ggz1322-01 visiedocument forensische zorg.indd
Post on 11-Jan-2017
235 Views
Preview:
TRANSCRIPT
visiedocument
2014
Betere zorg, veiliger samenlevingvisiedocument forensische zorg
ggz nederland | inhoudsopgave
Hoofdstuk 1
04 Vooraf:vangoednaarbeter
Hoofdstuk 2
05 Inleiding
Hoofdstuk 3
07 Samenvattinguitgangspunten
Hoofdstuk 4
12 Gezamenlijkevisie
Hoofdstuk 5
14 Identiteitendoelstellingforensischezorg
Hoofdstuk 6
18 Resultaat
Hoofdstuk 7
22 Behandelingindeketen
Hoofdstuk 8
26 Ontkoppelingtitelenbed
Hoofdstuk 9
28 Behandelduur
Hoofdstuk 10
30 Regieindeketen
Hoofdstuk 11
31 Efficiency
Hoofdstuk 12
32 Detoekomstvandeforensischesector
Hoofdstuk 13
33 Bronnen
Bijlage
34 Bijlage1:Cijfersforensischezorg
38 Bijlage2:Uitwerkingcalls2013
40 Bijlage3:Afkortingen
Vormgeving
Case Communicatie, Ede
Copyrights
© GGZ Nederland 2014
Overname van teksten
is toegestaan
met bronvermelding.
Publicatienummer
2013/397
ggz nederland | 0
Eenbreedgedragenvisieopforensischezorg.Metdat
doelvoorogenstarttehetForensischNetwerkeind2010
eenvisietraject.Bijhetgezamenlijkontwikkelenvaneen
gedeeldevisiewerdhetForensischNetwerkgedreven
doordeambitiedekwaliteitvandeforensischezorg
verderteverbeteren.Inditvisiedocumentleestuhoe
diebewegingvangoednaarbeterdekomendejaren
vormkrijgt.Doorsamentewerkenaanhetversterken
vanhetzorgaanbod;hetverkortenvandebehandelduur;
hetverhogenvandeefficiency;enhetoptimaliserenvan
dein-,door-enuitstroom.
Ditvisiedocumentmaaktduidelijkwaarvoordeforen-
sischesectorstaat,waarindezezorgzichonderscheidt
enopwelkewijzedesectoralsketenpartnerwilsamen-
werkenmetaanpalendesectoren.Inhoofdstuk3isde
visieopforensischezorgsamengevatinelfuitgangs-
punten.Eengrootdeelvandezeuitgangspuntenis
opgenomenindeMeerjarenovereenkomstForensische
Zorg2013-2017(MJAFZ),dieditvoorjaarmethet
Desectorforensischezorgbestrijktallegeestelijke
gezondheidszorg,verslavingszorgenverstandelijk
gehandicaptenzorgaanvolwassenen,waardegeboden
zorgprimairisgerichtophetvoorkomenvanrecidive
(zowelinstrafrechtelijkealspsychiatrischezin)enhet
verkleinenvandelict-risico.Desectorbiedtpsychiatri-
sche,psychischeengedragskundigebehandelingen;
zorgtvoorresocialisatieenre-integratievanpatiënten;
eninvesteertintoenemendemateinpreventieve
interventies.Bijditalleswordtaandachtbesteedaande
positievanslachtoffers.Dezorg–diekanbestaanuit
klinischezorg,ambulantezorgen/ofbegeleidwonen
–wordtverleenddooreengrootaantalverschillende
instellingen.1
Forensischezorgwordtzowelgebodeninstrafrechtelijk
kaderalsinniet-strafrechtelijkkader.Forensischezorgin
strafrechtelijkkadermaaktdeeluitvaneenstrafrech-
telijketitel,zoalseenvoorwaardelijkestrafofopgelegde
maatregel.Niet-strafrechtelijkeforensischezorgwordt
gegevenvoorafgaandaaneen(mogelijke)veroordelingof
nadateenstrafrechtelijketitelisvervallen.
Forensischezorginstrafrechtelijkkaderwordtsinds2008
ingekochtdoorhetMinisterievanVeiligheidenJustitie,
specifiekdoordeDirectieForensischezorgvanDJI.
Hiertoewordenindividuelecontractenafgeslotenmet
zorgaanbieders.De22forensischezorgtitelsvormende
bekostigingsgrondslagvoorforensischezorginstrafrech-
telijkkader.Deindicatiestellingvanforensischezorgin
strafrechtelijkkadervindtplaatsonderverantwoordelijk-
heidvanhetNederlandInstituutForensischePsychiatrie,
dedriereclasseringsorganisaties-Verslavingsreclas-
sering,LegerdesHeilsenReclasseringNederland-enhet
PMOinhetGevangeniswezen.
Forensischezorginstrafrechtelijkkadermaaktvaakdeel
uitvanomvangrijkeensomslangdurigeindividuele(ggz-)
zorgtrajecten.Hetisvangrootbelangdataldeze
zorgtrajectengoedopelkaaraansluiten.Datbetekent
bijvoorbeelddatooknaafloopvaneenstrafde(forensi-
sche)zorgonbelemmerdgecontinueerdmoetkunnen
wordenalsdatnodigis.Hetbiedenvanketenzorgwaarin
dezecontinuïteitvanzorggewaarborgdis,vormtdanook
eenbelangrijkuitgangspuntvoordeforensischesector.
InditkaderzijndeaankomendeWetForensischeZorg
endeWetVerplichteGGZvangrootbelangvoorde
forensischesector.Hetzelfdegeldtvoorhetadviesvande
MinisterievanVeiligheidenJustitieenVGNtotstand
kwam.Dezeovereenkomst–dieop3april2013formeel
doorallebetrokkenpartijenwerdondertekend–
maaktdeeluitvanhetMasterplanDJI.Omdatde
uitgangspuntenvanditvisiedocumentgrotendeelszijn
opgenomenindeMeerjarenovereenkomst,fungeren
beidedocumentenalsbasisenkadervoorhetbeleid
vandesectorindekomendeperiode.
Nadeinleidingbegintditvisiedocumentmetdeelf
uitgangspuntenVisie Forensische Zorg.Dezepunten
wordenindedaaropvolgendehoofdstukkenuitgewerkt,
meteenbeknoptebeschrijvingvandeidentiteiten
doelstellingenvandeforensischesector.Hetdocument
eindigtmeteenblikopdetoekomstvandeforensische
zorg.Eentoekomstmetbeterezorg,veiliger
samenleving.
JoepVerbugt
VoorzitterForensischNetwerk
InleidingVooraf: betere zorg, veiliger samenleving
0 | inleiding
1 2
1Forensischpsychiatrischecentra,forensischpsychiatrischeklinieken,forensischpsychiatrischeafdelingen,poliklinieken,verslavingszorg
afdelingen/klinieken,psychiatrischepenitentiairecentra,instellingenvoorsterkgedragsgestoordelichtverstandelijkgehandicaptenzorg(SGLGV),
regionaleforensischeinstellingenvoorbeschermdwonen,kliniekenintensievebehandeling.
ggz nederland | 0
RaadvoordeVolksgezondheidenZorg(RVZ)Stoornis en
Delict – forensische en verplichte geestelijke gezondheids-
zorg vormen een keten (mei 2012)enhetMeerjarenbeleid
inkoop forensische zorg 2014-2017vanhetMinisterievan
VeiligheidenJustitie.Inbeidedocumentenstaathet
verbeterenvandecontinuïteitvanzorgcentraal.
Indeforensischesectorwordenpatiëntenmetzwareen
complexeproblematiekbehandeldbinneneenbeveiligde
setting.Doorhenopeenprofessionelemanierte
behandelenentebeveiligen,isdesectorinstaatde
recidivelaagtehoudenenverderterugtedringen.
Hierdoorwordendelictenvoorkomen.Metdezespecialis-
tischezorglevertdeforensischezorgeenbelangrijke
bijdrageaaneengezondeenveiligesamenleving.
Datdesectorhierinsuccesvolis,blijktuitdecijfers:
dealgemenerecidivevanex-tbsgesteldenligttweejaar
nabeëindigingvandemaatregelop20,9procent,terwijl
ditpercentagebijex-justitiabelenzonderbehandeling
met49,3procent2aanzienlijkhogerligt.
maniertebehandelenentebeveiligenisdesector
instaatderecidiveomlaagtebrengen,delictente
voorkomenendeveiligheidindemaatschappijte
vergroten.Juistindeuniekecombinatievan
behandelenenbeveiligenligtdedeskundigheidvan
deforensischezorg.Desectorbiedtnietalleen
psychiatrischeenpsychischebehandeling,maarzorgt
ookvoorresocialisatieenre-integratievanpatiënten
eninvesteertinpreventie.Daarnaastiservanzelf-
sprekendaandachtvoordepositievanslachtoffers.
Desectorkandoorhaarkennisenexpertisezwareen
complexepatiëntenbehandelenenlevertdaardoor
eengrotebijdrageaaneenveiligeremaatschappij.
3. resultaat
Hetverlenenvanforensischezorgiszeersuccesvolbij
hetverminderenvanrecidive.Zoisdealgemene
recidivevanex-tbsgestelde2jaarnabeëindigingvan
demaatregel20,9%,waarbijditpercentagebij
ex-gedetineerdenaanzienlijkhogerligt,namelijkop
49,3%.Ditbetreftallemogelijkefeitenwaarvoorzijin
dieperiodemetJustitieinaanrakingzijngeweest.
. behandeling in de keten
Binnendeforensischezorgsectorwordtdezorg
verleenddooreengrootaantalverschillendeinstel-
lingen.Desectorgaatnietuitvandieindividuele
instellingen,maarzethetontwikkelingstrajectvan
patiëntencentraal.Zijdraagtzorgvoorbehandeling
0 | samenvatting uitgangspunten
Samenvatting uitgangspunten
3
1. gezamenlijke visie
Deforensischezorgheefteenbelangrijkemaatschap-
pelijkefunctieenformuleertzelfeenvisieoverde
wijzewaaropaandiemaatschappelijkefunctie
invullingmoetwordengegevenomoptimaleforen-
sischezorgteleveren.Hetforensischezorgveldgaat
daarbijuitvanhetgemeenschappelijkeennietvan
dedeelbelangenvanindividueleinstellingen.Tevens
wordtuitgegaanvansamenhangensamenwerking
metdereguliereggz,zodatdekrachtvandesector
alsgeheelwordtvergroot.Deforensischezorg
heeftveelovereenkomstenmetdereguliereggz.
Debehandelingzelfisbijforensischezorgnietanders
danindereguliereggz.Hetverschilligtinde
beveiligdesetting.Hetverbeterenvandesamenwer-
kingtussendeforensischezorgendereguliereggzin
detoekomst,isnoodzakelijk.
