راهنمای تشخیص و درمان مسمومیت خوراکی ناشیاز قارچ های سمی

تظاهرات بالینی و ارزیابی مسمومیت با قارچ های سمی: مسمومیت با قارچ های سمی به وفور در سطح جهان رخ می دهد، ام��ااگرچه مصرف خوراکی و

مسمومیت شدید با آنها چندان شایع نیست. عدد گونه سمی هس��تند.100 تا 50 هزار گونه قارچ خوراکی در طبیعت وجود دارد، اما فقط 10 س�ندرم ب��الینی مرتب��ط14 گروه از س�موم ق��ارچی شناس�ایی ش�ده ان��د ک�ه منج��ر ب��ه ب��روز 12

با قارچ های خ��وراکیمی گردند. مهمترین علت مسمومیت با قارچ های سمی، اشتباه گرفتن آنهاAgaricusاس��ت. ب��ه ط��ور مث��ال جنس آگ��اریکوس ) spp.دارای گون��ه ه��ای خ��وراکی و س��می )

می باشد که از لحاظ شکل و مورفولوژی اختالفات بسیار اندکی با یکدیگر دارند. قارچ خوراکی دکمه ای یا قارچ سفید که پر مصرف ترین قارچ خوراکی در ای��ران و جه��ان اس��ت

است. گونه های سمی زیر از لحاظ مورفولوژیک اختالف کمی با قارچAgaricus bisporusگونه خوراکی داشته و می توانند موجب مسمومیت در مصرف کنندگان گردن��د. در ابت��دا ب��ه چن��د ق��ارچ

سمی که از لحاظ شکل مشابه قارچ های خوراکی هستند اشاره می شود.(Agaricus xanthodermusگاریکوس زانتودرموس )آ

آگاریکوس زانتودرموس یک قارچ سمی بوده که سبب مش��کالت گوارش��ی همچ��ون دل درد ه��ای شدید و همچنین تعریق و گرگرفتگی می شود. حدود نیمی از موارد مسمومیت با قارچ های جنس آگاریکوس با این گونه است. این قارچ در هنگ��ام پختن ب��ویی متف��اوت )ب��وی فن��ل( از ب��وی ق��ارچ

است.Phenol و Xanthoderminخوراکی ایجاد می کند. ماده سمی موجود در آن

(Agaricus aurantioviolaceusآگاریکوس اورانتیوویوالسه )اصالتا بومی آفریقا بوده ولی می تواند باعث مسمومیت در انسان گردد.

Agaricus californicus

Agaricus hondensis

Agaricus moelleri

Amanita boudieri

(Entoloma sinuatumانتولوما سینواتوم ) مصرف خوراکی این قارچ ب��اعث ع��وارض ش��دید گوارش��ی ش��امل اس��هال و اس��تفراغ می ش��ود. سمیت کبدی با آن گزارش شده است. می تواند در موارد نادر باعث دلیریوم و افس��ردگی گ��ردد.

با قارچ ها در اروپا است.% مسمومیت10غیر محتمل است. این قارچ عامل مرگ با این قارچ

(Hebeloma crustuliniformeهبلوما کراستولینی فرم ) این قارچ سمیت متوسط دارد و ب��اعث مش��کالت گوارش��ی همچ��ون اس��هال، اس��تفراغ و دل درد

می شود. مرگ با این قارچ غیر محتمل است.

(Amanita smithianaآمانیتا اسمیتیانا ) ساعت، و نارسایی حاد کلی��ه بین12 تا 1گوارشی به فاصله مصرف این قارچ موجب بروز عالئم

بع��د می ش��ود. اغلب م��وارد این مس��مومیت ش��دید ب��وده و نی��از ب��ه همودی��الیز دارد. روز6 ت��ا 2chlorocrotylglycine(و 2-amino-4,5-hexadienoic acid allenic norleucineاین در موجود

قارچ سمیت کلیوی دارند.

(Amanita abruptaآمانیتا آبراپتا )

Amanita virosa

مسمومیت با قارچ های سمی، گونه قارچ سمی مشخص نمی ش�ود، بلک��ه بای��د از% موارد95ر دعالئم و نشانه های بالینی به تشخیص دست یافت و توصیه های درمانی را اعالم کرد.

سندرم های مسمومیت قارچ های سمی:

مس��مومیت ق��ارچی سندرم بالینی 14 گروه از سموم قارچی شناخته شده است که می تواند 12ایجاد کند.

پس از مصرف( ساعت6کمتر از شروع حاد عالئم )

قارچ هایی که که فقط موجب سمیت حاد می شوند به ندرت تهدی��د کنن��ده حی��ات هس��تند. ب��ا این وجود، عالئم حاد احتمال مصرف قارچ های بالقوه کشنده را رد نمی کن��د )ممکن اس��ت ف��رد بیش

از یک نوع قارچ خورده شده باشد(.

