ХҮН ТӨВТЭЙ series1.pdf · 2018-02-28 · УТГАЗҮЙ, ХЭРЭГЛЭЭЗҮЙ,...

ХЭЛШИНЖЛЭЛИЙН

ӨНӨӨГИЙН ЧИГ ХАНДЛАГА

ХҮН ТӨВТЭЙ

БИОЛОГИ СУУРЬТАЙ

ОЛОН САЛБАР ХООРОНДЫН ШИНЖТЭЙ

ХЭЛШИНЖЛЭЛ ҮҮССЭН

ШАЛТГААН

БИЧГИЙН ХЭЛИЙГ УНШИЖ, ОЙЛГОЖ СУРГАХ

БИЧГИЙН ДУРСГАЛЫГ ТАЙЛЖ ТАЙЛБАРЛАХ

3.УДАМШИХГҮЙ

3.ТӨРӨХӨӨС ЗАЯАСАН УДАМШДАГ

ДЭЛ1

?

РЕБУС

Ү+ 1

1 +ДЭЛ

Т +1

60+ГАЛ

THE QUICK BROWN FOX

JUMPS OVER THE LAZY DOG

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН

УДИРТГАЛ

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН

ТҮҮХЕРӨНХИЙХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ЕРӨНХИЙ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН ҮНДСЭН АСУУДЛУУД,

ГОЛ ОЙЛГОЛТ, СУДАЛГААНЫ АРГА БОЛОН НЭРТОМЬЁОГ

СУДЛАХ

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН УДИРТГАЛЫН ЗОРИЛГО

ХЭЛНИЙ ТУХАЙ СУРГААЛИЙН ТҮҮХЭН ДЭХ ДЭГҮҮД, ЧИГЛЭЛ, ЭРДЭМТДИЙН БҮТЭЭЛ, ОРЧИН

ҮЕИЙН ХЭЛ ШИНЖЛЭЛД ТЭДНИЙ ЭЗЛЭХ БАЙР СУУРЬ

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН ТҮҮХ

ОРЧИН ҮЕИЙН ДЭЛХИЙ ДАХИНЫ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН

ГОЛ АСУУДЛУУД

ЕРӨНХИЙ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

СУДЛАХУУНЫ

ОНЦЛОГ, МӨН ЧАНАР

ТУХАЙН СУДЛАХУУНЫГ

ТОДОРХОЙЛОХ ЭЦСИЙН ЗОРИЛГО

СУДАЛГААНЫ

АРГЫН ТУХАЙ СУУРЬ

ЕРӨНХИЙ ТӨСӨӨЛӨЛ

ХЭЛ СУДЛАХ ЕРӨНХИЙ

ЧИГ ХАНДЛАГА

ХҮН ТӨВТЭЙ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ-ХҮНИЙ ХҮЧИН ЗҮЙЛ ЧУХАЛ

ХЭЛ-ХҮНИЙ БОДОЛ САНАА, ХҮСЭЛ ЗОРИГ, МЭДРЭМЖИЙГ ИЛЭРХИЙЛЭХ

ХЭРЭГЛҮҮРҮҮДИЙН ТОГТОЛЦОО

ХЭЛ БА СОЁЛЫН ШҮТЭЛЦЭЭНИЙ АСУУДАЛ

ДЭГ

ОНОЛ

АРГАЗҮЙ

ХЭЛ

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН ТҮҮХЭНД ГАРСАН ӨӨРЧЛӨЛТ

ХӨГЖЛИЙН ҮЕ ШАТ БҮРТ ХЭЛЭНД ХАНДАХ ХАНДЛАГАД ӨӨРЧЛӨЛТ ГАРЧ,

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН ОНОЛ ӨӨРЧЛӨГДӨЖ

ИНГЭСНЭЭР ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН АРГА МӨН ӨӨРЧЛӨГДӨЖ ИРЖЭЭ

