gida, tarim ve hayvancilik bakanliĞi gıda ve kontrol genel müdürlüğü
Post on 14-Feb-2016
143 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Gıda,Tarım Ve Hayvancılık BakanlığıGaziantep İl Müdürlüğü
SAİT DEMİRKIRAN Gıda Ve Yem Şube Müdürü
29 Şubat 2012
GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞIGıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü
5996 sayılı
Kanun
13.06.2010
4
Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu
MADDE 23 : Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, ambalajlama ve etiketleme ile ilgili usul ve esasları çıkarılacak yönetmelik ile belirler.
MADDE 24 :Piyasaya arz edilecek gıdalar, izlenebilirliği sağlamak amacıyla, uygun şekilde etiketlenmek zorundadır.Gıdanın, etiketlenmesi, tanıtımı, reklâmı ve sunumu tüketiciyi yanıltıcı şekilde yapılamaz.
Türk Gıda
Kodeksi
Yönetmeliği
29.12.2011
5
Yatay Gıda Kodeksi
Tüm gıdalara ve gıda ile temas eden
madde ve malzemelere uygulanacak olan
kriterleri içerir.
Dikey Gıda Kodeksi
Kapsadığı gıda veya gıda grubu veya
gıda ile temas eden madde ve malzemelere
yönelik olarak belirlenecek özel kriterleri
içerir.
Genel ve belirli özel etiketleme kuralları,
Beslenme yönünden etiketleme kuralları,
Tanıtım ve reklâma ilişkin belirli kurallar,
Beslenme ve sağlık beyanlarına ilişkin kurallar.
! Kaynak suları, içme suları, doğal mineralli sular ve tıbbi amaçlı sular ile özel tıbbî amaçlı diyet gıdalar Sağlık Bakanlığı’nın sorumluluğundadır.
Son tüketiciye
ve
toplu tüketim
yerlerine
arz edilen
gıdalar
7
Kâr amaçlı olsun veya olmasın
kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya
tüzel kişiler tarafından gıdanın üretimi,
işlenmesi ve dağıtımının herhangi bir
aşamasında kontrolü altında yürütülen
faaliyetlerin, mevzuat hükümlerine
uygunluğundan sorumlu olan gerçek veya
tüzel kişi.
Gıda
işletmecisi
8
Gıdanın tüketime hazır hale
getirildiği ve tüketilmek üzere son
tüketiciye sunulduğu; mobil araçlar veya
sabit ya da hareketli tezgâhlar da dâhil
olmak üzere, hazır yemek hizmeti veren
işletmeler ile restoranlar, kantinler, okullar
ve hastaneler gibi işletmeler.
Toplu
Tüketim
Yeri
9
Gıdayı herhangi bir ticari iş veya
faaliyet amacıyla kullanmayacak olan en
son tüketici.Son Tüketici
10
Doğası, kimliği, özellikleri, bileşimi,
miktarı, dayanıklılığı, menşe ülkesi, imalat
veya üretim metodu açısından
yanıltmamalı,
Sahip olmadığı etkilere veya
özelliklere atıfta bulunmamalı,
Doğru
Bilgilendirme
Gıdanın
etiketlenmesi
yanıltıcı biçimde
olamaz.
12
Tüm benzer gıdalar aynı niteliklere
sahip olduğu halde, belli bir gıdanın özel
niteliklere sahip olduğunu ileri sürmemeli
ve belirli bileşenler ve/veya besin
öğelerinin varlığını veya yokluğunu özel
olarak vurgulamamalı,
Doğru
Bilgilendirme
Gıdanın
etiketlenmesi
yanıltıcı biçimde
olamaz.
13
Verilen bilgilerin doğru, açık ve
tüketici için kolay anlaşılabilir olması
sağlanır.
O gıdanın bir hastalığı önleme,
tedavi etme veya iyileştirme özelliğine
sahip olduğunu bildiren veya böyle
özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer
alamaz.
Doğru
bilgilendirme
14
Gıdanın reklâmı, tanıtımı, özellikle
de şekli, görünüşü veya ambalajı,
kullanılan ambalaj malzemesi,
düzenlendiği biçim ve sergilenme şekli için
de doğru bilgilendirme kuralları uygulanır.
Doğru
bilgilendirme
15
Gıdayı kendi adı veya ticari unvanı altında
pazarlayan gıda işletmecisi
Gıdayı ithal eden ithalatçı
! Gıdanın etiketlenmesinden sorumlu olan
gıda işletmecisi, zorunlu etiket bilgilerinin
gıdada bulunmasını ve doğruluğunu
sağlar.
Sorumlu kim
16
a) Gıdanın adı,
b)Bileşenler listesi,
c) Alerjen bileşenler veya alerjen işlem
yardımcıları,
ç) Bileşenler veya bileşen gruplarının
miktarı,
d) Net miktar,
e) Tavsiye edilen tüketim tarihi veya son
tüketim tarihi,
Hazır ambalajlı gıdalar
ambalajın üzerinde veya
ambalaja yapıştırılmış bir etiket üzerinde
bulunur
18
Hazır ambalajlı gıdalar
ambalajın üzerinde veya
ambalaja yapıştırılmış bir etiket üzerinde
bulunur
f) Özel muhafaza koşulları ve/veya
kullanım koşulları,
g) Üreticinin veya ambalajlayıcının veya
ithalatçının veya dağıtıcının adı veya
ticari unvanı ve adresi,
ğ) İşletme kayıt numarası,
h) Menşe ülke,
ı) Kullanım talimatı,
i) Alkol miktarı
19
Hazır ambalajlı
gıda
Son tüketiciye satılmadan önceki ve toplu
tüketim yerlerinin dâhil olmadığı bir
aşamada pazara arz edilen gıdalarda,
Hazırlama, işleme, parçalama, bölme,
doğrama işlemleri için toplu tüketim
yerlerine arz edilen gıdalarda,
! Zorunlu etiket bilgileri ambalajın veya
etiketin ya da ticari belgenin üzerinde
bulunur.
20
Son tüketiciye veya toplu tüketim yerlerine veya satış yapılan işletmede;
! Gıda işletmecileri, gıdayı alan gıda işletmecisine aktarılması gereken bilgileri sağlar.
! Zorunlu etiket bilgilerinin tümü, gıdanın satış yerlerine sevk edilmesi sırasında beraberinde yer alır.
! Talep edilmesi halinde, satın alan kişi zorunlu etiket bilgilerinin tümü hakkında bilgilendirilir.
Hazır ambalajlı hale
getirilmeksizin satılan gıda
21
Satın alan kişinin görebileceği bir yerde veya gıda ile birlikte sunulacak bilgiler:
a) Gıdanın adı
b) Bileşenler listesi
c) Alerjen bileşenler veya alerjen işlem
yardımcıları
e) Tavsiye edilen tüketim tarihi veya son
tüketim tarihi
h) Menşe ülke
Hazır ambalajlı
hale getirilmiş
gıda
Doğrudan satış
22
net miktar (g/L)alkol miktarı
“Bileşenler”
“ALERJEN”
“Tavsiye edilen tüketim tarihi” veya “Son tüketim tarihi”
Muhafaza/KullanımKoşulları
“İşletme kayıt no:...”
Menşe ülke“kullanım bilgisi” “hazırlama talimatı”
Gıda işletmecisinin adı veya ticari unvanı ve adresi
“EK-2”
“P” veya ”L”
“Tanımlama İşareti”
24
veya
x-yüksekliği 6
punto büyüklüğü 7
x-yüksekliği: en az 1,2 mm x-yüksekliği: en az 0,9 mm (En geniş yüzey 80 cm² den daha küçük ise)
! Belirli gıdalar için uygulamada olan mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla
Zorunlu etiket
bilgileri
(Ek-3)
25
Kolayca görülebilecek, açıkça
okunabilecek ve silinmeyecek şekilde
dikkat çekici bir yere yerleştirilir.
Diğer yazılı veya resimli unsurlar
vasıtasıyla herhangi bir şekilde
saklanamaz, kapatılamaz veya kesilemez.
Yazılar ile zemin arasında belirgin bir
kontrast olması sağlanır.
Zorunlu etiket
bilgileri
26
16 ncı maddede belirtilen durumlar hariç
aynı görüş alanı içinde yer alacak bilgiler:
a) Gıdanın adı
d) Net miktar
i) Alkol miktarı
Zorunlu etiket
bilgileri
27
! Tekrar kullanılabilen cam şişelerde ;
! En geniş yüzeyi 10 cm² den daha küçük olan ambalajlarda (“bileşenler listesinin” farklı bir yöntemle sunulması şartıyla);
a) Gıdanın adı,c) Alerjen bileşenler veya alerjen işlem
yardımcıları,d) Net miktar,e) Tavsiye edilen tüketim tarihi
veya son tüketim tarihi,
Zorunlu etiket
bilgileri
( İstisnalar)
28
! Hiçbir ticari marka, marka adı veya ürünün
içeriğini yansıtmayan özel ad gıdanın adı
yerine geçemez.
