frankismoa desarrollismoa nafarroan
Post on 14-Jul-2015
149 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Frankismoa Nafarroan
1959
GERRAOSTEAGERRAOSTEA 300.000 hildako300.000 hildako Nafarroan 4.545+2.868Nafarroan 4.545+2.868 400.000 herbesteratu400.000 herbesteratu 250.000 preso, horietatik 30.000 hil 250.000 preso, horietatik 30.000 hil 183 hiri suntsituta183 hiri suntsituta Nekazaritzaren emaitza % 25 gutxituNekazaritzaren emaitza % 25 gutxitu Kanpoko merkatuak itxitaKanpoko merkatuak itxita BPG ere % 25 jaitsiBPG ere % 25 jaitsi
Gosea, urritasuna eta gobernuaren kontrola gerraosteko autarkia ekonomikoaren garaian: oinarrizko produktuak, errazionamendu -txartelen
bitartez banatzen ziren -merkatu beltza kanpo, estraperloa-
Herbesteratuak
Preso politikoak
Puerto de Santa Mariako gartzela
Espainiako industriak, azpiegiturak eta landa suntsituta geratu ziren gerraostean,
sindikatuak debekatuta
Armada, e l iza,
f inantzarioak , lurjabe handiak , ,
falangistak, Monarkikoak,
Klase ertaineko jende asko, burgesiaren gehiengoa
OINARRI SOZIALAK ETA POLITIKOAK
LEGE FUNDAMENTALAK
1938, Lanaren Foruak1942, Espainiako Gorteen Lege Eratzaileak1945, Espainarren Forua1945, Erreferendum Legea1947, Ondorengotza Legea, monarkia
21 miloi pta.Lehenago 6,
Gerra osteaGerra osteaKontseilu Forala, Conde de Rodezno, DiputazioaKontseilu Forala, Conde de Rodezno, Diputazioa
1941, Hitzarmen ekonomikoa, 261 pta.
Sartagudako jaurerria- Kolonizazioa Legea
Gobernadore Zibila, mugimenduaren buruzagia: liskarrak Diputazioarekin
Haustura karlismoarekin
1951, lehendabiziko greba Iruñean: hildako bat, zauritu eta atxilotu asko
Emigrazio handia (Gipuzkoa, Bizkaa, Zaragoza)
finantzitu
Karlos VIII.a Habsuburgo Borbon
Javier Borbon Parma
Don Juan
•maquis ( 1944 – 52 ) , gerr i leroak mendi inguruetan Nafarroan, Aragoin, Galizian…
Oposizioa:
BentaneaArrakogoiti
Orreaga
Infi l trazio nagusiak
1944
Borroka nagusiak
Borroka nagusiak
Nafarroako gerrilariak, 10. brigadan
OPOSIZIOA
1945, Baionan, NAFARROAKO BATASUNA
1945, Mexiko NAFARROAKO KONTSEILUA, Constantino Salinas
Iruñean, NAFARROAKO ALIANTZA DEMOKRATIKOA
Hasierarik, monarkiak 1936ko estatu kolpea onartu zuen.
“Lausanako manifestuan” (1945ko martxoan) Don Juan Borboikoak, Alfonso XIII.aren ondorengoak, monarkia parlamentariora itzultzea proposatu zuen espainolak errekonzil iatzeko. Francok, inztaurazioa
nahiago zuen.
Don Juan de Borbon
Unidad
17 El primer franquismo (1939–1953) Imagen 7 HISTORIA DE ESPAÑA- 2º BACHILLERATO
LA POLÍTICA EXTERIOR ESPAÑOLA (1939 – 1953)
Después de la Segunda Guerra Mundial (1946 – 1953)
Durante la Segunda Guerra Mundial (1939 – 1945)
Acuerdos hispano-norteamericanos (1953)
1940 – 1943: No beligerancia
1939 – 1940: Neutralidad y buenas relaciones con el Eje
1943 – 1945: Vuelta a la neutralidad
Entrevista de Hendaya
1950 – 1953: Ruptura progresiva del aislamiento
1946 – 1950: Condena de la ONU y cerco internacional al franquismo
Concordato con el Vaticano (1953)
Espainiako kanpo politika1939-1953, Nazioarteko bakartzea
II MG, 1939-1945
II MG eta gero, 1946-1953
Isolamenduaren bukaera
aislamiento
Harremanak ardatzarekin
“ Mi pueblo observa con honda emoción el victorioso curso de una lucha que considera la
propia ... “
“ Cuán grande sería mi satisfacción si pudiera prestar en cualquier momento los servicios que
consideréis necesarios ...“
FRANCO. Hitlerri gutuna
1940 – Hendaiako elkarrizketa Franco eta Hitler 1940 – Serrano Suñer H. Himmlerrekin
Franco Petainekin, Vichyko Frantziako presidentea
Hitlerrek Franco lagundu zuen Kondor Legioa bidal iaz (Gernikako Bonbardaketa) Espainiako gerra zibi lean. Francok 47.000 soldadu bidali
zituen “La Divis ión Azul,” Errusiako kanpainiara eta Berl íngo kantzi lar itzaren defentsan (1945ko maiatza ) .
