gerlach instituut; 2014, jaar 3, les 3; sociale bewijskracht

Gerlach Instituut 2014, jaar 3

Communicatie

Zes overtuigingsprincipes

• Wederkerigheid• Consistentie• Sociale bewijskracht• Sympathie• Autoriteit• Schaarste

Sociale bewijskracht

• https://www.youtube.com/watch?v=MCHJ5itLxn0

• https://www.youtube.com/watch?v=rA92qKWlaaE

• “Cheers is filmed before a live studio audience’

• Ingeblikt geluid: is dat leuk? • Waarom gebruiken we het dan?

Ingeblikt gelach maakt dat we:•langer lachen•vaker lachen•datgene wat we zien leuker vinden

Kortom: we lachen omdat anderen lachen. Oftewel: hier werkt het principe van de sociale bewijskracht.

Wat is sociale bewijskracht?

• We bepalen wat juist is door erachter te komen wat volgens anderen juist is.

• Werkt dit goed?• Meestal wel, soms niet

Hoe benut men sociale bewijskracht?• Schoteltje met (forse) fooien• Lijst met donateurs, compleet met adres

en hoogte van het bedrag• Cover van dit boek• Kopers van dit boek/deze film kochten

ook …

Groter voorbeeld

• Kleuters met angst voor honden• Dagelijks: film van 20 minuten van

kinderen die met honden spelen. • Na 4 dagen: 67% bereid met hond in

kamer te zitten en te aaien, zonder iemand erbij

• Opvallend: angst keerde niet terug

Ander voorbeeld

• Schuwe, verlegen kinderen op schoolplein

• Elf scènes waarin eenzaam kind naar sociale activiteit kijkt en later eraan deelneemt

• Na bezichtiging: kinderen gingen met andere kinderen spelen

• Sterker: ze werden leidende figuren bij sociale activiteiten

En nog een…

• Staking OV, lange rij voor bushalte voor een bank in Singapore

• Omstanders denken: die mensen nemen allemaal hun tegoed op.

• Rij groeide aan en aan, bankrun. • Bank moet dicht om catastrofe te

voorkomen.

Catherine Genovese

• Op 13 maart 1964 vermoord in New York, 28 jaar oud

• Moseley kreeg 35 minuten en drie pogingen de tijd om haar te vermoorden

• 38 mensen hoorden de moord, maar kwamen niet verder dan: ‘Laat haar met rust’

• Niemand belde de politie• Waarom?

Omstander-effect

• Er is sprake van ‘pluralistische onwetendheid’• Mensen zijn onzeker: is er sprake van nood, of

niet?• Wat doen de anderen? Niets? Dan ik ook

niet…• Protesteert niemand als de nazi’s een razzia

houden? Zal ik het dan wel doen?

Ongunstige omstandigheden:

• Een verwarrende, chaotische situatie• Veel omstanders (less is more)• Veel onbekenden• Kortom: je bent beter af met (veel) minder

getuigen!• Hoe te handelen in nood?• Spreek iemand direct en persoonlijk aan!

Wat is je eigen ervaring?

• Wanneer deed zich een voor jou verwarrende situatie voor?

• Hoe handelde je?• Werd het er beter op?

Na-apen

• Opvallend: steeds als een zelfmoord op de voorkant van een krant beschreven wordt, neemt daarna het aantal zelfmoorden sterk toe.

• Tussen 1947 en 1968: 58 mensen meer in de twee maanden erna.

• Waarom? • Goethe: “Die Leiden des jungen Werthers”• Hoofdpersoon pleegt zelfmoord. Gevolg: een

golf van zelfmoorden

Opvallend

• Zelfmoord vol in het nieuws, dan in twee maanden erna opvallend veel (eenzijdige) ongelukken.

• Waarom?• Hoezo ongeval? • Opnieuw: na-apen. Ongeluk blijken

zelfmoorden.

Waarom (ogenschijnlijk) een ongeluk?Ter bescherming van:•Reputatie•Gezin•Uitkering van overlijdensrisicoverzekering

Nader onderzoek toonde aan:

• Slachtoffers van ‘ongelukken’ hadden opvallend veel overeenkomsten met zelfmoordpleger

• Sociale bewijskracht is sterker als het gaat om mensen die op ons lijken.

Wat doe jij als in een mensenmassa:

• alle kinderen tussen 7-10 jaar ergens op af vliegen?

• een groep Marokkanen van 16-20 jaar ergens naartoe rent?

• mensen van je eigen leeftijd de benen nemen?

The People’s Temple

• Religieuze sekte van dominee Jim Jones• Komt onder vuur van afvalligen en de pers• Verhuist van San Francisco naar Frans

Gyuana• Bezoek in Fr. Guyana van Leo Ryan (Lid

Huis van Afgevaardigden) plus 3 journalisten• Komen achter waarheid, worden vermoord.

Sociale druk leidt tot massamoord• Jim Jones draagt sekte op massaal

zelfmoord te plegen• Leden nemen collectief cyanide, afvalligen

worden vermoord• 914 doden

Waarom stemden ze in?

• Oerwoud van Guyana was een jungle. Een chaotische situatie. Gevolg: onzekerheid.

• In jungle waren alle sekteleden mensen op wie ze leken.

• De trouwste leden slikten als eersten het cyanide. Dat werd de norm.

• Wetenschapper: “In Californië was dit nooit gebeurd.”

Hoe wapen je je?

• Wees alert op gefakete sociale bewijskracht (ingeblikt gelach, geacteerde testimonials)

• Blijf nadenken. Gedrag van anderen mag nooit de enige basis voor jouw handelen zijn.

• Sympathie

Volgende week: