10. inflacioni dhe papunesia
Post on 04-Jun-2018
246 Views
Preview:
TRANSCRIPT
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
1/42
Sa keni kuptuar ngaligjrata e kaluar
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
2/42
kaprfaqsojn shpenzimet?
Shpenzimet prfaqsojn trsin esendeve materiale t konsumuara t
shprehura n mjete monetare t paguara sidhe t detyrimeve financiare t krijuara mevullnet t plot, pr arritjen e nj qllimi t
caktuar prodhimi, shrbimi, investimi oseplotsimi t nevojave shoqrore
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
3/42
ka prfaqsojn hargjimet?
,,Hargjimetprfaqsojntrsin (vllimin) e sendeve
materiale t konsumuara tshprehura n njsi matse - sasiore
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
4/42
ka prfaqsojn te ardhurat?
a) Tardhuratperfaqesojn do rritje tpasuris, t elementeve ose e burimevet saj t shprehura n njsi monetare,brenda nj periudhe t caktuar kohore,pavarsisht se kjo rritje a sigurohet ngainvestimi, pasuria e patundshme,shrbimet e puns ose nga transferta pakompenzim t fondeve.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
5/42
Te ardhurat paraqiten - krijohen
n form :
shprblimi
transferimi fondesh pa kompenzim
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
6/42
T ardhurat n form shperblimi
jan:
pagat, shprblimi i siprmarrsit,
fitimi, komisionet e ndryshme,interesi i kapitalit, renta, etj.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
7/42
T ardhurat n form transferimi
fondesh pa kompenzim jan:
penzione,ndihma pr apunsi,
asistenc sociale, fondet bamirsie etj.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
8/42
ka prfaqsojn t ardhurat e
buxhetit shteteror?
,, Ardhurat e buxhetit t shtetit
Jan t ardhurat q arkton buxheti ishtetit nga llojet e ndryshme t tatimeve .
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
9/42
Cilat jan llojet tatimeve q arkton buxheti
i shtetit pr krijimit e t ardhurave t veta?.
Tatmet indirekte
Tatimet direkte
Nga sektori i kompanive, Nga shitja e pasuris shtetrore,
Nga llojet e ndryshme t taksave lokale dhe
nacionale Shteti siguron t ardhura buxhetore nprmjet
huamarrjes afatgjate dhe afatshkurtr ngaburimet e jashtme apo t mbrendshme
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
10/42
Nocioni i konsumit nga ana
ekonomike prfaqson..
Konsumi nga ana ekonomikeprfaqson
prdorimin e produkteve dhe shrbimeve
prfundimtare nga n jerzit pr p lo tsim ine nevo jave ttyre, n shkall q ktoprodukte dhe shrbime zhduken ose
humbas invlern e tyre kryesore tprdorimit pr prodhimin e ndonj t miretjetr materiale n t ardhmen.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
11/42
ka paraqesin investimet?
Investimet paraqesin largimin nga ekrkesat - knaqsit aktuale dhe t
drejtprdrejta n ndrrimin me shprspr nj t ardhme m t mir
Investimet paraqesin mohimin e pjess
s hargjimeve n t tashmen q tkrijojn shfrytzim m t madh n tardhmen.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
12/42
ka paraqet cikli i biznesit?
Lvizjet her drejt rnies dhe her drejtngritjes s treguesve kryesor
ekonomik kundrejt nj prirjeje tprgjithshme n rritjen ekonomikeformojn ciklet e biznesit.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
13/42
Cilat jane fazat e ciklit t
biznesit ?