NAZIOARTEKO ARBUIAPENANAZIOARTEKO ARBUIAPENA
NBEren ebazpenaren kontra
Francok manifestaldiak antolatu zituen Madrilen .
1947an, Espainia Marshal l . Planaren kanpo geratuko zen.
1940 eta 1959ren bitartean Frankismoaren 20.000 esklabuk eraiki zuten monumentutzarra .
Gerra zibilean hildakoen panteoia, José Antonio Primo de Rivera, eta
Francisco Franco berarena.
La escultura La escultura Bidegabeko bideaBidegabeko bidea (El camino (El camino de la justicia), dedicada a los presos del de la justicia), dedicada a los presos del franquismo, ha sufrido un ataque tan sólo franquismo, ha sufrido un ataque tan sólo un día después de su inauguración, el un día después de su inauguración, el pasado sábado. pasado sábado.
El monumento, erigido en la El monumento, erigido en la carretera NA-carretera NA-1740, Irurita-Eugi,1740, Irurita-Eugi, en recuerdo de los en recuerdo de los presos que la construyeron entre 1939 y presos que la construyeron entre 1939 y 1941, sufrió el domingo el ataque de varios 1941, sufrió el domingo el ataque de varios desconocidos que, sobre la firma «Falange desconocidos que, sobre la firma «Falange Baztán», pintaron vivas a Cristo Rey y Baztán», pintaron vivas a Cristo Rey y amenazas contra los «rojos». amenazas contra los «rojos».
Además, en el atrio de la iglesia de Irurita Además, en el atrio de la iglesia de Irurita aparecieron otras pintadas enalteciendo a aparecieron otras pintadas enalteciendo a los «caídos por Dios y por España», con los «caídos por Dios y por España», con nombres de vecinos que fallecieron en la nombres de vecinos que fallecieron en la guerra civil como miembros de las tropas de guerra civil como miembros de las tropas de Franco. En Arraioz, por su parte, también Franco. En Arraioz, por su parte, también aparecieron pintadas amenazantes contra aparecieron pintadas amenazantes contra un vecino. un vecino.
Hechos similares se vienen sucediendo Hechos similares se vienen sucediendo desde principios de año en distintos puntos desde principios de año en distintos puntos de la cuenca del Bidasoa, como Doneztebe, de la cuenca del Bidasoa, como Doneztebe, Amaiur, Bera y Lesaka. Amaiur, Bera y Lesaka.
