aktualizacja modelu necmod -- reestymacja 2009 · 4 analiza reakcji na impulsy ... oraz rolników...
TRANSCRIPT
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Aktualizacja modelu NECMOD– reestymacja 2009
Biuro Prognoz i Projekcji
Czerwiec 2009
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Plan prezentacji
1 Wstep
2 Baza danych
3 Struktura modelu
4 Analiza reakcji na impulsy
5 Ocena niepewnosci
6 Podsumowanie
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Plan prezentacji
1 Wstep
2 Baza danych
3 Struktura modelu
4 Analiza reakcji na impulsy
5 Ocena niepewnosci
6 Podsumowanie
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Główne zmiany w modelu
Reestymacja na podstawie danych od 1995 do 2008 r.Poprawa algorytmów odsezonowania zmiennychZmiany w strukturze modelu, w tym:
blok handlu zagranicznego (wraz z kursem walutowym) oparty oteorie taste-for-variety,doprecyzowanie definicji majatku gospodarstw domowych,udoskonalenie ujecia sektora finansów publicznych w modelu,uaktualnienie specyfikacji kształtowania sie zapasów.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Plan prezentacji
1 Wstep
2 Baza danych
3 Struktura modelu
4 Analiza reakcji na impulsy
5 Ocena niepewnosci
6 Podsumowanie
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Konstrukcja bazy danych
Zródła oficjalne:
Główne zródło: rachunki narodoweRynek pracy: dane BAEL (skorygowane)Sektor finansów publicznych: zgodnie z metodologia ESA(spójna z rachunkami narodowymi)Ceny dóbr konsumpyjnych: w oparciu o koszyk CPIDane finansowe: NBP
Własne szacunki:
m.in. inwestycje mieszkaniowe, zasób kapitału
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Odsezonowanie zmiennych
Procedura odsezonowania musi zapewniac jednoczesne spełnieniekilka warunków:
Addytywnosc (np. PKB i jego składowe),Tozsamosci nieliniowe (np. dla deflatorów, wolumenów i wartosciwolumenów w cenach biezacych),Sumowalnosc roczna (sumy roczne dla szeregówodsezonowanych równe sumom rocznym dla szeregówsurowych).
Zaproponowana procedura:
Kazda zmienna jest odsezonowywana osobno,Nastepnie wstepnie odsezonowane zmienne koryguje sie tak,aby rozdysponowac niezbilansowanie za pomoca algorytmubilansujacego,Skala korekty zmiennej zalezy od jej zmiennosci i jakosci jejpierwotnego odsezonowania.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Nowy algorytm bilansujacy
Uogólnienie metody zaproponowanej przez van der Ploega(1982) na przypadek ograniczen nieliniowych, wystepujacych wbloku rachunków narodowych,System wag (tj. udziałów rozbieznosci przypadajacychposzczególnym zmiennym) zalezy od
macierzy wariancji-kowariancji (podobnie jak Ploeg (1982)),jakosci odsezonowania poszczególnych zmiennych wyznaczanej woparciu o szereg statystyk,
Standaryzacja wag zapewnia porównywalnosc wag miedzyzmiennymiWagi sa automatycznie aktualizowane.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Nowy algorytm bilansujacy – szczegóły
Agregacja odsezonowanych szeregów:
PKB i jego komponenty20 zmiennych, 8 równanzaleznosci nieliniowe (dla deflatorów)
Rynek pracy12 zmiennych, 4 równania
Blok fiskalny49 zmiennych, 13 równansummowalnosc roczna
Dwa kroki:
1 Odsezonowanie poszczególnych zmiennych za pomocaprocedury Tramo/Seats
2 Rozdysponowanie niezbilansowania dla zapewnieniazachowania postulowanych relacji miedzy zmiennymi zmiennych
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Nowy algorytm bilansujacy: krok 1 – przykład
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Nowy algorytm bilansujacy: krok 1 – przykład, c.d.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Nowy algorytm bilansujacy: krok 1 – przykład, c.d.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Nowy algorytm bilansujacy: krok 2 – rozdysponowanieniezbilansowania (metoda)
Podejscie Ploega (1982) ze zmodyfikowana macierzawariancji-kowariancji:
ybalt = yt − S · A · (A′ · S · A)−1 · (A′ · yt − a′)
ybalt - wektor zbilansowanych odsezonowanych zmiennych w okresie t ,
yt - wektor niezbilansowanych odsezonowanych zmiennych w okresie t ,S - zmodyfikowana macierz wariancji-kowariancji (wagi na diagonalnej),A - macierz okreslajaca ograniczenie liniowe,a - wektor stałych dla ograniczenia liniowego.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Nowy algorytm bilansujacy: krok 2 – rozdysponowanieniezbilansowania (wagi)
Wagi (udziały niezbilansowania przypadajace poszczególnymzmiennym):
(odchylenie standardowe dla surowego szeregu) × (wskaznik jakosciodsezonowania)
std(|yt − yt−4|)× 108
∑j
∣∣∣ statisticj−optimalvaluejlimitvaluej−optimalvaluej
∣∣∣statisticj - jedna ze zbioru statystyk: Ljung-Box dla reszt, Box-Pierce dla reszt, Ljung-Box dla reszt podniesionych do kwadratu, Box-Pierce
dla reszt podniesionych do kwadratu, statystyka dla hipotezy o normalnosci rozkładu reszt, skosnosc rozkładu, kurtoza rozkładu, odsetek
obserwacji nietypowych, limitvaluej - wartosci skrajne dla przedziałów ufnosci dla statystyki (dla najwyzszego poziomu ufnosci, np. 0.1%),
optimalvaluej - wartosc optymalna statystyki: 3 dla kurtozy i 0 dla pozostałych statystyk.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Nowy algorytm bilansujacy: krok 2 – rozdysponowanieniezbilansowania (ograniczenia nieliniowe)
Problem ograniczen nieliniowych, np.: pgdpt = gdp_nt/gdpt ,rozwiazany za pomoca algorytmu iteracyjnego:
min(ybalt − yt ) · S−1 · (ybal
t − yt )
przy spełnieniu:
ograniczen liniowych: A · ybalt = 0
ograniczen nieliniowych: wartosc nominalna = wartosc realna ·deflator
pgdpt - deflator PKB, gdp_nt - PKB nominalny, gdpt - PKB realny.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Plan prezentacji
1 Wstep
2 Baza danych
3 Struktura modelu
4 Analiza reakcji na impulsy
5 Ocena niepewnosci
6 Podsumowanie
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor produkcji
Plan prezentacji
3 Struktura modelu
Sektor produkcji
Sektor gospodarstw domowych
Podaz pracy
Rynek pracy
Sektor zewnetrzny
Popyt i podaz zagregowana
Ceny i koszty
Sektor fiskalny
Polityka pieniezna oraz stopy procentowe
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor produkcji
Funkcja produkcji
Funkcja produkcji:
łaczy czynniki produkcji za pomoca technologii Cobb’a-Douglas’a
GDPt = TFPt · EMP0.67t · KN1−0.67
t
GDP - produkt krajowy brutto (PKB), TFP - łaczna wydajnosc czynników wytwórczych, EMP - liczba pracujacych, KN - kapitał produkcyjnynetto,
Kapitał produkcyjny netto:
składa sie z kapitału przedsiebiorstw i kapitału publicznego przyzałozeniuich niedoskonałej substytucji
KNt =(0.703 · KN_P−2
t + (1− 0.70)3 · KN_G−2t
)− 12
KN_P - kapitał przedsiebiorstw netto, KN_G - kapitał publiczny netto,
Pracujacy:
długookresowy popyt na prace jest wyznaczany rezydualniez funkcji produkcji
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor produkcji
Akumulacja kapitału
Akumulacja kapitału (perpetual inventory method):
kapitał przedsiebiorstw
K _Pt = (1− LIK _Pt ) · K _Pt−1 + 0.30 ·GFCF_Pt
+ 0.20 ·GFCF_Pt−1 + 0.22 ·GFCF_Pt−2
+ 0.09 ·GFCF_Pt−3 + 0.08 ·GFCF_Pt−4
