eumlshteuml theksuar se lsquoMe dheumlnien e amnistiseuml nuk preken teuml drejtat e personave teuml treteuml teuml cilat bazohen neuml deumlnimin apo aktgjykiminrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml siguruar mundeumlsia qeuml personat e treteuml teuml realizojneuml teuml drejtat neuml procedura teuml tjera qeuml do teuml mund teuml ndeumlrlidhej ekzistimi i njeuml raporti teuml detyrimit apo ndonjeuml raport tjeteumlr juridik i cili varet nga vendimi gjyqeumlsor i nxjerreuml neuml procedureumln penale si peumlr shembull keumlrkesa pasurore juridike Por peumlr keumlteuml duhet teuml kemi parasysh se kjo dispoziteuml ka teuml beumljeuml me kategorineuml e personave ndaj teuml cileumlve eumlshteuml zhvilluar procedura dhe peumlr ccedileumlshtjen penale eumlshteuml vendosur me vendim meritor Pra duke pasur parasysh se me dispozitat e nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti personat qeuml kaneuml kryer veprat penale teuml peumlrcaktuara me keumlteuml nen amnistohen nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit me ccedilrsquorast dispozita e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml mund teuml zbatohej veteumlm peumlr kategorineuml e personave qeuml lirohen nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit Kjo sepse teuml drejtat e personave teuml treteuml varen nga vendimi i nxjerreuml gjyqeumlsor Teuml kundeumlrteumln personat teuml cileumlt kaneuml interesin juridik peumlr ta realizuar ateuml neuml procesin gjyqeumlsor nuk e kaneuml teuml mundur teuml realizojneuml ateuml ndaj personave teuml cileumlt lirohen nga ndjekja penale ngase nga veteuml fakti se ata lirohen nga ndjekja penale procedura ndaj personave teuml keumlsaj kategorie (qofteuml neuml fazeumln e nismeumls me kalleumlzim penal apo neuml ateuml teuml procedureumls parapenale-hetimore

11

ose neuml fazeumln pas ngritjes seuml aktakuzeumls) pushon neuml teumlreumlsi siccedil eumlshteuml theksuar neuml nenin 8 par 1 dhe 2 teuml Ligjit peumlr Amnisti Me keumlteuml rast duhet teuml veumlmeuml neuml theks se Ligji peumlr Procedureumln Kontestimore neuml nenin 14 thekson lsquoNeuml procedureumln kontestimore gjykata neuml pikeumlpamje teuml ekzistimit teuml vepreumls penale dhe teuml peumlrgjegjeumlsiseuml penale teuml kryesit eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin e formeumls seuml prereuml teuml gjykateumls penale me teuml cilin i pandehuri eumlshteuml shpallur fajtorrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml e qarteuml se pala e treteuml peumlr ta realizuar peumlr shembull keumlrkeseumln pasurore-juridike neuml procedureumln kontestimore keumlrkeseumln e tilleuml do trsquoia parashtrojeuml gjykateumls kompetente e cila neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin me teuml cilin konstatohet dhe veumlrtetohet fajeumlsia qeuml eumlshteuml bazeuml juridike peumlr evidencimin e shkaktimit teuml deumlmit qofteuml material apo moral Pra gjykata neuml procedureuml kontestimore sipas keumlrkeseumls pasurore-juridike do teuml vlereumlsojeuml veteumlm larteumlsineuml e deumlmit teuml shkaktuar nga kryerja e vepreumls penale dhe e njeumljta nuk do teuml veumlrtetojeuml fajeumlsineuml e kryesit ngase keumlteuml do ta veumlrtetojeuml gjykata neuml procedureuml penale Nga peumlrmbajtja e keumlsaj dispozite eumlshteuml e qarteuml se gjykata neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e varur neuml vendosje nga shpallja e personit neuml cileumlsineuml e teuml pandehurit si fajtor Pra gjykata neuml ccedildo rast do teuml vendoseuml veteumlm pasi i pandehuri teuml shpallet fajtor sipas aktgjykimit teuml gjykateumls e cila ka vendosur neuml procedureuml penale helliprdquo

Sa i peumlrket aspektit procedural teuml keumlrkeseumls 46 Parashtruesit pohojneuml se edhe pse Projektligji i pareuml peumlr Amnisti nuk ishte

votuar neuml seanceumln e 4 korrikut 2013 Qeveria e Kosoveumls ka teumlrhequr tekstin dhe diteumln e neseumlrme ia ka prezantuar Kuvendit njeuml Projektligj teuml reviduar Ky tekst i reviduar eumlshteuml shqyrtuar nga Komisioni Legjislativ meuml 8 korrik 2013 Pra peumlrseumlri eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit teuml Kosoveumls neuml teuml cilin keumlrkohet qeuml seuml paku kateumlr diteuml pune para mbledhjes seuml thirrur teuml sigurohet i gjitheuml materiali peumlr shqyrtim Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve duke pasur parasysh se projektligjet janeuml objekt kryesor i shqyrtimit neuml mbledhjet e Kuvendit eumlshteuml e pakuptimteuml dhe neuml kundeumlrshtim me dispozitat e nenit 654 teuml Rregullores teuml thirret mbledhja pa u peumlrmbushur kushtet e peumlrcaktuara me keumlteuml dispoziteuml dhe qeuml rendi i diteumls teuml futet neuml kundeumlrshtim me afatet kohore teuml parapara me keumlteuml dispoziteuml

47 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se neuml seanceumln plenare teuml 11 korrikut 2013 qeuml do teuml thoteuml se pa kaluar ende periudha minimale prej dy javeumlsh pune Kryesia e Kuvendit neuml mbledhjen e 8 korrikut 2013 vendosi teuml procedojeuml keumlteuml projektligj duke mos marreuml parasysh shqyrtimin e beumlreuml nga Komisioni raportues Meuml 11 korrik 2013 Kuvendi duke votuar peumlr keumlrkeseumln e grupit parlamentar teuml PDK-seuml peumlr shmangie nga procedurat ka proceduar Projektligjin peumlr Amnisti neuml dy lexime brenda teuml njeumljteumls seanceuml leximi i pareuml ndash paradite dhe i dyti ndash pasdite Pas votimit neuml lexim teuml pareuml Kuvendi ka ngarkuar Komisionin peumlr Legjislacion qeuml teuml shqyrtojeuml Projektligjin peumlr lexim teuml dyteuml

12

48 Sa i peumlrket keumlsaj parashtruesit i referohen nenit 573 teuml Rregullores seuml puneumls

ku thuhet ldquoAmendamente neuml projektligj mund teuml parashtrojeuml deputeti grupi parlamentar komisioni parlamentar dhe Qeveria neuml afat prej dy javeumlsh pune nga miratimi neuml parim Amendamentet i adresohen komisionit funksional-raportuesrdquo Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve eumlshteuml shkelur e drejta e deputeteumlve peumlr teuml deumlrguar amendamente neuml afatin kohor teuml parapareuml me Rregullore

49 Ata meuml tutje theksojneuml se nuk do teuml duhej teuml beumlhej shmangie nga veprimet

cileumlsore por do teuml duhej gjithhereuml teuml kuptohej si shmangie nga procedurat formale qeuml nuk kaneuml ndikim neuml cileumlsineuml e vendimit peumlr teuml cilin zhvillohet procedura e tilleuml Sipas pikeumlpamjes seuml tyre duke mos e paraqitur Projektligjin neuml keumlto komisione teuml peumlrhershme eumlshteuml shkelur neni 573 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

50 Parashtruesit peumlrfundimisht theksojneuml se Komisioni peumlr Legjislacion gjateuml

shqyrtimit teuml keumltij ligji veccedilaneumlrisht gjateuml shqyrtimit teuml Projektligjit neuml asnjeuml moment nuk e ka shqyrtuar kushtetutshmeumlrineuml dhe ligjshmeumlrineuml e Projektligjit tashmeuml ligj i ratifikuar Neuml keumlteuml drejtim ata i referohen pikeumls 3 teuml Shtojceumls 2 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit e cila sakteumlson fusheumlveprimin e komisioneve parlamentare qeuml konkretisht analizojneuml dhe vlereumlsojneuml peumlrshtatshmeumlrineuml e akteve teuml cilat i miraton Kuvendi i Kosoveumls me Kushtetuteumln dhe qeuml shqyrtojneuml ligjshmeumlrineuml dhe kushtetutshmeumlrineuml e projektligjeve

51 Ata peumlrfundojneuml se po ashtu siccedil mund teuml shihet qarteuml edhe neuml transkriptin e

Komisionit peumlr Legjislacion keumlto peumlrgjegjeumlsi nuk janeuml peumlrmbushur neuml procedureumln e shqyrtimit para leximit teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnisti Prandaj Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 654 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Peumlr meuml tepeumlr peumlr shkak teuml shkeljes seuml teuml drejteumls peumlr deumlrgimin e amendamenteve brenda afatit kohor teuml parapareuml me Rregullore Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 573 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Argumentet e paraqitura nga Qeveria

52 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit neuml Gjykateuml

meuml 1 gusht 2013 sipas Qeveriseuml Gjykata duhet ldquoteuml shpalleuml teuml papranuesheumlm kundeumlrshtimin shteseuml teuml paraqitur nga njeuml aneumltar i veteumlm i Parlamentit teuml Kosoveumls meuml 13 gusht 2013 peumlr shkak teuml mungeseumls seuml bazeumls ligjore apo proceduralerdquo

53 Qeveria konsideron se ekziston ldquo[] e drejta e paleumlve neuml procedureuml sipas nenit

224 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese peumlr teuml siguruar fakte shteseuml peumlr Gjykateumln por qeuml i neumlnshtrohet tri kushteve kumulative dhe teuml domosdoshme seuml pari qeuml referimi teuml jeteuml i paqarteuml ose i paploteuml seuml dyti qeuml veteuml gjykata neumlpeumlrmjet Gjyqtarit raportues keumlrkon informacion teuml tilleuml nga pala dhe seuml treti qeuml informacioni i keumlrkuar do teuml jeteuml veteumlm neuml natyreumln e lsquofakteve teuml tjera qeuml janeuml teuml nevojshme peumlr teuml vlereumlsuar pranueshmeumlrineuml ose baza peumlr padirsquorsquorsquo Sa i peumlrket keumlsaj Qeveria pohon se paraqitja e parashtruesve nuk mbulohet me keumlteuml dispoziteuml por duhet teuml konsiderohet si ldquo[] njeuml kundeumlrshtim i rishteseuml i

13

paraqitur nga ajo personalishtrdquo [] peumlr shkak se ldquo[] keumlrkesa origjinale nuk flet fare peumlr kushtetutshmeumlrineuml e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnistirdquo

54 Peumlrveccedil keumlsaj keumlndveumlshtrimi i Qeveriseuml eumlshteuml se ldquo[] letra e znj Haxhiu eumlshteuml

thjeshteuml njeuml shkreseuml e saj personale dhe si e tilleuml nuk mund teuml konsiderohet si pjeseuml e keumlrkeseumls seuml neumlnshkruar nga 13 aneumltareuml teuml Parlamentit Neumlse aneumltareumlt e Parlamentit kishin pasur peumlr qeumlllim qeuml me sukses teuml kundeumlrshtonin edhe nenin 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti ashtu siccedil kaneuml kundeumlrshtuar nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti ateumlhereuml kjo do teuml ishte pjeseuml e keumlrkeseumls seuml tyre origjinalerdquo

55 Meuml 20 gusht 2013 Qeveria i ofroi Gjykateumls komentet peumlrkitazi me Rastin Nr

KO10813 duke pretenduar se

a ldquoLigji i Kosoveumls peumlr Amnisti eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin ndeumlrkombeumltar dhe me Kushtetuteumln e Kosoveumls

b Ligji peumlr Amnisti nuk shkel teuml drejtat themelore teuml garantuara me Kushtetuteuml

c Ccedildo kufizim i pretenduar i teuml drejtave neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumls eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls

d Procedura peumlr miratimin e Ligjit peumlr Amnisti ishte neuml pajtueshmeumlri me Rregulloren e brendshme teuml Kuvendit teuml Kosoveumlsrdquo

56 Qeveria thekson se ldquoamnistiteuml janeuml njeuml instrument ligjor i pranuar dhe i njohur

neuml teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare []rdquo i cili ldquo[] ka qeneuml peumlrdorur neuml vende teuml tjera dhe eumlshteuml vlereumlsuar nga gjykatat ndeumlrkombeumltarerdquo Neuml keumlteuml drejtim ldquoQeveria e Kosoveumls ka qeneuml dhe ende eumlshteuml neuml njeuml situateuml jo teuml ndryshme nga vendet e tjera neuml transicion Pas njeuml lufte guerile dhe teuml ashpeumlr vendi ka peumlsuar njeuml ndarje de facto teuml njeuml pjese teuml territorit teuml saj e cila ka mbajtur marreumldheumlniet e saj tmerreumlsisht armiqeumlsore me shtetin fqinj Peumlrpjekja e fundit peumlr normalizimin e marreumldheumlnieve ndeumlrmjet Kosoveumls dhe Serbiseuml eumlshteuml iniciuar nga veteuml Organizata e Kombeve teuml Bashkuara (OKB) Meuml 8 shtator teuml vitit 2010 Asambleja e Peumlrgjithshme e OKB-seuml miratoi njeuml rezoluteuml teuml ashtuquajtur lsquoMireumlpritja e gatishmeumlriseuml seuml Bashkimit Evropian peumlr teuml lehteumlsuar procesin e dialogut ndeumlrmjet paleumlve ku procesi i dialogut neuml vetvete do teuml jeteuml njeuml faktor peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon dhe se dialogu do teuml promovojeuml bashkeumlpunim teuml arrijeuml peumlrparim neuml rrugeumln drejt Bashkimit Evropian dhe do teuml peumlrmireumlsojeuml jeteumln e njereumlzversquo [UNGA Rezoluta A64L65Rev 1 fq 2] Neuml keumlteuml meumlnyreuml edhe Asambleja e Peumlrgjithshme e Kombeve teuml Bashkuara e sheh procesin e dialogut si teuml domosdosheumlm peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon Ligji peumlr Amnisti eumlshteuml pa dyshim njeuml pjeseuml integrale e atij procesirdquo

57 Peumlr meuml tepeumlr Qeveria konsideron se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti i Kosoveumls eumlshteuml njeuml

amnisti e hartuar me kujdes e cila nuk beumln neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml peumlrfshijeuml krime teuml reumlnda teuml dhunshme kundeumlr ligjit dhe praktikeumls ndeumlrkombeumltarerdquo

58 Sipas Qeveriseuml ldquopeumlrveccedil teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare teuml peumlrmendur meuml lart

praktika gjyqeumlsore e Gjykateumls Evropiane teuml teuml Drejtave teuml Njeriut (GJEDNJ) trajton peumlrputhshmeumlrineuml e ligjeve peumlr amnisti GJEDNJ praktika gjyqeumlsore e seuml cileumls eumlshteuml e detyrueshme peumlr keumlteuml Gjykateuml teuml Nderuar deri meuml tani nuk ka vlereumlsuar qeuml ndonjeuml nga ligjet peumlr amnisti teuml jeteuml neuml kundeumlrshtim me KEDNJ-neuml Megjithateuml GJEDNJ-ja ka gjykuar shumeuml raste neuml teuml cilat ligjet peumlr

14

amnisti janeuml konsideruar si ligjore dhe neuml peumlrputhje me teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare [Shih Dujardin kundeumlr Franceumls Tarbuk kundeumlr Kroaciseuml Margus kundeumlr Kroaciseuml]rdquo

59 Sa i peumlrket asaj neumlse Ligji peumlr Amnisti pakeumlson teuml drejtat dhe liriteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquopala parashtruese neuml meumlnyreuml eksplicite ka theksuar dhe ka bazuar gjitheuml argumentin e keumlrkeseumls mbi pretendimin e tyre se veteuml ekzistenca e amnistiseuml zvogeumllon teuml drejtat sipas Kapitullit II teuml Kushtetuteumls soneuml Neuml paragrafin e dyteuml pala parashtruese pretendon se lsquoduke pasur parasysh se Ligji peumlr Amnisti [] peumlrmban dispozita me teuml cilat lirohen nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit edhe personat teuml cileumlt kaneuml kryer vepra penale nga teuml cilat shkaktohet pasoja e deumlmtimit teuml personave qeuml neuml aspektin procedural mund teuml paraqiten neuml procedureuml penale si paleuml teuml deumlmtuara konsiderohet se lirimi i personave nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e deumlnimit cenon teuml drejteumln e disponueshme peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet e efektshme juridike lidhur me realizimin e seuml drejteumls peumlr ndjekje penale dhe realizimit teuml keumlrkeseumls subjektive neuml cileumlsineuml e paleumls seuml deumlmtuarrsquo Prandaj bazuar neuml keumlteuml eumlshteuml meuml se e qarteuml se argumenti i paleumls parashtruese keumlrkon strehim dhe bazeuml ligjore mbi diccedilka qeuml Gjykata Kushtetuese tashmeuml ka vendosur peumlr teuml kundeumlrteumln Kjo gjykateuml ka vendosur qeuml amnistia si njeuml institut duke peumlrfshireuml ateuml qeuml do teuml duhej eumlshteuml me teuml veumlrteteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Kushtetuteumln toneumlrdquo

60 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel ndonjeuml teuml drejteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls dhe sipas nenit 6 e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Qeveria shpreh pikeumlpamjen se ldquoLigji eumlshteuml hartuar me kujdes jo veteumlm peumlr teuml shmangur dheumlnien e amnistiseuml peumlr krimet e reumlnda apo peumlr shkeljet e teuml drejtave teuml njeriut por peumlr teuml minimizuar paafteumlsineuml e ccedildo viktime peumlr teuml mbuluar deumlmet Kjo eumlshteuml treguar nga Ligji peumlr Amnisti neuml peumlrjashtimet e amnistiseuml neuml nenin 4 dhe neuml dispoziteumln peumlrjashtuese teuml nenit 5 Peumlr shembull neuml bazeuml teuml nenit 136 teuml Ligjit mbi Marreumldheumlniet e Detyrimeve kushdo qeuml i shkakton deumlm tjetrit eumlshteuml peumlrgjegjeumls Nuk keumlrkohet njeuml hetim penal peumlr trsquoi paraprireuml ccedileumlshtjes civilerdquo

61 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel nenin 14 dhe Protokollin 12

teuml KEDNJ-seuml Qeveria veumlren ldquoAmnistia nuk eumlshteuml e bazuar mbi ndonjeuml kategori teuml tilleuml si gjinia peumlrkateumlsia etnike apo kategori tjeteumlr teuml mbrojtur me Kushtetuteuml Neumlse ligji do teuml rezultojeuml me amnistimin e ndonjeuml peumlrqindje meuml teuml madhe teuml njeuml gjinie apo grupi etnik do teuml jeteuml thjesht peumlr shkak se keumlto grupe kaneuml marreuml pjeseuml neuml ato vepra penale ose kaneuml pasur keumlto motivime neuml njeuml normeuml meuml teuml larteuml Keumlto grupe teuml njereumlzve peumlr nga natyra e tyre nuk do teuml ishin neuml lsquosituata analogersquo ose neuml lsquosituata relativisht teuml ngjashmersquo me ato qeuml nuk kaneuml kryer keumlto vepra penale ose qeuml kaneuml pasur keumlto motive Edhe neumlse kjo gjykateuml do teuml vendoste se grupe personash qeuml peumlrfitojneuml nga amnistia dhe ata qeuml nuk peumlrfitojneuml nga ajo janeuml neuml njeuml situateuml analoge ateumlhereuml ekziston njeuml lsquojustifikim i arsyesheumlm dhe objektivrsquo peumlr keumlteuml dallim neuml trajtim sepse dheumlnia e keumlsaj amnistie ka qeneuml pjeseuml e negociatave ndeumlrkombeumltare peumlr teumlrheqjen e institucioneve teuml Serbiseuml nga Republika e Kosoveumlsrdquo

62 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 5 i Ligjit peumlr Amnisti shkel teuml drejtat e viktimave neuml

bazeuml teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquogjuha e nenit 5 eumlshteuml njeuml shpjegim i thjeshteuml peumlr interpretim nga gjykatat neuml teuml ardhmen Peumlr shembull kur njeuml

15

gjykateuml aplikon amnistineuml me njeuml vendim peumlr dheumlnien amnisti sipas nenit 8 teuml Ligjit ajo duhet teuml keteuml teuml qarteuml se vendimet e nxjerra paraprakisht mbi bazeumln e atij vendimi penal nuk duhet teuml shpallen teuml pavlefshme ndoneumlse personi lirohet nga ndjekja apo nga vuajtja e deumlnimit peumlr po teuml njeumljteumln vepeumlr penale Megjithateuml kjo neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk i ndal viktimat e tjera neuml teuml ardhmen peumlr teuml ndjekur teuml drejtat e tyre neuml procedureuml civile kur kryesit e veprave penale nuk janeuml deumlnuarrdquo [] ldquoKjo ndodh peumlr shkak se Ligji mbi Procedureumln Kontestimore eumlshteuml ende i vlefsheumlm dhe ai u ofron teuml gjitha paleumlve teuml drejteuml teuml paraqesin padi peumlr deumlmet neuml ccedildo koheumlrdquo

63 Sa i peumlrket asaj neumlse ndonjeuml kufizim i pretenduar i teuml drejtave sipas Kushtetuteumls

eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti nuk ka ndeumlrmend teuml anashkalojneuml thelbin e teuml drejtave teuml garantuara me Kapitullin II teuml Kushtetuteumls apo kushtet e nenit 55 dhe se ekziston njeuml lidhje e qarteuml dhe themelore ndeumlrmjet qeumlllimit teuml ccedilfareumldo kufizimi teuml mundsheumlm neuml njeumlreumln aneuml dhe qeumlllimit peumlr teuml cilin ai peumlrdoretrdquo

64 Sa i peumlrket procedureumls peumlr miratimin e Ligjit Qeveria thekson se miratimi i

Ligjit eumlshteuml beumlreuml neuml pajtim me Rregulloren e puneumls seuml Kuvendit

65 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Qeveria konsideron se ldquoneni 65 paragrafi 4 i Rregullores i cili thoteuml lsquoKomisioni mund teuml ftojeuml neuml mbledhje peumlrfaqeumlsues teuml institucioneve dhe teuml shoqeumlriseuml civilersquo dhe prandaj [] nuk ka asnjeuml lidhshmeumlri teuml keumltij neni me keumlrkeseumln e paraqitur nga deputeteumlt e Kuvenditrdquo

66 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 644 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Qeveria konsideron se ldquome propozim teuml njeumlrit prej deputeteumlve ndash aneumltar i Komisionit ndash dhe me mbeumlshtetje teuml shumiceumls seuml deputeteumlve (me veteumlm njeuml voteuml kundeumlr) Komisioni ka vendosur peumlr ndryshimin e rendit teuml diteumls dhe peumlr futjen neuml shqyrtim si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimin neuml parim teuml Projektligjit peumlr Amnisti Pas shqyrtimit Komisioni me shumiceuml votash i ka rekomanduar Kuvendit teuml miratojeuml Projektligjin peumlr Amnistirdquo Rrjedhimisht Qeveria pretendon se kontestimi peumlrkitazi me periudheumln kateumlrditore eumlshteuml i pabazuar

67 Sa i peumlrket procedureumls seuml votimit Qeveria konsideron se ldquopropozimi i njeumlrit nga

deputeteumlt e Kuvendit peumlr shmangie nga Rregullorja peumlrkateumlsisht peumlr futje si pikeuml teuml pareuml teuml rendit teuml diteumls lsquoshqyrtimin neuml lexim teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnistirsquo eumlshteuml mbeumlshtetur nga gjithsej 84 deputeteuml 14 kundeumlr dhe asnjeuml abstenim Neuml lexim teuml pareuml Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml miratuar nga Kuvendi me 91 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim I gjitheuml ky procedim eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumls Meuml pas me propozim teuml teuml njeumljtit deputet neuml seanceumln plenare teuml Kuvendit teuml Kosoveumls meuml 1172013 neuml sesionin e pasdites eumlshteuml futur si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml i Projektligjit peumlr Amnisti Shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml peumlrkateumlsisht futja si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls eumlshteuml beumlreuml po ashtu neuml pajtim me nenin 84 teuml Rregullores dhe i njeumljti eumlshteuml mbeumlshtetur me votat e 86 deputeteumlve 14 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim Kuvendi ka miratuar Projektligjin peumlr Amnisti me 90 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe pati njeuml abstenim neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumlsrdquo

16

Pranueshmeumlria e keumlrkeseumls 68 Peumlr teuml qeneuml neuml gjendje teuml shqyrtojeuml keumlrkeseumln e parashtruesit Gjykata

Kushtetuese duhet seuml pari teuml vlereumlsojeuml neumlse parashtruesi i keumlrkeseumls i ka peumlrmbushur kriteret peumlr pranueshmeumlri teuml peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe teuml specifikuara meuml tej neuml Ligj dhe neuml Rregullore teuml puneumls

69 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata i referohet nenit 1131 teuml Kushtetuteumls i cili peumlrcakton se

ldquoGjykata Kushtetuese vendos veteumlm peumlr rastet e ngritura para Gjykateumls neuml meumlnyreuml ligjore nga pala e autorizuarrdquo

70 Peumlrkitazi me keumlto keumlrkesa Gjykata veumlren se parashtruesit kaneuml parashtruar

keumlrkeseumln e tyre neuml pajtim me nenin 1135 teuml Kushtetuteumls i cili parasheh

ldquoDhjeteuml (10) a meuml shumeuml deputeteuml teuml Kuvendit teuml Kosoveumls brenda njeuml afati prej teteuml (8) diteumlsh nga dita e miratimit kaneuml teuml drejteuml teuml kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ccedilfareumldo ligji ose vendimi teuml miratuar nga Kuvendi si peumlr peumlrmbajtjen ashtu edhe peumlr procedureumln e ndjekurrdquo [Versioni serbisht ndryshon nga versionet anglisht dhe shqip]

71 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata veumlren se kur njeuml ligj ose njeuml akt eumlshteuml neuml shqyrtim

sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls procedura e vlereumlsimit do teuml jeteuml e natyreumls pezulluese ashtu qeuml do teuml bllokohet shpallja e ligjit derisa Gjykata teuml marreuml njeuml vendim peumlrfundimtar peumlr rastin Neuml pajtim me nenin 43 (2) teuml Ligjit neuml rast se njeuml ligj i miratuar nga Kuvendi kontestohet sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls ldquoligji [] i tilleuml mund trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje neuml pajtim me modalitetet e peumlrcaktuara neuml vendimin final teuml Gjykateumls Kushtetuese peumlr rastin e kontestuarrdquo qeuml do teuml thoteuml se Ligji i miratuar nuk duhet trsquoi kthehet Kuvendit por duhet trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje pa nenet teuml cilat Gjykata i ka shpallur neuml Aktgjykimin e saj si teuml papajtueshme me Kushtetuteumln

72 Kjo eumlshteuml veumlrtetuar neuml meumlnyreuml analoge nga Gjykata neuml Aktgjykimin e saj neuml rastet KO2912 dhe KO4812 kur vendosi ldquoEumlshteuml me reumlndeumlsi teuml theksohet qeuml Gjykata Kushtetuese eumlshteuml autoriteti peumlrfundimtar peumlr interpretimin e Kushtetuteumls dhe teuml peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjeve me Kushtetuteumln Ky eumlshteuml njeuml juridiksion ex-post i Gjykateumls si garantuese e Kushtetuteumls peumlr ta siguruar peumlrputhjen e legjislacionit me aktin meuml teuml larteuml teuml shtetit pra me Kushtetuteumln Peumlrveccedil keumltij juridiksioni Gjykata gjithashtu ka juridiksionin e ashtuquajtur ex-ante peumlr vlereumlsim paraprak teuml kushtetutshmeumlriseuml seuml amendamentit teuml propozuar Ky juridiksion i jepet Gjykateumls si mbrojteumlse e Kushtetuteumls peumlr teuml siguruar qeuml amendamenti i propozuar nuk pakeumlson ndonjeuml teuml drejteuml dhe liri teuml peumlrcaktuar neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumlsrdquo (Shih Rasti KO2912 dhe Rasti KO4812 parashtrues Kryetari i Kuvendit Aktgjykimi i 20 korrikut 2012)

73 Rastet e cituara meuml sipeumlr kaneuml teuml beumljneuml me juridiksionin e Gjykateumls peumlr teuml shqyrtuar pajtueshmeumlrineuml me Kushtetuteumln teuml amendamenteve kushtetuese teuml propozuara neuml bazeuml teuml nenit 1139 teuml Kushtetuteumls ku shqyrtimi eumlshteuml i kufizuar neuml pajtueshmeumlrineuml me dispozitat e Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Neuml rastin konkret sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls juridiksioni i Gjykateumls peumlrfshin

17

shqyrtimin e peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjit teuml kontestuar me teuml gjitha dispozitat e Kushtetuteumls

74 Neuml rastin konkret Gjykata veumlren se keumlrkesa eumlshteuml parashtruar nga 13 deputeteuml

teuml Kuvendit teuml Kosoveumls

75 Peumlrveccedil keumlsaj Gjykata merr parasysh nenin 42 teuml Ligjit qeuml rregullon parashtrimin e keumlrkeseumls sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls si neuml vijim

Neni 42 ndash Sakteumlsimi i keumlrkeseumls 1 Neuml keumlrkeseumln e ngritur neuml pajtim me nenin 113 paragrafi 6 teuml

Kushtetuteumls ndeumlr teuml tjera paraqiten informatat e meumlposhtme [Versioni shqip dhe serbisht dallon nga versioni anglisht]

11 Emrat dhe neumlnshkrimet e teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvendit qeuml

kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ligjit apo teuml vendimit teuml nxjerreuml nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls

12 Dispozitat e Kushtetuteumls apo teuml ndonjeuml akti apo ligji qeuml ka teuml beumljeuml me

keumlteuml keumlrkeseuml dhe 13 Paraqitjen e provave mbi teuml cila mbeumlshtetet kontestirdquo

76 Peumlrveccedil emrave dhe neumlnshkrimeve teuml deputeteumlve qeuml kaneuml parashtruar keumlrkeseumln janeuml peumlrmendur ligji i kontestuar dhe dispozitat peumlrkateumlse teuml Kushtetuteumls si dhe provat mbeumlshteteumlse teuml keumlrkeseumls

77 Sa i peumlrket ligjit teuml kontestuar Gjykata veumlren se parashtruesit kontestojneuml Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209

78 Gjykata prandaj konsideron se janeuml peumlrmbushur keumlrkesat e nenit 42 teuml Ligjit

79 Sa i peumlrket afatit kohor Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti Nr 04L-209 eumlshteuml

miratuar nga Kuvendi meuml 11 korrik 2013 (Vendimi nr 04-V-646) dhe keumlrkesa eumlshteuml parashtruar neuml Gjykateuml meuml 19 korrik 2013 Neuml pajtim me rregullin 27(1) (Llogaritja e periudheumls kohore) teuml Rregullores seuml puneumls ldquoPeriudha kohore e peumlrcaktuar me Kushtetuteuml me ligj dhe me keumlteuml rregullore teuml puneumls llogaritet si meuml poshteuml (1) Kur periudha shprehet me diteuml ajo duhet teuml llogaritet nga dita neuml teuml cileumln ndodh njeuml ngjarje ateumlhereuml dita kur ndodh ajo ngjarje ose veprim nuk llogaritet se beumln pjeseuml neuml ateuml periudheumlrdquo Prandaj keumlrkesa eumlshteuml doreumlzuar brenda periudheumls kohore prej teteuml diteumlsh e parapareuml me Kushtetuteuml

80 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit meuml 1 gusht

2013 Gjykata konsideron se eumlshteuml e pranueshme letra e parashtruesve neuml emeumlr teuml peumlrfaqeumlsueses seuml tyre znj Albulena Haxhiu Ajo peumlrmban sqarime teuml meumltejshme nga parashtruesit peumlr njeuml ccedileumlshtje qeuml ata kaneuml ngritur tashmeuml neuml keumlrkeseumln e tyre Seuml fundmi Gjykata eumlshteuml ajo qeuml vendos peumlr provat e paraqitura se si teuml procedohet me to

18

81 Prandaj Gjykata konkludon se nuk ka baza qeuml keumlrkeseumln e cila ngre ccedileumlshtje teuml reumlndeumlsishme kushtetuese ta shpalleuml teuml papranueshme

Analiza krahasimtare e situateumls Konteksti socio-politik 82 Neuml meumlnyreuml qeuml teuml kemi njeuml kuptim teuml qarteuml teuml qeumlllimit dhe teuml fusheumlveprimit teuml

Ligjit peumlr Amnisti Gjykata i referohet nenit 1 [Qeumlllimi dhe fusheumlveprimi] teuml Kapitullit I Dispozitat e Peumlrgjithshme teuml Ligjit qeuml parasheh

ldquoKy ligj rregullon kushtet dhe procedureumln me teuml cileumln jepet amnisti peumlr personat teuml cileumlt janeuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale personat teuml cileumlt janeuml neumln ndjekje penale peumlr vepra penale apo personat teuml cileumlt mund teuml jeneuml objekt i ndjekjes penale peumlr veprat penale teuml kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit qeuml tani peumlrbeumln Republikeumln e Kosoveumlsrdquo

83 Edhe pse neni neuml meumlnyreuml peumlrmbledheumlse peumlrcakton fusheumlveprimin e Ligjit neni

qeumlndron i heshtur peumlr sa i peumlrket qeumlllimit Megjithateuml Memorandumi shpjegues peumlr Projektligjin peumlr Amnisti kur eumlshteuml paraqitur nga Qeveria neuml Kuvend peumlr miratim neuml nenin 2 teuml tij [Objektivat dhe ndeumlrlidhja e tyre me prioritetet e Qeveriseuml] qeumlllimin e Ligjit e peumlrshkruan me keumlto fjaleuml

ldquoMe qeumlllim teuml krijimit teuml njeuml infrastrukture ligjore e cila synon krijimin e njeuml ambienti teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe ligjit si dhe teuml udheumlhequr nga parimet e humanizmit rrezikshmeumlriseuml seuml uleumlt teuml personave teuml cileumlt amnistohen si dhe mbrojtjen e interesat publike miratimi i keumltij projektligji do teuml keteuml si efekt pozitiv realizimin e qeumlllimit teuml deumlnimit po ashtu do teuml ndikojeuml pozitivisht edhe neuml risocializimin dhe riintegrimin e personave teuml deumlnuar peumlr kategoriteuml e caktuara teuml veprave penalerdquo

84 Gjykata e kupton se neuml meumlnyreuml qeuml teuml konsolidohet rendi juridik i Kosoveumls dhe

qeuml teuml sigurohet shtrirja e autoritetit shteteumlror neuml teuml gjitha pjeseumlt e Republikeumls eumlshteuml e nevojshme teuml inkorporohen neuml territorin e Kosoveumls komunitetet qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave institucionale teuml Republikeumls seuml Serbiseuml Amnistia mund teuml shihet si kontribut neuml keumlteuml konsolidim duke mos penalizuar personat qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave teuml tjera institucionale deri meuml tani Si e tilleuml ajo ka peumlr qeumlllim teuml qarteuml teuml lehteumlsojeuml transicionin e keumltyre komuniteteve neuml kuadeumlr teuml administrateumls publike dhe teuml institucioneve teuml siguriseuml teuml Kosoveumls

85 Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti nuk peumlrcakton kategoriteuml e personave dhe

sjelljet teuml cilat sjellin amnisti por e kufizon veten duke ofruar njeuml katalog teuml veprave penale peumlr teuml cilat do teuml jepet amnistia Peumlr meuml tepeumlr periudha kohore gjateuml seuml cileumls do teuml jepet amnistia eumlshteuml definuar ashtu qeuml fillon peumlrafeumlrsisht me fundin e lufteumls neuml vitin 1999 dhe vazhdon deri meuml 20 qershor vitin 2013 Ccedileumlshtja e dateumls seuml fillimit teuml zbatimit teuml amnistiseuml eumlshteuml diskutuar meuml poshteuml neuml nenin 2 teuml Ligjit Gjateuml keumlsaj periudhe disi teuml gjateuml kohore territori i Kosoveumls ka qeneuml neumln juridiksionin ligjor teuml njeuml seumlreuml autoritetesh meuml shumeuml ose meuml pak teuml ndryshme deri neuml pavareumlsimin e Republikeumls teuml Kosoveumls Gjykata veumlren se ligjshmeumlria e keumltyre autoriteteve teuml njeumlpasnjeumlshme nuk eumlshteuml duke u kontestuar

19

dhe Ligji peumlr Amnisti merr parasysh keumlto autoritete teuml njeumlpasnjeumlshme me peumlrkufizimet e veta nga njeuml seumlreuml kodesh dhe ligjesh penale

86 Gjykata eumlshteuml e veteumldijshme peumlr faktin e njohur dhe publik se ky ligj ka ngritur

shqeteumlsime te shoqeumlria civile dhe ndeumlr sektoreuml teuml caktuar teuml komuniteteve profesionale dhe teuml biznesit Keumlto shqeteumlsime kaneuml teuml beumljneuml inter alia me peumlrmasat e konsiderueshme teuml shkateumlrrimit teuml proneumls private qeuml ka prekur teuml gjitha komunitetet qeuml nga lufta dhe peumlr teuml cilat relativisht njeuml numeumlr i vogeumll i ndjekjeve penale ka peumlrfunduar me sukses Peumlrveccedil keumlsaj ekziston njeuml perceptim mbizoteumlrues se njeuml numeumlr i konsideruesheumlm i aktiviteteve teuml biznesit teuml paligjsheumlm eumlshteuml zhvilluar gjateuml periudheumls kohore qeuml nga lufta me pasoja teuml deumlmshme peumlr buxhetin e shtetit dhe peumlr konkurrenceumln e biznesit teuml ligjsheumlm por edhe kaneuml pasur ndikim negativ ndaj sheumlndetit publik dhe mireumlqenies Ka disa shqeteumlsime se Ligji peumlr Amnisti legjitimon njeuml shkalleuml teuml mosndeumlshkimit peumlr praktika teuml tilla teuml paligjshme pa marreuml parasysh se kush i ka shkaktuar ato

87 Deri neuml maseumln qeuml amnistia ka peumlr qeumlllim trsquoi kontribuojeuml pajtimit ndeumlrmjet

komuniteteve teuml Kosoveumls njeuml amnisti e gjereuml peumlr shkateumlrrimin dhe peumlr djegien e pronave private neuml fakt mund teuml minojeuml keumlteuml objektiv Deri neuml maseumln qeuml amnistia eumlshteuml menduar peumlr teuml konsoliduar sundimin e ligjit dhe peumlr teuml shtrireuml administrimin e autoritetit publik duke garantuar mosndeumlshkim peumlr aktivitete teuml caktuara kriminale njeuml amnisti e gjereuml peumlr aktivitete teuml paligjshme profesionale dhe teuml biznesit praktikisht mund teuml sheumlrbejeuml peumlr teuml minuar rendin juridik teuml Kosoveumls Gjykata konsideron se Ligji peumlr Amnisti ashtu siccedil eumlshteuml shkruar potencialisht mund teuml keteuml ndikim negativ neuml legjitimitetin e rendit publik neuml teumlreuml Kosoveumln Kjo mund teuml deumlmtojeuml objektivin ldquopeumlr teuml krijuar njeuml infrastruktureuml ligjore e cila synon teuml krijojeuml njeuml mjedis teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe teuml ligjitrdquo siccedil peumlrcaktohet neuml Memorandumin shpjegues

