ระบบบริหารราชการของ · 2017-05-09 · 6 4. ภ...

1ระบบบรหารราชการของราชอาณาจกรกมพชา

ระบบบรหารราชการของ

ราชอาณาจกรกมพชา

จดทำาโดย : สำานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) 47/111 ถนนตวานนท ตำาบลตลาดขวญ อำาเภอเมอง นนทบร 11000 โทรศพท 0 2547 1000 โทรสาร 0 2547 1108 หวหนาโครงการ : รศ.ดร.จรประภา อครบวรทปรกษาโครงการ : นายสรพงษ ชยนาม ผเชยวชาญดานระบบราชการใน ASEAN นกวจย : นางสาวนพรตน พาททน นางสาวมนฑกานต วรนตกลบรรณาธการ : ดร.ประยร อครบวรผประสานงานและตรวจทานคำาผด : นางสาวเยาวนช สมนเลขมาตรฐานประจำาหนงสอ : 978-616-548-146-5จำานวนพมพ : 5,400 เลมจำานวนหนา : 200 หนาพมพท : กรกนกการพมพ

ระบบบรหารราชการของ

ราชอาณาจกรกมพชา

สำานกงาน ก.พ. ในฐานะองคการกลางดานการบรหารทรพยากรบคคลภาครฐ และไดรบมอบหมายใหรบผดชอบตามแผนงานการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ในการเพมขดความสามารถของทรพยากร บคคลในระบบราชการ จากการดำาเนนการทผานมาแมวาสำานกงาน ก.พ. ไดดำาเนนการจดอบรมหลกสตรความรเกยวกบอาเซยนใหแก ขาราชการหลายครง แตกยง ไมครอบคลมบคลากรภาครฐซงมจำานวนมากกวา 2 ลานคน สำานกงาน ก.พ. จงเหนควรพฒนาชดการเรยนร “อาเซยน กร” เพอเสรมสรางความร ความเขาใจ เกยวกบระบบราชการ ซงมความหลากหลายของประเทศสมาชกอาเซยนทง 10 ประเทศ ใหแกบคลากรภาครฐซงจะเปนประโยชนตอการปฏบตงานของบคลากรภาครฐ ทงนทางสำานกงาน ก.พ. จงทำาความรวมมอกบสถาบนบณฑตพฒน- บรหารศาสตร (นดา) จดทำาหนงสอเรอง “ระบบบรหารราชการของประเทศอาเซยน” เพอเสรมทกษะความรเกยวกบการบรหารราชการใหแกบคลากรภาครฐทกระดบ หวงวาทานผอานคงไดรบความรและเพลดเพลนไปกบ หนงสอชดน

คำานำา

สำ�นกง�น ก.พ.

หนงสอเรอง “ระบบบรหารราชการของประเทศอาเซยน” เปนหนงสอทจดทำาขนเพอเสรมทกษะความรแกขาราชการไทย เพอเรยนรและเขาใจระบบการบรหารงานภาครฐของประเทศตางๆ ในอาเซยน อนจะเปนประโยชนในการตดตอประสานงานกบขาราชการของประเทศเหลานในอนาคต โดยรปแบบของหนงสอไดปความรใหผอานตงแตประวต ขอมลเกยวกบประเทศ วสยทศน รวมถงความเปนมาของระบบราชการ นโยบายการเขาสประชาคมอาเซยน และทนาจะเปนประโยชนในการเรยนรระบบราชการของประเทศเหลานคอเนอหาในสวนของยทธศาสตรและภารกจของแตละ กระทรวง ระบบการพฒนาขาราชการ ทายเลมผเขยนไดรวบรวมกฎหมายสำาคญทควรร และลกษณะเดนของระบบราชการทนาเรยนรไวไดอยาง นาสนใจ หนงสอระบบบรหารราชการของประเทศในอาเซยนทง 10 น อาจมเนอหาแตกตางกนไปบาง เนองจากผวจยไมสามารถเขาถงขอมลของ บางประเทศไดดวยขอจำากดดานภาษา และบางประเทศยงไมมการจดทำายทธศาสตรของรายกระทรวง ทางคณะผจดทำาหนงสอหวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมนจะมสวนในการตดอาวธองคความรภาครฐใหกบขาราชการไทยไมมากกนอย สดทายตองขอขอบคณเจาของรปภาพและเวปไซตทชวยกนเผยแพรใหอาเชยนเปนหนงเดยวรวมกน

ขอคดจากบรรณาธการ

ดร.ประยร อครบวรบรรณ�ธก�ร

1.ประวตและขอมลประเทศและรฐบ�ลโดยยอ 9 1.1 ประวตและขอมลประเทศโดยยอ 10 1.1.1 ขอมลทวไป 10 1.1.2 ลกษณะทางภมศาสตร 12 1.1.3 ประวตศาสตร 16 1.1.4 ลกษณะประชากร 22 1.1.5 ขอมลเศรษฐกจ 24 1.1.6 ขอมลการเมองการปกครอง 42 1.1.7 ลกษณะทางสงคมและวฒนธรรม 45 1.1.8 โครงสรางพนฐานและระบบสาธารณปโภค 47 1.1.9 ระบบสาธารณสข 51 1.1.10 ระบบการศกษา 53 1.1.11 ระบบกฎหมาย 57 1.1.12 ความสมพนธระหวางไทยกบกมพชา 61 1.2 ประวตและขอมลรฐบาลโดยยอ 68

2. วสยทศน เป�หม�ย และยทธศ�สตร 71 2.1 วสยทศน 72 2.2 เป�หม�ย 73 2.3 ยทธศ�สตร 74

3. ประวตคว�มเปนม�ของระบบร�ชก�ร 77 3.1 กมพช�ภ�ยใตก�รปกครองของฝรงเศส (พ.ศ. 2406 – 2496) 78 3.2 กมพช�ภ�ยใตก�รปกครองของสมเดจสหน(พ.ศ. 2496 – 2513) 79 3.3 กมพช�ภ�ยใตก�รปกครองของลอน นอล (พ.ศ. 2513 – 2518) 80 3.4 กมพช�ภ�ยใตก�รปกครองของพอล พต(พ.ศ. 2518 – 2521) 82 3.5 กมพช�ภ�ยใตก�รยดครองของเวยดน�ม(พ.ศ. 2522 – 2534) 84 3.6 กมพช�ในคว�มอปถมภของสหประช�ช�ต(พ.ศ. 2534 – 2536) 86

สารบญ

4. ภ�พรวมของระบบร�ชก�ร 89 4.1 รฐบ�ล นโยบ�ยรฐบ�ล และนโยบ�ยก�รเข�สประช�คมอ�เซยน 90 4.2 จำ�นวน และร�ยชอกระทรวงพรอมทตดตอ 95 4.3 จำ�นวนข�ร�ชก�รทวประเทศพรอมคณลกษณะหลก หรอคณลกษณะหลกในก�รเข�สประช�คมอ�เซยน 105 4.3.1 จำานวนขาราชการทวประเทศ 105 4.3.2 คณลกษณะหลกของขาราชการ 105 4.3.3 คณลกษณะหลกของขาราชการในการ เขาสประชาคมอาเซยน 107

5. ยทธศ�สตร และภ�รกจของแตละกระทรวงและ หนวยง�นหลกทรบผดชอบง�นทเกยวกบ ASEAN 109 5.1 ยทธศ�สตร และภ�รกจของแตละกระทรวง 110 5.2 หนวยง�นหลกทรบผดชอบง�นทเกยวกบ ASEAN 120

6. ระบบก�รพฒน�ข�ร�ชก�ร 121 6.1 ภ�พรวมของก�รพฒน�ข�ร�ชก�ร 122 6.2 วธพฒน�ข�ร�ชก�ร 127 6.3 หนวยง�นทรบผดชอบด�นก�รพฒน�ข�ร�ชก�ร 131

7. กฎหม�ยสำ�คญทควรร 135 7.1 กฎระเบยบข�ร�ชก�ร 136 7.2 กฎหม�ยแรงง�น 150 7.3 กฎหม�ยเข�เมอง 161 7.4 กฎหม�ยเกยวกบก�รลงทน 164

8. ลกษณะเดนของระบบร�ชก�รทน�เรยนร 181 8.1 ปญห�ก�รคอรปชน 182 8.2 ก�รปฏรปก�รบรห�รประเทศของกมพช� 184

บรรณ�นกรม 186

ภาพท 1 แผนทประเทศกมพชา 12ภาพท 2 นครวด 19ภาพท 3 ภาพสลกพระเจาสรยวรมนท 2 ทปราสาทนครวด 20ภาพท 4 พนมเปญ เมองหลวงของกมพชาปจจบน 22ภาพท 5 แผนทตงสหนวลล 38ภาพท 6 พระบาทสมเดจพระบรมนาถนโรดมสหมน 38ภาพท 7 ปายเชญชวนเลอกตงในกมพชา 43ภาพท 8 สภา ECCC 61ภาพท 9 พระบาทสมเดจพระนโรดม สหน 80ภาพท 10 นายพลลอน นอล อดตนายกรฐมนตรกมพชา 82ภาพท 11 นายพอล พต อดตผนำาเขมรแดง 83ภาพท 12 นายเฮง สมรน 85ภาพท 13 สมเดจอครมหาเสนาบดเดโช ฮน เซน นายกรฐมนตรคนปจจบน 85ภาพท 14 เปาหมายหลกของขาราชการกมพชา 134ภาพท 15 The hierarchy of norms in Cambodia 137ภาพท 16 แผนภาพการจายเงนเดอนขนต�แกขาราชการ ตามลำาดบตำาแหนง 148ภาพท 17 สาย 48(R–10) ถนนสายเศรษฐกจการคา ไทย–กมพชา 169

สารบญภาพ

ตารางท 1 ความสำาคญทางเศรษฐกจ และสนคา/ บรการทสำาคญในแตละจงหวดของกมพชา 32 ตารางท 2 ปญหา/อปสรรคและแนวทางแกไขปญหาการคา และการลงทนระหวางไทย-กมพชา 40 ตารางท 3 รปแบบการแบงขนตำาแหนงของราชการ ในกมพชา 139 ตารางท 4 รปแบบการแบงลำาดบตำาแหนงราชการ ตามหนวยงาน 141 ตารางท 5 รปแบบการเลอนตำาแหนงในระบบราชการ กมพชา 144 ตารางท 6 ตารางการจายเงนเดอนขนต�ของขาราชการ กมพชาตามลำาดบขน 147 ตารางท 7 อตราคาจางในกมพชา 157 ตารางท 8 ปจจยทเปนปญหาตอการประกอบธรกจ ในกมพชา 174

สารบญตาราง

ประวตและขอมลประเทศและรฐบ�ลโดยยอ

ประเทศกมพชาเปนประเทศทมประวตอนยาวนานมาหลายรอยป เปนประเทศเพอนบานทประเทศไทยไดมการหยบยมภาษาจากกมพชามาใช จนแยกเปนหวขอศกษาได การเรยนรประเทศกมพชาจงมความนาสนใจ ทตองเรยนรในฐานะเพอนบานดงน

1.1.1 ขอมลทวไป

ชอประเทศอย�งเปนท�งก�ร ราชอาณาจกรกมพชา (Kingdom of Cambodia)เมองหลวง พนมเปญพนท 181.035 ตารางกโลเมตร[47]

เขตแดน ทศเหนอตดกบสปป.ลาวและไทย ทศใตตดกบเวยดนามและอาวไทย ทศตะวนตกตดกบไทย ทศตะวนออกตดกบเวยดนามประช�กร 14.4 ลานคน (2012) [56]

วนช�ต 9 พฤศจกายนภ�ษ�ในร�ชก�ร เขมรระบบก�รปกครอง ระบอบประชาธปไตยแบบรฐสภา โดยมพระมหากษตรยเปนประมข ภายใตรฐธรรมนญ

1.1 ประวตและขอมลประเทศโดยยอ

ธงช�ต มรปปราสาทหนนครวดสามยอดสขาว อย ตรงกลาง รว ทอย ด านนอกท ง สองด านน นกว า งร วละ 1 ส วน พนสน�เงนความหมายของสญลกษณ ในธงนนสะทอนถง 3 สถาบนหลกของ ประเทศ ดงปรากฏในคำาขวญประจำาชาต วา“ช�ต ศ�สน� พระมห�กษตรย” พนสแดง มความหมายถงชาต ปราสาท นครวด สขาวหมายถงสนตภาพ และ ศาสนา ซงเดมมรากเหงาจากศาสนา พราหมณ-ฮนด และไดเปลยนแปลงมา เ ป นพระพ ท ธศาสนาในป จ จบน สน�เงน หมายถงสถาบนพระมหากษตรย ตร�แผนดน เปนรปฉลองพระองคครยคลมพาน แวนฟา อญเชญพระแสงขรรคและ เ ค ร อ ง ห ม า ย อ ณ า โ ล ม ภ า ย ใ ต พระมหามงกฎเปลงรศม มลายชอตอ ออกมาจากกรรเจยกจรทงสองขางดอกไมประจำ�ช�ต ดอกลำาดวน(Rumdul) เปนดอกเดยว มกลบดอก 6 กลบ ซอนกนเปนชน โคนกลบดอกกวาง ดอกมขนาดเลก สขาวปนเหลองนวล กลนหอมเยน ทเปน คำาชมหรอ เปรยบดงสตร กมพชา ในยคโบราณ เหนไดทวไปในกมพชา

สกลเงนตร� เรยล (Riel หรอ CR)อตร�แลกเปลยน 4,145 เรยล (KHR) ตอ 1 ดอลลารสหรฐ[35]

ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) 15.64 พนลานดอลลารสหรฐ[41]

ร�ยไดประช�ช�ตตอหว (GDP per Capita) 911.73 ดอลลารสหรฐ[35]

1.1.2 ลกษณะท�งภมศ�สตร

ลกษณะภมประเทศของกมพช� มลกษณะคลายชามหรออาง ซงตอนกลางของประเทศมลกษณะ เปนแองทะเลสาบและทราบลม โดยมชองระบายน�ออกทางภาคตะวนออก เฉยงเหนอ สวนภาคตะวนตกเฉยงใต ภาคตะวนตกเฉยงเหนอและ ภาคตะวนออกมลกษณะเปนเทอกเขาลอมรอบทราบลมตอนกลาง จากลกษณะภมประเทศดงกลาว จงทำาใหอาณาบรเวณตอนกลางของ

ภาพท 1 แผนทประเทศกมพชา ทมา: http://www.hotelsthailand.com/cambodia-hotels.html

ประเทศ ซงมพนทประมาณ 1 ใน 3 ของพนททวประเทศ มความอดมสมบรณและเปนทอยอาศยของประชากรประมาณรอยละ 90 ของพลเมองกมพชา

แมน�และทะเลส�บ แมน�โขงและทะเลสาบ (Tonle Sap แปลวา แมน�จด) เปนอน� ทสำาคญของแมน�ลำาธารอนๆ ของกมพชาอกมากมาย แมน�โขงมกำาเนดจากยอดเขาสงในทเบตและซงไหของจนไหลผานมณฑลยนนานของจน เมยนมาร สปป.ลาว กมพชา และเวยดนาม กอนออกสทะเลจนใตใน อาวตงเกยมความยาวตลอดสายประมาณ 4,667 กโลเมตร โดยสวนทไหลผานกมพชายาวประมาณ 500 กโลเมตร หรอประมาณรอยละ 11 ของความยาวแมน�โขง แมน�โขงในกมพชามสาขามากมาย โดยแมน�โขงตอนลางตงแตกรงพนมเปญลงไปแยกออกเปนสองสาย ดานตะวนออกเฉยงเหนอยงเรยกวา “แมโขง” แตสายทอยดานตะวนตกเฉยงใต เรยกวา “แมน�บ�สก” (Tonle Bassac) และมแมน� “ทะเลส�บ” (Tonle Sap River) เปนสาขาใหญทสดทเชอมโยงระหวางแมน�โขงและทะเลสาบ มความยาวเพยง 155 กโลเมตร แตเปนแมน�กวางกงทะเลสาบและมสาขาหลายสาย แมน�ทะเลสาบนมสวนชวยรกษาระดบน�ของทะเลสาบและแมน �โขงไดอยางมากในฤดน �ขนในแมน �โขง แมน�ทะเลสาบจะรบน�สวนหนงไหลสภาคตะวนตกเฉยงเหนอไปยงทะเลสาบ ในฤดแลงน�ในแมน�โขงลดลง แมน�ทะเลสาบกจะไหลจากทะเลสาบลงสแมน�โขง และเพมปรมาณใหกบแมน�โขงตอนลาง

ทะเลสาบในกมพชาถอวาเปนทะเลน�จดทใหญทสดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต เปนอางเกบน�ธรรมชาตทมคณคายงของประชาชนกมพชา เปนแหลงทอยอาศยและทรพยากรอาหารอนอดมสมบรณ เปนแหลงชลประทานทสำาคญในการประกอบอาชพเกษตรกรรมและอตสาหกรรมประมง แตทวากมพชาไดรบเอกราชตงแตป พ.ศ. 2496 (ค.ศ. 1953) นกพฒนาชาวตะวนตกไดมองเหนถงศกยภาพของการใชน�เพอปนกระแสไฟฟาและการชลประทาน จงไดมการสรางเขอนเปรกทโนต (Prek Thnot) และเขอนครรมย ขนในสมยรฐบาลสมเดจนโรดม สหน ใน พ.ศ.2503 (ทศวรรษ 1960) และตงแตป พ.ศ. 2513 เปนตนมา ม คณะกรรมการ

โตนเลสาบทะเลสาบน�จดของชาวกมพชาทมา: http://www.mcot.net

ลกษณะภมอ�ก�ศ ภมอากาศของกมพชาอยภายใตอทธพลลมมรสมประจำาปมลกษณะ รอนชนและมฤดฝนยาวนาน โดยมอณหภมเฉลย 20 – 36 องศาเซลเซยส ชวงเดอนพฤษภาคมถงตลาคม ลมมรสมตะวนตกเฉยงใตจะพดพาฝน ทำาใหฝนตกหนกเกอบทกวน สวนลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอซงพดมา ในชวงเดอนพฤศจกายนถงมนาคมนน จะพดพาอากาศเยนสบายและ ลมฝนมาใหพอประปราย ชวงเปลยนฤดทองฟาจะมเมฆแปรปรวน อากาศ รอนจดและมพายฤดรอนเกดขนได เดอนทอากาศเยนทสดคอชวงเดอน พฤศจกายนถงมกราคม โดยทวไปแลวกมพชามอากาศรอนกวาไทยและ สปป.ลาวประมาณ 2 – 3 องศาเซลเซยส เดอนทแลงทสดคอชวงเดอน มกราคมและกมภาพนธ ในขณะทเดอนกนยายนและตลาคมจะมฝนตกชก ซงปรมาณน�ฝนทไดรบในแตละพนทกแตกตางกนไป โดยพนทเขตขนเขา ทางตะวนตกเฉยงใตซงมพนทดานหนงหนออกสทะเลมปรมาณน�ฝน เฉลยมากกวา 5,000 มลลเมตรตอป ในขณะทพนทในเขตทราบภาคกลางมปรมาณน�ฝนเพยง 1,400 มลลเมตรตอป ซงหากปใดทลมมรสมตะวนตก เฉยงใตพดมาไมถงเขตทะเลสาบหลวงและพนททำานาใกลเคยง มกจะประสบปญหาทพภกขภยรายแรงเสมอ

แมน�โขงทสนบสนนโดยสภาเศรษฐกจและสงคมแหงภมภาคเอเซยแปซฟกของสหประชาชาต (ESCAP) ไดทำาการศกษาถงศกยภาพของแมน�ตางๆ ในกมพชาเพอสรางเชอนสำาหรบผลตกระแสไฟฟาและการชลประทาน และไดขอสรปวา แมน�และแมน�สาขาในกมพชาเอออำานวยตอการสรางเขอนพลงน�ไฟฟาและการชลประทานไมต�กวา 18 แหง[10]

บรเวณทเปนทตงของกมพชาในปจจบน นกประวตศาสตรสนนษฐานวาเรมมผคนเขามาตงถนฐานอาศยอยตงแตยคกอนประวตศาสตร (230 – 500 ปกอนครสตกาล) โดยอาศยหลกฐานเกาแก คอ เครองมอหนกรวดทคนพบทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และการคนพบกระโหลกศรษะและกระดกมนษยทแหลงโบราณคดสำาโรงเซน (Samrong Sen) ซงเปนสงทชใหเหนวาชาวกมพชาในยคกอนประวตศาสตรมความคลายคลงกบชาวกมพชาในปจจบน ซงจดอยในกลมออสโตรเอเชยตก (Astroasiatic)

1.1.3 ประวตศ�สตร

น�ทวมพนททำานาของชาวกมพชาทมา: http://www.manager.co.th

ประวตศ�สตรคว�มเปนม�ของกมพช�

ประเทศกมพชามหลกฐานทางโบราณดดวามมนษยอาศยอยอยางตอเนองมาตงแตสมยกอนประวตศาสตร เปนดนแดนตนกำาเนดของอาณาจกรโบราณหลายอาณาจกร ทมความเชอมโยงและมความเปนมาในประวตศาสตร โดยแบงออกเปนสมยทสำาคญ คอ สมยฟนน (Funan) เปนหวงเวลาทไดรบวฒนธรรมจากศาสนาพราหมณฮนด ประเทศอนเดย เมอประมาณพทธศตวรรษท 6 นบถอพระศวะ และพระวษณ (พระนารายณ) มการดดแปลงตวอกษรของอนเดยมาเปนตวอกษรเขมร ศนยกลางความเจรญอยทมณฑลไปรเวยง ทางตอนใตและลมน�ทะเลสาป รวมดนแดนทเปนของไทย สปป.ลาว และเวยดนาม ในปจจบนบางสวน สวนพลเมองมเผาฟนน เขมร และจาม ซงมอยทวไปในบรเวณตอนใตของลมแมน�โขง สมยเจนละ (พ.ศ. 1078 – 1345) ในระหวางทอาณาจกรฟนน มความเจรญรงเรองอยนน มดนแดนทเปนเมองขนอยอาณาจกรหนง ซงขอมเรยกวา อาณาจกรเจนละ ชอ “กมพช�” เรมในยคนเนองจากกษตรยสมยเจนละ ชอวา “กมพ” อาณาจกรเจนละแบงดนแดนออกเปน อาณาจกรยอย ๆคอ อาณาจกรตอนเหนอชอ “กมพประ” อาณาจกรตอนใตชอ “วชยประ” ตอมากษตรยของกมพประองคหนงทำาสงครามมชยชนะ แลวสงกองทพไปตอาณาจกรฟนนไดสำาเรจ จงรวมเขามาอยในอาณาจกรเจนละ อาณาจกรเจนละเจรญรงเรองอยระยะหนง ตอมาอาณาจกรศรวชยไดแผอำานาจเขาไปในอนโดจน อาณาจกรเจนละจงตกเปนเมองขนของอาณาจกรศรวชย

สมยขอมหรอนครวด (พ.ศ. 1345 – 1735) เมอประมาณ พ.ศ. 1345 กษตรยกมพประองคหนงทรงพระนามวา “พระเจาชยวรมนท 2” ครองราชยอยระหวาง พ.ศ. 1345 – 1412 ไดรวบรวมอาณาจกรกมพประ และวชยประเขาดวยกน ตงเปนอาณาจกรใหมเรยกวา “อ�ณ�จกรขอม” พระองคไดกอสรภาพของอาณาจกรขอมจากอาณาจกรศรวชยเปน ผลสำาเรจ พระองคทรงเปนกษตรยทตงอาณาจกรขอมและมอำานาจมาก สามารถแผกระจายอำานาจออกไปจนทำาใหอาณาจกรขอมแผขยายออก ไปกวางขวางกนพนทถงหนงในสามของอนโดจนเปนระยะเวลาประมาณ 400 ป ราชวงศของพระเจาชยวรมนท 2 ไดครองอาณาจกรขอมจนถงป พ.ศ. 1420 จงไดขาดสายลง และไดมราชวงศใหม โดยมปฐมราชวงศ คอ พระเจาอนทรวรมนท 1 มราชโอรสเปนพระเจายโศวรมนท 1 ครองราชย ระหวางป พ.ศ. 1432 – 1451 กษตรยองคนไดสรางราชธานขนใหมท นครธมตอมาไดมกษตรยอกหลายราชวงศ จนถงพระเจาสรยวรมนท 2 ซงครองราชยอยระหวางป พ.ศ. 1655 – 1695 เปนกษตรยทมอำานาจ สงสดในประวตศาสตรขอม พระองคไดทรงใหสรางนครวด และทำาสญญา ไมตรกบจามและจน สมยเปนเมองขนของเมยนมารและไทย (พ.ศ. 1600 – 2410) อาณาจกรขอมรงโรจนสงสด แลวกคอยๆ เสอมอำานาจลง เนองจากถก เมยนมารสมยพระเจาอโนรธามงชอเขามารกรานและยดเปนเมองขน ซง ในหวงเวลาดงกลาว อาณาจกรขอมยงไมยบเยนมากนก ยงพอตงตวไดใหม ในระยะอกเกอบประมาณรอยป ตอมาจนถงรชสมยพอขนรามคำาแหงมหาราชของไทย ขอมถกขบไลออกจากดนแดนทเปนของประเทศไทยในปจจบนไดหมด อำานาจของอาณาจกรขอมไดหมดลงประมาณป

ภาพท 2 นครวดทมา: http://www.manager.co.th

พ.ศ. 1890 นบแตนนมาอาณาจกรสยามกรงโรจนขนแทนทอาณาจกรขอมในดนแดนสวรรณภม สมยตกเปนเมองขนของฝรงเศส (พ.ศ. 2400 – 2497) อาณาจกรกมพชาไดเสอมลงเปนลำาดบ จนตกเปนประเทศราชของไทย ตอมาฝรงเศสไดเขามารกรานและแสวงเมองขนในอนโดจน กมพชาไดตกเปนเมองขนของฝรงเศสเมอป พ.ศ. 2406 กมพชาถกควบคมทงในดานเศรษฐกจ การเมอง สงคม และวฒนธรรม ในป พ.ศ. 2407 รชกาลสมเดจ พระนโรดมบรมรามเทวาวตารไดทรงยายราชธานของกมพชาจาก กรงอดงคมชยมาตงอยทกรงพนมเปญ ตอมาในป พ.ศ. 2410 ฝรงเศสไดบบบงคบใหไทยทำาสญญายนยอมรบรองอำานาจของฝรงเศสใน

การคมครองอารกขากมพชา หลงสงครามมหาเอเชยบรพาเมอป พ.ศ. 2488 ฝรงเศสกบกมพชาไดทำาความตกลงเมอป พ.ศ. 2489 ใหกมพชาปกครองดนแดนตนเอง โดยรวมอยในสหภาพฝรงเศส กมพชาไดจดตงสภารางรฐธรรมนญเมอป พ.ศ. 2490 เมอป พ.ศ. 2497 ฝรงเศสปราชยในการรบกบเวยดมนห ทเมองเดยนเบยนฟ เปนเหตใหตองเปดการประชม 14 ชาต ทเมองเจนวา เพอนำาสนตภาพมาสอนโดจน ความตกลงเจนวาในครงนนกำาหนดใหฝรงเศสมอบเอกราชแกเวยดนาม สปป.ลาว และกมพชา กมพชาจงไดเปนเอกราชอยางสมบรณ โดยมสมเดจพระนโรดมสหนทรงเปนกษตรยในชวงรอยตอของประวตศาสตร ครนถงป พ.ศ. 2498 ทรงสละราชสมบต แตยงคงกมอำานาจไวในฐานะนายกรฐมนตร ประมขของประเทศ และประธานาธบด

ภาพท 3 ภาพสลกสมเดจพระเจาสรยวรมนท 2ทมา: http://www.manager.co.th

ในป พ.ศ. 2513 นายพลลอน นอล กอรฐประหาร สมเดจพระนโรดมสหน ตองเสดจลภยไปยงปกกง และไดรวมเปนพนธมตรกบคอมมวนสต เขมรแดง เมอรฐบาลเขมรแดงยดอำานาจไดในป พ.ศ. 2518 จงทรงเสดจกลบคนสพนมเปญ แตพระองคกลบถกพนธมตรกกตวไว หลงเวยดนามขบไลรฐบาลเขมรแดงออกไปในป พ.ศ. 2522 พระองคทรงตงตนเปนประธานาธบดพลดถนของแนวรวมตอตานเวยดนาม ทรงใชเวลาสวนใหญอยในประเทศจนและเกาหลเหนอ

สงครามในกมพชาทเรยกวา “สงคร�มเขมรส�มฝ�ย” ไดยตลง จนสหประชาชาตเขาไปชวยเหลอจดการเลอกตงในเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2536 ซงพรรคของสมเดจกรมพระนโรดม รณฤทธ ชนะเลอกตง แตทางฝายสมเดจฮน เซน ไมยอมรบ แตในทสดกเกดการประนประนอมตงรฐบาลรวมกน ประเทศกมพชาจงเปนประเทศแรกในโลกทมหนงรฐบาลแตมสองนายกรฐมนตร คอ สมเดจกรมพระนโรดม รณฤทธ และ สมเดจฮน เซน เปนนายกรฐมนตรรวมกน ซงปจจบนสมเดจฮน เซน ยงคงเปนนายกรฐมนตรของกมพชา[14]

ภาพท 4 พนมเปญ เมองหลวงของกมพชาปจจบนทมา: http://www.indochinaexplorer.com

ปจจบนประเทศกมพชามประชากรถง 14.4 ลานคน[56] ประกอบไปดวยชนหลายเชอชาต ซงแยกออกไดเปน เชอสายกมพชา รอยละ 96 มสลม รอยละ 2.2 เวยดนาม รอยละ 0.49 จน รอยละ 0.2 ทเหลอเปนชนกลมนอยหรอชาวเขา รวม 17 เผา [1]

สวนในดานศาสนา มผนบถอศาสนาพทธเถรวาท รอยละ 95 นบถอศาสนาอสลาม รอยละ 3 นบถอศาสนาครสต รอยละ 1.7 นบถอศาสนาพราหมณ-ฮนด รอยละ 0.3 [6]

1.1.4 ลกษณะประช�กร

ทงนโครงสรางอาชพหลกของชาวกมพชา คอ ภาคเกษตรกรรม ประมาณรอยละ 70 ภาคบรการประมาณรอยละ 17 ภาคอตสาหกรรมโรงงานประมาณรอยละ 8 และภาคการกอสรางประมาณรอยละ 5 ชาวกมพชาประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนอาชพหลก พชทปลก สวนใหญ ไดแก ขาวเจา ยางพารา พรกไทย ซงสวนใหญจะปลกบรเวณทราบภาคกลางรอบทะเลสาบกมพชา รองลงมาคอ ประมง โดยบรเวณรอบทะเลสาบกมพชาเปนแหลงประมงน�จดทสำาคญทสดในภมภาค มการทำาปาไมบรเวณเขตภเขาทางภาคเหนอโดยลองมาตามแมน�โขง อตสาหกรรมในประเทศเปนอตสาหกรรมขนาดยอม สวนใหญเปนโรงสขาว และทำารองเทา[26]

ปจจบนประเทศกมพชามประชากรถง 14.4 ลานคน[56] ประกอบไปดวยชนหลายเชอชาต ซงแยกออกไดเปน เชอสายกมพชา รอยละ 96 มสลม รอยละ 2.2 เวยดนาม รอยละ 0.49 จน รอยละ 0.2 ทเหลอเปนชนกลมนอยหรอชาวเขา รวม 17 เผา [1]

สวนในดานศาสนา มผนบถอศาสนาพทธเถรวาท รอยละ 95 นบถอศาสนาอสลาม รอยละ 3 นบถอศาสนาครสต รอยละ 1.7 นบถอศาสนาพราหมณ-ฮนด รอยละ 0.3 [6]

นบตงแตป พ.ศ. 2542 ภาวะเศรษฐกจของกมพชาเรมดขนเมอสงครามภายในประเทศสงบลง และดำาเนนการฟนฟเศรษฐกจของประเทศโดยการเปดการคาระหวางประเทศมากขน สนบสนนการทองเทยว พฒนาศกยภาพการผลต พฒนาโครงสรางพนฐาน และสาธารณปโภค มนโยบายสงเสรมการลงทนจากตางชาต ในปจจบนเศรษฐกจกมพชามการขยายตวเพมขน โดยในป พ.ศ. 2554 และป พ.ศ. 2555 การเตบโตของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) ของกมพชาเพมสงถงรอยละ 7.1 และรอยละ 6.5 ตามลำาดบ ซงมากกวาการเจรญเตบโตของ GDP กลมอาเซยนทมการเตบโตเฉลยเพยงรอยละ 5.2 นอกจากนนกลงทนตางชาตยงใหความสนใจทจะเขาไปลงทนในกมพชาเพมขน เพราะกมพชาเปนประเทศทมทรพยากรธรรมชาตทอ ดมสมบรณ การเมองในปจจบนมความม นคงและมเสถยรภาพประกอบกบนโยบายสงเสรมการลงทนจากตางประเทศของรฐบาลกมพชา ซงใหสทธประโยชนหลายประการแกโครงการลงทนจากตางประเทศ ทไดรบการสงเสรมการลงทน ตลอดจนอตราคาจางแรงงานทอยในระดบต� ราว 61 ดอลลารสหรฐตอเดอน จงทำาใหประเทศกมพชาเปนประเทศ เปาหมายทชาวตางชาตสนใจเขาไปลงทนเพมขน ในระหวางเดอนมกราคมจนถงกนยายน พ.ศ. 2555 มการจดทะเบยนธรกจใหมโดยชาวกมพชาและตางชาตทงหมด 2,606 แหง[27] คดเปนรอยละ11.6 เมอเปรยบเทยบจากปทผานมา โดยทธรกจใหมนสวนใหญจะเปนประเภทเสอผา การกอสราง และการคา

1.1.5 ขอมลเศรษฐกจ

กมพชาเปดเสรทางการตลาดทงในสวนภมภาคและระดบโลก ดงเหนไดจากการเขารวมเปนสมาชกสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออก เฉยงใต (Association of South East Asian Nations หรอ ASEAN) ซงสมาชกอาเซยนไดตกลงกนทจะจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนใน ป พ.ศ. 2558 เพอทจะใหอาเซยนรวมกนเปนตลาดเดยว และมฐานการผลต รวมกนระหวางสมาชกอาเซยน นอกจากนกมพชายงไดเขารวมเปนสมาชก ในองคการระหวางประเทศทสำาคญ เชน องคการการคาโลก (World Trade Organization: WTO) และองคการแรงงานสากล (International Labour Organization: ILO)[27]