. identiteit en doelstelling forensische zorg
Hetgaatbijdeforensischezorgomspecialistische
zorg:behandeleninveiligheid.Dooropeengoede
2Bron:http://rijksoverheid.nl/ministeries/venj/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2012/03/23/brief-tweede-kamer-tbs-maatregel.html 3Bron:http://rijksoverheid.nl/ministeries/venj/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2012/03/23/brief-tweede-kamer-tbs-maatregel.html
ggz nederland | 0
enbeveiligingineenlogischsamenhangendeketen
binnendeforensischezorgeninafstemmingmetde
reguliereggzenandereketenpartners.Doorde
ontwikkelingvankwalitatiefhoogwaardigeen
samenhangendezorgprogramma’senzorgpadenvoor
deketen,wordteenoptimalebehandelinggegeven
overdeverschillendeinstellingenheen.Desector
werktactiefaanhetwegnemenvandeschottenin
deketen.
Deforensischezorgbegintaande‘voorkant’bijde
begeleidingenbehandelingvan(potentiële)daders
eneindigtaande‘achterkant’bijpatiëntenwiens
strafrechtelijketitelisafgelopenmaarwaarbijde
behandelingendebeveiligingnogsteedsnodigzijn.
Deforensischezorgsectorblijftbetrokkenzolangde
beveiligingendebehandelingtoegevoegdewaarde
hebben.Deforensischezorgsectorzoektdaaromook
indebredeketen(dusinclusiefreguliereGGZ,PPC’s,
beschermdewoonvormeneninstellingenvoor
maatschappelijkebegeleidingen-Verstandelijk
Gehandicapten(VG))naaraansluitingenoptimalise-
ring.Hetisdaarbijbelangrijkoverenweergebruikte
makenvanelkaarssterkepunten.DeWetVerplichte
ggzmoetdemogelijkhedenvoor(dwang)behandeling
buitendemurenvandeinstellingfaciliteren.
Dekomendejarenkomtereenenormebezuinigingaf
ophetgevangeniswezen(GW).Deforensische
zorgsectorzietvoorzichzelfeentaakomzowel
binnendegevangenispopulatiealsnaafloopvan
detentiepassendeenaansluitendeforensischezorgte
biedenaanjustitiabelenmeteenpsychischestoornis.
Hiermeekanvoorkomenwordendatdezegroep
vanuithunziektebeeldopnieuwdelictenpleegten
terugkomtindetentie.Daarnaastzietdeforensische
zorgookeentaakvoorzichzelfaandevoorkant,
namelijkhetvoorkomenvandelictendoortijdig
behandelingaantebieden.Hetforensischeveldwil
zichmeerrichtenenspecialisereninambulante
preventievezorgenwilzoeennieuwegroep
patiëntenbereiken,tewetendepatiëntendievanuit
hunstoornisdelictendreigentegaanplegen.Alsdeze
patiëntentijdigwordenbehandeldenbegeleidtzalde
toestroomnaarhetGevangeniswezenvandezegroep
afnemen.
. ontkoppeling titel en bed
Omketenzorgprogramma’senhetontwikkelings-
trajectvanpatiëntencentraaltekunnenzetten,
draagtdesectorzorgvoorhetstroomlijnenvande
in-,door-enuitstroom.Eenprobleemhierbijishet
aflopenvandestraf/maatregel.Desectorstreeft
naareenontkoppelingvantitelenbed,zodatniet
uitsluitendkanwordengeïndiceerdopbasisvan
dejuridischetitel(zowelstrafrechtelijkalsciviel-
rechtelijk),maarookopbasisvandenoodzakelijk
geachtebehandelingenbeveiliging.Hierbijgeldthet
uitgangspuntdatdezorgenbeveiligingzolaag
alsmogelijkdienentezijn,maarookzohoogals
noodzakelijk.
. behandelduur
Desectormaaktzichsterkvoorhetterugbrengenvan
degemiddeldebehandelduurindeforensischezorg.
Hierbijisinhetbijzonderaandachtvoorhetterug-
brengenvandeduurvandetbs-behandeling,o.a.
doorhethanterenvanrichtlijneninhetvrijhedenbe-
leidenhetopstellenvanforensischeprognoses,
waarmeede(tbs-)behandelingtransparanterenmeer
toetsbaarwordt.Desectoronderkenttegelijkertijd
datvooreenbepaaldegroeppatiëntencontinuezorg,
structuur,begeleidingenondersteuningnodigisom
deveiligheidtekunnenblijvenwaarborgen.Vooreen
kleinegroepmoetwordengeaccepteerddathumane
opsluitingindelongcareuiteindelijknodigkanzijn,
waarbijwordtbehandeldineenlageintensiteitdie
gerichtisopdestabilisatievandepatiënt.
Ronddebehandelduurwerktdesectorookaaneen
substitutievanzwarenaarlichtebehandelingen
beveiliging.Concreetkomtdateropneerdater
patiëntenmogelijkeerderineenambulanteof
minderintensievesettingkunnenwordenbehandeld.
Desectorcreëertdenoodzakelijkevoorwaarden
ophetgebiedvanveiligheid,zoalsbegeleidingen
controle.
Nauwesamenwerkingmetketenpartnersisindeze
noodzakelijk.Daarnaastmoetonderkendwordendat
deforensischezorgaanbiedersnietalleendeze
terugganginbehandelduurkunnenbewerkstellingen:
politiekeenbeleidsmatigeontwikkelingendragen
hieraantevensforsbij.
. regie in de keten
Doorhetgroteaantalaanbiedersvanforensische
zorgishetopditmomentmoeilijktegaranderenen
verifiërenofeenpatiëntopdejuisteplekenophet
juistemomentwordtbehandeldenbeveiligd.
Hetrisicoopsuboptimalebenuttingvandebeschik-
bareforensischecapaciteitislevensgrootaanwezig,
watafbreukdoetaandeefficiencyvandesector.Hier
isduswinsttebehalen.Teneindederegieindeketen
teverbeteren,onderzoektdeforensischezorgsector
demogelijkhedenophetgebiedvansamenwerking,
concentratieenspecialisatie.Hierbijkanookworden
gedachtaanhetbenoemenvaneenbeperktaantal
‘preferredsuppliers’diederegiefunctievormgeven.
Concentratieensamenwerkingbiedtmeermogelijk-
hedentotspecialisatie,hetinregelenvanketenbrede
zorgpadenenzorgprogramma’senefficiencyverbete-
ringen.
0 | samenvatting uitgangspunten
ggz nederland | 10
8. kwaliteit
Deforensischezorgsectorvindtdatdeinzetvan
evidencebased,endaarmeedoelmatige,interventies
vanzelfsprekendmoetworden.Daaromheefthet
forensischezorgveldsamenmetdeDirectieForen-
sischeZorgenGGZNederlandhetinitiatiefgenomen
omdekwaliteitvandeforensischezorgverderte
verbeterenenzichtbaartemaken.Dezekwaliteits-
verbeteringwordtvormgegevenvanuithetmeerjaren
programmagenaamdKwaliteitForensischeZorg
(KFZ).
Voorwetenschappelijkeonderbouwingvande
forensischezorgishetExpertisecentrumForensische
Psychiatrie(EFP)opgericht.HetEFPwildeforensische
sectorondersteunenbijhetverhogenvandekwaliteit
vanzorgenhetbevorderenvandeveiligheidvan
desamenleving.
. effectiviteit
Doorhetmetenvandeeffectiviteit(onderandere
middelsRoutineOutcomeMonitoring(ROM))zorgtde
forensischezorgsectorvoorinzichtindeeffectenen
dekwaliteitvangeleverdezorgenrisicomanagement.
Deforensischezorgsectorzetdekostenvande
geleverdezorgaftegende(aanmerkelijkhogere)
maatschappelijkeopbrengsten.Deprestatiesvande
forensischeaanbieders(inclusiefdeprijs-kwaliteit
verhouding)wordenhiermeesectorbreedinzichtelijk
gemaakt.
10. technologische innovatie
Deforensischezorgsectoronderzoektdemogelijk-
hedenomtekomentotverderedoelmatigheiden
efficiencydoortechnologischeinnovatieendeinzet
vanelektronischehulpmiddelen,zoalsE-health,
dedomoticaenelektronischesystemenvooronder
anderetoezicht,plaatsbepalingenstressmeting.
11. efficiency
Deforensischezorgsectorwerktdekomendeperiode
samenmethetMinisterievanVeiligheidenJustitie
omtekomentoteenefficiency-endoelmatigheids-
slag.Het(gefaseerd)afbouwenvancapaciteiten
zelfshetsluitenvaninstellingenalsgevolgvandeze
efficiency-slagen,wordtdaarbijalsmogelijkgevolg
nietgeschuwd.Desectorgeefthieraandevoorkeur
bovenhethanterenvande‘kaasschaafmethode’
entariefskortingen,aangeziendaardoordekwaliteit
vandeforensischezorgonderdrukkomttestaan.
Deprestatiebekostigingmaakthetmogelijkdat
keuzeswordengemaaktopbasisvanobjectieve
criteriaoverkwaliteit,doelmatigheidentoegang.
Voorwaardevoorhetafbouwenvancapaciteitzijn
goedeafsprakenoverenerzijdseenkostendekkende
NHC(ooknaafbouw)enanderzijdsfaseringen
ondersteuningvandetransitie.Ermoeteenafbouw-
plankomen.Daarbijhoortookeenopbouwplanvan
ambulantezorg(zoalsFor-FACT)enafspraken
daarovermetrelevanteanderepartijendiedaarineen
rolspelen(reguliereggz,zorgverzekeraars,VWS,
gemeenten).
Desectoronderzoektinhetkadervandeefficiency
welkebesparingenmogelijkzijndoorhetterug-
dringenvandebehandelduur,hetverminderen
vandebehoefteaanforensischezorgdoorpreventie
ennazorgenhetinvestereninelektronische
hulpmiddelen.
11 | samenvatting uitgangspunten
ggz nederland | 1
Deforensischezorgheefteenbelangrijkemaatschap-
pelijkefunctieenformuleertzelfeenvisieoverdewijze
waaropaandiemaatschappelijkefunctieinvullingmoet
wordengegevenomoptimaleforensischezorgteleveren.
Hetforensischezorgveldgaatdaarbijuitvanhet
gemeenschappelijkeennietvandedeelbelangenvan
individueleinstellingen.Tevenswordtuitgegaanvan
samenhangensamenwerkingmetdereguliereggz,
zodatdekrachtvandesectoralsgeheelwordtvergroot.
Deforensischezorgheeftveelovereenkomstenmetde
reguliereggz.Debehandelingzelfisbijforensischezorg
nietandersdanindereguliereggz.Hetverschilligtinde
beveiligdesetting.Hetverbeterenvandesamenwerking
tussendeforensischezorgendereguliereggzinde
toekomst,isnoodzakelijk.
Gezamenlijke visie
4
13 | gezamenlijke visie
deforensischezorgechternadrukkelijkgewerktaanhet
voorkomenvanrecidiveenhetverkleinenvandelict-
risico’s.Bovendienhebbennietallepatiëntendevrijheid
omnaarbuitentegaan.Hetverschilbestaatdusuitde
specifiekebehandelfocusenuitdebeveiligdesetting
waarindeforensischezorgwordtaangeboden.
Forensischezorgaanbiedersenketenpartijenstaanvoor
demaatschappelijkeopdrachtommetdeeigenspecifieke
expertisedeveiligheidvandesamenlevingtevergroten.
