al-hikmah journal

126

Upload: farid-abdullah-hasan

Post on 28-Mar-2016

254 views

Category:

Documents


20 download

DESCRIPTION

วารสาร อัล-ฮิกมะฮฺ มหาวิทยาลัยอิสลามยะลา ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 ประจำปี 2554

TRANSCRIPT

Page 1: Al-Hikmah Journal
Page 2: Al-Hikmah Journal
Page 3: Al-Hikmah Journal

วารสาร อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา Al-Hikmah Journal of Yala Islamic University

Page 4: Al-Hikmah Journal

บทบรรณาธการ

วารสาร อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา เปนวารสารทตพมพเพอเผยแพรบทความวชาการ (Article) บทความวจย (Research) มวตถประสงค เพอเผยแพรผลงานทางวชาการและงานวจย ในการเปนสอสงเสรมการสรางองคความรในสาขาวชาสงคมศาสตร มนษยศาสตร ครศาสตร วทยาศาสตรและอนๆ เพอใหคณาจารยและนกศกษาไดมความคดสรางสรรคดานผลงานวชาการและงานวจยสสงคม และเพอเปนสอกลางการนาเสนอสาระนารดานวชาการตางๆ แกนกวชาการและบคคลทวไป บทความทไดปรากฏในวารสารฉบบนทกบทความไดผานการประเมนจากผทรงคณวฒตรงตามสาขาวชา (Peer Review) วารสารฉบบนเปนฉบบท 1 ปท 1 ประจาป 2554 ประกอบดวยบทความ จานวน 9 บทความ กบ 1 บทวพากษหนงสอ (Book Review) ซงมแขนงวชาดานตางๆ ไดแก สงคมศกษา การวดและประเมนผล อสลามศกษา ภาษาศาสตร สขศกษา ภาษาศาสตร มเปาหมายมงพฒนาเปนวารสารทมมาตรฐานและคณภาพการตพมพบทความ ตามเกณฑและขอกาหนด

ในนามของกองบรรณาธการวารสาร อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ขอขอบคณผเขยนบทความทกทานทใหความสนใจลงตพมพ ผทรงคณวฒประเมนบทความประจาฉบบทไดสละและใหขอเสนอแนะทางวชาการตลอดจนคณะผบรหารมหาวทยาลยอสลามยะลา ทใหการสนบสนนการจดทาวารสารฉบบน

หวงเปนอยางยงวาคณาจารย นกวชาการ และผอานจะไดรบประโยชนและขอมลทางวชาการอนเปนประโยชนตอการพฒนาองคความรใหมๆ หากทานมขอคดเหนหรอคาแนะนาประการใดทจะนาไปสการพฒนาปรบปรงวารสารใหมคณภาพดยงขน กองบรรณาธการวารสาร อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ยนดรบคาแนะนาดวยความขอบคณยง และขอขอบคณทกทานทมสวนใหวารสารฉบบนสาเรจลลวงไปดวยด และขอขอบคณมา ณ โอกาสน

บรรณาธการ วารสาร อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา

Page 5: Al-Hikmah Journal

เจาของ มหาวทยาลยอสลามยะลา 135/8 ม.3 ต.เขาตม อ.ยะรง จ.ปตตาน 94160 โทร 0-7341-8611-4 โทรสาร 0-7341-8615-6

วตถประสงค 1. เพอเผยแพรผลงานทางวชาการและงานวจย 2. เพอเปนสอสงเสรมการสรางองคความรในสาขาวชาสงคมศาสตร มนษยศาสตร ครศาสตร วทยาศาสตรและอนๆ 3. เพอใหคณาจารยและนกศกษาไดมความคดสรางสรรคดานผลงานวชาการและงานวจยสสงคม

ขอบเขตงาน เปนวารสารวชาการทครอบคลมในสาขาวชาสงคมศาสตร มนษยศาสตร ครศาสตร วทยาศาสตรและอนๆ โดยนาเสนอในรปแบบ 1. บทความวชาการ 2. บทความวจย 3. เวทนาเสนอผลงานวชาการ

คณะทปรกษาวารสาร นายกสภามหาวทยาลย อธการบด รองอธการบดฝายวชาการ รองอธการบดฝายบรหาร รองอธการบดฝายวเทศสมพนธฯ รองอธการบดฝายพฒนาศกยภาพนกศกษา ผชวยอธการบดฝายทรพยสนและสทธประโยชน คณบดบณฑตวทยาลย คณบดคณะอสลามศกษา คณบดคณะศลปะศาสตรและสงคมศาสตร คณบดคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย คณบดคณะศกษาศาสตร ผอานวยการสถาบนอสสลาม ผอานวยการสานกวทยบรการ ผอานวยการสานกงานอธการบด ผอานวยการสานกบรการการศกษา ผอานวยการสานกพฒนาศกยภาพนกศกษา ผอานวยการสานกงานจดหาทนและพฒนาบคลากร

บรรณาธการ ผศ.ดร.มฮาหมดซาก เจะหะ

รองบรรณาธการ ดร.อบรอเฮม สอแม

กองบรรณาธการ ผชวยศาสตราจารย ดร.รสลน อทย ผชวยศาสตราจารย สกร หลงปเตะ ผชวยศาสตราจารย ดร.กาเดร สะอะ ผชวยศาสตราจารย จระพนธ เดมะ ผชวยศาสตราจารย ดร.เกษตรชย และหม ดร.อดรส ดาราไก ผชวยศาสตราจารย เกสร ลดเลย ดร.อบดลเลาะ ยโซะ ดร.อะหมด ยสนทรง ดร.ปนสย นนทวานช ดร.มหามดรยาน บากา Prof. Dr. Mohd Nasran Mohamad

ดร.กลยาน เจรญชางนชม Doto’ Assoc. Prof. Dr. Mohd. Rodi Usman

Page 6: Al-Hikmah Journal

ผประเมนบทความประจาฉบบ (Peer Review) รองศาสตราจารย ดร.รตตยา สาและ ผชวยศาสตราจารยอารน สะอด ผชวยศาสตราจารย ดร.สกนา อาแล ดร.มฮามสสกร มนยน ผชวยศาสตราจารย ดร.รสลน อทย ดร.สรยะ สะนวา ผชวยศาสตราจารย จระพนธ เดมะ ภ.ญ.ซอฟยะห นมะ ผชวยศาสตราจารย วฒศกด พศสวรรณ อาจารยกมจด ยามรดง ผชวยศาตราจารย สกร หลงปเตะ อาจารยมสลน มาหะมะ

พสจนอกษร ดร.อบรอเหม เตะแห อาจารยอบดลรามนห โตะหลง อาจารยวไลวรรณ กาเจร อาจารยคอลเยาะ ลอกาซอ

ฝายจดการ นายฟารด อบดลลอฮหะซน นายมาหะมะ ดาแมง นายอาสมง เจะอาแซ

รปแบบ นางสาวรอฮานง หะนะกาแม นายมฮมหมด สน นางสาวกามละ สะอะ

กาหนดออก ปละ 2 ฉบบ ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม

การเผยแพร แจกจายฟรแกหองสมดของหนวยงานทงภาครฐและเอกชน สถาบนการศกษาทงในและนอกประเทศ

การบอกรบและตดตอ สานกงานกองบรรณาธการวารสาร อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ต ปณ.142 อ.เมอง จ.ยะลา 95000 โทรศพท (073) 418611-4 ตอ 124 โทรสาร (073) 418615-6 Email: [email protected], [email protected]

รปเลม โครงการจดตงสานกพมพมหาวทยาลยอสลามยะลา

พมพท โรงพมพมตรภาพ เลขท 5/49 ถนนเจรญประดษฐ ตาบลรสะมแล อาเภอเมอง จงหวดปตตาน 94000 โทร (073) 331429

ขอกาหนดวารสาร 1.ทศนะและขอคดเหนในวารสารฉบบนเปนของผเขยนแตละทาน ไมถอเปนทศนะและความรบผดชอบแต อยางใดของคณะกองบรรณาธการ 2.ไมสงวนลขสทธในการคดลอก แตใหอางองแสดงทมา

Page 7: Al-Hikmah Journal

สารบญ

สภาพและแนวทางการสงเสรมการดาเนนการประกนคณภาพภายในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม จารวจน สองเมอง, เกษตรชย และหม, คอเหลด หะยสาอ,มะรยาน บากา, และฮาเซม อชอาร ...................... 1-11

การเดนทางของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยเขาไปทางาน ในรฐทางตอนเหนอของมาเลเซย

มะดาโอะ ปเตะ, เภาซน เจะแว ............................................................................................................. 13-21

มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรมมาเลเซยกบความพยายามในการพฒนาการศกษาขนพนฐาน มฮซม สะตแม ........................................................................................................................................ 23-33

การสอสารภายในองคกรกบการประยกตหลกการและการปฏบตในทศนะอสลาม ธรวช จาปรง ........................................................................................................................................... 35-44

ความสมพนธระหวางความสามารถดานภาษาองกฤษ ทศนคต และแรงจงใจในการเรยนภาษาองกฤษของ นกศกษาชนปท 1 มหาวทยาลยสงขลานครนทร ทจบการศกษาจากโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม

คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ, และนสากร จารมณ ........................................................................... 45-57 การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรน

ประภาภรณ หลงปเตะ, ทศนย ณ พกล, และสภาพร อตสาหะ .............................................................. 59-67

การบรหารกจการบานเมองทดกบการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถน ขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปตตาน

อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจกา, และอมาพร มณแนม ............................................................. 69-81

ศกษาปญหาการออกเสยงบากของนกศกษามหาวทยาลยอสลามยะลา

แอสศมาน มะโซะ .................................................................................................................................... 83-89

การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน พารดา หะยเตะ ..................................................................................................................................... 91-107

บทวพาทย / Book Review ศกษาเปรยบเทยบมะฮรในกฎหมายอสลามตามทศนะมซฮบทงส

มะนร ยโซะ, มฮาหมดซาก เจะหะ ........................................................................................................ 109-112

Page 8: Al-Hikmah Journal
Page 9: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 จารวจน สองเมอง และคณะ สภาพและแนวทางการสงเสรม...

1

The Condition and Recommendations for Promoting Internal Quality Assurance for Private Islamic Schools Jaruwat Songmeung*, Kasetchai Laeheem*, Maruyani Baka**, and Hasem Asharee*** *Lecturer, Department of Teaching Profession, Liberal Arts and Social Sciences, YIU ** Officer, the Inspector General Office of the 12th Region *** Lecturer, Department of Islamic Studies, College of Islamic Studies, PSU

Abstract

As part of the research on system and mechanism of internal quality assurance for private Islamic schools, the paper aims to present the condition of the internal quality assurance of private Islamic schools and to propose recommendations for conducting the internal quality assurances for private Islamic schools.

According to the research findings, it is indicated that each school differently conducted three aspects of internal quality insurance covering quality control, quality monitoring and quality assessment. School personnel are divided into 4 groups based on their roles: executives, vice-executives, quality assurance officers and other officers. They all understand and participate in quality assurance differently. Recommendations for promoting the quality assurance in private Islamic schools are as follows: (1) developing quality assurance to cover all school, (2) adjusting some indicators that contrast to Islamic education, (3) supporting the cooperation and developing quality assurance instruments which are in accord with school, (4) developing the school personnel to be equipped with knowledge and skills of quality assurance, and (5) developing school’s administration knowledge based on Islamic principles. Keywords: internal quality assurance, Islamic private schools, southernmost provinces

Research

Page 10: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 จารวจน สองเมอง และคณะ สภาพและแนวทางการสงเสรม...

2

สภาพและแนวทางการสงเสรมการดาเนนการประกนคณภาพภายในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม จารวจน สองเมอง*, เกษตรชย และหม*, คอเหลด หะยสาอ*, มะรยาน บากา** และฮาเชม อชอาร*** * อาจารยประจาสาขาวชาชพคร คณะศลปศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยอสลามยะลา ** สานกผตรวจราชการประจาเขตตรวจราชการท 12 *** อาจารยประจาภาควชาอสลามศกษา วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

บทคดยอ

บทความนาเสนอผลการวจยสวนหนงจากการวจยระบบและกลไกการประกนคณภาพภายในสาหรบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม มวตถประสงคเพอนาเสนอสภาพการดาเนนการประกนคณภาพการศกษาภายในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามและแนวทางสงเสรมการดาเนนการดานการประกนคณภาพการศกษาภายในสาหรบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม

ผลการวจยพบวา ผลการศกษาสภาพการดาเนนงานประกนคณภาพภายในพบวา โรงเรยนมการดาเนนงานทงสามสวน คอ การควบคมคณภาพ การตรวจสอบคณภาพ และการประเมนคณภาพ แตกตางกน โดยบทบาทของผเกยวของในโรงเรยนแบงออกไดเปน 4 กลม คอ ผบรหารระดบสง ผบรหารระดบรอง ผรบผดชอบงานประกน และบคลากรฝายอนๆ ซงมความเขาใจและมสวนรวมในการทางานดานประกนคณภาพตางกน และแนวทางการสนบสนนการดาเนนงานประกนคณภาพการศกษาสาหรบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม คอ 1) พฒนาระบบประกนคณภาพใหครอบคลมทกพนธกจของโรงเรยน 2) ปรบเปลยนตวบงชทขดกบแนวทางการจดการศกษาในอสลาม 3) สงเสรมความรวมมอและพฒนาเครองมอการประกนคณภาพทสอดคลองกบโรงเรยน 4) พฒนาบคลากรใหมความรและทกษะดานการประกนคณภาพ และ 5) พฒนาองคความรดานการบรหารจดการโรงเรยนตามแนวทางอสลาม คาสาคญ: การประกนคณภาพภายใน, โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม, จงหวดชายแดนภาคใต

บทความวจย

Page 11: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 จารวจน สองเมอง และคณะ สภาพและแนวทางการสงเสรม...

3

บทนา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

กาหนดใหสถาบนการศกษาในทกระดบการประกนคณภาพการศกษา เพอเปนกลไกหน งในการสรางคณภาพของการจดการศกษา โดยอาศยหลกการและวธการบรหารและการจดการคณภาพสมยใหมทเนนการสรางความมนใจใหกบทกฝายทเกยวของวา ผเรยนทกคนจะไดรบการศกษาทมคณภาพตามมาตรฐานทกาหนดไว โดยทความมนใจนนตองอยบนรากฐานของหลกวชา ขอเทจจรง หลกฐานเชงประจกษและความสมเหตสมผลเปนสาคญ โดยโรงเรยนตองดาเนนการในสองรปแบบ คอ การประกนคณภาพภายในและการประกนคณภาพภายนอก

มาตรา 48 ของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดกาหนดใหหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษาและใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษาทตองดาเนนการอยางตอเนอง โดยมการจดทารายงานประจาปเสนอตอหนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของและเปดเผยตอสาธารณชน เพอนาไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาเพอรองรบการประกนคณภาพภายนอก ซงสภาพระบบและกลไกการประกนคณภาพโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในปจจบนยงไมสามารถกระตนใหเกดกระบวนการคณภาพทแทจรงในโรงเรยนได ทงนอาจเกดจากระบบการประกนคณภาพท ใชอย ไ มได เ ออตออตลกษณของโรงเรยนทมความแตกตางจากโรงเรยนโดยทวไป ในขณะเดยวกนบคลากรในโรงเรยนขาดความตระหนกและการมสวนรวมในการสรางคณภาพของการจดการศกษาของโรงเรยน ดงนนเพอใหการประกนคณภาพมประสทธในการผลกดนใหเกดการปรบปรงเปลยนแปลงการบรหารจดการเพอสรางกลไกคณภาพในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามอยางแทจรง จงจาเปนอยางยงทจะตองมการพฒนาระบบและกลไกเพอการประกนคณภาพการศกษาในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามใหม โดยประยกตจากแนวคดทางการศกษาอสลาม ทงนเพอใหสอดคลองกบปรชญา เปาหมายและอตลกษณของ

โรงเรยน ตลอดจนเปนกลไกเพอการกระตนการมสวนรวมของบคลากรในโรงเรยนในการพฒนาคณภาพการจดการศกษาตอไป

การวจยเ รอง ระบบและกลไกการประกนคณภาพภายในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามจงเกดขน โดยการสนบสนนของสนบสนนจากโครงการความรวมมอทางวชาการเพอการพฒนาการศกษาจงหวดชายแดนภาคใต (สคศต. ) และสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ซงบทความวจยนจะนาเสนอผลบางสวนของงานวจยน โดยนาเสนอสภาพการดาเนนกจกรรมดานการประกนคณภาพการศกษาของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม กบแนวทางสงเสรมการดาเนนงานดานการประกนคณภาพการศกษาของโรงเรยน อนเปนองคความรพนฐานเพอการพฒนาระบบและกลไกการประกนคณภาพการศกษาภายในของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามตอไป วตถประสงค 1. เพอศกษาสภาพการดาเนนการประกนคณภาพการศกษาภายในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม 2. เพอวเคราะหแนวทางสงเสรมการดาเนนการดานการประกนคณภาพการศกษาภายในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม

เอกสารงานวจยทเกยวของ ผองศร วาณชยศภวงศ และวาสนา แสงงาม (2546) ไดทาการศกษาการประกนคณภาพภายในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานในจงหวดปตตาน โดยวธการวจยภาพอนาคตชาตพนธ นา เสนอผลการศกษาสรปไดวา แนวทางการประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษาระดบขนพนฐานในจงหวดปตตาน มแนวทางคลายคลงกนแตมการปฏบตตางกนตาม กรม ตนสงกด สถานศกษาสงกดกรมสามญศกษาจะไดรบการประเมนเพอรบรองคณภาพและมาตรฐานการศกษาจากองคกรภายนอก สถานศกษาสง กดสานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาตจากหนวยงานระดบเหนอขนไป และสถานศกษาสงกดคณะกรรมการการศกษาเอกชนจากกรมตนสงกดเทานน

Page 12: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 จารวจน สองเมอง และคณะ สภาพและแนวทางการสงเสรม...

4

ซงความแตกตางดงกลาวทาใหการดาเนนการประกนคณภาพการศกษาภายในโรงเรยนแตละโรงเรยนมความแตกตางไปดวยเชนกน

สวมล เขยวแกว และคณะ (2545) ไดศกษารปแบบการบรหารงานวชาการในเขตพนทการศกษาสาหรบหาจงหวดชายแดนภาคใตและนาเสนอผลการศกษาในสวนของการประกนคณภาพวา งานประกนคณภาพการศกษา เขตพนทการศกษาจะตองทาหนาทเปนหนวยประเมนภายนอกของสถานศกษา และทาหนาทประเมนภายในของเขตพนทการศกษาดวย โดยจดใหมคณะกรรมการประเมนคณภาพการศกษา ซงมบทบาทหนาท คอ การกาหนดนโยบายดานประกนคณภาพของเขตพนทการศกษาและสถานศกษา กาหนดมาตรฐาน ตวบงชและเกณฑใหสอดคลองกบเกณฑมาตรฐานของสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) รวมท ง คาน ง ถงความเหมาะสมของเขตพนทการศกษา และมหนาทในการประชาสมพนธ ประชม อบรมใหบคลากรทกฝายทเกยวของในการประกนคณภาพการศกษา

มฮมมดฮลม อซน (2549) ไดศกษาสภาพ ปญหาปจจบนของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามทางดานการประกนคณภาพจากการศกษา พบวา สถานศกษาเอกชนโดยรวมสวนใหญดาเนนงานตามระบบการประกนคณภาพการศกษาไดในระดบมากทกองคประกอบ ยกเวนองคประกอบท 8 การรายงานคณภาพการศกษาทดาเนนการไดในระดบนอย และเปนองคประกอบท มสถานศกษาทกกลมตวแปรไ มไดดาเนนการมากทสด องคประกอบท 5 การดาเนนงานตามแผนพฒนาคณภาพการศกษา เปนองคประกอบทสถานศกษาสวนใหญดาเนนการไดดกวา คอ มคาเฉลยสงกวาทกองคประกอบ สถานศกษาทมคร/บคลากรทมความรเรองการประกนคณภาพจานวนมากกวารอยละ 80 ดาเนนงานตามระบบการประกนคณภาพการศกษาไดดกวาสถานศกษาทกกลมตวแปร สวนสถานศกษาทดาเนนการไดนอยกวาสถานศกษาทกกลมตวแปร คอ สถานศกษาขนาดเลก สถานศกษาทผบรหารมความสามารถระดบปานกลาง และสถานศกษาทมคร/บคลากรทมความรเรองการประกนคณภาพจานวนนอย

กวารอยละ 50 ในการดาเนนงานตามรายการในแตละองคประกอบ โรงเรยนโดยรวมสวนใหญมปญหาอปสรรคในการดาเนนงานประกนคณภาพการศกษาโดยปญหาทพบมากทสดเปนปญหาเดยวกน คอ ภาระงานของผบรหาร /คร /บคลากรมมากจนไมสามารถปฏบตงานทกงานทไดรบมอบหมายไดด รองลงมา คอ ผบรหาร/ คร / บคลากรไมเขาใจการจดเตรยมเอกสาร/หลกฐานตางๆ สาหรบการประเมนภายนอก ผบรหาร/ คร / บคลากรมความรความสามารถไมเพยงพอตองานทรบผดชอบ งบประมาณไมเพยงพอตอการพฒนาคณภาพใหเปนไปตามมาตรฐานทสถานศกษากาหนด และการชแจง / การใหความรเรองการประกนคณภาพการศกษาจากแหลงตาง ๆ ไมตรงกนทาใหสถานศกษาสบสน

ยงยทธ วงศภรมยศานต และคณะ (2548) โดยไดทาการวจยเรอง การพฒนาเชงระบบเพอปฏรปการเรยนรและคณภาพโรงเรยน โดยในสวนของการพฒนาระบบการประกนคณภาพในโรงเรยน ไดผลการพฒนาคอ 1) ดานกระบวนทศนและการจดตงองคกรคณภาพ โรงเรยนสวนใหญสามารถดาเนนการไดในระดบดมาก โดยมการทาความเขาใจกบทมบรหารทกระดบในการปรบเปลยนกระบวนทศนมาเปนการพฒนาระบบตางๆ ประสานการประเมน อกทงทมหรอบคคลทรบผดชอบการประกนคณภาพในสถานศกษาเปลยนความคดและวธการทางานใหม 2) การจดทาแผนพฒนาของโรงเรยนสามารถดาเนนการไดในระดบดมาก โดยโรงเรยนสวนใหญมการวเคราะหสภาพการณเฉพาะทชใหเหนสภาพชมชนและครอบครวของนกเรยน ความคาดหวงและความตองการของชมชนทมตอโรงเรยนและยงมการปรบปรงวสยทศนใหสอดคลองกบสภาพการณเฉพาะ ทไดวเคราะหไวและสาระของวสยทศนมพลงตอการดาเนนองคกรไปสความสาเรจในระยะเวลาทกาหนดไวชดเจน 3) ดานความสมพนธกบชมชนอยในระดบด โดยโรงเรยนมการวางระบบความสมพนธกบชมชน การกาหนดชองทางและการวางบทบาทชมชน ผปกครองและศษยเกาเพอเขามามสวนรวมในการพฒนาคณภาพในโรงเรยน 4) การวางระบบคณภาพ โรงเรยนสวนใหญสามารถด า เน นก า ร ได ร ะด บด ม า ก ค อ ม ก า รออกแบบกระบวนการทางานของระบบยอยทสอดคลองกบ

Page 13: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 จารวจน สองเมอง และคณะ สภาพและแนวทางการสงเสรม...

5

มาตรฐานและตวชวด มการวเคราะหความสมพนธระหวางมาตรฐานและตวบงชกบระบบยอยทเปนจดเนนของโรงเรยน 5) โรงเรยนสวนใหญมการสรางความตระหนกและการพฒนาบคลากร ตลอดจนสงเสรมการทางานเปนทม อยในระดบด และ 6) ในสวนของการประเมนทบทวนนน โรงเรยนสามารถดาเนนการไดในระดบด และสามารถนาผลการประเมนมาใชปรบเกณฑโรงเรยนและตวชวดระบบไดในระดบพอใช

ชมศกด อนทรรกษ และคณะ (2550) ไดศกษาเรอง การพฒนาคณภาพการจดการศกษาตามวถอสลามในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามเพอบรณภาพสงคมในสามจงหวดชายแดนภาคใต ผลการศกษาสรปไดวา ปญหาอปสรรคทโรงเรยนสวนใหญประสบอยในปจจบน ไดแก คณภาพการศกษาทเกดจากระบบการบรหารจดการ ระบบการจดการเรยนร และระบบการจดกจกรรมพฒนาผ เ รยน ส งผลใหผ เ รยนสวนใหญ มผลสมฤทธทางการเรยนในระดบทไมนาพอใจ ปญหาเหลาน สวนหนงมสาเหตมาจากขาดการพฒนาระบบการบรหารจดการ ประกอบกบโรงเรยนไมคอยไดรบการพฒนาจากหนวยงานทเกยวของ ครสวนใหญไดรบการพฒนานอยมาก โรงเรยนตองพฒนาดวยตนเองเปนหลก และโดยอาศยความรวมมอระหวางหนวยงาน หรอองคการทงภายในและตางประเทศทมความรความเขาใจในการจดการศกษาตามหลกการศาสนาอสลาม เพอใหสอดคลองกบสงคมวฒนธรรม วถชวต และตอบสนองความตองการของชมชนได

วธการวจย การวจยระบบและกลไกการประกนคณภาพภายใน โ รง เ รยน เอกชนสอนศาสนา อสลาม เป นโครงการว จ ยและพฒนา (Research and Development) แตสาหรบผลการวจยทนาเสนอในบทความวจยนเปนผลของการวจยในสวนแรก ซงใชการวจยเชงคณภาพ (Quality Research) โดยมวธการวจย ดงน

1. ประชากร คอ โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต

2. กลมตวอยาง คอ โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต คอ จงหวดปตตาน จานวน 15 โรงเรยน จงหวดยะลา จานวน 11 โรงเรยน และจงหวดนราธวาส จานวน 9 โรงเรยน รวมทงสน 35 โรงเรยน โดยมขนตอนการเลอกโรงเรยนดงน

- การแสวงหาโรงเ รยนนารอง โดยการประชาสมพนธในรปแบบตางๆ เชน การจดเวทสมมนา เวบไซด การจดทาแผนพบแนะนาโครงการ โดยโรงเรยนทสนใจสามารถแจงความประสงคกลบมายงสานกงานโครงการ

- การคดเลอกโรงเรยนนารอง คณะผวจยไดทาการคดเลอกโรงเรยนเขารวมโครงการโดยพจารณาจากแบบแจงความจานงเขารวมเปนโรงเรยนนารอง สอบถามความคดเหนทางโทรศพทเกยวกบแนวคดในการประกนคณภาพการศกษาของโรงเรยนและความพรอมทางกายภาพ เชน ทตงของโรงเรยน สภาพของโรงเรยน เปนตน

- การชแจงทาความเขาใจเกยวกบการวจย คณะผวจยไดจดประชมชแจงโรงเรยนนารองเกยวกบเปาหมายและแนวทางการดาเนนงานของการวจย ตลอดจนบทบาทของคณะผวจยและโรงเรยนนารอง

3. ขนตอนการวจย 1) ศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของ

ในขนตอนนเพอรวบรวมผลการศกษาสภาพและปญหาของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ตลอดจนถงสภาพการดาเนนการประกนคณภาพของโรงเรยน

2) สมภาษณผบรหาร คร นกเรยนและผปกครองนกเรยน เพอตรวจสอบความถกตองของขอมล และศกษาทศนคต บทบาทและความรความเขาใจเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาของผทเกยวของกบโรงเรยน ในการสมภาษณจะใชการสมตวอยางโรงเรยนจานวน 6 โรงเรยนโดยพจารณาจากขนาดของโรงเรยน ใหญ กลางและเลก อยางละ 2 โรง

3) เวทแลกเปลยนเรยนรเกยวกบการดาเนนการดานการประกนคณภาพการศกษาของโรง เ รยน เอกชนสอนศาสนา อสลาม การจด เวทแลกเปลยนเรยนรนเพอใหโรงเรยนทเขารวมไดนาเสนอภาพความสาเรจและปญหาจากการดาเนนการประกน

Page 14: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 จารวจน สองเมอง และคณะ สภาพและแนวทางการสงเสรม...

6

คณภาพการศกษาในโรงเรยน เพอใหไดขอมลเชงลกและมความถกตองชด เจน และถอดบทเรยนเพ อการพฒนาการดา เนนการประ กนคณภาพการศกษา ตลอดจนแสวงหาความรวมมอในการพฒนามาตรฐานและตวบงชสาหรบการประกนคณภาพการศกษาของโรงเรยน

ผลการวจย บทความนนาเสนอผลการวจยใน 2 ประเดน คอ 1) สภาพการดาเนนการประกนคณภาพการศกษาภายในโรงเรยน และ 2) แนวทางการสงเสรมการดาเนนงานดานการประกนคณภาพของโรงเรยน ซงมผลการวจย ดงน

1. สภาพการดาเนนการประกนคณภาพการศกษาภายในโรงเรยน

จากการศกษาพบว า โ รง เ รยนท เ ข า รวมโครงการวจยมสภาพการดาเนนการประกนคณภาพภายในและผลการประเมนคณภาพภายนอกแตกตางกน ทงนความแตกตางดงกลาวไมไดเกดจากขนาดหรอทตงของโรงเรยน แตพบวา ปจจยทสงผลตอความสาเรจในการดาเนนการ คอ 1.1 การยอมรบตองานประกนคณภาพภายใน โรงเรยนโดยสวนใหญมแนวทางการดาเนนงานทยดตดกบแนวคดดงเดม แตโดยสวนใหญกลบเหนวาการประกนคณภาพภายในเปนส งทจะกอใหเกดประโยชนตอโรงเรยน ไมเพยงแคเปนการปฏบตใหเปนไปตามทกฎหมายกาหนดเทานน ดงทผบรหารโรงเรยน นร.01 ไดกลาววา “โรงเรยนจะตองมคณภาพ ถงแมไมมกฎหมายมาบงคบ เรากจะตองสรางคณภาพใหเกดขนในโรงเรยน เพยงแตการสรางคณภาพตามแนวทางทกาหนดนเปนสงททางโรงเรยนตองทาความเขาใจ และปจจบนโรงเรยนยงขาดความเขาใจในการดาเนนการในเรองนอยมาก” และหวหนาครกลมวชาศาสนา โรงเรยน ปน.03 กลาววา “การทางานใหมคณภาพ โดยเฉพาะการเรยนการสอนเปนสงจาเปนสาหรบครทกคน โดยเฉพาะอยางยงครสอนศาสนา เพราะนคอเรองของศาสนาทเราทกคนจะตองถกสอบสวนในวนกยามะฮ”

1.2 ความรวมมอจากทกฝายในการดาเนนกจกรรม การดา เนนการของงานประกนคณภาพการศกษาภายในโรงเรยนเรมตนดวยความพยายามในการสรางความรวมมอจากทกฝายในโรงเรยน แตพบวา โดยสวนใหญไ ม คอยประสบความสาเ รจในเ รองน โดยเฉพาะอยางยงความรวมมอจากครกลมวชาศาสนา ทงนพบวา บคลากรกลมวชาศาสนากไมไดขดแยงกบแนวคดการประกนคณภาพภายใน แตเหตผลสาคญคอการขาดกลวธเพอสรางการมสวนรวม การขาดทกษะพนฐานเพอการดาเนนงานตามเงอนไขการประกนคณภาพภายในและอกสาเหตทมความสาคญคอ การขาดการสอสารทมประสทธภาพระหวางผบรหารทรบผดชอบงานประกนคณภาพกบบคลากรกลมวชาศาสนา ปญหาการมสวนรวมของการประกนคณภาพภายในโรงเรยน หากพจารณาอยางผวเผน อาจสรปไดวามสาเหตจากการปฏเสธสงใหมๆ ของครกลมวชาศาสนา แตเมอทาการศกษาเชงลก พบวา งานเอกสารของกลมวชาศาสนาทใชภาษาอาหรบและภาษามลาย ตลอดจนขอจากดในการใชภาษาไทยของครผสอนกลมวชาศาสนา คออปสรรคสาคญของผประเมนจากภายนอก ทาใหการใหความสาคญตอการดาเนนงานของครกลมวชาศาสนานอยลงไป ทงนตวแทนครสอนกลมวชาศาสนาโรงเรยน ปน.03 ใหความเหนวา “ความจรงเวลาผประเมนภายนอกมาทโรงเรยน เขาไมไดใหความสนใจกบวชาศาสนาเลย ดไปเขากดไมรเรองวา ครสอนศาสนาทาอะไรกนบาง เพราะแผนการสอน โครงการตางๆ เปนภาษามลายทงหมด แตจะใหเราแปลทงหมดเปนภาษาไทยทงหมดกไมใชเรองงายเหมอนกน ทสาคญเขาไมเขาใจเลยวา กจกรรมท เราทามนเกยวของกบงานประกนอะไรบาง เขาเลยดแตวชาสามญและกจกรรมทวๆ ไป สดทายเรากตองปรบปรงตามขอเสนอแนะเยอะมาก บางทถาเขาเขาใจภาษามลาย เขาอาจจะใหคะแนนถงยอดเยยมกบเรากได”

1.3 บคลากรดานการประกนคณภาพภายใน บคลากรในโรง เ รยนมสวนสา คญอยา งย งตอการดา เนนการงานประกนคณภาพของโรงเรยน จากการศกษาพบวา งานประกนคณภาพมโครงสรางการ

Page 15: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 จารวจน สองเมอง และคณะ สภาพและแนวทางการสงเสรม...

7

บรหารเชนเดยวกบงานอนๆ ของโรงเรยน ซงบทบาทของบคลากรในโรงเรยนตองานประกนคณภาพมดงน

1) ผบ รหารโรงเ รยน โดยท ว ไปผบรหารสงสดทมอานาจในการตดสนและถอวาเปนสญลกษณสาคญของโรงเรยนมเพยงทานเดยว คอ เจาของโรงเรยนหรอผรบใบอนญาต หรอผจดการ ซงจะเปนบคคลสา คญในการกาหนดทศทางการบรหารโรงเรยนโดยรวม และมบทบาทในการสรางความเชอมนใหกบผปกครองของนกเรยนและชมชน แตสาหรบการบรหารงานภายในโรงเรยนสวนใหญ ผบรหารระดบรองลงมาจะมบทบาทมากยงขน เชน ครใหญ ผชวยครใหญ และหวหนาฝายตางๆ เปนตน ดงนนในการดาเนนงานประกนคณภาพ ผบรหารในระดบครใหญ ผชวยครใหญ และหวหนาฝายตางๆ จะเปนผมบทบาทมากทสด 2) ผปฏบตงาน พบวา โรงเรยนสวนใหญมการแตงตงคณะกรรมการในการดาเนนงานประกนคณภาพ ซงคณะกรรมการจะประกอบดวยหวหนาฝายตางๆ แตจะพบวา การปฏบตงานจรง บทบาทของผปฏบต งานจะมรปแบบทแตกตางกนไปในแตละโรงเรยน เชน ผบรหารเปนผดาเนนงานเอง หวหนาฝายหรอหวหนางานเปนผดาเนนงาน ผรบผดชอบงานประกนคณภาพ

3) บคลากรในโรงเรยน พบวา สวนใหญเ ขาใจถงความสาคญของการประกนคณภาพการศกษา แตกไมทราบถงรายละเอยดวธการดาเนนการมากนก เพยงแตปฏบตตามหนาททไดรบมอบหมาย และเขาใจวาคาส งเหลานนจะมสวนชวยในการประกนคณภาพการศกษาของโรงเรยน นอกจากน การใหความรกบบคลากรเกยวกบการประกนคณภาพมการดาเนนการนอยมาก แตจะเนนการประชมชแจงการดาเนนงานในสวนทเกยวของในแตละฝายเทานน

1.4 รปแบบการดา เ นนงาน การประกนคณภาพภายในจะตองครอบคลม 3 กระบวนการหลก คอ การควบคมคณภาพ การตรวจสอบคณภาพ และการประเมนคณภาพ ผลการศกษา พบวา

1) การควบคม คณภาพ พบว า โรงเรยนเรมตนกจกรรม ดวยการจดทาหรอการศกษา

ธรรมนญโรงเรยน การจดทาแผนกลยทธของโรงเรยน แ ล ะ จ ด ท า แ ผ น ป ฏ บ ต ง า น ป ร ะ จ า ป ม ก า ร ต งคณะกรรมการดานการประกนคณภาพ ซงกจกรรมขางตนมหลกฐานการดาเนนการทชดเจน ดงทผบรหารโรงเรยน ยล.01 กลาววา “แผนของโรงเรยนจะตองตอบโจทยของการประกนคณภาพการศกษาใหได มฉะนนกบอกไดเลยวา สงททากจะกลายเปนสงทสญเปลา” เพยงแตการดาเนนการในขนตอนเหลาน บางโรงเรยนอาจจะยงขาดความสมบรณ เชน การมสวนรวมของผทเ ก ย ว ของ ความ เ ข า ใจต อ กจกรรมท ด า เน นการ โดยเฉพาะอยางยงในสวนของแผนปฏบตงานซงบางครงยงขาดการศกษาความเปนไปในการปฏบตจรง ซงสวนใหญมสาเหตจากการขาดแคลนงบประมาณ แตทงนผบรหารสวนใหญเนนการใหความสาคญตอการกระจายงบประมาณใหครอบคลมทกพนธกจของแผน

การตดตามและสงการโดยตรงของผบรหารโรงเรยน ถอเปนเครองมอสาคญในการควบคมการดาเนนงานของโรงเรยน ทงนบทบาทสาคญอยทผบรหารโรงเรยน นอกจากนแลว การประชมประจาเดอนของผบรหารกบหวหนาฝายตางๆ กเปนอกหนงเครองมอสาคญสาหรบการควบคมคณภาพของการดาเนนงาน ซงผบ รหารโรงเ รยน ปน.01 กลาวว า “การประชมประจาเดอน ถงแมจะไมใชเรองเกยวกบการประกนโดยตรง แตหากมอะไรทเปนประเดนบางกจะหยบยกมาคยกน ซงทาใหผบรหารงานและหวหนาฝายตางๆ ไดรสถานภาพของงานททากนอย และการปรบเปลยนแผน เพอปองกนจดออนกจะเกดขนในขนตอนน” 2 ) ก ารตรวจสอบ คณภาพ ใ นกระบวนการน สวนใหญโรงเรยนดาเนนการในรปแบบทคลายคลงกน คอ การตรวจสอบตามทสานกงานเขตพนทการศกษากาหนดให โดยโรงเรยนจะไมมการออกแบบกระบวนการอนอก ทงนเพอลดภาระและความซาซอนของงาน เพราะทางโรงเรยนจะตองทารายงานไปยงหนวยงานตนสงกดเปนประจาและตอเนอง แตพบวา การตรวจสอบยงขาดความชดเจนในการนาไปสการปรบปรง เนองจากการทางานในขนตอนนเปนการทางานของฝายท รบผดชอบ และขาดการสะทอนกลบไปยงหนวยงานอนๆ ทเกยวของ

Page 16: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 จารวจน สองเมอง และคณะ สภาพและแนวทางการสงเสรม...

8

การรายงานตอผมสวนเกยวของของโรงเรยนในปจจบนอาจจะเปนเพยงการรายงานไปยงหนวยงานตนสงกด แตยงไมรวมไปถงการเผยแพรขอมลสาหรบผปกครองหรอสาธารณชน ทงนผบรหารบางสวนเหนวาไมมความจาเปนใดๆ เนองจากโรงเรยนอยไดดวยความไวเนอเชอใจของผปกครองและชมชนอยแลว ลกษณะของการดาเนนกจกรรมสาหรบการตรวจสอบ พบวา สวนใหญเนนการตรวจสอบเอกสาร หลกฐานการดาเนนตางๆ และมผ ด า เนนการตรวจสอบเพยงไ ม กคน ไ ม ไดดาเนนการในรปของคณะกรรมแตอยางใด

3) การประเมนคณภาพ พบวา โรงเรยนสวนใหญประเมนคณภาพในทกปการศกษาและจดสงรายงานการประเมนคณภาพไปยงหนวยงานตนสงกด ซงรปแบบการประเมนเปนไปตามแบบท กาหนดโดยหนวยงานตนสงกด ซงตองใชขอมลทละเอยดมาก และการดาเนนการของโรงเรยนหลายอยางไมสอดคลองกบแบบประเมนดงกลาว ทงๆ ทหากพจารณาทเปาหมายแลวจะบอกไดวามเปาหมายทสอดคลองกบตวบงชในการประกนคณภาพเชนกน ดงทผ รบผดชอบงานประกนคณภาพ โรงเรยน ยล.03 ไหความเหนไววา “แบบประเมนทเขตพนทใหมา จาเปนตองใสขอมลดบลงไปใหครบกอน ยงยากมาก ดเหมอนวาเปนงานทจะตองทาตลอดตอเนองกนมาตลอดป แตกอาจจะยงไดขอมลไมครบถวนเหมอนกน”

หลายโรงเรยนมการปรบปรงเครองมอการประเมนทหนวยงานตนสงกดสงมาให เนองจากหากใชเครองมอดงกลาวอาจจะทาใหการจดทารายงานการประเมนไมทนกาหนด แตทงนจะยงคงยดมนในหลกการเดม ผบรหารโรงเรยน ปน.01 กลาววา “แบบฟอรมตางๆ ททางเขตสงมาใหเรา ปจจบนมนกยงเปนเรองยงยากอย ซงหากมการพฒนาเครองมอททาใหงานพวกนงายขนจะดมาก ทสาคญการดาเนนงานบางอยางของโรงเรยน เรากยงไมรวาจะใสในแบบฟอรมพวกนยงไง”

2. แนวทางการสงเสรมการดาเนนงานดานการประกนคณภาพของโรงเรยน จากการวจย พบแนวทางการสงเสรมการดาเนนงานดานการประกนคณภาพของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ดงน

2.1 พฒนากรอบการประก น คณภาพทครอบคลมทกมตของการดาเนนงานของโรงเรยน โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามเปนโรงเรยนทดาเนนการสอนทงวชาศาสนาและวชาสามญ ทพฒนามาจากปอเนาะในอดต ซงเดมเปนการจดการเรยนการสอนเฉพาะวชาศาสนา และเนนการเรยนการสอนแบบฮลเกาะฮ1 มากกวาการเรยนการสอนในชนเรยน นกเรยนจะพกอยทโรงเรยน จงมการจดกจกรรมตางๆ ไดตลอดทงกลางวนและกลางคน ซงกจกรรมเหลานนเปนสวนหนงของการพฒนาผเรยนในดานตางๆ ดวยเงอนไขและรปแบบของการประกนคณภาพในปจจบน ทาใหหลายโรงเรยนมงเนนการดาเนนงานเพอตอบสนองตอการประกนคณภาพ และละเลยการดาเนนงานตามพนธกจสาคญทเปนอตลกษณเฉพาะของโรงเรยน ซงสงผลกระทบหลายประการตอโรงเรยนและยงสงผลตอความรวมมอของผทเกยวของในการดาเนนงานของโรงเรยนในอนาคต ดวยเหตนระบบการประกนคณภาพสาหรบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามจะตองไดรบการพฒนาใหสะทอนภาพความเปนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามและตอบสนองตอทกพนธกจของโรงเรยน โดยเฉพาะอยางยงพนธกจทเกยวของกบการศกษาในอสลาม ดงทครสอนศาสนาทานหนงตงประเดนคาถามวา “การทากลมฮลเกาะหและการละหมาดรวมกนของนกเรยนทบาลาเสาะฮ2 ทาไมผประเมนบอกวาไมใชการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ทงๆ ทสงเหลานชวยพฒนาผเรยนไดมาก และเปนหวใจสาคญของการจดการเรยนการสอนของมสลม” และครอกทานหนงตงประเดนวา ในวนหยด โรงเรยนจะจดใหนกเรยนทเรยนศาสนาชนสงๆ ไปสอนตามโรงเรยนตาดกา3 ถอวาเปนการพฒนาผเรยนไดหรอเปลา

2.2 ปรบเปลยนตวบงชทขดกบแนวทางการจดการศกษาในอสลาม จากการศกษาพบวา ในบางตวบงช มความไมสอดคลองกบหลกคาสอนของศาสนาอสลาม เชน ตวบงชท 8.2 ชนชม รวมกจกรรม และม

1 เปนการศกษาแบบเปนกลม โดยสมาชกในกลมแบงหนาทกนศกษาและนาเสนอในกลม 2 เปนสถานทใชในการละหมาดรวมกนและเรยนจากบาบอเจาของโรงเรยนหรอครสอนศาสนา 3 ตาดกา คอสถานทเรยนศาสนาขนบงคบสาหรบเยาวชนในแตละหมบาน โดยสวนใหญจะสอนในวนหยด

Page 17: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 จารวจน สองเมอง และคณะ สภาพและแนวทางการสงเสรม...

9

ผลงานดานดนตร/นาฏศลป ซงเรองของดนตรและนาฏศลปเปนสงทไมไดรบการสนบสนนดวยหลกคาสอนของศาสนาในหลายประเภท ดงนนในโรงเรยนสวนใหญจงหลกเลยงทจะไมใหความสาคญหรอจดใหมการเรยนการสอน แตเมอตองถกนามาสการประกนคณภาพการศกษา จงกลายเปนปญหาในทางปฏบต โดยบางโรงเรยนยอมทจะไมผานในตวบงชน ในขณะทบางโรงเรยนสงเสรมการละเลนพนบาน เชน ปญจะซลต ซงครทานหนงใหความเหนวา “ตองตรวจสอบถงความถกตองของหลกคาสอนของศาสนาดวย โดยเฉพาะอยางยงกรณทนกเรยนผหญงเปนผแสดงดวย ทงนถงแมการแสดงนาฏศลปบางอยางเปนสงทเกดขนจรงในชมชนในสามจงหวด แต ก เปนส งท ได รบการสนบสนนจากหลกการของศาสนา ซงหนาทสาคญของโรงเรยนคอการนาเสนอหลกการศาสนาทถกตอง” ดวยเหตนจาเปนอยางยงทตองมการปรบเปลยนตวบงชทไมสอดคลองกบหลกการศาสนาดวย เพอไมกอใหเกดปญหาในการดาเนนงานของโรงเรยน

2.3 สงเสรมความรวมมอและพฒนาเครองมอการประกนคณภาพทสอดคลองกบโรงเรยน ดวยมาตรฐานและตวบงชสวนใหญเมอพจารณาแลวมสวนทเกยวของไปยงกลมวชาศาสนานอย และในการประเมนทผานมา ผประเมนจากภายนอกไมไดใหความสนใจขอมลจากกลมวชาศาสนา ทาใหการมสวนรวมของครกลมวชาศาสนาในการประกนนอยลงไป และมองวางานประกนคณภาพการศกษาเปนงานเฉพาะของกลมวชาสามญ ในขณะเดยวกนกเกดคาถามจากครกลมวชาสามญวา ทาไมงานประกนจงเปนเรองเฉพาะครกลมวชาสามญ ทงๆ ทเปนเรองของโรงเรยนทงโรงเรยน ซงประเดนเหลานนาไปสการขาดความรวมมอในการขบเคลอนงานประกนคณภาพการศกษาในโรงเรยน ในขณะเดยวกบ เครองมอทโรงเรยนใชในปจจบนสามารถตอบคาถามของการประกนคณภาพการศกษาในมตเดยว คอ มตของกลมวชาสามญ จงกลายเปนเครองมอทไมสอดคลองกบรปแบบการดาเนนงานทแทจรงของโรงเรยน ดงกรณของครผสอนตามตวบงชท 9.7 ท กาหนดไววาจะตองมจานวนครและบคลากรสนบสนนทเพยงพอ ซงในการคานวณยงไมมแนวทางทจะนาครกลมวชาศาสนามารวม

ในการคานวณใหถกตองไดเนองจากการจดชวงชนเรยนไมสอดคลองกน ในขณะทจานวนครกลมวชาสามญและกลมวชาศาสนาในโรงเรยนมสดสวนทใกลเคยงกน และมภารกจในการการดแลนกเรยนเหมอนกน ดวยเหตนจาเปนตองตองมการพฒนาเครองมอการประกนคณภาพทเหมาะสม ซงจะเปนสวนหนงทจะกระตนใหเกดความรวมมอจากทกสวนในโรงเรยน

2.4 พฒนาบคลากรใหมความรและทกษะดานการประกนคณภาพ บคลากรในโรงเรยนจาเปนอยางยงทจะตองมความรความเขาใจเกยวกบการประกนคณภาพการศกษา แตพบวา การใหความรเรองดงกลาวดาเนนอยในขอบจากด ในขณะเดยวกนผทไดรบการอบรมมาแลวกลบขาดทกษะในการนามาสการปฏบตจรงในโรงเรยน ซงทาใหไมเกดการดาเนนกจกรรมการประกนคณภาพการศกษาจรงในโรงเรยน ดวยเหตนจา เปนอยางย งทจะตองมการพฒนาบคลากรของโรงเรยนอยางตอเนองและนาไปสการจดการความรของโรงเรยนตอไป

2.5 พฒนาองคความรดานการบรหารจดการโรงเรยนตามแนวทางอสลาม องคความรในอสลามทเกยวของกบการบรหารจดการจะเปนเครองมอสาคญในการขบเคลอนใหเกดการเปลยนแปลงแกโรงเรยนได ทงนเนองจากโรงเรยนผกโยงกบพนธกจตามหลกการของศาสนา การนาองคความรทไมไดเชอมโยงกบหลกคาสอนของศาสนาทาใหเกดผลในการปฏบตไดนอย ดงนนเมอคณะผวจยนาเสนอแนวคดในการพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษาตามหลกการของศาสนาจงไดรบการตอบรบและใหการสนบสนนจากโรงเรยน ทงนผบรหารโรงเรยน ปน.06 ไดกลาววา “องคความรจากหลกคาสอนของศาสนาเปนเรองสาคญ และจะตองนามาใชในการบรหารโรงเรยนใหได เพราะถาทกการงานคออบาดะฮ4แลว ทกคนกปฏเสธทจะไมทาไมได ทสาคญมสลมตองใชคาสอนของศาสนาในการดาเนนชวต”

4 หมายถง คาสงใชหรอคาสงหามสาหรบมสลมทจะตองปฏบต ซงจะไดรบผลตอบแทนในการปฏบตนน

Page 18: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 จารวจน สองเมอง และคณะ สภาพและแนวทางการสงเสรม...

10

สรปและอภปรายผล โรงเรยนนารองทเขารวมโครงการวจยยอมรบวา งานประกนคณภาพกอใหเกดประโยชนตอการพฒนาโรงเรยน ทงนสภาพการดาเนนการของงานประกนคณภาพการศกษาภายในโรงเรยน เปนภาพของความพยายามในการสรางความรวมมอจากทกฝายในโรงเรยน แตสวนใหญยงไมประสบความสาเรจในการสรางการมสวน รวมของบคลากรในงานประกนคณภาพ อนเนองจากการขาดกลวธในการสรางการมสวนรวม การขาดทกษะพนฐานเพอการดาเนนงานตามเงอนไขการประกนคณภาพภายในและการขาดการสอสารท มประสทธภาพระหวางผบรหารทรบผดชอบงานประกนคณภาพ

สาหรบบคลากรท เ กยวของกบงานประกนคณภาพ พบวา ผบรหารระดบรอง เชน ครใหญ ผชวยครใหญ และหวหนาฝายตางๆ มบทบาทสาคญในการบรหารงานประกนคณภาพภายในโรงเรยน และในการดาเนนงานประกนคณภาพ ผบรหารมบทบาทสาคญในฐานะเปนผกาหนดรปแบบการประกนคณภาพภายในโรงเรยน เปนผควบคมและตดตามการปฏบตงาน เปนทปรกษาการดาเนนงานประกน โรงเรยนสวนใหญมการแตงตงคณะกรรมการในการดาเนนงานประกนคณภาพ ซงคณะกรรมการจะประกอบดวยหวหนาฝายตางๆ แตจะพบวา การปฏบตงานจรง บทบาทของผปฏบตงานจะมรปแบบทแตกตางกนไปในแตละโรงเรยน เชน ผบรหารเปนผดาเนนงานเอง หวหนาฝายหรอหวหนางานเปนผ รบผดชอบ ซงในบางโรงเรยนอาจจะมผชวยหรอเจาหนาทในฝายรวมปฏบตงาน สาหรบบทบาทของบคลากรดานอนๆ ของโรงเรยนตอการมสวนรวมในการดาเนนงานการประกนคณภาพภายใน พบวา สวนใหญเขาใจถงความสาคญของการประกนคณภาพการศกษา แตกไมทราบถงรายละเอยดวธการดาเนนการมากนก เพยงแตปฏบตตามหนาททไดรบมอบหมาย และเขาใจวาคาส งเหลานนจะมสวนชวยในการประกนคณภาพการศกษาของโรงเรยน

โรงเรยนดาเนนการประกนคณภาพภายในในทศทางเดยวกน แตจะมความกาวหนาทแตกตางกน โดยในการควบคมคณภาพ พบวา โรงเรยนมการดาเนนการท

ชด เจน ส าห รบการตรวจสอบคณภาพ โรง เ รยนดาเนนการตรวจสอบตามทสานกงานเขตพนทการศกษากาหนด โดยโรงเรยนไมมการออกแบบกระบวนการอนเพมเตมอก เพอลดภาระและความซาซอนของงาน เพราะทางโรงเรยนตองสงรายงานไปยงหนวยงานตนสงกดตอไป แตทงนพบวาในการตรวจสอบยงขาดความชดเจนในการนาไปสการปรบปรง เนองจากการทางานในขนตอนนเปนการทางานของฝายทรบผดชอบ และขาดการสะทอนกลบไปย งหนวยงานอนๆ ท เ กยวของ ลกษณะของการดาเนนกจกรรมสาหรบการตรวจสอบ พบวา สวนใหญเนนการตรวจสอบเอกสาร หลกฐานการดาเนนตางๆ และมผดาเนนการตรวจสอบเพยงไมกคน ไมไดดาเนนการในรปของคณะกรรมแตอยางใด และในขนการประเมนคณภาพ พบวา โรงเ รยนสวนใหญประเมนคณภาพในทกปการศกษาและจดสงรายงานการประเมนคณภาพไปยงหนวยงานตนสงกด หลายโรงเรยนมการปรบปรงเครองมอการประเมนทหนวยงานตนสงกดสงมาให เนองจากหากใชเครองมอททางหนวยงานตนสงกดสงมาให จะทาใหการจดทารายงานการประเมนไมทนกาหนด สาหรบแนวทางการสนบสนนการดาเนนงานประกนคณภาพการศกษา สามารถสรปไดดงน 1) พฒนาระบบประกนคณภาพใหครอบคลมทกพนธกจของโรงเรยน 2) ปรบเปลยนตวบงชทขดกบแนวทางการจดการศกษาในอสลาม 3) สงเสรมความรวมมอและพฒนาเครองมอการประกนคณภาพทสอดคลองกบโรงเรยน 4) พฒนาบคลากรใหมความรและทกษะดานการประกนคณภาพ และ 5) พฒนาองคความรดานการบรหารจดการโรงเรยนตามแนวทางอสลาม เอกสารอางอง ชมศกด อนทรรกษ และคณะ. 2550. รายงานการวจย

การพฒนาคณภาพการจดการศกษาตามวถอสลามในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามเพอบรณภาพสงคมในสามจงหวดชายแดนภาคใต. สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

Page 19: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 จารวจน สองเมอง และคณะ สภาพและแนวทางการสงเสรม...

11

ผองศร วาณชยศภวงศ และ วาสนา แสงงาม. 2546. การประกนคณภาพภายในสถานศกษาระดบการศกาษขน พนฐานในจงหวดปตตาน . วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร ปท 9 ฉบบท 1 มกราคม- เมษายน หนา 100-112

มฮมมดฮลม อซน. 2549. “ความสมพนธระหวางทกษะการบ รหารงานกบการป ฏบ ต ง านตาม กระบวนการการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของผบรหารโรงเรยน เอกชนสอนศาสนาอสลาม ในจงหวดปตตาน”. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการว ด ผ ล แ ล ะ ว จ ย ก า ร ศ ก ษ า , มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ยงยทธ วงศภรมยศานต และคณะ. 2548. รายงานการวจยฉบบสมบรณ โครงการการพฒนาเชงระบบเพอปฏรปการเ รยนรและคณภาพโรงเรยน. สานกงานกองทนสนบสนนการวจย.

สวมล เขยวแกว, ชมศกด อนทรรกษ, ชดชนก เชงเชาว, สรชย มชาญ และ เบญจนาฏ ดวงจโน. 2545. รปแบบการบรหารงานวชาการในเขตพนทการศกษาสาหรบหาจงหวดชายแดนภาคใต. วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร. ปท 8 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม หนา 259-272

Page 20: Al-Hikmah Journal
Page 21: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะดาโอะ ปเตะ และ เภาซน เจะแว การเดนทางของแรงงานมลายมสลม...

13

The movement of Malay-Muslim labors from southern border provinces of Thailand into northern states of Malaysia Madao’ Puteh*, Paosan Je’wae** *Lecturer, Department of Public Administration, Faculty of Liberal Arts Social Science, YIU **Lecturer, Department of Malayu Languages, Faculty of Liberal Arts Social Science, YIU

Abstract

The objectives of this research “The movement of Malay-Muslim labors from southern border provinces of Thailand into northern states of Malaysia” were to study the effects of travelling, to study the documents of each state for travelling, and the wage-rates and rights including the data of the Thais who working in the northern Malaysian states. To do this research, the author studied on the sampling group concerned with the Malay-Muslims in the southern border provinces from 3 groups: first group, the staff from immigration and labor recruitment offices of each state; second group, the entrepreneurs; the third, the southern Thai Malay-Muslim labors who working in northern Malaysian states. It was processed in a qualitative method by in-depth interviews and observations. Statistical data and concerned documents were the tool utilized to collect the research data. It has found the factors effective for the movement of the Malay-Muslim labors working in northern states of Malaysia that majority of the labors concerned with the incomes in Malaysia that better than in Thailand; secondly, the same culture and better relationship; in addition, thirdly, the security in life and properties. Regarding the travelling, majority of the labors utilized ‘Border Pass’ into Malaysia; secondly, ‘Passport’; and some of them entered Malaysia without documents. The documents used to be able to request for endorsement in each state are not the same. For the labors from 5 southern border provinces, they used Border Pass. The wage-rates and rights, the wages depended on an agreement between the employer and the employee that the employee received 6,000-30,000 Baht per month. In addition, the employee received their rights on free hostels and food. Regarding the Thais working in the northern Malaysia from the endorsement statistics of temporary in 2009 found that mostly working in Perlis in agriculture 1,984 people, in Kelantan in agriculture 1,597 people, and in Perak in services 217 people.

Keywords: Malay-Muslim Labors, Southern Border Provinces, Thailand, Malaysia.

Research

Page 22: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะดาโอะ ปเตะ และ เภาซน เจะแว การเดนทางของแรงงานมลายมสลม...

14

การเดนทางของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของมาเลเซย มะดาโอะ ปเตะ* , นายเภาซน เจะแว** *อาจารยประจาสาขาวชารฐประศาสนศาสตร คณะศลปศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยอสลามยะลา **อาจารยประจาสาขาวชาภาษามลาย คณะศลปศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยอสลามยะลา

บทคดยอ

วตถประสงคของงานวจยเรอง “การเดนทางของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศ

ไทยเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของมาเลเซย” เพอศกษาปจจยทมผลตอการเดนทางเขาไปทางาน ศกษาเอกสารทใชในการเดนทางเขาไปทางาน และเอกสารทสามารถใชทาใบอนญาตทางานของแตละรฐ ศกษาอตราคาจางและสทธประโยชนทไดรบตลอดจนขอมลคนไทยทเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย ในการศกษาครงนผวจยไดทาการศกษาขอมลจากกลมเปาหมายทมสวนเกยวของในการจางงานแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทย โดยทาการศกษาจากกลมตวอยาง 3 กลมซงประกอบดวย กลมแรกคอ เจาหนาททเกยวของทงจากสานกงานตรวจคนเขาเมองประจารฐและสานกงานจดหางานประจารฐ กลมทสองคอ กลมผประกอบการหรอนายจางทมการจางงานแรงงานตางชาต และกลมทสามคอ แรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของมาเลเซย เปนการศกษาเชงคณภาพ โดยใชการสมภาษณเจาะลก การสงเกตการณ การศกษาขอมลทางสถต และเอกสารทเกยวของเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล

ผลจากการศกษาพบวา ปจจยทมผลตอการเดนทางเขาไปทางานของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย พบวา สวนใหญ มปจจยดานรายไดทดกวาทางานในประเทศไทย เอกสารการเดนทางเขาไปทางาน พบวา แรงงานสวนใหญนยมใชใบเบกทางผานแดน (Border Pass) สวนเอกสารทสามารถใชทาใบอนญาตทางานของแตละรฐจะมการถอปฏบตทไมเหมอนกน สาหรบกลมแรงงานทมาจากหาจงหวดชายแดนภาคใตแลวสามารถใชใบเบกทางผานแดนได อตราคาจางและสทธประโยชนทไดรบ คาจางจะขนอยกบขอตกลงตอนทาสญญาจาง ซงจะมรายไดประมาณ 6,000 – 30,000 บาทตอเดอน นอกจากนนลกจางจะไดรบสทธประโยชนทอยอาศยและอาหารการกนฟรอกดวย สวนขอมลคนไทยทเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของมาเลเซย จากสถตการขอใบอนญาตทางานชวคราว ในป 2009 พบวาแรงงานทมาขอใบอนญาตทางานมากทสด ในรฐเปอรลส มการจางงานประเภทการเกษตร (สวน) 1,984 คน ในรฐกลนตน งานประเภทการเกษตร 1,597 คน ในรฐเปรค งานประเภทงานบรการ 217 คน

คาสาคญ: แรงงานมลายมสลม, จงหวดชายแดนภาคใต, ไทย, มาเลเซย

บทความวจย

Page 23: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะดาโอะ ปเตะ และ เภาซน เจะแว การเดนทางของแรงงานมลายมสลม...

15

Pendahuluan มาเลเซยเปนประเทศทนาเขาแรงงานสงราย

หนงในภมภาคเอเชย โดยมแรงงานตางชาตมากกวา 2 ลานราย สวนใหญเปนแรงงานจากอนโดนเซยและประเทศอนๆในเอเชยตะวนออกเฉยงใต การจางแรงงานต า งช าต ของมา เล เ ซ ย ได ม ก ารป รบ เปล ยนตามสถานการณทางเศรษฐกจและสงคมภายใน จากชวงภาวะวกฤตทางเศรษฐกจในป พ.ศ.2540 มาเลเซยเขมงวดการนาเขาแรงงานตางชาตเปนอยางมาก แตจากการทมาเลเซยขาดแคลนแรงงานในระดบลางดงกลาวขางตน ทาใหรฐบาลมาเลเซยจาเปนตองผอนปรนนโยบายการจางแรงงานตางชาตลาสดทางรฐบาลมาเลเซยอนญาตใหจางแรงงานตางชาตเขามาทางานในระดบลางใน 6 สาขาอาชพ ไดแก แมบาน กอสราง อตสาหกรรม ธรกจบรการ และการเกษตร (เพาะปลก ประมง) โดยกาหนดใหแรงงานตางชาตเขาฝกอบรมภาษา ว ฒน ธ ร รม แล ะกฎหมายขอ งม า เ ล เ ซ ย (Induction Course) จากประเทศตนทางกอนเขามาทางานในประเทศมาเลเซย (ยกเวนประเทศอนโดนเซย) ปจจบนมาเลเซยมแรงงานตางชาตท ถกกฎหมายประมาณ 2 ลานคน อยในภาคอตสาหกรรมจานวนประมาณ 1.3 ลานคน และภาคธรกจบรการจานวนประมาณ 7 แสนคน รอยละ 66 เปนแรงงานจากอนโดนเซย รอยละ 11 มาจากเนปาล และรอยละ 7.5 มาจากอนเดย ทเหลอกเปนแรงงานจาก บงคลาเทศ พมา เวยดนาม ฟลปปนส ไทย เขมร และลาว ปจจบนมแรงงานไทยทเขามาทางานโดยตดตอผานกระทรวงแรงงานไทย มประมาณ 4,000 คน และทเขามาทางานโดยตดตอกบนายจางโดยตรงมประมาณ 14,000 คน รวมทงสนประมาณ 18,000 คน (สานกงานแรงงานไทย ประจาสถานเอกอครราชทต ณ กรงกวลาลมเปอร, ม.ป.ป.: 1)

ขอมลจากฝายแรงงานตางชาต ในป 2550 คนงานไทยเขามาทางานในประเทศมาเลเซยรวมรฐซาบาหและซาราวกอยางถกตองตามกฎหมายมาเลเซย ซงไดจดทะเบยนกบสานกงานตรวจคนเขาเมองมาเลเซย มทงสนจานวน18,456 คน รวมทางานในภาคตางๆ ดงน ประเภทประกอบการ แมบาน จานวน 426 คน

กอสราง จานวน 1,122 คน โรงงานอตสาหกรรม จานวน 793 คน บรการ จานวน 15,532 คน เพาะปลก จานวน 53 คน และ ภาคการเกษตร จานวน 530 คน สวนแรงงานไทยททางานอยในประเทศมาเลเซยนน กระทรวงแรงงานฯ คาดวามแรงงานไทยในมาเลเซยประมาณ 36,000 คน สวนใหญอยในภาคการเกษตรและมภมลาเนาอยใน 5 จงหวดชายแดนภาคใต ซงสามารถใชบตรผานแดน (Border pass) เขาไปทางานตามชายแดน ในจานวนนประมาณ 10,000 คน เดนทางเขาไปทางานสวนปาลมนามน ยางพารา และไรออย โดยไมถกตองตามพระราชบญญตจดหางานและคมครองคนหางานฯ แตไดรบใบอนญาตใหทางานถกตองตามกฎหมายของมาเลเซย สวนอกประมาณ 10,000 คน ลกลอบทางานในมาเลเซยโดยไมถกตองตามกฎหมายตามรานอาหาร โรงงานขนาดเลก สวนผกผลไม งานกอสราง สาหรบแรงงานไทยทเดนทางไปทางานโดยถกตองตามกฎหมายมประมาณ 6,500 คน สวนใหญแจงการเดนทางดวยตนเอง และบรษทจดหางานจดสงไปทางาน แรงงานไทยกลมนสวนใหญทางานอยในโรงงานอตสาหกรรมตดเยบเสอผา ชนสวนคอมพวเตอร โรงงานผลตเฟอรนเจอร และเกษตรกรรม (กองเอเซยตะวนออก1 กรมเอเชยตะวนออก, ม.ป.ป.)

นอกจากน มการประมาณการวาแรงงานไทยทเขามาทางานในประเทศมาเลเซยโดยไมมใบอนญาตทางานอยางถกตองตามกฎหมายมประมาณ 1 แสนคน โดยกลมเหลานจะเดนทางเขาประเทศมาเลเซยโดยใชวซาประเภททองเทยวหรอใบอนญาตผานแดน (Border pass) ซงจะพกในมาเลเซยไดไมเกน 30 วน โดยสวนใหญจะเขามาทางานทางดานการเกษตร การประมง แมบาน พนกงานขายและพนกงานรานอาหาร ดงนน หากสามารถทาใหแรงงานไทยเหลาน ทางานไดอยางถกตองตามกฎหมายแลว กจะมสวนชวยแกไข เยยวยา ตลอดจนสามารถแกปญหาท เ กดจากผลกระทบเหตการณความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตได

ประชาชนใน 5 จงหวดชายแดนภาคใตนอกจากจะใชหนงสอเดนทางในการเขาไปทางานในประเทศมาเลเซยแลวยงนยมทาใบเบกทางผานแดน (Border Pass) เพอเดนทางเขาไปทางานในประเทศมาเลเซย

Page 24: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะดาโอะ ปเตะ และ เภาซน เจะแว การเดนทางของแรงงานมลายมสลม...

16

เพราะวาการดาเนนการจดทางาย สะดวก รวดเรว และประหยด การออกใบเบกทางผานแดน (Border Pass) เปนไปตามความตกลงวาดวยการเจรจาขามเขตแดนระหวางมลาย องกฤษ กบประเทศไทย พ.ศ. 2483 ซงการออกใบเบกทางผานแดน (Border Pass) นน จะออกใหกบราษฎรในจงหวดท มชายแดนตดกบประเทศมาเลเซย คอ จงหวดสตล สงขลา ยะลา และนราธวาส ยกเวนจงหวดปตตาน แมจะไมมชายแดนตดกบประเทศมาเลเซย ราษฎรของจงหวดปตตานกสามารถขอรบใบเบกทางผานแดนได โดยใหยนคารองขอรบใบเบกทางผานแดนได ณ ทวาการอาเภอทตวเองมภมลาเนาอย หลงจากนนกใหนาคารองทไดรบการพจารณาอนญาตแลวไปยนขอรบใบเบกทางผานแดน ณ ทอาเภอชายแดนทมพนทตดกบประเทศมาเลเซย การเขาไปทางานของแรงงานมลายมสลมดงกลาวเปนแนวทางหนงในการแกปญหาความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต จากสภาพปญหาดงกลาว ทาใหผวจยมความสนใจทจะศกษาเรอง “การเดนทางของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของมาเลเซย” ปจจยอะไรทมผลตอการเดนทางเขาไปทางานของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาปจจยทมผลตอการเดนทางเขาไป

ทางานของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย

2. เพอศกษาเอกสารทใชในการเดนทางเขาไปทางานของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตประเทศในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย และ เอกสารทสามารถใชทาใบอนญาตทางาน

3. เพอศกษาอตราคาจางและสทธประโยชนทไดรบตลอดจนขอมลคนไทยทเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ท าใ หทราบถงปจจยท มผลตอการเดน

ทางเขาไปทางานของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย

2. ทาใหทราบถงเอกสารทใชในการเดนทางเขาไปทางานของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตประเทศในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย และ เอกสารทสามารถใชทาใบอนญาตทางาน 3. ท า ใ ห ท ราบ ถ ง อต รา ค า จ า ง และส ท ธประโยชนทไดรบตลอดจนขอมลคนไทยทเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย

ขอบเขตการวจย ขอบเขตดานประชากรกลมตวอยางและพนทวจย การศกษาครงนผวจยไดทาการศกษาขอมลจากกลมเปาหมายท มสวนเกยวของในการจางแรงงานต า ง ช า ต ใ น ร ฐท า ง ตอน เหน อ ข อ งม า เ ล เ ซ ย อ นประกอบดวยรฐกลนตน เปรค เปอรลส และเคดาห ซงในการศกษาครงนมจานวนกลมตวอยาง 3 กลม ประกอบดวย เจาหนาทท เกยวของทงจากสานกงานตรวจคนเขาเมองประจารฐและสานกงานจดหางานประจารฐของแตละรฐ กลมผประกอบการหรอนายจางทมการจางงานแรงงานตางชาต และกลมแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของมาเลเซย ขอบเขตดานระยะเวลาในการศกษา การศกษาครงนใชเวลาประมาณ 10 เดอน ตงแตเดอนมถนายน 2552 ถงเดอนมนาคม 2553 โดยแบงการรวบรวมขอมล คนควาเอกสารทเกยวของ เกบขอมลภาคสนามโดยการส ง เกตการณและทาการสมภาษณแบบเจาะลก การศกษาขอมลทางสถต ทาการวเคราะหขอมลและสรปผล

นยามศพทเฉพาะ การจางงาน หมายถง การจางงานของ

นายจางมาเลเซยตอลกจางไมวาจะเปนการจางรายชน รายชวโมง รายสปดาห รายเดอน หรอเปนการจางแบบเหมาจายกได

แรงงานมลายมสลม หมายถง กลมแรงงานทเปนคนมลายและนบถอศาสนาอสลามซงมภมลาเนาอยในพนท 5 จงหวดชายแดนภาคใต และสามารถใชใบผานแดนในการเดนทางเขาประเทศมาเลเซย

Page 25: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะดาโอะ ปเตะ และ เภาซน เจะแว การเดนทางของแรงงานมลายมสลม...

17

การเดนทางของแรงงานมลายมสลม หมายถง การเดนทางเขาไปทางานในประเทศมาเลเซยของแรงงานมลายมสลมทางภาคใตของประเทศไทย ทงทเขามาถกตองตามกฎหมายและเขามาทางานโดยการลกลอบ หรอเปนแรงงานทไมไดทาหนงสออนญาตทางานอยางเปนทางการ

รฐทางตอนเหนอของมาเลเซย หมายถง รฐทมอาณาเขตตดกบชายแดนทางภาคใตของประเทศไทยซงประกอบดวย รฐกลนตน เปรค เปอรลส และเคดาห ระเบยบวธวจย วธการศกษา การศกษาครงนเปนการวจยเชงคณภาพ โดยเปนการศกษาขอมลจากเอกสาร วรรณกรรมทเกยวของ และขอมลภาคสนาม เกยวกบการเดนทางเขาไปทางานในประเทศมาเลเซยของแรงงานมลายมสลมทางภาคใตของประเทศไทย เพอเปนขอมลพนฐาน และการสมภาษณเชงลกจากบคคลทเกยวของ กลมผใหขอมลสาคญ การศกษาครงนผวจยไดทาการศกษาขอมลจากกลมเปาหมายทมสวนเกยวของหรอผใหขอมลหลกสาคญ (Key Informant) โดยคดเลอกผใหขอมลจาก 3 กลมซงประกอบดวย กลมแรกคอ เจาหนาททเกยวของทงจากสานกงานตรวจคนเขาเมองประจารฐและสานกงานจดหางานประจารฐของแตละรฐ กลมทสองคอ กลมผประกอบการหรอนายจางทมการจางงานแรงงานตางชาต และกลมทสามคอ แรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของมาเลเซย จานวนประชากรกลมตวอยางนนจะเกบขอมลจนกวาจะไดขอมลทตองการและเหนวาขอมลดงกลาวนนเพยงพอตอการวเคราะหผล เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงนประกอบดวย แนวคาถามในการสมภาษณแบบเจาะลก เปนเครองมอทผ วจยสราง ขน โดยการศกษาประเดนคาถามจากวต ถประสงคของการศกษา แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบเรองทศกษา เนอหาของคาถามสามารถปรบ

ไดตามลกษณะของผถกสมภาษณทงเจาหนาท นายจาง และลกจางทเปนแรงงานมลายมสลม โดยอาศยวธการตงคาถามทมความเขาใจงาย เปนคาถามปลายเปด โดยใชสมดและเครองอดเสยง (MP3) สาหรบบนทกขอมล ในการสมภาษณกบเจาหนาททเกยวของนน ผสมภาษณจะทาการสมภาษณผบงคบบญชาสงสดและผทรบผดชอบงานดานการจางแรงงานตางชาต โดยตรง ท งจากสานกงานตรวจคนเขาเมองและสานกงานจดหางานประจารฐ สวนขอมลททาการสมภาษณจากนายจางและลกจางนนจะขอความชวยเหลอจากบคคลในทองถนเปนคนประสานและนาทาง

การวเคราะหขอมล กาวเคราะหขอมลของผลการศกษาในครงน

ผวจยไดนาขอมลทไดจากการสมภาษณเจาะลก มาวเคราะหเนอหา และจดหมวดหม โดยการวเคราะหตามวตถประสงคของการศกษา ตามทฤษฎทเกยวของ ขอมลท ไดนนจะมาจากกลมผ ให ขอมลทตางกน คอจากเจาหนาททเกยวของทงจากสานกงานตรวจคนเขาเมองประจารฐและสานกงานจดหางานประจารฐ โดยวธเจาะจงเพอใหไดขอมลเกยวกบเอกสารทสามารถใชทาใบอนญาตทางาน ทาการศกษาขอมลจานวนการขอใบอนญาตจางแรงงานของแตละรฐพรอมคาใชจายในการขอใบอนญาตในแตละภาคอาชพ สวนขอมลดานปจจยทมผลตอการเดนทางเขาไปทางานในประเทศมาเลเซย ไดทาการเกบขอมลจากกลมผประกอบการหรอนายจางท มการจางงานแรงงานตางชาต และกลมแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของมาเลเซยโดยวธบงเอญ เพอใหไดขอมลเกยวกบลกจางททาใบอนญาต คาจางและสทธประโยชนทไดรบตลอดจนการปฏบตทไมเปนธรรม หลงจากนนไดทาการใสรหสและขนสดทายจะเปนการวเคราะหผลโดยจะทาการตรวจสอบความแมนยาของขอมล และสรปผลตอไป

ผลการวจยและอภปรายผลปจจยทมผลตอการเดนทางเขาไปทางานและเอกสารทใชในการเดนทางเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย

Page 26: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะดาโอะ ปเตะ และ เภาซน เจะแว การเดนทางของแรงงานมลายมสลม...

18

ปจจยทมผลตอการเดนทางของมลายมสลมทเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย ผลจากการศกษาในภาคสนามพบวา สวนใหญแรงงานมลายมสลมเดนทางเขามาทางานดวยปจจยดานรายไดทดกวาทางานในประเทศไทย รองลงมาปจจยดานความสมพนธและวฒนธรรมทเหมอนกน และปจจยดานความปลอดภยในชวตและทรพยสนเปนลาดบ รปแบบการเดนทางเขาไปทางานของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยทเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซยนน พบวา แรงงานสวนใหญนยมใชใบเบกทางผานแดน (Border Pass) เขาไปทางาน รองลงมานยมใชหนงสอเดนทาง (Passport) และบางคนมการลกลอบเขาไปทางานโดยไมมเอกสารการเดนทาง

ขนตอนการจางแรงงานตางชาตของประเทศมาเลเซย หากเปนงานระดบสงนายจางจะตองประกาศรบสมครคนหางานในทองถนเปนอนดบแรก โดยการประกาศรบสมครงานทางหนงสอพมพ ทงภาษามาเลเซยและภาษาองกฤษ และหากไมมผสมครภายใน 2 สปดาห และเปนงานในสาขาอาชพทไดรบอนญาตใหคนตางชาตทางานได จงจะสามารถขออนญาตตอ

กระทรวงมหาดไทยของมาเลเซยเพอจางแรงงานตางชาตได แตหากเปนแรงงานระดบลางจะสามารถขออนญาตไดทนท ในการขออนญาตนนนายจางตองมหลกฐานเอกสารจากสานกงานจดหางานมาเลเซย (Department of Employment) กระทรวงทรพยากรมนษยทแสดงวาไมสามารถจดหาคนงานในทองถนตามทนายจางตองการมาประกอบการขออนมตดวย และเมอไดรบอนมตจากกระทรวงมหาดไทยของประเทศมาเลเซยแลว นายจางตองนาหลกฐานทแสดงรายละเอยดคนงาน (ถายสาเนาหนาหนงสอเดนทางของคนหางาน ใบตรวจโรค รปถาย) และตาแหนงงานทไดรบอนญาตใหนาเขาแรงงานไปตดตอทสานกงานตรวจคนเขาเมอง เพอขออนมตวซาประเภททางานใหคนงาน และชาระเงนประกนคาวซา คาภาษในการจางคนงานตางชาต รวมทงทาประกนเงนคาทดแทนใหกบคนงานดวย (สานกงานแรงงานไทยประจาสถานเอกอครราชทต ณ กรงกวลาลมเปอร, ม.ป.ป., 2)

จากการสมภาษณเจาหนาททสานกงานจดหางานประจารฐพบวา ขนตอนในการจางงานในมาเลเซยจะใชกฎหมายแรงงานฉบบเดยวกนจะตางกนตรงทวา บางรฐจะมความพเศษทตางกนโดยเฉพาะรฐทตดกบชายแดนของประเทศไทย สวนการทจะวาจางแรงงานตางชาตของแรงงานทมาจากทางภาคใตของประเทศไทยถอวามความพเศษ หรอบางตาแหนงมการกาหนดเฉพาะแรงงานทตองมาจากทางภาคใตของไทยเทานน และใชเอกสารใบผานแดนในการเดนทางเขาประเทศและเปนเงอนไขในการขอเอกสารใบอนญาตทางานชวคราว

เอกสารทสามารถใชทาใบอนญาตทางานชวคราวของแตละรฐ

ในการเดนทางเขาไปทางานในประเทศมาเลเซยนนสามารถใชเอกสารหนงสอเดนทาง (Passport) หรอหนงสอใบผานแดน (Border Pass) ได (Jabatan Tenaga Kerja Semenanjung Malaysia, Kementerian Sumber Manusia, 2006) แตจะมงานบางประเภททบงคบตองใชเอกสารอยางเดยวเทานนในการขออนญาตนนคอ หนงสอใบผานแดน (Border Pass) และเจาะจงเฉพาะแรงงานตางชาตทมาจากทางภาคใตของไทยเทานนซงถอวาเปนกลมแรงงานประเภทธรรมเนยมปฏบต (Traditional) โดยแตละภาคงานจะมความแตกตางในสวนของระเบยบ ขนตอนและเงอนไขในการขอใบอนญาตจางแรงงานตางชาต หลกฐานและเอกสารทนายจางจะตองเตรยมและยนใหกบสานกงานตรวจคนเขาเมองมาเลเซยหรอสานกงานตรวจคนเขาเมองประจารฐ บางรฐจะตองใชเอกสารทเหมอนกนแตบางภาคอาชพตองเตรยมเอกสารทตางกน จากการสมภาษณเจาหนาททสานกงานจดหางานประจารฐพบวา ขนตอนในการจางงานในมาเลเซยจะใชกฎหมายแรงงานฉบบเดยวกนจะตางกนตรงทวาบางรฐจะใชระเบยบและเงอนไขทแตกตางกน โดยเฉพาะประเภทงานทจะรบแรงงานตางชาตทแตกตางกนดวย

อตราคาจางและสทธประโยชนทไดรบตลอดจนขอมลคนไทยทเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซย

Page 27: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะดาโอะ ปเตะ และ เภาซน เจะแว การเดนทางของแรงงานมลายมสลม...

19

อตราคาจางและสทธประโยชนทพ งได รบ คาจางจะขนอยกบขอตกลงตอนทาสญญาจางระหวางนายจางและลกจาง ซงลกจางจะมรายไดประมาณ 6,000 – 30,000 บาทตอเดอน สวนสทธประโยชนอนๆ หากเปนงานประเภทกรดยาง ถานายจางมบานพกเลกๆ กจะไหลกจางอาศยอยฟร อตราคาจางจะแบงคนละครงกบลกจาง สาหรบงานบรการในรานอาหาร นายจางจะเตรยมทพกและอาหารให สาหรบงานในโรงงานสวนปาลมกจะมบานพก คาไฟ คานา บรการใหฟร สาหรบแรงงานทเขามาทางานโดยไมมใบอนญาตทางาน หากเกดปญหาหรออบตเหตใดๆ ลกจางทไมไดทาประกนชวตจะตองเปนคนรบผดชอบความเสยหายเอง บางทนายจางกไมรบผดชอบตอปญหาทเกดขน ดงนนรฐบาลตองหาทางชวยใหแรงงานมลายมสลมทมความประสงคจะเขาไปทางานในประเทศมาเลเซยใหมการทาใบอนญาตทางานทถกกฎหมายพรอมใหมการทาประกนชวตกบบรษทประกนทไดรบการแตงตงจากรฐบาลเมอวนท 31 ธนวาคม 2548 จานวน 24 บรษทตอไป

สวนขอมลคนไทยจากจงหวดชายแดนภาคใตทเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของมาเลเซย จากสถตการขอใบอนญาตทางานชวคราว พบวา ในป 2009 แรงงานทมาขอใบอนญาตทางานของคนงานแบบธรรมเนยมปฏบตในรฐเปอรลส มการจางงานประเภทงานภาคการเกษตร (สวน) มากทสด 1,984 คน รองลงมาประเภทการเกษตร (ไร) 1,005 คน งานบรการ 965 คน และ ภาคการกอสราง 82 คน ในรฐกลนตน พบวางานประเภทการเกษตร 1,597 คน และ งานบรการ 678 คน ในรฐเปรค พบวา งานประเภทงานบรการ 217 คน อตสาหกรรมการผลต 13 คน การเกษตร (สวน) 4 คน งานแมบาน 3 คน และการเกษตร (ไร) 1 คน หากดจากจานวนผขอใบอนญาตทางานท ถกตองตามกฎหมายแลวปรากฏวา จานวนแรงงานทเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอสวนใหญเปนกลมแรงงานทผดกฎหมายไมมหนงสออนญาตทางาน

บทสรปและขอเสนอแนะ การเดนทางของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของมาเลเซย สามารถสรปไดดงน

1. แรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตทเดนทางเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของประเทศมาเลเซยสวนใหญ มปจจยดานรายไดทดกวาทางานในประเทศไทย รองลงมาคอ ปจจยดานความสมพนธและวฒนธรรมทเหมอนกน และปจจยดานความปลอดภยในชวตและทรพยสนเปนลาดบ

2. เอกสารทใชในการเดนทางเขาประเทศ แรงงานสวนใหญนยมใช ใบเบกทางผานแดนเขาไปทางาน รองลงมานยมใชหนงสอเดนทาง และบางคนมการลกลอบเขาไปทางานโดยไมมเอกสารการเดนทาง สวนขนตอนการจางแรงงานตางชาตของประเทศมาเลเซย หากเปนงานระดบสงนายจางจะตองประกาศรบสมครคนหางานในทองถนเปนอนดบแรก หากไมมผสมครภายใน 2 สปดา ห จ ง จะสามารถขออนญาตต อกระทรวงมหาดไทยของมาเลเซยเพอจางคนงานจากตางชาตได ขนตอนในการจางงานในมาเลเซยจะใชกฎหมายแรงงานฉบบเดยวกนจะ ตางกนตรงทวาบางรฐจะมความพเศษทตางกนโดยเฉพาะรฐทตดกบชายแดนของประเทศไทย จะมงานบางประเภททบงคบตองใชเอกสารหนงสอใบผานแดนเทานนในการขออนญาต และเจาะจงเฉพาะแรงงานตางชาตทมาจากทางภาคใตของไทยเทานนซงถอวาเปนกลมแรงงานประเภทธรรมเนยมปฏบต

3. อตราคาจางและสทธประโยชนทไดรบ คาจางจะขนอยกบขอตกลงตอนทาสญญาจางระหวางนายจางและลกจาง ซงจะมรายไดประมาณ 6,000–30,000 บาทตอเดอน นอกจากนนลกจางจะไดรบสทธประโยชนทอยอาศยและอาหารการกนฟรอกดวย สวนขอมลคนไทยทเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอของมาเลเซย จากสถตการขอใบอนญาตทางานชวคราว พบวา ในป 2009 แรงงานทมาขอใบอนญาตทางานของคนงานแบบธรรมเนยมปฏบตมากทสด พบวาในรฐเปอรลส มการจางงานประเภทการเกษตร 1,984 คน ในรฐกลนตน งานประเภทการเกษตร 1,597 คน ในรฐเปรค งานประเภทงานบรการ 217 คน จากการเกบขอมลภาคสนามจะพบวาปญหาการเดนทางของแรงงานมลายมสลมจากจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยเขาไปทางานในรฐทางตอนเหนอ

Page 28: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะดาโอะ ปเตะ และ เภาซน เจะแว การเดนทางของแรงงานมลายมสลม...

20

ของมาเลเซยนน สวนหนงแรงงานจะไมมใบอนญาตทางานทถกตองตามกฎหมาย จงมการเสนอแนะควรปฏบตดงตอไปน

1.ปญหาการไมมใบอนญาตทางาน สาเหตมาจากการขอใบอนญาตทางานทตองมขนตอนและเอกสารทตองแสดงจานวนมาก อกทงคาใชจายในการขออนญาต คาธรรมเนยม และภาษการทางานของแรงงานตางชาตสง ไมคมคาเมอเทยบกบรายไดทไดรบ ดงนนหากรฐบาลไทยมการเจรจาและประสานงานกบฝายมาเลเซยเพอขอลดคาทาใบอนญาตทางานจะเปนการด ทาใหทงสองประเทศไดผลประโยชนรวมกน

2.แรงงานมลายมสลมจากภาคใตของประเทศไทยท ไปทางานในประเทศมาเลเซย สวนใหญไมมหลกประกนทางกฎหมายใดๆ ขนอยกบขอตกลงโดยวาจาระหวางนายจางกบลกจาง ถานายจางไมปฏบตตามขอตกลงกไมสามารถเรยกรองจากหนวยงานภาครฐหนวยงานใดได ทงไทยและมาเลเซย ดงนนอยากใหรฐบาลเขาถงกลมแรงงานใหมากขน

3.ควรจดใหมการทาคมอการเดนทางไปทางานตางประเทศ หรอจดใหมการเผยแพรกฎหมายแรงงานของมาเลเซยทตองปฏบตโดยเฉพาะในเรองของเอกสารทตองเตรยมในการยนขอใบอนญาตทางานเพอใหถกตองตามกฎหมาย โดยจดพมพเปนภาษาไทยและภาษายาวเผยแพรตอไป

4.ในการเผยแพรกฎหมายแรงงานของมาเลเซยดงกลาวตองไดรบความรวมมอระหวางจดหางานจงหวดและผนาทองถนในทองทนนๆ เพราะผนาทองถนยอมรดวาหมบานไหน มกลมแรงงานไปทางานตางประเทศกคน และทางานประเภทไหนบาง

5.จดใหมการอบรม ชแจงและทาความเขาใจในเรองขอมลและขอกฎหมายทเกยวของกบการทางานของแรงงานไทยในตางประเทศใหกบผนาชมชน ผนาศาสนา และอาสาสมครแรงงานทกพนท เพอใหขอมลทถกตองแกผทจะเดนทางเขาไปทางานในประเทศมาเลเซยความปลอดภยในชวตและทรพยสนของกลมแรงงานมลายมสลมททางานในพนทสามจงหวดชายแดนของประเทศไทยยงไ มได รบการประกนถงความปลอดภย การประกอบอาชพทางานในปาหรอกรดยางบนภเขา กลม

แรงงานไมมนใจในความปลอดภย เพราะบางพนทในปาจะเตมไปดวยตารวจ ทหารและทหารพราน หากจะมการเปดรานรวมกลมในเมอง แรงงานบางกลมกยงมความระแวง ทางเลอกหนงจงเปนการเดนทางเขาไปทางานในประเทศมาเลเซยปลอดภยกวา ดงนนรฐบาลตองเขาถงและรบประกนความปลอดภยสาหรบแรงงานทประกอบอาชพในพนทใหมากขนเพอไมตองมการเดนทางออกไปทางานยงตางประเทศ

บรรณานกรม

กองเอเชยตะวนออก 1 กรมเอเชยตะวนออก. ม.ป.ป..ความสมพนธระหวางไทยกบมาเลเซย. สบคนเ ม อ 09 ธ น ว า คม 25 52 เ ข า ถ ง ไ ด จ า ก http://www.extraholidaysthailand. com/malaysia-guide/3 1 7 -maleysia-guide-5.html

จารวจน สอง เ มอง . ม .ป .ป . ส ง เคราะห งานวจย : แรงงานรานอาหารไทยในมาเลเซย. สบคนเ ม อ 12 ส งหาคม 2552 เ ข า ถ ง ได จ าก http://researchers.in.th/blog/is-media/164.

ชดชนก ราฮมมลา และคณะ. ม.ป.ป. แนวทางการจดสวสดการ การกาหนดคาธรรมเนยมทมผลตอการสรางแรงจงใจใหแรงงานรานอาหารไทย ผนเขาสระบบการจางแรงงานตางดาวของมาเลเซยอยางถกกฎหมาย. สบคนเมอ 12 สงหาคม 2552 เขาถงไดจาก http://www. siamhrm.com/?name=news&file=readnews&max=4601

ชดชนก ราฮมมลา และคณะ. ม.ป.ป. พบแรงงานไทยผดกม. ในมาเลยกวา 2 แสนราย – สงเงนกลบเดอนละ 400 ลาน – จรฐเรงแกปญหา. สบคนเมอ 09 ธนวาคม 2552 เขาถงไดจาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=212346

ทกหน วยงานในส ง กดกระทรวงแรงงาน จ งหวดนราธวาส. ม.ป.ป. ปญหาสถานภาพคนไทยในมาเลเซย. เอกสารประกอบการสมมนา. เสนอ

Page 29: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะดาโอะ ปเตะ และ เภาซน เจะแว การเดนทางของแรงงานมลายมสลม...

21

คณะกรรมาธการวสามญเพอศกษา ตดตามและแกไขปญหาสถานภาพคนไทยในมาเลเซย

พรพนธ เขมคณาศยและศภรตน พณสวรรณ. ม.ป.ป. ผหญงมลายมสลมชายแดนภาคใต: แรงงานรบจ างนอกระบบในประเทศมาเลเซย . รายงานวจยฉบบสมบรณ

เภาซน เจะแว และคณะ. 2552. ผนาชมชนไทยในมาเลเซยกบภาษามลายในฐานะภาษาราชการ : ศกษากรณชมชนตมปต รฐกลนตน ประเทศมาเลเซย. รายงานวจยฉบบสมบรณของสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.). ค ณ ะ ศ ล ป ะ ศ า ส ต ร แ ล ะ ส ง ค ม ศ า ส ต ร มหาวทยาลยอสลามยะลา

สานกงานกองทนสนบสนนการวจย. ม.ป.ป. ตมยากง อาชพหนนเศรษฐกจภาคใต เสนทางแรงงาน 3 จว. ภาคใตสมาเลเซย. สบคนเมอ 09 ธนวาคม2 5 5 2 เ ข า ถ ง ไ ด จ า ก http://www.smemedia.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=137424&Ntype=2

สานกแรงงานไทย ประจาสถานเอกอครราชทต ณ กรงกวลาลมเปอร. (ม.ป.ป.). สถานการณและตลาดแรงงานในมาเลเซย. สบคนเมอ 09 สงหาคม 2552 เขาถงไดจาก http://www. mol. go.th/ news_malay_apr2408.html.

สภางค จนทวานช. ม.ป.ป. แรงงานไทยในประเทศมาเลเซย. สบคนเมอ 12 สงหาคม 2552 เขาถงไดจาก http://www.geocities.com/tomyamlabor/article/article1.html.

อดศร เกดมงคล. ม.ป.ป. ปรากฎการณการยายถนของแรงงานขามชาตจากประเทศพมา. สบคนเมอ 6 ต ล า ค ม 2 5 5 2 เ ข า ถ ง ไ ด จ า ก http://gotoknow.org/blog /migrantworkers/16225

อดศร เกดมงคล. ม.ป.ป. แรงงานขามชาต (1) การยายถนของผล ภยความผกพนกบสงคมไทย. สบคนเมอ 6 ตลาคม 2552 เขาถงไดจาก

http://www.stateless person.com/www/?q =node/1670

หนงสอตางประเทศ

Haji Tajuddin Bin Haji Hussein. 2009. Malaysia

Negara Kita. Edisi 2009. Kuala Lumpur: MDC Publishers Sdn Bhd.

Jabatan Tenaga Kerja Semenanjung Malaysia, 2006. Buku Panduan, Dasar Prosedur dan Syarat-Syarat Penggajian Pekerja Asing di Malaysia. Kementerian Sumber Manusia: Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, Putrajaya.

Jabatan Tenaga Kerja Semenanjung Malaysia, 2009. Analisis Aduan 2007 & 2008. Kementerian Sumber Manusia: Bahagian Standard Perburuhan Ibu Pejabat Tenaga Kerja Semenanjung malaysia, Putrajaya.

Jabatan Tenaga Kerja Semenanjung Malaysia, 2006. Buku Panduan, Proses Kerja Aktiviti Utama Jabatan Tenaga Kerja Semenanjung Malaysia. Kementerian Sumber Manusia: Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, Putrajaya.

Kamal Halili Hassan, 1994. Hubungan Undang-Undang Majikan dan Pekerja. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Kamal Halili Hassan, 2007. Pengenalan undang-Undang Pekerjaan di Malaysia. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Penasihat Undang-Undang MDC, 2007. Akta Pekerjaan dan Peraturan-Peraturan. Kuala Lumpur: MDC Publishers Sdn Bhd.

Siti Zaharah Jamaluddin. 1997. Pengenalan Kepada Akta Kerja 1955. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya.

Page 30: Al-Hikmah Journal
Page 31: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มฮซม สะตแม มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรม...

23

Educational Concept of a Multicultural Nation, Malaysia, and its Endeavour in the Development of Basic Education Mahsoom Sateemae* *Lecturer, Department of English , Faculty of Liberal Arts and Social Sciences, Yala Islamic University

Abstract

Malaysia has faced many challenges as a multicultural society. As part of its objective to

consolidate and develop a single national identity with a multicultural foundation, it has developed the National Philosophy of Education which is based upon principles of diversity and pluralism. As the educational framework, the National Philosophy of Education allows for the use of a localized curriculum if appropriate to the context. The National Curriculum of Basic Education which are KBSR and KBSM curriculum thus are designed to reflect Malaysia’s diversity, and the different philosophical origins and lifestyles of Malaysia’s diverse student population. At the same time it embraces diversity, it also aims to instill within students a unifying national identity with which all of Malaysia’s students can identify with. Keywords: Malaysia’s Educational Concepts Multicultural Society National Philosophy of Education

Article

Page 32: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มฮซม สะตแม มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรม...

24

มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรมมาเลเซยกบความพยายาม ในการพฒนาการศกษาขนพนฐาน มฮซม สะตแม* *อาจารยประจาสาขาวชาภาษาองกฤษ คณะศลปะศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยอสลามยะลา

บทคดยอ

มาเลเซยเปนประเทศพหลกษณซงไดเผชญสงทาทายตางๆตงแตอดต เพอสรางความเปนหนงเดยวและสรางอตลกษณแหงชาตบนพนฐานแหงความเปนพหวฒนธรรม มาเลเซยจงไดสถาปนาปรชญาการศกษาแหงชาตทมพนฐานของสงคมและวฒนธรรมทหลากหลาย ในฐานะทเปนกรอบแนวคดทางการศกษา ปรชญาการศกษาแหงชาตเปดชองทางใหสถานศกษาปรบใชหลกสตรแกนกลางไดตามความเหมาะสมกบบรบททองถน หลกสตรการศกษาขนพนฐานอนไดแกหลกสตรบรณาการสาหรบโรงเรยนประถมศกษา(เคบเอสอาร) และหลกสตรบรณาการสาหรบโรงเรยนมธยมศกษา (เคบเอสเอม) จงสะทอนความหลากหลายของชาตมาเลเซยในแงพนฐานดานปรชญา และวถการดารงชวตทแตกตางของนกเรยน ขณะเดยวกน มงปลกสรางอตลกษณรวมในความเปนชาตแกนกเรยนชาวมาเลเซยทกชาตพนธ คาสาคญ: แนวคดทางการศกษา สงคมพหวฒนธรรม ปรชญาการศกษาแหงชาต

บทความวชาการ

Page 33: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มฮซม สะตแม มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรม...

25

บทนา ตามความเขาใจทวไป ปรชญาการศกษาเปน

เพยงแนวคดหรอทฤษฎทนกการศกษาใชเปนกรอบหรอแนวทางในการออกแบบระบบการศกษาใดระบบหนง เปนเพยงความคดท เปนนามธรรมซงนกการศกษาพยายามแปลงใหเปน รปธรรมในระบบการศกษา บอยครงทแนวคดทฤษฎการศกษาไมสามารถนาไปสภาคปฏบต เปาหมายทแทจรงของการศกษาเปนไดแคเพยงอดมคตทยากตอการประยกตใช ทศนะนถกตองมากนอยเพยงใดสาหรบการศกษาภาคบงคบของมาเลเซย เมอรฐบาลพยายามทจะนาเอาอดมการณการศกษาแหงชาตทเรยกวาเอฟพเค (FPK: Falsafah Pendidikan Kebangsaan:) หรอปรชญาการศกษาแหงชาตท เ กดจากบรบททางสงคม เศรษฐกจและวฒนธรรมของชาตมาเลเซยมาสการประยกตใชอยางเปนรปธรรมในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

ความสาคญของปรชญาการศกษาแหงชาตจะเหนไดจากการทพระราชบญญตการศกษาป ค.ศ.1996 ซงใชอยจนถงปจจบนยดปรชญาการศกษาแหงชาตเปนแหลงอางองสาหรบเปาหมายการศกษาของชาตมาเลเซย จากทในอดตปรชญาการศกษาทเรยกวา “ฟลวาฟะฮปนดดกกนเนอฆารอ.” (Falsafah Pendidikan Negara) ไมเปนไปตามบรบททแทจรงของชาตมาเลเซย และมไดมการจารกเปนลายลกษณอกษรในทางราชการ(Choong Lean Keow,2008:44) แตเมอมการออกแบบปรชญาการศกษาแหงชาตขนมาใหม ทศทางการศกษาของประเทศมาเลเซย แผนงานตางๆหรอความพยายามทางการศกษาทงปวงของประเทศมาเลเซยกได รบการออกแบบใหเปนไปในแนวเดยวกนภายใตเจตนารมณแหงปรชญาการศกษาเดยวกน และกระทรวงศกษาธการมาเลเซยซงเปนกระทรวงทดแลการศกษาภาคบงคบกยดถอปรชญาการศกษานเปนบรรทดฐานสาหรบการจดการศกษาของประเทศ พรอมทง เปนกรอบในการวเคราะหแนวโนมการจดการศกษาในอนาคต ซงไดสะทอนชดเจนจากการทไดมการนาปรชญาการศกษาแหงชาตมาเปนกรอบในการสรางหลกสตรการศกษาขนพ นฐาน ท งหล กส ตรบ รณาการส าห รบ โรง เ รยนประถมศกษาหรอ เคบเอสอาร (KBSR: Kurikulum

Bersepadu Sekolah Rendah )และหลกสตรบรณาการสาหรบโรงเรยนมธยมศกษาหรอเคบเอสเอม (KBSM: Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah) และมการบรณาการแนวคดแหงปรชญาในทกกระบวนการทเ ก ยว ของ กบการพฒนาครและนก เ รยน ปรชญาการศกษาแหงชาตจ งเปรยบเสมอนคบเพลงทสองทางการศกษาของชาตมาเลเซยภายใตการชนาของรฐบาลหรออกนยหนงเปนเสมอนเครองฉายเจตนารมณของรฐบาลมาเลเซยสาหรบความพยายามทงปวงทเกยวของกบการศกษาของประเทศมาเลเซย(Choong Lean Keow,2008: 166)

1.ความเปนมาของปรชญาการศกษาแหงชาตมาเลเซย ประเทศมาเลเซยไดจดทาปรชญาการศกษา

ขนมาใหมบนพนฐานอดมการณแหงชาตมาเลเซย เพอใหเปาหมายการศกษาของชาตมความสอดคลองกบบรบททางสงคม เศรษฐกจและแนวโนมการพฒนาตามทรฐบาลมาเลเซยทาการศกษาวเคราะหไว และไดประกาศใชปรชญาการศกษาแหงชาตอยางเปนทางการในปค.ศ.1988 (Choong Lean Keaw,2008: 116) แททจ รงแลว ความคดทจะจดทาปรชญาการศกษาเพอเปนกรอบการศกษาแหงชาตมาเลเซยเรมเกดขนในปค.ศ.1979 โดยคณะมนตรวเคราะหการดาเนนนโยบายการศกษา (Jawatankuasa Kabinet Mengkaji Pelaksanaan Dasar Pelajaran) ไดมขอตกลงวารฐบาลจะจดทาปรชญาการศกษาแหงชาต จงมการพจารณาเอกสารราชการตางๆทสาคญของชาตมา เลเ ซยเพ อนามาเปนกรอบแนวคดของปรชญาการศกษา กรอบแนวคดทนามาใชในการออกแบบปรชญาการศกษามดงน

1.1 รกนเนอฆารอ (Rukunnegara) รกนเนอฆารอคอคาสตยปฏญาณแสดงความจงรกภกดตอชาตมาเลเซย มเนอหาสาคญคอความยดมนในศาสนาทตนนบถอ การเคารพภกดตอพระมหากษตรยหรอสลตาน ความมอธปไตยแหงชาตโดยประชาชนตองยอมรบนบถอกฎหมายสงสดของประเทศและใหคณคาตอวฒนธรรมของชาต การรกษาความบรสทธยตธรรมแหงกฎหมายโดยทกคนตองอยภายใตกฎหมาย การดารงไวซงความม

Page 34: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มฮซม สะตแม มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรม...

26

จรรยามารยาททดงาม ทงนทกคนตางตองปฏบตหนาทในความรบผดชอบของตนและรกษาไวซงขนบธรรมเนยมแหงการอยรวมกนและไมกาวลาในสทธของผอน และดารงตนในกรอบศลธรรมอนดงาม รกนเนอเนอฆารอถกประกาศใชเมอวนท 31 สงหาคม ปค.ศ.1970 ถอวาเปนความพยายามหนงของรฐบาลมาเลเซยในการสรางความสมานฉนทระหวางพลเมองตางชาตพนธเพอประสานรอยราวทเกดขนจากการจลาจลระหวางพลเมองเชอสายมลาย จน และอนเดยเมอวนท 13 พฤษภาคม ค.ศ.1969

1.2นโยบายเศรษฐกจใหม (Dasar Ekonomi Baru) นโยบายเศรษฐกจใหมเนนแนวคดความเสมอภาค และการลดความแตกตางทางสงคมและเศรษฐกจระหวางพลเมองทมชาตพนธแตกตางกน เพอปรบปรงโครงสรางทางสงคมพหวฒนธรรมมาเลเซย นโยบายเศรษฐกจใหมน ได กลายเปนพนฐานของป รชญาการศกษาแหงชาตทกาหนดใหเปาหมายการศกษาซงนอกจากจะมงพฒนาผ เรยนตามความตองการของประเทศในดานเศรษฐกจแลว ยงตองตอบสนองการสรางเอกภาพของชาตอกดวย ดงนนหลงจากทประเทศไดรบเอกราช รฐบาลจงเปลยนใหภาษามลายเปนภาษาสอกลางในการเรยนการสอนแทนภาษาองกฤษเพอแสดงถงความมเอกภาพทางภาษาและการสอสาร อยางไรกตามไมมการหามการใชภาษาแมเปนสอกลางในโรงเรยนประเภทชมชน (National Type Schools) กลาวคอโรงเรยนของชมชนชาวจนยงสามารถใชภาษาจน โรงเรยนชมชนอนเดยกใหใชภาษาทมฬตามทเคยปฏบต

นโยบายเศรษฐกจใหมยง กาหนดใหระบบการศกษามบทบาทในการทาหนาทพฒนาอปนสย วธคด จตสานกในศาสนาทผเรยนนบถอโดยเนนกระบวนการเรยนรทงในหลกสตรและในวฒนธรรมโรงเรยน และใหระบบการศกษามบทบาทในการลดความแตกตางระหวางชาตพนธ สงเสรมความสมานฉนทระหวางพลเมองเชอสายตางๆใหมการยอมรบซงกน จากนโยบายน รฐบาลมาเลเซยได กาหนดทศทางการศกษาของประเทศมาเลเซยไววามงสรางเสรมความสมานฉนทในชาตเปนประการสาคญ (Abdul Fatah Hasan,2007: 142)

1.3 นโยบายการศกษาแหงชาต (Dasar Pendidikan Negara) นโยบายการศกษาของประเทศมาเลเซยทระบในพระราชบญญตการศกษา ปค.ศ.1996 มพนฐานจากนโยบายการศกษาทระบในเอกสารแหงประวตศาสตรคอราซครพอรท (Razak Report of 1956) และพระราชบญญตการศกษาปค.ศ.1961 ซงเปนพนฐานในการสรางระบบการศกษาแหงชาตมาเลเซยในรฐบาลสมยตอๆมา เปาหมายของการศกษาทระบชดเจนในเอกสารแหงประวตศาสตรเหลานนคอการสรางสงคมทมเอกภาพและมระเบยบวนยและการผลตกาลงคนทผานการฝกอบรมและมความร สามารถตอบสนองความตองการของชาตยามตองการ จากนโยบายการศกษาทใหความสาคญกบเปาหมายดงกลาวไดกลายเปนแนวคดพนฐานของปรชญาการศกษาแหงชาตมาเลเซยซงเปนกรอบแนวคดของหลกสตรการศกษาขนพนฐานของมาเลเซย ทงระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษา

2.ปจจยท ม อทธพลตอแนวคดทางการศกษาของประเทศมาเลเซย

เหตใดการศกษามาเลเซยจงใหความสาคญตอปรชญาการศกษาแหงชาตมากถงเพยงน จากการศกษาสามารถสรปไดวาแนวคดเชงปรชญาของการศกษามาเลเซยมทมาจากบรบทความเปนชาตมาเลเซยดงน

2.1 บรบททางศาสนา ศาสนาอสลามเปนศาสนาประจาชาตของประเทศมาเลเซย นอกจากนยงมศาสนาทสาคญอนๆทรฐธรรมนญมาเลเซยอนญาตใหพลเมองสามารถนบถอได เชนศาสนาพทธ ครสต ฮนด ปจจยทางศาสนามสวนในการกาหนดปรชญาการศกษาของชาตมาเลเซยซงสะทอนจากเนอความแหงปรชญาทวา “ผลตมนษยท มดลยภาพในดานสตปญญา จตวญญาณ อารมณและกาย บนพนฐานความศรทธาและความนอบนอมตอคาสอนของพระผเปนเจา” รฐบาลจงกาหนดใหมเนอหาทางศลธรรมในหลกสตรการศกษาแหงชาตและจะตองเปนเนอหาทางศลธรรมทเปนทยอมรบในคาสอนของทกศาสนา จากปจจยทางศาสนาจงนาไปสการปรบปรงเนอหาหลกสตรใหมของการศกษาภาคบงคบใหครอบคลม เนอหาดานคานยมแหงศลธรรมจรรยา หรอทเรยกวา คณคาอนบรสทธ (Nilai Murni)

Page 35: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มฮซม สะตแม มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรม...

27

2.2 บรบททางสงคมและประวตศาสตร สงคมมาเลเซยประกอบดวยพลเมองชาตพนธตางๆหลายชาตพนธ ซงตางกมสวนรวมในการสรางชาตมาเลเซยโดยเฉพาะอยางยง การตอสเพอใหไดรบเอกราชและการพฒนาสงคมหลงไดรบเอกราชเปนตนมา ประสบการณของชาตมาเลเซยในดานความแตกแยกระหวางเชอชาตมไดยงประโยชนใหกบชนกลมใดๆในประเทศ กลบทาใหรฐบาลเกดความยงยากในการบรหารพฒนาประเทศ เชนเดยวกบชาตอนๆในโลก ความรก ความสมานฉนทและความผาสกของชาตจะขนอยกบความมจตใจผอนปรน ความประนประนอม ความรวมมอและความเคารพซงกนและกนของพลเมองทกหมเหลา รฐบาลมาเลเซยจงถอวาความเปนหนงเดยวของคนในชาตเปนปจจยสาคญทจะนาชาตมาเลเซยใหรดหนาทดเทยมอารยประเทศ เจตนารมณนไดสะทอนในปรชญาการศกษาแหงชาตดงความทวา“ผลตพลเมองมาเลเซยผซงมสวนรวมตอการสรางความสมานฉนทและความผาสกแกประเทศชาต”

ดวยลกษณะของความเปนสงคมพหวฒนธรรมนเอง หลกสตรการศกษาทเกดจากปรชญาการศกษาเอฟพเคจงมองคประกอบหลกของการดารงไวซงความเปนชาตพหวฒนธรรมอยางเดนชดเชน การบรณาการแนวคดสมานฉนทขามสาระวชา การเปดรายวชาภาษาแมของกลมชาตพนธในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

2.3 บรบททางการเมอง การปกครอง และเศรษฐกจ ผมอานาจทางการเมองแตละยคสมยมบทบาทสาคญในการถายทอดอดมการณแหงชาตสพลเมองมาเลเซยโดยการสานตอนโยบายตางๆทจะนาชาตมาเลเซยไปสความกาวหนาทงในทางสงคมและเศรษฐกจ เชนนโยบายการพฒนาอตสาหกรรมของประเทศใหเปนหนงในภมภาคเอเชย เนอหาของปรชญาการศกษาเอฟพเคจงครอบคลมคณสมบตสาคญทผบรหารประเทศไดทาการวเคราะห กลาวคอ “ผลตพลเมองมาเลเซยทมความร มความเชยวชาญ มความรบผดชอบ” เปนเจตนารมณทตองการผทผานการฝกฝนดวยความรและทกษะทจะรองรบกจกรรมทางสงคมเศรษฐกจและการเมองตามวาระตางๆ ของรฐบาล

2.4 ปจจยดานการพฒนาทรพยากรมนษย กระบวนการศกษาอบรมทมคณภาพจะสามารถยกระดบ

ศกยภาพของปจเจกชนในหลายๆดานเปนคณสมบตสาคญของทรพยากรมนษยทประเทศมาเลเซยตองการด งเจตนารมณของรฐบาลมาเลเซยทระบในรายงานคณะมนตรวเคราะหการดาเนนนโยบายการศกษาปค.ศ.1979 ซงสะทอนความจาเปนทมาเลเซยยคฟนฟประเทศตองผลตผเรยนทพรงพรอมดวยความร ทกษะและเจตคตทดเพอเปนกาลงสาคญของชาต ดงนนเมอมการปรบปรงปรชญาการศกษาจงปรากฏแนวคดการพฒนาศกยภาพของปจเจกชนแบบองครวมในปรชญาการศกษาแหงชาตของมาเลเซยและถอเปนแนวคดท ส าคญมากท งน เพราะมความครอบคลมความตองการสามดานไดแกความตองการของผเรยน ความตองการของสงคม และความตองการของประเทศ

2.5 ความเปนโลกาภวตน การศกษามาเลเซยมไดแตกตางไปจากบรบทการศกษาอนๆในโลกทไดรบอทธพลจากแนวคดดานการพฒนาการศกษาท มการอภปรายบนเวทวชาการนานาชาตเชนแนวคดการศกษาตอเนอง(Continual Education/Lifelong Learning) การศกษาเพอปวงชน(Education for All) จากเวทวชาการของยเนสโก แนวคดอสลามานวตองคความร (Islamization of Knowledge)จากทประชมวชาการโลกมสลม ตลอดจนการเกดขนของแนวคดทฤษฎและวธการเรยนการสอนใหมๆในวงการศกษาทวโลกและมการถายทอดแลกเปลยนกนบนโลกวชาการ ดงนนเนอหาของปรชญาการศกษาจงไดผนวกเอาแนวคดตางๆเหลาน เปนผลใหหลกสตรการศกษาอนเปนผลผลตทตามมาไดรบการออกแบบดวยแนวคดทางการศกษาสากลทหลากหลายในกรอบของความเปนมาเลเซย

นกการศกษาชาวมาเลเซย อบดลรอฮมาน อารอฟ และ ซาการยา กาซา(Abdul Rahman Aroff and Zakariya Kasa)ไดกลาวถงปรชญาการศกษาของประเทศมาเลเซยวาเปนปรชญาการศกษาทเกดจากการผสมผสานจากแนวคดทหลากหลายแตมความเปนตวของตวเองตามบรบทของประเทศมาเลเซย ( Mok Soon San,2008: 16)

3.แนวคดทางการศกษา ปรชญาการศกษาแหงชาตของประเทศมาเลเซย

มแนวคดทสาคญดงน

Page 36: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มฮซม สะตแม มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรม...

28

3.1แนวคดการพฒนาแบบองครวม ชง ลน เกยว นกการศกษาชาวมาเลเซยไดให

คาอธบายแนวคดการพฒนาแบบองครวมตามนยของปรชญาการศกษาแหงชาตมาเลเซยวา ความถนด ศกยภาพ และความสามารถของตวบคคลนนไมอาจทจะแยกการพฒนาเพยงดานใดดานหนงเทานน แตในทางตรงขาม ตองพฒนาไปพรอมๆกนหรอให มความสอดคลองระหวางกน และในการนตองใหครอบคลมการพฒนาทงสดานไดแก ทางดานสตปญญา จตวญญาณ อารมณ และกาย ทงน เพอสรางมนษยท มดลยภาพ (Choong Lean Keow,2008:122-123)

คณซลกฟล บาฮรดดน เจาหนาทฝายพฒนาหลกสตรประจาศนยหลกสตรแหงชาตกลาวเชนกนวา “หลกการพฒนาปจเจกชนแบบองครวมในบรบทของหลกสตรแหงชาตคอการเรยนการสอนทมบทบาทในการตอบสนองความตองการของผเรยนทงทางกาย อารมณ จต และสตปญญา ดงนนทกวชาในหลกสตรแหงชาตจะตองออกแบบเพอเปาประสงคดงกลาว และการพฒนาดานจตใจและอารมณอนหมายถงการปลกฝงจรยธรรม ทศนคตทดแกผเรยนนน มความสาคญไมนอยไปกวาการพฒนาดานสตปญญาและทกษะความคลองแคลวในการปฏบต โดยเฉพาะอยางยงการสรางผเรยนใหรรกสามคคและมนสยผอนปรน ใหอภยตอกน และยอมรบความคดเหนของผ อน เพราะมาเลเ ซยเปนประเทศพหวฒนธรรม” (ซลกฟล บาฮรดดน, 28 กมภาพนธ 2551, สมภาษณ)

ในความพยายามทจะพฒนาศกยภาพของปจ เจกชนทางด านจ ตวญญาณและอารมณตามเจตนารมณแหงปรชญาการศกษาแหงชาต หลกสตรแหงชาตมาเลเซยทงหลกสตรบรณาการสาหรบโรงเรยนประถมหรอเคบเอสอารและหลกสตรบรณาการสาหรบโรงเรยนมธยมหรอเคบเอสเอมไมเพยงแตเนนการเรยนการสอนวชาศาสนาและจรยธรรมศกษาเฉพาะในวชาเทานน แตยงขยายขอบเขตการบรณาการคานยมทพงปรารถนาของสงคมมาเลเซยทเรยกวา นลยมรณของสงคมมาเลเซย ( Nilai Murni Masyarakat Malaysia)ขามสาระวชาและกจกรรมนอกหลกสตรโดยวธการสอนแบบบรณาการอกดวย คานยมและศลธรรมจรยธรรม 16

ประการนไมขดแยงกบศาสนา วฒนธรรมและบรรทดฐานของสงคมมาเลเซย ( Rosnani Hashim,1996:136) แตเปนจรยธรรมทมอยในศาสนาทกศาสนาและเปนทยอมรบในสากลโลก ไดแกความรก ความเมตตาความประนประนอม ความรจกประมาณตน ความกลาหาญ ความถอมตน ความซอสตย ความบรสทธใจและกาย ความมเหตผล ความขยน ความมใจสาธารณะ ความเคารพนบถอตอตนเองและผอน ความยตธรรม ความรกในอสรภาพ ความรวมมอสามคค และ ความกตญญรคณ

ตามทศนะของ อบดลฟาตะ ห ฮา ซน น กการศกษาชาวมาเลเซย การบรณาการศลธรรมอนเปนเปาหมายหนงของการศกษามาเลเซยเปนการเออตอการอยรวมกนในสงคมพหวฒนธรรม (Abdul Fatah Hasan2007: 145) ตอความพยายามน แมวาไมอาจทจะทราบไดถงความตงใจทแทจรงของรฐบาลมาเลเซยในการนาเสนอหลกสตรศลธรรม อาจจะเปนกลยทธทางการเมองเพอสรางความนยมแกพรรครฐบาล หรอหวงผลในการปกครองสงคมทมความแตกตางทางชาตพนธ ศาสนาหรอจะเปนความบรสทธใจในการยกยองศลธรรมในระบบการศกษาของชาตตามเจตนารมณแหงปรชญาการศกษาทบนทกไว ในมมมองของการออกแบบการศกษานน ความพยายามนนบไดวา เปนความพยายามทนาชนชมประการหนงของระบบการศกษามาเลเซยทกาหนดบทบาททเปนรปธรรมแกหลกสตรการศกษาขนพนฐานซงเปนเบาหลอมเยาวชนของชาตนอกเหนอจากการใหความรและทกษะตามบทบาทปกตของหลกสตรการศกษา 3.2 แนวคดการบรณาการ

ตามความคดเหนของเจาหนาทฝายพฒนาหลกสตร การบรณาการหมายถงเทคนคการผสมผสานองคประกอบตางๆทเปนเนอหาความร ทกษะ ภาษา และคานยม ในรายวชาตางๆท เปดสอนในโรงเรยน นยสาคญของแนวคดการบรณาการคอเมอนกเรยนไดรบความรทางวชาการ ขณะเดยวกนนกเรยนกจะไดซมซบเอาคานยม ศลธรรมทดงาม พรอมกนนนนกเรยนกจะไดฝกความคลองตวในการใชทกษะ ทงน เนองจากวา องคประกอบตางๆทเปนเนอหาความร ทกษะ ภาษา และคานยมไดสอดแทรกเขาไปในบทเรยนในรายวชา

Page 37: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มฮซม สะตแม มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรม...

29

ตางๆ โดยผานกระบวนการบรณาการ ผเรยนจะไดรบการพฒนาไมเฉพาะดานสตปญญาหรอทกษะทางวชาการเทานน แตจะไดรบการยกระดบศกยภาพทางจตวญญาณ จตใจ อารมณ และกายไปพรอมกน ความเหนนสอดคลองกบความเหนของผเกยวของกบการพฒนาหลกสตรทกลาววา “ในบรบทของหลกสตรแหงชาตมาเลเซย การบรณาการหลกสตรหมายถงการรวมเอาความร ทกษะ และคานยมตางๆทพงปรารถนามาอยในโครงสรางเดยวกนของหลกสตร และวธการบรณาการ (Integrated Approach) เปนการบรณาการระหวางเนอหาและทกษะ (Contents and Skills Based Approach) โดยกาหนดหวขอหลก (Themes)และหวขอเรอง (Topics) และกาหนดทกษะการเรยนรทนกเรยนจะตองไดรบเมอไดเรยนในหวขอนนๆ”

ทฤษฎทอยเบองหลงการออกแบบหลกสตรบรณาการของมาเลเซยคอทฤษฎการสรางองคความร (Constructivist) ซงใชเทคนคการสอนทสงเสรมใหนกเรยนพฒนาสรางสรรคความรและทกษะดวยตนเองเพอคนพบความถนดของตนและนาไปสการพฒนาตอไป แบบเรยนตามหลกสตรภายใตกรอบทฤษฎนเตรยมกจกรรมการเรยนรตามทฤษฎพหปญญา (Multiple Intelligences) ทสามารถสงเสรมศกยภาพของผเรยนดานตางๆ กจกรรมการเรยนรทเปดโอกาสผเรยนไปสการคนพบความถนดของตนเองดงกลาวน มกจะเปนการเรยนในรปแบบการลงมอปฏบตจรง มการสารวจ คนควา และนาเสนอผลการเรยนรในรปแบบตางๆ เปนการเรยนรทบรณาการทงความรและทกษะปฏบตขณะเดยวกนสงเสรมใหผเรยนไดทางานแบบรวมมอกนเพอเกดความคดสรางสรรคและการคดเชงวเคราะห เพอแกโจทยปญหา โดยยดหลกการบรณาการความรสาขาตางๆทจาเปนและประสบการณทงในหองเรยนและนอกหองเรยน

หลกสตรบรณาการของมาเลเซยไดประยกตใชทฤษฎการเรยนรสมยใหมอนๆอกไดแก การเรยนรผานกจกรรมทสอดคลองกบบรบททางสงคมและวฒนธรรมหรอวถชวตของผเรยน (contextual learning) แนวคดการเรยนรตลอดชพ (learning as a life-long effort)นอกจากนยงมการบรณาการหลกการเรยนรสประการ

ขององคการยเนสโก ไดแก การเรยนรเพอทจะเขาใจ (learning to know) การเรยนรทจะลงมอปฏบตไดเอง(learning to do) การเรยนรทจะเปน (learning to be) และการเรยนรทจะอยรวมกน(learning to live together) แนวคดตางๆดงกลาวถกแปลงไปสหลกสตรการศกษาแหงชาตมาเลเซยโดยการบรณาการกบเนอหาวชาการตางๆทกาหนดในหลกสตร นอกจากนการบรณาการยงตอเนองในหลกสตรนอกหองเรยนเชนโครงการพเศษตางๆทสงเสรมใหโรงเรยนจดขนเปนประจาไดแก โครงการยาเสพตดศกษา สงแวดลอมศกษา สขภาพครอบครวศกษา คานยมศกษา กจกรรมการเรยนรกบองคกรสาธารณกศล ชมรมและสมาคมตางๆ การกฬาและเกมสการแขงขน หลกสตรทครอบคลมแนวคดตางๆเหลานไดเรมนามาใชในโรงเรยนทวประเทศในปค.ศ.2002 เปนตนมา

กลาวโดยสรปว าหลกสตรบรณาการของมาเลเซย นอกจากจะมเนอหาดานความรวชาการและทกษะทเกยวของกบวชานนๆแลว ยงมเนอหาทเปนแนวคด คานยมและอดมการณ รวมทงความคาดหวงของสงคมมาเลเซยตอเยาวชนของชาต เปนเบาหลอมสาหรบการพฒนาปจเจกชนทจะเปนพลเมองตามทชาตมาเลเซยคาดหวง

3.3 แนวคดความเปนเอกภาพ สงคมทประกอบดวยผคนทมความหลากหลาย

ทางภาษา วฒนธรรม และ ความคดความเชอ เปนปรากฏการณในหลายประเทศทวโลก การรวมกลมชนตางๆใหอย ในระบบเดยวกนเพอใหเกดความสมครส า ม ค ค ใ น ช า ต จ ง เ ป น ภ า ร ก จ ส า ค ญ ท ท า ท า ยความสามารถของผปกครองประเทศ มาเลเซยกเชนเดยวกน เปนประเทศทประกอบดวยพลเมองหลายเผาพนธทมวถชวตแตกตางกนซงเปนปจจยหนงทอาจจะนาไปสความขดแยงไดงาย อบดลเราะหมาน อรชาด( Abdul Rahman Arshad,2007)กลาวไวในหนงสอเรองเอกภาพและการศกษาในมาเลเซย ( Unity and Education in Malaysia) วา ชาตเอกราชแหงมาเลเซยจาเปนตองเผชญกบความทาทายในเรองนเพอใหไดมาซงเสถยรภาพทางการเมอง และความเจรญทางสงคมและเศรษฐกจ การศกษาของมาเลเซยจงตองใหความสาคญ

Page 38: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มฮซม สะตแม มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรม...

30

กบการสรางเอกภาพ การสรางเอกภาพของชาตจงกลายเปนเปาหมายทางการศกษา อดมการณรกชาตและความสมานฉนทจงเปนจดประสงคการเรยนรขอหนงในหลกสตรการศกษาขนพนฐานภายใตสาระการเรยนรพลเมองศกษา (Civic Education) ซงบรณาการในทกรายวชาและในทกกจกรรมเสรมหลกสตรผานการสอนแบบบรณาการ จงจะเหนไดวาการสรางความเปนหนงในความหลากหลาย หรอสรางความเหมอนในความตางใหเกดขนในหมพลเมองเชอชาตตางๆกลายเปนเอกลกษณของหลกสตรการศกษามาเลเซยทนอกจากจะเปนเนนความร ทกษะ บรรทดฐาน คานยม เจตคต วฒนธรรม ความคดความเชอของชาวมาเลเซย เพอมงพฒนาผเรยนทางกาย จตวญญาณ สตปญญาและอารมณพรอมทงปลกฝงและพฒนาคานยม ศลธรรมทพงปรารถนาแลว ยงมจดประสงคการเรยนรอกประการคอ การสรางเอกภาพแหงชาตหรอความสมานฉนทในชาต

มขอสงเกตประการหนงในนโยบายการสรางเอกภาพความสมานฉนทของมาเลเซย กลบเปนการสรางเอกภาพความสมาน ฉนท ด วยแนว คดความ เปนประชาธปไตยดวยการใหทางเลอกการศกษาแกพลเมอง แนวคดนสะทอนจากการท รฐบาลไมกาวกายสทธขนพนฐานดานการใชภาษาแมของประชาชน โดยเฉพาะการใชภาษาแมของกลมชาตพนธเปนภาษากลางในการเรยนการสอนของโรงเรยนประเภทชมชน (National Type School)ทงนในฐานะทเปนสงคมพหวฒนธรรมอนประกอบดวยพลเมองทมภมหลงทางวฒนธรรม ภาษาและศาสนาแตกตางกน มาเลเซยถอวาการอนญาตใหโรงเรยนรฐบาลทเปนโรงเรยนของกลมชาตพนธหลกคอจน และอนเดย ใชภาษาแมในการเรยนการสอน เปนความพยายามหน งของ รฐบาลในการสรางระบบการศกษาทตอบสนองความตองการของชมชนและเปนการแสดงใหเหนวารฐบาลไดใชหลกประชาธปไตยในการศกษาของปวงชน แมวารฐบาลจะมนโยบายการสรางเอกภาพของชาตมาเลเซยผานการสถาปนาภาษามาเลเซยเปนภาษารวมชาตและหวงจะใหโรงเรยนรฐบาลทใชภาษามาเลเซยมบทบาทในการสรางความเปนเอกภาพในชาตกตาม แตดเหมอนวารฐบาลมความยดหยนในจดน โดยยงคงระบบโรงเรยนจนและโรงเรยน

อนเดยไวจนกระทงปจจบนเพอรกษานาใจและความรสกของเพอนรวมชาตทเคยเปนชนชาตทถกอพยพเขามาใหรวมอาศยและรวมพฒนาแผนดนมลายทามกลางประวตศาสตรอนแสนขมขนรวมกนและเปนการใหทางเลอกแกผปกครองทตองการใหบตรหลานไดศกษาในระบบโรงเรยนตามวฒนธรรมของตนอนเปนกระบวนการหนงของการสรางความสมานฉนทแหงชาต อยางไรกตามมผวจารณวากระบวนการสรางความสมานฉนทดวยการแยกสถานศกษาของเยาวชนของชาตเปนมรดกทางความคดของรฐบาลอาณานคมในอดตและไมเปนการสรางความสมานฉนทอยางแทจรงเพราะนกเ รยนต างชาตพนธ ไ ม ม โอกาสไดปะทะสรางสรรคกนและมผลในแงลบตอโอกาสทางการศกษาของนกเรยนในระดบมธยมปลายและระดบมหาวทยาลยซงใชภาษามาเลเซยในการเรยนการสอน ในขณะทบางกระแสสนบสนนแนวคดของระบบโรงเรยนดงกลาวเพราะถอวาเปนการเปดโอกาสใหลกหลานจนและอนเดยไดดารงรกษาอตลกษณแหงภาษาและวฒนธรรมของตน ทามกลางกระแสทสวนทางน รฐบาลในฐานะผ ถอพวงมาลยการขบเคล อนความสมานฉนท อนเปนองคประกอบสาคญของการสรางชาตกาวหนาตามนโยบายแหงชาตจงไดนาแนวคดของการทเยาวชนของชาต ได ว ง เล นและเ รยน ร พ รอมท ง แลก เปล ยนประสบการณระหวางกนในรวรอบเดยวกนโดยไมแบงแยกวาใครจะมาจากครอบครวเชอสายใด มาทาใหเปนรปธรรมในระบบการศกษาภายใตรปแบบเซอโกเลาะฮวาวสซน (Sekolah Wawasan) หรอโรงเรยนวสยทศน (Vision School) ภายใตแนวคดน โรงเรยนของชมชนมลาย จน อนเดยกาหนดใหอยในอาณาบรเวณเดยวกนภายใตชอวชนสคลคอมเพลกซ (Vision School Complex) โรงเรยนแตละโรงจะแยกการบรหารจดการออกจากกนและมรปแบบการดาเนนการเรยนการสอนตามธรรมชาตและวฒนธรรมของตน ไมมการกาวกายซงกนและกน แตจะใชเครองอานวยความสะดวกทางการศกษารวมกน นยภายใตแนวคดนคอการสรางความเปนเอกภาพของชาตบนพนฐานความหลากหลายเพอคงไวซงอตลกษณแหงชาตพนธของเยาวชนของชาตทมพนเพตางกน เพอนกเรยนทมวฒนธรรม ภาษาและ

Page 39: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มฮซม สะตแม มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรม...

31

ศาสนาตางกนจะไดมปฏสมพนธกนในชวงเวลาพกจากการเรยนและในเวลาทากจกรรมนอกหองเรยน โดยหวงวานกเรยนจะไดพฒนาความสมพนธทดตอกน นาไปสจตสานกในความเปนพนองรวมชาตมาเลเซย

3.4แนวคดการศกษาตอเนองหรอการศกษาตลอดชพ

ตามแนว คดทางการศกษาของมา เล เ ซย การศกษาเปนกระบวนการใหไดมาซงความรและทกษะ พรอมทงกระบวนการซมซบจรยธรรมเพอจะไดเปนมนษยท ม ความ ร มท กษะความ เช ย วชาญ และกรยามารยาททดงาม กระบวนการนเปนกระบวนการศกษาทไมหยดยงซงผเรยนจะตองมการปรบตนเองใหเขากบความรและวธการแสวงหาความรทเปลยนแปลงตามยคสมย และมการพฒนาอยตลอดเวลาเพอยกระดบประสทธภาพของการเรยนรซงจะนาไปสคณภาพของผลงานการศกษาทจะตามมา แนวคดนเปนแนวคดสาคญทสะทอนไวในปรชญาการศกษาแหงชาต ซงใหแนวทางไววาการศกษาจะเรมตนจากทบาน จากนนรฐบาลจะจดการศกษาตามระบบภายใตการดแลของรฐทสถานศกษาอนบาล ตอเนองถงระดบประถม และระดบมธยม และสงเสรมใหเยาวชนไดศกษาตอไปหลงระบบการศกษาขนพนฐานอาจจะเปนสถาบนอดมศกษา ในสถานททางาน และชมชน หรอจะเปนการศกษาดวยตวเองผานสอตางๆในระบบเทคโนโลยสารสนเทศ รฐจงตองจดเตรยมหลกสตรและสงอานวยความสะดวกทเออตอนโยบายการศกษาตลอดชพ

การประยกตใชแนวคดการศกษาตลอดชพทสะทอนในหลกสตรการศกษาขนพนฐานของมาเลเซยคอการบรณาการเทคนคการแสวงหาความรสมยใหมในสาขาวชาตางๆทงทางดานสามญอาชพและศาสนา และสงเสรมใหผเรยนกลาเผชญกบการศกษาในรปแบบทหลากหลาย และทนยคสมยโดยเฉพาะอยางยงการสรางพนฐานท เ ขมแขงสความเชยวชาญดานเทคโลโลยส า ร ส น เ ท ศ ใ น อ น า ค ต แ ล ะ ก า ร ส ร า ง พ น ฐ า นภาษาตางประเทศทแขงแกรงพอทจะเปนเครองมอสาหรบการแสวงหาความรและพฒนาศกยภาพของผ เ รยนในโลกกวางตอไป ภายใตแนวคดการศกษาตอเนองหรอการศกษาตลอดชพน หลกสตรการศกษา

มาเลเซยไดใหความสาคญทเดนชดแกปจจยสองประการทจะเออใหพลเมองมาเลเซยสามารถดาเนนการศกษาตอเนองไดอยางมประสทธภาพตามทรฐบาลมาเลเซยคาดหวง กลาวคอการบรณาการทกษะดานการเขาถงขอมลในโลกยคขอมลขาวสารไรพรมแดนผานการใชคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศและการใชภาษาตางประเทศโดยเฉพาะภาษาองกฤษอยางมประสทธภาพ ซงปจจยสองประการนนอกจากจะเออประโยชนในการเรยนรของผเรยน แลวยงเปนชองทางสาหรบเยาวชนมาเลเซยในการตดตอสอสารกบเพอนรวมชาตทมพนฐานทางวฒนธรรมแตกตางกนอนนาไปสการบรณาการทางสงคมซงเปนความหวงหนงของชาตมาเลเซยทตองการใหความแตกตางทางชาตพนธไมเปนอปสรรคตอการอย รวมกนไดอย างส รางสรรคบนอดมการณแหงชาตเดยวกน

ภายใตแนวคดการศกษาตลอดชพ การเตรยมพลเมองในอนาคตเพอมงสสงคมเศรษฐกจฐานความรดวยระบบเทคโนโลยสารสนเทศเปนประเดนทเหนไดชดเปนรปธรรมในนโยบายการศกษาของรฐบาลมาเลเซย รฐบาลมาเลเซยมงทจะสรางระบบการศกษามาเลเซยใหสอดคลองกบยคสมยโดยใชเทคโนโลยมาสงเสรมการเรยนรของเยาวชนใหเกดประสทธภาพมากยงขนและเตรยมการใหพลเมองมาเลเซยเปนผ รกการแสวงหาความรอยางตอเนอง รฐบาลไดถายทอดเจตนารมณนสหลกสตรโดยใหมการเตรยมพรอมการเปลยนสภาพจากโรงเรยนแบบเกาเปนโรงเรยนแบบใหมภายใตโครงการโรงเรยนเบสตารหรอสมารทคล(Smart School Project)

จากการทรฐบาลมาเลเซยไดมความพยายามมาโดยตลอดในการทจะปรบปรงระบบการศกษาใหเหมาะสมกบยคสมย มาเลเซยตองการสรางระบบการศกษาทสอดคลอง กบเจตนารมณของปรชญาการศกษาแหงชาตทตงไวและเปนการศกษาทไปควบคกบการพฒนาประเทศตามวาระแหงชาต วสยทศนแหงป2020 (Wawasan 2020) โดยคาดหวงวาจะไดทรพยากรมนษยทไดรบการพฒนาองครวมทงดานสตปญญา จตวญญาณ อารมณ และทางกาย ผานการศกษาอบรมแบบบรณาการและสามารถกาวทนกระแสการเปลยนแปลง

Page 40: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มฮซม สะตแม มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรม...

32

ทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย นอกจากจะปรบปรงพฒนาหลกสตรเพอรบมอกบการเปลยนแปลงทรวดเรวไมหยดยงแลว รฐบาลมาเลเซยยงไดปรบปรงสถานศกษาและการจดการเรยนการสอนภายในสถานศกษาอกดวย ในป ค.ศ. 2000 รฐบาลกได รเ รมโครงการโรงเรยนตนแบบท เ รยกว า เซอโกเลาะฮ เบสตา ร (Sekolah Bestari/ Smart School) ซงเปนโครงการเดนอกโครงการหนงภายใตโครงการระดบชาต มลต มเดยซปเปอรคอรดอร(Multimedia Super Corridor: MSC)โครงการโรงเรยนตนแบบทวานไดดาเนนการไมเพยงแตในโรงเรยนประถมเทานน แตยงรวมถงโรงเรยนมธยมอกดวย โดยเรมแรกไดมการปรบปรงหลกสตรของโรงเรยนกลมทดลองเกาสบโรง กาหนดใหในสรายวชาไดแกวชาภาษามลาย ภาษาองกฤษ วทยาศาสตรและคณตศาสตร ดาเนนการเรยนการสอนผานระบบเทคโนโลยสารสนเทศ สาหรบวสดประกอบการเรยนการสอนทใชในสวชาดงกลาวไดรบการออกแบบโดยความรวมมอระหวางศนยพฒนาหลกสตรแหงชาต กระทรวงศกษาธการ (Pusat Perkembangan Kurikulum) และกรมเทคโนโลยการศกษา (Bahagian Teknologi Pendidikan) การนาแนวคดการ เ รยนการสอนผ านระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชน เปนการพฒนาอกกาวหนงของการศกษาขนพนฐานของมาเลเซยสการศกษาแหงศตวรรษท21 ซงเปนผลใหเกดการเปลยนแปลงในวธการเรยนการสอนตามหลกสตรแหงชาตทงระดบประถมและระดบมธยม ในการนมาเลเซยคาดหวงวาภายในปค.ศ.2010 โรงเรยนจานวน 10,000 โรงทวประเทศจะเปลยนสภาพเปนโรงเรยนเบสตาร (Smart schools)

แนวคดทางการศกษาของโรงเรยนเบสตารคอการเปลยนวฒนธรรมการเรยนรปแบบเกาทเนนการทองจาและการเรยนเพอการสอบมาเปนวฒนธรรมการเรยนรดวยการคด วเคราะหสรางสรรคและแกปญหา นอกจากนยงเนนการพฒนานกเรยนแบบองครวมตามแนวปรชญาการศกษาแหงชาตพรอมกบการเปดประตการเรยนรของนกเรยนดวยระบบเทคโนโลยสารสนเทศทขามมตหองเรยนและ ตารา สโลกแหงขอมลขาวสารไรพรมแดน

สรป การอภปรายขางตนเปนการปพนฐานความ

เขาใจเกยวกบหลกสตรแหงชาตมาเลเซยในเชงมโนทศนทเปนกรอบสาหรบหลกสตรและการเรยนการสอนในรายวชาตางๆภายใตโครงสรางหลกสตรแหงชาต สะทอนวธ คดในการจดการศกษาของรฐบาลในส งคมพหวฒนธรรมมาเลเซยยคโลกาภวฒน โดยรฐบาลผ ถอพวงมาลยนาประเทศไปสทศทางการพฒนาตามทรฐบาลไดวเคราะหเปนหลก จงกลาวไดวารฐบาลมาเลเซยแสดงบทบาทชดเจนเปนรปธรรมในการดาเนนนโยบายการศกษาทจะแกปญหาของคนหลายกลมซงลวนมภมหลงทแตกตางกนทงในทางสงคม เศรษฐกจ การเมองการปกครองและวถชวตเพอการมชวตอยรวมกนในสงคมยคโลกาภวฒน ความพยายามทางการศกษาตางๆลวนเปนการชนาโดยรฐบาลทประกอบขนมาจากตวแทนประชาชนกลมตางๆซงเปนผทาการวเคราะหความตองการและความจาเปนของประเทศสงผลใหระบบการศกษาของมาเลเซยมลกษณะองบรบทอยางเดนชด

ตามมโนทศนการศกษาภาคบงคบของประเทศมาเลเซย หลกสตรบรณาการทงเคบเอสอาร ออกแบบเพอสะทอนปรชญาการศกษาแหงชาต แตความสาเรจของหลกสตรดงกลาว ซลกฟล บาฮรดดน เจาหนาทผเกยวของกบการพฒนาหลกสตรกลาวดวยความหวงทเตมเปยมวา “ขนอยกบวา ผใชหลกสตรจะสามารถเตมเตมเจตนารมณของเอฟพเคทมงพฒนาผเรยนใหเกดการพฒนาอยางความสมดลทงดานรางกาย อารมณ จตใจ จ ต ว ญญาณและสต ป ญญา ไ ด ม ากน อ ย เพ ย ง ใ ด กระบวนการใชหลกสตรทเรมตงแตชนปแรกในระดบประถมศกษาจนกระทงระดบมธยมศกษาจะตองเนนการเรยนทครบวงจรทงประสบการณในและนอกหองเรยนทมงเนนใหนกเรยนไดรบทงความร ทกษะ พรอมทงการกระตนใหเกดการพฒนาคานยม ศลธรรมทดงามผานเนอหาความรและกจกรรมการเรยนการสอนทงในหลกสตรและนอกหลกสตร ถาทกฝายทเกยวของรวมทงบรรดาคร นกเรยน พอแมตางรวมมอกน กแนนอนวาเราจะบรรลถงเปาหมายของเอฟพเค และระบบการศกษาของประเทศเรากจะสามารถเทยบเคยงกบประเทศ

Page 41: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มฮซม สะตแม มโนทศนการศกษาของชาตพหวฒนธรรม...

33

พฒนาอนๆในโลก” (ซลกฟล บาฮรดดน, 28 กมภาพนธ 2551, สมภาษณ)

เอกสารอางอง

Abdul Fatah Hasan. 2007. Mengenal Falsafah Pendidikan [Introduction to Educational Philosophy]. Kuala Lumpur:Utusan Publications & Distributors Sdn.Bhd

Abdul Rahman Arshad. 2007. Unity and Education in Malaysia. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Choong Lean Keow. 2008. Falsafah dan Pendidikan Di Malaysia Untuk Program Ijazah Sarjana Muda Perguruan Dengan Kepujian Institut Pendidikan Guru Malaysia (Program Perguruan Pendidikan Rendah Pengajian Empat Tahun) [Philosophy and Education in Malaysia for the BA Program in Malaysia’s Teaching Profession]. Kuala Lumpur: Kumpulan Budiman Sdn Bhd.

Mok Soon San. 2008. Pengurusan Kurikulum[Curriculum Development]. Kuala Lumpur: Multimedia Sdn.Bhd.

Rosnani Hashim. 1996. Educational Dualism in Malaysia: Implications for Theory and Practice. Kuala Lumpur:. Oxford University Press

Zulkifli Bahruddeen. 2008. Curriculum Development. 28 February. Center Ministry of Education Malaysia. Interview

Page 42: Al-Hikmah Journal
Page 43: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ธรวช จาปรง การสอสารภายในองคกรกบการประยกตหลกการ...

35

The Communication in Organization and using the Principles & practices in Islamic Perspective Thirawat Japrang M.A. (Management), Lecturer Department of Management, Yala Islamic University

Abstract

This article aims of studying The Communication in Organization and using the Principles &practices in Islamic Perspective

The article; in its study, Nowaday the communication is more and more influen for Society. This article airms to study the principles & practices development processing effective in term of communication and combining the principle & modeling of Phophet (S.W.). The importance of Communication as the Al-Quran:

And Among His Signs is the creation of the heavens and the earth, and the variation in your languages and your colours : verily in that are Signs for those who know. (Al-Quran 30:22)

We sent not a messenger expect (to teach) in the language of this (own) people, in order to make (things) clear to them. Now Allah leaves straying those whom he pleases and guides whom he pleases : and he is Exalted in power, full of Wisdom.( Al- Quran 14:4) Keywords: Commuication, Principles, Practices, Islamic

Article

Page 44: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ธรวช จาปรง การสอสารภายในองคกรกบการประยกตหลกการ...

36

การสอสารภายในองคกรกบการประยกตหลกการและการปฎบตในทศนะอสลาม ธรวช จาปรง* *ปรญญาโท (การจดการ) อาจารยประจาสาขา วชาการจดการ มหาวทยาลยอสลามยะลา

บทคดยอ

บทความน มวตถประสงคเพอศกษากระบวนการสอสารภายในองคกร กบการประยกตหลกการและการปฎบตในทศนะอสลาม ในปจจบนการสอสารภายในองคกร นบวนยงเพมความสาคญมากยงขน ดงนนบทความนจงเนนการศกษาหลกการและหลกปฏบต ววฒนาการ กระบวนการ วธการ ประสทธภาพของการสอสาร และรวมรวบ แหลงทมาของการสอสาร และแบบอยางจากการปฎบตของทานศาสดา (ซ.ล) เพอสรางความมนคงทางสมคม แมวาจะเปนสงคมทมขนาดไมใหญ แตการสอสารภานในองคกรทมประสทธภาพและมประสทธผลนน นามาซงความสงบสขของสงคมเชนกน ดงทกรอานกลาว :

และหนงจากสญญาณทงหลายของพระองค คอ การสรางชนฟาทงหลายและแผนดน และความแตกตางของภาษาของพวกเจา และผวพรรณของพวกเจา แทจรงในการนแนนอน ยอมเปนสญญาณสาหรบบรรดาผร (30: 22)

และเรามไดสงรอซลคนใด นอกจากดวยภาษาชนชาตของเขา เพอจะไดชแจงอยางชดเจนแกพวกเขา อลลอฮจะทรงใหผทพระองคทรงประสงคหลงทาง และทรงชแนะทางแกผทพระองคทรงประสงค และพระองคเปนผเดชานภาพ ผทรงปรชาญาณ (อลกรอาน, 14:4) คาสาคญ: การสอสาร, การประยกต, ปฏบต, อสลาม

บทความวชาการ

Page 45: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ธรวช จาปรง การสอสารภายในองคกรกบการประยกตหลกการ...

37

บทนา โลกกาภวฒนนนทาใหโลกของเราเลกลง การ

ตดตอสอสารนนทาไดงายมากขน ดงนนสงทมอทธพลสาคญ การสอสาร เชนโทรศพท อนเทอรเนต และอนๆ ความกาวหนาดานการตดตอสอสารนนมมากขน บคคลธรรมดาสามารถเขาถงการสอสารไดโดยงาย หรอแมแตบางครงบคคลไมมความตองการ กยงมการบงคบ ยดเยยด ใหบรโภคขาวสารนน ซงบางครงขาวสารนนไมมแหลงทมา หรอแมกระทงขอเทจจรง (ขาวลอ) นนแสดงใหเหนวาการสอสาร หากเปนการสอสารทมจรยธรรม ความจรงใจ และเหมาะสมกบเวลา สถานท ยอมนามาซงความสงบสขของสงคม แตหากเปนไปในทางตรงกนขามผลท เกดขนยอมสงผลท เสยหายใหญหลวงเชนกน การตดตอส อสาร แมปจจบนจะมชองทางมากมายในการสอสาร แตเปนการยากยงในการคดกรอง กระทงองคกรตางๆ ทมการสอสารกนอยเปนประจา มวฒนธรรมขององคกร มการกากบ ระบบโครงสราง หนาท ทชดเจน และแนนอน การดาเนนการ เพอความกาวหนาขององคกร นนยงมอปสรรคในการสอสาร ซงตองมการพมนาตอไป การส อสารในทศนะอสลามน น รปแบบ กระบวนการ และการดาเนนการนนโดยทวไปแลวมไดระบเปนการชดเจน แตวางกรอบสาหรบการยดถอปฎบต เนองจากการสอสาร ของอสลามนนได ใหความหมายกวางครอบคลมการดาเนนชวต และจะใหความสาคญกบหลกจรยธรรม โดยมรากฐาน มาจาก อลกรอาน และซนนะเปนเสมอนกรอบในการสอสารระหวากน ดงเชน กรอาน กลาว:

โอมนษยชาตทงหลาย! แทจรงเราไดสรางพวกเจาจากเพศชาย และเพศหญง และเราไดใหพวกเจาแยกเปนเผา และตระกลเพอจะไดรจกกน แทจรงผทมเกยรตในหมพวกเจา ณ ทอลลอฮนน คอผทมความยาเกรงในหมพวกเจา แทจรงอลลอฮนน เปนผทรงรอบรอยางละเอยดถถวน (กรอาน 49:13)

ความหมายและความสาคญของการสอสาร การสอสาร (Communication) เปนการสง

มอบสารสนเทศและสงทมความหมายตางๆ จากฝายหนงไปยงอกฝายหนง โดยการใชสญลกษณทเปนทยอมรบกน

(Bateman and Snell. 1999) หรอเปนการแลกเปลยนสารสนเทศและการสงมอบสงทมความสาคญ (Dessler. 1998: 674) อางในหนงสอ องคการและการจกการ: 255

Keith Davis (1972) กลาวไววา การตดตอสอสาร หมายถง กระบวนการหรอขนตอนทเกยวกบการสงขอมล ขาวสาร และความเขาใจจากบคคลหนงไปยงบคคลอนๆ

Schermerhon, Hunt และ Osborn (1995) กลาว ไว ว า การตต อส อสารในอง คการ หมายถง กระบวนการทเกดขนเพอทาการแลกเปลยนสารสนเทศ และเพอสรางความเขาใจรวมกน

(Lewis, 1987) กลาวไววา การสอสารในองคกร คอ การแบงปนขาวสาร ความคดและทศนคตในองคกร ระหวางผจดการ พนกงาน และทมงาน โดยมการใชเทคโนโลยสอสารหรอสอสารมวลชนเพอแลกเปลยนขาวสารกน อางในหนงสอ การจดการ: 201

การสอสารภายในองคกร เปนการแลกเปลยนขาวสารระหวาง บคคล ทกระดบ ทกหนวยงาน โดยความสมพนธ กน ซ งสามารถป รบเปลยน ไปตามสถานการณ บคคล หรอวตถประสงคของการสอสาร เชน การสนทนา การสมภาษณ การประชม การประกาศ การใชสอสงพมพเพอการสอสาร ระหวางผ รวมงาน ผบรหารไปยงพนกงาน หรอพนกงานไปยงผบรหาร

การสอสารในองคกรมความสา คญตอการบรหาร เปนเครองมอในการสรางความสมพนธอนดหรอในทางตรงกนขาม สามารถทาใหเกดการประสานงานรวมมอหรอสรางความแตกแยกของบคลากรหรอหนวยงาน ชวยใหเกดประสทธภาพในการทางานหรอความลมเหลว ทงยงเปนเครองมอในการสรางขวญและ

กาลงใจในการทางานหรอสรางความทอแทในการรวมมอ ดงนนการสอสารถอไดวามสวนความสาคญตอการกาวหนาหรอทดถอยขององคกร

การสอสารทเกยวกบโครงสรางและหนาท นยมสนองตอหลกการบรหารการสอสาร (communication administration) เพราะมงเนนอทธพลของการสอสารในฐานะทเปนเครองมอในการอานวยความสะดวกใหการบรหารและการจดการดาเนนไปอยางราบรนเพอบรรลวตถประสงคของหนวยงานทามกลางสภาพแวดลอมท

Page 46: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ธรวช จาปรง การสอสารภายในองคกรกบการประยกตหลกการ...

38

เปลยนแปลงไป (ตามหลก communication of administration) ในขณะเดยวกนกเปนทงเปาหมายทหนวยงานจะหนมาบรหารหรอการจดการและพฒนาการสอสารขององคการใหเทาทนตอสภาพการณและความตองการทเปลยนแปลงไดวย (ตามหลก administration of communication) ทงนอาจเปนเพราะการสอสารโดยเฉพาะขอมลขาวสารเปรยบเสมอนเปนแหลงพลงงานในการขบเคลอนหนวยงานไมวาในแงการผลต การใหบรการ และการสงเสรมความคด/ความรใหกบผทม

สวนเกยวของกบหนวยงาน (stakeholders) พนกงานในองคการ ผเปดรบสาร และผใหการสนบสนน ไมวาทเปนวจนภาษาหรออวจนภาษาแลว ยงรวมหมายถงกจกรรมทงปวงเพอใชสรางความสมพนธระหวางผสงสารกบผรบสารเชน ผบงคบบญชา/ผใตบงคบบญชา และหนวยงานกบลกคา เปนตน

เพอเปนการเสรมความรพนฐานเกยวกบการสอสาร จาเปนอยางยงท เราตองเรยนรววฒนา การ คณลกษณะ และการสอสาร ดงตารางขางลางน

ยคสมย คณลกษณะ การตดตอสอสาร เกาแกและลาสมย เรมตนการพยายามตดตอซงกน

และกน การบนทกโดยการขยน

การจดการตามหลกวทยาศาสตร

ชดเจนในการกาหนดภาระหนาท มการกาหนดชวงเวลาทแนนอน มการปฎบตตามกฎอยางเครงครด

สอสารทางเดยว มความไววางใจในการเขยนโครงงานและกฎขอบงคบ

การบรหารการจดการ ใหความสาคญกบอานาจและกฎขอบงคบ

สอสารดยวทางเดยว มความไววางใจในการเขยนโครงงานและขอบงคบ

การปฎสมพนธ ใหความสาคญเกยวกบความสมพนธระหวางผจดการกบพนกงาน

การรบฟง และการสอสารสองทาง

พฤตกรรม มความซบซอนในการเขาใจองคกรและการยอมรบการสอสาร

ยากในการประยกตใช

การกระจายอานาจ กระจายอานาจสทกคนในองคกร การสอสารสองทาง พนกงานเปนผปฎบต เหตการทอาจเกดขนได มความเปนอสระในหนาทการงาน

องคกรและบคคล กลยทธการสอสารขนอยกบสถานการณ

จากพฒนาการของการสอสารจากอดตจนถง

ปจจบน การสอสารของมนษยนนไดมการพฒนามาเปนลาดบ หากพจารณาจะเหนไดวา วตถประสงคของการสอสารแตละยค แตละสมย นนมงเนนใหผทสอสาร กบผ รบสารมความเขาใจทตรงกนมากทสด แมวาในชวงแรกๆของการสอสารจะเปนการสอสารทผรบสาร ไมมบทบาท หรอมสวนรวมในกระบวนการ เชนการโตตอบ หรอ แสดงความคดเหน ดงนนประสทธภาพในการสอสารอาจจะมความไมสมบรณ และในยคปจจบน การพฒนา การสอสารทนยมใชมดงน

การสอสารในองคกรมการไหลเวยนของขาวสารใน 4 ลกษณะคอ

การสอสารจากผบรหารไปยงบคคลากรระดบตางๆ หรอเรยกวา การสอสารในแนวดง (Downward Communication ) จะอยในรปแบบของการสงงาน การกา กบดแล การออกนโยบายส บ คลากรในระดบปฎบตงาน และปญหาทมกพบดวยเสมอ คอ เปนการสอสารทางเดยว

การสอสารจากบคลากรในระดบตางๆ ไปยงผบรหาร หรอเรยกวา การสอสารแนวตง (Upward

Page 47: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ธรวช จาปรง การสอสารภายในองคกรกบการประยกตหลกการ...

39

Communication) เปนการส อสารท เปด โอกาสใ หบคลากรในระดบลางไดแสดงความคด ความเหหรอสภาพปญหาตางใรชนการทางานสผบรหาร และมกเปนการสอสาร 2 ทาง เพราะผบรหารจะสอสารตอบกลบเพอใหขอมลแกบคลากร

การสอสารแนวนอน เปนการสอสารทเกดขนระหวางบคลากรในระดบเดยวกน เรยกวา การสอสารแบบคขนานหรอการสอสารระดบเดยวกน ( Lateral Communication) เปนการสอสารทมอทธพลและมความเขมแขงมากทสด จดเนนของการสอสาร ค การรวมมอและการประสานการทางาน รวมถงการแกไขปญหาและขอคบของใจตางๆในการทางาน

การสอสารท เกดขนภายในองคกรเปนการสอสารเพอแลกเปลยนขอมล ขามหนาทกนระหวางบคคลทตางหนาท กนหรอระหวางบคคลทอยต างหนวยงาน โดยการรวมเอาทกชองทางการสอสารมาอยรวมกน โดยจะตองมการ Diagonal Communication การสอสารขามสายงาน และขามระดบ (ลกษณะทแยงมม) การสอสารทด ควรเปนการสอสารทง 2 ทาง คอมทงรบและสง มการแลกเปลยนขอมลซงกนละกนขอมลทสงออกไป ตองกระชบ ชดเจน มสาระและใจความครบถวน และมความสมาเสมอ ผททาการสอสารควรเปดกวางทจะรบฟงขอโตแยงทจะกลบมาดวยใจเปนกลาง ปราศจากอคตเพราะขอมลทสงออกไป สามารถเปนผลด หรอเปนผลเสยกได ขนอยกบตวผสงและผรบดวยเชนกนเมอใดทตองการทาการสอสาร มขอควรคานงถงดงนคอ ฝายบรหารตองการจะสออะไรฝายพนกงานอยากทราบอะไร และปญหาทเคยเกดขนของการสอสารคออะไรมสาเหตมาจากอะไรวเคราะหจากหวขอ 3 ขอดงกลาว จะชวยใหการสอสารมประสทธภาพมากยงขน และลดผลกระทบในทางลบทจะเกดขนได

ประการแรก สงทฝายบรหารตองการสอสารไปยงพนกงาน คอความคาดหวงทองคกรมตอพนกงาน ฝายบรหารตองการสอใหพนกงานทราบเพอใหทศทางในการทางานของพนกงานทกคนตรงกน เปนการขอความรวมมอรวมใจจากพนกงานในการชวยกนผลกดนความ

คาดหวงขององคกรนนใหประสบผลสาเรจ แตจะทาอยางไรใหพนกงานเขาใจ และนาไปปฏบตไดอยางถกตองผททาการสอสารตองแนใจวาขอมลทสงออกไป ถกตอง ชดเจน มความเปนไปไดและไดสรางแรงจงใจใหแกพนกงานดวย ทศนคตของผบรหารกเปนเรองทสาคญเชนกน ฝายบรหารตองปรบมมมองทมตอพนกงาน ตวแทนพนกงานและสหภาพแรงงานดวยวา พวกเขาไมไดเปนฝายตรงขามแตเราเปนครอบครวเดยวกน และตวแทนจากพนกงานเหลานจะเปนชองทางการสอสารจากระดบบนลงสระดบลาง และจากระดบลางขนสระดบบนทมประสทธภาพมากทสดอกชองทางหนงในขณะเดยวกน การสอสารแบบ 2 ชองทางทมอยในองคกร โดยทวไปมกเปดโอกาสใหพนกงานไดแสดงความคดเหนกลบมา (Feedback) หรอใหพนกงานไดมสวนรวมในการกาหนดนโยบายแผนงานตางๆ แตหากฝายบรหารไมนาขอมลจากพนกงานมาปฏบตใหเกดผลจรงๆ Feedback จากพนกงานนนกไมมประโยชนอะไร และจะทาใหความศรทธาเชอถอในองคกรลดนอยลงอกดวยหากสงทพนกงานเสนอมานน ทาไมไดหรอแกไขไมได อยางนอยทสดฝายบรหารตองชแจงเหตผลใหแกพนกงานทราบ สงทสาคญทสดคอสงทฝายบรหารปฏบตใหพนกงานเหนนนสามารถสอสารไดดกวาคาพดของฝายบรหาร

ประการทสอง สงทพนกงานตองการทราบ สวนใหญจะเกยวกบผลกระทบตอตวพนกงาน โดยตรง เชน คาจาง เงนเดอน ผลตอบแทน สภาพแวดลอมในการทางาน ปจจยทมผลตอความกาวหนาในการทางาน การเปลยนแปลงนโยบาย ขนตอนและวธการปฏบตงาน เปนตน ประการสดทาย การวเคราะหปญหาทเกดขนจากการสอสารทผานมา มอะไรบาง ม สาเหตมาจากอะไรและเกดขนในระหวางการสอสารหรอหลงจากทไดสอสารไปแลว ปญหาทพบ สวนใหญ สามารถแบงเหตปจจยออกเปน 2 สวน คอ ตวบคคลกบจากการสอสารกระบวนการและวธการในการสอสารนน จะนามาซงประสทธภาพของการสอสาร การสอสารในสถานการณทแตกตางกระบวนการและวธยอมแตกตางเชนกน

Page 48: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ธรวช จาปรง การสอสารภายในองคกรกบการประยกตหลกการ...

40

ประสทธภาพของวธการสอสารในสถานการณตางๆ

สถานการณ ประสทธภาพสงสด ประสทธภาพตาสด 1. ขอมลทตองการใหบคลากรปฏบตตามคาสง ทนท

ดวยวาจาแลวตามดวยหนงสอ ดวยหนงสออยางเดยว

2. ขอมลทตองการใหบคลากรปฏบตตามคาสงใน วนขางหนา

ดวยหนงสออยางเดยว ดวยวาจาอยางเดยว

3. ขอมลทเปนคาสงหรอประกาศในเรองทวๆไปไม เฉพาะเจาะจง

ดวยหนงสออยางเดยว ดวยวาจาอยางเดยว

4. ขอมลทเปนคาสงหรอคาบญชาขององคกร

ดวยวาจาแลวตามดวยหนงสอ ดวยวาจาอยางเดยว

5. ขอมลทเกยวกบการเปลยนแปลงนโยบายท สาคญขององคกร

ดวยวาจาแลวตามดวยหนงสอ ดวยวาจาอยางเดยว

6. ขอมลทตองแจงใหผบงคบบญชาโดยตรง เกยวกบเรองความกาวหนาของงาน

ดวยวาจาแลวตามดวยหนงสอ ดวยวาจาอยางเดยว

7. ขอมลทเกยวกบการรณรงคใหรกษาความ ปลอดภย

ดวยวาจาแลวตามดวยหนงสอ ดวยวาจาอยางเดยว

8. ขอมลทเกยวกบขอเสนอแนะใหบคลากรทางาน ใหดขน

ดวยวาจาแลวตามดวยหนงสอ ดวยหนงสออยางเดยว

9. ขอมลทเปนการตาหนวากลาวบคลากรททางาน ไมมคณภาพ

ดวยวาจาอยางเดยว ดวยหนงสออยางเดยว

10. ขอมลทตองเวยนใหบคลากรทกคนทราบ เกยวกบปญหาทเกดขนจากการทางาน

ดวยวาจาอยางเดยว ดวยหนงสออยางเดยว

การสอสารในทศนะอสลาม อสลาม ครอบคลมถงการดาเนนชวต โดยการ

ชแนะและแนะนาจากอลลอฮ โดยการแนะนาสาหรบการ

Page 49: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ธรวช จาปรง การสอสารภายในองคกรกบการประยกตหลกการ...

41

พฒนาการสอสารกนของมนษย ในกรอบความคดของอสลามเกยวกบการสอสารระหวางกนภายในองคกร พยายามในเปนไปตามผบรหาร อสลามใหความสาคญเกยวกบการสอสารของมนษย ศาสนาแสดงใหเหนวาการสอสาร คอ ของขวญอนลาคา ซงอลลอฮไดมอบใหแกมนษยหลงจากการสราง ดงกรอาน กลาววา:

พระผทรงกรณาปราณ พระองคทรงสอนกรอาน พระองคทรงสรางมนษย พระองคทรงสอนเขาใหเปลงเสยงพด (55:1-4) ในทศนะอสลาม มนษยไมสามารถใชประโยชนจากการสอสารโดยไรขอบเขต ดงทเขาพอใจ เขาตองมเหตผลอธบาย สงทเขาไดกระทาในขณะทเขามชวตอย ดงนน มนษยจาเปนทจะตองระมดระวง เครงครด และรบผดชอบ ตอการสอการของเขาออกไป อลกรอาน ไดเตอนไววา “แทจรงการไดห และตา และหวใจ ทกสงเหลานนจะถกสอบสวน (ในวนคดบญช)” (17:36) มปจจยหลากหลายทมความเกยวของกบการสอสารในทศนะอสลาม สวนหนงทจะนามาอภปราย ดงตอไปน

การแสดงของมนษยโดยคาพด: พระผทรงกรณาปราณ พระองคทรงสอนกรอาน พระองคทรงสรางมนษย พระองคทรงสอนเขาใหเปลงเสยงพด (55:1-4)

ความหลากหลายของภาษา: และหนงจากสญญาณทงหลายของพระองค คอ การสรางชนฟาทงหลายและแผนดน และความแตกตางของภาษาของพวกเจา และผวพรรณของพวกเจา แทจรงในการนแนนอน ยอมเปนสญญาณสาหรบบรรดาผร (30: 22)และเรามไดสงรอซลคนใด นอกจากดวยภาษาชนชาตของเขา เพอจะไดชแจงอยางชดเจนแกพวกเขา อลลอฮจะทรงใหผทพระองคทรงประสงคหลงทาง และทรงชแนะทางแกผทพระองคทรงประสงค และพระองคเปนผเดชานภาพ ผทรงปรชาญาณ (อลกร อาน, 14: 4)

การสอสารโดยใชภาษาทงายและคอยเปนคอยไป: ทานศาสดา (ซ.ล) สง มอาซ ไปยง ประเทศเยเมน และไดใหคาแนะนาแกมอาซ: “ ทานเดนทางไปยงดนแดนผคนทศรธาในคมภร เชอเชญพวกเขา ใหเปนพยานวา ไมมพระเจาอนใดนอกจากอลลอฮ และฉน(ซ.ล)

คอผนาสาร หากพวกเขายอมรบมน แจงแกพวกเขาวาอลลอฮทรงมบญชา ใหพวกเขาทาการละหมาด 5 ครงตอวน หากพวกเขายอมรบ แจงแกพวกเขาวา อลลอฮทรงมบญชา ใหพวกเขาจายภาษ(ซากาต) เพอเปนการกระจายความมงคงนนสคนจน หากพวกเขายอมรบมน หามเอาสงมคาจากพวกเขา จงระมดระวงการสาบแชงจากปกครองดวยการกดข เพราะจะไมมสงใดบดบงการสาปแชงจากอลลอฮ

ใครครวญในการสอสารทเปนการสรางความเสอมเสย : สงทจาเปนคอ การสอไปตามขอเทจจรง พดในสงทดตบคคลอน และจดจา เรา เอาขอตกลงจากเดกชาวอสราเอล (จากผลกระทบน ) ไมมการสกการะ แตอลลอฮจะรกษาดวยการปฎบตทด ตอบดามารดา และญาตมตร เดกกาพรา และเหลานนหากตองการเพมขน การใชวาจาทไพเราะตอบคคล แนนอน คอการสกการะ และการบรจาค หลงจากนนเขากลบไป เวนแต สวนนอยจากเขา และเขา คอ ผทมความผดพลาดทเกดขนหลงพยายามเปลยนแปลงพฤตกรรม(แมกระทงปจจบน)

ความด เ ยยมของการใชวาจาท ไพเราะ : รายงานจาก อบฮรอยเราะห: ทานศาสดา (ซ.ล.) กลาววา: การใชวาจาทไพเราะ คอ การบรจาค (Sadaqah)

รายงานจาก มาลก: ผใดศรทธาในอลลอฮและวนสดทายของการตดสน ควรจะพดสงทด หรอไมกนงเงยบ ( เชน การละเวนการพดในสงทไมด ชวราย และควรคดกอนพด)

ความเปนเลศในการกลาวพระนามของอลลอฮและการทองจากรอาน : รายงานโดย อบ มซา: ทานศาสดา (ซ.ล) กลาววา, ตวอยางของการศรทธา, ผใดทองจากรอาน เสมอนมะงว (ผลไมสเหลองออนลกาณะคลายมะนาว) ทมรสชาตทอรอยและมกลนทหอม และผศรทธาใดทไมทองจากรอาน เสมอน ผลอทผลม ทมรสชาตอรอยแตไรซงกลน และสาหรบผทไมศรทธา ผใดททองจากรอาน เสมอน (Arrihana) พชชนหนงทมกลนหอม แตมรสชาตขม และสดทายตวอยางสาหรบผไมศรทธา เสมอน Colocynth ไรซงรสชาตและไรซงกลน

หลกเลยงการสรางความสบสบ: รายงาน จาก อสวาส: อบน อส ซบย กลาวตอฉน: อาอชะฮ ไดกลาว

Page 50: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ธรวช จาปรง การสอสารภายในองคกรกบการประยกตหลกการ...

42

ความลบเกยวกบตวเลข อะไรทเธอบอกกบทานเกยวกบ Ka’aba? หลอนบอกกบฉน ครงหนงทานศาสดา (ซ.ล) กลาววา โอ! อาอชะฮ มหรอไม บรรดาบคคลอยในชวงกอนการมาของอสลามทไมมความร ฉนควรจะแยกออก Ka’aba และควรมสองประตในมน: ประตทหนงสาหรบการเขา และอกประตหนงสาหรบการออก

การใชสอสารทไมใชคาพด: รายงานโดย อบน อบบาส: บางคนพดกบทานศาสดา (ซ.ล) ในระหวางการทาฮญครงสดทาย “ฉนไดฆาสตวเพอเปนอาหาร กอนการทา Ram’i(การเดน 7รอบระหวาง ภเขา ซอฟา และมรวะฮชวงทาฮญ) ทานศาสดา(ซ.ล) สงสญญาณโดยใชมอ และกลาววา สงเหลานนไมเปนทตองหาม รายงาน โดย อบ ฮรยเราะฮ : ทานศาสดา (ซ.ล) กลาววา “(ศาสนา) ความรจะจางหาย (จากการตายของผ ร )

ความไมร(ศาสนา) และโรคภยไขเจบจะปรากฎ และ harj ทจะมมากขน”เขาถาม “อะไรคอ harj ทจะมมาก ขน” เข าถาม “อะไ ร คอ harj”ท านศาสดาของอลลอฮ ? ทานศาสดา ตอบกลบโดยการ สงสญญาณโดยใชมอ บงบอกถง การฆากน

แหลงทมาของการสอสารในอสลาม อสลามใหความสาคญกบประสทธผลของการ

สอสารในชวงชวตของมนษย มขอจากด มลกษณะเฉพาะ และมการชแนะ รายละเอยด โดยพระเจาคอแหลงทมา แหลงทมานนเปนสากล และไมเปลนแปลงการนาไปใช ดงเชน ตนฉบบจากแหลงทมา โดยปฎบตตามการอธบายแหลงทมา จาก อลกรอาน และซนนะห

ลกษณะทปฎบตในการสอสาร ลกษณะทหลกเลยงในการสอสาร เมตตากรณา และความรกไปสผอน พดใหราย ทาลายชอเสยง ความสภาพออนโยน ความนอบนอม หลกเลยงความสงสย พดในสงทเปนจรง และตรงไปตรงมา การหลอกลวง ชดเจน และกระชบ พดมากกวาทา กลาวซาในประเดนสาคญ สบประมาท หรอ เยาะเยย การสอสารสองทาง การสนทนาทไรสาระ ตรวจสอบหาความจรงเกยวกบขาวลอ โกรธ และใชอารมณ จรงใจซงกนและกน มนใจ ใหความสาคญกบความสมพนธ สอสารโดยกรยาทาทาง ซบซบในกลมเลกๆ ทกทาย และแสดงความขอบคณตอผอน พออยางเรงรบ และหยดชะงกบอยครง การกลบไปกลบมา (เปลยนแปลง)

ลกษณะสาคญทพงปฏบตและลกษณะทพง

หลกเล ยงนน อาจจะมมากมายกวาท ไดน า เสนอเนองจากกการสอสารในทศนะอสลามมความหมายทครอบคลมกวางกวา การสอสารทวไป การสอสารในทศนะอสลามกลาวถงการสอสารทอลลอฮทรงสอสารมายงมนษย โดยผานผนาสาสน คอทาน ศาสดา (ซ.ล) และการสอสารระหวางมนษยดวยกน

โอศรทธาชนทงหลาย! พวกเจาจงปลกตวใหพนจากสวนใหญของการสงสย แทจรงการสงสยบางอยาง

นนเปนบาป และพวกเจาอยาสอดแนม และบางคนในหมพวกเจาอยานนทาซงกนและกน คนหนงในหมพวกเจาชอบทจะกนเนอพนองของเขาทตายไปแลวกระนนหรอ? พวกเจายอมเกลยดมน และจงยาเกรงอลลอฮเถด แทจรงอลลอฮนนเปนผทรงอภยโทษ ผทรงเมตตาเสมอ (กรอาน 49:12)

สรป โอมนษยชาตทงหลาย! แทจรงเราไดสรางพวก

เจาจากเพศชาย และเพศหญง และเราไดใหพวกเจาแยก

Page 51: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ธรวช จาปรง การสอสารภายในองคกรกบการประยกตหลกการ...

43

เปนเผา และตระกลเพอจะไดรจกกน แทจรงผทมเกยรตในหมพวกเจา ณ ทอลลอฮนน คอผทมความยาเกรงในหมพวกเจา แทจรงอลลอฮนน เปนผทรงรอบรอยางละเอยดถถวน (กรอาน 49:13)

การสอสาร นนมความสาคญตอการดาเนนชวต เพราะเครองมอหนงในการแลกเปลยน ขอมล ขาวสาร โดยเฉพาะภายในองคกรนน การสอสารยอมมอทธพล ตอการกาวหนา หรอ ทดถอย ขององคกร ดงนนการ สานสมพนธหรอการมปฎสมพนธทดภายในองคกรโดยใชการสอสารจงมความสาคญยง ซงปจจยทจะทาใหการสอสารภายในองคกรมประสทธภาพดงน โดยการประยกต จาก 4 P ในวชาการตลาด คอ

Place-เปดพนท ใหมการสอสารระหวางกน กลาวคอ เปดพนทใหทง สองฝายหรอมากกวา ไดมสถานท บรเวณ หรอ ชองทางท ทกฝายมความรสกวาปลอดภยในการสอสาร ไมมการแทรกแซง คกคาม หรออนๆทบบบงคบใหตองทาการสอสารทบดเบอนไปจากขอเทจจรง

People-สอสารกบบคคลทตองการสอ และรบสาร กลาวคอ การทบคคลทงสองฝายหรอมากกวา ไดมการสอสารกนนน ทกฝายจะตองไมมตงกาแพง หรอตง/สรางอปสรรคหรบการสอสาร เชน การมอคตซงกนและกน การไมเปดใจกวางรบฟงขอคดเหนหรอเสนอแนะจากบคคลอน

Purpose- ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค ใ น ก า ร ส อ ส า ร กลาวคอ การสอสารในแตละครง วตถประสงคและความมงหมายในการสอสารถอเปนหวใจสาคญ หากกการสอสารนนขาดซงวตถประสงคทชดเจน แนนอน และไมตรงกบกลมเปาหมาย แนนอนผลของการสอสารนน ยอมถอวาลมเหลว และขาดประสทธภาพ

Priority-จดความลาดบความสาคญ กลวคอ ปจจบนการสอสารระหวางกนนนม เนอหา ขอมล วตถประสงค กระบวนการสอ บคคลทจะสอ และสาระทแตกตางกน การจดเรยงลาดบความสาคญในการสอสารนน ยอมมความสาคญทไมยงหยอนดวยเชนกน เพราะหากการสอสารทม องคประกอบทกอยางครบถวน แตชวงเวลาในการสอสารไมเหมาะสม ดงนนการสอสาร

อาจจะมประสทธภาพท คอนขางจะนามาซงความลมเหลว

ผใดศรทธาในอลลอฮและวนสดทาย พวกเขาจงพดในสงทด หรอไมกนงเงยบ (รายงาน โดย อลบคอรยและมสลม)

เอกสารอางอง

ณฎฐพนธ เขจรนนทน และ ฉตยาพร เสมอใจ. 2547,การจดการ .พมพท บ. ส.เอเซย เพรส 1989 จากด

สมาคมนกเรยนเกาอาหรบแหงประเทศไทย. ปฮจญเราะฮ ศกราช 1419. (พทธศกราช 2542). พระมหาคมภรอลกรอาน พรอมความหมายภาษาไทย. ราชอาณาจกร ซาอดอารเบย (อลมาดนะฮ อลมเนาวาเราะฮ): ศนยกษตรยฟะฮต เพอการพมพอลกรอาน

พนสข สงขรง. 2550. มนษยสมพนธในองคการ. กรงเทพ: บรษท วรตน เอดดเคชน จากด.

สมยศ นาวการ. 2544. การตดตอสอสารขององคการ. กรงเทพ: สานกพมพ บรรณกจ.

เสนาะ ตเยาว. 2541. การสอสารในองคการ. กรงเทพ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ศรวรรณ เสรรรตนและคณะ 2545, องคกรและการจดการฉบบมาตรฐานปรบปรงใหม. พมพท บ.ธรรมสาร จากด 83

AbdurRahman O. Olayiwala. 1993. Interpersonal Communication,Human Interaction and Societal Relationships in Islam. Africa Media Review Vol.7 No. 3 1993

An-Nawawi. 1976. Forty Hadith: An Anthology of the Sayings of the Phophet Muhammad. Translated by E. Ibrahim and D.Johnson –Davies. Abdul Wadoud, Beirut: The Holy Koran Publishing House.

Page 52: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ธรวช จาปรง การสอสารภายในองคกรกบการประยกตหลกการ...

44

Merrier,Patricia. 2000. Business Communication. Ohio: South-Western Educational Publishing

Lesikar, Raymond Vincent. 1993. Basic Business Communication. 6th ed. Burr Ridge: Irwin.

Khaliq Ahmad, 2008. Management from Islamic Perspective: Principle& practices. IIUM Press, IIUM

Yusuf Macit, n.d. some of Prophet Muhanmad’s Principles of Commuincation.

Syed Mohammad Ather, Farid Ahammad Sobhani. 2007. Managerial Leadership: An Islamic Perspective. IIUC STUDIES

Page 53: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

45

The Relationships between English Ability, Attitudes and Motivation among First Year PSU Students fromP Islamic Religious Schools Khaleeyoh Jehdo*, Thanyapa Chiramanee**, Nisakorn Charumanee*** *M.A. (Applied Linguistics), Lecturer of English Department, Faculty of Liberal Arts and Social Sciences, Yala Islamic University **Department Languages and Linguistics, Faculty of Liberal Arts, PSU ***Department Languages and Linguistics, Faculty of Liberal Arts, PSU

Abstract

This study investigated the relationships between English ability, attitudes, and motivation in learning English of first year students from Islamic religious schools at Prince of Songkla University Hat Yai (PSU). A 28-item survey questionnaire was administered to 90 PSU students graduating from Islamic religious schools in the three southern provinces of Thailand. The study revealed that the students generally had low English ability but held positive attitudes toward learning English and toward native speakers and their cultures. They tended to be instrumentally motivated to study English. Both at the beginning and at the end of the semester, the English ability of all the students from Islamic religious schools who participated in the study was weakly but significantly associated with overall attitudes and there was a moderate significant correlation between attitudes and motivation. Based on the comparison of the students’ attitudes and motivation across time and groups, no significant difference between attitudes and motivation as measured at the beginning of the semester and at the end of the semester were found.

