aktualny stan branży mięsnej i jej perspektywy rozwoju

Aktualny stan branży mięsnej

i jej perspektywy rozwoju

dr inż. Robert Mroczek

Łódź, 27 czerwca 2014 r.

Plan wystąpienia

2

1. Źródła danych

2. Produkcja żywca rzeźnego w Polsce

3. Pozycja Polski wśród głównych unijnych producentów mięsa

4. Podstawowe dane o przemyśle mięsnym w Polsce

5. Struktura firm przemysłu mięsnego

6. Wyniki ekonomiczno-finansowe przedsiębiorstw przemysłu mięsnego

7. Wskaźniki finansowe przemysłu mięsnego

8. Wydajność pracy w przemyśle mięsnym i jego poszczególnych grupach

9. Obroty handlowe mięsem wieprzowym i wołowym

10. Konkluzje

Źródła danych

Podstawowym źródłem danych o wynikach ekonomiczno-finansowych przemysłu mięsnego w Polsce, które według Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007 były zakwalifikowane do klas - PKD 10.11 (poprzednio 15.11) przetwórstwo i konserwowanie mięsa, z wyłączeniem mięsa z drobiu oraz PKD 10.13 (poprzednio 15.13) produkcja wyrobów z mięsa, włączając wyroby z mięsa drobiowego i złożyły sprawozdania finansowe F-01/I-01.

Korzystano również z Eurostatu oraz z danych Centrum Analitycznego Administracji Celnej (CAAC)

Produkcja żywca rzeźnego w Polsce w przeliczeniu na wbc (w tys. ton)

0

500

1000

1500

2000

2500

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013*

wieprzowe wołowe drobiowe

* - prognoza IERiGŻ-PIB

Pozycja Polski wśród unijnych producentów mięsa w 2012 r.

5

a - w 2011 rokuŹródło: opracowanie M. Tereszczuk

Lp.

Kraje

Produkcja żywca

wieprzowego (w tys. ton

wagi poubojowej)

Kraje

Produkcja żywca

wołowego (w tys. ton

wagi poubojowej)

Kraje

Produkcja drobiu

(w tys. ton wagi

poubojowej)

UE-27 22 400 UE-27 7 764 UE-27 12 370a

w tym: w tym: w tym: 1. Niemcy 5 459 Francja 1 477 Francja 1 7332 Hiszpania 3 466 Niemcy 1 140 W. Brytania 1 5603. Francja 1 957 Włochy 981 Niemcy 1 4234. Polska 1 734 W. Brytania 883 Hiszpania 1 3875. Włochy 1 621 Hiszpania 597 Polska 1 3856. Dania 1 604 Irlandia 495 Włochy 1 2207. Holandia 1 332 Holandia 374 Holandia 8418. Belgia 1 110 Polska 371 Belgia 4969. W. Brytania 825 Belgia 262 Węgry 383

10. Węgry 346 Austria 221

Najważniejsi producenci mięsa i produktów mięsnych w UE-27 w 2012 r. (wartość obrotów

wg parytetu siły nabywczej) w mld euro

6

0 10 20 30 40 50

Niemcy

Francja

Hiszpania

Polska

Włochy

W.Brytania

Holandia

Źródło: opracowanie M. Tereszczuk

Podstawowe dane o przemyśle mięsnym w Polsce

7a – szacunek

Wyszczególnienie 2007 2011 2012 2013Liczba czynnych przedsiębiorstw 2 899a 2 324a 2 387a 2 364a

w tym: przemysłowych 1 237 1 173 1 138 1 120a

składających sprawozdania finansowe 832 710 717 680 mikrofirm 1 662a 1 151a 1 249a 1 244a

Zasoby pracy (w tys. osób) Przeciętne zatrudnienie w przedsiębiorstwach przemysłu mięsnego

93,1 87,4 86,9 91,5a

w tym w przedsiębiorstwach składających sprawozdania

finansowe86,1 76,1 79,9 84,7

Wartość produkcji sprzedanej przemysłu mięsnego w cenach bieżących (w mld zł)