ГАРЫН ТАВАН ХУРУУ

ЭРХИЙ МЭРГЭН

ДУНД НОЁН

ДУГАР ЗАЙСАН

ЭМЧ ДОМЧ

ЧИГЧИЙ БҮҮВЭЙ

ТОНГОРОО ҮГ ПАЛИНДРОМ

ХАДГАЛАГДАХ

ХЭРЭМ ШОШ МЭРЭХ

ҮҮСГҮҮР ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ \1950\

ХЭЛНИЙ БҮХ БУРУУ ИЛЭРХИЙЛЛИЙГ ХАСАН,БАЙЖ БОЛОХ ЗӨВ ХУВИЛБАРЫГ ТООЧИХ

ЗАМААР ҮҮСГҮҮР ХЭЛБЭРИЙГ ТОГТООНО

БОДИТ БАРИМТАД СУУРИЛААГҮЙ, ЦЭВЭР ХЭЛБЭРИЙН ХАНДЛАГАТАЙ

БҮТЭЦ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ХЭЛ-ТЭМДГИЙН ТОГТОЛЦОО

НЭГЖ БҮР БУСАД НЭГЖТЭЙ ХАРЬЦААНД ОРЖ ЖУРАМЛАГДДАГ

НИЙЛЭМЖ ҮҮСЭХ, ҮҮСЭХГҮЙ БҮХ

БОЛОМЖИЙГ СУДАЛДАГ

ТҮҮХЭН ХАРЬЦУУЛСАН ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ХЭЛНИЙ НЭГЖҮҮДИЙН АНГИЛАЛ ХИЙЖ ЖУРАМЛАХ, ДҮРЭМ ЖУРАМ

БОЛОВСРУУЛАХСУДЛААЧИЙН МЭДРЭМЖ-ГОЛ ХЭРЭГЛҮҮР

УТГАЗҮЙ, ХЭРЭГЛЭЭЗҮЙ, БҮТЭЦЗҮЙ \1980\

ХЭЛНИЙ НЭГЖ НЬ ТЭМДЭГ-ДОХИО БОЛОХЫН ХУВЬД АЛИВАА ТЭМДГИЙН АДИЛ 3 БҮРДҮҮЛБЭР НЬ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН СУДАЛГААНД ШИНЭ ГАРЦ БИЙ БОЛГОСОН

ТАНИХУЙН ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ \1975, АНУ\

ХЭЛ БА ТАНИХУЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ХОЛБООГ ОРОН ЗАЙ, ЦАГ ХУГАЦААНЫ ОРЧИНД ТОГТООХ

УТГА СУДЛАЛ, НИЙГЭМ БОЛОН СЭТГЭЦ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ХЭЛНИЙ НЭГЖИЙН АГУУЛГА ТАЛЫГ СУДАЛДАГ

ХАРИЛЦААНЫ БОДИТ БАЙДАЛД ХЭЛНИЙ НЭГЖИЙН ГҮЙЦЭТГЭХ ҮҮРЭГ,

ИЛЭРХИЙЛЭХ УТГА,

ХЭЛНИЙ НЭГЖ БОЛОН ЮМ ҮЗЭГДЭЛД ХАНДАХ ХАНДЛАГА,

ТЭМДЭГ ХООРОНДЫН ХАРЬЦААГ СУДАЛДАГ

УТГАЗҮЙ, ХЭРЭГЛЭЭНИЙ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ НЬ

ТУС ТУСДАА БИЕ ДААН ХӨГЖИЖ БАЙСАН БӨГӨӨД

БУСАД ОЛОН САЛБАР УХААНЫГ НЭГТГЭН

“ХҮН ТӨВТЭЙ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ” ХЭМЭЭН НЭРЛЭГДЭХ БОЛСОН БАЙНА

ХЭЛ БА НИЙГМИЙН ХАРИЛЦАН

ХАМААРЛЫН АСУУДАЛ

ШИНЭ ШАТАНД ГАРЧ

ХЭЛНИЙ БУС

ХҮЧИН ЗҮЙЛИЙН

ХЭЛНИЙ НЭГЖИЙН

ХЭРЭГЛЭЭНД ҮЗҮҮЛЭХ НӨЛӨӨГ

АНХААРАН СУДЛАХ БОЛЖЭЭ

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН ӨНӨӨГИЙН

ХӨГЖЛИЙН ГОЛ ЧИГ ХАНДЛАГА

ХЭЛНИЙ ДОТООД БҮТЭЦ ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТАД

ЗӨВХӨН АНХААРАХ БУС

ХЭЛНИЙ НЭГЖҮҮДИЙН ХЭРЭГЛЭЭГ ӨРГӨН ХАМ

ОРЧИНД ХЭЛИЙГ ХЭРЭГЛЭГЧ, ХЭЛИЙГ

БҮТЭЭГЧ ХҮНИЙ ХҮЧИН ЗҮЙЛТЭЙ НЯГТ

ХОЛБОН СУДЛАХ

МЭДЭЭЛЛИЙН

38%-Г ДУУНЫ ӨНГӨ

АЯСААР

55%-Г НҮҮР, БИЕНИЙ

ХӨДӨЛГӨӨН, ДОХИО

ЗАНГААГААР

7%-Г ҮГЭЭР

ЕРӨНХИЙХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ХАВСРАГАХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ТОДОРХОЙЛОХ