การคาขายในกมพชาทมา: http://region4.prd.go.th

กมพชายงเปนแหลงทรพยากรธรรมชาตทสำาคญ เชน อญมณเหลกฟอสเฟต ซลคอน ถานหน แมงกานส นำามน แกส และไมสก นอกจากนยงมแหลงประมงนำาจดทสำาคญและใหญทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต คอ บรเวณรอบทะเลสาบโตนเล (Tonle Sap) หรอทะเลสาบเขมร ซงม ลกษณะทางกายภาพ[25a] ทตงอยบรเวณตอนกลางคอนไปทางตะวนตกเฉยงเหนอของประเทศกมพชา ลอมรอบดวยจงหวดเสยมเรยบ จงหวดพระตะบอง จงหวดโพธสต จงหวดกมปงชนง และจงหวดกมปงทม ทปลายทะเลสาบดานตะวนออกเฉยงใตมแมนำาโตนเลสาบไหลไปบรรจบกบแมนำาโขงและแมนำาบาสกทกรงพนมเปญ ซงหางจากปลายทะเลสาบ

สภาพบานเรอนในเมองพนมเปญเมองหลวงของกมพชาทมา: http://th.wikipedia.org/wiki/%

100 กโลเมตร บรเวณนกระแสนำาของแมนำาโตนเลสาบจะสลบ ทศทางการไหลตามฤดกาล จนไดชอวาเปน “River with Return” ปรากฏการณนสงผลใหทองนำาโตนเลสาบในชวงฤดนำาหลากขยายวงกวางไปจนเกดเปนแหลงเกบนำาธรรมชาตขนาดใหญ และจะคอย ๆ ระบายออกในชวงฤดแลง นอกจากน การไหลสลบทศทางของแมนำายงชวยใหเกดการพดพา ตะกอนอนอดมสมบรณมาทบถมเปนบรเวณกวางกอใหเกดพนท ทเหมาะสมแกการเพาะปลกบรเวณโดยรอบทะเลสาบ จากธรรมชาตทสรางสมมาอยางยาวนาน โตนเลสาบจงมความสำาคญ ในดานตางๆ ทสงผลตอวถชวตและการพฒนาประเทศกมพชาดงน[25a] 1.เปนแหลงทรพยากรธรรมชาตทสำาคญตอระบบนเวศ เปนทะเลสาบนำาจดทอดมสมบรณไปดวยสตวนำานานาชนด เปนแหลงเพาะพนธปลานำาจดทใหญทสดแหงหนงของโลก มพนธปลามากกวา 200 ชนดและเปนแหลงกำาเนดทรพยากรธรรมชาตประเภทอน ๆ จำานวนมาก เชน พชพนธทมมากกวา 200 ชนด สตวเลยงลกดวยนมกวา 46 สายพนธ และนกอกกวา 255 สายพนธ ในจำานวนนมหลายสายพนธเปนสตวปกอนรกษของโลก 2. เปนแหลงทรพยากรประมงทสำาคญตอเศรษฐกจและสงคม โดยเฉพาะปลานำาจดซงเปนสนคาอาหารสำาคญอนดบ 2 ของกมพชา รองจากขาว และเปนแหลงโปรตนสำาคญของชาวกมพชา ปจจบน กมพชาเปนแหลงประมงนำาจดขนาดใหญอนดบ 4 ของโลก รองจากจน อนเดย และบงคลาเทศ โดยมผลผลตประมงนำาจดกวา 4,000,000 ตนตอป (คดเปนสดสวนรอยละ 10-20 ของ GDP) ซงเปนผลผลตทไดจากโตนเลสาบ ประมาณ 230,000 ตนตอป หรอรอยละ 60 ของผลผลตประมงนำาจด

ทงหมดของกมพชา กมพชามปลานำาจดอยางนอย 300 ชนด พบใน โตนเลสาบกวา 200 ชนด ทสำาคญ ไดแก Perch, Carp, Lungfish และ Smelt สาเหตททำาใหปลาชกชมมาจากการไหลของกระแสนำาทมลกษณะเฉพาะ และระบบนเวศทมความอดมสมบรณ ซงเหนไดจากปลาทม ความสำาคญเชงเศรษฐกจ เชน ปลาเตรเรยล (Trey Riel) โตนเลสาบ จงเปนแหลงทรพยากรประมงทมความสำาคญอยางยงตอการดำาเนนชวต ของประชากรทอาศยอยบรเวณลมแมนำาโขงตอนลาง รวมทงการดำาเนน กจกรรมทางเศรษฐกจอน ๆ เชน การแปรรปผลผลตประมง (โดยเฉพาะปลารา และปลากรอบ) 3. เปนแหลงเพาะขาวและพชเศรษฐกจสำาคญทสดของกมพชา พนทเกษตรกรรมของกมพชาทมอยราว 2.8 ลานเฮกตาร เปนพนทปลกขาวถง 2.3 เฮกตาร การปลกขาวในกมพชาสวนใหญเปนลกษณะ Rain fed lowland rice ทมมากถงรอยละ 86 ของพนทปลกขาวทงหมดของกมพชา ซงใหผลผลตคอนขางต� เนองจากขอจำากดเรองชลประทาน และเทคโนโลยการผลต ขณะทการปลกขาวในลกษณะ Deep water หรอ Floating rice ซงทำาไดเฉพาะบรเวณโตนเลสาบ และจะทำาการเพาะปลกในชวงนำาลดมเพยงรอยละ 4 ของพนทปลกขาวทงหมด แตใหผลผลตราวรอยละ 12 ของผลผลตขาวทงหมด นอกจากขาวแลว ยงมพชเศรษฐกจสำาคญทนยมปลกรอบบรเวณโตนเลสาบ ไดแก ยางพารา และพรกไทย 4. เปนแหลงทรพยากรปาไม ปจจบนกมพชามพนทปาไมรอยละ 60 ของพนททงประเทศ ทรพยากรปาไมมสภาพคอนขางอดมสมบรณ ทงในพนทปาไมทสำาคญของกมพชา นอกจากปาไมบรเวณเทอกเขา ดงรกทางภาคเหนอ และเทอกเขาชางทางภาคตะวนตก และพนทปาไม

ทางภาคตะวนออกแลว บรเวณพนทนำาทวมถงโตนเลสาบ รวมถงปาชายเลน และปาไมในพนทชมนำาบรเวณลมนำาโตนเลสาบกเปนพนทปาไมทสำาคญเชนเดยวกบปาไมบรเวณเทอกเขาในภมภาคอน ๆ ของประเทศ อยางไรกตาม พนทปาไมของกมพชาไดเรมลดลงอยางนาเปนหวงจากอตราการตดไมทำาลายปาสงถง 300,000 เฮกตารตอป เพอทำาการคาและนำาไปใชเปนเชอเพลงสำาหรบหงตมในครวเรอน 5. เปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาต โตนเลสาบจดเปนแหลงทองเทยว ทมศกยภาพสงในการพฒนาดานการทองเทยว เนองจากนกทองเทยวสวนใหญนยมเดนทางไปชมความสวยงามของทะเลสาบและทศนยภาพโดยรอบ รวมทงวถชวตของชาวบานทอาศยอยในบรเวณดงกลาว นอกจากน โตนเลสาบยงเปนพนททมความหลากหลายทางชวภาพ และมระบบนเวศนทอดมสมบรณ อกทงยงมพนธไม และสตวบางชนดทพบเหนไดเฉพาะบรเวณโตนเลสาบเทานน จงถอเปนจดดงดดการทองเทยวทสำาคญอกแหงหนงของกมพชา 6.เปนปราการปองกนนำาทวม โตนเลสาบเปรยบเสมอนปราการทธรรมชาตสรางขนเพอปองกนนำาทวมในบรเวณลมแมนำาโขงตอนใต โดยทำาหนาทดดซบและเกบกกนำาในชวงฤดนำาหลาก และปลอยนำาออกมาในชวงฤดแลง ทงน พนทลมนำาโตนเลสาบสามารถดดซบนำาไดประมาณ 46 ลานลกบาศกเมตร ในจำานวนนรอยละ 62 เปนนำาทไหลมาจากแมนำาโขง สวนทเหลอเปนนำาทไหลมาจากแมนำาโตนเลสาบ 7.เปนเสนทางคมนาคมทางนำาทเชอมจงหวดตางๆรอบโตนเลสาบผานแมนำาบาสกไปยงกรงพนมเปญ

จากความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลาย ของระบบนเวศนบรเวณโตนเลสาบจง เปนอขาวอนำา และรากฐานสำาคญทางเศรษฐกจและสงคมของกมพชานบตงแตอดต จนถงปจจบนทมประชากรอาศยอยกวา 1.2 ลานคน คดเปนสดสวนรอยละ 10 ของประชากรกมพชาทงประเทศ ประชากรสวนใหญทอาศยอยในบรเวณ ดงกลาวประกอบอาชพประมงและแปรรปผลผลตประมงเปนหลก ขณะเดยวกนกมการทำาเกษตรกรรม และเกบของปาขาย ประเทศกมพชานนอกจากมความอดมสมบรณรอบโตนเลสาบแลวยงมทรพยากรปาไมทคอนขางอดมสมบรณทางภาคเหนอของประเทศ โดยการลงทนในป พ.ศ. 2554 นน ไดมการลงทนหลายภาคสวน คดเปนดานเกษตรกรรม รอยละ 46.89 อตสาหกรรมโรงงานตดเยบเสอผารอยละ 32 การทองเทยวรอยละ 5.13 การทำาเหมองแรรอยละ 3.52 และ การโทรคมนาคมรอยละ 0.2 สวนในดานเศรษฐกจการลงทนอนๆของกมพชาสำานกงาน คณะกรรมการสงเสรมการลงทนแหงประเทศไทย ไดหลายงานใหเหนถงศกยภาพการพฒนาและแหลงเศรษฐกจทสำาคญของกมพชา โดยแยก ใหเหนภาพละเอยดของในแตละจงหวด มศกยภาพแตกตางกนตามสภาพภมประเทศ ซงความสำาคญทางเศรษฐกจและสนคาหรอการบรการ ทสำาคญใน แตละเมองสรปไดดงตารางท 1

ต�ร�งท 1: คว�มสำ�คญท�งเศรษฐกจ และสนค�/บรก�รทสำ�คญ ในแตละจงหวดของกมพช�

จงหวด/กรง คว�มสำ�คญ สนค�/บรก�รทสำ�คญ

กรงพนมเปญ เมองหลวง - อตสาหกรรมการผลตเครองนงหม สงทอ และรองเทา - ศนยกระจายสนคาไปทวประเทศ และศนยราชการกรงสหนวลล เมองทา - ทาเรอน�ลกนานาชาตออกสทวโลก ทางทะเลอาวไทย - แหลงอาหารทะเล เชน กง ป หอย - สถานททองเทยวทางทะเล - แหลงขดเจาะกาซ และน�มนจงหวดเสยมเรยบ เมองเศรษฐกจสำาคญ - สถานทตงของนครวด-นครธม ซง ไดรบการขนทะเบยนเปนมรดกโลก - มอตสาหกรรมการบรการทสำาคญ คอ ทพก โรงแรมรานอาหารเพอให บรการแกนกทองเทยวจงหวดพระตะบอง เมองเศรษฐกจสำาคญ - แหลงผลตขาว - ผลตไมผล เชน สม - และพชไร เชนมนสำาปะหลง ถวเหลอง และงาจงหวดเกาะกง เมองเศรษฐกจสำาคญ - สนคาประมง - การทองเทยวทางทะเลจงหวดกมปงจาม เมองเศรษฐกจสำาคญ - แหลงผลตยางพารา เงาะ มงคด ทเรยน และผลไมอน ๆ เชน มะมวงหมพานต รวมถงพชไร เชน ขาวโพด ถว งา

ทมา: สำานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนแหงประเทศไทย(25a)

จากตารางขางตน จะเหนวารฐบาลกมพชาไดดำาเนนการอยางจรงจงโดยดรายละเอยดทพฒนา กรงและจงหวดตางๆไดดงตอไปน กรงพนมเปญ รฐบาลไดจดต งเขตเศรษฐกจพเศษพนมเปญ(Phnom Penh Special Economic Zone – PPSEZ) เปนหนงใน การจดต งเขตเศรษฐกจพเศษ (Special Economic Zones: SEZs) ท ร ฐบาลสนบสนน เพอดงดดนกลงทนตางชาตใหเขามาตงฐานการผลต เพอการสงออก อนจะนำามาซงรายไดทเปนเงนตราตางประเทศดวยการใหสทธประโยชน นกลงทนตางชาตสามารถเชาทดนไดนานถง 99 ป และสามารถขอตออายการเชาใหมได นอกจากน ยงไดรบการยกเวนภาษเงนไดนตบคคลสงสดเปนเวลา 9 ป การยกเวนภาษนำาเขาสนคาวตถดบและเครองจกร และการยกเวนภาษมลคาเพมสำาหรบสนคาสงออก อกดวย ซงสทธประโยชนดานภาษ และอำานวยความสะดวกในดานตาง ๆ ทเกยวของ รฐบาลไดตงคณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษกมพชา(Cambodian Special Economic Zone Board - CSEZB) ทำาหนาทคอยกำากบควบคมดแล คอยอำานวยความสะดวกใหแกนกลงทนใน ดานตางๆ ทงมการบรหารจดการเขตเศรษฐกจพเศษ (Administration of Special Economic Zone) ซงเปนผใหบรการครบวงจร (One Stop Service) ในเรองการจดทะเบยนบรษท การออกใบอนญาตการลงทน (Conditional Registration Certificate: CRC) และการใหความชวยเหลอ ดานกฎหมาย มระบบสาธารณปโภคขนพนฐานตางๆ ครบครน อาท ไฟฟา ประปา ระบบบำาบดนำาเสย ระบบโทรคมนาคม และทาเรอสนคา เทกอง รวมทงมสงอำานวยความสะดวกตางๆ เชน ธนาคาร โรงแรม อพารทเมนท และคลนก

เขตเศรษฐกจพเศษพนมเปญน เปนโครงการทพฒนาขนโดย Japan Cambodia Development Corporation ทเปนบรษทรวมทน ระหวาง Zephyr Co., Ltd. ของญปนและ Attwood Investment Group ของกมพชา มเปาหมายเพอดงดดใหนกลงทนตางชาตเขาไปตงฐานการผลตอตสาหกรรมทเนนการใชแรงงานเปนหลก เชน สงทอและเครองนงหม รองเทา อาหารแปรรป เฟอรนเจอร จกรยาน สนคาอปโภคและบรโภคอน ๆ ฯลฯ สวนในดานทต งของเขตเศรษฐกจพเศษพนมเปญ (PPSEZ)น มความสะดวกในดานการคมนาคมขนสง โดยตงอยบนทางหลวงหมายเลข 4 หางจากสนามบนนานาชาตพนมเปญเพยง 8 กโลเมตร และหางจากทาเรอพนมเปญ 18 กโลเมตร สามารถใชเสนทางรถไฟ ทเชอมระหวางกรงพนมเปญและกรงสหนวลลซงมทาเรอน�ลก สำาหรบขนสงสนคาตอไปยงทาเรอกรงเทพฯ ทาเรอแหลมฉบงหรอประเทศอนๆ ไดสะดวก และการขนสงสนคามายงประเทศไทยสามารถทำาไดหลายชองทาง เชน การใชทางหลวงหมายเลข 5 ทเชอมตอระหวาง กรงพนมเปญ-ปอยเปต เขาสประเทศไทยทดานอำาเภออรญประเทศ จงหวดสระแกว จงหวดเสยมเรยบเหมาะสำาหรบการลงทนดานธรกจการ ทองเทยวมมรดกโลกอยางนครวด-นครธม เปนแหลงดงดดนกทองเทยว ดวยเปนหนงในสงมหศจรรยของโลกทตองไปด มสายการบนบางกอกแอรเวย จากกรงเทพฯ บนลงสนามบนนานาชาตเสยมเรยบ-องกอร (Siem Reap-Angkor International Airport) ทกวน

จงหวดพระตะบองเหมาะสำาหรบการลงทนดานการเกษตรสามารถจดทำาระบบการเกษตร การเลยงสตว หรอการเพาะปลกพช ทมการทำาสญญาซอขายผลผลตลวงหนาระหวางฝายเกษตรกรหรอเจาของฟารม (Contract Farming) เนองจากมลกษณะของพนท ทคลายกบจงหวดพระนครศรอยธยา กรงสหนวลล (Sihanouville) หรอ กมปงโสม (Kampong Som) ซงเปนเมองใหญอนดบ 4 และเปนศนยกลางเศรษฐกจตอนใตของกมพชา หางจากกรงพนมเปญประมาณ 246 กโลเมตร ทศเหนอตดกบเกาะกง (Kok Kong) ทศตะวนออกตดกบจงหวดกมปอต (Kam-Pot) ทศตะวนตกและทศใตตดกบอาวไทย กรงสหนวลลเปนเมอง ทมศกยภาพทางเศรษฐกจของกมพชาและกำาลงทวบทบาทสำาคญ มากขนเปนลำาดบ เนองจากเปนศนยกลางการคมนาคมขนสงตอนใต ของประเทศแลว ยงเปนอกสวนหนงของสามเหลยมเศรษฐกจของกมพชา (กรงพนมเปญ-จงหวดเสยมเรยบ-กรงสหนวลล) ทำาใหรฐบาลใหความสำาคญตอการพฒนาระบบสาธารณปโภคพนฐานตาง ๆ ไมวา จะเปนถนน ทาเร อ ไฟฟา ระบบบำาบดน�เส ย และการพฒนา เขตเศรษฐกจพเศษ ฯลฯ อยางตอเนองเพอรองรบการลงทนทงในและตางประเทศ ทงน โครงการพฒนาตาง ๆ ไดรบการสนบสนนทาง การเงนจากองคกรระหวางประเทศหลายแหง ไมวาจะเปนธนาคารเพอความรวมมอระหวางประเทศแหงญปน (Japan Bank for Inter-national Cooperation: JBIC) ธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย (Asian Development Bank: ADB) และธนาคารโลก (World Bank) ซงอาจกลาวไดวากรงสหนวลลเปนศนยกลางดานการคมนาคมขนสง

ทางน� ของกมพชา เน องจากเปนทต งของทาเรอน�ลกทางทะเลเพยงแหงเดยวของประเทศ ทสามารถรองรบการขนสงสนคาระหวางประเทศไดมากถงรอยละ 70 ของการคาระหวางประเทศทงหมด ทงยงมความไดเปรยบทางภมศาสตรจากระดบน�ทะเลชายฝงทมความลก มากพอทจะสามารถรองรบเรอสนคาและเรอเดนสมทรขนาดใหญได รวมทงยงมหมเกาะตาง ๆ ทเสมอนเปนปอมปราการทางธรรมชาต ใหกบทาเรอสหนวลลไดเปนอยางด สนคาสวนใหญเปนประเภทน�มน เหลก ไมแปรรป ขาว และสนคาทางการเกษตรอนๆ รวมทงสนคา ทวๆ ไป ทบรรจในตคอนเทรนเนอร ทาเรอสหนวลลมเสนทางเดนเรอ ทสามารถเชอมโยงไดกบหลายประเทศในภมภาคเอเชย เชน ไทย เวยดนาม มาเลเซย ฟลปปนส จน เกาหลใต บรไน และฮองกง อกทงการใชทางหลวงหมายเลข 4 ซงเปนถนนทมสภาพดทสด และเปน เสนทางขนสงสนคาสายสำาคญทสดของกมพชา สามารถสงสนคาไปยง กรงพนมเปญซงเปนศนยกลางการกระจายสนคาทสำาคญของประเทศโดยมระยะทางจากทาเรอสหนวลลถงกรงพนมเปญเพยง 230 กโลเมตร รฐบาลกมพชามนโยบายสงเสรมการขนสงทางทางอากาศ ไดม การพฒนาสนามบนสหนวลลโดยใหเปดบรการไดอกครงหนง หลงจาก ปดใหบรการ เนองจากประสบปญหาทางการเงน ทงน เพอรองรบ การทองเทยวทขยายตวอยางรวดเรว รฐบาลจงอนญาตใหบรษท Socie-te Concessionaire des Aero port (SCA) ซงเปนบรษทรวมทนระหวางนกลงทนชาวฝรงเศสและมาเลเซย เขามาปรบปรงและบรหารสนามบน และไดขยายทางวงใหสามารถรองรบเครองบนโดยสารขนาดใหญ และปร บป ร ง ระบบการ ใ หบ ร ก า รภาย ในสนามบ น ให ด ข น

ทงนสนามบนสหนวลลไดเปดใหบรการเทยวบนระหวางประเทศ ซงทำาใหสนามบนสหนวลลเปนสนามบนนานาชาตแหงท 3 ของประเทศ ซงการสนองนโยบายการทองเทยวทกระทรวงการทองเทยวกมพชา ไดพยายามผลกดนใหกรงสหนวลลกลายเปนเมองทองเทยวชายฝงทะเล เพอแขงขนกบจงหวดภเกตและเกาะบาหล โดยชจดเดนในดานทศนยภาพ ของหาดทรายนอยใหญหลายแหง อาทเชน Sokha Beach และ Victory Beach โดยเฉพาะ Ochheuteal Beach ซงมทรายละเอยดนม และน�ใส รวมทงไดมการสงเสรมใหมการลงทนสรางโรงแรมในระดบ 5 ดาว สนามกอลฟ รานอาหาร และสงอำานวยความสะดวกตางๆ ทงมทรพยากร ทางทะเลทอดมสมบรณ จงมอาหารทะเลสดใหม และราคาถกไวบรการนกทองเทยวอกดวย สงผลใหกรงสหนวลลเปนเมองชายทะเลทไดรบความนยมมากทสดในกมพชา และมนกทองเทยวทงชาวกมพชาและชาวตางชาตเดนทางมาเทยวเพมขนอยางตอเนอง มสายการบน PM Air ของกมพชาไดเปดใหบรการเทยวบนตรงจากจงหวดเสยมเรยบมายงกรงสหนวลล 3 เทยวบนตอสปดาห เพอสนบสนนนกทองเทยวทมาเทยวใหไดรบความสะดวกในการเดนทางไดรวดเรวยงขน รฐบาลกมพชาไดพฒนาธรกจน�มนและกาซธรรมชาต โดยเรมสำารวจแหลงน�มนดบและกาซธรรมชาตบรเวณนอกชายฝงทะเลของกรงสหนวลลมากวา 40 ป แตยงพบน�มนดบและกาซธรรมชาตจำานวนไมมากพอท จะขดเจาะมาใชในเชงพาณชย อยางไรกตาม นบตงแตตนป พ.ศ. 2548 กมพชากเรมมความหวงวาน�มนและ กาซธรรมชาตจะกลายเปนแหลงรายไดทสำาคญในอนาคตเมอบรษท Chevron ของสหรฐอเมรกา ซงไดรบสมปทานในการสำารวจน�มนและ

กาซธรรมชาตใน Block A (เปนแหลงน�มนนอกชายฝง หางจาก แผนดนใหญของกมพชาราว 120 กโลเมตร) ครอบคลมพนท 6,278 ตารางกโลเมตร ไดประกาศวาพบน�มนและกาซธรรมชาตขนาดใหญอยางนอย 3 แหง หางจากชายฝงของกรงสหนวลลไมไกลนก โดยคาดวา จะมปรมาณน�มนสำารองราว 400 - 500 ลานบารเรล และในขณะน รฐบาลกมพชามแผนจะสรางระบบทอสงน�มนความยาว 140 กโลเมตร จาก Block A เขาสกรงสหนวลล โดยบรษท Chevron ของสหรฐอเมรกา บรษท Mitsui ของญปน และบรษท LG Electronics ของเกาหลใต อยระหวางการรวมศกษาความเปนไปไดในโครงการดงกลาว ทำาใหคาดวา ในชวงอก 2-3 ปขางหนากรงสหนวลลจะกลายเปนศนยกลางอตสาหกรรม น�มนของกมพชา(25a)

ภาพท 5 แผนทตงสหนวลลล

จงหวดเก�ะกง รฐบาลกมพชาสนบสนนใหสรางนคมอตสาหกรรม NearngKok เปนโครงการทเนนการสงเสรมการลงทน จากตางประเทศ ภายใตยทธศาสตรความรวมมอ ACMECS โดยจะเปนนคมอตสาหกรรม และเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของกมพชาท ม มาตรฐาน และม สงอำานวยความสะดวกครบถวนสมบรณและใหบรการไดในระดบสากล ขณะเดยวกน ยงมความสำาคญในฐานะเปนโครงการนำารองเพอเปนแมแบบ ใหกบนคมอตสาหกรรมอน ๆ ทจดขนตามมาในอนาคต นคมอตสาหกรรมน มขอไดเปรยบหลายประการ ทสำาคญไดแก 1. ทำาเลท ต ง นคมอตสาหกรรม NearngKok ต งอย ในอำาเภอ มณฑลสมา จงหวดเกาะกง ครอบคลมพนทราว 2,000 ไร หางจาก จดผานแดนไทย-กมพชา (บานหาดเลก-จามเยยม) ประมาณ 2 กโลเมตร และหางจากตวเมองจงหวดเกาะกงราว 4 กโลเมตร มเสนทางหมายเลข 48 จากนคมอตสาหกรรมเชอมตอไปยงทางหลวงหมายเลข 4 เพอตอ ไปยงกรงพนมเปญและกรงสหนวลล ซงถอเปนเมองเศรษฐกจสำาคญ ของกมพชา ทงอยในบรเวณทเปนจดศนยกลาง สามารถเชอมตอไป ยงเมองสำาคญๆ ของไทยและกมพชา นอกจากน เกาะกงยงมพนทตดกบ ชายฝงทะเลและมทาเรอขนสงสนคาทสำาคญ ไดแก ทาเรอเกาะกง ทรฐบาลมโครงการปรบปรงและขยายทาเรอเพอรองรบการขยายตวของ นคมอตสาหกรรมบรเวณโดยรอบ ซ งจะเก อหนนใหพฒนาไปส การเปนแหลงผลตสนคาแบบครบวงจร ตงแตการผลตไปจนถงการสงออก 2. ระบบสาธารณปโภคขนพนฐานมครบครนและไดมาตรฐาน ทงทดนราคาถกทำาใหนาลงทน

3. รฐบาลสงเสรม ใหนคมอตสาหกรรม NearngKok เปนเขตเศรษฐกจพเศษ ซงใหสทธประโยชนแกนกลงทนหลายประการ เชน การยกเวนภาษนำาเขาวตถดบและปจจยการผลต ถงแมวาสงทนาลงทนในหลายๆดานในกมพชา แตยงมอปสรรค ซงสำานกงานสงเสรมการลงทนแหงประเทศไทย(25a)สรปไดดงตารางท 2

ต�ร�งท 2: ปญห�/อปสรรค และแนวท�งแกไขปญห�ก�รค�และ ก�รลงทนระหว�งไทย-กมพช�

ทมา: สำานกงานสงเสรมการลงทนแหงประเทศไทย[25a]

ทมา: oknation

ทามกลางพฒนาเศรษฐกจททำาใหเกดรายไดของประเทศกมพชา ไดเกดจากการสรางบอนคาสโนทมเงนหมนเวยนปละหลายหมนลานบาท และทสำาคญทำาใหกมพชามสถานะทประเทศทมบอนคาสโนมากทสด ในอนภมภาคลมแมน�โขง หรอกลาวไดวาเปนประเทศ ศนยกลางของการพนน ทใหญทสดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงสะทอนใหเหนไดวาคาสโน เปนวาระสำาคญ หรอยทธศาสตรเศรษฐกจชาตของกมพชาและ แนนอนเงนทหลอเลยงบอนคาสโนเหลานตางผานจากพรมแดนของประเทศไทย ดวยคาสโนตงอยลอมรอบชายแดนประเทศไทย ดงปรากฏตามภาพ

จากภาพขางตนมบอนคาสโนทถกกฎหมายถง สบแหง ซงยงไมนบรวมทเปดไดตามอทธพลของคนในทองถนบอนคาสโนจงนบวาเปนอกรายไดหนงททำารายไดทนาจบตาในทกๆดาน

ชองจอม-โอรเสมด

บานคลองลก-ปอยเปต

บานแหลม-กรมเรยง

บานผกกาด-ไพลน

บานหาดเลก-จามเยยม

ชองสะงำา-อลลองเวง

ศรโสภณ

เมอเศรษฐกจมการเปลยนแปลงจงเกดปจจยบวกจากการฟนตวของเศรษฐกจโลก ทำาใหการสงออกของกมพชามแนวโนมดขน ทสำาคญกมพชาไดเรมใหการสนบสนนการลงทนภาคสาธารณะมากขน เพอรองรบเศรษฐกจทจะฟนตวภายในอนาคต อาท การสรางถนน โรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตย โรงไฟฟาถานหน สรางทาอากาศยาน การบรหารจดการระบบรถไฟ เปนตน ดานสนคาสงออกทสำาคญของกมพชา ไดแก เสอผา ดบก ยาง ขาว ปลา ยาสบ และรองเทา สวนสนคานำาเขาทสำาคญ ไดแก ผลตภณฑปโตรเลยม บหร ทอง อปกรณกอสราง เครองจกร รถจกรยานยนต ผลตภณฑยา[13][17]

ประเทศกมพชามระบบการปกครองแบบประชาธปไตยทม พระมหากษตรยเปนประมข มนายกรฐมนตรเปนผบรหารประเทศ เปน การปกครองทมรปแบบรฐเดยว กษตรยองคปจจบนของกมพชา คอ “พระบาทสมเดจพระบรมนาถนโรดมสหมน” (His Majesty King Preah Bat Samdech Preah Boromneath Norodom Sihamoni) ขนครองราชยเมอวนท 14 ตลาคม พ.ศ. 2547

1.1.6 ขอมลก�รเมองก�รปกครอง

ภาพท 6 พระบาทสมเดจพระบรมนาถนโรดมสหมนทมา: http://www.asean-info.com

ตามโครงสรางการปกครองของประเทศกมพชาไดกำาหนดใน กฤษฏกา เมอวนท 12 มกราคม พ.ศ. 2552 ใหมการแบงเขตปกครองเปน 1 ราชธาน (พนมเปญ) และ 23 จงหวด ไดแก กรแจะ เกาะกง กนดาล กำาปงจาม กำาปงชนง กำาปงธม กำาปงสะปอ กมปอต ตาแกว รตนคร พระวหาร พระตะบอง โพธสต บนเตยเมยนเจย ไปรแวง มณฑลคร สตงแตรง สวายเรยง เสยมราฐ อดรมชย ไพลน แกบ และพระสหน ซงแตละจงหวดมศนยกลางการปกครอง เรยกวา “กรง” (อำาเภอเมอง) นอกจากนน ยงมเมองสำาคญทมฐานะเปนกรงอก 3 แหง คอ กรงปอยเปต (จงหวดบนเตยเมยนเจย) กรงบาวด (จงหวดสวายเรยง) และกรงสวง (จงหวดกำาปงจาม) แตละจงหวดหรอกรงปกครองโดยผวาราชการจงหวด และรองผวาราชการจงหวดอก 7 – 9 คน ซงไดรบการแตงตงตามวาระของรฐบาล โดยจงหวดแบงเขตการปกครองยอยเปนอำาเภอ (สะรอก) และตำาบล (คม) ขณะทกรงแบงเขตการปกครองยอยเปนคานและสงกด นอกจากนในหมบานจะแบงออกเปนชมชนยอยอก เรยกวา “ภม” โดยในปจจบนประเทศกมพชามการกระจายอำานาจแบงเขต การปกครองออกเปน 20 จงหวด (เขต : Provinces; Khet) และ 4 เทศบาล (กรง: Municipalities; Krung)[10]

ประเทศกมพชาเปนดนแดนทเกบอารยธรรมบนแผนดนไวมากมายอยางความใหญโตมโหฬารของนครวดนครธม จงไมแปลกทมประชากรนบถอศาสนาพทธกวารอยละ 95 แตประชาชนยงมความเชอตาม ชาวเขมรโบราณทมความเชอในอำานาจเรนลบทมอยกบธรรมชาต (Animism) เมอชาวบานมปฏสมพนธกบชาวตางถนกอาจไดรบอทธพลจากความเชออนๆ เพมขน โดยไมจำาเปนตองละทงความเชอดงเดม ซงในเงอนไขของเวลาและสถานทตางกน ชาวกมพชาไดรบเอาความเชอทางศาสนาและลทธตางแดนมากมายทสำาคญ คอ ศาสนาพทธ ศาสนาอสลาม ลทธขงจอ และลทธเตา สงคมกมพชาจงเปนสงคมทหลากหลายทางวฒนธรรมทคลายกบสงคมไทย มพทธศาสนาเปนศาสนาหลก ทำาใหประเพณปฏบตตางๆ

1.1.7 ลกษณะท�งสงคมและวฒนธรรม

ภาพท 7 ปายเชญชวนเลอกตงในกมพชาทมา: http://transbordernews.in.th/home/?p=2672

ของประชาชนชาวกมพชาสอดคลองใกลเคยงกบไทยเปนอยางมาก โดยผสงอายจะเขาวดฟงธรรมเมอมงานบญตามประเพณ ประชาชนหนมสาว และเดกจะรวมแรงชวยเหลอจดการงานอยางสม�เสมอ ทงน จะมงาน บญประเพณทสำาคญทางพระพทธศาสนาตามจนทรคตเชนเดยวกบไทย เปนวนหยดราชการ ไดแก วนมาฆบชา วนปใหมเขมร (Khmer New Year) ซงตรงกบวนสงกรานตจะหยดราชการในวนท 14 – 16 เมษายน ของทกป วนวสาบชา วนสารทเขมร ซงตรงกบวนแรม 15 ค� เดอน 10 เรยกวา งานวนปรอจมเบณ (Pchum Benday) โดยจะเปนวนหยดราชการ 3 วน ตงแตวนแรม 14 ค� เดอน 10 จนถงวนขน 1 ค� เดอน 11 และงานวนลอยกระทง (Water Festival) เรยกวา งานบญอมตก ฯลฯ หากจะกลาวโดยภาพรวมแลว ขนบธรรมเนยม วฒนธรรม และประเพณของกมพชาและไทยจะใกลเคยงกนในทกเรอง รวมทงภาษา ถอยคำา พยญชนะ สระ ตวอกษร คำาศพทตางๆ ซงทผานมาไดถกหยบยมแลกเปลยนใชสบเนองกนมา

ทมา: http://divivu.com

กมพชายงขาดแคลนระบบสาธารณปโภคพนฐาน และยงตองไดรบ การพฒนาอกมากปจจบนรฐบาลกมพชาใหความสำาคญกบการเรงพฒนา ระบบโครงสรางพนฐานตางๆ เพอใหพรอมรองรบการลงทนจาก ตางประเทศ ปจจบนสภาพโครงสรางพนฐานและระบบสาธารณปโภค ของกมพชาสรปไดดงน [27]

ก�รคมน�คมท�งบก จดผานแดนถาวรทางบกม 3 จดสำาคญ คอ ดานบาเวทตรงขามกบ ดานหมกบายของเวยดนาม ดานปอยเปตตรงขามดานคลองลก อำาเภอ อรญประเทศของไทย และดานจำาเยยมตรงขามกบดานบานหาดเลก จงหวดตราดของไทย

1.1.8 โครงสร�งพนฐ�นและระบบส�ธ�รณปโภค

การเดนทางในกมพชาทมา: http://www.npc-se.co.th

ก�รคมน�คมโดยท�งถนน ถนนในกมพชามความยาวรวมกน 14,790 กโลเมตร แตถนนท อยในสภาพดและสามารถใชงานไดดมเพยง 2,600 กโลเมตร เสนทางสำาคญไดแก 1. เสนทางหมายเลข 1 กรงพนมเปญ–บาเวท (ชายแดนเวยดนาม) ระยะทาง 165 กโลเมตร และจากบาเวทไปถงโฮจมนทของเวยดนาม อกประมาณ 68 กโลเมตร 2. เสนทางหมายเลข 4 กรงพนมเปญ จงหวดพระสหน (กมปงโสม) ระยะทาง 246 กโลเมตร 3. เสนทางหมายเลข 5 กรงพนมเปญ–ปอยเปต ระยะทาง 402 กโลเมตร 4. เสนทางหมายเลข 6 เสยมราฐ–ศรโสภณ ระยะทาง 106 กโลเมตร

ทมา: http://www.oknation.net/blog/print.php?id=533871

ทมา: http://magictravelblog.com

ก�รคมน�คมโดยท�งรถไฟ กมพชามเสนทางรถไฟทสำาคญ 2 สาย คอ กรงพนมเปญ-ศรโสภณ และกรงพนมเปญ-กำาปงโสม มความยาวรวมทงสน 702 กโลเมตร

ก�รคมน�คมท�งอ�ก�ศ กมพชามสนามบนพาณชยทางเดยว (Single Runway) ทไดมาตรฐานสากลและเปดใหเครองบนพาณชยทบนเปนประจำาและ เครองบนเหมาลำาระหวางประเทศลงจอดได 2 แหง คอ สนามบนนานาชาตพนมเปญหรอสนามบนโปเชนตง และสนามบนนานาชาตเสยมราฐ ซงองคการยเนสโก (ผใหทนในการอนรกษนครวด นครธม ไดกำาหนดใหสนามบนรองรบเครองบนไดไมเกนขนาดโบอง 757 (200 ทนง)[27]

ก�รคมน�คมท�งน� กมพชามทาเรอนานาชาตทสำาคญ 3 แหง คอ ทาเรอนานาชาต สหนวลล ซงถอวาเปนทาเรอน�ลกทใหญทสดและทนสมยทสด โดยทาเรอแหงนอยในจงหวดพระสหนทางตอนใตของประเทศหางจากกรงพนมเปญ 226 กโลเมตร (ทางหลวงหมายเลข 4) ทาเรอนานาชาตพนมเปญ ซงอยลกเขามาจากปากแมน�โขงบรเวณชายฝงทะเลจนใตของประเทศเวยดนามประมาณ 330 กโลเมตร โดยเปนทาเรอทไมสามารถรองรบเรอเดนสมทรขนาดใหญได และทาเรอเอกชนชอทาเรอออกญามอง (Oknha Mong Port) ซงตงอยตดอาวไทยในเขตจงหวดเกาะกงเหนอขนมาจากทาเรอสหนวลลประมาณ 40 กโลเมตร หรอประมาณ 180 กโลเมตรจากกรงพนมเปญระบบส�ธ�รณปโภคพนฐ�น เชน ระบบประปา ไฟฟา โทรศพท และอนเทอรเนต กมพชา มระบบไฟฟาและประปาทไดมาตรฐานในการใชอปโภคทวไปและ การใชในอตสาหกรรม มผใหบรการโทรศพทพนฐาน 3 ราย ผใหบรการโทรศพทเคลอนท 6 ราย ในสวนของระบบอนเทอรเนตของกมพชานนมโครงสรางพนฐานทางอนเทอรเนตเปนอยางด เพราะไดรบการสนบสนนเงนทนเพอพฒนาเครอขายอนเทอรเนตโดยรฐบาลเยอรมนและ JBIC (Japan Bank for International Cooperation) โดยการวางสายไฟเบอรออฟตก (Optical Fiber) จากปอยเปต (ตดชายแดนไทย) ไปจนถง บาเวท (ตดชายแดนเวยดนาม) แตทงนอตราคาบรการอนเทอรเนต ยงคอนขางสง จากการสำารวจพบวา ในป พ.ศ. 2551 มใหบรการ 9 ราย ผใชงานอนเทอรเนตในกมพชาประมาณ 15,950 ราย [23]

1.1.9 ระบบส�ธ�รณสข

หลงจากเปนอสระในป พ.ศ. 2496 ระบบสขภาพในประเทศกมพชามพฒนาการทตอเนองมาหลายชวงเวลา แตอาจกลาวไดวาประเทศกมพชาไดเรมตนปฏรประบบสาธารณสขอยางเปนรปธรรมในป พ.ศ. 2534 ภายใตโครงการสรางความเขมแขงใหระบบสาธารณสข (Strengthening Health Systems Project) โดยมองคการอนามยโลก (WHO) เปนแมงานหลก เรมตนโครงการระยะแรกในป พ.ศ. 2534 – 2537 ระยะ ทสองในชวงป พ.ศ. 2538 – 2540 และระยะทสามในชวงป พ.ศ. 2541 – 2543 ภายใตโครงการดงกลาวไดวางแผนการใหมสถานบรการทาง การแพทย (Clinic) ประจำาทกตำาบล และมโรงพยาบาลประจำาตวอำาเภอ แตปญหาของการดำาเนนโครงการในชวงแรกๆ คอ บคลากรทางการแพทยขาดทกษะดานวชาชพ ขณะทอปกรณทางการแพทย ยารกษาโรค และเครองมอในการผาตดฉกเฉนกมความขาดแคลน เมอมการรณรงคปฏรประบบสาธารณสข รฐบาลกมพชากไดจดตงกระทรวงสาธารณสข (MOH) ขนในป พ.ศ. 2536 และเรมจดทำาระบบโครงสรางพนฐานดานสาธารณสขของประเทศภายใตแผนสขภาพป พ.ศ.2536 โดยกระทรวงสาธารณสขกมพชาไดรบการสนบสนนจากองคการอนามยโลกในการจดตงเครอขายศนยบรการสาธารณสขและโรงพยาบาลตามหวเมอง มพนทรบผดชอบครอบคลมประชากร 100,000 ถง 200,000 คน อยางไรกตาม ประชาชนกมพชาสวนใหญยงคงนยมการรกษา ตามคตความเชอแบบดงเดม และใชยาแผนโบราณ โดยมครเขมร พอหมอหรอแมหมอ เปนผทำาหนาทรกษาโรค[26]

สวนในปจจบนมจดมงหมายตามแผนยทธศาสตรดานสขภาพ ของประเทศ ป พ.ศ. 2551 – 2558 (The Health Sector Strategic Plan 2008 – 2015) คอ การพฒนาบรการสขภาพดานงบประมาณและบคลากร เพอประชาชนกมพชาจะไดรบบรการดานสขภาพอยางทวถงและเปนธรรมตามแผนสขภาพเชงกลยทธทมงเนน 3 โปรแกรมสขภาพ ไดแก ภาวะเจรญพนธ มารดาและทารกแรกเกด รวมถงสขภาพเดกและโรคตดตอ โดยรฐบาลกมพชากำาหนดกรอบยทธศาสตรคาใชจาย ดานสขภาพ พ.ศ. 2551 – 2558 (The Strategic Framework for Health Financing 2008 – 2015) ไว เพอขจดอปสรรคทางการเงนและดานอนๆ ในการเขาถงบรการดานสขภาพ เพอเปนเคาโครงสำาหรบ การสรางหลกประกนสขภาพถวนหนาใหแกประชาชนในระยะยาวตอไป[57]

นอกจากนน รฐบาลกมพชายงไดจดทำาแผนพฒนาสขภาพแรงงาน พ.ศ. 2549 – 2558 (The Health Workforce Development Plan 2006 – 2015) โดยแผนฯ ดงกลาวใหความสำาคญกบการรกษาพยาบาลของผใชแรงงานและการสรางหลกประกนสขภาพถวนหนา โดยทภารกจหลกของกระทรวงสาธารณสขกมพชา ปจจบนคอการดแลดานสขภาพรอบดานและสรางเสรมสขภาวะทด และใหประชาชนไดรบบรการ ดานสาธารณสขอยางทวถงและเปนธรรมดวยบรการทมคณภาพ เพอสขภาพและความเปนอยทดขนของประชาชนชาวกมพชา สรปสถานบรการทางการแพทยในกมพชา ปจจบนแบงออกเปน 4 ประเภท ไดแก 1. หนวยปฎบตก�รประจำ�ตำ�บล (Operational District – OD) เปนสถานบรการทางการแพทยทใหบรการประชาชนในระดบตำาบล มจำานวนทงสน 77 แหงทวประเทศ

2. โรงพย�บ�ลชมชน (Referral Hospital) มขอบเขตความรบผดชอบ ครอบคลมประชากรประมาณ 100,000 - 200,000 คน มจำานวนทงสน 74 แหงทวประเทศ 3. ศนยอน�มย (Health Center) มขอบเขตความรบผดชอบครอบคลมประมาณ 8,000 - 12,000 คน มจำานวนทงสน 957 แหง ทวประเทศ 4. สถ�นอน�มย (Health Post) มจำานวน 95 แหงทวประเทศ

1.1.10 ระบบก�รศกษ�

ระบบก�รศกษ�ของประเทศกมพช�ในปจจบน ระบบการศกษาของประเทศกมพชา ประกอบดวย การศกษา ในระดบอนบาล ซงจะเรมรบนกเรยนเขาศกษาตงแตอาย 3 – 5 ป แตการศกษาในระดบนพบวามเฉพาะบางพนทเทานน การศกษาในระดบประถมศกษาจำานวน 6 ป (เทยบเทา Grade 1 – 6) การศกษาในระดบมธยมศกษาตอนตน (เทยบเทา Grade 7 – 9) และการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย (เทยบเทา Grade 10 – 12) ในสมยกอนหลงจากสำาเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย ผสำาเรจการศกษาจะตองสอบเขามหาวทยาลยโดยใชขอสอบเขาทแตละมหาวทยาลยจดขนเอง แตในปจจบนจะมการสอบมาตรฐานเพอรบใบประกาศนยบตรทเรยกวา “Bac Dup” ซงไดนำามาใชเปนระบบกลางในการเขาศกษาตอ ในมหาวทยาลย

นอกจากนยงมการศกษานอกระบบสำาหรบผใหญ ซงเนนการเรยนการสอนเพอใหอานออกเขยนได ระบบการศกษาของกมพชาจะเนน การอานออกเขยนไดขนพนฐาน เนองจากโรงเรยนโดยสวนใหญ มกขาดแคลนอปกรณและสอการเรยนการสอน ยกตวอยางเชน ในบางชนเรยน นกเรยนไมมหนงสอ สมดจด หรอแมแตปากกาในการเรยน ดงนนวธการเรยนการสอนทนยมมากทสดของกมพชา จงเปนแบบ “Chalk and Talk” หรอการเขยนบนกระดานแลวสอนแกผเรยนเลย ในดานการจดการศกษาโดยภาคเอกชนพบวา เรมไดรบความนยมเพมมากขนตงแตป พ.ศ. 2543 เปนตนมา สถานศกษาเอกชนสามารถพบไดทวไปในทกระดบการศกษาโดยเฉพาะระดบมธยมศกษาขนไป แตดวยการเพมขนอยางรวดเรวของสถานศกษาเอกชนในระยะเวลา ทผานมา ทำาใหเปนการยากสำาหรบรฐบาลในการเขาไปตรวจสอบเพอ สรางมาตรฐานของโรงเรยนเอกชนตางๆ ใหเปนทยอมรบในระบบ การศกษากมพชา

แนวท�งพฒน�ก�รศกษ�ของกมพช� แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 1 (พ.ศ. 2539 – 2543) ของกมพชาไดกำาหนดแนวทางกวางๆ ในเชงนโยบาย ยทธศาสตร และเปาหมายการพฒนาการศกษาไว 3 ประการ คอ การใหประชาชนไดรบการศกษาอยางเทาเทยมโดยทวกน การยกระดบคณภาพ ดานการศกษา และการปรบปรงการวางแผนบรหารจดการดานการศกษาใหเขมแขงมากขน โดยมแผนการลงทนดานการศกษารองรบในชวงป พ.ศ.2538 – 2543 จากการปรกษาหารอกบองคการระหวางประเทศ ทเกยวของในระดบหนง แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 2

(พ.ศ. 2544 – 2548) เปนการสานตอแนวทางการพฒนาการศกษา ทเนนถงระดบแผนปฏบตมากขนแผนยทธศาสตรระดบชาตในการขยายโอกาสทางการศกษาทมคณภาพอยางทวถง ประกอบดวย แผนระยะสน พ.ศ. 2544 – 2545 แผนระยะปานกลาง พ.ศ. 2547 – 2551 และ แผนระยะยาว พ.ศ. 2546 – 2558ทงนทผานมากมพชาไดมการจดทำาแผนยทธศาสตรทางการศกษา พ.ศ. 2547 – 2551 (Educational Strategic Plan 2004 – 2008) หรอทเรยกโดยยอวา ESP 2004/08 แผนยทธศาสตรทางการศกษาดงกลาวมเปาหมายระยะยาวในการทำา ใหเดกและเยาวชนชาวกมพชาทกคนไดรบโอกาสทางการศกษาทมคณภาพอยางทวถงทกระดบ สถานะทางเศรษฐกจ ทกเพศ ทกพนท ทกเชอชาต แมแตผพการทางรางกาย เพอใหสอดรบกบรฐธรรมนญของประเทศ และความผกพนทรฐบาลมตอสญญาททำากบสหประชาชาตในเรองสทธเดก (U.N. Convention on the Rights of the Child) • แผนระยะยาว พ.ศ. 2546 – 2558 และแผนระยะกลาง พ.ศ. 2547 – 2551 เปนการปรบปรงจากแผนระยะสน พ.ศ. 2544 – 2545 ประกอบกบแผนยทธศาสตรในการลดภาวะความยากจน (Poverty Reduction Strategic Plan: PRSP) เมอป พ.ศ. 2545 เปนฐาน โดยใหสอดรบกบแนวโนมการเปลยนแปลงทางประชากรและเศรษฐกจ ระดบมหภาคในชวง 10 – 15 ปขางหนาของกมพชา รวมกบแนวทาง การประชมการศกษาโลก (World Education Forum) และเปาหมายการพฒนาในสหสวรรษ 2000 (Millennium Development Goals) ซงเนนการศกษาสำาหรบทกคน (Education for All)

• แผนระยะยาว พ.ศ. 2546 – 2558 ไดกำาหนดใหกมพชาบรรลเปาหมายดงตอไปนภายในป พ.ศ. 2558 อนไดแก 1) การเขารบการศกษาขนพนฐานเพมสงขนเปน 3.8 ลานคน 2) การเพมชวโมงการเรยนการสอนในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา 3) การเพมหองเรยนและสถานทเรยนในพนทขาดแคลน 4) การเพมปรมาณและคณภาพครและการฝกหดคร โดยเนนสำาหรบระดบมธยมศกษามากขนปละประมาณ 10,000 คน ดวยอตราเงนเดอนเพมสงขนรอยละ 3 – 5 ตอป[13][33]

ทมา: http://www.dlfeschool.in.th

1.1.11 ระบบกฏหม�ย

ววฒน�ก�รของกฎหม�ยและระบบง�นยตธรรมในประเทศกมพช� กฎหมายในประเทศกมพชาเปนผลพวงมาจากประวตศาสตร อนยาวนานในเรองอทธพลทางศาสนาและการเมอง ในอดตประเทศ กมพชาใชระบบกฎหมายซงไดรบอทธพลมาจากจารตประเพณของศาสนา พทธและลทธขอม ตอมาภายหลงระบบกฎหมายดงกลาวไดถกเปลยนแปลง ไปเปนระบบกฎหมายแบบประมวลกฎหมาย (Civil Law) หรอระบบ กฎหมายลายลกษณอกษรตามแบบของประเทศฝรงเศส ซงเปน ผครอบครองอาณานคมของประเทศกมพชาในขณะนน หลงจากไดรบ อสรภาพจากประเทศฝรงเศส ระบบกฎหมายของประเทศกมพชา ไดตกอยภายใตอทธพลของพรรคคอมมวนสต (The Communist Party of Kampuchea – CPK) ในชวงป พ.ศ. 2518 – 2522 พรรค CPK (เขมรแดง) ไดทำาการลมลางระบบและสถาบนกฎหมายทงหมดของประเทศ และเปลยนไปใชระบบกฎหมายแบบเผดจการแทน นอกจากน พรรค CPK ยงไดทำาการกวาดลางและประหารชวตนกกฎหมายและผทรงคณวฒ ในสาขากฎหมายใหหมดไปจากประเทศกมพชา กอใหเกดสภาวะ ทางกฎหมายทเรยกวา “สญญากาศทางกฎหมาย (Legal Vacuum)” นอกจากนนยงมรายงานวาในชวงเวลาดงกลาวมนกกฎหมายเหลออยในประเทศกมพชาเพยง 10 คน ในจำานวนนนประกอบดวยผพพากษา 5 ทาน ภายหลงจากป พ.ศ. 2522 ประเทศเวยดนามไดเขามามอทธพล ในประเทศกมพชาและกอใหเกดการเปลยนแปลงระบบกฎหมายอกครง โดยใชตนแบบจากระบบกฎหมายเวยดนาม ตอมาในภายหลงสหประชาชาต

ไดยนมอเขาชวยเหลอประเทศกมพชาในชวงป พ.ศ. 2534 – 2536 โดยจดตงองคการบรหารชวคราวแหงสหประชาชาตในกมพชา (UNTAC) The United Nations Transnational Authority in Cambodia เพอเขามาปฏรประบบกฎหมาย ซงรวมไปถงการออกกฎหมายใหม อกหลายฉบบ รวมถงรฐธรรมนญประเทศกมพชาในป พ.ศ. 2536 กฎหมายกมพชาปจจบนจงเปนการผสมผสานระหวางจารตประเพณของประเทศกมพชาระบบกฎหมายฝรงเศส และระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law) ซงเกดขนจากการทประเทศตะวนตกหลายๆ ประเทศเขามาบรณะระบบกฎหมายของประเทศกมพชาหลงสงครามในประเทศสงบ ปจจบนระบบกฎหมายของกมพชา กฎหมายแพงมลกษณะ ผสมผสานกบขอปฏบตทไดรบอทธพลจากฝรงเศสทไดจากองคการบรหารชวคราวแหงสหประชาชาตในกมพชา (UNTAC) พระราชกฤษฎกา พระราชบญญต ไดรบอทธพลจากกฎหมายลทธคอมมวนสตและโดย ไดรบอทธพลจากกฎหมายจารตประเพณ (Common Law) เพมขน กฎหมายระหวางประเทศ ถอวาเปนบอเกดของกฎหมายกมพชา ตามคำาตดสนของสภารฐธรรมนญ (Constitutional Council) ตามมาตรา 26 ของรฐธรรมนญกมพชา สนธสญญาระหวางประเทศทงหมด สามารถ ถอไดวาเปนกฎหมายกมพชาเมอผานความเหนชอบจากสภาผแทนราษฎร (National Assembly) วฒสภา (Senate) และผานการลงพระปรมาภไธยและการอนมตจากพระมหากษตรย (Signature and Ratification by the King) ถงแมกฎหมายระหวางประเทศโดยทวไปจะถอวาเปนกฎหมาย กมพชากตอเมอไดรบความเหนชอบจากรฐบาลและพระมหากษตรยแตสำาหรบเรองสทธมนษยชนในมาตรา 31 ของรฐธรรมนญกมพชา

ไดใหการรบรองหลกสทธมนษยชนตามทปรากฏในกฎบตรสหประชาชาต (United Nations Charter) ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน (Universal Declaration on Human Rights) และสนธสญญาอนๆ ทเกยวของกบสทธมนษยชน สทธสตร และสทธเดก เขามามผลเปนกฎหมายภายในประเทศกมพชาโดยทนท[47]

ระบบศ�ล ณ ปจจบน ระบบศาลของประเทศกมพชาประกอบไปดวยศาลฎกา (Supreme Court) ศาลอทธรณ (Appellate Court) ศาลจงหวด (Provincial/Municipal Courts) ศาลทหาร (Military Court) และศาลทมชอวา “Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia (ECCC)” ซงตงขนเพอพจารณาคดอาชญากรรมรายแรงทเกดขนระหวางสงครามภายใตระบอบเขมรแดง

ศ�ลฎก� จะพจารณาขอกฎหมายในคดทคความฎกาขนมาจากศาลอทธรณ ในศาลฎกามการจำาแนกแผนกเปนแผนกแพงและสงคม (Civil and Social Chamber) และแผนกอาญา (Penal Chamber) โดยทแผนกแพงและสงคมจะพจารณาคดแพงและพาณชย กฎหมายครอบครว คดแรงงานและคดปกครอง สวนแผนกอาญาจะพจารณาคดอาญาเพยงอยางเดยว

ศ�ลอทธรณ จะพจารณาบรรดาคดทงปวงทอทธรณขนมาจาก ศาลชนตน (ซงรวมถงศาลทหารดวย) ศาลอทธรณพจารณาคดความทงในขอกฎหมายและขอเทจจรง

ศ�ลชนตน ประกอบดวย ศาลจงหวด (Provincial Court) ศาลทหาร (Military Court) ซงศาลจงหวดจะประกอบไปดวยศาลจงหวดแผนกแพง และศาลจงหวดแผนกอาญา ศาลทหารมเขตอำานาจศาล เหนอคดทเปนความผดทางทหารเทานน ซงเกยวของกบกฎระเบยบของกองกำาลงทางทหารหรอการกอความเสยหายแกทรพยสนทางทหาร นอกจากนในประเทศกมพชายงไมมการจดตงศาลแพงและศาลแรงงาน

สภ�รฐธรรมนญ (Constitutional Council) มหนาทสนบสนนใหประชาชนเคารพสทธในรฐธรรมนญ ตความรฐธรรมนญและ กฎหมายอนๆทผานสภาผแทนราษฎร นอกจากนยงมหนาทรบขอพพาทและออกคำาตดสนในขอพพาททเกยวกบการเลอกตงวฒสมาชกและ การเลอกสมาชกสภาผแทนราษฎร

สภ�สงแหงผมอำ�น�จท�งก�รปกครอง (Supreme Council of Magistracy – SCM) เปนหนวยงานเพอธำารงไวซงอสรภาพและ การดำาเนนงานอยางถกตองของตลาการในประเทศกมพชา หนาทหลกของหนวยงานน คอ นำาเสนอเรองทลเกลาฯพระมหากษตรยเพอทจะแตงตง โยกยาย ปลด หรอเลอนตำาแหนงแกขาราชการตลาการในทกชนศาล และลงโทษทางวนยแกตลาการทกระทำาความผด[11]

1.1.12 คว�มสมพนธระหว�งไทยกบกมพช�

ไทยสถาปนาความสมพนธทางการทตกบกมพชามาตงแตวนท 19 ธนวาคม พ.ศ. 2493 ทงสองประเทศมประวตศาสตร วฒนธรรม ศาสนา และรปแบบการดำารงชวตของประชาชนทคลายคลงกน มความสมพนธในระดบประชาชน โดยเฉพาะประชาชนบรเวณแนวชายแดนทใกลชด และมการแลกเปลยนทางการคาปรมาณมาก ไทยและก มพ ช าม ความร วมม อก น ในหลายด าน เชน มคณะกรรมาธการรวมวาดวยความรวมมอทวภาคไทย–กมพชา (Joint Commission on Bilateral Cooperation – JC) ซงเปนเวทสำาหรบ การเจรจาและตกลงเกยวกบความรวมมอในทกๆ ดาน ทงดานเศรษฐกจ

ภาพท 8 Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia (ECCC)ทมา: http://www2.manager.co.th

สงคม วฒนธรรม การศกษา การทองเทยว ฯลฯ โดยไดมการประชม ครงแรกเมอป พ.ศ. 2538 ณ กรงพนมเปญ ประเทศกมพชา และ ครงลาสดคอการประชม JC ครงท 7 ณ เมองเสยมราฐ เมอวนท 3 – 4 กมภาพนธ พ.ศ. 2554 ทงน ไทยเปนเจาภาพจดการประชม JC ครงท 8 ในป พ.ศ. 2555 นอกจากน ยงมกลไกความรวมมอดานการทหารสองประเทศ โดยตง คณะกรรมการทวไปชายแดนไทย–กมพชา (General Border Committee – GBC) ซงมรฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหมของทงสองประเทศ เปนประธานและคณะกรรมการชายแดนสวนภมภาคไทย–กมพชา (Regional Border Committee – RBC) ซงมแมทพทหารแตละภมภาคของทงสองฝายเปนประธาน ในดานการคารวมระหวางไทยกมพชาป พ.ศ. 2554 มมลคา 93,152.09 ลานบาท (3,081.35 ลานดอลลารสหรฐ) เพมขนจากระยะเดยวกนของป พ.ศ. 2553 รอยละ 14.82 จำาแนกเปนมลคาการสงออก 87,779.7 ลานบาท เพมขนรอยละ 18.2 มลคาการนำาเขา 5,372.39 ลานบาท ลดลงรอยละ 21.8 โดยไทยไดเปรยบดลการคา 82,407.31 ลานบาท สนคาสงออกทสำาคญของไทยไปกมพชา ไดแก นำามนสำาเรจรป น�ตาลทราย มอเตอรและเครองกำาเนดไฟฟา เครองดม เครองสำาอาง สบ และผลตภณฑรกษาผว ปนซเมนต ผลตภณฑยาง เคมภณฑ เครองจกรกล และสวนประกอบของเครองจกรกล เหลก เหลกกลา สวนสนคานำาเขา ทสำาคญจากกมพชา ไดแก เหลก เหลกกลา ผลตภณฑโลหะอนๆ เศษโลหะ ผลตภณฑผกผลไม และของปรงแตงททำาจากผกผลไม เสอผาสำาเรจรป พชและผลตภณฑจากพช เยอกระดาษและเศษกระดาษ ไมซง ไมแปรรปและผลตภณฑ ผลตภณฑโลหะ เครองจกรไฟฟาและสวนประกอบ และผลตภณฑยาสบ

การคาชายแดนป พ.ศ. 2554 มมลคา 70,518.17 ลานบาท เพมขนจากป พ.ศ. 2553 รอยละ 27.25 เปนมลคาการสงออก 65,606.11 ลานบาท เพมขนรอยละ 28.36 และมลคาการนำาเขา 4,912.06 ลานบาท เพมขนรอยละ 14.13 ซงไทยไดเปรยบดลการคาชายแดน 60,694.05 ลานบาท ทงน สนคาสงออกทสำาคญ ไดแก มอเตอรและเครองกำาเนดไฟฟา น�ตาลทราย ยางสำาหรบยานพาหนะ เครองสำาอาง เครองหอมและสบ เครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบและสวนประกอบ เครองดม ทไมมแอลกอฮอล ผาผนและดาย รถยนต อปกรณและสวนประกอบ เครองจกรกลและสวนประกอบอนๆ และเครองดมทมแอลกอฮอล สนคานำาเขา ทสำาคญ ไดแก เหลก ผกและของปรงแตงจากผก อลมเนยมและผลตภณฑ ทองแดงและผลตภณฑ เศษกระดาษ เสอผาสำาเรจรป พชน�มนและผลตภณฑ ธญพช ผลตภณฑไมอนๆ และเครองมอเครองใชททำาดวย โลหะสามญ

การคาชายแดนไทย–กมพชาทมา: http://www.mcot.net

สวนในดานการลงทนนบตงแตรฐบาลกมพชาไดมกฎหมาย การลงทนเมอวนท 5 สงหาคม พ.ศ. 2537 จนถงป พ.ศ. 2554 ประเทศไทยเปนผลงทนอนดบท 6 มจำานวนเงนลงทน 218 ลานดอลลารสหรฐ รองจากมาเลเซย จน ไตหวน เวยดนาม และเกาหลใต ในป พ.ศ. 2551 ไทยมโครงการทไดรบอนมตจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทนกมพชา (Cambodian Investment Board: CIB) จำานวน 4 โครงการ เปนเงนลงทนมลคา 30.67 ลานดอลลารสหรฐ ไดแก การผลตออยและน�ตาลของกลมบรษทไทยเบฟเวอเรจ ธรกจภาคการขนสงเพอสรางทาเรอโดยบรษทในกลมบรษทน�ตาลขอนแกนของไทย และการลงทนของกลม โรงพยาบาลกรงเทพเกยวกบโรงพยาบาลนานาชาตในนามบรษท Phnom Penh Medical Service จำากด สำาหรบป พ.ศ. 2552 ไทยลงทนเปนอนดบท 6 มจำานวน 5 โครงการ เงนลงทนมลคา 15.5 ลานดอลลารสหรฐ มากเปนอนดบท 2 ของเงนลงทนทไดรบอนมตทงหมด รองจากจน ไดแก อตสาหกรรมผลตเสอผาสำาเรจรป 1 โครงการ อตสาหกรรมแปรรป สนคาเกษตร 3 โครงการ และอตสาหกรรมผลตรองเทา 1 โครงการ ในป พ.ศ. 2553 ไทยมมลคาการลงทนเปนอนดบท 6 โครงการทไดรบอนมต มจำานวน 1 โครงการ เปนการลงทนในอตสาหกรรมผลตเสอผาแปรรป และในป พ.ศ. 2554 ไมมโครงการลงทนใหมๆ จากประเทศไทย ในดานการทองเทยว นกทองเทยวไทยเดนทางไปทองเทยว ในกมพชาระหวางเดอนมกราคมถงตลาคม พ.ศ. 2554 มจำานวนมาก เปนอนดบ 7 โดยมจำานวนนกทองเทยว 91,343 คน รองจากเวยดนาม เกาหลใต จน ญปน สหรฐอเมรกา สปป.ลาว ซงมจำานวนลดลง จากชวงเดยวกนของป พ.ศ. 2553 รอยละ 26.45 ขณะเดยวกนนกทองเทยว กมพชาไดเดนทางเขามาทองเทยวในไทยเมอป พ.ศ. 2554 จำานวน

252,705 คน ซงเพมขนจากป พ.ศ. 2553 รอยละ 72.76 โดยมจำานวน 146,274 คน นอกจากน ไทยและกมพชามการตกลงรวมภายใตกรอบความรวมมอ ทางการคาและการลงทน คอ กรอบความรวมมอทางเศรษฐกจ อรวด–เจาพระยา–แมโขง (ACMECS) โดยไดมการดำาเนนโครงการทวภาคทมโครงการรวมในสาขาการอำานวยความสะดวกทางดานการคาและ การลงทนจำานวนทงสน 18 โครงการ เชน การศกษาการจดตงตลาดกลางเพอคาสงและสงออกในกมพชา การจดงานแสดงสนคา ความตกลง การอำานวยความสะดวกทางการคา โดยใหบรการเบดเสรจทดานชายแดนไทย–กมพชา เปนตน

ทมา: http://www.manager.co.th/

นอกจากน จากยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจ ACMECS ยงมแผนปฏบตการอนๆ อาท โครงการ Contract Farming โดยจงหวดนำารองในการจดทำา Contract Farming ไดแก จนทบร–พระตะบอง/ไพลน และยงมโครงการเมองคแฝด (Sister Cities) ซงเปนการดำาเนนงาน เพอพฒนาพนทระหวางไทยกบเพอนบานใหเปนเมองเชอมโยงระหวางกน เปนรากฐานการผลตดานอตสาหกรรม การคา การทองเทยว สนบสนนการยายฐานการผลตดานอตสาหกรรมจากไทยไปสประเทศเพอนบานสำาหรบกรอบความรวมมอ GMS (Greater Mekong Subregion) ไทยกบกมพชาไดดำาเนนโครงการรวมกน ไดแก การพฒนาแนวพนทเศรษฐกจตอนใต (Southern Economic Corridor) เชอมโยงไทย กมพชา และเวยดนาม การอำานวยความสะดวกการผานแดนของคนและสนคาระหวางไทย–กมพชา สงเสรมการทองเทยวในรป Package Tour โดยจะเนนตามแนวพนทเศรษฐกจ ตลอดจนการดำาเนนการ GMS Single Visa เพออำานวยความสะดวกแกนกทองเทยว ทงน จะเหนไดวามลคาการคาของการสงออกสนคาจากไทยไปยงกมพชามมลคาสงกวามลคาการนำาเขาสนคาของไทย ซงการสงออกสนคาจากไทยไปยงกมพชาสวนใหญจะใชการขนสงทางถนนเปนหลก ทำาใหภาครฐทงไทยและกมพชาไดใหการสนบสนนการขนสงทางถนนเปนอยางมาก เมอเทยบกบการพฒนาการขนสงรปแบบอน โดยมแนวคดทวาระบบถนนเปนบรการขนสงพนฐานทใหความสะดวก รวดเรว และเปนการขนสงใหถงจดหมายปลายทางโดยตรง อกทงการขนสงทางถนนเปนระบบทมประสทธภาพสงสดสำาหรบการขนสงในชวงสนๆ

GMS Single Visaทมา: http://ewt.prd.go.th

อยางไรกด จากกรอบความตกลงอาเซยนวาดวยการอำานวย ความสะดวกในการขนสงขามแดน (ASEAN Frame Work Agreement for The Facilitation of Inter-State Transport) และความตกลง วาดวยการขนสงขามพรมแดนในอนภมภาคลมแมน�โขง (Great Mekong Subregion Cross-Border Transport Agreement) ทำาใหภาครฐ ทงไทยและกมพชาไดประสานงานและรวมมอกนในการลดอปสรรคตางๆ และลดคาใชจายในการขนสงสนคาผานเสนทางผานแดน และใหความสำาคญ อยางจรงจงในการทำางานรวมกบสมาคมทเกยวของกบการขนสงทางถนน แกไขปญหาเรองรถวงเทยวเปลาเพอลดตนทนการขนสงสนคา[17][26]

การขนสงขามพรมแดนในอนภมภาคลมแมน�โขง ทมา: http://www.oknation.net

1.2 ประวตและขอมลรฐบาลโดยยอ การปกครองของประเทศกมพชาไดรบอทธพลจากตะวนตก มการปกครองเปนรปแบบรฐเดยว โดยอำานาจอธปไตยแบงออกเปน 3 ฝายไดแก ฝายบรหาร ฝายนตบญญต และฝายตลาการ ซงมรายละเอยดดงน

ฝ�ยบรห�ร มนายกรฐมนตรเปนหวหนาฝายบรหาร ซงนายกรฐมนตรจะตองมาจาก กระบวนการเลอกตงและเปนพรรคทไดรบเสยงขางมากในการจดตงรฐบาล โดยคณะรฐมนตรของกมพชาทหนงสอพมพ Global Times [44a]

รายงานวามขนาดใหญถง 244 ตำาแหนง ประกอบดวย

- นายกรฐมนตร 1 ตำาแหนง (Prime Minister) - รองนายกรฐมนตร 9 ตำาแหนง (Deputy Prime Ministers) - รฐมนตรอาวโส 15 ตำาแหนง (Senior Ministers) - รฐมนตรประจำาสำานกนายกรฐมนตร 13 ตำาแหนง (Ministers attached to the Prime Minister) - รฐมนตรประจำากระทรวง 27 ตำาแหนง (Ministers) - รฐมนตรของรฐ 179 ตำาแหนง (Secretaries of States)

ฝ�ยนตบญญต ระบบรฐสภาของกมพชาเปนลกษณะแบบสภาค (Bicameral) โดยมรายละเอยดดงน 1. สภ�ผแทนร�ษฎร หรอทเรยกวา สภานตบญญตแหงชาต (The National Assembly; Radhsaphes) หรอสภาลาง ประกอบดวย สมาชก 123 คน มาจากการเลอกตงโดยระบบสดสวนตามบญชรายชอ ทพรรคการเมองเสนอ มวาระการดำารงตำาแหนงคราวละ 5 ป สมาชกรฐสภากมพชาชดปจจบนมาจากการเลอกตงวนท 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2556 มจำานวน 123 คน มาจากพรรคประชาชนกมพชา (CPP) จำานวน 68 คน และพรรคกชาตกมพชา (CNRP) ของนายสม รงส (SRP) จำานวน 55 คน ประธานสภาแหงชาต คอ สมเดจเฮง สมรน (Samdech Heng Samrin) อาย 79 ป เปนประธานรฐสภาสมยท 5 2. วฒสภ� (Senate; Protsaphea) หรอสภาสง ประกอบดวย สมาชก 61 คน มาจากการเลอกตง (กษตรยทรงแตงตง 2 คน) ทำาหนาทกลนกรองกฎหมาย ดำารงตำาแหนงคราวละ 6 ป มการประชมสมยสามญปละ 2 ครง สมยประชมหนงๆ มระยะเวลาอยางนอย 3 เดอน

สมาชกวฒสภาชดปจจบน มาจากการเลอกตงวนท 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2556 มจำานวน 57 คน มาจากพรรคประชาชนกมพชา (CPP) จำานวน 46 คน และพรรคสม รงส (SRP) จำานวน 11 คน ประธานวฒสภาคอ สมเดจเจย ซม (Samdech Chea Sim) ซงจะทำาหนาทประมข ของรฐดวย หากกษตรยไมประทบอยในประเทศขณะนน[42]

ฝ�ยตล�ก�ร ฝายตลาการจะเปนอสระจากฝายบรหารและฝายนตบญญต ฝายตลาการของกมพชา ประกอบดวย สภาตลาการสงสด (Supreme Council of The Magistracy) ซงตงขนตามรฐธรรมนญป พ.ศ. 2540 (ค.ศ. 1997) โดยมศาลสงและศาลยตธรรม (Supreme Court and Lower Court) เปนผใชอำานาจตลาการ

วสยทศน เป�หม�ยและยทธศ�สตร

กมพชายงถกจดอยในกลมประเทศดอยพฒนาทมความยากจนมากประเทศหนง ดงนน รฐบาลกมพชาจงใหความสำาคญอยางสงสดตอ การกำาหนดยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ เพอมงขจดความยากจน ยกระดบคณภาพชวตและความเปนอยของประชาชนโดยเฉพาะในพนทชนบทใหดขน ปจจบนรฐบาลกมพชาดำาเนนการ บรหารประเทศตาม 1) โปรแกรมก�รฟนฟและพฒน�แหงช�ต (The National Programme to Rehabilitate and Develop Cambodia : NPRD) 2) แผนพฒน�ยทธศ�สตรแหงช�ต (National Strategic Development Plan: NSDP) 3) แผนยทธศ�สตรลดคว�มย�กจนแหงช�ต (National Poverty Reduction Strategy: NPRS) 4) เป�หม�ยก�รพฒน�แหงสหสวรรษของกมพช� (Cambodia’s Millennium Development Goals: CMDGs) ซงลวนแลวแตม จดมงหมายใหกมพชากาวเดนไปสการพฒนาและความเจรญกาวหนาทมนคงและยงยน

2.1 วสยทศน วสยทศนของประเทศกมพชาปรากฏในโปรแกรมการฟนฟและพฒนาแหงชาต (TheNational Programme to Rehabilitate and Develop Cambodia – NPRD) ซงไดจดทำาไวตงแตป พ.ศ. 2537 (ค.ศ. 1994) เรยกไดวาเปนวาระแหงชาตของกมพชา โดยมวตถประสงค เพอเรงรดการแกไขปญหาดานเศรษฐกจและสงคมทกมพชากำาลงเผชญอย และการพฒนาศกยภาพของกมพชา ไดแก

1) การสงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ 2) การสงเสรมการสรางงาน 3) การปฏบตตามแผนปฏบตการของรฐบาล เพอประกน ความเทาเทยมกนและความเปนธรรมในสงคม 4) การเพมประสทธภาพและความสามารถของรฐบาลในการดำาเนนโครงการปฏรปในทกสาขา เพอลดความยากจนและบรรลเปาหมาย ของการพฒนาทยงยน รฐบาลปจจบน ซงนำาโดย สมเดจฮน เซน นายกรฐมนตร ไดแถลงนโยบายเมอเดอนกนยายน พ.ศ. 2556 (ค.ศ. 2013) และประกาศใช ยทธศาสตรสเหลยม (จตโกณ) ซงประกอบดวย 4 เปาหมายหลกคอ เพอการเจรญเตบโต การจางงาน ความเสมอภาค และประสทธภาพ ในกมพชา (“Rectangular Strategy” for Growth, Employment, Equity and Efficiency in Cambodia)

2.2 เปาหมาย ในแผนพฒนายทธศาสตรแหงชาต (National Strategic Development Plan: NSDP) ไดระบความสำาคญของยทธศาสตรสเหลยม ไดแก การมงพฒนาประเทศเพอตอยอดจากยทธศาสตรสามเหลยม (ตรโกณ หรอ Triangular Strategy) ซงเปนหลกพนฐาน การดำาเนนงานของรฐบาล โดยมวตถประสงค 9 ประการ ไดแก [52]

(1) การขจดความยากจนและหวโหย (2) การจดระบบการศกษาขนตน 9 ป (3) การสงเสรมความเทาเทยมกนทางเพศ (4) การลดอตราการตายของทารก

(5) การปรบปรงระบบสาธารณสข (6) การตอสกบโรคตดตอรายแรง (HIV/AIDS มาลาเรย ฯลฯ) (7) การปกปองสงแวดลอม (8) การสรางหนสวนระหวางประเทศเพอการพฒนา (9) การเกบกทนระเบดและการชวยเหลอผเคราะหราย ทงน เพอเปนพนฐานของการดำาเนนนโยบายดานเศรษฐกจ โดยมงพฒนาและนำาประเทศไปสการเตบโต การจางงาน ความเทาเทยมกน และความมประสทธภาพ รวมทงเกอกลตอการปฏรปทางการเมอง และความรวมมอกนอยางเปนระบบระหวางพรรครวมรฐบาล สวนเปาหมายหลกทคณะรฐบาลกมพชา ซงนำาโดย นายกรฐมนตร สมเดจ ฮน เซน ไดประกาศยทธศาสตรในการพฒนาประเทศ หรอทเรยกวา ยทธศาสตรสามเหลยม (Rectangular Strategy) ไวเมอเดอนกนยายน พ.ศ. 2556 (ค.ศ. 2013) ประกอบดวย 4 เปาหมายหลก คอ 1) คงไวซงอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเฉลยรอยละ 7 ตอป 2) สรางงานใหกบประชาชน 3) ขจดปญหาความยากจนรอยละ 1 ตอป 4) เพมประสทธภาพในการทำางานของทกภาคสวน

2.3 ยทธศาสตร ยทธศาสตรสเหลยม (Triangular Strategy) ประกอบดวย 3 โครงสรางสำาคญ ไดแก 1. ยดหลกธรรมาภบาล (Good Governance) โดยมงเนน การปฏรป 4 ประการ ไดแก

1) การตอตานการฉอราษฎรบงหลวง 2) การปฏรปกฎหมายและการศาล 3) การบรหารสาธารณะ 4) การปฏรปกองทพ โดยเฉพาะการลดจำานวนกำาลงพลและเพมประสทธภาพของบคลากรและอาวธยทโธปกรณ 2. สรางเสรมสภาพแวดลอมทเอออำานวยตอการพฒนาประเทศ ไดแก 1) ความสงบเรยบรอย เสถยรภาพทางการเมอง และระเบยบทางสงคม 2) การสรางหนสวนดานการพฒนา ซงรวมถงภาคเอกชน ประเทศผบรจาค และประชาชน 3) การพฒนาดานเศรษฐกจและการคลง 4) การบรณาการกมพชาเขาสระดบภมภาคและระดบโลก 3. ยทธศาสตรสเหลยมยงไดใหความสำาคญตอการพฒนาประเทศใน 4 สาขาหลก ไดแก 1) การเกษตร 2) การพฒนาโครงสรางพนฐาน 3) การพฒนาภาคเอกชนและสนบสนนการสรางงาน 4) การพฒนาทรพยากรมนษย โดยเฉพาะดานการศกษาและสาธารณสข

ยทธศ�สตรก�รลดคว�มย�กจนของรฐบ�ลกมพช� ไดแก การเสรมสรางความสงบเรยบรอย เสถยรภาพ และจดระเบยบทางสงคม โดยใชมาตรการสนบสนนกฎเกณฑและความถกตองชอบธรรมตามกฎหมาย การเคารพในสทธมนษยชนและความเปนประชาธปไตย เพอสรางสภาพแวดลอมทางการเมองและความมนคง ใหนำาไปส การพฒนาทยงยนในระยะยาว การรกษาอตราการเตบโตทางเศรษฐกจทยงยนประมาณ รอยละ 5 – 7 ตอป การสงเสรมการกระจายผลประโยชนทางเศรษฐกจทเทาเทยมกน ระหวางคนรวยกบคนจน ระหวางเมองกบชนบท และระหวางชายกบหญง การพฒนาการบรหารจดการและการใชประโยชน จากสงแวดลอมทยงยน

ปจจบนกมพชากำาหนดแผนพฒนาเศรษฐกจไว 8 ประการ ไดแก (1) การฟนฟระบบชลประทานเพอการเกษตร (2) การพฒนาการสอสารโทรคมนาคม (3) การสรางเขอนไฟฟาพลงน� (4) การพฒนาทรพยากรมนษย (5) การสรางอตสาหกรรมเพอการสงออก (6) การพฒนาการทองเทยว (7) การสำารวจและใชทรพยากรแรอยางยงยน และ (8) การพฒนาการคา[53]

ประวตคว�มเปนม�ของระบบร�ชก�ร

3.1 กมพชาภายใตการปกครองของฝรงเศส (พ.ศ. 2406 – 2496)

กมพชาเปนอาณาจกรทยงใหญมวฒนธรรมและชาตพนธทม ความเปนมายาวนาน จนกระทงเมอประมาณครสตวรรษท 14 จนถงพ.ศ. 2407(ค.ศ. 1864) ทกมพชาตองกลายเปนเพยงรฐในอารกขาของฝรงเศสและนบจากจดเรมตนของการทกมพชาตกอยภายใตอำานาจของฝรงเศส ทำาใหฝรงเศสไดเรมดำาเนนนโยบายปฏรปโครงสรางของระบบการเมอง เศรษฐกจ และสงคมในกมพชาอยางกวางขวาง

ฝรงเศสไดมบทบาททางการเมองการปกครอง รวมถงเขาแทรกแซงกจการภายในของกมพชา ไดแก การแตงตงขาหลวงฝรงเศส และขาราชการชาวกมพชาทนยมฝรงเศสใหบรหารราชการตามเมองใหญๆ พรอมกบประกาศยกเลกระบบทาส ทำาการปฏรประบบจดเกบภาษอากร และทำาการถายโอนสทธการถอครองทดนจากครวขนนาง มาสมอประชาชน ซงทำาลายฐานอำานาจทางการเมองและเศรษฐกจของชนชนผปกครองชาวกมพชาทตงอยบนระบบการควบคมกำาลงแรงงาน มการเกบภาษอากรจากผลผลตทางการเกษตรของประชาชน การเขาไปมบทบาทสำาคญในระบบราชการของฝรงเศส ทำาใหเกดการผกขาดทางการคา กอบโกยผลประโยชนทางเศรษฐกจ ทำาใหประชาชนกมพชาไมพอใจ ซงในระหวางการแผขยายอทธพลของฝรงเศสในกมพชานเอง ไดเกดขบวนการชาตนยมเกดขนอยางชดเจนในชวงทศวรรษ 1930 – 1950 (พ.ศ. 2473 - 2493)มการถามถงความชอบธรรมของฝรงเศสในการปกครองกมพชา

ไมปรากฏวามพฒนาการของระบบราชการกมพชาในชวงระยะเวลาน เนองจากเปนชวงทกมพชาเรมทบทวนจดยนเกยวกบการเรยกรองเอกราช และการผลกดนใหมการเปลยนแปลงสงคมกมพชาจากปญญาชน ชาวกมพชาจำานวนหนง โดยในปลายป พ.ศ. 2496 (ค.ศ. 1953) เปนชวงเวลาทฝรงเศสกำาลงพวพนกบการทำาสงครามเวยดนามและ เปนฝายเสยเปรยบในสงครามเวยดนามทเดยนเบยนฟ กษตรยสหนจงไดเปนผนำาในการเรยกรองเอกราชจากฝรงเศส และในทสดกมพชาไดรบเอกราชอยางสมบรณตามขอตกลงในสนธสญญาเจนวา (The Geneva Accords of 1954) พรอมกบสปป.ลาวและเวยดนาม

3.2 กมพชาภายใตการปกครองของสมเดจสหน (พ.ศ. 2496 – 2513)

ภาพท 9 พระบาทสมเดจพระนโรดม สหน

แตหลงจากกมพชาเปนเอกราชจากอาณานคมและเกดความสงบชวคราวกตองกลบเขาสวงวนแหงสงครามอกครง เมอเจาสหนไดทรงสละราชสมบตเพอดำาเนนงานทางการเมองอยางเตมท และไดตดความสมพนธทางการทตกบสหรฐอเมรกาในป พ.ศ. 2508 (ค.ศ. 1965) หนไปให ความรวมมอกบเวยดนามเหนอประกาศสงครามกบสหรฐอเมรกาและเวยดนามใตในสงครามเวยดนาม (The Vietnam War) การดำาเนนนโยบายตางประเทศทเปนพนธมตรกบคอมมวนสตเวยดนามเหนอ และจนทำาใหเศรษฐกจของกมพชาย�แยลงไปอก กษตรยสหนเรมสญเสยคะแนนนยมทางการเมองเพราะไมสามารถแกไขปญหาเศรษฐกจ รวมไปถงการปฏเสธความชวยเหลอทางการเงนจากสหรฐอเมรกา สรางความไมพอใจใหกบกลมการเมองฝายอนรกษนยมภายใตการนำาของนายพลลอน นอล (Lon Nol) ผบญชาการทหาร เปนเหตใหนายพลลอน นอล ใชโอกาสนทำาการรฐประหารโคนลมอำานาจของสมเดจสหนและปลดออกจากตำาแหนงประมขแหงกมพชาในวนท 18 มนาคม พ.ศ. 2513 (ค.ศ. 1970) โดยสหรฐอเมรกาไดรวมเปนพนธมตรสำาคญในการทำารฐประหาร และไดแตงตงนายพลลอน นอล ขนเปน นายกรฐมนตรของรฐบาลกชาตในป พ.ศ. 2512 (ค.ศ. 1969)

3.3 กมพชาภายใตการปกครองของนายพลลอน นอล (พ.ศ. 2513 – 2518) เกดมปญหาการฉอราษฎรบงหลวงของรฐบาลอยางมาก หลงจากการทำารฐประหารยดอำานาจของนายพลลอน นอล ซงไดทำาการเปลยนชอ ประเทศจากราชอาณาจกรกมพชา เปน “ส�ธ�รณรฐเขมร”

ขณะทสมเดจสหนไดประกาศจดตงรฐบาลสหภาพแหงชาตกมพชา (Royal Government of National Union of Kampuchea) ทกรงปกกง พรอมกบรวมมอกบฝายคอมมวนสตกมพชาทำาการตอสกบรฐบาล นายพล ลอน นอล ซงมสหรฐอเมรกาใหการสนบสนน และสหรฐอเมรกากใชกมพชาเปนพนทในการทำาสงครามตอตานฝายคอมมวนสต ในขณะเดยวกนการทำารฐประหารโดยกลมการเมองฝายอนรกษนยมกเปนปจจยสำาคญทสงเสรมใหขบวนการคอมมวนสตกมพชา หรอทตอมารจกกน ในชอ “เขมรแดง” (Khmer Rouge) สามารถเตบโตขนอยางรวดเรว การปะทะกนโดยตรงระหวางกองกำาลงของสาธาณรฐกมพชา และเวยดนามเหนอเกดขนเปนครงแรกในวนท 1 เมษายน พ.ศ. 2513 (ค.ศ. 1970) ผลการสรบระหวางทงสองฝายทเกดขนในชวงระหวางป พ.ศ. 2513 – 2514 (ค.ศ.1970 – 1971) สรางความเสยหายใหแกฝายรฐบาลสาธารณรฐเขมรอยางมาก ประกอบกบสถานการณภายในประเทศนน มปญหาการฉอราษฎรบงหลวงของรฐบาลสาธารณรฐเขมร ทสด กลมเขมรแดงเคลอนกำาลงเขายดกรงพนมเปญไดสำาเรจในวนท 17 เมษายน พ.ศ.2518 (ค.ศ. 1975) และจดตงรฐบาลกมพชาประชาธปไตย (Democratic Kampuchea)ขนปกครองประเทศ โดยมเปาหมายสำาคญอยทการสรางสงคมใหมทปราศจากการกดขขดรด การเอารดเอาเปรยบ และความไมเทาเทยมกน

อำานาจรฐทงหมดอยภายใตการกำากบของ “องคการ” องคการเปนสายการปกครองของรฐบาลเขมรแดงภายใตการนำาของนายพอล พต ซงยดอำานาจในกมพชาไวทงหมด และไดนำาระบบคอมมวนสต เขามาใชในกมพชา โดยมพรรคคอมมวนสตเปนแกนกลางในการบรหารประเทศ พรอมทงเปลยนชอประเทศใหมเปน “กมพชาประชาธปไตย” และยอมใหสมเดจสหนดำารงตำาแหนงประมขของประเทศแคในนามเทานน นบวา อำานาจรฐทงหมดอยภายใตการกำากบของ “องคก�ร” ซงเปนองคการ

ภาพท 10 นายพลลอน นอล อดตนายกรฐมนตรกมพชาทมา: http://th.wikipedia.org/wiki

3.4 กมพชาภายใตการปกครองของพอลพต (พ.ศ.2518 – 2521)

ปกครองของรฐบาลทมอำานาจทงดานเศรษฐกจ สงคม และตลาการ โดยทำาการยกเลกสถาบนและรปแบบของกจกรรมทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคมทมอยเดมทงหมด กลาวได วาองคการในทกระดบชน มสทธอำานาจการตดสนใจในทกเรองและทกกจการของรฐ ในชวงเวลานรฐบาลกมพชาประชาธปไตยเปนรฐบาลทไมมกฎหมายสำาหรบปกครองสงคม

ภาพท 11 นายพอล พต อดตผนำาเขมรแดงทมา: http://www.manager.co.th

ภายใตความหวาดระแวงของกมพชาตอทาทของเวยดนาม ทำาใหกมพชาหนไปเพมพนความสมพนธทางการทตทใกลชดกบจน ซงได สรางความหวาดระแวงแกเวยดนามเปนอยางมาก สงผลใหเวยดนามตดสนใจรกกมพชาครงใหญ โดยเกดขนในปลายเดอนธนวาคม พ.ศ. 2521 (ค.ศ. 1978) และในวนท 7 มกราคม พ.ศ. 2522 (ค.ศ. 1979) เวยดนามกสามารถยดครองกรงพนมเปญไดสำาเรจ เวยดนามจดตงรฐบาลสาธารณรฐประชาชนกมพเจย (People’s Republic of Kampuchean: PKK) ขนในเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2522 (ค.ศ. 1979) โดยมนายเฮง สมรน ดำารงตำาแหนงเปนประธานสภาแหงรฐ นายฮน เซน ขนดำารงตำาแหนงเปนนายกรฐมนตรในป พ.ศ. 2528 (ค.ศ. 1985) สำาหรบดานการปกครองประเทศสมยรฐบาลนายเฮง สมรน ทมเวยดนามหนนหลง รฐบาลไดประกาศใชรฐธรรมนญใหม โดยไดรบอนมตจากสภาแหงชาตเมอเดอนมถนายน พ.ศ. 2524 (ค.ศ. 1981) ทงนรฐบาลเฮง สมรน ประสบปญหาการขาดแคลนบคลากรเนองจากประชาชนกมพชาทมความรความสามารถจำานวนมากเสยชวต หนออกนอกประเทศ และรงเกยจรฐบาลทมเวยดนามเปนผอปถมภกมไมนอย แมรฐบาลฮน เซน จะพยายามชกจงใหผทอพยพหลบหนออกนอกประเทศกลบเขามาปฏบตหนาทในหนวยงานราชการ ปญหานยงไมสามารถแกไขใหหมดไป และนนเปดทางใหเวยดนามจดสงทปรกษาจำานวนมากเขาไป “ชวยเหลอ” การบรหารกจการของหนวยราชการทกระดบ

3.5 กมพชาภายใตการยดครองของเวยดนาม (พ.ศ. 2522 – 2534)

ภาพท 12 นายเฮง สมรนทมา: http://botkwamdee.blogspot.com

ภาพท 13 สมเดจอครมหาเสนาบดเดโช ฮน เซนนายกรฐมนตรคนปจจบน ทมา: http://jadsee62.wordpress.com

คณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาต (United Nations Security Council) ไดชบชวตกมพชาใหฟนคนชพอกครง เมอสงครามกลางเมองสนสดลงอยางเปนทางการในป พ.ศ. 2534 (ค.ศ. 1991) พรอมกบการลงนามในขอตกลงสนตภาพทกรงปารส (Paris Peace Agreement) อนไดปทางไปสการเขามาของ UNTAC โดยขอตกลง สนตภาพฯ ไดมการจดทำาขอเสนอแนะใหทำาการฟนฟประเทศกมพชา ไปพรอมๆ กบการสรางชาตขนใหมอกครงหนง อกทงยงเปนแผนแมบทในการเขามาขององคการระหวางประเทศในการจดการเลอกตงระดบชาต ขนในกมพชา โดยในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2536 (ค.ศ. 1993) กมพชาไดจดใหมการเลอกตงแบบประชาธปไตยขนภายใตการกำากบดแลของสหประชาชาต ซงเปนการเลอกตงครงแรกทมพรรคการเมองหลายพรรคสมครเขารบเลอกตง โดยมพรรคการเมองเขารวมการแขงขนถง 20 พรรค แตพรรคการเมองทโดดเดน คอ พรรคประชาชนกมพชา (CPP) นำาโดยสมเดจฮน เซน พรรคฟนซนเปก (FUNCINPEC) นำาโดยเจารณฤทธ ภายใตรฐบาลผสมระหวางพรรคประชาชนกมพชา (CPP) และพรรคฟนซนเปค (FUNCINPEC) ไดดำาเนนการเรงปฏรประบบราชการ เนองจากกลมประเทศผใหความชวยเหลอ (Consultative Group: CG) แกกมพชาไดตงเงอนไขใหรฐบาลกมพชาตองปฏรประบบงานบรหารราชการ ระเบยบการคลง ระบบภาษ กองทพ กรมตำารวจ กฎหมาย การกระจายอำานาจ และการจดการทรพยากรธรรมชาต เพอเปนการแลกเปลยน ความชวยเหลอ โดยมจดประสงคเพอใหเกดธรรมาภบาล มความโปรงใส

3.6 กมพชาในความอปถมภของสหประชาชาต (พ.ศ. 2534 – 2536)

ในการตรวจสอบการทำางานของรฐบาล และเพอแกไขปญหาคอรปชนทมอยมากในกมพชาใหหมดไป โดยภายหลงจากการเลอกตงทวไปในกมพชาในป พ.ศ. 2541 (ค.ศ. 1998) ประเทศกมพชามรฐบาลใหมทมความพยายามใน การยกระดบฟนฟประเทศ และประกาศใหคำามนสญญาตอนานาชาต ทใหความชวยเหลอตอกมพชาในการพฒนาประเทศวารฐบาลกมพชา ยงคงมเจตนาเดนหนาในการปฏรปการบรหารประเทศ และยงม ความจำาเปนทจะรบความชวยเหลอจากนานาประเทศปญห�ก�รพฒน�ระบบร�ชก�รกมพช�

ปจจยทางการเมองทเกดทามกลางสภาวะสงครามกลางเมอง มายาวนานเกอบ 3 ทศวรรษ ไดทำาใหกมพชาไมสามารถพฒนาระบบราชการได และยงคงตองพงพาการพฒนาเศรษฐกจจากองคการดาน การเงนระหวางประเทศ รวมถงการขาดแคลนทรพยากรบคคลทมคณภาพ แมวารฐบาลและองคการระหวางประเทศไดเขามาชวยเหลอฟนฟโดยตลอดนบแตสงครามภายในไดยตลงเมอป พ.ศ. 2534 แตยงไม ประสบผลสำาเรจ และถอวากมพชาเปนประเทศพฒนานอยทสด รายจายประจำาและรายจายดานการลงทนคดเปนสดสวนรอยละ 59.8 และ 38.2 ของรายจายรวมตามลำาดบ รายจายประจำาทสำาคญคอ การปฏรป ระบบราชการ การปลดทหาร และการเลอกตง เปนตน แมเกดแนวคดการกระจายอำานาจเกดขนมาจากหลกธรรมาภบาล (Good Governance) เนองจากรฐบาลมความเชอวาการกระจายอำานาจเปนการปกครองทรฐสามารถถายโอนอำานาจการบงคบบญชา และมอบหมายความรบผดชอบ ในกจการบางอยางใหทองถนดำาเนนการจดการภายในเอง โดยม

จดมงหมายสำาคญเพอใหประชาชนชวยเหลอซงกนและกน มสวนรวมและรบผดชอบรวมกนในการดแลกจการทองถนของตนเอง แตใน ทางปฎบตแม วาการปฏรประบบราชการ การกระจายอำานาจ จะดำาเนนไป แตกปรากฏสงทาทายทสวนทางกบกระบวนการปฏรปดวย เชนกน มการแทรกแซงจากฝายการเมองบางกลม ไมวาจะเปนการกำาหนดตวคนในดานโครงสรางกฎหมายหรอกำาหนดกฎเกณฑในกระบวนการกระจาย รวมไปถงการขมขคกคามทางการเมอง ในชวงเปดประเทศหรอประมาณป พ.ศ. 2533 ขาราชการระดบสง ทงสวนกลางและสวนภมภาค สวนใหญไดรบการแตงตงจากพรรคการเมอง โดยมวาระตามการตดสนใจของผบรหารพรรคการเมอง ซงเปนผบรหารประเทศ นกการเมอง และขาราชการระดบสงกลมนตางมรายไดมา จากการใหเชาบานและทดน ซงไดรบจดสรรขณะดำารงตำาแหนงผบรหารประเทศ และรายรบทไดรบการอำานวยความสะดวกในเรองกฎระเบยบของรฐ รวมถงเงนชวยเหลอจากตางประเทศในโครงการพฒนาตางๆ ทยงมปญหาคอรปชนอยมากในกมพชา ซงทางธนาคารโลกไดรายงานวา การทจรตในหนาทของบคคลในรฐบาลมอยางกวางขวางและแพรหลาย ภาคธรกจเอกชนสวนใหญยอมรบวาจำาเปนตองจายเงนใหเจาหนาท ของรฐบาลเพยงแคทำาหนาทตามปกต และตองจายสนบนถงรอยละ 85 ของรายจายนอกระบบ หรอตงแตรอยละ 5 – 6 ของรายรบจากการขาย และเพมขนตามขนาดของธรกจซงถอเปนรายการใหญของตนทน การผลต โดยทวไปแลวเงนรายจายทไมเปนทางการน ถอเปนคาตอบแทนใหเจาหนาทเพอใหไดบรการทรวดเรวขน แตในกมพชาการตดตอ ขอรบบรการจากเจาหนาทรฐบาลตองจายเงนประเภทน คลายกบเปน คาธรรมเนยมตามปกต เพยงแตเงนทจายไปไมไดนำาสงเขารฐ

ภ�พรวมของระบบร�ชก�ร

4.1 รฐบาล นโยบายรฐบาล และนโยบายการเขาส ประชาคมอาเซยน รฐบาลกมพชาในปจจบนภายใตการปกครองของ ฯพณฯ ฮนเซน นายกรฐมนตรปจจบนมนโยบาย ดงนนโยบ�ยรฐบ�ล จากการทรฐบาลกมพชาไดดำาเนนการตามแผนพฒนายทธศาสตรแหงชาต (National Strategic Development Plan: NSDP) ในป พ.ศ. 2549 – 2553 ตามยทธศาสตรลดความยากจนแหงชาต (National Poverty Reduction Strategy: NPRS) รวมทงเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษของกมพชา (Cambodia’s Millennium Development Goals: CMDGs) ซงลวนเปนยทธศาสตรหลกทรฐบาลกมพชาใชเปนแนวทางในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ โดยมจดมงหมายใหกมพชาเดนหนาไปสการพฒนาและความเจรญกาวหนาอยางมนคงและยงยน และใชเปนพนฐานในการแกไขปญหาสำาคญในการพฒนาประเทศ 4 ดาน คอ 1. ดานการเกษตร 2. ดานการพฒนาโครงสรางพนฐาน 3. ดานการพฒนาภาคเอกชนเพอการสรางงาน 4. ดานการพฒนาทรพยากรมนษย ทรวมถงดานการ ศกษาและสาธารณสข แมทงสดานทกลาวขางตนเปนปจจยทผลกดนสงคมกมพชาใหไปขางหนา แตสงคมกมพชายงตองอาศยปจจยภายนอกมาชวยเสรมกระตน

อยางนโยบายการคาตามแบบเสรโดยอาศยกลไกตลาดเพอเปดโอกาส ใหแขงขนไดอยางเสร และเปนการระดมทนจากตางประเทศใหมาลงทนในประเทศ นโยบายวนนของประเทศกมพชาคอชวยชแนะแนวนโยบายดานการคาแกนกธรกจภายในและชาวตางชาตใหประกอบธรกจสอดคลอง กบทศทางนโยบาย และตามกฎหมายของประเทศ มการปรบปรงการบงคบใช กฎหมายธรกจการคา กฎหมายตราสารหนและการชำาระเงน กฎหมายหลกทรพย กฎหมายความปลอดภยดานธรกรรมการเงน ปรบปรงและแกไขขนตอนศลกากรการปกปองทรพยสนทางปญญา เชน กฎหมายสทธบตร กฎหมายเครองหมายการคา และกฎหมายลขสทธ เปนตน[54]

เพอสรางความนาเชอถอและสงเสรมบรรยากาศการคาการลงทนและทศทางใหมของประเทศ นายกรฐมนตรฮน เซน ไดแถลงถงยทธศาสตรการพฒนาพาณชยกรรมของกมพชา ป พ.ศ. 2557 – 2561 ซงถอเปนแผนยทธศาสตรฉบบท 3 โดยมเปาหมายหลกเพอแสวงหาความรวมมอของทกฝายทเกยวของทงภาครฐและเอกชน รวมถงคคาตางประเทศเพอพฒนาและเพมความมนคงดานการคา โดยมงเนนการพฒนาโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจและการคาของประเทศ เพอขบเคลอนเศรษฐกจใหรดหนา พฒนาการสงออกใหมคณภาพมากขน เพอใหกมพชาไดรบ ผลประโยชนดานเศรษฐกจและการคามากทสด ถอเปนแผนยทธศาสตรทแตกตางจากแผนเดม นนคอมงดำาเนนวธการตางๆ ใหประเทศกมพชาไดรบผลประโยชนจากการเขารวมเปนสมาชกประชาคมอาเซยนและเตรยมความพรอมเพอรองรบมาตรการขบเคลอนเศรษฐกจของรฐบาลอยางเตมรปแบบในอนาคต

นอกจากนประเทศกมพชายงมแนวทางในการปฏรปและ พฒนาศกยภาพการแขงขนภายใน 5 ปขางหนา (Cambodia The Next Five Year- Reform and Competitiveness in an Integrated Region) เพอใหสอดคลองกบการรวมตวกนเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และสามารถแขงขนไดในเวทโลก ซงรวมถงการพฒนาสภาพแวดลอม ทางธรกจ การคา การลงทน การสงเสรมธรรมาภบาล และหลกนตธรรม การเพมโอกาสใหประชาชนสามารถเขาถงบรการตางๆ ไดมากขน การพฒนาคณภาพและใหโอกาสดานการศกษาแกเยาวชนกมพชา เพอสรางบคลากรทมศกยภาพและสอดคลองกบความตองการของตลาด[12]

รฐบาลกมพชาเตรยมสรางโรงกลนแหงแรกของประเทศทมา: http://news.voicetv.co.th

ประเดนสำ�คญในก�รปฏรปและพฒน�ประเทศของรฐบ�ลกมพช�เพอเตรยมคว�มพรอมเข�สประช�คมอ�เซยน

รฐบาลกมพชาใหความสำาคญอยางมากในการปฏรปประเทศ เพอเสรมสรางศกยภาพในการแขงขนของกมพชาทงในระดบภมภาคและ เวทโลก โดยไดกำาหนดประเดนหลกในการปฏรปซงมความเชอมโยงกนไว 4 ประเดน ประกอบดวย ประเดนแรก คอ การพฒนาทรพยากรบคคล ซงประกอบดวยการเพมโอกาสในการเขาถงการศกษาและสาธารณสข การพฒนาและปรบปรงคณภาพ รวมถงระบบการใหบรการการศกษา ประเดนทสอง คอ การพฒนาและปรบปรงโครงสรางพนฐาน ไดแก เสนทางการขนสง แหลงพลงงาน ระบบการสอสาร รวมถง การอำานวยความสะดวกทางการคา เพอเพมประสทธภาพและลดตนทนในการทำาธรกจ ประเดนทส�ม คอ การสรางมลคาเพมใหกบสนคาเกษตร เพอขจดปญหาความยากจน และเพมรายไดใหกบประเทศและเกษตรกร ประเดนทส คอ การพฒนาระบบกฎหมาย ไดแก การเสรมสราง ธรรมาภบาล ปรบปรงกฎหมาย ปรบปรงระบบการจดเกบภาษ เพมประสทธภาพของบรการสาธารณะ เพอเสรมสรางบรรยากาศทดในการลงทน[32]

แนวท�งในก�รพฒน�ทรพย�กรบคคล รฐบาลใหความสำาคญกบการพฒนาการศกษาเปนอยางมาก มการสงเสรมและกำาหนดใหการศกษาระดบประถมศกษาเปนการศกษาภาคบงคบทวประเทศ มแผนทจะพฒนาคณภาพดานสาธารณสข การดแลสขภาพของเดกและเยาวชนเพอสนบสนนความพรอมใน การเขาศกษา รวมถงสงเสรมการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนตน ระดบมธยมศกษาตอนปลาย และระดบอาชวศกษา ทงเรองจำานวนและคณภาพของสถานศกษาและบคลากร เพอแกไขปญหาความตองการ ทไมสอดคลองกนระหวางภาคธรกจและภาคการศกษา ปจจบนกมพชามแตบคลากรทจบการศกษาทางดานบรหารธรกจ ทำาใหขาดแคลนแรงงานมฝมอทจบการศกษาดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และวศวกรรมจำานวนมากในภาคอตสาหกรรม ซงมสาเหตหลกมาจากทศนคตของเยาวชนทตองการเรยนจบดานบรหารธรกจ การจดการหรอบญช เพอมาทำางานในสำานกงานมากกวาทจะจบดานวศวกรรม แลวตองไปทำางานนอกสถานท ประกอบกบการจดการเรยนการสอนดานวศวกรรมหรอวทยาศาสตรมตนทนทสงและไดกำาไรนอย จงทำาใหมสถาบนทมคณภาพเปดสอนในสาขาเหลานจำานวนนอย[31]

การบรหารราชการสวนกลางของกมพชา ประกอบดวย สำานกนายกรฐมนตร กระทรวงหลก 26 กระทรวง และ 2 สำานกงานอสระเทยบเทากระทรวง

4.2 จำานวน และรายชอกระทรวงพรอมทตดตอ

กระทรวง ขอมลตดตอ

สำ�นกน�ยกรฐมนตร

Office of the Council of Ministers

กระทรวงกล�โหม

Ministry of National Defense

กระทรวงมห�ดไทย

Ministry of Interior

ทอย : 41 Russian Federation

Blvd.Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 12 804 442

โทรส�ร : (+855) 12 880 624

เวบไซต : www.ocm.gov.kh

อเมล : ocm@cambodia.gov.kh

ทอย : Russian Blvd. Corner Street

175, Khan 7 Makara,

Phnom Penh.

โทรศพท : (+855) 23 883274

เวบไซต : www.mod.gov.kh

อเมล : minadef@camnet.com.kh

ทอย : 275 Norodom Blvd.,

Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 721 905

เวบไซต : www.interior.gov.kh

อเมล : moi@interior.gov.kh

กระทรวงกจก�รรฐสภ�และก�รตรวจสอบ

Ministry of Parliamentary Affairs and

Inspection

กระทรวงศ�สน�และพธปฏบต

Ministry of Religious and Cults

กระทรวงก�รต�งประเทศและ

คว�มรวมมอระหว�งประเทศ

Ministry of Foreign Affairs and

International Cooperation

ทอย : Jawaharlal Nehru (street

215), Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 884 261

โทรส�ร : (+855) 23 884 264

เวบไซต : www.mnasrl.gov.kh

อเมล : mnasrl@cambodia.gov.kh

ทอย : Preah Sisowath Quay, corner of

St. 240, Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 725 099

โทรส�ร : (+855) 23 210 194

เวบไซต : www.morac.gov.kh

อเมล : morac@cambodia.gov.kh

ทอย : 3, Samdech Hun Sen Street,

Sangkat Tonle Bassac,

Khan Chamcar Mon,

Phnom Penh.

โทรศพท : (+855) 23 214 441

โทรส�ร : (+855) 23 216 144

เวบไซต : www.mfaic.gov.kh

อเมล : mfaic@mfa.gov.kh

กระทรวงเศรษฐกจและก�รคลง

Ministry of Economy and Finance

กระทรวงก�รว�งแผน

Ministry of Planning

กระทรวงส�ธ�รณสข

Ministry of Health

ทอย : 60, Daunpenh Distric,

Street 92, corner Street of

Preah Ang Doung and

Preah Kosamak

โทรศพท : (+855) 23 217 645

(+855) 23 725 747

โทรส�ร : (+855) 23 246 041

เวบไซต : www.mef.gov.kh

อเมล : efi@camnet.com.kh

ทอย : 386 Monivong Blvd,

Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 218895

เวบไซต : www.mop.gov.kh

อเมล : nsdp@mop.gov.kh.

ทอย : 151-153, Kampuchea Krom

(Street 128), Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 881 404-9

โทรส�ร : (+855) 23 366 186

เวบไซต : www.moh.gov.kh

อเมล : moh_cabinet@online.com.kh

กระทรวงข�วส�ร

Ministry of Information

กระทรวงศกษ�ธก�ร เย�วชนและกฬ�

Ministry of Education Youth

and Sports

กระทรวงอตส�หกรรม เหมองแร

และพลงง�น

Ministry of Industry Mines

and Energy

ทอย : 62, Preah Monivong Blvd.,

Sangkat Sras Chork, Khan

Daun Penh, Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 724 159

โทรส�ร : (+855) 23 724 275

เวบไซต : www.information.gov.kh

อเมล : info@information.gov.kh

ทอย : 80, Norodom Blvd.

Phnom Penh,

โทรศพท : (+855) 23 210 134

เวบไซต : www.moeys.gov.kh

อเมล : info@moeys.gov.kh

ทอย : 79-89, Pasteur Street (51),

Sangkat Phsar Thmey 3,

Khan Daun Penh,

Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 219 574

โทรส�ร : (+855) 23 219 584

เวบไซต : www.mme.gov.kh

อเมล : info@mme.gov.kh

กระทรวงพ�ณชย

Ministry of Commerce

กระทรวงกจก�รสตร

Ministry of Women Affairs

กระทรวงเกษตร ป�ไมและประมง

Ministry of Agriculture

ทอย : 20 A-B, Norodom Blvd,

Daunpenh, Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 221 526

(+855) 23 725 585

โทรส�ร : (+855) 23 427 359

เวบไซต : www.moc.gov.kh

อเมล : info@moc.gov.kh

ทอย : 3, Preah Norodom Blvd (41),

Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 430 636

โทรส�ร : (+855) 23 428 695

เวบไซต : www.mwva.gov.kh

อเมล : mwva@online.com.kh

ทอย : 200, Norodom Blvd,

Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 211 352-2

โทรส�ร : (+855) 23 217 320

เวบไซต : www.maff.gov.kh

อเมล : maff@everyday.com.kh

ทอย : 227 Preah Norodom Blvd.

Sangkat Phsar Kandal,

Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 217 647

โทรส�ร : (+855) 23 218 146

เวบไซต : www.mcfa.gov.kh

อเมล : mcfa@mcaf.gov.kh

ทอย : 48, Street 274, Sihanouk

Blvd, Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 427 894

โทรส�ร : (+855) 23 427 844

เวบไซต : www.moe.gov.kh

อเมล : moe-cabinet@camnet.com.kh

ทอย : Confederation de la Russie

Blvd (110), Corner of

Tchecoslovaquie (St. 169),

Ground Floor, Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 884 639

โทรส�ร : (+855) 23 462 135

เวบไซต : www.mrd.gov.kh

อเมล : mrd@cambodia.gov.kh

กระทรวงวฒนธรรมและวจตรศลป

Ministry of Culture and Fine Arts

กระทรวงสงแวดลอม

Ministry of Environment

กระทรวงพฒน�ชนบท

Ministry of Rural Development

ทอย : 3, Russian Federation Blvd.,

Khan Toul Kok.Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 819 679

เวบไซต : www.mlvt.gov.kh

อเมล : mlvt.gov@camintel.com

ทอย : 13 Preah Monivong Blvd,

Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 462 510

เวบไซต : www.mptc.gov.kh

อเมล : mptc@cambodia.gov.kh

ทอย : 13 Preah Monivong Blvd,

Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 462 510

เวบไซต : www.mptc.gov.kh

อเมล : mptc@cambodia.gov.kh

กระทรวงแรงง�นและก�รฝกอบรม

อ�ชวศกษ�

Ministry of Labor and

Vocational Training

กระทรวงไปรษณยและโทรคมน�คม

Ministry of Post and

Telecommunications

ทอย : 788B, Preah Monivong Blvd

(93), Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 726 085

โทรส�ร : (+855) 23 365 469

เวบไซต : www.mosalvy.gov.kh

อเมล : mosalvy@cambodia.gov.kh

ทอย : 106, Norodom Blvd

โทรศพท : (+855) 23 427 845

โทรส�ร : (+855) 23 214 907

เวบไซต : www.mpwt.gov.kh

อเมล : mpwt@online.com.kh

ทอย : 3, Preah Monivong Blvd

โทรศพท : (+855) 23 427 130

โทรส�ร : (+855) 23 220 704

เวบไซต : www.mot.gov.kh

อเมล : admin@hot.gov.kh

กระทรวงกจก�รสงคมเพอทห�รผ�นศก

และฟนฟเย�วชน

Ministry of Social Affairs Veteran

and Youth Rehabilitation

กระทรวงโยธ�ธก�รและก�รขนสง

Ministry of Public Works

and Transport

กระทรวงก�รทองเทยว

Ministry of Tourism

ทอย : 771-773, Preah Monivong

โทรศพท : (+855) 23 217 031

โทรส�ร : (+855) 23 217 027

เวบไซต : www.mlmupc.gov.kh

อเมล : lmap@camnet.com.kh

ทอย : 364, Preah Norodom Blvd

(41), Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 216 670

เวบไซต : www.mowram.gov.kh

อเมล : mowram@cambodia.gov.kh

ทอย : 69, Preah Monivong Blvd.,

Sangkat Srah Chak,

Khan Daun Penh,

Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 722 054

โทรส�ร : (+855) 23 725 626

เวบไซต : www.moj.gov.kh

อเมล : info@phnompenh.gov.kh

กระทรวงก�รจดก�รทดน

ว�งแผนชนบทและกอสร�ง

Ministry of Land Management ,

Urban Planning And Construction

กระทรวงทรพย�กรน�และอตนยมวทย�

Ministry of Water Resources

and Meteorology

กระทรวงยตธรรม

Ministry of Justice

ทอย : Lum (St.), corner of Sorla

(St. 2004), Kork Chambak

Village, Phnom Penh

โทรศพท : (+855) 23 212 318

เวบไซต : www.sspf.gov.kh

อเมล : sspf@cambodia.gov.kh

ทอย : 62 Preah Norodom Blvd.,

Phnom Penh.

โทรศพท : (855-23) 211 019

โทรส�ร : (855-23) 211 019

เวบไซต : www.civilaviation.gov.kh

สำ�นกง�นข�ร�ชก�รพลเรอน

Secretariat of Public Service

สำ�นกง�นก�รบนพลเรอน

Secretariat of Civil Aviation

4.3 จำานวนขาราชการทวประเทศ พรอมคณลกษณะ หลกหรอคณลกษณะหลกในการเขาส ประชาคมอาเซยน

4.3.1 จำ�นวนข�ร�ชก�รทวประเทศ

ตามระเบยบขาราชการของกมพชา (The Common Statute of Civil Servants) แบงประเภทขาราชการกมพชาเปนขาราชการ ทประจำาอยสวนกลางและขาราชการทประจำาอยในสวนภมภาค โดยขาราชการพลเรอนทงหมดของกมพชาจะอยภายใตการบรหารงานของสำานกเลขาธการขาราชการพลเรอน (The State Secretariat for Civil Service: SSCS)ทงนไมรวมขาราชการทหาร ตำารวจ ผพพากษา และขาราชการพลเรอนททำางานดานตลาการ ขาราชการกมพชาทวประเทศมจำานวน (Population of civil servants) ทงสน 184,055 คน (2012)[55]

4.3.2 คณลกษณะหลกของข�ร�ชก�ร

ขาราชการพลเรอนกมพชามหนาทตองปฏบตตามกฎหมายและนโยบายของรฐบาลประเทศกมพชา (Royal Government of Cambodia: RGC) ทไดประกาศ โดยกมพชาถอวาการปฏรประบบขาราชการพลเรอนเปนเรองสำาคญทจะตองทำาใหบรรลวตถประสงคของการปฏรป นนคอเพอใหไดขาราชการทมคณลกษณะสำาคญ คอ

"การใหบรการประชาชนทมประสทธภาพ" (Serving people better) เปนขาราชการผใหบรการประชาชนดวยความโปรงใส ตอบสนอง และมประสทธภาพมากขน อาจกลาวไดวา ขาราชการพลเรอนกมพชาตองเปนทงผใหบรการทมประสทธภาพของการบรการสาธารณะและ หนสวนการพฒนาทเชอถอได นนคอตอง • ตรวจสอบการเขาถงบรการ • เนนความตองการทแทจรงของผบรโภคทใหบรการ • ใหบรการทจำาเปน • ใหความโปรงใสและความรบผดชอบสำาหรบการสงมอบบรการ • คณภาพประสทธภาพและประสทธผลของการใหบรการและการพฒนาขดความสามารถของขาราชการเปนความพยายามทรฐบาลกมพชาจะเพมประสทธภาพในการใหบรการสำาหรบการพฒนา อยางยงยน และการลดปญหาความยากจน โดยมเปาหมายทสำาคญใน การพฒนาอยางมประสทธภาพของการใหบรการในภาครฐของ ชาวกมพชา คอ 1. ปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรมของขาราชการทละนอย 2. สงเสรมความเปนผนำาและการบรหารงาน 3. พฒนาองคความร ขาวสาร และการสอสาร 4. พฒนาความสามารถ (ทกษะ) 5. เสรมสรางองคการ กระบวนการ และการปฏบต เพอการ ใชความสามารถอยางมประสทธภาพ

4.3.3 คณลกษณะหลกของข�ร�ชก�รในก�รเข�สประช�คม อ�เซยน

ภ�รกจ

ฝกอบรมขาราชการใหมคณภาพ มความรบผดชอบในหนาทสง รจกใชเทคโนโลยหรอนวตกรรมใหมๆ และเรยนรวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหทนกบโลกาภวตน

จดโปรแกรมพฒนาความสามารถขาราชการผานรปแบบ การฝกอบรม การสมมนา การประชม การศกษาทางไกล การฝกอบรมภาคปฏบต การดงาน หรอการแลกเปลยนขอมล

รวบรวมขอมลทงหมด (กฎ ระเบยบ และวธการปฏบตทดทสดและประสบการณจากแหลงขอมลตางๆ ทวโลก) เพอรเรมสรางขาราชการแบบใหมๆ ขน[40]

ยทธศ�สตร และภ�รกจของแตละกระทรวงและหนวยง�นหลกทรบผดชอบ

ง�นทเกยวกบ ASEAN

5.1 ยทธศาสตร และภารกจของแตละกระทรวง จากแผนพฒนายทธศาสตรแหงชาต พ.ศ. 2557 – 2561 (National Strategic Development Plan: NSDP) 2014 – 2018)[50]

ไดกำาหนดวตถประสงคหลกท สำาคญของแผนพฒนา โดยยงไมไดแยกความรบผดชอบตามรายกระทรวง เนองจากแผนยงอยในขนตอน การดำาเนนการตามวตถประสงคหลกของแผนพฒนาฯ จะเนนในเรองดงกลาวดงน

5.1.1 ก�รสร�งสภ�พแวดลอมทกอใหเกดก�รพฒน�ขน พนฐ�นทครอบคลม

รฐบาลกมพชามจดมงหมายทจะสรางความสงบสขและ ความมนคงทางการเมองใหเกดธรรมาภบาล สงเสรมการกระจายอำานาจ และความเจรญ ปรบปรงธรรมาภบาลดานเศรษฐกจ และความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน (PPP) เพอสรางปจจยทเออตอการพฒนาขนพนฐานอยางกวางขวางและครอบคลม

5.1.2 ก�รสร�งคว�มเชอมนว�จะเกดสมดลในเศรษฐกจมหภ�ค

การรกษาสามสงทสำาคญในการรกษาสมดลทางเศรษฐกจ การคางบประมาณ และเงนเฟอ • เพมรายไดอยางนอยรอยละ 18 ของ GDP โดยในป 2558 จะลดงบประมาณ และการขาดดลการคลง • เพ มการสงออกเพ อลดการขาดดลการคา และเพอให เกดสมดลดงกลาว • รกษาอตราเงนเฟอใหอยในระดบทนอยกวารอยละ 5 • นำานโยบายการคลงทมประสทธภาพและนโยบายการเงนมาใชเพอควบคมเศรษฐกจใหดขน • นำาแนวทางสำาคญในการปฏรปทกลาวถงในกรอบการปฏรป การบรหารจดการการคลง (PFMR Framework) มาใช

นโยบ�ยก�รเงนและก�รสงเสรมก�รใชเงนเรยล 1) เน องจากรอยละ 90 ของเงนท งหมดท หมนเวยนใช กนอยภายในกมพชาเปนเงนดอลลารสหรฐแทนทจะเปนเงนเรยล ประสทธภาพของนโยบายการเงนในการรกษาเสถยรภาพดานราคา ในเศรษฐกจระดบมหภาคจงมขอจำากด 2) นโยบายการเงนและการสรางโครงสรางพนฐานทสนบสนนดานการตลาดใหเปนเครองมอหลกในการสงเสรมการใชสกลเงนของประเทศ และลดการใชเงนดอลลารสหรฐในระยะยาว

3) ปจจบนเนองจากมการใชเงนดอลลารสหรฐกนอยางมาก ในเศรษฐกจกมพชา สงทเจาหนาทรฐทำาได คอ เขาแทรกแซงตลาดแลกเปลยน เงนตราตางประเทศ และปรมาณเงนทนสำารองทธนาคารตางๆ กำาหนดไว 4) เทาท เ ปนมาเจาหนาท ไดดำาเนนมาตรการบางอยาง เพอสงเสรมการใชเงนเรยล บางอยางกไดผล บางอยางกไมไดผล การสงเสรม การใชเงนเรยลเปนนโยบายระยะกลางของธนาคารแหงประเทศกมพชา (NBC) และรวมอยในยทธศาสตรพฒนาภาคการเงน (FSDS) พ.ศ. 2554 – 2563

5.1.3 ก�รพฒน�ภ�คเศรษฐกจ

การสงเสรมการเจรญเตบโตทกวางขวางและครอบคลม ตองกำาหนดวตถประสงคในหกเรองสำาคญ เพอใหบรรลตามวตถประสงค • ก า รส ง เ ส ร มความ ทนสม ยและความหลากหลาย ของการเกษตรและการเพมอตราผลตอบแทน (ทงขาว พช รวมพชสวน และยาง) การปฏรปทดนแบบเปนขนเปนตอน สงเสรมการพฒนาปศสตว และภาคการประมงทางทะเลในเชงพาณชย (ในภาคสวนทมขนาดเลก) กอตงสมาคมเกษตรกรสำาหรบใชน�รวมกน ผลประโยชนดานการตลาดฯลฯ • สงเสรมการเจรญเตบโตของภาคเอกชนในอตสาหกรรม ทหลากหลายการสรางความทนสมยและพฒนาธรกจขนาดกลางและขนาดยอม

• สรางความเขมแขงแกภาคการธนาคารและการเงน เพอใหเงนทนกระจายไปสการเงนในเมองเลกและหางไกลจากตวเมองไดมากขน • สามารถกอใหเ กดววฒนาการของตลาดแรงงานทม ความสามารถในการแขงขนและโปรงใส และการเหนยวนำาใหเกดกระบวนการสรางงานซงเปนการเพมมลคา • ลงทนในการพฒนาโครงสรางพนฐานทางกายภาพ (การขนสง ไฟฟา ชลประทาน เทคโนโลยสารสนเทศ และอนๆ) • สงเสรมการทองเทยวหม�ยเหต: แตละภาคสวนเหลาน จะตองเนนการสงออกขนาดใหญเนองจากการแลกเปลยนเงนตราตางประเทศเปนสงจำาเปน สำาหรบสรางสมดลทางการคา

ก�รเจรญเตบโตทครอบคลม เม อไม ก ป ท ผ านมามการเสนอกนมากข นว าการเตบโตควรจะเปนการเตบโตแบบครอบคลม จะใหความหมายคำาวา 'ครอบคลม' ได ตองเขาใจบรบทในประเทศกมพชา คำาวาครอบคลมหมายถงการกระจายไปสสวนภมภาค และเปนการเจรญเตบโตในวงกวาง ซงจะกอใหเกดการจางงานอยางทสำาคญ ซงจะทำาใหแรงงานไดรบคาจางทมกำาไรด ซงไมใชเรองสำาคญนกวาจะมงานมาใหทำา หรอตองยายถนฐานเพอไปทำางาน สงเดยวทสำาคญกคอมงานทเหมาะสมเกดขนหรอไม นอกจากนยงหมายถงวามการรเรม สรางผประกอบการธรกจดวยการสรางธรกจใหมและดกวาเดมและสราง ธรรมาภบาล

การสรางสภาพแวดลอมสำาหรบเศรษฐกจแบบเปดทม ความสมดลตองกำาหนดวตถประสงคในสเรองกวางๆ ทสำาคญ เพอใหบรรลวตถประสงค • เพมการสงออกโดยเฉพาะอยางยงขาว ผลตภณฑเกษตร และผลตภณฑเกยวกบวศวกรรมดานแสง • นำากมพชาออกจากสถานะ “ประเทศดอยพฒนา” ใหเปน “เศรษฐกจทเกดขนใหม” • สรางความเขมแขงแกระบบการคาแบบเปดผาน การเปดเสรการคา • การวางนโยบายการคาภายในกรอบของการรวมกลม ในระดบภมภาคและระดบโลก โดยมงเนนไปทสวนทสำาคญ เชน ขอตกลงการลงทน มาตรการอำานวยความสะดวกทางการคา และ การปฏรปกฎหมาย

5.1.4 ก�รพฒน�คว�มรและก�รประยกตใชวทย�ศ�สตรและ เทคโนโลย

เปนความพยายามในการนำาเทคโนโลยททนสมยเขามาดวย วธการทหลากหลาย เพอใหกมพชากาวไปสการแบงงานในระดบภมภาคและระดบสากล หวใจสำาคญ คอ การนำาทกษะทยงยนเขามาพฒนาใหด

5.1.5 คว�มย�กจน และคว�มไมเท�เทยมกน

• ลดความยากจนอยางนอยรอยละ 1 ตอป และสงเสรมโภชนาการ • ทำาใหความไมเสมอภาคแคบลง ประชากรในสวนทมรายไดนอยสดรอยละ 20 มคาใชจายในการบรโภคอยางนอยรอยละ10 ของการบรโภค • ใหความสำาคญกบเรองความไมเสมอภาคในดานตางๆ อาท ภมภาค เพศ อาย การศกษา สขภาพ โอกาส และอนๆ • จดตงเครอขายความปลอดภย

5.1.6 ก�รศกษ� สขภ�พ น� และสขอน�มย

• กำาหนดเปาหมายเชงปรมาณทเปนจรงสำาหรบทงชายและหญงในแตละระดบการศกษา • การปรบปรงคณภาพในระดบตางๆ ของการศกษา • สรางความเขมแขงแกฐานทนมนษย และเพมความสามารถดานเทคโนโลยและผ ปฏบตงาน โดยเฉพาะดานสารสนเทศ และ การนำาเทคโนโลยไปประยกตใชทางการเกษตรและอตสาหกรรมททนสมย • ลงทนในสขภาพและโภชนาการเพอเสรมสรางทนมนษย (เขาถงวงจรชวต) • ประชากรทกคนจะตองไดรบน�ดมทสะอาด • สงเสรมนโยบายดานประชากรอยางจรงจง รวมถง การยายถนฐาน เพอใหมนใจไดวาประชากรมสขภาพดและมงานทำา

• พบเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษของกมพชา (CMDGs) ซงมเปาหมายดงน 1. กำาจดความยากจนและความหวโหย 2. ประสบความสำาเรจในการจดการศกษาระดบพนฐาน 3. สงเสรมใหมความเทาเทยมทางเพศและยกบทบาทสตร 4. ลดจำานวนการเสยชวตของเดก 5. ปรบปรงสขภาพมารดา 6. ตอสกบภยทเกดจากโรคเอดส มาเลเรย และโรคอนๆ 7. สรางสงแวดลอมอยางยงยน 8. กาวไปกบหนสวนนานาชาตเพอการพฒนา 9. การเกบทนระเบดจากสงครามและชวยเหยอผเคราะหราย จะเหนไดวาเปาหมาย 1 – 7 มเปาหมายทเดนชดแตเปาหมาย ท 8 และ 9 ไมมเปาหมายทแทจรง แตยงจะตองดำาเนนการ

5.1.7 พฒน�สงคมและวฒนธรรม

• เพอรกษาและสงเสรมมรดกทางวฒนธรรมกมพชา • เพอสงเสรมบทบาทของศาสนาในการรกษาความสามคค ในสงคม

ทมา: http://www.internationalmedicalrelief.org

5.1.8 สงแวดลอม

ในการจดการสงแวดลอม การดำาเนนตามยทธศาสตรการเตบโต ทเปนมตรตอสงแวดลอมนนเปนเรองสำาคญอยางยง องคประกอบ ของการดำาเนนตามยทธศาสตรดงกลาว ไดแก การรกษาปาไมและ การจดการทดนในลกษณะทสามารถชวยบรรเทาความยากจนไดเชนกน การใชอปกรณและวถชวตทประหยดพลงงาน การสงเสรมการทองเทยว ทเปนมตรตอสงแวดลอม และการรเร มโครงการอนๆ มการขยายพนทปาไมเปนรอยละ 60 ของพนท รวมทงรกษาสภาพแวดลอมใหยงยน เนองจากกมพชามเปาหมายตองการไดรบความเชอถอในการคาคารบอนไดออกไซด

5.1.9 ประเดนทเกยวกบหลกก�รพนฐ�นของมนษย

รฐบาลกมพชาไดระบประเดนท เกยวกบหลกการพนฐานของมนษยเอาไวอยางนอย 4 ประเดน ไดแก เพศ สงแวดลอมและ การจดการทรพยากรธรรมชาต การจดการภยพบต และการจดการการคลง และไดมความพยายามทำาใหประเดนเหลานเปนเรองหลกท ทกภาคสวนตองคำานงถง นอกจากน โภชนาการกเปนอกประเดนหนงแมวาจะไมสามารถใหความสำาคญแกกจกรรมทกอยางได

ก�รเปลยนแปลงท�งสภ�พภมอ�ก�ศ จากยทธศาสตรสเหลยมผนผาท 3 นโยบายแหงชาต และ แผนพฒนายทธศาสตรดานการพฒนาทเปนมตรตอสงแวดลอมป พ.ศ. 2557 – 2573 ทนายกรฐมนตรกำาหนดขนเมอไมนานมาน กระทรวงตางๆ จำาเปนตองหาใหพบวา ความเสยงจากกจกรรมของตนทกอใหเกดการเปลยนแปลงทางภมอากาศมอะไรบาง และมมาตรการทจะจดการ ผลกระทบจากการเปลยนแปลงทางภมอากาศ และใชโอกาสใหมๆ ทเกดขนในกระทรวงของตนใหเปนประโยชน โดยขอใหแตละกระทรวงพจารณาสงตอไปน ก. ความเสยงตอการเปลยนแปลงทางภมอากาศมอะไรบาง และมโอกาสทงในระยะสนและระยะยาว อะไรบางทควรไดรบการพจารณา ในการวางแผนทำากจกรรมในกระทรวงของตนและในการลงทน ข. ตองลงมอทำากจกรรมอะไรอยางจรงจงตอเนองบางเพอ จดการกบการเปลยนแปลงทางภมอากาศ (อาท นโยบาย เครองมอ การวางแผน โครงการ และการวจยนำารอง) ค. ตองใชขอมลและพฒนาความสามารถอะไร เพอทำาใหแตละกระทรวงเรงตอบสนองตอการเปลยนแปลงทางภมอากาศ ง. ในการจดการความเส ยงทางภมอากาศ กระทรวงอนๆ ตองชวยสนบสนนอะไรบาง เชน การประเมนความเสยงทางภมอากาศรวมกน และการรวมกนออกแบบนโยบายทจะตอบสนองตอความเสยง ฯลฯ จ. มความเสยงจากภยพบตอะไรและสามารถใชมาตรการบรรเทาและลดความเสยงอะไรบาง

แผนงานเกยวกบยทธศาสตรดานการเปลยนแปลงทางภมอากาศ (CCSP) เปนสวนทสำาคญตอเรองเหลาน

ก�รลดก�รทำ�เหมอง ดนแดนสวนใหญในกมพชาททำาเหมองไดรบผลกระทบจาก การทำาลายส งแวดลอม ซ งม การรายงานความคบหนาเก ยวกบสถานการณในป พ.ศ. 2556 โดยใชผลการคนควาวจยเกยวกบพนท ท ไดรบการปนเปอนจากเหมอง ซ งพ นท แหงน เปนทแหงแรกๆ ทประเทศมความมงมนจะทำาความสะอาด

ก�รตดต�มและก�รประเมนผล สำาหรบการเสรมสรางความเขมแขงในระบบการตดตามและประเมนผลนน ไดเรมจากจดเรมตนเลกๆ และมความพยายามทจะ หาตวชวดใหมากขนเพอใชในการประเมนผล เชน การเจรญเตบโต แบบครอบคลมธรรมาภบาลทดขน เพอตรวจสอบการตอบสนองตอนโยบาย ความโปรงใสและความนาเชอถอ และสงทคลายกนเพอสรางฐานขอมลทางเศรษฐกจของกมพชาใหเขมแขง

5.2 หนวยงานหลกทรบผดชอบงานทเกยวกบ ASEAN

กมพชาเปนอกประเทศหนงในกลม ASEAN ทเพงเขามาเปนสมาชกในลำาดบหลง โดยมกรมอาเซยน (Department of ASEAN) กระทรวงตางประเทศและความรวมมอระหวางประเทศ (Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation) เปนผรบผดชอบในการประสานงาน ในป พ.ศ. 2557 – 2561 (ค.ศ. 2013 - 2018) มเจาหนาท รบผดชอบในการประสานงาน[43 ] ดงน • Director General of ASEAN H.E. Mr . NONG SAKAL

• Deputy Director General Mr. OUK SOPHOIN

Mr. HENG SOPHALL

• Deputy Director Mr. YOUNG CHANSOPHEA

Mr. CHHAY SONGHENG

Mr. MOM RAVIN

ซงสามารถตดตอกบกรมอาเซยนทหมายเลขโทรศพท 023-215-541 ตอ 1212 Director General of ASEAN ตอ 1216 Deputy Director General ตอ 1205 และ Deputy Director ตอ 1209)

ระบบก�รพฒน�ข�ร�ชก�ร

6.1 ภาพรวมของการพฒนาขาราชการ การพฒนาความสามารถทมประสทธภาพของขาราชการพลเรอนกมพชา ตองวางรากฐานของหลกการสำาคญทจะเปนเงอนไขแหงความสำาเรจ ตองขบเคลอนความตองการและทำาใหเปนไปได เพอตอบสนองสงทควรจะทำา ความเรงดวนตองเกดจากขาราชการ พลเรอนเองและการตอบสนองตอปจจยภายนอกและผมบทบาทเหลานน ระบบการประเมนการบรหารทรพยากรมนษยตองไดรบการอธบายวา ตดสนจากคำาบรรยายลกษณะงาน การบรหารทรพยากรมนษยและ ความสามารถในงานท เก ยวของ แตละกระทรวงตองรบผดชอบ การพฒนาความสามารถทกลาวถงขอบเขตทวไปในกระทรวง และ สงเสรมการบรหารความสามารถ ใหมประสทธภาพและหลกเลยงความสญเสย โดยประเดนทจะชวยเสรมการพฒนาขาราชการพลเรอนใหมประสทธภาพ คอ[40]