Omditmogelijktemaken,dientdeforensischesectorte
investerenindeskundigheidsbevorderingvandereguliere
ggz.Hetisnamelijkvangrootbelangdatdereguliere
ggzendeforensischezorgoverenweergebruikmaken
vanelkaarssterkepunten.Zodientdekennisen
expertiseophetterreinvanrisicotaxatiebijvoorbeeld
eenplektekrijgenbinnendereguliereggz.
Ookderolenexpertisevandereclasseringdient
geoptimaliseerdteworden,zodatdezebelangrijke
ketenpartnerdereguliereggzactiefkanondersteunen
indebehandelingendebegeleidingvanforensische
patiënten.Verderdientdereguliereggzteworden
ondersteunddoordeinzetvancrisisplaatsingeninde
forensischezorg.Alleenzoisdereguliereggzinstaat
omforensischepatiënteninregulieresettingenteblijven
behandelen.
sector als collectief
Forensischezorgwordtgeleverddoorverschillende
instellingen:forensischpsychiatrischecentra(FPC),
forensischpsychiatrischeklinieken(FPK),forensisch
psychiatrischeafdelingen(FPA),poliklinieken,forensische
verslavingszorgafdelingen/klinieken(FVA/FVK),
psychiatrischepenitentiairecentra(PPC),instellingen
voorsterkgedragsgestoordelichtverstandelijk
gehandicaptenzorg(SGLGV),regionaleinstellingenvoor
beschermdwonen(RIBW)enkliniekenvoorklinische
intensievebehandeling(KIB).
Indevisieopforensischezorgwordtgedachtvanuithet
collectief,dusnietvanuitafzonderlijkeinstellingen.
Daaromligtindeontwikkeldevisiedenadrukopdatgene
watforensischezorgaanbiedersmetelkaarverbindt.
Hetgaateromdatzijingezamenlijkheidadequaat
reagerenopactueleontwikkelingendieopdesector
afkomenensamenwerkenaanhetrealiserenvan
gedeeldeambitiesendoelstellingen.Alleenzokande
krachtvandesectoralsgeheelwordenvergroot.
relatie forensische zorg met reguliere ggz
Deforensischezorgvertoontveelovereenkomstenmet
dereguliereggz.Desectorbiedttijdelijkspecialistische
zorgaanpatiënten,waarbijdebehandelingvan
stoornissenopzichnietfundamenteelverschiltvandie
indereguliereggz.Tijdensdebehandelingenwordtin
ggz nederland | 1 1 | identiteit en doelstelling forensische zorg
veiligbehandelklimaatkenmerktzichverderdoor:de
inzetvanvoldoendegeschooldeengekwalificeerde
medewerkersdievanuiteenprofessionelehouding
werken;eenduidelijkestructuurendaginvulling;een
duidelijkeomschrijvingvandegrenzen;enhetzorgvuldig
bewakenvangrenzen,normenenwaardendiegelden
binnenhettherapeutischemilieu.
Relationelebeveiligingkrijgtvormdooreencontact-
gerichtehouding,waarbijmedewerkerspatiënten
duidelijk,betrouwbaarenrespectvolbejegenen.
Medewerkerswerkensameninmultidisciplinaireteams
waarineengoedemixvancompetentiesisvertegenwoor-
digd.Enerzijdssteltditmedewerkersinstaatdezorgen
behandelingoptimaalvormtegeven.Anderzijdsbiedt
ditookwaarborgenvoorcorrecteencontinueinformatie-
uitwisselingdoormiddelvanrapportagesenoverdacht.
Medewerkersmoetenhiervoorvoldoendegeschooldzijn,
ondermeerophetgebiedvanvroegsignalering,
risicotaxatieenrisicomanagement,motiverende
gespreksvoeringenagressiebeheersing.
Tenslottezijntrainingenenopleidingenvanbelangvoor
relationelebeveiliging.Medewerkersdienengeschoold
tezijnopgebiedvanagressiehantering,effectieve
communicatieenvroegsignalering.Daarnaastmoeten
medewerkersookgetraindzijninfysiekeweerbaarheid,
zodatzijseparatietechniekenenpersoonlijkeveiligheids-
techniekenkunnentoepassen.
Hetgaatbijdeforensischezorgomspecialistischezorg:
behandeleninveiligheid.Dooropeengoedemanierte
behandelenentebeveiligenisdesectorinstaatde
recidiveomlaagtebrengen,delictentevoorkomenen
deveiligheidindemaatschappijtevergroten.Juistin
deuniekecombinatievanbehandelenenbeveiligenligt
dedeskundigheidvandeforensischezorg.Desector
biedtnietalleenpsychiatrischeenpsychische
behandeling,maarzorgtookvoorresocialisatieen
re-integratievanpatiënteneninvesteertinpreventie.
Daarnaastiservanzelfsprekendaandachtvoorde
positievanslachtoffers.Desectorkandoorhaarkennis
enexpertisezwareencomplexepatiëntenbehandelen
enlevertdaardooreengrotebijdrageaaneenveiligere
maatschappij.
Kortom,relationelebeveiligingblijftnaastgebouwelijke
beveiligingeenuiterstbelangrijkaspectvoorrecidive-
preventie.
Deforensischezorgheefteenbrededoelstelling.
Maatschappelijkstaatdesectorvoordeopgavewaar
mogelijkrecidivetevoorkomenenmaatschappelijke
overlastenonveiligheidteverminderen.Tegelijkertijd
isdesectoropindividueelniveaugerichtophet
terugdringenvandesymptomen,hetverbeterenvan
kwaliteitvanleven,hetdoorbrekenvanisolement
enhetwerkenaaneenzohoogmogelijkniveauvan
maatschappelijkfunctioneren–rekeninghoudendmet
debeperkingenvandepatiëntophetgebiedvanwonen,
werkenenwelzijn.Ditleidtertoedatdeforensischezorg
aandachtbesteedtaanmedischpsychiatrischeaspecten,
maardaarnaastooknadrukkelijkgerichtisophet
ontwikkelenvanpersoonlijkevaardighedendiepatiënten
nodighebbenommaatschappelijkbetertekunnen
functioneren.
levenslange begeleiding
Sommigepatiëntenindeforensischesectorhebben
levenslangebegeleidingendebeschuttingvaneen
klinieknodig.Alsvoortzettingvanintensieve
behandelingennietlangereffectiefis,ishumaan
verblijfineenvoorzieningvoorlangdurigeforensische
psychiatrischezorgdemeestaangewezenoptie.
Ditismetnamegerichtophetvoorkomenvanterugval.
Identiteit en doelstelling forensische zorg
5 behandelen en beveiligen
Deforensischezorgonderscheidtzichdooreenunieke
combinatievanbehandelenenbeveiligen.De
behandelingvanpatiëntenindeforensischezorgis
gerichtopterugkeerindemaatschappij.Datvereist
goedebeveiligingenhetnemenvanafgewogenrisico’s
opbasisvanrisicomanagement.
Omdekwaliteitvandebehandelingenverderte
verbeteren,werktdesectoraandeontwikkelingvan
zorgprogramma’senzorgpaden.Datmaakteenintegrale
benaderingmogelijkwaarbijaandachtwordtbesteedaan
deresocialisatieenre-integratie.Patiëntenwordenindit
kaderbegeleidenondersteundoptalvan
levensgebieden.Bijvoorbeeldbijhetvindenvanwerk,het
indelenvanvrijetijd,hetvergrotenvanhunpersoonlijk
welbevinden,hetaflossenvanschuldenenhetherstellen
vanrelaties.
Ophetterreinvanbeveiligingwildeforensischesector
zichverderprofessionaliseren.Bijhetoptimaliserenvan
eenveiligebehandeling,eenveiligewerkomgevingen
eenveiligvrijhedenbeleidzetdesectorinoprelationele
enfysiekebeveiliging.
Eenveiligenondersteunendbehandelklimaatvormtde
basisvoorrelationelebeveiliging.Inditbehandelklimaat
issprakevanbeheersingvanrisico’s,persoonlijke
bejegeningengerichteondersteuningvanpatiënten.Een
ggz nederland | 1
maatschappelijk belang
Heteffectiefbeveiligenenbehandelenvanpsychisch
gestoordecriminelemensen–decorebusinessvande
forensischezorg–isvanevidentmaatschappelijkbelang.
Hetzelfdegeldtvoordenazorgtrajectendiede
sectorbiedtinsamenwerkingmetdereclassering
(dieverantwoordelijkisvoorhettoezicht):de
resocialisatieenre-integratievanpatiënten.Hiermee
biedtdeforensischezorgeenbelangrijkebijdrageaan
hetterugdringenvanrecidiveenhetvergrotenvan
demaatschappelijkeveiligheid.Daarnaastvervultde
forensischezorgookeensteedsbelangrijkererolbinnen
degeestelijkegezondheidszorg.Bijvoldoendecapaciteit
nemenforensischezorginstellingensteedsvaker
patiëntenuitdereguliereggzopdiedaardoordeernst
encomplexiteitvanhunproblematieknietlanger(veilig)
behandeldkunnenworden.Ookdatisindirectvangroot
maatschappelijkbelang.
slachtoffers
Doordedelictendiepatiëntenhebbengepleegdiser
altijdsprakevanslachtoffers.Indeforensische
behandelingvormenslachtoffersdanookeencentraal
thema.Ookalvormenslachtoffersopzichgeen
doelgroepvanforensischeinstellingen,tochstellen
dezeinstellingenallesinhetwerkomderisico’svoor
slachtofferswegtenemen.Inditkaderwerken
forensischeinstellingensamenmetSlachtofferhulp
NederlandenFondsSlachtofferhulp.Metdezeinstanties
isregelmatigcontactoverdepositievanslachtoffers.
Deaandachtvoorhetslachtofferblijftookdekomende
jareneenbelangrijkefocusvoordesector.Waarnodig
wordteroptoegeziendathetslachtofferpassendehulp
krijgt;ensomsbiedenforensischepolikliniekenookzelf
behandelingenaanslachtoffers.
communicatie
Deforensischesectorvindthetbelangrijkdatde
buitenwereldmeerzichtkrijgtophetregimeende
behandelingindeforensischezorg.Daaromwilde
sectorinvestereninproactieveexternecommunicatie.
Centraleboodschap:forensischezorgiseffectiefen
succesvolinhetterugdringenvandecriminaliteiten
hetbeperkenvanhetrecidive-risico.Hetcommuniceren
vandezeboodschapblijftbelangrijk,zekeromdatde
sectorwerktvanuithetideedatookforensische
patiëntendekansmoethebbenomweereenplekin
desamenlevingtekrijgen.Indatkaderishetbelangrijk
datburgerszichrealiserendathetrisicooprecidive
juistdoorbegeleidingentoezichtsterkafneemten
aanvaardbaaris.Tegelijkertijddientdesectorechter
ookduidelijktemakendatbehandelingenvanernstige
psychiatrischeproblematieknietaltijdtotvolledige
genezingleidt.Hetmanagenvanverwachtingenop
ditterreinisvangrootbelangvoorhetmaatschappelijk
draagvlak,metnamevoortbs-behandelingen.
