ifrs capacity building for smes2. test in ifrs for smes (candidates with substantial experience in...

Post on 20-Aug-2021

4 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

24 June 2019

This publication was produced for review by the United States Agency for International Development. It was prepared by Deloitte Consulting LLP. The author’s views expressed in this publication do not necessarily reflect the views of the United States Agency for International Development or the United States Government.

IFRS CAPACITY BUILDING FOR

SMES

FOR INTERNAL USE ONLY

USAID GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES i

IFRS CAPACITY BUILDING

FOR SMES FOR INTERNAL USE ONLY

USAID GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN

GEORGIA

CONTRACT NUMBER: AID-114-C-14-00007

DELOITTE CONSULTING LLP

USAID | GEORGIA

USAID CONTRACTING OFFICER’S

REPRESENTATIVE: PHILLIP GREENE

AUTHOR(S): SAVVY LLC

TAX ADMINISTRATION: 5330

LANGUAGE: ENGLISH

24 JUNE 2019

DISCLAIMER:

This publication was produced for review by the United States Agency for International Development. It was prepared by Deloitte Consulting LLP. The author’s views expressed in this publication do not necessarily reflect the views of the United States Agency for International Development or the United States Government.

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES ii

DATA Reviewed By: Maia Daiauri, Tamar Buadze, Michael Martley

Project Component: GoG Capacity Strengthening Component

Practice Area: Tax Administration Improvement

Key Words: IFRS, SME

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES iii

ACRONYMS ACCA Association of Chartered Certified Accountants

CFA Chartered Financial Analyst

EU European Union

G4G Governing for Growth in Georgia

IFRS International Financial Reporting Standards

RS Revenue Service

SARAS Service for Accounting Reporting and Auditing Supervision

SME Small and Medium Entities

ToT Training of Trainers

USAID United States Agency for International Development

WB World Bank

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES iv

CONTENTS 1. A SUMMARY OF THE ACTIVITY OBJECTIVES AND ACHIEVEMENTS .................................. 5

1.1 GRANT OBJECTIVE .................................................................................................................... 5

1.2 BACKGROUND ............................................................................................................................ 5

2. A SUMMARY OF THE ACTIVITY IMPLEMENTATION PROCESS, LESSONS LEARNED

AND RECOMMENDATIONS ........................................................................................................ 7

2.1 ENGLISH-SPEAKING TOT SESSION ......................................................................................... 7

2.1.1 COMMUNICATION AND AWARENESS RAISING ..................................................................... 7

2.1.2 SELECTION PROCESS ............................................................................................................... 7

2.1.3 MODIFICATION OF THE TRAINING MATERIALS ..................................................................... 7

2.1.4 ENGLISH-SPEAKING TOT DELIVERED .................................................................................... 8

3.1 GEORGIAN-SPEAKING TOT SESSION ..................................................................................... 8

3.1.1 COMPETITION ANNOUNCEMENT ............................................................................................. 9

3.1.2 SELECTION PROCESS ............................................................................................................... 9

3.1.3 GEORGIAN-SPEAKING TOT DELIVERED ................................................................................. 9

4.1 PILOT TRAININGS FOR ACCOUNTANTS ................................................................................. 9

4.1.1 ANNOUNCEMENT OF THE COMPETITION ............................................................................. 10

4.1.2 SELECTION PROCESS ............................................................................................................. 10

4.1.3 EXECUTION OF PILOT TRAININGS ......................................................................................... 10

5.1 35 MODULES OF TRAINING MATERIALS ON IFRS FOR SME, TRANSLATED AND EDITED10

6.1 CHALLENGES AND LESSONS LEARNED .............................................................................. 12

7.1 DESCRIPTION OF PROJECT IMPACT AND RESULTS .......................................................... 12

APPENDIX A: PILOT TRAINING CURRICULUM ON IFRS FOR SMES ............................................ 13

5

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

1. A SUMMARY OF THE ACTIVITY OBJECTIVES AND ACHIEVEMENTS

SavvY Consulting completed its activities under the “International Financial Reporting Standards (IFRS) Capacity Building for Small and Medium Enterprises (SMEs)” grant program. All activities were implemented in close collaboration with G4G and the main stakeholder - the Service for Accounting, Reporting and Auditing Supervision (SARAS).

1.1 GRANT OBJECTIVE

The objective of this grant program was to create a pool of trainers in IFRS for SMEs and develop training curriculum and materials to raise awareness among businesses on the new reporting requirements for SMEs.

1.2 BACKGROUND

The new Law on Accounting, Reporting and Auditing, which entered into force in June 2016, sets the legal framework for recordkeeping, preparation and submission of financial and management reports, professional certification, auditing and its quality assurance, public oversight, and enforcement in these areas. The Law aims to build investor confidence by improving financial transparency and accountability to shareholders, lenders, and the public at large. This reform also facilitates approximation to the requirements of the respective European Union (EU) Directives and international standards. As a result of the reform, a large segment of small businesses is obliged to meet IFRS and IFRS for SMEs requirements by January 2018, and to submit the required financial reports in October 2019.

The newly established Legal Entity of Public Law, SARAS, is tasked with regulating and supervising accounting, reporting, and related activities required by the new Law. SARAS’s responsibilities include raising awareness of SMEs on IFRS. SARAS requested G4G’s support in addressing the apparent lack of knowledge and understanding on IFRS for SMEs, as well as the lack of relevant training courses and training materials, which impedes the application of new requirements by SMEs. G4G announced a grant program to enhance knowledge on IFRS for SMEs, by delivering high-quality training of trainers (ToT) sessions and developing a relevant training program.

The grant program envisaged close collaboration with the IFRS Foundation, a not-for-profit organization established to develop a single set of high-quality, understandable, enforceable and globally accepted accounting standards (IFRS Standards, as well as IFRS for SMEs); and to promote and facilitate the adoption of the standards.

1.3 ACHIEVEMENTS

ToT sessions for 30 English-speaking trainers competed

High-quality ToT sessions on IFRS for SMEs were delivered to 30 English-speaking trainers. The sessions were led by World Bank (WB) Master Trainer, Michael Wells, co-author of IFRS Foundation’s training materials on IFRS for SMEs. The training was delivered over five days and 35 hours. ToT participants represented various learning institutions, auditors, and free-lance practitioners. Wells prepared and customized training materials with Georgian experts’ support. All trainers committed themselves to train at least 50 IFRS for SMEs end-users in 2019.

6

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

ToT sessions for 58 Georgian-speaking trainers competed

Selected trainers conducted training to 58 Georgian-speaking future trainers. The training was conducted in two groups, comprising five days and 35 hours.

35 modules of training materials on IFRS for SMEs translated and edited

The IFRS Foundation provided SavvY with relevant training modules and authorized translation and tailoring of training materials for Georgian users. SavvY Translated, edited and formated 35 modules of training materials with the involvement of the Review Committee and in consultation with SARAS. To ensure public access to the translated training materials, the IFRS Foundation will place them on its website and make them available upon registration.

One-hundred accountants completed training on IFRS for SMEs

One-hundred accountants underwent the training aiming at piloting the IFRS Foundation’s training module and materials that were translated and customized by SavvY. The sessions were delivered to five different groups (around 20 participants each), comprising six days and 48 hours. SavvY added value to the training by using Excel files developed for this purpose.

Other achievements

Trainers prepared under this project (88 in total) have already delivered training to around 400 accountants. A large segment of SMEs, 4,000 companies, must submit their first IFRS compliant reports in October 2019. G4G’s contribution accounts for approximately 10% of Georgian SMEs.

Tax-related issues that emerged during the project have been presented to the Revenue Service (RS) and a working group was formed to solve uncertainties.

7

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

2. A SUMMARY OF THE ACTIVITY IMPLEMENTATION PROCESS, LESSONS LEARNED AND RECOMMENDATIONS

2.1 ENGLISH-SPEAKING TOT SESSION

Before commencing the ToT sessions, SavvY in collaboration with G4G and SARAS organized a meeting with representatives of different educational and training institutions to introduce the “IFRS for SMEs” training program. Yuri Dolidze, the Head of the SARAS, acknowledged the Service’s commitment to building a pool of trainers to meet the increased demand on knowledge of IFRS for SMEs. The representatives of SavvY and international IFRS expert, Michael Wells, talked about planned and ongoing activities and invited qualified IFRS trainers to apply for a ToT competition.

2.1.1 COMMUNICATION AND AWARENESS RAISING

To mobilize trainers, the announcement was published on high-traffic job seekers’ websites such as jobs.ge (the promo sector was used to increase visibility); it was also shared in social networks – SavvY’s Facebook and Linkedin pages. The Facebook posts were boosted and resulted in increased visibility and reach to the target audience. Also, the announcement was published on SavvY and SARAS websites. SavvY’s Managing Partner, Mariam Koyava, participated in a business TV show where she invited qualified participants to the upcoming ToT project. The grantee had direct communication with 10 professional organizations and audit companies, as well as nine universities; as well as trainers from the SARAS database were contacted. As a result of the three weeks of intensive communication high-quality trainers from all over the country were mobilized.

2.1.2 SELECTION PROCESS

About 120 candidates applied for the English speaking ToT session. The selection process included three stages:

1. Selection based on CV and cover letter; 2. Test in IFRS for SMEs (candidates with substantial experience in IFRS and/or IFRS for SME were

exempt from the test); 3. Demo presentation and interview with the evaluation committee comprising of Mariam Koyava

(SavvY), Lela Khuchua (SARAS) and Maia Daiauri (G4G). Candidates were evaluated according to the following criteria: Level of comprehension of IFRS; years of practice or teaching; English language proficiency; and presentation skills. The process uncovered a number of outstanding experts who could bring value to end-users through their in-depth training in IFRS for SMEs. As a result, the top 30 candidates were selected.

2.1.3 MODIFICATION OF THE TRAINING MATERIALS

ToT materials were prepared by WB Master Trainer, Michael Wells, and customized with the Georgian experts Mariam Koyava’s and Tinatin Dekanoidze’s (Senior Consultant, IFRS Department at SavvY) support. Several meetings were conducted to identify and discuss issues (case studies) that are most relevant for Georgian SMEs and to incorporate them in the training materials. Classification of Georgian SMEs in different sectors, provided by SARAS, helped to understand the industries where SMEs operate in.

Customized training materials covered the following topics:

8

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

Day 1 - Purpose, structure, use, and scope of IFRS for SMEs – 34 slides; section by section

overview of IFRS for SMEs – 49 slides; concepts underlying IFRS for SMEs – 71 slides; case study:

Relevance and undue cost or effort;

Day 2 - Principles of presentation and disclosure – 65 slides; cross-cutting measurement issues – 95

slides; case studies: Policy or estimate; hierarchy; depreciation; variable consideration;

Day 3 - Fair value measurement – 70 slides; impairment of non-financial assets – 39 slides; case

studies: Fair value measurement; non - financial asset impairment.

Day 4 - Financial instruments – 96 slides; non-financial liabilities – 94 slides; case studies: Financial

instrument, non-financial liabilities .

Day 5 - Business combination and consolidation – 75 slides; financial performance - 73 slides; first-

time adoption – 35 slides; case study: Consolidation.

2.1.4 ENGLISH-SPEAKING TOT DELIVERED

On October 8-12, SavvY, organized a ToT session led by Michael Wells. The ToT was attended by 30 participants, representing various learning institutions, auditors, and free-lance practitioners. The training was delivered over five days and 35 hours covering the following topics:

Purpose, structure, use, and scope of the IFRS for SMEs;

Concepts underlying the IFRS for SMEs;

Principles of presentation and disclosure;

Cross-cutting measurement issues;

Fair value measurement;

Impairment of non-financial assets;

Financial instruments;

Non-financial liabilities;

Consolidation;

Case Studies: Relevance and undue cost or effort; policy or estimate case study; hierarchy; depreciation; variable consideration; fair-value measurement; non-financial asset impairment; financial instruments; non-financial liabilities.

Participants were provided with branded training materials. They were committed to training at least 50 Georgian-speaking trainers and end-users during 2018-2019.

3.1 GEORGIAN-SPEAKING TOT SESSION

After the completion of the English-speaking ToT sessions, Georgian-speaking ToT session was delivered by the selected trainers from the English Language ToT session, recommended by Michael Wells. The trainers include Mariam Koyava, Nikoloz Dumbadze, Nikoloz Koiava, Lela Kuprashvili, and Levan Gujabidze.

9

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

3.1.1 COMPETITION ANNOUNCEMENT

The announcement process, as well as selection criteria for the Georgian speaking ToT, was similar to the English speaking ToT, except for the request for strong written and oral communication skills in the English language.

3.1.2 SELECTION PROCESS

About 200 candidates applied for the Georgian Speaking ToT session. The selection process included the same stages as the English speaking ToT. As a result, SavvY selected the top 58 candidates, out of which 14 candidates were from Kutaisi, Batumi, Telavi, Gori, and Akhaltsikhe.

3.1.3 GEORGIAN-SPEAKING TOT DELIVERED

ToT sessions for Georgian-speaking trainers were conducted on December 6-7 and 13-15. The training sessions were delivered over five days and 35 hours and covered the same topics as the English-speaking ToT. To ensure good quality and efficiency of the ToT program, SavvY divided 58 participants into two groups and delivered training for each group separately.

Participants of the English and Georgian speaking sessions significantly improved their overall understanding of international standards, in particular, those for SMEs. Both events were well-publicized through social media, TV, and other channels of communication and contributed to awareness-raising of the new reporting requirements for SMEs. The activity facilitated the formation of a networking platform for interested parties.

4.1 PILOT TRAINING FOR ACCOUNTANTS Eleven trainers were selected from the English-speaking and Georgian-speaking ToT participants to conduct

the pilot training sessions:

Levan Sabauri – 10 Hours;

Maia Amashukeli – 10 Hours;

Lia Nadibaidze – 13 Hours;

Nano Samkurashvili – 18 Hours;

Elene Lomsadze – 18 Hours;

Mariam Koyava – 32 Hours;

Tinatin Dekanoidze – 18 Hours;

Lela Kuprashvili – 24 Hours;

Luda Gavrilenko – 3 Hours;

Tornike Chkhaidze – 20 Hours;

Teimuraz Chubinidze – 25 Hours.

To ensure that the method of delivery was uniform across all groups, the trainers were closely monitored

throughout the process by SavvY’s staff.

10

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

4.1.1 ANNOUNCEMENT OF THE COMPETITION

The registration announcement for the pilot training was sent one month before the training start date to 14 business associations. The announcement contained the application deadline and major requirements for registration. The associations shared the information among their member companies.

SavvY conducted social media campaigns on their Facebook and Linkedin pages. Information was shared to SavvY Education’s closed group with 270 members. News about the pilot training registration was published on SavvY’s and SARAS’s websites.

4.1.2 SELECTION PROCESS

SavvY created an online platform for registration on www.esavvy.ge. The registration began at 11:00 and finished at 17:00. The requirements included the following:

An interested person must be an accountant of an SME;

Only one employee could participate from a single company.

About 200 people completed the registration. The first 100 registered accountants were chosen for the pilot training.

4.1.3 EXECUTION OF PILOT TRAINING

One-hundred accountants completed the pilot training for accountants to test-run the IFRS Foundation’s training module and materials. The sessions were delivered to five different groups (around 20 participants each) during March-June 2019.

Each group completed 48 hours of IFRS for SMEs training, which included a final test. Participants that failed the test were retested.

Training materials were provided to each participant. The materials included case studies for homework. The deadline for the submission of homework was 4-5 days after the training day. Every trainer discussed the homework on the next training day. For the final test, SavvY created two versions.

After the 48-hour training program, the attendees completed an evaluation form which proved that 90% of the attendees were satisfied with the training.

5.1 35 MODULES OF TRAINING MATERIALS ON IFRS FOR SMES, TRANSLATED AND EDITED

SavvY translated 35 modules of training materials on IFRS for SMEs developed by the IFRS Foundation. One of the main tools for quality translation was the use of translation software – SDL Trados Studio, a software tool provided by SARAS. The software made it possible for translators and editors to work simultaneously, made the translation process efficient, and ensured high-quality of the translated materials. Three professional translators were involved in the translation process.

The 35 modules included:

Module 1 - Small and Medium-sized Entities (32 pages);

Module 2 - Concepts and Pervasive Principles (49 pages);

Module 3 - Financial Statement Presentation (36 pages);

11

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

Module 4 - Statement of Financial Position (38 pages);

Module 5 - Statement Comprehensive Income and Income Statement (50 pages);

Module 6 - Statement of Changes in Equity and Statement of Income and Retained Earnings (30 pages);

Module 7 - Statement of Cash Flows (73 pages);

Module 8 - Notes to the Financial Statements (61 pages);

Module 9 - Consolidated and Separate Financial Statements (101 pages);

Module 10 - Accounting Policies, Estimates and Errors (50 pages);

Module 11 - Basic Financial Instruments (127 pages);

Module 12 - Other Financial Instrument Issues (96 pages);

Module 13 – Inventories (47 pages);

Module 14 - Investments in Associates (48 pages);

Module 15 - Investments in Joint Ventures (54 pages);

Module 16 - Investment Property (47 pages);

Module 17 - Property, Plant and Equipment (66 pages);

Module 18 - Intangible Assets other than Goodwill (62 pages);

Module 19 - Business Combinations and Goodwill (75 pages);

Module 20 – Leases (92 pages);

Module 21 - Provisions and Contingencies (55 pages);

Module 22 - Liabilities and Equity (60 pages);

Module 23 - Revenue (78 pages);

Module 24 - Government Grants (33 pages);

Module 25 - Borrowing Costs (19 pages);

Module 26 - Share-based Payment (70 pages);

Module 27 - Impairment of Assets (79 pages);

Module 28 - Employee Benefits (74 pages);

Module 29 – Import Tax (126 pages);

Module 30 - Foreign Currency Translation (81 pages);

Module 31 - Hyperinflation (56 pages);

Module 32 - Events after the End of the Reporting Period (27 pages);

Module 33 - Related Party Disclosures (60 pages);

Module 34 - Specialized Activities (69 pages);

Module 35 - Transition to the IFRS for SMEs (90 pages).

In order to ensure the quality of the translation, SavvY created a review committee. In consultation with SARAS, SavvY developed criteria and identified eight members for the review committee to supervise and guide the translation activities. Translated and edited modules were once again reviewed by the review committee for finalization.

The members of the review committee were as follows:

12

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

1. Levan Sabauri

2. Temur Partskhaladze

3. Mariam Koyava

4. Nano Samkurashvili

5. Tinatin Dekanoidze

6. Natia Goliadze

7. Teiumuraz Chubinidze

8. Lela Kuprashvili

6.1 CHALLENGES AND LESSONS LEARNED

As IFRS for SMEs is very technical literature, the delivery of high-volume and high-quality translated materials proved to be a challenge. Training materials needed to be translated using strict professional terminology and at the same time, still remain understandable by most accountants currently working at SMEs. The high-volume of materials required engagement of several professional translators, several copy-editors, and several IFRS experts (from review committee). Consequently, coordination of all the simultaneous work performed by many people required full commitment and dedicated management from the staff.

7.1 DESCRIPTION OF PROJECT IMPACT AND RESULTS

The first year of implementation of the “IFRS for SMEs” program had a significant impact on SMEs knowledge of IFRS. Based on the latest information from SARAS and the IFRS Foundation, Georgia is the first country to have translated IFRS for SMEs Modules completely in the native language.

A significant outcome of the program is that the country now has 88 trainers in IFRS for SMEs.The absolute majority of ToT participants have already begun training SME representatives on IFRS for SMEs. According to SARAS, 400 people are now trained.

The next important takeaway of this program is the curriculum which was specifically designed to address the Georgian context. This curriculum was tested during the end-user pilot training and very positive feedback was received based on the final assessment of the pilot training program.

Many private companies as well as other organizations have already begun or are going to begin IFRS for SMEs training.

This grant program also contributed to the establishment of the IFRS for SMEs trainers and other stakeholders’ community. SavvY believes that this drive will grow over the next few years and this program provided the foundation for the proliferation of IFRS for SMEs in Georgia.

SavvY has also increased its capacity – new, highly-skilled employees joined the company and one of the largest financial institutions in Georgia, TBC Bank, has contacted SavvY to conduct IFRS for SMEs training for their clients. As a result, SavvY increased its capacity to manage big projects with different stakeholders.

13

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

APPENDIX A: PILOT TRAINING CURRICULUM ON IFRS FOR SMES

A.1 მსს ფასს სტანდარტის სასწავლო პროგრამის ჩატარების

რეკომენდაცია

მოგეხსენებათ, ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს

(USAID) პროექტის „მმართველობა განვითარებისათვის“ (G4G)-ის ფარგლებში SavvY

ახორციელებს ერთწლიან საგრანტო პროგრამას, მეორე და მესამე ზომითი კატეგორიის

საწარმოებისთვის განკუთვნილი მსს ფასს სტანდარტის დანერგვის ხელშეწყობის პროგრამას,

რომლის მთავარი დაინტერესებული მხარეა ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და

აუდიტის ზედამხედველობის სამსახური (SARAS).

აღნიშნული დოკუმენტი წარმოადგენს სარეკომენდაციო ხასიათის მითითებას, რომელზეც

შეჯერდა მსს ფასს სტანდარტის ცნობადობის ამაღლების პროექტის ფარგლებში საბოლოო

მომხმარებლის სასწავლო პროგრამის შემუშავების პროცესში ჩართული სამუშაო ჯგუფი.

სამუშაო ჯგუფის მიზანი იყო შეედგინა ისეთი სილაბუსი და მასალები, რომლებიც

მაქსიმალურად მორგებული იქნებოდა მცირე და საშუალო საწარმოების მოთხოვნებსა და

გამოწვევებზე. ამასთანავე, სასწავლო პროგრამის მთავარი მიზანია, დამსწრემ შეძლოს კურსის

წარმატებით დასრულების შემდეგ დამოუკიდებლად მოამზადოს ფინანსური ანგარიშგების

სრული პაკეტი და ჰქონდეს სრულფასოვანი წარმოდგენა სტანდარტზე გადასვლის

პროცედურებთან დაკავშირებით.

ამ მიზნის მისაღწევად სასწავლო პროგრამაში დამატებული არის ტექნიკურად ფინანსური

ანგარიშგების აწყობის მოდული, რომლისთვისაც ჯამურად გამოყოფილი არის 4 საათი, ხოლო

თითოეული შემდეგი შეხვედრის პრაქტიკული სამუშაო მოიცავს აწყობილი ფინანსური

ანგარიშგების შემდგომ ანალიზსა და გარჩევას.

გამოყენებული მასალები

შემუშავებული პროგრამა ეფუძნება შემდეგ დოკუმენტებს/ინფორმაციას: 1. მსს ფასს

სტანდარტი, რომელიც ხელმისაწვდომია ქართულ ენაზე

2. მსს ფასს-ის მოდულები - რომლებიც ამ ეტაპზე თარგმნის პროცესშია. აღსანიშნავია, რომ

მოდულებიდან ნაწილობრივ აღებულია მაგალითები

3. ფინანსური ანგარიშგების ექსელის შაბლონი

4. სამუშაო ჯგუფის მიერ შემუშავებული პრაქტიკული მაგალითები და ქეისები

5. ტრენერთა ტრენინგის ფარგლებში შემუშავებული მასალების გარკვეული ნაწილი

6. სამუშაო ჯგუფის მიერ მოფიქრებული სიტუაციური მაგალითები

პროგრამის ფორმატი

პროგრამა შედგება ჯამურად 36 საათისგან, რომლიდანაც 34 საათი წარმოადგენს აქტიურ

სალექციო საათებს, ხოლო დარჩენილი 2 საათი გამოყოფილია ტესტირებისთვის.

14

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

15

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

A.2 ფინანსური უწყისების აწყობა - ამოცანის პირობა

ზოგადი ინფორმაცია

შპს ABC რეგისტრირებულია საქართველოში. კომპანიის იურიდიული მისამართი და საქმიანობის

ძირითადი ადგილი არის თბილისი.

კომპანია დაარსდა 2004 წელს და ჩაყარა ვაზი და 5 წელიწადში დაიწყო მოსავლის აღება, ამ

პერიოდისთვისვე იყიდა საწარმოო დანადგარები.

2018 წლის ბოლოსთის კომპანიას აქვს 2 საწარმო: თელავსა და ქედაში, 3 მიწის ნაკვეთი: ყვარელი,

ამბროლაური, ქედა, და 2 ადმინისტრაციული შენობა: თბილისი და ბათუმი.

საწარმოს აკონტრეოლებს ბატონი X, რომელიც ფლობს წილის 90%, დანარჩენი 10%-ს ფლობენ კომპანიის

სხვა თანამშრომლები.

კომპანიის ძირითადი საქმიანობაა ღვინის წარმოება და რეალიზაცია. კომპანია ფლობს ვენახს და

საკუთარ ყურძენს იყენებს ღვინის საწარმოებლად.

კომპანია აგრეთვე ახდენს აგროსაკონსულტაციო მომსახურების გაწევას.

კომპანია ფინანსურ აღრიცხვას აწარმოებს მცირე და საშუალო საწარმოთა ფინანსური ანგარიშგების

საერთაშორისო სტანდარტის (მსს ფასს) შესაბამისად. სამუშაო და წარდგენის ვალუტა არის ქართული

ლარი.

16

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოებში

კომპანია ფლობს 35% წილს მეკავშირე საწარმოში, რომლის აქციები საჯაროდ არ იყიდება.

ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოებში აღრიცხულია თვითღირებულებით, რომელსაც გამოკლებული

აქვს დაგროვილი გაუფასურების ზარალი. მიღებული დივიდენდები აისახება სხვა შემოსავალის

მუხლში.

ძირითადი საშუალებები

თავდაპირველი აღიარების დროს, ძირითადი საშუალებები აღირიცხება თვითღირებულებით, რაც

მოიცავს შესყიდვის ფასს და ნებისმიერ ხარჯს, რომელიც პირდაპირ დაკავშირებულია აქტივის

დანიშნულების ადგილამდე მიტანასა და სამუშაო მდგომარეობაში მოყვანასთან. კომპანია გადაფასების

მოდელს იყენებს მიწის ნაკვეთებისა და შენობების კლასებისთვის, ხოლო ძირითადი საშუალებების

დანარჩენი კლასებისთვის შემდგომი შეფასების მოდელად გამოიყენება თვითღირებულების მოდელი.

ძირითად საშუალებებს ცვეთა წრფივი მეთოდით ერიცხება.

ცვეთის გამოითვლება წრფივი მეთოდით ძირითადი საშუალებების სასარგებლო მომსახურების ვადის

განმავლობაში, შემდეგნაირად:

შენობები 25-40 წელი

მანქანა-დანადგარები 10-15 წელი

ავეჯი და ოფისის აღჭურვილობა 3-8 წელი

სატრანსპორტო საშუალებები 3-5 წელი

ძირითადი საშუალების აღიარების შეწყვეტა ხდება მისი გაყიდვის შემთხვევაში, ან როდესაც აღარ არის

მოსალოდნელი მომავალში ეკონომიკური სარგებლის მიღება აქტივის გამოყენებით. ძირითადი

საშუალების გაყიდვის ან ხმარებიდან ამოღების შედეგად წარმოშობილი ნებისმიერი მოგება ან ზარალი

განისაზღვრება, როგორც სხვაობა გაყიდვებიდან მიღებულ შემოსავლებსა და აქტივის საბალანსო

ღირებულებას შორის და აღიარდება მოგებასა ან ზარალში.

პირობა:

პუნქტი 1.

კომპანია მიწის ნაკვეთებისა და შენობების კლასებში შემავალი ძირითადი საშუალებების რეალური

ღირებულების შეფასებას დამოუკიდებელი შემფასებლის მიერ სულ მცირე 3 წელიწადში ერთხელ

ახორციელებს. გასული წლების შეფასების დასკვნების საფუძველზე არც გადაფასებით გამოწვეული

შემცირების და არც გადაფასების ნამეტის აღიარების აუცილებლობა არ ჰქონია კომპანიას, რადგან

შეფასებული რეალური ღირებულება ამ ძირითადი საშუალებების საბალანსო ღირებულებას

უტოლდებოდა. 2018 წლის ბოლოს, წინა შეფასებიდან 3 წლის შემდეგ, 31.12.2018-ით დამოუკიდებელი

შემფასებლის მიერ მოხდა რეალური ღირებულებების შეფასება. შეფასებული რეალური ღირებულებებია:

დასახელება კოდი ანგ.

ნომერი

რეალური

ღირებულება

მიწის ნაკვეთი - ყვარელი - ს/კ 123456781 00001 2110 820,000

17

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

მიწის ნაკვეთი - ამბროლაური - ს/კ 123456782 00002 2110 600,000

მიწის ნაკვეთი - ქედა - ს/კ 123456783 00003 2110 520,000

საწარმო - თელავი 00004 2130 2,478,767

საწარმო - ქედა 00005 2130 3,899,589

ადმინისტრაციული შენობა - თბილისი 00006 2130 1,331,001

საწყობი - 1500კვ.მ 00007 2130 345,688

ადმინისტრაციული შენობა - ბათუმი 00049 2130 1,071,912

კომპანიას რეალური ღირებულებები 2018 წლის ანგარიშგებაში არ აუსახავს, რადგან ფიქრობს, რომ

მომავალ წელს რეალური ღირებულება შემცირდება. შეასრულეთ შესაბამისი მაკორექტირებელი

გატარებები.

პუნქტი 2.

ერთ-ერთ დანადგარს Heavy Duty Sugarcane - Zk01 (კოდი: 00010) 2018 წლის 15 დეკემბერს გაუფუჭდა

მნიშვნელოვანი ფუნქციონირებადი ნაწილი, რომლის გარეშეც წარმოებული მარაგი სარეალიზაციოდ

უვარგისი იქნება. კომპანიამ ნაწილის გაფუჭებისთანავე შეუკვეთა ახალი (შემცვლელი) ნაწილი და ამ

ნაწილს მიიღებს 1 თვეში. გაფუჭებულ ნაწილს ცვეთა განცალკევებით არ ერიცხებოდა, რადგან მისი

ჩანაცვლების საჭიროება მოსალოდნელი არ იყო დანადგარის სასარგებლო მომსახურების ვადის

განმავლობაში. ახალი ნაწილის ღირებულება 35,000 ლარია. კომპანიას გაფუჭებული ნაწილის 2018 წლის

15 დეკემბრის ნარჩენი საბალანსო ღირებულება არ ჩამოუწერია. შეასრულეთ შესაბამისი

მაკორექტირებელი გატარება.

პუნქტი 3.

კომპანიამ 2018 წლის აპრილის დასაწყისში შეამჩნია, რომ გამაგრილებელი სისტემა კომპანიამ 2018 წლის

აპრილის დასაწყისში გადაწყვიტა ახალი შენობის (ბათუმში) შეძენა. ახალი შენობა შეძენისას უკვე

მოყვანილი იყო მენეჯმენტის მიერ სამუშაოდ განსაზღვრულ მდგომარეობაში. ეს შენობა 1-ელ

სექტემბრამდე აქტიურად არ გამოიყენებოდა, შესაბამისად კომპანიამ მას 12 მაისიდან 1 სექტემბრამდე

პერიოდში ცვეთა არ დაარიცხა. განსაზღვრეთ მაკორექტირებელი გატარების შინაარსი და შეასრულეთ

იგი.

საინვესტიციო ქონება

საინვესტიციო ქონება რეალური ღირებულებით ფასდება ყოველი წლის 31 დეკემბერს, დამოუკიდებელი,

კვალიფიციური შემფასებლის მიერ.

ბიოლოგიური აქტივები

2018 წლის 31 დეკემბრისთვის ბიოლოგიური აქტივი მოიცავს დაახლოებით 88 ჰექტარზე (2017 წელს 53

ჰექტარი) გაშენებულ ვენახს, რომელიც მოიცავს როგორც ახლად დარგულ ვაზს, ისე ვაზს რომლის ასაკი

25 წელს აღემატება.

კომპანიამ 2018 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით შეაფასა ვენახის რეალური ღირებულება 1,915,000

ლარად. შეფასებისათვის გამოყენებულ იქნა შემოსავლების მიდგომა (მომავალში მისაღები ფულადი

18

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

ნაკადების დისკონტირება). საწარმოს საბუღალტრო ჩანაწერებში ჯერ არ აუსახავს რეალური

ღირებულების ცვლილება.

აქტივების გაუფასურება

2018 წლის 31 დეკემბერს სატვირთო ავტომობილი (კოდი: 00047) მიწისძვრისას დაგორდა და დაზიანდა.

კომპანიას გაუფასურების ზარალის აღიარება არ მოუხდენია. ქედაში მეზობლად მდებარე მანდარინის

ჩამბარებელი პუნქტი გამოთქვამს სურვილს დაზიანებული სატვირთო ავტომობილი შეიძინოს 150,000

ლარად. კომპანიის ფინანსურმა მენეჯერმა ვერ მოიპოვა მტკიცებულება იმის შესახებ, რომ 2018 წლის

ბოლოსთვის ამ სატვირთო ავტომობილის გაყიდვის დანახარჯებით შემცირებული რეალური

ღირებულება 150,000 ლარისგან არსებითად განსხვავდება. გაყიდვის დანახარჯები თითქმის 0-ს

უტოლდება. განსაზღვრეთ, არსებობს თუ არა გაუფასურების ზარალის ასახვის საჭიროება და თუ

არსებობს, შეასრულეთ შესაბამისი მაკორექტირებელი გატარება.

იჯარა

კომპანიის მიერ ფინანსური იჯარით აღებული აქტივების მომავალი საიჯარო გადასახდელები

შემდეგნაირად არის განაწილებული: მომდევნო ერთი წლის განმავლობაში გადასახდელია 275,000 ლარი,

ხოლო შემდგომ 6 წლის განმავლობაში იქნება წლიური 114,167 ლარი, ხოლო ბოლო წელს 150,000 ლარი.

ფინანსურ იჯარებთან დაკავშირებული მომავალი ფინანსური ხარჯი 210,000 ლარს შეადგენს.

მარაგები

მარაგების შეფასება ხდება თვითღირებულებასა და შეფასებით გასაყიდ ფასს შორის უმცირესი თანხით,

რომელსაც გამოკლებული აქვს პროდუქციის დასრულებისა და გაყიდვისთვის საჭირო დანახარჯები.

თვითღირებულება გამოითვლება პირველი შემოსავალში, პირველი გასავალში (ფიფო) მეთოდის

გამოყენებით.

2018 წლის ბოლოს კომპანიას არ მოუხდენია მარაგების ტესტირება გაუფასურებაზე. კომპანიისთვის

ხელმისაწვდომია 2019 წლის 31 მარტამდე რეალიზაციის შესახებ დეტალური ინფორმაცია.

სავაჭრო და სხვა მოთხოვნები

ძირითადად გაყიდვები ხორციელდება სტანდარტული საკრედიტო პირობებით და მოთხოვნებს

პროცენტი არ ერიცხება.

2018 წლის 31 დეკემბრისთვის კომპანიას არ მოუხდენია უცხოურ ვალუტაში გამოსახული ფულადი

მუხლების გადაფასება.

დებიტორების გადახდის ქცევის სტატისტიკის საფუძველზე, საწარმოს შემუშავებული აქვს

გაუფასურების ზარალის (საკრედიტო დანაკარგების) განაკვეთები ვადაგადაცილებული დღეების

კატეგორიების მიხედვით. ამასთან საწარმო ისეთ დებიტორულ დავალიანებას რომლის ნაშთი მთლიანი

ნაშთის 2%-ს აღემატება, გაუფასურებაზე აფასებს ინდივიდუალურად.

კატეგორია დანაკარგის %

0-90 0%

91-180 20%

181-365 50%

მეტია 365 100%

19

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

საწარმო მეკავშირე საწარმოზე ყიდის საქონელს საბაზრო პირობებით. მოთხოვნა დაკავშირებული

მხარეებისადმი მისაღებია საქონლის რეალიზაციიდან 2 თვის ვადაში. მოთხოვნა არ არის

უზრუნველყოფილი და არ ერიცხება საპროცენტო სარგებელი. მოთხოვნასთან დაკავშირებით უიმედო ან

საეჭვო ვალების ხარჯები არ აღიარებულა.

2018 წლის ბოლოს კომპანიას არ მოუხდენია დებიტორული დავალიანების გაუფასურებაზე შემოწმება.

2018 წლის 31 დეკემბრისთვის კომპანიას არ მოუხდენია უცხოურ ვალუტაში გამოსახული ფულადი

მუხლების გადაფასება.

სავაჭრო ვალდებულებები

სავაჭრო ვალდებულებები წარმოადგენს ვალდებულებებს, რომლებიც წარმოიქმნება სტანდარტული

საკრედიტო პირობებით და ვალდებულებებს არ ერიცხება პროცენტი.

2018 წლის 31 დეკემბრისთვის კომპანიას არ მოუხდენია უცხოურ ვალუტაში გამოსახული ფულადი

მუხლების გადაფასება.

საწარმო მეკავშირე საწარმოსგან და ხელმძღვანელობის კონტროლ ქვეშ მყოფი საწარმოსგან ყიდულობს

საქონელს საბაზრო პირობებით. ხელმძღვანელობის კონტროლ ქვეშ მყოფი საწარმო წარმოადგენს

საკონსულტაციო კომპანიას რომელიც ეკუთვნის ერთ - ერთ დირექტორს. დაკავშირებული

მხარეებისადმი ვალდებულება გადასახდელია საქონლის და მომსახურების შეძენიდან 2 თვის ვადაში.

ვალდებულებას არ ერიცხება საპროცენტო ხარჯები.

ანარიცხები

2016 წლის 30 ოქტომბერს კომპანიის წინააღმდეგ მომხმარებელმა შეიტანა სარჩელი კომპანიის მიერ

სახელშეკრულებო პირობების დარღვევის გამო ზიანის ასანაზღაურებლად. 2017 წლის ბოლოს აღნიშნულ

სარჩელთან დაკავშირებით აღიარებული ანარიცხების ოდენობა შეადგენს 60,000 ლარს. 2018 წლის

ბოლოს დამატებით ინფორმაციაზე დაყრდნობით საწარმოს იურისტები ფიქრობენ რომ საწარმოს მიერ

დაგასახდელი კომპენსაციის ოდენობა 80%-იანი ალბათობით იქნება 85,000 ლარი, ხოლო 20%-იანი

ალბათობით იქნება 95,000 ლარი. საბოლოო გადაწყვეტილება ცნობილი იქნება 2020 წლის 30 ოქტომბერს.

ბანკის სესხები და ოვერდრაფტები

საპროცენტო ხარჯი აღიარდება ეფექტური საპროცენტო განაკვეთის მეთოდის გამოყენებით და აისახება

ფინანსურ დანახარჯებში.

გრძელვადიანი სესხების დაფარვის ვადაა 2021 წლის 31 დეკემბერი, საპროცენტო განაკვეთი შეადგენს

წლიურ 9% (2017 წელს 9%). საწარმოს დაწესებული აქვს შეზღუდვები, რომლის თანახმადაც საჭიროა

ფინანსური დაწესებულების თანხმობა კაპიტალური ინვესტიციების განსახორციელებლად რომელთა

ღირებულება აღემატება 1,000,000 ლარს. გრძელვადიანი საბანკო სესხი უზრუნველყოფილია საწარმოს

ძირითადი საშუალებებით (შენიშვნა 3).

მოკლევადიანი საბანკო სესხი არ არის უზრუნველყოფილი. წლიური საპროცენტო განაკვეთი შეადგენს

წლიურ 8%-ს (2017 წელს 8.2%-ს.

საბანკო ოვერდრაფტი წარმოადგენს მოთხოვნისთანავე დაფარვად სესხს, საპროცენტო განაკვეთი

შეადგენს წლიურ 10%-ს (2017 წელს 10%.)

ნასესხებ სახსრებთან დაკავშირებული დანახარჯები

ნასესხებ სახსრებთან დაკავშირებული ყველა დანახარჯი აღიარდება იმ პერიოდის მოგებაში ან ზარალში,

როდესაც იგი გაწეულ იქნა.

ამონაგები

ამონაგები საქონლის რეალიზაციიდან მაშინ აღიარდება, როდესაც მყიდველს მიეწოდება საქონელი და

გადაეცემა საკუთრების უფლება.

20

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

კომპანიამ 2018 წლის 28 დეკემბერს მომხმარებლისგან მიიღო თანხა 10,000 ლარის ოდენობით 1,000

ბოთლი ღვინის მისაწოდებლად. ხელშეკრულების პირობების თანახმად მიწოდება უნდა

განხორციელდეს 2019 წლის 10 იანვარს. ხელშეკრულება შესრულებულად ითვლება მომხმარებლისთვის

საქონლის ჩაბარების მომენტიდან. საწარმომ საბუღალტრო მონაცემებში მიღებული თანხა აღიარა

შემოსავლად 2018 წლის 28 დეკემბერს.

სახელმწიფო გრანტები

კომპანიამ 2018 წლის 25 დეკემბერს სახელმწიფოსგან მიიღო გრანტი 76,000 ლარის ოდენობით 10,000

ძირი ვაზის შესაძენად. ხელშეკრულების პირობების თანახმად თუ საწარმო არ შეიძენს ვაზს და არ

მოახდენს მის დარგვას, დასაბრუნებელი ექნება მთლიანი თანხა 76,000 ლარი. ვაზის შეძენა და დარგვა

მოხდა 2019 წლის თებერვალში. საწარმომ საბუღალტრო ჩანაწერებში მიღებული თანხა შემოსავლად

აღიარა 2018 წლის დეკემბერში.

გარდა ამისა საწარმომ სახელმწიფოსგან დახმარების სახით მიიღო 4,000 ლარი. დახმარებას რაიმე

შესასრულებელი პირობა არ ახლავს.

მოგების გადასახადი

მოგების გადასახადის ხარჯი წარმოადგენს მიმდინარე საგადასახადო ვალდებულებას. მიმდინარე

საგადასახადო ვალდებულება ეფუძნება წლის განმავლობაში განაწილებულ დასაბეგრ მოგებას.

კომპანიამ 2018 წლის 25 დეკემბერს გაანაწილა დივიდენდი 1,000,000 ლარის ოდენობით. შესაბამისად

დარიცხული მოგების გადასახადი 176,471 ლარი აღიარა ხარჯად ანგარიშზე - 9210 "მოგების გადასახადი".

2018 წლის განმავლობაში კომპანიის მიერ გაწეულმა დასაბეგრმა ხარჯებმა (უსაბუთო ხარჯები) შეადგინა

15,000 ლარი, შესაბამისად დარიცხული მოგების გადასახადი 2,647 ლარი აღიარა ხარჯად ანგარიშზე -

9210 "მოგების გადასახადი".

სავალუტო კურსის ცვლილებით გამოწვეული მოგება/(ზარალი)

2018 წელს ფულადი მუხლების გადაფასებით მიღებულმა ნეტო მოგებამ შეადგინა 11,360 ლარი საიდანაც

ფულადი სახსრებისა და მათი ეკვივალენტების გადაფასების შედეგად მიღებულ იქნა 8,200 ლარის

მოგება, მოთხოვნების გადაფასების შედეგად 15,193 ლარის მოგება, კრედიტორული დავალიანების

გადაფასების შედეგად 7,398 ზარალი, ხოლო სესხების გადაფასების შედეგად 4,635 ლარის ზარალი.

2017 წელს ფულადი მუხლების გადაფასებით მიღებულმა ნეტო ზარალმა შეადგინა 24,000 ლარი

საიდანაც ფულადი სახსრებისა და მათი ეკვივალენტების გადაფასების შედეგად მიღებულ იქნა 2,097

ლარის მოგება, მოთხოვნების გადაფასების შედეგად 3,903 ლარის მოგება, კრედიტორული დავალიანების

გადაფასების შედეგად 18,405 ლარის ზარალი, ხოლო სესხების გადაფასების შედეგად 11,595 ლარის

ზარალი.

საანგარიშგებო პერიოდის შემდგომი მოვლენები

2019 წლის 20 თებერვალს საწარმოს ერთ-ერთ საწყობში გაჩნდა ხანძარი, რის შედეგადაც გამოწვეული

ზარალი შეადგენს 60,000 ლარს.

ფინანსური ანგარიშგების დამტკიცება

აღნიშნული ფინანსური ანგარიშგება დამტკიცებულია და გამოსაცემად ნებადართულია დირექტორთა

საბჭოს მიერ 2019 წლის 31 მარტს.

A.3 D2

გამოყენების უფლება: წინამდებარე პუბლიკაცია შეიცავს ამონარიდებს მსს ფასს-ის მოდულებიდან,

რომელზეც დაცულია ფასს ფონდის საავტორო უფლებები ©.

21

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

მართალია, ფონდი ამ მოდულის საგანმანათლებლო მიზნებისთვის გამოყენების მომხრეა, მაგრამ მისი

გამოყენება უნდა მოხდეს ფასს ფონდის მიერ დადგენილი მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების

პირობების შესაბამისად. ინგლისურ და ქართულ ენებზე მსს ფასს-ის მოდულების სრული ვერსიის

მისაღებად და მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების პირობების შესახებ ინფორმაციის მისაღებად,

გთხოვთ ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org. ქართულ ენაზე მოდულები და გამოყენების პირობები აგრეთვე

ხელმისაწვდომი იქნება ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის

სამსახურის ვებ გვერდზე www.saras.gov.ge.

თუ აპირებთ მსს ფასს-ის მოდულებიდან მასალების კომერციულ პროდუქტში ჩართვას, გთხოვთ

დაგვიკავშირდეთ ფასს ფონდს, რადგან ამ შემთხვევაში დაგჭირდებათ ინდივიდუალური ლიცენზია.

ფასს სტანდარტების გამოყენებასთან დაკავშირებული დეტალური ინფორმაციის მისაღებად, გთხოვთ

ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org/issued-standards.

პასუხისმგებლობაზე უარის თქმა: ყველა ნაგულისხმევი გარანტია, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ,

დამაკმაყოფილებელი ხარისხის, კონკრეტული მიზნით გამოყენებისთვის შესაფერისობის, საავტორო

უფლებების დაურღვევლობისა და სიზუსტის გარანტია, გამორიცხულია იმ ზომით, რამდენადაც

შესაძლებელია მათი გამორიცხვა სამართლებრივი თვალსაზრისით. შესაბამისი კანონმდებლობით

დაშვებული ზომით, საბჭო და ფონდი პირდაპირ იხსნიან ყველა პასუხისმგებლობას, რომელიც

გამოწვეულია ხელშეკრულებით, სამოქალაქო სამართალდარღვევით ან სხვა მიზეზით (მათ შორის,

მაგრამ არა მხოლოდ პასუხისმგებლობით დაუდევრობის ან უმოქმედობის გამო) ნებისმიერი პირის

მიმართ ნებისმიერ მოთხოვნასთან, ან ნებისმიერი ხასიათის ზიანთან დაკავშირებით, რომელიც

პირდაპირ, ან არაპირდაპირ გამომდინარეობს შემდეგიდან: (i) წინამდებარე პუბლიკაციის სრულ, ან

ნაწილობრივ შინაარსზე დაყრდნობით განხორციელებული ნებისმიერი მოქმედება, ან ნებისმიერი

მოქმედების, ან უმოქმედობის შედეგები; და (ii) წინამდებარე პუბლიკაციაში არსებული ნებისმიერი, ან

სხვა ინფორმაციისა და მასალების გამოყენება. შესაბამისი კანონმდებლობით დაშვებული ზომით,

საბჭოს, ფონდს, ავტორებსა და გამომცემლებს არ ეკისრებათ პასუხისმგებლობა ნებისმიერი სახის

ზიანთან, ან ზარალთან დაკავშირებით, რომელიც გამოწვეულია წინამდებარე პუბლიკაციის, ან მისი

თარგმანის გამოყენებით, ან/და მის შინაარსზე დაყრდნობით, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ

პირდაპირ, არაპირდაპირ, გაუთვალისწინებელ, ან ირიბ ზიანთან, სადამსჯელო ზიანის

ანაზღაურებასთან, ჯარიმებთან ან ხარჯებთან დაკავშირებით.

წინამდებარე პუბლიკაციაში მოცემული ინფორმაცია არ წარმოადგენს რჩევას და იგი არ უნდა იქნას

გამოყენებული, როგორც გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი ან არ უნდა ჩაითვალოს კონკრეტულ

საკითხთან დაკავშირებით შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე პირისგან მიღებული რჩევის შემცვლელად.

შესაბამისი ბუღალტრული მოთხოვნებისთვის გამოყენებული უნდა იქნას საბჭოს მიერ გამოშვებული

სტანდარტი.

წინამდებარე პუბლიკაციაში გამოყენებული ნებისმიერი პირის, კომპანიის ან/და ადგილის დასახელება

გამონაგონია და შემთხვევითია რეალურ ადამიანებთან, საწარმოებთან ან ადგილებთან ნებისმიერი

მსგავსება.

სიტუაციური მაგალითი 1. (მოდული 13, მაგ 24)

საწარმო აწარმოებს ქიმიკატ A-ს სოფლის მეურნეობის ინდუსტრიაში გამოსაყენებლად. საწარმოო

პროცესი მოითხოვს ძირითადი ქიმიკატების შერევას, რომელთა გარკვეული პერიოდის გაჩერების

შემდეგ იწარმოება პროდუქტები A, B და თანმდევი პროდუქტი C.

საწარმოო ციკლში წარმოების საერთო დანახარჯები (ე.ი. პირდაპირი დანახარჯებისა და ზედნადები

ხარჯების ჩათვლით) არის 300,000 ფე1.

1 ამ მაგალითში, ისევე, როგორც ამ მოდულში წარმოდგენილ ყველა სხვა მაგალითში ფულადი სიდიდეები გამოისახება

„ფულად ერთეულში“ (ფე).

22

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

საწარმო აღრიცხავს თანმდევ პროდუქტს ძირითადი პროდუქტის თვითღირებულებიდან თანმდევი

პროდუქტის გასაყიდი ფასის გამოკლებით. ამ მაგალითში თანმდევი პროდუქტის დასრულებისა და

გაყიდვის დანახარჯები უმნიშვნელოა და არ არის გათვალისწინებული.

თითოეული საწარმოო ციკლის დროს იწარმოება:

• 5,000 ლიტრი პროდუქტი A (გასაყიდი ფასი = 250,000 ფე);

• 4,000 ლიტრი პროდუქტი B (გასაყიდი ფასი = 400,000 ფე); და

• 1,000 ლიტრი თანმდევი პროდუქტი C (გასაყიდი ფასი = 2,000 ფე).

გამოთვალეთ წარმოებული A და B პროდუქტის ერთი ლიტრის ღირებულება.

ამოხსნა:

წარმოებული A და B პროდუქტის ერთი ლიტრის ღირებულება შესაბამისად შეადგენს 22.92 ფე-სა და

45.85 ფე-ს.

გამოთვლა (პროდუქტი A): 250,000 ფე (პროდუქტი A-ს გასაყიდი ფასი) ÷ 650,000 ფე (საწარმოო ცილკში გამოშვებული პროდუქტების

გასაყიდი ფასი (თანმდევი პროდუქტის გასაყიდი ფასის გარეშე)) = 0.38462 (შესაბამისი გასაყიდი ფასის

პროცენტულობა).

0.38462 (შესაბამისი გასაყიდი ფასის პროცენტულობა) × 298,000 ფე საერთო დანახარჯი (300,000 ფე

ერთობლივი პროცესის დანახარჯებს გამოკლებული 2,000 ფე თანმდევი პროდუქტი C-ს გასაყიდი ფასი)

= 114,615 ფე.

პროდუქტი A-ს 5,000 ლიტრის თვითღირებულება = 114,615 ფე ÷ 5,000 ლიტრი = 22.92 ფე ერთი ლიტრის

ღირებულება.

გამოთვლა (პროდუქტი B): 400,000 ფე (პროდუქტი B-ს გასაყიდი ფასი) ÷ 650,000 (საწარმოო ცილკში გამოშვებული პროდუქტების

გასაყიდი ფასი (თანმდევი პროდუქტის გასაყიდი ფასის გარეშე)) = 0.61538 (შესაბამისი გასაყიდი ფასის

პროცენტულობა).

0.61538 (შესაბამისი გასაყიდი ფასის პროცენტულობა) × 298,000 ფე საერთო დანახარჯი (300,000 ფე

ერთობლივი პროცესის დანახარჯებს გამოკლებული 2,000 ფე თანმდევი პროდუქტი C-ს გასაყიდი ფასი)

= 183,385 ფე.

პროდუქტი B-ს 4,000 ლიტრის თვითღირებულება = 183,385 ფე ÷ 4,000 ლიტრი = 45.85 ფე ერთი ლიტრის

ღირებულება.

სიტუაციური მაგალითი 2. (მოდული 13, მაგ 26)

20X1 წლის 1 იანვარს საწარმომ მიიღო შეკვეთა 7,000 ერთეული ინდივიდუალური დიზაინით

დამზადებული კორპორატიული საჩუქრის წარმოებაზე.

20X1 წლის 3 იანვარს საწარმომ შეიძინა ნედლეული 550,000 ფე-ად, რომელიც განკუთვნილია წარმოების

პროცესში მოხმარებისთვის. აღნიშნული თანხა ასევე მოიცავდა 50,000 ფე-ს, შესყიდვის დაბრუნებად

გადასახადს. შესყიდვის ფასი დაფინანსებული იყო 555,000 ფე-ის ოდენობის სესხის აღებით (რაც

მოიცავდა 5,000 ფე-ის ოდენობის სესხის აღების მომსახურების გადასახადს-საკომისიოს). სესხი

უზრუნველყოფილია მარაგებით.

20X1 წლის იანვრის განმავლობაში საწარმომ დაამზადა კორპორატიული საჩუქრები

მომხმარებლებისთვის. დამზადების ხარჯები მოცავდა:

• დაქირავებული დიზაინერის ხარჯი = 7,000 ფე; და

• შრომითი ხარჯი = 3,000 ფე.

23

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

20X1 წლის თებერვლის განმავლობაში საწარმოს წარმოების გუნდმა შეიმუშავა წარმოების მეთოდი და

ხელშეკრულების პირობების შესასრულებლად განახორციელა შემდგომი აუცილებელი ცვლილებები

მარაგების შესაბამის მდგომარეობაში მოსაყვანად. შემოწმების დროს წარმოქმნილი დანახარჯები

მოიცავდა:

• 21,000 ფე მასალები - ნეტო, წუნდებული პროდუქტის გაყიდვებიდან ანაზღაურებული 3,000

ფე-ის გამოკლებით;

• შრომოთი ხარჯი = 5,000 ფე; და

• იმ დანადგარის ცვეთა, რომელიც გამოიყენეს ცვლილების განსახორციელებლად = 5,000 ფე.

20X1 წლის თებერვლის განმავლობაში საწარმოს ინდივიდუალური კორპორატიული საჩუქრების

წარმოებისას წარმოექმნა შემდეგი დამატებითი ხარჯები:

• სამომხმარებლო საქონელი = 55,000 ფე;

• შრომოთი ხარჯი = 65,000 ფე; და

• ინდივიდუალური კორპორატიული საჩუქრის წარმოებისთვის გამოყენებული დანადგარის

ცვეთა = 15,000 ფე.

ინდივიდუალურად დამზადებული კორპორატიული საჩუქარი მზად იყო გასაყიდად 20X1 წლის 1

მარტს. კორპორატიული საჩუქრების საცდელ-საკონსტრუქტორო მოდელის შემუშავებისა და წარმოების

პროცესში არ გამოვლენილა ზენორმატიული დანაკარები.

გამოთვალეთ მარაგების თვითღირებულება

ამოხსნა:

აღწერა გამოთვლა ან მიზეზი ფე

მითითება მსს

ფასს

სტანდარტში

შეძენის დანახარჯები ნედლეულის შესყიდვის ფასი—550,000 ფე

შესყიდვის ფასი (50,000 ფე დაბრუნებადი შესყიდვის

გადასახადის ჩათვლით)

500,000

13.6

სესხის აღების

საკომისიო

გათვალისწინებულია ვალდებულებების

შეფასებაში

– 11.18

შეძენის დანახარჯები სამომხმარებლო საქონლის შესყიდვის ფასი 55,000 13.6

გადამუშავების

დანახარჯები

პირდაპირი დანახარჯი—შრომა 65,000 13.8

საწარმოო ზედნადები

ხარჯები

ფიქსირებული დანახარჯები—ცვეთა 15,000 13.9

საწარმოო ზედნადები

ხარჯები

კონკრეტული მომხმარებლისთვის პროდუქციის

დიზაინის დანახარჯი

10,000 13.9

სხვა დანახარჯები (ა) 37,000 13.11

ნასესხებ სახსრებთან

დაკავშირებული

ხარჯის სახით აღიარებული მოგება ან ზარალის

ანგარიშგებაში

– 25.2

24

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

დანახარჯები

მარაგების ჯამური თვითღირებულება 682,000

(ა) კონკრეტული მომხმარებლისთვის შექმნილი პროდუქციის შემოწმების ხარჯი: 21,000 ფე

მასალები (ე.ი. წუნდებული პროდუქტის გაყიდვებიდან ანაზღაურებული 3,000 ფე-ის

გამოკლებით) + 11,000 ფე შრომითი ხარჯი + 5,000 ფე ცვეთა.

25

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

სიტუაციური მაგალითი 3. (მოდული 27, მაგ 1)

20X0 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, საცალოდ მოვაჭრე ფლობს სამი სახის მარაგის ელემენტს (X, Y

და Z). სავარაუდოა, რომ მარაგის ყველა ელემეტი გაიყიდება.

საწარმოს ხელმძღვანელობის მიერ მოწოდებული ინფრომცია:

საბალანსო ღირებულება

მოსალოდნელი გასაყიდი ფასი ელემენტის შეძენის დროს

შეფასებული გასაყიდი ფასი 31/12/20X0 წლის მდგომარეობით

შეფასებული გაყიდვის დანახარჯები 31/12/20X0 წლის მდგომარეობით

ფე ფე ფე ფე

ელემენტი X 70,000 80,000 64,000 4,000

ელემენტი Y 86,000 88,000 94,000 10,000

ელემენტი Z 150,000 200,000 180,000 22,000

ცხრილში მოყვანილი ინფორმაციის საფუძველზე, მოეთხოვება თუ არა საწარმოს აღიაროს გაუფასურების

ზარალი 20X0 წლის 31 დეკემბრისათვის?

ამოხსნა:

გაუფასურების ზარალის შეფასება ეფუძნება შედარებას მარაგის ელემენტის საბალანსო ღირებულებისა

და ჩვეული საქმიანობის პროცესში მისი დასრულებისა და გაყიდვისთვის საჭირო დანახარჯებით

შემცირებულ შეფასებით გასაყიდ ფასს შორის, როგორც წარმოდგენილია ქვემოთ ცხრილში:

ელემენტი X

ელემენტი Y ელემენტი Z

ფე ფე ფე

საბალანსო ღირებულება 31/12/20X0 წლის

მდგომარეობით (ა) 70,000 86,000 150,000

შეფასებული გასაყიდი ფასი 31/12/20X0

წლის მდგომარეობით (ბ) 64,000 94,000 180,000

შეფასებული გაყიდვის დანახარჯები

31/12/20X0 წლის მდგომარეობით (გ) (4,000) (10,000) (22,000)

გასაყიდი ფასი, პროდუქციის

გაყიდვისთვის საჭირო დანახარჯების

გამოკლებით

(დ) = (ბ) - (გ) 60,000 84,000 158,000

26

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

გაუფასურების ზარალი 31/12/20X0-ით

დასრულებული წლისათვის (ე) = (ა) - (დ) 10,000 2,000 –

20X0 წლის 31 დეკემბერს გაუფასურების ზარალის მუხლობრივად ასაღიარებლად, საწარმო გააკეთებს

შემდეგი სახის გატარებას:

დბ მოგება ან ზარალი (მარაგის გაუფასურება) 12,000 ფე (ა)

კრ მარაგები

12,000 ფე

მარაგებზე გაუფასურების აღიარება:

(ა) 10,000ფე ელემენტი X-ის გაუფასურების ზარალი + 2,000ფე ელემენტი Y-ის

გაუფასურების ზარალი = 12,000

თუ შეუძლებელი არ არის ამის გაკეთება, საწარმოს მოეთხოვება ჩაატაროს გაუფასურების შეფასება

მუხლობრივად (იხ. პუნქტი 27.3). არ შეიძლება X და Y ელემენტების გაუფასურების ზარალის,

ურთიერთგადაფარვა ელემენტი Z-ის მოსალოდნელი მოგებით.

გაუფასურების ზარალის აღიარების შემდეგ, მარაგის საბალანსო ღირებულება არის: 60,000ფე (ელემენტი

X), 84,000ფე (ელემენტი Y) და 150,000ფე (ელემენტი Z).

შენიშვნა: მარაგის ელემენტის შეძენის დროს შეფასებული მოსალოდნელი გასაყიდი ფასისა და

საანგარიშგებო პერიოდის დასასრულს (20X0 წლის 31 დეკემბერი) შეფასებულ მოსალოდნელ გასაყიდ

ფასს შორის შედარება არ არის შესაფერისი. თუმცა, აღნიშნული ინფორმაცია შესაძლოა სასარგებლო იყოს

ხელმძღვანელებისთვის, გაყიდვის თანამშრომლების საქმიანობის შედეგის, საბაზრო პირობებისა და

ხელმძღვანელობის მიერ განხორციელებული სხვა საქმიანობების შესაფასებლად.

სიტუაციური მაგალითი 4. (მოდული 27, მაგ 6)

ფაქტები იგივეა რაც მე-3 მაგალითში და 20X1 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით მარაგები არ არის

გაყიდული.

ინფორმაცია მარაგებზე 20X1 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით:

თვითღირებულება

დაგროვილი გაუფასურების

ზარალი 31/12/20X0 წელის

მდგომარეობით

საბალანსო ღირებულება

31/12/20X1 წლისათვის,

გაუფასურების კომპენსირებამდე

შეფასებული გასაყიდი

ფასი 31/12/20X1

წლის მდგომარეობი

შეფასებული გაყიდვის

დანახარჯები 31/12/20X1 წლის მდგომარეობით

ფე ფე ფე ფე ფე

ელემენტი X 70,000 10,000 60,000 69,000 4,000

27

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

ელემენტი Y 86,000 2,000 84,000 94,000 5,500

ელემენტი Z 150,000 – 150,000 175,000 26,000

ცხრილში მოყვანილი ინფორმაციის საფუძველზე, რა ოდენობის გაუფასურების ზარალის კომპენსირებას

მოახდენს საწარმო 20X1 წლის 31 დეკემბრისათვის?

ამოხსნა:

გამოთვლა წარმოდგენილია ცხრილში:

ელემენტი X

ფე

ელემენტი Y

ფე

ელემენტი Z

ფე

თვითღირებულება (ა) 70,000 86,000 150,000

20X0 წელს აღიარებული დაგროვილი

გაუფასურების ზარალი (ბ) (10,000) (2,000) –

საბალანსო ღირებულება 31/12/20X1

წლისათვის, გაუფასურების

კომპენსირებამდე

(გ) =

(ა) - (ბ) 60,000 84,000 150,000

შეფასებული გასაყიდი ფასი 31/12/20X1

წლის მდგომარეობით (დ) 69,000 94,000 175,000

შეფასებული გაყიდვის დანახარჯები

31/12/20X1 წლის მდგომარეობით (ე) (4,000) (5,500) (26,000)

გასაყიდი ფასი, პროდუქციის გაყიდვისთვის

საჭირო დანახარჯების გამოკლებით (ვ) = (დ) - (ე) 65,000 88,500 149,000

გაუფასურების ზარალი 31/12/20X1-ით

დასრულებული წლისათვის

(ზ) = უდიდესს, (გ)-

(ვ) და 0 ფე – – 1,000

გაუფასურების ზარალის ანულირება

31/12/20X1-ით დასრულებული წლისათვის

(თ) = უდიდესს 0ფე-

სა და (გ)-ს მინუს

უმცირესი (ა)-სა და

(ვ)-ს შორის

5,000 2,000 –

20X1 წლის 31 დეკემბერს საწარმო გააკეთებს შემდეგი სახის გატარებებს, მარაგების გაუფასურების

კომპენსირების აღსარიცხად:

დბ მარაგები 7,000ფე (ა)

კრ მოგება ან ზარალი (წინა პერიოდის 7,000ფე

28

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

გაუფასურების კომპენსირება)

წინა პერიოდის მარაგების გაუფაუსრების კომპენსირების აღიარება: (ა) 5,000ფე ელემენტი X-ის გაუფასურების ანულირება + 2,000ფე ელემენტი Y-ის გაუფასურების

ანულირება

შენიშვნა: 20X1 წლის 31 დეკემბერს საწარმო ასევე გააკეთებს შემდეგი სახის გატარებებს, ელემენტი Z-ს

გაუფასურების ზარალის აღსარიცხად:

დბ მოგება ან ზარალი (მარაგის გაუფასურება) 1,000ფე

კრ დაგროვილი გაუფასურების ზარალი

მარაგებზე

1,000ფე

მარაგების გაუფასურების აღიარება:

წინა პერიოდის გაუფასურების ზარალის კომპენსირების აღიარებისა და 20X1 წლის 31 დეკემბრით

დასრულებული წლისთვის გაუფასურების ზარალი აღიარების შემდეგ, მარაგის საბალანსო ღირებულება

შეადგენს 65,000ფე-ს (ელემენტი X), 86,000ფე-ს (ელემენტი Y) და 149,000ფე-ს (ელემენტი Z).

შენიშვნა: 2.52 პუნქტის თანახმად, საწარმოს არ შეუძლია შემოსავლისა და ხარჯების

ურთიერთგადაფარვა, თუ აღნიშნული არ მოითხოვება ან ნებადართული არ იქნება მსს ფასს

სტანდარტით. შესაბამისად, როდესაც საწარმო ხარჯების ანალიზს წარადგენს ხარჯების ეკონომიკური

შინაარსის კლასიფიკაციის მიხედვით, წინა პერიოდის გაუფასურების ზარალის კომპენსირებისა და

მიმდინარე პერიოდის გაუფასურების ზარალის აღიარების წარდგენა ხდება ცალ-ცალკე.

სიტუაციური მაგალითი 5. (მოდული 30, მაგ 10)

20X1 წლის 1 იანვარს, ბანკმა საწარმოს გადაურიცხა 5,000 უფე ორი წლის განმავლობაში წლიური

ფიქსირებული 8%-ის გადახდისა (რომელიც გადასახდელია სასესხო პერიოდის თითოეული წლის

ბოლოს, 31 დეკემბერს) და ორი წლის პერიოდის დასრულების შემდეგ 5,000 უფე-ის გადახდის პირობის

სანაცვლოდ.

სესხის დასაწყისში 8% არის საბაზრო განაკვეთი მსგავს ორწლიან, ფიქსირებულგანაკვეთიან სესხებზე,

რომლებიც გამოსახულია უფე-ში.

სავალუტო კურსები სესხის პერიოდში შეადგენს (ამ მაგალითში, საშუალო კურსები განისაზღვრება,

როგორც საშუალო თვიური კურსი):

• 20X1 წლის 1 იანვარი: 1 ფე = 5 უფე

• საშუალო სავალუტო კურსი 20X1 წელს: 1ფე = 5.06 უფე

• 20X1 წლის 31 დეკემბერი: 1 ფე = 5.1 უფე

• საშუალო სავალუტო კურსი 20X2: 1 ფე = 4.9 უფე

• 20X2 წლის 31 დეკემბერი: 1 ფე = 4.8 უფე

წინამდებარე მაგალითში, წლის საშუალო სავალუტო კურსი არ განსხვავდება ფაქტობრივი კურსისგან.

როგორ აისახება სესხი 20X1 და 20X2 წლის საბუღალტრო ჩანაწერებში?

29

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

ამოხსნა:

სესხის ნაშთი (ფულადი მუხლი) გადაყვანილია წლის ბოლო თარიღის სპოტ სავალუტო კურსით.

პროცენტი გადაყვანილია საშუალო კურსით (რადგან, ამ მაგალითში იგი მიახლოებულია ფაქტობრივ

კურსთან).

რადგან საპროცენტო განაკვეთი არის მსგავს ორწლიან სესხებზე საბაზრო განაკვეთის ტოლი, მე-11

განყოფილების შესაბამისად, საწარმო თავდაპირველი აღიარებისას სესხს აფასებს სამუშაო ვალუტაში

გადაყვანილი გარიგების ფასით (5,000 უფე).

რადგან არ არის გარიგების დანახარჯები, ეფექტური საპროცენტო განაკვეთი (რომელიც გამოითვლება იმ

ვალუტაში, რომელშიც გამოსახულია სესხი (უფე)) 8%-ს შეადგენს (იხ. ქვემოთ მოცემული გამოთვლა):

პერიოდი

საბალანსო ღირებულება

1 იანვარს

უფე

პროცენტი 8% (a)

უფე

ფულადი სახსრების

გასვლა

უფე

საბალანსო ღირებულება

31 დეკემბერს

უფე

20X1 5,000 400 (400) 5,000

20X2 5,000 400 (5,400) -

(a)

ეფექტური საპროცენტო განაკვეთია წლიური 8%. ამ განაკვეთით ხდება სასესხო მოთხოვნასთან

დაკავშირებული მოსალოდნელი ფულადი ნაკადების დისკონტირება თავდაპირველ საბალანსო

ღირებულებამდე 400ფე ÷ 1.08 + 5400ფე ÷ (1.08)2 = 5,000ფე. ეფექტური საპროცენტო განაკვეთის

განხილვა იხილეთ მე-11 განყოფილებაში - „ ძირითადი ფინანსური ინსტრუმენტები“.

საბუღალტრო ჩანაწერები:

თავდაპირველი აღიარება

თავდაპირველი აღიარებისას 20X1 წლის 1 იანვარს, სესხი აისახება შემდეგნაირად:

დებ. ფულადი სახსრები 1,000

ფე

კრედ. სასესხო ვალდებულება

—ფინანსური ვალდებულება

1,000 ფე

სესხის აღების ოპერაციის აღიარება (5,000 უფე ÷ 5).

20X1 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წელი

20X1 წელს, საწარმო ასახავს შემდეგ საპროცენტო ხარჯს:

დებ. მოგება ან ზარალი— საპროცენტო ხარჯი 79

ფე

კრედ. სასესხო ვალდებულება —ფინანსური ვალდებულება

79 ფე

20X1 წელს სესხზე გადასახდელი პროცენტის აღიარება (400უფე ÷ 5.06).

30

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

20X1 წლის 31 დეკემბერს, ხდება წლის პროცენტის გადახდა და ჟურნალში კეთდება

შემდეგი ჩანაწერი

დებ. სასესხო ვალდებულება —ფინანსური ვალდებულება 79

ფე

კრედ. ფულადი სახსრები

78 ფე

კრედ. მოგება ან ზარალი—საკურსო სხვაობა

1 ფე

ფინანსურ ვალდებულებაზე 20X1 წლის პროცენტის გადახდის აღიარება (400 უფე ÷ 5.1).

20X1 წლის 31 დეკემბერს, სესხი ასახულია 980 ფე-ად (5,000 უფე ÷ 5.1).

წარმოიშობა საკურსო მოგება - 20 ფე, რასაც იწვევს სხვაობა 980 ფე-სა

(გამოთვლა: 5,000 უფე ÷ 5.1), რომელიც ასახულია 20X1 წლის 31 დეკემბერს და

სესხის ნაშთს შორის (1,000 ფე).

შესაბამისად, დამატებით კეთდება ჩანაწერი 20X1 წლის 31 დეკემბერს:

დებ. სასესხო ვალდებულება —ფინანსური ვალდებულება 20

ფე

კრედ. მოგება ან ზარალი—საკურსო სხვაობა

20 ფე

სხვაობის აღიარება, რომელიც წარმოიშობა ფულადი მუხლის გადაყვანის შედეგად თავდაპირველი აღიარებისას გამოყენებული კურსისგან განსხვავებული კურსით (გამოთვლა: 980ფე მინუს 1,000ფე).

20X2 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წელი

20X2 წელს, საწარმო ასახავს შემდეგ საპროცენტო ხარჯს:

დებ. მოგება ან ზარალი—საპროცენტო ხარჯი 82

ფე

კრედ. სასესხო ვალდებულება —ფინანსური ვალდებულება

82 ფე

20X2 წელს სესხზე გადასახდელი პროცენტის აღიარება (400 უფე ÷ 4.9).

20X2 წლის 31 დეკემბერს სესხი იფარება სრულად (ბოლო პროცენტის

გადახდა, პლუს ძირი თანხა). წარმოიშობა საკურსო ზარალი 63ფე, რასაც

იწვევს სხვაობა 1,125ფე-სა (ფულადი სახსრების გასვლა - ძირი თანხა და

პროცენტი

5,400უფე ÷ 4.8), რაც გადახდილია 20X2 წლის 31 დეკემბერს და სესხის ნაშთს

შორის 1,062ფე (980ფე + 82ფე), რაც კორექტირებულია დარიცხული

31

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

პროცენტით. 20X2 წლის 31 დეკემბერს, როდესაც ხდება წლიური პროცენტისა

და ძირის გადახდა, კეთდება შემდეგი საბუღალტრო ჩანაწერი:

დებ. სასესხო ვალდებულება —ფინანსური ვალდებულება 1,062 ფე

დებ. მოგება ან ზარალი—საკურსო სხვაობა 63 ფე

კრედ. ფულადი სახსრები 1,125ფე

ფინანსურ ვალდებულებაზე 20X2 წლის პროცენტის გადახდის (400 უფე ÷ 4.8) და სესხის დაფარვის

(5,000 უფე ÷ 4.8) აღიარება.

A.4 D3

გამოყენების უფლება: წინამდებარე პუბლიკაცია შეიცავს ამონარიდებს მსს ფასს-ის მოდულებიდან,

რომელზეც დაცულია ფასს ფონდის საავტორო უფლებები ©.

მართალია, ფონდი ამ მოდულის საგანმანათლებლო მიზნებისთვის გამოყენების მომხრეა, მაგრამ მისი

გამოყენება უნდა მოხდეს ფასს ფონდის მიერ დადგენილი მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების

პირობების შესაბამისად. ინგლისურ და ქართულ ენებზე მსს ფასს-ის მოდულების სრული ვერსიის

მისაღებად და მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების პირობების შესახებ ინფორმაციის მისაღებად,

გთხოვთ ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org. ქართულ ენაზე მოდულები და გამოყენების პირობები აგრეთვე

ხელმისაწვდომი იქნება ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის

სამსახურის ვებ გვერდზე www.saras.gov.ge.

თუ აპირებთ მსს ფასს-ის მოდულებიდან მასალების კომერციულ პროდუქტში ჩართვას, გთხოვთ

დაგვიკავშირდეთ ფასს ფონდს, რადგან ამ შემთხვევაში დაგჭირდებათ ინდივიდუალური ლიცენზია.

ფასს სტანდარტების გამოყენებასთან დაკავშირებული დეტალური ინფორმაციის მისაღებად, გთხოვთ

ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org/issued-standards.

პასუხისმგებლობაზე უარის თქმა: ყველა ნაგულისხმევი გარანტია, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ,

დამაკმაყოფილებელი ხარისხის, კონკრეტული მიზნით გამოყენებისთვის შესაფერისობის, საავტორო

უფლებების დაურღვევლობისა და სიზუსტის გარანტია, გამორიცხულია იმ ზომით, რამდენადაც

შესაძლებელია მათი გამორიცხვა სამართლებრივი თვალსაზრისით. შესაბამისი კანონმდებლობით

დაშვებული ზომით, საბჭო და ფონდი პირდაპირ იხსნიან ყველა პასუხისმგებლობას, რომელიც

გამოწვეულია ხელშეკრულებით, სამოქალაქო სამართალდარღვევით ან სხვა მიზეზით (მათ შორის,

მაგრამ არა მხოლოდ პასუხისმგებლობით დაუდევრობის ან უმოქმედობის გამო) ნებისმიერი პირის

მიმართ ნებისმიერ მოთხოვნასთან, ან ნებისმიერი ხასიათის ზიანთან დაკავშირებით, რომელიც

პირდაპირ, ან არაპირდაპირ გამომდინარეობს შემდეგიდან: (i) წინამდებარე პუბლიკაციის სრულ, ან

ნაწილობრივ შინაარსზე დაყრდნობით განხორციელებული ნებისმიერი მოქმედება, ან ნებისმიერი

მოქმედების, ან უმოქმედობის შედეგები; და (ii) წინამდებარე პუბლიკაციაში არსებული ნებისმიერი, ან

სხვა ინფორმაციისა და მასალების გამოყენება. შესაბამისი კანონმდებლობით დაშვებული ზომით,

საბჭოს, ფონდს, ავტორებსა და გამომცემლებს არ ეკისრებათ პასუხისმგებლობა ნებისმიერი სახის

ზიანთან, ან ზარალთან დაკავშირებით, რომელიც გამოწვეულია წინამდებარე პუბლიკაციის, ან მისი

თარგმანის გამოყენებით, ან/და მის შინაარსზე დაყრდნობით, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ

პირდაპირ, არაპირდაპირ, გაუთვალისწინებელ, ან ირიბ ზიანთან, სადამსჯელო ზიანის

ანაზღაურებასთან, ჯარიმებთან ან ხარჯებთან დაკავშირებით.