Diario Vasco, 2009ko maiatzaren 18a
2. konpainia
1941eko apirilaErronkari/Roncal (Nafarroa)
Batailoia: BDST 38
1941-IV-3Igari/Igal Batailoia: BDST 6
“Frente de Juventudes”
ZENTSURA
ISOLAMENDUAREN BUKAERAISOLAMENDUAREN BUKAERA
1955 – NBE-n
1959 –Eisenhower Espainian
1951 –Marshall plana
Torrejón, Morón, Rota eta Zaragozan base militar
amerikarrak
KONKORDATUA EGOITZA SANTUAREKIN
1956AN Marokoren independentzia onartzea
Martín Artajo y Castiella
IMENASAPERFRISAINASA
Arrese
Esako urtegia (gaztelaniaz: Embalse de Yesa) Nafarroako Pirinioetan dagoen urtegia da. Aragon ibaiaren urbilduak sortzen du, Esa herrian.Aragoiko Zaragozako ipar-mendebaldean eta Nafarroako ipar-ekialdean kokatuta dago. Aragoiko Jazetaniako eskualdeko lurraldeak urak gainezka egin dituenez, Pirinioetako itsasoa ezizena du. Nafarroa zeharkatzen duenean nabigatu daiteke. Urtegitik Bardeetako ubidea jaioa da, ubideareren bidez lursoroak ureztatzen ditu, bai Nafarroako Bardeak bai Zaragozako Cinco Villas eskualdea. Bere urak lursoroak ureztatzeko ez ezik elektrizitatea sortzeko ere erabiltzen dira.Urtegiak 446,86 hektometro kubikoko edukiera du, kota hauek lortuz: gutxienez, 435,00 m; gehienez, 490,00 m; gainezkabidea, 482,61 m eta gehiena egoera normal batean 488,61 m. 10 kilometroko luzera du eta kilometro bat eta 2,5 kilometroko zabalera.1960 urtean eraikia zen. Eraikuntzak zenbait herrien uztea eragin zuen: Jazetaniako Ruesta, Tiermas eta Esco hain zuzen ere, 1.500 biztanle baino gehiago zituztenak. Albotik, urtegiaren gainditzeko asmotan egindako desjabetze eta pinu-sailen ondorioz, Larrosa, Villanovilla, Bescos de Garcipollera, Bergosa, Acin de Garcipollera, Cenarbe edo Yosa de Garcipollera herriek ere eraikuntzaren ondorioak jasan zuten: 2.400 laborantzako hektareak urperatu ziren, horietatik 1.000 kalitate onekoak.Bestetik, Aragon ibaiaren urek, Bardeetako ubidearen bidez, Bardeetan eta Cinco Villas eskualdean garastalurreko 70.000 ha sortu zuten. Lur hauek urteko bataz besteko 467 hektometro kubikoko emaria eskatzen dute. Antzinako biztanle askok lur hauetan bizi dira, adibidez, Tiermasko familia batzuk El Bayon.
CLAVES DEL PERIODO
EL
CO
NT
EX
TO
MU
ND
IAL
E
SP
AÑ
A
Victoria de Allende en Chile
1955
Plan de estabilización: comienza la modernización económica
Ley Orgánica del Estado
1953
1954
1964
1957
Acuerdos de Ginebra: Francia se retira de Indochina
1956
Muerte de Franco: final de la dictaduraEEUU se retira de Vietnam
Ley de Principios Fundamentales del Movimiento
1969
1975
Unidad
18 Desarrollo económico y crisis del franquismo (1953–1975) Imagen 1 HISTORIA DE ESPAÑA - 2º BACHILLERATO
1970
1973
Concordato entre la Santa Sede y España. Acuerdos hispano – norteamericanos
Comienza el primer plan de desarrollo
Ley General de Educación
Asesinato de Carrero Blanco
1968
1958
1959
Crisis de los misiles en Cuba 1962
Golpe de Estado en Chile
Los norteamericanos llegan a la LunaPrimavera de Praga
1966
Reunión en Munich de la oposición a Franco
Kennedy, presidente de EEUU 1960
Triunfo de la revolución cubana
Creación de la CEE
Conferencia de BandungSegunda guerra árabe-israelí.
Crisis de Hungría
Gertaera inportanteenak
MAROKOKO MAROKOKO INDEPENDENTZIAINDEPENDENTZIA
1957ko otsailaren 11n Espainiak independentzia eman zion
Marokori, Frantziak berdin egin baitzuen bere protekoratuarekin.
Ifni ri bakarrik eutsi zion, non berehala hasiko zen konfliktua;
1969an utzi zuen.
Unidad
18 Desarrollo económico y crisis del franquismo (1953–1975) Imagen 2 HISTORIA DE ESPAÑA- 2º BACHILLERATO
EL PLAN DE ESTABILIZACIÓN Y LOS PLANES DE DESARROLLO
Cambio de la política económica
Fracaso de la política autárquica
Los planes de desarrollo de los años sesenta
constituye el punto de partida para
Emigración
Motores del desarrollismo
Plan de estabilización (1959)
Pérdida de reservas de oro
Balanza de pagos negativa
Aumento de la inflación
Rendimientos agrícolas insuficientes
Recorte del gasto público
Devaluación de la peseta
Liberalización de los mercados
Inversiones extranjeras
Turismo Laureano López Rodó
“Desarrollismoa”, Egonkortze planak eta Garapen planak
Egonkortze Plana, 1959
Garapen Planak, 60ko hamarkadan
Frankismoak AEB-etako laguntza azpiegitura handiak egitego erabi l i zituen: urtegiak, defizit energetikoa
gainditzeko, lur eremu berr iak irr igatzeko propaganda handiarekin (NODO).