+ 0.06 ·GFCF_Pt−5 + 0.05 ·GFCF_Pt−6
kapitał publiczny
K _Gt = (1− LIK _Gt ) · K _Gt−1 + 0.14 ·GFCF_Gt
+ 0.15 ·GFCF_Gt−1 + 0.18 ·GFCF_Gt−2
+ 0.18 ·GFCF_Gt−3 + 0.15 ·GFCF_Gt−4
+ 0.12 ·GFCF_Gt−5 + 0.09 ·GFCF_Gt−6
K _P - kapitał przedsiebiorstw brutto, K _G - kapitał publiczny brutto,LIK _P - stopa likwidacji kapitału przedsiebiorstw, LIK _G - stopa likwidacji kapitału publicznego,GFCF_P - inwestycje kapitałowe przedsiebiorstw , GFCF_G - inwestycje kapitałowe publiczne,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor produkcji
Produkt krancowy i koszt kapitału
Produkt krancowy i koszt uzytkowania kapitału:
przedsiebiorstwa zrównuja krancowy produkt kapitału z realnymkosztem uzytkowania kapitału
MPKt = 0.703 · (1− 0.67) · GDP_POTt
KNt·( KNt
KN_Pt
)3
MPK - krancowa produktywnosc kapitału, GDP_POT - potencjalny produkt krajowy brutto,
Realny koszt uzytkowania kapitału:
suma realnej stopy procentowej, premii za ryzyko i stopy deprecjacji,z uwzglednieniem efektywnych stawek podatkowych (przedsiebiorstw) inapływu srodków z funduszy unijnych
RUCCt =R_RATEt/4 + DISC_Pt
(1−G_CORP_TRt )(1 + G_CORP_EUt )
RUCC - realny koszt uzytkowania kapitału, R_RATE - realne stopy procentowe, DISC_P - stopa deprecjacji kapitału przedsiebiorstw,G_CORP_TR - efektywne obciazenia podatkowe nałozone na przedsiebiorstwa, G_CORP_EU - stosunek strukturalnych funduszy UEskierowanych do firmoraz rolników do inwestycji przedsiebiorstw,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor produkcji
Komponenty kosztu uzytkowania kapitału
Efektywne obciazenia podatkowe nałozone na przedsiebiorstwa
G_CORP_TRt = (1−EMP_At
EMPt) · (GR_CIT_TRt
−GE_SUB_NOFARM_Nt + GE_CAP_TRANS_Nt
OPSURP_Nt)
+EMP_At
EMPt· GR_FARM_TRt
EMP_A - liczba zatrudnionych w rolnictwie, GR_CIT_TR - efektywne stopa opodatkowania dochodu oraz zysków przedsiebiorstw zuwzglednieniem zysków z posiadanych papierów wartosciowych, GE_SUB_NOFARM_N - subsydia sektora publicznego bez subsydiówdla rolników, GE_CAP_TRANS_N - transfery kapitałowe z sektora publicznego, OPSURP_N - nadwyzka operacyjna netto przedsiebiorstw,GR_FARM_TR - efektywna stopa obciazenia składkami społecznymi rolników,
Stosunek funduszy strukturalnych UE przeznaczonych dla firm irolników do inwestycji przedsiebiorstw
G_CORP_EUt =TRANS_GFCF_P_Nt + TRANS_GFCF_G_Nt
GFCF_Pt · PVAt
TRANS_GFCF_P_N - pozostałe transfery z UE, głównie dla przedsiebiorstw w PLN, TRANS_GFCF_G_N - fundusze strukturalne UEna rozwój kapitału publicznego w PLN, PVA - deflator wartosci dodanej,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor produkcji
Nadwyzka operacyjna przedsiebiorstw
Nadwyzka operacyjna
OPSURP_Nt = GDP_Nt −GR_PROD_TAX_Nt − YD_WF_Nt
−GR_CORP_Nt −GR_OTAX_CORP_Nt
−KN_Pt · PGDPt · DISC_Pt
GR_PROD_TAX_N - dochody sektora publicznego z podatków nałozonych na produkcje i import, YD_WF_N - nominalny dochód do
dyspozycji gospodarstw domowych z pracy najemnej, GR_CORP_N - efektywna stawka składek na ubezpieczenie społeczne
odprowadzanych przez przedsiebiorce, GR_OTAX_CORP_N - dochody sektora publicznego z innych podatków nałozonych na produkcje i
produkty,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor produkcji
Udział dochodów do dyspozycji przedsiebiorstw w dochodzienarodowym ogółem
Udział dochodów do dyspozycji przedsiebiorstw w dochodzie narodowymogółem:
słuzy jako przyblizenie efektu akcerelatora finansowego,
FINACCt = (OPSURP_Nt + 0.51 · KN_Pt · PGDPt · DISC_Pt
−GR_FARM_Nt −GR_CIT_Nt
+GE_SUB_NOFARM_Nt
+GE_CAP_TRANS_Nt − YD_NOS_Nt
−YD_PRO_NOGINTt
+G_REFt ·OFE_Nt + GE_INT_NRES_Nt
+CAB_INC_EUR_NOREMt · S_EUR_PLNt )/GDP_Nt
FINACC - udział dochodów do dyspozycji przedsiebiorstw w dochodzie narodowym ogółem, PGDP - deflator PKB, GR_FRAM_N -dochody sektora finansów publicznych z składek na ubezpieczenia społeczne płaconych przez rolników, GR_CIT_N - podatki nałozone nadochody i zyki przedsiebiorstw z uwzglednieniem zysków z posiadanych papierów wartosciowych, YD_NOS_N - nominalny dochódgospodarstw domowych z nadwyzki operacyjnej, YD_PRO_NOGINT - nominalny dochód gospodarstw domowych z własnosci zwyłaczeniem odsetek od zadłuzenia sektora finansów publicznych wzgledem rezydentów, G_REF - udział srodków sektora finansówpublicznych w wypłacanych emeryturach i rentach, OFE_N - transfery sektora finansów publicznych do OFE, GE_INT_NRES_N - odsetkiod długu sektora finansów publicznych dla nierezydentów, CAB_INC_EUR_NOREM - bilans na rachunku obrotów biezacych z wyłaczniemtransferów od pracujacych za granica, S_EUR_PLN - kurs EUR/PLN skorygowany o efekt konwergencji nominalnej, GDP_N - nominalnyPKB,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor produkcji
Pozostałe nakłady inwestycyjne
Inwestycje publiczne:
suma wydatków publicznych i transferów z funduszy strukturalnychprzeznaczonych na rozwój infrastruktury
GFCF_Gt = GE_GFCFt +TRANS_GFCF_G_Nt
PGFCF_Gt
∆ge_gfcft = ∆gdpt
GE_GFCF - inwestycje publiczne, PGFCF_G - deflator nakładów brutto na srodki trwałe publiczne,
Zapasy:
powiazane z produktem potencjalnym i realna stopa procentowa
STOCK ∗t = (0.78− 0.55 · I_3MR_PVAt ) ·GDP_POTt
INVt = STOCKt − STOCKt−1
STOCK - poziom zapasów, I_3MR_PVA - realna 3 miesieczna stopa procentowa deflowana deflatorem wartosci dodanej, INV - zmianapoziomu zapasów
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor produkcji
Popyt inwestycyjny - rozwiazanie krótkookresowe
∆gfcf_pt = 0.32(0.51)
· (MPKt−1 − RUCCt−1) + 0.39(0.05)
· gfcf_pt−1
+0.393/2 ·∆gfcf_pt−2
+(1− 0.39− 0.393/2)∆gdpt
−0.02(0.02)
(∆4(p_enert + s_usd_plnt − pvat )
+ 0.1(0.2)·∆FINACCt − 0.05(
(0.01)
I01Q1 + I01Q2− I02Q3− I06Q2)
Skorygowane R2 = 0.62
S.E. równania = 0.022
LM test (p-value) = 0.14
Próba: 1996q1 - 2008q4
P_ENER - indeks swiatowych cen zywnosci, S_USD_PLN - kurs USD/PLN skorygowany o efekt konwergencji nominalnej,
IxxQy - jednookresowa zmienna zero-jedynkowa, gdzie xx oznacza rok a y kwartał,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor produkcji
Popyt na prace - rozwiazanie krótkookresowe
∆empt = 0.37(0.10)
·∆empt−1
+(1− 0.37(0.10)
) ·∆log(LFt (1− NAWRUt ))
−0.07(0.03)
· (−(gdpt−1 − 0.67 · empt−1
+(1− 0.67) · knt−1 − tfp_trendt−1)/0.67)
+0.10(0.09)
· (∆gdp −∆tfp_trendt/0.67)
+1.91(0.64)
∆
4∑i=0
ALMP_Nt−i−1
PGDPt−i−1 · GDP_POTt−i−1
−0.02(0.05)
(∆(wage_nt + gr_corp_trt − pvat )−∆tfp_trendt/0.67)
Skorygowane R2 = 0.74
S.E. równania = 0.003
LM test (p-value) = 0.001
Próba: 1997q1 - 2008q4
LF - liczba aktywnych zawodowo, NAWRU - stopa bezrobocia równowagi, ALMP_N - wydatki na aktywna polityke rynku pracy, WAGE_N - nominalna przecietna płaca brutto, GR_CORP_TR - efektywna stawka składek na ubezpieczenie społeczne odprowadzanychprzez przedsiebiorców,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor produkcji
Zapasy - rozwiazanie krótkookresowe
∆stockt = 0.83(0.07)
·∆stockt−1 + (1− 0.83(0.07)
) · salest
−0.05(0.02)
· (STOCKt−1 − STOCK∗t−1)/GDP_POTt−1
Skorygowane R2 = 0.69
S.E. równania = 0.006
LM test (p-value) = 0.13
Próba: 1996q1 - 2008q4
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor gospodarstw domowych