88 Gjateuml shqyrtimit teuml keumlrkeseumls rrjedhimisht Gjykata do teuml marreuml parasysh

objektivat e peumlrcaktuara neuml Memorandumin e meumlsipeumlrm shpjegues si dhe kontekstin e soteumlm social dhe politik teuml Kosoveumls

Parimi i amnistiseuml 89 Sa i peumlrket parimit teuml amnistiseuml Gjykata i referohet nenit 65 teuml Kushtetuteumls i

cili neuml paragrafin 15 peumlrcakton kompetencat e Kuvendit teuml Kosoveumls ldquoJep amnisti me ligj peumlrkateumls i cili miratohet me dy teuml tretat (23) e votave teuml teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvenditrdquo

90 Sipas mendimit teuml Gjykateumls pasi as dispozitat kushtetuese e as ndonjeuml dispoziteuml tjeteumlr e Ligjit nuk peumlrmban njeuml udheumlzim teuml meumltutjesheumlm peumlr Gjykateumln sa i peumlrket konceptit teuml amnistiseuml teuml parapareuml me nenin 6515 teuml Kushtetuteumls Gjykata do trsquoi referohet legjislacionit peumlrkateumls neuml vendet fqinje dhe standardeve teuml pranuara ndeumlrkombeumltarisht neuml keumlteuml fusheuml

91 Sa i peumlrket keumlsaj Gjykata konstaton se amnistia mund teuml peumlrkufizohet si

peumlrjashtim i kryesve teuml shkeljeve teuml ligjit nga teuml qenit i ndjekur penalisht

20

92 Megjithateuml ligjet peumlr amnisti duhet teuml dallohen nga format e tjera teuml mosndeumlshkimit peumlr shkak teuml kontekstit politik neuml teuml cilin janeuml aprovuar Motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti janeuml teuml ndryshme por neuml peumlrgjitheumlsi ligjet peumlr amnisti nxirren peumlr shembull gjateuml konfliktit peumlr trsquoi dheumlneuml fund dhuneumls si pjeseuml e njeuml marreumlveshje paqeumlsore neuml meumlnyreuml qeuml teuml promovohet pajtimi mes paleumlve teuml peumlrfshira etj Amnistia mbulon peumlrveccedil individeumlve qeuml janeuml deumlnuar dhe qeuml janeuml duke vuajtur deumlnimin e tyre edhe individeumlt qeuml janeuml duke u hetuar apo qeuml do teuml hetohen Peumlr teuml beumlreuml dallimin duhet teuml shikohen motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti

93 Fusheumlveprimi i njeuml ligji peumlr amnisti ndryshon si peumlr nga ajo se cilat vepra mund

teuml amnistohen ashtu edhe peumlr ateuml se peumlr keuml zbatohet si dhe peumlr periudheumln kohore qeuml peumlrfshin ai Megjithateuml si parim i peumlrgjithsheumlm njeuml amnisti e miratuar nga Kuvendi duhet teuml respektojeuml parime teuml caktuara themelore teuml sundimit teuml ligjit peumlrkateumlsisht ligjshmeumlrineuml (duke peumlrfshireuml transparenceumln) ndalimin e arbitraritetit mosdiskriminimin dhe barazineuml para ligjit

94 Sa i peumlrket fusheumlveprimit teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se peumlr keuml

zbatohet neuml peumlrgjitheumlsi ai mund teuml zbatohet peumlr individeumlt apo peumlr njeuml kolektiv

95 Sa i peumlrket veprave peumlr teuml cilat zbatohet njeuml ligj peumlr amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se cilat vepra penale mund teuml amnistohen dhe cilat nuk mund teuml amnistohen eumlshteuml veumlrejtur se ekziston njeuml listeuml e veprave aktuale penale sipas ligjit ndeumlrkombeumltar si shkeljet e reumlnda teuml teuml drejtave teuml njeriut duke peumlrfshireuml gjenocidin krimet e lufteumls krimet kundeumlr njereumlzimit torturat dhe zhdukjet ku shtetet janeuml teuml detyruara qeuml penalisht teuml ndjekin kryesit Veprat penale teuml natyreumls politike qeuml amnistohen peumlrfshijneuml tradhti kryengritje peumlrmbysje rebelim peumlrdorim i dokumenteve teuml rreme falsifikim propagandeuml antiqeveritare posedim i armeumlve ilegale spiunazh aneumltareumlsi neuml organizata teuml ndaluara politike apo fetare dezertim dhe shpifje Vepra penale teuml natyreumls ekonomike qeuml amnistohen janeuml teuml tilla si trafikim ilegal etj

96 Pavareumlsisht nga fakti se mund teuml amnistohen disa vepra penale eumlshteuml e pranuar

ndeumlrkombeumltarisht qeuml viktimat duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje teuml barabarteuml dhe efektive neuml sistemin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml marrin deumlmshpeumlrblimin adekuat efektiv dhe teuml menjeumlhersheumlm peumlr deumlmin e peumlsuar dhe duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje efektive neuml informacionin relevant peumlrkitazi me mekanizmat e reparacionit peumlr shkelje teuml tilla

97 Sa i peumlrket periudheumls kohore mund teuml thuhet se neuml peumlrgjitheumlsi periudha

kohore duhet teuml pasqyrojeuml objektivat e amnistiseuml neuml fjaleuml

98 Megjithateuml siccedil u peumlrmend meuml lart ekziston njeuml minimum kur nuk mund teuml jepet amnistia peumlr shkelje teuml seuml drejteumls peumlr jeteumln dhe teuml drejteumls seuml liriseuml dhe siguriseuml seuml personit peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr liri nga tortura dhe nga format e tjera teuml keqtrajtimit Neuml keumlteuml drejtim parimi i drejteumlsiseuml keumlrkon qeuml duhet teuml ndreqen shkeljet e teuml drejtave teuml viktimeumls

99 Gjykata veumlren se Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GJEDNJ) hereuml pas

hereuml eumlshteuml prononcuar peumlr ccedileumlshtjen e pandeumlshkueshmeumlriseuml peumlr shkeljet e teuml drejteumls seuml liriseuml nga keqtrajtimi dhe peumlr shkeljet e teuml drejteumls peumlr jeteumln Gjykata

21

rikujton aktgjykimin neuml rastin Eski kundeumlr Turqiseuml (Keumlrkesa 835404 Aktgjykimi i 5 shtatorit 2012) ku neuml lidhje me keqtrajtimin GJENDJ-ja ka gjetur se

ldquo32 Gjykata rikujton se neuml rastet kur njeuml individ beumln njeuml deklarim teuml besuesheumlm se ka peumlrjetuar trajtim neuml kundeumlrshtim me nenin 3 neuml duart e policiseuml apo teuml peumlrfaqeumlsuesve teuml tjereuml teuml shtetit ajo dispoziteuml e lexuar neuml lidhje me detyreumln e peumlrgjithshme teuml shtetit nga neni 1 i Konventeumls peumlr trsquoia lsquosiguruar ccedildokujt brenda juridiksionit teuml tyre teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml [keumlteuml] Konventeumlrsquo keumlrkon neuml meumlnyreuml implicite se duhet teuml keteuml njeuml hetim zyrtar efektiv Njeuml hetim i tilleuml duhet teuml jeteuml neuml gjendje teuml ccedilojeuml deri te identifikimi dhe deumlnimi i atyre qeuml janeuml peumlrgjegjeumls (Shih Labita kundeumlr Italiseuml [GC] nr 2677295 sect 131 ECHR 2000-IV) Sipas praktikeumls seuml vendosur gjyqeumlsore kjo do teuml thoteuml se autoritetet gjyqeumlsore vendeumlse nuk duhet neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml jeneuml teuml peumlrgatitura teuml lejojneuml qeuml vuajtjet e shkaktuara fizike dhe psikologjike teuml kalojneuml pa u deumlnuar Kjo eumlshteuml esenciale peumlr teuml ruajtur besimin dhe mbeumlshtetjen e publikut peumlr sundimin e ligjit dhe peumlr parandalimin e ccedilfareumldo pamje teuml tolerimit apo teuml bashkeumlpunimit nga ana e autoriteteve neuml akte teuml paligjshme (Shih Okkalı kundeumlr Turqiseuml nr 5206799 paragrafi 65 GJEDNJ 2006-XII (ekstrakte) dhe Derman cituar meuml lart paragrafi 27) 33 Pa dyshim se keumlrkesa peumlr shpejteumlsi dhe peumlr ekspeditim teuml arsyesheumlm eumlshteuml implicite neuml keumlteuml kontekst Derisa mund teuml keteuml pengesa apo veumlshtireumlsi qeuml parandalojneuml peumlrparimin neuml hetim neuml njeuml situateuml teuml caktuar njeuml reagim i shpejteuml nga ana e autoriteteve neuml hetimin e pretendimeve peumlr keqtrajtim mund teuml konsiderohet neuml peumlrgjitheumlsi si esencial peumlr ruajtjen e besimit teuml publikut neuml respektimin e sundimit teuml ligjit dhe neuml parandalimin e ccedilfareumldo pamjeje teuml tolerimit teuml akteve teuml paligjshme apo teuml bashkeumlpunimit neuml akte teuml tilla (Shih Batı dhe teuml tjereumlt citimi meuml lart sect 136) 34 Gjykata rikujton se neuml rast se njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit akuzohet peumlr krime qeuml cenojneuml nenin 3 ccedildo procedureuml penale dhe deumlnim pasues nuk duhet teuml jeteuml i parashkruesheumlm dhe amnistimi apo falja nuk duhet teuml jeneuml teuml lejueshme Meuml tej thekson se neuml rastet kur njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit eumlshteuml ngarkuar me vepra penale qeuml peumlrfshijneuml tortureumln apo keqtrajtimin eumlshteuml e njeuml reumlndeumlsie teuml jashteumlzakonshme qeuml ai ose ajo teuml suspendohet nga detyra gjateuml hetimit dhe gjykimit dhe duhet teuml shkarkohet neumlse deumlnohet (Shih mutatis mutandis Abduumllsamet Yaman kundeumlr Turqiseuml nr 3244696 sect 55 2 neumlntor 2004 dhe Serdar Guumlzel kundeumlr Turqiseuml nr 3941406 sect 42 15 mars 2011)rdquo

100 Gjykata po ashtu rikujton aktgjykimin e GJEDNJ-seuml neuml rastin Sangariyeva dhe

teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml (Keumlrkesa nr 183904 Aktgjykim i 1 dhjetorit 2008) ku lidhur me teuml drejteumln e jeteumls dhe me teuml drejteumln peumlr njeuml zgjidhje ka theksuar

ldquo74 Gjykata thekson se neni 2 qeuml garanton teuml drejteumln e jeteumls dhe peumlrcakton rrethanat neuml teuml cilat justifikohet privimi nga jeta radhitet si njeuml nga dispozitat meuml themelore teuml Konventeumls nga e cila nuk lejohet asnjeuml derogim Neuml driteumln e reumlndeumlsiseuml seuml mbrojtjes qeuml jepet me nenin 2 Gjykata duhet ta shqyrtojeuml privimin nga jeta me kujdesin meuml teuml madh duke marreuml parasysh

5

25 Duke marreuml parasysh se Ligji peumlr Amnisti peumlrmban dispozita me teuml cilat

personat qeuml kaneuml kryer vepra penale qeuml i kaneuml shkaktuar pasoja paleumls seuml deumlmtuar neuml procedurat penale janeuml teuml liruar nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit parashtruesit konstatojneuml se amnistia e personave teuml tilleuml shkel teuml drejteumln e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet efektive juridike qeuml lidhen me ushtrimin e teuml drejteumls seuml tyre peumlr ndjekje penale dhe teuml kompensimit individual

26 Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve krahas vepreumls penale kundeumlr shtetit apo

kundeumlr rendit kushtetues dhe veprave qeuml ndeumlrlidhen me shkeljen e obligimeve fiskale dhe doganore neni 3 [Kushtet peumlr dheumlnien e amnistiseuml nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit] i Ligjit peumlrfshin veprat penale nga teuml cilat kaneuml mundur teuml shkaktohen ose me teuml cilat eumlshteuml tentuar teuml shkaktohen pasoja teuml deumlmshme peumlr cilindo qytetar teuml Republikeumls seuml Kosoveumls apo peumlr shtetas teuml huaj

27 Meuml pas parashtruesit numeumlrojneuml veprat penale sipas nenit 31 teuml Ligjit teuml cilat

kaneuml deumlmtuar ose qeuml mund teuml keneuml deumlmtuar interesat e individeumlve

ldquo[hellip] 11 Veprat penale sipas Kodit Penal teuml Republikeumls seuml Kosoveumls (Gazeta Zyrtare e Republikeumls seuml Kosoveumls nr 1913 2012) dhe ateuml 1110 Asgjeumlsimi apo deumlmtimi i pasuriseuml (neni 333 paragrafi 1) 1111 Zjarrveumlnia (neni 334 paragrafi 1) 1112 Mbajtja neuml proneumlsi kontrolli ose posedimi i paautorizuar i

armeumlve (neni 374) 1113 Moslajmeumlrimi i veprave penale apo kryesve teuml veprave (neni

386 veteumlm ndeumlrlidhur me moslajmeumlrimin e veprave penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml nen)

1114 Dheumlnia e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml veprave penale (neni

388 veteumlm ndeumlrlidhur me dheumlnien e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml veprave penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml nen)

11151 Kanosja e kandidatit (neni 211) 11152 Parandalimi i ushtrimit teuml seuml drejteumls peumlr teuml votuar (neni 212) 11153 Keqpeumlrdorimi i autorizimeve ekonomike (neni 290

neumlnparagrafeumlt 11 12 13 dhe 14 teuml paragrafit 1) 11159 Rrezikimi i trafikut publik me veprime apo me mjete teuml

rrezikshme (neni 380 paragrafeumlt 1 2 dhe 5)

6

111510 Falsifikimi i dokumenteve (neni 398) 111511 Rastet e posaccedilme teuml falsifikimit teuml dokumenteve (neni 399

neumlnparagrafeumlt 11 dhe 14 teuml paragrafit 1) 111512 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyrave zyrtare (neni

409 paragrafeumlt 1 2 dhe 3) 111513 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes seuml detyreumls zyrtare

(neni 410 paragrafi 1) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje dhe

1116 Pjeseumlmarrja neuml turmeuml qeuml kryen vepeumlr penale dhe huliganizeumlm

(neni 412) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

12 Veprat penale sipas Kodit Penal teuml Kosoveumls (Rregullores seuml UNMIK-ut 200325 dateuml 6 korrik 2003 Gazeta Zyrtare e Kosoveumls nr 200325) dhe Rregullores seuml UNMIK-ut nr 200419 mbi ndryshimin e Kodit teuml Peumlrkohsheumlm Penal teuml Kosoveumls 125 Deumlmtimi i pasuriseuml seuml luajtshme (neni 260) 127 Moslajmeumlrimi i veprave penale apo moslajmeumlrimi i kryesit teuml

tyre (neni 303 veteumlm ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

128 Dheumlnia e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni

305 veteumlm ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1296 Rrezikimi i trafikut publik me veprime apo me mjete teuml

rrezikshme (neni 299 paragrafeumlt 1 dhe 2) 1297 Falsifikimi i dokumenteve zyrtare (neni 348) 1298 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyrave zyrtare (neni

316) 1299 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes seuml detyreumls zyrtare

(neni 317) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

1210 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepeumlr penale (neni 320) peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

13 Veprat penale teuml Ligjit Penal teuml KSAK G Zyrtare nr 2077 lidhur me Rregulloret e UNMIK-ut nr 199924 dhe 200059 peumlr ligjin neuml fuqi neuml Kosoveuml neuml vijim

7

131 Deumlmtimi i sendit teuml huaj (neni 145) 133 Moslajmeumlrimi i vepreumls penale dhe kryesit (neni 173 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

134 Ndihma kryesit pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni 174 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1355 Rrezikimi i trafikut publik me veprime ose me mjete teuml

rrezikshme (neni 167) 1356 Falsifikimi i dokumentit (neni 203) 1357 Falsifikimi i dokumentit zyrtar (neni 184) 1358 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyreumls zyrtare (neni

183) 1359 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes se detyreumls zyrtare

(neni 184 paragrafeumlt 1 2 dhe 4) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

136 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepra penale (neni 200 peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje)

[hellip]rdquo

28 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se ccedileumlshtja kryesore e keumlrkeseumls eumlshteuml shkelja e teuml

drejteumls subjektive peumlr mjet juridik teuml paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml iniciuar procedura penale kundeumlr kryesit teuml vepreumls penale ose vepreumls penale neuml tentativeuml peumlr teuml cileumln eumlshteuml dheumlneuml amnistia sipas nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti Sipas pikeumlpamjes seuml tyre rrjedhimisht cenohet e drejta peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet juridike siccedil garantohet me nenin 32 [E Drejta peumlr Mjete Juridike] teuml Kushtetuteumls

29 Peumlr meuml tepeumlr sipas teuml drejteumls penale pala e deumlmtuar ka teuml drejteuml teuml doreumlzojeuml keumlrkeseuml peumlr ndjekje derisa sipas legjislacionit teuml meumlparsheumlm ndash Kodi i Peumlrkohsheumlm i Procedureumls Penale ndash ka ekzistuar institucioni i paditeumlsit privat dhe i paditeumlsit subsidiar neuml procedurat penale Bazuar neuml keumlteuml parashtruesit pohojneuml se neni 6 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale Nr 04L-123 peumlrcakton teuml drejteumln e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml te Prokurori i Shtetit peumlr teuml iniciuar procedureuml penale Neni 79 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale megjithateuml ia kufizon Prokurorit teuml drejteumln peumlr teuml vepruar ashtu vareumlsisht prej keumlrkeseumls peumlr ndjekje nga pala e deumlmtuar

30 Parashtruesit pohojneuml se keumlrkesa peumlr ndjekje penale eumlshteuml njeuml mjet i

reumlndeumlsisheumlm juridik qeumlllimi i seuml cileumls eumlshteuml trsquoi mundeumlsojeuml paleumls seuml deumlmtuar teuml

8

mbrojeuml interesat e veta individuale nga aspekti penal si dhe nga aspekti civil kur beumlhet fjaleuml peumlr keumlrkesat proneumlsore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me deumlme materiale apo me deumlme morale teuml shkaktuara nga vepra penale Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve e drejta peumlr keumlrkeseuml peumlr ndjekje eumlshteuml pa dyshim e mbrojtur me nenin 31 [E Drejta peumlr Gjykim teuml Drejteuml] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls ku paragrafi 1 i garanton secilit ldquombrojtje teuml barabarteuml teuml teuml drejtave neuml procedureuml para gjykatave organeve teuml tjera shteteumlrore dhe barteumlsve teuml kompetencave publikerdquo

31 Dheumlnia e amnistiseuml personave qeuml kaneuml kryer ose qeuml dyshohet se kaneuml kryer njeuml

nga veprat penale teuml specifikuara neuml keumlteuml keumlrkeseuml ia beumln teuml pamundur paleumls seuml deumlmtuar teuml shfryteumlzojeuml mjetet juridike neumlpeumlrmjet teuml teuml cilave aiajo mund teuml mbrojeuml interesat e veta juridike sa i peumlrket deumlmit teuml mundsheumlm teuml shkaktuar nga vepra penale Parashtruesit pra pohojneuml se garantimi i mbrojtjes seuml barabarteuml teuml teuml drejtave siccedil parashihet me nenin 311 teuml Kushtetuteumls eumlshteuml i pamundur pasi shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetin juridik

32 Ata meuml tej i referohen nenit 312 teuml Kushtetuteumls qeuml thoteuml ldquoCcedildokush geumlzon teuml

drejteumln peumlr shqyrtim publik teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm lidhur me vendimet peumlr teuml drejtat dhe obligimet ose peumlr cileumlndo akuzeuml penale qeuml ngrihet kundeumlr sajtij brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo Sipas mendimit teuml tyre neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti beumln teuml pamundur garantimin kushtetues teuml seuml drejteumls peumlr proces gjyqeumlsor nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligj Prandaj duke i dheumlneuml amnisti personave teuml dyshuar ose teuml deumlnuar peumlr vepra penale qeuml peumlrmenden neuml nenin 3 teuml Ligjit dhe teuml specifikuara neuml keteuml keumlrkeseuml shkelet neni 312 pasi beumlhet i pamundur zhvillimi i procedureumls penale kundeumlr personave teuml tilleuml

33 Sa i peumlrket nenit 32 teuml Kushtetuteumls qeuml parasheh ldquoSecili person ka teuml drejteuml teuml

peumlrdoreuml mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore dhe administrative teuml cilat cenojneuml teuml drejtat ose interesat e sajtij neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo parashtruesit pohojneuml qeuml neni 81 i Ligjit peumlr Amnisti peumlrcakton se neuml ccedildo rast ku janeuml ngritur kalleumlzimet penale eumlshteuml iniciuar njeuml hetim ose eumlshteuml ngritur njeuml aktakuzeuml prokurori kompetent do teuml ndeumlrpreseuml teuml gjitha keumlto procedura neuml peumlrputhshmeumlri me keumlteuml ligj me ccedilrsquorast u jep amnisti personave neuml fjaleuml

34 Sipas mendimit teuml tyre duke ia njohur keumlteuml autorizim prokurorit [peumlr teuml vepruar

ashtu] shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr shfryteumlzimin e mjeteve juridike kundeumlr vendimit peumlr ndeumlrprerjen e procedurave penale neuml kundeumlrshtim me nenin 311 dhe me nenin 32 teuml Kushtetuteumls teuml cilat nene njohin teuml drejteumln e pacenueshme teuml paleumlve peumlr teuml peumlrdorur mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore qeuml shkelin teuml drejtat dhe interesat e tyre neuml meumlnyreumln e parapareuml me ligj

35 Parashtruesit meuml tej pohojneuml se peumlrpos nenit 31 dhe nenit 32 teuml Kushtetuteumls

miratimi i Ligjit do teuml sjell gjithashtu edhe shkeljen e nenit 24 [Barazia para Ligjit] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls Pengesa qeuml pala e deumlmtuar teuml ushtrojeuml teuml drejteumln peumlr teuml mbrojtur interesin e vet juridik si dhe peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml peumlr ndjekje penale duke peumlrfshireuml keumlrkesat proneumlsore peumlrbeumln pabarazi peumlr teuml gjitha paleumlt e deumlmtuara qeuml kaneuml peumlsuar deumlme nga kryerja e veprave penale teuml peumlrcaktuara me nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti

9

36 Parashtruesit konsiderojneuml se peumlrfshirja e veprave penale neuml nenin 3 teuml Ligjit

shkel dispozitat e nenit 13 dhe teuml nenit 14 neuml lidhje me nenin 6 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe neuml veccedilanti citohet neni 13 ldquoCcedildokush teuml cilit i janeuml shkelur teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml ka teuml drejteumln e njeuml zgjidhjeje efektive para njeuml organi kombeumltar pavareumlsisht se shkelja eumlshteuml kryer nga persona qeuml veprojneuml neuml peumlrmbushje teuml funksioneve teuml tyre zyrtarerdquo Sipas pikeumlpamjes seuml tyre ccedildo e drejteuml e garantuar me Konventeuml duke peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm sipas nenit 6 neumlnkupton teuml drejteumln peumlr mjet efektiv para njeuml autoriteti shteteumlror

37 Ata pohojneuml se peumlrveccedil nenit 6 teuml KEDNJ-seuml gjithashtu eumlshteuml shkelur neni 1 i

Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml kur merret parasysh se deumlmtimi i proneumls dhe e drejta absolute e titullarit peumlr teuml mbrojtur proneumln me mjete ligjore eumlshteuml neuml rrezik Neuml aneumln tjeteumlr ata konsiderojneuml se neni 6 1 i KEDNJ-seuml i garanton ccedildokujt teuml drejteumln peumlr gjykim teuml drejteuml dhe publik brenda afatit teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme qeuml do teuml vendoseuml peumlr natyreumln e ccedileumlshtjes qofteuml ajo e natyreumls penale apo civile Sipas pikeumlpamjes seuml tyre neni 3 dhe neni 81 e 82 teuml Ligjit peumlr Amnisti kaneuml shkelur teuml drejtat e paleumlve qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga veprat penale teuml peumlrfshira neuml nenin 3 teuml Ligjit duke ua mohuar teuml drejteumln qeuml ccedileumlshtja e tyre teuml shqyrtohet nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme

38 Parashtruesit meuml tej pretendojneuml shkeljen e nenit 14 teuml KEDNJ-seuml i cili thoteuml

ldquoGeumlzimi i teuml drejtave dhe i lirive teuml peumlrcaktuara neuml keumlteuml konventeuml duhet teuml sigurohet pa asnjeuml dallim teuml bazuar neuml shkaqe teuml tilla si gjinia raca ngjyra gjuha feja mendimet politike ose ccedildo mendim tjeteumlr origjina kombeumltare ose shoqeumlrore peumlrkateumlsia neuml njeuml minoritet kombeumltar pasuria lindja ose ccedildo status tjeteumlrrdquo Sipas mendimit teuml tyre realizimi i teuml drejtave teuml parapara sipas keumlsaj konvente e cila peumlrfshin nenin 6 dhe nenin 13 duhet teuml sigurohet pa ndonjeuml dallim mbi bazeuml teuml statusit shoqeumlror

39 Ata gjithashtu konsiderojneuml se shkelja e teuml drejteumls seuml paleumls seuml deumlmtuar neuml njeuml gjykateuml ku do teuml shqyrtohej rasti i saj peumlrbeumln njeuml rrethaneuml diskriminuese neuml raport me paleumlt e tjera teuml deumlmtuara qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga vepra e tjera penale qeuml nuk janeuml peumlrfshireuml neuml nenin 3 teuml Ligjit

40 Parashtruesit meuml tej i referohen disa aktgjykimeve teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml

Drejtat e Njeriut qeuml kaneuml teuml beumljneuml me kuptimin e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Neuml rastin Iatridis kundeumlr Greqiseuml disa parime themelore sa i peumlrket keumlsaj teuml drejte janeuml peumlrfshireuml si neuml vijim ldquoGjykata veumlren se keumlrkesa lidhur me nenin 13 ka rrjedhojeuml dhe themeleumlsi teuml ngjashme juridike me nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml peumlrkitazi me pacenueshmeumlrineuml dhe pashtershmeumlrineuml e mjeteve juridike Veteumlm se ekziston njeuml dallim peumlr nga natyra e nenit 13 dhe nenit 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml i pari (neni 13) jep garanci procedurale qeuml peumlrfshin por nuk kufizohet veteumlm tek mjeti juridik ndeumlrsa neuml nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml eumlshteuml peumlrfshireuml detyrimi gjitheumlpeumlrfshireumls peumlr sa i peumlrket liriseuml dhe seuml drejteumls seuml proneumlsiseumlrdquo

41 Parashtruesit meuml tej i referohen rastit Buyukday kundeumlr Turqiseuml ku GJEDNJ

konstatoi ldquoKeumlrkesa teuml cileumln e peumlrmban neni 13 duhet teuml jeteuml e jeteumlsueshme dhe

10

e zbatueshme si neuml praktikeuml ashtu edhe neuml sanksionim ligjor sidomos kur geumlzimi i seuml drejteumls varet nga veprimet apo nga mosveprimet e organeve shteteumlrore teuml shtetit peumlrgjegjeumlsrdquo

42 Peumlrfundimisht parashtruesit peumlrmendin rastin Leander kundeumlr Suediseuml ku

GJEDNJ-ja njeumllloj ka peumlrcaktuar disa parime peumlr interpretimin e teuml drejteumls seuml peumlrkufizuar neuml nenin 13 teuml KEDNJ-seuml dhe theksohet neuml veccedilanti parimi ldquoSecilit person i cili tregon se i eumlshteuml cenuar ndonjeuml e drejteuml nga kjo konventeuml duhet trsquoi njihet e drejta neuml mjet efektiv juridik peumlr trsquoi mbrojtur teuml drejtat e tij subjektive qeuml burojneuml nga kjo konventeumlrdquo

43 Ata konsiderojneuml se keumltu GJEDNJ-ja shkon meuml tej sa i peumlrket njohjes seuml teuml

drejteumls peumlr mjet efektiv juridik kur thekson se autoritetet shteteumlrore teuml peumlrmendura neuml nenin 13 teuml Konventeumls nuk eumlshteuml e theumlneuml teuml jeneuml organet e drejteumlsiseuml por peumlrkufizimi i keumltyre organeve ka karakter teuml gjereuml institucional

44 Peumlrfundimisht parashtruesit pretendojneuml se dispozitat e meumlsipeumlrme teuml nenit 3

teuml Ligjit peumlr Amnisti shkelin nenin 31 dhe 32 nenin 32 teuml Kushtetuteumls seuml Kosoveumls si dhe nenet 6 13 dhe 14 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

45 Neuml sqarimet e tyre shteseuml teuml doreumlzuara meuml 1 gusht 2013 parashtruesit e

keumlrkeseumls ndeumlr teuml tjera pohojneuml

ldquohellip Neuml dispoziteumln e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti eumlshteuml theksuar se lsquoMe dheumlnien e amnistiseuml nuk preken teuml drejtat e personave teuml treteuml teuml cilat bazohen neuml deumlnimin apo aktgjykiminrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml siguruar mundeumlsia qeuml personat e treteuml teuml realizojneuml teuml drejtat neuml procedura teuml tjera qeuml do teuml mund teuml ndeumlrlidhej ekzistimi i njeuml raporti teuml detyrimit apo ndonjeuml raport tjeteumlr juridik i cili varet nga vendimi gjyqeumlsor i nxjerreuml neuml procedureumln penale si peumlr shembull keumlrkesa pasurore juridike Por peumlr keumlteuml duhet teuml kemi parasysh se kjo dispoziteuml ka teuml beumljeuml me kategorineuml e personave ndaj teuml cileumlve eumlshteuml zhvilluar procedura dhe peumlr ccedileumlshtjen penale eumlshteuml vendosur me vendim meritor Pra duke pasur parasysh se me dispozitat e nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti personat qeuml kaneuml kryer veprat penale teuml peumlrcaktuara me keumlteuml nen amnistohen nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit me ccedilrsquorast dispozita e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml mund teuml zbatohej veteumlm peumlr kategorineuml e personave qeuml lirohen nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit Kjo sepse teuml drejtat e personave teuml treteuml varen nga vendimi i nxjerreuml gjyqeumlsor Teuml kundeumlrteumln personat teuml cileumlt kaneuml interesin juridik peumlr ta realizuar ateuml neuml procesin gjyqeumlsor nuk e kaneuml teuml mundur teuml realizojneuml ateuml ndaj personave teuml cileumlt lirohen nga ndjekja penale ngase nga veteuml fakti se ata lirohen nga ndjekja penale procedura ndaj personave teuml keumlsaj kategorie (qofteuml neuml fazeumln e nismeumls me kalleumlzim penal apo neuml ateuml teuml procedureumls parapenale-hetimore

11

ose neuml fazeumln pas ngritjes seuml aktakuzeumls) pushon neuml teumlreumlsi siccedil eumlshteuml theksuar neuml nenin 8 par 1 dhe 2 teuml Ligjit peumlr Amnisti Me keumlteuml rast duhet teuml veumlmeuml neuml theks se Ligji peumlr Procedureumln Kontestimore neuml nenin 14 thekson lsquoNeuml procedureumln kontestimore gjykata neuml pikeumlpamje teuml ekzistimit teuml vepreumls penale dhe teuml peumlrgjegjeumlsiseuml penale teuml kryesit eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin e formeumls seuml prereuml teuml gjykateumls penale me teuml cilin i pandehuri eumlshteuml shpallur fajtorrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml e qarteuml se pala e treteuml peumlr ta realizuar peumlr shembull keumlrkeseumln pasurore-juridike neuml procedureumln kontestimore keumlrkeseumln e tilleuml do trsquoia parashtrojeuml gjykateumls kompetente e cila neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin me teuml cilin konstatohet dhe veumlrtetohet fajeumlsia qeuml eumlshteuml bazeuml juridike peumlr evidencimin e shkaktimit teuml deumlmit qofteuml material apo moral Pra gjykata neuml procedureuml kontestimore sipas keumlrkeseumls pasurore-juridike do teuml vlereumlsojeuml veteumlm larteumlsineuml e deumlmit teuml shkaktuar nga kryerja e vepreumls penale dhe e njeumljta nuk do teuml veumlrtetojeuml fajeumlsineuml e kryesit ngase keumlteuml do ta veumlrtetojeuml gjykata neuml procedureuml penale Nga peumlrmbajtja e keumlsaj dispozite eumlshteuml e qarteuml se gjykata neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e varur neuml vendosje nga shpallja e personit neuml cileumlsineuml e teuml pandehurit si fajtor Pra gjykata neuml ccedildo rast do teuml vendoseuml veteumlm pasi i pandehuri teuml shpallet fajtor sipas aktgjykimit teuml gjykateumls e cila ka vendosur neuml procedureuml penale helliprdquo

Sa i peumlrket aspektit procedural teuml keumlrkeseumls 46 Parashtruesit pohojneuml se edhe pse Projektligji i pareuml peumlr Amnisti nuk ishte

votuar neuml seanceumln e 4 korrikut 2013 Qeveria e Kosoveumls ka teumlrhequr tekstin dhe diteumln e neseumlrme ia ka prezantuar Kuvendit njeuml Projektligj teuml reviduar Ky tekst i reviduar eumlshteuml shqyrtuar nga Komisioni Legjislativ meuml 8 korrik 2013 Pra peumlrseumlri eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit teuml Kosoveumls neuml teuml cilin keumlrkohet qeuml seuml paku kateumlr diteuml pune para mbledhjes seuml thirrur teuml sigurohet i gjitheuml materiali peumlr shqyrtim Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve duke pasur parasysh se projektligjet janeuml objekt kryesor i shqyrtimit neuml mbledhjet e Kuvendit eumlshteuml e pakuptimteuml dhe neuml kundeumlrshtim me dispozitat e nenit 654 teuml Rregullores teuml thirret mbledhja pa u peumlrmbushur kushtet e peumlrcaktuara me keumlteuml dispoziteuml dhe qeuml rendi i diteumls teuml futet neuml kundeumlrshtim me afatet kohore teuml parapara me keumlteuml dispoziteuml

47 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se neuml seanceumln plenare teuml 11 korrikut 2013 qeuml do teuml thoteuml se pa kaluar ende periudha minimale prej dy javeumlsh pune Kryesia e Kuvendit neuml mbledhjen e 8 korrikut 2013 vendosi teuml procedojeuml keumlteuml projektligj duke mos marreuml parasysh shqyrtimin e beumlreuml nga Komisioni raportues Meuml 11 korrik 2013 Kuvendi duke votuar peumlr keumlrkeseumln e grupit parlamentar teuml PDK-seuml peumlr shmangie nga procedurat ka proceduar Projektligjin peumlr Amnisti neuml dy lexime brenda teuml njeumljteumls seanceuml leximi i pareuml ndash paradite dhe i dyti ndash pasdite Pas votimit neuml lexim teuml pareuml Kuvendi ka ngarkuar Komisionin peumlr Legjislacion qeuml teuml shqyrtojeuml Projektligjin peumlr lexim teuml dyteuml

12

48 Sa i peumlrket keumlsaj parashtruesit i referohen nenit 573 teuml Rregullores seuml puneumls

ku thuhet ldquoAmendamente neuml projektligj mund teuml parashtrojeuml deputeti grupi parlamentar komisioni parlamentar dhe Qeveria neuml afat prej dy javeumlsh pune nga miratimi neuml parim Amendamentet i adresohen komisionit funksional-raportuesrdquo Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve eumlshteuml shkelur e drejta e deputeteumlve peumlr teuml deumlrguar amendamente neuml afatin kohor teuml parapareuml me Rregullore

49 Ata meuml tutje theksojneuml se nuk do teuml duhej teuml beumlhej shmangie nga veprimet

cileumlsore por do teuml duhej gjithhereuml teuml kuptohej si shmangie nga procedurat formale qeuml nuk kaneuml ndikim neuml cileumlsineuml e vendimit peumlr teuml cilin zhvillohet procedura e tilleuml Sipas pikeumlpamjes seuml tyre duke mos e paraqitur Projektligjin neuml keumlto komisione teuml peumlrhershme eumlshteuml shkelur neni 573 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

50 Parashtruesit peumlrfundimisht theksojneuml se Komisioni peumlr Legjislacion gjateuml

shqyrtimit teuml keumltij ligji veccedilaneumlrisht gjateuml shqyrtimit teuml Projektligjit neuml asnjeuml moment nuk e ka shqyrtuar kushtetutshmeumlrineuml dhe ligjshmeumlrineuml e Projektligjit tashmeuml ligj i ratifikuar Neuml keumlteuml drejtim ata i referohen pikeumls 3 teuml Shtojceumls 2 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit e cila sakteumlson fusheumlveprimin e komisioneve parlamentare qeuml konkretisht analizojneuml dhe vlereumlsojneuml peumlrshtatshmeumlrineuml e akteve teuml cilat i miraton Kuvendi i Kosoveumls me Kushtetuteumln dhe qeuml shqyrtojneuml ligjshmeumlrineuml dhe kushtetutshmeumlrineuml e projektligjeve

51 Ata peumlrfundojneuml se po ashtu siccedil mund teuml shihet qarteuml edhe neuml transkriptin e

Komisionit peumlr Legjislacion keumlto peumlrgjegjeumlsi nuk janeuml peumlrmbushur neuml procedureumln e shqyrtimit para leximit teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnisti Prandaj Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 654 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Peumlr meuml tepeumlr peumlr shkak teuml shkeljes seuml teuml drejteumls peumlr deumlrgimin e amendamenteve brenda afatit kohor teuml parapareuml me Rregullore Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 573 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Argumentet e paraqitura nga Qeveria

52 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit neuml Gjykateuml

meuml 1 gusht 2013 sipas Qeveriseuml Gjykata duhet ldquoteuml shpalleuml teuml papranuesheumlm kundeumlrshtimin shteseuml teuml paraqitur nga njeuml aneumltar i veteumlm i Parlamentit teuml Kosoveumls meuml 13 gusht 2013 peumlr shkak teuml mungeseumls seuml bazeumls ligjore apo proceduralerdquo

53 Qeveria konsideron se ekziston ldquo[] e drejta e paleumlve neuml procedureuml sipas nenit

224 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese peumlr teuml siguruar fakte shteseuml peumlr Gjykateumln por qeuml i neumlnshtrohet tri kushteve kumulative dhe teuml domosdoshme seuml pari qeuml referimi teuml jeteuml i paqarteuml ose i paploteuml seuml dyti qeuml veteuml gjykata neumlpeumlrmjet Gjyqtarit raportues keumlrkon informacion teuml tilleuml nga pala dhe seuml treti qeuml informacioni i keumlrkuar do teuml jeteuml veteumlm neuml natyreumln e lsquofakteve teuml tjera qeuml janeuml teuml nevojshme peumlr teuml vlereumlsuar pranueshmeumlrineuml ose baza peumlr padirsquorsquorsquo Sa i peumlrket keumlsaj Qeveria pohon se paraqitja e parashtruesve nuk mbulohet me keumlteuml dispoziteuml por duhet teuml konsiderohet si ldquo[] njeuml kundeumlrshtim i rishteseuml i