Keywords: English ability; Attitudes; Motivation

Research

Page 54: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

46

ความสมพนธระหวางความสามารถดานภาษาองกฤษ ทศนคต และแรงจงใจในการเรยนภาษาองกฤษของนกศกษาชนปท 1 มหาวทยาลยสงขลานครนทร ทจบการศกษาจากโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม คอลเยาะห เจะโด*, ธญพา ศระมณ**, นสากร จารมณ*** *ปรญญาโท (หลกภาษาศาสตร), อาจารย สาขาวชาภาษาองกฤษ, คณะศลปศาสตรและสงคมศาสตร **อาจารยประจาสาขาวชาภาษาศาสตร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ***อาจารยประจาสาขาวชาภาษาศาสตร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางความสามารถดานภาษาองกฤษ ทศนคต และแรงจงใจในการเรยนภาษาองกฤษของนกศกษาชนปท 1 มหาวทยาลยสงขลานครนทร ทจบการศกษาจากโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม การวจยนไดดาเนนการในระหวางภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550

กลมตวอยางในการศกษาไดแก นกศกษาชนปท 1 จานวน 90 คน ซงจบการศกษา จากโรงเรยนสอนศาสนาอสลามใน 3 จงหวดชายแดนภาคใตคอ ยะลา ปตตาน นราธวาส โดยใชแบบสอบถามนกศกษาเกยวกบทศนคตและแรงจงใจในการเรยนภาษาองกฤษจานวน 28 ขอเปนเครองมอในการวจย ผลการวจยพบวานกศกษาสวนใหญมความสามารถดานภาษาองกฤษอยในระดบตา อยางไรกตามนกศกษามทศนคตเชงบวกตอการเรยนภาษาองกฤษ และวฒนธรรมของเจาของภาษา นกศกษามแรงจงใจในการเรยนคอนขางสงและเปนแรงจงใจเชงเครองมอ นอกจากนพบวาในชวงตนและชวงปลายภาคเรยนของภาคเรยนแรก ทศนคตโดยรวมของนกศกษาทงหมดมความสมพนธในระดบตากบความสามารถดานภาษาองกฤษอยางมนยสาคญทางสถต และความสมพนธระหวางทศนคตโดยรวมของนกศกษาทงหมดกบแรงจงใจมความสมพนธในระดบปานกลางอยางมนยสาคญทาง นอกจากนจากการเปรยบเทยบหาความแตกตางของทศนคตและแรงจงใจระหวางชวงตนและชวงปลายภาคการเรยน พบวาทศนคตและแรงจงใจระหวางตนภาคเรยนและปลายภาคเรยนไมมความแตกตางกน และพบวาทศนคตและแรงจงใจระหวางกลมนกศกษาความสามารถตาและปานกลางไมมความแตกตางกนเชนกน

คาสาคญ: การใชภาษาองกฤษ, แรงจงใจ, ทศนคต

บทความวจย

Page 55: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

47

Introduction In Thailand, most Islamic religious

schools are situated in the three southern provinces: Pattani, Yala and Narathiwat. These schools follow the same educational policy as that of the other types of schools. However, the management system is different and that makes Islamic religious schools unique. The teaching and learning management of these schools is divided into 2 parts: Islamic studies and general subject matter. There have been some research studies reporting problems relating to students in Islamic religious schools. One of these problems is students’ low proficiency. This was suggested by Cheangchau et al (1998) who reported the results of the achievement tests of Mathayomsuksa 3 students from Islamic religious schools in five southern border provinces in 6 general subjects: science, mathematics, social science, Thai language, health education and English. Their test scores in these subjects were lower than those of students from general schools in the same region. Lanui et al (1995) also found that students at secondary level in Islamic religious schools in five southern border provinces had insufficient basic knowledge of English. Above all, many students at lower-secondary level in Islamic religious schools had negative attitudes towards English. They thought that learning other languages such as Arabic and Malay was more useful than learning English (Lanui et al, 1995; Rattanayart, 2007). Despite these problems, an increasing number of students from Islamic religious schools in the southern border provinces are currently accepted in universities especially in Prince of Songkla University. In particular at Hat Yai and

Pattani, the two main campuses, there were around 1,282 students from the three southern provinces in the 2005 academic year and 1,312 in the 2006 academic year (PSU Registration Office, 2006). Generally, students enrolling in PSU at Hat Yai campus are required to take two Foundation English courses (FE I & FE II ). In order to be better prepared for Foundation English I, students whose English O-NET scores are 33 or below (out of 100) have to take the Preparatory Foundation English course in the first semester because of their low English proficiency. Those whose English O-NET scores are above 33 can take Foundation English I in the first semester. Most students from Islamic religious schools who are admitted to the Hat Yai campus have quite low English O-NET scores. In the 2006 academic year, 226 students from Islamic religious schools enrolling at the Hat Yai campus had the average O-NET English score of 28.5 (PSU Registration Office, 2006 ). One hundred and eighty-one out of the 226 students (80%) had to take Preparatory Foundation English because their English O-NET scores was 33 or below. Of those 181 students, 48 failed the Preparatory Foundation English course. Forty-five students (20%) whose English O-NET scores were above 33 took FE I and approximately half of them got fairly low grades (C, D+, and D ) while the rest failed (grade E ) (Department of Languages and Linguistics, 2006 ). Thus, it is clear that these students had problems with English proficiency which may lead to problems in their tertiary study. Motivation and attitude are important factors, which help to determine the level of proficiency achieved by different learners (Ellis,

Page 56: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

48

1985). This study aimed to investigate the relationships between English ability, attitudes, and motivation in learning English of the first year PSU students from Islamic religious schools and attempted to answer the following research questions:

1. What are the students’ English ability, attitudes, and motivation when they first start their tertiary education and are there any relationships among these?

2. What are the students’ English ability, attitudes, and motivation after the first semester and are there any relationships among these?

3. Are the students’ attitudes and motivation significantly different when they first start their tertiary education and after the first semester at the university?

Review of Literature There are several affective factors

which can influence second language proficiency and second language acquisition (SLA). Among these are motivation and attitude (Krashen, 1981). Motivation and attitude are important factors, which help to determine the level of proficiency achieved by different learners (Ellis, 1985). Motivation is one of the main determinants of second / foreign language learning achievement (Dornyei, 1994). Motivation has been classified in various ways according to different perspectives of psycholinguists. Gardner and Lambert (1972) define ‘motivation’ in terms of the second language learner’s overall goal or orientation. Gardner (1985, cited in Gardner and Tremblay, 1995) defines motivation to learn a second language as “the extent to which the individual

works or strives to learn the language because of a desire to do it and the satisfaction experienced in this activity” (p.10). Gardner’s socio educational motivation theory (Gardner and Lambert 1972; 1985) suggests two broad classes of motivation in terms of learners’ purpose of second language learning: integrative and instrumental motivation. The term integrative motivation refers to a desire to learn the second language in order to have contact with and perhaps to become similar valued members of that the second language community. Instrumental motivation, on the other hand, refers to a desire to achieve proficiency in a new language for some practical goals; for example, passing an examination, or furthering career opportunities. In other words, integratively motivated learners are mainly interested in the second language community and its culture whereas instrumentally motivated learners are concerned with success in general language skills such as grammar and vocabulary. Instrumentally motivated learners are less likely to succeed in communication compared with integratively motivated learners who tend to be more successful in aural-oral proficiency.

Research methodology Participants The population of Muslim students who graduated from Islamic religious schools in the 3 southern provinces of Thailand and who were currently studying in their first year in 2007 academic year at PSU was 140. Fifty students were excluded because of unavailable English O-NET scores. Thus, 90 students participated in

Page 57: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

49

this study. Among these, 39.4% were from Yala, 35.9% were from Narathiwat and 24.5% were from Pattani. They were studying in various faculties at Prince of Songkla University Hat Yai campus. The majority studied at the Faculty of Sciences while the others were from the Faculties of Engineering, Nursing, Natural Resources, Management Sciences, Economics, Liberal Arts, Medicine, and the Traditional Thai Medicine Establishment project. These students were admitted into this campus by different methods. Most of them were accepted through the admission system of the Commission on Higher Education while some were recruited directly by PSU.

The participants were divided into 2 groups on the basis of their English ability. Nineteen students whose English O-NET scores were above 33 were placed in “average group” while 71 students whose score were 33 or below were placed in “low group”. In their first semester at PSU, the average group took Foundation English 1 whereas the low group took Preparatory Foundation English.

Instruments and data collection The study employed two research

instruments, namely, a questionnaire about attitudes and motivation, and a structured-interview. English scores to represent the students language ability were also collected by the researcher.

Questionnaire A questionnaire was used to collect data

about students’ attitudes and motivation. The motivational items used in this study were adopted from the questionnaires developed by

Gardner (1972) and Dornyei (1994). Five items (numbers 1, 5, 8, 13, 14) investigated the integrative motivation of the students , that is their desire to learn English due to an interest in English speaking people and their culture. Some modifications were made in order to better suit the learning context in Thailand where English is learned as a foreign (rather than a second language). The “instrumental” items (numbers 2, 3, 4, 6, 7, 9, 10, 11, 12) investigated the efforts of students to learn English for a functional reason, for example to pass examinations or to get a better job, or a place at university. Most of the items were of the closed type in which the students were presented with a list of statements to rate their motivation and attitudes on a five-point Likert Scale ranging from 5 “ strongly agree” to 1 “strongly disagree”. There were also a number of open-ended questions of the ‘Others (Please specify)’ type. The coefficient alpha reliability of the responses to the attitudinal and motivational items was found to be satisfactory at 0.81.

The structured-interview A Structured interview was used to

elaborate the students’ answers to the questionnaire items. The questions for the interview were written in Thai and checked by the researcher’s supervisory committee.

English scores The 2007 English O-NET scores of the

subjects in this study were obtained from the Registration Office of Hat Yai campus. These scores were used to divide the subjects into two groups of low and average ability. The scores were also taken as an indicator of the students’ English ability before starting their tertiary education. Their English O-NET scores

Page 58: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

50

ranged between 17 and 54. The average score was 31.94 out of 100%.

In addition, the students’ scores from the Preparatory Foundation English and Foundation English 1 mid-term and final tests were obtained from the Department of Languages and Linguistics, Faculty of Liberal Arts, Prince of Songkla University, Hat Yai campus at the end of the first semester (October, 2007), and these scores were used as the indicator of the students’ ability at the end of the first semester

Procedure The data were collected during the first

semester of the 2007 academic year (June-October 2007). First, at the beginning of the semester, the English O-NET scores of the participants were collected, and the questionnaire was administered to them. At the end of the semester, the questionnaire was administered for the second time and 20 students were randomly selected for interviews.

Statistical analysis To answer the research questions, the various methods of analysis were used.

-Pearson Product Moment Correlation Coefficient was employed to determine the relationships among students’ English ability, attitudes, and motivation.

-Paired sample t-tests were used to determine whether the attitudes and motivation of students at the beginning of their tertiary education and after the first semester were significantly different or not.

-Since the tests which the students took before the beginning and at the end of

the semester were not the same, standardized t-scores were calculated to determine their English ability.

Results and Discussion Correlational relationship among English scores at the beginning and at the end of the semester In order to compare the relative levels of ability of the students in the average and low groups, standardized (norm-referenced) t-scores were calculated based on the O-NET scores of the subjects in the low and average groups separately to indicate the levels of relative ability of each student within their respective groups at the beginning of the semester. For the low group, the t-scores based on the mid-term and end of term Preparatory Foundation English test were calculated, and for the average group t-scores based on the mid-term and end of term Foundation English 1 test were calculated separately to indicate the levels of relative ability of each student within their respective groups after the first semester.

Page 59: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

51

Table 1: Correlational relationship among English scores at the beginning and at the end of the

semester

* Significant at the 0.05 level (2-tailed)

Overall, the findings presented in Table 1

show that for the average group there was no

significant correlation between their t-scores at the

beginning and t-scores at the end of the semester.

However, there was a moderate significant

correlation for the low group between their English

O-NET scores at the beginning and at the end of the

semester. It should be noted that since the scores for

the two groups were derived from different tests the

levels of difficulty of which could not be equated, the

scores are not comparable as between the two

groups and an overall correlation is therefore not

possible.

Attitudes towards learning English

In order to establish the students) attitudes

towards English speakers and their cultures, the

mean scores were computed. For the 12 items

relating to attitudes towards learning English and the

2 items relating to attitudes towards native speakers

and their culture with values for negative items

adjusted accordingly, the results are shown in Table

2.

Table 2: The students’ attitudes

3.41-4.20 =Agree/positive attitudes 2.61-3.40 =Moderately agree/moderately positive attitudes

Variables t-scores_beginning t-scores_ end

Average group

t-scores_beginning 1 .394

t-scores_ end .394 1

Low group

t-scores_beginning 1 .403*

t-scores_ end .403* 1

Variables Mean scores of each group

Average group Low group All Attitudes towards learning English At the beginning

At the end

Attitudes towards native speaker and their culture At the beginning

At the end

3.84 3.77

3.08

3.03

3.63 3.57

3.14 3.65

3.68 3.61

3.13 3.09

Page 60: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

52

On the whole, the total means score in Table 2 shows that students from Islamic religious schools held positive attitudes towards English learning and towards native speakers and their cultures although they held more positive attitudes towards learning English than towards native speakers and their cultures. This might be due to the fact that the setting in which English learning takes place is in a formal classroom and students from Islamic religious schools rarely have experience with the target language community or the English language in their daily life and therefore do not have clearly articulated attitudes towards that community. The participating students from

Islamic religious schools held positive attitudes toward learning English, as was found in Rattanayart (2006 )’s study. Students from Islamic religious schools in Yala have strongly positive attitudes towards English learning. They accept that English is important in the globalized world.

6.3 Motivation in learning English The students’ motivation in learning English was presented in Table 3. Table 3: the students’ motivation to learn English

Variables Mean scores

Average group Low group All Instrumental motivation At the beginning At the end Integrative motivation At the beginning At the end

4.29 4.19

3.81 3.68

4.28 4.24

3.64 3.62

4.29 4.23

3.68 3.63

3.41-4.20 = Agree 2.61-3.40 = Moderately agree

Overall, the findings presented in Table 3 shows that the students have greater instrumental motivation than integrative motivation both at the beginning and at the end of the semester suggesting that the most popular reasons for learning English are those generally associated with the instrumental type of motivation. Students are more concerned

about learning English for purposes related to their careers or occupations than with being close to native speakers or their cultures. They strongly agreed that English can help them find jobs easily. This is consistent with Lui (2007)’s study in which Chinese students’ attitudes towards English were more instrumentally than integratively motivated.

Page 61: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

53

6.4 The relationship among English ability, attitudes and motivation of students from Islamic religious schools

* Significant at the 0.05 level (2-tailed) ** Significant at the 0.01 level (2-tailed)

Variables English ability Attitudes Motivation At the beginning English ability Average group Low group All Attitudes Average group Low group All Motivation Average group Low group All

.059 .167 .229* -.044 -.157 -.016

.059 .167 .229* .531* .447* .464*

-.044 -.157 -.016 .531* .447* .464*

At the end English ability Average group Low group All Attitudes Average group Low group All Motivation Average group Low group All

.322 .251* .320** .306 .097 .105

.332 .251* .320** .549* .594* .558*

.306 .097 .105 .549* .594* .558*

Page 62: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

54

The results illustrated in Table 4 show that at the beginning of the semester, among all students there was weak and significantly correlation between English ability and attitudes (r = .229, p < 0.05 ) and a moderately and significantly correlation between attitudes and motivation (r = .464, p < 0.05 ). Among the average group, no other significant correlations between English ability and the other variables were found whereas the attitudes and motivation were moderately and significantly correlated (r = .531, r = .447, p < 0.05) while there were no significant correlations between other variables. At the end of the semester, in the average group, the correlation coefficients between attitudes and motivation showed a moderate correlation (r =. 549, p < 0.05) whereas no other significant correlations between the other variables were found. In the low group, weak to moderate correlations were

found between certain variables. There was a weak but significant correlation between English ability and attitudes (r = .251, p < 0.05) and a moderate and significant correlation between attitudes and motivation (r =. 594, p < 0.05).

6.5 The comparison of English ability, attitudes and motivation Although it can be seen from the mean scores included in Table 5 that the students from Islamic religious schools indicated their attitudes and motivation to be at the same level when they first started their tertiary education at the university and after the first semester, a series of t-tests were performed to confirm whether their attitudes, motivation and English ability of the students were significantly different at the beginning and at the end of the semester.

Table 5: The comparison of attitudes and motivation across time

The data in Table 5 seems to show that

the mean scores for attitudes and motivation of the average group at the beginning of the semester were higher than those of the low

group. However, t-tests confirmed that there were no significant differences between the attitudes and motivation of the low and average groups (p<0.05) either at the beginning

Variables

Groups df T P Average Low

x S.D x S.D. Attitudes At the beginning At the end Motivation At the beginning At the end

3.77 4.12 3.65 4.01

.317 .367 .237 .391

3.56 4.05 3.50 4.02

.367 .413

.348 .493

88

88

1.802 .601 1.870 -.080

.075 .549

.065 .936

Page 63: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

55

or the end of the semester. All the participating students from Islamic religious schools maintained positive attitudes and motivation throughout the semester and were satisfied with the new teaching approach they experienced in the university.

Further, the comparison between the attitudes and motivation across time was shown in the Table 6.

Table 6: The comparison of attitudes and motivation across groups

The results of the t-tests indicated that there were no significant differences in attitudes (t = 1.50, p = .138) or motivation (t = .614, p = .514) at the beginning and at the end of the semester within the low group. The students held positive attitudes and motivation for the whole semester. Among the average group, there were no significant differences between attitudes (t = .985, p = .338) and motivation (t = .1.22, p = .237) at the beginning and at the end of the semester. This is similar to the findings of Kim (1990), who attempted to examine the

differences between a high proficiency group and a low proficiency group and found that there was no difference in attitudes and motivation.

Conclusions This study investigated the attitudes

and motivation in learning English of first year university students from Islamic Religious schools and the correlations between these measured variables and the students’ English ability. The results of the study reveal that the students generally had low English ability. They

Variables x S.D df T Sig (2tailed ) Low group Attitudes At the beginning At the end Motivation At the beginning At the end

3.56 3.50

4.05 4.02

.367

.343

.413

.493

70 70

1.50

.614

.138

.514

Average group Attitudes At the beginning At the end Motivation At the beginning At the end

3.73 3.65

4.12 4.01

.317

.237

.427

.392

18 18

.985

1.22

.338

.237

Page 64: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

56

held positive attitudes toward learning English and toward native speakers and their culture. They tended to be instrumentally motivated to study English. The investigation into the relationships among English ability, attitudes and motivation indicated that at both the beginning and end of the semester, there was a weak, although significant correlation between English ability and attitudes. Based on the comparison of the students’ attitudes and motivation across time or groups, no significant difference between the attitudes of students from Islamic religious schools measured at the beginning of the semester and those measured at the end of the semester were found.

Pedagogical Implication Pedagogically, the findings of this study are useful to teaching and learning languages in the following aspects. Firstly, it is obvious that the English ability of students from Islamic religious schools at PSU when they first started their tertiary education was low. The educational authority both at the Islamic religious schools and the university should provide the bridging program, effective treatment or special English courses to improve their basic knowledge of English. Secondly, the positive attitudes and motivation of students from Islamic religious schools found in this study suggested that English teachers should maintain and accelerate the student’ positive attitudes and motivation. It might not be difficult to promote the autonomous learning among them by improving or developing a self-access center as a resource for independent study. Further, students tend to have instrumental motivation. Consequently, English

teachers should encourage the integrative motivation type. Giving them opportunities to meet native speakers or to discuss some topics related to the natives’ culture would help promoting this type of motivation.

References

Cheangchau et al. 1998. The Analysis of the Factors Affecting the Quality of Islamic Religious Schools in the Three Southern Provinces. Pattani: Prince of Songkla University, Research and Development Centre.

Lanui, K. et al 1995. The Study of Problems in the Teaching of English through Communicative Approach at Secondary Level in Islamic Religious Schools in Five Southern Border. Provinces. Unpublished master’s thesis, Prince of Songkla University, Pattani, Thailand.

Rattanayart, W. 2007. A Study of Attitudes and Problems in Teaching and Learning English in Islamic Religious Schools in Yala. Unpublished master’s thesis. Prince of Songkla University, Songkhla, Thailand.

Krashen, S. D. 1981. Second Language Acquisitions and Second Language Learning. USA: Pergamon Press Inc.

Ellis, R. 1985.Understanding Second Language Acquisition. Oxford: Oxford University Press.

Dornyei, Z. 1994. Motivation and Motivating in the Foreign Language Classroom. Modern Language Journal, 78, 273-284.

Gardner, R. C., & Lambert, W. E. 1972. Attitudes and Motivation in Second- Language Learning. Newbury: Rowley.

Page 65: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 คอลเยาะห เจะโด, ธญพา ศระมณ และ นสากร จารมณ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

57

Gardner, R., & Tremblay, P. 1985. Expanding the Motivation Construct in Language Learning. The Modern Language Journal, 79 (6), 506-517.

Lui, M. 2007. Chinese Students’ Motivation to Learn English at the Tertiary Level. Asian EFL Journal, 9.

Kim J. D. 1990. Relationships between Attitudes, Motivation and English the Attainted English Language Proficiency of Korean University Students in Korea. Ph.D.Thesis. Oklahoma Stage University. Oklahoma.

Page 66: Al-Hikmah Journal
Page 67: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ประภาภรณ หลงปเตะ, ทศนย ณ พกล และ สภาพร อตสาหะ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

59

The Development of Nursing Practice Guideline for Teenage Pregnancy Prapaporn langputeh, Tasnee Na Pikul, Supaporn Autasaha

Abstract

Pregnancy in teenage puts both the girl and the baby at risk of complications during ante-partum, intra-partum and postpartum phases. The first phase of this research was aimed at developing a nursing practice guideline for teenage pregnancy. Seven steps of guideline development of the Thailand center for evidence-based Nursing and Midwifery were used as follows; 1) analyzed topic problem by stakeholders 2) set the results or further outcomes needed 3) searched for the evidence based nursing of concerning issues. 4) Assembled and evaluated evidences. Twenty studies were met the criteria. 5) Developed a nursing practice guideline, commented by multidisciplinary team and recommended by four experts. The 6 and 7 steps are guideline implementation and evaluation which will be conducted on the second phase. The Nursing Practice Guideline for Teenage Pregnancy can be summarized into 4 aspects as follows ; nursing policy , nursing care on prenatal , intra-partum and post-partum period. This nursing practice guideline for teenage pregnancy should be evaluated the processes and outcomes in a pilot study to adjust the guideline to be more suitable with the contextual phenomena of the setting. Furthermore, the guideline should be developed and integrated into nursing practice for nursing quality improvement and to continue the quality care for teenage pregnancy.

Keyword: (Nursing Practice Guideline) (Teenage Pregnancy)

Article

Page 68: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ประภาภรณ หลงปเตะ, ทศนย ณ พกล และ สภาพร อตสาหะ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

60

การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรน ประภาภรณ หลงปเตะ, ทศนย ณ พกล, สภาพร อตสาหะ

บทคดยอ

การตงครรภในวยรนทาใหสตรตงครรภและทารกมความเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนทงในระยะตงครรภ

ระยะคลอด และหลงคลอด การวจยในระยะแรกนมวตถประสงคเพอ พฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรน โดยใชกระบวนการพฒนาแนวปฏบตโดยอาศยหลกฐานความรเชงประจกษ ทเสนอโดยศนยความรเชงประจกษทางการพยาบาลและการผดงครรภแหงประเทศไทย เปนกรอบแนวคดในการทาวจย ซงมทงหมด 7 ขนตอน ไดแก 1) กาหนดปญหาทางการปฏบต โดยการมสวนรวมของบคลากรทกฝายทเกยวของ 2) กาหนดผลลพธหรอการเปลยนแปลงทตองการ 3) การสบคนหลกฐานขอมลจากฐานขอมลตางๆ 4) วเคราะหและประเมนคณภาพของหลกฐาน ไดหลกฐานเชงประจกษทตรงกบประเดนปญหาทงหมด จานวน 20 เรอง 5) ยกรางแนวปฏบตตามหลกฐานอางองทเลอกและวพากยแนวปฏบตโดยทมสหสาขาทเกยวของ จากนนปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ และจดทาแนวปฏบตทสมบรณ สวนขนตอนท 6 และ 7 ไดแกการนาแนวปฏบตไปทดลองใชและการสรปผลการทดลองใชแนวปฏบตจะดาเนนการวจยในระยะทสองตอไป ทงนแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรนทได มสาระสาคญ 4 ประเดน ไดแก นโยบายการพยาบาลสตรตงครรภวยรน การพยาบาลสตรตงครรภวยรนในระยะตงครรภ ระยะคลอด และระยะหลงคลอด

การนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรนฉบบนไปใช ควรมการศกษานารอง (Pilot study) เพอประเมนกระบวนการและผลลพธจากการใชแนวปฏบตน รวมกบการปรบปรงใหเหมาะสมกบบรบทของหนวยงานกอนนาไปใชจรง รวมถงการพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลอยางตอเนองและบรณาการเขาเปนสวนหนงของการพฒนาคณภาพการบรการพยาบาล เพอใหกลมสตรตงครรภวยรนไดรบการดแลทมคณภาพอยางตอเนองตอไป

คาสาคญ: แนวปฏบตทางการพยาบาล, สตรตงครรภวยรน

บทความวชาการ

Page 69: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ประภาภรณ หลงปเตะ, ทศนย ณ พกล และ สภาพร อตสาหะ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

61

บทนา จากสภาพสงคมท มการเปลยนแปลงอยาง

รวดเรวในปจจบน สงยวยทางกามารมณมการเผยแพรทางสอตางๆ และทางอนเตอรเนตมากขน ทาใหมการรบเอาวฒนธรรมตะวนตกเขามาอยางรวดเรว สงผลใหคานยมเกยวกบพฤตกรรมทางเพศ การดาเนนชวต การใชเวลาวางของหนมสาวและวยรนมการเปลยนแปลงไป (วรพงศ ภพงศ, 2548) ประกอบกบวยรนเปนวยทอยากร อ ย า ก เ ห น อ ย า ก ท ด ล อ ง จ ง ก ร ะ ต น ใ ห ว ย ร น มเพศสมพนธกอนเวลาอนสมควร และขาดความรเกยวกบการปองกนการตงครรภและการคมกาเนดทเหมาะสมทาใหเกดการตงครรภขน ทงนพบวา อายเฉลยของการมเพศสมพนธครงแรกใน นกเรยนมธยมศกษา เพศหญง ในป 2550 เทากบ 13.4 ป สวนในนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพ พบวาอาย เฉลยของการมเพศสมพนธครงแรกเมออายประมาณ 16 ป (สานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค,2551) สวนการศกษาอบตการณการตงครรภไมพงประสงคในจงหวดเชยงราย พบวา สตรวยรนหญงมเพศสมพนธครงแรกเมออายเฉลย 14.3 ป การตงครรภไมพงประสงคพบมากในกลมวยรน จากการมเพศสมพนธโดยไมปองกนและตดสนใจยตการตงครรภดวยการทาแทง (สมบรณศกด ญาณไพศาล, 2544)

การตงครรภในสตรวยรนทมอายตากวา 20 ป มแนวโนมเพมจานวนสงขน โดยในป 2548 มมารดาทอายนอยกวา 20 ปมาคลอดบตรรอยละ 13.5 และเพมขนในป 2549 เปนรอยละ 14.7 (สานกงานสงเสรมสขภาพ กรมอนามย, 2550) สวนจงหวดเชยงราย มสตรอายตากวา 20 ปคลอดในป 2550 และป 2551 ประมาณ รอยละ 13.5 และรอยละ 9.8 ตามลาดบ ซงในจานวนนคลอดทโรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะหคดเปนรอยละ 13.5 และรอยละ 13.7 ตามลาดบ (สานกงานสาธารณสขจงหวดเชยงราย, 2551) ทงนการตงครรภในวยรนไมควรเกนรอยละ 10 (กรมอนามย, 2550)

การตงครรภในสตรวยรนมความเสยงทงในระยะตงครรภ ขณะคลอดและหลงคลอด ทงทางดานรางกาย จตใจ และสงคม ดงเชน ความกลว ความอาย

และการไมยอมรบการตงครรภ ทาใหมการฝากครรภลาชา หรอไมฝากครรภเลย มผลทาใหเกดการคลอดกอนกาหนด โลหตจาง ความดนโลหตสง และทารกนาหนกตวนอย และจากการทสภาพรางกายของสตรวยรนกาลงอยในวยเจรญเตบโต ทาใหกลามเนอและกระดกเชงกรานยดขยายไมสมบรณ อาจทาใหเกดการคลอดลาชา และเปนอนตรายตอทารกในครรภ เชน ภาวะขาดออกซเจนในขณะคลอด และภาวะเลอดคงในสมองทารก (Ladewig, London, & Davidson, 2006) และมโอกาสเสยงตอการคลอดดวยวธผาตดอกดวย จากสถตของโรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห พ.ศ. 2550-51 พบสตรตงครรภอายตากวา 20 ป คลอดกอนกาหนดประมาณรอยละ 21 ทารกนาหนกตวนอยรอยละ 17 และภาวะขาดออกซเจนในทารกแรกเกด 65 ตอ 1,000 การเกดมชพ ซงเกนคามาตรฐานตวชวดทกระทรวงสาธารณสขกาหนดไว โดยอบตการณการคลอดกอนกาหนดไมเกนรอยละ 10 ภาวะนาหนกตวนอยไมเกนรอยละ 7 และการขาดออกซเจนในทารกแรกเกดอยท 30 ตอ 1,000 การเกดมชพ สวนผลกระทบจากการตงครรภในวยรนตอดานจตใจและสงคมนน หากการตงครรภนนเปนการตงครรภไมพงประสงค ตองปกปด พบวาสตรตงครรภวยรนมความเสยงทจะเกดภาวะเครยด วตกกงวลหรอซมเศราได ประกอบกบการขาดรายไดเปนของตนเองทาใหมปญหาทางการเงน ซงอาจน า ไ ป ส ก า ร ท า แ ท ง ท ผ ด ก ฎ ห ม า ย อ า จ เ ก ดภาวะแทรกซอนจากการทาแทงตามมาได (วรพงศ ภพงศ, 2549) สตรวยรนบางคนอาจตองออกจากโรงเรยนหรอขาดเรยนไมมอาชพ ขาดรายได นาไปสภาวะครอบครวทไมสมบรณ หยาราง ทารกถกทอดทง หรอถกทารณกรรม กอใหเกดปญหาสงคมในระยะยาวได

จากปจจยดงกลาวขางตนเปนเหตสงเสรมใหสตรตงครรภวยรนมพฤตกรรมการดแลตนเองทไมถกตองและไมเหมาะสมได ทงนการปฏบตตนเพอดารงไวซงภาวะสขภาพของสตรตงครรภวยรน เปนสงจาเปนและสาคญอยางยง เพราะการทสตรตงครรภวยรนและทารกในครรภจะคลอดไดอย างปลอดภยนน ขนอย กบพฤตกรรมการดแลตนเอง และภาวะสขภาพของสตรตงครรภวยรนเปนสวนใหญ พยาบาลเปนผทมบทบาท

Page 70: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ประภาภรณ หลงปเตะ, ทศนย ณ พกล และ สภาพร อตสาหะ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

62

สาคญในการใหความรและคาแนะนาในการปฏบตตวของสตรตงครรภวยรน โดยการปฏบตการพยาบาลทมประสทธภาพนน เกดจากการบรณาการความร งานวจย หรอหลกฐานเชงประจกษเขากบความชานาญทางคลนก เพอสงเสรม ปองกนและลดความเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนในสตรตงครรภวยรนและทารก ทงในระยะตงครรภ ขณะคลอด และหลงคลอด

ปจจบน การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลโดยใชหลกฐานเชงประจกษ ได รบความนยมอยางแพรหลาย ทงนเนองจาก แนวปฏบตทางการพยาบาลทไดจากหลกฐานเชงประจกษ เปนวธการทไดผลดทสด และมความเสยงนอยทสด จากเหตผลดงกลาวทมผวจยจงไดจดทาโครงการวจยเพอศกษาผลของแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรน ตอภาวะสขภาพของสตรวยรนและทารก โดยการวจยครงนแบงเปนสองระยะ ซงในระยะแรกนเปนการวจยเพอพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรน และระยะทสองเปนการวจยเพอประเมนแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรน ทงนแนวปฏบตทางการพยาบาลทไดจะนาไปใชเปนแนวทางในการปฏบตการพยาบาลแกสตรตงครรภวยรนสาหรบพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะหใหเปนไปในแนวเดยวกน และเปนระบบ ทงนเพอสงเสรมสขภาพ และคณภาพชวตของสตรตงครรภวยรนและทารกทงในระยะตงครรภ ขณะคลอด และหลงคลอด ทงดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคมตอไป วตถประสงคของการวจยในระยะท 1

เพอพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรน

วธดาเนนการวจย ก า ร ว จ ย น เ ป น ก า ร ว จ ย เ ช ง พ ฒ น า

(Developmental Research) เพอพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรน โดยใชรปแบบการทบทวนวรรณกรรม (Integrative Review)

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรเปนบทความ งานวจย และหลกฐานเชงประจกษทเกยวของกบการปฏบตการพยาบาลใน

กลมสตรตงครรภวยรน ทตพมพเผยแพร ระหวางป พ.ศ. 2543 ถงปจจบน ทสามารถสบคนไดในฐานขอมลทางอเลคทรอนกส และการสบคนดวยมอจากศนยบรรณสาร และสอการเรยนการสอน มหาวทยาลยแมฟาหลวง หองสมด ศนยแพทยศาสตร โรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห และหองสมด สานกวชาพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม จานวนทงสน 57 ฉบบ กลมตวอยางเปนบทความและงานวจยทผานการวเคราะหความนาเชอถอและประเมนคณภาพของหลกฐานตามแนวทางของ Closkey & Grace, 1997; Suzanne & Leslie, 1998 (อางใน สายพณ เกษมกจวฒนา, 2547) จานวนทงสน 20 ฉบบ โดยเปนภาษาไทย 3 ฉบบและ ภาษาองกฤษ 17 ฉบบ

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการสงเคราะหและวเคราะหขอมลเพอพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรน ซงทมผวจยไดพฒนาขนเปนตารางตามหวขอดงน แหลงขอมล วตถประสงค การออกแบบวจย ระดบของหลกฐาน กลมตวอยาง การเกบรวบรวมขอมล ผลการวจยและขอเสนอแนะ การตดสนใจนาผลการวจยไปใช ความเปนไปไดในการนาไปใช

ขนตอนการพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล การวจยครงนเปนการวจยเชงพฒนา

(Developmental research) โดยใชกระบวนการพฒนาแนวปฏบตของศนยความรเชงประจกษทางการพยาบาลและการผดงครรภแหงประเทศไทย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ไดเสนอรปแบบกระบวนการพฒนาแนวปฏบตโดยอาศยหลกฐานความรเชงประจกษ ทงหมด 7 ขนตอน (พกล นนทชยพนธ, 2547) ไดแก

ขนตอนท 1: การกาหนดปญหาทางการปฏบตโดยการมสวนรวมของบคลากรทกฝายทเกยวของ

ผวจยเขาปรกษากบพยาบาลวชาชพหวหนางานหองคลอดและงานฝากครรภอยางไมเปนทางการ เพอแลกเปลยนประสบการณ จากนนไดชกชวนเขารวมทมวจย และคนหาปญหา โดยเรมจากการระบประเดนปญหาทพบจากการปฏบตงาน และปญหาทมผลกระทบตอภาวะสขภาพของมารดาและทารก พบวาการตงครรภ

Page 71: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ประภาภรณ หลงปเตะ, ทศนย ณ พกล และ สภาพร อตสาหะ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

63

ในสตรวยรนเปนปจจยหนงทเกยวของ และมแนวโนมเพมขน ขณะเดยวกนแนวทางการดแลรกษาพยาบาลในกลมสตรตงครรภวยรนยงมรปแบบทไมชดเจน จงไดขอสรปตรงกน ในการพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรน จากนนนาประเดนดงกลาวเขาปรกษากบผบรหารทางการพยาบาล เพอเรยนปรกษา รบฟงขอคดเหน ขอเสนอแนะ และขออนญาตดาเนนการ แลวจงไดกาหนดคณะทางานพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรนขน

ขนตอนท 2 การกาหนดผลลพธห รอการเปลยนแปลงทตองการ

ทมพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลไดกาหนดผลลพธของการใชแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรน โดยใชภาวะสขภาพของสตรตงครรภวยรนในระยะตงครรภ ระยะคลอด ระยะหลงคลอด และภาวะสขภาพของทารกแรกเกดเปนเกณฑในการกาหนดผลลพธ

ขนตอนท 3: การสบคนหลกฐานการปฏบตทเปนเลศจากแหลงตางๆ

1. กาหนดคาสาคญทใชในการสบคน (Key wards) ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษไดแก การตงครรภ (pregnancy) วยรน(teenage, adolescent) สตรตงครรภวยรน(teenage pregnancy, adolescent pregnancy) แนวปฏบต(guideline) การพยาบาล(nursing) และแนวปฏบตทางการพยาบาล (nursing guideline)

2. กาหนดแหลงสบคนขอมล ทมผวจยไดกาหนดแหลงสบคนขอมลดงน

2.1 การสบคนจากฐานขอมลอเลกทรอนกสทางการพยาบาลและวทยาศาสตรสขภาพตางๆ ไดแก EBSCO, CINAHL, Proquest Digital Dissertation, Pub-med, Med-line, Science Direct & Springer link และการสบคนจากเวบไซด ตางๆทเกยวของ ไดแก www.cochrane.org, www.joannabrigg.org, & www.guideline.gov

2.2 การสบคนดวยมอ จากศนยบรรณสารและสอการเรยนการสอน มหาวทยาลยแมฟาหลวง หองสมดและศนยแพทยศาสตรศกษา โรงพยาบาลเชยงราย

ประชานเคราะห หองสมด สานกวชาพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม เชน พยาบาลสาร วารสารสภาการพยาบาล Midwifery, Maternal & child health nursing, Journal of Obstetric, Gynecologic and Neonatal nursing, Journal of adolescent health, British Journal of Midwifery เปนตน

3. กาหนดเงอนไขความทนสมยของหลกฐาน ทงนบทความ หรองานวจย ตองตพมพระหวาง พศ. 2542-ปจจบน

ผ ล กา รส บ คน ไ ด บ ท คว า มแล ะ ง า น ว จ ย ทเกยวของทงสน จานวน 57 ฉบบ แยกเปน เอกสารภาษาไทย 12 ฉบบ ภาษาองกฤษ 45 ฉบบ

ขนตอนท 4 การวเคราะหและประเมนคณภาพของหลกฐานอางอง

บทความและงานวจยทเขาขายในการนามาใชพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลจานวนทงสน 20 ฉบบ โดยเปนภาษาไทย 3 ฉบบและ ภาษาองกฤษ 17 ฉบบ (ภาคผนวก) โดยสงเคราะหเนอหาลงในตารางสงเคราะหและวเคราะหขอมลเพอพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรนททมผวจยไดพฒนาขน และวเคราะหหลกฐาน ตามแนวทางของ Closkey & Grace, 1997; Suzanne & Leslie, 1998 อางใน สายพณ เกษมกจวฒนา, 2547 (ภาคผนวก) พบวา

-ระดบ 1a งานวจยเชงทดลองทมการสมกลมตวอยางและมกลมควบคม (randomize controlled trial) จานวน 2 ฉบบ

-ระดบ 1b งานวจยเชงทดลองเดยวทมการสมกลมตวอยางและ มกลมควบคม จานวน 1ฉบบ

-ระดบ 2a งานวจยเชงทดลองทมกลมควบคม แตไมมการสมกลมตวอยาง (controlled study without randomization) จานวน 2 ฉบบ

-ระ ด บ 3 ง า น ว จ ย เ ช ง เ ป ร ย บ เ ท ย บ เ ช งค ว า ม ส ม พ น ธ แ ล ะ เ ช ง พ ร ร ณ า (comparative, correlation, and descriptive studies) จานวน 10 ฉบบ

-ระดบ 4 ความเหนจากผเชยวชาญ จานวน 5 ฉบบ

Page 72: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ประภาภรณ หลงปเตะ, ทศนย ณ พกล และ สภาพร อตสาหะ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

64

ขนตอนท 5 การยกรางแนวปฏบตทางการพยาบาล

ทมยกรางแนวปฏบตทางการพยาบาล นาขอมลทไดจากการสงเคราะหและวเคราะหขอมลตามหลกฐานอางองทเลอก มาบรณาการเขากบความชานาญ ความคดเหนและ ประสบการณของทมพฒนาแนวปฏบต โดยเนอหาทได แบงเปน 4 ประเดนไดแก ประเดนดานนโยบายการพยาบาลสตรตงครรภวยรน การพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรนในระยะตงครรภ ระยะคลอด และระยะหลงคลอด จากนนนาเนอหาท ไดไปขอรบคาปรกษาและขอเสนอแนะในการพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลจากทมทปรกษา แลวนามาพจารณาถงความเปนไปไดในการนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรนไปใชในหนวยงาน (feasibility) ความคมคาและคมทน (cost-benefit) ความเสยงทอาจจะเกดขนจากการใชแนวปฏบต ทรพยากรทจาเปนในการนาแนวปฏบตไปใช ความพรอมของบคลากร และการยอมรบทางจรยธรรม โดยใชเกณฑของ Joanna Briggs Institute (2008) (ภาคผนวก)

แน ว ปฏบ ตท า งกา รพย า บา ล สา ห รบ ส ต รตงครรภวยรนไดรบการวพากยและหาขอสรประหวางหลกการทางวชาการและความเปนไปไดในทางปฏบต โดยทมสหสาขาวชาชพ โดยปรบปรงตามขอเสนอแนะ และตรวจสอบคณภาพของเนอหา ภาษาและรปแบบโดยผทรงคณวฒ จานวน 4 คน จากนนจงสรปผลการพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลโดยการวเคราะหผล เชงกระบวนการและผลลพธ และจดทาแนวปฏบตทางการพยาบาลฉบบสมบรณ

ขนตอนท 6 การทดลองใชแนวปฏบตและ ขนตอนท 7 การสรปผลการวจยและการ

เผยแพร ดาเนนการในระยะทสองของการวจย ทงน

เนองจากการนาไปทดลองใชในกลมสตรตงครรภตองใชเวลาประมาณ 9-12 เดอน คอเรมตงแตสตรตงครรภวยรนมาฝากครรภจนกระทงคลอด การควบคมคณภาพของแนวปฏบต

แนวปฏบตทางการพยาบาลในสตรตงครรภวยรนทพฒนาขน มการปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ

โดยทมสหสาขาวชาชพทเกยวของ จากนนผวจยนาไปใหผทรงคณวฒจานวน 4 คน ตรวจสอบความถกตองของเนอหา ประกอบดวย ผทรงคณวฒจากสาขาการพยาบาล จานวน 3 คน และสาขาแพทย 1 คน โดยใชแบบประเมนแนวปฏบตทางการพยาบาลทดดแปลงจากแบบประเมนประเมนแนวปฏบตทางคลนกทใชอยางแพรหลายคอ Appraisal of Guidelines for Research and Evaluation [AGREE instrument] แปลเปนภาษาไทยโดย ฉววรรณ ธงชย (2548) มคาคะแนนความสอดคลองโดยรวมเทากบ 1

ผลการวจย แน ว ปฏบ ตท า งกา รพย า บา ล สา ห รบ ส ต รตงครรภวยรนประกอบดวย 3 สวนดงตอไปน สวนท1. ขอมลทวไป ประกอบดวย รายชอคณะทปรกษา รายชอทมพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล วต ถประสงค ความหมายของคาส า คญ กลมเปาหมาย ผใชแนวปฏบต ประโยชนทคาดวาจะไดรบ และขนตอนการพฒนาแนวปฏบต สวนท 2. สาระสาคญของแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรน สามารถแบงเนอหาออกเปน 4 ดาน ไดแก นโยบายการพยาบาลสตรตงครรภวยรน การพยาบาลสตรตงครรภวยรนในระยะตงครรภ ระยะคลอด และระยะหลงคลอด และการประเมนผลลพท

การประเมนผล 1. ประเมนภาวะสขภาพของสตรตงครรภวยรนและทารก ในระยะตางๆ ดงน

1.1 ระยะตงครรภ - อบตการณการเกดโรคโลหตจาง นอยกวารอย

ละ 10 - ระดบคะแนนความเครยดในสตรตงครรภ

วยรนระดบปานกลางขนไป ครงทสอง ลดลงจากครงแรกมากกวารอยละ 80 1.2 ระยะคลอด - ระดบความเจบปวดจากการหดรดตวของ

มดลกในระยะรอคลอด

Page 73: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ประภาภรณ หลงปเตะ, ทศนย ณ พกล และ สภาพร อตสาหะ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

65

ภายหลงได รบการจดการกบความเจบปวด ลดลงมากกวารอยละ 80

- สตรตงครรภวยรนไดรบการจดการกบความเจบปวดในระยะรอคลอด อยางเหมาะสม มากกวารอยละ 80

- ภาวะทารกแรกเกดนาหนกตวนอย นอยกวารอยละ 7

- การคลอดกอนกาหนด นอยกวารอยละ 10 1.3 ระยะหลงคลอด

- อบตการณการตกเลอดหลงคลอด นอยกวารอยละ 5

- ภาวะซมเศราในสตรวยรนหลงคลอด เทากบ 0 - Latch score > 7 คะแนน และ ปรมาณ

นานมระดบ 3 กอนจาหนาย จากโรงพยาบาล เทากบรอยละ 100

- Exclusive breast feeding กอนจาหนายออกจากโรงพยาบาล มากกวารอยละ 90

- พฤตกรรมการดแลตนเองหลงคลอดของมารดาวยรน ถกตองมากกวารอยละ 80

- อบตการณการทอดทงบตร รอยละ 0 - ภาวะตวเหลองจาก Exclusive breast

feeding ในทารกแรกเกด นอยกวา รอยละ 15 2.การประเมนความพงพอใจในบรการพยาบาล

ตามแนวปฏบต - ความพงพอใจในบรการพยาบาลตามแนว

ปฏบตระดบมากขนไป มากกวารอยละ 80 สวนท 3 ภาคผนวก ประกอบไปดวยเกณฑ

ประเมนคณภาพของหลกฐานงานวจย เกณฑประเมนขอเสนอแนะในการนาหลกฐานใช เนอหาทไดจากการสงเคราะหหลกฐานอางอง เอกสารแนบแนวคด หลกการ และเครองมอประกอบการใชแนวปฏบตฯ รายนามผเขารวมวพากยแนวปฏบต รายนามผทรงคณวฒ และแบบประเมนแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรนสาหรบผทรงคณวฒ

สรปผลการวจย ก า ร ว จ ย ค ร ง น เ ป น ก า ร ว จ ย เ ช ง พ ฒ น า (Developmental Research) มวตถประสงคเพอ

พฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภว ย ร น บ น ห ล ก ฐ า น ค ว า ม ร เ ช ง ป ร ะ จ ก ษ โ ด ย ใ ชกระบวนการพฒนาแนวปฏบตของศนยความรเชงประจกษทางการพยาบาลและการผดงครรภแหงประเทศไทย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ไดเสนอรปแบบกระบวนการพฒนาแนวปฏบตโดยอาศยหลกฐานความรเชงประจกษ ทงหมด 7 ขนตอน (พกล นนทชยพนธ, 2547) ไดแก 1) การกาหนดปญหาทางการปฏบตโดยการมสวนรวมของบคลากรทกฝายทเกยวของ 2) การกาหนดผลลพธหรอการเปลยนแปลงทตองการ 3) การสบคนหลกฐาน การปฏบตทเปนเลศจากแหลงตางๆ 4) การวเคราะหและประเมนคณภาพของหลกฐานอางอง 5) การยกรางแนวปฏบตทางการพยาบาล 6) การทดลองใชแนวปฏบต 7) การสรปผลการวจยและเผยแพร

ทมพฒนาแนวปฏบตประกอบไปดวยพยาบาลวชาชพงานฝากครรภ งานหองคลอด สตกรรม และนรเวชกรรมจากโรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห และทมผวจย รวมทงสน 8 คน แนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรนทไดมเนอหาสาระสาคญ 4 ดาน ไดแก นโยบายการพยาบาลสตรตงครรภวยรน การพยาบาลสตรต งครรภวย รนในระยะต งครรภ การพยาบาลสตรตงครรภวยรนระยะคลอด และการพยาบาลสตรตงครรภวยรนระยะหลงคลอด รวมถงการประเมนผล ทงนแนวปฏบตทางการพยาบาลสตรตงครรภวยรนไดรบการวพากยจากทมสหสาขาวชาชพทเกยวของ และตรวจสอบความถกตองของเนอหาจากผทรงคณวฒ จานวน 4 ทาน กอนนาไปทาการการวจยเพอประเมนคณภาพของแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภในระยะทสองตอไป

ขอจากดของการวจย 1. แนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรนทพฒนาขนจากหลกฐานเชงประจกษทสบคนได ซงอาจไมครอบคลมในสวนทเกยวของกบการพยาบาลสตรตงครรภวยรนทงหมด และพฒนาขนจากบรบทของโรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะหเทานน 2. เครองมอทใชในการพยาบาลสตรตงครรภวย รนตามแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตร

Page 74: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ประภาภรณ หลงปเตะ, ทศนย ณ พกล และ สภาพร อตสาหะ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

66

ตงครรภวยรนบางเครองมอยงไมไดขออนญาตจากตนสงกด และเครองมอทพฒนาขนเองยงไมไดนาไปทดสอบความเชอมนเนองจากระยะเวลาจากด ทงนทมผวจยจะดาเนนการขออนญาตและนาไปทดสอบความเชอมนกอนนาไปใชในระยะทสองตอไป

การนาผลการวจยไปใช 1. ควรสอบถามความเปนไปไดในการนาแนว

ปฏบตทางการพยาบาลไปใช จากพยาบาลวชาชพผทมสวนเกยวของในการดแลสตรตงครรภวยรน และปรบใหเหมาะสมกบบรบทของแตละสถานพยาบาลกอนนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรนไปใช

2. ควรมการอบรมพยาบาลวชาชพทเกยวของ ใหมความรความเขาใจเกยวกบ การตงครรภในวยรน การพยาบาลสตรตงครรภ และการนาแนวปฏบตทางการพยาบาลไปใช กอนนาแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรนไปใชในการปฏบตจรง

ขอเสนอแนะเพอการวจยในอนาคต 1. ควรมการทบทวนและพจารณาความ

เหมาะสมจากผใชแนวปฏบตและผทเกยวของทกฝายเปนระยะๆ อยางตอเนองเพอปรบปรงแกไขใหเหมาะสมกบบรบทของหนวยงานตอไป 2. ควรมการศกษาและทบทวนความรเชงประจกษใหมๆ อยางสมาเสมอ และปรบปรงแนวปฏบตทางการพยาบาลสาหรบสตรตงครรภวยรนฉบบนใหมความทนสมย สอดคลองกบสถานการณ เพอใหเกดประสทธภาพสงสดกบสตรตงครรภวยรน รวมทงมการเผยแพรองคความรและประสบการณใหกบผสนใจอยางสมาเสมอ 3. ควรศกษาวจยในประเดนท มความเฉพาะเจาะจงและเปนปญหาทพบไดบอยในสตรตงครรภวยรน เพอใหเกดความชดเจน สามารถแกปญหาไดตรงประเดน และเกดประโยชนกบสตรตงครรภวยรนมากทสด

เอกสารอางอง

กรม อน า ม ย กร ะ ท รว ง ส า ธ า รณ ส ข . 2549. สถตส า ธ า รณ ส ข . ก ร ม อ น า ม ย ส า น ก ง า น

ป ล ด ก ร ะ ท ร ว ง . ก ร ะ ท ร ว ง ส า ธ า ร ณ ส ข .แหลงขอมล http://rh.anamai.moph.go.th/static.htm วนทสบคน 14 มถนายน 2552.

สานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. 2550. สถตสาธารณสข. กรมอนามยสานกงานป ล ด ก ร ะ ท ร ว ง . ก ร ะ ท ร ว ง ส า ธ า ร ณ ส ข . แหลงขอมล http://rh.anamai.moph.go.th/static.htm วนทสบคน 14 มถนายน 2552

ฉววรรณ ธงชย. 2549. การประเมนคณภาพของการพฒนาแนวปฏบตทางคลนก. เชยงใหม คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

พกล นนทชยพนธ . 2547. การพฒนาคณภาพการพยาบาลโดยอาศยหลกฐานความ ร เช งประจกษ. เอกสารประกอบการบรรยาย จดโดยศนยความรเชงประจกษทางการพยาบาลและผดงครรภแหงประเทศไทย, คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

วรพงศ ภพงศ. 2548. การตงครรภในวยรน. ใน วระพล จนทรดยง และจต หาญประเสรฐพงษ บรรณาธการ. นรเวชวยาเดกและวยรน. สงขลา: ชานเมองการพมพ

สายพณ เกษมกจวฒนา. 2547. Evidence-based practice: มตใหมชองการพฒนาคณภาพการพยาบาล. กรงเทพฯ: โรงพมพสถาบนพฒนาการสาธารณสขศนยอาเซยน, หนา 1-13.

สานกงานสาธารณสขจงหวดเชยงราย. 2551. สถตคลอด. มปท.

สมบรณศกด ญาณไพศาล. 2544. สภาพปญหาการตงครรภไมพงประสงคในจงหวดเชยงราย. เอกสารประกอบการสมมนาเรอง "ปญหายตการตงครรภ" โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน; กรงเทพมหานคร.

AGREE Collaboration. 2004. AGREE criteria. Retrieved from, http://www.agreecollaboration.org/1/agreeguide/criteria.html on 28 Sep 2008.

Page 75: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 ประภาภรณ หลงปเตะ, ทศนย ณ พกล และ สภาพร อตสาหะ การพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล...

67

Joanna Briggs Institue [JBI]. 2008. History of JBI Level of Evidence and Grade of Recommendation. Retrieved from,

http://www.joannabriggs.edu.au/pdf/about/Levels_History.pdf. on 28 Sep 2008.

Ladwig P.A.W., London M. L. & Davidson, M.R. 2006. Contemporary Maternal-Newborn Nursing Care (6th Ed.). Pearson Prentice Hall. New Jersy.

Page 76: Al-Hikmah Journal
Page 77: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

69

The good management of governance and public participation in the preparation of the Local Development plan Organization in Pattani province.

Arinchya jarungkitigung*, Wanchai Tamsachakan**, Aumaporn Muninam*** * Graduate students. (M.A.) Department Human and Social Development. Faculty of Arts, Prince of Songkla University **Assoc. Prof. Ph.D. Faculty of Arts, Prince of Songkla University ***Ph.D. Faculty of Environmental Management, Prince of Songkla University

Abstract

The purposes of this research were (1) to investigate public participation toward good governance of subdistrict administrative organization and (2) to study a process, problems, and problems management concerning the public participation in local development planning of good governance sub-district administrative organizations in Pattani, in order to show how the public participation in local development planning influenced the good governance, and also studied other factors which related to good governance of the organizations. Qualitative research methods included interview and observation were used to collect the data which was managed through the collective process. The obtained data then analyzed employing data summarization. Results of the research revealed that the public participation of people in urban area was at a low level. People in rural area had more public participation than people in urban area. It was found that people’s understanding of the public participation in local development planning, understanding in the subdistrict administrative organizations, and people’s understanding of their roles in the subdistrict administrative organizations hardly influenced the public participation. Attitude towards the subdistrict administrative organizations was the main factor influenced the public participation. Certainly, the attitude came from what people have got from the subdistrict administrative organizations.Thai Buddhism people and Thai Muslim people attended community meetings in mostly equal amounts. Urban people attended the meetings fewer than rural people. Buddhism people were alert to submit developing projects more than Muslim people. People’s performance during the public meeting was good. The public participation in local development planning had no direct influence on being good governance subdistrict administrative organizations because there were many other factors used to evaluate good governance organizations. But the public participation affected the suitability of good governance subdistrict administrative organizations.

Key Words: Good governance, public participation, local development planning

Research

Page 78: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

70

การบรหารกจการบานเมองทดกบการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนตาบล จงหวดปตตาน

อรญชยา จรงกตตกล*, วนชย ธรรมสจการ**, อมาพร มณแนม*** *นกศกษาปรญญาโท หลกสตรพฒนามนษยและสงคม คณะศลปะศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร **รศ.ดร., คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ, ***ดร., คณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ,

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาเกยวกบการมสวนรวมของประชาชนทมตอองคการบรหารสวนตาบล รวมทงศกษากระบวนการ สภาพปญหาและการจดการสภาพปญหาทเกยวกบการจดทาแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวมขององคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทดในจงหวดปตตานเพอชใหเหนถงการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถนทสงผลตอการเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทด รวมถงปจจยอนๆ ทเกยวของตอการเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทด โดยใชวธการวจยเชงคณภาพ เกบรวบรวมขอมลดวยวธการสมภาษณ (interview) จากผมหนาทเกยวของในการจดทาแผนพฒนาขององคการบรหารสวนตาบล จานวน 8 คน และกลมทเปนประชาชนทวไปทอาศยอยในเขตองคการบรหารสวนตาบลเปาหมาย จานวน 15 คน รวมทงวธการสงเกต (observation) การจดทาแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนตาบลเปาหมาย ผลการศกษาพบวาการมสวนรวมของประชาชนในชมชนชนบทโดยภาพรวมอยในระดบทดกวาประชาชนในชมชนเมอง โดยพบวาความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบการจดทาแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวมและความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบองคการบรหารสวนตาบล และบทบาทหนาทของตนเองทมตอองคการบรหารสวนตาบลไมมผลตอการมสวนรวมของประชาชน แตสงทสงผลตอการมสวนรวมของประชาชนคอทศนคตของประชาชนทมตอองคการบรหารสวนตาบลในพนทของตนเอง โดยทศนคตนนเกดจากสงทประชาชนไดรบจากองคการบรหารสวนตาบลและสงผลตอการมสวนรวมของประชาชนในทสด โดยประชาชนไทยพทธมารวมในการจดประชมประชาคมในจานวนทใกลเคยงกบประชาชนไทยมสลม แตประชาชนไทยพทธจะมความตนตวในการนาเสนอโครงการมากกวาประชาชนไทยมสลม ประชาชนในชมชนเมองจะมารวมในการจดประชมประชาคมนอยกวาประชาชนในชมชนชนบท ปฏกรยาของประชาชนระหวางการประชมประชาคมอยในระดบด เนองจากสวนใหญเปนประชาชนกลมเดมทเคยเขารวมประชมประชาคม และอาจไดรบการสนองตอบตามขอเสนอจงมาเขารวมประชมอกครงจงสามารถปฏบตตามขนตอนไดด ทงน ถงแมจะพบวาการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถนจะไมมผลโดยตรงตอการเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทด เนองจากมตวชวดอนๆ อกมากมายในการประเมนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทด แตการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถนมผลตอความเหมาะสมในการเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทด

คาสาคญ: การบรหารกจการบานเมองทด, การมสวนรวมของประชาชน, การจดทาแผนพฒนาทองถน

บทความวจย

Page 79: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

71

บทนา องคกรปกครองสวนทองถนถอกาเนดขนจากความตองการทจะกระจายอานาจในการบรหารจดการประเทศลงไปสทองถน โดยมหวใจสาคญอยทการคนอานาจในการบรหารจดการชมชนใหอยภายใตการตดสนใจและการมสวนรวมรบผดชอบของประชาชนในชมชน องคการบรหารสวนตาบลจงถอเปนหนวยงานระดบทองถนทใกลชดกบชมชนและประชาชนมากทสด มหนาททงการบรหารจดการองคกรและการบรหารจดการชมชนใหเกดการพฒนาอยางทวถงและเทาเทยม แมวาองคการบรหารสวนตาบลจะเปนหนวยงานทมขนาดเลกแตกจาเปนทจะตองเปนฐานในการรองรบการกระจายอานาจ โดยเหนวาการปกครองทองถนจะบรรลเปาหมายไดนนตองยดหลกพนฐานประชาธปไตย คอ การมสวนรวมของประชาชนในการจดการทองถนของตน นวลนอย ตรรตน และคณะ (2545:378) กลาววา การกระจายอานาจเปนเครองมอสาคญทจะทาใหรฐสามารถจดบรการสาธารณะไดอยางทวถงและตรงตามความต อ ง ก า ร ข อง ป ร ะ ช า ช น ใ น พ น ท ซ ง กา ร จ ะ บ ร ร ลเปาประสงคทกลาวขางตนจะตองอาศยการมสวนรวมของประชาชน (public participation) การมสวนรวมของประชาชนจงมความสาคญตอองคการบรหารสวนตาบลตามหลกการกระจายอานาจ เหนไดจากแนวคดธรรมาภบาล (good governance) ทไดนาเรองของการมสวนรวมมาใชเปนปจจยหนงในการบรรลซงผลสมฤทธในการบรหารจดการ (วชล มนสเออศร. 2547:22) สาหรบองคกรปกครองสวนทองถนปจจบนไดมการวางหลกเกณฑการบรหารกจการบานเมองทดตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 โดยไดมการกาหนดแนวทางปฎบตเพอใหองคกรปกครองสวนทองถนบรรลเปาหมายการบรหารกจการบานเมองทด หลกธรรมาภบาลและการมสวนรวมของประชาชนจงเปนแนวคดทสง เสรมและสนบสนนหลกการสา คญใน “ระบอบประชาธปไตย” และหลกการเรอง “การพฒนาทยงยน” และหนงในอานาจและหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนทกาหนดไวในระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแก

องคกรปกครองสวนทอง ถน พ.ศ. 2542 นน กคอ “อานาจและหนาทในการจดทาแผนพฒนาทองถนของตนเอง” ซงในระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการจดทาแผนพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2548 ไดใหความสาคญกบภาคประชาชนในการเขามามสวนรวมในการจดทาแผนพฒนาทองถนรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน ไมวาจะเปนการมสวนรวมในรป แบ บของ คณะ กรรมการ ห รอกา ร รว มป ระ ช มประชาคมทอง ถน แตกลบพบวาทผ านมานนการดาเนนงานขององคการบรหารสวนตาบลยงขาดการเปดโอกาสใหประชาชนไดเขาไปมสวนรวมในการปกครองในกระบวนการทง 4 ดาน คอ ดานรวมคด ดานรวมตดสนใจ ดานรวมปฏบตการตามโครงการ และดานตดตามประเมนผล (นเร เหลาวชยา และคณะ. 2539 อางใน ดสดา แกวสมบรณ. 2545:4) อกทงการจดประชมประชาคมยงไมเปนไปตามหลกการประชาคม การจดทาแผนพฒนาทมาจากประชาคมไมเกดขนอยางจรงจง ขณะเดยวกนองคการบรหารสวนตาบลกไมไดใหความสาคญกบการลงพนทจดทาประชาคมดวยตนเองจะรอจากการเสนอของประชาคมเทานน (นวลนอย ตรรตน และคณะ. 2545:398) ปญหาและเหตผลประการหนงททาใหการพฒนาทผานมาไมสามารถเกดประโยชนแกคนยากคนจนในชนบทได นนกคอ “การขาดการมสวนรวมของประชาชน” (โกวทย พวงงาม. 2541:68) ดงนน การพฒนารปแบบการบรหารจดการเพอสรางการมสวนรวมของประชาชนในขนตอนของการจดทาแผนพฒนาจงเปนเรองทสาคญอยางยง เนองจากการวางแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวมโดยการใหกลมและองคกรชมชนในตาบลเขามามบทบาทในรปของประชาคมจะเปนการชวยเสรมสรางความเขมแขงขององคการบรหารสวนตาบลได และทาใหแผนพฒนาทองถนเปนทยอมรบของประชาชนทกกลมในตาบล หากไมมการจดทาแผนพฒนาทมาจากกระบวนการมสวนรวมของประชาชน องคการบรหารสวนตาบลกจะไมสามารถดาเนนงานโครงการพฒนาตางๆ เพอนาพาชมชนสความเจรญกาวหนากอประโยชนสงสดตามความตองการของประชาชน และไมเปนไปตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด

Page 80: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

72

วธดาเนนการวจย ในการศกษาครงนไดเกบรวบรวมขอมลจาก

องคการบรหารสวนตาบลในจงหวดปตตาน จานวน 3 แหง ซงเปนองคการบรหารสวนตาบลทไดรบรางวลบรหารจดการทดในป พ.ศ.2549-2551 คอ องคการบรหารสวนตาบลรสะมแล อาเภอเมอง จงหวดปตตาน องคการบรหารสวนตาบลบานา อาเภอเมอง จงหวดปตตาน และองคการบรหารสวนตาบลนาประด อาเภอโคกโพธ จงหวดปตตาน 1.ขนตอนการศกษา 1.1 เกบรวบรวมขอมลจากเอกสาร งานวชาการ และงานวจยตางๆ ท เ กยวของกบเ รองททาการศกษา ขอมลพนฐานขององคการบรหารสวนตาบล เพอใชเปนแนวทางในการกาหนดคาถามในการเกบรวบรวมขอมล และเปนการเตรยมความรความเขาใจทางวชาการของผวจยเกยวกบประเดนทศกษาวจย

1.2 การเกบรวบรวมขอมลภาคสนามดวยวธการสงเกต (observation) เปนอนดบแรก เปนการรวมสงเกตการณการจดประชมประชาคมเพอจดทาแผนพฒนาทอง ถนขององคการบรหารสวนตาบลเปาหมาย เพอใหไดขอมลเกยวกบกระบวนการ สภาพปญหา และการจดการสภาพปญหาทเกดขนจรงเกยวกบการจดทาแผนพฒนาทองถน รวมทงการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถน

1.3 เกบรวบรวมขอมลจากผมหนาทเกยวของในการจดทาแผนพฒนาทองถนขององคการบรหารสวนตาบลเปาหมาย ดวยวธการสมภาษณ (interview) มซงในสวนน จะไ ด ขอมลเ กย วกบ การมสวน รวมของประชาชนทมตอองคการบรหารสวนตาบลเปาหมาย กระบวนการ สภาพปญหาและการจดการสภาพปญหาทเกยวกบการจดทาแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวม และการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถนตอการเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทด

1.4 เกบรวบรวมขอมลจากผใหขอมลทเปนประชาชนทวไปทอาศยอยในเขตองคการบรหารสวนตาบลเปาหมาย ดวยวธการสมภาษณ (interview) เพอใหไดขอมลเกยวกบการมสวนรวมของประชาชน

ความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบองคการบรหารสวนตาบลและบทบาทหนาทของตนเองทมตอองคการบรหารสวนตาบล ความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบการจดทาแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวม และทศนคตของประชาชนทมตอองคการบรหารสวนตาบลในพนทของตนเอง

1.5 ผวจยใหความสาคญกบการจดการขอมลทไดเกบรวบรวมมาในแตละครง โดยจะนามาจดระเบยบขอมล สาหรบขอมลทไดจากการสงเกตการณผวจยจะทาการบนทกระหวางการลงพนทเกบรวบรวมขอมลในลกษณะขอมลเชงบรรยาย สวนขอมลทไดจากการบนทกเทป ผวจยจะนามาทาการถอดเทปแบบคาตอคาโดยนาขอมลมาเรยบเรยงเปนขอมลเชงบรรยาย และจดประเภทหรอจดกลมขอมลทตรงกบประเดนการศกษาในแตละประเดนเปนการใหรหสขอมลโดยจะอานขอความจากการถอดเทปทงหมดเพอตรวจสอบความสมบรณและความครอบคลมประเดนการศกษา โดยดวาขอมลทไดยงคลมเครอ ไมครบถวนสวนใดหรอไม รวมทงหาขอมลสาคญใหมๆ มาตงคาถามทเปนประโยชนตอการไดมาซงขอมลทสมบรณยงขน หลงจากนนจะลงพนททาการเกบรวบรวมขอมลอกครงจนกวาจะไดขอมลทสมบรณ 2.ประชากรและกลมตวอยาง

ทาการเกบรวบรวมขอมลจากผใหขอมลหลก 2 กลม คอ กลมท 1 เปนผมหนาทเกยวของในการจดทาแผนพฒนาขององคการบรหารสวนตาบล และเปนบคคลทสามารถใหขอมลในการศกษาไดด ไดแก นายกองคการบรหารสวนตาบล ปลดองคการบรหารสวนตาบล และเจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน ซงเปนหนงในคณะกรรมการพฒนาองคการบรหารสวนตาบล และคณะกรรมการสนบสนนการจดทาแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล รวมทงสนจานวน 8 คน กลมท 2 เปนประชาชนทวไปทอาศยอยในเขตองคการบรหารสวนตาบลเปาหมาย รวมทงสนจานวน 15 คน โดยผวจยจะเลอกผใหขอมลทเปนทงประชาชนทนบถอศาสนาพทธ และศาสนาอสลาม เพอศกษาความแตกตางของขอมลทตองการศกษาจาก 2 กลม โดยในแตละตาบล ผวจยจะคดเลอกหมบานไทยพทธ 1 หมบาน และหมบานไทยมสลม 1 หมบาน ใหทกหมบานมโอกาสเปนตวแทนเทาๆ

Page 81: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

73

กนโดยใชวธการจบฉลาก (lottery) เ มอไดหมบานเปาหมายแลว ผวจยใชการเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง (purposive sampling) ในลกษณะการสมตวอยางแบบลกโซ (Snowball Sampling) โดยเปนการเลอกกลมตวอยางโดยอาศยการแนะนาของหนวยตวอยางทไดเกบขอมลไปแลว จากนนจะไปทาการสมภาษณเกบขอมลจากบคคลทผใหขอมลคนแรกแนะนามา และจะใชวธการเดยวกนนในการคนหาผใหขอมลคนตอๆ ไปจนไดขอมลทอมตวเพยงพอตอการตอบคาถามการศกษาครงน 3.วธการเกบรวบรวมขอมล ใชวธการวจยเชงคณภาพ เกบรวบรวมขอมลดวยวธการสมภาษณ ( interview) และการสง เกต(observation) ซงเปนการสงเกตการณแบบมสวนรวมโดยไมมปฏกรยาโตตอบ (passive participation) เพอใหไดขอมลเกยวกบกระบวนการ สภาพปญหาและการจดการสภาพปญหาทเกยวกบการจดทาแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวม และการสมภาษณ (interview) เพอใหไดขอมลในสวนของการมสวนรวมของประชาชน ซงเกยวกบระดบการมสวนรวมของประชาชน ความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบองคการบรหารสวนตาบลและบทบาทหนาทของตนเองทมตอองคการบรหารสวนตาบล ความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบการจดทาแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวม และทศนคตของประชาชนทมตอองคการบรหารสวนตาบลในพนทของตนเอง รวมถงใชในการเกบขอมลการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถนตอการเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทด และปจจยอนๆ ทเกยวของ

สรปผลและอภปรายผล การศกษาเกยวกบปจจยทสงผลตอการมสวนรวมของประชาชน การมสวนรวมของประชาชนทง 4 ขนตอน ไดแก การรวมคดเพอการจดทาแผนพฒนาทองถน การรวมตดสนใจในการจดทาแผนพฒนาทองถน (ซงทง 2 ขนตอนจะอยในกระบวนการจดทาแผนพฒนาทองถนท ใชในการศกษา) การรวมปฏบตการตามแผนพฒนาทองถน และการรวมตดตามและประเมนผล

แผนพฒนาทองถน และการมสวนรวมของประชาชนโดยภาพรวม พบวาการมสวนรวมของประชาชนในชมชนชนบทในกระบวนการจดทาแผนพฒนาทองถนซงอยในขนตอนการรวมคดเพอการจดทาแผนพฒนาทองถน และการรวมตดสนใจในการจดทาแผนพฒนาทองถนนนอยในระดบดกวาประชาชนในชมชนเมอง อาจเนองมาจากประชาชนในชมชนชนบทยงมสภาพสงคมแบบดงเดม พงพาอาศยกนในลกษณะของเครอญาต และมการประกอบอาชพทคลายคลงกนคอเกษตรกรรม ซงจะมเวลาวางตรงกน จงสามารถมาเขารวมการประชมประชาคมไดมากกวาประชาชนในชนชนเมองซงคอนขางมภารกจการงานทมากกวา มสภาพสงคมทไมมความสนทสนมใกลชดกนเหมอนสงคมในชนบท และอาจเปนประชาชนทอพยพมาจากพนทอนเพอมาประกอบอาชพ จงทาใหไมใหความสาคญกบการมสวนรวมเทาทควร ยกเวนสตรชาวไทยมสลมในชมชนชนบททยงคงมสวนรวมนอย ซงอาจมาจากการถอปฏบตตามขนบธรรมเนยมประเพณทางศาสนาอยางเครงครดจนมการปดตวเองจากสงคมภายนอกมากกวาเพศชาย

การมสวนรวมในการปฏบตการตามแผนพฒนาทองถนของประชาชนในชมชนชนบทกถอวาอยในระดบดเชนกน แตการมสวนรวมในการตดตามและประเมนผลแผนพฒนาทองถนยงมนอย อาจเนองจากประชาชนในชมชนชนบทมพนฐานสภาพความเปนอยของความไววางใจซงกนและกน เมอเลอกผนาทองถนเขามาแลวจงเชอถอในตวผนาและสงทผนากระทา ยกเวนประชาชนกลมปญญาชน หรอนกวชาการซงสวนใหญอาศยอยในเขตชมชนเมองทจะมสวนรวมในการตดตามประเมนผล และตรวจสอบการทางานขององคการบรหารสวนตาบลมากกวาขนตอนอน เนองมาจากคนกลมนมความรมากจงรวาตนเองสามารถเขาไปตรวจสอบการทางานขององคการบรหารสวนตาบลได และเมอเหนขอบกพรองกจะมการนาเสนอทนท

ปจจยทเกยวของกบการมสวนรวมนนพบวาความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบการจดทาแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวม และความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบองคการบรหารสวนตาบลและบทบาทหนาทของตนเองทมตอองคการบรหารสวน

Page 82: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

74

ตาบลไมมผลตอการมสวนรวมของประชาชน เหนไดจากประชาชนในชมชนเมองโดยเฉพาะกลมปญญาชน นกวชาการ ทถอวามความรความเขาใจเกยวกบองคการบรหารสวนตาบล และบทบาทหนาทของตนเองทมตอองคการบรหารสวนตาบลมากกวาประชาชนกลมอนๆ แตกลบเขามามสวนรวมกบองคการบรหารสวนตาบลนอย สวนใหญจะมสวนรวมในการเลอกตง หลงจากนนกจะไมคอยใหความสาคญกบองคการบรหารสวนตาบลเทาทควร จะเปนในรปแบบของการรองเรยน ตตงการทางานมากกวาการรวมลงมอปฏบตงาน ทงน จฑารตน บญญานวตร (2546:133) เหนวาชมชนทคนสวนใหญเปนชนชนกลาง แมวาจะเปนกลมคนทมความรและมศกยภาพในการนาความรมาพฒนาตนเองได แตสมาชกอาจไมเหนความจาเปนในการรวมกลมจงทาใหระดบการมสวนรวมนอย ซงตรงขามกบประชาชนในชมชนชนบทซงมความรความเขาใจเกยวกบองคการบรหารสวนตาบล และบทบาทหนาทของตนเองทมตอองคการบรหารสวนตาบลยงไมดเทาทควร แตจะเขามามสวนรวมกบองคการบรหารสวนตาบลมากกวา ซงอาจเปนเพราะวาประชาชนในชมชนชนบทมสภาพทางสงคมในลกษณะของความเปนเครอญาต ใกลชดสนทสนมกนมากกวา ปยะนช เงนคลาย และคณะ (2540:16) กลาวว าความใกลชดระหวางประชาชนจะทาใหมความตนตวในผลประโยชนของชมชนและการรวมกระทาการโดยเฉพาะทางการเมองเพอแกไขปญหามมากขน ดงนน การทประชาชนเขามามสวนรวมกบองคการบรหารสวนตาบลจงเปนสงทสงผลตอความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบการจดทาแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวมและความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบองคการบรหารสวนตาบล และบทบาทหนาทของตนเองทมตอองคการบรหารสวนตาบลมากกวา ผใหขอมลกลาววา “มบางสวนทไมพอใจ แตกไมถงกบขนาดโวยวายเปนเรองใหญ เขากแคไมเขาใจวาทาไมโครงการเขาตงนานแลวยงไมไดเลย…เรากตองพยายามทาใหเขาเขาใจวาตามระเบยบมนเปนแบบนนะ ขนอยกบสภา อยกบคณะผบรหาร” แสดงใหเหนวาเมอประชาชนยงไมไดเขามามสวนรวมจะไมเขาใจในเรองดงกลาว แตเมอไดมาเขารวมจะทาใหประชาชนไดรบ

ความรความเขาใจเพมมากขน ดวยเหตนเมอประชาชนในชมชนเมองซงไมไดเขามามสวนรวมในการจดทาแผนพฒนาทองถนจงทาใหมความรในเรองการจดทาแผนพฒนาทองถนนอยกวาประชาชนในชมชนชนบทซงเขามามสวนรวมมากกวา บญเลศ เลยวประไพ และคณะ ( 2546:รา ย ง า น แ น บ ท า ย ฉบ บ ท 1) กล า ว ว า เ ม อประชาชนมสวนรวมในกจกรรมของอบต.มากขนจะทาใหมความรเกยวกบบทบาทและหนาทของอบต.เพมขนดวย เปนการซมซบความรทเกยวของกบอบต. ไปพรอมๆ กบการมสวนรวมฯ ซงเปนทกษะทดในการเรยนรจากประสบการณจรง เพราะเปนการเรยนรแบบมสวนรวม แตจากการศกษาพบวาสงทสงผลตอการมสวนรวมของประชาชนแทจรงแลวกคอทศนคตของประชาชนทมตอองคการบรหารสวนตาบลในพนทของตนเอง โดยทศนคตทเกดขนทงในเชงบวกและเชงลบนนเกดจากสงทประชาชนไดรบจากองคการบรหารสวนตาบล จฑารตน บญญานวตร (2546:92) กลาววาเงอนไขสาคญของการมสวนรวมของภาคประชาชน คอความตระหนกถงปญหาหรอการไดรบผลกระทบรวมกน และการมผลประโยชนรวมกน โดยมองวาประโยชนทประชาชนคาดหวงวาจะไดรบเปนสงจงใจใหประชาชนเขามารวมในการแกปญหา เมอประชาชนไดรบการตอบสนองกจะมทศนคตทดตอองคการบรหารสวนตาบล ไมวาจะเปนผลงานทสามารถตอบสนองไดตองตรงกบความตองการของประชาชน หรอการเขาถงประชาชนของคณะผบรหารองคการบรหารสวนตาบล สมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลและเจาหนาท รวมทงการสรางความนาเชอถอขององคกรโดยรวม ขณะเดยวกนหากองคการบรหารสวนตาบลไมสามารถทาเชนนนได ประชาชนยอมมทศนคตทไมดตอองคการบรหารสวนตาบล และนนยอมสงผลตอการมสวนรวมของประชาชน ศภสวสด ชชวาล (2545:26) กลาววาหากในบางสงคมประชาชนไมมความรสกทตองการเขามามสวนรวมในการปกครองตนเองเทาทควร สงทอาจจาเปนและตองดาเนนการไปพรอมๆ กบการกระจายอานาจกคอ การกระตนและปรบเปลยน “ทศนคต” ของคนในทองถนใหมความตนตวและตองการทจะเขาไปมสวนรวม ซงใกลเคยงกบแนวคดของ อลงกต วรก (2543:11) ทกลาววา การแกไข

Page 83: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

75

ปญหาความขดแยงในทองถนทยากทสดคอ “อคต”…เพราะทกฝายตองลมลางทศนะแบบเดมๆ ทขดขวางการอยรวมกน…การดาเนนการเพอแกไขปญหาความขดแยงในทองถนกจะมโอกาสประสบความสาเรจไดมากขน ซงแสดงใหเหนวาทศนคตของประชาชนทมตอองคการบรหารสวนตาบลในพนทของตนเองนนมาจากปจจยทเกดขนภายในองคการบรหารสวนตาบลนนเอง ในชวงทผวจยทาการเกบรวบรวมขอมลนน องคการบรหารสวนตาบลเปาหมายไดมการจดทาเฉพาะแผนพฒนาสามป ไมไดมการจดทาแผนยทธศาสตรการพฒนา ผลการวจยในสวนของกระบวนการ สภาพปญหา และการจดการสภาพปญหาจงเปนขอมลทไดจงมาจากการจดประชมประชาคมเพอจดทาแผนพฒนาสามป ซงพบวาการจดประชมประชาคมหมบานแบบลงพนทแตละหมบาน ประชาชนจะมความสะดวกและมารวมตวกนไดเรวกวาและมจานวนมากกวาการจดประชมประชาคมแบบใหประชาชนมารวมตวกนทองคการบรหารสวนตาบล เนองจากประชาชนพกอาศยอยในหมบานอยแลวทาใหเดนทางมารวมประชมประชาคมไดอยางสะดวก วชยาน ชมทอง (2549:127) กลาววา การมสวนรวมของประชาชน จะปรากฏชดในสวนการเขารวมประชมประชาคม ในระดบหมบาน การเสนอขอมลสภาพปญหา การเสนอความเดอดรอนและความตองการ การรวมกาหนดวสยทศน และแนวทางการพฒนารวมกน การเสนอโครงการ/กจกรรม ในระดบหมบานประชาชนจะไดเขารวมอยางเตมท แตในระดบอบต. จะมประชาชนเพยงบางสวนท เปนตวแทนเขารวม และการจดประชมประชาคมตาบลขนอกครงมความเหมาะสมกวาการจดประชมประชาคมตาบลในวนเดยวกบการจดประชมประชาคมหมบาน เพราะการจดประชมประชาคมรปแบบหลงจะใชเวลานานทาใหประชาชนเกดอาการเบอหนายและไมสามารถมสวนรวมไดจนเสรจสนขนตอนเนองจากภารกจสวนตว ซงสวนใหญองคการบรหารสวนตาบลจะนยมจดประชมประชาคมในชวงเดอนเดอนเมษายน-ตนเดอนมถนายน เนองจากตามระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการจดทาแผนพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2548 กาหนดใหแผนพฒนาสามปตองจดทาใหแลวเสรจภายในเดอน

มถนายน และจะมการนดประชมประชาคมในชวงเวลาทประชาชนสะดวกซงสวนใหญในชมชนชนบทจะเปนชวงทประชาชนเสรจสนภารกจดานการเกษตร คอชวงบาย และในชมชนเมองกจะจดในชวงเวลาทแตกตางกนออกไปตามเหมาะสมของแตละชมชน องคการบรหารสวนตาบลจะเรยกประชมโดยผาน 2 ชองทาง คอตวบคคล เชน สมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบล ผนาชมชน กานน ผใหญบาน อาจเนองมาจากมความทวถงและความนาเชอถอของตวบคคลจะทาใหสามารถเกณฑคนมารวมการประชมได ชองทางท 2 จะเปนชองทางเสรมโดยการใชอปกรณเครองมอตางๆ เชน หอกระจาย หรอใบปลว ซงในการจดประชมประชาคมจะมผเขารวมดาเนนการประชมเปนคณะกรรมการพฒน าทอง ถน และ คณะ กรรมกา รสนบสนนการจดทาแผนพฒนาทองถน แตคณะกรรมการทง 2 ชดกไมไดมาเขารวมทกคนจะเปนในลกษณะของตวแทนมากกวา อาจเนองมาจากองคประกอบของคณะกรรมการมาจากหลายภาคสวน และมเวลาทสะดวกไมตรงกนตามภารกจงานของแตละบคคล ซงกอาจเปนเหตผลเดยวกนกบการเขามารวมหรอไมรวมการประชมประชาคมของหนวยงานอนๆ เชนกน ทงน องคการบรหารสวนตาบลจะมการสรางแรงจงใจดวยวธการตางๆ เพอใหประชาชนมาเขารวมประชมประชาคมใหมากทสด ไมวาจะเปนการเลยงอาหาร เครองดม แจกสงของ การรบสงประชาชนทอย ห างไกล หรอแมแตการจ ายคาตอบแทนเปนคาพาหนะในการเดนทาง แตพบวาจานวนประชาชนทมาเขารวมประชมประชาคมกยงไมเปนไปตามเปาหมายท กาหนดไว รอยละ 5-10 ของจานวนประชากรในหมบาน ซงองคการบรหารสวนตาบลยงไ มสามารถจดการสภาพปญหาเกยวกบจานวนผเขารวมประชมประชาคมได จงตองใชความเหมาะสมของจานวนผมาเขารวมประชมประชาคมมากกวาใหเปนไปตามเกณฑท กาหนดไว เนองมาจากองคการบรหารสวนตาบลไดมการวางแผนการดาเนนงานในขนตอนตางๆ หลงการจดประชมประชาคมเอาไวในลกษณะทไมสามารถยดหยนได การเลอนการจดประชมประชาคมของหมบานหนงอาจสงผลกระทบตอการจดประชมประชาคมของหมบาน อนๆ และแผนการ

Page 84: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

76

ดาเนนงานในขนตอนตอไป ทอาจสงผลใหการจดทาแผนพฒนาทองถนไมสามารถเสรจทนกาหนดเวลา ถงแมจานวนจะไมเปนไปตามเกณฑทกาหนดแตประชาชนสวนใหญทมาเขารวมประชมประชาคมกมความตนตว กระตอรอรนในการปฏบตตามขนตอนการประชมประชาคม อาจเนองมาจากประชาชนอยากไดในสงทตนเองตองการ และกอาจเปนไดวาสงทประชาชนไดเคยขอไปนนกไดรบการตอบสนองจากองคการบรหารสวนตาบลเชนกน โดยพบวาคนไทยพทธมารวมในการจดประชมในจานวนทใกลเคยงกบคนไทยมสลม แตจานวนประชาชนในชมชนเมองจะมารวมในการประชมประชาคมนอยกวาประชาชนในชมชนชนบท นอกจากนยงพบวาคนไทยพทธจะมความตนตวในการนาเสนอปญหา/ความตองการ (โครงการ) มากกวาคนไทยมสลมซงสวนใหญผทอยในชมชนชนบทจะอานเขยนหนงสอภาษาไทยไมได หรออาจยงมทศนคตทไมดตอระบบราชการ “ผมวาในสวนของชาวบานทนบถอศาสนาพทธเขาจะรบทบาทตรงน แตตองยอมรบวาในสวนของศาสนาอสลามเนยบางสวนยงไมรบทบาทของอบต. ทแทจรง ยงไมเขาใจ เอาเปนวาศาสนาพทธนเขาอานออกเขยนไดนะ เขาฟงขาวฟงอะไรเขากอพเดทขอมลอะไรไดเ รว สวนของอสลามคนแกๆ กไม รเ รอง ไม รฟงภาษาไทยอะไรอยางน ตรงนกจะมผล” ซงคลายคลงกบอบราเฮม ณรงครกษาเขต และคณะ (2548:120) ทกลาววาการทองคกรมสลมมสวนรวมทงการเมองและการบรหารนอย เปนเพราะประชาชนชาวมสลมยงมทศนคตทไมคอยดตอองคการบรหารสวนตาบล อกทงความรขององคกรมสลมกยงอยในระดบตา สาหรบวธการเสนอปญหา/ความตองการ (เสนอโครงการ) ในการจดประชมประชาคมหมบาน พบวาม 3 วธการแตกตางกนออกไปในแตละแหง คอ วธการท 1 จะใหประชาชนเขยนโครงการในแบบเสนอโครงการทจดเตรยมไว ใ ห โดยมเจาหนาทคอยใหคาแนะนา ชวยเหลอ และเรยงลาดบความสาคญของโครงการท เสนอมา นาสงแบบเสนอโครงการใหแกเจาหนาทเพอดาเนนการในขนตอนตอไป วธการท 2 ใหประชาชนเสนอโครงการมาเปนดานๆ ตามทประชาชนเขาใจเพอใหงายในการนาเสนอโครงการ โดยเจาหนาท

เปนผบนทกขอมลโครงการทประชาชนนาเสนอ และใหประชาชนพจารณาจดลาดบความสาคญของโครงการทนาเสนอมาอกครง โดยจะทาวธการนใหเสรจสนในแตละดานไปจนครบทกดาน และเจาหนาทจะเปนผจดโครงการลงในแตละยทธศาสตรตอไป และวธการท 3 ใหประชาชนพจารณาจดลาดบความสาคญโครงการตามรายยทธศาสตรซงเปนโครงการทมอยเดมในแผนพฒนาสามป และยงไมไดดาเนนการกอน แลวจงใหประชาชนเสนอโครงการใหม ตามรายยทธศาสตรพรอมพจารณาจดลาดบความสาคญ โดยเจาหนาทเปนผบนทกขอมลโครงการทประชาชนนาเสนอมา เมอองคการบรหารสวนตาบลไดรบโครงการทประชาชนเสนอมาจากการจดประชมประชาคมหมบานแลว องคการบรหารสวนตาบลกจะนาไปดาเนนการในขนตอนการจดประชมประชาคมตาบลตอไป ซงเมอใหประชาชนเสนอปญหา/ความตองการ (เสนอโครงการ) ประชาชนในบางหมไมไดมการสารวจปญหา/ความตองการของตนเองหรอเตรยมโครงการมาเสนอลวงหนา ทาใหไมสามารถนกออกไดวามปญหา/ความตองการอะไรบางทตนเองอยากจะเสนอ จง มโครงการทน า เสนอเพยงไม ก โครงการและไ มครอบคลมทกดาน สวนใหญเปนโครงการดานโครงสรางพนฐาน ซงอาจเนองมาจากเมอใหประชาชนพจารณาถงความนาอยของเมองแลว คนสวนใหญมกมองปญหาดานกายภาพเปนอนดบแรก ปญหาเรองสงแวดลอมทางกายภาพ อนไดแกเรองคระบายนา ปญหาเรองความสะอาด จงเปนปญหาทไดรบการแกไขเปนอนดบตนๆ (จฑารตน บญญานวตร. 2546:133) จงเปนเหตใหองคการบรหารสวนตาบลสามารถแสดงผลงานในดานนใหประชาชนเหนอยางเปนรปธรรมไดในเวลาอนรวดเรว และประชาชนสามารถใชประโยชนไดทนท ตอมาเมอประชาชนเหนวาองคการบรหารสวนตาบลสามารถตอบสนองความตองการของตนในดานโครงสรางพนฐานไดอยางรวดเรว เปนรปธรรมมากกวาดานอน จงสนใจเสนอแตโครงการดานนไปในทสด ดงเชนปรชา เรองจนทร (2542:42) กลาววา ในทางปฏบตจรงผบรหารและประชาชนยงเคยชนตอระบบดงเดม คอเนนการพฒนาดานโครงสรางพนฐานตางๆ เชน ถนน ฝาย สะพาน เปนตน องคการบรหารสวนตาบลจงตองนา

Page 85: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

77

โครงการทไดเสนอมาในทประชมไปดาเนนการในขนตอนตอไปกอน และใหโอกาสประชาชนไปสารวจโครงการเพมเตมหลงจากเสรจสนการประชมในครงน และนามาเสนอภายใน 1-2 วน รวมทงจะตองหาวธการตางๆ มาใชกระตนใหประชาชนสนใจในการนาเสนอโครงการดานอนๆ เพอกระตนใหประชาชนเหนความสาคญของโครงการดานอนๆ นอกจากนพบวามประชาชนประชาชนบางสวนทไมกลาพด ไมกลานาเสนอในทประชม โดยเฉพาะสตรชาวไทยมสลม จงพบวาประชาชนไทยพทธจะมความตนตวในการนาเสนอโครงการมากกวาประชาชนไทยมสลม ซงงานวจยของอบราเฮม ณรงครกษาเขต และคณะ (2548:119) พบวาในภาพรวมแลวองคกรมสลมมสวนรวมทางการเมองและทางการบรหารขององคการบรหารสวนตาบลในระดบนอย จะเปนรปแบบของการใหความรวมมอในเชง กจกรรมในลกษณะของการรบผลประโยชนจากการเขารวมมากกวาทจะเขารวมอยางเตมรปแบบในการบรหาร และเปนไปไดวาการจดประชมประชาคมอยางเปนทางการทาใหประชาชนไมกลาแสดงความคดเหน เจมส แอล เครตน (2545. 215-216) กลาววามคนจานวนมากทมความหวาดวตกทจะพดตอหนากลมใหญๆ ซงเขาอาจจะมเรองสาคญและสรางสรรคทจะพด แตเขากจะไมพดในทประชมสาธารณะ ซงเปนไปไดวาเกดจากการทไมสามารถอาน-เขยนหนงสอได การเสนอโครงการตามรปแบบทองคการบรหารสวนตาบลกาหนดไวจงเปนการยาก ตองใหประชาชนเสนอโครงการตามทประชาชนสะดวก และเขาใจ และเจาหนาทขององคการบรหารสวนตาบลจะเปนผเกบรวบรวมขอมลทไดรบจากประชาชน และคาดวาในการจดประชมประชาคมในปตอไปจะใชการแจกกระดาษใหคนทไมกลาพดกลานาเสนอในทประชมไดเขยนโครงการในกระดาษแทน โดย เจมส แอล เครตน (2545:216) กลาววา ถาเปาหมายของการประชมคอการพยายามทจะใหเกดขอตกลง (การพดคยกนในระหวางกลม) การจดประชมขนาดใหญกไมนาทจะมประสทธภาพ การประชมเชงปฏบตการหรอรปแบบอนๆ ของการประชมอาจจะกอใหเกดปฏสมพนธอยางมากได ซงกอาจจะนาไปสขอตกลงไดดกวา ดงนน องคการบรหารสวนตาบลควร

