aldous huxley - vrata percepcije

8/12/2019 ALDOUS HUXLEY - Vrata Percepcije

1/176

ALDOUS HUXLEY

Vrata percepcije Raj i pakao

Door to Perception Heaven and Hell 19!" # 19$" %& A" H'(le& )Reprint* + Sarajevo, -..$


2/176

/ovjek koji 0e vrati kro Vrata ' 2id' nikada ne3e%iti 0a0vi4 i0ti kao 5ovjek koji je kro nji6 ia7ao"

Aldo'0 H'(le& prvi p't je 'eo 4e0kalin 198" i

na0tavio 0voje pok'0e 0 6al'cinoeni4 droa4ado 19$8" kad je, na 0a4rti, atra:io i do%io LSD"U ovi4 kratki4, ali iraito pro0vjetlj'j'3i4e0eji4a, i0tra:'je '5inke 4e0kalin0ko do:ivljaja,opi0'j'3i kako 4' je droa o4o'3ila da otkrije)0akra4entaln' viij' 0tvarno0ti*" On tako;erra0pravlja o d'6ovni4 i 4oralni4 i4plikacija4ato do:ivljaja, poka'j'3i kako neativnee4ocije 4o' pretvoriti 5ovjekov' trajn' *"

)Vrata percepcije 0' 4alo re4ek+djelo?jerovito, iaovno, 4'dro i nada0ve 6'4ano"*+ S'ndav @i4e0

)Raj i pakao napi0ao je jedan od 4alo%rojni6i0tin0ki6 proroka na7e do%a"* + @6e O%0erver

Ako 0e vrata percepcije pro5i0te, Sve 3e pred 5ovjeko4 %itikakvo je0t, %e0krajno"

William Blake


3/176


4/176

Vrata percepcije


5/176

4anje otrovan neo %ilo koja dr'a 0'p0tancija i=ar4akolo7ko repertoara"

0tra:ivanje 4e0kalina 0e odvijalo povre4eno jo7

od dana Leina i Havellocka Elli0a" Ie4i5arini0' 0a4o iolirali taj alkaloidK na'5ili 0' kako a0intetiirati, tako da pon'da vi7e ne avi0i odrijetke i povre4ene :etve p'0tinj0ko kakt'0a"Alieni0ti 0' 0e%i davali 4e0kalin nadaj'3i 0e da 3eti4e do3i do %olje, iravno ra'4ijevanja4entalni6 proce0a 0voji6 pacijenata" Rade3i, na:alo0t, 0 pre4alo 0'%jekata, 'n'tar pre4alora0pona okolno0ti, p0i6oloi 0' pri4ijetili ikataloiirali neke od naj'padljiviji6 '5inaka ovedroe"


6/176

++++++++++++++++++++++

nekoliko de0etlje3aK ali je nitko nije 'o5io dokjedan 4ladi enle0ki p0i6ijatar, koji tren'tno radi' Ianadi, nije pri4ijetio velik' 0li5no0t poke4ij0ko4 0a0tav' i4e;' 4e0kalina iadrenalina" Daljnja i0tra:ivanja 0' pokaala da jelierin0ka ki0elina, ek0tre4no jak 6al'cinoenkoji 0e radi od ra:ene 0nijeti, 0 nji4a '0tr'kt'ralno4 %ioke4ij0ko4 odno0'" @ad je do7lodo otkri3a da adenokro4, koji je proivod ra0padaadrenalina, 4o:e pro'ro5iti 4noe 0i4pto4e'o5ene kod opijeno0ti 4e0kalino4" Aliadenokro4 vjerojatno na0taje 0pontano 'lj'd0ko4 tijel'" Dr'i4 rije5i4a, 0vatko od na04o:e %iti ' 0tanj' proive0ti ke4ikalij' a 5ije 0e

4ale doe na da dovode do d'%oki6 pro4jena0vije0ti"


7/176

4aterijal koji 4' je %io na ra0polaanj' jo7 je'vijek %io ap0'rdno neadekvatan, i on je %ione0trpljiv da to4e doda jo7 ne7to" io 0a4 na lic'4je0ta i voljan, 5ak rad, %iti a4orac" tako 0e%ilo da 0a4, jedno 0'n5ano 0vi%anj0ko j'tra,

pro'tao 5etiri petine ra4a 4e0kalinara0topljeno ' pola 5a7e vode i 0jeo 0a5ekatire'ltate"

Fi ajedno :ivi4o, ajedno radi4o, i reaira4ojedni na dr'eK ali 04o 'vijek i ' 0vi4okr':enji4a 0a4i" F'5enici 'lae ' aren' dr:e3i0e a r'keK raa+pinj' i6 0a4e" U arljaj',lj'%avnici o5ajni5ki pok'7avaj' 0topiti 0vojeiolirane ek0tae ' jedin0tven'0a4otran0cedentno0tK 'al'd" Sa4o4 0vojo4

prirodo4 0vaki 'tjelovljeni d'6 o0';en je da pati i':iva 0a4" O0jeti, o0je3aji, 'vidi, 0klono0ti + 0vi 0'oni o0o%ni i, o0i4 0i4%oli4a i i dr'e r'ke,nepreno0ivi" Fo:e4o 0ak'pljati in=or4acije odo:ivljaji4a, ali nikad 0a4e do:ivljaje" Od o%iteljido naroda, 0vaka r'pa lj'di je dr'7tvo iolirani6'niver'4a"

Ve3ina idvojeni6 'niver'4a dovoljno 0' nalikjedni dr'i4a da dop'0te ra'4ijevanje nao0nov' aklj'5ivanja ili 5ak 'aja4n' e4patij' ili)0'o0je3anje*" @ako, 0je3aj'3i 0e 0voji6 vla0titi6:alo0ti i poni:enja, 4o:e4o 0'o0je3ati 0 dr'i4a' jednaki4 okolno0ti4a, 4o:e4o 0e%e 0tavitiMnaravno, 'vijek ' po4alo pickickov0ko404i0l'N na nji6ova 4je0ta" Ali ' neki40l'5ajevi4a ko4'nikacija 4e;' 'niver'4i4a jenepotp'na ili 5ak nepo0toje3a" U4 je 0voje


8/176

vla0tito 4je0to, i 4je0ta koja na0tanj'j' '4nopore4e3eni ili i'etno nadareni toliko 0' rali5itaod 4je0ta dje o%i5ni 4'7karci i :ene :ive, da je4alo ili ni4alo ajedni5ko 0je3anja koje %i4olo po0l':iti kao o0nova a ra'4ijevanje ili

0rodno o0je3anje" Rije5i %ivaj' ire5ene, ali ne'0pijevaj' o%ja0niti" Stvari i doa;aji na koje 0e0i4%oli odno0e pripadaj' 4e;'0o%noi0klj'5'j'3i4 podr'5ji4a i0k'0tva"

Vidjeti 0e%e onako kako na0 dr'i vide je kori0tandar"


9/176

tre%a i0k'0iti kao i vanj7tin' +po0tavljeni pro%le4i0' 0tvarni pro%le4i, ti4 o%iljniji 7to 0' neki odnji6 0a0vi4 nerje7ivi, a neki rje7ivi 0a4o pod

po0e%ni4 okolno0ti4a i 4etoda4a koje ni0'0vako4 do0t'pne" Stoa ileda 0a4o po 0e%i0i'rno da ja nikad ne3' 0anati kakav je o0je3aj

%iti 0ir Go6n Tal0ta== ili Goe Lo'i0JJ" S dr'e0trane, 'vijek 4i 0e 5inilo 4o'3e da %i6, na

pri4jer po4o3' 6ipnoe, ili a'to6ipnoe,0'0tavno4 4editacijo4, ili 'i4anje4odovaraj'3e droe, 4oao tako pro4ijeniti 0voj'o%i5ajeni 4odel 0vije0ti da %'de4 ' 0tanj'0ponati, in'tra, o 5e4' viionar, 4edij, pa 5ak i4i0tik ovore" ono 7to 0a4 5itao o i0k'0tv' 0 4e0kalino4 %io0a4 'naprijed 'vjeren da 3e 4e droa prop'0titi,

%are4 na nekoliko 0ati, ' on' vr0t' 'n'tra7nje0vijeta koj' 0' opi0ivali lake i AEJJJ" Ali 0e ono5e4' 0a4 0e nadao nije doodilo" O5ekivao 0a4da 3' le:ati

SR GOH< TALS@ATT MXV"XV" 0tolje3eKo0o%a i4i7ljena po 'or' na Go6naOldca0tleaNK lik i S6ake0peareovi6 ko4adaHenr& V" M1#-N i Ve0ele :ene Cind0or0ke inekoliko opera Mnajponatija VerdijevaN"

JJ GOSEPH ARROC GOE LOUS M191!"+19B1"NK a4eri5ki %ok0a5 te7ke kateorije" Svjet0ki

prvak od 198" do 19!9" JJJ EORE RUSSELMAEN M1B$"+198"NK ir0ki pi0ac"


10/176

atvoreni6 o5ij', ledaj'3i viije rano%ojni6eo4etrija, pokretni6 ar6itekt'ra, %oati6dra'lji4a i =anta0ti5no lijepi6, peja:a 06eroj0ki4 =i'ra4a, 0i4%oli5ki6 dra4a koje0talno trepere na r'%' kona5no otkrivenja" Alini0a4 ra5'nao, o5ito, 0 preo0jetljivo73' 0vo4entalno 0'0tava, 5injenica4a 0vo te4pera+4enta, odoja i navika"

Ga je0a4, i %io 0a4 otkad pa4ti4, lo7 vi'ali0t"Rije5i, 5ak ni %oate rije5i pje0nika, ne priivaj'0like ' 4o4 '4'"


11/176

je %io 0vijet+ jadan, ali 4oj vla0titi + koji 0a4o5ekivao vidjeti preo%ra:en ' ne7to 7to 'op3e ne0li5i na 0e%e"

Pro4jena koja 0e ai0ta doodila ' to4 0vijet'nije %ila ni ' ko4 04i0l' revol'cionarna" Pola 0atanakon 7to 0a4 pro'tao dro' po0tao 0a4 0vje0tan

polaane ire latni6 0vjetala" Falo ka0nije 0' 0epojavile ra0ko7ne crvene povr7ine koje 0' ra0le i7irile 0e i 0vijetli6 5vori7ta enerije koja 0'vi%rirala p'na 0talno 4ijenjaj'3e, o%likovano:ivota" Dr'i p't je atvaranje 4oji6 o5ij' otkriloko4plek0 0ivi6 0tr'kt'ra, 'n'tar koji6 0' 0e

%lijedoplave 0=ere 0talno pojavljivale intenivno5vr0te i, nakon pojavljivanja, %e+7'4no kliile na

ore, ivan vidokr'a" Ali ni jedno4 nije %ilo licaili o%lika lj'di ili :ivotinja"


12/176

pla4enije nijan0e ' dn' 0vake laticeK velikiri4ino+kre4 karan=ilK i, %lijedolj'%i5a0t na vr6'0voje 0lo4ljene 0ta%ljike, 04jeli 6eraldi5ki cvijetiri0a" Sl'5ajna i proviorna, ta kitica je kr7ila 0va

pravila tradicionalno do%ro 'k'0a" 2a dor'5ko4

to j'tra %io 0a4 ate5en :iva6ni4 ne0klado4%oja" Ali to vi7e nije %ilo ' pitanj'" Sada ni0a4ledao ' taj ne'o%i5ajeni cvjetni aran:4an" Vidio0a4 ono 7to je Ada4 vidio na j'tro 0vo 0tvaranja+ 5'do, tren po tren, p'ko po0tojanja"

)Da li je 'odnoQ* 'pitao je netko" M@ijeko4 ovodijela pok'0a, 0vi raovori 0' 0ni4anidikta=ono4 i %ilo 4i je 4o'3e o0vje:iti 0voja0je3anja na ono 7to je re5eno"N

)


13/176

r':a i iri0 i karan=il tako intenivno pred0tavljaj',nije ni7ta vi7e, i ni7ta 4anje, od ono 7to je0' +

prolano0t koja je ipak vje5ni :ivot, 0talnone0tajanje koje je ' i0to vrije4e %ilo 5i0toPo0tojanje, o4ila 4ali6, jedin0tveni6 5e0tica 'koji4a 0e, neki4 neirecivi4, a ipak 0a4oo5iti4

paradok0o4, 4oao vidjeti %o:an0ki ivor cijelopo0tojanja"


14/176

0a4o0tan' orljivi i a5';eni novak" A 0pre4no4podr'ljivo73' j e d n o od %ra3e Far(J, U5iteljo d o +vara )ivica na dn' vrta"* )A 5ovjek koji06va3a t' i0tin',* novak 0'4nji5avo pita, )7to je,04ije4 li apitati, onQ* ro'c6o a tre0ne pora4eni4a 0voji4 7tapo4 i odovara )Lav latnerive"*

@o je %io, kada 0a4 a pro5itao, 0a4o neodre;en%re4enit ko4adi3 %e04i0lice" Sada je %ilo ja0nokao dan, o5ito kao E'klid"


15/176

%ilja va:ne 5injenice" 2%ilja va:ne 5injenice 0'%ile da 0' pro0torni odno0i pre0tali i4ati nekove3e na5aja i da je 4oj '4 06va3ao 0vijet '

poj4ovi4a dr'a5iji4 od pro0torni6 odno0a" Uo%i5no4 vre4en', oko 0e %avi takvi4

pro%le4i4a kao 7to je djeQ + Ioliko dalekoQ +Iako po0tavljeno ' odno0' na 7toQ Pri4e0kalin0ko4 do:ivljaj', i4plicitna pitanja nakoje oko odovara pripadaj' dr'a5ije4 red'"Fje0to i radaljina pre0taj' %iti o0o%ito ani4ljivi"U4 0voj' percepcij' o%avlja ' poj4ovi4ainteniteta po0tojanja, d'%ine na5aja, odno0a'n'tar 'ora" Vidio 0a4 knjie, ali 4e 'op3e ni0'ani4ali nji6ovi polo:aji ' pro0tor'" Ono 7to 0a4

pri4ijetio, 7to 4i 0e 'ti0n'lo ' '4 %ila je5injenica da 0' 0ve one 0jale :ivo4 0vjetlo73' i daje ' neki4a taj 0jaj %io ira:eniji neo ' dr'i4a"U to4 kontek0t', polo:aj i tri di4enije %ili 0'ne%itni"


16/176

P'no, ali to5no koliko nije %ilo %itno" Foao 0a4,naravno, poledati na 0voj 0atK ali je 4oj 0at, nao0a4, %io ' dr'o4 'niver'4'" Foj 0tvarnido:ivljaj %io je, jo7 je, neodre;eno trajanja ilialternativno %e0krajne 0ada7njo0ti na5injene od j e

d n e 0 t a l n o 4ijenjaj'3e apokalip0e"S knjia je i0tra:iva5 0kren'o 4oj' pa:nj' nana4je7taj" Fali 0tol a tipkanje 0tajao je na 0redini0o%eK ia njea j e , 0 4o ledi7ta, %io pleteni 0 to l a c i ia njea radni 0tol" @a tri ko4ada 0'5inila 0lo:en' 7ar' 6oriontala, vertikala idijaonala + 7ar' ti4 ani4ljivij' 7to nije %ilat'4a5ena poj4ovi4a pro0torni6 odno0a" Stoli3,0tolac i 0tol 0' 0e 'klapali ' ko4poicij' koja je0li5ila na rad ra'eaJ ili G'ana ri0a*, 4rtv'

prirod' preponatljivo povean' 0a 0tvarni40vijeto4, ali prenijet' %e d'%ine, %e ikakvopok'7aja =otora=0ko reali4a" ledao 0a4 0vojna4je7taj, ne kao 'tilitari0t koji 4ora 0jediti na0tolci4a, pi0ati na 0toli3i4a i 0tolovi4a, i ne kaoka4er+4an ili dok'4entari0t, ve3 kao 5i0ti e0tetkoje ani4aj' 0a4o o%lici i nji6ov odno0 'n'tarvidno polja ili pro0tora 0like" Ali, dok 0a4ledao, ovaj 5i0to e0tet0ki poled k'%i0ti5ki4oko4 '0t'pio je 4je0to ono4 7to 4o' opi0ati0a4o kao 0akra4entalni poled na 0tvarno0t" io