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ОНОЛЫН

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ТУСГАЙ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

•ТУХАЙНХЭЛТЭЙ

ХОЛБООТОЙ ТОДОРХОЙЛОЛТ

ТАЙЛБАР ХИЙНЭ

ТОДОРХОЙЛОХ БУЮУ БҮТЭЦ ХЭЛ

ШИНЖЛЭЛ

•“ХЭЛ ЕР НЬ”ГЭХ ОЙЛГОЛТТОЙ ХОЛБООТОЙ

ОНОЛЫН ТАЙЛБАР

ХИЙНЭ

ОНОЛЫН ХЭЛ

ШИНЖЛЭЛ

•ТОДОРХОЙХЭЛНИЙ ТОЛЬ

БИЧИГ, ХЭЛЗҮЙГ

ЗОХИОДОГ

ТУСГАЙ ХЭЛ

ШИНЖЛЭЛ

•ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН

МЭДЛЭГИЙГ ПРАКТИК ҮЙЛ

АЖИЛЛАГААНД ХЭРЭГЛЭХ

ХАВСРАГА ХЭЛ

ШИНЖЛЭЛ

•ХЭЛ БА ХЭЛЭХҮЙ

•ХЭЛНИЙ ТЭМДГИЙН ОНОЛ

•ХЭЛНИЙ НЭГЖИЙН ҮНЭЛЭМЖ

•ГАДААД БА ДОТООД ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

Ф.ДЕ СОССЮР

•БҮТЭЦ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ ҮҮСЭХ ҮНДЭС СУУРИЙГ ТАВЬСАН

“ЕРӨНХИЙ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН УХААН”

ХЭЛ-ТЭМДГИЙН ОНЦГОЙ ТОГТОЛЦОО

ОНОЛЫН СУУРЬ ОЙЛГОЛТ ДЭЭР ТУЛГУУРЛАДАГ

ТОГТОЛЦООНЫ НЭГЖҮҮД ӨӨР ХООРОНДОО ТОДОРХОЙ

ХАРЬЦААНД ОРЖ ЖУРАМЛАГДДАГ

БҮТЭЦХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ОНОЛЫНХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ТАНИХУЙНХЭЛ ШИНЖЛЭЛ (Cognitive linguistics)

АВИАЛБАРЗҮЙ (Phonology)

ҮҮСГҮҮР ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

(Generative linguistics)

ҮГЗҮЙ(Morphology)

ОНОЛЫН

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ӨГҮҮЛБЭРЗҮЙ (Syntax)

БОДИТ

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

(Pragmatics)

УТГАЗҮЙ (Semantics)

ҮГИЙН САН СУДЛАЛ

\Lexicology\

ТОДОРХОЙЛОХ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ХҮН СУДЛАЛЫН ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ (Anthropological

linguistics)

ҮГИЙН ГАРАЛ СУДЛАЛ

(Etymology)

ТҮҮХЭН ХЭЛ

ШИНЖЛЭЛ (Historical linguistics)

АВИАЗҮЙ (Phonetics)

НИЙГЭМ ХЭЛ

ШИНЖЛЭЛ (Sociolinguistics)

ХАРЬЦУУЛСАН ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ (Comparative

linguistics)

ХА

ВС

РА

ГА

ХЭ

Л

ШИ

НЖ

ЛЭ

ЛКОМПЬЮТЕР ХЭЛ

ШИНЖЛЭЛ (Computational linguistics)

ШҮҮХ ЭМНЭЛГИЙН ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ (Forensic linguistics)

ХЭЛ ЭЗЭМШИХҮЙ (Language acquisition)

ХА

ВС

РА

ГА

ХЭ

Л

ШИ

НЖ

ЛЭ

ЛХЭЛНИЙ ҮНЭЛГЭЭ (Language assessment)

ХЭЛНИЙ ХӨГЖИЛ (Language development)

ХЭЛНИЙ БОЛОВСРОЛ (Language education)

ХАВСРАГА ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН ХҮН СУДЛАЛ Linguistic anthropology)

СЭТГЭЦ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

(Psycholinguistics)

НАЙРУУЛГАЗҮЙ (Stylistics)

МЭДРЭЛ ХЭЛ

ШИНЖЛЭЛ

(Neurolinguistics)

ҮГИЙН ГИНЖ DOUBLETS

ЭХЭЛЖ ХЭЛСЭН ҮГИЙН ЗӨВХӨН НЭГ ҮСГИЙГ СОЛЬЖ ГИНЖИН ХЭЛХЭЭ МАЯГААР

ҮГ БҮТЭЭХ ТОГЛООМ

НИЙГЭМ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

НИЙГМИЙН ХҮЧИН

ЗҮЙЛСИЙН НӨЛӨӨГӨӨР

ХЭЛЭНД БИЙ БОЛСОН ҮЗЭГДЛИЙГСУДАЛДАГ

ЛОГИК БОЛОН ХЭЛНИЙ УТГАЗҮЙ,

СЭТГЭЛ СУДЛАЛЫН ЗААГ

ДЭЭР

ХЭЛЭЭР МЭДЭЭЛЭЛ АВАХ,

БОЛОВСРУУЛАХ,

МЭДЛЭГ БҮТЭЭЖ ХЭЛЭЭР

ИЛЭРХИЙЛЭХ БУЮУ

ХЭЛЭЭР СЭТГЭХ, СЭТГЭЛГЭЭНИЙ

АСУУДАЛ

ТАНИХУЙН ХЭЛ

ШИНЖЛЭЛ

ХЭЛЭХҮЙН ҮЙЛДЛИЙГ

ХЭЛТЭЙ ХОЛБООТОЙ

СУДАЛДАГ

ХЭЛ ЯРИА ХЭРХЭН ҮҮСЧ, ТҮҮНИЙГ ХЭРХЭН ХҮЛЭЭН

АВЧ ОЙЛГОХ

СЭТГЭЦ ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ХЭЛИЙГ ХҮРТЭН ХҮЛЭЭЖ АВАХ

ЯВЦАД ЯВАГДДАГ ХҮНИЙ СЭТГЭЛ

ЗҮЙН ПРОЦЕССЫГ СУДАЛДАГ

СЭТГЭЛЗҮЙН ХЭЛ

ШИНЖЛЭЛ

• ХЭЛЗҮЙН ХУВЬСАН ӨӨРЧЛӨГДӨХ ТОГТОЛЦОО НЬ ТОДОРХОЙ ШАТЛАЛЫН ДАГУУ НЭГ НЬ НӨГӨӨГӨӨСӨӨ ҮҮСЭН ГАРЧ ХУВИРЧ БАЙДАГ

ҮҮСГҮҮР ХЭЛ

ШИНЖЛЭЛ

ХЭЛНИЙ НЭГЖҮҮДИЙГ ЦАХИМ ХЭЛБЭРТ БУУЛГАХ, ЗАГВАРЧЛАХ, ТООЦООЛОХОД СУУРИЛСАН ОЛОН САЛБАР ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ЗААГ ДЭЭР ҮҮССЭН ШИНЭ САЛБАР

КОМПЬЮТЕР ХЭЛ

ШИНЖЛЭЛ

ШҮҮХИЙН ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

МӨРДӨН БАЙЦААГЧИЙН ПРОТОКОЛ, ХОХИРОГЧ, ШҮҮГДЭГЧИЙН ГЭРЧИЙН МЭДҮҮЛЭГ, НЭРГҮЙ ЗАХИДАЛ, БИЧГИЙН ХЭВ ЗЭРГИЙГ ШИНЖЛЭН,

ТАЙЛБАР ДҮГНЭЛТ ХИЙДЭГ

БОЛОВСРОЛЫН ХЭЛ ШИНЖЛЭЛ

ХЭЛ, БОЛОВСРОЛ ХОЁРЫН ХООРОНДЫН УЯЛДАА ХОЛБООНЫ

АСУУДЛЫГ СУДАЛДАГ

ХЭЛИЙГ АНГИ ТАНХИМ ТӨДИЙГҮЙ НИЙГЭМД БОЛОВСРОЛ ОЛЖ АВАХ ҮЙЛИЙН

САЛШГҮЙ ХЭСЭГ ГЭЖ ҮЗДЭГ

ХЭЛ ШИНЖЛЭЛИЙН ӨНӨӨГИЙН

ХӨГЖЛИЙН ГОЛ ЧИГ ХАНДЛАГА

ХЭЛНИЙ ДОТООД БҮТЭЦ ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТАД

ЗӨВХӨНАНХААРАХ БУС

ХЭЛНИЙ НЭГЖҮҮДИЙН ХЭРЭГЛЭЭГ ӨРГӨН ХАМ

ОРЧИНД ХЭЛИЙГ ХЭРЭГЛЭГЧ, ХЭЛИЙГ

БҮТЭЭГЧ ХҮНИЙ ХҮЧИН ЗҮЙЛТЭЙ НЯГТ

ХОЛБОН СУДЛАХ