Meerspecifiekwildesectordaarnaastookinvesterenin
beterecommunicatiemetderegulieregeestelijke
gezondheidszorg.Ditmoetbijketenpartnersleidentot
eenrealistischbeeldvan(hetwerkenmet)forensische
patiënten.Diebeeldvormingbijcollega’swordtsteeds
belangrijker,omdatdekomendejarenmeerforensische
patiëntennaardereguliereggzenRIBW’szullen
doorstromenalsgevolgvandeambulantiseringende
aanbevelingenuithetrapportStoornis en Delict.
MetdetransitievandeAWBZ-begeleidingnaardeWmo
(2015)wordengemeentenverantwoordelijkvoorde
zorgnadetentieofhetbeëindigenvaneenmaatregel.
Gemeentenzijnechternogonvoldoendevoorbereidop
dekomstvangrotegroepenex-gedetineerdendie
langdurigzorgnodighebbenomrecidivetevoorkomen.
Daaromishetnoodzakelijkdatdeforensischesector
hieroveroplandelijkniveauafsprakenmaaktmet
gemeenten.
1 | identiteit en doelstelling forensische zorg
ggz nederland | 1 1 | resultaat
verhogenvandekwaliteiteneffectiviteitvanforensische
behandelingen.Doel:(nog)beterezorgeneenveiligere
samenleving.
Opdewerkvloerwordtdagelijkskwaliteitgeleverd.
Professionalszettenzichinompatiëntenzogoed
mogelijktebehandelen,zodatzijopeenverantwoorde
wijzekunnenterugkerenindesamenleving.Elke
forensischezorginstellingzethiervoorspecifieke
expertiseinenbouwtdaarmeevoortopjarenlange
ervaring.Doordegebodenbehandelingentevoorzien
vaneenwetenschappelijkeonderbouwing,winnenze
kwaliteiteneffectiviteit.HetprogrammaKFZbundelt
dezeinspanningen,zodatinnovatiesbreedkunnen
wordeningezet.Verderkanookhetmaatschappelijk
vertrouwenindeforensischesectorgroeiendoorhet
werkvanhetKFZ.Hierdoorwordtimmerszichtbaaren
meetbaarhoedeforensischesectorpresteert.
DoelenvanKFZzijn:
- Hetontwikkelenenverbeterenvandekwaliteitvan
deforensischezorg;
- Hetvergrotenvandetransparantievande
forensischezorgdoorhetgebruikvanobjectieveen
eenduidiggedefinieerdeindicatorenophetterrein
vanrecidive,incidenten,instroom,doorstroomen
uitstroom;
- Hetscheppenvanvoorwaardenvoorenhet
stimulerenvandeimplementatievanproductendie
binnenhetKFZ-programmazijnontwikkeld.
OnderKFZvallenverschillendedeelprojecten:
- Richtlijnenenprotocollen;
- ROMproject;
- FPAproject:KwaliteitsnetwerkFPA.
Dezedeelprojectenwordenhierondernadertoegelicht.
richtlijnen en protocollen
HetstrevenvanKFZisomover10jaar80%vanhetwerk
indeforensischesectorinrichtlijnenenprotocollente
vatten.4HiertoezetKFZzogehetencallsuit.Ditzijn
oproepenaanforensischezorginstellingenomeenplan
vanaanpakintedienennaaraanleidingvaneenvraag
vanhetprogrammaKFZ.Hetkanbijvoorbeeldgaanom
hetontwikkelenvaneenbehandelmethodeofprotocol.
Daarnaastzijnerookcallsomdereedsaanwezigekennis
enexpertisetebundelenenbeterbeschikbaartemaken
voorhetveld.VoordeuitvoeringvandezecallssteltKFZ
denodigefinanciëlemiddelenterbeschikking.
Zievoordein2013uitgezettecallseneennadere
uitwerkingentoelichting:bijlage2.
KijkvoormeerinformatieoverhetprogrammaKFZop:
www.kwaliteitforensischezorg.nl.
ROM project
Doorhetmetenvandeuitkomstenvanzorgonderandere
doorRoutineOutcomeMonitoring(ROM)-zorgtde
forensischezorgsectorvoorinzichtindeeffectiviteiten
dekwaliteitvandegeleverdezorgenhetrecidiverisico.
Hetverlenenvanforensischezorgiszeersuccesvolbij
hetverminderenvanrecidive.Zoisdealgemene
recidivevanex-tbsgestelde2jaarnabeëindigingvan
demaatregel20,9%,waarbijditpercentagebij
ex-gedetineerdenaanzienlijkhogerligt,namelijkop
49,3%.Ditbetreftallemogelijkefeitenwaarvoorzijin
dieperiodemetJustitieinaanrakingzijngeweest.
Deforensischezorgsectorvindtdatdeinzetvan
evidencebased,endaarmeedoelmatige,interventies
vanzelfsprekendmoetworden.Daaromheefthet
forensischezorgveldsamenmetdeDirectieForen-
sischeZorgenGGZNederlandhetinitiatiefgenomen
omdekwaliteitvandeforensischezorgverderte
verbeterenenzichtbaartemaken.Dezekwaliteits-
verbeteringwordtvormgegevenvanuithetmeerjaren
programmagenaamdKwaliteitForensischeZorg(KFZ).
Voorwetenschappelijkeonderbouwingvande
forensischezorgishetExpertisecentrumForensische
Psychiatrie(EFP)opgericht.HetEFPwildeforensische
sectorondersteunenbijhetverhogenvandekwaliteit
Resultaat6
4Bron:InterviewmetRuudRutten,bestuurdervanTactusVerslavingszorgenvoorzittervandeprogrammacommissieKFZ.NieuwsbriefEFP(2013).
vanzorgenhetbevorderenvandeveiligheidvande
samenleving.
Doorhetmetenvandeeffectiviteit(onderandere
middelsRoutineOutcomeMonitoring(ROM))zorgtde
forensischezorgsectorvoorinzichtindeeffectenende
kwaliteitvangeleverdezorgenrisicomanagement.De
forensischezorgsectorzetdekostenvandegeleverde
zorgaftegende(aanmerkelijkhogere)maatschap-
pelijkeopbrengsten.Deprestatiesvandeforensische
aanbieders(inclusiefdeprijs-kwaliteitverhouding)
wordenhiermeesectorbreedinzichtelijkgemaakt.
Deforensischezorgsectoronderzoektdemogelijkheden
omtekomentotverderedoelmatigheidenefficiency
doortechnologischeinnovatieendeinzetvan
elektronischehulpmiddelen,zoalsE-health,de
domoticaenelektronischesystemenvooronderandere
toezicht,plaatsbepalingenstressmeting.
Indithoofdstukstaanderesultatenvandeforensische
zorgcentraal.Inditkaderkomenookdeuitgangspunten
metbetrekkingtotkwaliteit,effectiviteiten
technologischeinnovatieaanbod.
programma Kwaliteit Forensische Zorg (KFZ)
Hetforensischezorgveldheeftsinds2012zijnkrachten
gebundeldinhetprogrammaKwaliteitForensischeZorg
(KFZ).Ditprogrammaisvooralgerichtophetgezamenlijk
ggz nederland | 0 1 | resultaat
Dekostenvandegeleverdeforensischezorgworden
afgezettegende(aanmerkelijkhogere)maatschappelijke
opbrengsten.Deprestatiesvandeforensischeaanbieders
(inclusiefdeprijs-kwaliteitsverhouding)wordenhiermee
sector-breedinzichtelijkgemaakt.
Omdeeffectenvangeleverdezorginzichtelijktemaken,
moetengedragsveranderingen(intermenvan
verminderdrecidiverisico)bijpatiëntenworden
aangetoond.Hetverlagenvanderecidiveishiervooreen
goedemaat.Zoalsgenoemd,ligtdealgemenerecidive
vanex-tbsgesteldentweejaarnabeëindigingvande
maatregelop20,9%,terwijlditpercentagebijex-
gedetineerdenaanzienlijkhogerligtmet49,3%.Dit
betreftallemogelijkefeitenwaarvoorzijindieperiode
metjustitieinaanrakingzijngeweest.5
Recidiveisechternietdeenigeuitkomstmaatvan
forensischezorg.Hierbijkanookgekekenwordennaar
anderezaken.Welkebijdragelevertdezezorg
bijvoorbeeldaanhetwelzijnvandepatiënt?Gebeurtdat
tegenaanvaardbaremaatschappelijkekosten?Eniser
sprakevanverminderdeklachtenensymptomen?Om
maatschappelijkverantwoordingtekunnenafleggenover
ditsoortvragenwildeforensischesectordekomende
jarendeeigeneffectiviteitbetergaanmetenen
inzichtelijkermaken.Hierbijwordtmetnamegekeken
naarwet-enregelgeving,hetbeveiligingsniveauenhet
behandelperspectief.
IndeMeerjarenovereenkomstForensischeZorg2013-
2017isafgesprokendatROMeenbelangrijkeplekkrijgt
binnenKFZ.Ditgeldteveneensvoorandereinitiatieven
metbetrekkingtoteffectiviteitdievoortkomenuitde
Meerjarenovereenkomst.DoelvanhetROM-projectis
datalleforensischezorgaanbiederseind2014werken
metdeforensischeROM.Daarnaastwordteencentrale
dataverzamelingopgezet,zodatinstellingenhun
resultatenonderlingkunnenvergelijkenenermeer
onderzoekmogelijkis.HetROM-projectbestaatuitde
volgendedrieprojecten:
- Risicotaxatie;
- Recidive;
- Diagnose-gerelateerdemetingen.
kwaliteitsnetwerk FPA 6
HetFPA/FPKdirectieberaadheeftin2011het
visiedocument‘DeidealeFPA’opgesteld.Hierinzijn
kwaliteitsambitiesgeformuleerddiealskaderdienen
voorhetwerkenaanverbeteringen.Doorhet
benchmarkenvanbehaalderesultaten,ishetde
bedoelingdatFPA’smeervanelkaargaanleren.
Hetdirectieberaadhoopthiermeeuiteindelijkeen
kwaliteitsnetwerkvoorFPA’stekunnenneerzetten.
Doelvanditnetwerkisomsamenactieftezoekennaar
bestpractices,dietedelenmetelkaarenzohetkennis-
enkwaliteitsniveauteverhogen.Hetkwaliteitsnetwerk
werktdaarnaastookmetstreefnormen.Hiermeewordt
hetbeoogdeambitieniveauaangegevenvoorde
ontwikkelingvankwalitatiefhoogwaardigeforensische
zorg.HetprojectvanhetkwaliteitsnetwerkFPAisgericht
ophetrealiserenvaneenkwaliteits-verbetermethodiek
enophetontwikkelenvaneenkwaliteitshandboekFPA.