do cikl I biznesit - ekonomik kalon nprkatr faza kryesore:
Pika m e lart e ciklit,
Faza e reesionit (rnies ekonomike)
Pika m e ult e ciklit Faza e ekspansionit (ngritjes ekonomike)
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
14/42
Faza e reesionit (rnies ekonomike)
ose e krizs apo depresionit
Paraqet rnie t madhe t krkess dhet prodhimit, rritjn e rezervave t
mallrave t pashitura, stopimi ose rniene investimeve dhe rritje t papunsis.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
15/42
Pika m e ult e ciklit ose amullia
ekonomike
N kt faz firmat punojn me kapacitetejo t plota dhe niveli i prgjithshm i
papunsis arrin nivelin m t lart.Niveli i prodhimit total t t miravemateriale arrin n minimum. Shum firma
falimentojn dhe dalin nga biznesi
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
16/42
Faza e ekspansionit (ngritjes ekonomike)gjallrimit e ekonomis
Ekonomia fillon ta marr veten, shpenzimete firmave dhe t komsumatorve fillojn t
rriten. Firmat fillojn t zgjerojn prodhimin,papunsia fillon t ulet, t ardhurat bashkme krkesat e konsumatorve fillojn t
rriten, rritet prodhimi, punznia, konsumietj
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
17/42
Pika m e lart e ciklit, lulzimin
ose bumi ekonomik
Firmat normalisht prodhojn afr osen kapacitetet e tyre prodhuese dheata q krkojn pun mund t gjejn.Investimet e firmave dhe shpenzimete konsumatorve jan n nivelet etyre m t larta. etj
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
18/42
Lidhur me ciklet e biznesit dhe shkaqet
e tyre, ekzistojne disa
teori, ndr t cilat i theksojm .
Teoria monetariste
Teoria teknologjike
Teoria psikologjike
Teoria e konsumit
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
19/42
Si i shpjegon ciklet e biznesit
teoria monetariste
Ko teori ciklet e biznesit i shpjegonme ekspansion apo reduktimin e
sasis s paras dhe t kreditit.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
20/42
Si i shpjegon ciklet e biznesit
teoria teknologjike .
Teoria teknologjike, ciklet e biznesit i
shpjegon n baz t inovacioneve dherndsis teknologjike
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
21/42
Si i shpjegon ciklet e biznesit
teoria psikologjike
Teoria psikologjike, ciklet e biznesiti shpjegon me optimizmin apo
pezimizmin e agjentve ekonomik
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
22/42
Si i shpjegon ciklet e biznesit
teoria e konsumit
Teoria e konsumit, ciklet e biznesiti shpjegon me prirjen pr kursim, e
cila sjell, si pasoj q kursimet tjet m i mdha se investimet.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
23/42
T gjitha teorit e cikleve te biznesit
i grupojm n dy grupe si jan:
Teorit eksternale dhe
Teorit internale
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
24/42
Cilat jan shkaqet q ndikojn
n teorit eksternale ..
Ndryshimet klimatike, luftrat,revolucionet, zgjedhjet elektorale,
zbulimet e arit, norma e rritjes spopullsis dhe migracionit, n zbulimine tokave dhe t burimeve t reja, n
zhvillimin e shkencs dhe n zbatimine teknologjis, etj
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
25/42
Cilat jan shkaqet q ndikojn
n teorit internale
Jan veprimet e faktorve t mbrendshmato q shkaktojn cikle biznesi. Pra jan
ato q krkojn mekanizmin e formimit tcikleve t biznesit mbrenda sistemitekonomik. Investimet, konsumin,
mekanizmat makroekonomik
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
26/42
INFLACIONI
Kreu i XVIII-tHYRJE N EKONOMI
Ahmet Manellari, Sulo Hadri, Dhori Kule, StefanQirici
Fq. 329 - 338
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
27/42
Kuptueshmria e fjals Inflacion
Fjala Inflacion rrjedh prej fjals latine
INFLATIOq do thot i fryr (i enjtur)q ka kuptimin e rritjes s lart tmimeve dhe t sasis s parave.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
28/42
Kuptimi dhe definicioni i inflacionit
Inflacioni sht nj rregullim i proceseveekonomike dhe financiare n mes ofertsdhe t krkess s mallrave dhe shrbimeve,e cila shprehet n ngritjen e mimeve dhezhvlersimin e paras. Inflacioni nuk shtvetm fenomen monetar, por edhe fenomen