13

paraqitur nga ajo personalishtrdquo [] peumlr shkak se ldquo[] keumlrkesa origjinale nuk flet fare peumlr kushtetutshmeumlrineuml e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnistirdquo

54 Peumlrveccedil keumlsaj keumlndveumlshtrimi i Qeveriseuml eumlshteuml se ldquo[] letra e znj Haxhiu eumlshteuml

thjeshteuml njeuml shkreseuml e saj personale dhe si e tilleuml nuk mund teuml konsiderohet si pjeseuml e keumlrkeseumls seuml neumlnshkruar nga 13 aneumltareuml teuml Parlamentit Neumlse aneumltareumlt e Parlamentit kishin pasur peumlr qeumlllim qeuml me sukses teuml kundeumlrshtonin edhe nenin 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti ashtu siccedil kaneuml kundeumlrshtuar nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti ateumlhereuml kjo do teuml ishte pjeseuml e keumlrkeseumls seuml tyre origjinalerdquo

55 Meuml 20 gusht 2013 Qeveria i ofroi Gjykateumls komentet peumlrkitazi me Rastin Nr

KO10813 duke pretenduar se

a ldquoLigji i Kosoveumls peumlr Amnisti eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin ndeumlrkombeumltar dhe me Kushtetuteumln e Kosoveumls

b Ligji peumlr Amnisti nuk shkel teuml drejtat themelore teuml garantuara me Kushtetuteuml

c Ccedildo kufizim i pretenduar i teuml drejtave neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumls eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls

d Procedura peumlr miratimin e Ligjit peumlr Amnisti ishte neuml pajtueshmeumlri me Rregulloren e brendshme teuml Kuvendit teuml Kosoveumlsrdquo

56 Qeveria thekson se ldquoamnistiteuml janeuml njeuml instrument ligjor i pranuar dhe i njohur

neuml teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare []rdquo i cili ldquo[] ka qeneuml peumlrdorur neuml vende teuml tjera dhe eumlshteuml vlereumlsuar nga gjykatat ndeumlrkombeumltarerdquo Neuml keumlteuml drejtim ldquoQeveria e Kosoveumls ka qeneuml dhe ende eumlshteuml neuml njeuml situateuml jo teuml ndryshme nga vendet e tjera neuml transicion Pas njeuml lufte guerile dhe teuml ashpeumlr vendi ka peumlsuar njeuml ndarje de facto teuml njeuml pjese teuml territorit teuml saj e cila ka mbajtur marreumldheumlniet e saj tmerreumlsisht armiqeumlsore me shtetin fqinj Peumlrpjekja e fundit peumlr normalizimin e marreumldheumlnieve ndeumlrmjet Kosoveumls dhe Serbiseuml eumlshteuml iniciuar nga veteuml Organizata e Kombeve teuml Bashkuara (OKB) Meuml 8 shtator teuml vitit 2010 Asambleja e Peumlrgjithshme e OKB-seuml miratoi njeuml rezoluteuml teuml ashtuquajtur lsquoMireumlpritja e gatishmeumlriseuml seuml Bashkimit Evropian peumlr teuml lehteumlsuar procesin e dialogut ndeumlrmjet paleumlve ku procesi i dialogut neuml vetvete do teuml jeteuml njeuml faktor peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon dhe se dialogu do teuml promovojeuml bashkeumlpunim teuml arrijeuml peumlrparim neuml rrugeumln drejt Bashkimit Evropian dhe do teuml peumlrmireumlsojeuml jeteumln e njereumlzversquo [UNGA Rezoluta A64L65Rev 1 fq 2] Neuml keumlteuml meumlnyreuml edhe Asambleja e Peumlrgjithshme e Kombeve teuml Bashkuara e sheh procesin e dialogut si teuml domosdosheumlm peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon Ligji peumlr Amnisti eumlshteuml pa dyshim njeuml pjeseuml integrale e atij procesirdquo

57 Peumlr meuml tepeumlr Qeveria konsideron se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti i Kosoveumls eumlshteuml njeuml

amnisti e hartuar me kujdes e cila nuk beumln neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml peumlrfshijeuml krime teuml reumlnda teuml dhunshme kundeumlr ligjit dhe praktikeumls ndeumlrkombeumltarerdquo

58 Sipas Qeveriseuml ldquopeumlrveccedil teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare teuml peumlrmendur meuml lart

praktika gjyqeumlsore e Gjykateumls Evropiane teuml teuml Drejtave teuml Njeriut (GJEDNJ) trajton peumlrputhshmeumlrineuml e ligjeve peumlr amnisti GJEDNJ praktika gjyqeumlsore e seuml cileumls eumlshteuml e detyrueshme peumlr keumlteuml Gjykateuml teuml Nderuar deri meuml tani nuk ka vlereumlsuar qeuml ndonjeuml nga ligjet peumlr amnisti teuml jeteuml neuml kundeumlrshtim me KEDNJ-neuml Megjithateuml GJEDNJ-ja ka gjykuar shumeuml raste neuml teuml cilat ligjet peumlr

14

amnisti janeuml konsideruar si ligjore dhe neuml peumlrputhje me teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare [Shih Dujardin kundeumlr Franceumls Tarbuk kundeumlr Kroaciseuml Margus kundeumlr Kroaciseuml]rdquo

59 Sa i peumlrket asaj neumlse Ligji peumlr Amnisti pakeumlson teuml drejtat dhe liriteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquopala parashtruese neuml meumlnyreuml eksplicite ka theksuar dhe ka bazuar gjitheuml argumentin e keumlrkeseumls mbi pretendimin e tyre se veteuml ekzistenca e amnistiseuml zvogeumllon teuml drejtat sipas Kapitullit II teuml Kushtetuteumls soneuml Neuml paragrafin e dyteuml pala parashtruese pretendon se lsquoduke pasur parasysh se Ligji peumlr Amnisti [] peumlrmban dispozita me teuml cilat lirohen nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit edhe personat teuml cileumlt kaneuml kryer vepra penale nga teuml cilat shkaktohet pasoja e deumlmtimit teuml personave qeuml neuml aspektin procedural mund teuml paraqiten neuml procedureuml penale si paleuml teuml deumlmtuara konsiderohet se lirimi i personave nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e deumlnimit cenon teuml drejteumln e disponueshme peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet e efektshme juridike lidhur me realizimin e seuml drejteumls peumlr ndjekje penale dhe realizimit teuml keumlrkeseumls subjektive neuml cileumlsineuml e paleumls seuml deumlmtuarrsquo Prandaj bazuar neuml keumlteuml eumlshteuml meuml se e qarteuml se argumenti i paleumls parashtruese keumlrkon strehim dhe bazeuml ligjore mbi diccedilka qeuml Gjykata Kushtetuese tashmeuml ka vendosur peumlr teuml kundeumlrteumln Kjo gjykateuml ka vendosur qeuml amnistia si njeuml institut duke peumlrfshireuml ateuml qeuml do teuml duhej eumlshteuml me teuml veumlrteteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Kushtetuteumln toneumlrdquo

60 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel ndonjeuml teuml drejteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls dhe sipas nenit 6 e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Qeveria shpreh pikeumlpamjen se ldquoLigji eumlshteuml hartuar me kujdes jo veteumlm peumlr teuml shmangur dheumlnien e amnistiseuml peumlr krimet e reumlnda apo peumlr shkeljet e teuml drejtave teuml njeriut por peumlr teuml minimizuar paafteumlsineuml e ccedildo viktime peumlr teuml mbuluar deumlmet Kjo eumlshteuml treguar nga Ligji peumlr Amnisti neuml peumlrjashtimet e amnistiseuml neuml nenin 4 dhe neuml dispoziteumln peumlrjashtuese teuml nenit 5 Peumlr shembull neuml bazeuml teuml nenit 136 teuml Ligjit mbi Marreumldheumlniet e Detyrimeve kushdo qeuml i shkakton deumlm tjetrit eumlshteuml peumlrgjegjeumls Nuk keumlrkohet njeuml hetim penal peumlr trsquoi paraprireuml ccedileumlshtjes civilerdquo

61 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel nenin 14 dhe Protokollin 12

teuml KEDNJ-seuml Qeveria veumlren ldquoAmnistia nuk eumlshteuml e bazuar mbi ndonjeuml kategori teuml tilleuml si gjinia peumlrkateumlsia etnike apo kategori tjeteumlr teuml mbrojtur me Kushtetuteuml Neumlse ligji do teuml rezultojeuml me amnistimin e ndonjeuml peumlrqindje meuml teuml madhe teuml njeuml gjinie apo grupi etnik do teuml jeteuml thjesht peumlr shkak se keumlto grupe kaneuml marreuml pjeseuml neuml ato vepra penale ose kaneuml pasur keumlto motivime neuml njeuml normeuml meuml teuml larteuml Keumlto grupe teuml njereumlzve peumlr nga natyra e tyre nuk do teuml ishin neuml lsquosituata analogersquo ose neuml lsquosituata relativisht teuml ngjashmersquo me ato qeuml nuk kaneuml kryer keumlto vepra penale ose qeuml kaneuml pasur keumlto motive Edhe neumlse kjo gjykateuml do teuml vendoste se grupe personash qeuml peumlrfitojneuml nga amnistia dhe ata qeuml nuk peumlrfitojneuml nga ajo janeuml neuml njeuml situateuml analoge ateumlhereuml ekziston njeuml lsquojustifikim i arsyesheumlm dhe objektivrsquo peumlr keumlteuml dallim neuml trajtim sepse dheumlnia e keumlsaj amnistie ka qeneuml pjeseuml e negociatave ndeumlrkombeumltare peumlr teumlrheqjen e institucioneve teuml Serbiseuml nga Republika e Kosoveumlsrdquo

62 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 5 i Ligjit peumlr Amnisti shkel teuml drejtat e viktimave neuml

bazeuml teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquogjuha e nenit 5 eumlshteuml njeuml shpjegim i thjeshteuml peumlr interpretim nga gjykatat neuml teuml ardhmen Peumlr shembull kur njeuml

15

gjykateuml aplikon amnistineuml me njeuml vendim peumlr dheumlnien amnisti sipas nenit 8 teuml Ligjit ajo duhet teuml keteuml teuml qarteuml se vendimet e nxjerra paraprakisht mbi bazeumln e atij vendimi penal nuk duhet teuml shpallen teuml pavlefshme ndoneumlse personi lirohet nga ndjekja apo nga vuajtja e deumlnimit peumlr po teuml njeumljteumln vepeumlr penale Megjithateuml kjo neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk i ndal viktimat e tjera neuml teuml ardhmen peumlr teuml ndjekur teuml drejtat e tyre neuml procedureuml civile kur kryesit e veprave penale nuk janeuml deumlnuarrdquo [] ldquoKjo ndodh peumlr shkak se Ligji mbi Procedureumln Kontestimore eumlshteuml ende i vlefsheumlm dhe ai u ofron teuml gjitha paleumlve teuml drejteuml teuml paraqesin padi peumlr deumlmet neuml ccedildo koheumlrdquo

63 Sa i peumlrket asaj neumlse ndonjeuml kufizim i pretenduar i teuml drejtave sipas Kushtetuteumls

eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti nuk ka ndeumlrmend teuml anashkalojneuml thelbin e teuml drejtave teuml garantuara me Kapitullin II teuml Kushtetuteumls apo kushtet e nenit 55 dhe se ekziston njeuml lidhje e qarteuml dhe themelore ndeumlrmjet qeumlllimit teuml ccedilfareumldo kufizimi teuml mundsheumlm neuml njeumlreumln aneuml dhe qeumlllimit peumlr teuml cilin ai peumlrdoretrdquo

64 Sa i peumlrket procedureumls peumlr miratimin e Ligjit Qeveria thekson se miratimi i

Ligjit eumlshteuml beumlreuml neuml pajtim me Rregulloren e puneumls seuml Kuvendit

65 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Qeveria konsideron se ldquoneni 65 paragrafi 4 i Rregullores i cili thoteuml lsquoKomisioni mund teuml ftojeuml neuml mbledhje peumlrfaqeumlsues teuml institucioneve dhe teuml shoqeumlriseuml civilersquo dhe prandaj [] nuk ka asnjeuml lidhshmeumlri teuml keumltij neni me keumlrkeseumln e paraqitur nga deputeteumlt e Kuvenditrdquo

66 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 644 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Qeveria konsideron se ldquome propozim teuml njeumlrit prej deputeteumlve ndash aneumltar i Komisionit ndash dhe me mbeumlshtetje teuml shumiceumls seuml deputeteumlve (me veteumlm njeuml voteuml kundeumlr) Komisioni ka vendosur peumlr ndryshimin e rendit teuml diteumls dhe peumlr futjen neuml shqyrtim si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimin neuml parim teuml Projektligjit peumlr Amnisti Pas shqyrtimit Komisioni me shumiceuml votash i ka rekomanduar Kuvendit teuml miratojeuml Projektligjin peumlr Amnistirdquo Rrjedhimisht Qeveria pretendon se kontestimi peumlrkitazi me periudheumln kateumlrditore eumlshteuml i pabazuar

67 Sa i peumlrket procedureumls seuml votimit Qeveria konsideron se ldquopropozimi i njeumlrit nga

deputeteumlt e Kuvendit peumlr shmangie nga Rregullorja peumlrkateumlsisht peumlr futje si pikeuml teuml pareuml teuml rendit teuml diteumls lsquoshqyrtimin neuml lexim teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnistirsquo eumlshteuml mbeumlshtetur nga gjithsej 84 deputeteuml 14 kundeumlr dhe asnjeuml abstenim Neuml lexim teuml pareuml Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml miratuar nga Kuvendi me 91 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim I gjitheuml ky procedim eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumls Meuml pas me propozim teuml teuml njeumljtit deputet neuml seanceumln plenare teuml Kuvendit teuml Kosoveumls meuml 1172013 neuml sesionin e pasdites eumlshteuml futur si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml i Projektligjit peumlr Amnisti Shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml peumlrkateumlsisht futja si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls eumlshteuml beumlreuml po ashtu neuml pajtim me nenin 84 teuml Rregullores dhe i njeumljti eumlshteuml mbeumlshtetur me votat e 86 deputeteumlve 14 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim Kuvendi ka miratuar Projektligjin peumlr Amnisti me 90 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe pati njeuml abstenim neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumlsrdquo

16

Pranueshmeumlria e keumlrkeseumls 68 Peumlr teuml qeneuml neuml gjendje teuml shqyrtojeuml keumlrkeseumln e parashtruesit Gjykata

Kushtetuese duhet seuml pari teuml vlereumlsojeuml neumlse parashtruesi i keumlrkeseumls i ka peumlrmbushur kriteret peumlr pranueshmeumlri teuml peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe teuml specifikuara meuml tej neuml Ligj dhe neuml Rregullore teuml puneumls

69 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata i referohet nenit 1131 teuml Kushtetuteumls i cili peumlrcakton se

ldquoGjykata Kushtetuese vendos veteumlm peumlr rastet e ngritura para Gjykateumls neuml meumlnyreuml ligjore nga pala e autorizuarrdquo

70 Peumlrkitazi me keumlto keumlrkesa Gjykata veumlren se parashtruesit kaneuml parashtruar

keumlrkeseumln e tyre neuml pajtim me nenin 1135 teuml Kushtetuteumls i cili parasheh

ldquoDhjeteuml (10) a meuml shumeuml deputeteuml teuml Kuvendit teuml Kosoveumls brenda njeuml afati prej teteuml (8) diteumlsh nga dita e miratimit kaneuml teuml drejteuml teuml kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ccedilfareumldo ligji ose vendimi teuml miratuar nga Kuvendi si peumlr peumlrmbajtjen ashtu edhe peumlr procedureumln e ndjekurrdquo [Versioni serbisht ndryshon nga versionet anglisht dhe shqip]

71 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata veumlren se kur njeuml ligj ose njeuml akt eumlshteuml neuml shqyrtim

sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls procedura e vlereumlsimit do teuml jeteuml e natyreumls pezulluese ashtu qeuml do teuml bllokohet shpallja e ligjit derisa Gjykata teuml marreuml njeuml vendim peumlrfundimtar peumlr rastin Neuml pajtim me nenin 43 (2) teuml Ligjit neuml rast se njeuml ligj i miratuar nga Kuvendi kontestohet sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls ldquoligji [] i tilleuml mund trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje neuml pajtim me modalitetet e peumlrcaktuara neuml vendimin final teuml Gjykateumls Kushtetuese peumlr rastin e kontestuarrdquo qeuml do teuml thoteuml se Ligji i miratuar nuk duhet trsquoi kthehet Kuvendit por duhet trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje pa nenet teuml cilat Gjykata i ka shpallur neuml Aktgjykimin e saj si teuml papajtueshme me Kushtetuteumln

72 Kjo eumlshteuml veumlrtetuar neuml meumlnyreuml analoge nga Gjykata neuml Aktgjykimin e saj neuml rastet KO2912 dhe KO4812 kur vendosi ldquoEumlshteuml me reumlndeumlsi teuml theksohet qeuml Gjykata Kushtetuese eumlshteuml autoriteti peumlrfundimtar peumlr interpretimin e Kushtetuteumls dhe teuml peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjeve me Kushtetuteumln Ky eumlshteuml njeuml juridiksion ex-post i Gjykateumls si garantuese e Kushtetuteumls peumlr ta siguruar peumlrputhjen e legjislacionit me aktin meuml teuml larteuml teuml shtetit pra me Kushtetuteumln Peumlrveccedil keumltij juridiksioni Gjykata gjithashtu ka juridiksionin e ashtuquajtur ex-ante peumlr vlereumlsim paraprak teuml kushtetutshmeumlriseuml seuml amendamentit teuml propozuar Ky juridiksion i jepet Gjykateumls si mbrojteumlse e Kushtetuteumls peumlr teuml siguruar qeuml amendamenti i propozuar nuk pakeumlson ndonjeuml teuml drejteuml dhe liri teuml peumlrcaktuar neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumlsrdquo (Shih Rasti KO2912 dhe Rasti KO4812 parashtrues Kryetari i Kuvendit Aktgjykimi i 20 korrikut 2012)

73 Rastet e cituara meuml sipeumlr kaneuml teuml beumljneuml me juridiksionin e Gjykateumls peumlr teuml shqyrtuar pajtueshmeumlrineuml me Kushtetuteumln teuml amendamenteve kushtetuese teuml propozuara neuml bazeuml teuml nenit 1139 teuml Kushtetuteumls ku shqyrtimi eumlshteuml i kufizuar neuml pajtueshmeumlrineuml me dispozitat e Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Neuml rastin konkret sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls juridiksioni i Gjykateumls peumlrfshin

17

shqyrtimin e peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjit teuml kontestuar me teuml gjitha dispozitat e Kushtetuteumls

74 Neuml rastin konkret Gjykata veumlren se keumlrkesa eumlshteuml parashtruar nga 13 deputeteuml

teuml Kuvendit teuml Kosoveumls

75 Peumlrveccedil keumlsaj Gjykata merr parasysh nenin 42 teuml Ligjit qeuml rregullon parashtrimin e keumlrkeseumls sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls si neuml vijim

Neni 42 ndash Sakteumlsimi i keumlrkeseumls 1 Neuml keumlrkeseumln e ngritur neuml pajtim me nenin 113 paragrafi 6 teuml

Kushtetuteumls ndeumlr teuml tjera paraqiten informatat e meumlposhtme [Versioni shqip dhe serbisht dallon nga versioni anglisht]

11 Emrat dhe neumlnshkrimet e teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvendit qeuml

kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ligjit apo teuml vendimit teuml nxjerreuml nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls

12 Dispozitat e Kushtetuteumls apo teuml ndonjeuml akti apo ligji qeuml ka teuml beumljeuml me

keumlteuml keumlrkeseuml dhe 13 Paraqitjen e provave mbi teuml cila mbeumlshtetet kontestirdquo

76 Peumlrveccedil emrave dhe neumlnshkrimeve teuml deputeteumlve qeuml kaneuml parashtruar keumlrkeseumln janeuml peumlrmendur ligji i kontestuar dhe dispozitat peumlrkateumlse teuml Kushtetuteumls si dhe provat mbeumlshteteumlse teuml keumlrkeseumls

77 Sa i peumlrket ligjit teuml kontestuar Gjykata veumlren se parashtruesit kontestojneuml Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209

78 Gjykata prandaj konsideron se janeuml peumlrmbushur keumlrkesat e nenit 42 teuml Ligjit

79 Sa i peumlrket afatit kohor Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti Nr 04L-209 eumlshteuml

miratuar nga Kuvendi meuml 11 korrik 2013 (Vendimi nr 04-V-646) dhe keumlrkesa eumlshteuml parashtruar neuml Gjykateuml meuml 19 korrik 2013 Neuml pajtim me rregullin 27(1) (Llogaritja e periudheumls kohore) teuml Rregullores seuml puneumls ldquoPeriudha kohore e peumlrcaktuar me Kushtetuteuml me ligj dhe me keumlteuml rregullore teuml puneumls llogaritet si meuml poshteuml (1) Kur periudha shprehet me diteuml ajo duhet teuml llogaritet nga dita neuml teuml cileumln ndodh njeuml ngjarje ateumlhereuml dita kur ndodh ajo ngjarje ose veprim nuk llogaritet se beumln pjeseuml neuml ateuml periudheumlrdquo Prandaj keumlrkesa eumlshteuml doreumlzuar brenda periudheumls kohore prej teteuml diteumlsh e parapareuml me Kushtetuteuml

80 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit meuml 1 gusht

2013 Gjykata konsideron se eumlshteuml e pranueshme letra e parashtruesve neuml emeumlr teuml peumlrfaqeumlsueses seuml tyre znj Albulena Haxhiu Ajo peumlrmban sqarime teuml meumltejshme nga parashtruesit peumlr njeuml ccedileumlshtje qeuml ata kaneuml ngritur tashmeuml neuml keumlrkeseumln e tyre Seuml fundmi Gjykata eumlshteuml ajo qeuml vendos peumlr provat e paraqitura se si teuml procedohet me to

18

81 Prandaj Gjykata konkludon se nuk ka baza qeuml keumlrkeseumln e cila ngre ccedileumlshtje teuml reumlndeumlsishme kushtetuese ta shpalleuml teuml papranueshme

Analiza krahasimtare e situateumls Konteksti socio-politik 82 Neuml meumlnyreuml qeuml teuml kemi njeuml kuptim teuml qarteuml teuml qeumlllimit dhe teuml fusheumlveprimit teuml

Ligjit peumlr Amnisti Gjykata i referohet nenit 1 [Qeumlllimi dhe fusheumlveprimi] teuml Kapitullit I Dispozitat e Peumlrgjithshme teuml Ligjit qeuml parasheh

ldquoKy ligj rregullon kushtet dhe procedureumln me teuml cileumln jepet amnisti peumlr personat teuml cileumlt janeuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale personat teuml cileumlt janeuml neumln ndjekje penale peumlr vepra penale apo personat teuml cileumlt mund teuml jeneuml objekt i ndjekjes penale peumlr veprat penale teuml kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit qeuml tani peumlrbeumln Republikeumln e Kosoveumlsrdquo

83 Edhe pse neni neuml meumlnyreuml peumlrmbledheumlse peumlrcakton fusheumlveprimin e Ligjit neni

qeumlndron i heshtur peumlr sa i peumlrket qeumlllimit Megjithateuml Memorandumi shpjegues peumlr Projektligjin peumlr Amnisti kur eumlshteuml paraqitur nga Qeveria neuml Kuvend peumlr miratim neuml nenin 2 teuml tij [Objektivat dhe ndeumlrlidhja e tyre me prioritetet e Qeveriseuml] qeumlllimin e Ligjit e peumlrshkruan me keumlto fjaleuml

ldquoMe qeumlllim teuml krijimit teuml njeuml infrastrukture ligjore e cila synon krijimin e njeuml ambienti teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe ligjit si dhe teuml udheumlhequr nga parimet e humanizmit rrezikshmeumlriseuml seuml uleumlt teuml personave teuml cileumlt amnistohen si dhe mbrojtjen e interesat publike miratimi i keumltij projektligji do teuml keteuml si efekt pozitiv realizimin e qeumlllimit teuml deumlnimit po ashtu do teuml ndikojeuml pozitivisht edhe neuml risocializimin dhe riintegrimin e personave teuml deumlnuar peumlr kategoriteuml e caktuara teuml veprave penalerdquo

84 Gjykata e kupton se neuml meumlnyreuml qeuml teuml konsolidohet rendi juridik i Kosoveumls dhe

qeuml teuml sigurohet shtrirja e autoritetit shteteumlror neuml teuml gjitha pjeseumlt e Republikeumls eumlshteuml e nevojshme teuml inkorporohen neuml territorin e Kosoveumls komunitetet qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave institucionale teuml Republikeumls seuml Serbiseuml Amnistia mund teuml shihet si kontribut neuml keumlteuml konsolidim duke mos penalizuar personat qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave teuml tjera institucionale deri meuml tani Si e tilleuml ajo ka peumlr qeumlllim teuml qarteuml teuml lehteumlsojeuml transicionin e keumltyre komuniteteve neuml kuadeumlr teuml administrateumls publike dhe teuml institucioneve teuml siguriseuml teuml Kosoveumls

85 Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti nuk peumlrcakton kategoriteuml e personave dhe

sjelljet teuml cilat sjellin amnisti por e kufizon veten duke ofruar njeuml katalog teuml veprave penale peumlr teuml cilat do teuml jepet amnistia Peumlr meuml tepeumlr periudha kohore gjateuml seuml cileumls do teuml jepet amnistia eumlshteuml definuar ashtu qeuml fillon peumlrafeumlrsisht me fundin e lufteumls neuml vitin 1999 dhe vazhdon deri meuml 20 qershor vitin 2013 Ccedileumlshtja e dateumls seuml fillimit teuml zbatimit teuml amnistiseuml eumlshteuml diskutuar meuml poshteuml neuml nenin 2 teuml Ligjit Gjateuml keumlsaj periudhe disi teuml gjateuml kohore territori i Kosoveumls ka qeneuml neumln juridiksionin ligjor teuml njeuml seumlreuml autoritetesh meuml shumeuml ose meuml pak teuml ndryshme deri neuml pavareumlsimin e Republikeumls teuml Kosoveumls Gjykata veumlren se ligjshmeumlria e keumltyre autoriteteve teuml njeumlpasnjeumlshme nuk eumlshteuml duke u kontestuar

19

dhe Ligji peumlr Amnisti merr parasysh keumlto autoritete teuml njeumlpasnjeumlshme me peumlrkufizimet e veta nga njeuml seumlreuml kodesh dhe ligjesh penale

86 Gjykata eumlshteuml e veteumldijshme peumlr faktin e njohur dhe publik se ky ligj ka ngritur

shqeteumlsime te shoqeumlria civile dhe ndeumlr sektoreuml teuml caktuar teuml komuniteteve profesionale dhe teuml biznesit Keumlto shqeteumlsime kaneuml teuml beumljneuml inter alia me peumlrmasat e konsiderueshme teuml shkateumlrrimit teuml proneumls private qeuml ka prekur teuml gjitha komunitetet qeuml nga lufta dhe peumlr teuml cilat relativisht njeuml numeumlr i vogeumll i ndjekjeve penale ka peumlrfunduar me sukses Peumlrveccedil keumlsaj ekziston njeuml perceptim mbizoteumlrues se njeuml numeumlr i konsideruesheumlm i aktiviteteve teuml biznesit teuml paligjsheumlm eumlshteuml zhvilluar gjateuml periudheumls kohore qeuml nga lufta me pasoja teuml deumlmshme peumlr buxhetin e shtetit dhe peumlr konkurrenceumln e biznesit teuml ligjsheumlm por edhe kaneuml pasur ndikim negativ ndaj sheumlndetit publik dhe mireumlqenies Ka disa shqeteumlsime se Ligji peumlr Amnisti legjitimon njeuml shkalleuml teuml mosndeumlshkimit peumlr praktika teuml tilla teuml paligjshme pa marreuml parasysh se kush i ka shkaktuar ato

87 Deri neuml maseumln qeuml amnistia ka peumlr qeumlllim trsquoi kontribuojeuml pajtimit ndeumlrmjet

komuniteteve teuml Kosoveumls njeuml amnisti e gjereuml peumlr shkateumlrrimin dhe peumlr djegien e pronave private neuml fakt mund teuml minojeuml keumlteuml objektiv Deri neuml maseumln qeuml amnistia eumlshteuml menduar peumlr teuml konsoliduar sundimin e ligjit dhe peumlr teuml shtrireuml administrimin e autoritetit publik duke garantuar mosndeumlshkim peumlr aktivitete teuml caktuara kriminale njeuml amnisti e gjereuml peumlr aktivitete teuml paligjshme profesionale dhe teuml biznesit praktikisht mund teuml sheumlrbejeuml peumlr teuml minuar rendin juridik teuml Kosoveumls Gjykata konsideron se Ligji peumlr Amnisti ashtu siccedil eumlshteuml shkruar potencialisht mund teuml keteuml ndikim negativ neuml legjitimitetin e rendit publik neuml teumlreuml Kosoveumln Kjo mund teuml deumlmtojeuml objektivin ldquopeumlr teuml krijuar njeuml infrastruktureuml ligjore e cila synon teuml krijojeuml njeuml mjedis teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe teuml ligjitrdquo siccedil peumlrcaktohet neuml Memorandumin shpjegues

88 Gjateuml shqyrtimit teuml keumlrkeseumls rrjedhimisht Gjykata do teuml marreuml parasysh

objektivat e peumlrcaktuara neuml Memorandumin e meumlsipeumlrm shpjegues si dhe kontekstin e soteumlm social dhe politik teuml Kosoveumls

Parimi i amnistiseuml 89 Sa i peumlrket parimit teuml amnistiseuml Gjykata i referohet nenit 65 teuml Kushtetuteumls i

cili neuml paragrafin 15 peumlrcakton kompetencat e Kuvendit teuml Kosoveumls ldquoJep amnisti me ligj peumlrkateumls i cili miratohet me dy teuml tretat (23) e votave teuml teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvenditrdquo

90 Sipas mendimit teuml Gjykateumls pasi as dispozitat kushtetuese e as ndonjeuml dispoziteuml tjeteumlr e Ligjit nuk peumlrmban njeuml udheumlzim teuml meumltutjesheumlm peumlr Gjykateumln sa i peumlrket konceptit teuml amnistiseuml teuml parapareuml me nenin 6515 teuml Kushtetuteumls Gjykata do trsquoi referohet legjislacionit peumlrkateumls neuml vendet fqinje dhe standardeve teuml pranuara ndeumlrkombeumltarisht neuml keumlteuml fusheuml

91 Sa i peumlrket keumlsaj Gjykata konstaton se amnistia mund teuml peumlrkufizohet si

peumlrjashtim i kryesve teuml shkeljeve teuml ligjit nga teuml qenit i ndjekur penalisht

20

92 Megjithateuml ligjet peumlr amnisti duhet teuml dallohen nga format e tjera teuml mosndeumlshkimit peumlr shkak teuml kontekstit politik neuml teuml cilin janeuml aprovuar Motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti janeuml teuml ndryshme por neuml peumlrgjitheumlsi ligjet peumlr amnisti nxirren peumlr shembull gjateuml konfliktit peumlr trsquoi dheumlneuml fund dhuneumls si pjeseuml e njeuml marreumlveshje paqeumlsore neuml meumlnyreuml qeuml teuml promovohet pajtimi mes paleumlve teuml peumlrfshira etj Amnistia mbulon peumlrveccedil individeumlve qeuml janeuml deumlnuar dhe qeuml janeuml duke vuajtur deumlnimin e tyre edhe individeumlt qeuml janeuml duke u hetuar apo qeuml do teuml hetohen Peumlr teuml beumlreuml dallimin duhet teuml shikohen motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti

93 Fusheumlveprimi i njeuml ligji peumlr amnisti ndryshon si peumlr nga ajo se cilat vepra mund

teuml amnistohen ashtu edhe peumlr ateuml se peumlr keuml zbatohet si dhe peumlr periudheumln kohore qeuml peumlrfshin ai Megjithateuml si parim i peumlrgjithsheumlm njeuml amnisti e miratuar nga Kuvendi duhet teuml respektojeuml parime teuml caktuara themelore teuml sundimit teuml ligjit peumlrkateumlsisht ligjshmeumlrineuml (duke peumlrfshireuml transparenceumln) ndalimin e arbitraritetit mosdiskriminimin dhe barazineuml para ligjit

94 Sa i peumlrket fusheumlveprimit teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se peumlr keuml

zbatohet neuml peumlrgjitheumlsi ai mund teuml zbatohet peumlr individeumlt apo peumlr njeuml kolektiv

95 Sa i peumlrket veprave peumlr teuml cilat zbatohet njeuml ligj peumlr amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se cilat vepra penale mund teuml amnistohen dhe cilat nuk mund teuml amnistohen eumlshteuml veumlrejtur se ekziston njeuml listeuml e veprave aktuale penale sipas ligjit ndeumlrkombeumltar si shkeljet e reumlnda teuml teuml drejtave teuml njeriut duke peumlrfshireuml gjenocidin krimet e lufteumls krimet kundeumlr njereumlzimit torturat dhe zhdukjet ku shtetet janeuml teuml detyruara qeuml penalisht teuml ndjekin kryesit Veprat penale teuml natyreumls politike qeuml amnistohen peumlrfshijneuml tradhti kryengritje peumlrmbysje rebelim peumlrdorim i dokumenteve teuml rreme falsifikim propagandeuml antiqeveritare posedim i armeumlve ilegale spiunazh aneumltareumlsi neuml organizata teuml ndaluara politike apo fetare dezertim dhe shpifje Vepra penale teuml natyreumls ekonomike qeuml amnistohen janeuml teuml tilla si trafikim ilegal etj

96 Pavareumlsisht nga fakti se mund teuml amnistohen disa vepra penale eumlshteuml e pranuar

ndeumlrkombeumltarisht qeuml viktimat duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje teuml barabarteuml dhe efektive neuml sistemin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml marrin deumlmshpeumlrblimin adekuat efektiv dhe teuml menjeumlhersheumlm peumlr deumlmin e peumlsuar dhe duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje efektive neuml informacionin relevant peumlrkitazi me mekanizmat e reparacionit peumlr shkelje teuml tilla

97 Sa i peumlrket periudheumls kohore mund teuml thuhet se neuml peumlrgjitheumlsi periudha

kohore duhet teuml pasqyrojeuml objektivat e amnistiseuml neuml fjaleuml

98 Megjithateuml siccedil u peumlrmend meuml lart ekziston njeuml minimum kur nuk mund teuml jepet amnistia peumlr shkelje teuml seuml drejteumls peumlr jeteumln dhe teuml drejteumls seuml liriseuml dhe siguriseuml seuml personit peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr liri nga tortura dhe nga format e tjera teuml keqtrajtimit Neuml keumlteuml drejtim parimi i drejteumlsiseuml keumlrkon qeuml duhet teuml ndreqen shkeljet e teuml drejtave teuml viktimeumls

99 Gjykata veumlren se Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GJEDNJ) hereuml pas

hereuml eumlshteuml prononcuar peumlr ccedileumlshtjen e pandeumlshkueshmeumlriseuml peumlr shkeljet e teuml drejteumls seuml liriseuml nga keqtrajtimi dhe peumlr shkeljet e teuml drejteumls peumlr jeteumln Gjykata

21

rikujton aktgjykimin neuml rastin Eski kundeumlr Turqiseuml (Keumlrkesa 835404 Aktgjykimi i 5 shtatorit 2012) ku neuml lidhje me keqtrajtimin GJENDJ-ja ka gjetur se

ldquo32 Gjykata rikujton se neuml rastet kur njeuml individ beumln njeuml deklarim teuml besuesheumlm se ka peumlrjetuar trajtim neuml kundeumlrshtim me nenin 3 neuml duart e policiseuml apo teuml peumlrfaqeumlsuesve teuml tjereuml teuml shtetit ajo dispoziteuml e lexuar neuml lidhje me detyreumln e peumlrgjithshme teuml shtetit nga neni 1 i Konventeumls peumlr trsquoia lsquosiguruar ccedildokujt brenda juridiksionit teuml tyre teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml [keumlteuml] Konventeumlrsquo keumlrkon neuml meumlnyreuml implicite se duhet teuml keteuml njeuml hetim zyrtar efektiv Njeuml hetim i tilleuml duhet teuml jeteuml neuml gjendje teuml ccedilojeuml deri te identifikimi dhe deumlnimi i atyre qeuml janeuml peumlrgjegjeumls (Shih Labita kundeumlr Italiseuml [GC] nr 2677295 sect 131 ECHR 2000-IV) Sipas praktikeumls seuml vendosur gjyqeumlsore kjo do teuml thoteuml se autoritetet gjyqeumlsore vendeumlse nuk duhet neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml jeneuml teuml peumlrgatitura teuml lejojneuml qeuml vuajtjet e shkaktuara fizike dhe psikologjike teuml kalojneuml pa u deumlnuar Kjo eumlshteuml esenciale peumlr teuml ruajtur besimin dhe mbeumlshtetjen e publikut peumlr sundimin e ligjit dhe peumlr parandalimin e ccedilfareumldo pamje teuml tolerimit apo teuml bashkeumlpunimit nga ana e autoriteteve neuml akte teuml paligjshme (Shih Okkalı kundeumlr Turqiseuml nr 5206799 paragrafi 65 GJEDNJ 2006-XII (ekstrakte) dhe Derman cituar meuml lart paragrafi 27) 33 Pa dyshim se keumlrkesa peumlr shpejteumlsi dhe peumlr ekspeditim teuml arsyesheumlm eumlshteuml implicite neuml keumlteuml kontekst Derisa mund teuml keteuml pengesa apo veumlshtireumlsi qeuml parandalojneuml peumlrparimin neuml hetim neuml njeuml situateuml teuml caktuar njeuml reagim i shpejteuml nga ana e autoriteteve neuml hetimin e pretendimeve peumlr keqtrajtim mund teuml konsiderohet neuml peumlrgjitheumlsi si esencial peumlr ruajtjen e besimit teuml publikut neuml respektimin e sundimit teuml ligjit dhe neuml parandalimin e ccedilfareumldo pamjeje teuml tolerimit teuml akteve teuml paligjshme apo teuml bashkeumlpunimit neuml akte teuml tilla (Shih Batı dhe teuml tjereumlt citimi meuml lart sect 136) 34 Gjykata rikujton se neuml rast se njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit akuzohet peumlr krime qeuml cenojneuml nenin 3 ccedildo procedureuml penale dhe deumlnim pasues nuk duhet teuml jeteuml i parashkruesheumlm dhe amnistimi apo falja nuk duhet teuml jeneuml teuml lejueshme Meuml tej thekson se neuml rastet kur njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit eumlshteuml ngarkuar me vepra penale qeuml peumlrfshijneuml tortureumln apo keqtrajtimin eumlshteuml e njeuml reumlndeumlsie teuml jashteumlzakonshme qeuml ai ose ajo teuml suspendohet nga detyra gjateuml hetimit dhe gjykimit dhe duhet teuml shkarkohet neumlse deumlnohet (Shih mutatis mutandis Abduumllsamet Yaman kundeumlr Turqiseuml nr 3244696 sect 55 2 neumlntor 2004 dhe Serdar Guumlzel kundeumlr Turqiseuml nr 3941406 sect 42 15 mars 2011)rdquo