EFP
Voorwetenschappelijkeonderbouwingvandeforensische
zorgisin2002hetExpertisecentrumForensische
Psychiatrie(EFP)opgericht.HetEFPondersteuntde
forensischesectorbijhetverhogenvandekwaliteitvan
zorgenhetbevorderenvandeveiligheidvande
samenleving.EénvandekerntakenvanhetEFPbetreft
hetontwikkelenenbeherenvandatauitdeforensische
sector.Bijvoorbeeldgegevensoverrisicotaxatie,recidive
enbehandeling.DaarnaastzethetEFPzichinom
–samenmetdeforensischesector–meerevidence-
basedwerkmethodenenbestpracticesophetgebied
vanforensischezorgtoetepassenenvastteleggen.
technologische innovatie
Technologischeinnovatiestaatindeforensischezorgnog
indekinderschoenen.Hetdoelisditdekomendejarente
verbeteren.Erbestaanveelmogelijkhedenopditterrein.
Deforensischesectoriszelftekleinomhierinte
investerenenteexperimenteren.Ookomdieredenligt
eensterkereverbindingmetdereguliereggzvoorde
hand.Verderzalhiervoorsamenwerkinggezochtmoeten
wordenmetuniversiteitenentechnologiebedrijven.
E-healthkanbijvoorbeeldwordeningezettijdens
ambulantebehandelingendoorforensischeACT-teams.
Zodradestrafrechtelijketitelafloopten/ofpatiënten
minderintensievebehandeling/beveiligingnodig
hebben,kunnenzijbehandeldwordeninambulante
setting.Opdatmomentkunnenzorgverlenersen
patiëntengebruikmakenvanbijvoorbeeldbeeldbellen,
e-mailofchatten.Metbehulpvandezenieuwe
mogelijkhedenkandeforensischezorgefficiënteren
goedkopergaanwerken.Zokunnennamelijkgoedkopere
krachtenwordeningezet,debehandelaarhoeftminder
vaaklangstegaanbijpatiënten,enpatiëntenkunnen
ineeneerderstadiumineenambulantesettingworden
behandeld.
Dereclasseringheeftalveelontwikkeldophetgebied
vanelektronischehulpmiddelen,zoalshetuitvoeren
vanelektronischtoezichtenhetcontrolerenvangebieds-
verbodenmetbehulpvanGPS.Daaromligtookopdit
terreinintensieveresamenwerkingmetdereclassering
voordehand.
Technologischeinnovatieisalsthemabenoemdinde
MeerjarenafsprakenForensischeZorgenkrijgtvanuit
dezeafsprakeneveneenseenplaatsbinnenKFZ.
5Bron:http://rijksoverheid.nl/ministeries/venj/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2012/03/23/brief-tweede-kamer-tbs-maatregel.html6Bron:ProjectvoorstelKFZ.AanvraagcallrondekwaliteitsnetwerkFPA(2013).FPA/FPKdirectieberaad.
ggz nederland | 3 | Behandeling in de keten
Binnendeforensischezorgsectorwordtdezorgverleend
dooreengrootaantalverschillendeinstellingen.
Desectorgaatnietuitvandieindividueleinstellingen,
maarzethetontwikkelingstrajectvanpatiëntencentraal.
Zijdraagtzorgvoorbehandelingenbeveiligingineen
logischsamenhangendeketenbinnendeforensischezorg
eninafstemmingmetdereguliereggzenandere
ketenpartners.Doordeontwikkelingvankwalitatief
hoogwaardigeensamenhangendezorgprogramma’s
enzorgpadenvoordeketen,wordteenoptimale
behandelinggegevenoverdeverschillendeinstellingen
heen.Desectorwerktactiefaanhetwegnemenvande
schottenindeketen.
Deforensischezorgbegintaande‘voorkant’bijde
begeleidingenbehandelingvan(potentiële)daders
eneindigtaande‘achterkant’bijpatiëntenwiens
strafrechtelijketitelisafgelopenmaarwaarbijde
behandelingendebeveiligingnogsteedsnodigzijn.
Deforensischezorgsectorblijftbetrokkenzolangde
DeWetVerplichteGGZmoetdemogelijkhedenvoor
(dwang)behandelingbuitendemurenvandeinstelling
faciliteren.Deforensischezorgwildiebehandelingniet
persezelfbieden,maarzieterweloptoedatde
behandelingen/ofbegeleidingwordtgecontinueerd.
Hierbijkanhetbijvoorbeeldomeenambulanteofeen
minderintensievebehandelingindereguliereggzgaan.
Vooralvanbelangisdatditvervolglogischaansluit
opdeeerdereforensischebehandeling.Dezeketen-
samenwerkingenaansluitingbijderegulierezorgzal
dekomendejarenverdervormmoetenkrijgen.
Wanneerbinnendereguliereggz,RIBW’s,ofmaatschap-
pelijkeopvangonhoudbaresituatiesontstaan,kaner
eencrisisplaatsing(time-out)plaatsvindenbinnende
forensischezorg.Ookinhetgevaldatdebehandelingbij
eenketenpartnerstagneert,kaneencrisisplaatsinghet
behandel-ofbegeleidingsteamondersteunen.Na
tijdelijkeinzetvanspecifiekeforensischeexpertisekaner
voordepatiëntenhetbehandel-ofbegeleidingsteam
weerruimteontstaanomhettrajectzelfvoorttezetten.
Dezemaniervansamenwerkenheeftmeerdere
voordelen.Hetvergrootdedoorstroommogelijkheden,
hetbevorderthetuitwisselenvankennis,enhetbiedt
ketenpartnersindereguliereggzdegarantiedatzijopde
forensischezorgkunnenterugvallenbijhetbehandelen
vanpatiëntenmetzwaardereproblematiek.Vooraldat
laatsteaspectisvoordezeketenpartnerseenbelangrijke
randvoorwaardeomdepatiëntenoptenemen.
beveiligingendebehandelingtoegevoegdewaarde
hebben.Deforensischezorgsectorzoektdaaromookin
debredeketen(dusinclusiefreguliereGGZ,PPC’s,
beschermdewoonvormeneninstellingenvoor
maatschappelijkebegeleidingen-Verstandelijk
Gehandicapten(VG))naaraansluitingenoptimalisering.
Hetisdaarbijbelangrijkoverenweergebruiktemaken
vanelkaarssterkepunten.DeWetVerplichteggzmoet
demogelijkhedenvoor(dwang)behandelingbuitende
murenvandeinstellingfaciliteren.
Dekomendejarenkomtereenenormebezuinigingafop
hetgevangeniswezen(GW).Deforensischezorgsector
zietvoorzichzelfeentaakomzowelbinnende
gevangenispopulatiealsnaafloopvandetentiepassende
enaansluitendeforensischezorgtebiedenaan
justitiabelenmeteenpsychischestoornis.Hiermeekan
voorkomenwordendatdezegroepvanuithun
ziektebeeldopnieuwdelictenpleegtenterugkomtin
detentie.Daarnaastzietdeforensischezorgookeentaak
voorzichzelfaandevoorkant,namelijkhetvoorkomen
vandelictendoortijdigbehandelingaantebieden.
Hetforensischeveldwilzichmeerrichtenenspecia-
lisereninambulantepreventievezorgenwilzoeen
nieuwegroeppatiëntenbereiken,tewetendepatiënten
dievanuithunstoornisdelictendreigentegaanplegen.
Alsdezepatiëntentijdigwordenbehandeldenbegeleidt
zaldetoestroomnaarhetGevangeniswezenvandeze
groepafnemen.
Behandeling in de keten
7doelgroep
Indeforensischezorgwordenpatiëntenmetgestoord,
grensoverschrijdendengevaarlijkgedragbehandeld.
Hierbijkanhetgaanompatiëntenmetofzonder
strafrechtelijketitel.
zorgtraject
Deforensischezorgbestrijkteenbreedcontinuüm.
Aandevoorkantwordtbegeleidingenbehandelingaan
(potentiële)dadersgeboden.Aandeachterkantwordt
nazorggebodenaanpatiëntendiegeenstrafrechtelijke
titelmeerhebbenmaarbijwienogwelsteeds
behandelingenbeveiligingnodigzijn.Inhetlaatstegeval
blijftdeforensischezorgbetrokkenzolangdebeveiliging
enbehandelingtoegevoegdewaardehebben.
Tegendezeachtergrondzoektdeforensischezorgsector
indebredeketen-dusinclusiefreguliereggz,PPC’s,
beschermdewoonvorm,instellingenvoormaatschap-
pelijkebegeleidingeninstellingenvoorVGzorg-naar
aansluitingensamenwerking,zodatoverenweergebruik
kanwordengemaaktvaniederssterkepunten.Daarnaast
isookeennauwesamenwerkingmetdereclassering
vanbelangomdegetrapteopbouwvanvrijhedenende
geleidelijkeafbouwvanhetbeveiligingsniveaubinnen
hettoezichttemonitoren.Waarnodigwordtookrond
individuelepatiëntennaarpassendesamenwerkings-
verbandengezocht,binnenofbuitendeforensische
zorgsector.
ggz nederland | | Behandeling in de keten
ambulante preventieve zorg
Hetforensischeveldwilzichmeerrichtenopambulante
preventievezorg.Zokaneennieuwegroeppatiënten
wordenbereikt,metnamepatiëntendiedoorhun
stoornisdelictendreigentegaanplegen.Alsdeze
patiëntentijdigwordenbehandeldenbegeleid,kan
wordenvoorkomendatzijindefoutgaanenindetentie
belanden.Voordezepreventievebenaderingisde
forensischezorgaangewezenopvroegsignaleringdoorde
reclassering;diezalbijlichtevergrijpenmoetenkijkenof
dieonderinvloedvaneenpsychiatrischestoorniszijn
gepleegd.Dezedoelgroepdientbinnendeambulante
forensischezorgineenzovroegmogelijkstadium
behandeldteworden,zodatzwaarderedelictenworden
voorkomen.
Ookdesamenwerkingmetgemeenten,openbaar
ministerie,politieenzorginstellingen(inclusiefde
forensischezorgindeveiligheidshuizen)verdientmeer
aandacht.Veiligheidshuizenkunnenfungerenalseen
belangrijkevindplaatsvanpotentiëleforensische
patiënten.Metgecoördineerde,preventieveinterventies
kanverdereontsporingwordenvoorkomen.De
(forensische)zorgaanbiedersdienenhierhunexpertise
ruimhartigintezetten.Bijvoorbeelddooractiefte
participereninregionalesamenwerkingsverbanden,
uiteraardbinnendewettelijkekadersvaninformatie-
uitwisseling.
rvz rapport stoornis en delict
Hetversterkenvandeketensamenwerkingiseen
belangrijkthemainhetrapportvandeRaadvoorde
Volksgezondheid(RVZ)Stoornisendelict.Inditrapport
geeftdeRVZadviesoverdevoorwaardenvooreen
succesvolleinvoeringvandeWetForensischeZorgende
WetVerplichteGGZ,zodatereenintegraleketenvan
forensischezorgkanontstaan.