گاستروانتریت حاد:

مجموعه ای از گونه های قارچ ها می توانن�د م�وجب گاس�تروانتریت ح�اد ب��دون ه�ر گون�ه س�میت از این دسته است. Chlorophyllum molybditesبعدی گردند. موارد مسمومیت با

س��اعت بع��د ظ��اهر گردی��ده و ش��امل ته��وع، اس��تفراغ،3 تا 1عالئم حدود با مصرف این قارچ ها ب��الینیکرامپ های شکمی و اسهال است. توجه دقیق به تاریخچه مصرف و زم��ان ش��روع عالئم

برای افتراق از سایر مسمومیت های قارچی که عالئم گوارشی دیرتر همراه با سموم کشنده ت��ر، و اورالنین( دارند اهمیت دارد. gyromitrin)همانند آماتوکسین،

ساعت گاستروانتریت حاد ایجاد کرده و در طی2که طی است Amanita smithianaتنها استثنا ساعت بعد می تواند منجر به نارسایی حاد کلیه شود.24

درمان گاستروانتریت عالمتی و شامل جبران آب و مایعات و ارزیابی اختالالت الکترولیتی اس��ت.در موارد نادر می تواند شوک هایپوولمیک رخ دهد.

توهم:

برای هزاران س��ال ش��ناخته ش��دهpsilocin و psilocybinاثر توهم زای مصرف قارچ های دارنده ،Conocybeاس��ت. جنس ه��ای Psilocybe، Gymnophilus و Panaeolusدارای سیلوس��ین و

ت��ازه دارای سیلوس��ین و سیلوس��ایبین بایس��تی قارچ ه��ای کالهک از60 تا 3هستند. سیلوسایبین دقیق��ه ت��ا30مصرف شود تا اثرات توهم زا ظاهر گردد. حس سرخوشی و تغییرات ح��واس طی

ساعت بع��د از مص��رف ظ�اهر می گ��ردد. هم��راه ب��ا این عالئم، ت��اکی ک��اردی خفی��ف و گش��ادی2 پس از آن رف��ع می ش��ود. س��اعت اس��ت و12 تا 4مردمک دیده می شود. طول زمان بروز عالئم

درمان عالمتی است. بنزودیازپین ها ممکن است در درمان ترس و اضطراب آن بکار رود.

تحریک و سرکوب سیستم اعصاب مرکزی:

muscimol و ibotenic acid کالهک قارچ های درAmanita muscaria، Amanita pantherina، Amanita aprica، Amanita cothurnata، Amanita gemmata، Amanita gioiosa، Amanita

heterochroma، Amanita ibotengutake، Amanita pseudoregalis، Amanita regalisو ، وابسته وجود دارد. ایبوتنیک اسید و موسیمول ساختار شیمیایی بسیار نزدیکی ب��هسایر گونه های

هم دارند با این وجود اثر متضادی بر سیستم اعصاب مرکزی نش��ان می دهن��د. مومس��یمول مه��ار دارد. در مقاب��ل ایبوتنی��ک اس�ید، اث��ر تح��ریکی ب��رGABA بوده و شباهت س�اختاری ب��ا CNSکننده

.A دارد. قارچ ها در این دسته )همچون CNSرسپتور های گلوتامات در muscaariaموس��کارین ) در اندازه ای ندارند که اثر کولینرژیک ایجاد کند.

پس از مصرف ظاهر می شود و شامل: ساعت3 دقیقه تا 30ن عالئم بالینی بیخواب آلودگی، کماتوهمگیجیدیسفوریرفتار های غیر طبیعیتشنج.تهوع، استفراغ، اسهال و درد های شکمی است

است و شامل درمان فوری دلیریوم، سراسیمگی )آژیتاسیون(، ی��ادرمان این مسمومیت عالمتی ب��ه ط��ول س��اعت24 ت��ا 4تشنج و هیدراتاسیون در مرکز درم��انی اس��ت. عالئم مس��مومیت بین

می انجامد.

سندرم کولینرژیک:

عالئم مسمومیت سیستم کولینرژیک ناشی از مصرف قارچ های ح��اوی آلکالوئی��د موس��کارین ب��ه است. موسکارین از نظ��ر س��اختار ش��یمیایی ش��بیهClitocybe و Inocybeخصوص در جنس های

استیل کولین ب��وده و ب��ا اتص��ال ب��ه ن��ورون ه��ای کولینرژی��ک پس گ��انگلیونی در سیس��تم اعص��ابخودمختار سمیت خود را نشان می دهد. موسکارین از سد خونی-مغزی عبور نمی کند.

دقیقه پس از مصرف قارچ شروع می شود. بیماران دچ��ار ب��رادی ک��اردی،30ود اثرات بالینی حد تعری��ق، اف��زایش ترش��ح ب��زاق، اش��ک ری��زش، برونکوسپاس��م، برونک��وره، و بی اختی��اری ادرار و مدفوع می شوند. مسمومیت با موسکارین به ص�ورت تیپی��ک کش��نده نیس��ت، مگ��ر اینک��ه مق��ادیر زیادی از این قارچ مصرف شده باشد. با این وجود مرگ ب��ه علت ب��رادی ک��اردی مق�اوم و ش�وک

ش ش��ده اس�ت. درم��ان ش�امل تج��ویز عوام��ل آن��تی ساعت پس از مصرف قارچ گ��زار10حدود کولینرژیک و مایعات وریدی برای کنترل دهیدراتاسیوت بیمار است.

واکنش های شبه دی سولفیرام:

(، هنگامی که قبل از الکل مصرف شود می تواند منجر به واکنش ش��به دیCoprineسم کوپرین ) سولفیرام شود. جوشاندن ی��ا پختن ق��ارچ ه��ای ح��اوی این س��م ب��اعث از بین رفتن آن نمی ش��ود.