Resmi Ad
İlgili mevzuatta belirlenen ad.
“şeftali nektarı”
Gıdanın adı
30
Alışılagelmiş Ad
Açıklamaya ihtiyaç duyulmaksızın
tüketiciler tarafından gıdanın adı olarak
kabul edilen ad.
“tarhana”
Gıdanın adı
31
Tanımlayıcı Ad
Gıdanın ve gerektiğinde kullanım amacının
tanımlanmasını sağlayacak, tüketicilerin
gıdanın gerçek doğasını anlamalarına ve
bu gıdayı karıştırılabileceği diğer
ürünlerden ayırt etmelerine imkân
verecek şekilde yeteri kadar açık olan ad.
“aşurelik buğday”
Gıdanın adı
32
Etiketinde ilave zorunlu bilgiler bulunması gereken gıdalar
1. Belirli Gazlar İle Ambalajlanan Gıdalar
“Koruyucu atmosferde ambalajlanmıştır.”
2. Tatlandırıcı İçeren Gıdalar
“Tatlandırıcı içerir.” (*)
3. Glisirizik Asit veya Glisirizik Asidin Amonyum Tuzunu İçeren Gıdalar
“Meyankökü içerir.”
İlave zorunlu
bilgiler
(EK-2)
33
4. Yüksek Miktarda Kafein İçeren Gıdalar
“Yüksek miktarda kafein içerir. Çocuklar veya hamile ya da emziren kadınlar için tavsiye edilmez.”
5. Bitkisel Sterol, Bitkisel Sterol Esteri, Bitkisel Stanol veya Bitkisel Stanol Esteri İlave Edilmiş Gıdalar
Kolesterol düşürücü ilaç tedavisi gören hastaların ürünü yalnızca tıbbi gözetim altında tüketmeleri gerektiğini bildiren bir ifade
……… gibi
İlave zorunlu
bilgiler
(EK-2)
34
! Hazır ambalajlı gıdalara ilişkin özel hususlarda, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı mevzuatı ile uyumlu olarak ...
litre, santilitre, mililitre, kilogram veya gram birimleri kullanılır.
Baharat ve bitkiler hariç olmak üzere, net miktarı 5 g veya 5 mL’den daha az olan gıdalarda bildirilmesi zorunlu değildir.
! +/- veya % değer olarak tolerans tartım değeri belirtilmesi istenmiyor.
Net Miktar
Ağırlıklar ve
ölçüler
35
℮
mL
g
İlgili mevzuat gereğince belli bir miktar
tipinin belirtilmesinin gerekli olduğu
durumlarda, bu miktar, bu Yönetmeliğin
amaçları açısından net miktar olarak kabul
edilir (örneğin; nominal miktar).
! Ek-6: Kurallar ve net miktarın
belirtilmesinin zorunlu olmadığı özel
durumlar.
Net miktar
(EK-6)
36
Katı bir gıda sıvı ortam içinde
sunulduğunda, süzme ağırlığı da belirtilir.
Sıvı ortam, gıdanın hazırlanmasında
yardımcı ortam olarak kullanılan ve satın
alma sırasında belirleyici bir rolü
bulunmayan ortamı tanımlar.
Net miktar
bildirilirken
(EK-6)
37
Ortam olarak; su, salamura, gıda
asitlerinin sulu çözeltileri, sirke, şekerlerin
sulu çözeltileri, tatlandırma özelliğine
sahip diğer maddelerin sulu çözeltileri,
meyve veya sebzeler için bunların kendi
suları kullanılabilir.
Bu ortam, karışım şeklinde ve sıvı veya
dondurulmuş formda olabilir.
Net miktar
bildirilirken
(EK-6)
38
Türk Gümrük Tarife Cetvelinde 2204 tarife
pozisyonunda yer alan ürünlerde, bu
ürünlerle ilgili gıda kodeksine uygun olarak
belirtilir.
Diğer ürünlerde, Ek-8’de yer alan kurallara
göre belirtilir (hacmen % 1,2’den fazla alkol
içeren içeceklerde).
“%.... hacmen” en fazla bir ondalık hane “alkol” veya “alk.”
Alkol miktarı
(EK-8)
“Alk. %12 hacmen”“Alkol % 5,6
hacmen”
39
Bileşenler kendi özel adları ile belirtilir. 6 ncı madde hükümleri ve Ek-4’te yer alan kurallar uygulanır.
