สิทธิมนุษยชน (human right) - sw2.ac.th · 2.1...

สทธมนษยชน

(Human Right)

จดทาโดย

ครรจน หาเรอนทรง

1ครรจน หาเรอนทรง

ส 2.1 ม.4-6/4 ประเมนสถานการณสทธมนษยชนในประเทศไทย และเสนอแนวทางพฒนา

ภาพนสอความหมายอยางไร?

ครรจน หาเรอนทรง 2

ความเปนมา

• ภายหลงสงครามโลกครงท 2 สนสดลง ผนาประเทศตางๆ ไดตระหนกวา การคมครองสทธมนษยชนอยางมประสทธภาพเปนสงสาคญทจะกอใหเกดสนตภาพแลความเจรญกาวหนาขนในโลก ดงนน จงไดรวมมอกนจดตงองคการสหประชาชาตขน เพอเปนองคการโลกทจะคมครองมนษยชาตใหไดรบความเปนธรรมอยางเสมอภาคเทาเทยมกน สมชชาสหประชาชาตไดมมตรบปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน (The Universal Declaration of Human

Rights) เมอวนท 10 ธนวาคม พ.ศ. 2491 และมมตประกาศใหวนท 10 ธนวาคมของทกป เปนวนสทธมนษยชน (Human Rights

Day)

3ครรจน หาเรอนทรง

นเคอความโหดรายทเคยเกดขนในมนษยชาต

ครรจน หาเรอนทรง 4

ลางเผาพนธชาวยว

ครรจน หาเรอนทรง 5

อนเกดจากความโหดรายของ ฮตเลอร ทพนาซ

ครรจน หาเรอนทรง 6

อนสรณทงสงหาร

ครรจน หาเรอนทรง 7

• ในสวนของประเทศไทยนน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร

ไทยทใชกนมาในอดต ไดกลาวถงสทธมนษยชนไวเปน

บางสวน จนกระทงไดมการประกาศใชรฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ซงเปนฉบบปจจบน ไดเนน

เรองสทธมนษยชนไวคอนขางจะสมบรณ เชน "มาตราท 4

ศกดศรของความเปนมนษย สทธและเสรภาพของ

บคคล ยอมไดรบความค มครอง"

8ครรจน หาเรอนทรง

ความหมายและความสาคญของสทธมนษยชน

• 1.ความหมายของสทธมนษยชน

• สทธมนษยชน คอ สทธ เสรภาพ ทจาเปนขนพนฐานทคนทก

คนพงไดรบอยางเสมอภาคและเปนธรรม ในฐานะทเกดมา

เปนมนษย ไมวาจะมความแตกตางกนทางเชอชาต ชาต

กาเนด ศาสนา วฒนธรรม ภาษา วถชวต เพศ รปลกษณ

ภายนอก อาย และสตปญญา หรอมความไมเทาเทยมกนใน

ฐานะทางเศรษฐกจและสงคมมากนอยเพยงใดกตาม

• รวมๆ กคอ ศกดศรของความเปนมนษย (Human Dignity)

9ครรจน หาเรอนทรง

• 2.ความสาคญของสทธมนษยชน

• 2.1 สทธมนษยชนมความสาคญในฐานะทเปนอารยะธรรม

โลก (World Civilization) ของมนษย

• 2.2 สทธมนษยชนยงมความสาคญในแงของการเปน

หลกประกนของความเปนมนษยสทธและ เสรภาพ และสภาวะ

โลกปจจบน

• 2.3 สทธมนษยชนยงไดถกนาไปใชในทางการเมอง เศรษฐกจ

ระหวางประเทศ

10ครรจน หาเรอนทรง

• 1.แนวความคดเรองสทธมนษยชน (Human Rights): สบทอดแนวความคดมาจาก

• 1.1 สทธมนษยชน (Human Rights) : สทธ เสรภาพ ทจาเปนขนพนฐานทคนทกคนพงไดรบอยางเสมอภาคและเปนธรรมในฐานะทเกดมาเปนมนษย

