fabad j . phann. sci. ayla gÜrsoy(* )dergi.fabad.org.tr/pdf/volum8/issue4/4.pdf · ile hücre...
Post on 01-Feb-2020
22 Views
Preview:
TRANSCRIPT
F ABAD Farın. Bil. Der.
8, 228 - 239, 1983
FABAD J . Phann. Sci.
8, 228 - 239, 1983
Lipozomlar .1. Yapısı, Özellikleri,
Verilis Yolları I
Ayla GÜRSOY(* )
Özet: Bu yazının gayesi !ipozomların yapısını ve özelliklerini göz
den geçirmek ve çeşitl i veriliş yollarını kısaca tanıtmaktır.
Lipozomlar ilaçları hücrelere vererek onların metabolizmasını de·
ğiştirirler. Endositoz, fusion (eriyerek birleşme) ve adsorbsiyon hücre -
lipozom etkileşmesi için mümkün olabilen mekanizmalardır.
Lipozomlar hazırlanmaları sırasında suda çözünen maddeleri sulu
fazda ve lipofilik tabiattaki bazı maddeleride lipid tabakada tutarlar.
Lipozomların kanda stabilitesi Jipid yapılarına bağlıdır. Deney hayvan·
!arına ve insanlara lipozomlar intravenöz injekte edildiğinde dolaşımdan
çok çabuk uzaklaşırlar ve karaciğer ve dalakta yerleşirler . Bu yerleşme
lipozomları yönlendirerek azaltılabilir . Hedef hücrelere karşı özel il
gisi olan moleküllerle lipozomların yüzeyini kaplayarak bu hücrelere
etkinlik sağlanabilmiştir. Mamafi bunun henüz ikna edici in vivo bir
delili mevcut değildir.
Son olarak lipozomlann çeşltli veriliş yolları tartışılmıştır.
LIPOSOMES. 1. STRUCTURE, PROPERTIES, ROUTES OF
ADMINISTRATION
Suımnary : The purpose of this paper is to review the structure
and properties of Jiposomes, and to describe briefly the diffcrent. routes
of administration. Liposomes modify the metabolism of cells by int
roducing drugs into them. Endocytosis, fusion and adsorption are thc
possible mechanisms for cell · liposome interaction.
In the process of their formation liposomes entrap water soluble
substances in the aqueous phase and incorporate into the lipid bila
yers some materials which are !ipophilic in nature. When in blood thc
- - - ---- - - -
(*) M.ü. Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı.
Nişantaşı - İstanbul.
228
stability of liposomes is related to their lipid composition. Intravenous injection of liposomes into experimental animals and man lead to their rapid removal from the circulation and localisation in the liver and spleen. This localisation can be reduced by targeting liposomes. Coating the surface of liposomes with molecules, with special affinity for target cells, has resuıted in greater affinity of the target cells. However there is no convincing evidence of this in vivo yet. Flnally, the various ways by which liposomes were administered have been discussed.
GİRİŞ
Son senelerde vücudun çeşitli
bölgelerine ilaç taşıyan sistemler üzerinde yoğun çalışmalar yapıl
maktadır. Bu ilaç taşıyan sistemlerden biride lipozomlardır. Lipozomlar tek bir tabakadan veya birbirinin içinde birçok tabakadan o-1 uşmuş kapalı veziküllerdir ve .bu tabakalar arasında sulu çözelti ihtiva ederler.
On sene öncesine kadar lipozomlarla hücre ve membranla çalışan biyokimyacılar ve biyologh.r daha fazla ilgileniyorlardı (1, 2). İlaç taşıyıcısı olarak kullanılabile
ceklerinin anlaşılmasından bu yana araştırmalar eczacılıkta da yoğun
laşmı.ştır.
Lipozomlar tabii maddelerden oluşmuşlardır ve vücut tarafından
parçalanabilirler. Serbest ilacı vücudun istenilen bölgesine istenil~n
miktarda gönderebilmek güçtür oysa ilaç taşıyan lipozomları hed~f
bölgeye göndermek mümkündür. Dolayısı ile serbest ilaca nazaran daha düşük dozlarla tedavi sağlan'!-
bilmektedir. Aynca lipozomlar içer isinde taşınan ilacın toksisitesi ve yan etkileri serbest ilaca nazaran çok daha azdır ve ilaç çeşitli ·vücut etkilerinden korunmuştur.
Başlıca bu avantajlar dolayısı
ile birçok ilaç lipozomlar içerisinde incelenmiş ve bazıları ile çok uygun sonuçlar alınmıştır. Bugüne kadar ulaşılan sonuçlar ile henüz <(çocukluk dönemini yaşıyan» lipozomlara ilerisi için büyük ümitlerle oakılmaktadır.
Bu yazıda lipozomların yapısı,
çeşitleri ve hazırlanışı, maddelerin lipozomlanması, lipozomlarda.ki maddelerin hücrelere verilişi, vücut sıvılarında lipozomların durumu ve eliminasyonları, lipozomların yönlendirilmeleri, lipozomların intravenöz, intraperitonal, lokal injeksiyon ve tatbik, oral yolla verilişleri anlatılmıştır . .
LİPOZOMLARIN YAPISI
Lipozomlar membran ve sulu faz olmak üzere iki kısımdan oluşurlar. Membran bir veya birçok
229
olabilir ve başlıca yapı taşı fosfolipidlerdir. Fosfatidiletanolamin haricinde bütün fosfolipidler tek başlarına veya birbirleri ile birleşerek lipozom membranını yapabilirle~· .
En çok kullanılan fosfolipidler (3) ; yumurta fosfatidH - kolini, beyin ve sentetik fosfatidilserin, fosfatidilinositol, sfingomiyelin, sentetik dipalmitoil DL - a fosfatidilkolindir. Ancak lipozomların
istenilen yönde bazı
özelliklerinde
değişiklikler
yapmak için fosfolipidlere çeşitli
maddeler ilave edilmi.stir. örneğin
sterollerin katılması ile lipozomların küçük moleKüllü katı parçacıklara karşı geçirgenliği azaltılmıştır.
Steroller içerisinde en fazla kolesterol . kullanılmıştır. Lipozomların
( +), ( - ) veya nötr olabilmesi için bazı maddeler ilave edilmiştir. Stearilı;ı.minle ( +), disetil fosfat, fosfııtidik asid ve fosfatidilserinle ( - ) . . yüklü lipozomiar sadece fosfolipicl ve kolesterolle nötr lipozomlar oluşturulmuştur (4). Lipozomun permeabilitesini arttırmak ve hücre ile birle'şmesini kolaylaştırmak için lizöfosfotidilkolin, antijenik özellik kazand1rmak için galaktoserebrosid ilave edilmiş'tir (5) .' Eritrosit glikoproteini sialoglikoprotein lipozom
yapısına katıldıktan sonra !ektin
mevcudiyetinde bu lipozomların ~
ritrositlerde birleşebildiği in vitro
olarak gösterilmiştir (6). Lipozo·
mun lipid yapısına bazı barsak mu
koza proteinleri katılarak glikoz
içeren Iipozomların taşınması sağ
lanmıştır (7). ·
230
LİPOZOM ÇEŞİTLERİ VE
HAZIRLANIŞLARI
Lipozomlar başlıca üç çeşittir
(4, 8, 9) :
a) Çok tabakalı büyük lipozomlar (MLV)
b) Tek tabakalı küçük Iipozomlar ( SUV)
c) Tek tabakalı büyük
zomlar CLUV) (REV)
lipo-
a) Çok Tabakalı Büyük Lipozomlar : Birçok tabaka ve tabakalar arasında sulu kısımdan oluş
muşlardır. Hazırl~nışlarında, uygun bir lipid bileşimi ince kuru bir tabaka haline getirilir sonra bu tabaka üzerine sulu faz ilave edilir ve çalkalanır. Lipid kısım bu sulu faz içinde şişer ve iç içe kapalı tabakalar oluşturur. Bu kapalı tabakalar arasında sulu faz vardır (Şe
kil 1).