Coprinusقارچ atramentarius 1ه��ای دارای این سم است. مت��ابولیت ه��ای ک��وپرین ب��ه ن��ام- و سیکلوپروپان هیدرات به طور برگش��ت ناپ��ذیر آلدهی��د دهی��دروژناز را مه��ارآمینوسیکلوپروپانول

می کنند. چون متابولیسم کوپرین کند تر از حذف نرمال ات��انول اس�ت اگ��ر این ق��ارچ همزم��ان ب��االکل استفاده شود چنین واکنشی رخ نمی دهد.

الکل ظاهر می شوند و شامل موارد زیر هستند: ساعت بعد از مصرف2طی عالئم بالینی سردردگرگرفتگی صورت، گردن و تنهتهوع و استفراغتاکی کاردیتپش قلبدرد قفسه سینهتنگی نفساحساس نگرانی شدیدبه صورت نادر، افت فشارخون، ناهماهنگی ریتم قلب، سردرگمی )کونفوزیون( و/یا کما

بالینی خود به خود محدود شونده بوده و به صورت تیپی��کدرمان مسمومیت عالمتی است. عالئم س��اعت24 ساعت از بین می روند. اگر چه به صورت نادر ممکن اس��ت این عالئم ت��ا 6 تا 3طی

بکشد.هم طول

از مصرف( ساعت بعد6تاخیری عالئم )شروع

از زمان مصرف نشان دهند، بالقوه کش��نده و ساعت 6 مسمومیت را بعد از قارچ هایی که عالئمهمراه با عوارض شدید هستند.

گاستروانتریت حاد و نارسایی کلیوی تاخیری:

Amanita smithiana( هستند شامل allenic norleucineقارچ هایی که حاوی آلنیک نورلوسین ) و سایر گونه های جنس آمانیتا بوده و می توانند باعث نارسایی حاد کلیه شوند. این قارچ ب��ا ق��ارچ

س�اعت بع�د(12 ساعت بعد از مصرف )گاه��ا ت��ا 6 تا 2شود. بین های خوراکی اشتباه گرفته می ساعت بعد از مص��رف ب��روز24 تا 12عالئم گوارشی ظاهر می شود. سمیت کلیوی می تواند بین

نماید. با درمان عالمتی اکثریت بیماران به طور کامل عملکرد کلیه خود را به دست می آورن��د. دربرخی موارد همودیالیز ممکن است الزم باشد.

گاستروانتریت تاخیری و سمیت کبدی:

ظ�اهر ساعت پس از مص�رف ق�ارچ12 تا 6حدود عالئم تاخیری به صورت استفراغ و اسهال که شوند و در ادامه منجر به سمیت پیشرونده کبدی است از عالئم مسمومیت با ق��ارچ ه��ایی اس��ت

جنس3و در ( هستند. ماده آماتوکسین بس��یار سمی اس��ت amatoxinکه دارای سم آماتوکسین )،Amanitaمختلف یافت می شود: Galerina و Lepiotaعمده موارد مرگ به علت مسومیت ب��ا ،

قارچ ها به علت مصرف گونه های مختلف جنس آمانیتا است.

بالینی دارد: فاز مجزای3آماتوکسین مسمومیت با

قارچ شروع شده و شامل عوارض گوارش��ی ش��امل اس��هال ساعت از مصرف6بعد از فاز اول: شبه وبا، استفراغ، درد های شکمی و دهیدراتاسیون متعاقب آن است.

صرف ق��ارچ آغ��از می ش��ود و ی��ک وقف��ه ب��دون عالم��تی دی��ده ساعت بعد از م36 تا 24دوم: فاز می شود که بیمار بهبودی نشان می دهد اما ممکن است شواهد آزمایشگاهی پیشرفت ب��ه س��مت

سمیت کبدی دیده شود.

زمان مصرف ق��ارچ نارس��ایی کب��دی پیش��رونده ب��ه وق��وع می پیون��دد و روز از2بعد از فاز سوم: عالئم آن شامل کوآگولوپاتی، اسیدوز، انسفالوپاتی منجر به کمای کب��دی )تش��نج ممکن اس��ت رخ

تا یک هفته مرگ است. روز4کبدی و در نهایت طی دهد(، خونریزی، نارسایی

باید سریعا دستگاه گ��وارش بیم��ار شستش��و داده ش�ده و س��یکل انتروهپاتی��ک س�م مخت��ل گ��ردد.درمان حمایتی پایه اصلی درمان است.

گاستروانتریت تاخیری، تشنج، و سمیت کبدی:

گوارش��ی ق��رار می گیرن��د عالئم Gyromitraدر بیشتر بیمارانی که درمواجهه با گون��ه ه��ای جنس بعد از مصرف ظاهر می شود )اگر چه ش��روع عالئم گ��اهی می توان��د زودت��ر ساعت6بارز بوده و

باشد(. در موارد سمیت شدید، عالئم نورولوژیک شامل سرپیجه، آتاکسی، ترمور، ضعف، و تش��ج موج��ود در ق��ارچ جیرومی��ترا عام��ل اینgyromitrinمی تواند همراه با سمیت کبدی رخ دهد. سم

عالئم است.

قارچ ه��ای جیرومی��ترا در به��ار و ابت��دای تابس��تان رش��د می کنن��د، ام��ا گون��ه ه��ای آمانیت��ا در پ��اییزمی رویند. نیم پز کردن یا پختن قارچ های جیرومیترا سمیت آن را کاهش می دهد.