32

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

წინამდებარე პუბლიკაციაში მოცემული ინფორმაცია არ წარმოადგენს რჩევას და იგი არ უნდა იქნას

გამოყენებული, როგორც გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი ან არ უნდა ჩაითვალოს კონკრეტულ

საკითხთან დაკავშირებით შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე პირისგან მიღებული რჩევის შემცვლელად.

შესაბამისი ბუღალტრული მოთხოვნებისთვის გამოყენებული უნდა იქნას საბჭოს მიერ გამოშვებული

სტანდარტი.

წინამდებარე პუბლიკაციაში გამოყენებული ნებისმიერი პირის, კომპანიის ან/და ადგილის დასახელება

გამონაგონია და შემთხვევითია რეალურ ადამიანებთან, საწარმოებთან ან ადგილებთან ნებისმიერი

მსგავსება.

33

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

სიტუაციური მაგალითი 1

საწარმოს, რომელიც აწარმოებს სოფლის მეურნეობის ქიმიურ ნივთიერებებს, მოეთხოვება, რომ მათი

გადამამუშავებელი დანადგარი დაფარული იყოს დამცავი საფარით, რომლის კოროზიული მდგომარეობა

შემოწმდება ყოველ 6 თვეში. თუ შემოწმების შედეგად გამოვლინდება საფარის დაზიანება, საწარმომ

დაუყოვნებლივ უნდა შეცვალოს იგი. გამოცდილება აჩვენებს, რომ აღნიშნული საფარის შეცვლა

საჭიროა, საშუალოდ ყოველ 4 წელიწადში. საწარმო დამცავ საფარს არიცხავს ცვეთას წრფივი მეთოდით,

წინასწარი შეფასებით 4 წლიანი სასარგებლო მომსახურების ვადის განმავლობაში, ნულოვანი ნარჩენი

ღირებულებით. დანადგარის დანარჩენ ნაწილებს ცვეთა ერიცხება ასევე წრფივი მეთოდით, წინასწარ

შეფასებული სასარგებლო მომსახურების 20 წლიანი ვადის განმავლობაში.

მიმდინარე საანგარიშგებო პერიოდის განმავლობაში ტექნიკური შემოწმების შედეგად გამოვლინდა, რომ

100,000 ფე ნარჩენი საბალანსო ღირებულების მქონე 3 წლის საფარი [400,000 ფე-ს (თვითღირებულება)

გამოკლებული 300,000 ფე (დაგროვილი ცვეთა)] დაზიანებულია. საფარი დაუყოვნებლივ ჩანაცვლდა

ახლით, რომლის ღირებულება შეადგენს 420,000 ფე-ს.

კითხვა: როგორ გაიზრდება დამამუშავებელი დანადგარის საბალანსო ღირებულება და რა ხარჯი

აღიარდება მოგებაში ან ზარალში?

სიტუაციური მაგალითი 2

20X1 წლის 1 იანვარს საწარმომ ძველი სატვირთო ავტომანქანა გაცვალა ნავზე. ძველი სატვირთოს

საბალანსო ღირებულება შეადგენს 500,000 ფე-ს, მისი რეალური ღირებულება კი 750,000 ფე-ს. ნავის

რეალური ღირებულების საიმედოდ შეფასება შესაძლებელია და იგი შეადგენს 750,000 ფე-ს. გაცვლის

ოპერაციას აქვს კომერციული შინაარსი.

როგორ უნდა აღრიცხოს საწარმომ ძველი სატვირთოს ნავზე გაცვლის ოპერაცია?

სიტუაციური მაგალითი 3

20X6 წლის 30 სექტემბერს ხანძრის შედეგად განადგურდა მანქანა-დანადგარი, რომლის ნარჩენი

საბალანსო ღირებულება შეადგენდა 500,000 ფე-ს [თვითღირებულებას (600,000 ფე) გამოკლებული

დაგროვილი ცვეთა (100,000 ფე)]. საწარმომ მაშინვე შეიტანა მოთხოვნა სადაზღვევო კომპანიაში მანქანა-

დანადგარის შეცვლის ხარჯის (700,000 ფე) ანაზღაურებასთან დაკავშრებით. თუმცა, სადაზღვევო

კომპანიამ საკითხის განხილვის შემდეგ მიიჩნია, რომ ზარალი საწარმოს დაუდევრობის შედეგი იყო.

20X6 წლის 15 ნოემბერს სახანძრო სამსახურმა დაასრულა გამოძიება და სადაზღვევო კომპანიასა და

საწარმოს მიაწოდა ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ხანძარი ელექტროსადენების დაზიანებამ გამოიწვია.

ამ დასკვნის შემდეგ, სადაზღვევო კომპანიამ აცნობა საწარმოს, რომ მის მიერ მოთხოვნილი 700,000 ფე

სრულად ანაზღაურდებოდა. 20X6 წლის 30 ნოემბერს სადაზღვევო კომპანიამ საწარმოს 700,000 ფე

გადაუხადა.

15 დეკემბერს საწარმომ აღნიშნული თანხით (700,000 ფე) შეიძინა ჩამნაცვლებელი მანქანა-დანადგარი,

რომელიც მაშინვე დამონტაჟდა და მომზადდა გამოსაყენებლად.

როგორ უნდა აღრიცხოს საწარმომ მანქანა-დანადგარი 20X6 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული საანგარიშგებო წლისთვის?

სიტუაციური მაგალითი 4

პროგრამული უზრუნველოფა ავტომატიზირებული დანადგარისათვის ვერ იმუშავებს აღნიშნული

სპეციალური პროგრამის გარეშე, რომელიც წარმოადგენს დანადგარის განუყოფელ ნაწილს.

დააკლასიფიცირეთ ძირითადი საშუალება.

34

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

სიტუაციური მაგალითი 5

საწარმომ შეიძინა დარეგისტრირებული ქსელის დომენური სახელი საწარმოთა გაერთიანების

ფარგლებში. რეგისტრაცია განახლებადია.

დააკლასიფიცირეთ რეგისტრირებული ქსელის დომენური სახელი.

ამოხსნები:

სიტუაციური მაგალითის პასუხი - 1

შემცვლელი საფარის აღიარებისთვის, საწარმომ 420,000 ფე უნდა აღიაროს ქიმიკატების დამამუშავებელი

დანადგარის საბალანსო ღირებულებაზე დამატებით. შეცვლილ საფარს ცვეთა დაერიცხება თანაბრად

მისი წინასწარ შეფასებული 4 წლიანი სასარგებლო მომსახურების ვადის განმავლობაში.

ძველი საფარის ჩანაცვლების შემდეგ, საწარმომ მოგებაში ან ზარალში უნდა აღიაროს ხარჯი 100,000 ფე-

ის ოდენობით, რომელიც მან გასწია დაზიანებული საფარის აღიარების შეწყვეტის გამო (იხ. პუნქტი

17.28).

სიტუაციური მაგალითის პასუხი - 2

დბ ძირითადი საშუალება (ნავი) 750,000 ფე (ა)

კრ ძირითადი საშუალება (სატვირთო ავტომანქანა) 500,000 ფე

კრ მოგება ან ზარალი 250,000 ფე(ბ)

20X1 წლის 1 იანვარს შესრულებული გაცვლის ოპერაციის ჩანაწერი (ძველი სატვირთო ავტომანქანის ნავზე გაცვლა).

(ა) 17.14 პუნქტის შესაბამისად, საწარმო აღიარებს ნავს 750,000ფე ღირებულებით.

(ბ) 20X1 წლის 1 იანვარს საწარმომ ძველი სატვირთოს გაცვლის შედეგად მიღებული

შემოსულობა (250,000ფე) უნდა აღიაროს მოგებაში ან ზარალში.

სიტუაციური მაგალითის პასუხი - 3

20X6 წლის 30 სექტემბერი

დბ მოგება ან ზარალი - მანქანა-დანადგარის

გაუფასურება

500,000 ფე

კრ დაგროვილი ცვეთა და დაგროვილი

გაუფასურება (მანქანა-დანადგარის)

500,000 ფე

ხანძრის შედეგად განადგურებული მანქანა-დანადგარის გაუფასურების ჩანაწერი

35

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

დბ დაგროვილი ცვეთა და დაგროვილი გაუფასურება

(მანქანა-დანადგარის)

600,000 ფე

კრ ქარხანა (პირვანდელი ღირებულება) 600,000 ფე

ხანძრის შედეგად განადგურებული მანქანა-დანადგარის აღიარების შეწყვეტის ჩანაწერი.

20X6 წლის 15 ნოემბერი

დბ მოთხოვნა 700,000 ფე

კრ მოგება ან ზარალი - სადაზღვევო კომპენსაცია 700,000 ფე

ხანძრის შედეგად განადგურებულ მანქანა-დანადგართან დაკავშრებით სადაზღვევო კომპანიისგან მისაღები კომპენსაციის ჩანაწერი

20X6 წლის 30 ნოემბერი

დბ ფულადი სახსრები 700,000 ფე

კრ მოთხოვნა 700,000 ფე

ხანძრის შედეგად განადგურებულ მანქანა-დანადგართან დაკავშრებით სადაზღვევო კომპანიისგან მიღებული კომპენსაციის ჩანაწერი

20X6 წლის 15 დეკემბერი

დბ ძირითადი საშუალება (მანქანა-დანადგარი,

თვითღირებულება)

700,000 ფე

კრ ფულადი სახსრები 700,000 ფე

ახალი მანქანა დანადგარის შეძენის ჩანაწერი

სიტუაციური მაგალითის პასუხი - 4

პროგრამა მიიჩნევა, ძირითად საშუალებად.

სიტუაციური მაგალითის პასუხი - 5

დომენური სახელის რეგისტრაცია ქმნის კავშირს ქსელში აღნიშნულ სახელსა და შესაბამის კომპიუტერს

შორის, რეგისტრაციის დროს. რეგისტრირებული ქსელის დომენური სახელი შეესაბამება

სახელშეკრულებო იურიდიულ კრიტერიუმს მის არამატერიალური აქტივად განსასაზღვრად (იხ. 18.2(ბ)).

შესაბამისად, საწარმოთა გაერთიანების ბურალტრულ აღრიცხვაში ის აღიარდება გუდვილისგან

განცალკევებით, თუ შეძენის თარიღისას მისი რეალური ღირებულების საიმედოდ შეფასება

შეუძლებელია მიზანშენოწილი დანახარჯების ან ძლისხმევის გარეშე.

36

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

A.5 D4

გამოყენების უფლება: წინამდებარე პუბლიკაცია შეიცავს ამონარიდებს მსს ფასს-ის მოდულებიდან,

რომელზეც დაცულია ფასს ფონდის საავტორო უფლებები ©.

მართალია, ფონდი ამ მოდულის საგანმანათლებლო მიზნებისთვის გამოყენების მომხრეა, მაგრამ მისი

გამოყენება უნდა მოხდეს ფასს ფონდის მიერ დადგენილი მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების

პირობების შესაბამისად. ინგლისურ და ქართულ ენებზე მსს ფასს-ის მოდულების სრული ვერსიის

მისაღებად და მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების პირობების შესახებ ინფორმაციის მისაღებად,

გთხოვთ ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org. ქართულ ენაზე მოდულები და გამოყენების პირობები აგრეთვე

ხელმისაწვდომი იქნება ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის

სამსახურის ვებ გვერდზე www.saras.gov.ge.

თუ აპირებთ მსს ფასს-ის მოდულებიდან მასალების კომერციულ პროდუქტში ჩართვას, გთხოვთ

დაგვიკავშირდეთ ფასს ფონდს, რადგან ამ შემთხვევაში დაგჭირდებათ ინდივიდუალური ლიცენზია.

ფასს სტანდარტების გამოყენებასთან დაკავშირებული დეტალური ინფორმაციის მისაღებად, გთხოვთ

ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org/issued-standards.

პასუხისმგებლობაზე უარის თქმა: ყველა ნაგულისხმევი გარანტია, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ,

დამაკმაყოფილებელი ხარისხის, კონკრეტული მიზნით გამოყენებისთვის შესაფერისობის, საავტორო

უფლებების დაურღვევლობისა და სიზუსტის გარანტია, გამორიცხულია იმ ზომით, რამდენადაც

შესაძლებელია მათი გამორიცხვა სამართლებრივი თვალსაზრისით. შესაბამისი კანონმდებლობით

დაშვებული ზომით, საბჭო და ფონდი პირდაპირ იხსნიან ყველა პასუხისმგებლობას, რომელიც

გამოწვეულია ხელშეკრულებით, სამოქალაქო სამართალდარღვევით ან სხვა მიზეზით (მათ შორის,

მაგრამ არა მხოლოდ პასუხისმგებლობით დაუდევრობის ან უმოქმედობის გამო) ნებისმიერი პირის

მიმართ ნებისმიერ მოთხოვნასთან, ან ნებისმიერი ხასიათის ზიანთან დაკავშირებით, რომელიც

პირდაპირ, ან არაპირდაპირ გამომდინარეობს შემდეგიდან: (i) წინამდებარე პუბლიკაციის სრულ, ან

ნაწილობრივ შინაარსზე დაყრდნობით განხორციელებული ნებისმიერი მოქმედება, ან ნებისმიერი

მოქმედების, ან უმოქმედობის შედეგები; და (ii) წინამდებარე პუბლიკაციაში არსებული ნებისმიერი, ან

სხვა ინფორმაციისა და მასალების გამოყენება. შესაბამისი კანონმდებლობით დაშვებული ზომით,

საბჭოს, ფონდს, ავტორებსა და გამომცემლებს არ ეკისრებათ პასუხისმგებლობა ნებისმიერი სახის

ზიანთან, ან ზარალთან დაკავშირებით, რომელიც გამოწვეულია წინამდებარე პუბლიკაციის, ან მისი

თარგმანის გამოყენებით, ან/და მის შინაარსზე დაყრდნობით, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ

პირდაპირ, არაპირდაპირ, გაუთვალისწინებელ, ან ირიბ ზიანთან, სადამსჯელო ზიანის

ანაზღაურებასთან, ჯარიმებთან ან ხარჯებთან დაკავშირებით.

წინამდებარე პუბლიკაციაში მოცემული ინფორმაცია არ წარმოადგენს რჩევას და იგი არ უნდა იქნას

გამოყენებული, როგორც გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი ან არ უნდა ჩაითვალოს კონკრეტულ

საკითხთან დაკავშირებით შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე პირისგან მიღებული რჩევის შემცვლელად.

შესაბამისი ბუღალტრული მოთხოვნებისთვის გამოყენებული უნდა იქნას საბჭოს მიერ გამოშვებული

სტანდარტი.

წინამდებარე პუბლიკაციაში გამოყენებული ნებისმიერი პირის, კომპანიის ან/და ადგილის დასახელება

გამონაგონია და შემთხვევითია რეალურ ადამიანებთან, საწარმოებთან ან ადგილებთან ნებისმიერი

მსგავსება.

სიტუაციური მაგალითი 1

20X1 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით საწარმოს აქვს აღჭურვილობა, შეძენილი 26,000ფე-ის ჯამური

თვითღირებულებით, რომლებისთვისაც დაგროვილი ცვეთა არის 14,000ფე (მათ შორის 6,000ფე-ის ცვეთა

20X1 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის). აღჭურვილობის შეფასებული სასარგებლო

მომსახურების ვადა შეადგენს 4 წელს და ნარჩენი ღირებულება კი 2,000ფე. აქტივებზე ცვეთის დარიცხვა

ხდება წრფივი მეთოდის საფუძველზე.

37

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

20X1 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, აქტივის ანაზღაურებადი ღირებულება არის 11,000ფე.

გაუფასურებას არ აქვს გავლენა, საწარმო A-ს აღჭურვილობის სასარგებლო მომსახურების ვადის, ცვეთის

მეთოდისა და ნარჩენი ღირებულების შეფასებაზე.

შეასრულეთ გატარება აღჭურვილობის გაუფასურების აღსარიცხად.

სიტუაციური მაგალითი 2

ავტობუსების კომპანია მუნიციპალიტეტთან დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე ეწევა

მომსახურებას. მას მოეთხოვება მინიმალური მომსახურების გაწევა ხუთ სხვადასხვა მარშრუტზე.

თითოეული მარშრუტისათვის გამოყოფილი აქტივები და თითოეული მათგანიდან მიღებული ფულადი

სახსრები შესაძლოა იდენტიფიცირებულ იქნეს ცალ-ცალკე. ერთ-ერთი მარშრუტი მუშაობს

მნიშვნელოვანი ზარალით.

განსაზღვრეთ ფსწე.

სიტუაციური მაგალითი 3

2011 წლის 1 იანვარს საწარმომ (როგორც მოიჯარე) 5-წლიანი არაგაუქმებადი ფინანსური იჯარით იღებს

დანადგარს, რომელსაც 4-წლიანი სასარგებლო მომსახურების ვადა და 0-ის ტოლი ნარჩენი

(სალიკვიდაციო) ღირებულება აქვს.

2011 წლის 1 იანვარს (იჯარის დასაწყისში) დანადგარის რეალური ღირებულება (ფულადი ღირებულება)

100,000 ფე-ია. საწარმო დანადგარს წრფივი მეთოდით ცვეთს. 2011 წლის 1 იანვარს მოიჯარემ დანადგარი

აღიარა ძირითადი საშუალების ერთეულად 100,000 ფე-დ.

საწარმო დანადგარს წრფივი მეთოდით ცვეთს (ე.ი. 4 წელი - პერიოდი, რომლის განმავლობაშიც

დანადგარი ხელმისაწვდომი იქნება მოიჯარისთვის).

როგორ აისახება ყოველი წლის ბოლოს ცვეთის ხარჯი

ამოხსნები:

სიტუაციური მაგალითის პასუხი - 1

დბ მოგება ან ზარალი (ძირითადი საშუალების

გაუფასურება)

1,000ფე (ა)

კრ დაგროვილი გაუფასურების ზარალი

(აღჭურვილობა)

1,000ფე

ძირითადი საშუალებების გაუფასურების აღიარება:

(ა) 12,000ფე საბალანსო ღირებულება(ბ) გამოკლებული 11,000ფე ანაზღაურებადი

ღირებულება = 1,000ფე გაუფასურების ზარალი.

(ბ) 26,000ფე თვითღირებულება გამოკლებული 14,000ფე 20X1 წლის 31 დეკემბრისთვის

დაგროვილი ცვეთა = 12,000ფე საბალანსო ღირებულება.

შენიშვნა: აღჭურვილობის (აქტივი) შესაძლო გაუფასურების ინდიკატორის არსებობისას, საწარმო

A გადახედავს დარჩენილ სასარგებლო მომსახურების ვადას, ცვეთის მეთოდს ან აქტივის ნარჩენ

ღირებულებას (იხ. პუნქტი 27.10).

სიტუაციური მაგალითის პასუხი - 2

რადგან საწარმოს არა აქვს რომელიმე მარშრუტის შეწყვეტის უფლება, უწყვეტი გამოყენების შედეგად იმ

ფულადი სახსრების შემოდინების უმცირესი იდენტიფიცირებადი დონე, რომელთა მიღება,

უმეტესწილად, დამოკიდებული არ არის სხვა აქტივების ან აქტივთა ჯგუფიდან ფულადი სახსრების

38

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

შემოსვლაზე, არის ხუთივე მარშრუტიდან მიღებული ფულადი სახსრები. თითოეული მარშრუტისათვის

ფულადი სახსრების წარმომქმნელ ერთეულს წარმოადგენს მთლიანად ავტობუსების კომპანია.

სიტუაციური მაგალითის პასუხი - 3

2011 წლის 31 დეკემბრიდან 2014 წლის 31 დეკემრამდე ყოველი წლის ბოლოს ცვეთის ხარჯი:

დებეტი მოგება ზარალი - ცვეთის ხარჯი (თუ

სხვა აქტივის თვითღირებულებაში არ

არის ჩართული)

25,000 ფე

კრედიტი ძირითადი საშუალება -

დანადგარის დაგროვილი

ცვეთა

25,000 ფე

A.6 D5

გამოყენების უფლება: წინამდებარე პუბლიკაცია შეიცავს ამონარიდებს მსს ფასს-ის მოდულებიდან,

რომელზეც დაცულია ფასს ფონდის საავტორო უფლებები ©.

მართალია, ფონდი ამ მოდულის საგანმანათლებლო მიზნებისთვის გამოყენების მომხრეა, მაგრამ მისი

გამოყენება უნდა მოხდეს ფასს ფონდის მიერ დადგენილი მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების

პირობების შესაბამისად. ინგლისურ და ქართულ ენებზე მსს ფასს-ის მოდულების სრული ვერსიის

მისაღებად და მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების პირობების შესახებ ინფორმაციის მისაღებად,

გთხოვთ ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org. ქართულ ენაზე მოდულები და გამოყენების პირობები აგრეთვე

ხელმისაწვდომი იქნება ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის

სამსახურის ვებ გვერდზე www.saras.gov.ge.

თუ აპირებთ მსს ფასს-ის მოდულებიდან მასალების კომერციულ პროდუქტში ჩართვას, გთხოვთ

დაგვიკავშირდეთ ფასს ფონდს, რადგან ამ შემთხვევაში დაგჭირდებათ ინდივიდუალური ლიცენზია.

ფასს სტანდარტების გამოყენებასთან დაკავშირებული დეტალური ინფორმაციის მისაღებად, გთხოვთ

ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org/issued-standards.

პასუხისმგებლობაზე უარის თქმა: ყველა ნაგულისხმევი გარანტია, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ,

დამაკმაყოფილებელი ხარისხის, კონკრეტული მიზნით გამოყენებისთვის შესაფერისობის, საავტორო

უფლებების დაურღვევლობისა და სიზუსტის გარანტია, გამორიცხულია იმ ზომით, რამდენადაც

შესაძლებელია მათი გამორიცხვა სამართლებრივი თვალსაზრისით. შესაბამისი კანონმდებლობით

დაშვებული ზომით, საბჭო და ფონდი პირდაპირ იხსნიან ყველა პასუხისმგებლობას, რომელიც

გამოწვეულია ხელშეკრულებით, სამოქალაქო სამართალდარღვევით ან სხვა მიზეზით (მათ შორის,

მაგრამ არა მხოლოდ პასუხისმგებლობით დაუდევრობის ან უმოქმედობის გამო) ნებისმიერი პირის

მიმართ ნებისმიერ მოთხოვნასთან, ან ნებისმიერი ხასიათის ზიანთან დაკავშირებით, რომელიც

პირდაპირ, ან არაპირდაპირ გამომდინარეობს შემდეგიდან: (i) წინამდებარე პუბლიკაციის სრულ, ან

ნაწილობრივ შინაარსზე დაყრდნობით განხორციელებული ნებისმიერი მოქმედება, ან ნებისმიერი

მოქმედების, ან უმოქმედობის შედეგები; და (ii) წინამდებარე პუბლიკაციაში არსებული ნებისმიერი, ან

სხვა ინფორმაციისა და მასალების გამოყენება. შესაბამისი კანონმდებლობით დაშვებული ზომით,

საბჭოს, ფონდს, ავტორებსა და გამომცემლებს არ ეკისრებათ პასუხისმგებლობა ნებისმიერი სახის

ზიანთან, ან ზარალთან დაკავშირებით, რომელიც გამოწვეულია წინამდებარე პუბლიკაციის, ან მისი

თარგმანის გამოყენებით, ან/და მის შინაარსზე დაყრდნობით, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ

პირდაპირ, არაპირდაპირ, გაუთვალისწინებელ, ან ირიბ ზიანთან, სადამსჯელო ზიანის

ანაზღაურებასთან, ჯარიმებთან ან ხარჯებთან დაკავშირებით.

39

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

წინამდებარე პუბლიკაციაში მოცემული ინფორმაცია არ წარმოადგენს რჩევას და იგი არ უნდა იქნას

გამოყენებული, როგორც გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი ან არ უნდა ჩაითვალოს კონკრეტულ

საკითხთან დაკავშირებით შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე პირისგან მიღებული რჩევის შემცვლელად.

შესაბამისი ბუღალტრული მოთხოვნებისთვის გამოყენებული უნდა იქნას საბჭოს მიერ გამოშვებული

სტანდარტი.

წინამდებარე პუბლიკაციაში გამოყენებული ნებისმიერი პირის, კომპანიის ან/და ადგილის დასახელება

გამონაგონია და შემთხვევითია რეალურ ადამიანებთან, საწარმოებთან ან ადგილებთან ნებისმიერი

მსგავსება.

სიტუაციური მაგალითი 1. (მოდული 23, ტესტი 8)

მენარდე აფორმებს 1,000,000 ფე-ის ღირებულების ფიქსირებულფასიან სამშენებლო ხელშეკრულებას.

მენარდემ გასწია 10,000 ფე, 890,000 ფე და 200,000 ფე ოდენობის დანახარჯი, 20X1, 20X2 და 20X3 წელს,

შესაბამისად.

20X1 წლის ბოლოს, ხელშეკრულების შედეგის საიმედოდ შეფასება შეუძლებელია, მაგრამ 10,000 ფე-ის

ოდენობის დანახარჯი ანაზღაურებადია.

20X2 წლის ბოლოს, შესაძლებელია ხელშეკრულების დასასრულებლად საჭირო მომავალი დანახარჯის

ოდენობის საიმედოდ შეფასება 200,000 ფე-ის ოდენობით.

ხელშეკრულება სრულდება 20X3 წლის ბოლოს.

რა რაოდენობის ამონაგები და ხარჯი უნდა აღიაროს მენარდემ 20X2 წელს?

ამოხსნა:

შესრულების პროპორცია = 900,000 ფე (მიმდინარე პერიოდის ჩათვლით გაწეული ხარჯები) ÷ 1,100,000

ფე (სულ მოსალოდნელი ხარჯები) = 81.82%

20X2 წლის ჩათვლით ასაღიარებელი ამონაგები = 81.82% × CU1,000,000 (ხელშეკრულების ფასი) = 818,182

ფე

20X2 წელს ასაღიარებელი ამონაგები = 818,182 ფე - 10,000 ფე (20X1 წელს აღიარებული ამონაგები) =

808,182 ფე

მთლიანი მოსალოდნელი ხარჯები მეტია მოსალოდნელ მთლიან შემოსავალზე.

მოსალოდნელი ზარალი = 1,100,000 ფე - 1,000,000 = 100,000

წაგებიან ხელშეკრულებაზე უნდა აღიარდეს მოსალოდნელი ზარალი 20X2 წელს.

აღიარებული მთლიანი ხარჯი 20X2 წელს = 890,000 ფე (20X2 წელს გაწეული ხარჯები) + 18,182 ფე

(მომავალში მოსალოდნელი ზარალის მომავალი პერიოდის ნაწილი (100,000 * 18.18% (100%-81.82%)) =

908,182 ფე

სიტუაციური მაგალითი 2. (მოდული 23, ტესტი 9)

მენარდე აფორმებს 1,000,000 ფე-ის ღირებულების ფიქსირებულფასიან სამშენებლო ხელშეკრულებას.

მენარდემ გასწია 200,000 ფე, 400,000 ფე და 100,000 ფე ოდენობის დანახარჯი, 20X1, 20X2 და 20X3 წელს,

შესაბამისად.

20X1 წლის ბოლოს, მენარდე საიმედოდ აფასებს ხელშეკრულების დასასრულებლად საჭირო მომავალი

დანახარჯის ოდენობას 400,000 ფე-ის ოდენობით.

40

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

20X2 წლის ბოლოს, მენარდე საიმედოდ აფასებს ხელშეკრულების დასასრულებლად საჭირო მომავალი

დანახარჯის ოდენობას 150,000 ფე-ის ოდენობით.

ხელშეკრულება სრულდება 20X3 წლის ბოლოს.

რა რაოდენობის ამონაგები უნდა აღიაროს მენარდემ თითოეული წლისათვის?

ამოხსნა:

20X1 წლის ბოლოს: 333,333 ფე (200,000 ფე მიმდინარე პერიოდის ხარჯი ÷ 600,000 ფე მთლიანი

მოსალოდნელი ხარჯი = 33.33% შესრულების პროცენტი) 33.33% x 1,000,000 ფე ხელშეკრულების ფასი) =

333,333ფე (20X1 წლის შემოსავალი).

20X2 წლის ბოლოს: 466,667ფე (600,000ფე მიმდინარე პერიოდის ჩათვლით გაწეული ხარჯი ÷ 750,000 ფე

მთლიანი მოსალოდნელი ხარჯი = 80% შესრულების პროცენტი) 80% x 1,000,000 ფე ხელშეკრულების

ფასი, გამოკლებული 333,333 ფე შემოსავალი აღიარებული 20X1 წელს = 466,667 ფე (20X2 წლის

შემოსავალი).

20X3 წლის ბოლოს: 200,000 ფე (1,000,000 ფე ხელშეკრულების ფასი - 800,000 ფე ( 20X1 და 20X2 წლის

ბოლოს აღიარებული შემოსავლის ჯამი 333,333 ფე + 466,667 ფე) = 200,000 ფე (20X3 წლის შემოსავალი).

სიტუაციური მაგალითი 3. (მოდული 23, ტესტი 10)

პირობები მე-2 მაგალითის იდენტურია, თუმცა აღნიშნულ მაგალითში 20X2 წლის ბოლოს გაწეულ

ხარჯებში ჩართულია წინასწარ გადახდილი ხელფასი 50,000 ფე-ის ოდენობით, და შესაბამისად შეაფასა

მომავალში დასასრულებლად საჭირო დანახარჯის ოდენობა 200,000 ფე-ის ოდენობით

რა რაოდენობის ამონაგები უნდა აღიაროს მენარდემ თითოეული წლისათვის?

ამოხსნა:

20X1 წლის ბოლოს: 333,333 ფე (200,000 ფე მიმდინარე პერიოდის ხარჯი ÷ 600,000 ფე მთლიანი

მოსალოდნელი ხარჯი = 33.33% შესრულების პროცენტი) 33.33% x 1,000,000 ფე ხელშეკრულების ფასი) =

333,333ფე (20X1 წლის შემოსავალი).

20X2 წლის ბოლოს: 400,000 ფე (550,000ფე მიმდინარე პერიოდის ჩათვლით გაწეული ხარჯი (600,000 –

50,000 წინასწარ გადახდილი ხელფასი)) ÷ 750,000 ფე მთლიანი მოსალოდნელი ხარჯი = 73.33% %

შესრულების პროცენტი) 73.33%% x 1,000,000 ფე ხელშეკრულების ფასი, გამოკლებული 333,333 ფე

შემოსავალი აღიარებული 20X1 წელს = 400,000 ფე (20X2 წლის შემოსავალი).

20X3 წლის ბოლოს: 266,667ფე (1,000,000 ფე ხელშეკრულების ფასი - 733,333 ფე ( 20X1 და 20X2 წლის

ბოლოს აღიარებული შემოსავლის ჯამი 333,333 ფე + 400,000 ფე) = 266,667 ფე (20X3 წლის შემოსავალი).

სიტუაციური მაგალითი 4. (მოდული 23, მაგ 33)

საწარმო მომხმარებელთან აფორმებს 3 წლიან ხელშეკრულებას ავტომობილის სარემონტო მომსახურების

მიწოდებაზე. 20X1 წლის 1 იანვარს მომხმარებელმა საწარმოს გადაუხადა 10,000 ფე. წარსული

გამოცდილების გათვალისწინებით იდენტური მოდელის ავტომობილის შეკეთება საწარმოს პირველ

წელს უჯდება დაახლოებით 1,000 ფე, მეორე წელს 1,000 ფე და მესამე წელს 3,000 ფე.

41

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

როგორ უნდა აღიაროს საწარმომ ამონაგები წლების მიხედვით?

ამოხსნა:

საწარმო პირველ და მეორე წელს აღიარებს 2,000 ფე-ის ოდენობის ამონაგებს (10,000 ფე × 1,000 / (1,000 +

1,000 + 3,000).

საწარმო მესამე წელს აღიარებს 6,000 ფე-ის ოდენობის ამონაგებს (10,000 ფე × 3,000 / (1,000 + 1,000 + 3,000).

მიუხედავად იმისა რომ სარემონტო მომსახურების გაწევა ხდება 3 წლის განმავლობაში განუსაზღვრელი

რაოდენობის ქმედებების განხორციელებით, წარსული გამოცდილება აჩვენებს რომ პირველ და მეორე

წელს ხდება მთლიანი სამუშაოს დაახლოებით 20%-ის შესრულება, მესამე წელს 60%-ის შესრულება.

შესაბამისად წრფივ მეთოდზე უკეთ ამგვარი განაწილება ასახავს ამონაგების მიღების ხასიათს.

სიტუაციური მაგალითი 5. (მოდული 24, სიტუაციური მაგალითი 1)

20X7 წლის 1 იანვარს, მსს A-მ ეროვნული მთავრობისგან წახალისების მიზნით მიიღო გრანტი 1,000,000

ფე-ის ოდენობით, რათა განვითარებად ზონაში დააფუძნოს საწარმოო ქარხანა და განახორციელოს

საწარმოო საქმიანობა.

გრანტის თანხიდან 600,000 ფე-ის მიღება დამოკიდებულია მსს A-ს მიერ განვითარებად ზონაში მინიმუმ

2,000,000 ფე-ის ღირებულების ქარხანის აშენებაზე, რომელმაც უნდა დაიწყოს კომერციული საქმიანობა

არაუგვიანეს 20X8 წლის 31 დეკემბერს. გარკვეული კრიტერიუმებია დაწესებული იმ ხარჯებზე რომელიც

შეიძლება ჩართულ იქნას ქარხნის თვითღირებულებაში (2,000,000). იმ შემთხვევაში თუ პირობები არ

შესრულდება, საწარმო ვალდებულია ეროვნულ მთავრობას დაუბრუნოს აღნიშნული 600,000 ფე.

გრანტის თანხიდან 400,000 ფე-ის მიღება დამოკიდებულია მსს A-ს მიერ წარმოების დაწყების

თარიღიდან საწარმო ქარხნის კომერციული საქმიანობის 4 წლის განმავლობაში შენარჩუნებაზე. მსს A

ქარხნის კომერციული საქმიანობის დაწყებიდან 4 წლის განმავლობაში, ყოველი წლის ბოლოს უპირობოდ

ხდება გრანტის თანხის 100,000 ფე-ის მფლობელი.

20X7 წლის განმავლობაში, მსს A-მ ააშენა ქარხანა, რომლის ღირებულებამაც შეადგინა 2,100,000 ფე,

აღნიშნული ხარჯები აკმაყოფილებს საგრანტო მოთხოვნებს ხარჯების სახესთან დაკავშირებით. 20X7

წლის 31 დეკემბერს მსს A-ს გადაეცა გრანტთან დაკავშირებული სახსრები.

20X8 წლის პირველ კვარტალში მსს A-მ შეამოწმა ქარხნის საწარმოო პროცესი.

20X8 წლის 1-ლ აპრილს, მსს A-მ დაიწყო კომერციული წარმოება ქარხანაში.

მსს A-ს შეფასებით ქარხნის სასარგებლო მომსახურების ვადა 20 წელია 20X8 წლის 1 აპრილიდან, ნარჩენი

ღირებულება კი 0-ს უტოლდება. ქარხნის გაცვეთის ყველაზე მისაღები წრფივი მეთოდია.

20X8 და 20X9 წლების 31 დეკემბრის მდგომარეობით მსს A-ს შეფასებები ქარხანასთან დაკავშირებით

უცვლელი დარჩა.

წარმოების დაწყების დღიდან, საწარმო საქმიანობს მომგებიანად. მსს A მიზნად ისახავს

გააგრძელოს ქარხნის საქმიანობა კომერციულ საფუძველზე უახლოეს მომავალში.

20X7, 20X8 და 20X9 წლების 31 დეკემბრით დასრულებული წლებისთვის მოამზადეთ სააღრიცხვო

გატარებები ზემოთ მოცემული ინფორმაციის ასასახად საბუღალტრო წიგნის ჩანაწერებში.

ამოხსნა:

42

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

20X7 წლის განმავლობაში

დბ ძირითადი საშუალებები—თვითღირებულება 2,100,000 ფე

კრ ფულადი სახსრები 2,100,000 ფე

აშენებული ქარხნის თვითღირებულების აღიარება

20X7 წლის 31 დეკემბერი

დბ ფულადი სახსრები 1,000,000 ფე

კრ ვალდებულება-გადავადებული სახელმწიფო გრანტი 1,000,000 ფე

შემოსავლის აღიარების კრიტერიუმის დაკმაყოფილებამდე სახელმწიფო გრანტის ვალდებულებად

აღიარება

20X8 წლის 1 აპრილი

დბ ვალდებულება 600,000 ფე

კრ მოგება ან ზარალი—სხვა შემოსავალი, სახელმწიფო

გრანტი

600,000 ფე

სახელწმიფო გრანტის შემოსავლად აღიარება, როდესაც შესასრულებელი პირობები დაკმაყოფილებულია (განვითარებად ზონაში მოხდა მინიმუმ 2,000,000 ფე-ის ღირებულების ქარხნის აშენება და კომერციული წარმების დაწყება).

20X8 წლის განმავლობაში

დბ მოგება ან ზარალი—ცვეთა (საოპერაციო ხარჯები) 78,750 ფე (ა)

კრ ძირითადი საშუალებები—დაგროვილი ცვეთა 78,750 ფე

20X8 წლის 31 დეკემბერს 9 თვის ცვეთის ხარჯის აღიარება.

20X9 წლის 1 აპრილი

დბ ვალდებულება-გადავადებული სახელმწიფო გრანტი 100,000 ფე

კრ მოგება ან ზარალი—სხვა შემოსავალი, სახელმწიფო

გრანტი

100,000 ფე

სახელწმიფო გრანტის შემოსავლად აღიარება, როდესაც შესასრულებელიპირობები დაკმაყოფილებულია

(საწარმო ახორციელებდა კომერციულ საქმიანობას 12 თვის განმავლობაში)

20X9 წლის განმავლობაში

დბ მოგება ან ზარალი—ცვეთა (საოპერაციო ხარჯები) 105,000 ფე (ა)

კრ ძირითადი საშუალებები—დაგროვილი ცვეთა 105,000 ფე

20X9 წლის 31 დეკემბერს 12 თვის ცვეთის ხარჯის აღიარება.

ქვევით მოცემული გამოთვლები და ახსნა-განმარტებითი შენიშვნები არ წარმოადგენს სიტუაციური

მაგალითის პასუხის ნაწილს:

(ა) 105,000(ბ) ფე წლიური ცვეთა X 9/12 თვე (აპრილიდან დეკემბრამდე) = 78,750 ფე 9 თვის ცვეთა.