26,7 34,2 40,3 44,8a

w tym przedsiębiorstw składających sprawozdania

finansowe25,2 30,1 36,4 40,8

Udział przedsiębiorstw składających sprawozdania finansowe (w %) w:

liczbie firm sektora mięsnego, 28,7a 30,6a 30,0a 28, 8a

zatrudnieniu w całym sektorze mięsnym, 83,6a 80,5a 84,5a 85,4a

produkcji całego sektora mięsnego. 89,0a 84,3a 86,4a 87,0a

Struktura podmiotowa przedsiębiorstw przemysłu mięsnego według grup

wielkości przedsiębiorstw

8

Wyszczególnienie 2004 2008 2012Liczba przedsiębiorstw (firm): dużych 75 77 76 średnich 293 327 276 małych 937 852 786 łącznie przemysłowych 1 305 1 256 1 138 mikrofirm 2 117a 1 637a 1 249a

razem 3 422a 2 893a 2 387a

Zatrudnienie w firmach: dużych 37 274 43 007 42 200(liczba osób) średnich 31 856 33 645 28 400 małych 18 678 18 528 16 309 łącznie przemysłowych 87 808 95 180 86 909Wartość produkcji firm: dużych 9 053 13 110 19 777(ceny bieżące, w mln zł) średnich 7 193 9 617 12 353 małych 5 504 5 965 8 140 łącznie przemysłowych 21 750 28 692 40 270

a – szacunek

Struktura podmiotowa przedsiębiorstw przemysłu mięsnego (w proc. produkcji

sprzedanej i zatrudnieniu)

9

25,3 20,8 20,2 21,3 19,5 18,8

33,1 33,5 30,7 36,3 35,3 32,7

41,6 45,7 49,1 42,4 45,2 48,5

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2004 2008 2012 2004 2008 2012

duże

średnie

małe

produkcja sprzedana zatrudnienie

Liczba przedsiębiorstw mięsnycha

w krajach o najwyższej produkcji mięsa w Unii Europejskiej (usystematyzowana

według liczby przedsiębiorstw w 2012 roku)

10

a – mięsa czerwonego i białegoŹródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostatu

Wyszczególnienie

Liczba przedsiębiorstw Zmiany w proc. rocznie

2000 2004 2008 20122001-2004

2005-2008

2009-2012

Niemcy 18 523 12 825 11 044 11 301 -8,8 -3,7 0,6

Francja 12 574 11 668 9 891 6 781 1,0 -4,0 -9,0

Hiszpania 4 092 4 243 4 153 3 909 0,9 -0,5 -1,5

Włochy 3 743 3 794 3 559 3 600 0,3 -1,6 0,3

Polska 4 521 3 882 3 283 2 787 -3,7 -4,1 -4,0

Wielka Brytania 1 187 1 013 1 035 1 027 -3,9 0,5 -0,2

Holandia 795 760 600 535 -1,1 -5,7 -2,8

Dania 158 158 147 151 0,0 -1,8 0,7

Wyniki ekonomiczno-finansowe przedsiębiorstw przemysłu mięsnego

11

Wyszczególnienie 2007 2010 2011 2012 2013

Produkcja sprzedana w cenach bazowych (w mln zł)

25 163,5 27 523,6 30 051,7 36 380,8 40 812,4

Zatrudnienie (w tys. osób) 86,2 79,8 76,1 79,9 84,7

Liczba badanych firm 823 697 710 717 680

Zysk brutto (w mln zł) 834,5 1191,7 799,4 1032,7 1108,1

Zysk netto (w mln zł) 695,3 1028,8 679,6 890,9 963,2

Kapitał własny (w mln zł) 5 394,6 6 152,6 6 199,9 6 708,8 7 486,7

Zadłużenie ogółem (w mln zł) 6 821,2 6 325,4 6 826,8 8 009,8 8 475,0

w tym

długoterminowe (w mln zł) 1 848,3 1 451,2 1 627,9 1 893,6 1 902,2

z tego z tytułu pożyczek i kredytów

1 643,1 1 263,6 1 329,0 1 648,7 1 520,1

Nakłady inwestycyjne (w mln zł) 1137,4 768,9 803,7 841,0 889,0

Wskaźniki finansowe przedsiębiorstw przemysłu mięsnego

12

a – liczby w nawiasach odnoszą się do przeciętnych wskaźników w całym przemyśle spożywczym

Wyszczególnienie 2007 2010 2011 2012 2013Wskaźniki rentowności w procentach przychodów netto

zysk brutto 2,81 3,76 2,29 2,45 2,36 zysk netto 2,34

(4,25)a

3,25(4,66)

1,95(3,38)

2,12(3,75)

2,05(4,02)

nadwyżka operacyjna 5,97 6,50 5,01 4,88 4,57ROE, tj. zysk netto w proc. kapitału własnego 12,89