Orense, 1956
Badajoz Plana: kolonizazio herr i asko antolatu zituen, denak berdintsuak,Cinco Vil las de Aragon, la Mancha, etab.
Guadiana del Caudillo
Laureano López Rodók , Frantziako eredua jarraituz, zenbait probintziatako industria garatu nahi izan zuen
Polos de desarrol lo eta industria eremuak antolatzen. ENSIDESA faktoria Avilésen ( Asturias , 1957 ) izan zen
hauetariko bat.
Garapen ekonomikoa emigranteen Europarako irteera masiboan oinarritu zen; drama pertsonal handia izan zen. 70rreko hamarkadako pretrolioaren
krisiak Europatik bueltan bidali zituen.
Hendaia
Unidad
18 Desarrollo económico y crisis del franquismo (1953-1975) Imagen 5 HISTORIA DE ESPAÑA - 2º BACHILLERATO
MIGRACIONES EXTERIORESHACIA EUROPA HACIA EL RESTO DEL MUNDO
AÑO SALDO MIGRATORIO SALDO MIGRATORIO TOTAL SALDO MIGRATORIO
1959 -1 629 15 450 13 821
1960 27 995 10 128 38 123
1961 108 209 10 173 118 382
1962 101 348 9 974 111 322
1963 93 129 702 93 831
1964 93 306 -1 367 91 939
1965 60 600 -4 337 56 262
1966 -1 000 1 277 277
1967 -25 000 661 -24 003
1968 14 564 3 436 18 000
1969 62 560 6 259 68 850
urtea
Kanpoemigrazioa
EUROPARA BESTE KONTINENTEETARA
Unidad
18 Desarrollo económico y crisis del franquismo (1953-1975) Imagen 3 HISTORIA DE ESPAÑA - 2º BACHILLERATO
Evolución de la renta nacional yel producto nacional bruto (1964-1970)
AÑO RN 1 INCREMENTO DEL PNB 2
1964 946,2 -1965 1 117,8 7,561966 1 274,6 7,611967 1 400,7 4,461968 1 552,1 5,751969 1 707,7 6,711970 1 912,3 6,32
1 (en miles de millones de pesetas corrientes)2 (en términos reales)
ÍNDICES DE PRODUCCIÓN INDUSTRIAL(1962 = Base 100)
AÑO ÍNDICE1962 1001963 112
1968 1851969 212
1964 1251965 1421966 1661967 171
1970 230
DISTRIBUCIÓN DE LA POBLACIÓN ACTIVA POR SECTORES(en % de la población activa total) 1950-1970
AÑOS AGRÍCOLA INDUSTRIAL SERVICIOS1950 47,57 26,55 25,881960 39,70 32,98 27,321965 34,30 35,20 31,201969 30,20 36,90 32,501970 29,11 37,28 33,61
“DESARROLLISMOA”
60- Aldaketa EkonomikoSozialpolitiko
modernizazioa:
Migel Javier Urmeneta (1958- alkate)
Felix Huarte enpresarioa
1964, Industriako Sustapen Plana1972, Nafarroako Plan Erregionala
III. Garapen nazionalerako Plana 207 enpresaMetalurgiaElikagaiakEgurra-papera28.000 lanpostu% 44 ind.%17 I. sek.
foru diputatuak
Nafarroako UnibersitateaNafarroako AutopistaNoaingo AireportuaIruña probintziako % 44
POTASAS
Txantrea
II. zabalgunea
II. zabalgunea
Jaiotzen aldeko politika; elizak eta zineak ere goraldatzen zituen familia zabalak, Premios Nacionales de Natalidad antolatu ziren:
Familia honek , 15 seme-alaba, 1970rean.