43

USAID | GOVERNING FOR GROWTH (G4G) IN GEORGIA IFRS CAPACITY BUILDING FOR SMES

(ბ) 2,100,000 ფე ცვეთადი ღირებულება ÷ 20 წლიანი სასარგებლო მომსახურების ვადა = 105,000 ფე

წლიური ცვეთა

A.7 D6

გამოყენების უფლება: წინამდებარე პუბლიკაცია შეიცავს ამონარიდებს მსს ფასს-ის მოდულებიდან,

რომელზეც დაცულია ფასს ფონდის საავტორო უფლებები ©.

მართალია, ფონდი ამ მოდულის საგანმანათლებლო მიზნებისთვის გამოყენების მომხრეა, მაგრამ მისი

გამოყენება უნდა მოხდეს ფასს ფონდის მიერ დადგენილი მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების

პირობების შესაბამისად. ინგლისურ და ქართულ ენებზე მსს ფასს-ის მოდულების სრული ვერსიის

მისაღებად და მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების პირობების შესახებ ინფორმაციის მისაღებად,

გთხოვთ ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org. ქართულ ენაზე მოდულები და გამოყენების პირობები აგრეთვე

ხელმისაწვდომი იქნება ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის

სამსახურის ვებ გვერდზე www.saras.gov.ge.

თუ აპირებთ მსს ფასს-ის მოდულებიდან მასალების კომერციულ პროდუქტში ჩართვას, გთხოვთ

დაგვიკავშირდეთ ფასს ფონდს, რადგან ამ შემთხვევაში დაგჭირდებათ ინდივიდუალური ლიცენზია.

ფასს სტანდარტების გამოყენებასთან დაკავშირებული დეტალური ინფორმაციის მისაღებად, გთხოვთ

ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org/issued-standards.

პასუხისმგებლობაზე უარის თქმა: ყველა ნაგულისხმევი გარანტია, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ,

დამაკმაყოფილებელი ხარისხის, კონკრეტული მიზნით გამოყენებისთვის შესაფერისობის, საავტორო

უფლებების დაურღვევლობისა და სიზუსტის გარანტია, გამორიცხულია იმ ზომით, რამდენადაც

შესაძლებელია მათი გამორიცხვა სამართლებრივი თვალსაზრისით. შესაბამისი კანონმდებლობით

დაშვებული ზომით, საბჭო და ფონდი პირდაპირ იხსნიან ყველა პასუხისმგებლობას, რომელიც

გამოწვეულია ხელშეკრულებით, სამოქალაქო სამართალდარღვევით ან სხვა მიზეზით (მათ შორის,

მაგრამ არა მხოლოდ პასუხისმგებლობით დაუდევრობის ან უმოქმედობის გამო) ნებისმიერი პირის

მიმართ ნებისმიერ მოთხოვნასთან, ან ნებისმიერი ხასიათის ზიანთან დაკავშირებით, რომელიც

პირდაპირ, ან არაპირდაპირ გამომდინარეობს შემდეგიდან: (i) წინამდებარე პუბლიკაციის სრულ, ან

ნაწილობრივ შინაარსზე დაყრდნობით განხორციელებული ნებისმიერი მოქმედება, ან ნებისმიერი

მოქმედების, ან უმოქმედობის შედეგები; და (ii) წინამდებარე პუბლიკაციაში არსებული ნებისმიერი, ან

სხვა ინფორმაციისა და მასალების გამოყენება. შესაბამისი კანონმდებლობით დაშვებული ზომით,

საბჭოს, ფონდს, ავტორებსა და გამომცემლებს არ ეკისრებათ პასუხისმგებლობა ნებისმიერი სახის

ზიანთან, ან ზარალთან დაკავშირებით, რომელიც გამოწვეულია წინამდებარე პუბლიკაციის, ან მისი

თარგმანის გამოყენებით, ან/და მის შინაარსზე დაყრდნობით, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ

პირდაპირ, არაპირდაპირ, გაუთვალისწინებელ, ან ირიბ ზიანთან, სადამსჯელო ზიანის

ანაზღაურებასთან, ჯარიმებთან ან ხარჯებთან დაკავშირებით.

წინამდებარე პუბლიკაციაში მოცემული ინფორმაცია არ წარმოადგენს რჩევას და იგი არ უნდა იქნას

გამოყენებული, როგორც გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი ან არ უნდა ჩაითვალოს კონკრეტულ

საკითხთან დაკავშირებით შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე პირისგან მიღებული რჩევის შემცვლელად.

შესაბამისი ბუღალტრული მოთხოვნებისთვის გამოყენებული უნდა იქნას საბჭოს მიერ გამოშვებული

სტანდარტი.

წინამდებარე პუბლიკაციაში გამოყენებული ნებისმიერი პირის, კომპანიის ან/და ადგილის დასახელება

გამონაგონია და შემთხვევითია რეალურ ადამიანებთან, საწარმოებთან ან ადგილებთან ნებისმიერი

მსგავსება.

სიტუაციური მაგალითი 1.

1) საწარმოს დამფუძნებელმა რეგისტრაციისას აიღო თავის თავზე ვალდებულება რომ 1 თვის შემდეგ

კაპიტალში შეიტნს 10,000 ლარს.

როგორ აისახება აღნიშნული ოპერაცია საბუღალტრო გატარებებში და ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში?

ამოხსნა:

დებ. მოთხოვნა კაპიტალის შევსებაზე 10,000 ფე

კრედ. საწესდებო კაპიტალი 10,000 ფე

ამონარიდი ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებიდან

კაპიტალი 31.12.2012 31.12.2011 1.01.2011

საწესდებო კაპიტალი 916,327 916,327 916,327

მოთხოვნა კაპიტალის შევსებაზე - (857,143) (816,327)

გაუნაწილებელი მოგება 83,673 40,816 -

სულ კაპიტალი 1,000,000 100,000 100,000

სიტუაციური მაგალითი 2. (მოდული 22, მაგ 28)

20X1 წლის 31 დეკემბერს საწარმომ გამოაცხადა 100% წილის მქონე დამფუძნებელზე არაფულადი

ფორმით დივიდენდის განაწილება. დივიდენდის სახით ნაწილდება მიწის ნაკვეთი

(კლასიფიცირებულია ძირითად საშუალებად), რომლის საბალანსო ღირებულებაა 1,000 ფე, ხოლო

რეალური ღირებულება შეადგენს 100,000 ფე-ს.

როგორ აისახება აისახება აღნიშნული ოპერაცია საბუღალტრო გატარებებში?

ამოხსნა:

31 დეკემბერი 20X1

დივიდენდის გამოცხადება

დებ. გაუნაწილებელი მოგება 100,000 ფე

კრედ. გადასახდელი დივიდენდი 100,000 ფე

გასახდელი დივიდენდის დაფარვა

დებ. გადასახდელი დივიდენდი 100,000 ფე

კრედ. ძირითადი საშუალება-მიწა 1,000 ფე

კრედ. მოგება ძირითადი საშუალების გასვლიდან 99,000 ფე

სიტუაციური მაგალითი 3. (მოდული 11, სიტუაციური მაგალითი 2)

20X1 წლის 1 იანვარს A საწარმომ შემდეგი სესხები გასცა სხვა მხარეებზე:

2) დაქირავებულ პირზე გაცემული სესხი: დაქირავებულ პირზე გაცემულია ხუთწლიანი სესხი 500 ფე-

ის ოდენობით. თუმცა, სესხი წინასწარ გადახდის შესაძლებლობას იძლევა და A საწარმო

მოელის, რომ დაქირავებული პირი სრულად დაფარავს სესხს 20X2 წლის 31 დეკემბერს.

პროცენტი ირიცხება ფიქსირებული განაკვეთით, წელიწადში ძირი თანხის 4%-ის ოდენობით.

საწარმოსთვის პროცენტი ყოველწლიურად, პერიოდის ბოლოს არის გადასახდელი. საბაზრო

განაკვეთი მსგავს ხუთწლიან სესხებზე ამ პირისთვის 7%-ს შეადგენს.

3) მეკავშირე საწარმოზე გაცემული სესხი: მეკავშირე საწარმოზე გაცემულია ოთხწლიანი სესხი 5,000

ფე-ის ოდენობით. პროცენტი ირიცხება ფიქსირებული განაკვეთით, წელიწადში ძირი თანხის

5%-ის ოდენობით. საწარმოსთვის პროცენტი ყოველწლიურად, პერიოდის ბოლოს არის

გადასახდელი. საბაზრო განაკვეთი მსგავს ოთხწლიან სესხებზე მეკავშირე საწარმოსთვის 5%-ს

შეადგენს.

20X1 წელს მეკავშირე საწარმომ მოულოდნელად განიცადა ფინანსური სირთულეები. 20X1 წლის

31 დეკემბერს A საწარმო და მეკავშირე საწარმო შეთანხმდნენ სესხის პირობების

რესტრუქტურიზაციაზე. 20X1 წლისთვის დარიცხული პროცენტი არ იქნა გადახდილი. 20X2 და

20X3 წლებში არ მოხდება პროცენტის დარიცხვა, ხოლო სესხის ვადა გაგრძელდება 20X7 წლამდე.

შესაბამისად, მთლიანი ძირი თანხა გადასახდელია 20X7 წლის 31 დეკემბერს. პროცენტი,

წლიური 5%-ის ოდენობით, გადასახდელი იქნება 20X4–20X7 წლებში.

20X1 წლის 1 იანვარს ბანკმა A საწარმოზე გასცა შემდეგი სესხები: 4) სამწლიანი ფიქსირებულგანაკვეთიანი ბანკის სესხი: სამწლიანი სესხი 10,000 ფე-ის ოდენობით.

პროცენტი ირიცხება 6%-იანი ფიქსირებული განაკვეთით. პროცენტი გადასახდელია

ყოველწლიურად, პერიოდის ბოლოს. საბაზრო განაკვეთი მსგავს სამწლიან სესხებზე წელიწადში

6%-ს შეადგენს. ბანკმა საწარმოს დააკისრა ადმინისტრაციული ხარჯები 100 ფე-ის ოდენობით.

5) ოვერდრაფტი: ოვერდრაფტის ლიმიტი 2,000 ფე-მდე 6 წლის ვადით. პროცენტი ირიცხება EURIBOR-

ს პლუს 250 ერთეულის ოდენობით. პროცენტი ყოველწლიურად, პერიოდის ბოლოს ემატება

ოვერდრაფტს, მაგრამ გადახდა გადავადებულია ოვერდრაფტის დაფარვამდე. საბაზრო

განაკვეთი მსგავს ოვერდრაფტებზე არის EURIBOR-ს პლუს 250 ერთეული. ოვერდრაფტი

მოთხოვნისთანავე დაფარვადია. წლის 1 იანვარს ოვერდრაფტის ლიმიტიდან ათვისებულ იქნა

500 ფე ნედლეულის შესაძენად.

20X1 წელს საწარმომ ნედლეულის შესაძენად ოვერდრაფტის ლიმიტიდან დამატებით აითვისა

400 ფე და ოვერდრაფტზე გასწია საპროცენტო დანახარჯები 44 ფე-ის ოდენობით, რის

შედეგადაც დაუფარავმა ნაშთმა 944 ფე შეადგინა წლის ბოლოს.

20X1 წლის განმავლობაში EURIBOR საშუალო შეწონილი განაკვეთი 3%-ს შეადგენს.

მოამზადეთ საბუღალტრო ჩანაწერები, რათა ასახოთ ორი სასესხო მოთხოვნა და ორი სასესხო

ვალდებულება 20X1 წლის 1 იანვარს (ანუ, თავდაპირველი აღიარება) და 20X1 წლის განმავლობაში.

განსაზღვრეთ მათი საბალანსო ღირებულებები 20X1 წლის 31 დეკემბერს.

ამოხსნა:

(1) დაქირავებულ პირზე გაცემული სესხი (ფინანსური აქტივი)

სესხი აისახება დღევანდელი ღირებულებით - 472.88(a)ფე-ით, რომელიც დისკონტირებულია საბაზრო

საპროცენტო განაკვეთით - 7%-ით. გამოიყენება მოსალოდნელი ფულადი ნაკადები (ორწლიანი

პერიოდის განმავლობაში) და არა სახელშეკრულებო ფულადი ნაკადები (სრული ხუთწლიანი ვადის

განმავლობაში).

სხვაობა დაქირავებულ პირზე გაცემული ფულადი სახსრების ოდენობასა (500 ფე) და იმ ოდენობას

შორის, რომლითაც შეფასებულია სესხი თავდაპირველი აღიარებისას (472.88 ფე) 27.12 ფე-ს შეადგენს.

სხვაობა 27.12 ფე აღირიცხება, როგორც დაქირავებული პირის ხელფასი, 28-ე განყოფილების -

„დაქირავებულ პირთა გასამრჯელოები“ - შესაბამისად. მისი აღიარება დაუყოვნებლივ ხდება მოგებაში

ან ზარალში ან მოხდება მისი გადავადება, იქიდან გამომდინარე, არის თუ არა დამატებითი

მომსახურების პირობები, რომელიც უნდა დააკმაყოფილოს დაქირავებულმა პირმა სესხთან

დაკავშირებით.

20X1 წლის 1 იანვარს (თავდაპირველი აღიარება) საბუღალტრო ჩანაწერები:

დებ. სასესხო მოთხოვნა (ფინანსური აქტივი) 472.88 ფე

დებ. დაქირავებულ პირთა გასამრჯელოების ხარჯი (მოგება ან

ზარალი) ან დაქირავებულ პირთა ავანსის სახით გადახდილი

გასამრჯელოები (აქტივი)

27.12 ფე

კრედ. ფულადი სახსრები (ფინანსური აქტივი) 500 ფე

დაქირავებულ პირზე გაცემული სესხის აღიარება.

(a) დაქირავებულ პირზე გაცემული სესხის დღევანდელი ღირებულების გამოთვლა 7%-იანი საბაზრო

განაკვეთით:

წელი მისაღები ფულადი

სახსრები (a)

დისკონტირების კოეფიციენტი (7%)

(b)

დღევანდელი ღირებულება

(a)x(b) 20X1 20 0.9346 18.69

20X2 520 0.8734 454.19

სულ 472.88

ჩანაწერები ჟურნალში 20X1 წელს (შემდგომი შეფასება):

საპროცენტო მოთხოვნა

დებ. სესხი (ფინანსური აქტივი) 33.10 (d)ფე

კრედ. მოგება ან ზარალი — საპროცენტო შემოსავლები 33.10 ფე

პერიოდის საპროცენტო შემოსავლების აღიარება.

ფულადი სახსრების მიღება

დებ. ფულადი სახსრები (ფინანსური აქტივი) 20 (d)ფე

კრედ. სასესხო მოთხოვნა (ფინანსური აქტივი) 20 ფე

ფინანსური აქტივის აღიარების შეწყვეტა.

6)

20X1 წლის 31 დეკემბერს დაქირავებული პირისგან მისაღებ სასესხო მოთხოვნას აქვს საბალანსო

ღირებულება 485.98(d)ფე-ის ოდენობით.

(d) ამორტიზებული ღირებულების გაანგარიშება შემდეგნაირად ხდება:

წელი

საბალანსო ღირებულება

1 იანვარს

(A)

პროცენტი 7%*

(B)

ფულადი

სახსრების

მიღება

(C)

საბალანსო ღირებულება 31 დეკემბერს

(A)+(B)+(C)

20X1 472.88 33.10 (20) 485.98

20X2 485.98 34.02 (520) –

* ეფექტური საპროცენტო განაკვეთია 7%. ამ განაკვეთით ხდება სასესხო მოთხოვნასთან

დაკავშირებული მოსალოდნელი ფულადი ნაკადების დისკონტირება თავდაპირველ საბალანსო

ღირებულებამდე - 472.88. ფე-მდე.

(2) მეკავშირე საწარმოზე გაცემული სესხი (ფინანსური აქტივი)

რადგან პროცენტი მისაღებია საბაზრო საპროცენტო განაკვეთით - 5%-ით, საწარმო თავდაპირველად

ასახავს სასესხო მოთხოვნას გარიგების ფასით (5,000(b)ფე).

20X1 წლის 1 იანვარს (თავდაპირველი აღიარება) საბუღალტრო ჩანაწერები:

დებ. სასესხო მოთხოვნა (ფინანსური აქტივი) 5,000 ფე

კრედ. ფულადი სახსრები (ფინანსური აქტივი) 5,000 ფე

მეკავშირე საწარმოზე გაცემული სესხის აღიარება.

რადგან სესხზე პროცენტი ირიცხება საბაზრო საპროცენტო განაკვეთით, მეკავშირე საწარმოსგან მისაღები

ფულადი სახსრების დღევანდელი ღირებულება გარიგების ფასის - 5,000 ფე-ის ტოლი იქნება.

(b) მეკავშირე საწარმოდან მისაღები ფულადი სახსრების დღევანდელი ღირებულების გამოთვლა საბაზრო

განაკვეთით - 5%-ით:

წელი

მისაღები ფულადი სახსრები

(a)

დისკონტირების კოეფიციენტი (5%)

(b)

დღევანდელი ღირებულება

(a)x(b)

20X1 250 0.9524 238.09

20X2 250 0.9070 226.76

20X3 250 0.8638 215.96

20X4 5,250 0.8227 4,319.19

სულ 5,000.00

მეკავშირე საწარმოს ფინანსური სირთულეები და მასთან დაკავშირებული რესტრუქტურიზაცია არის

ინდიკატორები, რომ სასესხო მოთხოვნა გაუფასურებულია. გაუფასურების ზარალი არის სხვაობა

სასესხო მოთხოვნის საბალანსო ღირებულებასა და შეფასებული მომავალი ფულადი ნაკადების

დღევანდელ ღირებულებას შორის, რომელიც დისკონტირებულია აქტივის თავდაპირველი ეფექტური

საპროცენტო განაკვეთით - 5%-ით(e) , რაც გამოთვლილია 20X1 წლის 31 დეკემბერს.

20X1 წლის 31 დეკემბერს სასესხო მოთხოვნის საბალანსო ღირებულებაა 5,250 ფე (5,000(e)ფე პლუს

20X1 წელს, როგორც მოსალოდნელი იყო, გადაუხდელი პროცენტი - 250 ფე).

რესტრუქტურიზაციის გამო, 20X1 წლის 31 დეკემბერს აქტივის თავდაპირველი ეფექტური

საპროცენტო განაკვეთით - 5%-ით დისკონტირებული ფულადი ნაკადების შესწორებული

შეფასებების დღევანდელი ღირებულება არის 4,535.15ფე(f).

შესაბამისად, ხდება გაუფასურების ზარალის - 714.85 ფე-ის (ანუ, 5,250 ფე-ს გამოკლებული 4,535.15

ფე) აღიარება მოგებაში ან ზარალში 20X1 წლისთვის.

საბუღალტრო ჩანაწერები 20X1 წელს (შემდგომი შეფასება):

დებ. სასესხო მოთხოვნა (ფინანსური აქტივი) 250 ფე

კრედ. მოგება ან ზარალი — საპროცენტო შემოსავლები 250 ფე

20X1 წელს დარიცხული პროცენტის ასახვა.

დებ. მოგება ან ზარალი - გაუფასურების ზარალი 714.85 ფე

კრედ. სასესხო მოთხოვნა (ფინანსური აქტივი) 714.85 ფე

სასესხო მოთხოვნის (კაპიტალი და პროცენტი) გაუფასურების აღიარება ანაზღაურებად

ღირებულებამდე - 4,535.15 ფე-მდე 20X1 წლის 31 დეკემბერს.

(e)თავდაპირველი ამორტიზებული ღირებულების გამოთვლა 20X1 წლის 1 იანვარს არის:

წელი

საბალანსო ღირებულება

1 იანვარს

პროცენტი 5%*

ფულადი სახსრების მიღება

საბალანსო ღირებულება 31 დეკემბერს

20X1 5,000 250 (250) 5,000

20X2 5,000 250 (250) 5,000

20X3 5,000 250 (250) 5,000

20X4 5,000 250 (5,250) –

* ეფექტური საპროცენტო განაკვეთია 5%. ამ განაკვეთით ხდება სასესხო მოთხოვნასთან

დაკავშირებული მოსალოდნელი ფულადი ნაკადების დისკონტირება თავდაპირველ საბალანსო

ღირებულებამდე - 5,000 ფე-მდე.

(f) მომავალი შეფასებული ფულადი ნაკადების დღევანდელი ღირებულება, რომელიც დისკონტირებულია აქტივის თავდაპირველი ეფექტური საპროცენტო

განაკვეთით - 5%-ით 4,535.15 ფე-ს შეადგენს (იხ. ქვემოთ მოცემული გამოთვლები):

წელი

მისაღები ფულადი სახსრები

თავდაპირველი

დისკონტირების კოეფიციენტი (5%)

დღევანდელი ღირებულება

20X2 – 0.9524 –

20X3 – 0.9070 –

20X4 250.00 0.8638 215.96

20X5 250.00 0.8227 205.68

20X6 250.00 0.7835 195.88

20X7 5,250.00 0.7462 3,917.63

სულ 4,535.15

(3) სამწლიანი ფიქსირებულგანაკვეთიანი ბანკის სესხი (ფინანსური ვალდებულება)

რადგან პროცენტი გადასახდელია საბაზრო განაკვეთით - 6%-ით, საწარმო თავდაპირველად ასახავს

სასესხო მოთხოვნას გარიგების ფასით (10,000(c)ფე) მინუს გარიგების დანახარჯები -100 ფე.

შესაბამისად, 20X1 წლის 1 იანვარს სესხი აღიარებული იქნება 9,900 ფე-ად.

20X1 წლის 1 იანვარს (თავდაპირველი აღიარება) საბუღალტრო ჩანაწერები:

სესხი

დებ. ფულადი სახსრები (ფინანსური აქტივი) 10,000 ფე

კრედ. სესხი (ფინანსური ვალდებულება) 10,000 ფე

სესხის ფულადი სახსრების მიღებისა და სესხის დაფარვის ვალდებულების აღიარება.

გარიგების დანახარჯები

დებ. სესხი (ფინანსური ვალდებულება) 100 ფე

კრედ. ფულადი სახსრები (ფინანსური აქტივი) 100 ფე

ნასესხებ სახსრებთან დაკავშირებული დანახარჯების აღიარება.

რადგან სესხზე პროცენტი ირიცხება საბაზრო საპროცენტო განაკვეთით, ბანკისთვის გადასახდელი

ფულადი სახსრების დღევანდელი ღირებულება გარიგების ფასის - 10,000 ფე-ის ტოლი იქნება

(c) ბანკისთვის 6%-იანი საბაზრო განაკვეთით გადასახდელი ფულადი სახსრების დღევანდელი

ღირებულების გამოთვლა:

წელი

გადასახდელი ფულადი სახსრები

(a)

დისკონტირების კოეფიციენტი (6%)

(b)

დღევანდელი ღირებულება

(a)x(b) 20X1 600 0.9434 566.04

20X2 600 0.8900 534.00

20X3 10,600 0.8396 8,899.96

სულ 10,000.00

საბუღალტრო ჩანაწერები 20X1 წელს (შემდგომი შეფასება):

საპროცენტო ხარჯები

დებ. მოგება ან ზარალი - საპროცენტო ხარჯები 631.30 (h)ფე

კრედ. სესხი (ფინანსური ვალდებულება) 631.30 ფე

20X1 წელს დარიცხული საპროცენტო ხარჯების ასახვა.

ფულადი სახსრების გადახდა

დებ. სესხი (ფინანსური ვალდებულება) 600 (h) ფე

კრედ. ფულადი სახსრები (ფინანსური აქტივი) 600 ფე

ფინანსური ვალდებულების დაფარვის აღიარება.

20X1 წლის 31 დეკემბერს სესხს აქვს საბალანსო ღირებულება 9,931.30ფე(h).

(h)ამორტიზებული ღირებულება შემდეგნაირად უნდა იქნას გამოთვლილი:

წელი

საბალანსო ღირებულება

1 იანვარს

პროცენტი 6.377%*

ფულადი სახსრების გასვლა

საბალანსო ღირებულება 31 დეკემბერს

20X1 9,900.00 631.30 (600.00) 9,931.30

20X2 9,931.30 633.29 (600.00) 9,964.59

20X3 9,964.59 635.41 (10,600.00) –

* ეფექტური საპროცენტო განაკვეთია 6.377% (დამრგვალებული). ამ განაკვეთით ხდება სასესხო

მოთხოვნასთან დაკავშირებული მოსალოდნელი ფულადი ნაკადების დისკონტირება თავდაპირველ

საბალანსო ღირებულებამდე - 9,900 ფე-მდე.

(4) ოვერდრაფტი (ფინანსური ვალდებულება)

რადგან ოვერდრაფტი დაფარვადია მოთხოვნისთანავე, საწარმომ უნდა აღიაროს არადისკონტირებული

გადასახდელი ოდენობა - 500 ფე.

20X1 წლის 1 იანვარს (თავდაპირველი აღიარება) ჟურნალში კეთდება შემდეგი ჩანაწერები:

დებ. მარაგები (აქტივი) 500 ფე

კრედ. ოვერდრაფტი (ფინანსური ვალდებულება) 500 ფე

მარაგების შეძენის აღიარება.

საბუღალტრო ჩანაწერები 20X1 წელს (შემდგომი შეფასება):

მარაგების შეძენა

დებ. მარაგები (აქტივი) 400 ფე

კრედ. ოვერდრაფტი (ფინანსური ვალდებულება) 400 ფე

მარაგების შეძენის აღიარება.

საპროცენტო ხარჯები

დებ. მოგება ან ზარალი - საპროცენტო ხარჯები 44 ფე

კრედ. ოვერდრაფტი (ფინანსური ვალდებულება) 44 ფე

20X1 წელს დარიცხული საპროცენტო ხარჯის აღიარება.

20X1 წლის 31 დეკემბერს ოვერდრაფტის საბალანსო ღირებულებაა 944 ფე (ანუ, 500 ფე + 400ფე + 44 ფე).

არ ხდება ოვერდრაფტის დისკონტირება, რადგან იგი გადასახდელია მოთხოვნისთანავე.

A.8 D7

გამოყენების უფლება: წინამდებარე პუბლიკაცია შეიცავს ამონარიდებს მსს ფასს-ის მოდულებიდან,

რომელზეც დაცულია ფასს ფონდის საავტორო უფლებები ©.

მართალია, ფონდი ამ მოდულის საგანმანათლებლო მიზნებისთვის გამოყენების მომხრეა, მაგრამ მისი

გამოყენება უნდა მოხდეს ფასს ფონდის მიერ დადგენილი მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების

პირობების შესაბამისად. ინგლისურ და ქართულ ენებზე მსს ფასს-ის მოდულების სრული ვერსიის

მისაღებად და მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების პირობების შესახებ ინფორმაციის მისაღებად,

გთხოვთ ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org. ქართულ ენაზე მოდულები და გამოყენების პირობები აგრეთვე

ხელმისაწვდომი იქნება ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის

სამსახურის ვებ გვერდზე www.saras.gov.ge.

თუ აპირებთ მსს ფასს-ის მოდულებიდან მასალების კომერციულ პროდუქტში ჩართვას, გთხოვთ

დაგვიკავშირდეთ ფასს ფონდს, რადგან ამ შემთხვევაში დაგჭირდებათ ინდივიდუალური ლიცენზია.

ფასს სტანდარტების გამოყენებასთან დაკავშირებული დეტალური ინფორმაციის მისაღებად, გთხოვთ

ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org/issued-standards.

პასუხისმგებლობაზე უარის თქმა: ყველა ნაგულისხმევი გარანტია, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ,

დამაკმაყოფილებელი ხარისხის, კონკრეტული მიზნით გამოყენებისთვის შესაფერისობის, საავტორო

უფლებების დაურღვევლობისა და სიზუსტის გარანტია, გამორიცხულია იმ ზომით, რამდენადაც

შესაძლებელია მათი გამორიცხვა სამართლებრივი თვალსაზრისით. შესაბამისი კანონმდებლობით

დაშვებული ზომით, საბჭო და ფონდი პირდაპირ იხსნიან ყველა პასუხისმგებლობას, რომელიც

გამოწვეულია ხელშეკრულებით, სამოქალაქო სამართალდარღვევით ან სხვა მიზეზით (მათ შორის,

მაგრამ არა მხოლოდ პასუხისმგებლობით დაუდევრობის ან უმოქმედობის გამო) ნებისმიერი პირის

მიმართ ნებისმიერ მოთხოვნასთან, ან ნებისმიერი ხასიათის ზიანთან დაკავშირებით, რომელიც

პირდაპირ, ან არაპირდაპირ გამომდინარეობს შემდეგიდან: (i) წინამდებარე პუბლიკაციის სრულ, ან

ნაწილობრივ შინაარსზე დაყრდნობით განხორციელებული ნებისმიერი მოქმედება, ან ნებისმიერი

მოქმედების, ან უმოქმედობის შედეგები; და (ii) წინამდებარე პუბლიკაციაში არსებული ნებისმიერი, ან

სხვა ინფორმაციისა და მასალების გამოყენება. შესაბამისი კანონმდებლობით დაშვებული ზომით,

საბჭოს, ფონდს, ავტორებსა და გამომცემლებს არ ეკისრებათ პასუხისმგებლობა ნებისმიერი სახის

ზიანთან, ან ზარალთან დაკავშირებით, რომელიც გამოწვეულია წინამდებარე პუბლიკაციის, ან მისი

თარგმანის გამოყენებით, ან/და მის შინაარსზე დაყრდნობით, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ

პირდაპირ, არაპირდაპირ, გაუთვალისწინებელ, ან ირიბ ზიანთან, სადამსჯელო ზიანის

ანაზღაურებასთან, ჯარიმებთან ან ხარჯებთან დაკავშირებით.

წინამდებარე პუბლიკაციაში მოცემული ინფორმაცია არ წარმოადგენს რჩევას და იგი არ უნდა იქნას

გამოყენებული, როგორც გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი ან არ უნდა ჩაითვალოს კონკრეტულ

საკითხთან დაკავშირებით შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე პირისგან მიღებული რჩევის შემცვლელად.

შესაბამისი ბუღალტრული მოთხოვნებისთვის გამოყენებული უნდა იქნას საბჭოს მიერ გამოშვებული

სტანდარტი.

წინამდებარე პუბლიკაციაში გამოყენებული ნებისმიერი პირის, კომპანიის ან/და ადგილის დასახელება

გამონაგონია და შემთხვევითია რეალურ ადამიანებთან, საწარმოებთან ან ადგილებთან ნებისმიერი

მსგავსება.

სიტუაციური მაგალითი 1.

მსს A პროდუქტის გაყიდვისას გასცემს გარანტიას. კონტრაქტის პირობების თანახმად, მსს A

პროდუქტის გაყიდვის შემდგომ 1 წლის განმავლობაში იღებს წარმოების ხარვეზების

გამოსწორებისთვის პროდუქციის შეკეთების ან შეცვლის ვალდებულებას. გამოცდილებაზე

დაყრდნობით, მოსალოდნელია (უფრო შესაძლებელია მისი მოხდენა, ვიდრე არმოხდენა), რომ

გარანტიის საფუძველზე კომპანიის მიმართ იქნება გარკვეული მოთხოვნები (საჩივრები).

20X1 წლის 31 დეკემბერს მსს A-მ შესაბამისად აღიარა გარანტიის ანარიცხი 50,000 ფე-ის ოდენობით.

20X2 წელს მსს A-ს წარმოექმნა და დაფარა 140,000 ფე გარანტიის ანარიცხიდან. აქედან, 80,000 ფე

დაკავშირებულია 20X2 წლის გაყიდული საქონლის გარანტიებთან. 20X2 წლის განმავლობაში 20X1

წლის 31 დეკემბერს აღიარებული ანარიცხის მიმდინარე ღირებულების დისკონტის პოზიციის დახურვა

შეადგენს 2,000 ფე-ს.

20X2 წლის 31 დეკემბერს მსს A-მ გააკეთა შეფასება, რომ 20X3 წელს საგარანტიო ვალდებულებების

დასაფარად მოუწევს შემდეგი ხარჯების გაწევა:

5%-იანი ალბათობით 400,000 ფე

20%-იანი ალბათობით 200,000 ფე

50%-იანი ალბათობით 80,000 ფე; და

25%-იანი ალბათობით 20,000 ფე

სიმარტივისთვის, ივარაუდეთ, რომ საგარანტიო ფულადი ნაკადებს ადგილი აქვს საშუალოდ 20X3 წლის

30 ივნისს.

შესაბამისი დისკონტირების განაკვეთი წლიური 10%-ია. შესაბამისი რისკის კორექტირების

კოეფიციენტი, რათა მოხდეს ალბათობაზე დაფუძნებული მოსალოდნელი ფულადი ნაკადების

განუსაზღვრელობების ასახვა, დამატებით 6%-ია.

მსს A-ს წინააღმდეგ აგრეთვე აღძრულია საქმე პატენტის დარღვევის გამო. მისი ადვოკატის აზრით, 70%-

ია იმის ალბათობა, რომ მსს A წარმატებით გაასაჩივრებს სარჩელს. თუმცა, იმ შემთხვევაში თუ

სასამართლო მხარს დაუჭერს მოსარჩელეს, ადვოკატების აზრით, არსებობს 60% ალბათობა იმისა, რომ

კომპანიას დაეკისრება ვალდებულება გადაიხადოს 2 მილიონი ფე (მოსარჩელის მიერ მოთხოვნილი

თანხა) და 40% ალბათობა იმისა, რომ საწარმოს დაესკირება 1 მილიონი ფე-ის გადახდის ვალდებულება

(მსგავსი შემთხვევის განხილვის დროს იგივე მოსამართლის მიერ დადგენილი თანხა). ნაკლებად

სავარაუდოა სხვა სახის ზარალის თანხების წარმოშობა.

სასამართლო სავარაუდოდ გაიმართება 20X3 წლის ბოლოს. არ არსებობს არანაირი ნიშანი იმისა, რომ

მოსარჩელე გამოიტანს სარჩელს სასამართლოდან.

რისკის კორექტირების 7%-იანი კოეფიციენტი მიჩნეულია შესაბამისად, რომ ასახოს

განუსაზღვრელობები ფულადი ნაკადების შეფასებებში. შესაბამისი დისკონტირების განაკვეთი წლიური

10%-ია.

მოამზადეთ ბუღალტრული გატარებები რომ წარადგინოთ ანარიცხი მსს A-ს სააღრიცხვო ჩანაწერებში

20X2 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის.

1-ელი სიტუაციური მაგალითის პასუხი:

20X2 წელს

დბ მოგება ან ზარალი (ფინანსური ხარჯი) 2,000 ფე

კრ ანარიცხები (გარანტიები) 2,000 ფე

მოთხოვნაზე დისკონტის პოზიციის დახურვის აღიარება 20X2 წელს 20X1 წელს აღიარებულ გარანტიის ანარიცხისთვის

დბ ანარიცხები (გარანტიები)

52,000 ფე(ა)

დბ მოგება ან ზარალი (გარანტიები 20X1 წლის

გაყიდვებისთვის)

8,000 ფე(ბ)

დბ მოგება ან ზარალი (გარანტიები 20X2 წლის

გაყიდვებისთვის)

80,000 ფე

კრ ფულადი სახსრები 140,000 ფე

გარანტიების ხარჯების აღიარება 20X2 წელს.

20X2 წლის 31 დეკემბერი

დბ მოგება ან ზარალი (გარანტიები) 106,000 ფე(გ)

კრ ანარიცხები (გარანტიები) 106,000 ფე

გარანტიის ანარიცხის აღიარება 20X2 წლის 31 დეკემბერს

ქვემოთ მოცემული გამოთვლები და განმარტებითი შენიშვნები არ წარმოადგენს აღნიშნული

სიტუაციური მაგალითის ნაწილს: (ა) 20X1 წლის 31 დეკემბრის ბალანსს 50,000 ფე-ს დამატებული დისკონტის პოზიციის დახურვა 2,000 ფე =

52,000 ფე. (ბ) 20X1 წლის გარანტიებიებთან დაკავშირებული მოგების ან ზარალის დამატებითი ხარჯი, აღნიშნულის

მიზეზი არის ის რომ ანარიცხი შექმნილი იყო 52,000 ფე-ის ოდენობით, თუმცა გარანტიებთან

დაკავშირებული რეალურად წარმოქნილი და გადახდილი ოდენობა 20X1 წლისთვის არის 60,000 (წლის

ჯამურ გადახდილ რაოდენობას გამოკლებული 20X2 წლის გაყიდვებთან დაკავშირებული გარანტიები =

140,000 ფე-ის გამოკლებული 80,000 ფე = 60,000). 60,000 ფე-ის გამოკლებული 52,000 ფე = 8,000 ფე. (გ) გარანტიების ანარიცხების საბალანსო ღირებულება 20X2 წლის 31 დეკემბერს:

ალბათობაზე

დაფუძნებული

მოსალოდნელი

ფულადი ნაკადები

რისკის

კორექტირების

გათვალისწინებით

6%

დისკონტირების

განაკვეთი

დისკონტირების

კოეფიციენტი

დღევანდელი

ღირებულება

105,000 ფე(დ) 111,300 ფე წლიური 10% 0.95238 (6 თვის

განმავლობაში

5%)

106,000 ფე

(დ)ალბათობაზე დაფუძნებული მოსალოდნელი ფულადი ნაკადები:

400,000 ფე x 5% = 20,000 ფე

200,000 ფე x 20% = 40,000 ფე

80,000 ფე x 50% = 40,000 ფე

20,000 ფე x 25% = 5,000 ფე

ჯამურად 105,000 ფე

შენიშვნა: ყველა ხელმისაწვდომი მტკიცებულების გათვალისწინებით, მოსალოდნელია, რომ მსს A

წარმატებით გაასაჩივრებს სასამართლოში სარჩელს. აქედან გამომდინარე, მსს A-ს აქვს სავარაუდო

ვალდებულება და შესაბამისად პირობითი ვალდებულება. მსს A არ აწარმოებს ჩანაწერებს ჟურნალში

სასამართლო საქმისთვის-არ არის აღიარებული არანაირი თანხა პირობითი ვალდებულებებისთვის (იხ.

პუნქტი 21.12). თუმცა, საჭიროა მისი გამჟღავნება (იხ. პუნქტი 21.15).

სიტუაციური მაგალითი 2. (მოდული 34, სიტუაციური მაგალითი 1)

მსს A აუქციონის გზით აწვდის სხვადასხვა სუპერმარკეტებს რძეს და სასაკლაოებს ცოცხალ ძროხებს

საქონლის ხორცის საწარმოებლად.

20X7 წლის 31 დეკემბერს მსს A ფლობდა:

მეწველი ძროხები: 850 ზრდასრული მეწველი ძროხა და 90 ზრდასრული ძროხა (არ იწველება ჯერ),

რომლებსაც ზრდიან მომავალში რძის საწარმოებლად. მეწველი ძროხების გაყიდვის დანახარჯებით

შემცირებული რეალური ღირებულება არის 5,589,000 ფე.