Gyromitrin.توسط الکل دهیدروژناز کبدی به استالدهید و مونومتیل هیدرازین آبک��افت می ش��ود مکانیسم سمیت مهار واکنش های آنزیمی وابسته ب��ه پیریدوکس��ال فس��فات اس��ت ک��ه منج��ر ب��ه

اس��ت. این مس��مومیت منج��ر ب��ه تش��نجGABAکمبود پیریدوکسین و تخلیه نوروترنسمیتر مهاری مقاوم به داروهای ضد تشنج می شود.

شامل موارد زیر است:gyromitrinتظاهرات بالینی مسمومیت با 10 ت��ا 6تیپی��ک گاستروانتریت تاخیری )تهوع، استفراغ، درد ش�کمی، اس��هال( ب��ه ص��ورت

پس از مصرفساعتسردرد، ضعف، و کرامپ عضالنیتشنج تاخیریسمیت کبدی تاخیری، شامل نارسایی کبدی)همولیز )ناشایع)متهموگلوبینمیا )ناشایع

% م��رگ ب�ا این ق��ارچ گ��زارش10یابند، ام�ا بیشتر بیماران بعد از چند روز سالمت خود را باز می شده است. کنترل سریع تشنج، همولیز و متهموگلوبینمیا همراه با درمان عالم��تی گاس��تروانتریت

و سمیت کبدی پایه های اصلی درمان هستند.

نارسایی کلیوی تاخیری:

،orellanineسموم orellinine، cortinarin A و cortinatin Bبا موارد نارسایی حاد در ارتباط روز بعد از مصرف قارچ رخ می دهند. قارچ های دارای این سموم ش��امل20 تا 3کلیه هستند که

هستند.Omphalatus orarius و Cortinarius orellanus، Mycena puraگونه های

شباهت ساختاری با حشره کش های پاراکوات و دی کوات دارد و در کلیه تجم��عorellanineسم interstitialیافت���ه و منج���ر ب���ه نف���ریت بین���ابینی ) nephritis( و فی���بروز بین���ابینی توب���ولی )

tubulointerstitial fibrosis می شود. سموم )cortinarinهم سمیت مشابه داش��ته ولی در کب��د توسط سیتوکروم اکسیداز ها به متابولیت های سمی تبدیل می شوند.

ها غیر اختصاصی بوده و شامل سردرد، ضعف عم��ومی، ته��وع،cortinarinعالئم ابتدایی مصرف روز روز بع��د از مص��رف4ح�دود استفراغ، اسهال، درد شکمی، درد عض��النی و گیجی اس��ت ک�ه

قارچ ظاهر می شود. در ادامه سمیت کلیوی بوسیله عالئمی چون کمر درد، درد پهلو ه��ا و پش��ت، الیگوری، پلی اوری و عالئم ادراری پیوری، هماچوری و پروتئینوری خود را نشان می ده��د. درم��ان بایستی شامل درمان حمایتی برای نارسایی حاد کلیوی همراه با ارزیابی دقی��ق کراتی��نین س��رمی باشد. کاهش عملکرد کلیه در این بیماران اکثرا شدید است. ممکن است به همودیالیز نیاز باشد.

ختم می شود و حتی ممکن است نیاز به پیوند کلیه پیدا کنند.ESRDنارسایی برخی از بیماران به

رابدومیولیز تاخیری:

اگر به مقدار زیاد یا در دفعات تکراری استفاده شود می تواند منجرTricholoma equestreگونه معم��وال بینبه رابدومیولیز شود. در اواخر تابستان یا اوایل پاییز رشد می کن��د. عالئم مس��مومیت

بعد ظاهر می شود و شامل خستگی، تهوع، میالژی، و ض��عف پیش��رونده اس��ت. ساعت72 تا 24در تست های آزمایشگاهی پتاسیم سرمی و کراتین کیناز افزایش می یابد. درمان عالمتی است.

ارزیابیعالئم و نشانه های بالینی می توانند ما را در نوع مسمومیت با قارچ راهنمایی کنند.

تاریخچه:

عناصر کلی��دی تاریخچ��ه بیم��ار ممکن اس��ت ب��ه م��ا در تع��یین ن��وع ق��ارچ مص��رف ش��ده و درم��انمسمومیت کمک کند.

سواالت مهم در این قسمت عبارتند از:

قارچ از کجا جمع آوری شده است؟ در دشت یا مزرعه بوده است؟ در مرتع بوده است یا در اط��راف درخت��ان جم��ع آوری ش��ده اس��ت. بس��یاری از ق��ارچ ه��ای س��می عم��ده مث��ل

Amanita phalloides ، Amanita bisporigera ، Gyromitra esculentaو گونه ه��ای Cortinariusتمایل دارند تا در مناطق جنگلی یا جنگل های برگریز رشد کنند. فصل رش��د

قارچ همچون توزیع جغرافیایی می تواند به متخصصین در مشخص کردن نوع ق��ارچ س��میکمک کند.

اگر قارچ در کنار درخت رشد کرده است نوع درخت چه بوده است؟ آیا درخت زنده ب��وده است یا مرده؟ بسیاری از قارچ های سمی بر روی تنه درختان مرده رشد می کنن��د. گون��ه

Amanitaهای آمانیتا به خصوص phalloides ممکن است در زیر یا کنار درخت��ان ک��اج و بلوط رشد کنند.