Plan prezentacji
3 Struktura modelu
Sektor produkcji
Sektor gospodarstw domowych
Podaz pracy
Rynek pracy
Sektor zewnetrzny
Popyt i podaz zagregowana
Ceny i koszty
Sektor fiskalny
Polityka pieniezna oraz stopy procentowe
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor gospodarstw domowych
Konsumpcja - rozwiazanie długookresowe
Konsumpcja:
modelowana zgodnie z hipoteza dochodu permanentnego,
dochód permanentny jest szacowany jako srednia wazona majatku idochodów do dyspozycji gospodarstw domowych,
do zestawu zmiennych objasniajacych dodano współczynnik majatkunetto gospodarstw domowych (róznica pomiedzy ich aktywami ipasywami finansowymi znormalizowana poziomem wartosci majatku)aby uchwycic efekt wzrostu zadłuzenia gospodarstw domowych podkoniec próby,
conp∗t = 0.86 · ydt + (1− 0.86) · wealtht − 0.35− 0.16 · I_3MR_CPIt+0.24 · HH_NET_WEALTH_RATIOt
CONP - konsumpcja indywidualna, YD - realny dochód do dyspozycji, WEALTH - majatek gospodarstw domowych, I_3MR_CPI - realna 3miesieczna stopa procentowa (deflowana CPI), HH_NET_WEALTH_RATIO - stosunek róznicy pomiedzy aktywami i pasywamifinansowymi gospodarstw domowych i wartosci ich majatku,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor gospodarstw domowych
Inwestycje mieszkaniowe - rozwiazanie długookresowe
Inwestycje mieszkaniowe:
podaz proporcjonalna do produktu potencjalnego zmieniajaca siepod wpływem relatywnych cen mieszkan
gfcf_h∗t = −3.50 + gdp_pott + 0.27 · (pgfcf_ht
−0.32 ·GR_VAT _TRt − pvat )
GFCF_H - nakłady brutto na inwestycje mieszkaniowe, GDP_POT - potencjalny produkt krajowy brutto,
Kapitał mieszkaniowy brutto:
popyt proporcjonalny do poziomu konsumpcji, zmieniajacy siepod wpływem zmian struktury demograficznej
k_h∗t = 0.22 + conpt − 0.07 · (rucc_ht + pgfcf_ht − cpit )+2.03(POP_Mt/POPt )
K _H - zasób kapitału mieszkaniowego, RUCC_H - realny koszt uzytkowania kapitału mieszkaniowego ,POP_M - populacja w wieku 25-44 lat, POP - populacja ogółem,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor gospodarstw domowych
Realny koszt uzytkowania i zasób kapitału mieszkaniowego
Realny koszt uzytkowania kapitału mieszkaniowego:
RUCC_Ht = (I_Ht − INF_TARGETt + PREMIUMt )/4 + DISC_Ht
I_H - srednie oprocentowanie kredytów hipotecznych (srednia wazona 5-letnich stóp krajowych i w strefie euro), INF_TARGET - cel
inflacyjny, PREMIUM - marza banków nakładana na kredyt hipoteczny zalezna od poziomu ryzyka kredytowego i głebokosci rynku,
DISC_H - stopa deprecjacji kapitału mieszkaniowego,
Kapitał mieszkaniowy gospodarstw domowych brutto:
K _Ht = (1− LIK _Ht ) · K _Ht−1 +8∑
i=0
GFCF_Ht−i
LIK _H - stopa likwidacji kapitału mieszkaniowego,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor gospodarstw domowych
Dochód do dyspozycji gospodarstw domowych
YDt = (YD_WF_Nt + GE_UNEMP_Nt · (1− GR_CORP_TRt ) +
GE_PENSIONS_Nt + GE_FAMILY _Nt · (1− 0.16 · GR_CORP_TRt )
+GE_PRERETIRE_Nt + GE_SOCSECURITY_Nt +
GE_RELIEF_REST_Nt + GE_RELIEF_KIND_Nt
+TRANS_CAP_Nt + GE_SUB_FARM_Nt
−GR_EMP_Nt − GR_FARM_Nt − GR_HC_Nt
−GR_PIT_Nt − GR_PIT_CIT _Nt − GR_OTAX_HH_Nt +
REM_BALANCEt · S_EUR_PLNt + YD_NOS_Nt +
YD_PRO_NOGIT_Nt + GE_INT_RES_Nt )/CPIt
YD_N - całkowity nominalny dochód do dyspozycji gospodarstw domowych, YD_NOS_N - nominalny dochód gospodarstw domowych znadwyzki operacyjnej, YD_PRO_N - nominalny dochód gospodarstw domowych z własnosci, YD_WF_N - nominalne dochodygospodarstw domowych z pracy najemnej, GE_UNEMP_N - wydatki sektora finansów publicznych na zasiłki dla bezrobotnych,GR_CORP_TR - efektywna stawka składek na ubezpieczenia społeczne odprowadzanych przez przedsiebiorców, GE_PENSIONS_N -wydatki sektora finansów publicznych na emerytury, GE_FAMILY _N - wydatki sektora finansów publicznych na zasiłki rodzinne,GE_PRERETIRE_N - wydatki sektora finansów publicznych na swiadczenia przedemerytalne, GE_SOCSECURITY_N - wydatki sektorafinansów publicznych na swiadczenia socjalne m.in. chorobowe, macierzynskie, GE_RELIEF_REST _N - inne wydatki sektora finansówpublicznych na pomoc społeczna, TRANS_CAP_N - dopłaty bezposrednie dla rolników w PLN, GE_RELIEF_KIND_N - transfery socjalnew naturze, REM_BALANCE - saldo transferów od pracujacych za granica, S_EUR_PLN - kurs EUR/PLN ,GE_SUB_FARM_N - subsydia sektora finansów publicznych dla rolników, GR_FARM_N - składki na ubezpieczenie społeczne płaconeprzez rolników,GR_HC_N - dochody sektora finansów publicznych ze składek na ubezpieczenie zdrowotne, GR_PIT_N - dochody sektora finansówpublicznych zpodatku od dochodów osobistych, GR_OTAX_HH_N - dochody sektora finansów publicznych z podatków nakładanych na dochody z gierlosowych i inne podatki,GR_PIT_CIT_N - dochody sektora finansów publicznych z podatku od dochodów osobistych nakładanego na małe przedsiebiorstwa,GR_EMP_N - składki na ubezpieczenie społeczneodprowadzane przez pracowników,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor gospodarstw domowych
Komponenty dochodów do dyspozycji
Nominalny dochód gospodarstw domowych z własnosci:
funkcja nominalnego PKB, stopy procentowej, majatku i współczynnikamajatku netto gospodarstw domowych,
yd_pro_nogint_n∗t = gdp_nt − 4.67 + 1.26 · (WEALTHt/GDPt ) · I_3Mt
+2.11 · HH_NET_WEALTH_RATIOt
Nominalny dochód gospodarstw domowych z nadwyzki operacyjnej:
oczekuje sie, ze bedzie proporcjonalny do PKB
yd_nos_n∗t = −1.33 + gdp_nt
YD_PRO_NOGINT - nominalny dochód gospodarstw domowych z własnosci z wyłaczeniem odsetek od długu sektora finansówpublicznych,GDP_N - nominalny produkt krajowy brutto, GDP - produkt krajowy brutto, I_3M - sredniokwartalny WIBOR 3M,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor gospodarstw domowych
Majatek gospodarstw domowych
WEALTHt = (KN_Pt · PVAt · (1 + GR_VAT_TRt )
+KN_Ht · PGFCF_Ht + G_DEBT_RES_Nt
+NFAt −G_DEBT_NRES_Nt )/CPIt
KN_P - kapitał przedsiebiorstw netto, PVA - deflator wartosci dodanej za granica, GR_VAT _TR - efektywna stopa podatku VAT, KN_H -
kapitał mieszkaniowy netto, PGFCF_H - ceny mieszkan, G_DEBT_RES_N - dług sektora finansów publicznych w posiadaniu rezydentów,
NFA - miedzynarodowa pozycja inwestycyjna Polski w PLN, G_DEBT_NRES_N - dług sektora finasów publicznych w posiadaniu
nierezydentów, CPI - wskaznik inflacji cen konsumenta,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor gospodarstw domowych
Konsumpcja - rozwiazanie krótkookresowe
∆conpt = 0.86(0.04)
· (∆tfp_trendt/0.67) + (1− 0.86(0.04)
) ·∆ydt
−0.21(0.06)
· (conpt−1 − conp∗t−1)
−0.06(0.07)
·∆(I_3MR_CPIt )
Skorygowane R2 = 0.08
S.E. równania = 0.005
LM test (p-value) = 0.1082
Próba: 1997q2 - 2008q4
TFP_TREND - łaczna wydajnosc czynników wytwórczych,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor gospodarstw domowych
Inwestycje mieszkaniowe - równanie krótkookresowe
∆gfcf_ht = ∆gdp_pott − 0.24(0.09)
· (gfcf_ht−1 − gfcf_h∗t−1)
−0.18(0.04)
· (I02Q2t − I02Q3t ) + 0.32(0.18)
·∆(pgfcf_ht−1
−0.32 · GR_VAT_TRt − pvat−1)
Skorygowane R2 = 0.43
S.E. równania = 0.054
LM test (p-value) = 0.29