• 1.2 สทธธรรมชาต (Natural Rights) : สทธทตดตวมาแตกาเนด คอ มสทธในชวต สทธในทรพยสน ไมสามารถยกเลกหรอสญหายไปไดโดยวธใด ๆ กตาม

ครรจน หาเรอนทรง 11

แนวคดและสาระสาคญของสทธมนษยชน

... ความตองการของมนษย

• ทง "สทธตามธรรมชาต" โดย "สทธมนษยชน" มพนฐานมาจาก

ความตองการของมนษยชาต ไดแก (ทฤษฎความตองการของ

มาสโลว)

1. ความตองการทางรางกาย

2. ความตองการความมนคงและความปลอดภย

3. ความตองการทางสงคม

4. การยอมรบนบถอและเหนวามคณคาตอสงคม

5. ความตองการความสาเรจ

ครรจน หาเรอนทรง 12

• 2.สาระสาคญของสทธมนษยชน : ปฏญญาสากลวา

ดวยสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต (10 ธนวาคม

พ.ศ. 2491/ค.ศ.1948) กลาวถง สทธมนษยชนซงม

สาระสาคญดวยกน 4 ดาน คอ

I. หลกการสาคญของสทธมนษยชน (ขอ 1-2)

II. สทธทางการเมองและสทธความเปนพลเมอง (ขอ 3-21)

III. สทธดานสงคม เศรษฐกจและวฒนธรรม (ขอ22-27)

IV.หนาทของบคคล สงคม และรฐ (ขอ 28-30)

13ครรจน หาเรอนทรง

หลกสทธมนษยชนขนพนฐาน

• สทธ คอ อานาจ ความถกตอง ความชอบธรรม อน

เปนประโยชนของบคคล

• สทธพนฐานเปนสทธของบคคลในฐานะทเปนมนษย

(สทธมนษยชน) และเปนสทธของบคคล (สทธพลเมอง)

ในฐานะทเปนพลเมองของประเทศตามการรบรองโดย

กฎหมายของประเทศนนๆ

14ครรจน หาเรอนทรง

• สทธของมนษยชนขนพนฐาน คอ สงทจาเปนขนพนฐานตอการอยรอดและพฒนาตวเอง ไดแก : การมปจจย 4 ใช ชวตอยางเสรและมนคงปลอดภย มสวนรวมทางการเมอง มเสรภาพในการพด แสดงความคดเหน หรอชนนมโดยสนต มเสรภาพในการนบถอศาสนา การประกอบอาชพ มเวลาพกผอนอยางเพยงพอ ไมถกทรมานหรอทารายรางกาย ไมถกจบกมคมขงโดยพลการ ไมถกเลอกปฏบต หรอดหมนเหยยดหยาม ไดรบความคมครองตามกฎหมายอยางเสมอภาค ไดเรยนหนงสอและรบร ขาวสารตางๆ เขาถงบรการสาธารณะ และไดรบสวสดการสงคม

ครรจน หาเรอนทรง 15

หลกสทธมนษยชน

สทธ เสรภาพ เสมอภาค เปนธรรมศกดศรความเปนมนษย

มทอยอาศย ม

อาหารการกน ม

ยารกษาโรค ม

การศกษา ไมถกทา

ราย มความ

ปลอดภย

แสดงความคดเหน

เลอกอาชพ เลอก

คครอง เดนทาง

ชมนมโดยไมม

อาวธ

ไดรบการปฏบต

เทาเทยม(ทงใน

ศกดและสทธ)

ไมถกเลอกปฏบต

ไมโดนเอาเปรยบ

สาระตาง ปฏบตตาง

สาระเหมอน ปฏบต

เหมอนจงจะเกด

ความเปนธรรม เดก

สตร คนชรา คน

พการ ตองไดรบการ

ปฏบต ในบางเรองท

ตางจาก คนทวไป

เพอใหเกดความเปน

ธรรม

ครรจน หาเรอนทรง 16

สาระตาง ปฏบตตาง

สาระเหมอน ปฏบตเหมอนจงจะเกดความเปนธรรม

ครรจน หาเรอนทรง 17

องคกรดานสทธมนษยชน

• 1.องคกรสทธมนษยชนระหวางประเทศ

• 1.1 คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต : ม

บทบาทในการกาหนดหลกการ และสงเสรมสทธมนษยชนใน

ประเทศตางๆ

• 1.2 กองทนสงเคราะหเดกแหงสหประชาชาต (UNICEF)

: ดแลชวยเหลอเดกทวโลก รณรงคเพอสทธเดก ในดานการ

คมครองเดก ดานการศกษา ดานสขภาพอนามย

18ครรจน หาเรอนทรง

United Nations Children's Fund -UNICEF

• เปนหนวยงานของสหประชาชาต

เพอใหความชวยเหลอดาน

มนษยธรรม, พฒนาการ, สขภาพ

รวมถงความเปนอย ของเดกและแมใน

ประเทศกาลงพฒนา

ครรจน หาเรอนทรง 19

• 2.องคกรสทธมนษยชนในประเทศไทย

• 2.1 คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

• 2.2 มลนธเพอการพฒนาเดก

• 2.3 มลนธสงเคราะหเดกยากจน ซ.ซ.เอฟ. (CCF

Foundation)

• 2.4 มลนธ ปวณาหงสกลเพอเดกและสตร

ครรจน หาเรอนทรง 20

บทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

พทธศกราช 2550 เกยวกบสทธมนษยชน

• รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยใหการค มครองสทธ

เสรภาพ และหลกสทธมนษยชน ไวดงน

• 1) ศกดศรความเปนมนษย ความเสมอภาคของบคคล สทธ

และเสรภาพในชวตและรางกาย

• 2) จดตงคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต (เปนองคกร

อสระตามรฐธรรมนญ)

ครรจน หาเรอนทรง 21

สทธพนฐานของคนไทยในรฐธรรมนญ

• สทธและเสรภาพในชวตและรางกาย

• สทธในความเปนบคคล

• สทธในการรบการศกษาขนพนฐาน

• เสรภาพในการเดนทางและการเลอกถนทอย

• เสรภาพในเคหะสถาน

ครรจน หาเรอนทรง 22

สทธพนฐานของคนไทยในรฐธรรมนญ (ตอ)

• เสรภาพในการนบถอศาสนา

• เสรภาพในการสอสาร

• เสรภาพในการแสดงความคดเหน

• เสรภาพในการประกอบอาชพ

• สทธในการไดรบคาตอบแทนทเปนธรรมจากการ

เวนคนอสงหารมทรพย

ครรจน หาเรอนทรง 23

อานาจหนาทคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

• บทบญญตมาตรา 257 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 กาหนดให คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตมอานาจหนาท ดงตอไปน

• 1. ตรวจสอบและรายงานการกระทาหรอการละเลยการกระทาอนเปนการละเมดสทธมนษยชน หรออนไมเปนไปตามพนธกรณระหวางประเทศเกยวกบสทธมนษยชนทประเทศไทยเปนภาค และเสนอมาตรการการแกไขทเหมาะสมตอบคคลหรอหนวยงานทกระทาหรอละเลยการกระทาดงกลาว เพอดาเนนการ ในกรณทปรากฏวาไมมการดาเนนการตามทเสนอ ใหรายงานตอรฐสภาเพอดาเนนการตอไป

ครรจน หาเรอนทรง 24

• 2. เสนอเรองพรอมดวยความเหนตอศาลรฐธรรมนญ ในกรณทเหนชอบตามทมผ รองเรยนวา บทบญญตแหงกฎหมายใดกระทบตอสทธมนษยชนและมปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญ ทงน ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ

• 3. เสนอเรองพรอมดวยความเหนตอศาลปกครอง ในกรณทเหนชอบตามทมผ รองเรยนวากฎ คาสง หรอการกระทาอนใดในทางปกครองกระทบตอสทธมนษยชนและมปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญหรอกฎหมาย ทงน ตามพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง

ครรจน หาเรอนทรง 25

• 4. ฟองคดตอศาลยตธรรมแทนผ เสยหาย เมอไดรบการรอง

ขอจากผ เสยหายและเปนกรณทเหนสมควรเพอแกไขปญหา

การละเมดสทธมนษยชนเปนสวนรวม ทงน ตามทกฎหมาย

บญญต

• 5. เสนอแนะนโยบายและขอเสนอในการปรบปรงกฎหมาย

และกฎ ตอรฐสภาหรอคณะรฐมนตรเพอสงเสรมและ

ค มครองสทธมนษยชน

• 6. สงเสรมการศกษา การวจย และการเผยแพรความร ดาน

สทธมนษยชน

ครรจน หาเรอนทรง 26

• 7. สงเสรมความรวมมอและการประสานงานระหวางหนวย

ราชการ องคการเอกชน และองคการอนในดานสทธ

มนษยชน

• 8. จดทารายงานประจาปเพอประเมนสถานการณดานสทธ

มนษยชนภายในประเทศและเสนอตอรฐสภา

• 9. อานาจหนาทอนตามทกฎหมายบญญต

ครรจน หาเรอนทรง 27

ประธานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

ศาสตราจารยอมรา พงศาพชญ

"ผ มอานาจตองชวยดแลผ ไรอานาจ"

ครรจน หาเรอนทรง 28

กรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

นายนรนดร พทกษวชระ

"หลกสทธมนษยชน คอหลกการสราง

ความยตธรรมในสงคมไทย"

นายแทจรง ศรพานช

"ร สทธ รกสทธ ไมละเมดสทธ"

ครรจน หาเรอนทรง 29

นายไพบลย วราหะไพฑรย

"ศกดศรความเปนมนษย สทธ เสรภาพ

และความเสมอภาคของบคคล เปน

คณคาในวถชวตสทธมนษยชนทตอง

สงเสรมปกปองและค มครอง"

นายปรญญา ศรสารการ

"สงคมมสข เพราะเคารพสทธ"

ครรจน หาเรอนทรง 30

กรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

นางวสา เบญจะมโน

"มชวต มสทธ"

พลตารวจเอก วนชย ศรนวลนด

"สทธมนษยชน เปนสทธของความเปนคน

จงตองรวมกนปกปองและหวงแหน"

ครรจน หาเรอนทรง 31

กรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

มลนธปวณาหงสกลเพอเดกและสตร

• วนท 27 ส.ค.นางแดง (นามสมมต) อาย 30 ปพนกงานบรษทในนคมบางปะอน จ.พระนครศรอยธยา เขารองเรยนขอความเปนธรรมกบนางปวณา หงสกล ประธานมลนธปวณาหงสกลเพอเดกและสตร พรอมนายดา (นามสมมต) บดาด.ญ.ออม (นามสมมต) บตรสาว อาย 12 ป นกเรยนชนประถมโรงเรยนแหงหนง หลงถกเพอนนกเรยนรมทารายอยางทารณ แถมขฆาถาเอาเรองไปบอกพอแม กระทงครรเรองสงคลปขณะถกรมสกรมใหดพรอมหลกฐานจงเขาแจงความแตตร.ทองทกลบเฉยไมทาอะไรเลย ตองโรมาขอความชวยเหลอทมลนธปวณา