100 Gjykata po ashtu rikujton aktgjykimin e GJEDNJ-seuml neuml rastin Sangariyeva dhe

teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml (Keumlrkesa nr 183904 Aktgjykim i 1 dhjetorit 2008) ku lidhur me teuml drejteumln e jeteumls dhe me teuml drejteumln peumlr njeuml zgjidhje ka theksuar

ldquo74 Gjykata thekson se neni 2 qeuml garanton teuml drejteumln e jeteumls dhe peumlrcakton rrethanat neuml teuml cilat justifikohet privimi nga jeta radhitet si njeuml nga dispozitat meuml themelore teuml Konventeumls nga e cila nuk lejohet asnjeuml derogim Neuml driteumln e reumlndeumlsiseuml seuml mbrojtjes qeuml jepet me nenin 2 Gjykata duhet ta shqyrtojeuml privimin nga jeta me kujdesin meuml teuml madh duke marreuml parasysh

6

111510 Falsifikimi i dokumenteve (neni 398) 111511 Rastet e posaccedilme teuml falsifikimit teuml dokumenteve (neni 399

neumlnparagrafeumlt 11 dhe 14 teuml paragrafit 1) 111512 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyrave zyrtare (neni

409 paragrafeumlt 1 2 dhe 3) 111513 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes seuml detyreumls zyrtare

(neni 410 paragrafi 1) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje dhe

1116 Pjeseumlmarrja neuml turmeuml qeuml kryen vepeumlr penale dhe huliganizeumlm

(neni 412) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

12 Veprat penale sipas Kodit Penal teuml Kosoveumls (Rregullores seuml UNMIK-ut 200325 dateuml 6 korrik 2003 Gazeta Zyrtare e Kosoveumls nr 200325) dhe Rregullores seuml UNMIK-ut nr 200419 mbi ndryshimin e Kodit teuml Peumlrkohsheumlm Penal teuml Kosoveumls 125 Deumlmtimi i pasuriseuml seuml luajtshme (neni 260) 127 Moslajmeumlrimi i veprave penale apo moslajmeumlrimi i kryesit teuml

tyre (neni 303 veteumlm ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

128 Dheumlnia e ndihmeumls kryesve pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni

305 veteumlm ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1296 Rrezikimi i trafikut publik me veprime apo me mjete teuml

rrezikshme (neni 299 paragrafeumlt 1 dhe 2) 1297 Falsifikimi i dokumenteve zyrtare (neni 348) 1298 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyrave zyrtare (neni

316) 1299 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes seuml detyreumls zyrtare

(neni 317) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

1210 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepeumlr penale (neni 320) peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

13 Veprat penale teuml Ligjit Penal teuml KSAK G Zyrtare nr 2077 lidhur me Rregulloret e UNMIK-ut nr 199924 dhe 200059 peumlr ligjin neuml fuqi neuml Kosoveuml neuml vijim

7

131 Deumlmtimi i sendit teuml huaj (neni 145) 133 Moslajmeumlrimi i vepreumls penale dhe kryesit (neni 173 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

134 Ndihma kryesit pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni 174 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1355 Rrezikimi i trafikut publik me veprime ose me mjete teuml

rrezikshme (neni 167) 1356 Falsifikimi i dokumentit (neni 203) 1357 Falsifikimi i dokumentit zyrtar (neni 184) 1358 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyreumls zyrtare (neni

183) 1359 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes se detyreumls zyrtare

(neni 184 paragrafeumlt 1 2 dhe 4) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

136 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepra penale (neni 200 peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje)

[hellip]rdquo

28 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se ccedileumlshtja kryesore e keumlrkeseumls eumlshteuml shkelja e teuml

drejteumls subjektive peumlr mjet juridik teuml paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml iniciuar procedura penale kundeumlr kryesit teuml vepreumls penale ose vepreumls penale neuml tentativeuml peumlr teuml cileumln eumlshteuml dheumlneuml amnistia sipas nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti Sipas pikeumlpamjes seuml tyre rrjedhimisht cenohet e drejta peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet juridike siccedil garantohet me nenin 32 [E Drejta peumlr Mjete Juridike] teuml Kushtetuteumls

29 Peumlr meuml tepeumlr sipas teuml drejteumls penale pala e deumlmtuar ka teuml drejteuml teuml doreumlzojeuml keumlrkeseuml peumlr ndjekje derisa sipas legjislacionit teuml meumlparsheumlm ndash Kodi i Peumlrkohsheumlm i Procedureumls Penale ndash ka ekzistuar institucioni i paditeumlsit privat dhe i paditeumlsit subsidiar neuml procedurat penale Bazuar neuml keumlteuml parashtruesit pohojneuml se neni 6 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale Nr 04L-123 peumlrcakton teuml drejteumln e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml te Prokurori i Shtetit peumlr teuml iniciuar procedureuml penale Neni 79 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale megjithateuml ia kufizon Prokurorit teuml drejteumln peumlr teuml vepruar ashtu vareumlsisht prej keumlrkeseumls peumlr ndjekje nga pala e deumlmtuar

30 Parashtruesit pohojneuml se keumlrkesa peumlr ndjekje penale eumlshteuml njeuml mjet i

reumlndeumlsisheumlm juridik qeumlllimi i seuml cileumls eumlshteuml trsquoi mundeumlsojeuml paleumls seuml deumlmtuar teuml

8

mbrojeuml interesat e veta individuale nga aspekti penal si dhe nga aspekti civil kur beumlhet fjaleuml peumlr keumlrkesat proneumlsore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me deumlme materiale apo me deumlme morale teuml shkaktuara nga vepra penale Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve e drejta peumlr keumlrkeseuml peumlr ndjekje eumlshteuml pa dyshim e mbrojtur me nenin 31 [E Drejta peumlr Gjykim teuml Drejteuml] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls ku paragrafi 1 i garanton secilit ldquombrojtje teuml barabarteuml teuml teuml drejtave neuml procedureuml para gjykatave organeve teuml tjera shteteumlrore dhe barteumlsve teuml kompetencave publikerdquo

31 Dheumlnia e amnistiseuml personave qeuml kaneuml kryer ose qeuml dyshohet se kaneuml kryer njeuml

nga veprat penale teuml specifikuara neuml keumlteuml keumlrkeseuml ia beumln teuml pamundur paleumls seuml deumlmtuar teuml shfryteumlzojeuml mjetet juridike neumlpeumlrmjet teuml teuml cilave aiajo mund teuml mbrojeuml interesat e veta juridike sa i peumlrket deumlmit teuml mundsheumlm teuml shkaktuar nga vepra penale Parashtruesit pra pohojneuml se garantimi i mbrojtjes seuml barabarteuml teuml teuml drejtave siccedil parashihet me nenin 311 teuml Kushtetuteumls eumlshteuml i pamundur pasi shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetin juridik

32 Ata meuml tej i referohen nenit 312 teuml Kushtetuteumls qeuml thoteuml ldquoCcedildokush geumlzon teuml

drejteumln peumlr shqyrtim publik teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm lidhur me vendimet peumlr teuml drejtat dhe obligimet ose peumlr cileumlndo akuzeuml penale qeuml ngrihet kundeumlr sajtij brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo Sipas mendimit teuml tyre neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti beumln teuml pamundur garantimin kushtetues teuml seuml drejteumls peumlr proces gjyqeumlsor nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligj Prandaj duke i dheumlneuml amnisti personave teuml dyshuar ose teuml deumlnuar peumlr vepra penale qeuml peumlrmenden neuml nenin 3 teuml Ligjit dhe teuml specifikuara neuml keteuml keumlrkeseuml shkelet neni 312 pasi beumlhet i pamundur zhvillimi i procedureumls penale kundeumlr personave teuml tilleuml

33 Sa i peumlrket nenit 32 teuml Kushtetuteumls qeuml parasheh ldquoSecili person ka teuml drejteuml teuml

peumlrdoreuml mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore dhe administrative teuml cilat cenojneuml teuml drejtat ose interesat e sajtij neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo parashtruesit pohojneuml qeuml neni 81 i Ligjit peumlr Amnisti peumlrcakton se neuml ccedildo rast ku janeuml ngritur kalleumlzimet penale eumlshteuml iniciuar njeuml hetim ose eumlshteuml ngritur njeuml aktakuzeuml prokurori kompetent do teuml ndeumlrpreseuml teuml gjitha keumlto procedura neuml peumlrputhshmeumlri me keumlteuml ligj me ccedilrsquorast u jep amnisti personave neuml fjaleuml

34 Sipas mendimit teuml tyre duke ia njohur keumlteuml autorizim prokurorit [peumlr teuml vepruar

ashtu] shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr shfryteumlzimin e mjeteve juridike kundeumlr vendimit peumlr ndeumlrprerjen e procedurave penale neuml kundeumlrshtim me nenin 311 dhe me nenin 32 teuml Kushtetuteumls teuml cilat nene njohin teuml drejteumln e pacenueshme teuml paleumlve peumlr teuml peumlrdorur mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore qeuml shkelin teuml drejtat dhe interesat e tyre neuml meumlnyreumln e parapareuml me ligj

35 Parashtruesit meuml tej pohojneuml se peumlrpos nenit 31 dhe nenit 32 teuml Kushtetuteumls

miratimi i Ligjit do teuml sjell gjithashtu edhe shkeljen e nenit 24 [Barazia para Ligjit] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls Pengesa qeuml pala e deumlmtuar teuml ushtrojeuml teuml drejteumln peumlr teuml mbrojtur interesin e vet juridik si dhe peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml peumlr ndjekje penale duke peumlrfshireuml keumlrkesat proneumlsore peumlrbeumln pabarazi peumlr teuml gjitha paleumlt e deumlmtuara qeuml kaneuml peumlsuar deumlme nga kryerja e veprave penale teuml peumlrcaktuara me nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti

9

36 Parashtruesit konsiderojneuml se peumlrfshirja e veprave penale neuml nenin 3 teuml Ligjit

shkel dispozitat e nenit 13 dhe teuml nenit 14 neuml lidhje me nenin 6 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe neuml veccedilanti citohet neni 13 ldquoCcedildokush teuml cilit i janeuml shkelur teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml ka teuml drejteumln e njeuml zgjidhjeje efektive para njeuml organi kombeumltar pavareumlsisht se shkelja eumlshteuml kryer nga persona qeuml veprojneuml neuml peumlrmbushje teuml funksioneve teuml tyre zyrtarerdquo Sipas pikeumlpamjes seuml tyre ccedildo e drejteuml e garantuar me Konventeuml duke peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm sipas nenit 6 neumlnkupton teuml drejteumln peumlr mjet efektiv para njeuml autoriteti shteteumlror

37 Ata pohojneuml se peumlrveccedil nenit 6 teuml KEDNJ-seuml gjithashtu eumlshteuml shkelur neni 1 i

Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml kur merret parasysh se deumlmtimi i proneumls dhe e drejta absolute e titullarit peumlr teuml mbrojtur proneumln me mjete ligjore eumlshteuml neuml rrezik Neuml aneumln tjeteumlr ata konsiderojneuml se neni 6 1 i KEDNJ-seuml i garanton ccedildokujt teuml drejteumln peumlr gjykim teuml drejteuml dhe publik brenda afatit teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme qeuml do teuml vendoseuml peumlr natyreumln e ccedileumlshtjes qofteuml ajo e natyreumls penale apo civile Sipas pikeumlpamjes seuml tyre neni 3 dhe neni 81 e 82 teuml Ligjit peumlr Amnisti kaneuml shkelur teuml drejtat e paleumlve qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga veprat penale teuml peumlrfshira neuml nenin 3 teuml Ligjit duke ua mohuar teuml drejteumln qeuml ccedileumlshtja e tyre teuml shqyrtohet nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme

38 Parashtruesit meuml tej pretendojneuml shkeljen e nenit 14 teuml KEDNJ-seuml i cili thoteuml

ldquoGeumlzimi i teuml drejtave dhe i lirive teuml peumlrcaktuara neuml keumlteuml konventeuml duhet teuml sigurohet pa asnjeuml dallim teuml bazuar neuml shkaqe teuml tilla si gjinia raca ngjyra gjuha feja mendimet politike ose ccedildo mendim tjeteumlr origjina kombeumltare ose shoqeumlrore peumlrkateumlsia neuml njeuml minoritet kombeumltar pasuria lindja ose ccedildo status tjeteumlrrdquo Sipas mendimit teuml tyre realizimi i teuml drejtave teuml parapara sipas keumlsaj konvente e cila peumlrfshin nenin 6 dhe nenin 13 duhet teuml sigurohet pa ndonjeuml dallim mbi bazeuml teuml statusit shoqeumlror

39 Ata gjithashtu konsiderojneuml se shkelja e teuml drejteumls seuml paleumls seuml deumlmtuar neuml njeuml gjykateuml ku do teuml shqyrtohej rasti i saj peumlrbeumln njeuml rrethaneuml diskriminuese neuml raport me paleumlt e tjera teuml deumlmtuara qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga vepra e tjera penale qeuml nuk janeuml peumlrfshireuml neuml nenin 3 teuml Ligjit

40 Parashtruesit meuml tej i referohen disa aktgjykimeve teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml

Drejtat e Njeriut qeuml kaneuml teuml beumljneuml me kuptimin e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Neuml rastin Iatridis kundeumlr Greqiseuml disa parime themelore sa i peumlrket keumlsaj teuml drejte janeuml peumlrfshireuml si neuml vijim ldquoGjykata veumlren se keumlrkesa lidhur me nenin 13 ka rrjedhojeuml dhe themeleumlsi teuml ngjashme juridike me nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml peumlrkitazi me pacenueshmeumlrineuml dhe pashtershmeumlrineuml e mjeteve juridike Veteumlm se ekziston njeuml dallim peumlr nga natyra e nenit 13 dhe nenit 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml i pari (neni 13) jep garanci procedurale qeuml peumlrfshin por nuk kufizohet veteumlm tek mjeti juridik ndeumlrsa neuml nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml eumlshteuml peumlrfshireuml detyrimi gjitheumlpeumlrfshireumls peumlr sa i peumlrket liriseuml dhe seuml drejteumls seuml proneumlsiseumlrdquo

41 Parashtruesit meuml tej i referohen rastit Buyukday kundeumlr Turqiseuml ku GJEDNJ

konstatoi ldquoKeumlrkesa teuml cileumln e peumlrmban neni 13 duhet teuml jeteuml e jeteumlsueshme dhe

10

e zbatueshme si neuml praktikeuml ashtu edhe neuml sanksionim ligjor sidomos kur geumlzimi i seuml drejteumls varet nga veprimet apo nga mosveprimet e organeve shteteumlrore teuml shtetit peumlrgjegjeumlsrdquo

42 Peumlrfundimisht parashtruesit peumlrmendin rastin Leander kundeumlr Suediseuml ku

GJEDNJ-ja njeumllloj ka peumlrcaktuar disa parime peumlr interpretimin e teuml drejteumls seuml peumlrkufizuar neuml nenin 13 teuml KEDNJ-seuml dhe theksohet neuml veccedilanti parimi ldquoSecilit person i cili tregon se i eumlshteuml cenuar ndonjeuml e drejteuml nga kjo konventeuml duhet trsquoi njihet e drejta neuml mjet efektiv juridik peumlr trsquoi mbrojtur teuml drejtat e tij subjektive qeuml burojneuml nga kjo konventeumlrdquo

43 Ata konsiderojneuml se keumltu GJEDNJ-ja shkon meuml tej sa i peumlrket njohjes seuml teuml

drejteumls peumlr mjet efektiv juridik kur thekson se autoritetet shteteumlrore teuml peumlrmendura neuml nenin 13 teuml Konventeumls nuk eumlshteuml e theumlneuml teuml jeneuml organet e drejteumlsiseuml por peumlrkufizimi i keumltyre organeve ka karakter teuml gjereuml institucional

44 Peumlrfundimisht parashtruesit pretendojneuml se dispozitat e meumlsipeumlrme teuml nenit 3

teuml Ligjit peumlr Amnisti shkelin nenin 31 dhe 32 nenin 32 teuml Kushtetuteumls seuml Kosoveumls si dhe nenet 6 13 dhe 14 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

45 Neuml sqarimet e tyre shteseuml teuml doreumlzuara meuml 1 gusht 2013 parashtruesit e

keumlrkeseumls ndeumlr teuml tjera pohojneuml

ldquohellip Neuml dispoziteumln e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti eumlshteuml theksuar se lsquoMe dheumlnien e amnistiseuml nuk preken teuml drejtat e personave teuml treteuml teuml cilat bazohen neuml deumlnimin apo aktgjykiminrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml siguruar mundeumlsia qeuml personat e treteuml teuml realizojneuml teuml drejtat neuml procedura teuml tjera qeuml do teuml mund teuml ndeumlrlidhej ekzistimi i njeuml raporti teuml detyrimit apo ndonjeuml raport tjeteumlr juridik i cili varet nga vendimi gjyqeumlsor i nxjerreuml neuml procedureumln penale si peumlr shembull keumlrkesa pasurore juridike Por peumlr keumlteuml duhet teuml kemi parasysh se kjo dispoziteuml ka teuml beumljeuml me kategorineuml e personave ndaj teuml cileumlve eumlshteuml zhvilluar procedura dhe peumlr ccedileumlshtjen penale eumlshteuml vendosur me vendim meritor Pra duke pasur parasysh se me dispozitat e nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti personat qeuml kaneuml kryer veprat penale teuml peumlrcaktuara me keumlteuml nen amnistohen nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit me ccedilrsquorast dispozita e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml mund teuml zbatohej veteumlm peumlr kategorineuml e personave qeuml lirohen nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit Kjo sepse teuml drejtat e personave teuml treteuml varen nga vendimi i nxjerreuml gjyqeumlsor Teuml kundeumlrteumln personat teuml cileumlt kaneuml interesin juridik peumlr ta realizuar ateuml neuml procesin gjyqeumlsor nuk e kaneuml teuml mundur teuml realizojneuml ateuml ndaj personave teuml cileumlt lirohen nga ndjekja penale ngase nga veteuml fakti se ata lirohen nga ndjekja penale procedura ndaj personave teuml keumlsaj kategorie (qofteuml neuml fazeumln e nismeumls me kalleumlzim penal apo neuml ateuml teuml procedureumls parapenale-hetimore

11

ose neuml fazeumln pas ngritjes seuml aktakuzeumls) pushon neuml teumlreumlsi siccedil eumlshteuml theksuar neuml nenin 8 par 1 dhe 2 teuml Ligjit peumlr Amnisti Me keumlteuml rast duhet teuml veumlmeuml neuml theks se Ligji peumlr Procedureumln Kontestimore neuml nenin 14 thekson lsquoNeuml procedureumln kontestimore gjykata neuml pikeumlpamje teuml ekzistimit teuml vepreumls penale dhe teuml peumlrgjegjeumlsiseuml penale teuml kryesit eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin e formeumls seuml prereuml teuml gjykateumls penale me teuml cilin i pandehuri eumlshteuml shpallur fajtorrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml e qarteuml se pala e treteuml peumlr ta realizuar peumlr shembull keumlrkeseumln pasurore-juridike neuml procedureumln kontestimore keumlrkeseumln e tilleuml do trsquoia parashtrojeuml gjykateumls kompetente e cila neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin me teuml cilin konstatohet dhe veumlrtetohet fajeumlsia qeuml eumlshteuml bazeuml juridike peumlr evidencimin e shkaktimit teuml deumlmit qofteuml material apo moral Pra gjykata neuml procedureuml kontestimore sipas keumlrkeseumls pasurore-juridike do teuml vlereumlsojeuml veteumlm larteumlsineuml e deumlmit teuml shkaktuar nga kryerja e vepreumls penale dhe e njeumljta nuk do teuml veumlrtetojeuml fajeumlsineuml e kryesit ngase keumlteuml do ta veumlrtetojeuml gjykata neuml procedureuml penale Nga peumlrmbajtja e keumlsaj dispozite eumlshteuml e qarteuml se gjykata neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e varur neuml vendosje nga shpallja e personit neuml cileumlsineuml e teuml pandehurit si fajtor Pra gjykata neuml ccedildo rast do teuml vendoseuml veteumlm pasi i pandehuri teuml shpallet fajtor sipas aktgjykimit teuml gjykateumls e cila ka vendosur neuml procedureuml penale helliprdquo

Sa i peumlrket aspektit procedural teuml keumlrkeseumls 46 Parashtruesit pohojneuml se edhe pse Projektligji i pareuml peumlr Amnisti nuk ishte

votuar neuml seanceumln e 4 korrikut 2013 Qeveria e Kosoveumls ka teumlrhequr tekstin dhe diteumln e neseumlrme ia ka prezantuar Kuvendit njeuml Projektligj teuml reviduar Ky tekst i reviduar eumlshteuml shqyrtuar nga Komisioni Legjislativ meuml 8 korrik 2013 Pra peumlrseumlri eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit teuml Kosoveumls neuml teuml cilin keumlrkohet qeuml seuml paku kateumlr diteuml pune para mbledhjes seuml thirrur teuml sigurohet i gjitheuml materiali peumlr shqyrtim Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve duke pasur parasysh se projektligjet janeuml objekt kryesor i shqyrtimit neuml mbledhjet e Kuvendit eumlshteuml e pakuptimteuml dhe neuml kundeumlrshtim me dispozitat e nenit 654 teuml Rregullores teuml thirret mbledhja pa u peumlrmbushur kushtet e peumlrcaktuara me keumlteuml dispoziteuml dhe qeuml rendi i diteumls teuml futet neuml kundeumlrshtim me afatet kohore teuml parapara me keumlteuml dispoziteuml

47 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se neuml seanceumln plenare teuml 11 korrikut 2013 qeuml do teuml thoteuml se pa kaluar ende periudha minimale prej dy javeumlsh pune Kryesia e Kuvendit neuml mbledhjen e 8 korrikut 2013 vendosi teuml procedojeuml keumlteuml projektligj duke mos marreuml parasysh shqyrtimin e beumlreuml nga Komisioni raportues Meuml 11 korrik 2013 Kuvendi duke votuar peumlr keumlrkeseumln e grupit parlamentar teuml PDK-seuml peumlr shmangie nga procedurat ka proceduar Projektligjin peumlr Amnisti neuml dy lexime brenda teuml njeumljteumls seanceuml leximi i pareuml ndash paradite dhe i dyti ndash pasdite Pas votimit neuml lexim teuml pareuml Kuvendi ka ngarkuar Komisionin peumlr Legjislacion qeuml teuml shqyrtojeuml Projektligjin peumlr lexim teuml dyteuml

12

48 Sa i peumlrket keumlsaj parashtruesit i referohen nenit 573 teuml Rregullores seuml puneumls

ku thuhet ldquoAmendamente neuml projektligj mund teuml parashtrojeuml deputeti grupi parlamentar komisioni parlamentar dhe Qeveria neuml afat prej dy javeumlsh pune nga miratimi neuml parim Amendamentet i adresohen komisionit funksional-raportuesrdquo Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve eumlshteuml shkelur e drejta e deputeteumlve peumlr teuml deumlrguar amendamente neuml afatin kohor teuml parapareuml me Rregullore

49 Ata meuml tutje theksojneuml se nuk do teuml duhej teuml beumlhej shmangie nga veprimet

cileumlsore por do teuml duhej gjithhereuml teuml kuptohej si shmangie nga procedurat formale qeuml nuk kaneuml ndikim neuml cileumlsineuml e vendimit peumlr teuml cilin zhvillohet procedura e tilleuml Sipas pikeumlpamjes seuml tyre duke mos e paraqitur Projektligjin neuml keumlto komisione teuml peumlrhershme eumlshteuml shkelur neni 573 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

50 Parashtruesit peumlrfundimisht theksojneuml se Komisioni peumlr Legjislacion gjateuml

shqyrtimit teuml keumltij ligji veccedilaneumlrisht gjateuml shqyrtimit teuml Projektligjit neuml asnjeuml moment nuk e ka shqyrtuar kushtetutshmeumlrineuml dhe ligjshmeumlrineuml e Projektligjit tashmeuml ligj i ratifikuar Neuml keumlteuml drejtim ata i referohen pikeumls 3 teuml Shtojceumls 2 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit e cila sakteumlson fusheumlveprimin e komisioneve parlamentare qeuml konkretisht analizojneuml dhe vlereumlsojneuml peumlrshtatshmeumlrineuml e akteve teuml cilat i miraton Kuvendi i Kosoveumls me Kushtetuteumln dhe qeuml shqyrtojneuml ligjshmeumlrineuml dhe kushtetutshmeumlrineuml e projektligjeve

51 Ata peumlrfundojneuml se po ashtu siccedil mund teuml shihet qarteuml edhe neuml transkriptin e

Komisionit peumlr Legjislacion keumlto peumlrgjegjeumlsi nuk janeuml peumlrmbushur neuml procedureumln e shqyrtimit para leximit teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnisti Prandaj Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 654 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Peumlr meuml tepeumlr peumlr shkak teuml shkeljes seuml teuml drejteumls peumlr deumlrgimin e amendamenteve brenda afatit kohor teuml parapareuml me Rregullore Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 573 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Argumentet e paraqitura nga Qeveria

52 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit neuml Gjykateuml

meuml 1 gusht 2013 sipas Qeveriseuml Gjykata duhet ldquoteuml shpalleuml teuml papranuesheumlm kundeumlrshtimin shteseuml teuml paraqitur nga njeuml aneumltar i veteumlm i Parlamentit teuml Kosoveumls meuml 13 gusht 2013 peumlr shkak teuml mungeseumls seuml bazeumls ligjore apo proceduralerdquo

53 Qeveria konsideron se ekziston ldquo[] e drejta e paleumlve neuml procedureuml sipas nenit

224 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese peumlr teuml siguruar fakte shteseuml peumlr Gjykateumln por qeuml i neumlnshtrohet tri kushteve kumulative dhe teuml domosdoshme seuml pari qeuml referimi teuml jeteuml i paqarteuml ose i paploteuml seuml dyti qeuml veteuml gjykata neumlpeumlrmjet Gjyqtarit raportues keumlrkon informacion teuml tilleuml nga pala dhe seuml treti qeuml informacioni i keumlrkuar do teuml jeteuml veteumlm neuml natyreumln e lsquofakteve teuml tjera qeuml janeuml teuml nevojshme peumlr teuml vlereumlsuar pranueshmeumlrineuml ose baza peumlr padirsquorsquorsquo Sa i peumlrket keumlsaj Qeveria pohon se paraqitja e parashtruesve nuk mbulohet me keumlteuml dispoziteuml por duhet teuml konsiderohet si ldquo[] njeuml kundeumlrshtim i rishteseuml i

13

paraqitur nga ajo personalishtrdquo [] peumlr shkak se ldquo[] keumlrkesa origjinale nuk flet fare peumlr kushtetutshmeumlrineuml e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnistirdquo

54 Peumlrveccedil keumlsaj keumlndveumlshtrimi i Qeveriseuml eumlshteuml se ldquo[] letra e znj Haxhiu eumlshteuml

thjeshteuml njeuml shkreseuml e saj personale dhe si e tilleuml nuk mund teuml konsiderohet si pjeseuml e keumlrkeseumls seuml neumlnshkruar nga 13 aneumltareuml teuml Parlamentit Neumlse aneumltareumlt e Parlamentit kishin pasur peumlr qeumlllim qeuml me sukses teuml kundeumlrshtonin edhe nenin 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti ashtu siccedil kaneuml kundeumlrshtuar nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti ateumlhereuml kjo do teuml ishte pjeseuml e keumlrkeseumls seuml tyre origjinalerdquo

55 Meuml 20 gusht 2013 Qeveria i ofroi Gjykateumls komentet peumlrkitazi me Rastin Nr

KO10813 duke pretenduar se

a ldquoLigji i Kosoveumls peumlr Amnisti eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin ndeumlrkombeumltar dhe me Kushtetuteumln e Kosoveumls

b Ligji peumlr Amnisti nuk shkel teuml drejtat themelore teuml garantuara me Kushtetuteuml

c Ccedildo kufizim i pretenduar i teuml drejtave neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumls eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls

d Procedura peumlr miratimin e Ligjit peumlr Amnisti ishte neuml pajtueshmeumlri me Rregulloren e brendshme teuml Kuvendit teuml Kosoveumlsrdquo

56 Qeveria thekson se ldquoamnistiteuml janeuml njeuml instrument ligjor i pranuar dhe i njohur

neuml teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare []rdquo i cili ldquo[] ka qeneuml peumlrdorur neuml vende teuml tjera dhe eumlshteuml vlereumlsuar nga gjykatat ndeumlrkombeumltarerdquo Neuml keumlteuml drejtim ldquoQeveria e Kosoveumls ka qeneuml dhe ende eumlshteuml neuml njeuml situateuml jo teuml ndryshme nga vendet e tjera neuml transicion Pas njeuml lufte guerile dhe teuml ashpeumlr vendi ka peumlsuar njeuml ndarje de facto teuml njeuml pjese teuml territorit teuml saj e cila ka mbajtur marreumldheumlniet e saj tmerreumlsisht armiqeumlsore me shtetin fqinj Peumlrpjekja e fundit peumlr normalizimin e marreumldheumlnieve ndeumlrmjet Kosoveumls dhe Serbiseuml eumlshteuml iniciuar nga veteuml Organizata e Kombeve teuml Bashkuara (OKB) Meuml 8 shtator teuml vitit 2010 Asambleja e Peumlrgjithshme e OKB-seuml miratoi njeuml rezoluteuml teuml ashtuquajtur lsquoMireumlpritja e gatishmeumlriseuml seuml Bashkimit Evropian peumlr teuml lehteumlsuar procesin e dialogut ndeumlrmjet paleumlve ku procesi i dialogut neuml vetvete do teuml jeteuml njeuml faktor peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon dhe se dialogu do teuml promovojeuml bashkeumlpunim teuml arrijeuml peumlrparim neuml rrugeumln drejt Bashkimit Evropian dhe do teuml peumlrmireumlsojeuml jeteumln e njereumlzversquo [UNGA Rezoluta A64L65Rev 1 fq 2] Neuml keumlteuml meumlnyreuml edhe Asambleja e Peumlrgjithshme e Kombeve teuml Bashkuara e sheh procesin e dialogut si teuml domosdosheumlm peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon Ligji peumlr Amnisti eumlshteuml pa dyshim njeuml pjeseuml integrale e atij procesirdquo

57 Peumlr meuml tepeumlr Qeveria konsideron se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti i Kosoveumls eumlshteuml njeuml

amnisti e hartuar me kujdes e cila nuk beumln neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml peumlrfshijeuml krime teuml reumlnda teuml dhunshme kundeumlr ligjit dhe praktikeumls ndeumlrkombeumltarerdquo

58 Sipas Qeveriseuml ldquopeumlrveccedil teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare teuml peumlrmendur meuml lart

praktika gjyqeumlsore e Gjykateumls Evropiane teuml teuml Drejtave teuml Njeriut (GJEDNJ) trajton peumlrputhshmeumlrineuml e ligjeve peumlr amnisti GJEDNJ praktika gjyqeumlsore e seuml cileumls eumlshteuml e detyrueshme peumlr keumlteuml Gjykateuml teuml Nderuar deri meuml tani nuk ka vlereumlsuar qeuml ndonjeuml nga ligjet peumlr amnisti teuml jeteuml neuml kundeumlrshtim me KEDNJ-neuml Megjithateuml GJEDNJ-ja ka gjykuar shumeuml raste neuml teuml cilat ligjet peumlr

14

amnisti janeuml konsideruar si ligjore dhe neuml peumlrputhje me teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare [Shih Dujardin kundeumlr Franceumls Tarbuk kundeumlr Kroaciseuml Margus kundeumlr Kroaciseuml]rdquo

59 Sa i peumlrket asaj neumlse Ligji peumlr Amnisti pakeumlson teuml drejtat dhe liriteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquopala parashtruese neuml meumlnyreuml eksplicite ka theksuar dhe ka bazuar gjitheuml argumentin e keumlrkeseumls mbi pretendimin e tyre se veteuml ekzistenca e amnistiseuml zvogeumllon teuml drejtat sipas Kapitullit II teuml Kushtetuteumls soneuml Neuml paragrafin e dyteuml pala parashtruese pretendon se lsquoduke pasur parasysh se Ligji peumlr Amnisti [] peumlrmban dispozita me teuml cilat lirohen nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit edhe personat teuml cileumlt kaneuml kryer vepra penale nga teuml cilat shkaktohet pasoja e deumlmtimit teuml personave qeuml neuml aspektin procedural mund teuml paraqiten neuml procedureuml penale si paleuml teuml deumlmtuara konsiderohet se lirimi i personave nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e deumlnimit cenon teuml drejteumln e disponueshme peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet e efektshme juridike lidhur me realizimin e seuml drejteumls peumlr ndjekje penale dhe realizimit teuml keumlrkeseumls subjektive neuml cileumlsineuml e paleumls seuml deumlmtuarrsquo Prandaj bazuar neuml keumlteuml eumlshteuml meuml se e qarteuml se argumenti i paleumls parashtruese keumlrkon strehim dhe bazeuml ligjore mbi diccedilka qeuml Gjykata Kushtetuese tashmeuml ka vendosur peumlr teuml kundeumlrteumln Kjo gjykateuml ka vendosur qeuml amnistia si njeuml institut duke peumlrfshireuml ateuml qeuml do teuml duhej eumlshteuml me teuml veumlrteteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Kushtetuteumln toneumlrdquo

60 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel ndonjeuml teuml drejteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls dhe sipas nenit 6 e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Qeveria shpreh pikeumlpamjen se ldquoLigji eumlshteuml hartuar me kujdes jo veteumlm peumlr teuml shmangur dheumlnien e amnistiseuml peumlr krimet e reumlnda apo peumlr shkeljet e teuml drejtave teuml njeriut por peumlr teuml minimizuar paafteumlsineuml e ccedildo viktime peumlr teuml mbuluar deumlmet Kjo eumlshteuml treguar nga Ligji peumlr Amnisti neuml peumlrjashtimet e amnistiseuml neuml nenin 4 dhe neuml dispoziteumln peumlrjashtuese teuml nenit 5 Peumlr shembull neuml bazeuml teuml nenit 136 teuml Ligjit mbi Marreumldheumlniet e Detyrimeve kushdo qeuml i shkakton deumlm tjetrit eumlshteuml peumlrgjegjeumls Nuk keumlrkohet njeuml hetim penal peumlr trsquoi paraprireuml ccedileumlshtjes civilerdquo

61 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel nenin 14 dhe Protokollin 12

teuml KEDNJ-seuml Qeveria veumlren ldquoAmnistia nuk eumlshteuml e bazuar mbi ndonjeuml kategori teuml tilleuml si gjinia peumlrkateumlsia etnike apo kategori tjeteumlr teuml mbrojtur me Kushtetuteuml Neumlse ligji do teuml rezultojeuml me amnistimin e ndonjeuml peumlrqindje meuml teuml madhe teuml njeuml gjinie apo grupi etnik do teuml jeteuml thjesht peumlr shkak se keumlto grupe kaneuml marreuml pjeseuml neuml ato vepra penale ose kaneuml pasur keumlto motivime neuml njeuml normeuml meuml teuml larteuml Keumlto grupe teuml njereumlzve peumlr nga natyra e tyre nuk do teuml ishin neuml lsquosituata analogersquo ose neuml lsquosituata relativisht teuml ngjashmersquo me ato qeuml nuk kaneuml kryer keumlto vepra penale ose qeuml kaneuml pasur keumlto motive Edhe neumlse kjo gjykateuml do teuml vendoste se grupe personash qeuml peumlrfitojneuml nga amnistia dhe ata qeuml nuk peumlrfitojneuml nga ajo janeuml neuml njeuml situateuml analoge ateumlhereuml ekziston njeuml lsquojustifikim i arsyesheumlm dhe objektivrsquo peumlr keumlteuml dallim neuml trajtim sepse dheumlnia e keumlsaj amnistie ka qeneuml pjeseuml e negociatave ndeumlrkombeumltare peumlr teumlrheqjen e institucioneve teuml Serbiseuml nga Republika e Kosoveumlsrdquo

62 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 5 i Ligjit peumlr Amnisti shkel teuml drejtat e viktimave neuml

bazeuml teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquogjuha e nenit 5 eumlshteuml njeuml shpjegim i thjeshteuml peumlr interpretim nga gjykatat neuml teuml ardhmen Peumlr shembull kur njeuml

15

gjykateuml aplikon amnistineuml me njeuml vendim peumlr dheumlnien amnisti sipas nenit 8 teuml Ligjit ajo duhet teuml keteuml teuml qarteuml se vendimet e nxjerra paraprakisht mbi bazeumln e atij vendimi penal nuk duhet teuml shpallen teuml pavlefshme ndoneumlse personi lirohet nga ndjekja apo nga vuajtja e deumlnimit peumlr po teuml njeumljteumln vepeumlr penale Megjithateuml kjo neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk i ndal viktimat e tjera neuml teuml ardhmen peumlr teuml ndjekur teuml drejtat e tyre neuml procedureuml civile kur kryesit e veprave penale nuk janeuml deumlnuarrdquo [] ldquoKjo ndodh peumlr shkak se Ligji mbi Procedureumln Kontestimore eumlshteuml ende i vlefsheumlm dhe ai u ofron teuml gjitha paleumlve teuml drejteuml teuml paraqesin padi peumlr deumlmet neuml ccedildo koheumlrdquo

63 Sa i peumlrket asaj neumlse ndonjeuml kufizim i pretenduar i teuml drejtave sipas Kushtetuteumls

eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti nuk ka ndeumlrmend teuml anashkalojneuml thelbin e teuml drejtave teuml garantuara me Kapitullin II teuml Kushtetuteumls apo kushtet e nenit 55 dhe se ekziston njeuml lidhje e qarteuml dhe themelore ndeumlrmjet qeumlllimit teuml ccedilfareumldo kufizimi teuml mundsheumlm neuml njeumlreumln aneuml dhe qeumlllimit peumlr teuml cilin ai peumlrdoretrdquo

64 Sa i peumlrket procedureumls peumlr miratimin e Ligjit Qeveria thekson se miratimi i

Ligjit eumlshteuml beumlreuml neuml pajtim me Rregulloren e puneumls seuml Kuvendit

65 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Qeveria konsideron se ldquoneni 65 paragrafi 4 i Rregullores i cili thoteuml lsquoKomisioni mund teuml ftojeuml neuml mbledhje peumlrfaqeumlsues teuml institucioneve dhe teuml shoqeumlriseuml civilersquo dhe prandaj [] nuk ka asnjeuml lidhshmeumlri teuml keumltij neni me keumlrkeseumln e paraqitur nga deputeteumlt e Kuvenditrdquo