Próba: 1996q1 - 2008q4
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor gospodarstw domowych
Ceny mieszkan - równanie krótkookresowe
∆pgfcf_ht = 0.34(0.04)
·∆cpit + (1− 0.34(0.04)
) ·∆pgfcf_ht−1
−0.09(0.08)
· (k_ht−1 − k_h∗t−1)
−0.08(0.03)
∆(0.08 + I_Ht −∆4pgfcf_ht−1) + 0.16(0.07)
· GAPt
+ 0.04(0.001)
· (I03Q1t − I03Q2t )
+0.05(0.01)
· (I06Q1t + I06Q2t + I06Q3t + I06Q4t )
Skorygowane R2 = 0.93
S.E. równania = 0.009
LM test (p-value) = 0.084
Próba: 1996q3 - 2008q4
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor gospodarstw domowych
Komponenty dochodów do dyspozycji - równanie krótkookresowe
Nominalny dochód gospodarstw domowych z własnosci zwyłaczeniem odsetek od długu sektora fianansów publicznych :
∆yd_pro_nogit_nt = −0.17(0.06)
· (yd_pro_nogit_nt−1 − yd_pro_nogit_n∗t−1)
+0.77(0.12)
·∆yd_pro_nogit_nt−1
+(1− 0.76(0.11)
) ·∆gdp_nt−1
Skorygowane R2 = 0.50S.E. równania = 0.04LM test (p-value) = 0.20Próba: 1997q2 - 2008q4
Nominalny dochód gospodarstw domowych z nadwyzki operacyjnej:
∆yd_nos_nt = ∆gdp_nt − 0.34(0.09)
(yd_nos_nt−1 − yd_nos_n∗t−1)
−0.16(0.02)
(I99Q2− I99Q3)
Skorygowane R2 = 0.69S.E. równania = 0.03LM test (p-value) = 0.006Próba: 1995q2 - 2008q4
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Podaz pracy
Plan prezentacji
3 Struktura modelu
Sektor produkcji
Sektor gospodarstw domowych
Podaz pracy
Rynek pracy
Sektor zewnetrzny
Popyt i podaz zagregowana
Ceny i koszty
Sektor fiskalny
Polityka pieniezna oraz stopy procentowe
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Podaz pracy
Stopa aktywnosci zawodowej
modelowane w oparciu o efekt zniechecenia (discouragement effect)oraz efektu pracownika krancowego (marginal worker effect),
modelowana oddzielnie dla trzech grup wiekowych (aby odzwierciedlicczynniki determinujace aktywnosc zawodowa w kazdej z grup),
stopa aktywnosci zmienia sie wraz ze zmiana struktury demograficznejpopulacji
(LFt
POPt)∗ = (
POP_Yt
POPt)(
LF_YPOP_Y
)∗+(POP_Mt
POPt)(
LF_Mt
POP_Mt)∗+(
POP_Ot
POPt)(
LF_Ot
POP_Ot)∗
LF - aktywni zawodowo ogółem, POP - populacja ogółem, LF_Y - aktywni zawodowo w grupie 15-24 lat, POP_Y - populacja w wieku15-24 lat, LF_M - aktywni zawodowo w grupie 25-44 lat, POP_M - populacja w wieku 25-44 lat, LF_O - aktywni zawodowo w grupie 45+lat, POP_O - populacja w wieku 45+ lat,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Podaz pracy
Stopa aktywnosci zawodowej równowagi w grupie wiekowej15-24 lat
(LF_Yt
POP_Yt)∗ = 1− 0.36 · UNRATE t
−0.33 · (1− D99Q1t ) + 0.01 · (1− D97Q1)t
−0.3 · (GR_EMP_TRt + GR_PIT_TRt
+GR_HC_TRt )− 0.3 · (GR_VAT_TRt
+W_COREt ·GR_GAM_TRt + (W_ENERt
+W_COREt ) ·GR_EXT_TRt )− 0.009 ·min wt
−1.54 · STUDENTt − 0.009 · RR_REMt )))
UNRATE - stopa bezrobocia, DxxQy - zmienna zero-jedynkowa podtrzymana przyjmujaca wartosc jeden od kwartału y roku xx,
GR_EMP_TR - efektywna stawka składek na ubezpieczenie społeczne odprowadzanych przez pracownika, GR_PIT_TR - efektywna
stawka podatku dochodowego PIT, GR_HC_TR - efektywna stawka ubezpieczenia zdrowotnego, GR_VAT_TR - efektywna stawka podatku
VAT, W_CORE - waga inflacji bazowej w koszyku CPI, GR_GAM_TR - efektywna stawka opodatkowania dla podatku od gier losowych,
W_ENER - waga cen energii w koszyku CPI, GR_EXT_TR - efektywna stawka podatków akcyzowych, MINW - relacja płacy minimalnej
do przecietnej płacy w gospodarce, STUDENT - stosunek studentów studiów dziennych do populacji w wieku 15-24 lat, RR_REM -
stosunek przekazów zarobków z zagranicy do funduszu płac,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Podaz pracy
Stopa aktywnosci zawodowej równowagi w grupie wiekowej25-44 lat
(LF_Mt
POP_Mt)∗ = 0.89 + 0.02 · UNRATE t−1
−0.01 · rr_nfl_mt−1
−0.1 · (GR_EMP_TRt−1 + GR_PIT_TRt
+GR_HC_TRt−1)− 0.1 · (GR_VAT_TRt
+W_COREt−1 ·GR_GAM_TRt−1 + (W_ENERt−1
+W_COREt−1) ·GR_EXT_TRt−1)
−0.01 · (1− D99Q1t )− 0.003 · (1− D97Q1t )
RR_NFL_M - stopa zastapienia dla podstawowych swiadczen społecznych (w tym rent i emerytur) dla osób nieaktywnych w wieku 25-44
lat,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Podaz pracy
Stopa aktywnosci zawodowej równowagi w grupie wiekowej 45+lat
(LF_Ot
POP_Ot)∗ = −0.40− 0.28 · UNRATE t−1
−0.18 · rr_nfl_ot − 0.3 · (GR_EMP_TRt
+GR_PIT _TRt + GR_HC_TRt )
−0.3 · (GR_VAT _TRt
+W_COREt ·GR_GAM_TRt + (W_ENERt−1
+W_COREt ) ·GR_EXT_TRt )
+WORKAGEt − 0.09 · rr_relief_kindt
+0.04 · (1− D97Q1t )
RR_NFL_O - stopa zastapienia dla podstawowych swiadczen społecznych (w tym rent i emerytur) dla osób nieaktywnych w wieku 45+ lat,
WORKAGE - udział osób w wieku pracujacym w populacji 45+ lat, RR_RELIEF_KIND - stopa zastapienia dla swiadczen publicznych w
naturze,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Podaz pracy
Aktywnosc zawodowa w grupie wiekowej 15-24 lat - rozwiazaniekrótkookresowe
∆lf_yt = −0.30(0.15)
· ( LF_Yt−1
POP_Yt−1− (
LF_Yt−1
POP_Yt−1)∗)
+∆pop_yt + 0.42(0.18)
· (∆(wage_nt−1−cpit−1)
−∆tfp_trendt−1/0.67) + 0.05(0.03)
·∆minwt
Skorygowane R2 = 0.35
S.E. równania = 0.01
Test LM (p-value) = 0.11
Próba: 1996q1 - 2008q4
WAGE_N - przecietna płaca nominalna brutto w gospodarce, CPI - indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych, TFP_TREND - ogólna
produktywnosc czynników wytwórczych (trend),
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Podaz pracy
Aktywnosc zawodowa w grupie wiekowej 25-44 lat - rozwiazaniekrótkookresowe
∆lf_mt = −0.40(0.13)
· ( LF_Mt−1
POP_Mt−1− (
LF_Mt−1
POP_Mt−1)∗)
+0.15(0.09)
·∆lf_mt−1 +(0.14)2
(0.10)
·∆lf_mt−2
+∆pop_mt − 0.01(0.01)
·∆rr_nfl_mt
Skorygowane R2 = 0.69
S.E. równania = 0.002
Test LM (p-value) = 0.013
Próba: 1996q1 - 2008q4
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Podaz pracy
Aktywnosc zawodowa w grupie wiekowej 45+ lat - rozwiazaniekrótkookresowe
∆lf_ot = −0.14(0.05)
· ( LF_Ot−1
POP_Ot−1− (
LF_Ot−1
POP_Ot−1)∗) + ∆pop_ot
−0.08(0.03)
·∆rr_nfl_ot − 0.08(0.03)
· 0.5 ·∆rr_relief_kindt
+∆WORKAGEt + 0.08(0.10)
(∆wage_nt−1
−∆cpit−1 −∆tfp_trendt−1/0.67)
Skorygowane R2 = 0.32
S.E. równania = 0.007
Test LM (p-value) = 0.014
Próba: 1996q1 - 2008q4
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Rynek pracy
Plan prezentacji
3 Struktura modelu
Sektor produkcji
Sektor gospodarstw domowych
Podaz pracy
Rynek pracy
Sektor zewnetrzny
Popyt i podaz zagregowana
Ceny i koszty
Sektor fiskalny
Polityka pieniezna oraz stopy procentowe
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Rynek pracy
Płace - rozwiazanie długookresowe
ustalane w procesie negocjacji pomiedzy przedsiebiorstwami apracownikami (bargaining process),determinowane przez długookresowe relacje odpowiadajace podazypracy i popytowi na prace, a takze przez krótkookresowe wahaniaproduktywnosci pracy oraz stopy bezrobocia,
wage_n∗t = 5.51 + (1/0.67) · tfp_trendt + cpit − 0.5 · (GR_VAT_TRt
+(W_ENERt + W_COREt ) · GR_EXT _TRt
+W_COREt · GR_GAM_TRt )
−0.88 · UNRATEt + 0.06 · rr_unempt + 0.5 · (GR_PIT _TRt
+GR_HC_TRt + GR_EMP_TRt )− 0.5 · GR_CORP_TRt
−0.11 · rr_remt + 5.51 ·∆pop_yt
+0.47 ·POP_Yt
POPt·minwt