სახორცე ჯიშის ძროხები: 423 ზრდასრული სახორცე ჯიშის ძროხა და 890 მოზარდი სახორცე ჯიშის

ძროხა (ხბო), რომლებსაც ზრდიან სანაშენე ნახირისთვის და ხორცის მისაღებად. სახორცე ჯიშის

ძროხების გაყიდვის დანახარჯებით შემცირებული რეალური ღირებულება არის 2,975,000 ფე.

რძის მარაგები: 34,000 ლიტრი რძე რომლის მიყიდვა შემდეგ დღეს მოხდება სუპერმარკეტებისთვის.

რძის გაყიდვის დანახარჯებით შემცირებული რეალური ღირებულება (შეფასებულია რძის მიღების

პროცესში) არის 17,000 ფე.

20X8 წელს:

200 მეწველი ძროხა გაიყიდა 1,072,000 ფე-დ (გაყიდვის ფასს 1,200,000 ფე-ს გამოკლებული

აუქციონის საკომისიო 128,000 ფე).

დაიბადა 40 სარძევე ხბო და 388 სახორცე ჯიშის ხბო.

52 სარძევე ხბო და 36 სახორცე ჯიშის ხბო მოკვდა.

20X8 წელს მსს A-მ:

შეისყიდა 80 მეწველი ძროხა და 240 სახორცე ჯიშის ძროხა შესაბამისად 536,000 ფე-ად და 344,000 ფე-ად.

გაყიდა 600 სახორცე ჯიშის ძროხა 3,350,000 ფე-ად (3,800,000 გასაყიდ ფასს

გამოკლებული აუქციონერის საკომისიო 350,000 ფე).

20X8 წელს მსს A-მ აწარმოა 2,796,200 ლიტრი რძე. ქვემოთ მოცემული ცხრილი წარმოადგენს რძის

‘მოსავლისა’ და მის შესაბამის გაყიდვის დანახარჯებით შემცირებულ რეალურ ღირებულებას და იგი

შეფასებულია მოსავლის მიღების თარიღისთვის. გაყიდვის დანახარჯები უმნიშვნელოა:

რძის მოსავლის

მოცულობა

გაყიდვის დანახარჯებით

შემცირებული რეალური

ღირებულება ჯამი

360,000 ლიტრი 0.55 ფე/1 ლიტრი 198,000 ფე

875,150 ლიტრი 0.60 ფე/1 ლიტრი 525,090 ფე

1,561,050 ლიტრი 0.65 ფე/1 ლიტრი 1,014,683 ფე

20X8 წელს მსს A-მ გაყიდა 2,800,200 ლიტრი რძე 1,735,273 ფე-ად.

მსს A აფასებს სასოფლო სამეურნეო პროდუქციის (რძის) მარაგების თვითღირებულებას აფასებს

პირველი შემოსავალში პირველი გასავალში თვითღირებულების (ფიფო) ფორმულით. აქედან

გამომდინარე, რძის საბოლოო ნაშთია 19,500 ფე (ე.ი 30,000 ლიტრი შეფასებულია 0.65 ფე-ით თითოეული

ლიტრისთვის).

20X8 წელს მსს A-ს წარმოექმნა და გადაიხადა შემდეგი ხარჯები:

• ვეტერინარია: 62,000 ფე

• წყალი და ელექტროენერგია: 48,000 ფე

• შრომის ანაზღაურება: 84,000 ფე

• სახორცე ჯიშის ძროხის საკვები: 276,000 ფე

• ხელფასები: 78,000 ფე

მოცემული ცხრილი წარმოადგენს ბიოლოგიური აქტივებისა და სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის

თითოეული ჯგუფის გაყიდვის დანახარჯებით შემცირებულ რეალურ ღირებულებას, 20X8 წლის 31

დეკემბერს:

გაყიდვის დანახარჯებით შემცირებული

რეალური ღირებულება

808 მეწველი ძროხა 4,652,400 ფე

1,305 სახორცე ჯიშის ძროხა 1,712,200 ფე

30,000 ლიტრი რძე 19,500 ფე

ივარაუდეთ, რომ საწარმოს შეუძლია ყველა მეწველი ძროხის რეალური ღირებულების განსაზღვრა

მიზანშეუწონელი დანახარჯისა და ძალისხმევის გარეშე. მოამზადეთ:

1. საბუღალტრო გატარებები, რომ ასახოთ მსს A-ს ბიოლოგიურ აქტივებთან დაკავშირებული

ოპერაციები 20X8 წლის 31 დეკემბრისთვის და შეჯერება, რომელიც მოითხოვება მსს ფასს პუნქტის

34.7(გ) მიხედვით (აღნიშნული კითხვის მიზნებისთვის უგულებელყოფილია შესადარისი

გამჟღავნებები).

2. თანხები, რომლებიც ჩაიწერებოდა მსს A-ს ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში 20X8 წლის 31

დეკემბერს.

3. თანხები, რომლებიც ჩაიწერებოდა მსს A-ს სრული შემოსავლის ანგარიშგებაში 20X8 წლის 31

დეკემბრით დასრულებული წლისთვის.

4. თანხები, რომლებიც ჩაიწერებოდა მსს A-ს ფულადი ნაკადების ანგარიშგების საოპერაციო

საქმიანობის ნაწილში 20X8 წლის 31 დეკემბერით დასრულებული წლისთვის, იმ შემთხვევაში

თუ ის მომზადებული იყო პირდაპირი მეთოდის გამოყენებით.

მე-2 სიტუაციური მაგალითის პასუხი

ნაწილი 1

ერთ-ერთი გზა, რომლის მიხედვითაც მსს A-ს შეეძლო მოემზადებინა 20X8 წლის ჟურნალის

გატარებები მისი ბიოლოგიური აქტივებისთვის ნაჩვენებია ქვემოთ: არსებობს სხვა თანაბრად

შესაბამისი მეთოდები, რომლებიც აკმაყოფილებენ 34-ე განყოფილების მოთხოვნებს.

20X8 წელს

დბ აქტივი—ფულადი სახსრები 1,712,200 ფე

კრ აქტივი—ბიოლოგიური აქტივები (მეწველი ძროხა) 1,072,000 ფე

მეწველი ძროხების გაყიდვის აღიარება 20X8 წელს

დბ აქტივი—ბიოლოგიური აქტივები(მეწველი ძროხა) 536,000 ფე

დბ აქტივი—ბიოლოგიური აქტივები (სახორცე ჯიშის ძროხა) 1,344,000 ფე

კრ აქტივი—ფულადი სახსრები 1,880,000 ფე

20X8 წელს შესყიდული მსხვილფეხა საქონლის აღიარება

დბ აქტივი—ფულადი სახსრები 3,450,000 ფე

კრ აქტივი—ბიოლოგიური აქტივები (სახორცე ჯიშის ძროხა) 3,450,000 ფე

მეწველი ძროხების გაყიდვის აღიარება 20X8 წელს

დბ აქტივი—მარაგები 1,737,773 ფე(ა)

კრ

შემოსავალი—მოგება ან ზარალი: შემოსულობა მარაგების

აღიარებით 1,737,773 ფე

რძის ‘მიღების’ აღიარება 2008 წელს მისი მიღებისთანავე.

დბ აქტივი—ფულადი სახსრები 1,735,273 ფე

დბ ხარჯი—გაყიდული რძის თვითღირებულება 1,735,273 ფე(ბ)

კრ შემოსავალი—ამონაგები 1,735,273 ფე

კრ აქტივი—მარაგები 1,735,273 ფე

რძის გაყიდვის აღიარება 20X8 წელს

დბ ხარჯი—მოგება ან ზარალი: ვეტერინარიის ხარჯი 62,000 ფე

დბ ხარჯი—მოგება ან ზარალი: წყლისა და ელექტროენერგიის ხარჯი 48,000 ფე

დბ ხარჯი—მოგება ან ზარალი: ანაზღაურება 84,000 ფე

დბ ხარჯი—მოგება ან ზარალი: სახორცე ჯიშის ძროხების საკვები 276,000 ფე

დბ ხარჯი—მოგება ან ზარალი: ხელფასები 78,000 ფე

კრ აქტივი—ფულადი სახსრები 548,000 ფე

ხარჯების დაფარვის აღიარება 20X8 წელს

20X8 წლის 31 დეკემბერი

დბ ხარჯი—მოგება ან ზარალი: რეალური ღირებულების

შემცირება (ბიოლოგიური აქტივები) 400,600 ფე(გ)

კრ აქტივი—ბიოლოგიური აქტივები (მეწველი ძროხა) 400,600 ფე

მეწველი ძროხების რეალური ღირებულების ცვლილებით გამოწვეული დანაკარგის აღიარება წლის ბოლოს

დბ აქტივი—ბიოლოგიური აქტივები (სახორცე ჯიშის ძროხა) 843,200 ფე(გ)

კრ

დბ ხარჯი—მოგება ან ზარალი: რეალური ღირებულების

შემოსულობა (ბიოლოგიური აქტივები) 843,200 ფე

სახორცე ჯიშის ძროხებზე შემოსულობის აღიარება წლის ბოლოს

ამონარიდი ბიოლოგიური აქტივების შენიშვნა X-დან

მეწველი სახორცე ჯიშის

ძროხა ძროხა

ფე ფე

ბალანსი 20X8 წლის დასაწყისში 5,589,000 2,975,000

შესყიდვებით გამოწვეული ზრდა 536,000 1,344,000

გაყიდვებით გამოწვეული კლება (1,072,000) (3,450,000)

შემოსულობა (ზარალი) გამოწვეული რეალური

ღირებულების ცვლილებებით. რომელსაც გამოკლებული

აქვს გაყიდვის დანახარჯები(გ) (400,600) 843,200

ბალანსი 20X8 წლის ბოლოს 4,652,400 1,712,200

შენიშვნა: შესადარისი ოდენობები მოითხოვება 3.14 პუნქტის მიხედვით, თუმცა ისინი არ არის

წარდგენილი ამ მაგალითში. დამატებით, არ არის სავალდებულო ბიოლოგიური აქტივების

განცალკევებით წარდგენა, როგორც ამ მაგალითშია ნაჩვენები. ისინი შესაძლოა ნაჩვენები იყოს

აგრეგირებულად/ერთობლივად.

ქვემოთ მოცემული გამოთვლები და ახსნა განმარტებითი შენიშვნები არ წარმოადგენს ფინანსური

ანგარიშგებიდან ამონარიდს და ისინი წარმოადგენენ აღნიშნული სიტუაციური მაგალითის პასუხის

ნაწილს:

(ა)

(ბ)

(გ)

360,000 ლიტრი რძე × 0.55 ფე/1 ლიტრი +875,150 ლიტრი რძე × 0.6 ფე/1 ლიტრი + 1,561,050 ლიტრი

რძე × 0.65 ფე/1 ლიტრი = 1,737,773 ფე რეალურ ღირებულებას გამოკლებული 20X8 წელს

წარმოებული რძის გაყიდვის დანახარჯები.

მარაგების საწყისი ნაშთი 17,000 ფე + 1,737,773 ფე რეალური ღირებულება, რომელსაც

გამოკლებული აქვს გაყიდვის დანახარჯები გამოკლებული მარაგების საბოლოო ნაშთი 19,500 =

1,735,273 ფე გაყიდული რძის თვითღირებულება.

რც დამაბალანსებელი თანხა.

ნაწილი 2

მსს A-ს თავის ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში შეეძლო წარედგინა აქტივები შემდეგნაირად:

ოდენობები ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში 20X8 წლის 31 დეკემბერს (ფულად ერთეულებში):

აქტივები

გრძელვადიანი აქტივები

მოგებაში ან ზარალში რეალური ღირებულებით

ასახული ბიოლოგიური აქტივები X 6,364,600 8,564,000

მიმდინარე აქტივები

მარაგები—რძე Y 19,500 17,000

შენიშვნა: საწარმოს შეუძლია აჩვენოს ბიოლოგიური აქტივების მხოლოდ ერთი ხაზი რადგანაც ყველა

შეფასებულია გაყიდვის დანახარჯებით შემცირებული რეალური ღირებულებით. იმ შემთხვევაში თუ

ბიოლოგიური აქტივები შეფასდება თვითღირებულებით, რომელიც შემცირებულია ცვეთით და

ამორტიზაციით, იგი უნდა იყოს ნაჩვენები დამოუკიდებელი სათაურით (იხ. მსს ფასს სტანდარტის

პუნქტი 4.2 ).

ნაწილი 3

მსს A-ს შეეძლო ბიოლოგიურ აქტივებთან და სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციასთან დაკავშირებული

ოდენობების წარდგენა სრული შემოსავლის ანგარიშგებაში შემდეგნაირად:

ოდენობები სრული შემოსავლის ანგარიშგებაში 20X8 წლის 31 დეკემბრისთვის

(ფულად ერთეულებში)

შენიშვნები 20X8 20X7

ამონაგები—გაყიდული რძე 1,735,273 X

გაყიდული რძის თვითღირებულება (1,735,273)

გაყიდვის დანახარჯებით შემცირებული რეალური ღირებულების

ცვლილებით გამოწვეული შემოსულობა ბიოლოგიური

აქტივებისთვის X 442,600 X

სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის აღიარებით გამოწვეული

შემოსულობა—რძე 1,737,773 X

თანამშრომლების ხარჯები (162,000) X

ძროხის საკვები (276,000) X

ვეტერინარიის ხარჯები (62,000) X

წყალი და ელექტროენერგია (48,000) X

შენიშვნები 20X8 წლის 31

დეკემბერი

20X7 წლის 31

დეკემბერი

შენიშვნა: საწარმოს შეეძლო გაეკეთებინა ზემოთ აღნიშნული თანხების განაწილებები და აგრეგირებები,

იმ შემთხვევაში თუ სრული შემოსავლის ანგარიშგებას წარადგენდა მსს ფასს სტანდარტის მე-5

განყოფილების შესაბამისად.

ნაწილი 4

მსს A-ს შეეძლო წარედგინა საოპერაციო საქმიანობის ნაწილი მის ფულადი ნაკადების ანგარიშგებაში

შემდეგნაირად:

ოდენობები ფულადი ნაკადების ანგარიშგება 20X8 წლის 31 დეკემბრით

დასრულებული წლისთვის

(ფულად ერთეულებში)

შენიშვნები 20X8 20X7

ფულადი ნაკადები საოპერაციო საქმიანობებიდან

რძის გაყიდვით მიღებული ფულადი სახსრები 1,735,273 X

ხორცითა და მეწველი ძროხების გაყიდვით მიღებული ფულადი სახსრები (ნეტო

აუქციონის საკომისიოს გამოკლებით)(დ) 4,522,000 X

მომწოდებლებსა და თანამშრომლებზე გადახდილი ფულადი სახსრები (548,000) X

სახორცე ჯიშისა და მეწველი ძროხების შესყიდვაზე გადახდილი ფულადი

სახსრები (1,900,000) X

(დ) დაშვებულია, რომ ძროხების გაყიდვით მიღებული ფულადი ნაკადები მიღებულ იქნა აუქციონში

მონაწილეობის საკომისიოს გამოკლებით.

A.9 D8

გამოყენების უფლება: წინამდებარე პუბლიკაცია შეიცავს ამონარიდებს მსს ფასს-ის მოდულებიდან,

რომელზეც დაცულია ფასს ფონდის საავტორო უფლებები ©.

მართალია, ფონდი ამ მოდულის საგანმანათლებლო მიზნებისთვის გამოყენების მომხრეა, მაგრამ მისი

გამოყენება უნდა მოხდეს ფასს ფონდის მიერ დადგენილი მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების

პირობების შესაბამისად. ინგლისურ და ქართულ ენებზე მსს ფასს-ის მოდულების სრული ვერსიის

მისაღებად და მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების პირობების შესახებ ინფორმაციის მისაღებად,

გთხოვთ ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org. ქართულ ენაზე მოდულები და გამოყენების პირობები აგრეთვე

ხელმისაწვდომი იქნება ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის

სამსახურის ვებ გვერდზე www.saras.gov.ge.

თუ აპირებთ მსს ფასს-ის მოდულებიდან მასალების კომერციულ პროდუქტში ჩართვას, გთხოვთ

დაგვიკავშირდეთ ფასს ფონდს, რადგან ამ შემთხვევაში დაგჭირდებათ ინდივიდუალური ლიცენზია.

ფასს სტანდარტების გამოყენებასთან დაკავშირებული დეტალური ინფორმაციის მისაღებად, გთხოვთ

ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org/issued-standards.

პასუხისმგებლობაზე უარის თქმა: ყველა ნაგულისხმევი გარანტია, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ,

დამაკმაყოფილებელი ხარისხის, კონკრეტული მიზნით გამოყენებისთვის შესაფერისობის, საავტორო

უფლებების დაურღვევლობისა და სიზუსტის გარანტია, გამორიცხულია იმ ზომით, რამდენადაც

შესაძლებელია მათი გამორიცხვა სამართლებრივი თვალსაზრისით. შესაბამისი კანონმდებლობით

დაშვებული ზომით, საბჭო და ფონდი პირდაპირ იხსნიან ყველა პასუხისმგებლობას, რომელიც

გამოწვეულია ხელშეკრულებით, სამოქალაქო სამართალდარღვევით ან სხვა მიზეზით (მათ შორის,

მაგრამ არა მხოლოდ პასუხისმგებლობით დაუდევრობის ან უმოქმედობის გამო) ნებისმიერი პირის

მიმართ ნებისმიერ მოთხოვნასთან, ან ნებისმიერი ხასიათის ზიანთან დაკავშირებით, რომელიც

პირდაპირ, ან არაპირდაპირ გამომდინარეობს შემდეგიდან: (i) წინამდებარე პუბლიკაციის სრულ, ან

ნაწილობრივ შინაარსზე დაყრდნობით განხორციელებული ნებისმიერი მოქმედება, ან ნებისმიერი

მოქმედების, ან უმოქმედობის შედეგები; და (ii) წინამდებარე პუბლიკაციაში არსებული ნებისმიერი, ან

სხვა ინფორმაციისა და მასალების გამოყენება. შესაბამისი კანონმდებლობით დაშვებული ზომით,

საბჭოს, ფონდს, ავტორებსა და გამომცემლებს არ ეკისრებათ პასუხისმგებლობა ნებისმიერი სახის

ზიანთან, ან ზარალთან დაკავშირებით, რომელიც გამოწვეულია წინამდებარე პუბლიკაციის, ან მისი

თარგმანის გამოყენებით, ან/და მის შინაარსზე დაყრდნობით, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ

პირდაპირ, არაპირდაპირ, გაუთვალისწინებელ, ან ირიბ ზიანთან, სადამსჯელო ზიანის

ანაზღაურებასთან, ჯარიმებთან ან ხარჯებთან დაკავშირებით.

წინამდებარე პუბლიკაციაში მოცემული ინფორმაცია არ წარმოადგენს რჩევას და იგი არ უნდა იქნას

გამოყენებული, როგორც გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი ან არ უნდა ჩაითვალოს კონკრეტულ

საკითხთან დაკავშირებით შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე პირისგან მიღებული რჩევის შემცვლელად.

შესაბამისი ბუღალტრული მოთხოვნებისთვის გამოყენებული უნდა იქნას საბჭოს მიერ გამოშვებული

სტანდარტი.

წინამდებარე პუბლიკაციაში გამოყენებული ნებისმიერი პირის, კომპანიის ან/და ადგილის დასახელება

გამონაგონია და შემთხვევითია რეალურ ადამიანებთან, საწარმოებთან ან ადგილებთან ნებისმიერი

მსგავსება.

სიტუაციური მაგალითი 1. (მოდული 14, სიტუაციური მაგ 1)

20X1 წლის 1 იანვარს მსს A-მ შეიძინა B, C და D საწარმოების საკუთარი კაპიტალის 25%, რაშიც

შესაბამისად გადაიხადა 10,000ფე, 15,000ფე და 28,000ფე. საწარმო A-ს გააჩნია ‘მნიშვნელოვანი გავლენა’

საწარმოებზე - B, C და D. მსს A-მ გასწია გარიგების დანახარჯები აქციების შესყვიდვის ფასის 1%-ის

ოდენობით.

20X1 წლის 2 იანვარს, საწარმო B-მ გამოაცხადა და გადაიხადა 1,000ფე-ის ოდენობის დივიდენდები.

20X1 წლის 31 დეკემბერს, საწარმო C-მ გამოაცხადა 8,000ფე-ის ოდენობის დივიდენდი. საწარმო C-მ

გამოცხადებული დივიდენდი გადაიხადა 20X2 წელს.

20X1 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის, საწარმოებმა B და C-მ აღიარეს მოგება,

შესაბამისად 5,000ფე-ის და 18,000ფე-ის ოდენობით. თუმცა, საწარმო D-მ აღნიშნული წლისთვის აღიარა

ზარალი 20,000ფე-ის ოდენობით.

საწარმოების B, C და D-ს აქციებისთვის არ არსებობს გამოქვეყნებული კოტირებული ფასი. თუმცა,

დავუშვათ, რომ მსს A-ს შეუძლია საწარმოებში B, C და D განსაზღვროს ინვესტიციების რეალური

ღირებულება 20X1 წლის 31 დეკემბრისთვის, შესაბამისად 13,000ფე-დ, 29,000ფე-დ და 15,000ფე-დ

შესაფერისი შეფასების მეთოდის გამოყენებით. გაყიდვის დანახარჯები შეფასებულია ინვესტიციების

რეალური ღირებულების 5%-ად. ასევე დავუშვათ, რომ საწარმო D-ს ანაზღაურებადი ღირებულება 20X1

წლის 31 დეკემბერს, უდრის გაყიდვის დანახარჯებით შემცირებულ რეალურ ღირებულებას.

მსს A-ს არ გააჩნია შვილობილი საწარმოები და ამიტომ არ აწარმოებს კონსოლიდირებულ ფინანსურ

ანგარიშგებას.

კითხვები:

ნაწილი A:

დავუშვათ, რომ მსს A მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციებს აფასებს თვითღირებულების მოდელის

გამოყენებით.

მოამზადეთ, მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციების ასახვისთვის ბუღალტრული გატარებები, მსს A-ს

20X1 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლის ბუღალტრული ჩანაწერებისთვის.

ნაწილი B:

დავუშვათ, რომ მსს A მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციებს აფასებს წილობრივი მეთოდის გამოყენებით.

დავუშვათ, რომ არ არსებობს არც წარმოსახვითი გუდვილი და არც რეალური ღირებულების

კორექტირებები.

მოამზადეთ, მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციების ასახვისთვის ბუღალტრული გატარებები, მსს A-ს

20X1 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლის ბუღალტრული ჩანაწერებისთვის.

ნაწილი C:

დავუშვათ, რომ მსს A საწყისი აღიარების შემდგომ, მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციებს აფასებს

რეალური ღირებულების მოდელით.

მოამზადეთ, მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციების ასახვისთვის ბუღალტრული გატარებები, მსს A-ს

20X1 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლის ბუღალტრული ჩანაწერებისთვის.

ამოხსნა:

ნაწილი A

20X1 წლის 1 იანვარი

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო B) 10,000ფე

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო C) 15,000ფე

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო D) 28,000ფე

კრ ფულადი სახსრები 53,000ფე

მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციების შეძენის აღიარება.

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო B) 100ფე

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო C) 150ფე

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო D) 280ფე

კრ ფულადი სახსრები 530ფე

მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციების შეძენისთვის გაწეული გარიგების დანახარჯების

აღიარება.

20X1 წლის 2 იანვარი

დბ ფულადი სახსრები 250ფე

კრ მოგება ან ზარალი (სხვა შემოსავალი, მიღებული

დივიდენდი)

250ფე

საწარმო B-სგან მიღებული დივიდენდების აღიარება (25% × 1,000ფე საწარმო B-ს მიერ

გადახდილი დივიდენდი).

20X1 წლის 31 დეკემბერი

დბ მოთხოვნა (საწარმო C) 2,000ფე

კრ მოგება ან ზარალი (სხვა შემოსავალი, მიღებული

დივიდენდი)

2,000ფე

საწარმო C-სგან დივიდენდების მოთხოვნის აღიარება (25% × 8,000ფე საწარმო C-ს მიერ

გადახდილი დივიდენდი).

დბ მოგება ან ზარალი (გაუფასურების ზარალი) 14,030ფე (ა)

კრ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო D) 14,030ფე

საწარმო D-ში ინვესტიციის გაუფასურების აღიარება.

(შენიშვნა: გაუფასურების ტესტი ტარდება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს რაიმე

მინიშნება გაუფასურების შესახებ. ამ შემთხვევაში საწარმო D-ს მნიშვნელოვანი ზარალი

მიიჩნევა გაუფასურების ნიშნად)

ქვემოთ მოყვანილი გამოთვლები და ახსნა-განმარტებითი შენიშვნები არ წარმოადგენს

აღნიშნული სიტუაციური მაგალითის პასუხის ნაწილს: (ა) 28,280ფე თვითღირებულებას გამოკლებული 14,250ფე (ბ) = 14,030ფე გაუფასურების ზარალი. (ბ) 20X1 წლის 31 დეკემბრის რეალურ ღირებულებას 15,000ფე გამოკლებული გაყიდვის

შეფასებული დანახარჯები 750ფე (5% × 15,000ფე) = 14,250ფე რეალურ ღირებულებას

გამოკლებული გაყიდვის დანახარჯები 20X1 წლის 31 დეკემბრისთვის.

ნაწილი B

20X1 წლის 1 იანვარი

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო B) 10,000ფე

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო C) 15,000ფე

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო D) 28,000ფე

კრ ფულადი სახსრები 53,000ფე

მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციების შეძენის აღიარება.

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო B) 100ფე

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო C) 150ფე

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო D) 280ფე

კრ ფულადი სახსრები 530ფე

მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციების შეძენისთვის გაწეული გარიგების დანახარჯების აღიარება.

20X1 წლის 2 იანვარი

დბ ფულადი სახსრები 250ფე

კრ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო B) 250ფე

საწარმო B-სგან მიღებული დივიდენდების აღიარება (25% × 1,000ფე საწარმო B-ს მიერ გადახდილი

დივიდენდი).

20X1 წლის 31 დეკემბერი

დბ მოთხოვნა (საწარმო C) 2,000ფე

კრ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო C) 2,000ფე

საწარმო C-სგან დივიდენდის მოთხოვნის აღიარება (25% × 8,000ფე საწარმო C-ს მიერ გადახდილი

დივიდენდი).

დბ ინვესტიცია მეკავშირე საწარმოში (საწარმო B) 1,250ფე

კრ მოგება ან ზარალი (მეკავშირე საწარმოების შემოსავლების

წილი)

1,250ფე

საწარმო B-ს (მეკავშირე საწარმო) მოგებაში წილის აღიარება მიმდინარე წლისთვის (25% × 5,000ფე

საწარმო B-ს მოგება).

დბ ინვესტიცია მეკავშირე საწარმოში (საწარმო C) 4,500ფე

კრ მოგება ან ზარალი (მეკავშირე საწარმოების შემოსავლების

წილი)

4,500ფე

საწარმო C-ს (მეკავშირე საწარმო) მოგებაში წილის აღიარება მიმდინარე წლისთვის (25% × 18,000ფე

საწარმო C-ს მოგება).

დბ მოგება ან ზარალი (მეკავშირე საწარმოების შემოსავლების წილი) 5,000ფე

კრ ინვესტიცია მეკავშირე საწარმოში (საწარმო D) 5,000ფე

საწარმო D-ს (მეკავშირე საწარმო) ზარალში წილის აღიარება მიმდინარე წლისთვის (25% × 20,000ფე

საწარმო D-ს ზარალი).

დბ მოგება ან ზარალი (გაუფასურების ზარალი) 9,030ფე (ა)

კრ ინვესტიცია მეკავშირე საწარმოში (საწარმო D) 9,030ფე

საწარმო D-ში ინვესტიციის გაუფასურების აღიარება.

(შენიშვნა: გაუფასურების ტესტი ტარდება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს რაიმე მინიშნება

გაუფასურების შესახებ. ამ შემთხვევაში საწარმო D-ს მნიშვნელოვანი ზარალი მიიჩნევა

გაუფასურების ნიშნად)

ქვემოთ მოყვანილი გამოთვლები და ახსნა-განმარტებითი შენიშვნები არ წარმოადგენს აღნიშნული

სიტუაციური მაგალითის პასუხის ნაწილს:

(ა) 28,280 ფე თვითღირებულებას გამოკლებული 5,000ფე მსს A-ს წილი საწარმო D-ს ზარალში

გამოკლებული 14,250ფე (ბ) = 9,030 გაუფასურების ზარალი.

(ბ) 20X1 წლის 31 დეკემბრის რეალურ ღირებულებას 15,000ფე გამოკლებული გაყიდვის

შეფასებული დანახარჯები 750ფე (5% × 15,000ფე) = 14,250ფე რეალურ ღირებულებას

გამოკლებული გაყიდვის დანახარჯები 20X1 წლის 31 დეკემბრისთვის.

ნაწილი C

20X1 წლის 1 იანვარი

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო B) 10,000ფე

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო C) 15,000ფე

დბ ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოში (საწარმო D) 28,000ფე

კრ ფულადი სახსრები 53,000ფ

მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციების შეძენის აღიარება.

დბ მოგება ან ზარალი 530ფე (ა)

კრ ფულადი სახსრები 530ფე

მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციების შეძენისთვის გაწეული გარიგების დანახარჯების აღიარება.

20X1 წლის 2 იანვარი

დბ ფულადი სახსრები 250ფე

კრ მოგება ან ზარალი 250ფე

საწარმო B-სგან მიღებული დივიდენდების აღიარება (25% × 1,000ფე საწარმო B-ს მიერ გადახდილი

დივიდენდი).

20X1 წლის 31 დეკემბერი

დბ მოთხოვნა (საწარმო C) 2,000ფე

კრ მოგება ან ზარალი 2,000ფე

საწარმო C-სგან დივიდენდის მოთხოვნის აღიარება (25% × 8,000ფე საწარმო C-ს მიერ გადახდილი

დივიდენდი).

დბ მოგება ან ზარალი 13,000ფე (ბ)

კრ ინვესტიცია მეკავშირე საწარმოში (საწარმო D) 13,000ფ

საწარმო D-ში (მეკავშირე საწარმო) ინვესტიციის რეალური ღირებულების შემცირების აღიარება,

მიმდინარე წლისთვის.

დბ ინვესტიცია მეკავშირე საწარმოში (საწარმო B) 3,000ფე (გ)

დბ ინვესტიცია მეკავშირე საწარმოში (საწარმო C) 14,000ფე (დ)

კრ მოგება ან ზარალი 17,000ფ

მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციების რეალური ღირებულების ზრდის აღიარება (საწარმო B და C),

მიმდინარე წლისთვის.

ქვემოთ მოყვანილი გამოთვლები და ახსნა-განმარტებითი შენიშვნები არ წარმოადგენს აღნიშნული

სიტუაციური მაგალითის პასუხის ნაწილს:

(ა) 1% (10,000ფე საწარმო B + 15,000ფე საწარმო C + 28,000ფე საწარმო D) = 530ფე გარიგების

დანახარჯები.

(ბ) 28,000ფე თვითღირებულებას გამოკლებული 15,000ფე 20X1 წლის 31 დეკემბრის რეალური

ღირებულება = 13,000ფე საწარმო D-ში ინვესტიციის რეალური ღირებულების შემცირება 20X1

წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის.

(გ) 13,000ფე 20X1 წლის 31 დეკემბრის რეალურ ღირებულებას გამოკლებული 10,000ფე

თვითღირებულება = 3,000ფე საწარმო B-ში ინვესტიციის რეალური ღირებულების ზრდა 20X1

წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის.

(დ) 29,000ფე 20X1 წლის 31 დეკემბრის რეალურ ღირებულებას გამოკლებული 15,000ფე

თვითღირებულება = 14,000ფე საწარმო C-ში ინვესტიციის რეალური ღირებულების ზრდა 20X1

წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის.

სიტუაციური მაგალითი 2. (მოდული 32, სიტუაციური მაგ 1)

20X8 წლის 29 თებერვალს, როცა საწარმო A-ს ხელმძღვანელობა ასრულებდა 20X7 წლის წლიური

ფინანსური ანგარიშგების მომზადებას, მან შეაგროვა ინფორმაცია და/ან იყო ინფორმირებული ქვემოთ

მოცემულ საანგარიშგებო პერიოდის შემდეგ მოვლენებზე:

მოვლენა 1. საწარმოს საგადასახადო დეპარტამენტთან და გარე იურიდიულ მრჩეველთან საკითხის

განვითარებაზე ყოვლისმომცველი დისკუსიის შემდეგ, ხელმძღვანელობამ შეაფასა რომ შესაძლებელია

საწარმოს საგადასახადო ორგანოსთან წაეგო დღგ-სთან დაკავშირებით არსებული დავა. საწარმოს

საგადასახადო და იურიდიულმა გუნდმა გადასახდელი თანხა შეაფასა 120,000 ფე-ად. საწარმოს

ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში ჯერ არ უღიარებია ანარიცხები.

მოვლენა 2. 20X8 წლის 2 თებერვალს, საწარმომ მოიგო პატენტთან დაკავშირებით კონკურენტის

წინააღმდეგ აღძრული სასამართლო დავა. საწარმოს მიენიჭა 45,000 ფე-ის მიღების უფლება. 20X6 წლის

ფინანსურ ანგარიშგებაში საწარმომ ამ სასამართლო დავასთან დაკავშირებით განმარტებით შენიშვნებში

ასახა ინფორმაცია პირობით აქტივთან დაკავშირებით.

მოვლენა 3. თებერვლის შუა რიცხვებში, საწარმოს ერთ-ერთმა ძირითადმა მომხმარებელმა გამოაცხადა

გაკოტრების შესახებ, როდესაც მისი მთავარი საწარმო განადგურდა წყალდიდობის გამო. 20X7 წლის

დასასრულისთვის, საწარმოს სავაჭრო მოთხოვნების მეათედი, რომელიც შეადგენს 85,000 ფე-ს,

წარმოადგენს ამ ძირითადი მომხმარებელის მიმართ მოთხოვნას.

მოვლენა 4. მოცულობითი და გრძელვადიანი ფინანსური შეთანხმების უზრუნველყოფისთვის, 20X8

წლის 31 იანვარს საწარმომ გასცა გარანტია სესხისთვის, რომელიც მის სრულ საკუთრებაში მყოფმა

შვილობილმა საწარმომ აიღო ბანკისგან. სესხის ოდენობა იყო 1 მილიონი ფე.

გაანალიზეთ როგორ არის გათვალისწინებული საანგარიშგებო პერიოდის შემდეგი თითოეული მოვლენა

საწარმო A-ს 20X7 წლის ფინანსურ ანგარიშგებაში. თუ საჭიროა მოამზადეთ ბუღალტრული გატარებები

რომ აღრიცხოთ ამ მოვლენების შედეგები.

ამოხსნა:

მოვლენა 1

21-ე განყოფილება მოითხოვს, რომ ანარიცხი აღიარებული იყოს, მაშინ, როცა საანგარიშგებო

თარიღისთვის საწარმოს აქვს წარსული მოვლენის შედეგად წარმოქმნილი ვალდებულება,

ვალდებულების დაფარვა გახდება საჭირო და შესაძლებელია ვალდებულების სიდიდის საიმედოდ

შეფასება (იხ. 21.4 პუნქტი). სხვა არსებითი ფაქტების უქონლობის შემთხვევაში, მიუხედავად იმისა,

რომ შეფასება მოხდა საანგარიშგებო პერიოდის შემდეგ, შეფასება ადასტურებს, რომ ვალდებულება

არსებობდა საანგარიშგებო პერიოდის ბოლოსთვის. ვინაიდან ეს არის მაკორექტირებელი მოვლენა,

საწარმომ უნდა აღიაროს ანარიცხი 20X7 წლის ფინანსურ ანგარიშგებაში.

ბუღალტრული გატარებები 20X7 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის.

დებეტი მოგება ან ზარალი (ხარჯი) 120,000 ფე

კრედიტი ანარიცხები (ვალდებულება) 120,000 ფე

საგადასახადო დავისგან წარმოქმნილი ანარიცხების აღიარება

მოვლენა 2

თანხა, რომელიც მისაღები გახდა საანგარიშგებო თარიღის შემდეგ საწარმოს სასარგებლოდ

სასამართლო დავის გადაწყვეტის შედეგად არამაკორექტირებელი მოვლენაა (იხ. 32.7(ბ) პუნქტი).

სასარგებლოდ გადაჭრილი დავა კვალიფიცირდება პირობით აქტივად საანგარიშგებო თარიღისთვის.

32.10 და 21.16 პუნქტებში მოცემული გამჟღავნების მოთხოვნების თანახმად, საწარმო გაამჟღავნებს

ფაქტს სასარგებლოდ გადაჭრილ დავაზე, მის ეკონომიკურ შინაარსსა და წინასწარ შეფასებულ

ფინანსურ შედეგზე. საწარმო A-ს 20X7 წლის ფინანსურ ანგარიშგებებში არ არის საჭირო

ბუღალტრული გატარება.

მოვლენა 3

მომხმარებლის მომდევნო პერიოდში გაკოტრება არამაკორექტირებელი მოვლენაა. ეს ასეა, რადგან სხვა

არსებითი ფაქტების უქონლობისას, მოვლენა არ არის საანგარიშგებო პერიოდის ბოლოს არსებული

პირობების მანიშნებელი. საწარმოს მოთხოვნების ანაზღაურების საკითხი ეჭვქვეშ დგება მხოლოდ

მაშინ, როცა მომხმარებელმა გამოაცხადა გაკოტრების შესახებ, კონკრეტული მოვლენის, წყალდიდობის

გამო, რომელიც გამოწვეული იყო საანგარიშგებო პერიოდის შემდეგ. სხვა ფაქტებზე და

მტკიცებულებებზე დაყრდნობით, შეიძლება გამოიყენებოდეს 32.10 პუნქტში მოცემული გამჟღავნების

მოთხოვნები. საწარმო A-ს 20X7 წლის ფინანსურ ანგარიშგებებში არ არის საჭირო ბუღალტრული

გატარება.

მოვლენა 4

ფინანსური გარანტიის გაცემა საანგარიშგებო პერიოდის შემდეგ, არ ახდენს გავლენას საწარმოს

ფინანსურ მდგომარეობაზე ამ საანგარიშგებო პერიოდის ბოლოსთვის. ეს არის არამაკორექტირებელი

მოვლენა. საწარმოს შეფასებებზე დაყრდნობით (არის თუ არა ფინანსური გარანტიის და ფინანსური

შეთანხმების გამჟღავნება სასარგებლო ეკონომიკური გადაწყვეტილებების მიღებისას მისი ფინანსური

ანგარიშგების მომხმარებელთათვის) შეიძლება გამოიყენებოდეს 32.10 პუნქტში მოცემული

გამჟღავნების მოთხოვნები.