0a4 opet ta4o dje 0a4 %io kad 0a4 ledaocvije3e + natra ' 0vijet' ' koje4 je 0ve 0jalo

EORES RAWUE M1BB-"+19$8"NK=ranc'0ki 0likar" S Pica00o4 'te4e+jiteljk'%i4a" JJ GUA< RS M1BB"+19-"NK7panjol0ki 0likar i ra=i5ar, k'%i0t"


17/176

Un'tra7njo4 Svjetlo73', i %ilo %e0krajno po 0vo4na5aj'"


18/176

' kojoj 04o 4i :ivotinje, na7 po0ao je da pod0vak' cijen' pre:ivi4o" Da %i '5inio %iolo7kiop0tanak 4o'3i4, O0lo%o;eni '4 4ora %iti

prop'7ten kro re+d'kcij0ki ventil 4oa i:iv5ano 0'0tava" Ono 7to na dr'o4 kraj' ia;e,

%ijedna je 0jenka one vr0te 0vije0ti koja 3e na4po4o3i da o0tane4o :ivi na povr7ini ovekonkretne planete" Da %i 'o%li5io i iraio 0adr:ajove 0vedene 0vije0ti, 5ovjek je prona7ao i %e0+krajno raradio te 0'0tave 0i4%ola i i4plicitne=iloo=ije koje ove4o jeici4a" Svaki pojedinac

je i0todo%no i kori0nik i :rtva jei5ke tradicije 'kojoj je on ili ona ro;en + kori0nik, %'d'3i da

jeik daje pri0t'p 0ak'pljeni4 api0i4a i0k'0tava

dr'i6 lj'di, :rtva 'toliko 7to a to '5vr73'je 'vjerovanj' da je 0vedena 0vije0t jedina vr0ta0vije0ti i kao da o4eta njeov o0je3aj a 0tvarno0t,5ini a 0'vi7e 0kloni4 vla0tite predod:%e 04atrati5injenica4a, vla0tite rije5i 0tvarni4 pred4eti4a"Ono 7to 0e, jeiko4 reliije, ove )ovaj 0vijet*'niver'4 je 0vedene 0vije0ti, ira:en i, kaotakav, oka4enjen jeiko4" Rali5iti )dr'i 0vje+tovi* 0 koji4a lj'd0ka %i3a na0'4ce '0po0tavljaj'kontakt 0a4o 0' ele4enti ' cjelok'pno0ti 0vije0tikoja pripada O0lo%o;eno4 '4'" Ve3ina lj'di,

ve3in' vre4ena, na 0a4o a ono 7to 0ti:e krored'kcij0ki ventil i 7to je potvr;eno, kao ai0ta0tvarno, lokalni4 jeiko4"


19/176

do%iti ili 0pontano, ili kao re'ltat 0lo:eni6)d'6ovni6 vje:%i*, ili 6ipnoo4, ili po4o3'droa" Iro te 0talne ili privre4ene pre4o0nicete5e, ne ai0ta opa:anje )0vea 7to 0e doa;a0v'da ' 'niver'4'* Mjer pre+4o0nica ne 'kida

red'kcij0ki ventil, koji jo7 'vijek i0klj'5'jeko4pletan 0adr:aj O0lo%o;eno '4aN, ve3 ne7tovi7e, i nada0ve ne7to rali5itije od pa:ljivo oda%+rano 'tilitarno 4aterijala koji na7i 0':eni,

pojedina5ni '4ovi 04atraj' a potp'n', ili %are4dovoljn', 0lik' 0tvarno0ti"

Foak ra0pola:e 0 nekoliko eni40ki6 0'0tavakoji 4' 0l':e da koordinira 0voj rad"


20/176

a'to4at0ki podre;ivan predod:%i" 2ani4a+nje a pro0tor je 04anjeno, a ani4anje avrije4e pada 0koro na n'l'"

M8Nako intelekt o0taje neokrnjen i 4ada je per+cepcija 5'de0no po%olj7ana, volja trpi d'%ok'

pro4jen' naore" Ui4alac 4e0kalina ne vidinikakav ralo da %ilo 7to po0e%no '5ini i04atra da je ve3ina raloa %o koji6 je, ''o%i5ajeno vrije4e, %io 0pre4an djelovati itrpjeti, d'%oko neani4ljiva"


21/176

0e doa;ati rane vr0te %iolo7ki nepotre%ni60tvari" U neki4 0l'5ajevi4a 4o:e do3i doivano0jetilni6 opa:anja" Dr'e o0o%e otkrivaj'0vijet viionar0ke ljepote" @re3i4a 0e otkriva0lava, %e0krajna vrijedno0t i p'nona5no0t olo

po0tojanja, dano, nekon+cept'aliiranodoa;aja" U kona5no4 0tadij' %e?ea je)op0k'rno nanje* da je Sve ' 0ve4' + da je Sve'0tvari 0vatko" Ovo je onoliko %li', pretpo0tav+lja4, koliko kona5an '4 4o:e ikada pri3i)0ponavanj' 0vea 7to 0e %iva 0v'dje ''niver'4'*"

U ovo4 kontek0t', koliko je na5ajno oro4nopove3anje, pod 'tjecaje4 4e0kalina, percepcije%oja 2a neke :ivotinje %iolo7ki je i'etno va:no

4o3i ralikovati odre;ene nijan0e" Ali, ivanranica 0vo 'tilitarno 0pektra, ve3ina 0tvorenjapotp'no je 0lijepa a %oje" P5ele, na pri4jer,provode ve3in' 0vo vre4ena )radjevi5'j'3i0vje:e djevice ivora*K ali, kao 7to je von Tri0c6dokaao, 4o' preponati 0a4o 4ali %roj %oja"/ovjekov vi0okoravijeni o0je3aj a %oje je

%iolo7ki l'k0' + neprocjenjivo draocjen nje4'kao 4i0aono4 i d'6ovno4 %i3', ali nepotre%an anjeovo pre:ivljavanje kao :ivotinje" S'de3i po

pridjevi4a koje i4 Ho4er 0tavlja ' '0ta, j'naci

@rojan0ko rata 0' jedva pre4a7ivali p5ele po0vojoj 0po0o%no0ti ralikovanja %oja" U to4poled' je, %are4, napredak 5ovje5an0tva %ioirait"

Fe0kalin 'di:e 0ve %oje na vi7' rain' i 5iniopa:a5a 0vje0ni4 %e%rojni6 =ini6 nijan0i ralikea


22/176

koje je 'o%i5ajeno potp'no 0lijep" /ini 0e da 0', aO0lo%o;eni '4, takovane 0ek'ndarnekarakteri0tike 0tvari pri4arne" 2a ralik' odLockeaJ, on o5ito 04atra da 0' %oje va:nije,vrjednije opa:anja neo 4a0e, polo:aji i

di4enije" Iao i 'i4atelji 4e0kali+na, i 4noi4i0tici opa:aj' natprirodno 0jajne %oje, ne 0a4o'n'tarnji4 oko4 neo 5ak i ' 0tvarno4 0vijet'oko 0e%e" Sli5na apa:anja 0' inijeli i vidovnjacii 0enitivci" Po0toje 0tanoviti 4ediji koji4a je, 'd'i4 rado%lji4a, kratko otkrivenje 'i4aoca4e0+kalina i0k'0tvo koje oni do:ivljavaj'0vakodnevno i i 5a0a ' 5a0"

S ovo d'o, ali neop6odno ileta 4o:e4o 0e0ad vratiti na 5'de0ne 5injenice + 5etiri noe 0tolca

od %a4%'0a na 0redini 0o%e" Pop'tCord0ort6ovi6J J narci0a, dono0ile 0' 0ve vr0te%oat0tva + dar, neprocjenjiv, novo iravno0aledavanja 0a4e Prirode Stvari, 0k'pa 0a0kro4niji4 %lao4 ra'4ijevanja na polj',naro5ito, '4jetno0ti"

R':a je r':a je r':a" Ali te noe 0tolca %ile 0'noe 0tolca %ile 0' Sv" Fi6ovil i 0vi an;eli" /etiriili pet 0ati nakon doa;aja, kada 0' e=ekticere%ralno nedo0tatka 7e3era ve3 pre0tajali, %io0a4 poveden na 4ali o%ilaak rada, koji je'klj'5ivao po0jet', oko ala0ka 0'nca, ono4 7to0e 0kro4no rekla4ira kao


23/176

4e;' ira5ka4a, 5e0titka4a i 0tripovi4a, 0tajaoje, inena;'j'3e, red knjia o '4jetno0ti" Ueo0a4 prv' knji' koja 4i je do7la pod r'k'" ila jeo Van o+6'J, a 0lika na koj' 0e knjia otvorila

%ila je Stolac +onaj apanj'j'3i portret Din anSic6, koj' je l'di 0likar vidio, 0 neko4 vr0to4':a0n'to o%o:avanja, i pok'7ao prenijeti na0voje platno" Ali to je %io adatak a koji 0e i 4o3enija pokaala 0a0vi4 neadekvatno4" Stolac koji

je Van o6 vidio o5ito je ' %iti %io i0ti 0tolac kaoi onaj koji 0a4 ja vidio"


24/176

naJ, H'i+nenaJJ, Cillia4a LaaJJJQ Odovorna ta pitanja nije ' 4ojoj 4o3iK ali prili5no0'4nja4 da je ve3ina veliki6 nalaca @akvo0tio%ra3ala 4noo pa:nje '4jetno0ti + neki 0'od%ijali %ilo kakv' ve' 0 njo4, dr'i 0' 0eadovoljavali oni4 7to %i kriti5ko oko 04atralodr'oraredni4, ili 5ak de0etorared+ni4 djeli4a"M2a o0o%' 5iji preo%ra:eni i preo%ra:avaj'3i '44o:e vidjeti Sve ' 0vako4 ovo4, prvora+redno0tili de0etoraredno0t 5ak i reliij0ke 0like %iti 3e0tvar krajnje ravnod'7no0ti"N U4jetno0t je, pret+

po0tavlja4, 0a4o a po5etnike, ili a onetvrdokorne 0lijepo'li5are, koji 0' 0e odl'5iliadovoljiti erat+0o4 @akvo0ti, 0i4%oli4a prije

neo oni4 7to oni pred0tavljaj', eleantno0a0tavljeni4 recepto4 '4je0to prave ve5ere"

Vratio 0a4 Van o6a na polic' i 'eo knji'koja je 0tajala pokraj nje" ila je to knjia ootticel+lij'JJJJ" Okretao 0a4 0tranice" Ra;anjeVenere + nikad 4i nije %ilo o4iljeno" Venera iFar0, ta ljepota koj' je tako 0tra0tveno den'nciraoR'0kinJJJJJ na vr6'nc' 0voje d'o ilaane0ek0'alne traedije" /'de0no %oata i 0lo:enaApelle0ova kleveta" A onda 4alo

HAIU< EIAIU M1$B"+1$B"NK japan0kien+4ona6 0ekte rinai, ponat kao )o:ivljava5ena*"

JJ HU+c6an+%'di4a"

JJJCLLAF LAC M1$B$"+1$1"NK enle0kipi0ac"

JJJJ ALLESA


25/176

4anje ponata i ne pretjerano do%ra 0lika, G'dita"Foja je pa:nja %ila priv'5ena i 'rio 0a4op5injeno, ne ' %lijed' ne'roti5n' 6eroin' ilinjen' 0l'7kinj', ne ' :rtvin' ko04at' lav' ili

proljetni peja: ' poadini, ve3 ' ri4in' 0vil'

G'ditino pod0tavljeno pr0l'ka i d'' 0'knj'nap'6an' vjetro4"

@o je %ilo ne7to 7to 0a4 vidio prije + vidio 'pravoto j'tra, i4e;' cvije3a i pok'30tva, kad 0a40l'5ajno poledao dolje, i na0tavio, na4jerno0tra0no, 'riti ' 0voje prekri:ene noe" @i na%orina 6la5a4a + kakav la%irint %e0krajno na5ajneko4plek0no0ti A tek0t'ra 0ivo =lanela + kako

%oata, kako d'%oko, 4i0teriono jaka opet 0'%ili t', na oticellije+voj 0lici"

iviliirana lj'd0ka %i3a no0e odje3', te 0toa ne4o:e %iti portretiranja, nijedno prikaivanja 4i+tolo7ke ili povije0ne pri5e %e prikaivanjana%rani6 tkanina" Ali iako ono 4o:e o%ja0niti

podrijetlo, o%i5no krojenje nikada ne 4o:eo%ja0niti ra0ko7ni ravoj na%ora, kao lavne te4elikovni6 '4jetno0ti" U4jetnici 0', o5ito je, 'vijekvoljeli na%or %o njea 0a4o + ili, %olje re5eno,%o 0e%e" Iada 0likate ili kle7ete na%ore, 0likateili kle7ete o%like koji 0', 7to 0e prakti5ne 0vr6eti5e, ne+repreentativni + ona vr0ta ne'vjetovanoo%lika ' kojoj '4jetnici, 5ak i najnat'+rali0ti5kijetradicije, 0e%i daj' od'7ka" U pro0je5noj Fadonniili apo0tol' na 0triktno lj'd0ki, potp'no re+

preentativan ele4ent odlai oko de0et po0tocjeline"


26/176

Sve o0talo 0e 0a0toji od 4noi6 o%ojeni6 varijantinei0crpne te4e ':vane v'ne ili platna" A ti6 ne+repre+ e n t a t i v n i 6 devet de0etina j e d n eFadonne ili apo0tola 4o:e %iti i0to onoliko va:nokvalitativno koliko i kvantitativno" Vrlo 5e0to oni

odre;'j' ton 5itavo '4jetni5ko djela, 'tvr;'j'0til koji4 0e te4a o%ra;'je, ira:avaj'ra0polo:enje, te4pera4ent, pri0t'p :ivot''4jetnika" Stoi5ka o%iljno0t 0e otkriva ' latki4

povr7ina4a, 7iroki4 ne'vijeni4 na%ori4a Pie+roovi6 draperija" Ra0pet i4e;' 5injenice i :elje,i4e;' cini4a i ideali4a, erniniJ '%la:ava0ve o0i4 i0karikirane 'vjerljivo0ti 0voji6 lica 0oro4ni4 kroja5ki4 ap0trakcija4a, koje 0''tjelovljenje, ' ka4en' ili %ronci, vje5iti6 op3i6retorika + 6eroi+4a, 0veto0ti, 'vi7eno0ti koji4a

5ovje5an0tvo vje5ito te:i, 'lavno4 'al'd" A t'0' i El recoveJJ nelaodne tr%'7a0te 0'knje i4antijeK t' 0' o7tri, 'vijeni, pla4en' nalik na%ori' koje o0i4o @'raJJJ o%la5i 0voje =i're '

prvi4a, tradicionalna d'6ovno0t 0e ra%ija '%ei4enoj =iiolo7koj 5e:njiK ' dr'i4a, r5i 0eaoniirani o0je3aj 0'7tin0ke ot';eno0ti i nepri+

jatelj0tva 0vijeta" li ra4otri4o Cattea'aJJJJKnjeovi 4'7karci i :ene 0viraj' l'tnje, 0pre4aj' 0ea %alove

A< LORE


27/176

i 6arlekinade, kre3', po %ar7'na0ti4 travnjaci4a ipod ple4eniti4 0ta%li4a, pre4a &t6eri i 0na0vako lj'%avnikaK nji6ova oro4na 4elankolija iooljena, nepodno7ljiva 0eni%ilno0t nji6ovotvorca nalae iraa, ne ' radnja4a koje 0'

prikaane, ve3 ' relje=' i tek0t'ri nji6ovi60'knjica od ta=ta, nji6ovi6 0aten0ki6 orta5a i

pr0l'ka"


28/176

i 0like" 2a ono 7to 4i o0tali vidi4o 0a4o pod'tjecaje4 4e0kalina, '4jetnik je ro;enje4opre4ljen da vidi cijelo vrije4e"