WAGE_N - przecietna płaca nominalna brutto w gospodarce, TFP_TREND - ogólna produktywnosc czynników wytwórczych (trend), CPI -indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych, GR_VAT _TR - efektywna stawka podatku VAT, W_ENER - waga cen energii w koszyku CPI,W_CORE - waga inflacji bazowej w koszyku CPI, GR_EXT_TR - efektywna stawka podatków akcyzowych, GR_GAM_TR - efektywnastawka opodatkowania dla podatku od gier losowych, UNRATE - stopa bezrobocia, RR_UNRATE - stopa zastapienia dla bezrobotnych (wtym zasiłków dla bezrobotnych), GR_PIT _TR - efektywna stawka podatku dochodowego PIT, GR_HC_TR - efektywna stawkaubezpieczenia zdrowotnego, GR_EMP_TR - efektywna stawka składek na ubezpieczenia społeczne odprowadzanych przez pracownika,GR_CORP_TR - efektywna stawka składek na ubezpieczenia społeczne odprowadzana przez pracodawce, RR_REM - stopa zastapieniadla dochodó z przekazów zarobków z zagranicy,POP_Y - populacja w wieku 15-24 lat, POP - populacja ogółem,MINW - relacja płacy minimalnej do przecietnej płacy w gospodarce,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Rynek pracy
NAWRU
okreslone jednoznacznie przez poziomy popytu oraz podazy pracy wrównowadze,wrazliwosc NAWRU na procesy zachodzace w gospodarce zalezy wgłównej mierze od udziału siły roboczej w tworzeniu PKB oraz odelastycznosci płac wzgledem stopy bezrobocia,
NAWRUt = (1− 0.67 + 0.88)−1 · ((cpit − pvat + (0.08/0.68) · d04q3
−0.5 · (GR_VAT _TRt + (W_ENERt + W_COREt ) · GR_EXT_TRt
+W_COREt · GR_GAM_TRt )) + 0.5 · (GR_PIT_TRt
+GR_HC_TRt + GR_EMP_TRt + GR_CORP_TRt )
+0.06 · rr_unempt + 0.47 · (POP_Yt
POPt) ·minwt
+0.47 · (pimpt + GR_TAR_TRt − pvat
−(EMP_At
LFt) + (1− 0.67) · [lft − k_nt ]
+((1/0.67)− 1) · tfp_trendt + 0.5− 0.11 · rr_remt )
NAWRU - stopa bezrobocia równowagi, PVA - deflator wartosci dodanej, DxxQy - zmienna zero-jedynkowa podtrzymana przyjmujacawartosc 1 od kwartału y roku xx, PIMP - deflator importu, GR_TAR_TR - efektywna stawka ceł importowych, EMP_A - zatrudnienie wrolnictwie, LF - aktywni zawodowo ogółem, KN - kapitał produkcyjny netto, TFP_TREND - ogólna produktywnosc czynników wytwórczych(trend),
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Rynek pracy
Płace - rozwiazanie krótkookresowe
krótkookresowe odchylenia płac od rozwiazania długookresowego sazwiazane ze sztywnoscia płac, zmianami produktywnosci pracy orazzmianami poziomu stopy bezrobocia,
∆wage_nt = 0.05(0.02)· (wage_nt−1 − wage_n∗t−1)
+0.05(0.03)
(pvat−1 − pva∗t−1)
+0.73(0.12)·∆wage_nt−1 + (1− 0.73
(0.12)) ·∆cpit−1
+(1− 0.73(0.11)
) · (∆gdpt−1 −∆emp_nat−1)− 0.28(0.21)
∆UNRATEt−1
Skorygowane R2 = 0.74S.E. równania = 0.007Test LM (p-value) = 0.001Próba: 1996q1 - 2008q4
ULCNA - jednostkowe koszty pracy poza rolnictwem indywidualnym, GDP - produkt krajowy brutto, EMP_NA - zatrudnienie pozarolnictwem,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor zewnetrzny
Plan prezentacji
3 Struktura modelu
Sektor produkcji
Sektor gospodarstw domowych
Podaz pracy
Rynek pracy
Sektor zewnetrzny
Popyt i podaz zagregowana
Ceny i koszty
Sektor fiskalny
Polityka pieniezna oraz stopy procentowe
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor zewnetrzny
Ogólna charakterystyka sektora zewnetrznego
proces konwergencji realnej i integracji handlowej sa interpretowanełacznie,
kurs walutowy równowagi zapewnia stabilizacje poziomu aktywówzagranicznych netto w stosunku do PKB na poziomie równowagowym,
optymalne dostosowywanie sie kursu walutowego w warunkachdywergencji krajowej stopy wzrostu gospodarczego w stosunku dowzrostu w krajach głównych partnerów handlowych oraz zakresdopasowania poziomu aktywów zagranicznych netto sa determinowaneprzez skale przenoszenia sie wahan kursu na ceny handluzagranicznego (pass-through) oraz cenowa elastycznosc importu ieksportu,
skumulowana suma biezacego poziomu bilansu obrotów biezacych(wraz z bilansem kapitałowym) oraz przeszłych wartosci tej kategoriiokresla biezacy poziom aktywów zagranicznych netto po uwzglednieniuzmian wyceny skumulowanych aktywów zwiazanych ze zmianapoziomu kursu walutowego (valuation effects).
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor zewnetrzny
Eksport i import - rozwiazanie długookresowe
aktywnosc eksportowa przedsiebiorstw proporcjonalna do krajowegoproduktu potencjalnego,
gdp_exp = gdp_extt − 19.78 + 1.51 · gdp_pott−0.78 · pexpt − (pva_extt + s_neert )
+0.22 · D04Q03
import dóbr i usług proporcjonalny do produktu potencjalnego w krajachgłównych partnerów handlowych Polski,
gdp_imp = gdpt − 12.2 + 1.51 · gdp_ext_pott−1.52 · (pimpt + GR_TAR_TRt − pvat ) + 0.04 ∗ D04Q3
GDP_EXP - wolumen eksportu, GDP_EXT - PKB za granica (srednia wazona PKB w strefie euro, Wlk. Brytanii i Stanach Zjednoczonych),
GDP - produkt krajowy brutto,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor zewnetrzny
Ceny eksportu i importu - rozwiazanie długookresowe
Cenu eksportu
pexp∗t = pva_extt + s_neert − 3.02− 0.52 · s_reert
+0.07 · D04Q3
PEXP - deflator eksportu, PVA_EXT - deflator wartosci dodanej za granica, S_NEER - nominalny efektywny kurs walutowy, S_REER -realny efektywny kurs walutowy, DxxQy - zmienna zero-jedynkowa podtrzymana przyjmujaca wartosc 1 od kwartału y roku xx,
Ceny importu
pimp∗t = pvat −GR_TAR_TRt − 4.08 + 0.66 · s_reert
+0.04 · D04Q3
PIMP - deflator importu, PVA - deflator wartosci dodanej, GR_TAR_TR - efektywna stawka ceł importowych,
Ceny importu po wyłaczeniu cen ropy i gazu
pimp_coret = (pimpt − 0.07 · (p_oilt + s_usd_plnt )
−0.03 · (p_gast + s_usd_plnt ))/0.90
PIMP_CORE - deflator importu po wyłaczeniu cen ropy i gazu, P_OIL - cena ropy BRENT,
S_USD_PLN - kurs USD/PLN, P_GAS - ceny gazu na runkach swiatowych (cena 1000m3 gazu rosyjskiego),
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor zewnetrzny
Kurs walutowy równowagi
∆s_reer_eqt = ((1− 1.51)/(1 + 078 · 0.52
+1.51 · 0.66− 0.52− 0.66) · (∆gdp_pott−∆gdp_ext_pott ) + (1/(1 + 0.78 · 0.52 + 1.52 · 0.66− 0.52
−0.66)) · (∆TCABt −∆CAB_TRANS_INC_GDPt )/OPENt
+(1/(1 + 0.78 · 0.52) + 1.52 · 0.66− 0.52
−0.66)) ·∆GR_TAR_TRt
S_REER_EQ - realny efektywny kurs walutowy równowagi, GDP_POT - produkt potencjalny, GDP_EXT_POT - produkt potencjalny za
granica (srednia wazona produktu potencjalnego w strefie euro, Wlk. Brytanii i Stanach Zjednoczonych), TCAB - równowagowy poziom
bilansu obrotów biezacych w stosunku do PKB, CAB_TRANS_INC_GDP - saldo transferów i dochodów bilansu obrotów biezacych w
stosunku do PKB, OPEN - suma eksportu i importu w stosunku do PKB, GR_VAT _TR - efektywna stawka podatku VAT,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor zewnetrzny
NFA i bilans płatniczy
Wartosc aktywów zagranicznych netto wyrazona w złotych:
NFAt = NFAt−1 + NFAt−1 · (S_NEERt
S_NEERt−1− 1)
+CAB_t · S_EUR_PLNt
NFAt _GDPt = NFAt/GDP_Nt
NFA - wartosc aktywów zagranicznych netto wyrazona w złotych, CAB - bilans obrotów biezacych (wraz z bilansem kapitałowym) wyrazonyw euro, S_EUR_PLN - kurs EUR/PLN, NFA_GDP - relacja aktywów zagranicznych netto do PKB,