66 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 644 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Qeveria konsideron se ldquome propozim teuml njeumlrit prej deputeteumlve ndash aneumltar i Komisionit ndash dhe me mbeumlshtetje teuml shumiceumls seuml deputeteumlve (me veteumlm njeuml voteuml kundeumlr) Komisioni ka vendosur peumlr ndryshimin e rendit teuml diteumls dhe peumlr futjen neuml shqyrtim si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimin neuml parim teuml Projektligjit peumlr Amnisti Pas shqyrtimit Komisioni me shumiceuml votash i ka rekomanduar Kuvendit teuml miratojeuml Projektligjin peumlr Amnistirdquo Rrjedhimisht Qeveria pretendon se kontestimi peumlrkitazi me periudheumln kateumlrditore eumlshteuml i pabazuar

67 Sa i peumlrket procedureumls seuml votimit Qeveria konsideron se ldquopropozimi i njeumlrit nga

deputeteumlt e Kuvendit peumlr shmangie nga Rregullorja peumlrkateumlsisht peumlr futje si pikeuml teuml pareuml teuml rendit teuml diteumls lsquoshqyrtimin neuml lexim teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnistirsquo eumlshteuml mbeumlshtetur nga gjithsej 84 deputeteuml 14 kundeumlr dhe asnjeuml abstenim Neuml lexim teuml pareuml Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml miratuar nga Kuvendi me 91 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim I gjitheuml ky procedim eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumls Meuml pas me propozim teuml teuml njeumljtit deputet neuml seanceumln plenare teuml Kuvendit teuml Kosoveumls meuml 1172013 neuml sesionin e pasdites eumlshteuml futur si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml i Projektligjit peumlr Amnisti Shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml peumlrkateumlsisht futja si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls eumlshteuml beumlreuml po ashtu neuml pajtim me nenin 84 teuml Rregullores dhe i njeumljti eumlshteuml mbeumlshtetur me votat e 86 deputeteumlve 14 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim Kuvendi ka miratuar Projektligjin peumlr Amnisti me 90 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe pati njeuml abstenim neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumlsrdquo

16

Pranueshmeumlria e keumlrkeseumls 68 Peumlr teuml qeneuml neuml gjendje teuml shqyrtojeuml keumlrkeseumln e parashtruesit Gjykata

Kushtetuese duhet seuml pari teuml vlereumlsojeuml neumlse parashtruesi i keumlrkeseumls i ka peumlrmbushur kriteret peumlr pranueshmeumlri teuml peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe teuml specifikuara meuml tej neuml Ligj dhe neuml Rregullore teuml puneumls

69 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata i referohet nenit 1131 teuml Kushtetuteumls i cili peumlrcakton se

ldquoGjykata Kushtetuese vendos veteumlm peumlr rastet e ngritura para Gjykateumls neuml meumlnyreuml ligjore nga pala e autorizuarrdquo

70 Peumlrkitazi me keumlto keumlrkesa Gjykata veumlren se parashtruesit kaneuml parashtruar

keumlrkeseumln e tyre neuml pajtim me nenin 1135 teuml Kushtetuteumls i cili parasheh

ldquoDhjeteuml (10) a meuml shumeuml deputeteuml teuml Kuvendit teuml Kosoveumls brenda njeuml afati prej teteuml (8) diteumlsh nga dita e miratimit kaneuml teuml drejteuml teuml kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ccedilfareumldo ligji ose vendimi teuml miratuar nga Kuvendi si peumlr peumlrmbajtjen ashtu edhe peumlr procedureumln e ndjekurrdquo [Versioni serbisht ndryshon nga versionet anglisht dhe shqip]

71 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata veumlren se kur njeuml ligj ose njeuml akt eumlshteuml neuml shqyrtim

sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls procedura e vlereumlsimit do teuml jeteuml e natyreumls pezulluese ashtu qeuml do teuml bllokohet shpallja e ligjit derisa Gjykata teuml marreuml njeuml vendim peumlrfundimtar peumlr rastin Neuml pajtim me nenin 43 (2) teuml Ligjit neuml rast se njeuml ligj i miratuar nga Kuvendi kontestohet sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls ldquoligji [] i tilleuml mund trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje neuml pajtim me modalitetet e peumlrcaktuara neuml vendimin final teuml Gjykateumls Kushtetuese peumlr rastin e kontestuarrdquo qeuml do teuml thoteuml se Ligji i miratuar nuk duhet trsquoi kthehet Kuvendit por duhet trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje pa nenet teuml cilat Gjykata i ka shpallur neuml Aktgjykimin e saj si teuml papajtueshme me Kushtetuteumln

72 Kjo eumlshteuml veumlrtetuar neuml meumlnyreuml analoge nga Gjykata neuml Aktgjykimin e saj neuml rastet KO2912 dhe KO4812 kur vendosi ldquoEumlshteuml me reumlndeumlsi teuml theksohet qeuml Gjykata Kushtetuese eumlshteuml autoriteti peumlrfundimtar peumlr interpretimin e Kushtetuteumls dhe teuml peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjeve me Kushtetuteumln Ky eumlshteuml njeuml juridiksion ex-post i Gjykateumls si garantuese e Kushtetuteumls peumlr ta siguruar peumlrputhjen e legjislacionit me aktin meuml teuml larteuml teuml shtetit pra me Kushtetuteumln Peumlrveccedil keumltij juridiksioni Gjykata gjithashtu ka juridiksionin e ashtuquajtur ex-ante peumlr vlereumlsim paraprak teuml kushtetutshmeumlriseuml seuml amendamentit teuml propozuar Ky juridiksion i jepet Gjykateumls si mbrojteumlse e Kushtetuteumls peumlr teuml siguruar qeuml amendamenti i propozuar nuk pakeumlson ndonjeuml teuml drejteuml dhe liri teuml peumlrcaktuar neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumlsrdquo (Shih Rasti KO2912 dhe Rasti KO4812 parashtrues Kryetari i Kuvendit Aktgjykimi i 20 korrikut 2012)

73 Rastet e cituara meuml sipeumlr kaneuml teuml beumljneuml me juridiksionin e Gjykateumls peumlr teuml shqyrtuar pajtueshmeumlrineuml me Kushtetuteumln teuml amendamenteve kushtetuese teuml propozuara neuml bazeuml teuml nenit 1139 teuml Kushtetuteumls ku shqyrtimi eumlshteuml i kufizuar neuml pajtueshmeumlrineuml me dispozitat e Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Neuml rastin konkret sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls juridiksioni i Gjykateumls peumlrfshin

17

shqyrtimin e peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjit teuml kontestuar me teuml gjitha dispozitat e Kushtetuteumls

74 Neuml rastin konkret Gjykata veumlren se keumlrkesa eumlshteuml parashtruar nga 13 deputeteuml

teuml Kuvendit teuml Kosoveumls

75 Peumlrveccedil keumlsaj Gjykata merr parasysh nenin 42 teuml Ligjit qeuml rregullon parashtrimin e keumlrkeseumls sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls si neuml vijim

Neni 42 ndash Sakteumlsimi i keumlrkeseumls 1 Neuml keumlrkeseumln e ngritur neuml pajtim me nenin 113 paragrafi 6 teuml

Kushtetuteumls ndeumlr teuml tjera paraqiten informatat e meumlposhtme [Versioni shqip dhe serbisht dallon nga versioni anglisht]

11 Emrat dhe neumlnshkrimet e teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvendit qeuml

kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ligjit apo teuml vendimit teuml nxjerreuml nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls

12 Dispozitat e Kushtetuteumls apo teuml ndonjeuml akti apo ligji qeuml ka teuml beumljeuml me

keumlteuml keumlrkeseuml dhe 13 Paraqitjen e provave mbi teuml cila mbeumlshtetet kontestirdquo

76 Peumlrveccedil emrave dhe neumlnshkrimeve teuml deputeteumlve qeuml kaneuml parashtruar keumlrkeseumln janeuml peumlrmendur ligji i kontestuar dhe dispozitat peumlrkateumlse teuml Kushtetuteumls si dhe provat mbeumlshteteumlse teuml keumlrkeseumls

77 Sa i peumlrket ligjit teuml kontestuar Gjykata veumlren se parashtruesit kontestojneuml Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209

78 Gjykata prandaj konsideron se janeuml peumlrmbushur keumlrkesat e nenit 42 teuml Ligjit

79 Sa i peumlrket afatit kohor Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti Nr 04L-209 eumlshteuml

miratuar nga Kuvendi meuml 11 korrik 2013 (Vendimi nr 04-V-646) dhe keumlrkesa eumlshteuml parashtruar neuml Gjykateuml meuml 19 korrik 2013 Neuml pajtim me rregullin 27(1) (Llogaritja e periudheumls kohore) teuml Rregullores seuml puneumls ldquoPeriudha kohore e peumlrcaktuar me Kushtetuteuml me ligj dhe me keumlteuml rregullore teuml puneumls llogaritet si meuml poshteuml (1) Kur periudha shprehet me diteuml ajo duhet teuml llogaritet nga dita neuml teuml cileumln ndodh njeuml ngjarje ateumlhereuml dita kur ndodh ajo ngjarje ose veprim nuk llogaritet se beumln pjeseuml neuml ateuml periudheumlrdquo Prandaj keumlrkesa eumlshteuml doreumlzuar brenda periudheumls kohore prej teteuml diteumlsh e parapareuml me Kushtetuteuml

80 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit meuml 1 gusht

2013 Gjykata konsideron se eumlshteuml e pranueshme letra e parashtruesve neuml emeumlr teuml peumlrfaqeumlsueses seuml tyre znj Albulena Haxhiu Ajo peumlrmban sqarime teuml meumltejshme nga parashtruesit peumlr njeuml ccedileumlshtje qeuml ata kaneuml ngritur tashmeuml neuml keumlrkeseumln e tyre Seuml fundmi Gjykata eumlshteuml ajo qeuml vendos peumlr provat e paraqitura se si teuml procedohet me to

18

81 Prandaj Gjykata konkludon se nuk ka baza qeuml keumlrkeseumln e cila ngre ccedileumlshtje teuml reumlndeumlsishme kushtetuese ta shpalleuml teuml papranueshme

Analiza krahasimtare e situateumls Konteksti socio-politik 82 Neuml meumlnyreuml qeuml teuml kemi njeuml kuptim teuml qarteuml teuml qeumlllimit dhe teuml fusheumlveprimit teuml

Ligjit peumlr Amnisti Gjykata i referohet nenit 1 [Qeumlllimi dhe fusheumlveprimi] teuml Kapitullit I Dispozitat e Peumlrgjithshme teuml Ligjit qeuml parasheh

ldquoKy ligj rregullon kushtet dhe procedureumln me teuml cileumln jepet amnisti peumlr personat teuml cileumlt janeuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale personat teuml cileumlt janeuml neumln ndjekje penale peumlr vepra penale apo personat teuml cileumlt mund teuml jeneuml objekt i ndjekjes penale peumlr veprat penale teuml kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit qeuml tani peumlrbeumln Republikeumln e Kosoveumlsrdquo

83 Edhe pse neni neuml meumlnyreuml peumlrmbledheumlse peumlrcakton fusheumlveprimin e Ligjit neni

qeumlndron i heshtur peumlr sa i peumlrket qeumlllimit Megjithateuml Memorandumi shpjegues peumlr Projektligjin peumlr Amnisti kur eumlshteuml paraqitur nga Qeveria neuml Kuvend peumlr miratim neuml nenin 2 teuml tij [Objektivat dhe ndeumlrlidhja e tyre me prioritetet e Qeveriseuml] qeumlllimin e Ligjit e peumlrshkruan me keumlto fjaleuml

ldquoMe qeumlllim teuml krijimit teuml njeuml infrastrukture ligjore e cila synon krijimin e njeuml ambienti teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe ligjit si dhe teuml udheumlhequr nga parimet e humanizmit rrezikshmeumlriseuml seuml uleumlt teuml personave teuml cileumlt amnistohen si dhe mbrojtjen e interesat publike miratimi i keumltij projektligji do teuml keteuml si efekt pozitiv realizimin e qeumlllimit teuml deumlnimit po ashtu do teuml ndikojeuml pozitivisht edhe neuml risocializimin dhe riintegrimin e personave teuml deumlnuar peumlr kategoriteuml e caktuara teuml veprave penalerdquo

84 Gjykata e kupton se neuml meumlnyreuml qeuml teuml konsolidohet rendi juridik i Kosoveumls dhe

qeuml teuml sigurohet shtrirja e autoritetit shteteumlror neuml teuml gjitha pjeseumlt e Republikeumls eumlshteuml e nevojshme teuml inkorporohen neuml territorin e Kosoveumls komunitetet qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave institucionale teuml Republikeumls seuml Serbiseuml Amnistia mund teuml shihet si kontribut neuml keumlteuml konsolidim duke mos penalizuar personat qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave teuml tjera institucionale deri meuml tani Si e tilleuml ajo ka peumlr qeumlllim teuml qarteuml teuml lehteumlsojeuml transicionin e keumltyre komuniteteve neuml kuadeumlr teuml administrateumls publike dhe teuml institucioneve teuml siguriseuml teuml Kosoveumls

85 Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti nuk peumlrcakton kategoriteuml e personave dhe

sjelljet teuml cilat sjellin amnisti por e kufizon veten duke ofruar njeuml katalog teuml veprave penale peumlr teuml cilat do teuml jepet amnistia Peumlr meuml tepeumlr periudha kohore gjateuml seuml cileumls do teuml jepet amnistia eumlshteuml definuar ashtu qeuml fillon peumlrafeumlrsisht me fundin e lufteumls neuml vitin 1999 dhe vazhdon deri meuml 20 qershor vitin 2013 Ccedileumlshtja e dateumls seuml fillimit teuml zbatimit teuml amnistiseuml eumlshteuml diskutuar meuml poshteuml neuml nenin 2 teuml Ligjit Gjateuml keumlsaj periudhe disi teuml gjateuml kohore territori i Kosoveumls ka qeneuml neumln juridiksionin ligjor teuml njeuml seumlreuml autoritetesh meuml shumeuml ose meuml pak teuml ndryshme deri neuml pavareumlsimin e Republikeumls teuml Kosoveumls Gjykata veumlren se ligjshmeumlria e keumltyre autoriteteve teuml njeumlpasnjeumlshme nuk eumlshteuml duke u kontestuar

19

dhe Ligji peumlr Amnisti merr parasysh keumlto autoritete teuml njeumlpasnjeumlshme me peumlrkufizimet e veta nga njeuml seumlreuml kodesh dhe ligjesh penale

86 Gjykata eumlshteuml e veteumldijshme peumlr faktin e njohur dhe publik se ky ligj ka ngritur

shqeteumlsime te shoqeumlria civile dhe ndeumlr sektoreuml teuml caktuar teuml komuniteteve profesionale dhe teuml biznesit Keumlto shqeteumlsime kaneuml teuml beumljneuml inter alia me peumlrmasat e konsiderueshme teuml shkateumlrrimit teuml proneumls private qeuml ka prekur teuml gjitha komunitetet qeuml nga lufta dhe peumlr teuml cilat relativisht njeuml numeumlr i vogeumll i ndjekjeve penale ka peumlrfunduar me sukses Peumlrveccedil keumlsaj ekziston njeuml perceptim mbizoteumlrues se njeuml numeumlr i konsideruesheumlm i aktiviteteve teuml biznesit teuml paligjsheumlm eumlshteuml zhvilluar gjateuml periudheumls kohore qeuml nga lufta me pasoja teuml deumlmshme peumlr buxhetin e shtetit dhe peumlr konkurrenceumln e biznesit teuml ligjsheumlm por edhe kaneuml pasur ndikim negativ ndaj sheumlndetit publik dhe mireumlqenies Ka disa shqeteumlsime se Ligji peumlr Amnisti legjitimon njeuml shkalleuml teuml mosndeumlshkimit peumlr praktika teuml tilla teuml paligjshme pa marreuml parasysh se kush i ka shkaktuar ato

87 Deri neuml maseumln qeuml amnistia ka peumlr qeumlllim trsquoi kontribuojeuml pajtimit ndeumlrmjet

komuniteteve teuml Kosoveumls njeuml amnisti e gjereuml peumlr shkateumlrrimin dhe peumlr djegien e pronave private neuml fakt mund teuml minojeuml keumlteuml objektiv Deri neuml maseumln qeuml amnistia eumlshteuml menduar peumlr teuml konsoliduar sundimin e ligjit dhe peumlr teuml shtrireuml administrimin e autoritetit publik duke garantuar mosndeumlshkim peumlr aktivitete teuml caktuara kriminale njeuml amnisti e gjereuml peumlr aktivitete teuml paligjshme profesionale dhe teuml biznesit praktikisht mund teuml sheumlrbejeuml peumlr teuml minuar rendin juridik teuml Kosoveumls Gjykata konsideron se Ligji peumlr Amnisti ashtu siccedil eumlshteuml shkruar potencialisht mund teuml keteuml ndikim negativ neuml legjitimitetin e rendit publik neuml teumlreuml Kosoveumln Kjo mund teuml deumlmtojeuml objektivin ldquopeumlr teuml krijuar njeuml infrastruktureuml ligjore e cila synon teuml krijojeuml njeuml mjedis teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe teuml ligjitrdquo siccedil peumlrcaktohet neuml Memorandumin shpjegues

88 Gjateuml shqyrtimit teuml keumlrkeseumls rrjedhimisht Gjykata do teuml marreuml parasysh

objektivat e peumlrcaktuara neuml Memorandumin e meumlsipeumlrm shpjegues si dhe kontekstin e soteumlm social dhe politik teuml Kosoveumls

Parimi i amnistiseuml 89 Sa i peumlrket parimit teuml amnistiseuml Gjykata i referohet nenit 65 teuml Kushtetuteumls i

cili neuml paragrafin 15 peumlrcakton kompetencat e Kuvendit teuml Kosoveumls ldquoJep amnisti me ligj peumlrkateumls i cili miratohet me dy teuml tretat (23) e votave teuml teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvenditrdquo

90 Sipas mendimit teuml Gjykateumls pasi as dispozitat kushtetuese e as ndonjeuml dispoziteuml tjeteumlr e Ligjit nuk peumlrmban njeuml udheumlzim teuml meumltutjesheumlm peumlr Gjykateumln sa i peumlrket konceptit teuml amnistiseuml teuml parapareuml me nenin 6515 teuml Kushtetuteumls Gjykata do trsquoi referohet legjislacionit peumlrkateumls neuml vendet fqinje dhe standardeve teuml pranuara ndeumlrkombeumltarisht neuml keumlteuml fusheuml

91 Sa i peumlrket keumlsaj Gjykata konstaton se amnistia mund teuml peumlrkufizohet si

peumlrjashtim i kryesve teuml shkeljeve teuml ligjit nga teuml qenit i ndjekur penalisht

20

92 Megjithateuml ligjet peumlr amnisti duhet teuml dallohen nga format e tjera teuml mosndeumlshkimit peumlr shkak teuml kontekstit politik neuml teuml cilin janeuml aprovuar Motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti janeuml teuml ndryshme por neuml peumlrgjitheumlsi ligjet peumlr amnisti nxirren peumlr shembull gjateuml konfliktit peumlr trsquoi dheumlneuml fund dhuneumls si pjeseuml e njeuml marreumlveshje paqeumlsore neuml meumlnyreuml qeuml teuml promovohet pajtimi mes paleumlve teuml peumlrfshira etj Amnistia mbulon peumlrveccedil individeumlve qeuml janeuml deumlnuar dhe qeuml janeuml duke vuajtur deumlnimin e tyre edhe individeumlt qeuml janeuml duke u hetuar apo qeuml do teuml hetohen Peumlr teuml beumlreuml dallimin duhet teuml shikohen motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti

93 Fusheumlveprimi i njeuml ligji peumlr amnisti ndryshon si peumlr nga ajo se cilat vepra mund

teuml amnistohen ashtu edhe peumlr ateuml se peumlr keuml zbatohet si dhe peumlr periudheumln kohore qeuml peumlrfshin ai Megjithateuml si parim i peumlrgjithsheumlm njeuml amnisti e miratuar nga Kuvendi duhet teuml respektojeuml parime teuml caktuara themelore teuml sundimit teuml ligjit peumlrkateumlsisht ligjshmeumlrineuml (duke peumlrfshireuml transparenceumln) ndalimin e arbitraritetit mosdiskriminimin dhe barazineuml para ligjit

94 Sa i peumlrket fusheumlveprimit teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se peumlr keuml

zbatohet neuml peumlrgjitheumlsi ai mund teuml zbatohet peumlr individeumlt apo peumlr njeuml kolektiv

95 Sa i peumlrket veprave peumlr teuml cilat zbatohet njeuml ligj peumlr amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se cilat vepra penale mund teuml amnistohen dhe cilat nuk mund teuml amnistohen eumlshteuml veumlrejtur se ekziston njeuml listeuml e veprave aktuale penale sipas ligjit ndeumlrkombeumltar si shkeljet e reumlnda teuml teuml drejtave teuml njeriut duke peumlrfshireuml gjenocidin krimet e lufteumls krimet kundeumlr njereumlzimit torturat dhe zhdukjet ku shtetet janeuml teuml detyruara qeuml penalisht teuml ndjekin kryesit Veprat penale teuml natyreumls politike qeuml amnistohen peumlrfshijneuml tradhti kryengritje peumlrmbysje rebelim peumlrdorim i dokumenteve teuml rreme falsifikim propagandeuml antiqeveritare posedim i armeumlve ilegale spiunazh aneumltareumlsi neuml organizata teuml ndaluara politike apo fetare dezertim dhe shpifje Vepra penale teuml natyreumls ekonomike qeuml amnistohen janeuml teuml tilla si trafikim ilegal etj

96 Pavareumlsisht nga fakti se mund teuml amnistohen disa vepra penale eumlshteuml e pranuar

ndeumlrkombeumltarisht qeuml viktimat duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje teuml barabarteuml dhe efektive neuml sistemin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml marrin deumlmshpeumlrblimin adekuat efektiv dhe teuml menjeumlhersheumlm peumlr deumlmin e peumlsuar dhe duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje efektive neuml informacionin relevant peumlrkitazi me mekanizmat e reparacionit peumlr shkelje teuml tilla

97 Sa i peumlrket periudheumls kohore mund teuml thuhet se neuml peumlrgjitheumlsi periudha

kohore duhet teuml pasqyrojeuml objektivat e amnistiseuml neuml fjaleuml

98 Megjithateuml siccedil u peumlrmend meuml lart ekziston njeuml minimum kur nuk mund teuml jepet amnistia peumlr shkelje teuml seuml drejteumls peumlr jeteumln dhe teuml drejteumls seuml liriseuml dhe siguriseuml seuml personit peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr liri nga tortura dhe nga format e tjera teuml keqtrajtimit Neuml keumlteuml drejtim parimi i drejteumlsiseuml keumlrkon qeuml duhet teuml ndreqen shkeljet e teuml drejtave teuml viktimeumls

99 Gjykata veumlren se Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GJEDNJ) hereuml pas

hereuml eumlshteuml prononcuar peumlr ccedileumlshtjen e pandeumlshkueshmeumlriseuml peumlr shkeljet e teuml drejteumls seuml liriseuml nga keqtrajtimi dhe peumlr shkeljet e teuml drejteumls peumlr jeteumln Gjykata

21

rikujton aktgjykimin neuml rastin Eski kundeumlr Turqiseuml (Keumlrkesa 835404 Aktgjykimi i 5 shtatorit 2012) ku neuml lidhje me keqtrajtimin GJENDJ-ja ka gjetur se

ldquo32 Gjykata rikujton se neuml rastet kur njeuml individ beumln njeuml deklarim teuml besuesheumlm se ka peumlrjetuar trajtim neuml kundeumlrshtim me nenin 3 neuml duart e policiseuml apo teuml peumlrfaqeumlsuesve teuml tjereuml teuml shtetit ajo dispoziteuml e lexuar neuml lidhje me detyreumln e peumlrgjithshme teuml shtetit nga neni 1 i Konventeumls peumlr trsquoia lsquosiguruar ccedildokujt brenda juridiksionit teuml tyre teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml [keumlteuml] Konventeumlrsquo keumlrkon neuml meumlnyreuml implicite se duhet teuml keteuml njeuml hetim zyrtar efektiv Njeuml hetim i tilleuml duhet teuml jeteuml neuml gjendje teuml ccedilojeuml deri te identifikimi dhe deumlnimi i atyre qeuml janeuml peumlrgjegjeumls (Shih Labita kundeumlr Italiseuml [GC] nr 2677295 sect 131 ECHR 2000-IV) Sipas praktikeumls seuml vendosur gjyqeumlsore kjo do teuml thoteuml se autoritetet gjyqeumlsore vendeumlse nuk duhet neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml jeneuml teuml peumlrgatitura teuml lejojneuml qeuml vuajtjet e shkaktuara fizike dhe psikologjike teuml kalojneuml pa u deumlnuar Kjo eumlshteuml esenciale peumlr teuml ruajtur besimin dhe mbeumlshtetjen e publikut peumlr sundimin e ligjit dhe peumlr parandalimin e ccedilfareumldo pamje teuml tolerimit apo teuml bashkeumlpunimit nga ana e autoriteteve neuml akte teuml paligjshme (Shih Okkalı kundeumlr Turqiseuml nr 5206799 paragrafi 65 GJEDNJ 2006-XII (ekstrakte) dhe Derman cituar meuml lart paragrafi 27) 33 Pa dyshim se keumlrkesa peumlr shpejteumlsi dhe peumlr ekspeditim teuml arsyesheumlm eumlshteuml implicite neuml keumlteuml kontekst Derisa mund teuml keteuml pengesa apo veumlshtireumlsi qeuml parandalojneuml peumlrparimin neuml hetim neuml njeuml situateuml teuml caktuar njeuml reagim i shpejteuml nga ana e autoriteteve neuml hetimin e pretendimeve peumlr keqtrajtim mund teuml konsiderohet neuml peumlrgjitheumlsi si esencial peumlr ruajtjen e besimit teuml publikut neuml respektimin e sundimit teuml ligjit dhe neuml parandalimin e ccedilfareumldo pamjeje teuml tolerimit teuml akteve teuml paligjshme apo teuml bashkeumlpunimit neuml akte teuml tilla (Shih Batı dhe teuml tjereumlt citimi meuml lart sect 136) 34 Gjykata rikujton se neuml rast se njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit akuzohet peumlr krime qeuml cenojneuml nenin 3 ccedildo procedureuml penale dhe deumlnim pasues nuk duhet teuml jeteuml i parashkruesheumlm dhe amnistimi apo falja nuk duhet teuml jeneuml teuml lejueshme Meuml tej thekson se neuml rastet kur njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit eumlshteuml ngarkuar me vepra penale qeuml peumlrfshijneuml tortureumln apo keqtrajtimin eumlshteuml e njeuml reumlndeumlsie teuml jashteumlzakonshme qeuml ai ose ajo teuml suspendohet nga detyra gjateuml hetimit dhe gjykimit dhe duhet teuml shkarkohet neumlse deumlnohet (Shih mutatis mutandis Abduumllsamet Yaman kundeumlr Turqiseuml nr 3244696 sect 55 2 neumlntor 2004 dhe Serdar Guumlzel kundeumlr Turqiseuml nr 3941406 sect 42 15 mars 2011)rdquo

100 Gjykata po ashtu rikujton aktgjykimin e GJEDNJ-seuml neuml rastin Sangariyeva dhe

teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml (Keumlrkesa nr 183904 Aktgjykim i 1 dhjetorit 2008) ku lidhur me teuml drejteumln e jeteumls dhe me teuml drejteumln peumlr njeuml zgjidhje ka theksuar

ldquo74 Gjykata thekson se neni 2 qeuml garanton teuml drejteumln e jeteumls dhe peumlrcakton rrethanat neuml teuml cilat justifikohet privimi nga jeta radhitet si njeuml nga dispozitat meuml themelore teuml Konventeumls nga e cila nuk lejohet asnjeuml derogim Neuml driteumln e reumlndeumlsiseuml seuml mbrojtjes qeuml jepet me nenin 2 Gjykata duhet ta shqyrtojeuml privimin nga jeta me kujdesin meuml teuml madh duke marreuml parasysh

7

131 Deumlmtimi i sendit teuml huaj (neni 145) 133 Moslajmeumlrimi i vepreumls penale dhe kryesit (neni 173 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

134 Ndihma kryesit pas kryerjes seuml vepreumls penale (neni 174 veteumlm

ndeumlrlidhur me veprat penale peumlr teuml cilat jepet amnisti me keumlteuml ligj)

1355 Rrezikimi i trafikut publik me veprime ose me mjete teuml

rrezikshme (neni 167) 1356 Falsifikimi i dokumentit (neni 203) 1357 Falsifikimi i dokumentit zyrtar (neni 184) 1358 Pengimi i personit zyrtar neuml kryerjen e detyreumls zyrtare (neni

183) 1359 Sulmi ndaj personit zyrtar gjateuml kryerjes se detyreumls zyrtare

(neni 184 paragrafeumlt 1 2 dhe 4) peumlrveccedil neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje

136 Pjeseumlmarrja neuml grup qeuml kryen vepra penale (neni 200 peumlrveccedil

neuml rastet kur kryerja e keumlsaj vepre penale ka rezultuar me leumlndim teuml reumlndeuml trupor ose me vdekje)

[hellip]rdquo

28 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se ccedileumlshtja kryesore e keumlrkeseumls eumlshteuml shkelja e teuml

drejteumls subjektive peumlr mjet juridik teuml paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml iniciuar procedura penale kundeumlr kryesit teuml vepreumls penale ose vepreumls penale neuml tentativeuml peumlr teuml cileumln eumlshteuml dheumlneuml amnistia sipas nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti Sipas pikeumlpamjes seuml tyre rrjedhimisht cenohet e drejta peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet juridike siccedil garantohet me nenin 32 [E Drejta peumlr Mjete Juridike] teuml Kushtetuteumls

29 Peumlr meuml tepeumlr sipas teuml drejteumls penale pala e deumlmtuar ka teuml drejteuml teuml doreumlzojeuml keumlrkeseuml peumlr ndjekje derisa sipas legjislacionit teuml meumlparsheumlm ndash Kodi i Peumlrkohsheumlm i Procedureumls Penale ndash ka ekzistuar institucioni i paditeumlsit privat dhe i paditeumlsit subsidiar neuml procedurat penale Bazuar neuml keumlteuml parashtruesit pohojneuml se neni 6 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale Nr 04L-123 peumlrcakton teuml drejteumln e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml te Prokurori i Shtetit peumlr teuml iniciuar procedureuml penale Neni 79 paragrafi 3 i Kodit teuml Procedureumls Penale megjithateuml ia kufizon Prokurorit teuml drejteumln peumlr teuml vepruar ashtu vareumlsisht prej keumlrkeseumls peumlr ndjekje nga pala e deumlmtuar

30 Parashtruesit pohojneuml se keumlrkesa peumlr ndjekje penale eumlshteuml njeuml mjet i

reumlndeumlsisheumlm juridik qeumlllimi i seuml cileumls eumlshteuml trsquoi mundeumlsojeuml paleumls seuml deumlmtuar teuml

8

mbrojeuml interesat e veta individuale nga aspekti penal si dhe nga aspekti civil kur beumlhet fjaleuml peumlr keumlrkesat proneumlsore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me deumlme materiale apo me deumlme morale teuml shkaktuara nga vepra penale Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve e drejta peumlr keumlrkeseuml peumlr ndjekje eumlshteuml pa dyshim e mbrojtur me nenin 31 [E Drejta peumlr Gjykim teuml Drejteuml] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls ku paragrafi 1 i garanton secilit ldquombrojtje teuml barabarteuml teuml teuml drejtave neuml procedureuml para gjykatave organeve teuml tjera shteteumlrore dhe barteumlsve teuml kompetencave publikerdquo

31 Dheumlnia e amnistiseuml personave qeuml kaneuml kryer ose qeuml dyshohet se kaneuml kryer njeuml

nga veprat penale teuml specifikuara neuml keumlteuml keumlrkeseuml ia beumln teuml pamundur paleumls seuml deumlmtuar teuml shfryteumlzojeuml mjetet juridike neumlpeumlrmjet teuml teuml cilave aiajo mund teuml mbrojeuml interesat e veta juridike sa i peumlrket deumlmit teuml mundsheumlm teuml shkaktuar nga vepra penale Parashtruesit pra pohojneuml se garantimi i mbrojtjes seuml barabarteuml teuml teuml drejtave siccedil parashihet me nenin 311 teuml Kushtetuteumls eumlshteuml i pamundur pasi shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetin juridik

32 Ata meuml tej i referohen nenit 312 teuml Kushtetuteumls qeuml thoteuml ldquoCcedildokush geumlzon teuml

drejteumln peumlr shqyrtim publik teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm lidhur me vendimet peumlr teuml drejtat dhe obligimet ose peumlr cileumlndo akuzeuml penale qeuml ngrihet kundeumlr sajtij brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo Sipas mendimit teuml tyre neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti beumln teuml pamundur garantimin kushtetues teuml seuml drejteumls peumlr proces gjyqeumlsor nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligj Prandaj duke i dheumlneuml amnisti personave teuml dyshuar ose teuml deumlnuar peumlr vepra penale qeuml peumlrmenden neuml nenin 3 teuml Ligjit dhe teuml specifikuara neuml keteuml keumlrkeseuml shkelet neni 312 pasi beumlhet i pamundur zhvillimi i procedureumls penale kundeumlr personave teuml tilleuml

33 Sa i peumlrket nenit 32 teuml Kushtetuteumls qeuml parasheh ldquoSecili person ka teuml drejteuml teuml

peumlrdoreuml mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore dhe administrative teuml cilat cenojneuml teuml drejtat ose interesat e sajtij neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo parashtruesit pohojneuml qeuml neni 81 i Ligjit peumlr Amnisti peumlrcakton se neuml ccedildo rast ku janeuml ngritur kalleumlzimet penale eumlshteuml iniciuar njeuml hetim ose eumlshteuml ngritur njeuml aktakuzeuml prokurori kompetent do teuml ndeumlrpreseuml teuml gjitha keumlto procedura neuml peumlrputhshmeumlri me keumlteuml ligj me ccedilrsquorast u jep amnisti personave neuml fjaleuml

34 Sipas mendimit teuml tyre duke ia njohur keumlteuml autorizim prokurorit [peumlr teuml vepruar

ashtu] shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr shfryteumlzimin e mjeteve juridike kundeumlr vendimit peumlr ndeumlrprerjen e procedurave penale neuml kundeumlrshtim me nenin 311 dhe me nenin 32 teuml Kushtetuteumls teuml cilat nene njohin teuml drejteumln e pacenueshme teuml paleumlve peumlr teuml peumlrdorur mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore qeuml shkelin teuml drejtat dhe interesat e tyre neuml meumlnyreumln e parapareuml me ligj

35 Parashtruesit meuml tej pohojneuml se peumlrpos nenit 31 dhe nenit 32 teuml Kushtetuteumls

miratimi i Ligjit do teuml sjell gjithashtu edhe shkeljen e nenit 24 [Barazia para Ligjit] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls Pengesa qeuml pala e deumlmtuar teuml ushtrojeuml teuml drejteumln peumlr teuml mbrojtur interesin e vet juridik si dhe peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml peumlr ndjekje penale duke peumlrfshireuml keumlrkesat proneumlsore peumlrbeumln pabarazi peumlr teuml gjitha paleumlt e deumlmtuara qeuml kaneuml peumlsuar deumlme nga kryerja e veprave penale teuml peumlrcaktuara me nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti

9

36 Parashtruesit konsiderojneuml se peumlrfshirja e veprave penale neuml nenin 3 teuml Ligjit

shkel dispozitat e nenit 13 dhe teuml nenit 14 neuml lidhje me nenin 6 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe neuml veccedilanti citohet neni 13 ldquoCcedildokush teuml cilit i janeuml shkelur teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml ka teuml drejteumln e njeuml zgjidhjeje efektive para njeuml organi kombeumltar pavareumlsisht se shkelja eumlshteuml kryer nga persona qeuml veprojneuml neuml peumlrmbushje teuml funksioneve teuml tyre zyrtarerdquo Sipas pikeumlpamjes seuml tyre ccedildo e drejteuml e garantuar me Konventeuml duke peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm sipas nenit 6 neumlnkupton teuml drejteumln peumlr mjet efektiv para njeuml autoriteti shteteumlror

37 Ata pohojneuml se peumlrveccedil nenit 6 teuml KEDNJ-seuml gjithashtu eumlshteuml shkelur neni 1 i

Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml kur merret parasysh se deumlmtimi i proneumls dhe e drejta absolute e titullarit peumlr teuml mbrojtur proneumln me mjete ligjore eumlshteuml neuml rrezik Neuml aneumln tjeteumlr ata konsiderojneuml se neni 6 1 i KEDNJ-seuml i garanton ccedildokujt teuml drejteumln peumlr gjykim teuml drejteuml dhe publik brenda afatit teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme qeuml do teuml vendoseuml peumlr natyreumln e ccedileumlshtjes qofteuml ajo e natyreumls penale apo civile Sipas pikeumlpamjes seuml tyre neni 3 dhe neni 81 e 82 teuml Ligjit peumlr Amnisti kaneuml shkelur teuml drejtat e paleumlve qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga veprat penale teuml peumlrfshira neuml nenin 3 teuml Ligjit duke ua mohuar teuml drejteumln qeuml ccedileumlshtja e tyre teuml shqyrtohet nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme

38 Parashtruesit meuml tej pretendojneuml shkeljen e nenit 14 teuml KEDNJ-seuml i cili thoteuml

ldquoGeumlzimi i teuml drejtave dhe i lirive teuml peumlrcaktuara neuml keumlteuml konventeuml duhet teuml sigurohet pa asnjeuml dallim teuml bazuar neuml shkaqe teuml tilla si gjinia raca ngjyra gjuha feja mendimet politike ose ccedildo mendim tjeteumlr origjina kombeumltare ose shoqeumlrore peumlrkateumlsia neuml njeuml minoritet kombeumltar pasuria lindja ose ccedildo status tjeteumlrrdquo Sipas mendimit teuml tyre realizimi i teuml drejtave teuml parapara sipas keumlsaj konvente e cila peumlrfshin nenin 6 dhe nenin 13 duhet teuml sigurohet pa ndonjeuml dallim mbi bazeuml teuml statusit shoqeumlror

39 Ata gjithashtu konsiderojneuml se shkelja e teuml drejteumls seuml paleumls seuml deumlmtuar neuml njeuml gjykateuml ku do teuml shqyrtohej rasti i saj peumlrbeumln njeuml rrethaneuml diskriminuese neuml raport me paleumlt e tjera teuml deumlmtuara qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga vepra e tjera penale qeuml nuk janeuml peumlrfshireuml neuml nenin 3 teuml Ligjit

40 Parashtruesit meuml tej i referohen disa aktgjykimeve teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml

Drejtat e Njeriut qeuml kaneuml teuml beumljneuml me kuptimin e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Neuml rastin Iatridis kundeumlr Greqiseuml disa parime themelore sa i peumlrket keumlsaj teuml drejte janeuml peumlrfshireuml si neuml vijim ldquoGjykata veumlren se keumlrkesa lidhur me nenin 13 ka rrjedhojeuml dhe themeleumlsi teuml ngjashme juridike me nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml peumlrkitazi me pacenueshmeumlrineuml dhe pashtershmeumlrineuml e mjeteve juridike Veteumlm se ekziston njeuml dallim peumlr nga natyra e nenit 13 dhe nenit 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml i pari (neni 13) jep garanci procedurale qeuml peumlrfshin por nuk kufizohet veteumlm tek mjeti juridik ndeumlrsa neuml nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml eumlshteuml peumlrfshireuml detyrimi gjitheumlpeumlrfshireumls peumlr sa i peumlrket liriseuml dhe seuml drejteumls seuml proneumlsiseumlrdquo

