9. bizi garen lurraldea
Post on 28-Jun-2015
2.331 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
1
9. Bizi garen lurraldea
ESKUALDEAESKUALDEAESKUALDEAESKUALDEA Elkarren hurbil dauden eta antzeko paisaia, klima, landareak, ohiturak... dituzten herriek, eskualdea osatzen dute. Gipuzkoa, zazpi eskualdeek osatzen dute: Donostia, Bidasoa Behera, Tolosa, Goiherri, Urola Kosta, Deba Barrena eta Deba Garaia.
Denok bizi gara lurralde batean. Lurraldea herritan eta hiritan antolatuta dago.
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
2
Gu bizi garen herria edo hiria da gure bizilekua. Deskribatu nolakoa den zu bizi zaren tokia:
- zer izen duen - herria ala hiria den - kostatik gertu dagoen ala ez. - Mendian ala ordokian dagoen… - Hegoaldean edo iparraldean -
Lurralde batean orientatzea:Lurralde batean orientatzea:Lurralde batean orientatzea:Lurralde batean orientatzea: Herri edo hiri bat itsasotik gertu edo urrun egon daiteke, mendian edo ordokian, lurralde baten iparraldean edo hegoaldean… Gainera, beste herri eta hiri batzuk ditu inguruan. Garrantzitsua da lurralde batean orientatzea; hau da, non dagoen eta zer muga dituen jakitea.
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
3
Donostiako mugak:Donostiako mugak:Donostiako mugak:Donostiako mugak:
Iparraldean Kantauri Itsasoa du muga, ekialdean Pasaia eta Errenteria. Mendealdean, Orio eta Usurbil daude eta hegoaldean, Hernani.
Zer dira mapakZer dira mapakZer dira mapakZer dira mapak? Mapak,Mapak,Mapak,Mapak, lurralde baten adierazpen grafikoak dira. Mapa fisikoekMapa fisikoekMapa fisikoekMapa fisikoek erliebea, ibaiak, mendiak, landaretza... adierazten dute. Mapa politikoekMapa politikoekMapa politikoekMapa politikoek, berriz, hiriak, herriak, errepideak, aireportuak... adierazten dituzte.
PROBINTZIA HIRIA Gipuzkoa Donostia Bizkaia Bilbo Araba Gasteiz Naparra Iruñea
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
4
Mapa politikoa:Mapa politikoa:Mapa politikoa:Mapa politikoa:
MapaMapaMapaMapa fisikoafisikoafisikoafisikoa :
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
5
UDALERRIAK ETA ESKUALDEAK 1.1.1.1.---- Udalerri batean bizi gara: Udalerri batean bizi gara: Udalerri batean bizi gara: Udalerri batean bizi gara: Denok bizi gara udalerri batean . Udal batek gobernatzen du udalerri bakoitzean. Bilbon, Donostian eta Gasteizen bizi da jende gehien . 2.2.2.2.---- Udalerriek eskualdeak osatzen dituzte. Udalerriek eskualdeak osatzen dituzte. Udalerriek eskualdeak osatzen dituzte. Udalerriek eskualdeak osatzen dituzte.---- Gure udalerri inguruan beste udalerri batzuk daude: Udalerri horiek eta gurea hainbat ezaugarri berdin dituzte: paisaia, ekonomia-jarduerak eta tradizioak.
ESKUALDEAESKUALDEAESKUALDEAESKUALDEA
Elkarren urbil dauden eta antzeko paisaia, klima, landareak, ohiturak... dituzten herriek, eskualdea osatzen dute. Gipuzkoa, zazpi eskualdeek osatzen dute: Donostia, Bidasoa Behera, Tolosa, Goiherri, Urola Kosta, Deba Barrena eta Deba Garaia.
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
6
Eskualdeak hainbat motatakoak dira Eskualdeak hainbat motatakoak dira Eskualdeak hainbat motatakoak dira Eskualdeak hainbat motatakoak dira Hainbat eskualde mota daude, eskualdearen paisaiaren arabera: mendikoa, ordokikoa eta kostakoa. Eta eskualdeko biztanleen jarduerak nolakoak diren arabera: nekazaritza-, arrantza-, abeltzaintza-, industria- edo turismo-eskualdeak daude. Galderak: 1.- Zer dira udalerriak? 2.- Zer dira eskualdeak?
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
7
3.- Berdinak al dira eskualde guztiak?
4.- Zer eskualde mota daude? Paisaiaren arabera Biztanleen jardueren arabera
n m a ab o i
k t
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
8
AUTONOMIAAUTONOMIAAUTONOMIAAUTONOMIA----ERKIDEGOAKERKIDEGOAKERKIDEGOAKERKIDEGOAK
Espainia 17 autonomia-erkidegotan eta bi hiri autonomotan antolatuta dago. Espainiako mapa politiko batean, autonomia- erkidegoen izenak kokatu:
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
9
AutonomiaAutonomiaAutonomiaAutonomia----erkidegoak:erkidegoak:erkidegoak:erkidegoak: Autonomia-erkidego bakoitzak lurralde bat, hiriburu bat, gobernu-erakundeak eta bere ikurrak ditu. Probintziak:Probintziak:Probintziak:Probintziak: Autonomia-erkidego batek probintzia bat edo hainbat probintzia eduki ditzake:
EuskalEuskalEuskalEuskal----Herria:Herria:Herria:Herria:
PROBINTZIA HIRIA Gipuzkoa Donostia Bizkaia Bilbo Araba Gasteiz Nafarroa Iruñea AAAAutonomiautonomiautonomiautonomia----erkidegoak desberdinak dira:erkidegoak desberdinak dira:erkidegoak desberdinak dira:erkidegoak desberdinak dira: Autonomia-erkidegoak desberdinak dira elkarren artean. Espainian gaztelaniaz hitz egiten da. Horrez gain, erkidego batzuetan katalanez, euskaraz eta galizieraz hitz egiten da. Autonomia-erkidego bakoitzak bere historia, bere ohiturak eta bere tradizioak ditu. Bakoitzak bere Estatuko legeak eta erakunde desberdinak dituzte.