ตองเปลยนรปแบบการจดประชมประชาคมในลกษณะทเปนทางการเปนลกษณะของการจดประชมทไมเปนทางการในลกษณะของการนงพดคยกน ซงการมสวนรวมของประชาชนในลกษณะของความขดแยงกมใหเหนเชนกนโดยเฉพาะการเสนอโครงการของผเขารวมประชมประชาคมทมลกษณะและงบประมาณใกลเคยงกน แตองคการบรหารสวนตาบลสามารถสนบสนนไดเพยงโครงการใดโครงการหนงเทานน เนองมาจากขอจากดดานงบประมาณทจะตองจดสรรไปใชในกจกรรม/โครงการอนๆ ดวยเชนกน งานวจยของธรวรรณ เทพรกษ (2544:131-135) พบวา ปจจบนประชาชนทวไปมความตนตวในการปกครองในรปแบบของการปกครองทองถนมากขน จงเขารวมในกระบวนการวางแผนพฒนาขององคการบรหารสวนตาบล แตเนองจากงบประมาณขององคการบรหารสวนตาบลยงไดรบคอนขางนอย จงทาใหมปญหาอปสรรคในการปฏบตตามแผนนโยบาย องคการบรหารสวนตาบลจงใชวธการจดการสภาพปญหานโดยการใหประชาชนผเขารวมประชมพจารณาตดสนใจคดเลอกโครงการทเหนวามความจาเปนมากกวาโดยการยกมอลงคะแนนเสยง(โหวต) และนายกองคการบรหารสวนตาบลจะนาโครงการทไดรบการคดเลอกบรรจไวในปแรก และทไมไดรบการคดเลอกบรรจไวในปถดไป เนองจากปจจบนการจดสรรงบประมาณถอวายงอยในระดบทไมเพยงพอ เปนผลมาจากรายไดทจดเกบเองกบรายไดทรฐจดสรรมงบประมาณไมเพยงพอตอการดาเนนการตามโครงการกจกรรมในแผนยทธศาสตรการพฒนา วธการแกไขจงสามารถทาไดโดยการกาหนดโครงการกจกรรมในปรมาณทเหมาะสมกบงบประมาณ หรออา จ จ ะขอรบ กา รสน บ ส น น ง บ ประ มา ณ จ า กหน ว ย ง า น ท เ ก ย ว ขอ ง ( อา รย า ส ท ธ ว รรณ ว ง ศ . 2550:112) ซงสวนใหญองคการบรหารสวนตาบลจะยอมรบทกโครงการทประชาชนนาเสนอ แตมการชแจงใ หป ระ ช า ช น ท รา บ ถ ง กระ บ ว น กา รใน กา รจ ด ท าแผนพฒนาทจะตองผานการพจารณาในขนตอนตอไป

สาหรบการมสวนรวมของประชาชนในขนตอนหล ง เส รจ ส น กา รจ ด ป ระช มป ระ ช า คมเพ อจ ด ท าแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวมนน ประชาชนจะเขามามสวนรวมในลกษณะของการเสนอโครงการเพมเตม

Page 86: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

78

และเปลยนแปลงแกไขโครงการทไดนาเสนอมาแลวมากกวาการรวมพจารณาโครงการทไดมการนาเสนอมาจากทประชมประชาคม อาจเนองมาจากตามระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการจดทาแผนพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2548 ไมไดกาหนดไวอยางชดเจนวาใหประชาชนสามารถเขามามสวนรวมในเรองใดไดบางหลงจากเสรจสนขนตอนการจดประชมประชาคมเพอจดทาแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวม การดาเนนการขนตอนหลงเสรจสนการจดประชมป ร ะ ช า ค ม จ ง เ ป น ห น า ท ค ว า ม ร บ ผ ด ช อ บ ข อ งคณะกรรมการจดทาแผนทง 2 คณะ คอ คณะกรรมการพฒนาทองถน และคณะกรรมการสนบสนนการจดทาแผนพฒนาทองถน ดงนน การเสนอโครงการเพมเตม รวมถงการแกไขเปลยนแปลงโครงการนนอาจกลายเปนสภาพปญหาทสงผลใหองคการบรหารสวนตาบลไมสามารถจดทาแผนพฒนาทองถนใหแลวเสรจตรงตามกาหนดเวลาได แตองคการบรหารสวนตาบลกมความจาเปนทจะตองรบขอเสนอเพมเตมจากประชาชน อาจเปนเพราะวาหากองคการบรหารสวนตาบลไมยอมรบฟงประชาชนหลงจากการจดประชมประชาคมเพอจดทาแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวมเสรจสนแลว กอาจสรางความไมพงพอใจใหเกดขนกบประชาชน เพราะโครงการทบรรจในแผนพฒนาทองถนอาจไมตองตรงและครอบคลมตามความตองการของประชาชนทแทจรง เนองจากประชาชนยอมเปนผทรดวาตนตองการอะไร มปญหาอะไร และอยากแกปญหาอะไร การใหประชาชนมสวนรวมยอมทาใหโครงการตางๆ สนองความตองการของประชาชนทแทจรงไดดกวา (ทะนงศกด คมไขนา. 2540:49) และหากไมสามารถสรางความพงพอใจกบประชาชนไดกจะสงผลตอทศนคตของประชาชนทมตอองคการบรหารสวนตาบลจนนามาซงการไมยอมเขามามสวนรวมในการจดทาแผนพฒนาทองถนในครงตอไป รวมถงการมสวนรวมในเรองอนๆ ไดเชนกน จากผลการศกษาใน 2 สวนขางตนไดนามาสการวเคราะหการบรหารกจการบานเมองทดทเกยวของกบการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถน พบวาการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถนนนไมใชตวชวดเพยงตวเดยวทมผลตอ

การเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทดโดยตรง เนองจากองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทดกยงคงประสบกบสภาพปญหาของการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถนอยซงตองมการจดการสภาพปญหาดานนเสมอมา และประกอบกบในการประเมนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทดยงมตวชวดอนๆ อกมากมายทใชในการประเมน รวมทงปจจยทเกดขนภายในองคกรตองมคว า มพ รอมกอนจ ง จ ะน า ไป ส การ มสว น รวมของประชาชนกตาม แตการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถนนนมผลตอความเหมาะสมขององคการบรหารสวนตาบลในการเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทด เนองจากหลงจากทประชาชนมสวนรวมในการเลอกตวแทนของตนเขามาบรหารงานแลว การมสวนรวมทสาคญประการตอมากคอการมสวนรวมในการจดทาแผนพฒนาทองถน เพราะองคการบรหารสวนตาบลตองใชแผนพฒนาทองถนเปนตวขบเคลอนการดาเนนกจกรรม/โครงการขององคการบรหารสวนตาบล หากองคการบรหารสวนตาบลตองการจะผานการประเมนเพอเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทดนน กควรตองผานตวชวดเกยวกบการมสวนรวมของประชาชนทงในเรองของการมสวนรวมในการจดทาแผนพฒนาทองถน และการมสวนรวมในเรองอนๆ ผใหขอมลกลาววา “คอจรงๆ แลวจงหวดเขาประเมนในสวนของอบต. ไมไดลงประเมนในพนท ในเมอทางอบต. เรองเอกสาร ถาเรามแนวคดวาจะหลอกจงหวด เรากทาเอกสารสงไปวาเราทาอนนเกยวกบยาเสพตด สงไปกไมแปลกทจะได รบรางวล คอตอใหประชาชนไมเขามามสวนรวมกทาได แตกไมภมใจนะ ไดอยางนน ไมเอาดกวา ไมสบายใจเหมอนกบหลอก” องคการบรหารสวนตาบลจงตองมการจดทาแผนพฒนาทองถนทผานการมสวนรวมของประชาชน และมการจดการกบสภาพปญหาในเรองของการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถนอยตลอดเวลา เพอใหมความเหมาะสมทจะผานการประเมนเพอเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทด

จากผลการศกษาผ ว จยสามารถอภปรายผลการวจยไดวา ความรความเขาใจของประชาชน

Page 87: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

79

เกยวกบการจดทาแผนพฒนาทองถนแบบมสวนรวม และความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบองคการบรหารสวนตาบล และบทบาทหนาทของตนเองทมตอองคการบรหารสวนตาบลไมมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถน แตทศนคตของประชาชนทมตอองคการบรหารสวนตาบลในพนทของตนเอง มผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถนซงเกดจากสงทประชาชนไดรบจากองคการบรหารสวนตาบล เมอประชาชนไดรบกจะมทศนคตทดตอองคการบรหารสวนตาบล ขณะเดยวกนหากองคการบรหารสวนตาบลไมสามารถทาเชนนนได ประชาชนยอมมทศนคตทไมดตอองคการบรหารสวนตาบลเชนกน และการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการจดทาแผนพฒนาทองถนนนถอวาอยในระดบด ประชาชนมความตนตวในการนาเสนอ ยกเวนประชาชนเพยงบางกลมเทานน ซงองคการบรหารสวนตาบลกมวธการจดการสภาพปญหาทเกดจากการมสวนรวมทแตกตางกนออกไป โดยเฉพาะทประสบมากคอเรองของจานวนประชาชนทมาเขารวมประชมไมผานเกณฑทกาหนด แตกพบวาการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถนไมมผลตอการเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทดถงแมจะประสบปญหากตาม แตมผลตอความเหมาะสมขององคการบรหารสวนตาบลในการเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทด หากองคการบรหารสวนตาบลตองการจะผานการประเมนเพอเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทดนน กควรตองผานตวชวดเกยวกบการมสวนรวมของประชาชนทงในเรองของการมสวนรวมในการจดทาแผนพฒนาทองถน และการมสวนรวมในเรองอนๆ องคการบรหารสวนตาบลจงตองมการจดทาแผนพฒนาทองถนทผานการมสวนรวมของประชาชน และมการจดการกบสภาพปญหาในเรองของการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผน พฒ นา ทอง ถนอย ต ลอด เว ลา เพ อ ใ ห มควา มเหมาะสมในทกดานในการเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทด ขอเสนอแนะ

ผวจยมขอเสนอแนะตอหนวยงานการประเมนองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดใหมการพฒนา ปรบปรงรปแบบการประเมนองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดใน 3 ดาน ดานทหนง ไดแก หลกเกณฑ และตวชวดการประเมน ถงแมแบบประเมนทใชในการประเมนองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดนนจะมความถกตองเหมาะสม แตควรนามาใชในกรณทองคกรปกครองสวนทองถนทกแหงมศกยภาพทเหมอนกน ซงในสภาพความเปนจรงไมไดเปนเชนนน องคกรปกครองสวนทองถนแตล ะ แหง ม คว า มแ ต กต า ง กน จ ง ค ว รมกา ร กา หน ดหลกเกณฑ และตวชวดการประเมนขนใหม โดยการแยกตามขนาดขององคการบรหารสวนตาบล (ขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ) หรอแยกตามสภาพพนท และหรอบรบทอนๆ ขององคการบรหารสวนตาบลทมความแตกตาง โดยจดประเภท และหมวดหมใหม เชน แยกตามองคการบรหารสวนตาบลพนทเมอง องคการบรหารสวนตาบลพนทชนบท หรอองคการบรหารสวนตาบลทอยในพนทเสยงภย และใหนายทธศาสตรขององคการบรหารสวนตาบลในแตละยทธศาสตรมาประเมนความสาเรจในการดาเนนงานตามยทธศาสตรนนๆ ดวยเชนกน ดานทสอง ไดแก คณะกรรมการตรวจประเมนทควรมการเพมมาตรฐานของคณะกรรมการตรวจประเมนจากท เปนอย ใหมความเขมแขงขน โดยการเปลยนร ป แ บ บ ข อ ง ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ต ร ว จ ป ร ะ เ ม น ท ใ หบคคลภายนอก หรอองคกร/หนวยงานอนๆ ทมความรเกยวกบการปกครองสวนทองถนมาเปนคณะกรรมการตรวจประเมน หรอใหองคกรปกครองสวนทองถนทเคยไดรบรางวลบรหารจดการทดหลายปซอนมารวมเปนคณะกรรมการตรวจประเมนตามแบบตรวจประเมนทไดมการเปลยนแปลงมาแลวขางตน และดานสดทาย ไดแก ดานวธการประเมน ซงสามารถสรปได 4 วธการประเมน คอ วธการท 1 การประเมนรวมกน 3 ฝาย โดยตองการใหมการประเมนโดยการสอบถามจากประชาชน รวมกบการประเมนจากคณะกรรมการตรวจประเมน และใหองคกรปกครองสวนทองถนประเมนตวเองททางหนง (คณะกรรมการ + ประชาชน + องคกรปกครองสวนทองถน) วธการท 2 ใหคณะกรรมการตรวจประเมนทา

Page 88: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

80

การตรวจสอบเอกสารเปนเบองตนเพอคดเลอกองคกรปกครองสวนทองถนทผานเกณฑ และลงพนทสอบถามความคดเหนจากประชาชนเฉพาะองคกรปกครองสวนทองถนทผานการประเมนเหลานน (คณะกรรมการ + ประชาชน) วธการท 3 คณะกรรมการตรวจประเมนควรลงพนทประเมน องคกรปกครอง สวนทอง ถนจา กประชาชนในชมชน โดยการสมถามประชาชนเพอเปนการประเมนองคกรปกครองสวนทองถนจากหลกฐานทเกดขนจรง และไมสามารถสรางขนมาไดเหมอนการตรวจสอบจากเอกสาร (ประชาชน) และวธการท 4 หากการลงพนทเพอดการปฏบตงานจรงเปนไปไดยาก กควรหาวธการปรบปรง พฒนาการประเมนโดยการตรวจสอบจากเอกสารใหดขนกวาเดม (คณะกรรมการ)

สาหรบองคการบรหารสวนตาบลท รบการประเมนตองมการเตรยมความพรอมทจะรบการประเมนองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดตามรปแบบทใชอยในปจจบน โดยเตรยมความพรอมของหลกฐานไวแตเนนๆ เนองจากองคการบรหารสวนตาบลทกแหงตางรบทราบกนดอยแลววาจะตองมการประเมนองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดในทกป เมอรวาปทผานมาเอกสาร หลกฐานตามแบบประเมนสวนใดทหนวยงานของตนไมผานการประเมน กควรลงมอทาในสวนนน เพอสามารถนามาใช เปนหลกฐานประกอบการประเมนในครงตอไปได ซงผลทตามมากคอ หนวยงานกจะมความเปนระบบระเบยบ มความพรอมตามหลกการบรหารกจการบานเมองทดครบทง 7 ดาน และจะนาไปสการเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทดในทสด และเมอองคการบรหารสวนตาบลมความตงใจทจะรบรางวลองคกรปกครองสวนทองถนทมการบรหารจดการทดแลวนน กควรมความพรอมของเอกสารในทกดาน และทกตวชวด เมอนาเอกสาร หลกฐานตางๆ เหลานนใหคณะกรรมการตรวจประเมนทาการตรวจสอบ จงมความเหมาะสมทจะผานการประเมนเปนองคการบรหารสวนตาบลทมการบรหารจดการทด โดยเจาหนาทขององคการบรหารสวนตาบลจะตองเอาใจใส และจรงจงในการเตรยมความพรอมของเอกสาร หลกฐานตางๆ

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ควรมการศกษาวจยแบบเจาะลกในประเดนอนๆ ทเกยวของตอการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถน ซงนอกเหนอจากการมสวนรวมของประชาชนในการจดทาแผนพฒนาทองถน โดยอาจใชกลมตวอยางทเปนองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบอน เชน เทศบาล และองคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) เนองจากเรองของการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถนยงถอวาเปนเรองใหมสาหรบองคกรปกครองสวนทองถน จงยงคงเปนประเดนทมความนาสนใจในการศกษาวจยเพอดววฒนาการของการบรหารจดการขององคกรปกครองสวนทองถนในประเดนตางๆ ตามหลกเกณฑการบรหารกจการบานเมองทดซงจะนามาสการพฒนารปแบบการบรหารจดการองคกรปกครองสวนทองถนสการเปนองคกรทมการบรหารจดการทดตอไป

บรรณานกรม

โกวทย พวงงาม. 2550. การปกครองทองถนไทย. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: วญญชน.

จฑารตน บญญานวตร. 2456. “การสรางกระบวนการมสวนรวมของประชาชนในโครงการสงขลาเมองนาอยของเทศบาลนครสงขลา จงหวดสงขลา” วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาก า ร จ ด ก า ร ส ง แ ว ด ล อ มมหาวทยาลยสงขลานครนทร. (สาเนา)

เจมส แอล เครตน. 2545. คมอการมสวนรวมของประชาชนในการตดสนใจของชมชน. แปลแ ล ะ เ ร ย บ เ ร ย ง โ ด ย ว น ช ย ว ฒ น ศ พ ท . ขอนแกน: ศรภณฑออฟเซท.

ดสดา แกวสมบรณ. 2545. “การมสวนรวมของประชาชนในโครงการพฒนาตาบลขององคการบ ร ห า ร ส ว น ต า บ ล ใ น จ ง ห ว ด ส ง ข ล า ” วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต ค ณ ะ ว ท ย า ก า ร จ ด ก า รมหาวทยาลยสงขลานครนทร. (สาเนา)

ทะนงศกด คมไขนา. 2540. หลกการพฒนาชมชน, Principle Community Development. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน.

Page 89: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 อรญชยา จรงกตตกล, วนชย ธรรมสจการ และอมาพร มณแนม การบรหารกจการบานเมองทด...

81

ธรวรรณ เทพรกษ. 2543. “ปญหาและอปสรรคในกระบวนการวางแผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบล: ศกษาเฉพาะกรณองคการบรหารสวนต า บ ล ใน จ ง หว ด ส ง ขล า ” ว ท ย า น พ น ธ ร ฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร. (สาเนา)

นวลนอย ตรรตน และคณะ. 2546. “การมสวนรวมของประชาชนในการตรวจสอบการดาเนนงานของอบต.” โครงการวจยของสานกงานปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต และ The United States Agency for International Development.

บญเลศ เลยวประไพ และคณะ. 2546. “การใชการมสวนรวมของประชาชนเปนกลยทธในการบรรลสภาวะการบรหารจดการท ด ณ อบต. จ . กาญจนบร : การวจยเชงปฏบตการ” โครงการวจยของสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล และศนยวจย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. (สาเนา)

ปยะนช เงนคลาย และคณะ. 2540. “การมสวนรวมทางการเมองของประชาชน: ศกษาเปรยบเทยบประชาชนในเขตเมองกบประชาชนในเขตช น บ ท ” โ ค ร งก า ร ว จ ย คณะ ร ฐ ศาสต ร มหาวทยาลยรามคาแหง. (สาเนา)

ปรชา เรองจนทร. 2540. “องคการบรหารสวนตาบลในป 2563”. วารสารเทศาภบาล, 92(3), มนาคม 2540. หนา 37-44.

วชยาน ชมทอง. 2549. “การจดทาแผนพฒนา และโครงการขององคการบรหารสวนตาบลในจงหวดสราษฎรธาน” วทยานพนธสงคมส ง เ ค ร า ะ ห ศ า ส ต ร ม ห า บ ณ ฑ ตมหาวทยาลยธรรมศาสตร. (สาเนา)

วชล มนสเออศร. 2547. “การบรหารกจการบานเมองทด”. วารสารพฒนาชมชน, 43(1), มกราคม 2547. หนา 21-25.

ศภสวสด ชชวาล. 2545. การปกครองทองถนกบการมสวนรวมของประชาชน. พมพครงท 1. ม.ป.ท: ม.ป.พ.

อลงกต วรก. 2543. “การแกปญหาความขดแยงในทองถน”. นตยสารทองถน, 40(11), พฤศจกายน 2543. หนา 11-17.

อารยา สทธวรรณวงศ. 2542. “ปญหาและอปสรรคในการปฏบตตามยทธศาสตรขององคการบรหารสวนตาบลในจงหวดยะลา” วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑตคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร. (สาเนา)

อบราเฮม ณรงครกษาเขต และคณะ. 2548. “การมสวนรวมขององคกรมสลมในการสงเสรมธรรมรฐองคการบรหารสวนตาบลในจงหวดชายแดนภาคใต” โครงการวจยมลนธเอเชย วทยาลยอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร. (สาเนา)

Page 90: Al-Hikmah Journal
Page 91: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 แอสศมาน มะโซ ศกษาปญหาการออกเสยงบาก...

83

A Study on Problems of Baku Pronunciation among Yala Islamic University (YIU) Students Assumani Maso

Abstract

The Baku pronunciation is the standard of Malayu language. It is an essential factor in

Malayu teaching as it indicates the speaker’s language proficiency. YIU students’ Baku pronunciation is non-standard and requires improvement. The problem was examined through Baku pronunciation of vowels and consonants both by Thai-speaking students and Pattani dialect-speaking students. Sound units were also analyzed. It is concluded that the Baku pronunciation problem among YIU students was resulted from the effects of their native language in their daily life. Baku is only applied in typical situations. Keywords: Baku, YIU students

Research

Page 92: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 แอสศมาน มะโซ ศกษาปญหาการออกเสยงบาก...

84

ศกษาปญหาการออกเสยงบากของนกศกษามหาวทยาลยอสลามยะลา แอสศมาน มะโซะ

บทคดยอ

การออกเสยงบากเปนการออกเสยงทเปนมาตรฐานในภาษามลาย เปนปจจยทสาคญในการเรยนการสอน

ภาษามลาย เปนสงทจะบงชวาผพดมความเชยวชาญในภาษา สาหรบนกศกษามหาวทยาลยอสลามยะลา ความสามารถในการออกเสยงบากยงไมไดมาตรฐาน ตองมการปรบปรงพฒนาใหดขน ปญหาการออกเสยงบากไดสงเกตทงนกศกษาทพดภาษามลายและภาษาไทย โดยออกเสยงบาก สวนของเสยงสระ เสยงพยญชนะ และวเคราะหหนวยเสยง สรปวาปญหาการออกเสยงบากสาหรบนกศกษามหาวทยาลยอสลามยะลา เกดจากอทธพลของภาษาทหนงทนกศกษาทใชในชวตประจาวน การออกเสยงบากนนจะใชในสถานการณทเปนแบบเทานน คาสาคญ: บาก, นกศกษา มหาวทยาลยอสลามยะลา

บทความวจย

Page 93: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 แอสศมาน มะโซ ศกษาปญหาการออกเสยงบาก...

85

Masalah Pengajaran Sebutan Baku Bagi Pelajar Universiti Islam Yala Assumani Maso

ABSTRAK

Sebutan baku atau sebutan standard merupakan aspek yang penting dalam pengajaran dan

pembelajaran bahasa Melayu. Ia boleh mencerminkan seseorang itu sudah menguasai bahasa Melayu Melayu atau tidak kerana kefasihan seseorang itu tergantung kepada sebutannya. Bagi pelajar Universiti Islam Yala, penguasaan sebutan baku masih tidak memuaskan dan perlu kepada mendedah kepada perubahan yang lebih baik. Bagi sebutan baku yang masih gagal pada kalangan pelajar akan dilihat kepada beberapa faktor. Yang pertama, golongan pelajar yang dibuat pemerhatian iaitu pelajar yang bertutur bahasa Melayu sebagai bahasa pertama dan satu golongan lagi ialah pelajar yang bercakap bahasa Thai. Yang kedua, aspek sebutan baku pula dilihat pada sebutan vokal, sebutan konsonan dan analisis fonemis. Kesalahan sebutan baku di kalangan pelajar Universiti Islam Yala dapat dirumuskan bahawa pelajar dipengaruhi dengan bahasa pertama mereka kerana bahasa pertama lebih rapat dengan pengguaan harian mereka sedangkan sebutan baku itu hanya digunakan dalam majlis yang formal sahaja Keyword: Baku, pelajar Universiti Islam Yala

Page 94: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 แอสศมาน มะโซ ศกษาปญหาการออกเสยงบาก...

86

Pendahuluan Pengajaran bahasa Melayu di Selatan

Thailand sudah berkurun dimulakan ini terbatas kepada murid Melayu sahaja. Manakala tempat diajarnya iaitu di sekolah-sekolah agama, balai-balai atau di masjid. Tujuan pengajaran tersebut adalah untuk muridnya menguasai bahasa Melayu. Dengan penguasaan bahasa Melayu maka murid-murid ini boleh mendalami pelbagai ilmu khususnya ilmu agama. Sehubung dengan itu, hasil dari pengajaran bahasa melayu pada kalangan murid di sini agak berbeza mengikut institusi yang mereka pelajari dan lingkungan yang mereka berada. Di samping itu, pembelajaran bahasa melayu terhenti apabila mereka sudah tamat belajar. Apa yang pentingnya, mereka itu sudah mempunyai asas dalam bahasa Melayu pada satu pringkat. Walau bagaimanapun, Apabila kita melihat kedudukan pengajaran bahasa Melayu di Universiti Islam Yala secara umumnya beberapa perkara yang menarik telah muncul:

1.Mahasiswa bahasa Melayu sangat berbeza latar belakang. Pihak Jabatan Bahasa Melayu membahagi mahasiswa kepada dua kelompok melalui ujian keterampilan bahasa. Pelajar yang tidak lulus akan diwajibkan mengambil Kursus Intensif Bahasa Melayu manakala pelajar yang lulus itu tidak diwajib.

2.Wujudnya sikap pelajar yang menganggap mata pelajaran bahasa Melayu itu tidak penting dengan tidak mengambil berat berbanding dengan mata pelajaran lain.

3.Pelajar masih keliru antara bahasa Melayu baku dengan bahasa dialek dari segi perkataan mahu pun sebutan.

Ini adalah antara fenomena-fenomena yang amat ketara yang menyebabkan proses pengajaran dan pembelajaran, hasilan-hasilan yang diharapkan dan teknik-teknik mengajar tidak memuaskan. Konsep Sebutan Baku

Apabila kita bercakap tentang bahasa Melayu baku, maka ada beberapa komponen seperti tatabahasa, ejaan, laras bahasa, istilah, ejaan dan laras yang tercakap dalam bahasa baku. Oleh hal yang demikian, bahasa baku bermaksud bahasa yang betul dari segi tatabahasa, ejaan, laras, istilah dan sebutan. Seperti yang dinyatakan di atas, aspek sebutan menjadi satu komponen dalam bahasa baku. Dalam pembinaan dan pengembangan bahasa Melayu sebagai bahasa yang standard dan moden, aspek sebutan baku amat penting. Sesuatu bahasa tidak boleh dikatakan baku atau standard, kalau sebutannya masih tidak teratur dan kucar kacir. Sebutan pula, menurut Abdul Aziz Abdul Talib (1988) ialah cara menyebut atau membunyikan sesuatu perkataan. Sebutan yang standard ialah cara sesuatu perkataan itu disebut menurut cara rasmi dalam sesuatu bahasa. Dengan kata lain, sebutan baku bahasa Melayu bermakna cara rasmi membunyikan atau melafazkan sesuatu perkataan menurut ejaan baku bahasa Melayu atau menurut nilai bunyi bahasa Melayu. Lazimnya, setiap bahasa mempunyai sistem bunyi atau fonologi yang tersendiri. Oleh itu, sistem bunyi bahasa Melayu sudah tentunya mempunyai bentuk bunyi yang tersendiri yang pasti berbeza daripada sistem

Page 95: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 แอสศมาน มะโซ ศกษาปญหาการออกเสยงบาก...

87

sebutan bahasa Inggeris, Cina, Tamil, Iban ataupun Thai. Mengikut prinsip fonemik bahasa Melayu, vokal, konsonan dan diftong yang terdapat dalam bahasa Melayu dibunyikan seperti berikut:

(i) Vokal /a/ dilafazkan [a] pada mana posisipun, sama ada di awal, di tengah atau di akhir perkataan seperti dalam [a + bah], dan [su + ka].

(ii) Vokal /e/ yakni /e/ taling atau /e/ pepet dilafazkan menurut bunyi asal sesuatu

perkataan itu seperti dalam [sə + maʔ] dan [se + maʔ] serta [pə + raŋ] dan [pe + raŋ]

(iii) Vokal /i/ dilafazkan [i] dan bukan [e] seperti dalam perkataan [pi + lih] dan bukan [pi + leh].

(iv) Vokal /o/ di lafazkan [o] seperti

dalam perkataan [to + loŋ]. (v) Vokal /u/ dilafazkan [u] dan bukan

[o] seperti dalam kata [su + luh] dan bukan [su + loh].

(vi) Diftong /ai/, /au/, /oi/ harus dibunyikan sebagai satu lafaz dalam satu suku kata seperti dalam perkataan [pa + kai], [ka + lau] dan [se + poi].

(vii) Semua konsonan mempunyai satu nilai bunyi seperti [p] dalam [pintu], [b] dalam batu,[t] dalam [talam] dan sebagainya. Gugusan konsonan yang terdapat dalam bahasa Melayu, iaitu /gh/, /kh/, /ng/, /ny/ dan /sy/ dibunyi dengan satu nilai bunyi walau pun dilambangkan oleh dua huruf. Huruf /k/ pula

dibunyikan dua cara, iaitu [k] dan [ʔ]. Lambang

[ʔ] digunakan untuk melambangkan hentian

glotis seperti dalam perkataan [bu + daʔ]. Analisis Kegagalan Sebutan

Menurut Abdullah Hassan (1996) menyatakan bahawa sebutan menghadapi dua jenis masalah, pertama dalam bahasa Malaysia itu sendiri dan kedua masalah dari luar. Dari dalam bahasa Malaysia sendiri, terdapat masalah menentukan sebutan baku berbanding dengan sebutan dialek. Sebenarnya kontroversi ini tidak besar. Sebutan kata-kata bahasa Malaysia memang tidak banyak berbeza, yang menjadi perbalahan ialah pada bunyi /a/ pada suku kata akhir terbuka, sama ada patut diucapkan /a/ atau /e/. Dalam kontek di selatan Thai khususnya di Universiti Islam Yala, sudah kita ketahui bahawa mahasiswa Bahasa Melayu Universiti Islam Yala mempunyai latar belakang yang berbeza. Mereka terpengaruh dengan bahasa Dialek Patani yang menjadi bahasa pertama dan bahasa Thai yang menjadi bahasa rasmi Negara Thai. Pengaruh tersebut memberi kesan langsung terhadap penguasaan bahasa baku atau bahasa standard. Menurut pemerhatian penulis, pelajar yang berkaitan itu merupakan pelajar Jurusan Bahasa Melayu dan pelajar umum yang mengambil kursus GE 219-803 Bahasa Melayu Komunikasi I dan GE 219-804 Komunikasi II. Pelajar tersebut kalau dibahagikan mengikut latar belakang terbahagi kepada pelajar yang menutur bahasa Melayu dari selatan Thailand dan pelajar yang menutur bahasa Thai yang datang selain daripada selatan Thailand. Walau

Page 96: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 แอสศมาน มะโซ ศกษาปญหาการออกเสยงบาก...

88

bagaimanapun kedua-dua kelompok ini masalah sebutan mereka itu pun berbeza. Pemerhatian sebutan bahasa Melayu pada kumpulan pertama iaitu pelajar daripada Jurusan Bahasa Melayu sendiri. Pelajar mempunyai pengalaman berbahasa Melayu di sekolah masing-masing. Mereka melalui pembelajaran bahasa Melayu secara langsung iaitu mata pelajaran bahasa Melayu dan juga bahasa Melayu sebagai medium dalam mengantar ilmu-ilmu agama itu secara tidak langsung. Sehubungan dengan itu, didapati bahawa kebanyakan pelajar tidak nampak kecenderungan yang tinggi untuk menggunakan sebutan baku. Mereka terpengaruh dengan sebutan dialek yang mereka sudah biasa selama ini. Malah, sebutan baku itu perkara yang baharu bagi mereka. Ada beberapa contoh yang penulis akan kemukakan di bawah ini:

Vokal /a/ dilafaz [ɔ] pada suku kata akhir terbuka

Contohnya: bapa disebut [bapɔʔ] bawa disebut [bawɔʔ] Vokal /u/ dilafaz [o] pada suku kata akhir tertutup. Contohnya: bubuh disebut [buboh] sepuluh disebut [sepuloh] Vokal /e/ taling dan /e/ pepet itu selalu dikeliru

Contohnya: belok disebut [bəloʔ] enak disebut [ənaʔ] Vokal /e/ juga ada dilafaz [a] Contohnya: perempuan disebut

[parampuan] empat disebut [ampat] Disamping itu, sebutan konsonan pun ada kesalahan. Sebagai contoh, /ny/ yang berbunyi

[ ɲ ] kebanyakan dibunyi [y] seperti dalam

perkataan /banyak/ disebut [bayɔʔ], /r/ dalam

perkataan /beri/ disebut [beɤi] dan perkataan /nyamuk/ disebut [yamɔʔ]. Manakala pemerhatian terhadap pelajar yang bercakap bahasa Thai yang belajar bahasa Melayu hanya di dalam kelas sahaja. Antara konsonan yang kerap berlaku kesalahan ialah /g/, /j/, /ny/dan /z/. Konsonan tersebut dilafaz [k], [c], [y] dan [s] mengikut urutan.

Contohnya: pergi disebut [pərki] baja disebut [baca] nyala disebut [yala] ziarah disebut [siarah] Waktu berucap di dalam kelas, tidak sedikit juga pelajar Universiti Islam Yala terus melafazkan bunyi dalam sebutan dialek dengan tidak tahu menyebut dengan sebutan baku. Bunyi-bunyi dialek ini sudah terdapat pengguguran dan penukaran bunyi. Contoh-contoh di bawah ialah perbandingan antara sebutan baku dengan sebutan dialek.

Pengguguran bunyi sengau kunci disebut [kuci] angka : [aka] kuntum : [kutung] Pengguguran bunyi kosonan selepas bunyi sengau serta gugur konsonan tertutup bandar disebut [bana] endol : [ceno]

Page 97: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 แอสศมาน มะโซ ศกษาปญหาการออกเสยงบาก...

89

sambal : [sama] Pengguguran bunyi /r/ pada suku kata

akhir ɤ benar disebut [bena] tikar : [tika] selipar : [selipa] Penukaran bunyi sengau /m/ dan /n/ kepada /ng/ kuntum disebut [kutung] kebun : [kebung] bangun : [bangung] penukaran bunyi /as/ menjadi /ah/ luas disebut [luah] puas : [puah] panas : [panah]

Gejala ini boleh diatasi dengan mendedahkan sebutan baku kepada pelajar dan juga disetai dengan latihan yang terus menerus. Manakala guru harus memberi contoh sebutan yang betul kepada pelajar kerana proses pengajaran dan pembelajara itu berperanan penting, apabila keluar dari kelas mereka dipengaruhi oleh bahasa tempatan masing-masing pula. Kesimpulan

Sudah kita ketahui bahawa bahasa Melayu di selatan Thailand sedang membangun dan perlu mengungkapkan segala yang baru yang ditemuinya. Bagi mereka yang mahir bahasa Melayu tidak menimbulkan sebarang masalah. Bagi mereka yang tidak mahir akan menimbulkan kekacauan terutamanya sebutan kerana ia memcerminkan kefasihan berbahasa bagi seseorang. Oleh itu, untuk menyatukan

bahasa Melayu patutlah bagi penutur semua patuh kepada norma bahasa baku yang ditetapkan. Bibliografi: Abdullah Hassan. 1996. Isu-isu Pembelajaran

dan Pengajaran Bahasa Malaysia. KL: DBP.

Atiah Hj. Mohd. Salleh. 2003. Pengajaran Bahasa Melayu Untuk Penutur Asing. KL: DBP.

Azman Wan Chik. 1993. Mengajar Bahasa Melayu. KL: DBP.

Ismail Bin Dahaman. 2000. Pedoman Ejaan dan Sebutan Bahasa Melayu. KL: DBP

S. Nathesan. 1999. Pendekatan dan Teknik Pendidikan Bahasa Melayu. KL: DBP.

Page 98: Al-Hikmah Journal
Page 99: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

91

Penghilangah Konsonan Dalam Dialek Melayu Patani Pareeda Hayeeteh* * Sarjana Sastera (Kajian Bahasa Melayu). Lecturer Department of Malayu Languages, Faculty of Faculty of Humanities and Social Sciences Yala Rajabhat University

Abstract

This study was aimed to analyze the phonological issues of deletion of consonants in Patani Malay dialect. The deletion phenomena studied were the lost of consonants in the nasal obstruent homorganic cluster. The phonological issues discussed were analyzed using the CV Model of the Autosegmental Theory. Based on data collected from the Nasa, Mayo District of Pattani, the study showed that the deletion of a consonant in the nasal obstruent homorganic cluster was related to the [+/- voicing] factor and as a result of delinking rule. Key words: phonological, consonants, Patani Malay

Research

Page 100: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

92

การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน พารดา หะยเตะ* *ปรญญาโท (การศกษาภาษามลาย) อาจารยประจาสาขาวชาภาษามลาย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา

บทคดยอ

การศกษานมวตถประสงคเพอวเคราะหระบบเสยงในภาษาประเดนการลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน โดยมงเนนศกษาพยญชนะนาสกประจาวรรคเสยงกก โดยใช CV Model จากทฤษฎสทวทยาเพมพน (Autosegmental Theory) มาทาการวเคราะห เกบขอมลจากชาวบานตาบลนาสา อาเภอมายอ จงหวดปตตาน ผลการศกษาแสดงใหเหนวาการลบเสยงพยญชนะในสาเนยงการออกเสยงพยญชนะนาสกประจาวรรคเสยงกกมความสมพนธกบปจจยการไมเชอมโยง (การเกดเสยง +/-) ทกอใหเกดกฎการไมเชอมโยงขนมา

คาสาคญ: พยญชนะ, สาเนยง, มลายปตตาน

บทความวจย

Page 101: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

93

Abstrak

Kajian ini bertujuan untuk menghuraikan persoalan penghilangan salah satu konsonan pada gugusan nasal obstruen homorganik. Gejala fonologi dalam kajian ini dianalisis menerapkan Teori Autosegmental Fonologi Model KV. Berdasarkan data yang dipungut di Kampung Nasa, Daerah Mayo, Wilayah Pattani, kajian ini mendapati bahawa penghilangan salah satu konsonan pada gugusan nasal obstruen homorganik adalah disebabkan oleh proses delinking yang ada kaitan dengan foktor penyuaraan pada obstruen tersebut. Didapati apabila gugusan obstruen itu memiliki fitur [+suara], obstruen itu dihilangkan. Namun, apabila obstruen yang hadir pada gugusan tersebut memiliki fitur [-bersuara] konsonan nasal yang dihilangkan. Key Words: Penghilangan, Konsonan obstruen homorganik, Melayu Patani

Page 102: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

94

Pendahuluan Bagi manusia, penguasaan bahasa

merupakan anugerah yang mempunyai potensi yang luar biasa bila dibandingkan dengan makhluk lain. Setiap manusia mempunyai potensi untuk menguasai bahasa, sedangkan makhluk lain tidak mempunyai potensi ini. Potensi yang membolehkan manusia menguasai bahasa bukan sekadar faktor keturunan, malah faktor keinginan dan juga desakan seseorang untuk mengadakan hubungan sesama mereka. Mengikut Samsuri (1975:03), keinginan manusia adalah disebabkan naluri, akan tetapi kemampuan manusia berbahasa bukan naluri tetapi adalah suatu pembawaan.

Bahasa tidak terpisah dari manusia. Mulai saat bangun sehingga tidur malah masa tidur sekalipun kadang-kadang manusia menggunakan bahasa dalam mimpi mereka, kerana bahasa ialah alat yang dipakai untuk membentuk fikiran dan perasaan, keinginan dan perbuatan; alat yang dipakai untuk mempengaruhi dan dipengaruhi. Bahasa dapat melambangkan keperibadian seseorang, yang baik mahupun sebaliknya serta melambangkan keluarga dan bangsa. Pembicaraan seseorang dapat melambangkan keinginannya, pergaulannya, adat istiadatnya dan sebagainya.

Bahasa adalah milik umum bagi sesebuah masyarakat. Manusia menggunakan bahasa dalam bentuk kumpulan untuk berinteraksi sesama mereka. Sebahagian besar kegiatan manusia melibatkan bahasa. Namun, sama seperti sifat manusia, bahasa juga memperlihatkan kepelbagaian. Kepelbagaian atau perbezaan yang terdapat dalam sesuatu bahasa merupakan salah satu perkara yang

menarik perhatian manusia dan para pengkaji bahasa. Perbezaan yang wujud dalam sesuatu bahasa boleh bersifat fonetik, fonologi, morfologi, sintaksis, leksikal, semantik dan gaya. Variasi kebahasaan yang wujud dalam sesuatu bahasa baik dari segi nahu, dan leksikal namun masih mengekalkan kesalingfahaman antara penuturnya dan digunakan di kawasan tertentu dikenali sebagai dialek. Terdapat beberapa dialek Melayu di semenanjung Malaysia. Salah satunya ialah dialek Melayu Patani. Dialek ini digunakan di tiga wilayah di selatan Thailand, iaitu di Wilayah Yala, Naratiwat dan Pattani. Dialek ini memperlihatkan beberapa ciri linguistik yang berbeza daripada dialek-dialek Melayu lain, seperti pengguguran dan penambahan fonem dalam lingkungan tertentu.

PERMASALAHAN KAJIAN DAN ULASAN KOSA

ILMU

Penghilangan adalah proses fonologi. Gejala ini terdapat dalam dialek Melayu Patani dan telah pun dibincangkan oleh beberapa pengkaji, antaranya Maneerat Chotikakamthorn (1981) dan Waemaji Paramal (1991).

Maneerat (1981) dalam tesisnya yang membandingkan sistem fonologi dialek Melayu Satun dengan dialek Melayu Patani, telah membicarakan tentang gejala penghilangan yang berlaku dalam dialek Patani. Maneerat(1981) mengemukakan beberapa contoh perkataan yang mengalami penghilangan suku kata pertamanya. Beliau mengemukakan beberapa contoh seperti:

Page 103: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

95

Bahasa Melayu Baku Dialek Melayu Patani Makna

/buwah/ /w�h/ buah /duduk/ /do?/ duduk /əmas/ /mah/ emas

Namun, gejala penghilangan konsonan, beliau tidak menghuraikan bagaimana gejala ini boleh terjadi.

Gejala penghilangan dalam dialek Melayu Patani juga dibincangkan oleh Waemaji Paramal (1991). Beliau mengemukakan beberapa gejala penghilangan fonem, suku kata dan morfem dalam dialek ini. Salah satu aspek penghilangan fonem yang terjadi dalam dialek

ini adalah penghilangan nasal atau letupan pada gugusan konsonan nasal letupan homorganik. Sekiranya bunyi nasal itu diikuti oleh letupan homorganik bersuara, bunyi letupan itu yang digugurkan. Namun, sekiranya bunyi nasal itu diikuti oleh bunyi letupan homorganik tidak bersuara, bunyi nasal yang digugurkan, seperti:

Bahasa Melayu Baku Dialek Melayu Patani Makna /bəndaŋ/ /bənε/ bendang /paŋgaŋ/ /paŋε/ panggil /kampuŋ/ /kapoŋ/ kampung

/bantal/ /bata/ bantal

Namun, perbincangan Waemaji (1991) juga bersifat deskriptif. Beliau hanya mengemukakan contoh-contoh perkataan yang memperlihatkan wujudnya gejala fonologi tersebut tanpa menjelaskan motivasi atau sebab musabab kenapa bunyi tersebut dihilangkan atau digugurkan.

Gejala penghilangan konsonan nasal atau konsonan letupan pada gugus konsonan nasal letupan homorganik setakat ini tidak dianalisis dengan berpada, iaitu analisis mereka tidak mencapai tahap kepadaan yang memuaskan kerana mereka tidak menganalisis gejala tersebut secara sistematik, malah lebih merupakan pernyataan atau deskripsi sahaja.

Berdasarkan hakikat ini, kajian ini berusaha untuk menjelaskan gejala fonologi tersebut dengan lebih berpada. Untuk itu teori fonologi

autosegmental model KV akan diterapkan dalam menganalisis gejala fonologi ini kerana diandaikan teori ini mampu menjelaskan gejala fonologi ini dengan lebih berpada, iaitu mampu memperlihatkan justifikasi linguistik tentang kejadian gejala ini.

OBJEKTIF KAJIAN Kajian ini bertujuan untuk menyelesaikan persoalan fonologi iaitu menghuraikan penghilangan salah satu konsonan pada gugusan konsonan nasal obstruen homorganik.

METODOLOGI KAJIAN Dua kaedah kajian diguna pakai dalam

kajian ini, iaitu kaedah perpustakaan dan kaedah lapangan. Kaedah Perpustakaan

Page 104: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

96

Kaedah perpustakaan digunakan untuk mencari maklumat tentang kajian lepas, teori yang berkaitan serta bahan-bahan yang berkaitan dengan masyarakat dan budaya Patani. Untuk mencapai matlamat ini beberapa perpustakaan dikunjungi, antaranya Perpustakaan Tun Seri Lanang (UKM), Perpustakaan Akademi Pengajian Melayu (UM), Perpustakaan Prince of Songkla Universitity, Pattani dan Bilik Sumber Pusat Bahasa dan Linguistik (UKM).