6.1.1 ก�รพฒน�คว�มส�ม�รถตองเสรมสร�งคณค�หลก ของข�ร�ชก�รพลเรอน

สะทอนใหเหนถงวสยทศน คณคาสำาคญแหงการใหบรการ ฝายพลเรอน เชน การจงใจ ความจงรกภกด ความเปนมออาชพ และ การใหบรการ เสรมสรางการมจรยธรรมในการใหบรการแกประชากรกมพชาทงในแงของทศนคตและพฤตกรรม ขาราชการพลเรอนตองกระทำาตนเปนตวอยางทด มความสามารถ และกระทำาตามพนธะสญญา มความรวมมอระหวางกระทรวงตามวฒนธรรมองคการ และทมงานใน

แงของความเปนหนสวนการสรางงาน และการทำางานรวมกนเพอใหเกด ความนาเชอถอและตอบสนองตอขาราชการพลเรอน

6.1.2 ก�รพฒน�คว�มส�ม�รถอย�งมประสทธภ�พ

ตองคำานงถงความตองการทสำาคญ การมงเนนทสมรรถนะหลก (Core Competency) ของกระทรวงและหนวยงานทงหมด การปฏบตการทสำาคญของแผนพฒนายทธศาสตรแหงชาต (National Strategic Development Plan: NSDP) และยทธศาสตรสเหลยม (Rectangular Strategy) นอกจากน กระทรวงและหนวยงานตองสามารถจำาแนกและอธบายความเรงดวนในงานของตนเองได โดยระบบประเมนผล การบรหารทรพยากรมนษยจะสรางความสำาเรจในขนตน ซงมสวนในกลไกการประสานงานและตรวจสอบกจกรรม

6.1.3 คว�มเปนเจ�ของและภ�วะผนำ�

“ในคว�มเปนกมพช�” จะเปนดชนขนพนฐานแหงความสำาเรจ ตองกำาหนดกลยทธในการพฒนาความสามารถ และโครงการนำาเสนอโดยชาวกมพชาเพอชาวกมพชา ไดแก การเชญผชำานาญงานในทองถนมาแสดงถงการปฏบตงานทแทจรง เพอใหเหนตวอยางทเกยวของกบบรบทหรอสภาพแวดลอมของชาวกมพชามากขน เหนความเรงดวน ในการใชภาษาเขมรในการฝกอบรม ไดแก การอบรมคอมพวเตอร เรองนจะสรางประสบการณในการสรางขดความสามารถของภาครฐ และเศรษฐกจ รวมถงการออกแบบและปรบปรงหลกสตรใหทนสมย

ทมา: http://click.senate.go.th/?p=4446

เหมาะสมกบการพฒนาชาวกมพชา และใชประโยชนจากทปรกษาแหงชาต ในการออกแบบโครงการ รวมทงเปนการสรางทกษะและสนบสนนการพฒนา งานตามวชาชพ เรองนเกยวกบความเหมาะสมของการชำานาญการในทองถนกบผมความชำานาญภายนอก ครชาวกมพชาควรใหคณคาและบทบาทผชำานาญการตางประเทศเทาๆกน ใชประโยชนและคณคาจากผใหการอบรมในทองถนอยางมคณภาพ เชน การศกษา การอบรมและการวจย นโยบายสถาบน มหาวทยาลย และภาคเอกชน

6.1.4 ก�รพฒน�ศกยภ�พตองมงไปทก�รเสรมสร�ง สภ�พแวดลอมก�รทำ�ง�น

เพอสงเสรมใหผทจะพฒนาและปรบปรงความสามารถไดใชประโยชน อยางเตมท ซงจะชวยใหแตละกระทรวงหรอหนวยงาน กลายเปนองคการ แหงการเรยนร และสนบสนนใหเกดนสยการเรยนรเปนประจำา รบรถงการเปลยนแปลงและนวตกรรมใหมๆ เชนเดยวกบการเรยนรรวมกน และการปรบปรงทเกยวของกบการสอสารภายในทงทเปนทางการและไมเปนทางการ

6.2 วธพฒน�ข�ร�ชก�ร

ในการประชมเรองทรพยากรมนษยในระบบขาราชการพลเรอนของกลมประเทศอาเซยน ทกรงเทพมหานคร เมอวนท 18 – 19 สงหาคม พ.ศ. 2548 ประเทศกมพชาใหมมมองท แตกตางของการบรหาร ผลการปฏบตงาน และม งเนนท การพฒนาคนเกง (Talent) ในขาราชการพลเรอน โดยขาราชการพลเรอนกมพชาเชอวาผลการปฏบตงาน สวนบคคลสามารถเพมความรและพฒนาทกษะ โดยระบจดแขงทตองการ พฒนาเปนกลยทธการพฒนาทรพยากรบคคลระยะยาว เพอเสรมสราง ความสามารถของขาราชการพลเรอน ซงความสามารถน ม งเนน วธการสรางดวยโปรแกรมการฝกอบรมพฒนาสำาหรบสองกลม คอ กลมผสำาเรจการศกษาทมศกยภาพ และกลมผนำา รวมทงผบรหารระดบสงทมอยในขาราชการพลเรอน โดยโปรแกรมการพฒนาจะสงไปทสถาบน

การศกษาตางๆ รวมถงโรงเรยนการบรหารแหงรฐ สถาบนฝกอบรม ของกระทรวงและหนวยงานในมหาวทยาลย โดยผานวธการเรยนรตางๆ ซงโปรแกรมการฝกอบรมทเขมขนเหลานมเงอนไขการเขารวมทยาก และมงสการเพมขดความสามารถในการทำางานของขาราชการทเขารวม[40]

6.2.1 โปรแกรมก�รพฒน�ขดคว�มส�ม�รถของข�ร�ชก�รพลเรอน

ก า รพฒนาข ดคว ามสามา รถของข า ร าชกา รพล เร อน มวตถประสงคหลก เพอสรางศกยภาพใหแกสามกลมเปาหมายหลก คอ ผ บรหารระดบสง นกบรหาร และผเช ยวชาญ ดวยโปรแกรม การพฒนาตอไปน[40]

6.2.1.1 โปรแกรมก�รบรห�รขนสง (Advanced Executive Program: AEP) สำ�หรบกลมผบรห�รระดบสง

โปรแกรมนเรมเมอปลายป พ.ศ. 2548 โดยออกแบบสำาหรบขาราชการ ระดบสง ซงมบทบาทสำาคญในการแนะนำาและการจดการการเปลยนแปลง ในพนทปฏรปทสำาคญ และบรรลผลสำาเรจเปนทนาพอใจในการใหบรการภายใตนโยบายใหม สมาชกของกลมผบรหารระดบสงจะถกมอบแนวทางเชงกลยทธและความเปนผนำาเพอใหบรรลผลสำาเรจและถกคาดหวง เพอเขารวมในโปรแกรมน ซงจดสมมนาประมาณ 1 หรอ 2 วน โดยเลอกหวขอทกำาลงไดรบความนยมอยในขณะนน โปรแกรมม

การเชอมโยงอยางเขมแขงกบกจกรรมและโครงการปฏรปของรฐบาล โดยเฉพาะอยางยงมงเนนทการพฒนาความเปนผนำาและทกษะการบรหาร จดการของกลมนเพอปรบปรงโอกาสของความสำาเรจกบกจกรรม การปฏรปการคดเลอกจำานวนสมาชกรฐสภาท จะมสวนเขารวมโปรแกรมน ประกอบดวย การสมมนาผบรหารระดบสง และจดหา การสมมนาระดบสง ในระดบการเมองของรฐบาล การสมมนาจะจดเปนประจำาทกป ประมาณ 5 ถง 10 ครง สำาหรบผเขารวม 30 – 40 คน โดยเครอขายการเรยนรการพฒนาทวโลก (The Global Development Learning Network: GDLN) เปนผจดหากจกรรมสมมนาเหลาน นอกจากน ยงจดโปรแกรมระยะสนและดำาเนนการจดหลกสตรเองอกดวย ผทไดรบการเสนอชอเขารวมจะตองสอดคลองกบหวขอสมมนา และมส วนร วม เช นเด ยวกบความตองการของหนวยงานและ ความพรอมตามเวลาทกำาหนดผเขารวมโปรแกรมน จะถกคาดหวงทจะ มบทบาทการตดสนใจในหนวยงานราชการท อย ทงระดบอธบด รองอธบด เลขาธการใหญ รองเลขาธการใหญ ทปรกษาคณะรฐมนตร ทปรกษาสำานกนายกรฐมนตร ทปรกษานายกรฐมนตร ปลดกระทรวง เลขาธการรฐ และรฐมนตร

6.2.1.2 โปรแกรมก�รพฒน�ก�รบรห�รจดก�ร (Management Development Program: MDP) สำ�หรบกลมนกบรห�ร

โปรแกรมเรมอยางเปนทางการเมอตนป พ.ศ. 2548 โดยถกออกแบบ สำาหรบเจาหนาททมสวนรวมในการดำาเนนงานประจำาของการปฏรปของรฐบาล รวมถงโครงการ และบคคลผทตองการเพมทกษะการบรหารจดการ เพ อให การสนบสนนส ำาหร บการปฏร ปในอนาคต โปรแกรมน ถกวางแผนเพอชวยพฒนาการบรหารทมประสทธภาพในภารกจสำาคญ ของขาราชการพลเรอนกมพชา และสนบสนนแผนการดำาเนนงานทางเศรษฐกจ ทเปนรปธรรมและการปฏรปภาครฐ และปรบปรงการสงมอบบรการ ทดขน โปรแกรมเชอมโยงกบการรเร มกลมภารกจสำาคญของรฐบาล (Priority Mission Group: PMG) โดยผเขารวมกลมภารกจสำาคญ ของรฐบาล ถกสงเสรมใหมสวนรวมในโปรแกรมการพฒนาการบรหารจดการ ซงประกอบดวยหลกสตรปกต (เรยนนอกเวลาราชการ) และการประชม เชงปฏบตการตามโอกาสทเหมาะสม โดยมจำานวนผเขารวมโปรแกรม 400 คน ใชระยะเวลามากกวา 2 ป การฝกอบรมถกจดเปน “ทม” ประมาณ 20 คน (มทงหมด 20 ทม) การคดเลอกผเขารวมโปรแกรมจะขนอยกบ ภารกจทชดเจนของผสมคร และประเดนการบรหารจดการทเกยวของ กบกจกรรมการปฏรป การปรบปรงการบรหารจดการสวนบคคล ทกษะ ทมประสทธภาพรบรองความเหมาะสมและความพรอมในระดบทตองการ ตามผบรหารหนวยงานในโปรแกรมน ไดระบความตองการฝกอบรมทเกยวของ อยางชดเจน โดยผสมครตองระบขอมลสวนบคคลรวมดวย คอ

1) การมสวนรวมในการวางแผนและกำากบดแลการใชทรพยากร รวมไปถงการจดเตรยมงบประมาณ 2) กจกรรมการดำาเนนงาน 3) การตงวตถประสงคการทำางานและตรวจสอบความคบหนาการจดตารางการทำางานและโปรแกรม 4) การจดสมดลความตองการทขดแยงในททำางาน 5) การจดการบคลากรและประเดนปญหาในสถานททำางาน การแก ป ญหาความข ดแย งในสถานท ท ำางาน การจ ดก จกรรม ทมการสอสารไปยงบคลากร การเปนตวแทนและรายงานความรบผดชอบ และกจกรรมการตดตามและประเมนผลผเขารวมกลมภารกจสำาคญภายใต การปฏรปการบรหารภาครฐ ผเขารวมกลมภารกจจงควรจบอนปรญญาหรอปรญญาตรข นไป ในสาขาเศษฐศาสตร การเงน รฐประศาสนศาสตร กฎหมาย การบรหารจดการและสาขาอนๆ ทเกยวของ

6.2.1.3 โปรแกรมก�รพฒน�ผเชยวช�ญ (Professional Development Program: PDP) สำ�หรบกลมผเชยวช�ญ

โปรแกรมนถกออกแบบสำาหรบเจาหนาทระดบต�กวาผบรหาร ซงทำางานในสวนงานเฉพาะทางและรบผดชอบในการเตรยมนโยบาย และการดำาเนนงานในกจกรรมการปฏรปภายใตการแนะนำาของ นกบรหารระดบสง โปรแกรมนเรมขนเมอตนป พ.ศ. 2548 มจดประสงคเพอชวยใหผเชยวชาญระดบตนทมศกยภาพจะเปนผสรางนโยบาย ในอนาคต และพฒนาทกษะด านการค ดเช งกลยทธท พฒนา

เชนเดยวกบความสามารถในการวเคราะห และการตรวจสอบอยางแมนยำา ในการพจารณาประเดนนโยบาย สงสำาคญอนดบแรก คอ การพฒนาและยกระดบ ทกษะการกำาหนดนโยบายผานหลกสตรปกต (เรยนนอกเวลาราชการ) และ การประชมเชงปฏบตการตามโอกาสทเหมาะสมและเกยวของกบโปรแกรม โดยมจำานวนผเขารวมโปรแกรม 100 คน แตละกลมม 15 – 20 คน ใชระยะเวลามากกวา 2 ป การคดเลอกขนอยกบภารกจทชดเจนกบ ความจำาเปนในการพฒนานโยบายหนวยงาน และปจจยสวนบคคล ซงเปน สงสำาคญอนดบแรกของโปรแกรม จากผลการประเมนของผเขารวมการศกษาโครงสรางและประสบการณทางวชาชพในหนวยงานราชการนนเปนทนาพอใจ พรอมกบ คณสมบตสวนบคคลทระบขอบเขตเพอความกาวหนาทมศกยภาพ ในราชการพลเรอนกมพชา ผเขารวมโปรแกรมนคอผเชยวชาญระดบตน มประสบการณการทำางานในหนวยงานราชการ สำาเรจการศกษา โปรแกรม Ecole Royale d’Administation: ERA และสถาบนเศรษฐกจ และการเงน (Economics and Finance Institute: EFI) ท งสำาเรจการศกษาจากสถาบนตางประเทศ(เชน ปรญญาโท หรอการศกษา ทสงกวาปรญญาตร) หากคณสมบตตรงตามเงอนไขเหลาน กจะไดรบการพจารณาเปนพเศษมากกวาผสมครทไมมขอมลสวนบคคลตามทกลาวมา

6.3 หนวยง�นทรบผดชอบด�นก�รพฒน�ข�ร�ชก�ร

นโยบายการพฒนาขดความสามารถของขาราชการพลเรอนกมพชา ไดมการกำาหนดความเรงดวนอยางชดเจนเพอการพฒนาอยางยงยน ดำารงความยตธรรมในสงคม และลดความยากจน ผานการปรบปรงและ ใชยทธศาสตรสเหลยมตามแผนพฒนายทธศาสตรแหงชาต (National Strategic Development Plan: NSDP) เปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษของกมพชา (Cambodia’s Millennium Development Goals: CMDGs) และแผน 2 ของการปฏบตการกำากบดแล (Governance Action Plan II) ซงความสำาเรจจะขนอยกบขดความสามารถของสถาบน รฐในการออกแบบและดำาเนนการตามโครงการตางๆ โดยการปฏรประบบ ราชการเปนเรองสำาคญ และจะตองทำาใหบรรลวตถประสงคของการปฏรป คอ การใหบรการประชาชนทดขนดวยการเปลยนขาราชการพลเรอนเปนผใหบรการทมประสทธภาพของการบรการสาธารณะและหนสวน การพฒนาทเชอถอได[40]

ความพยายามอยางมากในการปฏรปไปสความเจรญรงเรองและความสขของประเทศตลอดจนประชาชน ขนอยกบการดำาเนนการของ ขาราชการพลเรอนแหงราชอาณาจกรกมพชา โดยวตถประสงคของรฐบาล คอ การเปลยนแปลงขาราชการเปนผใหบรการทมประสทธภาพของ ประชาชน โดยการใหบรการดวยความโปรงใส ตอบสนอง และ มประสทธภาพมากขน ดวยการเสรมสรางแรงจงใจ ความจงรกภกด ความเปนมออาชพ และวฒนธรรมการบรการของขาราชการ ซงจะม ผลในการเพมประสทธภาพการทำางานและความรบผดชอบของขาราชการ

พลเรอน เพอใหบรรลเปาหมายทสำาคญทสดของ “ก�รใหบรก�ร ประช�ชนทมประสทธภ�พ” (Serving People Better) ดงนน หนงใน ขนตอนทสำาคญทสด คอ ความรและความเขาใจพนฐานทางกฎหมายของขาราชการพลเรอน ซงเปนพนฐานสำาหรบการสงเสรมความโปรงใส ความรบผดชอบ ความมประสทธภาพ การตอบสนอง และการปกครองดวยกฎหมายนอกจากน ขาราชการพลเรอนแตละคนมหนาทตอง ปฏบตตามกฎหมายและนโยบายของรฐบาลประเทศกมพชา (Royal Government of Cambodia: RGC) ทไดประกาศไว [51]

หนวยงานทรบผดชอบดานการพฒนาขาราชการพลเรอนกมพชา คอ โรงเรยนการบรหารแหงรฐ (Royal School of Administration: RSA) โดยมบทบาทในการรบสมคร ฝกอบรม และพฒนาขาราชการทมความตงใจรบใชประเทศชาต โดยผสำาเรจการศกษาไมตองสอบแขงขน เหมอนการสอบเขาโรงเรยน โปรแกรมการฝกอบรมของโรงเรยนการบรหารแหงรฐ จะแบง ออกเปนสองประเภทหลก คอ โปรแกรมการศกษาตอเนองและโปรแกรม การฝกอบรมแรกเขา โปรแกรมการศกษาอยางตอเนอง จะกลาวถงขาราชการพลเรอนทประจำาการอยภายใตกลม A และ B มวตถประสงคเพอยกระดบความร ในส วนของร ฐประศาสนศาสตร หร อการบร หารราชการ โดยเงอนไขของหลกสตรจะมการกำาหนดเปนประจำาทกปจากสำานกงาน คณะรฐมนตร (Office of The Council of Ministers) ผสมครจะถกคดเลอกโดยกระทรวงหรอสถาบน

โปรแกรมการฝกอบรมแรกเรม จะกลาวถงนกเรยนทมอายและการศกษาอยในเกณฑทนาพอใจ ซงเปนผทตองการเปนขาราชการพลเรอนในระดบกลาง (Kramkars) หรอระดบสง ผ สมครจะเปนขาราชการทนททผานการตรวจสอบการเขา และเซนสญญากอนท จะถกแตงตงโดยคณะรฐมนตร ในกรณทผสมครประสบความสำาเรจ ไดเขาเปนขาราชการพลเรอนแลว จะตองปฏบตหนาทเปนระยะเวลาอยางนอย 7 ป นบจากวนแตงตงจากกระทรวงหรอสถาบนนนๆ[51]

นอกจากนยงมสภาเพอการปฏรปการบรหาร (Council for Administrative Reform - CAR) ทมวตถประสงคโดยรวมของรฐบาลกมพชา (the Royal Government of Cambodia - RGC)[51]

ในการพฒนาขาราชการพลเรอนเปนผใหบรการทมประสทธภาพของภาครฐบรการโดยการบรการสาธารณะท โปรงใสมากขน การตอบสนองทดขน และมประสทธภาพ เสรมสรางแรงจงใจดวย ความจงรกภกดอยางเปนมออาชพของขาราชการทมวฒนธรรมใน การใหบรการ ซงจะสงผลในการเพมประสทธภาพการทำางานและ ความรบผดชอบของขาราชการพลเรอนเพอใหบรรลเปาหมายหลก ของการ “ใหบรการประชาชนทดขน” ซงมรายละเอยดยอย ดงภาพ

ภาพท 14 เปาหมายหลกของขาราชการกมพชา

ทมา: Handbook For Civil Servants, 2010[51]

จากภาพ จะเหนไดวาขาราชการกมพชามเปาหมายหลก คอ “การใหบรการประชาชนทดทสด (To Serve People Better)” โดยมรายละเอยดในการสนบสนนเพอใหไดบรการทดทสด ดงน “การใหบรการประชาชนทดกวา การบรการสาธารณะจะกลายเปนความโปรงใสมากขน จากการตอบสนองอยางมประสทธภาพของขาราชการผานการสงเสรมคณคาดานแรงจงใจ ความซอสตย ความเปนมออาชพ และวฒนธรรมการใหบรการ”

กฎหม�ยสำ�คญทควรร

7.1 กฎระเบยบขาราชการ

จากหนงสอคมอสำาหรบขาราชการกมพชาทมการตพมพในป พ.ศ. 2554 ไดมการกลาวถงลำาดบขนของบรรทดฐานในกมพชาไววา มถง 7 ระดบ ประกอบดวย ระดบสงสด คอ รฐธรรมนญ (Constitution) ลำาดบทสอง คอ อนสญญาระหวางประเทศ (Interna-tional conventions) ลำาดบทสาม คอ กฎหมาย (Kram - Law) ลำาดบทส คอ พระราชกฤษฎกา (Kret - Royal Decree) ลำาดบทหา คอ กฤษฎกายอย (Anukret - Sub-decree) ลำาดบทหก คอ ประกาศ (Prakas - Decision) ลำาดบทเจด คอ หนงสอเวยน (Sarachor - Circular)ดงภาพน

ภาพท 15 The hierarchy of norms in Cambodia

Constitution

International conventions

Kram (law)

Kret (Royal Decree)

Anukret (Sub-decree)

Prakas (Decision)

Sarachor (Cricular)

7.1.1 หลกทวไปของข�ร�ชก�รพลเรอนป พ.ศ. 2540[48]

บทท 1 ขอกำ�หนดทวไป ขาราชการควรถกจดแบงออกเปนกลมๆ ในหนวยงานขาราชการพลเรอน ซงถกแบงโดยละเอยดโดยใชหลกการจดระดบ (Grade) เปน ตวตดสนหนวยงานเหลาน และจะถกจดลำาดบเปนหมวดหม

บทท 2 หมวดต�งๆ หนวยงานจะถกจดอนดบเปน 4 หมวด ไดแก A B C และ D โดยอางองจากขอกำาหนดการศกษาขนต�ตามกฎของรฐบญญต หมวด A มขอบเขตหนาทรบผดชอบในการปฎบตตามคำาสงของผบงคบบญชา ตรวจสอบ ศกษา และใหคำาปรกษา โดยขาราชการทอย ในหมวด A ตองมการศกษาข นต�ระดบปรญาตรเปนตนไป ซงในบางกฎของรฐบญญตกำาหนดการศกษาขนต�ระดบปรญาโท หมวด B มขอบเขตหนาท รบผดชอบในการเตรยมงานดานตางๆ ภายใตคำาสงจากผบงคบบญชา โดยขาราชการทอยใน หมวด B ตองมการศกษาขนต�ระดบประกาศนยบตรวชาชพขนสง หมวด C มขอบเขตหนาทรบผดชอบเปนเลขานการ และงานธรการท มความร ความสามารถเฉพาะทางตางๆ โดยผทอยใน หมวด C นนตองมระดบการศกษาขนต�ระดบมธยมศกษาตอนปลาย หมวด D มขอบเขตหนาทรบผดชอบในงานธรการขนตน และไมมการกำาหนดการศกษาข นต�ในการเขาทำางานในหมวดน ผทตองการจะเขารบราชการในหมวด A B และ C ตองเปนผสำาเรจการศกษาตามขอกำาหนดการเขารบราชการพลเรอน ซงมผลบงคบใช ณ วนท เอกสารนไดทำาการตพมพ (21 พฤจกายน 2540) ขาราชการท ทำางานอย กอนแลวจะตองถกจดกล มใหมใน หนวยงานราชการรปแบบใหม โดยมคณะกรรมการทแตงตงโดย Anukret (กฤษฎกายอย คอ กฎหมายทฝายบรหารออกโดยอาศยมตคณะรฐมนตร และลงนามโดยนายกรฐมนตร เปนการออกกฎหมายตามกฎหมายฉบบแม เชน ร ฐธรรมนญหรอฉบบซ งเทยบไดก บพระราชกฤษฎกาหรอ

ตารางท 3 รปแบบการแบงขนตำาแหนงของราชการในกมพชา

กฎหมายกระทรวงของไทย) รวมทงตองเสนอตอรฐบาลถงเหตผลทดำาเนนการจดกลมใหมของขาราชการดวย

บทท 3 หนวยง�นร�ชก�รพลเรอน ในหนงหนวยงานราชการจะตองประกอบดวยขาราชการท จบการศกษาในระดบเดยวกนและมความรเฉพาะทางเดยวกน รวมไปถงประสบการณทำางานทเหมอนกนดวย หนวยงานราชการพลเรอนจะถกจดตงโดยรฐบญญตนนๆ ซงม รฐมนตรและเลขานการของหนวยงานเปนผสงการ แลวนำาสงเอกสารสงการไปยงสำานกราชกจ โดยมสภานตศาสตรและคณะกรรมการบรหารปฏรปเปนผใหคำาแนะนำา รฐบญญตนนๆ ตองสรางหนวยงานเพอบรหารจดการใน การจดการตำาแหนงหนาทตางๆ ใหแกขาราชการ ซงกำาหนดโดยบทบญญตของกฎหมายทวไปของขาราชการพลเรอน ซงประกอบดวย 1) เสนอหนวยงานราชการใหแกรฐมนตร 2) จำาแนกหนวยงานราชการออกเปนหนวยๆ 3) กำาหนดภารกจของหนวยงาน 4) กำาหนดตำาแหนงใหแกขาราชการของหนวยงาน 5) กำาหนดการศกษาขนต�ของบคคลทตองการเขาทำางานและขนตอนการปฎบตในการสอบแขงขนทงในและนอกองคการ 6) กำาหนดอายเกษยณ 7) กำาหนดโครงสรางของหนวยงาน โดยโครงสรางจะถกแบงออก เปนระดบ (Grade) และขอบเขตหนาทของแตละตำาแหนงจะถกแบงตามแตละระดบ 8) กำาหนดขนตอนและระดบในการเลอนตำาแหนงกฤษฎกายอยจะประเมนเนอหาของแตละรฐบญญตรวมไปถงวธการทจะแตงตงหนวยงานตางๆ

ต�ร�งท 4 รปแบบการแบงลำาดบตำาแหนงราชการตามหนวยงาน

ทมา: Handbook For Civil Servants, 2010(51)

บทท 4 ระดบ (Grade)

ระดบ (Grade) ค อ การจดอนดบของหนวยงาน ซงแตละหนวยงานจะถกจดลำาดบออกเปน 3 ระดบ มอำานาจหนาท รบผดชอบตามแตละระดบ ขาราชการทถกบรรจเขาทำางานในระยะเรมตน จะถกจดอนดบอยระดบแรกของหนวยงาน ขาราชการจะถกเลอนขนตามลำาดบ ซงเปนไปตามขอกำาหนดบทบญญตฎหมายทวไปของขาราชการพลเรอนหนวยงานนนๆ การเลอนขนไปยงระดบ 2 และ 3 มไวเฉพาะขาราชการทมผลงานดเดนเทานน โดยการเลอนขนไปยงระดบ 2 และ 3 จะเกดขนกตอเมอตำาแหนงในระดบ 2 และ 3 วางลง และขาราชการทจะถก เลอนขนนน ตองมชออยในบญชรายชอของการเลอนขน โดยผาน การฝกจากโรงเรยนการบรหารของรฐ (Royal School of Administra-tion) หรอสถานศกษาทเปนทรจกของรฐบญญต หรอจากการสอบแขงขน ขาราชการท จะสามารถเล อนข นเปนระดบ 2 ไดนน ตองมผลงานตาม 4 ลำาดบขนในระดบท 1 กอน ขาราชการท จะสามารถเล อนข นเปนระดบ 3 ไดนน ตองมผลงานตาม 4 ลำาดบขนในระดบท 2 กอน การเลอนระดบทสงขนจะสงเสรมสทธและอำานาจหนาทของขาราชการตามระดบทกำาหนดโดยรฐบญญตน นๆ แนวทางสำาหรบการเปลยนตำาแหนงของขาราชการปจจบนไปยงระบบปฏรปใหมน น เปนไปตามบทบญญตการเปล ยนแปลง ตามกฤษฎกายอย

บทท 5 ขน

ระดบจะถกแบงออกเปนขนๆ ซงแตละขนกจะแบงตามขนของเงนเดอน ระดบ 3 จะถกแบงออกเปน 14 ขน ระดบ 2 แบงออก เปน 10 ขน และระดบ 1 แบงออกเปน 6 ขน ขาราชการจะถกเล อนหน งข นทก 2 ป เน องดวยระบบอาวโสไดมาจากผลงาน ความสามารถ ความยากของหนาท ความรบผดชอบ หรออำานาจหนาทของบางตำาแหนง ซงรฐบญญตนน สามารถกำาหนดขาราชการทอาจมสทธไดรบโอกาสในการเลอนตำาแหนง

ต�ร�งท 5 รปแบบการเลอนตำาแหนงในระบบราชการกมพชา

บทท 6 บทบญญตสดท�ย

นายกรฐมนตรท 1 และ 2 จะดแลการนำาไปปฎบตของราชกจน ราชกจนมอำานาจใช ณ วนลงนาม

7.1.2 หลกก�รทวไปของวธดแลข�ร�ชก�รพลเรอน [45]

บทท 1 วธก�รใหบรก�ร และก�รบรห�รก�รเงนของข�ร�ชก�ร ม�ตร� 1 การบรหารและจดการการเงนของขาราชการ รวมทงการเปลยนแปลงการบรหารและสถานะทจะไดรบการดำาเนนการผานระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ม�ตร� 2 ฝายบคลากรทบรหารโดยสวนกลางจะรางกฎระเบยบ ทแยกออกสำาหรบการจดการบรหารของขาราชการพลเรอน รวมทง รางพระราชกฤษฏกา รางกฎเกณฑยอย โดยใชมาตรฐานทางเทคโนโลยสารสนเทศระบหมายเลขประจำาตวขาราชการพลเรอน สำาหรบเวลา การทำางานของระบบการบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศ ไดแยกกฎระเบยบทตพมพอนๆ ออกจากเอกสารทถกตองตามกฎหมาย โดยใหถอวาเอกสารนอกเหนอจากเทคโนโลยสารสนเทศเปนโมฆะ ม�ตร� 3 ความถกตองในการดแลกฎระเบยบทแยกออก ในรปแบบของประกาศจะถกตรวจสอบโดยสำานกงานเลขาธการของรฐ สำาหรบการใหบรการสาธารณะและความถกตองของงบประมาณจะ ไดรบการตรวจสอบโดยผควบคมทางการเงน และการอนมตวซา

สำาหรบสถาบนการศกษาจะตองไดรบการรบรองจากการลงนามหรอ ลายเซนผอำานวยการฝายทดแลเรองกฎระเบยบดงกลาว ความถกตองของ การบรหารรางขอบงคบของพระราชกฤษฎกายอย และพระราชกฤษฎกา จะถกตรวจสอบโดยเลขาธการรฐ สำาหรบการใหบรการสาธารณะและความถกตองของงบประมาณจะไดรบการตรวจสอบโดยผควบคมทางการเงนและการอนมตว ซา และความเหนชอบท งหมดของ คณะรฐมนตรจะถกบนทกไวในบรบท

บทท 2 ก�รจ�ยเงนเดอนดวยเทคโนโลยส�รสนเทศ

ม�ตร� 4 เงนเดอนและคาตอบแทนทจายใหแกขาราชการ พลเรอนจะไดรบผานการตดสนของพนกงานบญช กระทรวงการคลง โดยคำาสงใดๆ กอนการชำาระเงน จะไดรบโดยผานวธการทางระบบ คอมพวเตอรของศนยกลางทดแลระบบการจดการภายใตการควบคม ของกระทรวงการคลงททำาหนาทเปนพนกงานบญชสาธารณะ บญชดงกลาวจะมการตรวจสอบกระแสของเงนเดอนตามตวอกษรทไดรบ การรบรอง หลงจากเตรยมความพรอมของเงนเดอน เงนเดอนจะถกสงไปยงแผนกของบคลากรทเกยวของในแตละใบสำาคญแสดงสทธ กระทรวงการคลงจะรบทำาหนาทจดงาน (Ordonnateur) หรอกรรมการสถาบนในเวลาเดยวกนกบการจายเงนเดอนและการอนมตวซาของการควบคมทางการเงน การชำาระเงนจะไดรบผานตวแทน การชำาระเงนภายใตการกำากบดแลของกระทรวงการคลง

ต�ร�งท 6 ตารางการจายเงนเดอนขนต�ของขาราชการกมพชาตามลำาดบขน

ม�ตร� 5 ก ร ะ ท ร ว ง เ ศ ร ษ ฐ ก จ แ ล ะ ก า ร ค ล ง แ ห ง ร ฐ เพอการบรการสาธารณะจะกำาหนดหลกการและรายละเอยด คำาแนะนำาสำาหรบการประยกตใชพระราชกฤษฎกายอย และขนตอนสำาหรบการประยกตใชกฎระเบยบทแยกออกสำาหรบการจดการตามลำาดบ

บทท 3 ม�ตรก�รเฉพ�ะกจ ม�ตร� 6 หลงจากเสรจส นการสำารวจสำามะโนประชากรขาราชการพลเรอนทกกระทรวง สถาบนการศกษาจงหวดและเทศบาลจะตองใชบญชเงนเดอนใหม ม�ตร� 7 กระทรวงหรอสถาบนการศกษาทใชบญชเงนเดอนใหมตามระบบเทคโนโลยสารสนเทศ การขอวซาจะไดรบการอนมตจากสำานกเลขาธการรฐเพอการบรการสาธารณะทมการเปลยนแปลงของสถานะการบรหารหรอการเปลยนแปลงรายเดอนของสถานะแหงขาราชการพลเรอน เลขาธการรฐจะตองรายงานสถานะขางตนแก คณะรฐมนตร

ภาพท 16 แผนภาพการจายเงนเดอนขนต�แกขาราชการตามลำาดบตำาแหนง

ม�ตร� 8 ในชวงระยะเวลาการเปลยนผานในการใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศทไมไดรบขอสรป การใชระบบเอกสารในปจจบนจะยงคงอยในบงคบ ม�ตร� 9 พระราชกฤษฎกายอยนใหยกเลกและแทนทพระราชกฤษฎกายอยฉบบ 20/ANK/BK ของวนท 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2540 เกยวกบหลกการทวไปของวธการในการบรหารจดการขาราชการพลเรอน บทบญญตใดๆ ทขดตอพระราชกฤษฎกายอยนใหถอวายกเลก ม�ตร� 10 ร ฐมนตร ว าการกระทรวงในความด แลของ คณะรฐมนตรท เก ยวของและเลขาธการแหงรฐ จะมอำานาจใช พระราชกฤษฎกายอยฉบบนนบจากวนทลงนาม