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
10
ONDO IKASI:ONDO IKASI:ONDO IKASI:ONDO IKASI: UdalerriaUdalerriaUdalerriaUdalerria herri bat edo hainbat herriz osatuta dago eta eskualdeaeskualdeaeskualdeaeskualdea, berriz, udalerri multzoa da. ProbintziaProbintziaProbintziaProbintzia,,,, eskualde multzo batez osatuta dago. AutonomiaAutonomiaAutonomiaAutonomia----erkidegoaerkidegoaerkidegoaerkidegoa, probintziek osatzen dute.
GALDERAK
1.- Zer izen du zure autonomia-erkidegoak? 2.- Eta bertako hiriburuak?
3.- Berdinak al dira erkidego guztiak? Zergatik?
4.- Aipatu Espainiako erkidegoak eta hiri autonomoak.
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
11
5.- Zer osagai ditu autonomia-erkidego batek?
Autonomia-erkidegoak
Izena Hiriburua Probintziak Extremadura Merida Caceres eta
Badajoz Galizia
Asturietako Printzerra
Kantabria Euskadi
Nafarroa Errioxa Aragoi
Katalunia
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
12
Valentziako Erkidegoa
Murtziako Eskualdea
Andaluzia
Gaztela-Mantxa
Gaztela eta Leon
Madril Erkidegoa Balear Uharteak
Kanariar Uharteak
123 orrialdeko ariketa. Galderak erantzun. a.- Zer adierazten du mapak? Zer ikur ageri dira legendan?
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
13
b.- Zer autonomia-erkidego ez daude Penintsularen barruan?
c.- Zer herrialderekin egiten du mugak Espainiak?
d.- Aurkitu zure autonomia-erkidegoa. Kostakoa ala barnealdekoa da? Zer beste erkidegorekin egiten du muga?
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
14
Euskadiko Lurraldea
1.1.1.1.---- Euskal Autonomia Erkidegoa: Euskal Autonomia Erkidegoa: Euskal Autonomia Erkidegoa: Euskal Autonomia Erkidegoa: 1.979 urtean Euskaldunek Autonomia Estatua onartu zuten. Hiriburua Gasteiz da. 2.2.2.2.---- Kokapena eta m Kokapena eta m Kokapena eta m Kokapena eta mugak:ugak:ugak:ugak: Euskal Autonomia Erkidegoa Iberiar Penintsularen iparraldean dago. Kostaldeko autonomia-erkidegoa da.
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
15
Muga hauek ditu:
- Iparraldean, Bizkaiko golkoa - Hegoaldean, Errioxa eta Nafarroa - Mendebaldean: Kantabria eta Gaztela eta Leon. - Ekialdean: Nafarroa eta Frantzia.
3.3.3.3.---- Lurraldearen banaketa: Lurraldearen banaketa: Lurraldearen banaketa: Lurraldearen banaketa: Euskal Autonomia Erkidegoa hiru lurralde Historiko hauek osatzen dute: Bizkaiak, Gipuzkoak eta Arabak.
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
16
Galderak:
1.- Noiz sortu zen Euskal Autonomia Erkidegoa? 2.- Zenbat lurralde historiko ditu gure autonomia erkidegoak?
3.- Zer muga ditu Euskal Autonomia Erkidegoak?
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
17
EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOA Hiriburua……………………………………………………………………………
MUGAK:MUGAK:MUGAK:MUGAK: Iparraldean……………………………………………………………………….. Hegoaldean…………………………………………………………………… Ekialdean………………………………………………………………………. Mendebaldean……………………………………………………………….
Kokapena
Kostakoa Barnealdekoa Uhartea
Lurralde Historikoak: 1.- 2.- 3.-
Gipuzkoako eskualdeak
128 orrialdeko ariketak, fotokopiak banatu
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
18
Errepaso 1.- Deskribatu nolakoa den zu bizi zaren tokia:
- zer izen duen - herria ala hiria den - kostatik gertu dagoen ala ez. - Mendian ala ordokian dagoen… - Hegoaldean edo iparraldean - -----------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- -----------------------------------------------------------------------
2.- Bete:
PROBINTZIA HIRIA Gipuzkoa Bizkaia Araba Naparra
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
19
3.- Zer dira udalerriak?
4.- Zer dira eskualdeak?
5.- Berdinak al dira eskualde guztiak? 6.- Zer eskualde mota daude? Paisaiaren arabera Biztanleen jardueren arabera
n m a ab o i
k t
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
20
7.- Autonomia Erkidegoak kokatu:
8.- Zer izen du zure autonomia-erkidegoak?
9.- Eta bertako hiriburuak?
10.- Berdinak al dira erkidego guztiak? Zergatik?
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
21
11.- Aipatu Espainiako erkidegoak eta hiri autonomoak.
12.- Zer osagai ditu autonomia-erkidego batek?
13.- Noiz sortu zen Euskal Autonomia Erkidegoa? 14.- Zenbat lurralde historiko ditu gure autonomia erkidegoak?
15.- Zer muga ditu Euskal Autonomia Erkidegoak?
ALTZA HERRI IKASTETXEA
HIPI GELA – LAGUNTZA GELA
4. MAILA SANTILLANA- 9. GAIA
22
16.-Euskadiko mugak kokatu hurrengo mapa honetan:
top related