41 Parashtruesit meuml tej i referohen rastit Buyukday kundeumlr Turqiseuml ku GJEDNJ

konstatoi ldquoKeumlrkesa teuml cileumln e peumlrmban neni 13 duhet teuml jeteuml e jeteumlsueshme dhe

10

e zbatueshme si neuml praktikeuml ashtu edhe neuml sanksionim ligjor sidomos kur geumlzimi i seuml drejteumls varet nga veprimet apo nga mosveprimet e organeve shteteumlrore teuml shtetit peumlrgjegjeumlsrdquo

42 Peumlrfundimisht parashtruesit peumlrmendin rastin Leander kundeumlr Suediseuml ku

GJEDNJ-ja njeumllloj ka peumlrcaktuar disa parime peumlr interpretimin e teuml drejteumls seuml peumlrkufizuar neuml nenin 13 teuml KEDNJ-seuml dhe theksohet neuml veccedilanti parimi ldquoSecilit person i cili tregon se i eumlshteuml cenuar ndonjeuml e drejteuml nga kjo konventeuml duhet trsquoi njihet e drejta neuml mjet efektiv juridik peumlr trsquoi mbrojtur teuml drejtat e tij subjektive qeuml burojneuml nga kjo konventeumlrdquo

43 Ata konsiderojneuml se keumltu GJEDNJ-ja shkon meuml tej sa i peumlrket njohjes seuml teuml

drejteumls peumlr mjet efektiv juridik kur thekson se autoritetet shteteumlrore teuml peumlrmendura neuml nenin 13 teuml Konventeumls nuk eumlshteuml e theumlneuml teuml jeneuml organet e drejteumlsiseuml por peumlrkufizimi i keumltyre organeve ka karakter teuml gjereuml institucional

44 Peumlrfundimisht parashtruesit pretendojneuml se dispozitat e meumlsipeumlrme teuml nenit 3

teuml Ligjit peumlr Amnisti shkelin nenin 31 dhe 32 nenin 32 teuml Kushtetuteumls seuml Kosoveumls si dhe nenet 6 13 dhe 14 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

45 Neuml sqarimet e tyre shteseuml teuml doreumlzuara meuml 1 gusht 2013 parashtruesit e

keumlrkeseumls ndeumlr teuml tjera pohojneuml

ldquohellip Neuml dispoziteumln e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti eumlshteuml theksuar se lsquoMe dheumlnien e amnistiseuml nuk preken teuml drejtat e personave teuml treteuml teuml cilat bazohen neuml deumlnimin apo aktgjykiminrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml siguruar mundeumlsia qeuml personat e treteuml teuml realizojneuml teuml drejtat neuml procedura teuml tjera qeuml do teuml mund teuml ndeumlrlidhej ekzistimi i njeuml raporti teuml detyrimit apo ndonjeuml raport tjeteumlr juridik i cili varet nga vendimi gjyqeumlsor i nxjerreuml neuml procedureumln penale si peumlr shembull keumlrkesa pasurore juridike Por peumlr keumlteuml duhet teuml kemi parasysh se kjo dispoziteuml ka teuml beumljeuml me kategorineuml e personave ndaj teuml cileumlve eumlshteuml zhvilluar procedura dhe peumlr ccedileumlshtjen penale eumlshteuml vendosur me vendim meritor Pra duke pasur parasysh se me dispozitat e nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti personat qeuml kaneuml kryer veprat penale teuml peumlrcaktuara me keumlteuml nen amnistohen nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit me ccedilrsquorast dispozita e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml mund teuml zbatohej veteumlm peumlr kategorineuml e personave qeuml lirohen nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit Kjo sepse teuml drejtat e personave teuml treteuml varen nga vendimi i nxjerreuml gjyqeumlsor Teuml kundeumlrteumln personat teuml cileumlt kaneuml interesin juridik peumlr ta realizuar ateuml neuml procesin gjyqeumlsor nuk e kaneuml teuml mundur teuml realizojneuml ateuml ndaj personave teuml cileumlt lirohen nga ndjekja penale ngase nga veteuml fakti se ata lirohen nga ndjekja penale procedura ndaj personave teuml keumlsaj kategorie (qofteuml neuml fazeumln e nismeumls me kalleumlzim penal apo neuml ateuml teuml procedureumls parapenale-hetimore

11

ose neuml fazeumln pas ngritjes seuml aktakuzeumls) pushon neuml teumlreumlsi siccedil eumlshteuml theksuar neuml nenin 8 par 1 dhe 2 teuml Ligjit peumlr Amnisti Me keumlteuml rast duhet teuml veumlmeuml neuml theks se Ligji peumlr Procedureumln Kontestimore neuml nenin 14 thekson lsquoNeuml procedureumln kontestimore gjykata neuml pikeumlpamje teuml ekzistimit teuml vepreumls penale dhe teuml peumlrgjegjeumlsiseuml penale teuml kryesit eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin e formeumls seuml prereuml teuml gjykateumls penale me teuml cilin i pandehuri eumlshteuml shpallur fajtorrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml e qarteuml se pala e treteuml peumlr ta realizuar peumlr shembull keumlrkeseumln pasurore-juridike neuml procedureumln kontestimore keumlrkeseumln e tilleuml do trsquoia parashtrojeuml gjykateumls kompetente e cila neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin me teuml cilin konstatohet dhe veumlrtetohet fajeumlsia qeuml eumlshteuml bazeuml juridike peumlr evidencimin e shkaktimit teuml deumlmit qofteuml material apo moral Pra gjykata neuml procedureuml kontestimore sipas keumlrkeseumls pasurore-juridike do teuml vlereumlsojeuml veteumlm larteumlsineuml e deumlmit teuml shkaktuar nga kryerja e vepreumls penale dhe e njeumljta nuk do teuml veumlrtetojeuml fajeumlsineuml e kryesit ngase keumlteuml do ta veumlrtetojeuml gjykata neuml procedureuml penale Nga peumlrmbajtja e keumlsaj dispozite eumlshteuml e qarteuml se gjykata neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e varur neuml vendosje nga shpallja e personit neuml cileumlsineuml e teuml pandehurit si fajtor Pra gjykata neuml ccedildo rast do teuml vendoseuml veteumlm pasi i pandehuri teuml shpallet fajtor sipas aktgjykimit teuml gjykateumls e cila ka vendosur neuml procedureuml penale helliprdquo

Sa i peumlrket aspektit procedural teuml keumlrkeseumls 46 Parashtruesit pohojneuml se edhe pse Projektligji i pareuml peumlr Amnisti nuk ishte

votuar neuml seanceumln e 4 korrikut 2013 Qeveria e Kosoveumls ka teumlrhequr tekstin dhe diteumln e neseumlrme ia ka prezantuar Kuvendit njeuml Projektligj teuml reviduar Ky tekst i reviduar eumlshteuml shqyrtuar nga Komisioni Legjislativ meuml 8 korrik 2013 Pra peumlrseumlri eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit teuml Kosoveumls neuml teuml cilin keumlrkohet qeuml seuml paku kateumlr diteuml pune para mbledhjes seuml thirrur teuml sigurohet i gjitheuml materiali peumlr shqyrtim Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve duke pasur parasysh se projektligjet janeuml objekt kryesor i shqyrtimit neuml mbledhjet e Kuvendit eumlshteuml e pakuptimteuml dhe neuml kundeumlrshtim me dispozitat e nenit 654 teuml Rregullores teuml thirret mbledhja pa u peumlrmbushur kushtet e peumlrcaktuara me keumlteuml dispoziteuml dhe qeuml rendi i diteumls teuml futet neuml kundeumlrshtim me afatet kohore teuml parapara me keumlteuml dispoziteuml

47 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se neuml seanceumln plenare teuml 11 korrikut 2013 qeuml do teuml thoteuml se pa kaluar ende periudha minimale prej dy javeumlsh pune Kryesia e Kuvendit neuml mbledhjen e 8 korrikut 2013 vendosi teuml procedojeuml keumlteuml projektligj duke mos marreuml parasysh shqyrtimin e beumlreuml nga Komisioni raportues Meuml 11 korrik 2013 Kuvendi duke votuar peumlr keumlrkeseumln e grupit parlamentar teuml PDK-seuml peumlr shmangie nga procedurat ka proceduar Projektligjin peumlr Amnisti neuml dy lexime brenda teuml njeumljteumls seanceuml leximi i pareuml ndash paradite dhe i dyti ndash pasdite Pas votimit neuml lexim teuml pareuml Kuvendi ka ngarkuar Komisionin peumlr Legjislacion qeuml teuml shqyrtojeuml Projektligjin peumlr lexim teuml dyteuml

12

48 Sa i peumlrket keumlsaj parashtruesit i referohen nenit 573 teuml Rregullores seuml puneumls

ku thuhet ldquoAmendamente neuml projektligj mund teuml parashtrojeuml deputeti grupi parlamentar komisioni parlamentar dhe Qeveria neuml afat prej dy javeumlsh pune nga miratimi neuml parim Amendamentet i adresohen komisionit funksional-raportuesrdquo Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve eumlshteuml shkelur e drejta e deputeteumlve peumlr teuml deumlrguar amendamente neuml afatin kohor teuml parapareuml me Rregullore

49 Ata meuml tutje theksojneuml se nuk do teuml duhej teuml beumlhej shmangie nga veprimet

cileumlsore por do teuml duhej gjithhereuml teuml kuptohej si shmangie nga procedurat formale qeuml nuk kaneuml ndikim neuml cileumlsineuml e vendimit peumlr teuml cilin zhvillohet procedura e tilleuml Sipas pikeumlpamjes seuml tyre duke mos e paraqitur Projektligjin neuml keumlto komisione teuml peumlrhershme eumlshteuml shkelur neni 573 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

50 Parashtruesit peumlrfundimisht theksojneuml se Komisioni peumlr Legjislacion gjateuml

shqyrtimit teuml keumltij ligji veccedilaneumlrisht gjateuml shqyrtimit teuml Projektligjit neuml asnjeuml moment nuk e ka shqyrtuar kushtetutshmeumlrineuml dhe ligjshmeumlrineuml e Projektligjit tashmeuml ligj i ratifikuar Neuml keumlteuml drejtim ata i referohen pikeumls 3 teuml Shtojceumls 2 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit e cila sakteumlson fusheumlveprimin e komisioneve parlamentare qeuml konkretisht analizojneuml dhe vlereumlsojneuml peumlrshtatshmeumlrineuml e akteve teuml cilat i miraton Kuvendi i Kosoveumls me Kushtetuteumln dhe qeuml shqyrtojneuml ligjshmeumlrineuml dhe kushtetutshmeumlrineuml e projektligjeve

51 Ata peumlrfundojneuml se po ashtu siccedil mund teuml shihet qarteuml edhe neuml transkriptin e

Komisionit peumlr Legjislacion keumlto peumlrgjegjeumlsi nuk janeuml peumlrmbushur neuml procedureumln e shqyrtimit para leximit teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnisti Prandaj Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 654 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Peumlr meuml tepeumlr peumlr shkak teuml shkeljes seuml teuml drejteumls peumlr deumlrgimin e amendamenteve brenda afatit kohor teuml parapareuml me Rregullore Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 573 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Argumentet e paraqitura nga Qeveria

52 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit neuml Gjykateuml

meuml 1 gusht 2013 sipas Qeveriseuml Gjykata duhet ldquoteuml shpalleuml teuml papranuesheumlm kundeumlrshtimin shteseuml teuml paraqitur nga njeuml aneumltar i veteumlm i Parlamentit teuml Kosoveumls meuml 13 gusht 2013 peumlr shkak teuml mungeseumls seuml bazeumls ligjore apo proceduralerdquo

53 Qeveria konsideron se ekziston ldquo[] e drejta e paleumlve neuml procedureuml sipas nenit

224 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese peumlr teuml siguruar fakte shteseuml peumlr Gjykateumln por qeuml i neumlnshtrohet tri kushteve kumulative dhe teuml domosdoshme seuml pari qeuml referimi teuml jeteuml i paqarteuml ose i paploteuml seuml dyti qeuml veteuml gjykata neumlpeumlrmjet Gjyqtarit raportues keumlrkon informacion teuml tilleuml nga pala dhe seuml treti qeuml informacioni i keumlrkuar do teuml jeteuml veteumlm neuml natyreumln e lsquofakteve teuml tjera qeuml janeuml teuml nevojshme peumlr teuml vlereumlsuar pranueshmeumlrineuml ose baza peumlr padirsquorsquorsquo Sa i peumlrket keumlsaj Qeveria pohon se paraqitja e parashtruesve nuk mbulohet me keumlteuml dispoziteuml por duhet teuml konsiderohet si ldquo[] njeuml kundeumlrshtim i rishteseuml i

13

paraqitur nga ajo personalishtrdquo [] peumlr shkak se ldquo[] keumlrkesa origjinale nuk flet fare peumlr kushtetutshmeumlrineuml e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnistirdquo

54 Peumlrveccedil keumlsaj keumlndveumlshtrimi i Qeveriseuml eumlshteuml se ldquo[] letra e znj Haxhiu eumlshteuml

thjeshteuml njeuml shkreseuml e saj personale dhe si e tilleuml nuk mund teuml konsiderohet si pjeseuml e keumlrkeseumls seuml neumlnshkruar nga 13 aneumltareuml teuml Parlamentit Neumlse aneumltareumlt e Parlamentit kishin pasur peumlr qeumlllim qeuml me sukses teuml kundeumlrshtonin edhe nenin 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti ashtu siccedil kaneuml kundeumlrshtuar nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti ateumlhereuml kjo do teuml ishte pjeseuml e keumlrkeseumls seuml tyre origjinalerdquo

55 Meuml 20 gusht 2013 Qeveria i ofroi Gjykateumls komentet peumlrkitazi me Rastin Nr

KO10813 duke pretenduar se

a ldquoLigji i Kosoveumls peumlr Amnisti eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin ndeumlrkombeumltar dhe me Kushtetuteumln e Kosoveumls

b Ligji peumlr Amnisti nuk shkel teuml drejtat themelore teuml garantuara me Kushtetuteuml

c Ccedildo kufizim i pretenduar i teuml drejtave neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumls eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls

d Procedura peumlr miratimin e Ligjit peumlr Amnisti ishte neuml pajtueshmeumlri me Rregulloren e brendshme teuml Kuvendit teuml Kosoveumlsrdquo

56 Qeveria thekson se ldquoamnistiteuml janeuml njeuml instrument ligjor i pranuar dhe i njohur

neuml teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare []rdquo i cili ldquo[] ka qeneuml peumlrdorur neuml vende teuml tjera dhe eumlshteuml vlereumlsuar nga gjykatat ndeumlrkombeumltarerdquo Neuml keumlteuml drejtim ldquoQeveria e Kosoveumls ka qeneuml dhe ende eumlshteuml neuml njeuml situateuml jo teuml ndryshme nga vendet e tjera neuml transicion Pas njeuml lufte guerile dhe teuml ashpeumlr vendi ka peumlsuar njeuml ndarje de facto teuml njeuml pjese teuml territorit teuml saj e cila ka mbajtur marreumldheumlniet e saj tmerreumlsisht armiqeumlsore me shtetin fqinj Peumlrpjekja e fundit peumlr normalizimin e marreumldheumlnieve ndeumlrmjet Kosoveumls dhe Serbiseuml eumlshteuml iniciuar nga veteuml Organizata e Kombeve teuml Bashkuara (OKB) Meuml 8 shtator teuml vitit 2010 Asambleja e Peumlrgjithshme e OKB-seuml miratoi njeuml rezoluteuml teuml ashtuquajtur lsquoMireumlpritja e gatishmeumlriseuml seuml Bashkimit Evropian peumlr teuml lehteumlsuar procesin e dialogut ndeumlrmjet paleumlve ku procesi i dialogut neuml vetvete do teuml jeteuml njeuml faktor peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon dhe se dialogu do teuml promovojeuml bashkeumlpunim teuml arrijeuml peumlrparim neuml rrugeumln drejt Bashkimit Evropian dhe do teuml peumlrmireumlsojeuml jeteumln e njereumlzversquo [UNGA Rezoluta A64L65Rev 1 fq 2] Neuml keumlteuml meumlnyreuml edhe Asambleja e Peumlrgjithshme e Kombeve teuml Bashkuara e sheh procesin e dialogut si teuml domosdosheumlm peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon Ligji peumlr Amnisti eumlshteuml pa dyshim njeuml pjeseuml integrale e atij procesirdquo

57 Peumlr meuml tepeumlr Qeveria konsideron se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti i Kosoveumls eumlshteuml njeuml

amnisti e hartuar me kujdes e cila nuk beumln neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml peumlrfshijeuml krime teuml reumlnda teuml dhunshme kundeumlr ligjit dhe praktikeumls ndeumlrkombeumltarerdquo

58 Sipas Qeveriseuml ldquopeumlrveccedil teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare teuml peumlrmendur meuml lart

praktika gjyqeumlsore e Gjykateumls Evropiane teuml teuml Drejtave teuml Njeriut (GJEDNJ) trajton peumlrputhshmeumlrineuml e ligjeve peumlr amnisti GJEDNJ praktika gjyqeumlsore e seuml cileumls eumlshteuml e detyrueshme peumlr keumlteuml Gjykateuml teuml Nderuar deri meuml tani nuk ka vlereumlsuar qeuml ndonjeuml nga ligjet peumlr amnisti teuml jeteuml neuml kundeumlrshtim me KEDNJ-neuml Megjithateuml GJEDNJ-ja ka gjykuar shumeuml raste neuml teuml cilat ligjet peumlr

14

amnisti janeuml konsideruar si ligjore dhe neuml peumlrputhje me teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare [Shih Dujardin kundeumlr Franceumls Tarbuk kundeumlr Kroaciseuml Margus kundeumlr Kroaciseuml]rdquo

59 Sa i peumlrket asaj neumlse Ligji peumlr Amnisti pakeumlson teuml drejtat dhe liriteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquopala parashtruese neuml meumlnyreuml eksplicite ka theksuar dhe ka bazuar gjitheuml argumentin e keumlrkeseumls mbi pretendimin e tyre se veteuml ekzistenca e amnistiseuml zvogeumllon teuml drejtat sipas Kapitullit II teuml Kushtetuteumls soneuml Neuml paragrafin e dyteuml pala parashtruese pretendon se lsquoduke pasur parasysh se Ligji peumlr Amnisti [] peumlrmban dispozita me teuml cilat lirohen nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit edhe personat teuml cileumlt kaneuml kryer vepra penale nga teuml cilat shkaktohet pasoja e deumlmtimit teuml personave qeuml neuml aspektin procedural mund teuml paraqiten neuml procedureuml penale si paleuml teuml deumlmtuara konsiderohet se lirimi i personave nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e deumlnimit cenon teuml drejteumln e disponueshme peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet e efektshme juridike lidhur me realizimin e seuml drejteumls peumlr ndjekje penale dhe realizimit teuml keumlrkeseumls subjektive neuml cileumlsineuml e paleumls seuml deumlmtuarrsquo Prandaj bazuar neuml keumlteuml eumlshteuml meuml se e qarteuml se argumenti i paleumls parashtruese keumlrkon strehim dhe bazeuml ligjore mbi diccedilka qeuml Gjykata Kushtetuese tashmeuml ka vendosur peumlr teuml kundeumlrteumln Kjo gjykateuml ka vendosur qeuml amnistia si njeuml institut duke peumlrfshireuml ateuml qeuml do teuml duhej eumlshteuml me teuml veumlrteteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Kushtetuteumln toneumlrdquo

60 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel ndonjeuml teuml drejteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls dhe sipas nenit 6 e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Qeveria shpreh pikeumlpamjen se ldquoLigji eumlshteuml hartuar me kujdes jo veteumlm peumlr teuml shmangur dheumlnien e amnistiseuml peumlr krimet e reumlnda apo peumlr shkeljet e teuml drejtave teuml njeriut por peumlr teuml minimizuar paafteumlsineuml e ccedildo viktime peumlr teuml mbuluar deumlmet Kjo eumlshteuml treguar nga Ligji peumlr Amnisti neuml peumlrjashtimet e amnistiseuml neuml nenin 4 dhe neuml dispoziteumln peumlrjashtuese teuml nenit 5 Peumlr shembull neuml bazeuml teuml nenit 136 teuml Ligjit mbi Marreumldheumlniet e Detyrimeve kushdo qeuml i shkakton deumlm tjetrit eumlshteuml peumlrgjegjeumls Nuk keumlrkohet njeuml hetim penal peumlr trsquoi paraprireuml ccedileumlshtjes civilerdquo

61 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel nenin 14 dhe Protokollin 12

teuml KEDNJ-seuml Qeveria veumlren ldquoAmnistia nuk eumlshteuml e bazuar mbi ndonjeuml kategori teuml tilleuml si gjinia peumlrkateumlsia etnike apo kategori tjeteumlr teuml mbrojtur me Kushtetuteuml Neumlse ligji do teuml rezultojeuml me amnistimin e ndonjeuml peumlrqindje meuml teuml madhe teuml njeuml gjinie apo grupi etnik do teuml jeteuml thjesht peumlr shkak se keumlto grupe kaneuml marreuml pjeseuml neuml ato vepra penale ose kaneuml pasur keumlto motivime neuml njeuml normeuml meuml teuml larteuml Keumlto grupe teuml njereumlzve peumlr nga natyra e tyre nuk do teuml ishin neuml lsquosituata analogersquo ose neuml lsquosituata relativisht teuml ngjashmersquo me ato qeuml nuk kaneuml kryer keumlto vepra penale ose qeuml kaneuml pasur keumlto motive Edhe neumlse kjo gjykateuml do teuml vendoste se grupe personash qeuml peumlrfitojneuml nga amnistia dhe ata qeuml nuk peumlrfitojneuml nga ajo janeuml neuml njeuml situateuml analoge ateumlhereuml ekziston njeuml lsquojustifikim i arsyesheumlm dhe objektivrsquo peumlr keumlteuml dallim neuml trajtim sepse dheumlnia e keumlsaj amnistie ka qeneuml pjeseuml e negociatave ndeumlrkombeumltare peumlr teumlrheqjen e institucioneve teuml Serbiseuml nga Republika e Kosoveumlsrdquo

62 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 5 i Ligjit peumlr Amnisti shkel teuml drejtat e viktimave neuml

bazeuml teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquogjuha e nenit 5 eumlshteuml njeuml shpjegim i thjeshteuml peumlr interpretim nga gjykatat neuml teuml ardhmen Peumlr shembull kur njeuml

15

gjykateuml aplikon amnistineuml me njeuml vendim peumlr dheumlnien amnisti sipas nenit 8 teuml Ligjit ajo duhet teuml keteuml teuml qarteuml se vendimet e nxjerra paraprakisht mbi bazeumln e atij vendimi penal nuk duhet teuml shpallen teuml pavlefshme ndoneumlse personi lirohet nga ndjekja apo nga vuajtja e deumlnimit peumlr po teuml njeumljteumln vepeumlr penale Megjithateuml kjo neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk i ndal viktimat e tjera neuml teuml ardhmen peumlr teuml ndjekur teuml drejtat e tyre neuml procedureuml civile kur kryesit e veprave penale nuk janeuml deumlnuarrdquo [] ldquoKjo ndodh peumlr shkak se Ligji mbi Procedureumln Kontestimore eumlshteuml ende i vlefsheumlm dhe ai u ofron teuml gjitha paleumlve teuml drejteuml teuml paraqesin padi peumlr deumlmet neuml ccedildo koheumlrdquo

63 Sa i peumlrket asaj neumlse ndonjeuml kufizim i pretenduar i teuml drejtave sipas Kushtetuteumls

eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti nuk ka ndeumlrmend teuml anashkalojneuml thelbin e teuml drejtave teuml garantuara me Kapitullin II teuml Kushtetuteumls apo kushtet e nenit 55 dhe se ekziston njeuml lidhje e qarteuml dhe themelore ndeumlrmjet qeumlllimit teuml ccedilfareumldo kufizimi teuml mundsheumlm neuml njeumlreumln aneuml dhe qeumlllimit peumlr teuml cilin ai peumlrdoretrdquo

64 Sa i peumlrket procedureumls peumlr miratimin e Ligjit Qeveria thekson se miratimi i

Ligjit eumlshteuml beumlreuml neuml pajtim me Rregulloren e puneumls seuml Kuvendit

65 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Qeveria konsideron se ldquoneni 65 paragrafi 4 i Rregullores i cili thoteuml lsquoKomisioni mund teuml ftojeuml neuml mbledhje peumlrfaqeumlsues teuml institucioneve dhe teuml shoqeumlriseuml civilersquo dhe prandaj [] nuk ka asnjeuml lidhshmeumlri teuml keumltij neni me keumlrkeseumln e paraqitur nga deputeteumlt e Kuvenditrdquo

66 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 644 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Qeveria konsideron se ldquome propozim teuml njeumlrit prej deputeteumlve ndash aneumltar i Komisionit ndash dhe me mbeumlshtetje teuml shumiceumls seuml deputeteumlve (me veteumlm njeuml voteuml kundeumlr) Komisioni ka vendosur peumlr ndryshimin e rendit teuml diteumls dhe peumlr futjen neuml shqyrtim si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimin neuml parim teuml Projektligjit peumlr Amnisti Pas shqyrtimit Komisioni me shumiceuml votash i ka rekomanduar Kuvendit teuml miratojeuml Projektligjin peumlr Amnistirdquo Rrjedhimisht Qeveria pretendon se kontestimi peumlrkitazi me periudheumln kateumlrditore eumlshteuml i pabazuar

67 Sa i peumlrket procedureumls seuml votimit Qeveria konsideron se ldquopropozimi i njeumlrit nga

deputeteumlt e Kuvendit peumlr shmangie nga Rregullorja peumlrkateumlsisht peumlr futje si pikeuml teuml pareuml teuml rendit teuml diteumls lsquoshqyrtimin neuml lexim teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnistirsquo eumlshteuml mbeumlshtetur nga gjithsej 84 deputeteuml 14 kundeumlr dhe asnjeuml abstenim Neuml lexim teuml pareuml Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml miratuar nga Kuvendi me 91 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim I gjitheuml ky procedim eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumls Meuml pas me propozim teuml teuml njeumljtit deputet neuml seanceumln plenare teuml Kuvendit teuml Kosoveumls meuml 1172013 neuml sesionin e pasdites eumlshteuml futur si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml i Projektligjit peumlr Amnisti Shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml peumlrkateumlsisht futja si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls eumlshteuml beumlreuml po ashtu neuml pajtim me nenin 84 teuml Rregullores dhe i njeumljti eumlshteuml mbeumlshtetur me votat e 86 deputeteumlve 14 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim Kuvendi ka miratuar Projektligjin peumlr Amnisti me 90 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe pati njeuml abstenim neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumlsrdquo

16

Pranueshmeumlria e keumlrkeseumls 68 Peumlr teuml qeneuml neuml gjendje teuml shqyrtojeuml keumlrkeseumln e parashtruesit Gjykata

Kushtetuese duhet seuml pari teuml vlereumlsojeuml neumlse parashtruesi i keumlrkeseumls i ka peumlrmbushur kriteret peumlr pranueshmeumlri teuml peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe teuml specifikuara meuml tej neuml Ligj dhe neuml Rregullore teuml puneumls

69 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata i referohet nenit 1131 teuml Kushtetuteumls i cili peumlrcakton se

ldquoGjykata Kushtetuese vendos veteumlm peumlr rastet e ngritura para Gjykateumls neuml meumlnyreuml ligjore nga pala e autorizuarrdquo

70 Peumlrkitazi me keumlto keumlrkesa Gjykata veumlren se parashtruesit kaneuml parashtruar

keumlrkeseumln e tyre neuml pajtim me nenin 1135 teuml Kushtetuteumls i cili parasheh

ldquoDhjeteuml (10) a meuml shumeuml deputeteuml teuml Kuvendit teuml Kosoveumls brenda njeuml afati prej teteuml (8) diteumlsh nga dita e miratimit kaneuml teuml drejteuml teuml kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ccedilfareumldo ligji ose vendimi teuml miratuar nga Kuvendi si peumlr peumlrmbajtjen ashtu edhe peumlr procedureumln e ndjekurrdquo [Versioni serbisht ndryshon nga versionet anglisht dhe shqip]

71 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata veumlren se kur njeuml ligj ose njeuml akt eumlshteuml neuml shqyrtim

sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls procedura e vlereumlsimit do teuml jeteuml e natyreumls pezulluese ashtu qeuml do teuml bllokohet shpallja e ligjit derisa Gjykata teuml marreuml njeuml vendim peumlrfundimtar peumlr rastin Neuml pajtim me nenin 43 (2) teuml Ligjit neuml rast se njeuml ligj i miratuar nga Kuvendi kontestohet sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls ldquoligji [] i tilleuml mund trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje neuml pajtim me modalitetet e peumlrcaktuara neuml vendimin final teuml Gjykateumls Kushtetuese peumlr rastin e kontestuarrdquo qeuml do teuml thoteuml se Ligji i miratuar nuk duhet trsquoi kthehet Kuvendit por duhet trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje pa nenet teuml cilat Gjykata i ka shpallur neuml Aktgjykimin e saj si teuml papajtueshme me Kushtetuteumln

72 Kjo eumlshteuml veumlrtetuar neuml meumlnyreuml analoge nga Gjykata neuml Aktgjykimin e saj neuml rastet KO2912 dhe KO4812 kur vendosi ldquoEumlshteuml me reumlndeumlsi teuml theksohet qeuml Gjykata Kushtetuese eumlshteuml autoriteti peumlrfundimtar peumlr interpretimin e Kushtetuteumls dhe teuml peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjeve me Kushtetuteumln Ky eumlshteuml njeuml juridiksion ex-post i Gjykateumls si garantuese e Kushtetuteumls peumlr ta siguruar peumlrputhjen e legjislacionit me aktin meuml teuml larteuml teuml shtetit pra me Kushtetuteumln Peumlrveccedil keumltij juridiksioni Gjykata gjithashtu ka juridiksionin e ashtuquajtur ex-ante peumlr vlereumlsim paraprak teuml kushtetutshmeumlriseuml seuml amendamentit teuml propozuar Ky juridiksion i jepet Gjykateumls si mbrojteumlse e Kushtetuteumls peumlr teuml siguruar qeuml amendamenti i propozuar nuk pakeumlson ndonjeuml teuml drejteuml dhe liri teuml peumlrcaktuar neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumlsrdquo (Shih Rasti KO2912 dhe Rasti KO4812 parashtrues Kryetari i Kuvendit Aktgjykimi i 20 korrikut 2012)

73 Rastet e cituara meuml sipeumlr kaneuml teuml beumljneuml me juridiksionin e Gjykateumls peumlr teuml shqyrtuar pajtueshmeumlrineuml me Kushtetuteumln teuml amendamenteve kushtetuese teuml propozuara neuml bazeuml teuml nenit 1139 teuml Kushtetuteumls ku shqyrtimi eumlshteuml i kufizuar neuml pajtueshmeumlrineuml me dispozitat e Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Neuml rastin konkret sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls juridiksioni i Gjykateumls peumlrfshin

17

shqyrtimin e peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjit teuml kontestuar me teuml gjitha dispozitat e Kushtetuteumls

74 Neuml rastin konkret Gjykata veumlren se keumlrkesa eumlshteuml parashtruar nga 13 deputeteuml

teuml Kuvendit teuml Kosoveumls

75 Peumlrveccedil keumlsaj Gjykata merr parasysh nenin 42 teuml Ligjit qeuml rregullon parashtrimin e keumlrkeseumls sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls si neuml vijim

Neni 42 ndash Sakteumlsimi i keumlrkeseumls 1 Neuml keumlrkeseumln e ngritur neuml pajtim me nenin 113 paragrafi 6 teuml

Kushtetuteumls ndeumlr teuml tjera paraqiten informatat e meumlposhtme [Versioni shqip dhe serbisht dallon nga versioni anglisht]

11 Emrat dhe neumlnshkrimet e teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvendit qeuml

kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ligjit apo teuml vendimit teuml nxjerreuml nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls

12 Dispozitat e Kushtetuteumls apo teuml ndonjeuml akti apo ligji qeuml ka teuml beumljeuml me

keumlteuml keumlrkeseuml dhe 13 Paraqitjen e provave mbi teuml cila mbeumlshtetet kontestirdquo

76 Peumlrveccedil emrave dhe neumlnshkrimeve teuml deputeteumlve qeuml kaneuml parashtruar keumlrkeseumln janeuml peumlrmendur ligji i kontestuar dhe dispozitat peumlrkateumlse teuml Kushtetuteumls si dhe provat mbeumlshteteumlse teuml keumlrkeseumls

77 Sa i peumlrket ligjit teuml kontestuar Gjykata veumlren se parashtruesit kontestojneuml Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209

78 Gjykata prandaj konsideron se janeuml peumlrmbushur keumlrkesat e nenit 42 teuml Ligjit

79 Sa i peumlrket afatit kohor Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti Nr 04L-209 eumlshteuml

miratuar nga Kuvendi meuml 11 korrik 2013 (Vendimi nr 04-V-646) dhe keumlrkesa eumlshteuml parashtruar neuml Gjykateuml meuml 19 korrik 2013 Neuml pajtim me rregullin 27(1) (Llogaritja e periudheumls kohore) teuml Rregullores seuml puneumls ldquoPeriudha kohore e peumlrcaktuar me Kushtetuteuml me ligj dhe me keumlteuml rregullore teuml puneumls llogaritet si meuml poshteuml (1) Kur periudha shprehet me diteuml ajo duhet teuml llogaritet nga dita neuml teuml cileumln ndodh njeuml ngjarje ateumlhereuml dita kur ndodh ajo ngjarje ose veprim nuk llogaritet se beumln pjeseuml neuml ateuml periudheumlrdquo Prandaj keumlrkesa eumlshteuml doreumlzuar brenda periudheumls kohore prej teteuml diteumlsh e parapareuml me Kushtetuteuml

80 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit meuml 1 gusht

2013 Gjykata konsideron se eumlshteuml e pranueshme letra e parashtruesve neuml emeumlr teuml peumlrfaqeumlsueses seuml tyre znj Albulena Haxhiu Ajo peumlrmban sqarime teuml meumltejshme nga parashtruesit peumlr njeuml ccedileumlshtje qeuml ata kaneuml ngritur tashmeuml neuml keumlrkeseumln e tyre Seuml fundmi Gjykata eumlshteuml ajo qeuml vendos peumlr provat e paraqitura se si teuml procedohet me to

18

81 Prandaj Gjykata konkludon se nuk ka baza qeuml keumlrkeseumln e cila ngre ccedileumlshtje teuml reumlndeumlsishme kushtetuese ta shpalleuml teuml papranueshme

Analiza krahasimtare e situateumls Konteksti socio-politik 82 Neuml meumlnyreuml qeuml teuml kemi njeuml kuptim teuml qarteuml teuml qeumlllimit dhe teuml fusheumlveprimit teuml

Ligjit peumlr Amnisti Gjykata i referohet nenit 1 [Qeumlllimi dhe fusheumlveprimi] teuml Kapitullit I Dispozitat e Peumlrgjithshme teuml Ligjit qeuml parasheh

ldquoKy ligj rregullon kushtet dhe procedureumln me teuml cileumln jepet amnisti peumlr personat teuml cileumlt janeuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale personat teuml cileumlt janeuml neumln ndjekje penale peumlr vepra penale apo personat teuml cileumlt mund teuml jeneuml objekt i ndjekjes penale peumlr veprat penale teuml kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit qeuml tani peumlrbeumln Republikeumln e Kosoveumlsrdquo

83 Edhe pse neni neuml meumlnyreuml peumlrmbledheumlse peumlrcakton fusheumlveprimin e Ligjit neni

qeumlndron i heshtur peumlr sa i peumlrket qeumlllimit Megjithateuml Memorandumi shpjegues peumlr Projektligjin peumlr Amnisti kur eumlshteuml paraqitur nga Qeveria neuml Kuvend peumlr miratim neuml nenin 2 teuml tij [Objektivat dhe ndeumlrlidhja e tyre me prioritetet e Qeveriseuml] qeumlllimin e Ligjit e peumlrshkruan me keumlto fjaleuml

ldquoMe qeumlllim teuml krijimit teuml njeuml infrastrukture ligjore e cila synon krijimin e njeuml ambienti teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe ligjit si dhe teuml udheumlhequr nga parimet e humanizmit rrezikshmeumlriseuml seuml uleumlt teuml personave teuml cileumlt amnistohen si dhe mbrojtjen e interesat publike miratimi i keumltij projektligji do teuml keteuml si efekt pozitiv realizimin e qeumlllimit teuml deumlnimit po ashtu do teuml ndikojeuml pozitivisht edhe neuml risocializimin dhe riintegrimin e personave teuml deumlnuar peumlr kategoriteuml e caktuara teuml veprave penalerdquo

84 Gjykata e kupton se neuml meumlnyreuml qeuml teuml konsolidohet rendi juridik i Kosoveumls dhe

qeuml teuml sigurohet shtrirja e autoritetit shteteumlror neuml teuml gjitha pjeseumlt e Republikeumls eumlshteuml e nevojshme teuml inkorporohen neuml territorin e Kosoveumls komunitetet qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave institucionale teuml Republikeumls seuml Serbiseuml Amnistia mund teuml shihet si kontribut neuml keumlteuml konsolidim duke mos penalizuar personat qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave teuml tjera institucionale deri meuml tani Si e tilleuml ajo ka peumlr qeumlllim teuml qarteuml teuml lehteumlsojeuml transicionin e keumltyre komuniteteve neuml kuadeumlr teuml administrateumls publike dhe teuml institucioneve teuml siguriseuml teuml Kosoveumls

85 Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti nuk peumlrcakton kategoriteuml e personave dhe

sjelljet teuml cilat sjellin amnisti por e kufizon veten duke ofruar njeuml katalog teuml veprave penale peumlr teuml cilat do teuml jepet amnistia Peumlr meuml tepeumlr periudha kohore gjateuml seuml cileumls do teuml jepet amnistia eumlshteuml definuar ashtu qeuml fillon peumlrafeumlrsisht me fundin e lufteumls neuml vitin 1999 dhe vazhdon deri meuml 20 qershor vitin 2013 Ccedileumlshtja e dateumls seuml fillimit teuml zbatimit teuml amnistiseuml eumlshteuml diskutuar meuml poshteuml neuml nenin 2 teuml Ligjit Gjateuml keumlsaj periudhe disi teuml gjateuml kohore territori i Kosoveumls ka qeneuml neumln juridiksionin ligjor teuml njeuml seumlreuml autoritetesh meuml shumeuml ose meuml pak teuml ndryshme deri neuml pavareumlsimin e Republikeumls teuml Kosoveumls Gjykata veumlren se ligjshmeumlria e keumltyre autoriteteve teuml njeumlpasnjeumlshme nuk eumlshteuml duke u kontestuar

19

dhe Ligji peumlr Amnisti merr parasysh keumlto autoritete teuml njeumlpasnjeumlshme me peumlrkufizimet e veta nga njeuml seumlreuml kodesh dhe ligjesh penale