29/176

dr'o4 red', koji je ivan ira:ajne 4o3i 5ak inajvi7e '4jetno0ti" Ali ' G'ditinoj 0'knji 0a44oao ja0no vidjeti ono 7to %i6 ja, da 0a4enijalan 0likar, 4oao ive0ti 0a 0voji4 0tari40ivi4 =lanel0ki4 6la5a4a"


30/176

%e0krajno va:ne i lj'd0ka %i3a kao jo7 %e0krajnijeva:na"* @re%alo %i + ali ' prak0i to iledane4o'3e, @o 0'djelovanje ' o5evidnojveli5an0tveno0ti 0tvari nije o0tavljalo 4je0ta,reci4o, a o%i5ne, neop6odne intere0e lj'd0ko

po0tojanja, prije 0vea a %ri' koja o%'6va3ajedinke" Ger jedinke 0' 0vije0ti, a, %are4 ' jedno4poled', ja 0a4 0ada %io


31/176

A4peo" Oko njea je le:aone'a:en 0nijeK ' poadini je %ila vi7e neooti5ka te:nja crveni6 litica" A t' je %io i drai,ne0retni A" " 0vje0no pretjer'j'3i ' 'loi 0voo4iljeno knji:evno lika, 0e%e 0a4oa, /'dakao0o%no" 7ao je tako, eaj'3i 0e polako na

%li0tavo4 alp0ko4 0'nc', 0 pal5evi4a adje+n'ti4pod pa'6a :'to pr0l'ka koji je ne7to ni:e %io

raciono ao%ljen pop't %ri6ton0ko l'5noproora i Reenc& perioda + lave a%a5ene kaoda 6o3e

PAUL E2A


32/176

neki 4'cavi ovor, kao i 6a'%ice, 'p'titi plavojk'poli ne%a" Ono 7to je 0tvarno rekao, to 0a4a%oravioK ali ono 7to 0' cjelok'pan njeov 0til,dr:anje i polo:aj 0koro ivikivali %ilo je )Ga 0a4i0to toliko do%ar koliko i te proklete planine"* A

na neki na5in, naravno, %io je %e0krajno %oljiK aline, kao 7to je veo4a do%ro nao, na na5in na koji

je njeov o4iljeni knji:evni lik to volio 4i0liti"

U0pje7no M7to od to na5iloN ili ne'0pje7no, 0vi4i pretjer'je4o l'4e3i 0voj o4iljeni lik i4a7te" A 5injenica, 0koro %e0krajno nevjerojatna5injenica, da je netko %ilja eanne, ne 5iniralik'" Ger po0ve3eni je 0likar, 0a 0vojo4cjev5ico4 do O0lo%o;eno '4a 4i4o ventila4oa i eo+=iltra, i jednako tako 0tvarno, %io ovaj

ko04ati de4on nelj'%ano poleda"2a o6ra%renje 0a4 0e ponovo okren'o na%ori4a0voji6 6la5a" )Ovo je ono kako %i tre%alo ledati*,

ponovio 0a4 j o 7 jedno4" A 4oao 0a4 i dodati)@o je vr0ta 0tvari ' koj' tre%a ledati"* Stvari %e

pretenija, adovoljne da jedno0tavno %'d' one0a4e, dovoljne ' 0vojoj takvo0ti, ne l'4e3i'lo', ne pok'7avaj'3i, 0'l'do, '0pjeti 0a4e,iolirane od D6ar+4a+tijela, ' l'ci=er0ko4 prko0'o:joj 4ilo0ti"

)


33/176

Da, Ver4eerovo" Ger taj tajan0tveni '4jetnik %io jetro0tr'ko o%daren + viijo4 koja 0ponaje D6ar+4a+tijelo kao :ivic' na dn' vrta, nadareno73' dat' viij' pred0tavi onoliko koliko orani5enjalj'd0ke 0po0o%no0ti dop'7taj', i 0kro4no73' da 0e

orani5i ' 0voji4 0lika4a na one a0pekte0tvarno0ti koji4a je lak7e %aratatiK jer, 4ada jeVer4eer pred0tavljao lj'd0ka %i3a, 'vijek je %io0likar 4rtvi6 priroda" eanne, koji je 0voji4:en0ki4 4odeli4a ovorio da 0e potr'de iledatikao ja%'ke, pok'7ao je 0likati portrete ' i0to4d'6'" Ali njeove ja%'kolike :ene 0' 0rod+nijePlatonovi4 deja4a neo D6ar4a+tijel' ' :ivici"One 0e vide kao Vje5no0t i e0kraj, ne ' pije0k'ili cvijet', ve3 ' ap0trakcija4a neko veo4a0'periorno poja0a eo4etrije" Ver4eer nikada

nije tra:io od 0voji6 djevojaka da iledaj' kaoja%'ke"


34/176

Ver4eerove percepcije %ila 0' 0a4o djelo4i5nopro5i73ena" Gedna plo6a je po0tala 0koro 0avr7enoproirnaK o0tatak vrata jo7 je 'vijek %io 4'tan"O0novno air d>etreen tole vernie"

2a La'renta @ailladea prior je %io 0a4o op0cen"Ali da je '4irovljeni trovac '4ar0ki4

proivodi4a 0jedio dovoljno 4irno, V'illard %i 'nje4' vidio 0a4o D6ar4a+tijelo, na0likao %i, 'cinija4a, %aen' 0a latni4 ri%ica4a, 4a'r0kojk'li vile i kine0ki4 la4pioni4a, k'tak Raja prije

Pada"Ali ' 4e;'vre4en' je 4oje pitanje o0talo %eodovora" Iako 0e ova pro5i73ena percepcija4o:e 'klopiti ' '4je0n' %ri' a lj'd0ke odno0e,


35/176

' neop6odne po0love i d':no0ti, da ne0po4inje4o 4ilo0r;e i 0tvarno 0'o0je3anjeQDrevna de%ata i4e;' prakti5ara ikonte4plativaca %ila je o%novljena, 7to 0e 4eneticalo, neapa43eno4 :e0tino4" Ger 0a4 do ovo

j'tra ponavao konte4placij' 0a4o ' njeno40kro4nije4, 'o%i5ajenije4 o%lik' + kao ra0plin'tora4i7ljanjeK kao ane0en' o%'eto0t poeijo4 ili0likar0tvo4 ili la%o4K kao 0trpljivo 5ekanje naon' in0piracij', %e koje 5ak ni najproniji pi0acne4a nade %ilo 7to po0ti3iK kao povre4enavi;enja, ' prirodi, Cord0ort6ovo )ne5e4noo, 4noo d'%lje i0prepleteno*K kao0'0tavn' ti7in' koja dovodi, ponekad,


36/176

do naovje7taja neko )op0k'rno nanja*" Ali0a4 0ada otkrio konte4placij' na njeno4vr6'nc'"


37/176

povla5i i vanj0ko 0vijeta ' potp'no nadnaravn'nirvan', 0toji %od6i0attva, a koje 0' @akvo0t i0vijet 0l'5ajno0ti jedno te i0to, i a 5ij' je

%erani5n' 0a4ilo0t 0vaka od ti6 0l'5ajno0tiprilika ne 0a4o a preo%ra:avaj'3i 'vid, ve3 i a

veo4a prakti5no 4ilo0r;e" A ' 'niver'4''4jetno0ti, na0'prot Ver4eer' i dr'i4 0likari4alj'd0ki6 4rtvi6 priroda, na0'prot kine0ko4 i

japan0ko4 peja:no4 0likar0tv', na0'proton0ta%le'J i @'rner'JJ, na0'prot Si0le&'JJJ iSe+'rat'JJJJ i eanne' 0toji 0veo%'6vatna'4jetno0t Re4%randtaJJJJJ" @o 0' ivanrednai4ena, nedo0ti:ne veli5ine" to 0e 4ene ti5e, toi'etno 0vi%anj0ko j'tra, ja 0a4 0a4o 4oao

%iti a6valan a do:ivljaje koje 4i je pokaao,ja0nije neo 7to 0a4 ikad vidio, prav' prirod'

iaova i potp'no o0lo%a;aj'3' reakcij'"Da doda4, prije neo 7to nap'0ti4o ov' te4',kako ne4a te vr0te konte4placije, 4akar inajkvieti0+ti5kije, koja ne4a neki6 4oralni6vrijedno0ti" are4 polovica 0vake 4oralno0ti jeneativna i 0a0toji 0e od 0'dr:avanja od napa0ti"O5ena7 i4a 4anje od pede0et rije5i, a 7e0t od nji6

je po0ve3eno 4ol%i o' da na0

GOH< O


38/176

ne dovede ' i0k'7enje" Gedno0trani konte4plativaco0tavlja nedovr7eni4 4noe 0tvari koje %i tre%ao'5initiK ali da to nadoknadi, on 0e 0'dr:ava odo4ile 0tvari koje ne %i tre%ao raditi" Ioli5ina la,

pri4ijetio je Pa0calJ, %ila %i 4noo 4anja kada %ilj'di 0a4o 4oli na'5iti 4irno 0jediti ' 0voji40o%a4a" Ionte4+plativac 5ija je percepcija

pro5i73ena ne 4ora o0tati ' 0vojoj 0o%i" Fo:e i3i0voji4 po0lo4, tako potp'no adovoljan 7to vidi idio je %o:an0ko Poretka 0tvari da nikada ne3e

%iti 5ak niti ' i0k'7enj' da 0e 'p'0ti ' ono 7to je@ra6erneJJ navao )prljavi4 Sred0tvi4a 0vijeta*"Iad o0je3a4o da 04o jedini na0ljednici 'ni+ver'4a, kada na4 )4ore te5e ' :ila4a""" avijede 0' na7i dra'lji*, kada 0e 0ve 0tvari vide

kao %e0krajne i 0vete, kakav 4otiv %i04o 4olii4ati a po6lep' ili 0a4odokaivanje, a tr5anjea 4o3i ili o%i5ni4 adovolj0tvi4aQIonte4plativci 3e te7ko po0tati kockari, ili0vodnici, ili pijanciK oni po pravil' ne propo+vijedaj' netolerancij', niti rat'j'K ne 04atraj'neop6odni4 plja5kati, varati ili derati ko:'0irotinji" A ovi4 oro4ni4 neativni4 vrlina4a4o:e4o dodati jedn' koja je, 4ada j' je te7kode=inirati, i poitivna i %itna" Ar6at i kvieti0t4o:da ne prakticiraj' konte4placij' ' potp'no0tiK

ali ako je 'op3e prakticiraj', 4o' 0e vratiti 0po'5ni4 ivje7taji4a o dr'oj, tran0cendentalnoje4lji '4aK a ako je prakticiraj' na vi7oj raini,

po0tat 3e prolai kro koje neki

LASE PASAL M1$-8"+1$$-"NK =ranc'0ki=iloo=, 4ate4ati5ar i =ii5ar" JJ @HOFAS@RAHER


39/176

%laotvorni 'tjecaj 4o:e pote3i i te dr'e e4lje' 0vijet ata4njeni6 0vije0ti, koji kroni5no '4ireod nedo0tatka i0to"

U 4e;'vre4en' 0a4 0e, na a6tjev i0pitiva5a,okren'o od eanneovo portreta pre4a ono4 7to0e odvijalo 'n'tar 4oje lave kad %i6 atvorio o5i"Ovaj p't, peja: je %io a5';'j'3e neani4ljiv"Vidno polje %ilo je p'no jarko o%ojeni6, 0talno

pro4jenljivi6 0tr'kt'ra koje kao da 0' %ilena5injene od pla0tike ili e4ajlirano li4a"

)Ge=tino,* ko4entirao 0a4" )@rivijalno" Iao 0tvarina 0aja40ko4 7tand'"*

A 0va ta dr'oraredno0t po0tojala je ' atvore+

no4, 0tije7njeno4 'niver'4'")Iao da 0e nalaite pod pal'%o4 na %rod'*, rekao0a4" )rod' 0a 0aja40ko 7tanda"*

A dok 0a4 ledao, po0talo je veo4a ja0no da je taj%rod 0a 0aja40ko 7tanda na neki na5in povean 0lj'd0ki4 pretenija4a" @a a'7ljiva 'n'tra7njo0t0aja40ko %roda %ila je 4oja vla0tita o0o%na0vije0tK ti je=tini 4o%ili od li4a i pla0tike %ile 0'4oji o0o%ni doprino0i 'niver'4'"

O0je3ao 0a4 da je ta po'ka do%rodo7la, ali 4i jeipak %ilo :ao 7to je 4orala %iti dana ' ovo4tren'tk' i ' ovo4 o%lik'" Po pravil' 'i4alac4e0kalina otkriva 'n'tarnji 0vijet i0to tako o5ito5injeni5ni, tako 0a4 po 0e%i %e0krajan i 0vet, kao ionaj preo%ra:eni


40/176

vanj0ki 0vijet koji 0a4 vidio otvoreni6 o5ij'" Odpo5etka, 4oj je 0l'5aj %io dr'a5iji" Fe0kalin 4ije privre4eno podario 4o3 da vidi4 0tvariatvoreni6 o5ij'K ali nije 4i 4oao, ili 4i %ar 'to4 0l'5aj' nije 4oao, otkriti 'n'tarnji peja:

%ar idaleka '0porediv 0 4oji4 cvjetovi4a ili0tolce4 ili =lanel0ki4 6la5a4a )ta4o vani*" Ono7to 4i je dop'0tio opaiti, 'n'tra, nije %iloD6ar4a+tijelo ' 0lika4a, ve3 4oj vla0titi '4K near6etip0ka @akvo0t, ve3 ko4plet 0i4%ola + dr'i4rije5i4a, a4jena a @akvo0t i do4a3e radino0ti"

Ve3ina vi'ali0ta %iva 4e0kalino4 pretvorena 'viionare"


41/176

0vijeta koji je vidio lakeK ali nje4' ' cjelininedo0taje 0po0o%no0t da irai, literarno ililikovni4 0i4%oli4a, ono 7to je vidio"

reliioni6 api0a i preo0tali6 0po4enika poe+ije i likovni6 '4jetno0ti je ja0no da 0', ' ve3inirado%lja i na ve3ini 4je0ta, lj'di pridavali vi7eva:no0ti 'n'tra7nje4 peja:' neo o%jektivnoj0tvarno0ti, o0je3ali da ono 7to vide atvoreni6o5ij' po0jed'je d'6ovno ve3i na5aj od ono 7to0' vidjeli otvoreni6 o5ij'" RaloQPreponatljivo0t dovodi do preira, a kako

pre:ivjeti je pro%le4 koji 0e po va:no0ti kre3e odkroni5no a4orno do 4'5no" Vanj0ki 0vijet jeono ' 5e4' 0e %'di4o 0vako j'tra ' :ivot',4je0to ' ko4e, 6tjeli ili ne, 4ora4o pok'7avati

araditi a :ivot" U 'n'tarnje4 0vijet' ne4a nirada ni 4onotonije" Po0je3'je4o a 0a4o '0novi4a i 0anjarenji4a, a njeova neo%i5no0t jetakva da nikada dva p'ta 'a0topce ne nai;e4o nai0ti 0vijet" 2ar je 5'dno, 0toa, 7to 0' lj'd0ka %i3a' 0vojoj potrai a %o:an0ki4 o%i5no vi7e voljelaledati 'n'tra O%i5no, ali ne 'vijek" U 0vojoj'4jetno0ti ni7ta 4anje neo ' 0vojoj reliiji,taoi0ti i en+%'di0ti 0' ledali dalje od viija 'Pranin', a kro Pranin' ' )de0et ti0'3a 0tvari*o%jektivne 0tvarno0ti" 2%o 0voje doktrine o

'tjelovljenoj Rije5i, kr73ani 0' tre%ali, od po5etka,%iti 0po0o%ni a'eti 0li5an 0tav pre4a'niver'4' oko 0e%e" Ali, %o doktrine Pada,

%ilo i4 je veo4a te7ko to '5initi" Go7 prije tri0totine odina ira potp'no


42/176

neiranja 0vijeta i 5ak o0'de 0vijeta %io je ipravovjeran i 06vatljiv" )