ครรจน หาเรอนทรง 32

ปญหาการละเมดสทธมนษยชน

• ถาสงคมสรางวฒนธรรมทเคารพสทธพนฐานของ

มนษย จะไมมปญหาการละเมดสทธมนษยชน ในทาง

ตรงกนขามถาสงคมสรางวฒนธรรมทไมเคารพสทธ

พนฐานของมนษย จะมปญหาการละเมดสทธ

มนษยชนเกดขน

33ครรจน หาเรอนทรง

ละครไทย กบ การละเมดสทธมนษยชน

(นางเอกในอดมคต)

ครรจน หาเรอนทรง 34

ละครไทย กบ การละเมดสทธมนษยชน

(นางเอกยคใหม)

ครรจน หาเรอนทรง 35

ละครไทย กบ การละเมดสทธมนษยชน

(การละเมดสทธสตร)

ครรจน หาเรอนทรง 36

วฒนธรรมทสตรมสถานภาพดอยกวาชาย

• สตรจะมสถานภาพสมบรณเมอสมรสแลว

• สตรจะมสถานภาพทสงขนถามบตรโดยเฉพาะบตรชาย

• เมอสามถงแกกรรมฐานะทางสงคมของสตรกจะลดลง

• การเขารวมกจกรรมนอกบานจะตองกระทาผานสาม

• การสบตระกลกมกจะถอเอาบตรชายเปนหลก

• สตรไมมบทบาทนอกบานพอๆกบทชายไมมบทบาทในบาน

ครรจน หาเรอนทรง 37

ประเพณการ ขลบ ผ หญง ในโซมาเลยFemale Genital Mutilation

ครรจน หาเรอนทรง 38

ประเพณ Hlola (ฮาโลลา) ในแอฟรกาใต

ครรจน หาเรอนทรง 39

ตวอยางการละเมดสทธมนษยชน

ประชาชนถกละเมดสทธโดยภาครฐoปญหาหนสนเกษตรกร

oปญหาการทจรต

oปญหาผลกระทบจากโครงการรฐ

ประชาชนละเมดสทธซงกนและกนoปญหาการลวงละเมดทางเพศ

oปญหาการลวงละเมดสทธทางทรพยสน

oปญหาการคามนษย

ครรจน หาเรอนทรง 40

การคามนษย

ครรจน หาเรอนทรง 41

ครรจน หาเรอนทรง 42

ครรจน หาเรอนทรง 43

ประเทศไทยไดรบการขนานนามวา “ซองของโลก”

ครรจน หาเรอนทรง 44

ละเมดสทธเดก

ครรจน หาเรอนทรง 45

ประเทศไทยวนนรเปลา?

ครรจน หาเรอนทรง 46

“สทธ” ตองมาค “หนาท”

• เมอเราตระหนกและหวงแหนซง “สทธ” ทเราควรจะไดรบ

แลว สงทสาคญไมนอยไปกวากนกคอการตระหนกถง

“หนาท” ทเราควรจะปฏบตตอผอน

• นกเรยนคงจะเหนดวยวาหากคนในสงคมคดถง “ใจเขาใจ

เรา” เอาไว สงคมของเรากจะนาอยขนอกมาก

ครรจน หาเรอนทรง 47

สทธพนฐานของเกษตรกร

ครรจน หาเรอนทรง 48

• สทธในปจจยการผลต : ทดน แหลงนา เมลดพนธ ฯลฯ

• สทธในการกาหนดราคาผลผลต

• สทธในการรบร ขอมลขาวสาร

• สทธในการมสวนรวม (การตดสนใจ)

• สทธในการมชวตรอด (Rights to Survival)

• สทธในการปกปองค มครอง (Rights to Protection)

• สทธในการพฒนา (Rights to Development)

• สทธในการมสวนรวม (Rights to Participation)

ครรจน หาเรอนทรง 49

สทธพนฐานของเดก

ครรจน หาเรอนทรง 50

สทธพนฐานของสตร

• สทธในพนทสาธารณะ (Public Sphere)

oการเมอง การปกครอง

oการประกอบอาชพนอกบาน

• สทธในการทาหนาทตามธรรมชาต (การเปนแม)