b) Tek Tabakalı Küçük Lipozomlar : İçinde sulu faz olan kapalı tek bir lipid tabakasından oluşmuşlardır (10). Çok tabakalı veziküllerin. sonikasyonu ile hazırla
nırlar. Sonikasyon sırasında ortaya çıkan ısı ile oluşan yan ürünlerden dolayı bu teknik eleştirilir. Di
ğer bir hazırlanış yöntemi; fosfolipidin etanoldeki çözeltisi ince bir hipodermik iğne ile sulu faza injekte edilir ve küçük tek tabaka lipozomlar oluşur. Ultrafiltrasyonla bu lipozomlar aynlır (11).
c) Tek Tabakalı Büyük Lipozomlar : Küçük lipozomlardan :;ok
Şekil 1. Çok Tabakalı Bir Lipozom un Görünümü; Birçok Tabaka ve
Tabakalar Arasında ve İç Kısım.da Sulu F az Vardır (4)
daha fazla madde tutabilirler. Bü
yüklükleri çok tabakalı lipozomla
rın boyutlarına ulaşanları vardır.
Hazırlanışları için; lipidin eterdeki
çözeltisi 60°C deki sulu bir faz içi
ne injekte edilir, sonra eterli faz uzaklaştırılır. Böylece tek tabak3.lı
büyük lipozomlar oluşur (12). Tek
tabakalı büyük lipozomların diğer
bir hazırlanış yöntemi; fosfolipid ve organik çözücü karışımına sulu
tampon ilave edilir ve sonikasyon yapılır sonra alçak basınç altında
organik çözücü uzaklaştırılır. Bu yöntemle hazırlanan lipozomJa..-ı
«reverse phase evaporation vesicles»
(REV) denilir (9). Her üç çeşit Ji
pozomun büyüklük ve kapasiteleri
Tablo 1 'de gösterilmiştir.
MADDELERİN LİPOZOMLAR
İÇİNDE TUTULMALAR!
Maddelerin lipozomlarda tutulmaları sulu fazda veya lipid fazda olabilir (Şekil 2). Hidrofobik mad
deler lipid fazda, polar maddele::
sulu fazda tutulurlar. Suda çözünen maddeler lipozomlann hazırlanması
sırasında sulu faza ilave edilirler.
Sonuçta lipozomun ihtiva ettiği sulu faz içinde bulunurlar, Lipofilik yapıda olan suda çözünmeyen bazı
maddeler lipid tabaka içinde tutulurlar. Bu durumda maddeler lipitin çözündüğü organik çözücü içine
katılırlar, organik çözücü uçurulun
ca maddeler kurutulan lipid tabakanın içindekalırlar. Lipozomlard.ı
maddelerin tutulmasında bazı fak-
231
Tablo 1. Lipozomların Büyüklük ve Kapasiteleri (9, 13)
Çok Tabakalı Lipozomlar Lipozomlar ·
Büyüklük 400 • 3500
Tutan k.ıSmın hacmi (µ.l/II].g) 4.1
Kapsülleme 5 ' '15 verimi %
törler rol oynar. Polar maddel~ı
için maddenin çözünürlük derece· si ve lipozomdaki sulu fazın miktarı önemlidir. Hidrofobik maddelerde de çözünürlük önemli bir faktördür. örneğin; ilacın kloroformdaki çözünürlüğüne .bağlı olarak hidrofobik kısımda bulunan ilaç miktarı değişir.
Hem suda hem nonpolar çözücülerde zor çözünen maddelerin lipozomlarda tutulmalarl sınırlıdır.
örneğin, JUerkaptopurin %0 10 - 0.5 arası bir tutulma gösterir. Bazı
ilaçların lipozomlardat ·utulma yüzdesi Tabld ·. Z'de gösterilmiştir (3).
·. Lipozomlar hazırlandıktan sonra lipozomların içine giremern!5 madd:ele~ çözeltide kalır, bunları
uzaklaştırmak için çeşitli yöntemler uygulanır (14, 15) :
a) Dlaliz : Kullanılan dializ çözeltisi Iipozomların hazırlanması
sırasında· kullanılan sulu tampon· dur ve tutulmuş maddenin dışarı
sızmaması için 4°C de çalışılır. Lipözomlarda lutulan maddeler çok
23?