Bilans obrotów biezacych (wraz z bilansem kapitałowym):CABt = CAB_NTt + CAB_TRANS_EUR_NOREMt
+CAB_INC_EUR_NOREMt + REM_BALANCEt
CAB_NT - bilans handlowy wyrazony w euro, CAB_TRANS_EUR_NOREM - saldo transferów bilansu obrotów biezacych wyrazone w
euro (bez przekazów zarobków), CAB_INC_EUR_NOREM - saldo dochodów bilansu obrotów biezacych wyrazone w euro (bez przekazów
zarobków), REM_BALANCE - saldo przekazów zarobków z zagrnicy,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor zewnetrzny
Bilans płatniczy - biezacy vs równowagowy
Bilans handlowy:
CAB_NTt = (GDP_EXPt · PEXPt −GDP_IMPt · PIMPt )/S_EUR_PLNt
Poziom bilansu obrotów biezacych w stosunku do PKB:
CAB_GDPt =CABt · S_EUR_PLNt
GDP_Nt
Równowagowy poziom bilansu obrotów biezacych w stosunku do PKB:
TCABt = 0.025 · (−2.6− NFA_GDPt−1) + (NFA_GDPt−1)
·((1 + INF_TARGETt )0.25)− 1 + ∆gdp_pott
−NFA_GDPt−1 · ((1 + INF_TARGETt )0.25
−1− 0.005)/((1 + INF_TARGETt )0.25 + ∆gdp_pott )
TCAB - równowagowy poziom bilansu obrotów biezacych w stosunku do PKB, INF_TARGET - cel inflacyjny,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor zewnetrzny
Eksport i import - rozwiazanie krótkookresowe
∆gdp_expt = ∆gdp_extt − 0.12(0.07)
· (gdp_expt−1 − gdp_exp∗t−1)
+0.36(0.15)
·∆(gdp_expt−1 − gdp_extt−1)
−0.26(0.14)
·∆(pexpt−1 − pvat−1) + 0.29(1.34)
·∆(gdp_extt−1 −tfp_extt−1
0.67)
+0.78(0.32)
·∆gdp_pott−1Skorygowane R2 = 0.02
S.E. równania = 0.027
Q test (p-value) = 0.008
Próba: 1996q2 - 2008q4
∆gdp_impt = gdpt − 0.13(0.05)
· (gdp_impt−1 − gdp_imp∗t−1)
−0.55(0.09)
·∆(pimpt + GR_TAR_TRt − pvat )
+2.16(0.22)
·∆ log((0.4 · GFCFt + 0.2 · CONPt + 0.5 · CONGOVt
+0.4 · GDP_EXPt )/TFP_TREND0.67t )Skorygowane R2 = 0.73
S.E. równania = 0.022Test Q (p-value) = 0.120Próba: 1995q2 - 2008q4
TFP_EXT - ogólna produktywnosc czynników wytwórczych za granica, GFCF - nakłady brutto na srodki trwałe, CONP - spozycieindywidualne gospodarstw domowych, CONGOV - spozycie zbiorowe,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor zewnetrzny
Ceny eksportu i importu - rozwiazanie krótkookresowe
∆pexpt = −0.42(0.09)
· (pexpt−1 − pexp∗t−1)
+0.38(0.18)
·∆pvat−1 + 0.26(0.10)
∆s_reert
Skorygowane R2 = 0.24
S.E. równania = 0.030
Test Q (p-value) = 0.041
Próba: 1995q3 - 2008q4
∆pimpt = −0.33(0.08)
· (pimpt−1 − pimp∗t−1)
+0.41(0.17)
·∆pvat−1 + 0.34(0.09)
∆s_reert
+0.02(0.02)
∆(0.7 · (p_oilt−1 + s_usd_p lnt−1)
+0.3 · (p_gast−1 + s_usd_p lnt−1))
Skorygowane R2 = 0.27
S.E. równania = 0.028
Test Q (p-value) = 0.041
Próba: 1995q3 - 2008q4
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor zewnetrzny
Kurs walutowy - rozwiazanie krótkookresowe
∆s_reert = −0.33(0.12)
· (s_reert−1 − s_reer_eqt−1 − 1.78(0.07)
)
−0.69(0.32)
· (I_3MR_PVAt − I_3MR_EXTt )−
−1.67(0.52)
· GAPt−1 − 2.27(2.12)
·∆G_BALANCE_GDPt
−1.18(0.59)
·∆CAB_GDPt
−0.67(0.78)
· (I_5Y − INF_TARGETt − I_5Y _EURt − 0.02)
Skorygowane R2 = 0.31
S.E. równania = 0.041
Test LM (p-value) = 0.083
Próba: 2001q1 - 2008q4
I_3MR_PVA - realna 3 miesieczna stopa procentowa (deflowana deflatorem wartosci dodanej brutto), I_3MR_EXT - realna 3 miesieczna
stopa procentowa za granica (deflowana deflatorem wartosci dodanej brutto), GAP - luka popytowa, G_BALANCE_GDP - bilans SFP (%
PKB), GDP_N - nominalny produkt krajowy brutto, I_5Y - rentownosc 5 letnich bonów skarbowych, I_5Y _EUR - rentownosc 5 letnich
niemieckich bundów,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Popyt i podaz zagregowana
Plan prezentacji
3 Struktura modelu
Sektor produkcji
Sektor gospodarstw domowych
Podaz pracy
Rynek pracy
Sektor zewnetrzny
Popyt i podaz zagregowana
Ceny i koszty
Sektor fiskalny
Polityka pieniezna oraz stopy procentowe
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Popyt i podaz zagregowana
Podstawowa tozsamosc rachunków narodowych
Realny produkt krajowy brutto (realny PKB)
GDPt = CONPt + CONGOVt + GFCFt
+INVt + GDP_EXPt −GDP_IMPt
GDP - produkt krajowy brutto, CONP - spozycie indywidualne, CONGOV - spozycie zbiorowe,GFCF - nakłady inwestycyjne, INV - zmiana zapasów, GDP_EXP - eksport towarów i usług, GDP_IMP - import towarów i usług,
Nominalny produkt krajowy brutto (nominalny PKB)
GDP_Nt = CONP_Nt + CONGOV_Nt + GFCF_Nt
+INV_Nt + GDP_EXP_Nt −GDP_IMP_Nt
= CPIt · CONPt + PCONGOVt · CONGOVt
+GFCF_Nt + PVAt · INVt + PEXPt ·GDP_EXPt
−PIMPt ·GDP_IMPt
X_N - zmienna w ujeciu nominalnym X , CPI - indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), PCONGOV - deflator spozyciazbiorowego,PVA - deflator wartosci dodanej, PEXP - ceny eksportu, PIMP - ceny importu,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Popyt i podaz zagregowana
Nakłady brutto na srodki trwałe
GFCFt = GFCF_Pt + GFCF_Gt + GFCF_Ht
GFCF_Nt = PVAt · (1 + GR_VAR_TRt ) ·GFCF_Pt
+PGFCF_Gt ·GFCF_Gt
+PGFCF_Ht ·GFCF_Ht
GFCF_P - nakłady brutto na srodki trwałe przedsiebiorstw, GFCF_G - nakłady inwestycyjne publiczne, GFCF_H - nakłady inwestycyjne
na mieszkania, GR_VAR_TR - efektywna stopa opodatkowania posredniego towarów (VAT), PGFCF_G - deflator inwestycji sektora
finansów publicznych, PGFCF_H - deflator inwestycji mieszkaniowych,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Popyt i podaz zagregowana
Deflator PKB, produkt potencjalny i luka popytowa
Deflator PKB
PGDPt =GDP_Nt
GDPt
Produkt potencjalny
GDP_POTt = (LF_EQt · POPt · (1− NAWRUt ))0.67
·(KNt )(1−0.67) · TFP_TRENDt
Luka popytowa
GAPt =GDPt
GDP_POTt− 1
PGDP - deflator PKB, GDP_POT - produkt potencjalny, LF_EQ - stopa aktywnosci zawodowej równowagi, POP - populacja BAEL ,
NAWRU - stopa bezrobocia równowagi, KN - kapitał produkcyjny netto, TFP_TREND - ogólna produktywnosc czynników wytwórczych,
GAP - luka popytowa,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Ceny i koszty
Plan prezentacji
3 Struktura modelu
Sektor produkcji
Sektor gospodarstw domowych
Podaz pracy
Rynek pracy
Sektor zewnetrzny
Popyt i podaz zagregowana
Ceny i koszty
Sektor fiskalny
Polityka pieniezna oraz stopy procentowe
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Ceny i koszty
Ceny - rozwiazanie długookresowe (1)
Deflator wartosci dodanej:
pva∗t = −3.38 + 0.68 · ulcnat + (1− 0.68) · (pimpt
+GR_TAR_TRt ) + 0.09 · D04Q3
Inflacja bazowa:
corecpi∗t = 3.19 + 0.53 · ulcnat + (1− 0.53) · (pimp_coret
+GR_TAR_TRt ) + GR_VAT _TRt + GR_GAM_TRt
+GR_EXT_REST_TRt + 0.6 · BS_TRENDt
PVA - deflator wartosci dodanej, ULCNA - jednostkowe koszty pracy poza rolnictwem, PIMPc - deflator importu skorygowany o wahania
kursu złotego równowagi, GR_TAR_TR - efektywna stawka celna, DxxQy - zmienna zero-jedynkowa podtrzymana przyjmujaca wartosc 1
poczawszy od kwartału y roku xx, CORECPI - indeks inflacji bazowej po wyłaczeniu cen zywnosci i energii, PIMP_CORE - deflator importu
po wyłaczeniu cen ropy i gazu, GR_VAT _TR - efektywna stopa opodatkowania posredniego towarów (VAT), GR_GAM_TR - efektywna
stopa podatków do gier losowych, GR_EXT_REST _TR - akcyza na alkohol, papierosy, samochody i inne, BS_TREND - trend
kwantyfikujacy szybszy wzrost inflacji bazowej niz jej determinant kosztowych na poczatku próby obciety od 2 kw. 2002