43/176

on0ta%lea ' Ha4p0tead' i pri0tao poledati jedn'0kic' 4lado '4jetnika" U0prko0 0vo4 preir'

pre4a nat'rali0ti5koj '4jetno0ti, 0tari viionar jenao preponati do%r' 0tvar kad je vidi + o0i4,naravno, ako je %ila R'%en0ovaJ" )Ovo nije crte:,*'vikn'o je, )ovo je in0piracija* )A ja 0a4 6tio dato %'de crte:*, %io jc on0ta%leov karakteri0ti5anodovor" O%ojica 0' %ila ' prav'" @o je0t %io crte:,

precian i vjeran, a i0todo%no je0t %io in0piracija +in0piracija na raini vi0okoj %are4 koliko ilakeova" orovi Ha4p0tead Heat6a 0' %iljavi;eni kao jednaki 0 D6ar4a+tijelo4"

@a 0kica %ila je prika, nei%je:no ne0avr7en, ali'nato5 to4e d'%oko ira:ajan, onoa 7to je

pro5i73ena percepcija otkrila otvoreni4 o5i4aveliko 0likara" S konte4placije, ' tradicijiCord0ort6a i C6it+4anaJJ, D6ar4a+tijela kao:ivice, i 0 viija, kao 7to 0' lakeove, )predivni6oriinala* 'n'tar '4a, 0'vre4eni pje0nici pov'kli0' 0e ' i0tra:ivanje o0o%no, kao 0'protno0ti vi7eod o0o%no, pod0vje0no i na ira:avanje, vi0okoap0traktni4 ter4ini4a, ne dani6, o%jektivni65injenica, ve3 p'ki6 nan0tveni6 i teolo7ki6

poj4ova" A ne7to 0li5no 0e doodilo i na podr'5j'0likar0tva" @' 04o %ili 0vjedoci op3e povla5enjai peja:a, prevladavaj'3e '4jetni5ke =or4edevetnae0to 0tolje3a" @o povla5enje i peja:anije

PE@ER PAUL RUE


44/176

%ilo ' on' dr'', %o:an0k' @e4eljno0t, kojo4 0e%avila ve3ina tradicionali0ti5ki6 7kola ' pro7lo0ti,taj Ar6etip0ki 0vijet, dje 0' lj'di 'vijek

pronalaili 0irovine 4ita i reliije"


45/176

*@i la0ovi,* rekao 0a4 a6valno, )ti la0ovi +oni0' neka vr0ta 4o0ta natra ' lj'd0ki 0vijet"*

o0tali 0' 4o0t 5ak i dok 0' pjevali one naja+panj'j'3ije pol'tonove ko4poicija l'do princa"Iro ne'jedna5ene =rae 4adriala, la%a je0lijedila 0voj tok, nikad 0e ne adr:avaj'3i ni dvatakta ' i0to4 tonalitet'" Iod e0'alda, to=anta0ti5no lika i Ce%+0teroveJ 4elodra4e,

p0i6olo7ka deinteracija je prenala0ila, 'rn'lado krajnji6 ranica, te:nj' '0a;en' ' 4odaln' aralik' od tonalne la%e" Djela proii7la i toav'5ala 0' kao da i6 je napi0ao ka0niSc6oen%erJJ"

)Pa ipak,* o0jetio 0a4 0e pri0iljeni4 re3i dok 0a40l'7ao te 5'dne proivode prot're=or4acij0ke

p0i6oe koja je 'tjecala na ka0n' 0rednjovjekovn'=or4' '4jetno0ti, )pa ipak ne 04eta 7to je 0av 'ko4adi3i4a" jelina je deoraniirana" Ali je0vaki pojedini =ra4ent ' red', je0t pred0tavnikVi7e reda" @otalitet je pri0'tan 5ak i ' ra%ijeni4dijelovi4a" Ga0nije pri0'tan, 4o:da, neo '0a0vi4 ko6erentno4 djel'" are4 ni0te 'lj'ljani 'o0je3aj la:ne 0i'rno0ti neki4 0a4o lj'd0ki4,'4jetno 0tvoreni4 redo4" Forate 0e o0loniti na0voje nepo0redno opa:anje kona5no reda" @akoda ' odre;eno4 04i0l' ra0padanje 4o:e i4ati0voji6 predno0ti" Ali naravno da je opa0no, ':a0no

J GOH< VVES@ER M1B."+1$-"QNK enle0kidra4ati5ar"

JJAR


46/176

opa0no" Pretpo0tavi4o da 0e ne 4o:e7 vratitinatra, i kao0a """*

Sa e0'aldovi6 4adriala 04o 0ko5ili, preko tri0tolje3a, do Al%ana eraJ i Lir0ke 0vite"

)Ovo 3e*, najavio 0a4 'naprijed, )%iti pakao"*Ali, kako 0e i0po0tavilo, porije7io 0a4" U 0tvari,la%a je v'5ala prili5no 04ije7no" 0kopana io0o%ne pod0vije0ti, jedna dvanae0ton0ka aonija je0lijedila dr''K ali ono 7to je na 4ene o0tavljalodoja4 %io je 0a4o o0novni ne0klad i4e;'

p0i6i5ke deinteracije jo7 potp'nije ode0'aldove i 5'de0ni6 dovitljivo0ti, ' talent' ite6nici, 'potrije%ljeni6 da 0e ona irai"

)@aj %a7 0a:alijeva 0e%e, ar neQ* ko4entirao 0a4

0 podr'ljivi4 od0'0tvo4 0'o0je3anja" A onda,)Iaten4'0ik + '5ena katen4'0ik* na kraj',nakon j o 7 nekoliko 4 i n ' t a aonije ) I o a % ri a a njeove o0je3ajeQ 2a7to ne 4o:e o%ratiti

pa:nj' na ne7to dr'oQ*

Iao kritika ne5ea 7to je ne0'4njivo %ilo veo4ana5ajno djelo, to je %ilo nepravedno i neprikladno+ ali, 4i0li4, ne i irelevantno" itira4 je onakv'kakva je0t i ato 7to 0a4 ja, ' 0tanj' 5i0te konte4+

placije, tako reairao na Lir0k' 0vit'"

Iad je to %ilo otovo, i0pitiva5 je predlo:io 7etnj'po vrt'" io 0a4 voljanK i 4ada 4oje tijelo kao da0e 0koro 0a0vi4 odvojilo od 4o '4a + ili,

precinije

ALA< ER M1BB"+198"NK a'0trij0ki0kladatelj" U Lir0ke 0vite, najponatiji pooperi Coek M19-"N"


47/176

re5eno, iako 4oja 0vije0t o preo%ra:eno4vanj0ko4 0vijet' nije vi7e %ila popra3ena 0vije73'o 4o4 =ii5ko4 orani4' + '0tanovio 0a4 da0a4 0po0o%an '0tati, otvoriti =ranc'0ki proor ii7etati 0 tek 4ini4alni4 oklijevanje4" ilo je5'dno, naravno, o0je3ati da )ja* nije i0to 7to i ter'ke i noe )ta4o vani*, 7to i taj potp'noo%jektivni tr'p i vrat, 5ak i lava" ilo je 5'dnoKali 0e 4olo %ro navikn'ti na to" A ionako 0e5inilo da je tijelo 0a0vi4 ' 0tanj' do%ro 0e %rin'tia 0e%e" U 0tvarno0ti, naravno, ono 'vijek %rine a0e%e" Sve 7to 0vje0ni eo 4o:e '5initi je0t dao%lik'je :elje, koje tada 0provode 0ile koje onkontrolira veo4a 4alo i ne ra'4ije 'op3e" Iad

'5ini %ilo 7to vi7e + kada 0e previ7e tr'di, napri4jer, kada %rine, kada po0tane a%rin't %o%'d'3no0ti + 04anj'je '5inkovito0t ti6 0ila i 4o:e5ak ' devitaliirano4 tijel' 'rokovati %ole0t" U4o4 tren'tno4 0tanj', 0vije0t nije %ila 'p'3enana eoK %ila je, kako %i 0e reklo, 0a4a a 0e%e" @ona5i da je =iiolo7ko ra0';ivanje koje kontroliratijelo tako;er %ilo prep'7teno 0a4o 0e%i"


48/176

preko 0jedala i na0lona vrtno 0tolca, koji je 0tajaona ovo4 kraj' %rajde" @aj 0tolac + 6o3' li a ikada%oravitiQ @a4o dje 0' 0jene padale na platnene

pre0vlake, pr'e ta4no, ali 0vjetl'cavo india0' 0e 04jenjivale 0 pr'a4a %lje7tavila tako jarko

da je %ilo te7ko povjerovati da %i 4ole %itina5injene i od 5ea dr'o o0i4 plave vatre"/inilo 4i 0e da 0a4 %e0krajno d'o ledao nenaj'3i, 5ak i ne :ele3i nati, 7to 0e to nalaii0pred 4ene"


49/176

0l'7ala, a onda a prekin'la" Iako je 4oaopodnijeti '%ljenje vre4ena na dvoje od0'tnedjece, kada je jedino 7to je %ilo va:no, ovdje i 0ad,

%ila neireciva ljepota priora koje je 0tvarao, '0vojoj 04e;oj jakni od tvida, 0vaki p't kada %i

po4akn'o r'keQ


50/176

panike" Ovo je, o0je3ao 0a4, oti7lo predaleko" Pre+daleko, 4ada je odlaak %io ' intenivnij' ljepot',d'%lji na5aj" @o je %io 0tra6, kad a analiira4 'retro0pektivi, od toa da ne %'de4 preplavljen, da0e ne ra0padne4 pod priti0ko4 0tvarno0ti ve3e

neo 7to je '4, navikn't da ve3in' vre4ena :ivi ''do%no4 0vijet' 0i4%ola, 'op3e 4o:e podnijeti"Literat'ra o reliioni4 i0k'0tvi4a o%il'je

pod0je3anji4a na %ol i ':a0 koji o%'i4aj' onekoji 0' 0e 0'o5ili, previ7e nalo, lice4 ' lice 0neko4 pojavo4 F&0teri'4a @re4end'4a"@eolo7ki4 jeiko4, ovaj 0tra6 je 'rokovanne0pojivo73' lj'd0ko 0a4olj'%lja i %o:an0ke5i0to3e, lj'd0ke 0a4ooptere3'j'3e odvojeno0ti i

%e0+krajno0ti oa" Slijede3i oe64eaJ iCillia4a Laa, 4o:e4o re3i da 0e d'7a4a koje

ni0' ponovo ro;ene %o:an0ko 0vjetlo ' 0vo4p'no4 0jaj' 4o:e 'kaati 0a4o kao ra%'ktalipla4en 5i0tili7ta" Skoro identi5na doktrina 4o:e0e na3i ' @i%etan0koj knjii 4rtvi6, dje 0e opi0'jekako 0e 4rtva d'7a ' aoniji 0k'plja od /i0te0vjetlo0ti Pranine, pa 5ak i od 4anji6, '%la:eni6Svjetlo0ti, da %i nalo j'rn'la ' 'tje7n' ta4'vla0tito0ti kao ponovo ro;eno lj'd0ko %i3e, ili 5akvijer, ne0retan d'6, 0tanovnik pakla" ilo 7toradije neo or'3e %lje7tavilo ap0ol'tne Stvarno0ti+ %ilo 7to

S6io=reni5ar je ne 0a4o d'7a koja nije ponovoro;ena, ve3 je jo7 i o5ajno %ole0na"


51/176

0a0toji ' ne0po0o%no0ti da na;e 'to5i7te od'n'tarnje i vanj0ke 0tvarno0ti Mkao 7to ra'4nao0o%a o%i5no 5iniN ' do4a3e4 'niver'4'dravo ra'4a + 0troo lj'd0ko4 0vijet' kori0ni6

poj4ova, ajedni5ki6 0i4%ola i dr'7tvenopri6vatljivi6 konvencija" S6io=re+ni5ar je pop't5ovjeka 0talno pod 'tjecaje4 4e0kali+na, i 0toane0po0o%an i0klj'5iti do:ivljaj 0tvarno0tinedovoljno po0ve3en da 0 njo4 :ivi, koj' ne4o:e 'kloniti o%ja7njavanje4 jer jenajtvrdolavija od o0novni6 5injenica, i koja a,ato 7to 4' nikad ne dop'7ta da 0vijet vidi 0a4olj'd0ki4 o5i4a, tako pla7i da t'4a5i njen''0trajn' 5'dnovato0t, or'3i intenitet njeina

na5aja, kao o%jave lj'd0ke ili 5ak ko4i5kelona4jerno0ti, koja tra:i najo5ajnije prot'4jere,od '%ila5ke na0ilno0ti na jedno4 kraj' lje0tvicedo katatonije, ili p0i6i5ko 0a4o'%oj0tva, nadr'o4" A kad 0e jedno4 krene ni%rdo, na p't

pakla, nikada 0e ne 4o:e a'0taviti" @o je 0ada%ilo i 0'vi7e o5ito"

)Ako 0e krene pore7ni4 p'te4*, rekao 0a4 kaoodovor na pitanja i0pitiva5a, )0ve 7to 0edoodilo, %ilo %i doka 'rote protiv te%e" Sve %i to

%ila 0a4o+potvrda"


52/176

*Da li %i 4oao*, 'pitala je 4oja 0'pr'a, )'0re+doto5iti pa:nj' na ono 7to @i%etan0ka knjia4rtvi6 naiva /i0to4 0vjetlo73'Q*

S'4njao 0a4 ' to"

)Da li %i to dr:alo lo na 'daljeno0ti, kad %i 0e4oao '0redoto5itiQ li 0e ne %i %io ' 0tanj''0redoto5itiQ*


53/176

da je na5injena od i0te 0'p0tancije kao i 'n'tarnja0vjetlo0t 5ak i najokr'tnije i4'5eno '4a"Po4o3' 're;aja kao 7to 0' 4aneto=oni, 0atni

prekida5i, rala0i i v'5nici ' ja0t'ci4a tre%alo%i %iti veo4a lako ivedi+vo pacijente, 5ak i '

in0tit'cija4a 0 dra0ti5no 04anjeni4 %roje4o0o%lja, 0talno pod0je3ati na ov' prai0kon+0k'5injenic'" Fo:da %i 0e nekoj i'%ljenoj d'7i nataj na5in po4olo da ' odre;enoj 4jeri po0tinekontrol' nad 'niver'4o4 + i0todo%no predivni4i odvratni4, ali 'vijek dr'a5iji4 od lj'd0ko,'vijek totalno nera'4ljivi4 + ' koje4 je o0';ena:ivjeti"

U0koro 0' 4e odveli od iaovne ljepote 4o vrt+no 0tolca" Vi0e3i ' eleni4 para%ola4a 0a :ivice,

0ta%ljike %r7ljana 0' 0jajile 0takla0to4, :adoliko4ljepoto4" @ren'tak ka0nije je 6rpapla4encvjetova, ' p'no4 cvat', ek0plodirala '4oje vidno polje" @ako 0tra0no :ivi da 0e 5inilo da0toje na 0a4o4 r'%' kraja, cvjetovi 0' 0tre4ilinavi7e ' plavetnilo" Iao i 0tolac pod letva4a,0'vi7e 0' prko0ili" Sp'0tio 0a4 poled na li0tove iotkrio 7'pljikav' 0lo:eno0t naji0tan5anije elene0vjetlo0ti i 0jene, koja je nedok'5ivo p'l0irala4i0terije4"

R':e

vjetove je lako na0likati,Li73e te7ko"

S6ikijevJ 6aik' Mkoji je citiran pre4a prijevod' T"H" l&t6eaN ira:ava, po0redno, to5no ono 7to 0a4

IAAF SHI M1$$"+11B"NK japan0ki6aik' pje0nik, '5enik Fat0'a a06oa"


54/176

tad o0jetio + pretjerani, 0'vi7e o5it 0jaj cvjetova,na0'prot 0'ptilnije4 5'd' nji6ova li73a"

a7li 04o na 'lic'" Veliki 0vijetloplavi a'to4o%il0tajao je na noo0t'p'" Iad 0a4 a 'ledao, na+

jedno4 4e o%'elo 0ilno ve0elje" Iakvo0a4oadovolj0tvo, kakvo ap0'rdno ':ivanje ' 0e%i

je ra5ilo 0 ti6 i0p'p5eni6 povr7ina naj0jajnijelaka /ovjek je t' 0tvar 0tvorio pre4a 0e%i + ili

prije pre4a 0vo4 o4iljeno4 lik' i 4a7te" S4ijao0a4 0e tako da 0' 4i 0'e potekle ni o%rae"