Nafarroa ofiziala/ erregimena1969, Itun Ekonomikoa, 230 miloi pta… 1.5001970, Lehen Hezkuntzako Erreforma Legea1973, Estatuko Buruzagitzaren Legea: Foru Berria,
Zuzenbide zibilaren bilduma
OPOSIZIOAN
BATIKANOKO II. KONTZILIOA, 1962-1965 erreformak
Tabera apezpiku-kardinala, barkamena
1973- Petrolioaren krisia
HOACJOCUSO sindikatua
ORTKASCCOO
Unidad
18 Desarrollo económico y crisis del franquismo (1953–1975) Imagen 4 HISTORIA DE ESPAÑA- 2º BACHILLERATO
LAS CONSECUENCIAS DEL DESARROLLISMO: LA ESPAÑA DE LOS AÑOS SESENTA
Desequilibrios regionales
Consecuencias del desarrollismo
Sociales
Ley de prensa
Desarrollo de la sociedad de consumo
Crecimiento de la población
Emigración al extranjero
Crecimiento de la industria
Económicas
Éxodo rural
Aumento de la renta nacional
Apertura muy limitadaPolíticas
Ley Orgánica del Estado
Cambio de los valores sociales
Crecimiento caótico de las ciudades
Desarrollo de la sociedad industrial
“DESARROLLISMO”AREN ONDORIOAK 60KO HAMARKADAN
Unidad
18 Desarrollo económico y crisis del franquismo (1953–1975) Imagen 6 HISTORIA DE ESPAÑA- 2º BACHILLERATO
LOS ÚLTIMOS AÑOS DE LA DICTADURA
Oposición nacionalista
Aumento de la oposición
Descolonización del Sahara OccidentalPolítica exterior
Política interior
Desarrollo del movimiento obrero
Movimientos católicos de protesta
Crisis del franquismo
Oposición universitaria
Aumento de la represión
Enfrentamientos dentro del gobierno: aperturistas - búnker
Crisis económica
DIKTADURAREN AZKEN URTEAK
60ko hamarkadan belaunaldi berria iritsi zen unibertsitatera, grebak eta manifestazioak antolatzen zituen beren oposizioa erakusteko, irekiera politikoa
eskatuz. Juan XXIII.ak eta Paulo VI.ak bultztutako Vatikanoko II. Kontzilioak ere protesta mugimendu
katolikoak sortarazi zituen.
Municheko kontubernioa
1966tik, Espainiak Fernando Poo eta Río Muniri autonomia emanen zien Gibraltarren inguruko negoziaketetan arrazoia alde egiteko.
1968an emanen zuen independentzia.
1969an , Gorteetan Juan Karlos Borboikoa, Frankoren oinordekoa aldarrikatu zuten, “ a título de Rey ” ; oinordekotza aseguratzeko.
1970, abendua
E.T.Ako 16 kideren kontrako epaiketa, hauetariko 9 heriotz zigorrera kondenatu zuten. Kaleetako protestek, nazioarteko presioa k eta ETAk Bilbon Alemaniako kontsula bahitzeak hiltzeko mehatxatuz Francori etsiarazi zioten
zigorrak biziarteko gartzelara mugatuz.
1973AN, Carrero Blanco Gobernuko presidentea izendatua izan zen eta erregimenaren jarraipena oztopatu gabe jarrera zabalagoz gobernatzen (“aperturismoa” ) saiatuko zen. Abenduan, ordea, ETAK atentatu bat antolatu zuen (Ogro ekintza) bera hiltzen. Urtarrilean Francok Carlos Arias Navarro izendatuko zuen zeinek errepresioa utzi gabe irekiera
politika txiki bat prometitu zuen (otsailaren 12ko izpiritua).
Carrero Blanco, inmobilista,, 1973ko greben aurrean gogor erreakzionatu zuen,
Batzar obreroen liderrak atxilotuz.
“Ondorengotza Legearen” monarkiaren ordez PCE-k eta zenbait talde antifrankistak JUNTA DEMOKRATIKOA sortu zuten.
PSOE-k, berriz, KONBERGENTZIA DEMOKRATIKOKO PLATAFORMA”
Bi taldeek, eskubide eta askatasunari buruz ideia antzekoak zituztela
PLATAJUNTAn bildu ziren.
Marokoko erregea, Hassan II.ak, Mendebaldeko Sahara okupatu nahi zuen, eta Martxa Berdea antolatu zuen,
400.000 perstona bidal i zituen oraindik Espainiako probintzia zen Mendebaldeko Saharara. 1975eko azaroaren 14an, Prinzea haraino joan eta gero, Madri leko ituna s inatu
zen : Espainiak Sahararen subiranotasuna Maroko eta Mauritaniari utziaz nahi eta
NBE-k Espainiar i enkargatu Saharen babesa independizatu artean.
75-11-22
top related