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Ceny i koszty
Ceny - rozwiazanie długookresowe (2)
Ceny zywnosci:
foodcpi∗t = 1.32 + 0.41 · (p_foodt + s_usd_plnt )
+(1− 0.41) · corecpit + 0.41 ·GR_VAT_TRt
Ceny energii, gazu i paliw:
enercpi∗t = 0.66 + 0.27 · (p_enert + s_usd_plnt
+GR_VAT_TRt ) + (1− 0.27) · (corecpi−GR_EXT_REST_TRt ) + GR_EXT_ENER_TRt
FOODCPI - indeks poziomu cen zywnosci i napojów alkoholowych, P_FOOD_BASE - indeks poziomu cen zywnosci na rynkach
swiatowych, S_USD_PLN - poziom kursu walutowego USD/PLN skorygowany o wahania kursu złotego równowagi, S_REER_EQ - realny
efektywny kurs złotego równowagi, ENERCPI - poziom indeksu cen energii elektrycznej i gazu oraz paliw do prywatnych srodków
transportu, P_ENER - poziom indeksu cen energii na rynkach swiatowych, GR_EXT_ENER_TR - akcyza na alkohol, papierosy,
samochody i inne,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Ceny i koszty
Deflator wartosci dodanej - rozwiazanie krótkookresowe
∆pvat = ((1 + inf_target t+2)0.25 − 1) · (1− 0.10(0.05)
− 0.20(0.05)
− 0.31(0.06)
) ·∆pvat−1
+0.21(0.05)
· pvat+1 + 0.682 · 0.31(0.06)
·∆ulcnat−1
+(1− 0.682) · 0.31(0.06)
·∆(pimpt−1 + GR_TAR_TRt−1)
−0.05(0.009)
· (pvat−1 − pva∗t−1)
+ 0.04(0.004)
· I04Q2t
Skorygowane R2 = 0.45
S.E. równania = 0.007
J statistic(p-value) = 0.1
Próba: 1997q4 - 2008q4
INF_TARGET - 4-okresowa srednia ruchoma dla celu inflacyjnego, IxxQy - jednookresowa zmienna zero-jedynkowa dla kwartału y roku xx,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Ceny i koszty
Inflacja bazowa -rozwiazanie krótkookresowe
∆corecpit = ((1 + inf_target t+2)0.25 − 1) · (1− 3.35(2.01)
· 0.10(0.05)
− 0.21(0.05)
· 2.49(0.65)
−0.11(0.04)
· 0.31(0.06)
) + 3.35(2.01)
· 0.10(0.06)
·∆corecpit−1
+0.21(0.05)
· 2.49·(0.65)
corecpit+1 + 0.11(0.03)
· 0.53 · 0.31(0.06)
·∆ulcnat−1
+0.11(0.03)
· 0.31(0.06)
· (1− 0.53) ·∆(pimp_coret−1 + GR_TAR_TRt−1)
+0.36(0.14)
· (−0.05)(0.01)
· (corecpit−1 − corecpi∗t−1)
Skorygowane R2 = 0.92
S.E. równania = 0.003
J statistic(p-value) = 0.1
Próba: 1997q4 - 2008q4
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Ceny i koszty
Ceny zywnosci i ceny energii, gazu i paliw - rozwiazaniekrótkookresowe
∆foodcpit = 0.58(0.12)
·∆foodcpit−1 + 0.38(0.12)
·∆corecpit−1
−0.13(0.04)
· (foodcpit−1 − foodcpi∗t−1)
+(1− 0.58(0.12)
− 0.38(0.12)
)
·∆(p_food_base + s_usd_p ln−s_reer_eq)Skorygowane R2 = 0.48
S.E. równania = 0.01
LM test (p-value) = 0.12
Próba: 1996q2 - 2008q4
∆enercpit = 0.25(0.12)
·∆enercpit−1 − 0.10(0.06)
· (enercpit−1 − enercpi∗t−1)
+ 0.04·(0.01)
∆(p_enert + s_usd_p lnt −s_reer_eq)
+(1− 0.25(0.12)
− 0.04(0.02)
) ·∆(corecpit − GR_EXT_REST _TRt )
+(1− 0.25(0.12)
) ·∆GR_EXT_ENER_TRtSkorygowane R2 = 0.25S.E. równania = 0.01LM test (p-value) = 0.17Próba: 1996q2 - 2008q4
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor fiskalny
Plan prezentacji
3 Struktura modelu
Sektor produkcji
Sektor gospodarstw domowych
Podaz pracy
Rynek pracy
Sektor zewnetrzny
Popyt i podaz zagregowana
Ceny i koszty
Sektor fiskalny
Polityka pieniezna oraz stopy procentowe
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor fiskalny
Nominalne dochody sektora finansów publicznych
GR_Nt = GR_PROD_TAX_Nt + GR_INC_TAX_Nt
+GR_TCONTR_Nt + GR_PROP_INC_Nt
+GR_OTHER_CURT_Nt + GR_OUTPUT_Nt
+GR_CAP_TRANS_Nt
GR_N - dochody SFP ogółem, GR_PROD_TAX_N - wpływy z podatków zwiazanych z produkcja i importem, GR_INC_TAX_N - wpływy z
podatków od dochodów, majatku itp., GR_TCONTR_N - składki na ubezpieczenia społeczne, GR_PROP_INC_N - dochody SFP z tytułu
własnosci 1, GR_OTHER_CURT_N - inne transfery biezace , GR_OUTPUT_N - przychody SFP ze sprzedazy, GR_CAP_TRANS_N -
transfery kapitałowe SFP.
1(odsetki, dochód podzielony przedsiebiorstw i inwestycji finansowych (m.in.dywidendy), reinwestowane dochody z inwestycji zagranicznych bezposrednich, rentygruntowe i czynsze)
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor fiskalny
Nominalne wydatki sektora finansów publicznych
GE_Nt = GE_RELIEF_KIND_Nt + GE_SOC_CASH_Nt
+GE_SUB_FARM_Nt + GE_SUB_NOFARM_Nt
+GE_OTHER_TRANS_Nt + GE_EU_Nt
+GE_FIN_Nt + GE_WF_Nt + GE_CON_Nt
+GE_GFCF_Nt + GE_CAP_TRANS_Nt
GE_N - wydatki SFP ogółem, GE_RELIEF_KIND_N - wydatki SFP na transfery socjalne w naturze, GE_SOC_CASH_N - wydatki SFP na
pieniezne swiadczenia społeczne, GE_SUB_FARM_N - dotajcje SFP dla rolników, GE_SUB_NOFARM_N - pozostałe dotacje SFP (bez
srodków na współfinansowanie funduszy unijnych dla rolników), GE_OTHER_TRANS_N - inne transfery biezace SFP bez składki unijnej,
GE_EU_N - składka unijna (bez VAT,cła i opłat cukrowych), GE_FIN_N - koszty obsługi długu, GE_WF_N - koszty zwiazane z
zatrudnieniem: wynagrodzenia i składki na ubezpieczenia społeczne płacone przez pracodawców, GE_CON_N - zuzycie posrednie,
GE_GFCF_N - wydatki SFP na nakłady brutto na srodki trwałe, GE_CAP_TRANS_N - transfery kapitałowe SFP.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor fiskalny
Nominalne wydatki socjalne
GE_SOC_CASH_N = GE_PENSIONS_N − (1−G_REF ) ∗OFE_N+GE_UNEMP_N + GE_FAMILY _N+GE_PRERETIREMENT_N+GE_RELIEF_REST_N+GE_SOCSECURITY_N
GE_SOC_CASH_N - wydatki SFP na pieniezne swiadczenia społeczne, GE_PENSIONS_N - emerytury i renty z FUS, KRUS i budzetu
panstwa, G_REF - udział emerytur i rent wypłacanych przez SFP, OFE_N - transfery SFP do OFE, GE_UNEMP_N - zasiłki dla
bezrobotnych i składki na ubezpieczenie społeczne płacone od nich, GE_FAMILY _N - wydatki SFP na swiadczenia rodzinne i
przypadajace na nie składki na ubezpieczenie społeczne, GE_PRERETIREMENT_N - wydatki SFP na swiadczenia przedemerytalne,
GE_RELIEF_REST _N - wydatki SFP na pozostałe swiadczenie społeczne, GE_SOCSECURITY_N - wydatki SFP na zasiłki wypłacane z
ubezpieczenia społecznego oraz stypendia,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor fiskalny
Deficyt i dług publiczny sektora finansów publicznych
Saldo sektora finansów publicznych:
G_BALANCE_Nt = GR_Nt −GE_Nt
Dług sektora finansów publicznych:
G_DEBT_N = G_DEBT_DOM_RES_N + G_DEBT_DOM_NRES_N+G_DEBT_FOR_RES_N + G_DEBT_FOR_NRES_N
G_BALANCE_N - saldo SFP, G_DEBT_N - zadłuzenie SFP (po konsolidacji), G_DEBT_DOM_RES_N - zadłuzenie SFP w walucie
krajowej wobec rezydentów, G_DEBT _DOM_NRES_N - zadłuzenie SFP w walucie krajowej wobec nierezydentów,
G_DEBT_FOR_RES_N - zadłuzenie SFP w walutach obcych wobec rezydentów, G_DEBT _FOR_NRES_N - zadłuzenie SFP w walutach
obcych wobec nierezydentów,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor fiskalny
Koszty obsługi długu publicznego
Całkowity koszt obsługi długu sektora finansów publicznych:
GE_FIN_Nt = GE_INT _DOM_RES_Nt + GE_INT _DOM_NRES_Nt
+GE_INT _FOR_RES_Nt + GE_INT _FOR_NRES_Nt
GE_FIN_N - odsetki - koszty obsługi długu, GE_INT_DOM_RES_N - odsetki od długu w walucie krajowej wobec rezydentów,
GE_INT_DOM_NRES_N - odsetki od długu w walucie krajowej wobec nierezydentów, GE_INT _FOR_RES_N - odsetki od długu w
walutach obcych wobec rezydentów, GE_INT_FOR_NRES_N - odsetki od długu w walutch obcych wobec nierezydentów.