Hetadviesrichtzichoppatiëntenmeternstigepsychia-
trischeaandoeningen.Erwordtgestelddatdeggz
prioriteitmoetleggenbijdezegroep.Daarbijmoet
krachtigwordeningezetopverdergaandeambulantise-
ring.Omdezedoelgroepbetertekunnenbehandelen,
moetdestoornisalsaangrijpingspuntwordengenomen
enniethetdelict.Indezorgketenkrijgenookzorg-
verzekeraarsengemeenteneenduidelijkeroleneigen
verantwoordelijkheden.Daarnaastwordtinhetadvies
aandachtbesteedaanhetverbeterenvandeaansluiting
tussendeforensischeenreguliereggz,hetvormen
vaneenintegraleketenvanforensischezorgenhet
wegnemenvanbelemmerendefinanciëleschotten.
Ditadviesheeftgroteimpactopdeorganisatievande
ggz.Nietalleenvoordeforensischesector,maarook
voordelangdurendezorg,deideeënenplannenover
ambulantisering,F(ACT),dwangendrang,enderolen
positievandeggzindegehelezorgketen.
Hetforensischeveldonderschrijfthetuitgangspuntvan
deRVZomdepatiëntalsvertrekpunttenemenentoete
werkennaaréénstelselwaarindegehelezorgketenis
geoptimaliseerd.
TerechtwijstdeRVZopdehuidigeonwenselijkesituatie
vanfinancieringsschottendiehetbiedenvanoptimale
zorgkunnenbelemmeren.Alsbijvoorbeeldde
strafrechtelijketitelvandepatiëntisafgelopen,stoptde
financieringvanuithetministerievanVeiligheiden
Justitie.Indiendezorgaanbiedervanmeningisdat
behandelingnognietisafgerond,wordtdebehandeling
verderbetaalduitdeZorgverzekeringswet.Hetbudget
dathiervoorbeschikbaarwordtgesteldisechterniet
dekkendvoordegemaaktekostenvandezorgaanbieder.
Omditsoortsituatiestevoorkomenonderschrijfthet
forensischeveldvoordefinancieringvanuitéénfonds,
metverrekeningachterafopbasisvanhetdoorlopen
zorgtraject.Datbiedtmogelijkhedenomdegenoemde
schottenindefinancieringtebeslechten.
IndebeleidsreactievanhetministerievanVWSenhet
ministerievanVeiligheidenJustitie(20juni2013)ophet
RVZadvieswordtaangegevendatergeennoodzaak
bestaatomtotéénwettelijkuitvoeringsregimevoor
beidewettentekomen.Opbasisvanhetadvieskomen
deministeriesoponderdelenweltotspecifieke
aanvullendemaatregelenomdecontinuïteitvande
zorgverleningaanpatiëntenuitdegezamenlijke
doelgroepteverbeteren.Demaatregelenzijnonderte
verdelenindriecategorieën.Deeerstecategoriegaat
overhetafstemmenenwaarmogelijkflexibiliserenvan
financiering,bekostigingeninkoop.Hierondervalthet
afstemmenvaninkoop(beleid)tussendeministeriesen
zorgverzekeraars,hetdeelsontschottenvande
financieringenhetopschortenvandezorgverzekering
tijdensdetentie.Detweedecategoriemaatregelenheeft
betrekkingophetstroomlijnenvanwerkprocessenin
strafrechtelijk,civielenvrijwilligkader.Hierbijwordt
gedachtaanhetverbeterenvandeinformatie-
uitwisseling,hetharmoniserenvanderechtsposities,
hetstroomlijnenvandeindicatiestellingenhetstroom-
lijnenvandetoelatingsvereistenvoorcivieleen/of
vrijwilligezorg.Tenslottewordenermaatregelen
genoemdomdeintegralesamenwerkingteverbeteren.
Dezemaatregelenmoetenverderonderzochten
geconcretiseerdworden,zodathieroververvolgens
afsprakenmetveldpartijenkunnenwordengemaakt.
HetuitwerkenvandeaanbevelingenuithetRVZadvies
heefteenbelangrijkepositiegekregeninde
MeerjarenovereenkomstForensischeZorg2013-2017,
Indezeovereenkomstsprekenpartijeninditkaderhet
volgendemetelkaaraf:“Partijenzullenzichvoorhun
eigenbeleidsaandeelmaximaalinspannenomaan
deaanbevelingenuitditadviesuitvoeringtegeven,
zowelinhoudelijkalsfinancieelendaarwaarnodig
gezamenlijkoptrekkennaaranderepartijenomnood-
zakelijkerandvoorwaardeningevuldtekrijgen,omde
aanbevelingentekunnenrealiseren.”
ggz nederland |
Omketenzorgprogramma’senhetontwikkelingstraject
vanpatiëntencentraaltekunnenzetten,draagtde
sectorzorgvoorhetstroomlijnenvandein-,door-en
uitstroom.Eenprobleemhierbijishetaflopenvande
straf/maatregel.Desectorstreeftnaareenontkoppeling
vantitelenbed,zodatnietuitsluitendkanworden
geïndiceerdopbasisvandejuridischetitel(zowel
strafrechtelijkalscivielrechtelijk),maarookopbasisvan
denoodzakelijkgeachtebehandelingenbeveiliging.
Hierbijgeldthetuitgangspuntdatdezorgenbeveiliging
zolaagalsmogelijkdienentezijn,maarookzohoogals
noodzakelijk.
Hetkomtregelmatigvoordatforensischebehandelingen
nietkunnenwordenvoortgezetophetmomentdateen
strafrechtelijkemaatregelafloopt,terwijldatwelnodig
isvolgensdebehandelaar.Indatsoortgevallenzoude
mogelijkheidmoetenbestaanomdepatiëntin
behandelingtehouden.Deforensischezorghoefthierbij
nietpersezelfdebehandelingtebieden,maarwilerwel
optoeziendatdebehandelingen/ofbegeleiding
doorgaat.Bijvoorbeeldmetbehulpvaneenambulanteof
eenminderintensievebehandelingindereguliereggzof
metondersteuningvaneenforensischACT-team.
Hetisvanbelangdatereenfinancieringssysteemkomt,
waarmeeperpatiëntkanwordenbetaaldvoorhetgehele
behandelingstraject.Nahetverlopenvandestrafrechte-
lijketitelwordtdevoortzettingvandebehandelingvan
depatiëntnamelijknietmeergefinancierdvanuithet
MinisterievanVeiligheidenJustitie,zoalsalaangegeven
inhoofdstuk7.Alsdebehandelingwordtvoortgezet,
wordtdeinstellinggefinancierdvanuitde
Zorgverzekeringswet.Maarditbudgetdektdegemaakte
kostenniet.Dehuidigesituatieisdusverrevanideaal.
Nochdeggz-instelling,nochdepatiënthoortbenadeeld
tewordendoorschottentussendefinancieringsstromen.
Ditkanandersenbeterdoordepatiëntookinde
financieringcentraaltestellenendestrafrechtelijktitel
teontkoppelenvanhetbed.
| ontkoppeling titel en Bed
Ontkoppeling titel en bed
8Doordezeontkoppelingkandecontinuïteitvande
forensischezorgbeterwordengewaarborgd,
omdatdaarmeededoorstroommogelijkhedennaar
vervolgvoorzieningenbeterwordengefaciliteerd.
Verderdientdereguliereggzmeeropentestaanvoor
hetontvangenvanforensischepatiënten.Deforensische
zorgdienthierbijdegarantietebiedendathetde
reguliereggzwaarnodigondersteuntenbijgevaarde
behandelingvandepatiënt(tijdelijk)overneemt.
DeWetForensischeZorg(WFZ)draagtnaarverwachting
bijaanhetoplossenvanknelpuntentussendeforen-
sischezorgendereguliereggz.
Dereclassering–enmetnamedeggzreclassering–is
eenessentiëleketenpartnervoordeforensischezorg.
Hetisdepartnerdiedeambulanteforensischezorg
indiceert,overdejuridischezorgkadersadviseerten
toezichthoudtophetgehelejustitiëletraject.
Dezepartijleverthiermeeeenbelangrijkebijdrageaan
hetorganiserenvanaansluitenderegulierezorgnaafloop
vaneenmaatregelofsanctie.
ggz nederland |
intensievesettingkunnenwordenbehandeld.Desector
creëertdenoodzakelijkevoorwaardenophetgebiedvan
veiligheid,zoalsbegeleidingencontrole.
Nauwesamenwerkingmetketenpartnersisindeze
noodzakelijk.Daarnaastmoetonderkendwordendatde
forensischezorgaanbiedersnietalleendezeteruggang
inbehandelduurkunnenbewerkstellingen:politiekeen
beleidsmatigeontwikkelingendragenhieraantevens
forsbij.
Debehandelduurindetbsisdeafgelopenjarensteeds
verdertoegenomen.Ditheeftmeerdereoorzaken:
politiekemaatregelenophetgebiedvanveiligheid;
toenemendemaatschappelijkeintolerantie;entoe-
genomenkennisoverrisicomanagement.Doordeze
ontwikkelingmoetopnieuweenafwegingplaatsvinden
overdebestedingvanhetbeschikbarebudget.Daarnaast
ishetvanbelangomookanderezakenonderdeloepte
nemen,zoalsmogelijkhedenomdetbs-behandelduurte
verkorten,mogelijkeinvesteringenincontinuenazorgen
optiesomeffectievertegaanbehandelen.
Inditkaderonderzoektdesectorofhetmogelijkis
patiënteneerderineenminderintensieve/ambulante
settingtebehandelendoorvoorwaardentecreërenop
hetgebiedvanveiligheid,zoalsbegeleiding,controle
enverplichteterugkom-gesprekken.
| Behandelduur
Behandelduur9DoorhetForensischPsychiatrischToezicht(FPT)
teoptimaliserenkunnendereclasseringende
behandelendekliniekineeneerderstadiumvan
de(tbs)-behandelingdoorfaserennaardeverlof
modaliteiten.Heteerderstartenmettransmuraal-of
proefverlofkandebehandelduurtevensverkortenenzo
voorkomthetcontraire(voorwaardelijke)beëindigingen.
Indediscussieoverdeduurendemaatschappelijke
meerwaardevandetbsishetvanbelangnadrukkelijker
tewijzenophetchronischekaraktervande
psychiatrischeproblematiekvaneendeelvande
forensischepatiënten.Hetlijktervaakopdatde
maatschappijvandeforensischezorgverwachtdathet
depatiëntenvoorgoedgeneest.Zekeralseenex-tbs
gesteldeopnieuweendelictpleegt,wordtalsnel
verwijtendnaardeforensischezorggewezen.
Onterecht,omdatchronischepsychiatrischeproblematiek
niettegenezenis,netzoalschronischesomatische
aandoeningen.Behandelenbetekentindatgevaldater
blijvendzorgmoetwordenverleend.Ookindeforen-
sischezorgzijnsommigepatiëntennooituitbehandeld.
Datvereistduspermanente(na)zorgenondersteuning.
Daarnaastisookhetmanagenvanmaatschappelijke
verwachtingenopditterreinhardnodig.
IndeMeerjarenovereenkomstForensischeZorghebben
departijenafgesprokendatzijzichsterkmakenvoorhet
terugbrengenvandegemiddeldebehandelduurvan
gemiddeld10jaarnaar8jaar.Hiertoeiseengezamenlijk
projectgestart.ErwordteenTaskforceBehandelduurtbs
opgericht,waarvoornaastdeondertekenaarsvanhet
convenant(GGZNederland,VGNenhetMinisterievan
V&J)ookgemeenten,hetMinisterievanVWS,ZNende
VNGzijnuitgenodigd.