Ponovo 04o '7li ' k'3'" Pripre4ljen je o%jed"


55/176

nekoliko 4in'ta 04o 0e popeli do vidikovca '%rdi4a, i rad je le:ao pod na4a" Prili5norao5aravaj'+3e, iledao je 0a0vi4 0li5no rad'koji 0a4 vidio ' dr'i4 prilika4a" to 0e 4eneticalo, preo%ra%a je %ila ra4jerna 'daljeno0ti"

to %li:e, to vi7e %o:an0tveno dr'a5ije" @aoro4na, 4'tna panora4a jedva 0e ralikovala od0e%e"


56/176

i0tovjetno0ti nije nikako na4jera 0vi6 'dd6a"


57/176

kori7teni od pa4tivijeka" A ti4 prirodni4prilao;i+va5i4a 0vije0ti 4oderna nano0t jedodala 0voj' kvot' 0intetika + kloral, na pri4jer, i

%en0edrin, %ro4ide i %ar%it'rate"

Ve3ina od ti6 4odi=ikatora 0vije0ti 0e dana0 ne4o:e 'i4ati o0i4 pod lije5ni5ko4 kontrolo4, iliilealno i ' prili5an riik"


58/176

:'dnja, a4%icija ili po6lepa navodila" Rak pl'3a,pro4etne ne0re3e i 4ilij'ni ne0retni6 i'ne0re3'j'3i6 alko6oli5ara 0' 5injenica 5ak i0i'rnija neo 7to je, ' DanteovoJ vrije4e, %ila5injenica Pakla" Ali 0' 0ve takve 5injenice daleke i

ne0tvarne ' '0pored%i 0 %li0ko4, opipljivo4:'dnjo4, ovdje i 0ad, a olak7anje4 ili 04irenje4,a pi3e4 ili di4o4"


59/176

ne3e napraviti vi7e 7tete neo 7to '5ini do%ra nakratke" @akva droa 4ora djelovati i '4ini4alni4 doa4a i 4ora %iti 0intetiirana"Ukoliko ne po0jed'je te kvalitete, njena

proivodnja, kao i vina, piva, :e0toki6 pi3a i

d'6ana o4etat 3e 'oj neop6odne 6rane ivlakana" Fora %iti 4anje otrovna od opij'4a i ko+kaina, 4anje 0klona iaivanj' ne:eljeni6dr'7tveni6 '5inaka od alko6ola i %ar%it'rata,4anje 7kodljiva a 0rce i pl'3a od katrana inikotina ' ciareti" A, 0 poitivne 0trane, tre%a '0vije0ti dove0ti do pro4jena ani4ljiviji6, 'o0novi vrjedniji6 od o%i5no 04irenja ili0anjivo0ti, il'ija 0ve4o3i ili o0lo%a;anja od in6i+

%icije"

2a ve3in' lj'di, 4e0kalin je 0koro 0a0vi4 ne+7kodljiv" 2a ralik' od alko6ola, ne navodi'i4ate+lja na nekontrolirane po0t'pke kojire'ltiraj' t'5njava4a, na0ilje4 i lo5ini4a i

pro4etni4 'de0i4a" /ovjek pod 'tjecaje44e0kalina 4irno leda 0voj po0ao" tovi7e, taj jenjeov po0ao do:ivljaj najve3e pro0vje3enja, kojine 4ora platiti Ma to je 0vakako va:noNko4penatorni4 4a4'rl'ko4" O d'oro5ni4

po0ljedica4a redovno 'i4anja 4e0kalinana4o veo4a 4alo" ndijanci koji kon'4iraj'

plodove pejo+tla ne djel'j' ni tjele0no ni 4oralnoderadirani to4 naviko4" Fe;'ti4, ra0polo:ividokai jo7 0' 'vijek rijetki i povr7ni8"8U 0vojoj 4onora=iji Feno4ini Pe&oti04,o%javljenoj M' pro0inc' 19-"N ' )@ran0action0 o=t6e A4erican P6ilo0op6ical Societ&*, pro=e0or G"S" Slotkin je


60/176

Fada o5ito 0'perioran ' odno0' na kokain, opi+j'4, alko6ol i d'6an, 4e0kalin ipak nije idealnadroa" Pokraj 0retno preo%ra:ene ve3ine po0toji i4anjina koja ' toj droi nalai 0a4o pakao ili5i0tili7te" tovi7e, a dro' koja %i, kao alko6ol,

%ila ' op3oj 'potre%i, njeove po0ljedice traj'ne'odno d'o" Ali ke4ija i =iioloija 0' dana00po0o%ne '5initi 0va7ta" Ukoliko p0i6oloi i0ocioloi de=iniraj' ideal, 4o:e 0e o0loniti nane'roloe i =ar4akoloe ' otkrivanj' 0red0tavakoji4a 0e do to ideala 4o:e do3i ili 4' 0e %are4Mjer 4o:da takva vr0ta ideala ne 4o:e nikad, po0a4oj prirodi 0tvari, %iti o0tvarenaN pri%li:iti vi7eneo 0 dana7nji4 i0pijanje4 vina, kon'4iranje4vi0kija, p'7enje4 4ari6'ane i 'tanje4

%ar%it'rata"

Poriv da 0e nadvlada 0a4o0vje0na 0a4o%itno0t je,kao 7to 0a4 rekao, o0novni apetit d'7e" Iada 0e,

napi0ao da )ileda da redovna 'potre%a pejotla nedovodi do nikakve poja5ane tolerancije iliovi0no0ti" 2na4 4noe lj'de koji 0' %ili pejotli0ti5etrde0et do pede0et odina" Ioli5ina pejotla koj'kori0te ovi0i od 'vi7eno0ti prilikeK 'op3e 'ev, ne'i4aj' ni7ta vi7e pejotla neo ranije" @ako;er,i4e;' o%reda interval je ponekad 4je0ec ili vi7edana, a to vrije4e provode %e pejotla i neo0je3aj' nikakv' :'dnj' a nji4" O0o%no, nakon0erije rit'ala koji 0' 0e odvijali 5etiri 'a0topnavikenda, ni0a4 niti pove3ao koli5in' pejotla koj'0a4 'i4ao niti o0jetio nek' 0taln' potre%' anji4"* O5ito 0 raloo4 )pejotl nikada nije

prola7en narkotiko4, niti njeova 'potre%aa%ranjena od 0trane 0avene vlade*" Fe;'ti4,)tijeko4 d'e povije0ti kontakata ijelaca indijanaca, %ijeli d':no0nici 0' o%i5no pok'7avali

poti0n'ti 'potre%' pejotla, jer je 04atrano da to

kr7i nji6ove 4oralne nor4e" Ali ti pok'7aji 0''vijek propadali"* U %ilje7ci dr" Slotkin dodaje daje )apanj'j'3e 5'ti =anta0ti5ne pri5e o '5inci4apejotla i prirodi rit'ala, koje pri5aj' %ijeli iindijan0ko+katoli5ki d':no0nici i reervataFeno4ini"


61/176

i %ilo koje raloa, 4'7karci i :ene ne '0pij'tran0+cendentirati p'te4 vjere, do%ri6 djela id'6ovni6 vje:%i, 0kloni 0' pri%je3i ke4ij0ki40'roati4a reliije +alko6ol' i )ta%leta4al'dara4a* na 4oderno4 2apad', alko6ol' i

opij'4' na 0tok', 6a7i7' ' 4'6a4edan0ko40vijet', alko6ol' i 4ari6'ani ' Srednjoj A4erici,alko6ol' i koki ' Anda4a, alko6ol' i %ar+

%it'rati4a ' 4oderniji4 podr'5ji4a G':neA4erike" U Poi0on0 Sacre0, vre00e0 Divine0P6illipe de Telice je na7iroko i 0 o%ilje4 pri4jera

pi0ao o 0toljetnoj vei reliije i 'i4anja droa"Ovdje 0', 0a:eti ili direktno citirani, njeoviaklj'5ci" Upotre%a otrovni6 0'p0tancija 'reliione 0vr6e je )neo%i5no ra0pro0tranjena """O%i5aji koje pro'5ava ova knjia 4o' 0e 'o5iti '

0vi4 dijelovi4a 0vijeta, 4e;' pri4itivci4a ni7ta4anje neo 4e;' oni4a koji 0' do0tili vi0ok'rain' civiliacije" Stoa i4a4o po0la ne 0i'etni4 5injenica4a, koje %i opravdano 4ole

%iti ane4arene, ve3 0 op3i4 i, ' naj7ire4 04i0l'te rije5i, lj'd0ki4 =eno4eno4, ono4 vr0to4=eno4ena koj' ne 4o:e ane4ariti nitko tko

pok'7ava otkriti 7to je reliija i koje 0' to d'%okepotre%e koje ona 4ora adovoljiti"*

@eoret0ki, 0vatko %i tre%ao %iti ' 0tanj' prona3i

0a4otran0cendencij' ' neko4 o%lik' 5i0te ilipri4ijenjene reliije" U prak0i ileda te7kovjerojatno da 3e 0e to o5ekivano adovoljenjeikada po0ti3i" 4a, i ne0'4njivo 3e 'vijek %iti,do%ri6 vjernika i vjernica


62/176

a koje, na :alo0t, po%o:no0t nije dovoljna"Pokojni " I" 6e0tertonJ, koji je pi0ao o pi3'

%are4 jednako tako lir0ki kao i o po0ve3eno0ti,4o:e po0l':iti kao nji6ov rje5iti pred0tavnik"

Foderne crkve, 0 i'etko4 neki6 prote0tant0ki60ekti, toleriraj' alko6olK ali 5ak ni najtolerantnijini0' pok'7ali dro' 0pojiti 0 kr73an0tvo4, ili odnjene 'potre%e napraviti o%red" Po%o:ni lj'%iteljkapljice pri0iljen je kon'4irati 0voj' reliij' '

jedno4 odjeljk', 0voj 0'roat reliije ' dr'o4" A4o:da je to nei%je:no" Pi3e ne 4o:e %iti0akra4entirano o0i4 ' reliija4a koje protokol necijene previ7e" tovanje Dio+nia ili kelt0ko %oa

piva %ilo je previ7e %'5no i %rkano" Ir73an0kio%redi 0' ne0pojivi 5ak i 0 reliioni4 pijan0tvo4"

@o de0tilatori4a ne 7teti, ali je veo4a lo7e akr73an0tvo"


63/176

%oca i jedini reliioni do:ivljaj je 0tanjenepoti0n'te i rato%orne e'=orije koja 0lijedi nakoni0pijanja tre3e koktela"

Vidi4o, dakle, da 0e kr73an0tvo i alko6ol ne 0la:'niti 0e 4o' 0lo:iti" leda da 0e kr73an0tvo i4e0ka+lin 4noo %olje 'klapaj'" @o 0' pokaala4noa indijan0ka ple4ena, od @e(a0a pa dalekona 0jever 0ve do Ci0con0ina" Fe;' ti4

ple4eni4a 4o' 0e na3i r'pe 0rodne A4eri5kojdo4oroda5koj crkvi, 0ekti 5iji je o0novni rit'alneka vr0ta ranokr73an0ko Aa+pea ili Svetkovinelj'%avi, dje kri7ke pejotla 0l':e '4je0too%redno kr'6a i vina" Ovi a4eri5ki do4oroci04atraj' taj kakt'0 po0e%ni4 %o:ji4 poklono4ndijanci4a i ijedna5avaj' njeovo djelovanje 0

djeli4a %o:an0ko D'6a"Pro=e0or G" S" Slotkin + jedan od 4alo %roja %ije+li6 lj'di koji 0' ikad 0'djelovali ' o%redi4a

pejotli0+ti5ke konreacije + ka:e o oni4a 0koji4a je dijelio rit'al da )nikako ni0' al'pljeniili pijani """


64/176

devede0et 4in'ta do0ade" /ak ni one 'vi7eneo0je3aje in0pirirane 4i0li4a @vorca i Spa0itelja,S'ca i Utje7itelja, koji poti5' po%o:ne" 2a tea4eri5ke do4oroce reliioni do:ivljaj je ne7to4noo iravnije i vi7e pro0vjetlj'j'3e, 0pontanije,

a 4anje proivod do4a3e radino0ti povr7no,0a4o0vje0no '4a" Ponekad Mpo ivje7taji4a koje

je 0ak'pio dr" SlotkinN vide viije, koje %i 4ole%iti Iri0t Sa4" Ponekad 5'j' la0 Veliko d'6a"Ponekad po0tan' 0vje0ni pri0'0tva oa i oni6o0o%ni6 nedo0tataka koje 4oraj' i0praviti da %iivr7avali


65/176

Ono 7to 0' a4eri5ki do4oroci '5inili je ' o0novi0li5no to4e" Ueli 0' poan0ki o%i5aj Mo%i5aj koji,'0p't re5eno, dono0i daleko vi7e 'vi7eno0ti i

pro0vje3enja od ve3ine prili5no 0'rovi6 pijanki iparadiranja '0vojeni6 i e'rop0ko poan0tvaN i

dali 4' kr73an0ki na5aj"Fada tek od nedavno prakticirano ' 0jeverni4Sjedinjeni4 Dr:ava4a, 'i4anje pejotla i reliijaa0novana na to4e po0tali 0' va:ni 0i4%oli pravacrveno 5ovjeka na d'6ovn' neovi0no0t" o0tavi nao0traa"


66/176

Ali 04o ' 0tvari 4i, %oati i vi0okoo%raovaniapadnjaci, ti koji 0' o0tavili 0voje 0tra:njice ole"Fi pokriva4o 0voj' prednj' olotinj' nekakvo4=iloo=ijo4 + kr73an0ko4, 4ark0i0ti5ko4, =rojdo+=iikal+no4 + ali otraa o0taje4o otkriveni, na

4ilo0t i ne4ilo0t 0vi4 vjetrovi4a 0l'5ajno0ti"Gadni ndijanac je, 0 dr'e 0trane, i4ao dovoljnod'6a da a7titi 0voj' poadin', dop'nj'j'3i04okvin li0t teoloije prea5o4tran0cendentalno do:ivljaja"


67/176

*rije5 ' o0novi plodotvorna*" On je 5ovjek kojio0je3a da je )ono 7to pri4a4o oko4 na4a 0trano ikao takvo na0 ne tre%a 0'vi7e i4pre0ionirati*" Aipak, 4ada je i 0a4 %io intelekt'alac i jedan odvr6'n0ki6 4aj0tora jeika, oet6e 0e nije 'vijek

0laao 0 vla0tito4 ocjeno4 rije5i" )ovori4o*,napi0ao je ' 0rednji4 odina4a, )0'vi7e" @re%ali

%i 4anje ovoriti i vi7e crtati" Ga %i6 o0o%no voliopotp'no od%aciti ovor i, pop't oran0ke Prirode,0ve 7to i4a4 a re3i prenijeti po4o3' 0kica" Onodrvo 04okve, ova 4i+jica, 5a6'ra na 4o4

proor' koja jo7 'vijek 4irno 5eka 0voj'%'d'3no0t + 0ve 0' to %itni nakovi" O0o%a koja je' 0tanj' i0pravno de7i=rirati nji6ovo na5enje %i'0koro 4ola potp'no od%aciti pi0an' ili io+voren' rije5" to vi7e ra4i7lja4 o to4e, 0ve je

vi7e ne5ea al'dno, o0rednje, 5ak i M'i0k'7enj' 0a4 re3iN kico7ko ' ovor'"


68/176

' previ7e ponat' 0li5no0t neke rodne onake ilio%ja7njive ap0trakcije"

Inji:evno ili nan0tveno, op3e ili 0pecijaliirano,cijelo na7e o%raovanje je prete:no ver%alno i 0to+a ne '0pijeva o%aviti ono 7to %i tre%alo" U4je0toda djec' preo%rai ' potp'no ravijene odra0leo0o%e, ono i6 pretvara ' 0t'dente prirodni6nano0ti potp'no ne0vje0ne Prirode kao o0novne5injenice i0k'0tva, optere3'je 0vijet 0t'denti4a6'4ani0ti5ki6 nano0ti koji ne naj' ni7ta o6'4ano0ti, ni 0vojoj ni t';oj"

e0talt p0i6oloi, kao 7to je Sa4'el Ren06a,04i0lili 0' 4etode a pro7irivanje o%'j4a i

poja5avanje o7trine lj'd0ke percepcije" Ali, da li i6na7i odojitelji pri4jenj'j'Q Odovor je + ne"