1: Bileşenlerin Ağırlıkça Azalan Sırayla Gösterimine İlişkin Özel Kurallar
2: Grup Adı İle Belirtilebilen Bileşenler3: Gıda Katkı Maddeleri ve Gıda Enzimlerinin
Bileşenler Listesinde Belirtilmesi 4: Aroma Vericilerin Bileşenler Listesinde
Belirtilmesi 5: Bileşik Bileşenlerin Belirtilmesi
“Bileşenler
listesi”
(EK-4)
41
“ALERJEN ” bileşenler
“ALERJEN ”
işlem yardımcıları
42
Un, Yumurta,
Nişasta, Şeker, Fıstık, Sadeyağ,
KaymakÜretimi için elzem olan bileşenler dışında bir bileşen eklenmemiş olan peynir Süt içerir
Fındıklı çikolataTam buğday ekmeği
“ALERJEN ” bileşenler
“ALERJEN ”
işlem yardımcıları
43
Eğer gıdanın içinde bulunan birkaç bileşen veya işlem yardımcısı tek bir maddeden veya üründen geliyor ise ilgili bileşen veya işlem yardımcısının her biri için açık bir şekilde etiketleme yapılır.
Buğday unu, soya unu, malt (arpa içerir), şeker, kısmi hidrojenize soya yağı ve/veya pamuk tohumu yağı, fruktoz şurubu, peynir altı suyu (süt içerir), yumurta, vanilya, doğal aroma verici, tuz, kabartıcı (mono kalsiyum fosfat), emülgatör (lesitin(soya içerir))
! Parti işareti veya numarası taşımayan
gıdalar piyasaya arz edilemez.
Türk Gıda Kodeksi Gıdaların Ait Olduğu
Partiyi Tanımlayan İşaretler veya
Numaralar Hakkında Tebliğ (2012/7)’e
uygun olarak belirtilir.
(4/1/2012 tarihli ve 28163 sayılı R.G.)
Parti işareti veya
numarası
“P” veya “L”
45
Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay
İşlemlerine Dair Yönetmeliğe göre; onay
işlemine tabi olan gıda işletmelerinde
üretilen veya ambalajlanan gıdalar için;
Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen
Kuralları Yönetmeliğinde yer alan
tanımlama işareti ile ilgili hükümler de
uygulanır.
! Tanımlama işareti işletmenin onay
numarasını da içermektedir.
Tanımlama
işareti
TR06-0001
TÜRKİYE06-0001
46
Üreticinin adı veya ticari unvanı ve adresi,Ambalajlayıcının adı veya ticari unvanı ve adresi,İthalatçı veya dağıtıcı firmanın adı veya ticari unvanı ve adresi. (Eğer gıdanın üretildiği veya ambalajlandığı yer ülke içinde değilse)
“Üretici”“Ambalajlayıcı”“İthalatçı”“Dağıtıcı”
.... gibi açıklayıcı ifadeler
Ticari unvan ve
adres
47
Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay
İşlemlerine Dair Yönetmeliğe göre; kayıt
işlemine tabi olan üreticinin veya
ambalajlayıcının işletme kayıt numarası,
“İşletme kayıt no: TR-34-K-000001”
İşletme kayıt
numarası
48
Gıda işletmecisinin, birden fazla
işletmesi var ise; gıdanın üretildiği
işletmenin kayıt numarası açık bir şekilde
işaretlenmek şartıyla, diğer işletmelerine
ait kayıt numaraları da etikette yer alabilir.
İşletme kayıt
numarası
49
İşletme kayıt no: TR-34-K-000001 TR-16-K-000002
TR-01-K-000003
Menşe ülke
Menşei: Türkiye
Gümrük Kanunu(Md.17-22)
50
Uygun ifadeler kullanılarak kısaltma yapılmadan açık olarak belirtilir.
Gıdanın menşe ülkesi ile ana bileşeninin menşe ülkesi aynı değilse;
a) Gıdanın ana bileşeninin menşe ülkesi de belirtilir veya
b) Gıdanın ana bileşeninin menşe ülkesinin gıdanın menşe ülkesinden farklı olduğu belirtilir.
Rusya menşeli buğdaylardan Türkiye’de üretilmiştir.
Mikrobiyolojik açıdan kolay
bozulabilen ve bu yüzden kısa bir süre
sonra insan sağlığı açısından tehlike teşkil
etmesi muhtemel olan gıdalarda “son
tüketim tarihi” kullanılır.