Tek Tabakalı Çok Tabakalı Küçük Büyük
Lipozomlar Llpozomlar
20 - 50 200 - 1000
0.5 13.7
0,5 =- 1.0 35 - 65
küçük katılardır. Dializ lipozomhrda tutulmamış maddeleri ayırmak
için iyi bir yöntemdir. Serbest madde kalmayana kadar dializ işlemi
tekrarlanır.
b) Jel Filtrasyon : Çeşitli Sephadex ve Sepharose jeller kulhnılmıştır. Genellikle büyük lipozomlar boş hacımda, küçük lipozomlar ve tutulmamış maddeler daha sonraki fraksiyonlarda gelir. Jel filtrasyon büyük lipozomlar için tercih edilmez.
c) Ultrasantriftij Çok taba-kalı ve tek tabakalı büyük lipozomları tutulmamış maddelerden ayırmak için uygun bir yöntem· dir. 2000 g de 10 dakika santrifüjdir. 2000 g de 10 dakika santrifüjden sonra lipozomlar tübün dip kısmında bir kütle oluştururlar ve serbest madde üstteki sulu kısımda kalır ve uzaklaştırılır. Lipozom kütlesi tekrar tamponda süspande edilir ve işlem tekrarlanır. üstteki sulu kısımda serbest madde çıkma
yana kadar işleme devam edilir.
Şekil 2. Çok Tabakalı Bir Lipozomda Tutulmuş Maddeler (4) (suda çözünen moleküller, hidrofobik küllerin membrandan geçişi)
Sulu Fazda ve Membranda ·.'. çözünen moleküller. lipidde_ ırrublu suda çözünen mole- . J· .- ..
d) Ultrafilitrasyon : Bu yöntem daha çok jel filitrasyondan sonra seyreltik halde bulunan · Ji
pozomları konsantre etmek için uygundur. Serbest maddeleri uzaklaş
tırmak için yeterli bir yöntem değildir . İşlem birçok defa tekrarlanmasına rağmen bir miktar serbest madde lipozomlarda kalabilir.
LİPOZOMLARDAKİ MADDELERİN HÜCRELE.RE VERİLİŞİ
Lipozom - hücre etkileşiminde
başlıca üç şekil vardır (4, 9) (Şe
kil 3).
a) Endosltozis
b) Adsorbsiyon
c) Eriyerek birleşme (Fusion)
a) Endositozisde, tek tabakatı
veya· çok tabakalı bir lipozöriı hücre ·zannın meydana getirdiği vaküol içine alınır. Hücre· içindeki lizozom enzimleri lipozom membranına etki ederek onu · parçalarlar. Böylece lipozom içindeki ilaç · serbestleşir lizozoma veya hücreni-u diğer bölgelerine diffüze olarak etki eder.
b) Adsorbsiyonda, 0~ipozom
hücre membranına adsorbe olur. Burada lipozom veya hücre membranında değişme söz k()nusu~. değil
dir. Lipozomdan diffüze olan maddeler ·hücre zarını geçerek . · .. içeri girerler.
cı - Eriyerek birleşmede (Fusion); tek tabakalı lipozom1ar hücre
233
Tablo 2. Bazı İlaçların Lipozom
lar,da % Tutulma Mikta-
rı (3)
i laç o/o tutulma
Albumin 6.8 - 10.3
Amiloglukozidaz 4.0 - 6.5
Aktinomisin " D 2.3 ~ 11,6
L - Asparaginaz 12
Bleomisin 60 kadar
Insulin 5.0
Merkaptopurin 0.10 - 0.5
Metotreksat 18
Penisillin 2.2 - 8.4
Siklik · AMP 20,0
membranı ile birleşince sulu fazda çözünen maddeler hücre sitoplazm~
sına girerler ve oradan etki edecekleri yerlere dağılırlar. Lipozo
mun lipid tabakasında bulunan
maddeler ise hücrenin membranın:ı transfer edilir, sonra endositozıs
ile hücre içine alınırlar. Çok tabakalı lipozomlar hücre membranı ile
birleşince , lipozomun en dış sulu fazındaki maddeler hücre içine da-
234
ğılırlar geri kalan kısım olduğu gi
bi hücre içine girer ve orada hücre organelleri tarafından parçalamr.