ekonomik, i cili ndikon n tr procesin eekonomis, n prodhim, shprndarje, mim,konsum, akumulim, bilancin e pagesave etj
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
29/42
Konceptet tjera lidhur me inflacionin
eflacioni(inflacioni negativ)- pasqyronproesin e rnies s mimeve mesatare nnniveline periudhs paraardhseesinflacionipasqyron proesin e rnies
s mimeve mesatare por duke mbetur mbiniveline periudhes paraardhese
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
30/42
Llojet e inflacionit
Inflacioni modern (ndodh kur niveli imimeve ngritet gradualisht dhe rritja sht
njshifrtore) Inflacioni galopantdhe (ndodh kur niveli i
mimeve ngritet me normen dy apo treshifror)
Hiperinflacioni. (ndrushe quhet virusvdekjeprues pr ekonomin rritja e mimeve shtenorme)
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
31/42
Kostot e inflacionit
Inflacioni i parashikueshem dhe
Inflacioni i paparashikueshem.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
32/42
PAPUNSIA
KREU XIX t libritHYRJE N EKONOMIAhmet ManellariSulo Hadri
Dhori KuleStefan Qirici
Faqe libri prej 339 352
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
33/42
Papunsia, matja dhe kostot e saj
Kostot ekonomike t papunsis
Kostot sociale t papunsis
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
34/42
Kostot ekonomike t
papunsis
Hendeku i prodhimit (treguesi i GDP aktuale shtm i vogl se treguesi i treguesi i GDP potenciale)
Ligji i Okunit (do 2% t rnies s GDP reale nkrahasim me GDP potenciale, norma e papunsisi rritetpr 1%)
Zvoglimi i t ardhurave personale (uletstandardi i jetess)
T papunt jan nj barr e rndfinanciare pr qeverin
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
35/42
Kostot sociale t papunsis
Papunsia shkakton zhvlersimin e kapitalithuman (shkalla e arsimimit dhe aftsimit profesional
humb vleren e tyre sepse nuk vehet n prdorim) Rritja e papunsis mund t mund t ndikoj
n rritjen e kriminilitetit n shkall vendi
Kostot sociale t papunsis marrin edheformn e uljes s dinjitetit personal dhe tkeqsimit t shndetit t t papunve.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
36/42
Klasifikimi i papunsis
I zn n pun(i punsua)
T papun Forc puntore
T papun t dshpruarose t
dekurajuar Jasht forcs puntore.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
37/42
Interpretimi ekonomik ipapunsis dhe llojet e saj
Papunsia e frkimit (friksionale)
Papunsia strukturore
Papunsia ciklike
Papunsia sezonale
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
38/42
Papunsia e frkimit
(friksionale)
sht pjesa e papunsis, q shkaktohet ngakoha e domosdoshme e kalimit t nj personi
nga vendi i mparshm i puns s humbur nnj vend t ri pune (me ndryshim tprofesionit, t kompanis, t banimit etj). Kjolloj papunsie, n nj mas t caktuar,ekziston vazhdimisht, duke prfshir edhefazat e lulzimit.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
39/42
Papunsia strukturore
sht papunsi afatgjat dhe paraqet mosprputhjemidis oferts dhe krkess pr pun. Pr nj lloj punerritet krkesa ndrkoh q pr nj pun tjeter biekrkesa. Nj dukuri e till paraqitet me vjetersimin eaftsive pr pun. Kjo ka si rezultat:
Imobilitetin profesional (mungesa pr t braktrisur
profesionin e vjeter)dheImobilitetin gjeografik (largimi nga njrajon pr arsyesociale).
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
40/42
Papunsia ciklike
Quhet papunsia q krijohet nperiudhat e rnies ose t krizs
ekonomike dhe n shumicn e rasteveeliminohet ose paksohet n fazat egjallrimit dhe t lulzimit ekonomik.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
41/42
Papunsia sezonale
sht papunsia afatshkurtr q krijohetnga llojet e veprimtaris me karakter
sezonal brenda t njejtit vit ose ngallojet e veprimtaris, produktet e tcilave kan krkes sezonale.
-
8/13/2019 10. Inflacioni Dhe Papunesia
42/42
Shkaqet epapunsis
Papunsia e vullnetshme
Papunsia e detyruar
top related