بیشتر از یک نوع قارچ جمع آوری شده است؟ س��اعت بع��د6مصرف قارچ عالئم ظاهر شده است؟ اگر عالئم دیرت��ر از چه مدت بعد از

از مصرف قارچ ظاهر شده باش�ند س�موم ق�ارچی ب�القوه کش�نده )همچ��ون آماتوکس�ین،gyromitrin.یا ارالنین( مطرح هستند ،

ساعت مد نظر باشد:6 هشدار باید در مورد قالب زمانی 3

6عالئم مسمومیت با قارچ های حاوی آماتوکس��ین در م��وارد ن��ادر ممکن اس��ت زودت��ر از .1ساعت هم ظاهر شوند.

علوفه داران قارچ اغلب بیش از یک نوع قارچ را جمع آوری می کنند. پس اگ��ر عالئم قب��ل.2 ساعت ظاهر شد نمی توان مسمومیت با سایر قارچ های سمی را رد کرد.6از

Amanita مسمومیت ب��ا در برخی مناطق.3 smithiana گاس��تروانتریت ممکن اس��ت عالئم ساعت بدهد.6زیر

چه مقدار از قارچ سمی خورده شده است؟ مقدار مصرف می تواند ب��ه م��ا در پیش بی��نی سیر و درجه مسمومیت در بیمار کمک کند.

آیا قارچ به منظور اثر توهم زایی استفاده شده است؟قارچ در بیش از یک وع��ده غ��ذایی مص��رف ش��ده اس��ت؟ ممکن اس��ت عالئم مس��مومیت

خورده شده است ولی به اشتباه ب��ار آخ��ر را زم��ان مص��رفناشی از دفعه اولی باشد که ساعت داشته باش��د6آن اعالم کنند. هر چه شروع عالئم از زمان مصرف فاصله بیش از

احتمال کشنده بودن بیشتر است.شکل قارچ چگونه بوده است؟ اگر نمونه ای از قارچ وجود ندارد از بیمار یا اطرافی��ان وی

کنند.خواسته شود توصیفی از قارچ مصرفی بیان بع��د از س��اعت48قارچ مصرف شده است؟ ت��ا آیا هر گونه نوشیدنی حاوی اتانول بعد از

ممکن است واکنش شبه دی سولفیرام رخ دهد.Coprinusمصرف قارچ های جنس آیا تمام افرادی که قارچ را مصرف کرده اند بیمار ش��ده ان��د؟ در اف��تراق بین مس��مومیت

غذایی و مسمومیت با قارچ سمی باید بدانیم که در موارد مسمومیت با قارچ ه��ای س��می

به علت تفاوت در مق��دار مص��رف عالئم در اف��راد مختل��ف متف��اوت ب��وده و ممکن اس��تبرخی بدون عالمت باشند در صورتی که برخی دیگر عالئم شدید نشان دهند.

تست های آزمایشگاهی:

افراد بدون عالمت با مصرف قارچ هایی که ب��ه نظ��ر نمی آی��د س��می باش��ند را تحت نظ��ر می گیریم، اما تست خاصی الزم ندارند.

افراد بدون عالمت با مصرف قارچ های بالقوه کشنده تحت ارزیابی پارامتر های زیر قرار می گیرند:

oالکترولیت های سرمی، کلسیم و فسفاتoBUNو کراتینین سرمی o( آنالیز ادرارUrinalysis)oکراتین کیناز سرمیo( آنزیم های کبدیALT, AST)o( پروتئین تامTotal protein)oآلبومینoبیلی روبین توتال و بیلی روبین دایرکتo( زمان پروترومبینPT( و زمان پارشیال ترومبوپالستین )PTT)oCBCهمراه با تعداد پالکت ها

بیماران عالمت دار بایستی تست های فوق الذکر را انجام دهند، همچنین بر اس��اس عالئم بالینی بایستی تست های زیر در نظر گرفته شود:

:نارسایی کبدی برق آسا

سرمیLDHگلوکز سرمی، تخمین گاز های خون، الکتات سرمی، آمونیاک سرمی،

:تغییر سطح هوشیاری

اندازه گیری سریع قند خون، تخمین گاز های خون، اگر به انسفالوپاتی کبدی مش��کوک ب��ودیم یا بیمار هر گونه عالئمی از اف��زایش فش�ار داخ�ل جمجم�ه نش�ان داد، عکس ب��رداری از مغ�ز

برای بررسی ادم مغزی صورت پذیرد.

در س��یانوز ک��ه ب��ه اکس��یژن ت��راپی پاس��خ نمی ده��د ی��ا مص��رف ق��ارچ ه��ای ح��اوی س��م gyromitrin.سطح متهموگلوبین اندازه گیری شود

در هایپوکسی یا دیسترس تنفسی تخمین گاز های خون صورت بگ��یرد، پ��الس اکس��یمتری انجام شود و رادیوگرافی از قفسه سینه صورت پذیرد.

تفسیر نتایج آزمایشگاهی

اختالالت الکترولی��تی اغلب در نتیج��ه عالئم گوارش��ی )همچ��ون اس��تفراغ، درد ه��ای ش��کمی و اسهال( بوجود می آید، غیر اختصاصی بوده و به م��یزان ش��ایعی در مس��مومیت ب��ا ق��ارچ ه��ای

سمی دیده می شود.

