eğitimin toplumsal temelleri

EĞITIM

OPLUMSAL

TEMELL

NELER ÖĞRENECEKSİNİZ?

Eğitim Sosyolojisinin Tanımı, Amacı ve Diğer Alanlarla İlişkisi

Eğitim Sosyolojisinin Tarihçesi

Eğitimin İşlevleri

Eğitimin Toplumsal Süreçlerle İlişkisi

Sosyalleşme ve Eğitim

Toplumsal Değişme ve Eğitim

Toplumsal Hareketlilik ve Eğitim

Toplumsal Kontrol (Denetim) ve Eğitim

İTİM

Sosyoloji

Sosyoloji = +

Sosyolojinin amacı; toplumsal olayları ortaya çıkarmak, açıklamak, ilişkileri belirlemek ve bunlara bağlı olarak ilgili kuramlar üretmektir

İTİM

SocietyToplum

logy Bilim

SOSYOLOJİ...Toplum bilimi... Toplumun yapısını ve özelliklerini

inceleyen bilim olarak nitelendirilir.Toplumsal problemleri ve bunların çözüm

yollarını araştırır.1820’li yıllarda doğduğu kabul edilir.Auguste Comte (1798-1857).20. yy başlarından itibaren

bağımsızlaşmaya başlamıştır.

İTİM

SOSYOLOJİNİN ALANIARI

Sosyoloji toplum bilimi olduğuna göre toplum içinde yer alan her kurum, her çeşit toplumsal ilişki ve toplumsal olaylar sosyolojinin alanı içerisindedir.

Sosyoloji toplumu hem statik (toplumsal yapı) hem de dinamik (toplumsal değişme) özellikleri bakımından incelemektedir.

İTİM

Sosyolojinin alt dalları

Criminal sosyoloji,Eğitim sosyolojisi,Sanayi sosyolojisi,Medikal sosyoloji,Köy ve şehir sosyolojisi,İş sosyolojisi (occupational sociology)

Toplum Bilim (The Science of Society)

Bireyler bir hücre, toplum bir organizma gibidir (H.Spencer)

Sosyolojide çalışılan alan insan ve toplum olduğundan, son dönemlerde kendine ait alt çalışma dallarını oluşturmuştur.

Bilgi sosyolojisi, din sosyolojisi, ahlak sosyolojisi, hukuk sosyolojisi, siyaset sosyolojisi, ekonomi sosyolojisi, kent sosyolojisi, köy sosyolojisi ve eğitim sosyolojisi bu alt çalışma alanlarına örnek olarak verilebilir.

Bunlar içerisinde eğitim sosyolojisi eğitim – toplum ilişkilerini irdelemesi açısından önem taşımaktadır.

EĞİTİM SOSYOLOJİSİ

EĞİTİMSOSYOLOJİ

EĞİTİM SOSYOLOJİSİ

İTİM

TEMEL KAVRAMLAR

EĞİTİM SOSYOLOJİSİ:

Toplumbilimin ilkelerini, kurallarını, ulusal ve çevresel düzeydeki eğitim sorunlarına uygulayan ve genellikle çevre-okul ilişkileri, öğretmenin toplumsal görevi, okulun toplumdaki yeri, okul etkinliklerine biçim veren toplumsal etkenler, küme çalışmasının önemi vb. konular üzerinde inceleme ve araştırmalar yapan toplumbilim dalı.

Eğitim Sosyolojisinin Çalışma Alanı

Toplumsal yapı içerisinde eğitim sorunlarına ilişkin araştırma yapan bir disiplindir.

Toplumun kültürüne uygun bir eğitim politikasının belirlenmesi ile ilgili çalışmaların temelini oluşturur.

Eğitim ve öğretim faaliyetleri aracılığı ile var olan birikimin gelecek kuşaklara nasıl aktarılacağı ve toplumun ihtiyaç duyduğu bireylerin nasıl yetiştirilmesi gerektiği de eğitim sosyolojisinin çalışma alanındadır.

İTİM

Toplumsallaşma ve toplumsallaşmaya eğitim kurumları ve diğer kurumların etkileri

Toplumsal değişme, toplumsal hareketlilik, toplumsal ilişkiler ve toplumsal tabakalaşmada eğitimin rolü

Toplumda rol ve statü kazanmada eğitimin etkisi

Sosyal adalet ve eğitimde fırsat eşitliği

İTİM

Eğitim sistemi

Öğretmen

Veli ilişkileri

Eğitim programları

Öğrenci

EĞİTİM SOSYOLOJİSİ,

Eğitim antropolojisi,

Eğitim psikolojisi,

Klinik ve medikal psikoloji,

Genel sosyoloji,

Kültürel antropoloji,

Toplumsal psikoloji,

Tarih,

Ekonomi

Siyaset bilimi ile işbirliği yapar.

İTİM

EĞİTİM SOSYOLOJİSİNİN TARİHÇESİ

Eğitim sosyolojisinden, sosyolojinin bir dalı olarak ilk kez A.B.D.’de 1907 yılında bahsedildi. 1917 yılında ilk kez eğitim sosyolojisi kitabı yazıldı.

Eğitim sosyolojisinin A.B.D.’de ortaya çıkış nedeni; A.B.D’nin sosyal yapısıdır. Çok farklı din, dil, ırk ve milletlere mensup insanların yaşadığı bir ülkede bu yapı sorunların kaynağını oluşturmuştur.

Bu sorunların aşılmasında eğitimin etkili olabilmesi için eğitimcilerin bireylerin içinden geldiği yapıyı tanımaları ve onların değer yargılarını ve tavırlarını bilmeleri gerektiği düşünülmüştür. İşte bu yaklaşım eğitim sosyolojisini doğurmuştur. 15

İTİM

Ülkemizde eğitim sosyolojisinin tarihi 1915’li yıllara dayanır.

Eğitim sosyolojisinin doğmasına katkı sağlayanlar;

Ziya Gökalp, Prens Sebahattin, İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Ethem Nejat, Satı Bey, Abdullah Cevdet.

İTİM

Üniversite düzeyinde, Darülfünunda eğitim sosyolojisi dersi 1917 yılından itibaren verilmeye başlanmıştır.

1965’te ise Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi programdan bağımsız olarak bir Eğitim Sosyolojisi dersi koymuştur.

İlköğretmen okullarında eğitim sosyolojisi dersinin ilk okutulmaya başlanması 1953’te olmuştur.

1967-1968 öğretim yılından itibaren Eğitim Enstitüleri programlarına eğitim sosyolojisi dersi alınmıştır.

İTİM

EĞİTİMİN İŞLEVLERİ

Siyasal

Seçme ve yöneltme

Bireyi geliştirme

Toplumsallaştırma

Ekonomik

Kültürel Miras

İTİM

Her toplumda eğitimin işlevleri toplumun amaçlarına göre şekillenmektedir. Dolayısıyla bir eğitim sistemi yapılanırken hareket noktası olarak ilk önce amaçlar ve buna bağlı olarak işlevler gündeme gelmektedir .

İnsanlar niçin okullar kurarlar?Niçin eğitime bu kadar para ve zaman harcarlar?Okullar ne yapar? (sosyalleştirme, iş-meslek, politik, dini veya ideolojik biçimlendirme, kültürel gelişim, bilginin genç beyinlere ekilmesi-dikilmesi ve orada büyütülmesi…)

1. TOPLUMSALLAŞTIRMA

Buradaki hedef bireyin toplumun bir üyesi olarak içinde bulunduğu toplumun kurallarını, normlarını (yapılması istenen ve istenmeyen) bireye öğretmektir.

Tartışma: Toplumsallaşmanın birey ve toplum açısından yararları neler olabilir?

İTİM

Geçmişle bağlantıları güçlü olan milletler hedeflerine daha sağlıklı ve güvenli olarak ulaşırlar. Bu nedenle kültürel mirasın yeni nesillere aktarılması görevi okullara verilmiştir.

Okullar, toplumdaki yenilikleri başlatarak, geliştirerek, yenilikçi ve yaratıcı bireyler yetiştirip kültürel birikimi sağlarlar.

2. KÜLTÜREL MİRASI AKTARMA EĞ

İTİM

Toplumların siyasal rejimlerini koruma ve devam ettirme istekleri vardır.

Eğitim kurumları bireyleri toplumların sahip oldukları ideolojiye, değerlere ve hedeflere ulaştırabilecek mevcut siyasi düzene bağlı vatandaşlar olarak yetiştirirler.

Okullarda üzerinde yaşanılan vatanın bayrağını, devletin dayandığı temel felsefi değerler ve ideoloji, ilkeler, bayramlar ve kutlamalar öğrenilir.

Ülkemizin bütün eğitim kurumlarında Atatürk İlke İnkılâplarına bağlı, devletine karşı görev ve sorumluluklarını bilen, bayrağını seven, vatanı ve milletini seven, bu uğurda gerektiğinde canını verebilecek bireylerin yetiştirilmesi hedeflenir.

3. SİYASAL İŞLEVİ EĞ

İTİM

Eğitim kurumları çeşitli yeteneklerdeki öğrencileri yetenekleri doğrultusunda seçer ve yönlendirirler.

Bu sorumluluk yerine getirilirken ilk önce ilgi ve yetenekler tespit edilir, daha sonra da yönlendirme yapılır.

Bu sayede mesleğini seven, işini yapmaktan haz duyan mutlu insanlar ve mutlu bir toplum meydana gelir.

4. SEÇME VE YÖNELTME İŞLEVİ EĞ

İTİM

İnsanlar genellikle para kazanıp yaşamlarını sürdürebilecekleri bir işi daha kolay bulabilmek veya daha çok kazandıran bir meslek sahibi olabilmek için eğitim almaktadırlar.

Bu nedenle birçok insan nitelikli, aranan ve kendini geliştirmiş eleman olabilmek için eğitim olanaklarından yoğun şekilde yararlanmaktadır.

Bu anlamda eğitim bireyi, yeteneklerini ve bilgisini geliştirmekte ve onu aranan eleman haline dönüştürmeye yardımcı olmaktadır.

5. BİREYİ GELİŞTİRME İŞLEVİ EĞ

İTİM

Ülkelerin gelişmişlik ve geri kalmışlıklarında önemli bir kriter ekonomileridir.

Ekonomik hedeflere ulaşabilmek için bilinçli, alanında uzman teknik elemanlara ve üreticilere ihtiyaç vardır.

Eğitimin en önemli özelliklerinden birisi de hem devletin hem de özel sektörün ihtiyaç duyduğu nitelikli elemanları yeterli sayıda yetiştirmek ve bu sektörlerin hizmetine sunmaktır.

İTİM

İ6. EKONOMİK İŞLEVİ

EĞİTİMİN GİZLİ İŞLEVLERİ

Eş seçme

Tanıdık sağlama

Statü kazandırma

İşsizliği önleme

Bireyi koruma

İTİM

EĞİTİMİN TOPLUMSAL KURUM VE SÜREÇLERLE İLİŞKİSİ

Eğitim, işlevlerini yerine getirirken bir yandan bir takım toplumsal kurumlarla (aile, ekonomi, politika, din, hukuk gibi) etkileşim halindedir.

Diğer yandan da eğitim, toplumsal yaşamda önemli rol oynayan bazı toplumsal süreçlerle de ilişkilidir.

İTİM

EĞİTİMİN TOPLUMSAL KURUM VE SÜREÇLERLE İLİŞKİSİ

Eğitim

Ekonomi

PolitikaDin

İTİM

EKONOMİ VE EĞİTİM

Ekonomik faaliyetlerin gelişmesi ve giderek çeşitlenmesi bu faaliyetleri gerçekleştirecek nitelikli insan gücü ve teknolojinin de gelişmesine dolayısıyla eğitim kurumlarının değişme ve gelişmesine neden olmaktadır.

Ekonominin ihtiyaç duyduğu yetişmiş insan gücünü nicelik ve nitelik yönünden planlanması gerekmektedir. Bu planlamada serbest piyasa ekonomisinin kuralları benimsemektedir.

Sonuç olarak eğitim ve ekonomi birbirlerini karşılıklı etkilemektedir.

İTİM

SİYASET VE EĞİTİMSiyasi partiler, hükümet, belli başlı siyasi kurumlar eğitimin

gelişme ve değişmesine etkide bulunurlar.

Her toplumda devlet yönetimini üstlenen siyasi kurumlar, eğitim yoluyla bireylere kendi siyasi düşüncelerini aktarmaya çalışırlar.

Gelişmekte olan ülkelerde eğitim kurumlarındaki köklü değişiklikler ve hızlı gelişmeler politik kurumların etkisiyle olur.

Ülkemizde de cumhuriyetin getirdiği yenilikler ve temel ilkeler eğitim kurumlarının sayesinde toplumun her kesimine yayılmış ve bunlar benimsetilmiştir.

İTİM

DİN VE EĞİTİM

Tarih boyunca tüm toplumlarda görülen din, toplumun yapılanmasında, ekonomik, politik etkinliklerin düzenlenmesinde önemli rol oynamıştır.

İlk zamanlar eğitim kurumları ile dini ibadet yerleri iç içedir. Daha sonra laik eğitim kurumları açılmıştır.

Gelişen ekonominin nitelikli insan gücüne ihtiyaç duyması sonucu dini kurumlardan ayrı eğitim kurumları kurulmaya başlanmıştır.

İTİM

AİLE VE EĞİTİMİlk toplumlarda çocuk bütün eğitimini ailede almaktaydı. Üretim ve tüketim aile içindeydi.

Gelişen teknoloji ve ekonomiler sonucunda eğitim kurumları eğitim işlevini büyük ölçüde aileden devralmışlardır.

Ailenin kazandırdığı değer yargıları çocuğun okul başarısını etkilemektedir. Bunun için çocuk eğitiminde aile okul işbirliği şarttır.

EĞİTİMİN TOPLUMSAL SÜREÇLERLE İLİŞKİSİ

A. SOSYALLEŞME VE EĞİTİM

Sosyalleşme, bireyle toplum arasındaki karşılıklı etkileşime dayanan bireyin doğumundan ölümüne kadar devam eden bir süreçtir .

İnsanoğlu doğumuyla birlikte aile denilen kurumda yaşama ait öğrenmelerle büyümektedir. O halde bireyin sosyalleşme süreci doğar doğmaz aile kurumu içerisinde başlamaktadır.

Bireyin sosyalleşmesinde; aile, akraba, arkadaş grubu, komşular, okul, sivil toplum örgütleri, sanatsal faaliyetler, iletişim araçları vb rol oynar.

İTİM

BİRİNCİL GRUPLAR

İKİNCİL GRUPLAR

DIŞKÜLTÜREL ETMENLER

ULUSAL TOPLULUK

TV. FİLM BASIN - MEDYA SANAT

YEREL TOPLULUKLAR

İŞ GRUPLARI

OYUN GRUPLARI

ANA - BABA

ÇOCUK

ARKADAŞLAR

DİNSEL GRUPLAR

KULÜP VE DERNEKLER

A. SOSYALLEŞME VE EĞİTİM

Eğitim kurumlarında sosyalleşme süreci amaçlı, planlı, kontrollü ve denetimli bir temelde yürütülür. Bu nedenle okullar bireyin sosyalleşmesinde en fazla etkili olan kurumlardır.

Bu bakımdan sosyalleşme süreci bir tür kültürlenme olarak da düşünülebilir.

İTİM

B. TOPLUMSAL DEĞİŞME VE EĞİTİM

İnsanlığın başlangıcından günümüze kadar sosyal yaşamda sürekli bir gelişme ve değişim olmuştur ve bu sosyal değişim zorunludur.

Değişimin olumlu yönde olması için eğitim kurumlarına önemli görevler düşmektedir.

İnternet ve televizyonlar sayesinde meydana gelen her değişimden anında haberdar olunmaktadır.

Bu durumda yapılması gereken değişimin karşısında olmak değil, eğitim kurumlarımız aracılığı ile değişimi kontrol altına almak, olumlu bir şekilde yönlendirmek, zararlı olabilecek etkilerinden özellikle genç kuşakları korumaktır.

İTİM

C. TOPLUMSAL HAREKETLİLİK VE EĞİTİM

Toplumsal hareketlilik, toplumun değişik kurumlarındaki insanların ya da grupların toplumsal hiyerarşi içerisinde yer, meslek, statü veya sınıf değiştirmesi olarak tanımlanmaktadır.

Toplumsal hareketlilik; Yatay hareketlilik (aynı ya da benzer statüler arasında) Dikey hareketlilik (farklı statüler arasında)

İTİM

TOPLUMSAL HAREKETLİLİK

Yatay hareketlilik; hem coğrafi, hem de belirgin bir gelir ve saygınlık farkı yaratmayan hareketliliği kapsar.

Örnek; eşit saygınlık ve gelir düzeyinde meslekten mesleğe geçiş…

İTİM

HAREKETLİLİK : Birey yada grupların toplumsal yada fiziksel hareketleridir.

FİZİKSEL HAREKETLİLİK ( COĞRAFİ HAREKETLİLİK ) : Birey yada grupların fiziksel olarak yer değiştirmeleridir.

Örn. Göçler.

TOPLUMSAL HAREKETLİLİK : Birey yada grupların toplumsal statülerindeki değişimlerdir.

TOPLUMSAL HAREKETLİLİKDikey hareketlilik; sosyo-ekonomik kategoriler ve

toplumsal sınıflar arası hareketlilik. Yukarı doğru olduğu gibi aşağı doğru geçişlerde mümkün.

Dikey hareketlilik kuşaklar arası olabileceği gibi (bir kız veya oğul babasını sınıfından yukarı çıkarıyor/indiriyor,.. ) aynı kuşakta da ( bir fabrika işçisinin işini bırakıp kendi başına çalışmaya başlayarak zengin olması,…) cereyan edebilir.

İTİM

TOPLUMSAL HAREKETLİLİKTE EĞİTİMİN ROLÜ

Eğitim yoluyla yukarı doğru toplumsal hareketlilik, söz konusu toplumda eğitimde fırsat eşitliği sağlandığı ölçüde gerçekleşir.

Günümüzde ortaya çıkan yeni mesleklerin gerektirdiği bilgi ve beceriler eğitim yolu ile elde edilir.

Bu yönüyle eğitim dikey toplumsal hareketliliğin hem nedeni hem de aracı olmaktadır.

İTİM

TOPLUMSAL HAREKETLİLİKTE EĞİTİMİN ROLÜ

Sanayileşmiş toplumlarının temel özelliklerinden biri olarak bireylerin artan hareketliliği gösterilmektedir. Ekonomik büyümeye paralel olarak artan bir hareketlilik söz konusudur.

Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, gelişmiş ülkelere oranla sınıflar arasında hareketlilik daha azdır.

İTİM

TOPLUMSAL KONTROL (DENETİM) VE EĞİTİM

Toplumsal kontrol, bireylerin toplumda genel geçer olan kuralları benimsemeye ve bunlara uygun olarak davranmaya zorlanmasıdır.