(14,45)16,72

(14,26)10,96

(10,79)13,28

(12,14)12,87

(12,69)Współczynnik bieżącej płynności finansowej 1,05

(1,30)1,20

(1,33)1,24

(1,37)1,22

(1,36)1,30

(1,25)Udział przedsiębiorstw osiągających zyski netto (w procentach)

w ogólnej liczbie firm 86,4 86,9 77,3 81,3 84,1 w przychodach przemysłu 91,8 91,1 85,8 91,4 84,5Zadłużenie ogółem do kapitału własnego 1,26 1,05 1,10 1,19 1,13Zadłużenie ogółem do aktywów ogółem 0,56 0,51 0,52 0,54 0,53Stopa inwestowania 1,68

(1,49)1,18

(1,19)1,24

(1,23)1,23

(1,24)1,16

(1,26)

Wydajność pracy w przedsiębiorstwach przemysłu mięsnego mierzona wartością

produkcji sprzedanej w cenach bieżących (w tys. zł/ zatrudnionego)

13

Wyszczególnienie 2004 2008 2012

Przedsiębiorstwa małe (10-49 zatrudnionych) 295 322 499

Przedsiębiorstwa średnie (50-249) 226 286 435

Przedsiębiorstwa duże (250 i więcej zatrudnionych)

243 305 469

Struktura asortymentowa handlu zagranicznego mięsem i jego produktami

w latach 2004-2013 (w %)

EKSPORT IMPORT

87

2620

2

32840

584046

40

10

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2004 r. 2013 r. 2004 r. 2013 r.

wieprzowina wołowina drób


Struktura geograficzna handlu zagranicznego mięsem i jego produktami w latach 2004-2013

(w %)

15

EKSPORT IMPORT

64,257,9 91,2

8,420,1

5,5 8,6

88,8

16,2 12,05,8 0,111,2 10,0

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2004 r. 2013 r. 2004 r. 2013 r.

UE-12 UE-15 WNP pozostałe


16

Handel zagraniczny wieprzowiną

(w tys. ton*) (w mln euro)

*wg wagi produktu, żywiec w ekwiwalencie mięsa

Eksport mięsa wieprzowego

Lp.

2013 r. 2012 r.Kraj Wartość

(mln Euro)Wolumen(tys. ton)

Kraj Wartość(mln Euro)

Wolumen(tys. ton)

Ogółem 912,3 437,9

Ogółem 767,7 368,7

1. Białoruś 104,5 42,5 Białoruś 148,8 66,22. Rosja 99,4 35,8 Japonia 82,1 25,93. Włochy 81,9 43,3 Rep. Czeska 58,7 20,74. Japonia 75,7 24,8 Włochy 57,2 32,05. Słowacja 71,1 32,2 Ukraina 56,0 33,36. Rep. Czeska 69,8 21,9 Słowacja 49,9 23,47. Chiny 67,8 51,7 Rosja 43,5 16,58. Węgry 57,5 27,4 Węgry 42,5 21,99. Niemcy 41,7 29,0 Rep. Korei 29,7 13,410. Ukraina 33,0 19,3 Niemcy 26,7 13,6

17


Handel zagraniczny wołowiną i cielęciną

18

(w tys. ton - w ekw. mięsa) (w mln euro)

Eksport mięsa wołowego i cielęcego

Lp.

2013 r. 2012 r.

Kraj Wartość(mln euro)

Wolumen(tys. ton)

Kraj Wartość(mln euro)

Wolumen(tys. ton)

Ogółem 921,8 281,2 Ogółem 893,6 272,9

1. Włochy 217,1 59,7 Włochy 160,5 43,6

2. Holandia 131,3 49,2 Holandia 145,1 50,6

3. Niemcy 126,9 44,4 Niemcy 109,3 35,9

4. Hiszpania 74,4 23,2 Turcja 101,4 36,7

5. Francja 59,1 14,7 Hiszpania 73,1 21,7

6. W. Brytania 39,7 8,6 Francja 40,3 10,4

7. Rosja 29,7 10,3 W. Brytania 34,4 8,1

8. Rep. Czeska 27,4 7,1 Rosja 34,3 12,3

9. Uzbekistan 25,3 5,4 Rep. Czeska 21,0 5,3

10. Dania 24,7 7,0 Szwecja 20,9 5,1

19Źródło: opracowanie M. Tereszczuk

Udział eksportu w produkcji sprzedanej mięsa i przetworów mięsnych (w %)

20

Wyszczególnienie 2004 2006 2008 2010 2011 2012

Mięso czerwone 12,5 19,7 21,5 28,8 35,1 33,9

Mięso drobiowe 21,1 36,9 25,7 29,6 27,1 30,0

Przetwory z mięsa czerwonego i drobiowego

7,9 8,5 11,0 17,1 15,9 16,7

Mięso i przetwory z mięsa ogółem

13,2 20,3 19,5 25,8 27,2 27,7

Przemysł spożywczy 17,4 22,9 22,6 28,7 29,1 30,8

Źródło: Szczepaniak I. (red.), Monitoring i ocena konkurencyjności polskich producentów żywności (2). Raport PW nr 40, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2012.