კონსოლიდირებული ფინანსური ანგარიშგების დონეზე, ფინანსური გარანტიის ხელშეკრულება

საწარმო A-სა და მის შვილობილ საწარმოს შორის არ არის არსებითი ფაქტორი. თუ ინდივიდუალური

ფინანსური ანგარიშგება მზადდება, საწარმო A-ს 20X7 წლის ფინანსურ ანგარიშგებაში არ არის საჭირო

ბუღალტრული გატარება.

A.10 D9

გამოყენების უფლება: წინამდებარე პუბლიკაცია შეიცავს ამონარიდებს მსს ფასს-ის მოდულებიდან,

რომელზეც დაცულია ფასს ფონდის საავტორო უფლებები ©.

მართალია, ფონდი ამ მოდულის საგანმანათლებლო მიზნებისთვის გამოყენების მომხრეა, მაგრამ მისი

გამოყენება უნდა მოხდეს ფასს ფონდის მიერ დადგენილი მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების

პირობების შესაბამისად. ინგლისურ და ქართულ ენებზე მსს ფასს-ის მოდულების სრული ვერსიის

მისაღებად და მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების პირობების შესახებ ინფორმაციის მისაღებად,

გთხოვთ ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org. ქართულ ენაზე მოდულები და გამოყენების პირობები აგრეთვე

ხელმისაწვდომი იქნება ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის

სამსახურის ვებ გვერდზე www.saras.gov.ge.

თუ აპირებთ მსს ფასს-ის მოდულებიდან მასალების კომერციულ პროდუქტში ჩართვას, გთხოვთ

დაგვიკავშირდეთ ფასს ფონდს, რადგან ამ შემთხვევაში დაგჭირდებათ ინდივიდუალური ლიცენზია.

ფასს სტანდარტების გამოყენებასთან დაკავშირებული დეტალური ინფორმაციის მისაღებად, გთხოვთ

ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org/issued-standards.

პასუხისმგებლობაზე უარის თქმა: ყველა ნაგულისხმევი გარანტია, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ,

დამაკმაყოფილებელი ხარისხის, კონკრეტული მიზნით გამოყენებისთვის შესაფერისობის, საავტორო

უფლებების დაურღვევლობისა და სიზუსტის გარანტია, გამორიცხულია იმ ზომით, რამდენადაც

შესაძლებელია მათი გამორიცხვა სამართლებრივი თვალსაზრისით. შესაბამისი კანონმდებლობით

დაშვებული ზომით, საბჭო და ფონდი პირდაპირ იხსნიან ყველა პასუხისმგებლობას, რომელიც

გამოწვეულია ხელშეკრულებით, სამოქალაქო სამართალდარღვევით ან სხვა მიზეზით (მათ შორის,

მაგრამ არა მხოლოდ პასუხისმგებლობით დაუდევრობის ან უმოქმედობის გამო) ნებისმიერი პირის

მიმართ ნებისმიერ მოთხოვნასთან, ან ნებისმიერი ხასიათის ზიანთან დაკავშირებით, რომელიც

პირდაპირ, ან არაპირდაპირ გამომდინარეობს შემდეგიდან: (i) წინამდებარე პუბლიკაციის სრულ, ან

ნაწილობრივ შინაარსზე დაყრდნობით განხორციელებული ნებისმიერი მოქმედება, ან ნებისმიერი

მოქმედების, ან უმოქმედობის შედეგები; და (ii) წინამდებარე პუბლიკაციაში არსებული ნებისმიერი, ან

სხვა ინფორმაციისა და მასალების გამოყენება. შესაბამისი კანონმდებლობით დაშვებული ზომით,

საბჭოს, ფონდს, ავტორებსა და გამომცემლებს არ ეკისრებათ პასუხისმგებლობა ნებისმიერი სახის

ზიანთან, ან ზარალთან დაკავშირებით, რომელიც გამოწვეულია წინამდებარე პუბლიკაციის, ან მისი

თარგმანის გამოყენებით, ან/და მის შინაარსზე დაყრდნობით, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ

პირდაპირ, არაპირდაპირ, გაუთვალისწინებელ, ან ირიბ ზიანთან, სადამსჯელო ზიანის

ანაზღაურებასთან, ჯარიმებთან ან ხარჯებთან დაკავშირებით.

წინამდებარე პუბლიკაციაში მოცემული ინფორმაცია არ წარმოადგენს რჩევას და იგი არ უნდა იქნას

გამოყენებული, როგორც გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი ან არ უნდა ჩაითვალოს კონკრეტულ

საკითხთან დაკავშირებით შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე პირისგან მიღებული რჩევის შემცვლელად.

შესაბამისი ბუღალტრული მოთხოვნებისთვის გამოყენებული უნდა იქნას საბჭოს მიერ გამოშვებული

სტანდარტი.

წინამდებარე პუბლიკაციაში გამოყენებული ნებისმიერი პირის, კომპანიის ან/და ადგილის დასახელება

გამონაგონია და შემთხვევითია რეალურ ადამიანებთან, საწარმოებთან ან ადგილებთან ნებისმიერი

მსგავსება.

სიტუაციური მაგალითი 1. (მოდული 9, სიტუაციური მაგალითი 1)

20X1 წლის 1 იანვარს A საწარმომ შეიძინა B საწარმოს აქციების 100% 900 ფე-ის ოდენობის ფულადი

სახსრების გადახდით და აღნიშნულ თარიღში მოიპოვა კონტროლი B საწარმოზე. შეძენის თარიღისთვის

A და B საწარმოების ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგება შემდეგია:

ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგება 20X1 წლის 1 იანვრისთვის

A საწარმო

საბალანსო

ღირებულება

B საწარმო

საბალანსო

ღირებულება

აქტივები ფე

ფე

გრძელვადიანი აქტივები

ძირითადი საშუალებები 1,000

700

ინვესტიცია B საწარმოში 900

-

1,900

700

მოკლევადიანი აქტივები

მარაგები 200

100

სავაჭრო მოთხოვნები 400

300

ფულადი სახსრები 500

150

1,100

550

სულ აქტივები 3,000

1,250

ვალდებულებები და კაპიტალი

კაპიტალი

სააქციო კაპიტალი 800

600

გაუნაწილებელი მოგება 1,400

200

2,200

800

მიმდინარე ვალდებულებები

სავაჭრო ვალდებულებები 800

450

800

450

სულ ვალდებულებები და კაპიტალი 3,000

1,250

აღნიშნულ მაგალითში 20X1 წლის 1 იანვარს აქტივებისა და ვალდებულებების რეალური ღირებულება

ტოლია საბალანსო ღირებულების.

ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგება 20X1 წლის 31 დეკემბრისთვის

A საწარმო

საბალანსო

ღირებულება

B საწარმო

საბალანსო

ღირებულება

აქტივები ფე

ფე

გრძელვადიანი აქტივები

ძირითადი საშუალებები 950

670

ინვესტიცია B საწარმოში 900

-

1,850

670

მოკლევადიანი აქტივები

მარაგები 150

120

სავაჭრო მოთხოვნები 300

350

ფულადი სახსრები 1,050

500

1,500

970

სულ აქტივები 3,350

1,640

ვალდებულებები და კაპიტალი

კაპიტალი

სააქციო კაპიტალი 800

600

გაუნაწილებელი მოგება 1,650

590

2,450

1,190

მიმდინარე ვალდებულებები

სავაჭრო ვალდებულებები 900

450

900

450

სულ ვალდებულებები და კაპიტალი 3,350

1,640

20X1 წლის 31 დეკემბერს დასრულებული წლის სრული შემოსავლის ანგარიშგება

A საწარმო

B საწარმო

ფე

ფე

ამონაგები 650

750

რეალიზებული საქონლის

თვითღირებულება -300

-380

საერთო მოგება 350

370

სხვა შემოსავალი 50

100

ადმინისტრაციული ხარჯები -100

-50

მიწოდების ხარჯები -50

-30

მოგება დაბეგვრამდე 250

390

დავალება:

1. შესყიდვის თარიღისთვის დაითვალეთ გუდვილი და მოამზადეთ კონსოლიდირებული ფინანსური

ანგარიშგება.

2. 20X1 წლის 31 დეკემბრისთვის მოამზადეთ კონსოლიდირებული ფინანსური მდგომარეობის

ანგარიშგება და კონსოლიდირებული სრული შემოსავლის ანგარიშგება.

შენიშვნა: დაუშვით რომ გუდვილის სასარგებლო მომსახურების ვადაა 10 წელი და ამორტიზაცია წრფივი

მეთოდით ერიცხება.

კონსოლიდირებული ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგება 20X1 წლის 1 იანვრისთვის

A საწარმო

საბალანსო

ღირებულება

B საწარმო

საბალანსო

ღირებულება

კონსოლი

დაციის

კორექტირ

ება

კონსოლიდი

რებული

აქტივები ფე

ფე ფე

ფე

გრძელვადიანი აქტივები

გუდვილი -

- 100(ა)

100

ძირითადი საშუალებები 1,000

700

1,700

ინვესტიცია B საწარმოში 900

- (900)

-

1,900

700

1,800

მოკლევადიანი აქტივები

მარაგები 200

100

300

სავაჭრო მოთხოვნები 400

300

700

ფულადი სახსრები 500

150

650

1,100

550

1,650

სულ აქტივები 3,000

1,250

3,450

ვალდებულებები და კაპიტალი

კაპიტალი

სააქციო კაპიტალი 800

600 (600)

800

გაუნაწილებელი მოგება 1,400

200 (200)

1,400

2,200

800

2,200

მიმდინარე ვალდებულებები

სავაჭრო ვალდებულებები 800

450

1250

800

450

1,250

სულ ვალდებულებები და

კაპიტალი 3,000

1,250

3,450

(ა)

ფე

გადახდილი კომპენსაცია 900

შეძენილი ნეტო აქტივების რეალური ღირებულება (1,250-450) 800

გუდვილი 100

კონსოლიდირებული ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგება 20X1 წლის 31 დეკემბრისთვის

A საწარმო

საბალანსო

ღირებულება

B საწარმო

საბალანსო

ღირებულება

კონსოლიდაც

იის

კორექტირება

კონსოლიდირ

ებული

აქტივები ფე

ფე ფე ფე

გრძელვადიანი აქტივები

გუდვილი -

- 90(ა) 90

ძირითადი საშუალებები 950

670

1,620

ინვესტიცია B საწარმოში 900

- (900) -

1,850

670

1,620

მოკლევადიანი აქტივები

მარაგები 150

120

270

სავაჭრო მოთხოვნები 300

350

650

ფულადი სახსრები 1,050

500

1,550

1,500

970

2,470

სულ აქტივები 3,350

1,640

4,090

ვალდებულებები და

კაპიტალი

კაპიტალი

სააქციო კაპიტალი 800

600 (600) 800

გაუნაწილებელი მოგება 1,650

590 (210)(ბ) 2,030

2,450

1,190

2,830

მიმდინარე

ვალდებულებები

სავაჭრო ვალდებულებები 900

450

1,350

900

450

1,350

სულ ვალდებულებები და 3,350

1,640

4,180

კაპიტალი

(ა) გუდვილის გაანგარიშება:

გუდვილი შეძენის თარიღში 100 ფე - დაგროვილი ამორტიზაცია 10 ფე (100 ფე /10 წელზე)

(ბ) გაუნაწილებელი მოგების კორექტირება:

200 ფე გაუნაწილებელი მოგება შეძენისას + 10 ფე გუდვილის ამორტიზაცია = 210 ფე

20X1 წლის 31 დეკემბერს დასრულებული წლის კონსოლიდირებული სრული შემოსავლის ანგარიშგება

A საწარმო

B საწარმო კონსოლიდაციი

ს კორექტირება

კონსოლიდი

რებული

ფე

ფე ფე ფე

ამონაგები 650

750

1,400

რეალიზებული საქონლის

თვითღირებულება (300)

(380)

(680)

საერთო მოგება 350

370

720

სხვა შემოსავალი 50

100

150

ადმინისტრაციული ხარჯები (100)

(50) (10) (160)

მიწოდების ხარჯები (50)

(30)

(80)

მოგება დაბეგვრამდე 250

390

630

A.11 D10

გამოყენების უფლება: წინამდებარე პუბლიკაცია შეიცავს ამონარიდებს მსს ფასს-ის მოდულებიდან,

რომელზეც დაცულია ფასს ფონდის საავტორო უფლებები ©.

მართალია, ფონდი ამ მოდულის საგანმანათლებლო მიზნებისთვის გამოყენების მომხრეა, მაგრამ მისი

გამოყენება უნდა მოხდეს ფასს ფონდის მიერ დადგენილი მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების

პირობების შესაბამისად. ინგლისურ და ქართულ ენებზე მსს ფასს-ის მოდულების სრული ვერსიის

მისაღებად და მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების პირობების შესახებ ინფორმაციის მისაღებად,

გთხოვთ ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org. ქართულ ენაზე მოდულები და გამოყენების პირობები აგრეთვე

ხელმისაწვდომი იქნება ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის

სამსახურის ვებ გვერდზე www.saras.gov.ge.

თუ აპირებთ მსს ფასს-ის მოდულებიდან მასალების კომერციულ პროდუქტში ჩართვას, გთხოვთ

დაგვიკავშირდეთ ფასს ფონდს, რადგან ამ შემთხვევაში დაგჭირდებათ ინდივიდუალური ლიცენზია.

ფასს სტანდარტების გამოყენებასთან დაკავშირებული დეტალური ინფორმაციის მისაღებად, გთხოვთ

ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org/issued-standards.

პასუხისმგებლობაზე უარის თქმა: ყველა ნაგულისხმევი გარანტია, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ,

დამაკმაყოფილებელი ხარისხის, კონკრეტული მიზნით გამოყენებისთვის შესაფერისობის, საავტორო

უფლებების დაურღვევლობისა და სიზუსტის გარანტია, გამორიცხულია იმ ზომით, რამდენადაც

შესაძლებელია მათი გამორიცხვა სამართლებრივი თვალსაზრისით. შესაბამისი კანონმდებლობით

დაშვებული ზომით, საბჭო და ფონდი პირდაპირ იხსნიან ყველა პასუხისმგებლობას, რომელიც

გამოწვეულია ხელშეკრულებით, სამოქალაქო სამართალდარღვევით ან სხვა მიზეზით (მათ შორის, მაგრამ

არა მხოლოდ პასუხისმგებლობით დაუდევრობის ან უმოქმედობის გამო) ნებისმიერი პირის მიმართ

ნებისმიერ მოთხოვნასთან, ან ნებისმიერი ხასიათის ზიანთან დაკავშირებით, რომელიც პირდაპირ, ან

არაპირდაპირ გამომდინარეობს შემდეგიდან: (i) წინამდებარე პუბლიკაციის სრულ, ან ნაწილობრივ

შინაარსზე დაყრდნობით განხორციელებული ნებისმიერი მოქმედება, ან ნებისმიერი მოქმედების, ან

უმოქმედობის შედეგები; და (ii) წინამდებარე პუბლიკაციაში არსებული ნებისმიერი, ან სხვა

ინფორმაციისა და მასალების გამოყენება. შესაბამისი კანონმდებლობით დაშვებული ზომით, საბჭოს,

ფონდს, ავტორებსა და გამომცემლებს არ ეკისრებათ პასუხისმგებლობა ნებისმიერი სახის ზიანთან, ან

ზარალთან დაკავშირებით, რომელიც გამოწვეულია წინამდებარე პუბლიკაციის, ან მისი თარგმანის

გამოყენებით, ან/და მის შინაარსზე დაყრდნობით, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ პირდაპირ,

არაპირდაპირ, გაუთვალისწინებელ, ან ირიბ ზიანთან, სადამსჯელო ზიანის ანაზღაურებასთან,

ჯარიმებთან ან ხარჯებთან დაკავშირებით.

წინამდებარე პუბლიკაციაში მოცემული ინფორმაცია არ წარმოადგენს რჩევას და იგი არ უნდა იქნას

გამოყენებული, როგორც გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი ან არ უნდა ჩაითვალოს კონკრეტულ

საკითხთან დაკავშირებით შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე პირისგან მიღებული რჩევის შემცვლელად.

შესაბამისი ბუღალტრული მოთხოვნებისთვის გამოყენებული უნდა იქნას საბჭოს მიერ გამოშვებული

სტანდარტი.

წინამდებარე პუბლიკაციაში გამოყენებული ნებისმიერი პირის, კომპანიის ან/და ადგილის დასახელება

გამონაგონია და შემთხვევითია რეალურ ადამიანებთან, საწარმოებთან ან ადგილებთან ნებისმიერი

მსგავსება.

სიტუაციური მაგალითი 1. (მოდული 8, სიტუაციური მაგ 1)

1. ჯგუფი შედგება კომპანიისგან (შპს XZY) და სრულ საკუთრებაში მყოფი შვილობილი საწარმოსაგან

შპს XYZ (სავაჭრო). მათი ძირითადი საქმიანობაა სანთლების წარმოება და რეალიზაცია. 20X2 წლის 31

დეკემბრის მდგომარეობით წლიური კონსოლიდირებული ფინანსური ანგარიშგება მომზადებულია

ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტების საბჭოს მიერ გამოცემული მსს ფასს

სტანდარტის შესაბამისად.

თქვენ მოგეთხოვებათ უპასუხოთ თითოეულ კითხვას, რომელიც თან ერთვის 20X2 წლის 31 დეკემბერის

მდგომარეობით ჯგუფის წლიურ კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებას.

შენიშვნა: იმისთვის, რომ უპასუხოთ სიტუაციური მაგალითის კითხვებს თქვენ ზოგადად უნდა გესმოდეთ

ფინანსური ანგარიშგების წარდგენა მსს ფასს სტანდარტის შესაბამისად.

შპს XYZ

20X2 წლის 31 დეკემბერს დასრულებული წლის კონსოლიდირებული სრული შემოსავლისა და

გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგება(2)

შენიშვნები 20X2 20X1 (3), (4) ფე ფე

ამონაგები 4 6,863,545 5,808,653

სხვა შემოსავალი 5 88,850 25,000

მზა პროდუქციისა და დაუმთავრებელი წარმოების

მარაგების ცვლილებები (5) 3,310

(1,360)

ნედლეული და გამოყენებული მასალები (4,786,699) (4,092,185)

დასაქმებულთა ხელფასები და სარგებელი (936,142) (879,900)

ცვეთისა და ამორტიზაციის ხარჯი (272,060) (221,247)

ძირითადი საშუალებების გაუფასურება (30,000) –

სხვა ხარჯები (249,482) (145,102)

ფინანსური დანახარჯები 6 (26,366) (36,712)

მოგება დაბეგვრამდე(6) 7 654,956 457,147

მოგების გადასახადის ხარჯი (270,250) (189,559)

პერიოდის მოგება 384,706 267,588

გაუნაწილებელი მოგება წლის დასაწყისში 2,171,353 2,003,765

დივიდენდები (150,000) (100,000)

გაუნაწილებელი მოგება წლის ბოლოს 2,406,059 2,171,353

(2) შეუძლია თუ არა ჯგუფს კონსოლიდირებული მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგების ნაცვლად

წარადგინოს ორი ანგარიშგება (ე.ი კონსოლიდირებული სრული შემოსავლის ანგარიშგება და კონსოლიდირებული საკუთარი

კაპიტალის ცვლილებების ანგარიშგებას)?

(3) როგორც შეიცვლება კონსოლიდირებული მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგების წარდგენა, იმ

შემთხვევაში თუ 20X2 წლის 31 დეკემბრისთვის ჯგუფს ჰქონდა შეწყვეტილი ოპერაციები?

(4) როგორ შეიცვლება კონსოლიდირებული მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგების წარდგენა, იმ

შემთხვევაში თუ ჯგუფს გააჩნია არასრულად ფლობილი შვილობილი საწარმო?

(5) შეიძლება თუ არა ჯგუფმა აირჩიოს ხარჯების ანალიზი ფუნქციების მიხედვით ნაცვლად ეკონომიკური შინაარსით ანალიზისა?

(6) მოეთხოვება თუ არა საწარმოს გაამჟღავნოს მუხლი - „მოგება დაბეგვრამდე“ განცალკევებულად?

შპს XYZ

კონსოლიდირებული ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგება (7) 20X2 წლის 31 დეკემბრისთვის (8)

შენიშვნები 20X2 20X1 20X0(9)

აქტივები ფე ფე ფე

მოკლევადიანი აქტივები (10, 11)

ფულადი სახსრები 28,700 22,075 18,478

სავაჭრო და სხვა მოთხოვნები 8 585,548 573,862 521,234

მარაგები 9 57,381 47,920 45,050

671,629 643,857 584,762

გრძელვადიანი აქტივები

ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოებში 10 107,500 107,500 107,500

ძირითადი საშუალებები 11 2,549,945 2,401,455 2,186,002

არამატერიალური აქტივები 12 850 2,550 4,250

გადავადებული საგადასახადო აქტივი 4,309 2,912 2,155

2,662,604 2,514,417 2,299,907

სულ აქტივები 3,334,233 3,158,274 2,884,669

ვალდებულებები და კაპიტალი

მიმდინარე ვალდებულებები

ბანკის ოვერდრაფტი 13 83,600 115,507 20,435

სავაჭრო ვალდებულებები 14 431,480 420,520 412,690

გადასახდელი პროცენტი 6 2,000 1,200 -

მიმდინარე საგადასახადო ვალდებულება 271,647 190,316 173,211

ანარიცხები საგარანტიო

ვალდებულებებისთვის 15 4,200 5,040

2,000

დაქირავებულ პირთა გასამრჯელოების

ვალდებულების მიმდინარე ნაწილი

4,944 4,754

4,571

ფინანსური იჯარის ვალდებულებების

მიმდინარე ნაწილი 16 21,461 19,884

18,423

819,332 757,221 757,221

2. გრძელვადიანი ვალდებულებები

ბანკის სესხი 13 50,000 150,000 150,000

დაქირავებულ პირთა გასამრჯელოების

ვალდებულების გრძელვადიანი ნაწილი 5,679 5,076

5,066

ფინანსური იჯარის ვალდებულებები 16 23,163 44,624 64,508

(7) კრძალავს თუ არა მსს ფასს სტანდარტი „ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგების“ ნაცვლად სიტყვა „ბალანსი“-ის გამოყენებას?

(8) კრძალავს თუ არა მსს ფასს სტანდარტი ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგების წარდგენას მოგებისა და ზარალის და

გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგების წარდგენამდე?

(9) მოითხოვს თუ არა მსს ფასს სტანდარტი ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგების წარდგენას ყველაზე ადრეული შესადარისი

პერიოდის დასაწყისისთვის?

(10) მოკლევადიანი და გრძელვადიანი აქტივების და მოკლევადიანი და გრძელვადიანი ვალდებულებების განცალკევებულად

წარდგენის ნაცვლად, შეუძლია თუ არა ჯგუფს წარადგინოს აქტივები და ვალდებბულებები მათი ლიკვიდურობების

გათვალისწინებით?

(11) როდესაც საწარმო წარადგენს აქტივებსა და ვალდებულებებს მათი ლიკვიდურობის მიხედვით, ეს უნდა მოხდეს ლიკვიდურობის

ზრდადობით თუ კლებადობით?

78,842 199,700 219,574

სულ ვალდებულებები 898,174 956,921 850,904

შპს XYZ

3. კონსოლიდირებული ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგება 20X2 წლის 31 დეკემბრისთვის

(გაგრძელება)

შენიშვნები 20X2 20X1 20X0

კაპიტალი ფე ფე ფე

სააქციო კაპიტალი 18 30,000 30,000 30,000

გაუნაწილებელი მოგება 3 2,406,059 2,171,353 2,003,765

2,436,059 2,201,353 2,033,765

სულ ვალდებულებები და კაპიტალი 3,334,233 3,158,274 2,884,669

შპს XYZ

20X2 წლის 31 დეკემბერს დასრულებული წლის კონსოლიდირებული ფულადი ნაკადების ანგარიშგება

4. ფულადი ნაკადები საოპერაციო საქმიანობიდან

შენიშვნები 20X2

20X0

ფე ფე

5. პერიოდის მოგება 384,706 267,588

არაფულადი შემოსავლებისა და ხარჯების

კორექტირებები:

არაფულადი ფინანსური დანახარჯები (i) 800 1,200

არაფულადი მოგების გადასახადის ხარჯი (ii) 79,934 16,348

ძირითადი საშუალებების ცვეთა 270,360 219,547

გაუფასურების ზარალი 30,000 –

არამატერიალური აქტივების ამორტიზაცია 1,700 1,700

საინვესტიციო საქმიანობაზე მიკუთვნებული ფულადი

ნაკადები:(12)

შემოსულობა აღჭურვილობის გაყიდვიდან (63,850) –

ცვლილებები საოპერაციო აქტივებსა და

ვალდებულებებში:

სავაჭრო და სხვა მოთხოვნების კლება (ზრდა) (11,686) (52,628)

მარაგების კლება (ზრდა) (9,461) (2,870)

სავაჭრო ვალდებულებების ზრდა (კლება) (iii) 10,120 10,870

დაქირავებულ მომუშავეთა მოკლევადიანი და

გრძელვადიანი გასამრჯელოების

ვალდებულებების ზრდა

793

193

წმინდა ფულადი სახსრები საოპერაციო საქმიანობიდან 693,416 461,948

ფულადი ნაკადები საინვესტიციო საქმიანობიდან

შემოსულობა აღჭურვილობის გაყიდვიდან 100,000 –

აღჭურვილობის შესყიდვა (485,000) (435,000)

საინვესტიციო საქმიანობაში გამოყენებული წმინდა ფულადი სახსრები

(385,000)

(435,000)

ფულადი ნაკადები საფინანსო საქმიანობიდან

ფინანსური იჯარის ვალდებულების დაფარვა (19,884) (18,423)

სესხების დაფარვა (100,000) –

გადახდილი დივიდენდები (150,000) (100,000)

საფინანსო საქმიანობაში გამოყენებული წმინდა ფულადი სახსრები

(269,884)

(118,423)

ფულადი სახსრებისა და ფულადი სახსრების

ეკვივალენტების წმინდა ზრდა (კლება)

38,532

(91,475)

ფულადი სახსრები და ფულადი სახსრების ეკვივალენტები

წლის დასაწყისში

(93,432)

(1,957)

ფულადი სახსრები და ფულადი სახსრების ეკვივალენტები

წლის ბოლოს

19

(54,900)

(93,432)

(12) მსს ფასს სტანდარტის მიხედვით მოეთხოვება თუ არა ჯგუფს წარადგინოს აღნიშნული ქვესათაურები?

(i) ფულადი სახსრებით გადახდილი ფინანსური

დანახარჯები(13)

25,566

35,512

(ii) ფულადი სახსრებით გადახდილი მოგების

გადასახადი(14)

190,316

173,211

(iii) მოიცავს სავალუტო კურსის ცვლილებით გამოწვეულ

არარეალიზებულ ზარალს

1,000

შპს XYZ

სააღრიცხვო პოლიტიკა და ფინანსური ანგარიშგების განმარტებითი შენიშვნები 20X2 წლის 31 დეკემბერს

დასრულებული წლისათვის

1. ზოგადი ინფორმაცია

შპს XYZ (ჰოლდინგი) შეზღუდული პასუხისმგებლობის კომპანიაა, რომელიც რეგისტრირებულია A

ქვეყანაში. ჯგუფი შედგება კომპანიისგან და სრულ საკუთრებაში მყოფი შვილობილი საწარმოსაგან შპს

XYZ (სავაჭრო). მათი ძირითადი საქმიანობაა სანთლების წარმოება და რეალიზაცია.

2. მომზადების საფუძველი და სააღრიცხვო პოლიტიკა

წინამდებარე კონსოლიდირებული ფინანსური ანგარიშგება მომზადებულია ბუღალტრული აღრიცხვის

საერთაშორისო სტანდარტების საბჭოს მიერ გამოცემული მცირე და საშუალო საწარმოთა ფინანსური

ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტის (მსს ფასს) შესაბამისად. იგი წარმოდგენილია A ქვეყნის

ფულად ერთეულებში (ფე).

კონსოლიდაციის საფუძველი

კონსოლირებული ფინანსური ანგარიშგება აერთიანებს კომპანიისა და მის მიერ სრულად ფლობილი

შვილობილი საწარმოს ფინანსურ ანგარიშგებებს. ფინანსურ ანგარიშგებაში ელიმინირებულია ყველა

შიდაჯგუფური ოპერაცია, ნაშთი, შემოსავალი და ხარჯი.

ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოებში(15)

ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოებში აღრიცხულია თვითღირებულებით, რომელსაც გამოკლებული აქვს

დაგროვილი გაუფასურების ზარალი.

მეკავშირე საწარმოებში განხორციელებული ინვესტიციებიდან მიღებული დივიდენდები მაშინ

აღიარდება, როდესაც ძალაში შევა ჯგუფის უფლება დივიდენდების მიღების შესახებ. იგი აისახება სხვა

შემოსავალის მუხლში.

(13) მსს ფასს სტანდარტის მიხედვით მოეთხოვება თუ არა ჯგუფს ნაღდ ფულში გადახდილი ფინანსური დანახარჯების გამჟღავნება

განცალკევებულად? (14) მსს ფასს სტანდარტის მიხედვით მოეთხოვება თუ არა ჯგუფს ნაღდ ფულში გადახდილი მოგების გადასახადების გამჟღავნება

განცალკევებულად? (15) მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციებისთვის სააღრიცხვო პოლიტიკად კიდევ რა შეფასების საფუძვლები შეიძლება გამოიყენოს

ჯგუფმა?

ამონაგების აღიარება

ამონაგები საქონლის რეალიზაციიდან მაშინ აღიარდება, როდესაც მყიდველს მიეწოდება საქონელი და

გადაეცემა საკუთრების უფლება. სხვა მწარმოებლებზე სანთლების წარმოების პატენტის გადაცემის

შედეგად როიალტის სახით მიღებული ამონაგები აღიარდება შესაბამისი სალიცენზიო ხელშეკრულების

თანახმად. ამონაგების შეფასება ხდება მიღებული ან მისაღები ანაზღაურების რეალური ღირებულებით,

ფასდათმობებისა და A ქვეყნის მთავრობის სახელით ამოღებული, რეალიზაციასთან დაკავშირებული

გადასახადების გამოკლებით.

ნასესხებ სახსრებთან დაკავშირებული დანახარჯები(16)

ნასესხებ სახსრებთან დაკავშირებული ყველა დანახარჯი აღიარდება იმ პერიოდის მოგებაში ან ზარალში,

როდესაც იგი გაწეულ იქნა.

მოგების გადასახადი

მოგების გადასახადის ხარჯი წარმოადგენს მიმდინარე საგადასახადო ვალდებულებას. მიმდინარე

საგადასახადო ვალდებულება ეფუძნება წლის განმავლობაში განაწილებულ დასაბეგრ მოგებას.

ძირითადი საშუალებები

ძირითადი საშუალებების მუხლები ფასდება თვითღირებულებით, რომელსაც დაკლებული აქვს ცვეთა და

დაგროვილი გაუფასურების ზარალი.

ცვეთის დარიცხვა ხდება ნარჩენი ღირებულებით შემცირებული აქტივების თვითღირებულების

განაწილების მიზნით მათი სავარაუდო სასარგებლო მომსახურების ვადაზე, წრფივი მეთოდის

გამოყენებით. ძირითად საშუალებებზე ცვეთის დასარიცხად გამოიყენება შემდეგი წლიური განაკვეთები:

შენობა-ნაგებობები 2%

მოწყობილობები და აღჭურვილობა 10–30%

თუ არსებობს რაიმე ნიშანი იმისა, რომ ცვეთის ნორმა, აქტივის სასარგებლო მომსახურების ვადა, ან

ნარჩენი ღირებულება მნიშვნელოვნად შეიცვალა, ახალი მოლოდინის ასახვის მიზნით, მოცემული

აქტივის ცვეთა შესწორდება პერსპექტიულად.

არამატერიალური აქტივები(17)

არამატერიალური აქტივები წარმოადგენს შეძენილ კომპიუტერულ პროგრამულ უზრუნველყოფას

რომელიც ასახულია თვითღირებულებით, საიდანაც გამოკლებულია დაგროვილი ცვეთისა და

დაგროვილი გაუფასურების ზარალი. მისი ამორტიზება ხდება წრფივი მეთოდით აქტივის სასარგებლო

მომსახურების შეფასებული ვადის განმავლობაში, რომელიც ხუთ წელს შეადგენს. თუ არსებობს რაიმე

ნიშანი იმისა, რომ ამორტიზაციის ნორმა, აქტივის სასარგებლო მომსახურების ვადა, ან ნარჩენი

ღირებულება მნიშვნელოვნად შეიცვალა, ახალი მოლოდინის ასახვის მიზნით, მოცემული აქტივის ცვეთა

შესწორდება პერსპექტიულად.

(16) შეუძლია თუ არა ჯგუფს შეცვალოს მისი სააღრიცხვო პოლიტიკა ნასესხებ სახსრებთან დაკავშირებული დანახარჯებისთვის ისე

რომ ნასესხებ სახსრებთან დაკავშირებული დანახარჯები, რომლებიც პირდაპირ დაკავშირებულია განსაკუთრებული აქტივის

შეძენის, მშენებლობის ან წარმოების პროცესთან, ჩართოს ამ აქტივის თვითღირებულებაში (ე.ი შეუძლია თუ არა ჯგუფს

აღრიცხოს ნასესხებ სახსრებთან დაკავშირებული დანახარჯები სრული ფასს სტანდარტების ბასს 23-ის „ნასესხებ სახსრებთან

დაკავშირებული დანახარჯები“ მიხედვით)?

(17) თუ ჯგუფმა შეიძინა სასაქონლო ნიშანი, რომლის სასიცოცხლო ციკლი ხელმძღვანელობის აზრით იქნება განუსაზღვრელი,

შესაძლოა თუ არა მან აღრიცხოს ის თვითღირებულებით, რომელსაც გამოკლებული აქვს დაგროვილი ცვეთა და დაგროვილი

გაუფასურების ზარალი?

აქტივების გაუფასურება

ყოველი საანგარიშგებო თარიღისათვის ტარდება ძირითადი საშუალებების, არამატერიალური აქტივებისა

და მეკავშირე საწარმოებში განხორციელებული ინვესტიციების განხილვა, რათა დადგინდეს, არსებობს

თუ არა რაიმე ნიშანი იმისა, რომ აღნიშნული აქტივები გაუფასურებულია. თუ არსებობს შესაძლო

გაუფასურების მაჩვენებელი, ხდება აქტივის (ან დაკავშირებულ აქტივთა ჯგუფის) ანაზღაურებადი

ღირებულების შეფასება და შედარება მის საბალანსო ღირებულებასთან. იმ შემთხვევაში თუ შეფასებული

ანაზღაურებადი ღირებულება ნაკლებია, საბალანსო ღირებულება მცირდება მის შეფასებულ

ანაზღაურებად ღირებულებამდე, და გაუფასურების ზარალი აღიარდება დაუყოვნებლივ მოგებაში ან

ზარალში.

ანალოგიურად, ყოველი საანგარიშგებო თარიღისთვის, მარაგები ფასდება გაუფასურებაზე, თითოეული

მარაგის ელემენტის (ან მსგავსი მარაგების ჯგუფის) საბალანსო ღირებულების შედარებით გასაყიდ

ფასთან, რომელიც შემცირებულია პროდუქციის დასრულებისა და გაყიდვისთვის საჭირო დანახარჯებით.

თუ მარაგი (ან მსგავსი მარაგების ჯგუფი) გაუფასურებულია, საბალანსო ღირებულება მცირდება მისი

დასრულებისა და გაყიდვისთვის საჭირო დანახარჯებით შემცირებულ გასაყიდ ფასამდე, და

გაუფასურების ზარალი დაუყოვნებლივ აღიარდება მოგებაში ან ზარალში.

იმ შემთხვევაში, თუ შემდგომში მოხდება გაუფასურების ზარალის კომპენსირება, აქტივის (ან მსგავსი

აქტივების ჯგუფის) საბალანსო ღირებულება გაიზრდება აქტივის ანაზღაურებადი ღირებულების

(მარაგების შემთხვევაში - პროდუქციის დასრულებისა და გაყიდვისთვის საჭირო დანახარჯებით

შემცირებული გასაყიდი ფასის) შესწორებულ შეფასებულ სიდიდემდე, მაგრამ არ გაიზრდება იმ თანხაზე

მეტად, რომელიც განისაზღვრებოდა იმ შემთხვევაში, თუ წინა წლებში არ მოხდებოდა აქტივის (ან მსგავსი

აქტივების ჯგუფის) გაუფასურების ზარალის აღიარება. გაუფასურების ზარალის კომპენსირების თანხა

დაუყოვნებლივ აღიარდება მოგებაში, ან ზარალში.

იჯარა(18)

იჯარა კლასიფიცირდება, როგორც ფინანსური იჯარა, როდესაც საიჯარო აქტივის საკუთრებასთან

დაკავშირებული ყველა მნიშვნელოვანი რისკისა და ეკონომიკური სარგებლის გადაცემა ხდება

ჯგუფისთვის. ყველა სხვა იჯარა კლასიფიცირდება საოპერაციო (ჩვეულებრივი) იჯარად.

ფინანსური იჯარით ფლობილ აქტივებზე უფლებები აღიარდება, როგორც ჯგუფის აქტივები, იჯარით

აღებული ქონების რეალური ღირებულების ტოლი თანხით (ან, თუ მასზე ნაკლებია, მინიმალური

საიჯარო გადასახდელების დღევანდელი ღირებულებით), რომელიც განისაზღვრება იჯარის დასაწყისში.

მეიჯარის მიმართ შესაბამისი ვალდებულება აისახება ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში, როგორც

ფინანსური იჯარის ვალდებულება. საიჯარო გადასახდელები ნაწილდება დარიცხულ ფინანსურ

ხარჯებსა და საიჯარო ვალდებულების შემცირებას შორის ისე, რომ მიღწეულ იქნეს მუდმივი საპროცენტო

განაკვეთი ვალდებულების დაუფარავი ნაშთის მიმართ. დარიცხული ფინანსური ხარჯები

გამოკლებულია მოგებისა და ზარალის განსაზღვირსას. ფინანსური იჯარით ფლობილი აქტივები

ჩაირთვება ძირითად საშუალებებში და მათაც ისევე დაერიცხება ცვეთა და ისევე ხდება მათი

გაუფასურების ზარალის შეფასება, როგორც საწარმოს საკუთრებაში არსებული აქტივებისთვის.