تست های کبدی به طور تیپیک در بیشتر مسمومیت های ح�اد نرم�ال ب��اقی می مانن�د، ام�ا ب�هgyromitrin ی��ا amatoxinدنبال مصرف قارچ ه��ایی ک��ه ح��اوی toxinباش��ند انتظ��ار می رود

ساعت پس از مصرف ب��اال برون��د. ترومبوس��یتوپنی، کوآگولوپ��اتی،36 تا 24آنزیم های کبدی پیشرفت سمیت کبدیهایپربیلی روبینمی، یا هایپر آمونمی همراه با انسفالوپاتی، نشان دهنده

در این بیماران بوده و می تواند همراه با خونریزی گوارشی باشد. اس��یدوز، هایپوگالیس��می، و نارسایی کلیوی نشان دهنده سندرم هپاتورنال بوده که مارکری برای پیش آگهی ضعیف بیم��ار

است.

به طور حاد، نارسایی کلیوی ممکن است نتیجه غ��یر اختصاص��ی ش��وک هایپوولمی��ک ناش��ی از (Amanita smithiana )در قارچ norleucineاستفراغ و اسهال باشد یا در نتیجه مصرف سم

باشد. اگر نارسایی کلیوی طی چند روز تا چند هفته پس از مصرف قارچ رخ دهد می توان��د از( باشد.Cortinarius)گونه های جنس orellanineتظاهرات مسمومیت با

ممکن است منجر به متهموگلوبینمی شود. همولیز خود gyromitrinمصرف قارچ های حاوی را به صورت آنمی، اجزای گلبول های قرمز در اس�میر خ��ون محیطی و هموگلوبینوری��ا نش��ان

می دهد.

افزایش کراتین کیناز بین یک تا سه روز پس مصرف قارچ پیشنهاد دهن�ده راب��دومیولیز ناش�یمی باشد. Russula و گونه های Tricholoma equestreقارچ هایی همچون

درمان مسمومیت خوراکی ناشی از قارچ های سمی

توصیه عمومی: مراکز اطالع رسانی داروها و سموم یا مراکز کنترل مسمومیت حتما باید برای تشخیص گون��ه قارچ مصرف شده ) براساس عالیم بالینی مسمومیت(، دسترسی به نمونه ق��ارچ مص��رف ش��ده

جهت آنالیز، و همچنین توصیه های درمانی اختصاصی در دسترس باشند.

درمان حمایتی و شستشوی گوارشی با زغال فعال ب��رای اک��ثر اف��راد مس��موم ش��ده ب��ا ق��ارچ.Aخ��وراکی کف��ایت کنن��ده اس��ت. بیم��ارانی ک��ه گون��ه ه��ای کش��نده ق��ارچ )ش��امل virosa، A.

phalloides، Cortinarius orellanus و Gyromitra esculentaرا مصرف کرده اند بطور ) ساعت عالیم مسمومیت را نشان می دهند.6معمول پس از

درمان حمایتی: پس از معاینه اولیه و کسب اطمینان از ب��از ب��ودن راهه��ای ه��وایی و عملک��رد نرم��ال سیس��تم قلبی-عروقی، پزشک باید بیمار را ازجهت کفایت مایعات بدن )با توجه به ب��روز ته��وع/اس��تفراغ و اسهال در اکثر موارد مسمومیت ب��ا ق�ارچ( تحت پ��ایش و درص�ورت ل�زوم درم��ان )بعض��ا درم��ان

پیشگیرانه( قرار گیرند.

درمان عالیم گوارشی: ( کن��ترل ش�ود )ش�ایان ذک��ر0.15mg/kgتهوع/استفراغ می تواند با تجویز وریدی اندانسترون )

است که کنترل تهوع/استفراغ به جذب بیشتر توکسین نمی انجامد(. مصرف داروهای ضد اس��هال )مانند لوپرامید( در این مورد ممنوع است. تجویز مایعات وریدی باید بر اساس قضاوت بالینی در

مورد عالیم دهیدراتاسیون صورت گیرد.

,Agitation بی قGGراری، روان آشGGفتگی و/یGGا تGGوهم ) Delirium, and/or Hallucination :)

،Psilocybinتحریک سیستم عصبی مرکزی ب��ا مص��رف ق��ارچ ه��ای س��می ح��اوی Psilocin، Muscimol و Ibotenic acidمی توان��د رخ ده��د. در ص��ورت ب��روز این عالیم ، بیم��ار بای��د ب��ا

-0.05 ی��ا لورازپ��ام ب��ا دوز 2mg ت��ا ح��داکثر دوز 0.05mg/kgبنزودی��ازپین )می��دازوالم ب��ا دوز 0.1mg/kg 4-2 تا حداکثر دوزmg.درمان شده و در اتاق ساکت بستری شوند )

تشنج: و در کودک��ان ب��ا ق��ارچ ه��ایGyromitrinدر بزرگسالن با مصرف خوراکی ق��ارچ ه��ای ح��اوی

IBotenic یا Muscimolحاوی acidنیز رخ می دهد. درمان اولیه شامل اکسیژناسیون، حم��ایت (اس��ت.4mg-2 ت��ا ح��داکثر دوز 0.1mg/kg-0.05مجاری تنفسی و تجویز بنزودیازپین )لورازپ��ام

گرم( باید به بیم�ارانی ک�ه ب��ا ق�ارچ5 تا حداکثر دوز 70mg/kg، با دوز B6پیریدوکسین )ویتامین

مسموم شده و به درمان استاندارد ض��د تش��نج پاس��خ ن��داده ان��د تج��ویزGyromitrinهای حاوی شود.