U5itelji 0' na 0vako4 podr'5j' p0i6o=ii5ki6 vje+7tina, od ledanja do teni0a, od 6odanja po ':et'do 4olitve, otkrili, 4etodo4 pok'7aja i pore7aka,'vjete opti4alno ='nkcioniranja 'n'tar 0voji6

po0e%ni6 podr'5ja" Ali da li je ijedna velikaaklada =inancirala projekt koji4 %i ta e4pirij0ka0ananja %ila koordinirana ' op3' teorij' i prak0''vi7ene kreativno0tiQ Ponovo, koliko ja na4,odovor je ne"

Rani k'ltovi i 5'daci propovijedaj' 0vakovr0ne

te6nike a po0tianje dravlja, adovolj0tva,d'7evno 4iraK i a 4noe nji6ove 0l'7atelje tete6nike 0' dokaivo '5inkovite" Ali, vidi4o licijenjene p0i6oloe, =iloo=e i 0ve3enike kako6ra%ro 0ilae ' te 5'dne i


69/176

ponekad 04radne %'nare, na dn' koji6 je jadna0tina tako 5e0to pri0iljena 5'5atiQ Go7 jedno4 jeodovor ne"

A 0ada poledaj4o povije0t i0tra:ivanja 4e0kali+na" Prije 0eda4de0et odina lj'di prvokla0ni60po0o%no0ti opi0ali 0' tran0cendentalne do:ivljajekoji 0e javljaj' oni4a koji, do%ro dravlja, pod

pravi4 'vjeti4a i ' pravo4 d'6', '4' t' dro'"Ioliko je =iloo=a, koliko teoloa, koliko

pro=e0ionalni6 odojitelja %ilo dovoljno radonaloda otvori ta Vrata ' 2id'Q Odovor je, 7to 0e

prak0e ti5e, nijedan"

U 0vijet' ' koje4 je o%raovanje prete:no ver+%alno, vi0okoo%raovani4 lj'di4a je 0korone4o'3e o%ratiti o%iljn' pa:nj' na %ilo 7to o0i4

rije5i i poj4ova" 2a to 'vijek i4a novca, 'vijekpo0toje doktorati o to4e, o '5enoj l'parijii0tra:ivanja o ono4e 7to je, a nan0tvenike,

pro%le4 nad pro%le4i4a tko je 'tjecao na koada kad ka:e 7toQ /ak i ' ovo4 do%' te6noloijecijeni 0e ver%alna 6'4ani0tika"


70/176

o0jetljiviji, intenivnije 0vje0ni 'n'tarnje i vanj0ke0tvarno0ti, otvoreniji D'6', 4anje 0kloni da,

p0i6olo7ki4 lo'potre%a4a, 0e%e napravi4otjele0ni4 %ole0nici4a, vi7e ' 0tanj' kontrolirativla0titi a'tono4ni :iv5ani 0'0tav + kad je ' pitanj'

%ilo koja vr0ta never%alno o%raovanjate4eljitije Mi vjerojatnije prakti5no 'potre%ljivoNod 7ved0ki6 vje:%i, nijedna ai0ta cijenjena o0o%a0 %ilo koje cjenjenije 0ve'5ili7ta ili crkve ne3e'5initi ni7ta oko toa" Ver+%ali0ti 0' 0'4nji5avi

pre4a never%alno4K raciona+li0ti 0e %oje dane,neracionalne 5injeniceK intelekt'alci 0e %oje da je)ono 7to pri4a4o oko4 Mili na %ilo koji dr'ina5inN na4a 0trano i kao takvo ne tre%a na0 0'vi7ei4pre0ionirati*" O0i4 toa, ovo pitanjeo%raovanja na polj' never%alne 6'4ani0tike ne

'klapa 0e ni 'jedan po0toje3i pretinac"


71/176

S'0tavno ra4i7ljanje je ne7to %e 5ea, i kaovr0ta i kao pojedinci, nikako ne 4o:e4o"


72/176

An;eo %i 4oao i'%iti 4alo 0a4o'vjerenenap'6ano0ti koja proi0tje5e i 0'0tavnora4i7ljanja i 0vije0ti da je pro5itao 0ve knjie"

Pred kraj 0vo :ivota Akvin0ki je i0k'0io 0p'+njen' konte4placij'"


73/176

Raj i pakao


74/176

Predovor

va knji:ica je na0tavak )Vrata percepcije*"2a o0o%' ' kojoj )0vije3a viije* nikad neori 0pontano, do:ivljaj 0 4e0kalino4 je

dvo0tr'ko pro0vjetlj'j'3i" aca 0vjetlo na dotadneponata podr'5ja vla0tito '4aK a ' i0to vrije4e

%aca 0vjetlo, neiravno, na dr'e '4ove, %oatijeviija4a od vla0tito" Ra4i7ljaj'3i o 0vo4do:ivljaj', ona dolai do novo i %oljera'4ijevanja na5ina na koji ti dr'i '4oviopa:aj' i o0je3aj' i ra4i7ljaj', ko4o+lo7ki6

predod:%i koje nji4a iledaj' 0a4e po 0e%i ja0ne,i '4jetni5ki6 djela kro koja 0e o0je3aj' po+takn'ti4 iraiti 0e%e" U ovo4 7to 0lijedi pok'7ao0a4 inijeti, 4anje+vi7e 0'0tavno, raloe tonovo ra'4ijevanja"

O

A" H"


75/176

Raj i pakao

povije0ti nano0ti 0ak'plja5 'oraka jepret6odio oolo' i 0lijedio t'4a5eprirodne teoloije i 4aije" Pre0tao je

pro'5avati :ivotinje ' d'6' a'tora e0tijarija, akoje je 4rav %io oli5enje 4arljivo0ti, panteranak, inena;'j'3e, Iri0ta, tvor 7okantan 0i4%olneo%'dane la0civno0ti" Ali, o0i4 na r'di4entaranna5in, nije jo7 %io =iiolo, ekolo ili i0tra:iva5:ivotinj0ko pona7anja"


76/176

Iao i :ira=a i 5'dnovati klj'na7, 0tvorenja kojana0tanj'j' te daleke predjele '4a 0' i'etnonevjerojatna" Pa ipak ona po0toje, ona 0' 'o5ene5injeniceK i kao takva, ne 4o' 0e ane4ariti od0trane neko tko i0kreno pok'7ava ra'4jeti 0vijet

' koje4 :ivi"@e7ko je, otovo ne4o'3e, ovoriti o 4entalni4%ivanji4a o0i4 po4o3' '0pored%i 'eti6 i

ponatije 'niver'4a 4aterijalni6 0tvari" Akokori0ti4 e4ljopi0ne i oolo7ke 4eta=ore, to nijei 6ira, ili %o p'ke navike kori7tenja :ivopi0no

jeika" @o je %o toa 7to takve 4eta=oreira:avaj' vrlo 0na:no o0novn' rali5ito0t daleki6kontinenata '4a, potp'n' 0a4o0talno0t i0a4odovoljno0t nji6ovi6 0tanovnika" /ovjek 0e

0a0toji od ono 7to 4o' navati Stari 0vijeto0o%ne 0vije0ti i, 0 dr'e 0trane preko 4ora, 0erije


77/176

0voje :ivote ' potp'noj neovi0no0ti" /ovjek i6 ne4o:e kontrolirati" Sve 7to 4o:e je oti3i ' 4entalniekvivalent A'0tralije i ledati oko 0e%e"


78/176

antipodi4a '4a, dje nalae ekvivalent to%ol5ara+5'dna d'6ovna %i3a koja 0a4o0talno op0toje poakoni4a vla0tito po0tojanja"

O =iiolo7ki4 '5inci4a 4e0kalina ne7to 4alona4o" Vjerojatno Mjer jo7 ni04o 0i'rniN on'tje5e na eni40ki 0'0tav koji re'lira cere%ralne='nkcije" @i4e 04anj'je '5inkovito0t 4oa kaoin0tr'4enta a '04jeravanje 0vije0ti na pro%le4e:ivota na povr7ini na7e planete" @o 04anjenjeono 7to 0e 4o:e navati %iolo7ko4'5inkovito73' 4oa ileda dop'7ta da ' 0vije0t';' odre;ene kla0e 4entalni6 doa;aja, koji 0'o%i5no i nje i0klj'5eni jer ne4aj' vrijedno0t aop0tanak" Sli5ni 'padi %iolo7ki %e0kori0no, alie0tet0ki i ponekad d'6ovno vrijedno 4aterijala

4o' %iti re'ltat %ole0ti ili a4oraK ili iavanipo0to4, ili privre4eni4 ato5eni7tvo4 na 4je0t'koje je 4ra5no i dje vlada potp'na ti7ina-"

O0o%a pod 'tjecaje4 4e0kalina ili lierin0keki0eline pre0tat 3e vidjeti viije ako do%ije velik'do' nikotin0ke ki0eline" @i4e 0e 4o:e o%ja0niti'5inkovito0t po0ta ' iaivanj' viionar0ki6do:ivljaja" S4anj'j'3i koli5in' ra0polo:ivo7e3era, po0t 04anj'je %iolo7k' '5inkovito0t4oa i tako o4o'3ava da ' 0vije0t dopre4aterijal koji ne po0jed'je vrijedno0t a

pre:ivljavanje" tovi7e, iaivanje4 nedo0tatka

vidi Dodatak


79/176

vita4ina, i krvi 0e 'klanja taj ponati in6i%itorviija, nikotin0ka ki0elina" Go7 jedan in6i%itorviija je o%i5an, 0vakodnevni, 0ponajni do:ivljaj"Ek0peri4entalni p0i6oloi 0' '0tanovili da,'koliko atvorite 5ovjeka ' )orani5en' okolin'*,

dje ne4a 0vjetla, ne4a v'ka, ni5e 7to %i 0e4olo o4iri0ati i, ako a 0tavite ' 4lak' k'pk' 0a0a4o jedno4, 0koro neopipljivo4 0tvari koj'4o:e dodirn'ti, :rtva 3e vrlo %ro po5eti )vi;ati0tvari*, )5'ti 0tvari* i do:ivljavati neo%i5netjele0ne 0enacije"

FilarepaJ, ' 0vojoj ti%etan0koj pe3ini, i i0po0ni+ci@e%aide 0lijedili 0' ' %iti i0te po0t'pke i do%ivali '

%iti i0te re'ltate" @i0'3' 0lika 0k'7enja SvetoAnt'na 0vjedo5i o '5inkovito0ti orani5ene

i06rane i orani5ene okoline" 0po0ni7tvo, o5ito je,i4a dvo0tr'k' 4otivacij'" Ako 4'7karci i :ene4'5e 0voja tijela, nije to 0a4o ato 7to 0e nadaj'da 3e na taj na5in okajati pro7le rije6e i i%je3i

%'d'3e kaneK to je tako;er ato 7to :ele po0jetitiantipode '4a i o%aviti neka viionar0karaledanja" E4pirij0ki j i kaivanja dr'i6i0po0nika, oni naj' da 3e i6 po0t i orani5enaokolina prenijeti ta4o dje :'de oti3i"


80/176

Sa 0tajali7ta neko 0tanovnika Staro 0vijeta, to+%ol5ari 0' i'etno 5'dni" Ali 5'dnovato0t nije i0to7to i nevjerojatno0t" Ilokani4a i klj'na7i4a 4o:e4anjkati 'vjerljivo0tiK ali nji6ova nevjerojatno0t0e ponavlja i po7t'je preponatljive akone"

Do:ivljaji na koje 0e nailai pod 'tjecaje44e0kalina ili d'%oke 6ipnoe 0vakako 0' 5'dniKali 5'dni 0 odre;eno4 pra+vilno73', 5'dni poneko4 o%ra0c'"

to 0' ajedni5ka o%ilje:ja koje taj o%raac na+4e3e na7i4 viionar0ki4 do:ivljaji4aQ Prvo inajva:nije je do:ivljaj 0vjetlo0ti" Sve 7to vide onikoji po0je3'j' antipode '4a i'etno jeo0vijetljeno i ileda kao da 0jaji in'tra" Sve %oje0' poja5ane do 0t'pnja daleko inad %ilo 5ea

vi;eno ' nor4alno4 0tanj', a i0todo%no jekapacitet '4a da 'o5i =ine ralike nijan0i i ja5inepri4jetno pove3an"

U to4 poled' po0toji natna ralika i4e;' ovi6viionar0ki6 do:ivljaja i o%i5ni6 0nova" Ve3ina0nova je %e %oje, ili 0' 0a4o djelo4i5no ili0la%a7no o%ojeni" S dr'e 0trane, viije pod'tjecaje4 4e0kali+na ili 6ipnoe 'vijek 0' :ivo i,4olo %i 0e re3i, natprirodno jarko o%ojene"Pro=e0or alvin Hall, koji je 0ak'pio api0e o vi7eti0'3a 0nova, ka:e na4 da je oko dvije tre3ine 0vi60nova crno+%ijelo" ) S a 4 o j e d a n od tri 0na je '

%oji, ili i4a ne7to %oje ' 0e%i"* Fali %roj lj'di0anja 0a0vi4 ' %ojiK neki nikad ne vide %oj'


81/176

' 0voji4 0novi4aK ve3ina ponekad 0anja ' %oji, ali5e73e ne neo da"

)Do7li 04o do aklj'5ka*, pi7e dr" Hall, )da %oja '0novi4a ne daje in=or4acij' o o0o%no0ti 0anja5a,*Sla:e4 0e 0 ti4 aklj'5ko4" oja ' 0novi4a iviija4a na4 ne ka:e ni7ta vi7e o o0o%no0ti onotko je vidi od %oje ' vanj0ko4 0vijet'" Vrt ' lipnj'

percipira 0e kao jarko o%ojen" @a percepcija na4ka:e ne7to o 0'nc', cvije3' i leptiri4a, ali 4alo ilini7ta o na4a 0a4i4a"


82/176

Ono 7to je dovoljno do%ro a %'dn' 0vije0t o5itoje dovoljno do%ro a o0o%n' pod0vije0t, kojaotkriva da je 4o'3e iraiti 0voje na5enje prekoneo%ojeni6 0i4%ola" 0po0tavlja 0e da je %oja nekavr0ta kriterija a 0tvarno0t" Ono 7to je dano je

o%ojenoK ono 7to, 0tvaraj'3i 0i4%ole, 0a0tavljaj'na7 '4 i 4a7ta nije o%ojeno" @ako 0e vanj0ki 0vijetvidi kao o%ojen" Snovi, koji ni0' dani ve3 i6

proivodi o0o%na pod0vije0t, o%i5no 0' crno+%ijeli"MVrijedi pri4ijetiti da 0', ' i0k'0tv' ve3ine lj'di,najjar5e o%ojeni 0novi oni o peja:i4a, ' koji4ane4a dra4e, ne4a 0i4%oli5ki6 nanaka 0'ko%a,0a4o pred0tavljanje 0vije0ti dane, nelj'd0ke5injenice"N

Likovi ar6etip0ko 0vijeta 0' 0i4%oli5kiK ali kako

i6 4i, kao pojedinci, ne 04i7lja4o, ve3 i6nalai4o )ta4o vani* ' kolektivno4 ne0vje0no4,oni ira:avaj' %ar neke na5ajke dane 0tvarno0ti io%ojeni 0'"


83/176


84/176

o%jekti4a nedavno vi;eni4 ili %ilo kada4i7ljani4"* Iada 0e pojave lica, to nikad ni0'lica prijatelja ili ponanika" Fi 04o ivan Staro0vijeta i i0tra:'je4o antipode"