Wskaźniki ujawnionych przewag komparatywnych (RCA) w eksporcie produktów mięsnych i w całkowitym

eksporcie rolno-spożywczym

21

Wyszczególnienie 2004 2006 2008 2010 2011 2012Mięso i podroby jadalne

1,62 2,46 2,40 2,62 2,74 2,88

Przetwory z mięsa 1,58 1,63 1,88 2,21 2,13 2,23Produkty rolno-spożywcze ogółem

1,19 1,44 1,31 1,41 1,36 1,46

Źródło: Szczepaniak I. (red.), Monitoring i ocena konkurencyjności polskich producentów żywności (4). Raport PW nr 74, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2013.

Wskaźnik pokrycia importu eksportem (TC)

22

Wyszczególnienie 2004 2006 2008 2010 2011 2012Wieprzowina 1,54 1,74 0,75 0,72 0,75 0,77Wołowina 17,44 19,97 16,21 15,29 14,85 14,15Drób 3,00 4,42 6,22 6,56 6,78 7,80Mięso i przetwory z mięsa ogółem

2,86 3,49 1,82 1,91 1,92 1,89


Konkluzje 1. Polska jest liczącym się producentem mięsa w Unii Europejskiej. W 2012

roku zajmowaliśmy czwartą pozycję w produkcji wieprzowiny, piątą w drobiu i ósmą w produkcji wołowiny. Pod względem wartości produkcji sprzedanej całego sektora (mięsa czerwonego i białego) liczonej w cenach porównywalnych, zajęliśmy bardzo wysokie, bo czwarte miejsce za Niemcami, Francją i Hiszpanią.

2. Procesy koncentracji przemysłowej produkcji mięsa czerwonego i ubojów zwierząt rzeźnych (trzody oraz bydła) przebiegają powoli i w najbliższej perspektywie nie widać przesłanek, by w istotny sposób nastąpiło ich przyspieszenie. Mimo malejącej od lat liczby przedsiębiorstw przemysłu mięsnego, zwłaszcza małych oraz mikrofirm, branża charakteryzuje się rozdrobnioną strukturą podmiotową, gdyż w firmach małych i średnich ulokowana jest połowa produkcji tego sektora. Nie oznacza to, że z rynku powinny zniknąć małe firmy, dla których także jest miejsce (rynki lokalne, niszowe).

23

Konkluzje3. Wyniki ekonomiczno-finansowe oraz wskaźniki finansowe przemysłu mięsnego osiągnięte w 2013 roku, były nieco lepsze niż w latach 2011-2012, o czym świadczą następujące zjawiska:zysk netto zwiększył się o ponad 1/5 (do 963 mln zł),poprawiła się również rentowność kapitału własnego (ROE) do prawie 13% tj. tyle samo - co w 2012 r., ale o 2.p.p. więcej niż w 2011 r.,płynność bieżąca jest na bezpiecznym poziomie (1,2-1,3),nakłady inwestycyjne wzrosły o 8% (do 889 mln zł), ale do 1,16 obniżyła się stopa inwestowania,rentowność netto pozostała na niskim poziomie – ok. 2%,nadwyżka operacyjna (ekonomiczna) obniżyła się o 8% (do 4,57%),kapitał własny zwiększył się o 16% (do 7,5 mld zł), a o 14% wzrosło zadłużenie ogólne (do 8,5 mld zł), co oznacza, że relacje zadłużenia ogółem do kapitału własnego, czy do aktywów ogółem są utrzymywane na bezpiecznym poziomie,na względnie stabilnym i bezpiecznym poziomie utrzymywało się zadłużenie długoterminowe, w tym z tytułu pożyczek i kredytów,odsetek firm osiągających zyski netto w ogólnej liczbie firm wzrósł do 84,1% , tj. o 2,8 p.p. więcej niż w 2012 r. i o 6,8 p.p. więcej niż w 2011 r.