Böylece lipozomun içindeki madde
serbest hale geçer.
VÜCUT SIVILAR INDA LİPO
ZOMLARIN DURUMU VE ELİMİ·
NASYONU
Lipozomların vücutta dağılımı
büyüklüklerine, yüzey yüklerine, lipid yapılarına ve içlerindeki ilacın
özelliklerine bağlıdır.
Lipozomlar in vitro şartlarda
tampon çözeltiler içinde 4°C da a
zot altında uzun zaman dayanıklı
dırlar. Fakat biyolojik sıvılar için
de in vitro ve in vivo şartlarda bu dayanıklılığı gösteremezler . Bunun
sebebi plazmada bulunan yüksek dansiteli lipoprotein ve lipowmlarm lipid tabakasının yapısı olarak belirtilmiştir - (14, 16, 17, 18, 19, 2(),) .
Zira plazmadaki yüksek dansite"ti lipoproteinler lipozomun lipid yapısındaki fosfatidilkolinle birleşirler.
Fosfolipid yapısı bozulan lipozoın artık bütünlüğünü koruyamaz. Bu duruma engel olmak için lipozom
ların yapısına kolesterol ilave edil
miştir. Kolesterol, yüksek dansiteli lipoproteinlerin fosfalipidlerle b irleşmesini engeller. Bu engelleme
kolesterol oranına bağlıdır. Koles
terol oranı arttıkca Iipozomlardarı
madde sızması önlenir. örneğin ;
fosfatidilkolin/kolesterol 7/ 2, fos
fatidilkolin/kolesterol 3/2, veya fosfatidilkolin/ kolesterol 1/1, sfingomi
yelin/kolesterol 1/1 molar oranh·
Şekil 3. Endositoz, Adsorbsiyon ve Eriyerek Birleşme (Fusionl Şekil• lerinde Hücre • Lipozom Etkileşmesi (9)
rında hazırlanmış lipozoınlarda
madde sızmasının artan kolesteMl miktarına paralel olarak azaldığı
görülmüştür.
Ayrıca fosfatidilkolinin lipoproteinlere geçişinde lipozomların büyüklüğü roloynar şöyleki; %20 kolesterol ihtiva eden küçük lipozomlar 1. V verildiğinde fosfatidilkolin geçişi %84 dür oysa aynı oranlarda hazırlanmış büyük lipozomlarda bu geçiş çok daha düşük orandadır (18, 19). Fosfolipid yapıya kolesterol ilave edildikten sonra büyük lipozomlarda geçirgenlikteki azalış küçük lipozomlardan fazladır. Fosfatidilserinden yapılan kü-
çük lipozomlarıİi. Ca+2 ve :Mg;, 2 mevcudiyetinde içlerindeki maddeleri dışarı sızdırabileceklerl ve bozulabilecekleri in ~itro olarak gösterilmiştir (21}.
Lipozomlar kan ile temas edirıce plazma proteinlerinden bazıları
ile kaplanarak yükleri ve elektroforetik mobiliteleri değişir. Proteinle kaplanma lipozomların retiküloendotelyal sistem tarafından tanınmasına neden olur. Lipozomların ·eE · · mine edildiği başlıca yeder ·karaciğer ve dalaktır (3, 20, '22). Akciğer, böbrek, iskelet kaslarında t utulma daha azdır. Bu tutulma oranı doza bağımlıdır (23).
235
3H - kelesterol ile hazırlanmış 131! - albumin ihtiva eden lipozomlarla sıçanlarda yapılan çalışmad::ı
radyoaktivitenin daha çok karaciğer doku hücrelerinde olduğu görülmüştür. Parçalanma işlemi karaciğer hücreleri lizozomlarında olduğu için lipozom radyoaktivitesi daha çok mitokondri Iizozomunda bulunmuştur. Radyoaktivitenin daha az miktarda dalakta bulunduğu akciğer ve böbreklerde çok az oranda olduğu gösterilmiştir (9, 24).