Kajian Lapangan Untuk mendapat dan mensahihkan

data, satu kajian lapangan dilakukan di kampung Nasa iaitu salah sebuah kampung di Mukim Lubukjerai, Daerah Mayo, Wilayah Patani. Kawasan ini dipilih kerana didapati kawasan ini memenuhi ciri sebuah kawasan yang sesuai dari sudut kajian dialek. Penulis memilih 3 orang penutur jati yang terdiri daripada 2 orang lelaki dan seorang perempuan. Semua mereka adalah golongan dewasa yang berumur antara 45-55 tahun. Informan yang berumur telah dippilih bertujuan untuk memperoleh bentuk bahasa asal dan konservatif.

Kaedah yang digunakan untuk mendapatkan data ialah kaedah budaya benda dan kaedah senarai kata. Kaedah budaya benda ialah cara mendapatkan data dengan menghuraikan sesuatu benda dengan terperinci, sama ada dari segi saiz, ketinggian, warna, kegunaan, dan sebagainya. Kadang-kadang penulis menunjukkan benda kepada informan. Seperti bagi perkataan ‘gunting’ ‘lembu’, ‘pisang’, penulis menunjukkan benda itu kemudian menanyakan informan apakah panggilan untuk benda ini. Informan menyebutkan /gutiŋ/, /ləmu/, /pisε/ dan

sebagainya. Penulis menanya lagi di manakah makcik pergi sekarang, iaitu pada waktu pagi dan petang. Informan menjawab /pagi gi lε gətih pətε gi bənε/ iaitu ‘pagi pergi ke kebun getah petang pergi ke bendang’. Soalan ini dikemukakan bertujuan untuk mengetahui kata ‘bendang’ dalam dialek Patani, iaitu /bənε/ Selain kaedah budaya benda, kaedah senarai kata juga digunakan untuk mendapatkan kata yang tepat dan cepat. Melalui kaedah ini satu senarai kata disediakan sebelum pengkaji berjumpa dengan informan. Pengkaji kemudian menanyakan bagaimanakah sebutan bagi kata ‘gambar’ dalam dialek Patani. Apabila informan menyebutkan kata-kata yang telah ditanya, pengkaji akan mencatat sebutan tersebut. Penulis akan menanya sehingga habis senarai kata yang telah disediakan.

INFORMAN

Untuk menjayakan sesebuah kajian bahasa informan adalah penting dalam membantu penyelidik untuk mendapatkan data. Dalam kajian ini penulis memilih tiga orang informan berdasarkan kriteria berikut:

a) Penutur jati dialek Melayu Patani yang menetap di kampung Nasa.

b) Umur dalam lingkungan 45-55 tahun. - Informan 1 (51 tahun)

- Informan 2 (55 tahun)

- Informan 3 (46 tahun)

c) Sihat dan mempunyai organ pertuturan yang baik.

d) Tidak pernah mendapat pendidikan formal.

Page 105: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

97

Kriteria pemilihan informan di atas adalah bersesuaian dengan keperluan kajian. (lihat lampiran C)

Teori Autosegmental Teori Autosegmental (TA) mula

diperkenalkan oleh Goldsmith dalam tesis Ph.Dnya bertajuk ‘Autosegmental Phonology’ pada tahun 1976. TA merupakan satu anjakan dari fonologi generatif. TA terbahagi kepada tiga model iaitu model X, model KV dan model Mora. Goldsmith memperkenalkan teori non linear ini dalam menganalisis beberapa bahasa di Afrika. Model yang digunakan ialah model X dan model KV. Pada peringkat awal penonjolannya, TA diaplikasikan untuk menangani fenomena yang berlaku hanya dalam aspek fonologi, seperti fenomena pemanjangan kompensatori, fenomena kontur tona, fenomena harmoni vokal, fenomena nasalisasi vokal dan lain-lain. Setelah ia berkembang, teori ini mula diaplikasikan kepada aspek morfologi, terutamanya untuk menangani masalah fenomena yang berhubung dengan morfologi pola dan akar dalam bahasa semitik dan reduplikasi atau penggandaan (Zaharani:2000). (Sila lihat dalam lampiran A)

ANALISIS DATA Sebelum kita menganalisis dan membuat generalisasi umum tentang penghilangan salah satu konsonan dalam dialek Patani (sila lihat lampiran B) kita harus melihat dahulu fenomena penghilangan dalam dialek ini. Salah satu fenomena penghilangan yang didapati ialah penghilangan salah satu konsonan pada gugusan nasal-obstruen dalam lingkungan tertentu.

Penghilangan konsonan pada gugusan nasal-obstruen Fenomena penghilangan konsonan dalam dialek Patani terjadi pada gugusan konsonan nasal – obstruen (sila rujuk lampiran B (1.1 dan 1.2)). Data-data pada lampiran B (1.1) memperlihatkan penghilangan konsonan nasal apabila konsonan tersebut diikuti oleh konsonan letupan tak bersuara yang berhomorgan dengannya. Contohnya kata /bantal/ menjadi [bata] dan /təmpat/ menjadi /təpa?/. Kedua-dua maklumat di atas menunjukkan proses penghilangan nasal begitu terbatas sifatnya. Fenomena penghilangan nasal bagi kata-kata tersebut dapat dianalisis seperti berikut:

Page 106: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

98

1. /bantal/ > [bata] ‘bantal’ a) Representasi dalaman

Tingkat suku kata σ σ Tngkat KV K V K V K

Tingkat segmen b a n t a l Tingkat nasal [+nasal] [-nasal] [+suara] [-suara]

b) Pemetaan prosodi Tingkat suku kata σ σ Tngkat KV K V K V K Tingkat segmen b a n t a l [koronal] Tingkat nasal [+nasal] [-nasal] [+suara] [-suara]

c) Penghilangan nasal Tingkat suku kata σ σ Tngkat KV K V K V K Tingkat segmen b a n t a l =

[koronal]

Tingkat nasal [+nasal] [-nasal] [+suara] [-suara]

Page 107: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

99

d) Penghilangan konsonan sisian di akhir kata Tingkat suku kata σ σ Tngkat KV K V K V K Tingkat segmen b a t a l Ø

e) Representasi permukaan Tingkat suku kata σ σ Tngkat KV K V K V

Tingkat segmen b a t a Representasi dalaman pada derivasi (a) terdiri daripada tingkat suku kata, tingkat KV, tingkat segmen dan tingkat nasal. Representasi fonologi diwakili oleh tingkat segmen iaitu /bantal/. Pada tingkat KV pula segmen K dan V diwakili oleh KVKVK. Tingkat suku kata diwakili oleh dua simbol kata (σ).

Derivasi kedua (b) melibatkan proses pemetaan prosodi yang menhubungkan kesemua unit fonologi. Nukleus dibina dengan menhubungkan segmen V dengan rima suku kata. Konsonan yang berhubung di sebelah kiri dengan vokal akan menjadi onset. Konsonan di sebelah kanan vokal menjadi koda. Proses penghubungan dilakukan dari kanan ke kiri mengikut acuan template. Proses penghubungan dimulakan pada tingkat nasal yang melibatkan [±nasal] di tingkat segmen. Tingkat segmen pula melibatkan gatra vokal dengan V dan gatra konsonan dengan K di tingkat KV. Kemudian tingkat KV dihubungkan dengan tingkat suku kata.

Derivasi ketiga (c) melibatkan penghilangan nasal di posisi onset suku kata kedua. Konsonan yang dihilangkan pada onset di sini ialah konsonan nasal /n/ yang diikuti oleh konsonan obstruen tak bersuara /t/ yang berhomorgan antara satu sama lain iaitu /-nt-/ berkungsi fitur koronal, seperti dalam peta berikut:

Page 108: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

100

/n/ /t/

[nasal] [-vokoid] [-vokoid]

Kaviti oral Kaviti oral

[-kontinuan] [-kontinuan]

Daerah K Daerah K

[koronal] [koronal]

Peta 2.1: Representasi Autosegmental Hentian nasal /n/ dan obstruen /t/. (Dipetik dan diubahsuai dalam Zaharani Ahmad (2006:119))

Mengikut Peter dalam Adi Yasran dan

Zaharani (2006: 131) nasal adalah lebih lemah daripada obstruen kerana dalam kes pertembungan nasal-obstruen, pengguguran nasal lebih banyak berlaku daripada pengguguran obstruen. Mengikut beliau, kejadian ini bukan hanya berlaku dalam dialek Patani atau Kelantan, malah turut berlaku dalam bahasa Venda, Swahili, Maore dan bahasa kanak-kanak dalam bahasa Inggeris. Di sini juga dapat diperhatikan bahawa faktur penyuaraan memainkan peranan dalam menentukan proses penghilangan pada gugusan konsonan nasal obstruen. Konsonan yang tak bersuara mempunyai peranan yang lebih kuat daripada konsonan yang bersuara. Oleh itu yang dihilangkan pada fenomena ini ialah nasal kerana nasal ialah konsonan bersuara. Segmen K yang tidak dihubungkan dengan mana-mana konsonan, dengan sendirinya akan digugurkan melalui konvensi umum yang dikenali sebagai Stray Erasure. Stray Erasure menyatakan

mana-mana fonem yang tidak dapat dihubungkan dengan gatra K atau V dengan sendirinya akan digugurkan. Oleh itu segmen konsonan nasal /n/ akan digugurkan. Sekiranya berlaku proses penghilangan obstruen tak bersuara seperti derivasi (f) /bantal/ � */bana/. Derivasi tersebut tidak pernah wujud dalam dialek Melayu Patani.

Page 109: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

101

(f) */bana/

Tingkat suku kata σ σ Tingkat KV K V K V K

Tingkat segmen b a n t a l = [koronal] Tingkat nasal [+nasal] [-nasal]

[+suara] [-suara] Derivasi (d) ialah penghilangan sisian di

akhir kata. Konsonan sisian /l/ dihilangkan kerana syarat koda suku kata dialek Kelantan hanya membenarkan segmen [?, h, ŋ] menduduki posisi koda pada suku kata akhir (Adi Yasran dan Zaharani (2006:81). Begitu juga halnya dengan dialek Melayu Patani.

Segmen K yang tidak dihubungkan dengan mana-mana konsonan, dengan sendirinya akan digugurkan melalui konvensi umum yang dikenali sebagai Stray Erasure.

Stray Erasure menyatakan mana-mana fonem yang tidak dapat dihubungkan dengan gatra K atau V dengan sendirinya akan digugurkan. Oleh itu segmen konsonan sisian /l/ akan digugurkan.

Derivasi (e) merupakan output yang dihasilkan. Pengguguran nasal /n/ berlaku pada gugusan nasal /n/ dengan obstruen tak bersuara /t/. Maka, berlakulah penghilangan konsonan nasal itu, dan didapati bentuk [bata] dalam representasi permukaan.

2. /ləmbu/ > [ləmu] ‘lembu’ a) Representasi dalaman

Tingkat suku kata σ σ Tngkat KV K V K V Tingkat segmen l ə m b u Tingkat nasal [+nasal] [-nasal] [+suara] [+suara]

Page 110: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

102

b) Pemetaan prosodi

Tingkat suku kata σ σ Tngkat KV K V K V Tingkat segmen l ə m b u

[labial]

Tingkat nasal [+nasal] [-nasal] [+suara] [-suara]

c) Penghilangan obstruen Tingkat suku kata σ σ Tngkat KV K V K V

Tingkat segmen l ə m b u

= [labial] Tingkat nasal [+nasal] [-nasal] [+suara] [-suara]

d) Representasi permukaan Tingkat suku kata σ σ Tngkat KV K V K V Tingkat segmen l ə m u

Page 111: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

103

Representasi dalaman pada derivasi (a) terdiri daripada tingkat suku kata, tingkat KV, dan tingkat segmen. Representasi fonologi diwakili oleh tingkat segmen iaitu /ləmbu/. Pada tingkat KV pula segmen K dan V diwakili oleh KVKV. Tingkat suku kata diwakili oleh dua simbol kata (σ).

Derivasi kedua (b) melibatkan proses pemetaan prosodi yang menhubungkan kesemua unit fonologi. Nukleus dibina dengan menhubungkan segmen V dengan rima suku kata. Konsonan yang berhubung di sebelah kiri dengan vokal akan menjadi onset. Konsonan di sebelah kanan vokal menjadi koda. Proses penghubungan dilakukan dari kanan ke kiri mengikut acuan template. Proses penghubungan dimulakan pada tingkat nasal yang melibatkan [±nasal] di tingkat segmen. Tingkat segmen pula, segmen yang melibatkan gatra vokal dengan V dan gatra konsonan dengan K di tingkat KV. Kemudian tingkat KV dihubungkan dengan tingkat suku kata.

Derivasi ketiga (c) melibatkan proses penghilangan obstruen bersuara. Konsonan

yang dihilangkan di sini ialah konsonan obstruen bersuara /b/ yang didahului oleh konsonan nasal yang berhomorgan antara satu sama lain, iaitu /mb/ berkungsi fitur labial. Segmen K yang tidak dihubungkan dengan mana-mana konsonan, dengan sendirinya akan digugurkan melalui konvensi umum yang dikenali sebagai Stray Erasure. Stray Erasure menyatakan mana-mana fonem yang tidak dapat dihubungkan dengan gatra K atau V dengan sendirinya akan digugurkan. Oleh itu segmen konsonan obstruen bersuara /b/ akan digugurkan.

Di sini juga dapat diperhatikan bahawa kedua-dua gugusan konsonan nasal obstruen adalah [+suara]. Oleh itu faktur penyuaraan di sini bukan persoalan untuk dihilangkan, tetapi yang dihilangkan ialah obstruen bersuara, iaitu bunyi /b/ bukan nasal /m/. Sekiranya berlaku proses penghilangan nasal pada gugusan nasal obstruen bersuara seperti derivasi (f) /ləmbu/ � */ləbu/. Derivasi tersebut tidak pernah wujud dalam dialek Melayu Patani.

(f) */ləbu/ Tingkat suku kata σ σ Tngkat KV K V K V Tingkat segmen l ə m b u

= Tingkat nasal [labial] [+nasal] [-nasal] [+suara] [+suara]

Page 112: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

104

Derivasi (d) merupakan output yang dihasilkan. Penghilangan konsonan /m/ berlaku pada gugusan nasal /m/ dengan obstruen bersuara /b/. Maka, berlakulah penghilangan konsonan obstruen itu, dan didapati bentuk [ləmu] dalam representasi permukaan.

Representasi 1 dan 2 ini bertujuan untuk membahaskan mengapa penghilangan berlaku pada gugusan konsonan nasal obstruen ini berbeza, iaitu pada gugusan konsonan nasal obstruen tak bersuara, nasal yang dihilangkan manakala pada gugusan konsonan nasal obstruen bersuara, konsonan obstruen bersuara dihilangkan.

Analisis yang didapati dapatlah jawapan dengan jelas bahawa pada gugusan nasal dengan obstruen tak bersuara, kedua-dua konsonan tersebut mempunyai ciri yang berbeza iaitu suara. Konsonan nasal /m,n,ŋ/ tergolong dalam konsonan bersuara manakala konsonan obstruen /p,t,k/ tergolong dalam obstruen tak bersuara. Apabila gugusan nasal obstruen tak bersuara hadir bersuama, nasal mengalami penghilangan. Manakala pada gugusan nasal dengan obstruen bersuara /b,d,g/, kedua-duanya mempunyai ciri yang sama iaitu bersuara. Apabila gugusan nasal obstruen bersuara hadir bersama, obstruen bersuara yang mengalami penghilangan. Melalui penghilangan yang didapati di sini dapatlah disimpulkan bahawa dalam dialek Patani pada gugusan nasal obstruen tak bersuara, nasal akan mengalami penghilangan. Manakala bagi gugusan nasal obstruen bersuara, obstruen bersuara yang mengalami penghilangan.

RUMUSAN Persoalan penghilangan salah satu

konsonan nasal obstruen homorganik dapat dianalisis dengan berpada melalui TA model

KV. Analisis ini lebih berpada daripada yang dikemukakan oleh pengkaji sebelum ini, seperti Maneerat Chotikakamthon (1981) dan Waemaji Paramal (1991). Walaupun mereka bersependapat bahawa dalam dialek Melayu Patani wujud proses penghilangan, namun pemerian mereka adalah bersifat deskriptif, kerana mereka sekadar memaparkan data dan tidak dapat menjelaskan motivasi linguistik kenapa gejala ini terjadi dan bagaimana pula berlakunya proses penghilangan salah satu konsonan obstruen homorganik.

Melalui kajian ini, persoalan penghilangan konsonan nasal dan penghilangan konsonan obstruen bersuara pada gugusan nasal obstruen, dapat dihuraikan dengan berpada melalui TA model KV. Gejala penghilangan nasal atau obstruen bersuara pada gugusan nasal-obstruen terjadi akibat faktor penyuaraan. Ini dapat diperhatiakan bahawa faktor penyuaraan dapat menentukan penghilangan. Apabila gugusan nasal [+suara] hadir bersama obstruen [-suara], yang mengalami penghilangan ialah [+suara], iaitu nasal. Manakala pada nasal [+suara] yang hadir bersama obstruen [+suara], yang mengalami penghilangan ialah obstruen. Penghilangan pada tingkat tertentu menyebabkan template mangalami kekosongan atau stray. Mengikut TA, template yang kosong dapat ditangani dengan rumus pengguguran.

CADANGAN

Dalam penelitian fonologi dialek Melayu Patani masih lagi kekurangan kajian yang berbentuk ilmiah, oleh itu disarankan supaya lebih ramai para pengkaji meneliti isu-isu yang melibatkan aspek fonologi dengan menerapkan

Page 113: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

105

TA. Isu-isu ini bukan sahaja tertumpu kepada gejala penghilangan konsonan tetapi masih lagi mempunyai beberapa gejala yang harus diselesaikan, seperti gejala penambahan konsonan nasal di akhir kata, pemendekan beberapa kata menjadi satu kata, dan sebagainya. Hal ini bukan sahaja dapat menambahkan lagi khazanah ilmu linguistik bahasa Melayu tetapi menyumbang ke arah memantapkan lagi ilmu tentang dialek Melayu Patani yang masih lagi kekurangan kajian yang berbentuk ilmiah.

REFERENCES Abdul Hamid Mahmud. 1994. Sintaksis dialek

Kelantan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Adi Yasran Abdul Aziz. 2005. Aspek fonologi dialek Kelantan: satu analisis teori optimaliti. Tesis M.A., Jabatan Bahasa dan Linguistik, Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan, Universiti Kebangsaan Malaysia.

Adi Yasran Abdul Aziz & Zaharani Ahmad. 2006. Kelegapan fonologi dalam rima suku kata tertutup dialek Kelantan. Jurnal Bahasa 6 (1): 76-96.

Ajid Che Kob. 1985. Dialek geografi Pasir Mas. Bangi: Universiti Kebangsaan Malaysia.

Aminah binti Awang Basar. 2004. Aspek fonologi bahasa Bisaya. Suatu analisis autosegmental. Tesis M.A., Jabatan Bahasa dan Linguistik, Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan, Universiti Kebangsaan Malaysia.

Asiah Daud. 1990. Dialek Patani dan dialek Kelantan: satu dialek yang sama atau berbeza. Latihan Ilmiah Sarjana Muda, Jabatan Bahasa dan Linguistik, Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan, Universiti Kebangsaan Malaysia.

Asmah Hj. Omar. 2001. Kaedah penyelidikan bahasa di lapangan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Collins, Jame T. 1989. Antologi kajian dialek Melayu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Daniel Parera, Jos. 1994. Morfologi bahasa. Edisi kedua. Jakarta: PT Garamedia Pustaka Utama.

Darwis Harahap. 1994. Binaan makna. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Dewan Bahasa dan Pustaka. 1995. Dialek memperkaya bahasa. Bandar Seri Begawan: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Dewan Bahasa dan Pustaka. 1997. Kamus dewan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Dewan Bahasa dan Pustaka. 2001. Bahasa jiwa bangsa. Jilid 3. Bandar Seri Begawan: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Dewan Bahasa dan Pustaka. 2001. Bahasa jiwa bangsa. Jilid 4. Bandar Seri Begawan: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Goldsmith, J.A. 1976. Autosegmental and metrical phonology. Cambridge: Basil Blackwell, Inc.

Goldsmith, J. A. 1990. Autosegmental and metrical phonology. Oxford: Basil Blackwell.

Page 114: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

106

Maneerat Chotikakamthorn. 1981. A comparative study of phonoloy in Satun Malay & Pattani Malay. Tesis sarjana. Mahidol University.

Mataim Bakar. 2000. Morfologi dialek Brunei. Brunei Darussalam: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Mataim Bakar. 2001. Proses asimilasi nasal dalam dialek Brunei. Bahasa jiwa bangsa. Bandar Seri Begawan: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Md. Suhada bin Kadar. 2003. Bahasa rahsia: Suatu analisis autosegmental. Tesis M.A. Jabatan Bahasa dan Linguistik, Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan, Universiti Kebangsaan Malaysia: Bangi.

Mohd. Adnan Kamarudin. 1998. Bahasa Melayu Patani Larut Matang dan Salama Perak. Latihan Ilmaiah. Universiti Malaya.

Mohd. Rain Shaari. 2003. Fenomena dalam Dialek Kelantan: suatu analisis teori autosegmental. Dewan Bahasa 3 (6): 7-13.

Nik Safiah Karim. 1988. Linguistik transformasi generatif. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Nik Safiah Karim, Farid M. Onn, Hashim Hj. Musa dan Abdul Hamid Mahmood. 1995. Tatabahasa Dewan. Edisi baru. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Pareeda Hayeeteh. 2003. Pengimbuhan kata nama dan kata kerja dialek Melayu Patani. Latihan Ilmiah. Jabatan Bahasa dan Linguistik, Fakulti Sains Sosial dan

Kemasyarakatan. Universiti Brunei Darussalam.

Phaithoon Masminta Chaiyanara. 1983. Dialek Melayu Patani dan bahasa Melayu. Satu perbandingan dari segi fonologi, morfologi dan sintaksis. Tesis sarjana. Universiti Malaya.

Samsuri. 1975. Analisis bahasa. Jakarta: Erlangga.

Salasiah Hj. Wadaud. 1997. Subdialek Patani yang dituturkan di kampung Sera, Pulai dan kampung Bok Bak, Kupang, Baling. Perbandingan fonologi dan leksikal. Latihan ilmiah, Jabatan Bahasa dan Linguistik, Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan, Universiti Kebangsaan Malaysia.

Suhaimi Mohd. Salleh. 1998. Penghilangan konsonan nasal di tengah dan akhir kata dasar dalam dialek Kelantan. Jurnal Dewan Bahasa. 682-688.

Teoh Boon Seong. 1986. Fonologi – Satu pendekatan autosegmental. Jurnal

Dewan Bahasa. 29(8):731-743.

Teoh Boon Seong. 1989. Syarat koda suku kata dalam Bahasa Melayu. Jurnal Dewan Bahasa. 33(11):843-850.

Teoh Boon Seong. 1989. Sistem vokalik Bahasa Melaysia - satu pemerian autosegmental. Jurnal Dewan Bahasa. 33(6):447-461.

Waemaji Paramal. 1991. Long consonants in Patani Malay: The result of word and phrase shortening. A Thesis Submitted

Page 115: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 พารดา หะยเตะ การลบพยญชนะภาษาทองถนในสาเนยงภาษามลายปตตาน...

107

in Partial Fulfillment of the Degree of Master of Arts. Mahidhol Universiti.

Zaharani Ahmad. 1989. Analisis sempadan dalam kajian fonologi bahasa Melayu. Jurnal Dewan Bahasa. 33 (12): 884-891.

Zaharani Ahmad. 1991a. Masalah menentukan representasi dalaman dalam kajian fonologi. Jurnal Dewan Bahasa. 35(12): 1095-1105.

Zaharani Ahmad. 1993. Fonologi generatif : teori dan penerapan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Zaharani Ahmad. 1994. Epentesis schwa dalam bahasa Melayu : Suatu analisis fonologi non-linear. Jurnal Dewan Bahasa. 38(8): 676-689.

Zaharani Ahmad. 1996. Teori optimaliti dan analisis deretan vokal bahasa Melayu. Jurnal Dewan Bahasa. 40(6): 512-527.

Zaharani Ahmad. 1999. Struktur suku kata dasar bahasa Melayu : Pematuhan dan pengingkaran onset. Jurnal Dewan Bahasa. 44(12): 1058-1076.

Zaharani Ahmad. 2000. Penggandaan separa bahasa Melayu: Suatu analisis autosegmental. Jurnal Dewan Bahasa. 44(7): 722-736.

Zaharani Ahmad (pnyt.). 2006. Aspek nahu praktis bahasa Melayu. Bangi: Universiti Kebangsaan Malaysia.

Zainon Ismail. 1990. Penggunaan bahasa Melayu di kalangan komuniti Melayu di kampong Jabi, Narathiwat, selatan Thail: satu kajian sosiolinguistik.

Latihan Ilmiah Sarjana Muda. Jabatan Bahasa dan Linguistik, Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan, Universiti Kebangsaan Malaysia.

Page 116: Al-Hikmah Journal
Page 117: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะนร ยโซะ วพากษเรอง ศกษาเปรยบเทยบมะฮร...

109

การวพากษงานวทยานพนธ

ศกษาเปรยบเทยบมะฮรในกฎหมายอสลามตามทศนะมซฮบทงส ผวจย :มะสกร กาเจ แหลงทมา :วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาอสลามศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ผวพากษ :มะนร ยโซะ*, มฮาหมดซาก เจะหะ** *นกศกษาระดบปรญญาโท สาขาวชาชะรอะอ (กฎหมายอสลาม) คณะอสลามศกษา มหาวทยาลย

อสลามยะลา **Ph.D. (in Law), ผชวยศาสตราจารย, อาจารยประจาสาขาวชาชะรอะฮ (กฎหมายอสลาม) คณะอสลามศกษา มหาวทยาลยอสลามยะลา

Book Review

Page 118: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะนร ยโซะ วพากษเรอง ศกษาเปรยบเทยบมะฮร...

110

วทยานพนธฉบบนไดรบการอนมตจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาสงขลานครนทรใหเปนสวนหนงของการ ศกษาตามหล กส ตร ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาอสลามศกษาในป พ.ศ. 2548 เปนการวจยเอกสารท มงเนนศกษาและวเคราะหบทบญญตและรายละเอยดทเกยวของกบมะฮร (คาสมรส) ในกฎหมายอสลามตามทศนะมซฮบทงส ซงนบวามความสาคญและเปนประโยชนอยางยงแกบรรดามสลมน ผวจยไดทาการศกษาในเรองนลกพอสมควร จากอลกรอาน อลหะดษ และหนงสอฟกพรอมระบสถานภาพของหะดษทยกมาเปนหลกฐานหากเปนหะดษทรายงานโดยบคคลอนนอกเหนอจากบคอรยหรอมสลม วทยานพนธฉบบนประกอบดวยหกบท: บทท 1 บทท 2 นยามของมะฮร บทท 3 อตรามะฮร บทท 4 ประเภทของมะฮร บทท 5 เปรยบเทยบมะฮรในกฎหมายอสลามตามทศนะมซฮบทงส และบทท 6 บทสรปและขอเสนอแนะ ในบทท 1 บทนา ผวจยไดพดถงความสาคญและทมาขอปญหาวา มซฮบทงสมแนวคดและทศนะทกวางขวางและรอบดานในเรองของมะฮร ดงนนเพอใหผคนไดรบรบทบญญตตางๆทเกยวของกบเรองน และเพอเปนการเปดโอกาสแกพวกเขาใหสามารถเลอกทศนะใดทศนะหนงของนกกฎหมายอสลามทเหนวาถกตองและเหม าะสมท ส ด ท จ ะมาประย ก ต ใ ช ใ นส ง คม จ งทาการศกษาในเรองน

สวนประเดนในการทาการศกษานน ผวจยมประเดนหลกหกประเดนทจะนามาเปรยบเทยบ:

ประเดนทหนง: ศกษาเปรยบเทยบนยามของมะฮร

ประเดนทสอง: ศกษาเปรยบเทยบเกยวกบจานวนของมะฮรในอตราทสดและนอยทสด

ประเดนทสาม: ศกษาเปรยบเทยบเกยวกบสงทสามารถนามาใชเปนมะฮรได

ประเดนทส: ศกษาเปรยบเทยบเกยวกบมะฮรเปนองคประกอบและเงอนไขของการสมรสหรอไม

ประเดนทหา: ศกษาเปรยบเทยบเกยวกบมะฮรมสมมาและเงอนไขทตองใชกบมะฮรมสมมา

ประเดนทหก: ศกษาเปรยบเทยบเกยวกบมะฮรมษลและเงอนไขทตองใชกบมะฮรมษล ในการศกษาในครงน ผวจยมวตถประสงคดงน:

1.ศกษาความหมายและความสาคญของมะฮรในกฎหมายอสลามตามทศนะมซฮบทงส

2.ศกษาเกยวกบบทบญญตตางๆทเกยวของกบมะฮรตามทศนะมซฮบทงส

3.ศกษาวเคราะห เปรยบเทยบขอทมความแตกตางและขอทเหนวาเหมอนกนเกยวกบมะฮรในกฎหมายอสลามตามทศนะมซฮบทงส

จากความสาคญและทมาของปญหา ประเดนในการทาการศกษา และวตถประสงคสามารถเขาใจวาวทยานพนธฉบบนเปนการนาเสนอทศนะของบรรดาอละมาอทงสมซฮบในเรองของมะฮร เพอใหผคนสามารถเลอกไดตามทพวกเขาเหนวาถกตองและเหมาะสมทสดทจะมาประยกตใชในสงคม ซงเปนแนวคดทนาสงเสรมและสนบสนนเปนอยางยง สวนขอบเขตของการวจยในครงน ผวจยไดทาการศกษาขอระเบยบและบทบญญตตางๆทเกยวกบมะฮรในกฎหมายอสลามเฉพาะในทศนะของนกกฎหมายอสลามทสงกดมซฮบทงส เทานนงานวจยครงน เปนงานวจยอกสาร ดงนนผวจยจงทาการรวบรวมขอมลจากเอกสารอยางเปนระบบแลวจงทาการศกษา วเคราะหตามหวขอไดกาหนด และเปรยบเทยบสงทแตกตาง และเหมอนกนในระหวางมมซฮบทงสเพอออกมาเปนขอสรป ในบทท 2 ผวจยไดทาการศกษาเกยวกบนยามของมะฮรท ง เชงภาษาและเชงวชาการตามทศนะของมซฮบทงส และไดนาเสนอคาหลายคาทแตกตางกนเกยวกบมะฮรแตมความหมายเดยวกน ซงสงเหลานมไดทาการศกษาอยางลกซงคงยากทจะเขาใจ คาเหลานนคอ: 1. เศาะดาก หรอศดาก หรอเศาะดก หรอศดเกาะฮ 2.อนนหละฮ 3.อลอญร 4.อลมะฮร 5.อลอะลเกาะฮ 6.อลอกด 7.อลอกร 8.อลหบาอ 9.อตเตาล 10.อนนกาห ในบทนเชนกนผวจยไดนาหลกฐานจากอลกรอาน หะดษ และอญมาอชใหเหนวามะฮรเปนสงทวาญบแกสามทจะตองจายใหแกภรยา

Page 119: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะนร ยโซะ วพากษเรอง ศกษาเปรยบเทยบมะฮร...

111

สวนปรชญาในการบญญตมะฮรนน ผวจยไดนาเสนอทศนะของอละมาอวา การบญญตมะฮรไมใชเปนการตอบแทนเสมอนการซอขาย และไมใชเปนการตอบแทนเสมอนการเชา แทจรงการบญญตมะฮรเปนการแสดงใหเหนวาการทาสญญาสมรสเปนการใหเกยรตแกสต ร ไ ม ใช เปนการตอบแทน และไ ม ใช เปนการแลกเปลยนทสามารถไดรบผลประโยชนซงกนและกน การนาเสนอของผวจยเกยวกบประเดนนถอวามความสาคญ เพราะหลายคนยงเขาใจผดเกยวกบประเดนน ซงทาใหเกดปญหายงยากในการทาการแตงงานระหวางคบาวสาว อกประเดนหนงทผวจยไดนาเสนอในบทนคอ ใครเปนผมหนาทจายมะฮร และใครเปนผทมสทธในมะฮร

ในประเดนนจะเหนวา ผวจยไดทาการศกษาละเอยดพอสมควร เพราะเปนสงทผปกครองอกหลายคนยงปฏบตไมถกตองในเรองน ในบทท 3 ผวจยไดทาการศกษาเกยวกบทศนะของนกกฎหมายอสลามทงสมซฮบเกบวกบอตรามะฮรทมากทสด ซงพอจะสรปไดวา นกกฎหมายอสลามทงส มซฮบมทศนะทสอดคลองกนวาไมมขอบเขตและจานวนจากดในสวนของอตรามะฮรทมากทสด สวนอตรามะฮรทนอยทสด ผวจยไดนาทศนะของนกกฎหมายอสลามทงสมซฮบทมความแตกตางกน ซงพอจะสรปไดดงน:

1.มซฮบหะนะฟยไดใหทศนะวา: อตรามะฮรทนอยทสดคอ หนงดนาร หรอสบดรฮม หรอทรพยสนทมราคาเทยบเทาหนงดนาร หรอสบดรฮม

2.มซฮบมาลกยไดใหทศนะวา: อตรามะฮรทนอยทสดคอ 1/4ดนาร หรอสามดรฮม หรอทรพยสนทมราคาเทยบเทา ¼ ดนาร หรอสามดรฮม

3.มซฮบชาฟอยและหมบะลยไดใหทศนะวา: ไมมขอบเขตและจานวนจากดทแนนอนสวนในประเดนมะฮรเปนองคประกอบและเงอนไขของการสมรสหรอไมนน นกกฎหมายอสลามทงสมซฮบมความแตกตางกนแบงออกเปนสองทศนะดงน:

1.มซฮบหะนะฟย มซฮบชาฟอยและหมบะลยไดใหทศนะวา: มะฮรนนเปนสงทวาญบตองจายตอนทา

สญญาสมรส แตวาไมไมใชเปนองคประกอบและเงอนไขของการสมรส

2.มซฮบมาลกยไดใหทศนะวา: มะฮรเปนองคประกอบหนงของการสมรส กลาวคอ การสมรสจะไมถกตองตามหลกกฎหมายอสลามหากการสมรสนนมเงอนไขไมใหมมะฮรจะเหนวาทงสมซฮบเหนพองกนวาการแตงงานตองมมะฮร เพยงแตมทศนะทแตกตางกนเกยวกบอตราทนอยทสดและเปนองคประกอบและเงอนไขของการสมรสหรทอไมเทานน

ในบทท 4 ผวจยไดทาการศกษาเกยวกบประเภทของมะฮร ซงสรปวามะฮรแบงออกเปนสองประเภทคอ มะฮรมสมมาและมะฮรมษล และทงสองประเภทกมเงอนไข ซงผวจยสรปไดชดเจนพอสมควร

สวนในบทท 5 ผวจยไดทาการเปรยบเทยบประเดนตอไปนตามทศนะมซฮบทงส ซงรายละเอยดนนผวจยไดพดกงแลวในบทท 2 บทท 3 และบทท 4 เปนการเพยงพอแลวสาหรบใครทตองการอยางรวดเรว:

1.เปรยบเทยบนยามของมะฮร 2.เปรยบเทยบบทบญญตของมะฮร 3.เปรยบเทยบปรชญาในการบญญตมะฮร 4.เปรยบเทยบผมหนาทจายมะฮร และผมสทธ

ในมะฮร 5.เปรยบเทยบมะฮรในอตรามากทสดและนอย

ทสด 6.เปรยบเทยบสงทสามารถเปนมะฮรได 7.เปรยบเทยบมะฮรเปนองคประกอบและ

เงอนไขของการสมรสหรอไม 8.เปรยบเทยบเงอนไขทตองใชกบมะฮรมสมมา

และมะฮรมษล สวนบทท 6 บทสดทาย ซงเปนบทสรปและ

ขอเสนอแนะ จะเหนวาผวจยไดคนพบสงดงตอไปน ซงตรงกบวตถประสงคของการวจย:

1. นยามของมะฮร 2. คาทใชเรยกมะฮร 3. หกมหรอบทบญญตของมะฮร 4. ผทมหนาทตองจายมะฮรใหแกสตร 5. มะฮรเปนกรรมสทธของภรยาเพยงผเดยว 6. อตรามะฮรทมากทสด และนอยทสด

Page 120: Al-Hikmah Journal

วารสารวชาการ อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554 มะนร ยโซะ วพากษเรอง ศกษาเปรยบเทยบมะฮร...

112

7. สงทมคา สทธและผลประโยชนสามารถกาหนดเปนมะฮรได สาหรบขอเสนอแนะ ผวจยไดเสนอวา: ถงแมวามะฮรไมมจานวนจากดในอตราทสงทสดแตกควรทจะเรยกในอตราทไมสงนก เพราะการทเรยกมะฮรในอตราทแพงมากนนอาจจะเปนปญหาหนงทจะทาใหชายและหญงไมสามารถทจะทาการสมรสได และจะกลายเปนปญหาของสงคมในเวลาตอมา เพอเปนการปดทายการวพากษงานวทยานพนธฉบบน ผวพากษเหนวา วทยานพนธฉบบนมความสาคญและเปนประโยชนอยางยงแกบรรดามสลมนในประเทศไทย สามารถแกปญหาสงคมสวนหนงเกยวกบการเรยกเกบมะฮรในอตราทสง ซงกาลงเปนปญหาในปจจบน บางคนหาทางออกเพอหลกเลยงมะฮรดงกลาวโดยการหนออกจากบานเมอเกดชอบรกกน แลวขอใหใครทเขาเหนวาพอจะชวยทาการแตงงานใหกบเขาทงสองไดชวยจดการให และวทยานพนธฉบบนหากสรปเปนบทความไดนาจะกอใหเกดประโยชนแกสงคมมากกวาน

Page 121: Al-Hikmah Journal

หลกเกณฑและวธการเขยนบทความวชาการ บทความวจย ในวารสาร อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา

รปแบบและคาแนะนาสาหรบผเขยน วารสาร อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา (Yala Islamic University Al-Hikmah Journal) เปนวารสารตพมพเพอเผยแพรองคความรสสาธารณประโยชน ทไดรวบรวมผลงานวชาการดานสงคมศาสตรและมนษยศาสตร ของมหาวทยาลยอสลามยะลา ซงจดตพมพเปนราย 6 เดอนตอฉบบ บทความทสงมาเพอตพมพในวารสารฉบบน จะตองเปนวารสารทไมเคยเผยแพรและตพมพในวารสารอนๆ มากอน หรอสงพมพอนใดมากอน บทความดงกลาวตองชแจงใหกบกองบรรณาธการวารสาร เพอพจารณาสรรหาผทรงคณวฒเพอทาการประเมนบทความ ผทรงคณวฒตองมสาขาชานาญการทเกยวของกบหวขอบทความ

การเตรยมตนฉบบสาหรบการตพมพ รบตพมพผลงานทงทเปนภาษาไทย ภาษาองกฤษ ภาษาอาหรบ ภาษามลายญาว และภาษามลายรม ตนฉบบตองพมพในกระดาษ ขนาด A4 พมพ 2 คอลมน ยกเวนบทคดยอพมพแบบหนาเดยว ซงการเขยนจะมรปแบบทแตกตางกนในแตละภาษาดงน

หนากระดาษ 1.หนากระดาษบนมความกวาง 3.81 เซนตเมตร 2.หนากระดาษลางมความกวาง 3.05 เซนตเมตร 3.หนากระดาษซายและขวามความกวาง 2.54 เซนตเมตร 4.ความกวางของคอลมนเทากน 7.71 เซนตเมตร มระยะหางระหวางคอลมน 0.51 เซนตเมตร

การใชตวอกษร 1.ภาษาไทย ใชอกษร TH SarabunPSK ขนาด 15 พ.

2.ภาษาองกฤษ กบ ภาษามลายรม ใชอกษร TH SarabunPSK ขนาด 15 พ. 3.ภาษาอาหรบ ใชอกษร Traditional Arabic ขนาด 16 พ. 4.ภาษามลายญาว ใชอกษร Adnan Jawi Traditional Arabic ขนาด 16 พ.

ประเภทของบทความ 1.บทความวชาการ (Article) ประมาณ 8-10 หนา ตอบทความ 2.บทความวจย (Research) ประมาณ 6-8 หนา ตอบทความ 3.บทความปรทรรศน (Review Article) ประมาณ 6-8 หนา ตอบทความ 4.บทวพาทยหนงสอ (Book Review) ประมาณ 3-4 หนา ตอบทความ

ชอเรอง ชอเรองตองมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษในทกๆ ภาษาทเขยนบทความ

ชอผเขยน 1.ชอเตม-นามสกลของผเขยนครบทกคนตามภาษาทเขยนบทความ และตองมภาษาไทยและภาษาองกฤษเสมอ 2.ผเขยนหลกตองใสทอยใหละเอยดตามแบบฟอรมทสานกงานกองบรรณาธการวารสารจดเตรยม 3.ใหผเขยนทกคนระบวฒการศกษาทจบ ณ ปจจบน (ถามตาแหนงทางวชาการใหระบดานชานาญการ) พรอม

ตาแหนงงานและสถานททางานปจจบน สงกด หนวยงาน เปนตน

บทคดยอ 1.จะปรากฏนาหนาตวเรอง ทกๆ ภาษาทเขยนบทความตองมบทคดยอภาษาทเขยน และบทคดยอภาษาไทยและภาษาองกฤษเสมอ มความยาระหวาง 200 ถง 250 คา จะตองพมพแบบหนาเดยว

Page 122: Al-Hikmah Journal

คาสาคญ ใหมระบคาสาคญทายบทคดยอไมเกน 5 คา ทงทเปนภาษาทเขยนบทความ ภาษาไทย และภาษาองกฤษ

รปภาพ ใหจดรปภาพ ใหพอดกบหนากระดาษ โดยจะตองใหรปภาพจดอยในหนาเดยวของหนากระดาษ

ตาราง ใหจดตาราง ใหพอดกบหนากระดาษ โดยจะตองใหตารางจดอยในหนาเดยวของหนากระดาษ และใหระบลาดบทของตาราง พรอมรายละเอยดตางๆ ของตาราง

เอกสารอางอง 1.ใหระบเอกสารอางองตามทไดคนควาวจยในบทความเทานน เพอนามาตรวจสอบความถกตอง 2.ตองจดเรยงลาดบตามตวอกษรนา ของแตละบทความนนๆ 3.การอางองในเนอหาของบทความตองอางองแบบนามปเทานน (ใหระบ ชอผแตง, ป: หนา) ยกเวนคาอธบายคาสามารถทาในรปแบบของเชงอรรถได และใหอางองตามรปแบดงน (1) หนงสอ มสลน มาหะมะ. 2550. ลกมานสอนลก: บทเรยนและแนวปฏบต. ยะลา. วทยาลยอสลามยะลา Best, John W. 1981. Research in Education. 3 rd ed. Englewood cliffs, New Jersey: Prentice. Hall Inc. (2) บทความ วสทธ บลลาเตะ. 2010. “กระบวนการดารงอตลกษณมสลม”, อล-นร. ฉบบท 9 (กรกฎาคม-ธนวาคม) หนา 55-66 (3) สารอเลกทรอนกส อล บนยาน. 2552. มงมนสการปฏรปตนเองและเรยกรองเชญชวนผอนสการยอมจานงตออลลอฮ. จากอนเตอรเนต. http://www.iqraforum.com/oldforum1/ www.iqraonline.org/ (คนเมอ 20 สงหาคม 2552).

การสงตนฉบบ สงตนฉบบสาเนา 3 ชด และแผนขอมลลง CD 1 แผน สงมายง

สานกงานกองบรรณาธการวารสาร อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา บณฑตวทยาลยและการวจย เลขท 135/8 หม 3 ตาบลเขาตม อาเภอยะรง จงหวดปตตาน 94160 หรอ ตปณ. 142 อาเภอเมอง จงหวดยะลา 95000 Tel. (073) 418611-4 / Fax. (073) 418615-6

Page 123: Al-Hikmah Journal

แบบเสนอตนฉบบเพอลงตพมพ ในวารสาร อล-ฮกมะฮ มหาวทยาลยอสลามยะลา

ขาพเจา (นาย/นาง/นางสาว.......................................................................................................................................................... ชอเรองตามภาษาทเขยนบทความ................................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................................................................... ชอเรองภาษาไทย:………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ....................................................................................................................................................................................................... ชอเรองภาษาองกฤษ:………………………….………………………………………………………………………………………………………………………. ....................................................................................................................................................................................................... ชอ-สกลผแตงหลก: (1) ชอภาษาไทย…………..….…………………………………………………………………………………………………………….

(2) ชอภาษาองกฤษ....................................................................................................................................... ทอย:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เบอรโทรศพท:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. เบอรโทรสาร:………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………. E-mail address:………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ชอ-สกลผแตงรวม (1) ชอภาษาไทย..……………………………………………………………………………………………………………. ชอภาษาองกฤษ........................................................................................................................

(2) ชอภาษาไทย..……………………………………………………………………………………………………………. ชอภาษาองกฤษ........................................................................................................................ (3) ชอภาษาไทย..……………………………………………………………………………………………………………. ชอภาษาองกฤษ........................................................................................................................ (4) ชอภาษาไทย..…………………………………………………………………………………………………………….

ชอภาษาองกฤษ........................................................................................................................ระบประเภทของตนฉบบ � บทความวชาการ (Article) � บทความวจย (Research) � บทความปรทรรศน (Review Article) � บทวพาทยหนงสอ (Book Review)

ลงชอ…………………………………………………… ( )

วนท...........................................................

Page 124: Al-Hikmah Journal
Page 125: Al-Hikmah Journal
Page 126: Al-Hikmah Journal