• สทธในการตดสนใจ/การมอานาจตอรอง

กลไกในการปองกนการละเมดสทธมนษยชน

• 1. การค มครองสทธพนฐานของมนษยในสงคมโลก : ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต

• 2.การค มครองสทธโดยกฎสงคม : รฐธรรมนญ และ

กฎหมาย นโยบายรฐ

• 3. การค มครองสทธโดยกฎศลธรรม

ครรจน หาเรอนทรง 51

การค มครองสทธโดยกฎศลธรรม

• การปฏบตตามศล 5 ขอ ของพทธศาสนกชน

• การปฏบตตามหลกพรหมวหาร 4

• กอใหเกดกศลกรรมบถ 10

oกายกรรม 3

oวจกรรม 4

oมโนกรรม 3

• มงคลชวต 38 ประการ

ครรจน หาเรอนทรง 52

มงคลชวต 38 ประการ

มงคลท ๑๒ การเลยงดบตร

oบดามารดาทาหนาทเลยงดบตรอยางถกตอง

oบตรไดรบการค มครองสทธเดก

มงคลท ๑๓ การสงเคราะหภรรยา-สาม

oสามภรรยาทาหนาทตอกนอยางถกตอง

oภรรยาไดรบการค มครองสทธสตร

ครรจน หาเรอนทรง 53

หากถกละเมดสทธมนษยชนจะทาอยางไร?

• เราสามารถรองเรยนไปยงหนวยงานทเกยวของ เชน

• คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

• ผตรวจการแผนดนของรฐสภา

• ศาลปกครอง

• สานกงานรบเรองราวรองทกขของสานกนายกรฐมนตร

• เพอขอใหคมครองสทธมนษยชนของเราตามกฎหมายในกรณนนๆได

ครรจน หาเรอนทรง 54

joke

ครรจน หาเรอนทรง 55

คาถามทายบท

• 1. ปญหาการละเมดสทธพนฐานของมนษยมความสมพนธกบระบบเศรษฐกจทนนยมอยางไร

• 2. ในการดาเนนชวตประจาวนนกเรยนถกละเมดสทธพนฐานความเปนมนษยหรอไม อยางไร

• 3. ในการดาเนนชวตประจาวนนกเรยนไปละเมดสทธพนฐานความเปนมนษยของผอนหรอไม อยางไร

ครรจน หาเรอนทรง 56

บรรณานกรม• กระทรวงศกษาธการ. 2553. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน หนาทพลเมอง วฒนธรรม

และการดาเนนชวตในสงคม.กรงเทพฯ: สกสค. ลาดพราว

• กมพล พลวน. (2547). สทธมนษยชนในสงคมโลก. กรงเทพฯ : นตธรรม,

• ชะวชชย ภาตณธ. (2548). กระบวนการเรยนร และปฏบตการณสทธมนษยชน. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร,

• เมธส อนวตรอดม. (ม.ป.ป.) . สทธ(ของ)มนษยชน. กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา.

• ศรพร ดาบเพชรและวฒชย เรองศลป .(ม.ป.ป.) โลกศกษา ม.4-6. กรงเทพฯ:อกษรเจรญทศน.

• สายไหม ไชยศรนทร. (ม.ป.ป.). สทธพนฐานของมนษยและสงคม.(Power Point). ภาควชาสงคมวทยาและมานษยวทยา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

• สานกงานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต.http://www.nhrc.or.th/index.php

• หอสมดกลางมหาวทยาลยรามคาแหง. 2549. วนสทธมนษยชน 10 ธนวาคม.(online). http://www.lib.ru.ac.th/journal/dec/dec10-HumanRight.html.16 ตลาคม 2554

57ครรจน หาเรอนทรง