Büyük lipozomlar küçük lipozomlardan daha çabuk elimine olurlar. Tek ve çok tabakalı büyük lipozomları retikuloendotelyal sistem hücreleri çok çabuk çekerler. Küçük lipozomlar boyutları dolayısı ile kanda daha uzun zaman dolaşırlar ve daha yavaş bazı dokulann parenkima hücrelerine ulaşırlar ve sonuçta retikuloendotelyal sistem tarafından tutulurlar (9). Ayrıca
negatif yüklü lipozomlar, nötral ve ( + l yüklü lipozomlardan daha çabuk elimine olurlar.
LİPOZOMLARIN HEDEF HÜCRELERE VEYA DOKULARA YÖNLENDİRİLMESİ ·
Lipozomlann konak yerinin başlıca karaciğer ve dalak olmasından bazı hastalıklarda yararlanılır. örneğin leishmaniasis (25). Fakat başka dokulara ve hücrelere ilacın
etkisi söz konusu olunca lipozomların karaciğer ve dalakta tutulmaları istenmez. Dolayısı ile ilacın etkisini göstereceği bölgeye Iipozom-
236
ların yönlendirilmesi gerekmektedir. Lipozomların lipid yapısını,
büyüklüğünü, yüzey yükünü ve akışkanlığını değiştirerek istenilen bölgeye yollayabilmek fazla başarılı olamamıştır. Bugün teknoloji lipozomların dış yüzeyini değiştir
meye yönelmiştir. Yani taşıyıcıyı
yönlendirecek özellikler geliştiril
miştir. Bu yönlendirmede gideceği
bölgedeki hücrelere karşı hazırlanmış immünglobulünler lipozom membranına bağlanmıştır (22, 26, 27, '28). Böylece hedef hücrelerin antiserumu ile kaplı lipozomların
bu hücreler tarafından daha fazla tutulduğu in vitro olarak gösterilmiştir (29, 30) . Antiserumla kaplı lipozom içindeki ilacın istenilen bölgeye ulaşma oranı serbest ilaçtan çok daha fazladır. Lipozom hazır
lanırken antiserum sulu faz olarak kullanılır. Burada immunglobulin molekülünün Fc kısmı lipid tabaka içindedir, F.b kısmı ise lipozom yü · zeyinde serbest kalarak hedef hücredeki tamamlayıcı antijen ile bii·leşir. Fakat önemli bir husus hedaf bölgedeki hücrelere karşı yapılan
antikorun saf olmasıdır. Aksi halde Iipozom yüzeyine yeterli miktarda antikor bağlanamaz ve hedef hücre ile birleşme yeterli olmaz (3. 20, 22, 26, 30).
LİmOZOMLARIN VERİLİŞ
YOLLARI
Lipozomlann veriliş yolları baş
lıca (4) ,
a) Intravenöz injeksiyon
b) Intraperitonal injeksiyon
c) Lokal injeksiyon
d) Oral yol
e) Lokal tatbik
a) Intravenöz injeksiyon : Ge
nel olarak i,v. verilen lipozomla
rın dağılımı onların fizik özellikle
rine bağlıdır (büyüklük, yük, lipid
yapısı v.b). Kanda dolaşan lipozom
ların içlerindeki maddelerin dışarı
difüze olması maddenin fizik özel
liklerine, lipozomun lipid yapısına,
injekte edildiği canlının yaşına,
cinsine ve fizyolojik durumuna bağ
lıdır. İnjekte edilen lipozomların
eliminasyonu genel olarak daha
önce anlatılan lipozom eliminasyo
nu gibidir. Lipozomlar intramuskü
ler verilince injekte edildikleri do
kuya geçip lenf düğümlerine girer
ler (22).
b) Intraperitonal injeksiyon .