86 Gjykata eumlshteuml e veteumldijshme peumlr faktin e njohur dhe publik se ky ligj ka ngritur

shqeteumlsime te shoqeumlria civile dhe ndeumlr sektoreuml teuml caktuar teuml komuniteteve profesionale dhe teuml biznesit Keumlto shqeteumlsime kaneuml teuml beumljneuml inter alia me peumlrmasat e konsiderueshme teuml shkateumlrrimit teuml proneumls private qeuml ka prekur teuml gjitha komunitetet qeuml nga lufta dhe peumlr teuml cilat relativisht njeuml numeumlr i vogeumll i ndjekjeve penale ka peumlrfunduar me sukses Peumlrveccedil keumlsaj ekziston njeuml perceptim mbizoteumlrues se njeuml numeumlr i konsideruesheumlm i aktiviteteve teuml biznesit teuml paligjsheumlm eumlshteuml zhvilluar gjateuml periudheumls kohore qeuml nga lufta me pasoja teuml deumlmshme peumlr buxhetin e shtetit dhe peumlr konkurrenceumln e biznesit teuml ligjsheumlm por edhe kaneuml pasur ndikim negativ ndaj sheumlndetit publik dhe mireumlqenies Ka disa shqeteumlsime se Ligji peumlr Amnisti legjitimon njeuml shkalleuml teuml mosndeumlshkimit peumlr praktika teuml tilla teuml paligjshme pa marreuml parasysh se kush i ka shkaktuar ato

87 Deri neuml maseumln qeuml amnistia ka peumlr qeumlllim trsquoi kontribuojeuml pajtimit ndeumlrmjet

komuniteteve teuml Kosoveumls njeuml amnisti e gjereuml peumlr shkateumlrrimin dhe peumlr djegien e pronave private neuml fakt mund teuml minojeuml keumlteuml objektiv Deri neuml maseumln qeuml amnistia eumlshteuml menduar peumlr teuml konsoliduar sundimin e ligjit dhe peumlr teuml shtrireuml administrimin e autoritetit publik duke garantuar mosndeumlshkim peumlr aktivitete teuml caktuara kriminale njeuml amnisti e gjereuml peumlr aktivitete teuml paligjshme profesionale dhe teuml biznesit praktikisht mund teuml sheumlrbejeuml peumlr teuml minuar rendin juridik teuml Kosoveumls Gjykata konsideron se Ligji peumlr Amnisti ashtu siccedil eumlshteuml shkruar potencialisht mund teuml keteuml ndikim negativ neuml legjitimitetin e rendit publik neuml teumlreuml Kosoveumln Kjo mund teuml deumlmtojeuml objektivin ldquopeumlr teuml krijuar njeuml infrastruktureuml ligjore e cila synon teuml krijojeuml njeuml mjedis teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe teuml ligjitrdquo siccedil peumlrcaktohet neuml Memorandumin shpjegues

88 Gjateuml shqyrtimit teuml keumlrkeseumls rrjedhimisht Gjykata do teuml marreuml parasysh

objektivat e peumlrcaktuara neuml Memorandumin e meumlsipeumlrm shpjegues si dhe kontekstin e soteumlm social dhe politik teuml Kosoveumls

Parimi i amnistiseuml 89 Sa i peumlrket parimit teuml amnistiseuml Gjykata i referohet nenit 65 teuml Kushtetuteumls i

cili neuml paragrafin 15 peumlrcakton kompetencat e Kuvendit teuml Kosoveumls ldquoJep amnisti me ligj peumlrkateumls i cili miratohet me dy teuml tretat (23) e votave teuml teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvenditrdquo

90 Sipas mendimit teuml Gjykateumls pasi as dispozitat kushtetuese e as ndonjeuml dispoziteuml tjeteumlr e Ligjit nuk peumlrmban njeuml udheumlzim teuml meumltutjesheumlm peumlr Gjykateumln sa i peumlrket konceptit teuml amnistiseuml teuml parapareuml me nenin 6515 teuml Kushtetuteumls Gjykata do trsquoi referohet legjislacionit peumlrkateumls neuml vendet fqinje dhe standardeve teuml pranuara ndeumlrkombeumltarisht neuml keumlteuml fusheuml

91 Sa i peumlrket keumlsaj Gjykata konstaton se amnistia mund teuml peumlrkufizohet si

peumlrjashtim i kryesve teuml shkeljeve teuml ligjit nga teuml qenit i ndjekur penalisht

20

92 Megjithateuml ligjet peumlr amnisti duhet teuml dallohen nga format e tjera teuml mosndeumlshkimit peumlr shkak teuml kontekstit politik neuml teuml cilin janeuml aprovuar Motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti janeuml teuml ndryshme por neuml peumlrgjitheumlsi ligjet peumlr amnisti nxirren peumlr shembull gjateuml konfliktit peumlr trsquoi dheumlneuml fund dhuneumls si pjeseuml e njeuml marreumlveshje paqeumlsore neuml meumlnyreuml qeuml teuml promovohet pajtimi mes paleumlve teuml peumlrfshira etj Amnistia mbulon peumlrveccedil individeumlve qeuml janeuml deumlnuar dhe qeuml janeuml duke vuajtur deumlnimin e tyre edhe individeumlt qeuml janeuml duke u hetuar apo qeuml do teuml hetohen Peumlr teuml beumlreuml dallimin duhet teuml shikohen motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti

93 Fusheumlveprimi i njeuml ligji peumlr amnisti ndryshon si peumlr nga ajo se cilat vepra mund

teuml amnistohen ashtu edhe peumlr ateuml se peumlr keuml zbatohet si dhe peumlr periudheumln kohore qeuml peumlrfshin ai Megjithateuml si parim i peumlrgjithsheumlm njeuml amnisti e miratuar nga Kuvendi duhet teuml respektojeuml parime teuml caktuara themelore teuml sundimit teuml ligjit peumlrkateumlsisht ligjshmeumlrineuml (duke peumlrfshireuml transparenceumln) ndalimin e arbitraritetit mosdiskriminimin dhe barazineuml para ligjit

94 Sa i peumlrket fusheumlveprimit teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se peumlr keuml

zbatohet neuml peumlrgjitheumlsi ai mund teuml zbatohet peumlr individeumlt apo peumlr njeuml kolektiv

95 Sa i peumlrket veprave peumlr teuml cilat zbatohet njeuml ligj peumlr amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se cilat vepra penale mund teuml amnistohen dhe cilat nuk mund teuml amnistohen eumlshteuml veumlrejtur se ekziston njeuml listeuml e veprave aktuale penale sipas ligjit ndeumlrkombeumltar si shkeljet e reumlnda teuml teuml drejtave teuml njeriut duke peumlrfshireuml gjenocidin krimet e lufteumls krimet kundeumlr njereumlzimit torturat dhe zhdukjet ku shtetet janeuml teuml detyruara qeuml penalisht teuml ndjekin kryesit Veprat penale teuml natyreumls politike qeuml amnistohen peumlrfshijneuml tradhti kryengritje peumlrmbysje rebelim peumlrdorim i dokumenteve teuml rreme falsifikim propagandeuml antiqeveritare posedim i armeumlve ilegale spiunazh aneumltareumlsi neuml organizata teuml ndaluara politike apo fetare dezertim dhe shpifje Vepra penale teuml natyreumls ekonomike qeuml amnistohen janeuml teuml tilla si trafikim ilegal etj

96 Pavareumlsisht nga fakti se mund teuml amnistohen disa vepra penale eumlshteuml e pranuar

ndeumlrkombeumltarisht qeuml viktimat duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje teuml barabarteuml dhe efektive neuml sistemin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml marrin deumlmshpeumlrblimin adekuat efektiv dhe teuml menjeumlhersheumlm peumlr deumlmin e peumlsuar dhe duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje efektive neuml informacionin relevant peumlrkitazi me mekanizmat e reparacionit peumlr shkelje teuml tilla

97 Sa i peumlrket periudheumls kohore mund teuml thuhet se neuml peumlrgjitheumlsi periudha

kohore duhet teuml pasqyrojeuml objektivat e amnistiseuml neuml fjaleuml

98 Megjithateuml siccedil u peumlrmend meuml lart ekziston njeuml minimum kur nuk mund teuml jepet amnistia peumlr shkelje teuml seuml drejteumls peumlr jeteumln dhe teuml drejteumls seuml liriseuml dhe siguriseuml seuml personit peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr liri nga tortura dhe nga format e tjera teuml keqtrajtimit Neuml keumlteuml drejtim parimi i drejteumlsiseuml keumlrkon qeuml duhet teuml ndreqen shkeljet e teuml drejtave teuml viktimeumls

99 Gjykata veumlren se Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GJEDNJ) hereuml pas

hereuml eumlshteuml prononcuar peumlr ccedileumlshtjen e pandeumlshkueshmeumlriseuml peumlr shkeljet e teuml drejteumls seuml liriseuml nga keqtrajtimi dhe peumlr shkeljet e teuml drejteumls peumlr jeteumln Gjykata

21

rikujton aktgjykimin neuml rastin Eski kundeumlr Turqiseuml (Keumlrkesa 835404 Aktgjykimi i 5 shtatorit 2012) ku neuml lidhje me keqtrajtimin GJENDJ-ja ka gjetur se

ldquo32 Gjykata rikujton se neuml rastet kur njeuml individ beumln njeuml deklarim teuml besuesheumlm se ka peumlrjetuar trajtim neuml kundeumlrshtim me nenin 3 neuml duart e policiseuml apo teuml peumlrfaqeumlsuesve teuml tjereuml teuml shtetit ajo dispoziteuml e lexuar neuml lidhje me detyreumln e peumlrgjithshme teuml shtetit nga neni 1 i Konventeumls peumlr trsquoia lsquosiguruar ccedildokujt brenda juridiksionit teuml tyre teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml [keumlteuml] Konventeumlrsquo keumlrkon neuml meumlnyreuml implicite se duhet teuml keteuml njeuml hetim zyrtar efektiv Njeuml hetim i tilleuml duhet teuml jeteuml neuml gjendje teuml ccedilojeuml deri te identifikimi dhe deumlnimi i atyre qeuml janeuml peumlrgjegjeumls (Shih Labita kundeumlr Italiseuml [GC] nr 2677295 sect 131 ECHR 2000-IV) Sipas praktikeumls seuml vendosur gjyqeumlsore kjo do teuml thoteuml se autoritetet gjyqeumlsore vendeumlse nuk duhet neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml jeneuml teuml peumlrgatitura teuml lejojneuml qeuml vuajtjet e shkaktuara fizike dhe psikologjike teuml kalojneuml pa u deumlnuar Kjo eumlshteuml esenciale peumlr teuml ruajtur besimin dhe mbeumlshtetjen e publikut peumlr sundimin e ligjit dhe peumlr parandalimin e ccedilfareumldo pamje teuml tolerimit apo teuml bashkeumlpunimit nga ana e autoriteteve neuml akte teuml paligjshme (Shih Okkalı kundeumlr Turqiseuml nr 5206799 paragrafi 65 GJEDNJ 2006-XII (ekstrakte) dhe Derman cituar meuml lart paragrafi 27) 33 Pa dyshim se keumlrkesa peumlr shpejteumlsi dhe peumlr ekspeditim teuml arsyesheumlm eumlshteuml implicite neuml keumlteuml kontekst Derisa mund teuml keteuml pengesa apo veumlshtireumlsi qeuml parandalojneuml peumlrparimin neuml hetim neuml njeuml situateuml teuml caktuar njeuml reagim i shpejteuml nga ana e autoriteteve neuml hetimin e pretendimeve peumlr keqtrajtim mund teuml konsiderohet neuml peumlrgjitheumlsi si esencial peumlr ruajtjen e besimit teuml publikut neuml respektimin e sundimit teuml ligjit dhe neuml parandalimin e ccedilfareumldo pamjeje teuml tolerimit teuml akteve teuml paligjshme apo teuml bashkeumlpunimit neuml akte teuml tilla (Shih Batı dhe teuml tjereumlt citimi meuml lart sect 136) 34 Gjykata rikujton se neuml rast se njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit akuzohet peumlr krime qeuml cenojneuml nenin 3 ccedildo procedureuml penale dhe deumlnim pasues nuk duhet teuml jeteuml i parashkruesheumlm dhe amnistimi apo falja nuk duhet teuml jeneuml teuml lejueshme Meuml tej thekson se neuml rastet kur njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit eumlshteuml ngarkuar me vepra penale qeuml peumlrfshijneuml tortureumln apo keqtrajtimin eumlshteuml e njeuml reumlndeumlsie teuml jashteumlzakonshme qeuml ai ose ajo teuml suspendohet nga detyra gjateuml hetimit dhe gjykimit dhe duhet teuml shkarkohet neumlse deumlnohet (Shih mutatis mutandis Abduumllsamet Yaman kundeumlr Turqiseuml nr 3244696 sect 55 2 neumlntor 2004 dhe Serdar Guumlzel kundeumlr Turqiseuml nr 3941406 sect 42 15 mars 2011)rdquo

100 Gjykata po ashtu rikujton aktgjykimin e GJEDNJ-seuml neuml rastin Sangariyeva dhe

teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml (Keumlrkesa nr 183904 Aktgjykim i 1 dhjetorit 2008) ku lidhur me teuml drejteumln e jeteumls dhe me teuml drejteumln peumlr njeuml zgjidhje ka theksuar

ldquo74 Gjykata thekson se neni 2 qeuml garanton teuml drejteumln e jeteumls dhe peumlrcakton rrethanat neuml teuml cilat justifikohet privimi nga jeta radhitet si njeuml nga dispozitat meuml themelore teuml Konventeumls nga e cila nuk lejohet asnjeuml derogim Neuml driteumln e reumlndeumlsiseuml seuml mbrojtjes qeuml jepet me nenin 2 Gjykata duhet ta shqyrtojeuml privimin nga jeta me kujdesin meuml teuml madh duke marreuml parasysh

8

mbrojeuml interesat e veta individuale nga aspekti penal si dhe nga aspekti civil kur beumlhet fjaleuml peumlr keumlrkesat proneumlsore qeuml kaneuml teuml beumljneuml me deumlme materiale apo me deumlme morale teuml shkaktuara nga vepra penale Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve e drejta peumlr keumlrkeseuml peumlr ndjekje eumlshteuml pa dyshim e mbrojtur me nenin 31 [E Drejta peumlr Gjykim teuml Drejteuml] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls ku paragrafi 1 i garanton secilit ldquombrojtje teuml barabarteuml teuml teuml drejtave neuml procedureuml para gjykatave organeve teuml tjera shteteumlrore dhe barteumlsve teuml kompetencave publikerdquo

31 Dheumlnia e amnistiseuml personave qeuml kaneuml kryer ose qeuml dyshohet se kaneuml kryer njeuml

nga veprat penale teuml specifikuara neuml keumlteuml keumlrkeseuml ia beumln teuml pamundur paleumls seuml deumlmtuar teuml shfryteumlzojeuml mjetet juridike neumlpeumlrmjet teuml teuml cilave aiajo mund teuml mbrojeuml interesat e veta juridike sa i peumlrket deumlmit teuml mundsheumlm teuml shkaktuar nga vepra penale Parashtruesit pra pohojneuml se garantimi i mbrojtjes seuml barabarteuml teuml teuml drejtave siccedil parashihet me nenin 311 teuml Kushtetuteumls eumlshteuml i pamundur pasi shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr teuml shfryteumlzuar mjetin juridik

32 Ata meuml tej i referohen nenit 312 teuml Kushtetuteumls qeuml thoteuml ldquoCcedildokush geumlzon teuml

drejteumln peumlr shqyrtim publik teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm lidhur me vendimet peumlr teuml drejtat dhe obligimet ose peumlr cileumlndo akuzeuml penale qeuml ngrihet kundeumlr sajtij brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligjrdquo Sipas mendimit teuml tyre neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti beumln teuml pamundur garantimin kushtetues teuml seuml drejteumls peumlr proces gjyqeumlsor nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme e themeluar me ligj Prandaj duke i dheumlneuml amnisti personave teuml dyshuar ose teuml deumlnuar peumlr vepra penale qeuml peumlrmenden neuml nenin 3 teuml Ligjit dhe teuml specifikuara neuml keteuml keumlrkeseuml shkelet neni 312 pasi beumlhet i pamundur zhvillimi i procedureumls penale kundeumlr personave teuml tilleuml

33 Sa i peumlrket nenit 32 teuml Kushtetuteumls qeuml parasheh ldquoSecili person ka teuml drejteuml teuml

peumlrdoreuml mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore dhe administrative teuml cilat cenojneuml teuml drejtat ose interesat e sajtij neuml meumlnyreumln e peumlrcaktuar me ligjrdquo parashtruesit pohojneuml qeuml neni 81 i Ligjit peumlr Amnisti peumlrcakton se neuml ccedildo rast ku janeuml ngritur kalleumlzimet penale eumlshteuml iniciuar njeuml hetim ose eumlshteuml ngritur njeuml aktakuzeuml prokurori kompetent do teuml ndeumlrpreseuml teuml gjitha keumlto procedura neuml peumlrputhshmeumlri me keumlteuml ligj me ccedilrsquorast u jep amnisti personave neuml fjaleuml

34 Sipas mendimit teuml tyre duke ia njohur keumlteuml autorizim prokurorit [peumlr teuml vepruar

ashtu] shkelet e drejta e paleumls seuml deumlmtuar peumlr shfryteumlzimin e mjeteve juridike kundeumlr vendimit peumlr ndeumlrprerjen e procedurave penale neuml kundeumlrshtim me nenin 311 dhe me nenin 32 teuml Kushtetuteumls teuml cilat nene njohin teuml drejteumln e pacenueshme teuml paleumlve peumlr teuml peumlrdorur mjetet juridike kundeumlr vendimeve gjyqeumlsore qeuml shkelin teuml drejtat dhe interesat e tyre neuml meumlnyreumln e parapareuml me ligj

35 Parashtruesit meuml tej pohojneuml se peumlrpos nenit 31 dhe nenit 32 teuml Kushtetuteumls

miratimi i Ligjit do teuml sjell gjithashtu edhe shkeljen e nenit 24 [Barazia para Ligjit] paragrafi 1 dhe paragrafi 2 teuml Kushtetuteumls Pengesa qeuml pala e deumlmtuar teuml ushtrojeuml teuml drejteumln peumlr teuml mbrojtur interesin e vet juridik si dhe peumlr teuml parashtruar keumlrkeseuml peumlr ndjekje penale duke peumlrfshireuml keumlrkesat proneumlsore peumlrbeumln pabarazi peumlr teuml gjitha paleumlt e deumlmtuara qeuml kaneuml peumlsuar deumlme nga kryerja e veprave penale teuml peumlrcaktuara me nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti

9

36 Parashtruesit konsiderojneuml se peumlrfshirja e veprave penale neuml nenin 3 teuml Ligjit

shkel dispozitat e nenit 13 dhe teuml nenit 14 neuml lidhje me nenin 6 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe neuml veccedilanti citohet neni 13 ldquoCcedildokush teuml cilit i janeuml shkelur teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml ka teuml drejteumln e njeuml zgjidhjeje efektive para njeuml organi kombeumltar pavareumlsisht se shkelja eumlshteuml kryer nga persona qeuml veprojneuml neuml peumlrmbushje teuml funksioneve teuml tyre zyrtarerdquo Sipas pikeumlpamjes seuml tyre ccedildo e drejteuml e garantuar me Konventeuml duke peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml dhe teuml paansheumlm sipas nenit 6 neumlnkupton teuml drejteumln peumlr mjet efektiv para njeuml autoriteti shteteumlror

37 Ata pohojneuml se peumlrveccedil nenit 6 teuml KEDNJ-seuml gjithashtu eumlshteuml shkelur neni 1 i

Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml kur merret parasysh se deumlmtimi i proneumls dhe e drejta absolute e titullarit peumlr teuml mbrojtur proneumln me mjete ligjore eumlshteuml neuml rrezik Neuml aneumln tjeteumlr ata konsiderojneuml se neni 6 1 i KEDNJ-seuml i garanton ccedildokujt teuml drejteumln peumlr gjykim teuml drejteuml dhe publik brenda afatit teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme qeuml do teuml vendoseuml peumlr natyreumln e ccedileumlshtjes qofteuml ajo e natyreumls penale apo civile Sipas pikeumlpamjes seuml tyre neni 3 dhe neni 81 e 82 teuml Ligjit peumlr Amnisti kaneuml shkelur teuml drejtat e paleumlve qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga veprat penale teuml peumlrfshira neuml nenin 3 teuml Ligjit duke ua mohuar teuml drejteumln qeuml ccedileumlshtja e tyre teuml shqyrtohet nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme

38 Parashtruesit meuml tej pretendojneuml shkeljen e nenit 14 teuml KEDNJ-seuml i cili thoteuml

ldquoGeumlzimi i teuml drejtave dhe i lirive teuml peumlrcaktuara neuml keumlteuml konventeuml duhet teuml sigurohet pa asnjeuml dallim teuml bazuar neuml shkaqe teuml tilla si gjinia raca ngjyra gjuha feja mendimet politike ose ccedildo mendim tjeteumlr origjina kombeumltare ose shoqeumlrore peumlrkateumlsia neuml njeuml minoritet kombeumltar pasuria lindja ose ccedildo status tjeteumlrrdquo Sipas mendimit teuml tyre realizimi i teuml drejtave teuml parapara sipas keumlsaj konvente e cila peumlrfshin nenin 6 dhe nenin 13 duhet teuml sigurohet pa ndonjeuml dallim mbi bazeuml teuml statusit shoqeumlror

39 Ata gjithashtu konsiderojneuml se shkelja e teuml drejteumls seuml paleumls seuml deumlmtuar neuml njeuml gjykateuml ku do teuml shqyrtohej rasti i saj peumlrbeumln njeuml rrethaneuml diskriminuese neuml raport me paleumlt e tjera teuml deumlmtuara qeuml kaneuml qeneuml teuml deumlmtuara nga vepra e tjera penale qeuml nuk janeuml peumlrfshireuml neuml nenin 3 teuml Ligjit

40 Parashtruesit meuml tej i referohen disa aktgjykimeve teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml

Drejtat e Njeriut qeuml kaneuml teuml beumljneuml me kuptimin e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Neuml rastin Iatridis kundeumlr Greqiseuml disa parime themelore sa i peumlrket keumlsaj teuml drejte janeuml peumlrfshireuml si neuml vijim ldquoGjykata veumlren se keumlrkesa lidhur me nenin 13 ka rrjedhojeuml dhe themeleumlsi teuml ngjashme juridike me nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml peumlrkitazi me pacenueshmeumlrineuml dhe pashtershmeumlrineuml e mjeteve juridike Veteumlm se ekziston njeuml dallim peumlr nga natyra e nenit 13 dhe nenit 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml i pari (neni 13) jep garanci procedurale qeuml peumlrfshin por nuk kufizohet veteumlm tek mjeti juridik ndeumlrsa neuml nenin 1 teuml Protokollit 1 teuml KEDNJ-seuml eumlshteuml peumlrfshireuml detyrimi gjitheumlpeumlrfshireumls peumlr sa i peumlrket liriseuml dhe seuml drejteumls seuml proneumlsiseumlrdquo

41 Parashtruesit meuml tej i referohen rastit Buyukday kundeumlr Turqiseuml ku GJEDNJ

konstatoi ldquoKeumlrkesa teuml cileumln e peumlrmban neni 13 duhet teuml jeteuml e jeteumlsueshme dhe

10

e zbatueshme si neuml praktikeuml ashtu edhe neuml sanksionim ligjor sidomos kur geumlzimi i seuml drejteumls varet nga veprimet apo nga mosveprimet e organeve shteteumlrore teuml shtetit peumlrgjegjeumlsrdquo

42 Peumlrfundimisht parashtruesit peumlrmendin rastin Leander kundeumlr Suediseuml ku

GJEDNJ-ja njeumllloj ka peumlrcaktuar disa parime peumlr interpretimin e teuml drejteumls seuml peumlrkufizuar neuml nenin 13 teuml KEDNJ-seuml dhe theksohet neuml veccedilanti parimi ldquoSecilit person i cili tregon se i eumlshteuml cenuar ndonjeuml e drejteuml nga kjo konventeuml duhet trsquoi njihet e drejta neuml mjet efektiv juridik peumlr trsquoi mbrojtur teuml drejtat e tij subjektive qeuml burojneuml nga kjo konventeumlrdquo

43 Ata konsiderojneuml se keumltu GJEDNJ-ja shkon meuml tej sa i peumlrket njohjes seuml teuml

drejteumls peumlr mjet efektiv juridik kur thekson se autoritetet shteteumlrore teuml peumlrmendura neuml nenin 13 teuml Konventeumls nuk eumlshteuml e theumlneuml teuml jeneuml organet e drejteumlsiseuml por peumlrkufizimi i keumltyre organeve ka karakter teuml gjereuml institucional

44 Peumlrfundimisht parashtruesit pretendojneuml se dispozitat e meumlsipeumlrme teuml nenit 3

teuml Ligjit peumlr Amnisti shkelin nenin 31 dhe 32 nenin 32 teuml Kushtetuteumls seuml Kosoveumls si dhe nenet 6 13 dhe 14 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

45 Neuml sqarimet e tyre shteseuml teuml doreumlzuara meuml 1 gusht 2013 parashtruesit e

keumlrkeseumls ndeumlr teuml tjera pohojneuml

ldquohellip Neuml dispoziteumln e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti eumlshteuml theksuar se lsquoMe dheumlnien e amnistiseuml nuk preken teuml drejtat e personave teuml treteuml teuml cilat bazohen neuml deumlnimin apo aktgjykiminrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml siguruar mundeumlsia qeuml personat e treteuml teuml realizojneuml teuml drejtat neuml procedura teuml tjera qeuml do teuml mund teuml ndeumlrlidhej ekzistimi i njeuml raporti teuml detyrimit apo ndonjeuml raport tjeteumlr juridik i cili varet nga vendimi gjyqeumlsor i nxjerreuml neuml procedureumln penale si peumlr shembull keumlrkesa pasurore juridike Por peumlr keumlteuml duhet teuml kemi parasysh se kjo dispoziteuml ka teuml beumljeuml me kategorineuml e personave ndaj teuml cileumlve eumlshteuml zhvilluar procedura dhe peumlr ccedileumlshtjen penale eumlshteuml vendosur me vendim meritor Pra duke pasur parasysh se me dispozitat e nenit 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti personat qeuml kaneuml kryer veprat penale teuml peumlrcaktuara me keumlteuml nen amnistohen nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit me ccedilrsquorast dispozita e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml mund teuml zbatohej veteumlm peumlr kategorineuml e personave qeuml lirohen nga vuajtja e ploteuml e deumlnimit Kjo sepse teuml drejtat e personave teuml treteuml varen nga vendimi i nxjerreuml gjyqeumlsor Teuml kundeumlrteumln personat teuml cileumlt kaneuml interesin juridik peumlr ta realizuar ateuml neuml procesin gjyqeumlsor nuk e kaneuml teuml mundur teuml realizojneuml ateuml ndaj personave teuml cileumlt lirohen nga ndjekja penale ngase nga veteuml fakti se ata lirohen nga ndjekja penale procedura ndaj personave teuml keumlsaj kategorie (qofteuml neuml fazeumln e nismeumls me kalleumlzim penal apo neuml ateuml teuml procedureumls parapenale-hetimore

11

ose neuml fazeumln pas ngritjes seuml aktakuzeumls) pushon neuml teumlreumlsi siccedil eumlshteuml theksuar neuml nenin 8 par 1 dhe 2 teuml Ligjit peumlr Amnisti Me keumlteuml rast duhet teuml veumlmeuml neuml theks se Ligji peumlr Procedureumln Kontestimore neuml nenin 14 thekson lsquoNeuml procedureumln kontestimore gjykata neuml pikeumlpamje teuml ekzistimit teuml vepreumls penale dhe teuml peumlrgjegjeumlsiseuml penale teuml kryesit eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin e formeumls seuml prereuml teuml gjykateumls penale me teuml cilin i pandehuri eumlshteuml shpallur fajtorrsquo Me keumlteuml dispoziteuml eumlshteuml e qarteuml se pala e treteuml peumlr ta realizuar peumlr shembull keumlrkeseumln pasurore-juridike neuml procedureumln kontestimore keumlrkeseumln e tilleuml do trsquoia parashtrojeuml gjykateumls kompetente e cila neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e lidhur me aktgjykimin me teuml cilin konstatohet dhe veumlrtetohet fajeumlsia qeuml eumlshteuml bazeuml juridike peumlr evidencimin e shkaktimit teuml deumlmit qofteuml material apo moral Pra gjykata neuml procedureuml kontestimore sipas keumlrkeseumls pasurore-juridike do teuml vlereumlsojeuml veteumlm larteumlsineuml e deumlmit teuml shkaktuar nga kryerja e vepreumls penale dhe e njeumljta nuk do teuml veumlrtetojeuml fajeumlsineuml e kryesit ngase keumlteuml do ta veumlrtetojeuml gjykata neuml procedureuml penale Nga peumlrmbajtja e keumlsaj dispozite eumlshteuml e qarteuml se gjykata neuml procedureuml kontestimore eumlshteuml e varur neuml vendosje nga shpallja e personit neuml cileumlsineuml e teuml pandehurit si fajtor Pra gjykata neuml ccedildo rast do teuml vendoseuml veteumlm pasi i pandehuri teuml shpallet fajtor sipas aktgjykimit teuml gjykateumls e cila ka vendosur neuml procedureuml penale helliprdquo

Sa i peumlrket aspektit procedural teuml keumlrkeseumls 46 Parashtruesit pohojneuml se edhe pse Projektligji i pareuml peumlr Amnisti nuk ishte

votuar neuml seanceumln e 4 korrikut 2013 Qeveria e Kosoveumls ka teumlrhequr tekstin dhe diteumln e neseumlrme ia ka prezantuar Kuvendit njeuml Projektligj teuml reviduar Ky tekst i reviduar eumlshteuml shqyrtuar nga Komisioni Legjislativ meuml 8 korrik 2013 Pra peumlrseumlri eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit teuml Kosoveumls neuml teuml cilin keumlrkohet qeuml seuml paku kateumlr diteuml pune para mbledhjes seuml thirrur teuml sigurohet i gjitheuml materiali peumlr shqyrtim Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve duke pasur parasysh se projektligjet janeuml objekt kryesor i shqyrtimit neuml mbledhjet e Kuvendit eumlshteuml e pakuptimteuml dhe neuml kundeumlrshtim me dispozitat e nenit 654 teuml Rregullores teuml thirret mbledhja pa u peumlrmbushur kushtet e peumlrcaktuara me keumlteuml dispoziteuml dhe qeuml rendi i diteumls teuml futet neuml kundeumlrshtim me afatet kohore teuml parapara me keumlteuml dispoziteuml

47 Parashtruesit meuml tej theksojneuml se neuml seanceumln plenare teuml 11 korrikut 2013 qeuml do teuml thoteuml se pa kaluar ende periudha minimale prej dy javeumlsh pune Kryesia e Kuvendit neuml mbledhjen e 8 korrikut 2013 vendosi teuml procedojeuml keumlteuml projektligj duke mos marreuml parasysh shqyrtimin e beumlreuml nga Komisioni raportues Meuml 11 korrik 2013 Kuvendi duke votuar peumlr keumlrkeseumln e grupit parlamentar teuml PDK-seuml peumlr shmangie nga procedurat ka proceduar Projektligjin peumlr Amnisti neuml dy lexime brenda teuml njeumljteumls seanceuml leximi i pareuml ndash paradite dhe i dyti ndash pasdite Pas votimit neuml lexim teuml pareuml Kuvendi ka ngarkuar Komisionin peumlr Legjislacion qeuml teuml shqyrtojeuml Projektligjin peumlr lexim teuml dyteuml

12

48 Sa i peumlrket keumlsaj parashtruesit i referohen nenit 573 teuml Rregullores seuml puneumls

ku thuhet ldquoAmendamente neuml projektligj mund teuml parashtrojeuml deputeti grupi parlamentar komisioni parlamentar dhe Qeveria neuml afat prej dy javeumlsh pune nga miratimi neuml parim Amendamentet i adresohen komisionit funksional-raportuesrdquo Sipas pikeumlpamjes seuml parashtruesve eumlshteuml shkelur e drejta e deputeteumlve peumlr teuml deumlrguar amendamente neuml afatin kohor teuml parapareuml me Rregullore

49 Ata meuml tutje theksojneuml se nuk do teuml duhej teuml beumlhej shmangie nga veprimet

cileumlsore por do teuml duhej gjithhereuml teuml kuptohej si shmangie nga procedurat formale qeuml nuk kaneuml ndikim neuml cileumlsineuml e vendimit peumlr teuml cilin zhvillohet procedura e tilleuml Sipas pikeumlpamjes seuml tyre duke mos e paraqitur Projektligjin neuml keumlto komisione teuml peumlrhershme eumlshteuml shkelur neni 573 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

50 Parashtruesit peumlrfundimisht theksojneuml se Komisioni peumlr Legjislacion gjateuml

shqyrtimit teuml keumltij ligji veccedilaneumlrisht gjateuml shqyrtimit teuml Projektligjit neuml asnjeuml moment nuk e ka shqyrtuar kushtetutshmeumlrineuml dhe ligjshmeumlrineuml e Projektligjit tashmeuml ligj i ratifikuar Neuml keumlteuml drejtim ata i referohen pikeumls 3 teuml Shtojceumls 2 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit e cila sakteumlson fusheumlveprimin e komisioneve parlamentare qeuml konkretisht analizojneuml dhe vlereumlsojneuml peumlrshtatshmeumlrineuml e akteve teuml cilat i miraton Kuvendi i Kosoveumls me Kushtetuteumln dhe qeuml shqyrtojneuml ligjshmeumlrineuml dhe kushtetutshmeumlrineuml e projektligjeve

51 Ata peumlrfundojneuml se po ashtu siccedil mund teuml shihet qarteuml edhe neuml transkriptin e

Komisionit peumlr Legjislacion keumlto peumlrgjegjeumlsi nuk janeuml peumlrmbushur neuml procedureumln e shqyrtimit para leximit teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnisti Prandaj Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 654 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Peumlr meuml tepeumlr peumlr shkak teuml shkeljes seuml teuml drejteumls peumlr deumlrgimin e amendamenteve brenda afatit kohor teuml parapareuml me Rregullore Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml proceduar neuml kundeumlrshtim me nenin 573 teuml Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Argumentet e paraqitura nga Qeveria

52 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit neuml Gjykateuml

meuml 1 gusht 2013 sipas Qeveriseuml Gjykata duhet ldquoteuml shpalleuml teuml papranuesheumlm kundeumlrshtimin shteseuml teuml paraqitur nga njeuml aneumltar i veteumlm i Parlamentit teuml Kosoveumls meuml 13 gusht 2013 peumlr shkak teuml mungeseumls seuml bazeumls ligjore apo proceduralerdquo

53 Qeveria konsideron se ekziston ldquo[] e drejta e paleumlve neuml procedureuml sipas nenit

224 teuml Ligjit peumlr Gjykateumln Kushtetuese peumlr teuml siguruar fakte shteseuml peumlr Gjykateumln por qeuml i neumlnshtrohet tri kushteve kumulative dhe teuml domosdoshme seuml pari qeuml referimi teuml jeteuml i paqarteuml ose i paploteuml seuml dyti qeuml veteuml gjykata neumlpeumlrmjet Gjyqtarit raportues keumlrkon informacion teuml tilleuml nga pala dhe seuml treti qeuml informacioni i keumlrkuar do teuml jeteuml veteumlm neuml natyreumln e lsquofakteve teuml tjera qeuml janeuml teuml nevojshme peumlr teuml vlereumlsuar pranueshmeumlrineuml ose baza peumlr padirsquorsquorsquo Sa i peumlrket keumlsaj Qeveria pohon se paraqitja e parashtruesve nuk mbulohet me keumlteuml dispoziteuml por duhet teuml konsiderohet si ldquo[] njeuml kundeumlrshtim i rishteseuml i

13

paraqitur nga ajo personalishtrdquo [] peumlr shkak se ldquo[] keumlrkesa origjinale nuk flet fare peumlr kushtetutshmeumlrineuml e nenit 5 teuml Ligjit peumlr Amnistirdquo

54 Peumlrveccedil keumlsaj keumlndveumlshtrimi i Qeveriseuml eumlshteuml se ldquo[] letra e znj Haxhiu eumlshteuml

thjeshteuml njeuml shkreseuml e saj personale dhe si e tilleuml nuk mund teuml konsiderohet si pjeseuml e keumlrkeseumls seuml neumlnshkruar nga 13 aneumltareuml teuml Parlamentit Neumlse aneumltareumlt e Parlamentit kishin pasur peumlr qeumlllim qeuml me sukses teuml kundeumlrshtonin edhe nenin 5 teuml Ligjit peumlr Amnisti ashtu siccedil kaneuml kundeumlrshtuar nenin 3 teuml Ligjit peumlr Amnisti ateumlhereuml kjo do teuml ishte pjeseuml e keumlrkeseumls seuml tyre origjinalerdquo

55 Meuml 20 gusht 2013 Qeveria i ofroi Gjykateumls komentet peumlrkitazi me Rastin Nr

KO10813 duke pretenduar se

a ldquoLigji i Kosoveumls peumlr Amnisti eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me ligjin ndeumlrkombeumltar dhe me Kushtetuteumln e Kosoveumls

b Ligji peumlr Amnisti nuk shkel teuml drejtat themelore teuml garantuara me Kushtetuteuml

c Ccedildo kufizim i pretenduar i teuml drejtave neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumls eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls

d Procedura peumlr miratimin e Ligjit peumlr Amnisti ishte neuml pajtueshmeumlri me Rregulloren e brendshme teuml Kuvendit teuml Kosoveumlsrdquo

56 Qeveria thekson se ldquoamnistiteuml janeuml njeuml instrument ligjor i pranuar dhe i njohur

neuml teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare []rdquo i cili ldquo[] ka qeneuml peumlrdorur neuml vende teuml tjera dhe eumlshteuml vlereumlsuar nga gjykatat ndeumlrkombeumltarerdquo Neuml keumlteuml drejtim ldquoQeveria e Kosoveumls ka qeneuml dhe ende eumlshteuml neuml njeuml situateuml jo teuml ndryshme nga vendet e tjera neuml transicion Pas njeuml lufte guerile dhe teuml ashpeumlr vendi ka peumlsuar njeuml ndarje de facto teuml njeuml pjese teuml territorit teuml saj e cila ka mbajtur marreumldheumlniet e saj tmerreumlsisht armiqeumlsore me shtetin fqinj Peumlrpjekja e fundit peumlr normalizimin e marreumldheumlnieve ndeumlrmjet Kosoveumls dhe Serbiseuml eumlshteuml iniciuar nga veteuml Organizata e Kombeve teuml Bashkuara (OKB) Meuml 8 shtator teuml vitit 2010 Asambleja e Peumlrgjithshme e OKB-seuml miratoi njeuml rezoluteuml teuml ashtuquajtur lsquoMireumlpritja e gatishmeumlriseuml seuml Bashkimit Evropian peumlr teuml lehteumlsuar procesin e dialogut ndeumlrmjet paleumlve ku procesi i dialogut neuml vetvete do teuml jeteuml njeuml faktor peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon dhe se dialogu do teuml promovojeuml bashkeumlpunim teuml arrijeuml peumlrparim neuml rrugeumln drejt Bashkimit Evropian dhe do teuml peumlrmireumlsojeuml jeteumln e njereumlzversquo [UNGA Rezoluta A64L65Rev 1 fq 2] Neuml keumlteuml meumlnyreuml edhe Asambleja e Peumlrgjithshme e Kombeve teuml Bashkuara e sheh procesin e dialogut si teuml domosdosheumlm peumlr paqen sigurineuml dhe stabilitetin neuml rajon Ligji peumlr Amnisti eumlshteuml pa dyshim njeuml pjeseuml integrale e atij procesirdquo

57 Peumlr meuml tepeumlr Qeveria konsideron se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti i Kosoveumls eumlshteuml njeuml

amnisti e hartuar me kujdes e cila nuk beumln neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml peumlrfshijeuml krime teuml reumlnda teuml dhunshme kundeumlr ligjit dhe praktikeumls ndeumlrkombeumltarerdquo

58 Sipas Qeveriseuml ldquopeumlrveccedil teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare teuml peumlrmendur meuml lart

praktika gjyqeumlsore e Gjykateumls Evropiane teuml teuml Drejtave teuml Njeriut (GJEDNJ) trajton peumlrputhshmeumlrineuml e ligjeve peumlr amnisti GJEDNJ praktika gjyqeumlsore e seuml cileumls eumlshteuml e detyrueshme peumlr keumlteuml Gjykateuml teuml Nderuar deri meuml tani nuk ka vlereumlsuar qeuml ndonjeuml nga ligjet peumlr amnisti teuml jeteuml neuml kundeumlrshtim me KEDNJ-neuml Megjithateuml GJEDNJ-ja ka gjykuar shumeuml raste neuml teuml cilat ligjet peumlr

14

amnisti janeuml konsideruar si ligjore dhe neuml peumlrputhje me teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare [Shih Dujardin kundeumlr Franceumls Tarbuk kundeumlr Kroaciseuml Margus kundeumlr Kroaciseuml]rdquo

59 Sa i peumlrket asaj neumlse Ligji peumlr Amnisti pakeumlson teuml drejtat dhe liriteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquopala parashtruese neuml meumlnyreuml eksplicite ka theksuar dhe ka bazuar gjitheuml argumentin e keumlrkeseumls mbi pretendimin e tyre se veteuml ekzistenca e amnistiseuml zvogeumllon teuml drejtat sipas Kapitullit II teuml Kushtetuteumls soneuml Neuml paragrafin e dyteuml pala parashtruese pretendon se lsquoduke pasur parasysh se Ligji peumlr Amnisti [] peumlrmban dispozita me teuml cilat lirohen nga ndjekja penale dhe vuajtja e ploteuml e deumlnimit edhe personat teuml cileumlt kaneuml kryer vepra penale nga teuml cilat shkaktohet pasoja e deumlmtimit teuml personave qeuml neuml aspektin procedural mund teuml paraqiten neuml procedureuml penale si paleuml teuml deumlmtuara konsiderohet se lirimi i personave nga ndjekja penale dhe nga vuajtja e deumlnimit cenon teuml drejteumln e disponueshme peumlr teuml shfryteumlzuar mjetet e efektshme juridike lidhur me realizimin e seuml drejteumls peumlr ndjekje penale dhe realizimit teuml keumlrkeseumls subjektive neuml cileumlsineuml e paleumls seuml deumlmtuarrsquo Prandaj bazuar neuml keumlteuml eumlshteuml meuml se e qarteuml se argumenti i paleumls parashtruese keumlrkon strehim dhe bazeuml ligjore mbi diccedilka qeuml Gjykata Kushtetuese tashmeuml ka vendosur peumlr teuml kundeumlrteumln Kjo gjykateuml ka vendosur qeuml amnistia si njeuml institut duke peumlrfshireuml ateuml qeuml do teuml duhej eumlshteuml me teuml veumlrteteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Kushtetuteumln toneumlrdquo

60 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel ndonjeuml teuml drejteuml sipas

Kapitullit II teuml Kushtetuteumls dhe sipas nenit 6 e nenit 13 teuml KEDNJ-seuml Qeveria shpreh pikeumlpamjen se ldquoLigji eumlshteuml hartuar me kujdes jo veteumlm peumlr teuml shmangur dheumlnien e amnistiseuml peumlr krimet e reumlnda apo peumlr shkeljet e teuml drejtave teuml njeriut por peumlr teuml minimizuar paafteumlsineuml e ccedildo viktime peumlr teuml mbuluar deumlmet Kjo eumlshteuml treguar nga Ligji peumlr Amnisti neuml peumlrjashtimet e amnistiseuml neuml nenin 4 dhe neuml dispoziteumln peumlrjashtuese teuml nenit 5 Peumlr shembull neuml bazeuml teuml nenit 136 teuml Ligjit mbi Marreumldheumlniet e Detyrimeve kushdo qeuml i shkakton deumlm tjetrit eumlshteuml peumlrgjegjeumls Nuk keumlrkohet njeuml hetim penal peumlr trsquoi paraprireuml ccedileumlshtjes civilerdquo

61 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 3 i Ligjit peumlr Amnisti shkel nenin 14 dhe Protokollin 12

teuml KEDNJ-seuml Qeveria veumlren ldquoAmnistia nuk eumlshteuml e bazuar mbi ndonjeuml kategori teuml tilleuml si gjinia peumlrkateumlsia etnike apo kategori tjeteumlr teuml mbrojtur me Kushtetuteuml Neumlse ligji do teuml rezultojeuml me amnistimin e ndonjeuml peumlrqindje meuml teuml madhe teuml njeuml gjinie apo grupi etnik do teuml jeteuml thjesht peumlr shkak se keumlto grupe kaneuml marreuml pjeseuml neuml ato vepra penale ose kaneuml pasur keumlto motivime neuml njeuml normeuml meuml teuml larteuml Keumlto grupe teuml njereumlzve peumlr nga natyra e tyre nuk do teuml ishin neuml lsquosituata analogersquo ose neuml lsquosituata relativisht teuml ngjashmersquo me ato qeuml nuk kaneuml kryer keumlto vepra penale ose qeuml kaneuml pasur keumlto motive Edhe neumlse kjo gjykateuml do teuml vendoste se grupe personash qeuml peumlrfitojneuml nga amnistia dhe ata qeuml nuk peumlrfitojneuml nga ajo janeuml neuml njeuml situateuml analoge ateumlhereuml ekziston njeuml lsquojustifikim i arsyesheumlm dhe objektivrsquo peumlr keumlteuml dallim neuml trajtim sepse dheumlnia e keumlsaj amnistie ka qeneuml pjeseuml e negociatave ndeumlrkombeumltare peumlr teumlrheqjen e institucioneve teuml Serbiseuml nga Republika e Kosoveumlsrdquo

62 Sa i peumlrket asaj neumlse neni 5 i Ligjit peumlr Amnisti shkel teuml drejtat e viktimave neuml

bazeuml teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquogjuha e nenit 5 eumlshteuml njeuml shpjegim i thjeshteuml peumlr interpretim nga gjykatat neuml teuml ardhmen Peumlr shembull kur njeuml

15

gjykateuml aplikon amnistineuml me njeuml vendim peumlr dheumlnien amnisti sipas nenit 8 teuml Ligjit ajo duhet teuml keteuml teuml qarteuml se vendimet e nxjerra paraprakisht mbi bazeumln e atij vendimi penal nuk duhet teuml shpallen teuml pavlefshme ndoneumlse personi lirohet nga ndjekja apo nga vuajtja e deumlnimit peumlr po teuml njeumljteumln vepeumlr penale Megjithateuml kjo neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk i ndal viktimat e tjera neuml teuml ardhmen peumlr teuml ndjekur teuml drejtat e tyre neuml procedureuml civile kur kryesit e veprave penale nuk janeuml deumlnuarrdquo [] ldquoKjo ndodh peumlr shkak se Ligji mbi Procedureumln Kontestimore eumlshteuml ende i vlefsheumlm dhe ai u ofron teuml gjitha paleumlve teuml drejteuml teuml paraqesin padi peumlr deumlmet neuml ccedildo koheumlrdquo

63 Sa i peumlrket asaj neumlse ndonjeuml kufizim i pretenduar i teuml drejtave sipas Kushtetuteumls

eumlshteuml neuml peumlrputhje me nenin 55 teuml Kushtetuteumls Qeveria thekson se ldquo[] Ligji peumlr Amnisti nuk ka ndeumlrmend teuml anashkalojneuml thelbin e teuml drejtave teuml garantuara me Kapitullin II teuml Kushtetuteumls apo kushtet e nenit 55 dhe se ekziston njeuml lidhje e qarteuml dhe themelore ndeumlrmjet qeumlllimit teuml ccedilfareumldo kufizimi teuml mundsheumlm neuml njeumlreumln aneuml dhe qeumlllimit peumlr teuml cilin ai peumlrdoretrdquo

64 Sa i peumlrket procedureumls peumlr miratimin e Ligjit Qeveria thekson se miratimi i

Ligjit eumlshteuml beumlreuml neuml pajtim me Rregulloren e puneumls seuml Kuvendit

65 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 654 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit Qeveria konsideron se ldquoneni 65 paragrafi 4 i Rregullores i cili thoteuml lsquoKomisioni mund teuml ftojeuml neuml mbledhje peumlrfaqeumlsues teuml institucioneve dhe teuml shoqeumlriseuml civilersquo dhe prandaj [] nuk ka asnjeuml lidhshmeumlri teuml keumltij neni me keumlrkeseumln e paraqitur nga deputeteumlt e Kuvenditrdquo

66 Sa i peumlrket asaj neumlse eumlshteuml shkelur neni 644 i Rregullores seuml puneumls teuml Kuvendit

Qeveria konsideron se ldquome propozim teuml njeumlrit prej deputeteumlve ndash aneumltar i Komisionit ndash dhe me mbeumlshtetje teuml shumiceumls seuml deputeteumlve (me veteumlm njeuml voteuml kundeumlr) Komisioni ka vendosur peumlr ndryshimin e rendit teuml diteumls dhe peumlr futjen neuml shqyrtim si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimin neuml parim teuml Projektligjit peumlr Amnisti Pas shqyrtimit Komisioni me shumiceuml votash i ka rekomanduar Kuvendit teuml miratojeuml Projektligjin peumlr Amnistirdquo Rrjedhimisht Qeveria pretendon se kontestimi peumlrkitazi me periudheumln kateumlrditore eumlshteuml i pabazuar

67 Sa i peumlrket procedureumls seuml votimit Qeveria konsideron se ldquopropozimi i njeumlrit nga

deputeteumlt e Kuvendit peumlr shmangie nga Rregullorja peumlrkateumlsisht peumlr futje si pikeuml teuml pareuml teuml rendit teuml diteumls lsquoshqyrtimin neuml lexim teuml pareuml teuml Projektligjit peumlr Amnistirsquo eumlshteuml mbeumlshtetur nga gjithsej 84 deputeteuml 14 kundeumlr dhe asnjeuml abstenim Neuml lexim teuml pareuml Projektligji peumlr Amnisti eumlshteuml miratuar nga Kuvendi me 91 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim I gjitheuml ky procedim eumlshteuml neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumls Meuml pas me propozim teuml teuml njeumljtit deputet neuml seanceumln plenare teuml Kuvendit teuml Kosoveumls meuml 1172013 neuml sesionin e pasdites eumlshteuml futur si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml i Projektligjit peumlr Amnisti Shqyrtimi neuml lexim teuml dyteuml peumlrkateumlsisht futja si pikeuml e pareuml e rendit teuml diteumls eumlshteuml beumlreuml po ashtu neuml pajtim me nenin 84 teuml Rregullores dhe i njeumljti eumlshteuml mbeumlshtetur me votat e 86 deputeteumlve 14 ishin kundeumlr dhe nuk pati asnjeuml abstenim Kuvendi ka miratuar Projektligjin peumlr Amnisti me 90 vota peumlr 17 ishin kundeumlr dhe pati njeuml abstenim neuml peumlrputhje teuml ploteuml me Rregulloren dhe me nenin 65 paragrafi 1 pika 15 teuml Kushtetuteumlsrdquo

16

Pranueshmeumlria e keumlrkeseumls 68 Peumlr teuml qeneuml neuml gjendje teuml shqyrtojeuml keumlrkeseumln e parashtruesit Gjykata

Kushtetuese duhet seuml pari teuml vlereumlsojeuml neumlse parashtruesi i keumlrkeseumls i ka peumlrmbushur kriteret peumlr pranueshmeumlri teuml peumlrcaktuara neuml Kushtetuteuml dhe teuml specifikuara meuml tej neuml Ligj dhe neuml Rregullore teuml puneumls

69 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata i referohet nenit 1131 teuml Kushtetuteumls i cili peumlrcakton se

ldquoGjykata Kushtetuese vendos veteumlm peumlr rastet e ngritura para Gjykateumls neuml meumlnyreuml ligjore nga pala e autorizuarrdquo

70 Peumlrkitazi me keumlto keumlrkesa Gjykata veumlren se parashtruesit kaneuml parashtruar

keumlrkeseumln e tyre neuml pajtim me nenin 1135 teuml Kushtetuteumls i cili parasheh

ldquoDhjeteuml (10) a meuml shumeuml deputeteuml teuml Kuvendit teuml Kosoveumls brenda njeuml afati prej teteuml (8) diteumlsh nga dita e miratimit kaneuml teuml drejteuml teuml kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ccedilfareumldo ligji ose vendimi teuml miratuar nga Kuvendi si peumlr peumlrmbajtjen ashtu edhe peumlr procedureumln e ndjekurrdquo [Versioni serbisht ndryshon nga versionet anglisht dhe shqip]

71 Neuml keumlteuml drejtim Gjykata veumlren se kur njeuml ligj ose njeuml akt eumlshteuml neuml shqyrtim

sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls procedura e vlereumlsimit do teuml jeteuml e natyreumls pezulluese ashtu qeuml do teuml bllokohet shpallja e ligjit derisa Gjykata teuml marreuml njeuml vendim peumlrfundimtar peumlr rastin Neuml pajtim me nenin 43 (2) teuml Ligjit neuml rast se njeuml ligj i miratuar nga Kuvendi kontestohet sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls ldquoligji [] i tilleuml mund trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje neuml pajtim me modalitetet e peumlrcaktuara neuml vendimin final teuml Gjykateumls Kushtetuese peumlr rastin e kontestuarrdquo qeuml do teuml thoteuml se Ligji i miratuar nuk duhet trsquoi kthehet Kuvendit por duhet trsquoi deumlrgohet Presidentit teuml Republikeumls seuml Kosoveumls peumlr shpallje pa nenet teuml cilat Gjykata i ka shpallur neuml Aktgjykimin e saj si teuml papajtueshme me Kushtetuteumln

72 Kjo eumlshteuml veumlrtetuar neuml meumlnyreuml analoge nga Gjykata neuml Aktgjykimin e saj neuml rastet KO2912 dhe KO4812 kur vendosi ldquoEumlshteuml me reumlndeumlsi teuml theksohet qeuml Gjykata Kushtetuese eumlshteuml autoriteti peumlrfundimtar peumlr interpretimin e Kushtetuteumls dhe teuml peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjeve me Kushtetuteumln Ky eumlshteuml njeuml juridiksion ex-post i Gjykateumls si garantuese e Kushtetuteumls peumlr ta siguruar peumlrputhjen e legjislacionit me aktin meuml teuml larteuml teuml shtetit pra me Kushtetuteumln Peumlrveccedil keumltij juridiksioni Gjykata gjithashtu ka juridiksionin e ashtuquajtur ex-ante peumlr vlereumlsim paraprak teuml kushtetutshmeumlriseuml seuml amendamentit teuml propozuar Ky juridiksion i jepet Gjykateumls si mbrojteumlse e Kushtetuteumls peumlr teuml siguruar qeuml amendamenti i propozuar nuk pakeumlson ndonjeuml teuml drejteuml dhe liri teuml peumlrcaktuar neuml Kapitullin II teuml Kushtetuteumlsrdquo (Shih Rasti KO2912 dhe Rasti KO4812 parashtrues Kryetari i Kuvendit Aktgjykimi i 20 korrikut 2012)

73 Rastet e cituara meuml sipeumlr kaneuml teuml beumljneuml me juridiksionin e Gjykateumls peumlr teuml shqyrtuar pajtueshmeumlrineuml me Kushtetuteumln teuml amendamenteve kushtetuese teuml propozuara neuml bazeuml teuml nenit 1139 teuml Kushtetuteumls ku shqyrtimi eumlshteuml i kufizuar neuml pajtueshmeumlrineuml me dispozitat e Kapitullit II teuml Kushtetuteumls Neuml rastin konkret sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls juridiksioni i Gjykateumls peumlrfshin

17

shqyrtimin e peumlrputhshmeumlriseuml seuml ligjit teuml kontestuar me teuml gjitha dispozitat e Kushtetuteumls

74 Neuml rastin konkret Gjykata veumlren se keumlrkesa eumlshteuml parashtruar nga 13 deputeteuml

teuml Kuvendit teuml Kosoveumls

75 Peumlrveccedil keumlsaj Gjykata merr parasysh nenin 42 teuml Ligjit qeuml rregullon parashtrimin e keumlrkeseumls sipas nenit 1135 teuml Kushtetuteumls si neuml vijim

Neni 42 ndash Sakteumlsimi i keumlrkeseumls 1 Neuml keumlrkeseumln e ngritur neuml pajtim me nenin 113 paragrafi 6 teuml

Kushtetuteumls ndeumlr teuml tjera paraqiten informatat e meumlposhtme [Versioni shqip dhe serbisht dallon nga versioni anglisht]

11 Emrat dhe neumlnshkrimet e teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvendit qeuml

kontestojneuml kushtetutshmeumlrineuml e ligjit apo teuml vendimit teuml nxjerreuml nga Kuvendi i Republikeumls seuml Kosoveumls

12 Dispozitat e Kushtetuteumls apo teuml ndonjeuml akti apo ligji qeuml ka teuml beumljeuml me

keumlteuml keumlrkeseuml dhe 13 Paraqitjen e provave mbi teuml cila mbeumlshtetet kontestirdquo

76 Peumlrveccedil emrave dhe neumlnshkrimeve teuml deputeteumlve qeuml kaneuml parashtruar keumlrkeseumln janeuml peumlrmendur ligji i kontestuar dhe dispozitat peumlrkateumlse teuml Kushtetuteumls si dhe provat mbeumlshteteumlse teuml keumlrkeseumls

77 Sa i peumlrket ligjit teuml kontestuar Gjykata veumlren se parashtruesit kontestojneuml Ligjin peumlr Amnisti Nr 04L-209

78 Gjykata prandaj konsideron se janeuml peumlrmbushur keumlrkesat e nenit 42 teuml Ligjit

79 Sa i peumlrket afatit kohor Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti Nr 04L-209 eumlshteuml

miratuar nga Kuvendi meuml 11 korrik 2013 (Vendimi nr 04-V-646) dhe keumlrkesa eumlshteuml parashtruar neuml Gjykateuml meuml 19 korrik 2013 Neuml pajtim me rregullin 27(1) (Llogaritja e periudheumls kohore) teuml Rregullores seuml puneumls ldquoPeriudha kohore e peumlrcaktuar me Kushtetuteuml me ligj dhe me keumlteuml rregullore teuml puneumls llogaritet si meuml poshteuml (1) Kur periudha shprehet me diteuml ajo duhet teuml llogaritet nga dita neuml teuml cileumln ndodh njeuml ngjarje ateumlhereuml dita kur ndodh ajo ngjarje ose veprim nuk llogaritet se beumln pjeseuml neuml ateuml periudheumlrdquo Prandaj keumlrkesa eumlshteuml doreumlzuar brenda periudheumls kohore prej teteuml diteumlsh e parapareuml me Kushtetuteuml

80 Sa i peumlrket informacioneve shteseuml teuml doreumlzuara nga parashtruesit meuml 1 gusht

2013 Gjykata konsideron se eumlshteuml e pranueshme letra e parashtruesve neuml emeumlr teuml peumlrfaqeumlsueses seuml tyre znj Albulena Haxhiu Ajo peumlrmban sqarime teuml meumltejshme nga parashtruesit peumlr njeuml ccedileumlshtje qeuml ata kaneuml ngritur tashmeuml neuml keumlrkeseumln e tyre Seuml fundmi Gjykata eumlshteuml ajo qeuml vendos peumlr provat e paraqitura se si teuml procedohet me to

18

81 Prandaj Gjykata konkludon se nuk ka baza qeuml keumlrkeseumln e cila ngre ccedileumlshtje teuml reumlndeumlsishme kushtetuese ta shpalleuml teuml papranueshme

Analiza krahasimtare e situateumls Konteksti socio-politik 82 Neuml meumlnyreuml qeuml teuml kemi njeuml kuptim teuml qarteuml teuml qeumlllimit dhe teuml fusheumlveprimit teuml

Ligjit peumlr Amnisti Gjykata i referohet nenit 1 [Qeumlllimi dhe fusheumlveprimi] teuml Kapitullit I Dispozitat e Peumlrgjithshme teuml Ligjit qeuml parasheh

ldquoKy ligj rregullon kushtet dhe procedureumln me teuml cileumln jepet amnisti peumlr personat teuml cileumlt janeuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale personat teuml cileumlt janeuml neumln ndjekje penale peumlr vepra penale apo personat teuml cileumlt mund teuml jeneuml objekt i ndjekjes penale peumlr veprat penale teuml kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit qeuml tani peumlrbeumln Republikeumln e Kosoveumlsrdquo

83 Edhe pse neni neuml meumlnyreuml peumlrmbledheumlse peumlrcakton fusheumlveprimin e Ligjit neni

qeumlndron i heshtur peumlr sa i peumlrket qeumlllimit Megjithateuml Memorandumi shpjegues peumlr Projektligjin peumlr Amnisti kur eumlshteuml paraqitur nga Qeveria neuml Kuvend peumlr miratim neuml nenin 2 teuml tij [Objektivat dhe ndeumlrlidhja e tyre me prioritetet e Qeveriseuml] qeumlllimin e Ligjit e peumlrshkruan me keumlto fjaleuml

ldquoMe qeumlllim teuml krijimit teuml njeuml infrastrukture ligjore e cila synon krijimin e njeuml ambienti teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe ligjit si dhe teuml udheumlhequr nga parimet e humanizmit rrezikshmeumlriseuml seuml uleumlt teuml personave teuml cileumlt amnistohen si dhe mbrojtjen e interesat publike miratimi i keumltij projektligji do teuml keteuml si efekt pozitiv realizimin e qeumlllimit teuml deumlnimit po ashtu do teuml ndikojeuml pozitivisht edhe neuml risocializimin dhe riintegrimin e personave teuml deumlnuar peumlr kategoriteuml e caktuara teuml veprave penalerdquo

84 Gjykata e kupton se neuml meumlnyreuml qeuml teuml konsolidohet rendi juridik i Kosoveumls dhe

qeuml teuml sigurohet shtrirja e autoritetit shteteumlror neuml teuml gjitha pjeseumlt e Republikeumls eumlshteuml e nevojshme teuml inkorporohen neuml territorin e Kosoveumls komunitetet qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave institucionale teuml Republikeumls seuml Serbiseuml Amnistia mund teuml shihet si kontribut neuml keumlteuml konsolidim duke mos penalizuar personat qeuml kaneuml vepruar brenda kornizave teuml tjera institucionale deri meuml tani Si e tilleuml ajo ka peumlr qeumlllim teuml qarteuml teuml lehteumlsojeuml transicionin e keumltyre komuniteteve neuml kuadeumlr teuml administrateumls publike dhe teuml institucioneve teuml siguriseuml teuml Kosoveumls

85 Gjykata veumlren se Ligji peumlr Amnisti nuk peumlrcakton kategoriteuml e personave dhe

sjelljet teuml cilat sjellin amnisti por e kufizon veten duke ofruar njeuml katalog teuml veprave penale peumlr teuml cilat do teuml jepet amnistia Peumlr meuml tepeumlr periudha kohore gjateuml seuml cileumls do teuml jepet amnistia eumlshteuml definuar ashtu qeuml fillon peumlrafeumlrsisht me fundin e lufteumls neuml vitin 1999 dhe vazhdon deri meuml 20 qershor vitin 2013 Ccedileumlshtja e dateumls seuml fillimit teuml zbatimit teuml amnistiseuml eumlshteuml diskutuar meuml poshteuml neuml nenin 2 teuml Ligjit Gjateuml keumlsaj periudhe disi teuml gjateuml kohore territori i Kosoveumls ka qeneuml neumln juridiksionin ligjor teuml njeuml seumlreuml autoritetesh meuml shumeuml ose meuml pak teuml ndryshme deri neuml pavareumlsimin e Republikeumls teuml Kosoveumls Gjykata veumlren se ligjshmeumlria e keumltyre autoriteteve teuml njeumlpasnjeumlshme nuk eumlshteuml duke u kontestuar

19

dhe Ligji peumlr Amnisti merr parasysh keumlto autoritete teuml njeumlpasnjeumlshme me peumlrkufizimet e veta nga njeuml seumlreuml kodesh dhe ligjesh penale

86 Gjykata eumlshteuml e veteumldijshme peumlr faktin e njohur dhe publik se ky ligj ka ngritur

shqeteumlsime te shoqeumlria civile dhe ndeumlr sektoreuml teuml caktuar teuml komuniteteve profesionale dhe teuml biznesit Keumlto shqeteumlsime kaneuml teuml beumljneuml inter alia me peumlrmasat e konsiderueshme teuml shkateumlrrimit teuml proneumls private qeuml ka prekur teuml gjitha komunitetet qeuml nga lufta dhe peumlr teuml cilat relativisht njeuml numeumlr i vogeumll i ndjekjeve penale ka peumlrfunduar me sukses Peumlrveccedil keumlsaj ekziston njeuml perceptim mbizoteumlrues se njeuml numeumlr i konsideruesheumlm i aktiviteteve teuml biznesit teuml paligjsheumlm eumlshteuml zhvilluar gjateuml periudheumls kohore qeuml nga lufta me pasoja teuml deumlmshme peumlr buxhetin e shtetit dhe peumlr konkurrenceumln e biznesit teuml ligjsheumlm por edhe kaneuml pasur ndikim negativ ndaj sheumlndetit publik dhe mireumlqenies Ka disa shqeteumlsime se Ligji peumlr Amnisti legjitimon njeuml shkalleuml teuml mosndeumlshkimit peumlr praktika teuml tilla teuml paligjshme pa marreuml parasysh se kush i ka shkaktuar ato

87 Deri neuml maseumln qeuml amnistia ka peumlr qeumlllim trsquoi kontribuojeuml pajtimit ndeumlrmjet

komuniteteve teuml Kosoveumls njeuml amnisti e gjereuml peumlr shkateumlrrimin dhe peumlr djegien e pronave private neuml fakt mund teuml minojeuml keumlteuml objektiv Deri neuml maseumln qeuml amnistia eumlshteuml menduar peumlr teuml konsoliduar sundimin e ligjit dhe peumlr teuml shtrireuml administrimin e autoritetit publik duke garantuar mosndeumlshkim peumlr aktivitete teuml caktuara kriminale njeuml amnisti e gjereuml peumlr aktivitete teuml paligjshme profesionale dhe teuml biznesit praktikisht mund teuml sheumlrbejeuml peumlr teuml minuar rendin juridik teuml Kosoveumls Gjykata konsideron se Ligji peumlr Amnisti ashtu siccedil eumlshteuml shkruar potencialisht mund teuml keteuml ndikim negativ neuml legjitimitetin e rendit publik neuml teumlreuml Kosoveumln Kjo mund teuml deumlmtojeuml objektivin ldquopeumlr teuml krijuar njeuml infrastruktureuml ligjore e cila synon teuml krijojeuml njeuml mjedis teuml qeumlndruesheumlm dhe neuml funksion teuml sundimit teuml rendit dhe teuml ligjitrdquo siccedil peumlrcaktohet neuml Memorandumin shpjegues

88 Gjateuml shqyrtimit teuml keumlrkeseumls rrjedhimisht Gjykata do teuml marreuml parasysh

objektivat e peumlrcaktuara neuml Memorandumin e meumlsipeumlrm shpjegues si dhe kontekstin e soteumlm social dhe politik teuml Kosoveumls

Parimi i amnistiseuml 89 Sa i peumlrket parimit teuml amnistiseuml Gjykata i referohet nenit 65 teuml Kushtetuteumls i

cili neuml paragrafin 15 peumlrcakton kompetencat e Kuvendit teuml Kosoveumls ldquoJep amnisti me ligj peumlrkateumls i cili miratohet me dy teuml tretat (23) e votave teuml teuml gjitheuml deputeteumlve teuml Kuvenditrdquo

90 Sipas mendimit teuml Gjykateumls pasi as dispozitat kushtetuese e as ndonjeuml dispoziteuml tjeteumlr e Ligjit nuk peumlrmban njeuml udheumlzim teuml meumltutjesheumlm peumlr Gjykateumln sa i peumlrket konceptit teuml amnistiseuml teuml parapareuml me nenin 6515 teuml Kushtetuteumls Gjykata do trsquoi referohet legjislacionit peumlrkateumls neuml vendet fqinje dhe standardeve teuml pranuara ndeumlrkombeumltarisht neuml keumlteuml fusheuml

91 Sa i peumlrket keumlsaj Gjykata konstaton se amnistia mund teuml peumlrkufizohet si

peumlrjashtim i kryesve teuml shkeljeve teuml ligjit nga teuml qenit i ndjekur penalisht

20

92 Megjithateuml ligjet peumlr amnisti duhet teuml dallohen nga format e tjera teuml mosndeumlshkimit peumlr shkak teuml kontekstit politik neuml teuml cilin janeuml aprovuar Motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti janeuml teuml ndryshme por neuml peumlrgjitheumlsi ligjet peumlr amnisti nxirren peumlr shembull gjateuml konfliktit peumlr trsquoi dheumlneuml fund dhuneumls si pjeseuml e njeuml marreumlveshje paqeumlsore neuml meumlnyreuml qeuml teuml promovohet pajtimi mes paleumlve teuml peumlrfshira etj Amnistia mbulon peumlrveccedil individeumlve qeuml janeuml deumlnuar dhe qeuml janeuml duke vuajtur deumlnimin e tyre edhe individeumlt qeuml janeuml duke u hetuar apo qeuml do teuml hetohen Peumlr teuml beumlreuml dallimin duhet teuml shikohen motivet peumlr nxjerrjen e njeuml ligji peumlr amnisti

93 Fusheumlveprimi i njeuml ligji peumlr amnisti ndryshon si peumlr nga ajo se cilat vepra mund

teuml amnistohen ashtu edhe peumlr ateuml se peumlr keuml zbatohet si dhe peumlr periudheumln kohore qeuml peumlrfshin ai Megjithateuml si parim i peumlrgjithsheumlm njeuml amnisti e miratuar nga Kuvendi duhet teuml respektojeuml parime teuml caktuara themelore teuml sundimit teuml ligjit peumlrkateumlsisht ligjshmeumlrineuml (duke peumlrfshireuml transparenceumln) ndalimin e arbitraritetit mosdiskriminimin dhe barazineuml para ligjit

94 Sa i peumlrket fusheumlveprimit teuml Ligjit peumlr Amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se peumlr keuml

zbatohet neuml peumlrgjitheumlsi ai mund teuml zbatohet peumlr individeumlt apo peumlr njeuml kolektiv

95 Sa i peumlrket veprave peumlr teuml cilat zbatohet njeuml ligj peumlr amnisti do teuml thoteuml peumlr ateuml se cilat vepra penale mund teuml amnistohen dhe cilat nuk mund teuml amnistohen eumlshteuml veumlrejtur se ekziston njeuml listeuml e veprave aktuale penale sipas ligjit ndeumlrkombeumltar si shkeljet e reumlnda teuml teuml drejtave teuml njeriut duke peumlrfshireuml gjenocidin krimet e lufteumls krimet kundeumlr njereumlzimit torturat dhe zhdukjet ku shtetet janeuml teuml detyruara qeuml penalisht teuml ndjekin kryesit Veprat penale teuml natyreumls politike qeuml amnistohen peumlrfshijneuml tradhti kryengritje peumlrmbysje rebelim peumlrdorim i dokumenteve teuml rreme falsifikim propagandeuml antiqeveritare posedim i armeumlve ilegale spiunazh aneumltareumlsi neuml organizata teuml ndaluara politike apo fetare dezertim dhe shpifje Vepra penale teuml natyreumls ekonomike qeuml amnistohen janeuml teuml tilla si trafikim ilegal etj

96 Pavareumlsisht nga fakti se mund teuml amnistohen disa vepra penale eumlshteuml e pranuar

ndeumlrkombeumltarisht qeuml viktimat duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje teuml barabarteuml dhe efektive neuml sistemin e drejteumlsiseuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml marrin deumlmshpeumlrblimin adekuat efektiv dhe teuml menjeumlhersheumlm peumlr deumlmin e peumlsuar dhe duhet teuml keneuml teuml drejteuml peumlr qasje efektive neuml informacionin relevant peumlrkitazi me mekanizmat e reparacionit peumlr shkelje teuml tilla

97 Sa i peumlrket periudheumls kohore mund teuml thuhet se neuml peumlrgjitheumlsi periudha

kohore duhet teuml pasqyrojeuml objektivat e amnistiseuml neuml fjaleuml

98 Megjithateuml siccedil u peumlrmend meuml lart ekziston njeuml minimum kur nuk mund teuml jepet amnistia peumlr shkelje teuml seuml drejteumls peumlr jeteumln dhe teuml drejteumls seuml liriseuml dhe siguriseuml seuml personit peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr liri nga tortura dhe nga format e tjera teuml keqtrajtimit Neuml keumlteuml drejtim parimi i drejteumlsiseuml keumlrkon qeuml duhet teuml ndreqen shkeljet e teuml drejtave teuml viktimeumls

99 Gjykata veumlren se Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GJEDNJ) hereuml pas

hereuml eumlshteuml prononcuar peumlr ccedileumlshtjen e pandeumlshkueshmeumlriseuml peumlr shkeljet e teuml drejteumls seuml liriseuml nga keqtrajtimi dhe peumlr shkeljet e teuml drejteumls peumlr jeteumln Gjykata

21

rikujton aktgjykimin neuml rastin Eski kundeumlr Turqiseuml (Keumlrkesa 835404 Aktgjykimi i 5 shtatorit 2012) ku neuml lidhje me keqtrajtimin GJENDJ-ja ka gjetur se

ldquo32 Gjykata rikujton se neuml rastet kur njeuml individ beumln njeuml deklarim teuml besuesheumlm se ka peumlrjetuar trajtim neuml kundeumlrshtim me nenin 3 neuml duart e policiseuml apo teuml peumlrfaqeumlsuesve teuml tjereuml teuml shtetit ajo dispoziteuml e lexuar neuml lidhje me detyreumln e peumlrgjithshme teuml shtetit nga neni 1 i Konventeumls peumlr trsquoia lsquosiguruar ccedildokujt brenda juridiksionit teuml tyre teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml [keumlteuml] Konventeumlrsquo keumlrkon neuml meumlnyreuml implicite se duhet teuml keteuml njeuml hetim zyrtar efektiv Njeuml hetim i tilleuml duhet teuml jeteuml neuml gjendje teuml ccedilojeuml deri te identifikimi dhe deumlnimi i atyre qeuml janeuml peumlrgjegjeumls (Shih Labita kundeumlr Italiseuml [GC] nr 2677295 sect 131 ECHR 2000-IV) Sipas praktikeumls seuml vendosur gjyqeumlsore kjo do teuml thoteuml se autoritetet gjyqeumlsore vendeumlse nuk duhet neuml asnjeuml meumlnyreuml teuml jeneuml teuml peumlrgatitura teuml lejojneuml qeuml vuajtjet e shkaktuara fizike dhe psikologjike teuml kalojneuml pa u deumlnuar Kjo eumlshteuml esenciale peumlr teuml ruajtur besimin dhe mbeumlshtetjen e publikut peumlr sundimin e ligjit dhe peumlr parandalimin e ccedilfareumldo pamje teuml tolerimit apo teuml bashkeumlpunimit nga ana e autoriteteve neuml akte teuml paligjshme (Shih Okkalı kundeumlr Turqiseuml nr 5206799 paragrafi 65 GJEDNJ 2006-XII (ekstrakte) dhe Derman cituar meuml lart paragrafi 27) 33 Pa dyshim se keumlrkesa peumlr shpejteumlsi dhe peumlr ekspeditim teuml arsyesheumlm eumlshteuml implicite neuml keumlteuml kontekst Derisa mund teuml keteuml pengesa apo veumlshtireumlsi qeuml parandalojneuml peumlrparimin neuml hetim neuml njeuml situateuml teuml caktuar njeuml reagim i shpejteuml nga ana e autoriteteve neuml hetimin e pretendimeve peumlr keqtrajtim mund teuml konsiderohet neuml peumlrgjitheumlsi si esencial peumlr ruajtjen e besimit teuml publikut neuml respektimin e sundimit teuml ligjit dhe neuml parandalimin e ccedilfareumldo pamjeje teuml tolerimit teuml akteve teuml paligjshme apo teuml bashkeumlpunimit neuml akte teuml tilla (Shih Batı dhe teuml tjereumlt citimi meuml lart sect 136) 34 Gjykata rikujton se neuml rast se njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit akuzohet peumlr krime qeuml cenojneuml nenin 3 ccedildo procedureuml penale dhe deumlnim pasues nuk duhet teuml jeteuml i parashkruesheumlm dhe amnistimi apo falja nuk duhet teuml jeneuml teuml lejueshme Meuml tej thekson se neuml rastet kur njeuml peumlrfaqeumlsues i shtetit eumlshteuml ngarkuar me vepra penale qeuml peumlrfshijneuml tortureumln apo keqtrajtimin eumlshteuml e njeuml reumlndeumlsie teuml jashteumlzakonshme qeuml ai ose ajo teuml suspendohet nga detyra gjateuml hetimit dhe gjykimit dhe duhet teuml shkarkohet neumlse deumlnohet (Shih mutatis mutandis Abduumllsamet Yaman kundeumlr Turqiseuml nr 3244696 sect 55 2 neumlntor 2004 dhe Serdar Guumlzel kundeumlr Turqiseuml nr 3941406 sect 42 15 mars 2011)rdquo

100 Gjykata po ashtu rikujton aktgjykimin e GJEDNJ-seuml neuml rastin Sangariyeva dhe

teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml (Keumlrkesa nr 183904 Aktgjykim i 1 dhjetorit 2008) ku lidhur me teuml drejteumln e jeteumls dhe me teuml drejteumln peumlr njeuml zgjidhje ka theksuar

ldquo74 Gjykata thekson se neni 2 qeuml garanton teuml drejteumln e jeteumls dhe peumlrcakton rrethanat neuml teuml cilat justifikohet privimi nga jeta radhitet si njeuml nga dispozitat meuml themelore teuml Konventeumls nga e cila nuk lejohet asnjeuml derogim Neuml driteumln e reumlndeumlsiseuml seuml mbrojtjes qeuml jepet me nenin 2 Gjykata duhet ta shqyrtojeuml privimin nga jeta me kujdesin meuml teuml madh duke marreuml parasysh