2a ve3in' na0 ve3in' vre4ena 0vijet 0vakodnev+no do:ivljaja ileda prili5no 4'tno i %e%ojno"Ali 4alo4 %roj' lj'di 5e0to, a veliko4 %roj'

ponekad, ne7to 0e od 0vjetlo0ti viionar0kodo:ivljaja prelije, da tako ka:e4o, ' o%i5noledanje i 0vakodnevni 'niver'4 %'de

preo%ra:en" Fada jo7 'vijek preponatljiv kaotakav, Stari 0vijet do%iva kvalitet' antipoda '4a"Evo jedno 0a0vi4 karakteri0ti5no opi0a preo+

%ra%e 0vakodnevno 0vijeta"

)Sjedio 0a4 na o%ali 4ora, napola 0l'7aj'3i jed+

no prijatelja koji je :'5no ra0pravljao o ne5e47to 4i je %ilo jedno0tavno do0adno"


85/176

'nato5 to4e p'ne te intenivne i :ive ljepote"


86/176


87/176

@ipi5an do:ivljaj 0 4e0kalino4 ili lierin0ko4ki0elino4 po5inje opa:aje4 o%ojeni6, pokretni6,:ivi6 eo4etrij0ki6 o%lika" S vre4eno4eo4etrija po0taje konkretna, a viionar opa:a ne'orke ve3 0tvari 0 'orci4a, pop't tepi6a,

re%arija, 4oaika" Oni '0t'paj' 4je0to oro4ni4i ko4plicirani4 ra;evina4a '0red peja:a koji 0e0talno 4ijenja, prelae3i i ra0ko7i ' jo7 :ivljeo%ojen' ra0ko7, od veli5an+0tveno0ti ' prod'%ljen'veli5an0tveno0t" G'na5ki likovi, one vr0te koj' jelake vao )0era=ini*, 4o' 0e pojaviti, 0a4i ili '4no7tv'" /'de0ne :ivotinje kre3' 0e preko 0cene"Sve je novo i 5'de0no" Viionar 0koro nikad nevidi ne7to 7to a pod0je3a na vla0tit' pro7lo0t" On0e ne 0je3a 0cena, likova ili o%jekata niti i6i4i7ljaK on leda novo 0tvaranje"

Sirovina a to 0tvaranje dolai i vi'alni6 do+:ivljaja ' o%i5no4 :ivot'K ali o%likovanje to4aterijala ' o%like djelo je nekoa tko 0vakakonije na7e ja, neko tko je i4ao te do:ivljaje, ili i60e ka0nije 0je3ao i ra4i7ljao o nji4a" Ona 0' Mdacitira4o rije5i koje je kori0tio dr" G" R" S4&t6ie0 'nedavno4 5lank' ' A4erican Go'rnal o=P0&c6iatr&N )djelo vrlo idi=e+rencirano 4entalnoodjeljka, %e ikakve vidljive vee, e4otivne ilivoljne, 0 ciljevi4a, intere0i4a ili o0je3aji4a o0o%e

koja je ' pitanj'*"Evo i, ' citat' ili 0a:etoj para=rai, ivje73a Cei+raFitc6ella o viionar0ko4 0vijet' ' koji a je pre+nio pejotl, kakt'0 koji je prirodni ivor 4e0kalina"


88/176

Po 'la0k' ' taj 0vijet vidio je 4no7tvo )vjedani6vr7aka* i ne7to 7to je iledalo kao )=ra4entivitraja*" @ada 0' 0e pojavili )nje:ni le%de3i 0lojevi

%oje*"


89/176

%oje i natprirodno na5aja, tvar od koje 0'na5injeni antipodi '4a" 2a7to je tako, ne na4o"@o je 0irova 5injenica do:ivljaja koj', 0vidjelo 0eto na4a ili ne, 4ora4o pri6vatiti + kao 7to 04o4orali pri6vatiti 5injenic' po0tojanja klokana"

S ti6 5injenica o viionar0ki4 do:ivljaji4a pri+je;i4o 0ad na opi0e 0a5'vane ' 0vi4 k'lt'rni4tradicija4a, o Dr'i4 0vjetovi4a + 0vjetovi4akoje na0tanj'j' %oovi, d'6ovi 4rtvi6, 5ovjek '0vo4 prvo%itno4 0tanj' nevino0ti"

/itaj'3i te opi0e, od4a6 na4 'pada ' oko velika0li5no0t i4e;' iavano i 0pontanoviionar0ko do:ivljaja i rajeva i vilin0ki6kraljev0tava narodne predaje i reliije"


90/176

Heiod i ' koje 0e tako 5vr0to vjerovalo da je, jo7' prvo4 0tolje3' prije Iri0ta, Sertorij'0 planiraoi panjol0ke po0lati jedn' ek0pedicij' da i6otkrije"

Fai5ni divni otoci ponovo 0e javljaj' ' kelt0koj4itoloiji i, na dr'oj 0trani 0vijeta, ' japan0koj" Ai4e;' Avalona na krajnje4 apad' i Horai0anana daleko4 i0tok', t' je i Utarak'r', Dr'i 0vijet6in+d'0a" )2e4lj'*, 5ita4o ' Ra4a&ani, )napajaj'

jeera 0a latni4 loto0i4a" Rijeka i4a na ti0'3e,p'ni6 li73a %oje 0a=ira i lapi0 la'lijaK a jeera,%li0tava pop't j'tarnje 0'nca, 'kra7ena 0'latni4 redica4a crveno loto0a" 2e4lja'naokolo pokrivena je nakito4 i drai4ka4enje4, 0a :iva6ni4 redica4a plavo loto0a,

latni6 latica" U4je0to pije0ka, %i0eri, dra'lji ilato 5ine o%ale rijeka, nad koji4a vi0e rane0ta%ala od pla4eno0vijetlo lata" @a 0ta%laneprekidno cvat' i daj' plodove, 0latko 4iri7'3i i

privla5e3i jata ptica"*

Utarak'r', kao 7to vidi4o, pod0je3a na peja:e4e0kalin0ko do:ivljaja po to4e 7to o%il'jedrai4 ka4enje4" A ova karakteri0tika ajedni5ka

je do0lovno 0vi4 Stari4 0vjetovi4a i reliij0ki6predaja" Svaki raj o%il'je dra'lji4a, ili %are4dra'lja0ti4 o%jekti4a koji pod0je3aj' na, kako jeCeir Fitc6ell rekao, )proirno vo3e*" Evo, na

pri4jer, Eekielove verije Raj0ko vrta" )UEden', vrt' o:je4, ti :ivlja7e" Re0io te dra'lj0vaki, 0ardonik0, topa i dija4ant, 6riolit, onik0 i

ja0pi0, 0a=ir, 04arad i lato """


91/176

Po0tavi6 te kao ra0kriljena ker'%ina a7titnika"""6odio 0i po0red onjena ka4enja"* 'di0ti5kirajevi 0' 'kra7eni 0li5ni4 )vatreni4 ka4enje4*"2apadni raj Sekte 5i0te e4lje oidan je 0re%ro4,lato4 i %erilije4K i4a jeera 0 o%ala4a od

dra'lja i 4no7tvo 0vjetle3i6 loto0a, ' koji4a natronovi4a 0jede %od6i0attve"

Opi0'j'3i 0voje Dr'e 0vjetove, Ielti i @e'toncivrlo 4alo 0po4inj' drao ka4enje, ali do0taovore o jednoj dr'oj i, a nji6, jednako5'de0noj tvari +0takl'" Vel7ani 0' i4ali %la:en'e4lj' van' Yni0+vitrin, Otok StaklaK a jedno odi4ena er4an0ko kraljev0tva 4rtvi6 %ilo jela0%er" @o pod0je3a na Fore 0takla 'Apokalip0i"

Ve3in' rajeva kra0e ra;evine i, kao i 0ta%la, vode,%rda i doline, te ra;evine %li0taj' od dra'lja"Svi4a na4a je ponat


92/176

i ekono40ko okvira dati 3e otprilike ovakavodovor Dra'lji 0' veo4a rijetki na e4lji"Falo lj'di i6 po0jed'je" Da %i to nadoknadili,aovornici ve3ine orele ' 0iro4a7tvo p'nili 0'0voje a4i7ljene rajeve drai4 ka4enje4" @a

6ipotea )o%e3ane e4lje* 0adr:i, %e 0'4nje,neke ele4ente i0tineK ali ne '0pijeva o%ja0nitia7to 0e drao ka4enje 'op3e po5elo 04atratidraocjeni4"

Lj'di 0' tro7ili oro4ne koli5ine vre4ena, ener+ije i novca na pronala:enje, va;enje i %r'7enjeo%ojeni6 ka4en5i3a" 2a7toQ Utilitari0t ne 4o:ena3i o%ja7njenje a tako neo%i5no pona7anje" Ali,5i4 '4e4o ' o%ir prepri5avanja viionar0ki6do:ivljaja, 0ve po0taje ja0no" U viija4a, lj'di

opa:aj' o%ilje onoa 7to je Eekiel navao)vatreni4 ka4enje4*, onoa 7to je Ceir Fitc6ellnavao )proirni4 vo3e4*" @e 0tvari 0jaje in'tra,

predo5'j' natprirodn' jarko0t %oja i po0jed'j'natprirodan 0jaj" Faterijalni pred4eti koji najvi7e

pod0je3aj' na te ivore viionar0ko pro0+vjetljenja 0' dra'lji" Do3i do takvo ka4enana5i do3i do ne5e draocjeno0t 5ea jeaja45ena 5injenico4 da po0toji ' Dr'o40vijet'"

Ot'd ina5e neo%ja7njiva 5ovjekova 0tra0t a dra+'lji4a i ot'd njeovo pridavanje dra'lji4a tera+

pe't0ki6 i 4aij0ki6 0po0o%no0ti" Lanac'ro5no0ti, 'vjeren 0a4, po5inje ' p0i6olo7ko4Dr'o4 0vijet'


93/176

viionar0ko do:ivljaja, 0p'7ta 0e na e4lj' iponovo 0e penje ' teolo7ki Dr'i 0vijet nane%e0i4a" U ovo4 kontek0t' Sokratove rije5i iTedona do%ivaj' nov na5aj" Po0toji, ka:e na4on, idealni 0vijet inad i 0 one 0trane 0vijeta

4aterije" )


94/176

*o je prvo po0adio vrt"* @a ijava ira:ava d'+%ok' p0i6olo7k' i0tin'" Vrtlar0tvo v'5e 0vojekorijene + ili %are4 neke od 0voji6 korijena + iDr'o 0vijeta antipoda '4a" Iad vjernici naoltar 0tavljaj' cvije3e, oni vra3aj' %oovi4a

0tvari a koje naj', ili M'koliko ni0' viionariNneja0no o0je3aj' da pripadaj' ne%e0i4a"

A taj povratak ivor' nije p'ka 0i4%olikaK to je i0tvar nepo0redno do:ivljaja, jer pro4et i4e;'na7e Staro 0vijeta i njeovi6 antipoda, i4e;'Ovdje i Preko, ide dvo04jerno4 'lico4" Dra'lji,na pri4jer, dolae 0 viionar0ki6 ne%e0a d'7eK alioni tako;er vra3aj' d'7' na ta ne%e0a"Pro4atraj'3i i6, lj'di 0e na;' Mkao 7to ta =raaka:eN prene0eni4a + odne0eni4a k toj Dr'oj

e4lji i Platonovi6 dijaloa, 4ai5no4 4je0t'dje je 0vaki o%l'tak dra'lj" A i0ti '5inci 4o'0e iavati i po4o3' tvorevina od 0takla i 4etala,0vije3a koje ore ' 4rak', jarko o%ojeni6 likova i'kra0a, cvije3a, 7koljki i perja, peja:a vi;eni6,kao 7to je S6elle& 0 E'ancj0ki6 %rda vidio Vene+cij', ' preo%ra:avaj'3oj 0vjetlo0ti ore ili ala0ka0'nca"

/ak 4o:e4o ri0kirati 'op3avanje i re3i da je %ilo7to, 7to ' prirodi ili '4jetni5ko4 djel' 0li5i naneki od oni6 intenivno, in'tra o0vijetljeni6o%jekata koji 0e 0re3' ' antipodi4a '4a, ' 0tanj'iavati, 4akar i


95/176

' djelo4i5no4 i o0la%ljeno4 o%lik', viionar0kido:ivljaj"


96/176

djela, kod koji6 0e o5it'je i0ta 4o3 prijeno0a" @adjela koja iaivaj' viije 4o' %iti ivedena '4aterijal' koji iaiva viije, kao 7to 0' 0taklo,4etal, dra'lji ili %oje 0li5ne dra'lji4a" U dr'i40l'5ajevi4a nji6ova 4o3 proi0tje5e i 5injenice da

prika'j', na neki po0e%no ira:ajan na5in, nek'0cen' ili pred4et koji i4aj' 4o3 prijeno0a"


97/176

Proivodi latar0ke '4jetno0ti i0tin0ki 0' %o:an+0ki" 4aj' 0voje 4je0to ' 0a4o4 0rc' 0vakeFi0terije, ' 0vakoj najve3oj 0vetinji" Sveti nakit'vijek je %io povean 0a 0vjetlo73' 0vjetiljki i0vije3a" 2a Ee+kiela, dra'lj je %io ka4en vatre"

O%ratno, pla4en je :ivi dra'lj, o%daren 0vo4prijeno0no4 4o3i koja pripada drao4 ka4en' i,' 4anjoj 4jeri, polirano4 4etal'" Prijeno0na 4o3

pla4ena ra0te proporcionalno d'%ini i veli5iniokolne ta4e"


98/176

te7ko 0te5eno4 otovino4" U dvanae0to40tolje3' ' crkva4a 0' 0e nalaile k'tije a

prik'pljanje priloa a odr:avanje i po0tavljanjevitraja" S'er, opat Sv" Deni0a, ka:e na4 da 0''vijek %ile p'ne"

Ali od '4jetnika koji po7t'j' 0e%e ne 4o:e 0eo5ekivati da na0tave raditi ono 7to 0' nji6ovi o5evive3 radili vr6'n0ki do%ro" U 5etrnae0to4 0tolje3'

%oja je '0t'pila 4je0to 0likanj' ' 0ivo4, a proori0' pre0tali poticati viije" Iad je, ' ka0no4

petnae0to4 0tolje3', %oja ponovo '7la ' 4od',0likari na 0takl' 0' o0jetili :elj', a i0todo%no %ilite6ni5ki 0po0o%ni, da opona7aj' rene0an0no0likar0tvo na proirno4 4aterijal'" Re'ltati 0'5e0to %ili ani4ljiviK ali ni0' i4ali 4o3 prijeno0a"

Onda je do7la Re=or4acija" Prote0tanti ni0' odo+%ravali viionar0ki do:ivljaj i pridavali 0'4ai5no na5enje pi0anoj rije5i" U crkvi 0

proirni4 proori4a pa0tva je 4ola 5itati 0vojei%lije i 4olitvenike i nije dolaila ' i0k'7enje

po%je3i od propovijedi ' Dr'i 0vijet"


99/176

dop'7talo je vjernici4a da prate 0l':%' ' 0voji4knjia4a, a i0todo%no i da vide viionar0ka djelakoja je 0tvorila nova eneracija %arokni6 kipara iar6itekata" @a djela prijeno0ne 4o3i ivo;ena 0' '4etal' i polirano4 ka4en'" dje od %i 0e

vjernik okren'o, vidio %i 0jaj %ronce, %oateod0jaje o%ojeno 4ra4ora, nee4alj0k' %jelin'kipova"

U rijetki4 prilika4a kada %i prot're=or4atori ko+ri0tili 0taklo, ono je %ilo 0'roat dija4anta, a ner'%ina ili 0a=ira" Fnoo0trani5ne pri4e '7le 0' 'reliion' '4jetno0t ' 0eda4nae0to4 0tolje3', a 'katoli5ki4 crkva4a one i dan+dana0 vi0e 0 %rojni6l'0tera" M@i 7ar4antni i po4alo 04ije7ni 'kra0i 0'4e;' veo4a 4ali4 %roje4 0red0tava a

iaivanje viija koje dop'7ta i0la4" D:a4ije ne0adr:e likove ili relikvijeK ali je, %are4 nali0ko4 i0tok', ta 0troo0t ponekad '%la:enaano0ni4 0jaje4 rokoko kri0tala"N