Bu yolla verilen lipozomların peri··
tonal boşluktan dolaşıma ve ora
dan da dokulara geçmeleri lenf ka
nalları ile olur. Kısmen karaciğer
ve dalakta tutulurlar.
c) Lokal injeksiyon : Çok ta
bakalı büyük lipozomlar injekte e
dildikleri bölgede parçalanır ve
içlerindeki maddeyi serbestleştirir
ler ve madde çok yavaş sirkülasyu
na geçer. Sonra da karaciğer ve da
lakta son bulur. Lokal injeksiyon
artritli kişilerde başarı ile uygulan
mıştır (31).
d) Oral yol : Birçok ilaç ab
sorbe olmadıkları veya bozuldukla
rı için oral yoldan alınamazlar.
Oral yolla verilen lipozomların ya
pılarına bağlı olarak absorbsiyon
ları değişmektedir. Dağılımın han
gi yola olduğu henüz tan1 aydı.a
latılmamıştır {partal sirkülasyon
veya lenf yolları), Fakat verilen li
pozom dozunun büyük bir miktarı
feçesle atılır. Oral yolla verilen
insulin lipozomları üzerinde yoğun
çalışmalar yapılmaktadır.
e) Lokal tatbik : Mezei ve ark.
1980 senesinden beri lokal tatbık
edilen lipozomlar üzerinde çalı.ş
malar yapmaktadır. Triamsinolon 14c - asetonid ile yapılan çalışma
larda serbest ve lipozomlanmış ila
cın hidrokolloid jel içinde prepa
ratları hazırlanmıştır. İn vivo hay
van deneylerinde lipozomlanmış ila
cın, kontrol numuneye oranla epi
dermiste beş, dermiste üç defa da-·
ha fazla bulunduğu fakat kan.ıı
çok az miktarda geçtiği görülmüş
tür. Bu durumda serbest ilaç perN
kutan, lipozomlanmış ilaç kutan
absorbsiyon için daha uygun bulun
muştur (32).
(Geliş Tarihi: 17.11.1982)
KAYNAKLAR
ı. Bangham, A.D., Horne, R.VV,
«Negative Staining of Phosp ·
holipids and Their Structural
Modification by Surface - Ac
tive Agents as Observed in the
Electron Microscope», J Mol.
Biol., 8, 660 - 668, 1964.
2. Bangham, A.D., •Lipid Bilaye:-s
and Biomembranes», Ann. Re,-.
Biochem., 41, 753 - 776, 1972.
237
3. Fendler, J.H., Komero, A., «Liposomes as Drug Carriers», Li· fe Sci., 20, 1109 -1120, 1977.
4 . Gregoriadis; G., «Liposomes In Drug Carriers In», Gregoriad·is, G ., { ed), Biology and Medicine, Academic Press London, 287 - 341, 1979.
5. Condrad, D.H,, Alving, C.R , Wirtz, G.H., «The Influence of Retinal on Complement Dependent Immune Damage to Liposoms», Biochim. Biophys. Acta., 332, 36 - 46, 1973.
6. Pedwood, W,R,, Janson, W.K., Patel, B.C., «Lectin Receptor Interactions in Liposomesı>,
Biochim. Biopbys. Acta., 406, 347 - 361, 1975,
7 Ferguson, D.R., Burton, K.A., «Reconstitution in Phospholipid Vesicles of a. Glucose Transport System From Pig Sınan Intestine», Nature, 265, 639 - 642, 1977.
8. Puisieux, F., «Les Liposomes Classification et Obtentionı> ,
Labo. Pharma - Problems et Techniques, 281, 899 - 904, 1978.
9. Juliano, L.R., «Liposomes As a Drug Delivery System», Trends in Pharmacol. Sci., '2 , 39- 42, 1981.
10. Huang, c., «Studies on Phosphatidylcholine Vesicles. Formation and Physical Charactcristics», Biochemistry, 8, 344 -352, 1969.
11. Batzri, s., Korn, E.D., «Singlz Bilayer Liposomes Prepared
238
Without Sonication», Biochim. Biophys. Acta., 298, 1015 - 1019, 1973.
12. Deamer, D,, Bangham, AD., «Large Volume Liposomes by Ether Vaporization Methodı>,
Biochim. Biophys. Acta., 443, 629 - 634, 1976.
13. Pidgeon, C., Hunt, A.C., «Calculating Number and Surface Area of Liposomes in Any Smpension», J. Pharm. Sci., 70, 173 - 176, 1981.
14. Tyrrell, D.A,, Health, T.D., Colley, C.M., Ryman, B.E., «New Aspects of Liposomes», Biochim. Biopbys. Acta., 457, 259 - 302, 1976.
15. Shı:i.rma, P., Seyrell, D,A., Ryman, B.E., «Some Properties of Liposomes of Different Sizes.», Biochem. Soc. Trans., · 5, 1146 - 1149, '1977.
16. Zbrowski, J., Roerdink, F., Scherphof, G., «Leakage of Sucrose from Phosphatidyloholine Liposomes Induced by In
. teraction With Serum Albu-.min», Biochim. Biophys. Acta., 497, 183. 191, 1977.
17. Tall, A,R., small, M.D., «Solubilization of Phospholipid Membranes by Human Plasma High Density Lipoprotein:n, Nature, '265, 163 - 164, 1977,
18. Tali, A.R., Lange, Y,, «Incorporafion of Cholesterol In l:>
High Density Lipoprotein Recombinationsı>, Biochem. Bi-
ophys, Res. Conıınun., 80, 20ô -
212, 1978.
19. Jonas, A., Maine, G.T,, «Kine·
tics and Mechanism of Phospha tidylcholine and Choleste: rol Exchange Between Singlc
Bilayer Vesicles and Bovine Serum High - Density Lipoprnteim>, Biochemistry, 18, 1722 -
1728, 1979.
20. Gregoriadis, G., Kirby, c., Senior, J., «Liposomes As Drug Carriers» D.D. Breimer, Speiser, P., (ed), Topics in J>harmaceutical Sciences, Elsevier / North - Holland Biomedical Press, 175 - 190, '1981.
21. Cinsberg, L., «Does Ca+2 Cause . Fusion or Lysis of Unilameller Lipid Vesicles», Nature, 275,
758 - 760, 1978.
22. Gregoriad!s, G., «Targeting of Drugs», Nature, 265, 407 - 410, ·
1977.
23. Bosworth, :M.E., Hunt, C.A.; «Liposome· Disposition In Vivo II Dose Dependency», ı.
Pharm. Sci., 71, 100 - 104, 1982.
24. Gregoriadis, G., Ryman, E.,
«Fate of Protein - Containing Liposomes Injected Into Rats. . An Approach to the Treatment of Storage Diseases», Eur. J . Biochem., 24, -485 - 491, 1972.
25. New, R.R.C., Chance, M.L.,
Thomas, s.c .. Peter, W., «Antileishmaniasis Activity of Antimonials Entrapped in Lipo-
ııomes», Nature, 272, SS - 56,
1978.
26. Gregoriadis, G., Neerunjun, E.
D., «Homing of Lipozomes to Target Cells», Biochem. Biophys. Res. Commun,, : 65, 537 -
. 544, 1975.
27. Huang, L., Kennel, S.J., «Biıı
ding of Immunoglobulin G to
Phospholipid Vesicles by Sonication», Biochemistry, ı s,
1702 - 1707, 1979.
28. Leserman, L.D., Machy, P., Bar.bet, J:., «Cell - Specific Dru~ Transfer From Liposomes Be"l.ring Morioclonal Antibodies»,
Nature, 293, 226 - 228, 1981.
29. Kınsky, S.C., «Antibody - Complement Interaction With Llpid Model Membranes», Biochim. Biopbys. Acta., 265, 1 - 23, 1972.
30. Margolis, L.B., Dorfman, N.A., «Preparation of Lipo.somes With Immunological Specifi
city», Bull. Exp. Bio. and Med, 83, 60, 1977.
31. De Silva, M., Page Thomas, D.P., Hajleman, B.L., Wraight, P ., «Liposome in Arthritis : A New Approach», Lancet I .,
1320 - 1322, 1979 •
32. Mezei, M., Gulasekharam, V . «Liposomes - A Selective Drug Delivery System for the Topical Route of Administration Gel Dosage Form», J. Pharm. Pharmacol., 34, 473 - 474, 1982.
239
top related