24

Konkluzje4. Eksport mięsa i jego produktów jest jednym z głównych czynników rozwoju przedsiębiorstw przemysłu mięsnego w Polsce. Potrzebna jest zatem kontynuacja podjętych wcześniej działań, takich jak m.in.:dywersyfikacja rynków zbytu (poszukiwanie atrakcyjnych i perspektywicznych rynków oraz szybki powrót na rynki azjatyckie, bliskiego wschodu, WNP), skuteczna i ukierunkowana promocja (2-3 produktów utożsamianych z Polską),dbałość o dobry wizerunek polskiego przetwórstwa mięsnego oraz o jakość oferowanych produktów,poprawa efektywności produkcji (większe wykorzystanie mocy produkcyjnych, specjalizacja).

5. Innym ważnym elementem wpływającym na rozwój branży mięsnej, jest wzrost spożycia mięsa w naszym kraju, zwłaszcza wołowego i wieprzowego, czemu nie sprzyja trwający od kilku lat regres w chowie trzody chlewnej oraz wysokie ceny mięsa wołowego przy braku powtarzalności jego jakości. Konsumenci - a zwłaszcza ci bardziej zamożni, zwracają większą uwagę na jakość mięsa i jego produktów, akceptując ich wyższą cenę w zamian za smak, trwałość, naturalne przyprawy, brak konserwantów itp. Jest to szansa dla małych firm sprzedających swoje produkty na runkach lokalnych czy w niszach rynkowych.

25

Konkluzje

6. Wyniki ekonomiczno–finansowe przemysłu mięsnego w 2014 roku w porównaniu z 2013 rokiem mogą się pogorszyć i być zbliżone do tych z 2011 roku. Na taki stan rzeczy wpływ będą miały niewątpliwie perturbacje na rynku mięsa wieprzowego, wynikające z wykrycia w naszym kraju przypadków Afrykańskiego Pomory Świń (ASF) u 2 padłych dzików w lutym tego roku, co stało się pretekstem do wprowadzenia embarga na polską wieprzowinę przez kraje z tzw. Unii Celnej zawiązanej przez: Rosję, Białoruś oraz Kazachstan. Embargo wprowadziły też inne kraje trzecie w tym m.in.: Chiny, Japonia i Korea, co znalazło odzwierciedlenie w niższych obrotach handlowych mięsem wieprzowym z Polski. Czym dłużej stan ten będzie trwał, tym oczywiście rysują się gorsze perspektywy dla branży mięsnej - nie tylko w tym roku, ale również w następnych latach. Większa konkurencja na rynku krajowym doprowadzi do obniżania i tak niskich marż przetwórczych, a to może spowodować większą liczbę upadłości firm przemysłu mięsnego. Trzeba mieć nadzieję, że w II półroczu tego roku, uwarunkowania zewnętrzne zmienią się na korzyść i chociaż w części uda się powrócić na te rynki.

26

Dziękuję za uwagę,

27

Charakterystyka przedsiębiorstw przemysłu mięsnego oraz drobiarskiego według grup wielkości przedsiębiorstw

28

Wyszczególnienie 2004 2008 2012Przemysł mięsny

Liczba przedsiębiorstw (firm): dużych 75 77 76

średnich 293 327 276 małych 937 852 786

łącznie przemysłowych 1 305 1 256 1 138

mikrofirm 2 117a 1 637a 1 249a

razem 3 422a 2 893a 2 387a

Zatrudnienie w firmach: dużych 37 274 43 007 42 200(liczba osób) średnich 31 856 33 645 28 400

małych 18 678 18 528 16 309 łącznie przemysłowych 87 808 95 180 86 909

Wartość produkcji firm: dużych 9 053 13 110 19 777(ceny bieżące, w mln zł) średnich 7 193 9 617 12 353


Przemysł drobiarski

Liczba przedsiębiorstw (firm): dużych 20 21 20

średnich 40 62 55 małych 143 105 96 łącznie przemysłowych 203 188 171

mikrofirm 257a 202a 229a

razem 460a 390a 400a

Zatrudnienie w firmach: dużych 11 190 11 123 16 784(liczba osób) średnich 4 495 6 761 5 168


Wartość produkcji firm: dużych 2 912 4 470 8 920

(ceny bieżące, w mln zł) średnich 1 570 2 797 3 264

małych 1 363 1 116 1 487

łącznie przemysłowych 5 845 8 383 13 671

aktualny stan branży mięsnej i jej perspektywy rozwoju

Documents