ทมา: http://www.cambosastra.org

7.2 กฎหมายแรงงาน

กมพชามประชากรประมาณ 15 ลานคน ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศเทากบ 13.16 พนลานดอลลารสหรฐ (พ.ศ. 2554) รายไดประชาชาตตอหวเทากบ 911.73 ดอลลารสหรฐ (พ.ศ. 2554) การขยายตว ทางเศรษฐกจคดเปนรอยละ 6.7 (พ.ศ. 2554) ทงน กมพชามกำาลงแรงงานประมาณ 9 ลานคน และมอตราการวางงานประมาณรอยละ 0.4[5]

ดานกฎระเบยบและขนตอนการนำาเขาแรงงานของกมพชาพบวา การจางงานในกมพชาอยภายใตการกำากบดแลของกฎหมายแรงงานป พ.ศ. 2540 (ค.ศ. 1997) บงคบใชโดยกระทรวงการสงคมแรงงานการฝกอบรมและฟนฟเยาวชน (Ministry of Social Affairs, Labor, Vocational Training and Youth Rehabilitation: Mo-SALVY) กฎหมายฉบบนปรบปรงมาจากฉบบป พ.ศ. 2535 (ค.ศ. 1992) โดยมจดมงหมายทำาใหแรงงานในประเทศกมพชามคณภาพชวตทด มความปลอดภยในการทำางาน รวมทงยงปกปองแรงงานสตรจำานวนมาก ไมใหถกเอาเปรยบและลวงละเมดทางเพศ ทงเนนสรางความเขมแขง ดานอำานาจตอรองใหกบสหภาพแรงงาน ทงนเพอใหเปนไปตามมาตรฐานสากลและมาตรฐานของประเทศทสมควรไดรบสทธพเศษทางการคา (Most-Favored Nation Treatment: MFN) นายจางตองจดทะเบยนการจางแรงงานกบ MoSALVY ภายใน 30 วน นบตงแตประกอบกจการ และตองรายงานทกครงทม การเปลยนแปลง ทงน ชาวตางชาตทเขามาทำางานในกมพชาตองไดรบ ใบอนญาตทำางาน (Work Permit) สวนชาวกมพชาตองมสมดคมอ

การจางงานท จดทะเบยนกบ MoSALVY ซ งนกลงทนตางชาต จะไม ถ กจ ำาก ดส ทธ การจ างงานในก มพ ชา ในทางตรงกนขาม แมกฎหมายไดกำาหนดขอจำากดในการจางแรงงานทเปนตางชาต แตกฎหมายแรงงานของกมพชาคอนขางอน โลมในทางปฏบต เนองจากกมพชามความตองการแรงงานทมทกษะและประสบการณ จากตางประเทศเปนจำานวนมาก

7.2.1 แรงง�นต�งช�ต

กฎหมายกา รล งท นอนญ าต ให จ า ง แร ง ง าน ต า งช า ต พรอมครอบครวไดแตแรงงานเหลานตองมาจากสาขาธรกจและทกษะทไมมในกมพชา หรอเปนทตองการในกมพชาเทานน แรงงานตางชาต ทจะไดรบอนญาตใหวาจางไดตองมคณสมบตดงน (1) มหนงสอประจำาตวแรงงาน และไดรบใบอนญาตทำางาน จากกระทรวงแรงงานกมพชา (2) เดนทางเขามาในกมพชาอยางถกตองตามกฎหมาย (3) มสทธในการพำานกอยในกมพชา (4) มหนงสอเดนทางทมอายครอบคลมการจางงาน (5) มชอเสยงและพฤตกรรมทด (6) สขภาพรางกายเหมาะสมกบงาน (7) ไมเปนโรคตดตอ คาอากรสำาหรบสมดการจางงานและบตรการจางงานของ ชาวตางชาตทเขามาทำางานในกมพชาโดยมกำาหนดระยะเวลา อตรา

100 ดอลลารสหรฐตอป สวนผทพกอาศยเปนการถาวร อตรา 50 ดอลลารสหรฐตอป โดยกำาหนดใหชำาระกอนวนท 31 มนาคมของแตละป (ตามประกาศเลขท 302/9 ลงวนท 18 กนยายน พ.ศ. 2540 ของกระทรวงกจการสงคมแรงงานและทหารผานศก) การทำาสมดการจางงานและบตรการจางงานของชาวตางชาตททำางานในกมพชาทมกำาหนดระยะเวลา ตองมเอกสารดงน (1) แบบฟอรมขอทำาสมดการจางงานและบตรการจางงาน ซงตดอากร 1,000 เรยล (2) สำาเนาหนงสอเดนทาง (3) ใบอนญาตใหพำานกอาศยอยางถกตอง ซ งออกโดย กระทรวงมหาดไทย (4) หนงสอรบรองสขภาพจากกรมแพทยแรงงาน (5) คาอากร 100 ดอลลารสหรฐ (6) รปถาย ขนาด 4 x 6 ซม. จำานวน 4 ใบ สำ าหรบชาวตางชาต ท เขามาทำางานตองชำ าระคาอากร สมดการจางงานและบตรการจางงานภายในเดอนมนาคมของแตละป ผทไมชำาระคาอากรตามระยะเวลาทกำาหนดจะถกปรบเพมตามจำานวนปทไมไดชำาระ (ตามประกาศเลขท 520 ลงวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2540 ของกระทรวงแรงงานและการฝกอบรมอาชวศกษา) หามเจาของโรงงานหรอผประกอบการจางแรงงานตางดาว ท ไมมสมดการจางงานและบตรการจางงาน และหามจางแรงงาน ชาวตางชาตเกนกวารอยละ 10 ของจำานวนแรงงานชาวกมพชาในแตละสถานประกอบการ โดยจำานวนสงสดรอยละ 10 น สามารถจาง

แรงงานตางชาตไดในสดสวนดงน (1) เจาหนาททำางานในสำานกงานไมเกนรอยละ 3 (2) ผเชยวชาญไมเกนรอยละ 6 (3) คนงานทไมมความชำานาญไมเกนรอยละ 1 ในกรณท ตองจางเจาหนาท หรอผ เช ยวชาญชาวตางชาต เกนกวาจำานวนทกำาหนดโดยไมสามารถหลกเลยงได เจาของโรงงานหรอผประกอบการ ตองทำาหนงสอขออนญาตเปนลายลกษณอกษร ตอกระทรวงกจการสงคมแรงงานและทหารผานศก สญญาจางแรงงานชาวตางชาตทกคนตองจดทำาขนเปน ลายลกษณอกษร พรอมระบเงอนไขของอาชพและเหตผลอนๆ ทจำาเปนใหชดเจน (ตามประกาศเลขท 185 ลงวนท 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2540 ของกระทรวงกจการสงคมแรงงานและทหารผานศก) ผวาจางตอง เตรยมเอกสารเกยวกบลกจางเพอขอวซาทำางานใหกบลกจาง กฎหมายกมพชาไมจำากดจำานวนลกจางชาวตางชาตทบรษทสามารถวาจางได โดยเฉพาะในระดบบรหาร อยางไรกตาม กฎหมายกำาหนดเพดาน การจางแรงงานชาวตางชาตไวไมเกนรอยละ 10 ของจำานวนแรงงานทงหมดของสญญาการจางงาน

7.2.2 สญญ�ก�รจ�งง�น

การจางแรงงานทเปนชาวกมพชา อาจทำาเปนสญญาวาจาง ทเปนลายลกษณอกษรหรอสญญาปากเปลากได แตการจางแรงงานทเปนชาวตางชาตจะตองมสญญาการจางงานทชดเจน สญญาการจาง

งานทกำาหนดเวลาเกน 2 ป ใหถอวาเปนสญญาจางถาวร ระยะเวลา ในการทดลองงานไมควรเกน 1 เดอน สำาหรบแรงงานทไมมทกษะ ไมเกน 2 เดอนสำาหรบแรงงานทมความเชยวชาญเฉพาะ และไมเกน 3 เดอนสำาหรบแรงงานทวไป การจางงานทไมจำากดระยะเวลาจะตองจดทำาขอตกลงทเปนลายลกษณอกษรระหวางลกจางและนายจาง นายจางมสทธบอกเลก สญญาจางตามทกฎหมายกำาหนดไว ซงลกจางทถกบอกเลกการจาง โดยไมมการแจงลวงหนาเปนลายลกษณอกษร มสทธในการเรยกรอง คาชดเชยและคาเสยหายตางๆ ตามทกฎหมายกำาหนด ยกเวนกรณ ลกจางถกไลออกเนองจากกระทำาความผดตามทกำาหนดไวใน ขอกำาหนดและระเบยบภายในของบรษท เอกสารทตองจดเตรยมสำาหรบขอใบอนญาตทำางานทออกใหแกแรงงานตางดาว ม 2 ประเภท

1) ใบอนญ�ตทำ�ง�นชวคร�ว ซงจะออกใหแกลกจางทมคณสมบตดงน (1) เปนผเชยวชาญหรอมตำาแหนงในระดบบรหาร (2) เปนเจาหนาทฝายเทคนคหรอวชาการพเศษ (3) เปนแรงงานทมทกษะและความเชยวชาญ (4) เปนแรงงานประเภทการบรการ

เอกส�รทใชในก�รยนขอใบอนญ�ตทำ�ง�นชวคร�ว (1) แบบคำาขออนญาต 3 ชด (2) หนงสอเดนทางพรอมวซา หรอเอกสารอนๆ (3) รปถาย 3 ใบ ขนาด 4 x 6 ซม. ถายหนาตรง ไมสวมแวน และหมวก (4) ใบรบรองสขภาพจากแพทยผ เชยวชาญของประเทศ ถนฐานหรอประเทศททำาสญญาวาจาง (5) ใบรบรองสทธการประกนภยทออกใหโดยนายจางหรอ บรษทประกนภย (6) คาธรรมเนยม (7) ใบอนญาตทำางานทมอายไมเกนกวาทวซากำาหนดไว2) ใบอนญ�ตทำ�ง�นระยะย�ว ซงจะออกใหกบลกจางทมคณสมบตดงน (1) เปนผ อพยพชาวต า งชาตท ไ ด ร บสทธ ร บรอง โดย กระทรวงมหาดไทย (2) นกลงทนชาวตางชาต คสมรส และบคคลทไดรบสทธโดย สภาฝายการพฒนาประเทศ

เอกส�รทใชในก�รยนขอใบอนญ�ตทำ�ง�นระยะย�ว (1) สำาเนาเอกสารของผลงทนหรอผอพยพ (2) หนงสอเดนทางพรอมวซาหรอเอกสารอนๆ (3) รปถาย 3 ใบ ขนาด 4 x 6 ซม. ถายหนาตรง ไมสวมแวน และหมวก

(4) ใบรบรองสถานะทางการเงนจากธนาคารในประเทศ กมพชา (5) คาธรรมเนยม

7.2.3 แรงง�นและสหภ�พแรงง�น

กฎหมายแรงงานป พ.ศ. 2540 ใหสทธแกแรงงานในการกอตง และรวมตวกนเปนสหภาพแรงงาน ซ งผ ว าจางไมมสทธปฏเสธ การจางแรงงานทเปนสมาชกสหภาพได ลกจางและผวาจางสามารถเลอกบคคลทเปนกลางขนมาเปนผประสานหรอเชอมโยงในองคการได กฎหมายกำาหนดใหแรงงานมสทธในการนดหยดงาน โดยจะ ตองเปนผลมาจากการลงประชามตของสมาชกในสหภาพแรงงานนนๆ ซงกอนการนดหยดงานใดๆ สหภาพแรงงานจะตองแจงใหนายจางและ กระทรวงแรงงานทราบลวงหนากอนอยางนอย 7 วน การนดหยดงาน ตองเปนไปดวยความสงบ โดยตองไมขดขวางการทำางานของพนกงานอนๆ ทไมไดเขารวมการนดหยดงาน

7.2.4 ค�จ�ง

ประเทศกมพชาไมมการกำาหนดอตราคาจางขนตำา ยกเวนในกลมอตสาหกรรมสงทอทมการกำาหนดคาจางขนตำาท 45 ดอลลารสหรฐ ตอเดอน (ตงแต 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2551 ปรบเปน 51 ดอลลารสหรฐ ต อเด อนส ำาหร บระยะฝ กงานและ 50 ดอลลาหสหรฐตอเดอน

เมอผานการฝกงาน) และนบตงแตเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2556 กปรบเพมเปน 80 – 90 ดอลลารสหรฐ แตปจจบนรายไดตอหวอยท 110 ดอลลารสหรฐ การกำาหนดคาจางขนต�ในอตสาหกรรมอนๆ ใหเปนไปในแนวทางทสนบสนนการครองชพประจำาวน และตองเปนไปเพอเหตผลทางมนษยธรรม โดยทวไปอตราคาจางในกมพชากำาหนดในสกลเงนดอลลารสหรฐ ดงน

ต�ร�งท 7 อตราคาจางในกมพชา

ทมา: สำานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน[23]

100-150

150-300

800-1,000

อยางไรกตาม จากสถตของ National Institute of Statistics Cambodia’s Socio-Economic Survey for 2010 พบวา รายไดเฉลยของชาวกมพชาอยท 750 ดอลลารสหรฐตอป

7.2.5 ขอกำ�หนดเกยวกบสวสดก�รแรงง�น

กฎหมายแรงงานไดก ำาหนดเง อนไข และผลประโยชนใน การจางงานตางๆ เชน การจายคาทดแทนชวโมงในการทำางาน การลางาน การลาคลอด วนหยด กฎระเบยบการจางแรงงานเดกและสตร เปนตน ชวโมงในการทำางานสงสดตองไมเกน 8 ชวโมงตอวน หรอ 48 ชวโมงตอสปดาห โดยใหมการจายคาลวงเวลาการทำางานปกตอยระหวาง 1.3 ถง 2 เทาของอตราคาจางปกต สวนวนหยดจาย 2 เทา และวนหยดนกขตฤกษจาย 3 เทา กฎหมายกำาหนดใหลกจางมสทธลาหยดประจำาปไดปละ 18 วน เพมขนปละ 1 วน หลงการจางงานครบ 3 ปขนไป การลาคลอดอนญาตใหลกจางททำางาน 1 ปขนไป สามารถลาคลอดได 90 วน โดยไดรบคาจางครงหนงของเงนเดอน การลาปวยสามารถลาได 30 วนตอป การลาในกรณอนๆ สามารถลาไดไมเกน 7 วนตอป ซงจำานวนนสามารถนำาไปหกออกจากจำานวนวนลาประจำาปได

ก�รจ�ยค�ชดเชยตองจ�ยดงน 1) หากเปนสญญาจางระบชวงเวลาตองจายคาชดเชยรอยละ 5 ของรายไดสะสมตลอดอายสญญา

2) หากเปนสญญาจางทไมไดระบชวงเวลา ตองจายดงน (1) อายงาน 6 เดอน ถง 1 ป จายคาจาง 7 วน พรอม คาสวสดการ โดยคำานวนจากคาจางพรอมสวสดการเฉลย ในปนน (2) อายงาน 1 ปขนไป จายคาจาง 15 วน พรอม คาสวสดการโดยการคำานวนจากคาจางพรอมสวสดการ เฉล ยในแตละป โดยคาชดเชยรวมแลวตองไมเกน คาจาง 6 เดอน บรษททมการจางงานเปนหญงมากกวา 100 คนขนไป จะตองจดหาสถานทรบเลยงและดแลเดก หากไมมสถานทรบเลยงดงกลาว นายจางจะตองจายคาจางรบเลยงเดกใหแกลกจาง

7.2.6 คว�มปลอดภยในก�รทำ�ง�น

นายจางตองปฏบตตามกฎขอบงคบของกระทรวงแรงงานกมพชาเกยวกบความปลอดภยในททำางาน การเจบปวย หรออบตเหตใดๆ ทเกดขนจากการทำางาน นายจางจะตองเปนผรบผดชอบคาใชจายในการรกษา ยกเวนอบตเหตนนๆ เกดจากความประมาทของลกจางเอง นายจางตองรายงานอบตเหตทเกดในททำางานใหกระทรวงแรงงานฯ ทราบ เพอรวมกนหาทางแกไข ปรบปรง หากอบตเหตเปนผลใหลกจางตองหยดงานเปนเวลาเกน 4 วน ใหมสทธในการรบคาจางตามปกต

และหากหยดงานเกน 4 วน แตไมเกน 20 วน ใหลกจางนนมสทธ รบคาชดเชยรายวนเพมเตม (คำานวนจากคาจางเฉลยรายวน) หากอบตเหตทำาใหลกจางไดรบอนตรายสาหส และตองหยดงานเกน 20 วนขนไป ใหทายาทหรอผ รบผลประโยชนของลก จางไ ด รบเงนชดเชย ตามกฎหมายกำาหนด ซงกฎหมายกมพชาใหอำานาจศาลพจารณาวานายจาง ควรจายเทาไร หรอลกจางสมควรจะไดรบเงนชดเชยเทาไร โดยพจารณาจากสาเหตของอบตเหตเปนหลก

7.2.7 ก�รแกปญห�ขอพพ�ททเกดจ�กก�รจ�งง�น

ปญหาขอพพาทระหวางนายจางและลกจางในเบองตน ควร ไดรบการไกลเกลยโดยผตรวจการจางงานระดบทองถนหรอจงหวด หากพบว าผลการไกล เก ลยลม เหลวใหนำ า เข าส กระบวนการ พจารณาของศาล หากขอพพาทเปนการพพาทระหวางนายจางกบ สหภาพแรงงานหรอลกจางทงหมด และหากไมมกระบวนการไกลเกลย ทระบไวในสญญาจางงาน ใหนายจางรายงานผตรวจการจางงานระดบทองถน หรอจงหวดทราบภายใน 48 ชวโมง เพอกระทรวงแรงงานฯ จะไดแตงตง ผแทนดำาเนนการไกลเกลยขอพพาทภายใน 15 วน หากไมสามารถ ไกลเกลยได กระทรวงแรงงานฯ จะเสนออนญาโตตลาการพจารณาในขนตอนตอไปภายใน 15 วน หลงทราบผลการไกลเกลย ซงกระบวนการทางอนญาโตตลาการไมมคาใชจายใดๆ ทงสน ปจจบนกมพชายงไมมศาลแรงงาน ดงนน กระบวนการไกลเกลย ขอพพาทจากการจางงานทกระดบจง เกดขนทศาลแขวงหรอ ศาลจงหวดเปนสวนใหญ

7.3 กฎหมายเขาเมอง 7.3.1 วซ�

ผถอหนงสอเดนทางไทยได รบการยกเวนไมตองใชวซา เขาประเทศกมพชา และสามารถอย ในกมพชาโดยไมตองมวซาได ไมเกน 14 วน[39] สำาหรบผทตองการอยเกนเวลาดงกลาว สามารถตดตอขอทำาวซาไดท สถานทตกมพชา เลขท 518/4 ซอยรามคำาแหง 39 ถนนประชาอทศโทรศพท 02-957-5851-2 เวลายนเอกสาร 09.00 – 11.00 น. เวลารบเอกสาร 15.00 – 16.00 น.

เอกส�รทใชในก�รยนขอวซ� 1) หนงสอเดนทางตวจรงทมอายเหลอไมนอยกวา 6 เดอน และมหนาวางอยางนอย 3 หนา พรอมหนงสอเดนทาง เลมเดม (ถาม) 2) รปถายสหรอขาวดำา ขนาด 1 นว จำานวน 2 ใบ 3) สำาเนาบตรประชาชน 4) แบบฟอรมวซากรอกขอมลครบถวนและเซนชอ 2 ชด 5) ใบจองตวเครองบน 6) ใบจองโรงแรม/ทพก 7) ใชเวลาทำาการปกต 3 วน กรณดวน 1 วน 8) สามารถยนขอวซาทองเทยวไดทขาเขาสนามบนกมพชาได (โปรดเตรยมรปถายสหรอขาวดำาขนาด 1 นว จำานวน 2 ใบ) 9) สามารถออกเปน Electronic Visa ได

10) หนงสอเดนทางขาราชการเลมสน �เงนไมตองทำาวซา สามารถอยได 30 วน หรอ 60 วน ขนอยกบสำานกตรวจคน เขาเมองประเทศกมพชา

7.3.2 ก�รเดนท�งเข�-ออกประเทศกมพช�

7.3.2.1 สำ�หรบคนทวไป ตองมหนงสอเดนทางพรอมวซาแสดงจงจะเขาประเทศกมพชาได โดยสามารถขอวซาจากสถานทตกมพชาในประเทศตางๆ กอนออกเดนทาง หรอจะขอทดานพรมแดนกอนเขาประเทศกมพชาทเรยกวา Visa on Arrival ท งน วซาประเภททองเท ยว (Tourist Visa) คดคาธรรมเนยม 20 เหรยญดอลลารสหรฐ และอยได 30 วน กรณ การขามแดนบรเวณชายแดนไทย–กมพชาทจดผานแดนถาวรสามารถ ใชไดทงหนงสอเดนทางหรอบตรผานแดน (เฉพาะคนในพนท) สวนท จดผอนปรนสามารถใชไดเฉพาะบตรผานแดนเทานน

7.3.2.2 สำ�หรบผประกอบธรกจในฐ�นะบคคลธรรมด� ตองมหนงสอเดนทางพรอมวซาประเภทธรกจ(Business Visa) โดยสามารถขอวซาจากสถานทตกมพชาในประเทศตางๆ กอนออกเดนทางเสยคาธรรมเนยม 25 ดอลลารสหรฐ เมอเดนทางเขาประเทศกมพชาใหนำาไปประกอบการขอวซาประเภทผอยอาศย (Multiple Visa) ขยายระยะเวลาพำานกในประเทศกมพชาเปนรายป คดคาธรรมเนยมปละ 285 เหรยญสหรฐ

7.3.2.3 สำ�หรบข�ร�ชก�ร ใชเฉพาะหนงสอเดนทางโดยไมตองมวซาประกอบการเดนทางเขาประเทศกมพชา

7.3.3 ศลก�กร

เชนเดยวกบประเทศสวนใหญในภมภาคน นกทองเทยวจำาเปนตองกรอกขอมลในบตรขาเขากอนเดนทางเขาประเทศกมพชา ไมวา จะเปนทสนามบนนานาชาตองกอร หรอจดตรวจคนเขาเมอง และ ดานศลกากรในประเทศ ในแบบฟอรมจะถามคำาถามตางๆ เกยวกบสถานะ และวตถประสงคของการเดนทางเขาประเทศ รวมถงการแจงสำาแดง รายการสงของทผดกฎหมายใดๆ หรอเงนสดทนำาตดตวเกนจำานวนทกำาหนดไวทงในสกลเรยลหรอสกลเงนอนๆ สงผดกฎหมายในประเทศกมพชาเปนไปตามรปแบบทคลายกบประเทศอนๆ ไดแก ยาเสพตดซงรวมถงกญชาเปนสงผดกฎหมาย เชนเดยวกบอาวธปนและสอลามกตางๆ อนญาตใหนำาเขาแอลกอฮอล 1 ลตร บหร 200 มวน (หรอซการ 50 มวน) หรอยาสบไมเกน 250 กรม กรณางดเวนการพยายามลกลอบนำาชนสวนใดๆ ของนครวดออกนอกประเทศ หรอจดซอสงของวตถใดๆ ทสบไดวาเปนสวนหนงหรอนำามาจากนครวด เนองจากศลกากรกมพชามความเขมงวดเกยวกบรายการสงของดงกลาวมาก และบางประเทศรวมถงสหรฐอเมรกาไดผานรางกฎหมายเพอสกดและไมอนญาตให นำาเขาและสงออกวตถโบราณทลกลอบจากนครวดตงแตชนสวน ดงกลาวไดรบความนยมเพมมากขนในทศวรรษทผานมา

7.4 กฎหมายเกยวกบการลงทน

กมพ ชา ใน ปจจ บน ไ ดมน โยบายการ เ ปดประ เทศและ พยายามสรางภาพลกษณ รวมทงสาธารณปโภคตางๆ อาท สะพาน ถนน ทาเรอน�ลก โรงแรม เปนตน เพออำานวยความสะดวกใหกบ นกลงทนจากตางประเทศ รวมถงการดงดดนกลงทนตางชาตให เขามาลงทน ทงนเพอสรางรายไดและความอยดกนดใหแกประชาชนของตนเอง หลงจากทอยในภาวะสงครามมาเปนระยะเวลาอนยาวนาน ทงนรฐบาลกมพชาคอนขางใหความสำาคญกบการลงทนภายใน ประเทศเปนอยางมาก จะเหนไดจากนโยบายสงเสรมการลงทนตางๆ เชน การใหสทธประโยชนแกนกลงทนในการโอนเงนตราตางประเทศ ไดอยางเสร การใหสทธเปนเจาของสนทรพยตางๆ ยกเวนแตการเปนเจาของ กรรมสทธทดน แตกยงมสทธในการเชาพนทนนๆ ไดนานถง 99 ป รวมทงอนญาตใหเปนเจาของกจการไดรอยละ 100 ในกจการ

บางประเภท ในสวนของกฎหมาย ทางรฐบาลกมพชายงไดเรงปรบปรงกฎตางๆ ใหมความโปรงใส และลดขนตอนในการขอใบอนญาตตางๆเพออำานวยความสะดวกใหมากขน

กฎหม�ยก�รลงทน

กฎหมายการลงทนกมพชากำาหนดใหสภาเพอการพฒนา กมพชา (The Council for the Development of Cambodia – CDC) ซงมนายกรฐมนตร สมเดจฮน เซน เปนประธาน ประกอบกบ รฐมนตรเศรษฐกจและผแทนหนวยงานอก 34 แหง เปนคณะกรรมการ มหนาทหลก 2 ดาน ดานแรก คอ การพจารณาประสานความชวยเหลอ กบรฐบาลตางชาต องคการระหวางประเทศ NGOs ในการฟนฟบรณะ ประเทศในลกษณะรฐตอรฐ กบอกดานหนง คอ การพจารณากจรรม การลงทนทงหมดของประเทศ โดยเฉพาะการสงเสรมการลงทนของ ภาคเอกชน ซงมคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (The Cambodian Investment Board – CIB) ทำาหนาทกลนกรองขอเสนอขอรบการสงเสรม การลงทนของเอกชน (The Investment Proposal) เพอใหนกลงทนทราบผลการพจารณาลงทนทรวดเรว กฎหมายกำาหนดใหสภาเพอการพฒนากมพชาเปนหนวยงานบรการทใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) ทสามารถตอบรบหรอปฏเสธการใหการสงเสรมภายใน 3 วนทำาการ นบตงแตย นเอกสารท สมบรณ ซ งเม อสภาเพ อการพฒนากมพชาตอบรบ การสงเสรมฯ จะออกเอกสารใบรบรองเงอนไขการลงทะเบยน (Con-

dition Registration Certificate) ใหแกผขอเปนหลกฐานใชตดตอกบหนวยงานราชการทเกยวของกบการขออนญาต ซงหนวยงานตางๆ ดงกลาว จะตองดำาเนนการแลวเสรจภายใน 28 วนทำาการ จะมเอกสารลงทะเบยนขนสดทาย (Final Registration) ใหกบผขอ โดยถอวนทออกเอกสารเปนวนเรมตนการใหการสงเสรมฯ [4]

ขอมลทจำ�เปนด�นก�รลงทนในกมพช�

ขนตอนก�รขอจดตงบรษท ในกรณทการลงทนโดยชาวตางชาต รอยละ 100 ผลงทนสามารถขอจดทะเบยนจดตงบรษท โดยขอจดทะเบยนกบกระทรวงพาณชยของกมพชา ซงมขนตอนในการขอจดตงดงน 1) ผ ลงทนตองย นขออนมตยนยอมขอจดต งกจการ และ ไดรบการยนยอมเขาครอบครองสถานประกอบการจากศาลากลาง (City Hall) หรอจงหวดในทองถนทตองการตงกจการ 2) ผลงทนตองยนวตถประสงค ในการจดตงบรษทกบกระทรวงพาณชย โดยเอกสารทยนตองเปนภาษาเขมร ซงผลงทนอาจกระทำาการเองหรอใหตวแทนดำาเนนการใหกได 3) ผ ลงทนจะไดร บเลขประจาตวผ เส ยภาษ และถอวาม ความพรอมจะประกอบธรกจได 4) ผลงทนตองยนจดทะเบยนการจางงานกบกระทรวงสงคมและแรงงานการฝกอบรมเขตฟนฟเยาวชน

หนวยง�นสงเสรมก�รลงทนของประเทศกมพช�

หนวยงานสงเสรมการลงทนของประเทศกมพชา คอ สภา เพอการพฒนากมพชา (The Council for the Development of Cambodia: CDC) มหนาทพจารณาอนมตสงเสรมโครงการลงทนทงหมดในประเทศ โดยเฉพาะการลงทนของภาคเอกชน ทงน กฎหมายกมพชากำาหนดใหสภาเพอการพฒนากมพชาเปนทใหบรการแบบ จดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) ทตอบรบหรอปฏเสธ การลงทน และดำาเนนการออกใบรบรองการจดทะเบยนเพ อให การลงทนเรมดำาเนนการได โดยมหนวยงานในสงกด คอ คณะกรรมการสงเสรมการลงทนของกมพชา (Cambodian Investment Board: CIB)[55]

สถ�นทตดตอ: Government Palace, Sisowath Qauy, Wat Phnom, Phnom Penh, Cambodia โทรศพท: (855) 23 981 156 โทรส�ร: (855) 23 428 426, 23 428 953-4 อเมล: CDC.CIB@bigpond.com.kh เวบไซต : www.cdc-crdb.gov.kh/

กฎระเบยบก�รลงทนทสำ�คญ

ผลงทนชาวตางชาตในกมพชาสามารถเลอกลงทนไดตาม รปแบบการลงทนของผลงทน การถอหนของชาวตางชาตในกมพชาม 4 แบบ คอ 1) การถอหนของชาวตางชาตทงสนรอยละ 100 ซงบรษท ทจดทะเบยนตองมเงนทนจดทะเบยนขนตา 1,000 ดอลลารสหรฐ แตสำาหรบกจการบางประเภท เชน ธนาคารพาณชยตองมทนจดทะเบยน ไมต�กวา 13 ลานดอลลารสหรฐ และบรษทประกนภยตองม ทนจดทะเบยนไมต�กวา 7 ลานดอลลารสหรฐ หลงจากยนจดทะเบยนจดตงบรษทแลว บรษทตองยนรายงานทกเดอน แมจะไมไดประกอบการ นอกจากนบรษทจะตองจดทะเบยนการจางแรงงานกบกระทรวง แรงงานและการฝ กอบรมอาช วศ กษา ภายใน 30 วนนบแตประกอบกจการ และตองรายงานทกครงทมการเปลยนแปลง ซงชาวตางชาตทเขามาทำางานในกมพชาตองไดรบใบอนญาตทำางาน (Work Permit) ดวย 2) การรวมทน (Joint Venture: JV) ซงหมายถง กจการรวมทน ทกอตงขนใหม ซงการรวมลงทนนไมจำากดสญชาต และจะเปน การลงทนรวมกบภาครฐหรอภาคเอกชนกได แตตองมบคคลสญชาตกมพชารวมถอทนรอยละ 51 ขนไป โดยการรวมทนในลกษณะ JV น สามารถนำาทดน เครองจกรกล อปกรณ และสนทรพยอนๆ มาประเมนเปนทนของโครงการได

3) Build–Operator–Transfer (BOT) ซงหมายถง กจการ ทไดรบสมปทานจากรฐในการลงทนบรหารจดการ และเกบผลประโยชนจากการดำาเนนการดานสาธารณปโภค โดยระยะเวลาสงสดครงละ ไมเกน 30 ป ซงสามารถขยายเวลาไดตามเงอนไขและขอกำาหนดในสญญาสมปทาน และสงมอบสาธารณปโภคทงหมดในสภาพดใหกบรฐหรอหนวยงานทใหสญญา โดยไมคดมลคาในวนสนสดสญญา 4) สญญาความรวมมอทางธรกจ (Business Cooperation Contract: BCC) หมายถง การลงทนทนกลงทนในกมพชาไดสญญาดำาเนนกจการกบหนวยงานภาครฐของกมพชา และตกลงจะแบงปน ผลกำาไรระหวางกน โดยไมกอตงนตบคคลขนใหม

ภาพท 17 สาย 48(R–10) ถนนสายเศรษฐกจการคาไทย–กมพชา

ทมา: http://www.manager.co.th

แหลงขอมลสนบสนนก�รลงทนในกมพช�

การแสวงหาขอมลประกอบการตดสนใจลงทนในกมพชานน ผ สนใจสามารถคนควาขอมลไดจากหลายแหลง ทงในสวนทจดทำา ขนโดยหนวยงานของรฐบาลไทยและหนวยงานของรฐบาลตางประเทศ สำาหรบหนวยงานของไทยนน ไดแก สำานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) ธนาคารเพอการสงออกและนำาเขาแหงประเทศไทย (Exim Bank) ธนาคารแหงประเทศไทย (BOT) หนวยงานในสงกดกระทรวงพาณชย กระทรวงอตสาหกรรม และกระทรวงตางประเทศ เปนตน นอกจากน ยงสามารถสอบถามขอมลจากหอการคาจงหวดทม พนทตดตอกบกมพชาได เพราะการคาการลงทนของนกธรกจไทย สวนหนงเปนการคาการลงทนทเกดขนบรเวณชายแดนไทย–กมพชา[55]

สำ า ห ร บ ก า ร เข า ไ ปล งท น ใ น ก มพ ช า ท เ ป นก า รล ง ท น ของรฐวสาหกจหรอบรษทขนาดใหญ โดยทวไปจะเปนการตดตอและ เจรจากนระดบภาครฐโดยตรง แตในธรกจขนาดกลางและขนาดยอม สงทตองคำานงถงกคอ การหาประสบการณจากนกธรกจทเขาไปลงทน เพราะจะทำาใหไดขอมลรอบดานเพอนำามาประกอบการตดสนใจ โดยเรมตนจากการแสวงหาเครอขายผานสมาคมนกธรกจไทยทลงทนอยในกมพชา ในสวนของการคาการลงทนในพนทชายแดนตดกบกมพชา แหลงขอมลของหอการคาจงหวดตางๆ ทมพนทตดกบชายแดนและพอคาททำาการคาการลงทนในบรเวณดงกลาวถอเปนแหลงขอมลขาวสารทสำาคญ เพราะจะทำาใหทราบถงสภาพการคาการลงทนท เปนจรง เพราะบคคลเหลานมสวนสมผสโดยตรง ซงขอมลบางสวนท ไดรบอาจแสดงใหเหนถงลกษณะการคาการลงทนทคอนขางแตกตางจากหลกปฏบตกนโดยทวไป