Sa 0takla, o%ojeno ili %r'7eno, prelai4o na4ra4or ili dr'i ka4en koji 0e 4o:e 'la5ati dovi0oko 0jaja i koje i4a ' veliki4 koli5ina4a"Op5injeno0t koj' takav ka4en iaiva 4o:e 0eocijeniti po koli5ini vre4ena i tr'da 'tro7eno da0e na%avi" U aal%ek', na pri4jer, i tri0to do5etiri0to kilo4etara dalje ' 'n'tra7njo0ti, 'Pal4iri, nalai4o 4e;' r'7evina4a 0t'pove odr':i5a0to ranita i A0'ana" @e velike 4onolitekle0ali 0' ' ornje4 Eipt', prevoilitelenica4a ni


100/176

do i%lo0a ili @ripolija i odatle dovla5ili, po4o3'volova, 4ai i lj'di, '%rdo do Ho40a, a odHo40a na j' do aal%eka, ili i0to5no, preko

p'0tinje, do Pal4a+re"

Iakav divov0ki po0ao , 0 'tilitari0ti5ke to5keledi7ta, kako 5'de0no %e04i0len Ali, naravno,04i0ao je po0tojao + 04i0ao koji po0toji ' podr'5j'ivan p'ke kori0no0ti" Ula5ani do viionar0ko0jaja, ti r':i5a0ti 0t'povi o%javljivali 0' 0voj' o5it'0rodno0t 0 Dr'i4 0vijeto4" Po cijen' oro4ni6napora lj'di 0' prenijeli to ka4enje i nji6ovi6ka4enolo4a do Rakove o%ratniceK a 0ad, kaonadoknad', to ka4enje je preno0ilo 0voje

preno0ioce na pola p'ta do viionar0ki6 antipoda'4a"

Pitanje kori0no0ti i 4otiva koji le:e ivan kori0+no0ti jo7 0e jedno4 po0tavlja ' odno0' nakera4ik'" Fanje je 0tvari koje 0' vi7e kori0ne,vi7e neo ap0ol'tno neop6odne, od lonaca itanj'ra i vr5eva" Ali je i0todo%no 4alo lj'd0ki6

%i3a koja 4anje o%ra3aj' pa:nj' na kori0no0t od0ak'plja5a porc'lana i lairane rn5arije" Re3i da0' ti lj'di ladni ljepote nije dovoljno o%ja7njenje"Sveop3a r':no3a okoline ' kojoj 0e =ina kera4ikatako 5e0to ila:e dovoljan je doka da ono a 5i4njeini vla0nici :'de nije ljepota ' 0vi4 njeni44ani=e0tacija4a, ve3 0a4o po0e%na vr0ta ljepote +ljepota akrivljeni6 odraa, 4ekani6 0jajni6


101/176

la'ra, lijepi6 latki6 povr7ina" Gedno4 rije5j',ljepota koja preno0i ledatelja, ato 7to a

pod0je3a, 0kriveno ili ja0no, na natprirodna 0vjetlai %oje Dr'o 0vijeta" Ulavno4 je '4jetno0trn5ar0tva %ila 0vjetovna '4jetno0t + ali 0vjetovna

'4jetno0t koj' 0' njeni ne%rojeni po0ve3enicitretirali 0koro idolopoklon0ki4 po7tovanje4" Svre4ena na vrije4e, 4e;'ti4, ta 0vjetovna'4jetno0t 0e 0tavlja ' 0l':%' reliije" lairane

plo5ice 0' '7le ' d:a4ije i, t' i ta4o, ' kr73an0kecrkve" Iine 0' 0tili 0jajni kera4i5ki likovi

%oova i 0vetaca" U taliji je L'ca della Ro%%iaJ0tvorio raj od plavo 0takla, a 0voje 0jajne %ijeleFadonne i djec' Iri0tov'" Pe5ena lina je=tinija jeod 4ra4ora i, odovaraj'3e o%ra;ena, i4a otovoi0t' 4o3 prijeno0a"

Platon i, tijeko4 ka0nije procvata reliione'4jetno0ti, Sv" @o4a Akvin0kiJJ tvrdili 0' da 0'5i0te, jarke %oje ' 0a4oj o0novi '4jetni5keljepote" Gedan Fati00eJJJ %i, ' to4 0l'5aj', %io

prirodno 0'periorniji jedno4 o&i ili Re4%randt'"@re%a 0a4o preve0ti te =iloo=0ke ap0trakcije 'konkretne ter4ine da %i 0e vidjelo da je ovoijedna5avanje ljepote 'op3e 0 jarki4, 5i0ti4

%oja4a ap0'rd" Ali, 4ada neodr:iva

LUA Dl SFO


102/176

kao takva, ova cijenjena doktrina nije 0a0vi4li7ena i0tine"

Garke, 5i0te %oje 0' karakteri0ti5ne a Dr'i 0vijet"Stoa 0' '4jetni5ka djela na0likana jarki4, 5i0ti4

%oja4a ' 0tanj', ' odovaraj'3i4 okolno0ti4a,prenijeti '4 pro4atra5a ' 04jer' njeovi6antipoda" Garke 5i0te %oje 0' ' o0novi ne ljepote'op3e, ve3 0a4o po0e%ne vr0te ljepote,viionar0ke" oti5ke crkve i r5ki 6ra4ovi, kipovitrinae0to 0tolje3a po0lije Iri0ta i peto 0tolje3a

prije Iri0ta + %ili 0' 0vi jarko o%ojeni"

2a rke i lj'de i 0rednje vijeka, ta '4jetno0t0vetkovina i vo7tani6 =i'ra o5ito je i4ala 4o3

prijeno0a"


103/176

to %ilo ' drevno4 0vijet'" Lapi0 la'li i tir0kari4ina %ile 0' 0k'pe rijetko0tiK ra0ko7ni %ar7'n i

%rokat prin5ev0ki6 ardero%a, tkane ili %ojanetapi0erije 0rednjovjekovni6 i rani6 4oderni6 k'3a

%ile 0' reervirane a privileiran' 4anjin'"

/ak i ovoe4alj0ki velikani 0' po0jedovali veo4a4ali %roj ti6 draocjeno0ti koje 0' i4ale 4o3 po+takn'ti viije" Go7 ' 0eda4nae0to4 0tolje3',vladari 0' i4ali tako 4alo pok'30tva da 0' 4orali

p'tovati od pala5e do pala5e 0 koli4a krcati4pri%oro4 a jelo i pla6ta4a, tepi0i4a itapi0erija4a" 2a velik %roj lj'di po0tojalo je 0a4odo4a3e tkanje i nekoliko %iljni6 %ojaK a a'n'tarnj' dekoracij' ' naj%olje4 0l'5aj' po0tojala

je %oja e4lje, ili ' najore4 Mi ' ve3ini 0l'5ajevaN

)pod od ip0a i idovi od %alee*"


104/176

da ja45e proivodnj' 4ilijardi a0tava i 0tripova,4ilij'na nakova a a'0tavljanje i 0top+0vjetala,vatroa0ni6 kola i konervi oca+cole na 0totineti0'3a, tepi6a, tapeta i ne+repreentativne'4jetno0ti na kvadratne kilo4etre"


105/176

do0lovno 0vako otoka 0vjetla ' %erani5nojta4i" Pod re=lektori4a,


106/176

o%evrje;'je" Sad je tren'tak da 0e ra4otre 5i0to'4jetni5ka 0red0tva, po4o3' koji6 0' 0tvaranaviij+0ki poticajna djela"

Svjetlo0t i %oja do%ivaj' natprirodne o0o%ine kada0e vide '0red ta4e koja i6 okr':'je" TraAnelicovoJ Ra0pelo ' Lo'vre0' i4a crn'

poadin'" 4aj' je i =re0ke Pa0ije koje je Andreadel a0tanoJJ na0likao a opatice SantaApollonije ' Tirenci" Ot'd viionar0ka :e0tina,neo%i5no ano0na 4o3 ti6 i'etni6 djela" U

potp'no rali5ito4 '4jetni5ko4 i p0i6olo7ko4kontek0t' i0to je 0red0tvo 5e0to kori0tio o&aJJJna 0voji4 rav'ra4a" @i lete3i lj'di, taj konj nakonopc', velika i rona inkarnacija Stra6a + 0vi0e oni i0ti5', kao pod re=lektori4a, na0pra4

poadine nepreledne no3i"Sa ravoje4 c6iaro0c'ra, ' 7e0nae0to4 i 0eda4+nae0to4 0tolje3', no3 je ia7la i poadine i'%acila 0e ' 0lik', koja je po0tala poornica nekevr0te 4ani6ej0ke %or%e i4e;' Svjetla i @a4e" Uvrije4e kada 0' na0likana, ta djela 4orala 0'

po0jedovati i0tin0k' 4o3 prijeno0a"


107/176

0lika eore0a de Lato'raJ, t' 0' 0vi oniviionar0ki Re4%randti na koji4a 0vjetla i4aj'intenitet i na5aj 0vjetlo0ti ' antipodi4a '4a,dje je ta4a p'na 0jajni6 4o'3no0ti koje 5ekaj'0voj red da po0tan' akt'alne, da 0e %li0tave

pred0tave na7oj 0vije0ti"U ve3ini 0l'5ajeva ono 7to je nailed te4a Re4+

%randtovi6 0lika 'eto je i 0tvarno :ivota ilii%lije + dje5ak koji '5i ili k'panje at06e%eK :enakoja je aaila ' jeero ili Iri0t pred 0'ci4aSvoji4" Povre4eno, 4e;'ti4, te por'ke iDr'o 0vijeta preno0e 0e p'te4 te4e 'ete, ne i0tvarno :ivota ili povije0ti, ve3 i o%la0tiar6etip0ki6 0i4%ola" U Lo'+vre' vi0i Feditationd' P6ilo0op6e, 5ija je 0i4%oli5ka te4a ni7ta 4anje

do lj'd0ki '4, 0a 0voji4 4noo%rojni4 ta4a4a,0voji4 tren'ci4a intelekt'alno i viionar0kopro0vjetljenja, 0voji4 tajan0tveni4 0t'%i7ti4akoja 0e penj' i 0p'7taj' ' neponato" Feditiraj'3i=iloo= 0jedi ta4o na 0vo4 otok' 'n'tarnje

pro0vjetljenjaK a, na 0'protno4 kraj' 0i4%oli5kepro0torije, na dr'o4, r'4enije4 otok', j e d n a0tarica 5'5i pokraj onji7ta" Svjetlo0t vatredodir'je i preo%ra:ava njeno lice, i vidi4o,konkretno prikaan, najvi7i paradok0 i vr6ovn'i0tin' + da percepcija je0t Mili %ar 4o:e %iti, tre%a

%itiN i0to 7to i Otkrivenje, da Stvarno0t 0jaji

EORES DE LA@OUR M198"+1$-"NK=ranc'0ki 0likar" vidi Dodatak V


108/176

i 0vake pojave, da je Gedno potp'no, %e0krajnopri0'tno ' 0vi4 djeli3i4a"

U natprirodno 0vjetlo i %oje, dra'lje i 0talno

04jenj'j'3e 'orke, po0jetioci antipoda '4aotkrivaj' 0vijet vr6'n0ki lijepi6 peja:a, :ivear6itekt're i j'na5ki6 likova" Fo3 preno7enja4noi6 '4jetni5ki6 djela 4o:e 0e pripi0ati5injenici da 0' nji6ovi tvorci na0likali 0cene,likove i pred4ete koji pod0je3aj' ledatelja naono 7to, 0vje0no ili ne0vje0no, na o Dr'o40vijet' i poadine 0vo '4a"

Da po5ne4o 0 lj'd0ki4 ili, %olje, vi7e neo lj'd+0ki4 0tanovnici4a ti6 'daljeni6 podr'5ja" lakei6 je vao ker'%ini4a" A, ' 0tvari, to je ono 7tooni, %e 0'4nje, i je0' + p0i6olo7ki ivori oni6

%i3a koja, ' teoloiji 0vake reliije, 0l':e kaopo0rednici i4e;' 5ovjeka i /i0te 0vjetlo0ti" Ove,vi7e neo lj'd0ke o0o%e i viionar0ki6 do:ivljajanikada )ne rade ne7to*" MSli5no to4e %la:eni nikad)ne rade ni7ta* ' raj'"N Dovoljno i4 je da po0toje"

Pod 4noi4 i4eni4a i odjeveni ' %e0krajan nirani6 ko0ti4a, ti j'na5ki likovi lj'd0ko viionar+0ko do:ivljaja javljali 0' 0e ' reliionoj'4jetno0ti 0vake k'lt're" Ponekad i6 prika'j'

nepo4i5ne, ponekad ' povije0no4 ili 4itolo7ko4djelovanj'" Ali djelovanje, kao 7to 04o vidjeli,nije prirodna 0tvar a 0tanovnike antipoda '4a"iti apo0lenje akon na7e


109/176

po0tojanja" 2akon nji6ovo je ne raditi ni7ta" Iadapri0ili4o te 4irne 0trance da iraj' 'lo' ' nekojod na7i6 0'vi7e lj'd0ki6 dra4a, idaje4oviionar0k' i0tin'" 2%o toa najve3' 4o3

prijeno0a po0jed'j' djela Mne neop6odno i

najljep7aN, koja pred0tavljaj' )ker'%ine* iprika'j' i6 onakvi4a kakvi 0' ' 0vojoj 0redini +ne rade3i ni7ta"

A to o%ja7njava 0veo%'6vatni, vi7e neo 0a4oe0tet0ki doja4 koji na ledaoca o0tavljaj' velika0tati5na re4ek+djela reliione '4jetno0ti"0kle0ane =i're eipat0ki6 %oova i %ookraljeva,Fadonne i pantokratori %iant0ki6 4oaika,

%od6i0attve i lo6ani Iine, 0jede3e 'dd6eI64era, 0tele i kipovi opa+na$, drveni idoli

trop0ke A=rike + 0vi i4aj' jedn' ajedni5k'karakteri0tik' ira:en' 4irno3'" A 'pravo je toono 7to i4 daje nji6ov' d'6ovno0t, nji6ov' 4o3da prene0' ledatelja ivan Staro 0vijetanjeovo 0vakodnevno i0k'0tva, daleko, pre4aviionar0ki4 antipodi4a lj'd0ke p0i6e"


110/176

Ier'%ini :ive ' Raj' i


111/176

oko*" Evo opi0a jedno takvo viionar0kopeja:a, koji je lake opi0ao na jednoj odve5ernji6 a%ava o0po;e Ader0 )


112/176

U to4 po0ljednje4 kontek0t' dr" A" I" oo4ara0+a4& 4o:e 0aop3iti neke ani4ljive 0tvari o 4i0+ti5noj '4jetno0ti Daleko i0toka + '4jetno0ti 'kojoj 0e )denotacija i konotacija ne 4o'radvojiti* i )ne o0je3a 0e nikakva ralika i4e;'

onoa 7to 0tvar >je0t> i onoa 7to >na5i>"*Vr6'n0ki pri4jer takve 4i0ti5ne '4jetno0ti je

peja:no 0likar0tvo in0pirirano eno4, koje 0epojavilo ' Iini ' rado%lj' S'n i ponovo rodilo 'Gapan' 5etiri 0tolje3a ka0nije" ndija i li0ki i0tokne4aj' 4i0ti5no peja:no 0likar0tvoK ali i4aj'njeove ekvivalente + )Vai0nava 0likar0tvo, poeijai la%a ' ndiji, 0 te4o4 0ek0'alne lj'%aviK i0'=i0ti5ka poeija i la%a ' Periji, po0ve3ena

po6vali pijan0tva"*

)Irevet je*, kao 7to 0o5no ira:ava talijan0ka po+0lovica, )0iro4a6ova opera*" Analono to4e, 0ek0

je 6ind'0ki S'nK vino je perij0ki i4pre0ionia4"Ralo a to j e , naravno, 5injenica da do:ivljaji0ek0'alno 0jedinjenja i pijan0tva dijele on'o0novn' dr'+a5ijo0t 0voj0tven' 0vi4 viija4a,'klj'5'j'3i i viije peja:a"

Ukolik

aldous huxley - vrata percepcije

Documents