ჩვეულებრივი იჯარის ფარგლებში გადასახდელი საიჯარო გადასახდელები აისახება მოგებაში, ან

ზარალში წრფივი მეთოდით, შესაბამისი იჯარის ვადის განმავლობაში.

(18) რა დამატებითი ინფორმაცია უნდა გაამჟღავნოს ჯგუფმა 20X2 წლის ფინანსურ ანგარიშგებაში, თუ საწარმომ (როგორც მოიჯარემ)

გააფორმა ხელშეკრულება 20X2 წელს და ხელმძღვანელობას გაუჭირდა მნიშვნელოვანი შეუქცევადი იჯარის კლასიფიკაცია (ე.ი

საოპერაციოა იჯარა თუ ფინანსური)?

მარაგები

მარაგების შეფასება ხდება თვითღირებულებასა და შეფასებით გასაყიდ ფასს შორის უმცირესი თანხით,

რომელსაც გამოკლებული აქვს პროდუქციის დასრულებისა და გაყიდვისთვის საჭირო დანახარჯები.

თვითღირებულება გამოითვლება პირველი შემოსავალში, პირველი გასავალში (ფიფო) მეთოდის

გამოყენებით.

სავაჭრო და სხვა მოთხოვნები

ძირითადად გაყიდვები ხორციელდება სტანდარტული საკრედიტო პირობებით და მოთხოვნებს

პროცენტი არ ერიცხება. იმ შემთხვევაში თუ საკრედიტო ვადა აღემატება სტანდარტულ საკრედიტო

ვადას,მოთხოვნების შეფასება ხდება ამორტიზებული ღირებულებით, ეფექტური საპროცენტო განაკვეთის

მეთოდის გამოყენებით. თითოეული საანგარიშგებო პერიოდის ბოლოს, სავაჭრო და სხვა მოთხოვნების

საბალანსო ღირებულება უნდა გადაიხედოს, რათა მოხდეს იმის განსაზღვრა არსებობს თუ არა

ობიექტური მტკიცებულება იმისა, რომ მოთხოვნები არ არის ამოღებადი. ასეთ შემთხვევაში,

გაუფასურების ზარალი დაუყოვნებლივ აღიარდება მოგებაში ან ზარალში.

სავაჭრო ვალდებულებები

სავაჭრო ვალდებულებები წარმოადგენს ვალდებულებებს, რომლებიც წარმოიქმნება სტანდარტული

საკრედიტო პირობებით და ვალდებულებებს არ ერიცხება პროცენტი. უცხოურ ვალუტაში გამოსახული

სავაჭრო ვალდებულებები გადაანგარიშდება საწარმოს ფულად ერთეულში, საანგარიშგებო

თარიღისათვის არსებული სავალუტო კურსის მიხედვით. საკურსო სხვაობით წარმოქმნილი შემოსულობა

ან ზარალი აისახება სხვა შემოსავალში ან სხვა ხარჯებში.

ბანკის სესხები და ოვერდრაფტები

საპროცენტო ხარჯი აღიარდება ეფექტური საპროცენტო განაკვეთის მეთოდის გამოყენებით და აისახება

ფინანსურ დანახარჯებში.

ანარიცხები საგარანტიო ვალდებულებებისთვის

ჯგუფის მიერ გაყიდულ ყველა საქონელს ახლავს გარანტია, რომ მას ერთი წლის განმავლობაში არ

აღმოაჩნდება საწარმოო წუნი. საქონლის შეკეთებას ან შეცვლას ჯგუფი ახდენს საკუთარი

შეხედულებისამებრ. როდესაც აღიარდება შემოსავალი, კეთდება ანარიცხი საგარანტიო მომსახურების

ვალდებულების შეფასებული დანახარჯებისათვის.

3. დივიდენდების გადახდის შეზღუდვა

ბანკის სესხისა და ბანკის ოვერდრაფტის ხელშეკრულებების პირობების მიხედვით დაუშვებელია ისეთი

ოდენობის დივიდენდების გადახდა, რაც გაუნაწილებელი მოგების ნაშთს შეამცირებს ბანკის სესხისა და

ბანკის ოვერდრაფტის მიმდინარე ნაშთების ჯამზე ნაკლებ სიდიდემდე.

4. ამონაგები

20X2 20X1

ფე ფე

საქონლის გაყიდვა 6,743,545 5,688,653

როიალტები – სანთლის დამზადების პატენტების

ლიცენზირება 120,000

120,000

6,863,545 5,808,653

5. სხვა შემოსავალი

სხვა შემოსავლები მოიცავს 20X1 და 20X2 წლებში მეკავშირე საწარმოსგან მიღებულ დივიდენდებს 25,000

ფე-ს ოდენობით, ასევე 20X2 წელს ძირითადი საშუალებების გასხვისებიდან მიღებულ შემოსულობას19

63,850 ფე-ს ოდენობით.

6. ფინანსური დანახარჯები

20X2 20X1

ფე ფე

ბანკის სესხისა და ოვერდრაფტის პროცენტი

(21,250)

(30,135

)

ფინანსური იჯარის პროცენტი (5,116) (6,577)

(26,366)

(36,712

)

7. მოგება დაბეგვრამდე

დაბეგვრამდე მოგების განსაზღვრისას ხარჯად აღიარებულია შემდეგი მუხლები:

20X2 20X1

ფე ფე

ხარჯად აღიარებულია მარაგების თვითღირებულება 5,178,530 4,422,57

5

სამეცნიერო-კვლევით და საცდელ-საკონსტრუქტორო

სამუშაოების ხარჯები (ჩართულია სხვა ხარჯებში)

31,620 22,778

სავაჭრო ვალდებულებებზე საკურსო სხვაობის შედეგად

მიღებული ზარალი (ჩართულია სხვა ხარჯებში)

1,000 –

საგარანტიო მომსახურების ხარჯი (ჩართულია გაყიდული

საქონლის თვითღირებულებაში)

5,260 7,340

8. სავაჭრო და სხვა მოთხოვნები(20)

20X2 20X1

ფე ფე

სავაჭრო დებიტორები 528,788 528,788

გადახდილი ავანსები 56,760 45,478

(19) შეუძლია თუ არა ჯგუფს კონსოლიდირებულ მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგებაში აღნიშნული

თანხა წარადგინოს განცალკევებული სტრიქონის სახით, როგორც „განსაკუთრებული მუხლი“? (20) შეუძლია თუა არა ჯგუფს განმარტებით შენიშვნებში სავაჭრო დებიტორებისა და გადახდილი ავანსების წარდგენის ნაცვლად,

მათი წარდგენა კონსოლიდირებულ ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში განცალკევებულ მუხლებად?

585,548 573,862

9. მარაგები(21)

20X2 20X1

ფე ფე

ნედლეული 42,601 36,450

დაუმთავრებელი წარმოება 1,140 900

მზა პროდუქცია 13,640 10,570

57,381 47,920

10. ინვესტიციები მეკავშირე საწარმოებში

ჯგუფი ფლობს 35% წილს მეკავშირე საწარმოში, რომლის აქციები საჯაროდ არ იყიდება.

20X2 20X1

ფე ფე

მეკავშირე საწარმოში განხორციელებული ინვესტიციის

თვითღირებულება 107,500

107,500

მეკავშირე საწარმოდან მიღებული დივიდენდები (ჩართულია სხვა

შემოსავალში) 25,000

25,000

(21) შეუძლია თუა არა ჯგუფს განმარტებით შენიშვნებში ნედლეულის, დაუმთავრებელი წარმოების და მზა პროდუქციის წარდგენის

ნაცვლად, მათი წარდგენა კონსოლიდირებულ ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში განცალკევებულ მუხლებად?

11. ძირითადი საშუალებები(22)

მიწა და შენობა-

ნაგებობები

მოწყობილობები და

აღჭურვილობა სულ

ფე ფე ფე

ხარჯი

20X2 წლის 1 იანვარი

1,960,000

1,102,045

3,062,045

შემოსვლა – 485,000 485,000

გასვლა – (241,000) (241,000)

20X2 წლის 31 დეკემბერი 1,960,000 1,346,045 3,306,045

დაგროვილი ცვეთა და გაუფასურება

20X2 წლის 1 იანვარი 390,000 270,590 660,590

წლიური ცვეთა 30,000 240,360 240,360

გაუფასურება – 30,000 30,000

გამოკლებული გასული აქტივების

დაგროვილი ცვეთა –

(204,850) (204,850)

20X2 წლის 31 დეკემბერი 420,000 336,100 756,100

საბალანსო ღირებულება

20X2 წლის 31 დეკემბერი 1,540,000 1,009,945 2,549,945

20X2 წლის განმავლობაში ჯგუფმა მთავარი აღჭურვილობის ეფექტურობის მნიშვნელოვანი კლება

შეამჩნია და განახორციელა მისი ანაზღაურებადი ღირებულების გადახედვა. გადახედვის

შედეგად აღიარდა 30,000 ფე-ს ოდენობის გაუფასურების ზარალი.

ჯგუფის მოწყობილობებისა და აღჭურვილობის საბალანსო ღირებულება მოიცავს 40,000 ფე-ს

(20X1: 60,000 ფე-ს) ფინანსური იჯარით აღებულ აქტივებთან დაკავშირებით.

20X2 წლის 10 დეკემბერს დირექტორებმა გადაწყვიტეს, რომ დანადგარი ამოეღოთ

ექსპლუატაციიდან. დანადგარის საბალანსო ღირებულება 20X2 წლის 31 დეკემბრის

მდგომარეობით, 1,472 ფე ჩართულია მოწყობილობებსა და აღჭურვილობის კლასში, ხოლო

სავაჭრო ვალდებულებები მოიცავს ჯგუფის დარჩენილ ვალდებულებას 1,550 ფე-ს, რომელიც

დაკავშირებულია ამ დანადგარის შესყიდვასთან. ვინაიდან მოსალოდნელია, რომ დანადგარის

გაყიდვის შედეგად მიღებული შემოსულობა გადააჭარბებს აქტივისა და მასთან დაკავშირებული

ვალდებულების წმინდა საბალანსო ღირებულებას, არ მომხდარა გაუფასურების ზარალის

აღიარება.

(22) მისაღებია თუ არა რომ ჯგუფმა არ წარმოაგდინა შესადარისი პერიოდისათვის ძირითადი საშუალებებისათვის საწყისი და

საბოლოო საბალანსო ღირებულებების შეჯერება?

12. არამატერიალური აქტივები(23)

პროგრამული უზრუნველყოფა: ფე

თვითღირებულება

20X2 წლის 1 იანვარი 8,500

შემოსვლა – გასვლა – 20X2 წლის 31 დეკემბერი 8,500

დაგროვილი ამორტიზაცია და გაუფასურება

20X2 წლის 1 იანვარი 5,950

წლიური ამორტიზაცია (ჩართულია ადმინისტრაციულ

ხარჯებში)

1,700

20X2 წლის 31 დეკემბერი 7,650

საბალანსო ღირებულება

20X2 წლის 31 დეკემბერი 850

13. ბანკის ოვერდრაფტი და სესხი

20X2 20X1

ფე ფე

ბანკის ოვერდრაფტი 83,600 115,507

ბანკის სესხი – სრულად დაფარვის ვადაა 20X4 წელი, წინასწარ

გადახდაზე ჯარიმა გათვალისწინებული არ არის 50,000

150,000

(133,600.)(24) 265,507

ბანკის ოვერდრაფტი და სესხი უზრუნველყოფილია ცვალებადი გირაოთი ჯგუფის საკუთრებაში

არსებულ მიწაზე და შენობა-ნაგებობებზე, რომლის საბალანსო ღირებულება 20X2 წლის 31

დეკემბრისათვის შეადგენს 266,000 ფე-ს (412,000 ფე-ს - 20X1 წლის 31 დეკემბრისთვის).

ბანკის ოვედრაფტზე პროცენტის გადახდა ხდება ლონდონის ბანკთაშორისი შეთავაზების განაკვეთზე

(LIBOR) 200 ერთეული პუნქტის დამატებით. შვიდწლიან საბანკო სესხზე პროცენტი გადასახდელია

ფიქსირებული განაკვეთით, ძირითადი თანხის 5%-ის ოდენობით.

14. სავაჭრო ვალდებულებები

სავაჭრო ვალდებულებები 20X2 წლის 31 დეკემბერს მოიცავს 42,6000 ფე-ს, რომელიც დადგენილია

უცხოურ ვალუტაში (20X1 წლის 31 დეკემბერს უდრის ნულს).

(23) მისაღებია თუ არა რომ ჯგუფმა არ წარმოაგდინა შესადარისი პერიოდისათვის არამატერიალური აქტივებისათვის საწყისი და

საბოლოო საბალანსო ღირებულებების შეჯერება?

(24) იმის ნაცვლად რომ ფულადი სახსრები (მოკლევადიანი აქტივი) წარადგინოს საბანკო ოვერდრაფტებისგან (მოკლევადიანი

ვალდებულება) განცალკევებულად, შეუძლია თუ არა ჯგუფს წმინდა თანხა (ე.ი 20X2 წელს: 54,900 ფე), წარადგინოს როგროც

მიმდინარე ვალდებულება „ფულადი სახსრები და ფულადი სახსრების ეკვივალენტები“ (როგორც ასახულია კონსოლიდირებულ

ფულადი ნაკადების ანგარიშგებაში) კონსოლიდირებული ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში?

15. ანარიცხები საგარანტიო მომსახურების ვალდებულებებისთვის (25)

20X2 წლის განმავლობაში საგარანტიო მომსახურების ვალდებულებების ანარიცხებში დაფიქსირდა

შემდეგი ცვლილებები: (26)

20X2

ფე

20X2 წლის 1 იანვარი 5,040

დამატებითი დარიცხვა წლის განმავლობაში 5,260

მიმდინარე წელს გარანტიით გათვალისწინებული წუნის გამოსწორების და

პროდუქციის შეცვლის დანახარჯი (6,100)

20X2 წლის 31 დეკემბერი 4,200

ვალდებულება კლასიფიცირებულია, როგორც მოკლევადიანი, რადგანაც გარანტია შეზღუდულია 12

თვით.

16. ფინანსური იჯარის ვალდებულებები

ჯგუფს ხუთწლიანი ფინანსური იჯარით აღებული აქვს სპეციალიზებული დანადგარი, რომლის

სავარაუდო სასარგებლო მომსახურების ვადა ხუთი წელია. მომავალში გადასახდელი მინიმალური

საიჯარო გადასახდელები შემდეგი სახითაა წარმოდგენილი:

20X2 20X1

ფე ფე

ერთი წლის განმავლობაში 25,000 25,000

ერთი წლის შემდეგ მაგრამ ხუთი წლის განმავლობაში 25,000 50,000

ხუთი წლის შემდეგ – –

50,000 75,000

ვალდებულებები კლასიფიცირებულია შემდეგნაირად:

20X2 20X1

ფე ფე

მოკლევადიანი ვალდებულება 21,461 19,884

გრძელვადიანი ვალდებულება 23,163 44,624

44,624 64,508

(25) მისაღებია თუ არა რომ ჯგუფმა არ წარმოაგდინოს შესადარისი პერიოდისათვის ანარიცხების საწყისი და საბოლოო საბალანსო

ღირებულებების შეჯერება?

(26) იმ შემთხვევაში თუ გარანტია იქნებოდა უფრო ხანგრძლივი პერიოდით (მაგ. 3 წლით) განმარტებით შენიშვნებში რა დამატებითი

შემაჯერებელი მუხლის ნახვას მოელით პერიოდის განმავლობაში ანარიცხის ცვლილების შეჯერების შესახებ?

17. ჩვეულებრივი იჯარის ვალდებულებები

ჯგუფს ჩვეულებრივი იჯარით აღებული აქვს რამდენიმე სარეალიზაციო ოფისი. იჯარების საშუალო ვადა

სამი წელია, ამავე ვადაში ფიქსირებული საიჯარო გადასახდელების გადახით..

20X2 20X1

ფე ფე

მიმდინარე წელს ხარჯად აღიარებული ჩვეულებრივი იჯარით

გათვალისწინებული მინიმალური საიჯარო გადასახდელები 26,100 26,100

წლის ბოლოს ჯგუფს გააჩნია შეუქცევადი ჩვეულებრივი იჯარის ვალდებულებების დაუფარავი

ნაშთები, რომელთა დაფარვის ვადებია:

20X2 20X1

ფე ფე

ერთი წლის განმავლობაში 13,050 26,100

ერთი წლის შემდეგ მაგრამ ხუთი წლის განმავლობაში – 13,050

ხუთი წლის შემდეგ – –

13,050 39,150

18. სააქციო კაპიტალი

20X2 წლისა და 20X1 წლის 31 დეკემბრისთვის სააქციო კაპიტალის ნაშთი შეადგენს 30,000 ფე-ს, რომელიც

შედგება სრულად ანაზღაურებული, გამოშვებული და მიმოქცევაში მყოფი 30,000 ჩვეულებრივი

აქციისაგან. ერთი აქციის ნომინალური ღირებულებაა 1.00 ფე. იურიდიულად ნებადართულია დამატებით

70,000 აქციის გამოშვება, რომელიც ჯერ არ არის გამოშვებული.

19. ფულადი სახსრები და ფულადი სახსრების ეკვივალენტები

20X2 20X1

ფე ფე

ნაღდი ფული 28,700 22,075

ოვერდრაფტები (83,600) (115,507)

(54,900) (93,432)

20. პირობითი ვალდებულებები

20X2 წლის განმავლობაში მომხმარებელმა სასამართლოში შეიტანა სარჩელი შპს XYZ (სავაჭრო)

წინააღმდეგ, წუნდებული სანთლით გამოწვეული ხანძრის გამო. მომხმარებელი ამტკიცებს, რომ მისმა

ზარალმა მთლიანად 50,000 ფე შეადგინა და სასამართლოს მიმართა ამ თანხის მისაღებად.

ჯგუფის იურისკონსულტს მიაჩნია, რომ ბრალდება დაუსაბუთებელია და კომპანიას განზრახული აქვს,

შეეპასუხოს ამ სარჩელს. ჯგუფის ფინანსურ ანგარიშგებაში ანარიცხი არ აღიარებულა, რადგან ჯგუფის

ხელმძღვანელობას მიაჩნია, რომ მოსალოდნელი არ არის ზარალის წარმოქმნა.

21. საანგარიშგებო პერიოდის შემდგომი მოვლენები

20X3 წლის 25 იანვარს წყალდიდობის შედეგად დაიტბორა სანთლების ერთ-ერთ სასაწყობი.

მოსალოდნელია რომ რემონტის ხარჯი იქნება 36,000 ფე. ზარალის დაზღვევის ანაზღაურება არის

დაახლოებით 16,000 ფე.

20X3 წლის 14 თებერვალს დირექტორებმა ხმა მისცეს ერთ აქციაზე 1.00 ფე-ის ოდენობის დივიდენდის

(სულ 30,000 ფე) გამოცხადებას, რომელიც უნდა გაიცეს 20X3 წლის 15 აპრილს, 20X3 წლის 31 მარტს

რეგისტრირებულ აქციონერებზე. ვინაიდან ვალდებულება წარმოიშვა 20X3 წელს, იგი ასახული არ არის

20X2 წლის 31 დეკემბერს დასრულებული წლის ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში.

22. დაკავშირებულ მხარეთა ოპერაციები

ოპერაციები, კომპანიასა და შვილობილ საწარმოს შორის, რომელიც მისი დაკავშირებული მხარეა,

ელიმინირებულია კონსოლიდაციის დროს.

ჯგუფმა თავის მეკავშირე საწარმოზე (იხ. შენიშვნა 10), რომელიც დაკავშირებული მხარეა, გაყიდა

საქონელი შემდეგი ოდენობით:

საქონლის გაყიდვა

დაკავშირებული მხარის დავალიანების თანხები ჯგუფის მიმართ რომელიც წლის ბოლოს ასახულია სავაჭრო მოთხოვნებში

20X2 20X1 20X2 20X1

ფე ფე ფე ფე

შვილობილი საწარმო 10,000 8,000 800 400

ფინანსური იჯარით (იხ. მე-20 შენიშვნა) გათვალისწინებული თანხების გადახდა პირადად არის

გარანტირებული კომპანიის მთავარი აქციონერის მიერ. ამ გარანტიისათვის არ მოითხოვებოდა რაიმე

დანახარჯების გაწევა.

20X2 წელს დირექტორებისა და უმაღლესი რანგის ხელმძღვანელობის სხვა პირების შრომის ანაზღაურებამ

მთლიანად შეადგინა 249,918 ფე (20X1: 208,260 ფე).

23. ფინანსური ანგარიშგების დამტკიცება

აღნიშნული ფინანსური ანგარიშგება დამტკიცებულია და გამოსაცემად ნებადართულია დირექტორთა

საბჭოს მიერ 20X3 წლის 10 მარტს.

1-ლი სიტუაციური მაგალითის პასუხი

1) შეუძლია თუ არა ჯგუფს კონსოლიდირებული მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი

მოგების ანგარიშგების ნაცვლად წარადგინოს ორი ანგარიშგება (ე.ი კონსოლიდირებული სრული

შემოსავლის ანგარიშგება და კონსოლიდირებული საკუთარი კაპიტალის ცვლილებების

ანგარიშგებას)?

დიას, ჯგუფს შეუძლია წარადგინოს ორი ანგარიშგება (ე.ი კონსოლიდირებული სრული

შემოსავლის ანგარიშგება და კონსოლიდირებული საკუთარი კაპიტალის ცვლილების ანგარიშგება),

კონსოლიდირებული მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგების ნაცვლად

(იხ. პუნქტები 3.17 და 3.18).

2) როგორც შეიცვლება კონსოლიდირებული მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების

ანგარიშგების წარდგენა, იმ შემთხვევაში თუ 20X2 წლის 31 დეკემბრისთვის ჯგუფს ჰქონდა

შეწყვეტილი ოპერაციები?

ჯგუფი მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგებაში განცალკევებული

მუხლის სახით წარადგენს ჯამს, რომელიც შედგება (i) შეწყვეტილი ოპერაციების შედეგად

წარმოქნილი დაბეგვრის შემდგომი მოგების ან ზარალისაგან და (ii) დაბეგვრის შემდგომი

შემოსულობა ან ზარალი, რომელიც დაკავშირებულია შეწყვეტილი ოპერაციის აქტივების

გაუფასურებასთან, ან გაუფასურების კომპენსირებასთან, როგორც შეწყვეტილ ოპერაციად

კლასიფიცირების მომენტში, ისე შემდგომში, და ასევე შეწყვეტილი ოპერაციის ნეტო აქტივების

გასვლიდან (იხ. პუნქტი 5.5 ე). განცალკევებული მუხლი უნდა გამღავნდეს წლიურ მოგებამდე და

განცალკევებულად განგრძობითი ოპერაციებიდან მიღებული მოგებისგან.

3) როგორ შეიცვლება კონსოლიდირებული მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების

ანგარიშგების წარდგენა, იმ შემთხვევაში თუ ჯგუფს გააჩნია არასრულად ფლობილი შვილობილი

საწარმო?

პუნქტი 5.6-ის მიხედვით საწარმომ კონსოლიდირებული მოგებისა და ზარალის და

გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგებაში განცალკევებით უნდა წარმოადგინოს პერიოდის მოგება

ან ზარალი, რომელიც მისაკუთვნებელია:

(i) არამაკონტროლებელ წილზე; და

(ii) სათავო საწარმოს მესაკუთრეებზე.

4) შეიძლება თუ არა ჯგუფმა აირჩიოს ხარჯების ანალიზი ფუნქციების მიხედვით ნაცვლად

ეკონომიკური შინაარსით ანალიზისა?

საწარმომ უნდა წარმოადგინოს ხარჯების ანალიზი და ამ მიზნით ხარჯების კლასიფიკაცია უნდა

მოახდინოს ეკონომიკური შინაარსის, ან საწარმოში მათი ფუნქციების მიხედვით. არჩევანი უნდა

გაკეთდეს იმ მეთოდზე, რომელიც უფრო საიმედო და შესაბამის ინფორმაციას იძლევა (იხ.პუნქტი

5.11)

პუნქტი 3.11 (ა)-ს მიხედვით ჯგუფს არ შეუძლია სურვილისამებრ შეცვალოს ფინანსურ

ანგარიშგებაში მუხლების კლასიფიკაცია ერთი საანგარიშგებო პერიოდიდან, მომდევნო

საანგარიშგებო პერიოდამდე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ცხადია, რომ საწარმოს

საქმიანობის/ოპერაციების შინაარსი მნიშვნელოვნად შეიცვალა, ან, როდესაც ფინანსური

ანგარიშგების მიმოხილვიდან ჩანს, რომ სხვაგვარი წარდგენა, ან კლასიფიკაცია უფრო მეტად

შეესაბამება მე-10 განყოფილებაში - „ სააღრიცხვო პოლიტიკა, შეფასებები და შეცდომები “ -

განსაზღვრულ სააღრიცხვო პოლიტიკის შერჩევისა და გამოყენების კრიტერიუმებს.

აქედან გამომდინარე, ჯგუფმა შესაძლოა შეცვალოს წარდგენა მხოლოდ მაშინ როდესაც ცხადია

ჯგუფის ოპერაციების ეკონომიკური შინაარსის მნიშვნელოვანი ცვლილება ან, როდესაც ფინანსური

ანგარიშგების მიმოხილვიდან ჩანს, რომ სხვაგვარი წარდგენა, ან კლასიფიკაცია უფრო მეტად

საიმედო და შესაბამისია ვიდრე ეკონომიკური შინაარსის მიხედვით ანალიზისა.

5) მოეთხოვება თუ არა საწარმოს გაამჟღავნოს მუხლი - „მოგება დაბეგვრამდე“ განცალკევებულად?

პუნქტი 5.5 არ მოითხოვს მუხლის - „მოგება დაბეგვრამდე“ განცალკევებულად წარდგენას. თუმცა,

პუნქტი 5.9-ის მიხედვით, საწარმომ სრული შემოსავლის ანგარიშგებაში (ასევე მოგებისა და

ზარალის ანგარიშგებაში, მისი წარდგენის შემთხვევაში) უნდა წარადგინოს დამატებითი მუხლები,

ქვესათაურები და ქვეჯგუფების ჯამური თანხები, თუ ამგვარი წარდგენა აუცილებელია საწარმოს

საქმიანობის ფინანსური შედეგების გასაგებად. აღნიშნული მოთხოვნები ანალოგიურად

გამოიყენება ჯგუფის კონსოლიდირებულ მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების

ანგარიშგებისთვის (იხ. პუნქტი 6.5). შესაბამისად, ხელმძღვანელობამ უნდა მიიღოს

გადაწყვეტილება წარადგინოს თუ არა მუხლი - „მოგება დაბეგვრამდე“ განცალკევებით.

6) კრძალავს თუ არა მსს ფასს სტანდარტი „ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგების“ ნაცვლად

სიტყვა „ბალანსი“-ის გამოყენებას?

არა, მსს ფასს სტანდარტი არ კრძალავს „ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგების“ ნაცვლად სიტყვა

„ბალანსი“-ის გამოყენებას. პუნქტი 3.22 საწარმოს ცალსახად რთავს ნებას ცალკეული ფინანსური

ანგარიშგებისთვის მსს ფასს სტანდარტში გამოყენებული სახელწოდებებისაგან განსხვავებული

სახელწოდებები გამოიყენოს, თუ ამგვარი სახელწოდებები შეცდომაში არ შეიყვანს მომხმარებლებს.

იმის გამო რომ „ბალანსი“ ფართოდ გამოყენებადია ზოგიერთ იურისდიქციაში ფინანსური

მდგომარეობის ანგარიშგების დასახასიათებლად, მოსალოდნელი არ არის რომ აღნიშნული

სათაურის გამოყენებამ შეცდომაში შეიყვანოს მომხმარებელი.

7) კრძალავს თუ არა მსს ფასს სტანდარტი ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგების წარდგენას

მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგების წარდგენამდე?

არა, მსს ფასს სტანდარტი არ კრძალავს ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგების წარდგენას

მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგების წარდგენამდე. პუნქტი 3.21

მოითხოვს, რომ საწარმომ თანაბარი თვალსაჩინოებით წარადგინოს თითოეული ფინანსური

ანგარიშგება.

8) მოითხოვს თუ არა მსს ფასს სტანდარტი ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგების წარდგენას

ყველაზე ადრეული შესადარისი პერიოდის დასაწყისისთვის?

არა, მსს ფასს სტანდარტი არ მოითხოვს ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგების წარდგენას

ყველაზე ადრეული შესადარისი პერიოდის დასაწყისისთვის. პუნქტი 3.14 მოითხოვს ფინანსურ

ანგარიშგებაში გასული პერიოდის შესადარისი ინფორმაციის გამჟღავნებას.

9) მოკლევადიანი და გრძელვადიანი აქტივების და მოკლევადიანი და გრძელვადიანი

ვალდებულებების განცალკევებულად წარდგენის ნაცვლად, შეუძლია თუ არა ჯგუფს წარადგინოს

აქტივები და ვალდებბულებები მათი ლიკვიდურობების გათვალისწინებით?

იმ შემთხვევის გარდა, როდესაც ლიკვიდობის მიხედვით წარდგენილი ინფორმაცია უფრო საიმედო

და შესაბამისია, საწარმოს მოეთხოვება ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში

განცალკევებულად ასახოს მოკლევადიანი და გრძელვადიანი აქტივები და მოკლევადიანი და

გრძელვადიანი ვალდებულებები (იხ.პუნქტი 4.4).

პუნქტი 3.11 (ა)-ს მიხედვით ჯგუფს არ შეუძლია სურვილისამებრ შეცვალოს ფინანსურ

ანგარიშგებაში მუხლების კლასიფიკაცია ერთი საანგარიშგებო პერიოდიდან, მომდევნო

საანგარიშგებო პერიოდამდე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ცხადია, რომ საწარმოს

საქმიანობის/ოპერაციების შინაარსი მნიშვნელოვნად შეიცვალა, ან, როდესაც ფინანსური

ანგარიშგების მიმოხილვიდან ჩანს, რომ სხვაგვარი წარდგენა, ან კლასიფიკაცია უფრო მეტად

შეესაბამება მე-10 განყოფილებაში - „ სააღრიცხვო პოლიტიკა, შეფასებები და შეცდომები “.

აქედან გამომდინარე, მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როდესაც ცხადია ჯგუფის ოპერაციების

ეკონომიკური შინაარსის მნიშვნელოვანი ცვლილება ან, როდესაც ფინანსური ანგარიშგების

მიმოხილვიდან ჩანს, რომ ლიკვიდობის მიხედვით წარდგენილი ინფორმაცია უფრო საიმედო და

შესაბამისია, ვიდრე მოკლევადიან ან გრძელვადიან მუხლებად წარდგენა, ჯგუფს შეუძლია

შეცვალოს წარგენის ფორმა.

10) როდესაც საწარმო წარადგენს აქტივებსა და ვალდებულებებს მათი ლიკვიდურობის მიხედვით, ეს

უნდა მოხდეს ლიკვიდურობის ზრდადობით თუ კლებადობით?

პუნქტი 4.4-ის მიხედვით, როდესაც საწარმო წარადგენს მის აქტივებსა და ვალდებულებებს მათი

ლიკვიდურობის მიხედვით, ყველა აქტივისა და ვალდებულების წარდგენა მიახლოებითი

ლიკვიდობის შესაბამისად უნდა მოხდეს (ზრდადობის ან კლებადობის მიხედვით), ე,ი საწარმომ

უნდა აირჩიოს ზრდადობის ან კლებადობის მიდგომა.

11) მსს ფასს სტანდარტის მიხედვით მოეთხოვება თუ არა ჯგუფს წარადგინოს აღნიშნული

ქვესათაურები?

მსს ფასს სტანდარტი არ მოითხოვს, და არც კრძალავს ფულადი ნაკადების ანგარიშგებაში

ქვესათაურების წარდგენას. შესაბამისად, ხელმძღვანელობამ უნდა მიიღოს გადაწყვეტილება

წარადგინოს თუ არა ქვესათაური „საინვესტიციო საქმიანობასთან დაკავშირებული ფულადი

ნაკადები“ მის კონსოლიდირებული ფულადი ნაკადების ანგარიშგებაში, რომელიც წარდგენილია

არაპირდაპირი მეთოდით.

12) მსს ფასს სტანდარტის მიხედვით მოეთხოვება თუ არა ჯგუფს ნაღდ ფულში გადახდილი

ფინანსური დანახარჯების გამჟღავნება განცალკევებულად?

დიახ, პუნქტი 7.14 მოითხოვს პროცენტებისა და დივიდენდების სახით მიღებული და გაცემული

ფულადი ნაკადების ცალკე წარდგენას.

13) მსს ფასს სტანდარტის მიხედვით მოეთხოვება თუ არა ჯგუფს ნაღდ ფულში გადახდილი მოგების

გადასახადების გამჟღავნება განცალკევებულად?

დიახ, პუნქტი 7.17 მოითხოვს მოგების გადასახადთან დაკავშირებული ფულადი ნაკადების ცალკე

წარდგენას.

14) მეკავშირე საწარმოებში ინვესტიციებისთვის სააღრიცხვო პოლიტიკად კიდევ რა შეფასების

საფუძვლები შეიძლება გამოიყენოს ჯგუფმა?

პუნქტი 14.4-ის მიხედვით საწარმომ მეკავშირე საწარმოში განხორციელებული ყველა ინვესტიცია

უნდა აღრიცხოს შემდეგი მეთოდებიდან ერთ-ერთის მიხედვით:

(i) თვითღირებულების მოდელი, რომელიც აღწერილია 14.5 პუნქტში;

(ii) წილობრივი მეთოდი, რომელიც აღწერილია 14.8 პუნქტში; ან

(iii) რეალური ღირებულების მოდელი, რომელიც აღწერილია 14.9 პუნქტში.

პუნქტი 10.8 (ბ)-ის მიხედით, საწარმოს არ შეუძლია სურვილისამებრ შეცვალოს სააღრიცხვო

პოლიტიკა თუ, ის არ უზრუნველყოფს ფინანსურ ანგარიშგებაში უფრო საიმედო და შესაბამისი

ინფორმაციის წარდგენას საწარმოს მიერ განხორციელებული სამეურნეო ოპერაციების, სხვა

მოვლენების ან გარემოებების გავლენის შესახებ საწარმოს ფინანსურ მდგომარეობაზე, მისი

საქმიანობის ფინანსურ შედეგებსა და ფულადი სახსრების მოძრაობაზე.

კომპანია მეკავშირე საწარმოში ინვესტიციებისთვის სააღრიცხვო პოლიტიკად იყენებს

თვითღირებულების მოდელს. ხელმძღვანელობას შეუძლია გაამართლოს ცვლილება რეალური

ღირებულების მოდელზე (ან წილობრივ მეთოდზე) იმის საფუძველზე, რომ ის ფინანსურ

მდგომარეობაზე, ფინანსურ შედეგებსა და ფულად ნაკადებზე შეიცავს უფრო საიმედო და შესაბამის

ინფორმაციას, ვიდრე თვითღირებულების მოდელი.

შენიშვნები

საწარმო, რომელიც იყენებს თვითღირებულების მოდელს, მეკავშირე საწარმოში

განხორციელებული ინვესტიცია უნდა შეაფასოს რეალური ღირებულების მოდელის გამოყენებით,

თუ არსებობს ამ ინვესტიციის გამოქვეყნებული კოტირებული (იხ. პუნქტი 14.7).

საწარმომ, რომელიც იყენებს რეალური ღირებულების მოდელს, თვითღირებულების მოდელი

უნდა გამოიყენოს მეკავშირე საწარმოში განხორციელებული ისეთი ინვესტიციების შესაფასებლად,

რომელთა რეალური ღირებულების საიმედოდ შეფასება შეუძლებელია მიზანშეუწონელი

დანახარჯების, ან ძალისხმევის გარეშე (იხ. პუნქტი 14.10).

15) შეუძლია თუ არა ჯგუფს შეცვალოს მისი სააღრიცხვო პოლიტიკა ნასესხებ სახსრებთან

დაკავშირებული დანახარჯებისთვის ისე რომ ნასესხებ სახსრებთან დაკავშირებული დანახარჯები,

რომლებიც პირდაპირ დაკავშირებულია განსაკუთრებული აქტივის შეძენის, მშენებლობის ან

წარმოების პროცესთან, ჩართოს ამ აქტივის თვითღირებულებაში (ე.ი შეუძლია თუ არა ჯგუფს

აღრიცხოს ნასესხებ სახსრებთან დაკავშირებული დანახარჯები სრული ფასს სტანდარტების ბასს

23-ის „ნასესხებ სახსრებთან დაკავშირებული დანახარჯები“ მიხედვით)?

არა, ჯგუფს არ შეუძლია შეცვალოს მისი სააღრიცხვო პოლიტიკა ნასესხებ სახსრებთან

დაკავშირებული დანახარჯებისთვის. მსს ფასს სტანდარტის მიხედვით, ნასესხებ სახსრებთან

დაკავშირებული ყველანაირი დანახარჯი უნდა აღიარდეს როგორც ხარჯი იმ პერიოდის მოგებაში

ან ზარალში, როდესაც ეს დანახარჯები იყო გაწეული.

16) თუ ჯგუფმა შეიძინა სასაქონლო ნიშანი, რომლის სასიცოცხლო ციკლი ხელმძღვანელობის აზრით

იქნება განუსაზღვრელი, შესაძლოა თუ არა მან აღრიცხოს ის თვითღირებულებით, რომელსაც

გამოკლებული აქვს დაგროვილი ცვეთა და დაგროვილი გაუფასურების ზარალი?

დიახ, ყველა შესყიდული არამატერიალური აქტივი აღირიცხება თვითღირებულებით, რომელსაც

გამოკლებული აქვს დაგროვილი ამორტიზაცია და დაგროვილი გაუფასურების ზარალი (იხ.

პუნქტი 18.18). მსს ფასს სტანდარტის მიზნებისთვის, მიიჩნევა რომ ყველა არამატერიალურ აქტივს

გააჩნია განსაზღვრული მომსახურების ვადა. თუ შეუძლებელია არამატერიალური აქტივის

სასარგებლო მომსახურების ვადის საიმედოდ განსაზღვრა, მაშინ მოცემული აქტივის სასარგებლო

მომსახურების ვადა უნდა განისაზღვროს ხელმძღვანელობის საუკეთესო შეფასების საფუძველზე,

მაგრამ ეს ვადა არ უნდა აღემატებოდეს 10 წელს. (იხ. პუნქტი 18.20)

17) რა დამატებითი ინფორმაცია უნდა გაამჟღავნოს ჯგუფმა 20X2 წლის ფინანსურ ანგარიშგებაში, თუ

საწარმომ (როგორც მოიჯარემ) გააფორმა ხელშეკრულება 20X2 წელს და ხელმძღვანელობას

გაუჭირდა მნიშვნელოვანი შეუქცევადი იჯარის კლასიფიკაცია (ე.ი საოპერაციოა იჯარა თუ

ფინანსური)?