สำาหรบตวอยางองคการระหวางประเทศทเกยวของกบการสงเสรมการลงทน เชน องคการสงเสรมการคาตางประเทศของญปน (Ja-pan External Trade Organization: JETRO) ซงเปนองคการทดแล เรองการสงเสรมการลงทนอยางครบวงจร

ก�รถอครองทดน

กมพชาเพงประกาศใชกฎหมายการถอครองทดนเมอไมนานมาน ดงนน นกลงทนตางชาตตองศกษาและทำาความเขาใจใหถถวนเกยวกบการถอครองหรอความเปนเจาของทดนกอนการเชาทำาธรกจ ทดนบางแหง อาจเปดโอกาสใหมการถอครองไดรอยละรอย ในขณะบางแหงอาจใหครอบครองเพอการทำากนหรอใชประโยชนชวคราวเทานน ซงรฐอาจ ยดครองเมอใดกได ดงนนการทำาความเขาใจในเรองสทธการถอครองทดนแปลงนนๆ จงเปนสงทควรทำาเพอรกษาผลประโยชนในการลงทน

ก�รปฏรปกฎหม�ยกรรมสทธทดน

ก�รเปนเจ�ของกรรมสทธทดน รฐบาลกมพชารบรองสทธของแตละบคคลในการใชทดนโดย การออกใบรบรองการใชและพฒนาทดน (Certificate of Land Use and Procession)ซ งเทยบเทากบการมชอเปนเจาของทดนและ ทรพยสนทอยบนทดนดงกลาว อยางไรกตาม แมวาใบรบรองแสดงความ เปนเจาของทออกอยางเปนทางการจะยงมใชอยในปจจบน แตมเจาของ ทดนนอยรายทไดรบใบรบรองดงกลาว ดงนน นกลงทนจงควรตรวจสอบ กอนเขาไปลงทนวาเจาของทดนมเอกสารแสดงความเปนเจาของทยงใชไดอย และไดลงทะเบยนไวกบหนวยงานทเกยวของในกมพชาแลว สทธประโยชนของนกลงทนตางชาตทจะไดรบ แบงเปนเงอนไขดงน

• หากเปนสญญาเชาทดนระยะยาวจะไมมขอจำากดดานระยะเวลาในการเชา • หากเปนสญญาเชาทดนระยะสนทมการกำาหนดเวลาใน การเชาไว สามารถตออายใหมได นอกจากน กฎหมายการลงทนฉบบใหม ยงอนญาตใหนกลงทนสามารถใชทดนเปนหลกประกนในการจดจำานอง รวมทงสามารถโอนสทธ ในอสงหารมทรพยและทรพยสนสวนบคคลทปลกสรางบนทดนแปลงดงกลาวไดอกดวย แตตองไมเกนกำาหนดเวลาในสญญาเชาทดน ปญหา อปสรรคและขอควรระวงในการลงทนในกมพชาจาก การรายงานเกยวกบปจจยทเปนปญหาในการประกอบธรกจในกมพชา ระหวางปพ.ศ.2551 – 2553 ของ World Economic Forum Report โดยดจาก 15 ปจจยทจะสงผลตอการประกอบธรกจและไดเรยงลำาดบ ปญหาของปจจยททำาการศกษาโดยใหลำาดบ 1 แสดงถงปจจยทมปญหามาก ทสดและลำาดบ 15 แสดงถงปจจยทมปญหานอยทสดพบวาปจจยท เ ปนปญหาตอการประกอบธรกจในกมพชามากทสดคอปญหา การคอรปชนรองลงมาคอปญหาระบบราชการทไมมประสทธภาพแรงงานมการศกษาไมเพยงพอและความไมพรอมของโครงสรางพนฐาน ในขณะทปจจยทมปญหานอยทสดคอความไมมเสถยรภาพของรฐบาลรองลงมาคอปญหาอาชญากรรมและขโมย การควบคมเงนตรา ตางประเทศดงแสดงรายละเอยดในตารางท 8

ต�ร�งท 8 ปจจยทเปนปญหาตอการประกอบธรกจในกมพชา

ทม�: Wold Economic Forum Report อางองจากคมอการคาและการลงทนราชอาณาจกร กมพชา. หอการคาไทยและสภาหอการคาแหงประเทศไทย. 2554

ก�รไดรบสทธพเศษด�นภ�ษศลก�กร

กมพชาเปนประเทศทไดรบสทธพเศษดานภาษศลกากร (General Special Preferences: GSP)จากกลมประเทศทพฒนาแลว เนองจากกมพชาเปนประเทศทมระดบการพฒนาต�มากตามบญชขององคการสหประชาชาตทำาใหสนคาทสงออกจากกมพชาจะไดรบสทธประโยชนทงดานโควตานำาเขาและภาษนำาเขาในอตราพเศษจากประเทศผซอโดยเฉพาะญปนยโรปและอเมรกาซงเปนประเทศคคากบกมพชาจงเปน การเพมความสามารถการแขงขนในตลาดโลกแกสนคาทสงออกจากกมพชา ทำาใหผประกอบการและนกลงทนตางชาตทเลงเหนประโยชนในการเขามาทำาการผลตหรอทำาการประกอบโดยเฉพาะตดเยบเสอผา

AEC กบแนวท�งในก�รปฏรประบบภ�ษเพอคงไวซงคว�มส�ม�รถในก�รแขงขนของประเทศกมพช� การรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป พ.ศ.2558 จะ ทำาใหรฐบาลมรายไดจากภาษศลกากรลดลงจะสงผลกระทบอยางมาก ตอประเทศกมพชาเนองจากในปจจบนประเทศกมพชาพงพารายได จากภาษศลกากรมากกวาภาษทวไป (Customs > Tax) ตางจาก ประเทศอนๆในอาเซยนเชน ไทย เวยดนาม และสปป.ลาว ซงมรายไดจากภาษทวไปมากกวาภาษศลกากร (Tax > Customs) ดงนนกมพชาจงตองเรงปฏรปนโยบายการบรหารจดการและกฎหมายเกยวกบภาษโดยมวตถประสงคหลก 4 ประการ ไดแก 1) มประสทธภาพ 2) ยตธรรม 3) โปรงใสและ 4) ไดรบความเชอมนจากสาธารณชน โดยปจจบนรฐบาลกำาลงดำาเนนการแกไขและปรบปรงกฎหมายเกยวกบภาษหลายขอเพอเปนการดงดดการลงทนจากทงในและ ตางประเทศรวมถงเปนการเพมรายไดใหกบรฐบาลไปพรอมๆกนโดยมแนวทางดงน 1) ปรบปรงกฎหมายเพอลดจำานวนผประกอบการทอย ในระบบภาษแบบเหมาจาย (Estimated Regime) โดยกำาหนดใหผเสยภาษ ในระบบนตองมรายไดไมเกน 100 ลานเรยล (KHR) ตอปจากเดม ทกำาหนดไว 500 ลานเรยล (KHR) โดยผทมรายไดมากกวาทกำาหนดจะตองเขาสระบบประเมนภาษตามจรง (Real Regime) ซงจะทำาใหรฐบาลจดเกบภาษไดมากขน

2) รางกฎหมายเพมเตมสำาหรบการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาเชนภาษจากเงนกทไมมดอกเบย (Interest Free Loan Tax) ภาษหก ณ ทจาย 3) ปรบปรงกฎหมายภาษเกยวกบธรกจทแสวงหาประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต เชน น�มน กาซธรรมชาต และเหมองแร 4) รางกฎหมายเกยวกบการจดเกบภาษจากสญญาเชา การเงนซงกำาลงอยในกระบวนการรบฟงความเหนจากภาคเอกชน เพอเสนอใหกระทรวงเศรษฐกจและการคลงอนมตใชในลำาดบตอไป 5) รางอนสญญาภาษซอนเพอเจรจาตกลงกบประเทศ ทสำาคญ 6) นำาหลกการเกยวกบการเปลยนแปลงราคาขององคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา(OECD)มาบงคบใชเปนกฎหมาย 7) กำาหนดใหผประกอบการทมรายไดมากกวา 100 ลาน เรยล (KHR) ตองเขาระบบ VAT จากเดมทกำาหนดใหมรายไดมากกวา 500 ลานเรยล 8) จดใหมการคนภาษมลคาเพม (VAT Refund)ใหแกผสงออก รายบคคลรวมถงนกทองเทยวทสนามบนและดานศลกากรตางๆ 9) พจารณาแกไขอตราภาษสรรพสามตรวมถงใหเกบภาษ ตอหนวย (Specific Tax) แทนการเกบภาษตอมลคา (Ad Valorem Tax)

10) บง คบใชแสตมปกบผลตภณฑทอ ยภายใ ตระบบภาษ สรรพสามตอยางจรงจง เพอปองกนการปลอมแปลงซงทำาใหรฐสญเสยรายได 11) พจารณาแกไขภาษธรกจประกนโดยเฉพาะประกนชวตซงมลกษณะทแตกตางออกไปจากประกนภยดงนนการจดเกบภาษ ในอตรารอยละ 5 ของเบยประกนอาจสงเกนไป ทงนจะมการศกษาและปรบลดใหอยในระดบทเหมาะสมเพอดงดดใหมการเขามาลงทนเพมขน 12) พจารณามาตรการสงเสรมการลงทนทมอยโดยจะปรบลดหรอยกเลกสทธพเศษทใหแกธรกจทไมมความจำาเปนตอประเทศและปรบเพมสทธพเศษใหแกธรกจทตองการใหมการลงทน เชน การเกษตรและการแปรรปอาหาร เปนตน นอกจากการปฏรปพจารณาแกไขกฎหมายเกยวกบภาษแลวรฐบาลยงมความพยายามทจะปรบปรงการใหบรการดานภาษของ เจาหนาทและหนวยงานทเกยวของโดยมแนวทางดงน 1) ส ง เส รม ใ ห เจ าหน า ท ด านภา ษม ใจร กการบร การ เพอสรางความสมพนธทดระหวางผเสยภาษและผจดเกบภาษ 2) เป ดบร การศ นย บร การข อม ล (Call Center) เพ อ ตอบคำาถามเกยวกบภาษใหแกผประกอบการ 3) จ ดทำ า ระบบสารสนเทศ ( IT ) เ พ อความรวด เร ว ใน การใหบรการและการตรวจสอบ 4) เพมชองทางแกผ เ สยภาษใหสามารถชำาระภาษผาน ทางธนาคารไดโดยเบองตนไดทำาบนทกชวยจำากบธนาคารCana-

ลกษณะเดนของระบบร�ชก�รทน�เรยนร

8.1 ปญหาการคอรปชน

จากการศกษาระบบราชการของราชอาณาจกรกมพชาพบวาหนวยงานดานการลงทนใหความเหนทเปนไปในทศทางเดยวกน วากมพชาถอเปนประเทศหนงทนาลงทน แตยงมขอเสยทมการทจรตในวงราชการคอนขางมาก โดยจรนนท วงษมงคล อครราชทตทปรกษา (ฝายการพาณชย) สำานกงานสงเสรมการคาระหวางประเทศ ณ กรงพนมเปญ ประเทศกมพชา[8] ไดกลาวถงขอเสยการลงทนในกมพชาไวในป พ.ศ.2553 วา “มความไมโปรงใสของขนตอนและระบบราชการ” ซงตรงกบสำานกงานสงเสรมการคาในตางประเทศ ณ กรงพนมเปญ[24]

ทกลาวไวในป พ.ศ.2547 วา “ปญหาคอรปชนและความไมโปรงใสในระบบราชการเปนภาระตนทนทเพมขน”ตรงกนกบสำานกงานสงเสรมการลงทนแหงประเทศไทย (Thailand Board Investment) ทไดวเคราะหศกยภาพดานการลงทนวาจดออนขอท 17 ของกมพชาคอระบบราชการกมพชามการคอรปชนสง[25]นอกจากนยงมการศกษาถงการคอรปชนในประเทศกมพชาของ VathanakSinaNeangทกลาวถงการคอรปชนในกมพชาไว[49] ดงน คอรปชนเกดไดหลากหลายรปแบบทงการใหสนบน การเลนพรรค เลนพวกการหลกเลยงภาษ ฯลฯ โดยการทจรตนนจะเกดจากปจจยดงน 1) ปจ จย ด�นก�รเ มองระดบการคอรป ชน ขนอ ยกบ ความเขมแขงของสงคม อสระของสอมวลชนในบรบทของกมพชาจาก ความจรงทวารฐบาลเกดขนและไดรบอทธพลทางการเมองเพอเปาหมาย และกลยทธทางการเมอง โดยรฐบาลมบทบาทโดดเดนในการรบและ

การใชจายทรพยากรของพวกตน บางครงวงจรการทจรตดเหมอนวาจะปรากฏตวขนเปนครงคราวและกลายเปนระบบ 2) ปจจยท�งกฎหม�ยและจรยธรรม ปจจยสำาคญทเชอมโยง กบการทจรตคอคณภาพระบบกฎหมายของประเทศเพอการดำารงอยของกฎหมายตอตานการทจรตทมประสทธภาพและความสามารถ ในการบงคบใชกฎหมาย การคอรปชนยงเกยวกบสถานททมคณคา ทางจรยธรรมทถกละเลยโดยผทกระทำาการทจรตละเลยศกดศรและทำาตามความเหนแกตวของตน 3) ปจจยระบบร�ชก�ร ในการออกกฎการแทรกแซงและ กฎระเบยบราชการในระบบเศรษฐกจ ทำาใหเกดการทจรตทมแนวโนม จะสงขน จากการทภาครฐเรยกเกบเงนจำานวนมากจากกฎระเบยบ ทเออตอเจาหนาทรฐในการหาประโยชนสวนตว ในขณะทการเพมขนหรอลดลงของความรบผดชอบอาจกอใหเกดการคอรปชน 4) ปจจยดานผลตอบแทนจากการทเจาหนาทรฐมรายไดอยในระดบต� หรอแตกตางจากคาจางของภาคเอกชนคอนขางมาก ทำาใหขาราชการเกดการคอรปชนได 5) ปจจยดานเศรษฐกจการคอรปชนมแนวโนวจะเพมมากขนจากการทรฐสรางเศรษฐกจแบบผกขาด จะเหนไดวาจากการศกษาดงกลาวระบบราชการภายใน ราชอาณาจกรกมพชายงมการคอรปชนอยคอนขางสงจากปจจยสนบสนนทหลากหลาย ถอเปนอกหนงจดเดนของระบบราชการ ราชอาณาจกรกมพชาโดยในปจจบนรฐบาลกมพชามนโยบายปราบปราม การทจรตอยางจรงจงมากยงขน

8.2 การปฏรปการบรหารประเทศของกมพชา

ประเทศกมพชาแบงโครงสรางการบรหารราชการแผนดน ออกเปน 2 สวน คอสวนกลางและสวนภมภาค โดยโครงสรางสวนกลาง แบงออกเปนกระทรวงและสำานกงานอสระ (เทยบเทากระทรวง) และ โครงสรางสวนภมภาค หรอโครงสรางการปกครองสวนทองถ น (สภาตำาบล) ตามแนวคดการกระจายอำานาจสวนทองถน ไดแก จงหวด/กรง (Khea/Krong) อำาเภอ/เขต (Srok/Kran) ตำาบล/แขวง (Com-mune/Sangkat) และหมบาน (Phom) โดยในแตละสภาตำาบลจะม เลขานการสภาตำาบล (Clerk) (คลายกบปลดองคการบรหาร สวนตำาบลในประเทศไทย) ซงไดรบการแตงตงจากกระทวงมหาดไทย (MOI) ใหทำาหนาทบรหารงานตามกรอบของกระทรวงมหาดไทย ดงนน ขาราชการพลเรอนสวนใหญจงอยในสวนภมภาค ปจจบนรฐบาลกมพชาไดเรงดำาเนนการปฏรปการบรหาร ประเทศตามคำาแนะนำาของ UNDP และ EU ตามโครงการการแบงสรร อำานาจและการกระจายอำานาจ (Decentralization and Decon-centralization: D&D) และโครงการประชาธปไตยและการกระจาย อำานาจสทองถน (The Democratic and Decentralized Local Governance: DDLG) คอรฐทมธรรมาภบาล มการใชอำานาจ ตามหลกกฎหมายผานสถาบนทางการเมองและองคการตางๆ เพอใหมความโปรงใสและสามารถตรวจสอบไดโดยประชาชน ซงไดมการ กำาหนดแนวทางในการสรางธรรมาภบาลและการพฒนาทยงยนออกเปน 5 ดานไดแก 1.การปฏรปดานการคลง 2.การปฏรประบบ

การบรหารประเทศและกองกำาลงทหารและตำารวจ 3.การปฏรป การกระจายอำานาจ 4.การปฏรปกฎหมายและระบบยตธรรมและ 5.การบรณาการกบภมภาคอาเซยน เน อ งจากเร มมการ เร ยก รองของกล มประชาส งคมใน ทองถนและรฐบาลกมพชาเองกประสบปญหาดานการเงน ขาดแคลน งบประมาณในการบรหารราชการแผนดนทำาใหตองอาศยความชวยเหลอ จากตางประเทศ (Aid Dependent) ในการฟนฟและพฒนาประเทศเปนอยางมาก โดยกลมประเทศผใหความชวยเหลอลวนแลวแตกดดนมเงอนไขในการใหความชวยเหลอแกกมพชาวารฐบาลจะตองแกไขปญหาการคอรปช น ทำาการปฏรปประเทศเพมการตรวจสอบและโปรงใสและหากไมสามารถปรบปรงการเมองไมสามารถแกไขปญหาเศรษฐกจและลดปญหาคอรปชนได ประเทศผใหการสนบสนนและองคการเอกชนตางๆ กจะระงบเงนชวยเหลอแกกมพชา ปญหาดงกลาวกเปนผลสบเนองมาจากการทกมพชามสถาบน ทางการเมองการบรหารทออนแอและมกลไกตางๆ ทมขดจำากดในดานความรบผดชอบ ซงเปนมรดกตกทอดมาจากประวตศาสตรของกมพชาเอง และนำามาซ งการคอรปช นในระดบสง ถ งแม ว าการว ดปร มาณ การคอรปช นจะเปนส งท ยาก แตกมขอมลท ระบวาการคอรปช นเปน อปสรรคทสำาคญย งตอการเตบโตทางเศรษฐกจเนองจาก การคอรปช นเปนส งท ปรากฏทวไปตามบานเรอน หางรานบรษท หนวยงานราชการ องคการพฒนาเอกชนและในสถาบนการศกษาของกมพชา

บรรณ�นกรม

[1] กรมสงเสรมการสงออก กระทรวงพาณชย. 2554. คมอการคาและการลงทนราชอาณาจกรกมพชา. กรงเทพฯ: สำานกขาวพาณชย กรมสงเสรมการสงออก

[2] กระทรวงกลาโหม. ประวตศาสตรไทย. คนวนท 29 กมภาพนธ.2557 จาก http://www1.mod.go.th/heritage/nation/neighbour/ cambodia2.htm

[3] กระทรวงการตางประเทศ. 2556. ราชอาณาจกรกมพชา. คนวนท29 กมภาพนธ .2557 จาก http://www.mfa.go.th/main/th/world/70/10277-html

[4] กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย. 2554. ประเทศกมพชา. คนวนท 2 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.dft.go.th

[5] กระทรวงแรงงาน. (ม.ป.ป.). กฎระเบยบและขนตอนการนำาเขาแรงงานของประเทศในกลม อาเซยน. ในโครงการเตรยมการรองรบการเคลอนยายของ แรงงานสการเปนประชาคมอาเซยน, กฎระเบยบและขนตอน การนำาเขาแรงงานของประเทศในกลม อาเซยน (หนา 7-1). กรงเทพฯ: ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. คนวนท 25 มนาคม 2557 จาก http://www.mol.go.th/sites/default/files/ downloads/pdf/11.bththii_7_kdraebiiyb.pdf

[6] กองบรรณาธการฝายวชาการ สำานกพมพศรปญญา. 2556. อาเซยน เรยนลด 10 = 1. 2556. กรงเทพฯ: สามลดาการพมพ.

[7] โกสมภ สายจนทร, เศกสน ศรวฒนานกลกจ และอดม เกดพบลย. 2550. กมพชา ประชาธปไตย ความยากจน ธรรมาภบาล เชยงใหม : โชตนาพรนท.

[8] จรนนท วงษมงคล. 2553. โอกาสของ SME ไทยในกมพชา. คนวนท 25 มนาคม 2557 จาก http://www.asia.tu.ac.th/ieas/SMEs/paper230352/ Cambodia/Cambodia_Presentation1.pdf

[9] ฝายวชาการหนงสอเดกและเยาวชน. 2555. Welcome to ASEAN เรยนรเพอนบานอาเซยน. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน จำากด มหาชน.

[10] พนสดา วงศอนนต. 2556. ระบบการปกครองทองถนของราชอาณาจกร กมพชา. กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา.

[11] รชดา ธราภาค. 2555. ราชอาณาจกรกมพชา หนงสอชดประชาคม อาเซยน. กรงเทพฯ: สถาพรบคส จำากด.

[12] ผจดการออนไลน. 2555. (3 เมษายน 2555). กมพชาตงเปาลดชองวางการพฒนาระหวางนงประธานอาเซยน. คนวนท 7 กมภาพนธ 2557 จากhttp://manager.co.th/ IndoChina/ViewNews.aspx?NewsID

[13] พชราวลย วงศบญสน. 2553. แนวทางพฒนาทางการศกษาของกมพชา .ศนยศกษาการพฒนา มนษยและการยายถน วทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. คนวนท 10 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.thaiworld.org/th/include/answer_ search.php?question_id=948

[14] ศานต ภกดคำา. 2556. 100 เรองนารในกมพชา. กรงเทพฯ: อมรนทรพปรนตง แอนดพบลชชง.

[15] ศนยอนโดจนศกษา. วทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา. ม.ป.ป. ขอมลพนฐานราชอาณาจกรกมพชา. พมพครงท 3. ม.ป.ท.

[16] ศนยศกษาความรวมมอระหวางประเทศแหงมหาวทยาลย ธรรมศาสตร. 2556. ประเทศราชอาณาจกรกมพชากมพชา. คนวนท 22 กมภาพนธ 2557 จากhttp://www.apecthai.org/ apec/th/profile1.php

[17] สถานเอกอครราชทต ณ กรงพนมเปญ. 2555. ขอมลประเทศกมพชา. คนวนท 28 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.thaiembassy.org/phnompenh/th/ thai-people

[18] สถานเอกอครราชทตไทย ณ กรงพนมเปญ. 2555. ความสมพนธระหวางไทยกบราชอาณาจกรกมพชา. คนวนท 28 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.thaiembassy.org/phnompenh/th/ thai-people

[19] สถานวทยเวยตนาม. 2556. (23 กนยายน) สมเดจ ฮนเซนไดรบการแตงตงใหดำารงตำาแหนงนายกรฐมนตร กมพชาสมยท 5คนวนท 5 กมภาพนธ 2557 จาก http://vovworld.vn/th-

[20] สมาคมอตสาหกรรมเครองนงหมไทย. 2555. ขอมลการลงทนใน CLMV. คนวนท 25 มนาคม 2557 จาก http://www.thaigarment.org/file/CLMV_TGMA.pdf

[21] สำานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน. 2556. คมอการประกอบธรกจราชอาณาจกรกมพชา. คนวนท 29 กมภาพนธ. 2557 จากhttp://toi.boi.go.th/ bpanel/upload/country_content_pdf/2013/07/ _Investment%20Manual-Cambodia.pdf

[22] สำานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน. 2552. Country Profile ประเทศกมพชา. คนวนท 20 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.boi.go.th/thai/clmv/Back_up/ 2010_cambodia/2010_cam_6_0-1.html

[23] สำานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน. 2555. ดชนและคมอการลงทนราชอาณาจกรกมพชา. โครงการสงเสรมการลงทนไทยในกมพชา สปป.สปป.ลาวเมยนมาร เวยดนาม. สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย. คนวนท 25 มนาคม 2557 จากhttp://www.boi.go.th/ upload/Cambodia_manual_57977.pdf

[24] สำานกงานสงเสรมการคาในตางประเทศ. 2547. ขอมลประเทศกมพชา.

[25] สำานกงานสงเสรมการลงทน. ม.ป.ป.การวเคราะหศกยภาพ ดานการลงทน ประเทศกมพชา.คนวนท 28 4 2557 จาก http://www.boi.go.th/thai/clmv/Back_up/ 2010_cambodia/2010_cam_7_2.html

[25a] สำานกงานสงเสรมการลงทน ม.ป.ป. เมองสำาคญและพนท ทมศกยภาพในการลงทน คนวนท 28 4 2557 จาก http://www.boi.go.th/thai/clmv/Back_up/2010_ cambodia/2010_cam_4_6.html

[26] สำานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.). แผนทการตลาดอาเซยนสำาหรบเอสเอมอไทย.สภาพทางสงคม ของกมพชา. คนวนท 29 กมภาพนธ 2557 จาก http://122.155.9.68/talad/index.php/cambodia/ overview-kh/social

[27] สำานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.). 2555. คมอการคาและการลงทนในประเทศกมพชา. คนวนท 29 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.smeasean.com/country_info.php?id=6 &group=1ASME SEM Regional Gateway

[28] สำานกอาเซยน กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย.2551. ขอมลพนฐานราชอาณาจกรกมพชา. คนวนท 29 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.aseanthailand.org/cambodia_Info.pdf

[29] สำานกอาเซยน กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. 2551. ขอมลพนฐานราชอาณาจกรกมพชา. คนวนท 28 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.aseanthailand.org/cambodia_Info.pdf

[30] สำานกอาเซยน กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. 2555. ขอมลพนฐานประเทศกมพชา. คนวนท 2 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.dtn.go.th/index.php?option=com_ content&view=article&id=6818%3A2011-07-22-08-14

[31] สรเชษฐ มณพงษ. 2557. สรปการประชม 2014 Cambodia Outlook Conference. ศนยพฒนาการคาและธรกจไทยในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. สำานกงานสงเสรมการคาระหวางประเทศ ณ กรงพนมเปญ.

[32] สรชย หวนแกว และคณะ. 2548. อาเซยน : สงทาทายใหมและกปรบตว. กรงเทพฯ : สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

[33] หอการคาไทยและสภาหอการคาแหงประเทศไทย. 2554. คมอการคา และการลงทนราชอาณาจกรกมพชา. ม.ป.ท.

[34] องคความรประคมอาเซยน. 2555. ยทธวธกมพชา-มาเลเซย ใน AEC. คนวนท 7 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.thai-aec.com/771#ixzz31UhC0v4K

[35] เอกอครราชทตไทย ณ กรงพนมเปญ. 2555. ราชอาณาจกรกมพชา. คนวนท 29 กมภาพนธ .2557 จาก http://www.thaiembassy.org/phnompenh/th/ thai-people

[36] อดม เกดพบลย. 2551. กมพชายคใหม วาระเศรษฐกจ และการเมอง. เชยงใหม: โชตนาพรนท.

[37] A Comparative Study of ASEAN Civil Service. 2012 Retrieved March 1, 2014 from http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/ documents/eropa/unpan016238.pdf

[38] ASEAN. 2557. ดอกไมประจำาชาตของประเทศสมาชกอาเซยน. คนวนท29 กมภาพนธ .2557 จาก http://www.nwvoc.ac.th/asean/Asean_Flower.html

[39] ASEAN SME Regional Gateway. โครงการพฒนาความรวมมอเพอสงเสรมวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอม. คนวนท 25 มนาคม 2557 จาก http://www.smeasean.com/country_info.php?id=6 &group=4http://www.mosalvy.gov.kh/Ministry of Social Affairs, Labor, VocationalTraining and Youth Rehabilitation: MoSALVY,

[40] Cambodia, C. f..Policy on Capacity Development in the Cambodian Civil Service.Retrieved March 28, 2014 from http://www.cdc-crdb.gov.kh/evaluation/ documents/phase2_documents/CapacityDevelopment Policy_June_07_draft.pdf.

[41] Central Intelligence Agency. 2013. The World Factbook Retrieved February 14, 2014 from http:s://www.cia.gov/index.html

[42] Chiefs of State and Cabinet Members of Foreign Governments. (Update 19 Mar 2014). Retrieved March 1, 2014 from http://www.cia.gov/library/publications/ wourld-leader-1/CB.html.

[43] Cooperation, M. o..Name List of the Leaders of the Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation (2013-2018). Retrieved March 26, 2014 from http://www.mfaic.gov.kh/Products/2534-name- list-of-the-leaders-of-the-ministry-of-foreign-affairs-and- international-cooperation-2013-2018.aspx

[44] Council for Administrative Reform. 2010. Handbook for Civil Servants. Retrieved June 14, 2013, from http://www.google.co.th/url?sa=t&rct=j&q=&esrc =s&frm=1&source=web&cd=1&cad=rja&ved=0CCoQFjA A&url=http:%3A%2F%2Fagidata.org%2Fpam%2FLegislation. axd%2FCambodia(2010)-Civil-Servant

[44a] Global Times (2013). Backgrounder: List of Cambodia’s new cabinet (2013-2018) Retrieved September 15, 2014 from http://www.globaltimes.cn/content/813937.shtml

[45] Government, T. R. 2000 (Aprit 27). ANUKRET on the General Principles of Procedures for Management of Civil Servants. Retrieved from http://www.bigpond.com.kh/Council_of_Jurists/ a00-Anukret/ANK00...

[46] IMD World Competitiveness Center.2013. IMD World Competitiveness Yearbook.

Retrieved March 10, 2014 from http://www.imd.org/news/World-Competitive ness-2013.cfm

[47] International Cooperation Study Center (ICSC). Thammasat University. ประเทศราชอาณาจกรกมพชา. คนวนท 10 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.apecthai.org/apec/th/profile1.php? continentid=2&country=k3#การเมองการปกครอง

[48] Jurists, C. o. 1997. THE GENERAL PRINCIPLES OF OR GANIZATION OF THE STATE CIVIL SERVICE.King of Cambodia.

[49] Neang, V. S. (n.d.). CORRUPTION: THE CASE IN CAMBODIA. Retrieved March 28, 2014 from http://www.unafei.or.jp/english/pdf/PDF_ ThirdGGSeminar/Third_GGSeminar_P80-86.pdf

[50] Planning, R. G. 2014. Guidelines for formulating National Strategic Development Plan (NSDP) 2014-2018. King of Cambodia.

[51] Royal Government of Cambodia Council for Administrative Reform.2010. Handbook for Civil Servants. Retrieved March 28, 2014 from http://www.cambosastra.org/cambodian-civil-ser vants-handbook/

[52] Royal Government of Cambodia. 2010. National Strategic Development Plan Update 2009-2013.

[53] Royal Government of Cambodia .2013. Rectangular Strategy for Growth, Employment Equity and Efficiency Phase III. Retrieved February 14, 2014, from http://cnv.org.kh/en/wp- content/uploads/2013 /10/26sep13_rectangular-strategy_phaseIII.pdf

[54] Royal Government of Cambodia Ministry of Planning. 2014. Guidelines for formulating National Strategic Development Plan (NSDP) 2014-2018.Retrieved February 14, 2014, from http://www.mop.gov.kh/ Home/NSDP/NSDP20142018/tabid/216/Default.aspx

[55] Thailand Board of Investment. 2010. สภาพการลงทนในกมพชา. คนวนท 28 กรกฎาคม 2557 จาก http://www.boi.go.th/thai/clmv/Back_up/2010_ cambodia/2010_cam_4_3.html

[56] United Nations. 2004. Civil Service Systems In The ASEAN Region. A Comparative Perspective. Public Administration Network- NEW YORK. Eastern Regional Organization For Public Administration.

[57] United Nations Department of Economic and Social Affairs. 2012. World Population Prospects : the2012 Revision Population Division, PopulationEstimates and Projections Section (13 June 2013).Retrieved March 11, 2014 from http://esa.un.org/wpp/documentation/ publications.htm

[58] WHO and Ministry of Health. 2012. Health Service Delivery Proflie Cambodia 2012. Retrieved March 1, 2014 from http://www.wpro.who.int/health_ services/service_delivery_profile_cambodia.pdf

[59] Wibunsin, D. 2005. Compendium of HR in ASEAN Civil Service Systems: driving government performance through strategic HRM. Bangkok: Office of the Civil Service Commission.

[60] World PoPulation data Sheet. 2013. World population reference bureau. Retrieved February 13, 2014 from http://www.prb.org/pdf13/ 2013-population-data-sheet_eng.pdf

[61] World Economic Forum. 2013. Insight Report The Global Competitiveness Report 2013–2014. Full Data Edition.the World Economic Forum.

ระบบบริหารราชการของ · 2017-05-09 · 6 4. ภ...

Documents

pdd.police.go.thpdd.police.go.th/download/2562/0125/6.pdf ·...

โครงการความร่วมมือ...

แผนภูมิโครงสรางและอัตรา...

สถานการณ์ ยาเสพติด...

รรท.ผบช.ภ.2...

ระบบบริหารราชการของ...

pdd.police.go.thpdd.police.go.th/download/2562/0125/10.pdf ·...

ใบงานที่ 9 16 ภ

ภ.ง.ด - cas.or.th

โรคเบาหวาน ภ

ระบบบริหารราชการของ ·...

ระบบรับแจ้งเหตุฉุกเฉิน...

tor52 final เอกสารแนบ - ocsc...2 4....

อ.ก.บ.ภ. - dnp.go.th · 6)...

ระบบบริหารราชการของsecretary.mots.go.th/ewtadmin/ewt/secretary/download/aseanknowl… ·...

บทที่ ๓ ก รเขียน...

การยื่นแบบ ภ.ง.ด. 51 รอบ...

บทนำ...6 ภ รก จร ก ส ยล บป...

ก รบริห รง นบุคคลของข้...

design, construction, and management of …...design,...