“Son tüketim tarihi: ……”“….. tarihine kadar tüketiniz.”
Son
tüketim tarihi
51
“Son tüketim tarihi” geçmiş olan gıdalar,
5996 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin
birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç)
bentlerine göre güvenilir olmayan gıda
olarak kabul edilir.
“Son tüketim tarihi” zorunlu olmayan ve
Ek-7’de belirtilenler dışındaki gıdalarda
“tavsiye edilen tüketim tarihi” kullanılır.
Son
tüketim tarihi
52
Belirtilen süre boyunca uyulması gereken
muhafaza koşulları varsa belirtilir.
“Tavsiye edilen tüketim tarihi: 14 Mart”“Tavsiye edilen tüketim tarihi: Temmuz 2012” “Tavsiye edilen tüketim tarihi: 2013”
“…. tarihinden önce tüketilmesi tavsiye edilir.”
Tavsiye edilen tüketim tarihi
(EK-7)
53
Gıdanın ambalajı açıldıktan sonra
uygun şekilde muhafazasını veya
kullanımını sağlamak için muhafaza
koşulları ve/veya tüketimi için zaman sınırı
belirtilir.
“ +4 derecede muhafaza ediniz. ”
“Açtıktan sonra buzdolabında muhafaza
ediniz ve 3 gün içinde tüketiniz.”
Özel muhafaza
koşulları ve/veya
kullanım
koşulları
54
Etiket üzerinde yer alan ve enerji değeri ile
besin öğeleri bilgilerini içeren bildirimdir.
Jenerik reklâmlar hariç olmak üzere,
etiketinde, tanıtımında veya reklâmında
beslenme ve/veya sağlık beyanı yer alan
gıdalarda zorunludur.
Beslenme
yönünden
etiketleme
56
Büyüme, gelişme ve vücudun
normal işlevleriyle ilişkili fizyolojik etkiyi
tanımlayan veya vücut fonksiyonlarını
geliştirmeye veya sağlığı korumaya
yardımcı etkisini belirten, ileri süren veya
ima eden beyandır.
Beslenme
yönünden
etiketleme
Sağlık beyanı
57
Grup 1 veya Grup 2’ye ilave olarak aşağıdaki besin öğelerinden birinin veya birkaçının miktarı da verilebilir.
Tekli doymamış yağ,Çoklu doymamış yağ,Şeker alkolü,Nişasta,Trans yağ,Kolesterol, Vitamin ve mineraller. (Ek-9 Bölüm 1)
Beslenme
yönünden
etiketleme
58
Besin öğesi gruplarına ait olan veya
bu gruplardan birinin parçası olan öğelere
ilişkin bir beslenme beyanı yapıldığında bu
öğelerin bildirimi zorunludur.
Beslenme
yönünden
etiketleme
59
Tüketicide endişeye neden
olabilecek biçimde; yazılı, resimli, grafik
veya sembolik gösterimler vasıtasıyla
vücut fonksiyonlarındaki değişiklere atıfta
bulunacak şekilde olamaz.
Beslenme ve
sağlık beyanları
Kullanım talimatına göre tüketime hazır hale getirilen
gıdayı temel alır.
60
Kesinlikle izin verilmeyecek sağlık beyanları :
Gıdanın tüketilmemesi durumunda
sağlığın olumsuz etkilenebileceğini ileri
süren;
Kilo kaybının miktarına veya oranına atıfta
bulunan;
Doktorların veya sağlıkla ilgili meslek
mensuplarının tavsiyelerine atıfta
bulunan;
Sağlık beyanları
61
Yönetmeliğin
yayımı
tarihinden önce
(29.12.2011)
faaliyete geçen
gıda işletmecileri
63
1.7.2012 tarihinden önce piyasaya arz
edilmiş olan mevcut etiketler,
31.12.2013 tarihinden önce Yönetmelik
hükümlerine uygun hale getirilmiş
etiketler,
31.12.2014 tarihine kadar kullanılabilir.
! 31.12.2013 tarihinden sonra etiketleri,
Yönetmelik hükümlerine aykırı olan
gıdalar piyasaya arz edilemez.
Geçiş süreleri
67
Özet olarak;
Gıda işletmecilerinin faaliyete başlama ve
gıdaları piyasaya arz etme tarihlerine göre
değerlendirme yapılır.DURUM SON TARİH
Mevcut etiketler 1.7.2012
Düzeltilmiş etiketler 31.12.2013
Piyasada bulunuş 31.12.2014
top related