سندرم کولینرژیک: عالیم کولینرژیک شامل تهوع/استفراغ، اسهال، ترشح زیاد بزاق، برونک��وره، برونکواسپاس��م و برادی کاردی هستند. درمان این سندرم، تجویز داروهای آنتی کولینرژیک تا قطع ش��دن ترش��حات

بط��ور معم��ول(.1mg ت��ا ح��داکثر دوز 0.02mg/kgتنفس��ی اس��ت )آت��روپین وری��دی ب��ا دوز برونکواسپاسم می تواند با تجویز ترکیب استنشاقی سالبوتامول و ایپراتروپیوم مهار شود.

رابدومیولیز:Tricholomaعموما با قارچ equestreرخ می دهد. عالیم ش��امل مش��اهده کس��ت گران��والر

س��رمی ب��هCKرنگدانه ای در ادرار، رنگ قرمز تا قه��وه ای س��وپرناتانت ادرار و اف��زایش س��طح روز از مصرف قارچ است.3 تا 1فاصله

اهداف اولیه درمان به مثابه موارد رابدومیولیز ناشی از سایر عوامل به شرح زیر است:

( 40-20ج��ایگزینی مایع��ات از دس��ت رفت��ه ب��ا نرم��ال س��الینml/kg 2 ت��اlit/hص��ورت ) باشد.200ml/h یا 4ml/kg/hمی گیرد. حداقل برون ده ادراری باید

.قلیایی کردن ادرار یا تجویز مانیتول برای دیورز ممنوع استتص���حیح اختالالت الکترولی���تی )هایپرک���المی، هایپرفس���فاتمی، هیپوکلس���می(. تص���حیح

هایپرکالمی در اولویت است. هیپوکلسمی معموال گذرا بوده و تجویز کلسیم تا زمان ب��روزعالیم شدید )تتانی( نباید صورت گیرد.

نارسایی کبدی: 6بیم��ارانی ک��ه عالیم س��میت کب��دی را نش��ان داده ان��د ی��ا عالیم اولی��ه مس��مومیت را پس از

ساعت یا دیرتر از زمان مصرف ق��ارچ س�می نش��ان می دهن��د، ریس��ک بس��یار ب��االیی ب��رای ب��روز دارن��د. بعلت پیچی��دگی درم��ان و عالیمGyromitin ی��ا Amatoxinنارسایی حاد کب��دی ناش��ی از

نارسایی حاد کبدی )وجود انسفالوپاتی، ادم مغزی، سپسیس، نارسایی کلیوی، اختالالت انعق��ادی، بستری شده و در نوبت پیوند کبد قرار گیرند.ICUاختالالت متابولیک و ...( این بیماران باید در

نارسایی کلیوی: ی��اOrellanineنارسایی کلیوی معموال بصورت ت��اخیری ب��ا مص��رف ق��ارچ ه��ای س��می ح��اوی

Allenic norleucine،رخ می ده��د. ع��وارض عم��ده نارس��ایی کلی��وی ش��امل ادم ژنرال��یزه هایپرکالمی، اسیدوز متابولیک، هیپوکلسمی و هایپرفسفاتمی است. ارزیابی اولیه شامل وض��عیت

مایعات بدن و اندازه گیری الکترولیت های سرمی باید صورت گیرد.

پاکسازی دستگاه گوارش: ساعت از مصرف خوراکی قارچ سمی گذشته اس��ت1در بیمارانی که هوشیار بوده و کمتر از

تجویز زغال فعال بصورت تک دوز باید صورت گیرد.

شستشوی معده )الواژ( و تجویز شربت ایپکا )برای القای استفراغ( در مراکز درم��انی ممن��وع است. القای استفراغ در شرایطی که فاصله بیمار از مراک�ز درم�انی زی�اد اس�ت در ص�ورتی ک��ه

ساعت از مصرف قارچ گذشته باشد قابل انجام است.1بیمار هوشیار بوده و کمتر از

روش های افزایش دفع:همودیالیز و هموپرفیوژن تاثیری بر افزایش دفع توکسین ندارند.

شرایط بستری بیمار:بیماران با این شرایط باید در بیمارستان بستری شوند:

ساعت از مصرف قارچ سمی/مش��کوک عالیم اولی��ه مس��مومیت را6بیمارانی که پس از -1نشان نداده اند.

ساعت پس از مص�رف ق�ارچ، عالیم س�می را نش�ان داده ان��د ام�ا3بیمارانی که کمتر از -2 ساعت عالیم بهبود را نشان نداده اند.6علیرغم درمان های حمایتی و عالمتی، تا

بیمارانی که عالیم رابدومیولیز یا نارسایی کبدی/کلیوی را نشان می دهند.-3 مصرف کرده اند.Amatoxinبیماران بدون عالمتی که قارچ حاوی -4 ساعت پس از ترخیص وج��ود24بیماران بدون عالمتی که امکان دسترسی و پایش آنها تا -5

ندارد.

- سندرم های ناشی از مسمومیت با قارچ های سمی و1جدول درمان آنها

سندرم های مسمومیتقارچ ها

شروعتوکسین مثال های قارچمحل سمیتعالئم

مرگ و میردرمانهای خاص

گاستروانتریت حاد بدون نارسایی

کبدیمحرک های گوارشی

6کمتر از ساعت )اغلب

3حدود ساعت

دستگاهگوارش

Chlorophyllum molybdites

درمان حمایتی؛جایگزینی مایعات

مرگ و میر نادر است،

عالئم به طور 6تیپیک طی

ساعت از بینمی رود

Clitocybe nebularis

Omphalates illudens

,Psilocybinتوهم زاهاpsilocin

2 دقیقه تا 30ساعت

سیستم اعصابمرکزی

Psilocybe cubensis

بنزودیازپین ها برای سراسیمگی )آژیتاسیون(؛درمان حمایتی

مرگ و میر نادر است،

عالئم به طور تیپیک طی

ساعت از12بین می رود

P. mexicanaConocybe cyanopus

Gymnopilus aeruginosa

Panaeolousfoenisecil

تحریک یا سرکوب سیستم عصبی

مرکزیIbotenic acid,

muscimol2دقیقه تا 30

ساعت سیستم اعصابمرکزی

Amanita muscaria

بنزودیازپین ها )با دوز توصیه شده در

متن(

مرگ و میر نادر است،

عالئم به طور6تیپیک طی

ساعت24تا از بین می رود

A. pantherinaدرمان حمایتیA. gemmata

2دقیقه تا Muscarine30سندرم کولینرژیک ساعت

گیرنده های موسکارینی

سیستماتونوم

Clitocybe dealbata

آتروپین )با دوز توصیه شده در

متن(

مرگ و میر نادر است،

عالئم به طور تیپیک طی

ساعت از12بین می رود

C. illudens

10گلیکوپیروالت ) میکروگرم بر

کیلوگرم تا حداکثر میلی0.2دوز

گرم(

Inocybe fastigiata

تجویز مکرر داروی آنتی کولینرژیک تا

قطع ترشحات)تنفسی

Boletus calopus

درمان حمایتی شامل جایگزینی مایعات از دست

رفته، تجویز سالبوتامول و ایپراتروپیوم)استنشاقی

عالیم شبه2دقیقه تا Coprine30دی سولفیرام

ساعت

مهار آنزیم آلدهید

دهیدروژناز و افزایش

سطح سرمیآلدهیدها

Coprinus atramentarius

درمان حمایتی

مرگ و میر نادر است،

عالئم به طور6تیپیک طی

ساعت از بینمی رود

Clitocybe clavipes

گاستروانتریت و نارسایی کلیوی

تاخیری

Allenic norleucine

3 دقیقه تا30 ساعت )سمیت

گوارشی(

دستگاهگوارش

Amanita smithianaدرمان حمایتی

مرگ و میر نادر است، در

اکثر موارد بهبود کامل

حاصلمی شود

24تا 12 ساعت )سمیت

همودیالیزکلیه

کلیوی(

نارسایی کبدیتاخیری

گاستروانتریتتاخیری

Cyclopeptides:AmatoxinsPhallotoxins

24تا 6 ساعت

دستگاهگوارش

کبدکلیه

Amanita phalloidesA. virosaA. verna

A. bisporigeraGalerina

autumnalisG. marginataG. venenata

Lepiota helveola

دوز چندگانه زغال )فعال خوراکی

MDAC)

30تا 2 درصد

سیلی بینین وریدیNاستیل سیستئین-

سایمتیدین وریدی وریدیCویتامین

درمان حمایتی:شامل

جایگزینی مایعات از دست رفته، درمان حمایتی

نارسایی کبدی وسندرم هپاتورنال

پیوند کبد

تشنج، گاستروانتریت

تاخیری و سمیتکبدی

Gyromitrin4 10تا ساعت

دستگاهگوارش سیستم اعصابمرکزی

کبدخون

Gyromitra esculenta

تشنج: بنزودیازپین ها و پیریدوکسین با دوز توصیه شده در

)متن

10تا 0 درصد

G.infula

:متهموگلوبینمی متیلن بلو

1)انفوزیون وریدی میلی گرم بر2تا

5کیلوگرم طی دقیقه(

Sarcosphaera coronaria

درمان حمایتی برای جبران مایعات

از دست رفتهCyathipodia macropus

نارسایی کلیویتاخیری

Orellanine, orellinine, cortinarin

کلیه روز20تا 3

Cortinarius orellanus

درمان حمایتینارسایی کلیوی

مرگ و میر بندرت رخ.می دهدESRD 11%,13پیوند کلیه درصد

C. speciosissinusهمودیالیزMycena pura

پیوند کلیه Omphalatus orarius

رابدومیولیز 72 تا 24ناشناختهتاخیری

Tricholomaعضالتساعتequestre

:درمان حمایتی جبران مایعات از

دست رفتهاصالح هایپرکالمی

درصد 25

همودیالیز اریتروماللژی

)احساس سوزش و درد در اندامهای

انتهایی توام باادم(

Acromelic acid 24بیشتر از ساعت

اعصابمحیطی

Clitocybe acromelalga

:درمان حمایتیکنترل درد

مرگ و میر بندرت رخ می دهد.

عالیم ممکن است تا ماهها.باقی بماند

پوست

References:1. Wiegand TJ. Clinical manifestations and evaluation of mushroom poisoning. In: Michele M

Burns, Wiley JF, editors. UpToDate2018.2. Wiegand TJ. Management of mushroom poisoning. In: Michele M Burns, Stephen J Traub, James

F Wiley, editors. UpToDate2018.

تهیه شده در مرکز ملی اطالع رسانی داروها و سموم 1397 بهار