Desectormaaktzichsterkvoorhetterugbrengenvande
gemiddeldebehandelduurindeforensischezorg.Hierbij
isinhetbijzonderaandachtvoorhetterugbrengenvan
deduurvandetbs-behandeling,o.a.doorhethanteren
vanrichtlijneninhetvrijhedenbeleidenhetopstellenvan
forensischeprognoses,waarmeede(tbs-)behandeling
transparanterenmeertoetsbaarwordt.
Desectoronderkenttegelijkertijddatvooreenbepaalde
groeppatiëntencontinuezorg,structuur,begeleidingen
ondersteuningnodigisomdeveiligheidtekunnenblijven
waarborgen.Vooreenkleinegroepmoetworden
geaccepteerddathumaneopsluitingindelongcare
uiteindelijknodigkanzijn,waarbijwordtbehandeldin
eenlageintensiteitdiegerichtisopdestabilisatievande
patiënt.
Ronddebehandelduurwerktdesectorookaaneen
substitutievanzwarenaarlichtebehandelingen
beveiliging.Concreetkomtdateropneerdater
patiëntenmogelijkeerderineenambulanteofminder
ggz nederland | 30 31 | efficiency
Deforensischesectoristamelijkversnipperd.Ditwordt
vooralveroorzaaktdoorhetgroteaantalforensische
zorgaanbieders.Hoeenofditdekomendejarenzal
veranderenalsgevolgvanbezuinigingen,ambulan-
tiseringenverbeterdeketensamenwerkingisopdit
momentnogniettevoorzien.
Opinhoudelijkgebiedwerkendeaanbiedersvan
forensischezorgoverhetalgemeennogteweinigmet
elkaarsamen.Dekomendejarenzalverkendworden
ofermeersamenwerkingmogelijkisbijhetontwikkelen
vanzorgpadenenprogramma’somdekwaliteiten
efficiencyvandesectortevergroten.Doorhetuitwis-
selenvanspecifiekeexpertisezoudenforensische
zorgaanbiedersbovendienmeervanelkaarkunnenleren,
metallevoordelenvandienvoordesectoralsgeheel.
Op1april2013isdeNMagefuseerdmetdeConsumen-
tenautoriteitendeOPTAtotdeAutoriteitConsumenten
Markt(ACM).Alsforensischezorgaanbiedersintensiever
gaansamenwerkenomdekwaliteitvandezorgte
verbeterenendezorgefficiënterteorganiseren,moeten
zijzichinelkgevalaanalgemeneconcurrentieregelsvan
deACMhouden.Dezeregelszijntevindenopdewebsite
vanACM(www.acm.nl)onderconcurrentieregelszorg.
Regie in de keten10
Doorhetgroteaantalaanbiedersvanforensischezorgis
hetopditmomentmoeilijktegaranderenenverifiëren
ofeenpatiëntopdejuisteplekenophetjuistemoment
wordtbehandeldenbeveiligd.Hetrisicoopsuboptimale
benuttingvandebeschikbareforensischecapaciteitis
levensgrootaanwezig,watafbreukdoetaandeefficiency
vandesector.Hierisduswinsttebehalen.Teneindede
regieindeketenteverbeteren,onderzoektde
forensischezorgsectordemogelijkhedenophetgebied
vansamenwerking,concentratieenspecialisatie.
Hierbijkanookwordengedachtaanhetbenoemen
vaneenbeperktaantal‘preferredsuppliers’diede
regiefunctievormgeven.
Concentratieensamenwerkingbiedtmeermogelijk-
hedentotspecialisatie,hetinregelenvanketen
bredezorgpadenenzorgprogramma’senefficiency-
verbeteringen.
Desectoronderzoektinhetkadervandeefficiency
welkebesparingenmogelijkzijndoorhetterugdringen
vandebehandelduur,hetverminderenvandebehoefte
aanforensischezorgdoorpreventieennazorgenhet
investereninelektronischehulpmiddelen.
Definancieringvandeforensischezorgiseenaanzienlijke
maatschappelijkekostenpost.Desectortoontaandathet
beschikbaregeldgoedwordtbesteed,datdebehande-
lingeneffectiefzijnendatdesectoropmaatschappelijk
vlakeenbijdragelevertaandeveiligheid.
Desectoronderzoektdekomendeperiodeofeenandere
verdelingvanhetbeschikbarebudgetbinnende
forensischezorgwenselijkis(efficiënterwerken,verder
professionaliseren,terugdringenbehandelduurtbs,meer
inzetinambulantezorg).
IndeMeerjarenovereenkomstForensischeZorg2013-2017
staanverschillendeafsprakenoverhetverhogenvande
efficiency.Initiatievendiedekwaliteitvande
(forensische)zorgbetreffenendievoortkomenuitde
Meerjarenovereenkomstwordenonderanderebelegdbij
hetprogrammaKwaliteitForensischeZorg(KFZ).
Efficiency11
Deforensischezorgsectorwerktdekomendeperiode
samenmethetMinisterievanVeiligheidenJustitieom
tekomentoteenefficiency-endoelmatigheidsslag.
Het(gefaseerd)afbouwenvancapaciteitenzelfshet
sluitenvaninstellingenalsgevolgvandezeefficiency-
slagen,wordtdaarbijalsmogelijkgevolgnietgeschuwd.
Desectorgeefthieraandevoorkeurbovenhethanteren
vande‘kaasschaafmethode’entariefskortingen,
aangeziendaardoordekwaliteitvandeforensischezorg
onderdrukkomttestaan.Deprestatiebekostiging
maakthetmogelijkdatkeuzeswordengemaaktopbasis
vanobjectievecriteriaoverkwaliteit,doelmatigheiden
toegang.
Voorwaardevoorhetafbouwenvancapaciteitzijn
goedeafsprakenoverenerzijdseenkostendekkendeNHC
(ooknaafbouw)enanderzijdsfaseringenondersteuning
vandetransitie.Ermoeteenafbouwplankomen.
Daarbijhoortookeenopbouwplanvanambulantezorg
(zoalsFor-FACT)enafsprakendaarovermetrelevante
anderepartijendiedaarineenrolspelen(reguliereggz,
zorgverzekeraars,VWS,gemeenten).
ggz nederland | 3 33 | Bronnen
enbehandeling;eenverbeterdesamenwerkingmet
dePPC’s;eneenharmoniseringvanindicatiestellings-
methodieken.DeadviezenvanhetRVZrapport
StoornisenDelictzijnmeegenomeninde
optimalisatievandeketenzorg,waardoorde
forensischezorgendereguliereggzbeteropelkaar
aansluiten;
- Degemiddeldetbs-behandelduuristeruggebracht
van10naar8jaar;
- Desectormaaktmeergebruikvandoelmatigeen
bewezeneffectieveinterventies;
- Deambulanteforensischezorgisverderuitgebreid,
mededoordeinzetvanforensische(F)ACT-teams.
- InterviewmetRuudRutten,bestuurdervanTactus
Verslavingszorgenvoorzittervande
programmacommissieKFZ.NieuwsbriefEFP(2013).
- JaarplanKFZ2013(2013).
- JaarplanEFP2014(2013).
- MasterplanDJI2013–2018(2013).Ministerievan
VeiligheidenJustitie.
- Meerjarenbeleidinkoopforensischezorg2014–2017
(2013).DienstJustitiëleinrichtingen.Ministerievan
VeiligheidenJustitie.
- MeerjarenovereenkomstForensischezorg2013toten
met2017(2013).MinisterievanVeiligheidenJustitie,
GGZNederlandenVerenigingGehandicaptenzorg
Nederland(VGN).
- NederlandseZorgautoriteit(2012).Marktscan
Forensischezorgmetstrafrechtelijketitel.Weergave
vandemarkt2008–2012.
- NederlandseZorgautoriteit(2013).Marktscan
Forensischezorgmetstrafrechtelijketitel.Weergave
vandemarkt2009–2012.
- ProjectvoorstelKFZ.Aanvraagcallronde
kwaliteitsnetwerkFPA(2013).FPA/FPKdirectieberaad.
- RaadvandeVolksgezondheidenZorg(2012).Stoornis
endelict.Forensischeenverplichtegeestelijke
gezondheidszorgvormeneenketen.
- VoortgangsrapportagesKFZ(2013).
De toekomst van de forensische sector
Bronnen12 13
Op3april2013ondertekendenhetministerievan
VeiligheidenJustitie,VGNenGGZNederlandde
MeerjarenovereenkomstForensischeZorg2013-2017
(MJAFZ).Indezeovereenkomstiseengrootdeelvande
uitgangspuntenuitditvisiedocumentopgenomen.
Demeerjarenovereenkomstmaaktdeeluitvanhet
MasterplanDJIvanhetMinisterievanV&J.Erzijn
verschillendeafsprakeningemaaktdievaninvloedzijn
opdetoekomstvandeforensischezorg.Daaromzalde
overeenkomstdekomendejarendienenalsbasisvoor
beleidindesector.
IndeMeerjarenoverkomstwordendecontouren
zichtbaarvandeforensischezorgin2017:
- Debeeldvormingoverpatiëntenenprestatiesvande
forensischezorgisverbeterd;
- Forensischepatiëntenwordenopdemeesteffectieve
plaatsbehandeld.Daarbijissprakevan:
gestroomlijndein-,door-enuitstroomeneffectieve
ketenzorg;eenontkoppelingvanstrafrechtelijketitel
- BeleidsreactieRVZrapport‘Stoornisendelict’(2013).
MinisterievanVolksgezondheid,WelzijnenSporten
hetMinisterievanVeiligheidenJustitie.
- DForZo.Budgetafspraken2008t/m2011.
- DienstJustitiëleInrichtingen,Ministerievan
VeiligheidenJustitie(2012).Forensischezorgingetal
2007–2011.
- DienstJustitiëleInrichtingen,Ministerievan
VeiligheidenJustitie(2013).Forensischezorgingetal
2008–2012.
- DigiMV(https://www.jaarverslagenzorg.nl/
zorginstellingen/kwantitatievegegevensdigimv).
- Forensischezorginperspectief.Eeninhoudelijke
toekomstvisieopdeforensischezorg(2010).
- iFPA:Visiedocument‘DeidealeFPA’(2010).
- Internetsite:http://rijksoverheid.nl/ministeries/
venj/documenten-en-publicaties/
kamerstukken/2012/03/23/brief-tweede-kamer-tbs-
maatregel.html.
- Internetsite:www.acm.nl.