Odsetki od długu w walucie krajowej:
GE_INT_DOM_Nt
G_DEBT_DOM_Nt∝ W_SHORT_DOMt · I_3Mt
+(1−W_SHORT_DOMt ) · I_5Yt
GE_INT_DOM_N - odsetki od długu w walucie krajowej, W_SHORT _DOM - zmienna kontrolujaca stopien przełozenia sie zmiankrótkookresowej (3 miesiecznej) stopy procentowej na zmiany kosztów obsługi długu w walucie krajowej, I_5Yt - rentownosc bundówniemieckich wygładzona 20 kwartalna srednia ruchoma,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor fiskalny
Koszt obługi długu (2)
Odsetki od długu w walutch obcej:
GE_INT _FOR_Nt ∝5∑
i=1
G_DEBT_FOR_Nt−4i
·I_5Y _EURt−4i · (GDEBT _EXCHANGE tt−4i
/GDEBT_EURt−4it−4i )
GE_INT_FOR_N - odsetki od długu w walutch obcych, I_5Y_EUR - rentownosc 5-letnich Bundów niemieckich, GDEBT_EUR - dług
zagraniczny nominowany w EUR, GDEBT _EXCHANGE - efektywny kurs walutowy wyznaczony dla długu denominowanego w walutach
obcych,
GDEBT _EXCHANGEst = GDEBT_EURs · S_EUR_PLNt
+(1−GDEBT _EURs) · S_USD_PLNt
S_EUR_PLN - poziomu kursu walutowego EUR/PLN, S_USD_PLN - poziomu kursu walutowego USD/PLN.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Sektor fiskalny
Polityka fiskalna
Reguła polityki fiskalnej domyka model,Tak długo, jak reguła polityki fiskalnej jest pasywna, relacjadochodów oraz wydatków SFP do PKB utrzymuje sie na stałympoziomie.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Polityka pieniezna oraz stopy procentowe
Plan prezentacji
3 Struktura modelu
Sektor produkcji
Sektor gospodarstw domowych
Podaz pracy
Rynek pracy
Sektor zewnetrzny
Popyt i podaz zagregowana
Ceny i koszty
Sektor fiskalny
Polityka pieniezna oraz stopy procentowe
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Polityka pieniezna oraz stopy procentowe
Reguła polityki pienieznej i stopy procentowe
I_3Mt = 0.86(0.02)
· I_3Mt−1 + (1− 0.86(0.02)
· (I_3MR_EQt + INFt+1))
+1.04(0.36)
· INFt+1 − INF_TARGET t+3 + 0.29(0.15)
·GAPt
Skorygowane R2 = 0.99
S.E. równania = 0.005
J statistic(p-value) = 0.830
Próba: 2000q3 - 2008q3
I_5Yt =1
17· I_3Mt + (1− 1
17) · I_5Yt+1 + 0.001
(0.002)Skorygowane R2 = 0.94S.E. równania = 0.008J statistic(p-value) = 0.614Próba: 1999q1 - 2008q4
I_3M - WIBOR 3M, I_3MR_EQ - realna stopa procentowa WIBOR3M równowagi, INF - indeks wzrostu cen towarów i usług
konsumpcyjnych (CPI),
INF_TARGET - cel inflacyjny wygładzony 4-okresowa srednia ruchoma, GAP - luka popytowa, I_5Y - rentownosc 5-letnich obligacji
skarbowych.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Polityka pieniezna oraz stopy procentowe
Popyt na pieniadz
m3∗t = 1.25 · (I_3Mt−1 − I_5Yt−1)− 1.47 · gdp_nt−1 + 5.25
∆m3t = −0.34(0.09)
· (m3t−1 −m3∗t−1)
+0.44(0.13)
·∆m3t−1 + 0.75(0.22)
·∆gdp_nt
+0.15(0.05)
·∆s_neert−1)
Skorygowane R2 = 0.34
S.E. równania = 0.013
LM test (p-value) = 0.042
Próba: 2000q3 - 2008q4
M3 - podaz pieniadza - agregat monetarny M3+, GDP_N - nominalny produkt krajowy brutto, S_NEER - nominalny efektywny kurs złotego,
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Plan prezentacji
1 Wstep
2 Baza danych
3 Struktura modelu
4 Analiza reakcji na impulsy
5 Ocena niepewnosci
6 Podsumowanie
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Impuls monetarny*
*Impuls monetarny został zdefiniowany jako nieoczekiwane podniesienie krótkookresowej stopy procentowej o 100 punktów bazowych w jednymkwartale.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Impuls kursowy*
*Impuls monetarny został zdefiniowany jako nieoczekiwana aprecjacja realnego (i nominalnego) efektywnego kursu walutowego o 10% w jednymkwartale.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Impuls fiskalny*
*Impuls fiskalny został zdefiniowany jako nieoczekiwane obnizenie zakupów dóbr i usług przez SFP , równowazne 1% PKB, przez cztery
kolejne kwartały.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Plan prezentacji
1 Wstep
2 Baza danych
3 Struktura modelu
4 Analiza reakcji na impulsy
5 Ocena niepewnosci
6 Podsumowanie
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Procedura oceny ryzyka prognozy
Ocena przyszłej niepewnosci prognozowanej zmiennej wokół jej centralnejsciezki zalezy od:
przeszłych błedów prognoz,
postaci modelu,
oczekiwanej zmianie niepewnosci prognoz zmiennych egzogenicznych.
Wybór zestawu zaburzanych zmiennych egzogenicznych dla ocenyniepewnosci inflacji i wzrostu PKB, podyktowany jest nastepujacymiprzesłankami:
zmienna powinna w znaczacym stopniu determiniwac niepewnoscinflacji i wzrostu PKB (na podstawie analizy mnoznikowej modelu),
niepewnosc zmiennej powinna sie istotnie zmieniac miedzy rundamiprognostycznymi,
niepewnosc zmiennej powinna byc łatwa do interpretacji i wyznaczeniaw sposób ilosciowy.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Procedura oceny ryzyka prognozy c.d.
Zaburzane zmienne egzogeniczne:
Ceny ropy naftowej na rynkach swiatowych
Ceny gazu ziemnego na rynkach swiatowych
Ceny wegla kamiennego na rynkach swiatowych
Poziom kursu walutowego USD/PLN
Stopa procentowa 3M w strefie euro
Stopa procentowa 3M w USA
Ceny zywnosci na rynkach swiatowych
Produkt krajowy brutto za granica (wazony PKB głównych partnerówhandlowych Polski)
Produkt potencjalny za granica (wazony produkt potencjalny głównychpartnerów handlowych Polski)
Deflator wartosci dodanej za granica (wazony deflator wartosci dodanejgłównych partnerów handlowych Polski)
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Symulacje zmiennych egzogenicznych
Symulowane sciezki przebiegu zmiennych egzogenicznych powinnyposiadac nastepujace własnosci:
wartosc oczekiwana zmiennej w symulacjach powinna byc zgodna zwartosciami podanymi przez eksperta,
wartosc oczekiwana szoków wynosi zero,
zachowanie wzorca autokorelacji z próby,
zachowanie wzorcja korelacji krzyzowych z próby.
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Przykład symulacji sciezek zmiennej egzogenicznej
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Symulacje zmiennych egzogenicznych – przykład ilustrujacy
Niepewnosc wynikajaca z przeszłych błedów prognoz Koncowy wynik
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Plan prezentacji
1 Wstep
2 Baza danych
3 Struktura modelu
4 Analiza reakcji na impulsy
5 Ocena niepewnosci
6 Podsumowanie
Wstep Baza danych Struktura modelu Analiza reakcji na impulsy Ocena niepewnosci Podsumowanie
Podsumowanie
Zmiany wprowadzone w modelu były inspirowane faktemstopniowej konwergencji i integracji polskiej gospodarki zgospodarka globalna,W porównaniu do poprzedniej wersji modelu osiagnieto wiekszaspójnosc specyfikacji bloku handlu zagranicznego i kursurównowagi,Zaleta modelu jest bezposrednie ujecie zjawisk (np. napływdochodów z pracy za granica) i regulacji (np. funduszestrukturalne) zwiazanych z członkostwem Polski w Uniieuropejskiej,Obecna wersja modelu oferuje nie tylko lepsze własnoscisymulacyjne, ale stanowi takze lepsze narzedzie prognostycznew warunkach silnych fluktuacji popytu globalnego isredniookresowej zmiennosci kursu walutowego.