Η εανά αθ α νθιά ο...

Η επανάςταςθ ςτα νθςιά του Αιγαίου

Η επανάςταςθ διαδόκθκε γριγορα ςτα νθςιά του Αιγαίου.Σπουδαίοι ναυτικοί, όπωσ ο Ανδρζασ Μιαοφλθσ και ο ΔθμιτριοσΠαπανικολισ, προςζφεραν ςθμαντικζσ υπθρεςίεσ, είτεμεταφζροντασ τρόφιμα και πολεμοφόδια ςτθν Πελοπόννθςο καιτθ Στερεά Ελλάδα είτε προςτατεφοντασ τισ παραπάνω περιοχζσαπό τισ επικζςεισ του τουρκικοφ ςτόλου.

Ηλίασ Μπουναρτζθσ/http://users.sch.gr/bounartzis/

• Η επανάςταςθ από τθν Πελοπόννθςο και τθ Στερεά Ελλάδα μεταδόκθκε ςφντομα ςτα νθςιά του Αιγαίου.

• Πρϊτα επαναςτάτθςαν οι κοντινζσ Σπζτςεσ με τθ Μπουμπουλίνα, τον Απρίλιο του 1821 και ακολοφκθςε θ Ύδρα, με πρωτοςτάτθ τον πλοίαρχο Αντϊνιο Οικονόμου.

• Στθ ςυνζχεια ξεςθκϊκθκαν τα Ψαρά, θ Σάμοσ, θ Κάςοσ και τα Δωδεκάνθςα.

• Επαναςτατικι δραςτθριότθτα εκδθλϊκθκε και ςτθν Κριτθ, ιδιαίτερα ςτα Σφακιά, ενϊ οι κάτοικοι των Κυκλάδων φάνθκαν διςτακτικοί.

Λαςκαρίνα Μπουμπουλίνα

Ποια νθςιά επαναςτάτθςαν;

• Τα εξεγερμζνα νθςιά ςυμμετείχαν αποφαςιςτικά ςτον μεγάλο ξεςθκωμό του 1821.

• Τα ελλθνικά καράβια, παρόλο που ιταν λιγότερα ςε αρικμό και μικρότερα ςε χωρθτικότθτα, κυριαρχοφςαν ςτο Αιγαίο, κακϊσ ιταν ταχφτερα και διζκεταν πλθρϊματα με μεγάλθ ναυτικι εμπειρία.

Γιατί τα ελλθνικά πλοία κυριαρχοφςαν ςτο Αιγαίο;

• Οι Ζλλθνεσ ναυτικοί διακρίκθκαν ςε τρία είδθ πολεμικϊν επιχειριςεων:• α) ςτθν πολιορκία παρακαλάςςιων κάςτρων, όπωσ θ Μονεμβαςιά και

το Ναυαρίνο και ςτθν υποςτιριξθ χερςαίων μαχών από τθ κάλαςςα, • β) ςε καταδρομζσ ςτα παράλια τθσ Μικράσ Αςίασ, όπου αιχμαλϊτιηαν ι

κατζςτρεφαν εχκρικά πλοία, με αποτζλεςμα να παρεμποδίηεται ο τουρκικόσ ςτόλοσ να πλεφςει προσ τθν Πελοπόννθςο και

• γ) ςε ναυμαχίεσ ςτο ανοιχτό πζλαγοσ, ςτισ οποίεσ ςυμμετείχαν και τα περίφθμα πυρπολικά, ςκάφθ γεμάτα με εφφλεκτο υλικό που προςδζνονταν ςτα οκωμανικά πλοία και κατόπιν ζπαιρναν φωτιά.

Σε τι είδουσ επιχειριςεισ ςυμμετείχαν τα ελλθνικά πλοία;

• Σθμαντικοί καπεταναίοι ιταν ο Κανάρθσ , ο Μιαοφλθσ και ο Παπανικολισ.

Κανάρησ Παπανικολθσ Μιαοφλησ

Ποιοι ανζπτυξαν ςθμαντικι δράςθ ςτθ κάλαςςα;

• Αντιδρϊντασ οι Τοφρκοι, προχϊρθςαν ςε αντίποινα ςε βάροσ του ελλθνικοφ πλθκυςμοφ που κατοικοφςε ςτα παράλια τθσ Μικράσ Αςίασ αλλά και ςτα νθςιά.

• Τον Απρίλιο του 1822 θ Χίοσ καταςτράφθκε ολοκλθρωτικά από Τοφρκουσ ςτρατιϊτεσ και οι περιςςότεροι από τουσ κατοίκουσ τθσ ςφαγιάςκθκαν.

• Ήταν ζνα γεγονόσ που ςυγκλόνιςε τουσ χριςτιανικοφσ λαοφσ τθσ Ευρϊπθσ.

Τι ζγινε τον Απρίλιο του 1822;

• Οι αποτυχίεσ του τουρκικοφ ςτόλου κατά το 1821 ανάγκαςαν τον Σουλτάνο να ηθτιςει τθ ςυνδρομι του παςά τθσ Αιγφπτου Μεχμζτ Αλι, ο οποίοσ διζκετε ζνοπλεσ δυνάμεισ εκπαιδευμζνεσ από Ευρωπαίουσ αξιωματικοφσ.

Μεχμέτ Αλθ

• Τα επόμενα χρόνια οι ςυγκροφςεισ ςτθ κάλαςςα εντάκθκαν.

• Τουσ μινεσ Μάιο και Ιοφνιο του 1824 ενωμζνοσ ο τουρκοαιγυπτιακόσ ςτόλοσ επιτζκθκε ςτθν Κάςο και τα Ψαρά, που αποτελοφςαν τισ κφριεσ ναυτικζσ βάςεισ των επαναςτατθμζνων Ελλινων.

• Κι ενϊ θ διχόνοια ταλάνιηε τουσ Ζλλθνεσ, Τοφρκοι και Αιγφπτιοι αποβιβάςτθκαν ςτα δφο νθςιά και μετά από ςκλθρζσ μάχεσ με τουσ υπεραςπιςτζσ τουσ, τα κατζςτρεψαν..

Ποια άλλα νθςιά καταςτράφθκαν από τουσ Τοφρκουσ και πότε;

• Σε ναυμαχία που πραγματοποιικθκε τζλθ Αυγοφςτου του 1824 ςτον κόλπο του Γζροντα, ςτα παράλια τθσ Μικράσ Αςίασ, ο ελλθνικόσ ςτόλοσ κατάφερε να νικιςει τον ογκϊδθ τουρκοαιγυπτιακό.

• Ο ναφαρχοσ Μιαοφλθσ προκάλεςε ςφγχυςθ ςτα εχκρικά πλοία με τουσ ελιγμοφσ που πραγματοποίθςε, ενϊ με επιτυχία χρθςιμοποιικθκαν και τα πυρπολικά, καταςτρζφοντασ μία φρεγάτα με 1.000 ςτρατιϊτεσ και ναφτεσ.

• Μετά τθ Ναυμαχία του Γζροντα, οι τουρκοαιγυπτιακζσ δυνάμεισ διαςκορπίςτθκαν και υποχϊρθςαν αναηθτϊντασ αςφαλζσ καταφφγιο.

Η ναυμαχία του Γέροντα

Τι γνωρίηεισ για τθν ναυμαχία του Γζροντα;