- Internetsite:www.kwaliteitforensischezorg.nl.
ggz nederland | 3 3 | Bijlage 1. cijfers forensische zorg
Bijlage 1Cijfers forensische zorg
tabel 1.1. ingekochte plaatsen zorgaanbieders en realisatie 2009 tot en met 2012 7
tabel 1.2. opleggingen tbs 2008 – 2012
tabel 1.3. bezetting FPC 2008 – 2012 8
Soortinstelling
FPA
FPK
Verslavingszorg
RIBW
Reguliereggz
SGLVG
KIB
FVK/FPA
FZGFPA
FZGRIBW
FZGFVK
Verslavingszorgaanbesteding
Totaal
TBSmetbeveltotverpleging
TBSmetvoorwaarden
Mannen
Vrouwen
Totaal
2009
Ingekocht Realisatie
251 262
173 173
186 186
188 175
69 70
69 61
2 1
12 0
79 85
40 40
0
1069 1053
2011
Ingekocht Realisatie
256 263
229 226
162 144
274 284
76 74
166 134
4 4
2 3
155 96
27 20
15 6
2 1
1368 1255
2010
Ingekocht Realisatie
230 236
177 171
166 149
216 196
95 74
105 105
1 1
0 0
152 133
36 33
0 2 2
1180 1100
2012
Ingekocht Realisatie
269 304
270 263
130 123
418 355
76 73
203 159
6 6
48 44
185 99
25 18
23
2 1
1632 1468
Bron:Forensischezorgingetal2008–2012.DienstJustitiëleInrichtingen,MinisterievanVeiligheidenJustitie,2013.
Bron:Forensischezorgingetal2008–2012.DienstJustitiëleInrichtingen,MinisterievanVeiligheidenJustitie,2013.
Bron:Forensischezorgingetal2008–2012.DienstJustitiëleInrichtingen,MinisterievanVeiligheidenJustitie,2013.
7Derealisatievanaf2010iseenvoorlopigerealisatie. 8Ultimoseptembervanhetbetreffendejaar.
2008
129
53
2008
1760
123
1883
2009
116
53
2009
1880
128
2008
2010
102
37
2010
1839
138
1977
2011
105
50
2011
1749
126
1875
2012
93
64
2012
1654
114
1768
ggz nederland | 3 3 | Bijlage 1. cijfers forensische zorg
tabel 1.5. realisatie budget in miljoen euro's 9tabel 1.4. aantal aanbieders met budgetafspraken in parameters of aanbestedingscontracten
OverigeFZ
-GGZambulantebehandeling
-GGZ-begeleiding
-GGZ-behandelingbeveiligingsniveau1
-GGZ-behandelingbeveiligingsniveau2
-GGZ-behandelingbeveiligingsniveau3
-VG-begeleiding
-VG-behandelingbeveiligingsniveau2
-VGambulantebehandeling
FPC
ZorgaangedetineerdeninPPC’s
Totaal
OverigeFZ
-GGZambulantebehandeling
-GGZ-begeleiding
-GGZ-behandelingbeveiligingsniveau1
-GGZ-behandelingbeveiligingsniveau2
-GGZ-behandelingbeveiligingsniveau3
-VG-begeleiding
-VG-behandelingbeveiligingsniveau2
-VGambulantebehandeling
FPC
ZorgaangedetineerdeninPPC’s
Bron:MarktscanForensischezorgmetstrafrechtelijketitel.Weergavevandemarkt2009–2012.NederlandseZorgautoriteit,2013.
Bron:MarktscanForensischezorgmetstrafrechtelijketitel.Weergavevandemarkt2009–2012.NederlandseZorgautoriteit,2013.
2009
30,22
12,54
18,27
35,75
25
0,63
5,87
0,77
330,67
34,33
494,05
2009
39
61
32
14
8
8
6
4
13
1
2010
34,15
16,08
18,41
48,64
28,58
1,5
10
0,97
334,95
85,26
578,54
2010
38
67
33
14
6
11
10
4
13
12
2011
36,42
20,54
18,19
47,82
38,33
3,16
11,64
0,74
330,67
85,28
592,79
2011
38
79
29
14
9
15
10
3
13
12
2012
42,69
28,88
18,32
56,12
57,46
4,22
14,3
1,16
331,46
88,7
643,31
2012
45
99
29
16
10
20
9
3
13
9
tabel 1.6. financieel kader 2013 – 2017 in miljoen euro's 10
2014
651
2013
688
2015
631
2016
614
2017
602
Bron:MeerjarenovereenkomstForensischezorg2013totenmet2017(2013).
MinisterievanVeiligheidenJustitie,GGZNederlandenVerenigingGehandicaptenzorgNederland(VGN).
9Voordejaren2009en2010zijndegegevensdefinitief.Degegevensvan2011en2012zijnvoorlopig.RealisatievanhetGevangeniswezen
(InhetsegmentZorgaangedetineerdeninPPC s)endievandeFPC szijnexclusiefdeDJIbredeoverhead.10Exclusiefjaarlijkseloon-enprijsbijstelling.
ggz nederland | 3 3 | Bijlage . uitwerking calls 013
call 013.3: psycho educatieve module
‘omgaan met LVB’
Deprogrammacommissieheeftbegin2013eencall
uitgeschrevenvooreenpsychoeducatievemodule
voorLVBenhunbegeleiders.
call 013.: sociotherapeutisch milieu
DeprogrammacommissieKFZwasvoornemenseencall
uittezettenmetbetrekkingtotdemethodische
uitwerkingvandesociotherapeutischemilieus,maar
hetbleekgaandewegdaterbehoeftewasaanmeer
duidelijkheidoverdebeschikbareliteratuurenoverde
verschillendemodellendieopditmomentworden
gehanteerdbinnenhetforensischeveld.Daaromis
beslotenommetbetrekkingtotdesociotherapeutische
milieuseersteenpre-callteschrijvenengerichteen
deskundigeopditgebiedtebenaderenomdaarmeeaan
deslagtegaan.
Bijlage 2Uitwerking calls 2013
call 013.1: verslaafden (protocol
leefstijltraining justitiabelen plus)
Deprogrammacommissieheeftbegin2013eencall
uitgezetmethetverzoekomprojectvoorstelleninte
dienendiedemeerwaardevaneencombinatie–zoals
vaneencognitiefgedragstherapeutischeinterventie
metContingencyManagement–onderbouwendoor
middelvanliteratuurstudie,hetopstellenvaneen
behandelprotocolenhetuitvoerenvaneentweetal
pilots.Doordezecallvindtookverdereverspreidingvan
deleefstijltraininginhetforensischeveldplaats.
call 013.: verslaafden (richtlijn voor
verslavingsproblemenvoorforensischeklinieken)
Deprogrammacommissieheeftbegin2013eencall
uitgeschrevenomrichtlijnenteontwikkeleninzake
aspectenvanproblematischmiddelengebruikonder
forensischepatiënten.
call 013.: ambulante verdiepingsdiagnostiek
Meerdereambulanteinstellingenhebbenin
aanbestedingengeldtoegewezengekregenom
ambulantverdiepingsdiagnostiektemogenuitvoeren
voordereclassering.Deprogrammacommissieacht
hetvanbelangdater,vanuithetveld,eeneenduidig
protocolkomt,waarinbeschrevenwordtopwelke
wijzeeendergelijkforensische,ophetverloopvande
strafrechtketengerichte,GGZrapportagetotstand
komt,zowelprocesmatig,alsvanuitdeinhoudelijke
deskundigheid.
call 013.: doelgroep psychotici
DeProgrammacommissieKFZschrijftopditmoment
eencallwaarinzijhetforensischezorgveldverzoekt
omprojectvoorstellenintedienendie(onderdelenvan)
hetZorgprogrammaPsychotischeStoornissen
(ZPPsyS)vertalennaarhandelingsprotocollen.
call 013.: doelgroep zedendeliquenten
DeProgrammacommissiegaatin2013eencalluitzetten
ophetgebiedvanzeden.Beslotenwordtomtestarten
meteenclassificeringvandeverschillendesoorten
seksueeldelinquenten.Daaromvraagtdeprogramma-
commissieeendeskundigeophetgebiedvanzeden
omhetterreinteverkennen(literatuurstudie)enmet
overzichtenéénoftweecalltekstentekomen.
ggz nederland | 0 1 | Bijlage 3. afkortingen
f
For-FACT:ForensischeFunctieAssertiveCommunity
Treatment
FPA:ForensischePsychiatrischeafdelingen
FPC:ForensischePsychiatrischecentra
FPK:ForensischePsychiatrischeklinieken
FPT:ForensischPsychiatrischToezicht
FVA:ForensischeVerslavingszorgAfdelingen
FVK:ForensischeVerslavingszorgKlinieken
FZGFPA:ForensischeZorgGedetineerdenineen
ForensischPsychiatrischeAfdeling
FZGFVK:ForensischeZorgGedetineerdenineen
ForensischeVerslavingskliniek
FZGRIBW:ForensischeZorgGedetineerdenineen
RegionaleInstellingvoorBeschermdWonen
g
Ggz:geestelijkegezondheidszorg
GPS:GlabalPositioningSytem
GW:gevangeniswezen
Bijlage 3Afkortingen
a
ACM:
AutoriteitConsumentenMarkt
ACT:AssertiveCommunityTreatment
AWBZ:AlgemeneWetBijzondereZiektekosten
c
CM:ContingencyManagement
d
DForZo:DirectieForensischeZorg
DJI:DienstJustitieleInrichtingen
e
EFP:ExpertisecentrumForensischePsychiatrie
EPA:patiëntenmeteenernstigepsychiatrische
aandoening
k
KFZ:KwaliteitForensischeZorg
KIB:KliniekIntensieveBehandeling
l
LVB:LichtVerstandelijkBeperkten
m
MJAFZ:MeerjarenovereenkomstForensischeZorg
2013–2017.
n
NHC:normatievehuisvestigingscomponent
NIFP:NederlandsInstituutvoorForensischePsychiatrie
enPsychologie
NMa:NederlandseMededingingsautoriteit
NZa:NederlandseZorgautoriteit
o
OPTA:OnafhankelijkePostenTelecommunicatie
Autoriteit
p
PMO:Psycho-MedischOverleg
PPC:penitentiairpsychiatrischcentrum
r
RIBW:RegionaleInstellingenvoorBeschermdWonen
ROM:RoutineOutcomeMonitoring
RVZ:RaadvoordeVolksgezondheidenZorg
s
SGLGV:InstellingenvoorSterkGedragsgestoordeLicht
VerstandelijkGehandicaptenzorg
t
Tbs:terbeschikkingstelling
v
VG:verstandelijkgehandicapten
VGN:VerenigingGehandicaptenzorgNederland
V&J:MinisterievanVeiligheidenJustitie
VNG:VerenigingvanNederlandseGemeenten
VWS:MinisterievanVolksgezondheid,WelzijnenSport
VZAanbesteding:Verslavingszorgaanbesteding
w
Wfz:Wetforensischezorg
Wmo:Wetmaatschappelijkeondersteuning
WVGGZ:WetVerplichteGGZ
z
ZN:ZorgverzekeraarsNederland
ZPPsyS:ZorgprogrammaPsychotischeStoornissen
3
3RO:ReclasseringNederland(RN),Stichting
VerslavingsreclasseringGGZ(SVG)en
HetLegerdesHeilsJeugdzorgenReclassering
(LdHJZ&R)
ggz nederland |
ggz nederland |
top related