Toplumdaki huzur ve istikrarın sağlanması açısından toplumsal kontrol oldukça önemlidir. Bu kontrol çoğu zaman yazılı olmayan kurallarla sağlanmaktadır ve formal veya informal eğitim yoluyla bireylere öğretilmektedir.

Toplumda birbirinden çok farklı kişilik ve özelliklere sahip olan insanlar olmasına rağmen, bu insanlar belli olaylar karşısında ortak tepkide bulunmaktadırlar.

İTİM

D.TOPLUMSAL KONTROL (DENETİM) VE EĞİTİM

Sıradan birçok olayla ilgili olarak insanların ortak tepkide bulunmasını sağlamak çoğu zaman zor olsa da, toplumun genelini ilgilendiren birçok olayda insanlar hiçbir yönlendirmeye ihtiyaç duymadan ortak tepkilerde bulunabilmektedirler.

Örneğin, bireysel olarak herkes farklı bir takımı desteklese de, milli takımın maçlarında herkes milli takımı desteklemektedir.

Bu ortak tepkiler sayesinde toplumsal kontrol sağlanması kolaylaşmaktadır.

İTİM

Sosyal olaylar (social phenomenon)

ÖZETLEMEK GEREKİRSE EĞİTİM ;

Sosyal sınıf farklılıklarının azaltılmasında,

Toplumsal hareketliliğin gerçekleşmesinde,

Sosyo-kültürel bütünleşmenin sağlanmasında etkili bir araçtır.

İTİM

EĞİTİM KURUMLARININ TOPLUMSAL İŞLEVLERİ

Eğitim;

Bireyin bireysel yeteneklerini geliştirmek

Bireyin içinde yaşadığı topluma uyum sağlaması şeklinde iki noktaya vurgu yapmaktadır.

İTİM

Öyleyse eğitim bireyi hem bireyselleştirmekte hem de toplumsallaştırmaktadır.

Eğitim bireye toplum değerlerini, toplumsal kuralları, normları çeşitli yollarla öğreterek onu toplumsallaştırır.

İTİM

Eğitimin ana görevlerinden birisi kültürel mirası kuşaktan kuşağa aktarmaktır.

Okullar ve diğer eğitim kurumları kültürü tanıtmak yoluyla öğrencilerin topluma uyum sağlamalarını ve değişmekte olan dünyaya ayak uydurmak için kültürü geliştirme yollarını öğretmek amacı gütmelidir.

İTİM

Herkese eşit miktarda öğrenim imkanı,

Asgari ölçüde öğrenim görme hakkı,

Sahip olunan yeteneklerin ve zihinsel potansiyelin tamamından yararlanılacak bir eğitim-öğretim

Eğitimin en üst seviyelerine çıkabilme hakkının sağlanmasıyla eğitimde fırsat eşitliği sağlanabilir.....

EĞİTİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİ...

İTİM

TEŞEKKÜ

RLER…

……

eğitimin toplumsal temelleri

Documents

eğitimin geleceği

t.c gazİ Ünİversİtesİ eĞİtİm bİlİmlerİ...

ahİlİĞİn tarİhsel – toplumsal temellerİ ve temel...

eĞİtİmİn psİkolojİk temellerİ · eĞİtİmİn...

eĞİtİmİn tarİhsel temellerİ

eĞİtİmİn ekonomİk temellerİ

mustafa kale ercan yılmaz°cindekiler.pdf · kitapta...

ders tanitim formu -...

eğitimin bilimsel temelleri

eĞİtİmİn yasal -yÖnetsel temellerİ

eĞİtİmİn sosyal ve tarİhİ temellerİ...

eğitim bilimine giriş -...

eğitimin politik temelleri

eĞİtİmİn psİkolojİk temellerİ

müziğin toplumsal temelleri

pedagojik formasyon eĞİtİm bİlİmlerİne...

“Öğretmenlik mesleğine giriş” ders notları · 1...

eĞİtİmİn hukuksal temellerİ

“Öğretmenlik mesleğine giriş” ders notları · web...

eğitimin psikolojik temelleri