იმ შემთხვევაში თუ კლასიფიკაციის შერჩევას მნიშვნელოვანი ეფექტი აქვს ფინანსურ

ანგარიშგებაში აღიარებულ თანხებზე, ჯგუფმა უნდა განიხილოს პუნქტი 8.6-ის მიხედვით

განმარტებით შენიშვნებში გაამჟღავნოს თუ არა იჯარის კლასიფიკაციისას ხელმძღვანელობის მიერ

გამოყენებული მსჯელობები. განმარტებითი შენიშვნები უნდა გაკეთდეს მნიშვნელოვანი

სააღრიცხვო პოლიტიკის ან სხვა შენიშვნებში.

18) შეუძლია თუ არა ჯგუფს კონსოლიდირებულ მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების

ანგარიშგებაში აღნიშნული თანხა წარადგინოს განცალკევებული სტრიქონის სახით, როგორც

„განსაკუთრებული მუხლი“?

მსს ფასს სტანდარტი ცალსახად კრძალავს ტერმინის - „განსაკუთრებული მუხლის“ გამოყენებას, იმ

მიზნით რომ აღწეროს ნებისმიერი შემოსავლისა და ხარჯის მუხლი სრული შემოსავლის

ანგარიშგებაში, მოგებისა და ზარალის ანგარიშგებაში ან განმარტებით შენიშვნებში (იხ. პუნქტი

5.10) აღნიშნული მოთხოვნები ანალოგიურად გამოიყენება საწარმოს მიმართ, რომელიც წარადგენს

მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგებას (იხ. პუნქტი 6.5). შესაბამისად,

ჯგუფს არ შეუძლია დაახასიათოს შემოსულობა, როგორც განსაკუთრებული მუხლი,

კონსოლიდირებულ მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგებაში. თუმცა,

პუნქტი 5.9-ის მიხედვით, საწარმომ სრული შემოსავლის ანგარიშგებაში (ასევე მოგებისა და

ზარალის ანგარიშგებაში, მისი წარდგენის შემთხვევაში) უნდა წარადგინოს დამატებითი მუხლები,

ქვესათაურები და ქვეჯგუფების ჯამური თანხები, თუ ამგვარი წარდგენა აუცილებელია საწარმოს

საქმიანობის ფინანსური შედეგების გასაგებად. ჯგუფს შეუძლია გამოყოს შემოსულობა

კონსოლიდირებულ მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი მოგების ანგარიშგებაში მისი

განცალკევებულად წარდგენით.

19) შეუძლია თუა არა ჯგუფს განმარტებით შენიშვნებში სავაჭრო დებიტორებისა და გადახდილი

ავანსების წარდგენის ნაცვლად, მათი წარდგენა კონსოლიდირებულ ფინანსური მდგომარეობის

ანგარიშგებაში განცალკევებულ მუხლებად?

დიახ, ჯგუფს შეეძლო წარედგინა სავაჭრო დებიტორები და გადახდილი ავანსები 20X2 წლის 31

დეკემბერის კონსოლიდირებულ ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში განცალკევებული

მუხლების სახით (იხ. პუნქტი 4.11 (ბ)).

მსს ფასს სტანდარტი არ განსაზღვრავს თანმიმდევრობას ან ფორმატს, რომლითაც ფინანსური

მგომარეობის ანგარიშგებაში წარდგენილი უნდა იყოს მუხლები. პუნქტი 4.2 მოიცავს იმ მუხლების

ჩამონათვალს, რომლებიც ერთმანეთისგან საკმარისად განსხვავდება ეკონომიკური შინაარსისა ან

ფუნქციების მიხედვით, რათა მოხდეს ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში მათი

განცალკევებული წარდგენა. გარდა ამისა:

(ა) ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში ცალკეული მუხლების წარდგენა იმ შემთხვევაში

ხდება, როდესაც ამა თუ იმ მუხლის ან მსგავსი მუხლების ერთობლიობის სიდიდე, შინაარსი

ან ფუნქცია იმგვარია, რომ მათი განცალკევებულად წარდგენა მნიშვნელოვანია საწარმოს

ფინანსური მდგომარეობის გასაგებად; და

(ბ) ასევე შესაძლებელია მუხლების ან მსგავსი მუხლების ერთობლიობის მითითებული

სახელწოდებებისა და თანამიმდევრობის შეცვლა, საწარმოს საქმიანობის სპეციფიკისა და

ოპერაციების ბუნების შესაბამისად, რათა საწარმომ წარადგინოს ისეთი ინფორმაცია,

რომელიც აუცილებელია საწარმოს ფინანსური მდგომარეობის გასაგებად (იხ. პუნქტი 4.9).

იმის დასადგენად, საჭიროა თუ არა დამატებითი მუხლების ცალკე წარდგენა ფინანსური

მდგომარეობის ანგარიშგებაში, უნდა შეფასდეს:

(ა) აქტივების ღირებულების სიდიდე, ხასიათი და ლიკვიდობა;

(ბ) აქტივების ფუნქციები საწარმოში; და

(გ) ვალდებულებების ღირებულების სიდიდე, ხასიათი და მათი დაფარვის ვადები.

20) შეუძლია თუა არა ჯგუფს განმარტებით შენიშვნებში ნედლეულის, დაუმთავრებელი წარმოების და

მზა პროდუქციის წარდგენის ნაცვლად, მათი წარდგენა კონსოლიდირებულ ფინანსური

მდგომარეობის ანგარიშგებაში განცალკევებულ მუხლებად?

დიახ, ჯგუფს შეეძლო წარედგინა ნედლეული, დაუმთავრებელი წარმოება და მზა პროდუქცია

20X2 წლის 31 დეკემბერის კონსოლიდირებულ ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში

განცალკევებული მუხლების სახით (იხ. პუნქტი 4.11 (გ)).

მსს ფასს სტანდარტი არ განსაზღვრავს თანმიმდევრობას ან ფორმატს, რომლითაც ფინანსური

მგომარეობის ანგარიშგებაში წარდგენილი უნდა იყოს მუხლები. პუნქტი 4.2 მოიცავს იმ მუხლების

ჩამონათვალს, რომლებიც ერთმანეთისგან საკმარისად განსხვავდება ეკონომიკური შინაარსისა ან

ფუნქციების მიხედვით, რათა მოხდეს ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში მათი

განცალკევებული წარდგენა. გარდა ამისა:

(ა) ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში ცალკეული მუხლების წარდგენა იმ შემთხვევაში

ხდება, როდესაც ამა თუ იმ მუხლის ან მსგავსი მუხლების ერთობლიობის სიდიდე, შინაარსი

ან ფუნქცია იმგვარია, რომ მათი განცალკევებულად წარდგენა მნიშვნელოვანია საწარმოს

ფინანსური მდგომარეობის გასაგებად; და

(ბ) ასევე შესაძლებელია მუხლების ან მსგავსი მუხლების ერთობლიობის მითითებული

სახელწოდებებისა და თანამიმდევრობის შეცვლა, საწარმოს საქმიანობის სპეციფიკისა და

ოპერაციების ბუნების შესაბამისად, რათა საწარმომ წარადგინოს ისეთი ინფორმაცია,

რომელიც აუცილებელია საწარმოს ფინანსური მდგომარეობის გასაგებად (იხ. პუნქტი 4.9).

იმის დასადგენად, საჭიროა თუ არა დამატებითი მუხლების ცალკე წარდგენა ფინანსური

მდგომარეობის ანგარიშგებაში, უნდა შეფასდეს ყველა ქვემოთ ჩამოთვლილი:

(ა) აქტივების ღირებულების სიდიდე, ხასიათი და ლიკვიდობა;

(ბ) აქტივების ფუნქციები საწარმოში; და

(გ) ვალდებულებების ღირებულების სიდიდე, ხასიათი და მათი დაფარვის ვადები.

21) მისაღებია თუ არა რომ ჯგუფმა არ წარმოაგდინა შესადარისი პერიოდისათვის ძირითადი

საშუალებებისათვის საწყისი და საბოლოო საბალანსო ღირებულებების შეჯერება?

დიახ, პუნქტი 17.31(ე) განსაზღვრავს რომ შეჯერების წარმოდგენა საწარმოს არ ევალება წინა

პერიოდებისთვის (ე.იიგი უშვებს გამონაკლისს პუნტქი 3.14-ის მოთხოვნებისგან, რომლის

მიხედვითაც საწარმომ ფინანსურ ანგარიშგებაში უნდა გაამჟღავნოს გასული პერიოდის შესადარისი

ინფორმაცია).

22) მისაღებია თუ არა რომ ჯგუფმა არ წარმოაგდინა შესადარისი პერიოდისათვის არამატერიალური

აქტივებისათვის საწყისი და საბოლოო საბალანსო ღირებულებების შეჯერება?

დიახ, პუნქტი 18.27(ე) განსაზღვრავს, რომ შეჯერება წარდგენილი უნდა იყოს ბოლო

პერიოდებისთვის (ე.იიგი უშვებს გამონაკლისს პუნტქი 3.14-ის მოთხოვნებისგან, რომლის

მიხედვითაც საწარმომ ფინანსურ ანგარიშგებაში უნდა გაამჟღავნოს გასული პერიოდის შესადარისი

ინფორმაცია).

23) იმის ნაცვლად რომ ფულადი სახსრები (მოკლევადიანი აქტივი) წარადგინოს საბანკო

ოვერდრაფტებისგან (მოკლევადიანი ვალდებულება) განცალკევებულად, შეუძლია თუ არა ჯგუფს

წმინდა თანხა (ე.ი 20X2 წელს: 54,900 ფე), წარადგინოს როგროც მიმდინარე ვალდებულება

„ფულადი სახსრები და ფულადი სახსრების ეკვივალენტები“ (როგორც ასახულია

კონსოლიდირებულ ფულადი ნაკადების ანგარიშგებაში) კონსოლიდირებული ფინანსური

მდგომარეობის ანგარიშგებაში?

პუნქტი 2.52-ის მიხედვით, დაუშვებელია აქტივებისა და ვალდებულებების, ან ხარჯებისა და

შემოსავლების ურთიერთგადაფარვა, თუ ეს არ მოითხოვება ან ნებადართული არ არის მსს ფასს

სტანდარტით. იმ შემთხვევაში თუ არ ხდება მოთხოვნისგან გათავისუფლება (მსს ფასს სტანდარტი

არ მოიცავს განთავისუფლებას) ჯგუფს არ შეუძლია აღნიშნული მუხლები წმინდად ასახოს

კონსოლიდირებულ ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგებაში.

24) მისაღებია თუ არა რომ ჯგუფმა არ წარმოაგდინოს შესადარისი პერიოდისათვის ანარიცხების

საწყისი და საბოლოო საბალანსო ღირებულებების შეჯერება?

დიახ, პუნქტი 21.14 განსაზღვრავს რომ შეჯერების წარმოდგენა არ არის სავალდებულო წინა

პერიოდებისთვის (ე.ი იგი უშვებს გამონაკლისს პუნტქი 3.14-ის მოთხოვნებისგან, რომლის

მიხედვითაც საწარმომ ფინანსურ ანგარიშგებაში უნდა გაამჟღავნოს გასული პერიოდის შესადარისი

ინფორმაცია).

25) იმ შემთხვევაში თუ გარანტია იქნებოდა უფრო ხანგრძლივი პერიოდით (მაგ. 3 წლით)

განმარტებით შენიშვნებში რა დამატებითი შემაჯერებელი მუხლის ნახვას მოელით პერიოდის

განმავლობაში ანარიცხის ცვლილების შეჯერების შესახებ?

შეჯერებისას მოცემულ პერიოდში დამატებით შექმნილი ანარიცხები, რომლებიც უკავშირდება

დისკონტის პოზიციის დახურვას ანარიცხის დღევანდელი ღირებულებით შეფასებისას უნდა

გამჟღავნდეს განცალკევებულად (იხ. პუნქტი 21.14(ii)).

A.12 TEST

გამოყენების უფლება: წინამდებარე პუბლიკაცია შეიცავს ამონარიდებს მსს ფასს-ის მოდულებიდან,

რომელზეც დაცულია ფასს ფონდის საავტორო უფლებები ©.

მართალია, ფონდი ამ მოდულის საგანმანათლებლო მიზნებისთვის გამოყენების მომხრეა, მაგრამ მისი

გამოყენება უნდა მოხდეს ფასს ფონდის მიერ დადგენილი მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების

პირობების შესაბამისად. ინგლისურ და ქართულ ენებზე მსს ფასს-ის მოდულების სრული ვერსიის

მისაღებად და მსს ფასს-ის მოდულების გამოყენების პირობების შესახებ ინფორმაციის მისაღებად,

გთხოვთ ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org. ქართულ ენაზე მოდულები და გამოყენების პირობები აგრეთვე

ხელმისაწვდომი იქნება ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის

სამსახურის ვებ გვერდზე www.saras.gov.ge.

თუ აპირებთ მსს ფასს-ის მოდულებიდან მასალების კომერციულ პროდუქტში ჩართვას, გთხოვთ

დაგვიკავშირდეთ ფასს ფონდს, რადგან ამ შემთხვევაში დაგჭირდებათ ინდივიდუალური ლიცენზია.

ფასს სტანდარტების გამოყენებასთან დაკავშირებული დეტალური ინფორმაციის მისაღებად, გთხოვთ

ეწვიოთ ბმულს www.ifrs.org/issued-standards.

პასუხისმგებლობაზე უარის თქმა: ყველა ნაგულისხმევი გარანტია, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ,

დამაკმაყოფილებელი ხარისხის, კონკრეტული მიზნით გამოყენებისთვის შესაფერისობის, საავტორო

უფლებების დაურღვევლობისა და სიზუსტის გარანტია, გამორიცხულია იმ ზომით, რამდენადაც

შესაძლებელია მათი გამორიცხვა სამართლებრივი თვალსაზრისით. შესაბამისი კანონმდებლობით

დაშვებული ზომით, საბჭო და ფონდი პირდაპირ იხსნიან ყველა პასუხისმგებლობას, რომელიც

გამოწვეულია ხელშეკრულებით, სამოქალაქო სამართალდარღვევით ან სხვა მიზეზით (მათ შორის,

მაგრამ არა მხოლოდ პასუხისმგებლობით დაუდევრობის ან უმოქმედობის გამო) ნებისმიერი პირის

მიმართ ნებისმიერ მოთხოვნასთან, ან ნებისმიერი ხასიათის ზიანთან დაკავშირებით, რომელიც

პირდაპირ, ან არაპირდაპირ გამომდინარეობს შემდეგიდან: (i) წინამდებარე პუბლიკაციის სრულ, ან

ნაწილობრივ შინაარსზე დაყრდნობით განხორციელებული ნებისმიერი მოქმედება, ან ნებისმიერი

მოქმედების, ან უმოქმედობის შედეგები; და (ii) წინამდებარე პუბლიკაციაში არსებული ნებისმიერი, ან

სხვა ინფორმაციისა და მასალების გამოყენება. შესაბამისი კანონმდებლობით დაშვებული ზომით,

საბჭოს, ფონდს, ავტორებსა და გამომცემლებს არ ეკისრებათ პასუხისმგებლობა ნებისმიერი სახის

ზიანთან, ან ზარალთან დაკავშირებით, რომელიც გამოწვეულია წინამდებარე პუბლიკაციის, ან მისი

თარგმანის გამოყენებით, ან/და მის შინაარსზე დაყრდნობით, მათ შორის, მაგრამ არა მხოლოდ

პირდაპირ, არაპირდაპირ, გაუთვალისწინებელ, ან ირიბ ზიანთან, სადამსჯელო ზიანის

ანაზღაურებასთან, ჯარიმებთან ან ხარჯებთან დაკავშირებით.

წინამდებარე პუბლიკაციაში მოცემული ინფორმაცია არ წარმოადგენს რჩევას და იგი არ უნდა იქნას

გამოყენებული, როგორც გადაწყვეტილების მიღების საფუძველი ან არ უნდა ჩაითვალოს კონკრეტულ

საკითხთან დაკავშირებით შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე პირისგან მიღებული რჩევის შემცვლელად.

შესაბამისი ბუღალტრული მოთხოვნებისთვის გამოყენებული უნდა იქნას საბჭოს მიერ გამოშვებული

სტანდარტი.

წინამდებარე პუბლიკაციაში გამოყენებული ნებისმიერი პირის, კომპანიის ან/და ადგილის დასახელება

გამონაგონია და შემთხვევითია რეალურ ადამიანებთან, საწარმოებთან ან ადგილებთან ნებისმიერი

მსგავსება.

მონიშნეთ უჯრა ყველაზე სწორი პასუხის გვერდით.

ტესტი 1

ფინანსური ანგარიშგების მუხლების კლასიფიკაციის შეცვლისას:

(ა) საწარმომ უნდა მოახდინოს შესადრისი თანხების რეკლასიფიკაცია.

(ბ) საწარმოს უფლება აქვს აირჩიოს მოახდინოს თუ არა შესადრისი თანხების

რეკლასიფიკაცია.

(გ) უნდა მოახდინოს შესადრისი თანხების რეკლასიფიკაცია, თუ ამის გაკეთება

შეუძლებელი არ არის.

ტესტი 2

განსხვავებული შინაარსის, ან ფუნქციის მქონე მუხლები:

(ა) ყოველთვის განცალკევებით უნდა იქნას წარდგენილი ფინანსურ

ანგარიშგებაში.

(ბ) არ უნდა იქნას განცალკევებით წარდგენილი ფინანსურ ანგარიშგებაში (ანუ

უნდა მოხდეს მათი აგრეგირება ფინანსურ ანგარიშგებაში).

(გ) განცალკევებით უნდა იქნას წარდგენილი ფინანსურ ანგარიშგებაში თუ

აღნიშნული მუხლები არსებითია.

ტესტი 3

საწარმომ ხარჯების ანალიზი უნდა წარადგინოს:

(ა) ეკონომიკური შინაარსის მიხედვით.

(ბ) ხარჯების ფუნქციის მიხედვით.

(გ) ეკონომიკური შინაარსის, ან საწარმოში მათი ფუნქციის მიხედვით, არჩევანი უნდა

გაკეთდეს იმ მეთოდზე, რომელიც უფრო საიმედო და შესაბამის ინფორმაციას იძლევა.

(დ) ეკონომიკური შინაარსის, ან მათი ფუნქციის მიხედვით, რომელსაც საწარმო ამჯობინებს.

ტესტი 4

მიმდინარე საანგარიშო პერიოდისთვის ქვემოთ ჩამოთვლილი რომელი ოპერაციის არსებობა

გამორიცხავს საწარმოს შესაძლებლობას აირჩიოს მოგებისა და ზარალის და გაუნაწილებელი

მოგების ანგარიშგების წარდგენა?

(ა) საწარმო ერთადერთ აქციონერზე დივიდენდის სახით ანაწილებს მიწას და შენობა-

ნაგებობებს (რომლებიც კლასიფიცირებულია, როგორც საინვესტიციო ქონება).

(ბ) საწარმო ერთადერთ აქციონერზე დივიდენდის სახით ანაწილებს მიწას და შენობა-

ნაგებობებს (რომლებიც კლასიფიცირებულია, როგორც ძირითადი საშუალებები).

(გ) საწარმო ერთადერთ აქციონერზე დივიდენდის სახით ანაწილებს მიწას და შენობა-

ნაგებობებს (რომლებიც კლასიფიცირებულია, როგორც მარაგი).

(დ) საწარმომ თავისი ორი აქციონერისგან შეიძინა 100 საკუთარი აქცია.

ტესტი 5

მიღებული პროცენტი და დივიდენდები არის:

(ა)ფულადი სახსრების შემოდინება საოპერაციო საქმიანობიდან

(ბ)ფულადი სახსრების შემოდინება საფინანსო საქმიანობიდან

(გ)შესაძლოა კლასიფიცირდეს როგორც საოპერაციო ან საფინანსო ფულადი ნაკადები

(დ)შესაძლოა კლასიფიცირდეს როგორც საოპერაციო ან საინვესტიციო ფულადი ნაკადები

ტესტი 6

20X1 წლის 1 იანვარს ჩვეული საქმიანობის პროცესში საწარმომ შეიძინა საქონელი (100 ერთეული)

100,000 ფე-ად. 20X1 წლის 1-ელ მარტს შეისყიდეს დამატებით 20 ერთეული 20,400 ფე-ად. 20X1

წლის 1-ელ აგვისტოს გაიყიდა 30 ერთეული 33,000 ფე-ად. საწარმო განსაზღვრავს მარაგის

თვითღირებულებას პირველი შემოსავალში, პირველი გასავალში (ფიფო) ფორმულით.

20X1 წლის 31 დეკემბერს საწარმო აფასებს საქონლის (90 ერთეულის) საბალანსო ღირებულებას

შემდეგი რაოდენობით:

(ა) 100,000 ფე.

(ბ) 90,000 ფე.

(გ) 90,400 ფე.

(დ) 91,800 ფე.

ტესტი 7

მარაგების თვითღირებულება არ მოიცავს:

(ა) საწარმოში დასაქმებული თანამშრომლების სარგოებს

(ბ) მარაგის შენახვის დანახარჯებს, რომლის გაწევა აუცილებელია საწარმოო პროცესის

ერთი სტადიიდან მომდევნო სტადიაზე გადასასვლელად და გაყიდვის დანახარჯებს.

(გ) მასალების დანაკარგების ზენორმატიული თანხებს და გაყიდვის დანახარჯებს.

ტესტი 8

მარაგები უნდა შეფასდეს:

(ა) თვითღირებულებით

(ბ) თვითღირებულებასა და შეფასებით გასაყიდ ფასს შორის უმცირესი თანხით, რომელსაც

გამოკლებული აქვს პროდუქციის დასრულებისა და გაყიდვისთვის საჭირო დანახარჯები.

(გ) თვითღირებულებასა და რეალურ ღირებულებას შორის უმცირესი თანხით, რომელსაც

გამოკლებული აქვს პროდუქციის დასრულებისა და გაყიდვისთვის საჭირო დანახარჯები.

ტესტი 9

20X1 წლის 1 იანვარს საწარმომ შეიძინა შენობა 95,000 ფე-ად, რომელიც მოიცავდა 5,000 ფე

შესყიდვის დაუბრუნებად გადასახადს. ნასყიდობის ხელშეკრულების თანახმად გადახდა უნდა

განხორციელებულიყო 20X1 წლის 31 დეკემბერს (შესყიდვის გადასახადების ჩათვლით). საწარმომ

2,000 ფე ოდენობის იურიდიული მომსახურების საფასური გადაიხადა 20X1 წლის 1 იანვარს.

შენობა დაკავებულია საწარმოს ადმინისტრაციული პერსონალის მიერ.

შესაბამისი დისკონტირების განაკვეთი შეადგენს წლიურ 10%-ს.

საწარმომ შენობის საწყისი დანახარჯები უნდა შეაფასოს:

(ა) 102,000 ფე-ად

(ბ) 97,000 ფე-ად

(გ) 88,364 ფე-ად

(დ) 107,000 ფე-ად

ტესტი 10

20X1 წლის 1 იანვარს საწარმომ შეიძინა მიწა და შენობა-ნაგებობა 300,000 ფე-ად. აქედან 100,000 ფე

დაკავშირებულია შენობის, ხოლო 200,000 ფე - მიწის შეძენასთან. 20X1 წლის 31 დეკემბერს

საწარმოს შეფასებით:

შენობის სასარგებლო მომსახურების ვადა შეადგენს შეძენის თარიღიდან 40 წელს;

შენობის ნარჩენი ღირებულება შეადგენს 20,000 ფე-ს;

საწარმო შენობიდან მოსალოდნელ ეკონომიკურ სარგებელს თანაბრად მოიხმარს შეძენის

თარიღიდან 40 წლის განმავლობაში;

შენობის რეალური ღირებულება შეადგენს 130,000 ფე-ს.

შენობა დაკავებულია საწარმოს იმ პერსონალის მიერ, რომელიც გაყიდვების მიმართულებით

მუშაობს. საწარმო მის მფლობელობაში არსებული ძირითადი საშუალებების მიმართ იყენებს

თვითღირებულების მოდელს.

საწარმომ ნარჩენი საბალანსო ღირებულება 20X1 წლის 31 დეკემბერს უნდა შეაფასოს:

(ა) 100,000 ფე-ად

(ბ) 98,000 ფე-ად

(გ) 130,000 ფე-ად

(დ) 127,250 ფე-ად

ტესტი 11

მონაცემები ტესტი 10-ის იდენტურია. 20X2 წლის 31 დეკემბერს საწარმომ საკუთრება ხელახლა

შეაფასა შემდეგნაირად:

შენობის სასარგებლო მომსახურების ვადა შეადგენს შეძენის თარიღიდან 60 წელს;

შენობის ნარჩენი ღირებულება შეადგენს 10,000 ფე-ს;

საწარმო შენობიდან მოსალოდნელ ეკონომიკურ სარგებელს თანაბრად მოიხმარს შეძენის

თარიღიდან 60 წლის განმავლობაში; და

შენობის რეალური ღირებულება შეადგენს 160,000 ფე-ს.

საწარმო მის მფლობელობაში არსებული ძირითადი საშუალებების მიმართ იყენებს

თვითღირებულების მოდელს.

საწარმომ ნარჩენი საბალანსო ღირებულება 20X2 წლის 31 დეკემბერს უნდა შეაფასოს:

(ა) 96,508 ფე-ად

(ბ) 96,000 ფე-ად

(გ) 160,000 ფე-ად

(დ) 125,263 ფე-ად

ტესტი 12

როდესაც საწარმო იყენებს გადაფასების მოდელს და აქტივის ნარჩენი საბალანსო ღირებულება

შემცირდა გადაფასების შედეგად, მაშინ გადაფასებით განპირობებული შემცირების თანხა

აღიარდება:

(ა) პირდაპირ გაუნაწილებელ მოგებაში, რადგან ეს არის არარეალიზებული შემოსულობა.

(ბ) მოგებაში ან ზარალში.

(გ) სხვა სრულ შემოსავალში იმ ოდენობით, რა სიდიდის საკრედიტო ნაშთიც არსებობს

გადაფასების ნამეტში ამ აქტივთან დაკავშირებით და რა სიდიდის მეტობაც არსებობს

(საკრედიტო ნაშთის გარდა) მოგებაში ან ზარალში

(დ) სხვა სრულ შემოსავალში

ტესტი 13

საწარმო ირჩევს ძირითადი საშუალებების მიმართ გადაფასების მოდელის გამოყენებას. 20X1 წლის

1 იანვარს საწარმომ შეიძინა შენობა 10,000 ფე-ად. ხელმძღვანელობის შეფასებით:

შენობას აქვს 10 წლიანი სასარგებლო მომსახურების ვადა და ნულის ტოლი ნარჩენი

ღირებულება;

საწარმო შენობიდან მოსალოდნელ ეკონომიკურ სარგებელს თანაბრად მოიხმარს შეძენის

თარიღიდან 10 წლის განმავლობაში.

20X1 წლის 31 დეკემბერს აქტივის რეალური ღირებულება არის 8,000 ფე.

როგორ უნდა აღიაროს საწარმომ ცვეთა და აქტივის ნარჩენი საბალანსო ღირებულების შემცირება

20X1 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული საანგარიშგებო წლის ბოლოს?

(ა) ორივე - 1,000 ფე-ის ცვეთა და ნარჩენი საბალანსო ღირებულების 1,000 ფე-ით შემცირება -

მოგებაში ან ზარალში.

(ბ) ორივე - 1,000 ფე-ის ცვეთა და ნარჩენი საბალანსო ღირებულების 1,000 ფე-ით შემცირება -

გაუნაწილებელ მოგებაში.

(გ) 1,000 ფე-ის ცვეთა მოგებაში ან ზარალში და ნარჩენი საბალანსო ღირებულების 1,000ფე-ით

შემცირება სხვა სრულ შემოსავალში.

(დ) ორივე - 1,000 ფე-ის ცვეთა და ნარჩენი საბალანსო ღირებულების 1,000 ფე-ით შემცირება -

სხვა სრულ შემოსავალში.

ტესტი 14

მსს ფასს სტანდარტის გამოყენებით, ფინანსური მდგომარეობის ანგარიშგების წარდგენისას

საწარმომ:

(ა) უნდა გააკეთოს მოკლევადიანი/გრძელვადიანი მუხლების წარდგენის გამიჯვნა.

(ბ) უნდა წარადგინოს აქტივები და ვალდებულებები ლიკვიდობის მიხედვით.

(გ) უნდა აირჩიოს ფორმატი მოკლევადიან/გრძელვადიან და ლიკვიდობის მიხედვით

წარდგენას შორის (ე.ი. მას აქვს წარდგენისას ფორმატის თავისუფალი არჩევანის

უფლება).

(დ) უნდა გააკეთოს მოკლევადიანი/გრძელვადიანის გამიჯვნა წარდგენისას, გარდა იმ

შემთხვევისა როდესაც ლიკვიდობის მიხედვით წარდგენა უზრუნველყოფს უფრო

საიმედო და შესაბამის ინფორმაციას.

ტესტი 15

როგორც წესი, განმარტებითი შენიშვნები წარმოდგენილი უნდა იყოს შემდეგი თანმიმდევრობით:

(ა) პირველი, განცხადება იმის შესახებ, რომ ფინანსური ანგარიშგება მომზადებულია მსს

ფასს სტანდარტის შესაბამისად .

მეორე, მიღებული მნიშვნელოვანი სააღრიცხვო პოლიტიკების შეჯამება.

მესამე, დამატებითი/დამხმარე ინფორმაცია უშუალოდ ფინანსურ ანგარიშგებაში

წარმოდგენილი მუხლების განმარტებისათვის, ისეთივე თანამიმდევრობით, როგორც

წარმოდგენილია თითოეული ანგარიშგება და მისი თითოეული მუხლი.

ბოლო, სხვა განმარტებები

(ბ) პირველი, დამატებითი/დამხმარე ინფორმაცია უშუალოდ ფინანსურ ანგარიშგებაში

წარმოდგენილი მუხლების განმარტებისათვის, ისეთივე თანამიმდევრობით, როგორც

წარმოდგენილია თითოეული ანგარიშგება და მისი თითოეული მუხლი.

მეორე, განცხადება იმის შესახებ, რომ ფინანსური ანგარიშგება მომზადებულია მსს ფასს

სტანდარტის შესაბამისად .

მესამე, მიღებული მნიშვნელოვანი სააღრიცხვო პოლიტიკების შეჯამება.

ბოლო, სხვა განმარტებები

(გ) პირველი, დამატებითი/დამხმარე ინფორმაცია უშუალოდ ფინანსურ ანგარიშგებაში

წარმოდგენილი მუხლების განმარტებისათვის, ისეთივე თანამიმდევრობით, როგორც

წარმოდგენილია თითოეული ანგარიშგება და მისი თითოეული მუხლი.

მეორე, მიღებული მნიშვნელოვანი სააღრიცხვო პოლიტიკების შეჯამება.

მესამე, განცხადება იმის შესახებ, რომ ფინანსური ანგარიშგება მომზადებულია მსს ფასს

სტანდარტის შესაბამისად .

ბოლო, სხვა განმარტებები

ტესტი 16

ბანკი საწარმოზე გასცემს 10,000 ფე-ის ოდენობით ხუთწლიან სესხს ფიქსირებული საპროცენტო

განაკვეთით, რომელიც გადასახდელია ყოველწლიურად, პერიოდის ბოლოს ძირი თანხის 6%-ის

ოდენობით. 6% ითვლება საბაზრო საპროცენტო განაკვეთად მსგავსი ხუთწლიანი სესხებისთვის,

რომელთა პროცენტი გადასახდელია ყოველწლიურად, პერიოდის ბოლოს. ბანკი საწარმოს

აკისრებს 50 ფე-ის ოდენობით დოკუმენტაციის მომზადების საკომისიოს.

რა ოდენობით უნდა შეაფასოს საწარმომ სესხი თავდაპირველი აღიარებისას?

(ა) 9,384 ფე.

(ბ) 9,484 ფე.

(გ) 9,950 ფე.

(დ) 10,000 ფე.

(ე) 10,050 ფე.

ტესტი 17

20X1 წლის 1 იანვარს საწარმომ დაქირავებულზე გასცა 1,000 ფე-ის ოდენობით ოთხწლიანი

უპროცენტო სესხი. საბაზრო განაკვეთი ამ პირზე გაცემული სესხისთვის არის წლიური 8%. რა

თანხით უნდა შეფასდეს სესხი თავდაპირველი აღიარებისას და რამდენი პროცენტი უნდა იქნას

აღიარებული 20X1 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის?

(ა) 20X1 წლის 1 იანვარს სესხი ფასდება 735.03. ფე-ად. საპროცენტო შემოსავალი

20X1 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის არის 0 ფე 20X1 წელს.

(ბ) 20X1 წლის 1 იანვარს სესხი ფასდება 735.03. ფე-ად. საპროცენტო

შემოსავალი

20X1 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის არის 58.80 ფე 20X1

წელს.

(გ) 20X1 წლის 1 იანვარს სესხი ფასდება 1,000-ად. საპროცენტო შემოსავალი

20X1 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის არის 0 ფე 20X1 წელს.

(დ) 20X1 წლის 1 იანვარს სესხი ფასდება 1,000-ად. საპროცენტო შემოსავალი

20X1 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისთვის არის 80 ფე 20X1 წელს.

ტესტი 18

საწარმო ბანკზე ყიდის მოთხოვნების ანგარიშების ჯგუფს ნომინალურ ღირებულებაზე ნაკლები

თანხით. საწარმო აგრძელებს დებიტორებისგან მისაღები თანხების ამოღებას ბანკის სახელით,

ამასთან ბანკი საწარმოს მოთხოვნების მომსახურებისთვის ანაზღაურებას უხდის საბაზრო

განაკვეთით. საწარმო ვალდებულია, დაუყოვნებლივ გადაუგზავნოს ბანკს ყველა ამოღებული

თანხა, მაგრამ მას არ გააჩნია ბანკის წინაშე ვალდებულება დებიტორების მიერ თანხების

გადახდის დაგვიანებაზე, ან დავალიანების არგადახდაზე.

როგორ უნდა მოხდეს აღნიშნული გარიგების სწორი ბუღალტრული ასახვა?

(ა) საწარმომ უნდა ამოიღოს მოთხოვნის თანხა ფინანსური მდგომარეობის

ანგარიშგებიდან (ე.ი. საწარმო წყვეტს მის აღიარებას) და აჩვენოს, რომ მას

არ გააჩნია ვალდებულება ბანკისგან მიღებულ შემოსავალთან

დაკავშირებით.

(ბ) საწარმომ უნდა გააგრძელოს მოთხოვნების აღიარება ფინანსური

მდგომარეობის ანგარიშგებაში და აჩვენოს, რომ მას გააჩნია ვალდებულება

ბანკისგან მიღებულ შემოსავალთან დაკავშირებით.

(გ) საწარმომ უნდა გააგრძელოს მოთხოვნების აღიარება ფინანსური

მდგომარეობის ანგარიშგებაში და აჩვენოს, რომ მას არ გააჩნია

ვალდებულება ბანკისგან მიღებულ შემოსავალთან დაკავშირებით.

(დ) საწარმომ უნდა ამოიღოს მოთხოვნის თანხა ფინანსური მდგომარეობის

ანგარიშგებიდან (ე.ი. საწარმო წყვეტს მის აღიარებას) და აჩვენოს, რომ მას

გააჩნია ვალდებულება ბანკისგან მიღებულ შემოსავალთან დაკავშირებით.

ტესტი 19

ქვემოთ მოყვანილი რომელი ინდიკატორები მიუთითებს ინვესტორის მიერ ‘მნიშვნელოვანი

გავლენის’ არსებობაზე?

(ა) ინვესტორის წარმომადგენლის არსებობა ინვესტირებული საწარმოს დირექტორთა

საბჭოში ან სხვა ანალოგიურ მმართველობით ორგანოში

(ბ) მონაწილეობის მიღება პოლიტიკის განსაზღვრის პროცესში, დივიდენდებისა და სხვა

განაწილებების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებაში მონაწილეობის ჩათვლით

(გ) ინვესტორსა და ინვესტირებულ საწარმოს შორის განხორციელებული არსებითი

ოპერაციებით

(დ) მმართველი პერსონალის ურთიერთგაცვლით

(ე) მნიშვნელოვანი ტექნიკური ინფორმაციის მოწოდებით

(ვ) ზემოთ ჩამოთვლილ (ა) და (ბ ) შემთხვევებში

(ზ) ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ შემთხვევაში

ტესტი 20

20X1 წლის 31 დეკემბერს საწარმო A-მ 100,000ფე-დ შეიძინა ჩვეულებრივი აქციების 30%, რომელსაც

გააჩნია საწარმო B-ის ხმის უფლება. საწარმო A-მ გასწია გარიგების დანახარჯები, აღნიშნული

აქციების შეძენაში 1,000ფე-ის ოდენობით.

საწარმო A-ს გააჩნია ‘მნიშვნელოვანი გავლენა’ საწარმო B-ზე. მეკავშირე საწარმოებში

ინვესტიციების აღრიცხვისთვის, საწარმო A იყენებს თვითღირებულების მოდელს.

20X2 წლის იანვარში, საწარმო B-მ გამოაცხადა და გასცა 20,000ფე-ის ოდენობის დივიდენდები, 20X1

წელს მიღებული მოგებიდან. 20X2, 20X3 ან 20X4 წლებისთვის დივიდენდები აღარ გაცემულა.

საწარმო B-ს კოტირებული ფასი არ ქვეყნდება. 20X1, 20X2 და 20X3 წლების 31 დეკემბერს საწარმო

B-მ მოახდინა გაუფასურების მინიშნებების იდენტიფიცირება და ხელმძღვანელობამ შეაფასა

ინვესტიცია B-ს ანაზღაურებადი ღირებულება 27-ე განყოფილების „აქტივების გაუფასურება“ მიხედვით. საწარმო A-ს ინვესტიციების რეალური ღირებულება საწარმო B-ში

შეფასდა შესაბამისად 102,000ფე-დ, 110,000ფე-დ და 90,000ფე-დ. გაყიდვის დანახარჯები

შეფასებულია 4,000ფე-დ. დავუშვათ, რომ გამოყენების ღირებულება შეფასებული იქნა, როგორც

ნაკლები ან ტოლი გაყიდვის დანახარჯებით შემცირებული რეალური ღირებულების, აღნიშნულ

თითოეულ თარიღში.

საწარმო A 20X1, 20X2 და 20X3 წლებში ინვესტიციებს საწარმო B-ში, შესაბამისად აფასებს:

(ა) 100,000ფე, 100,000ფე, 100,000ფე

(ბ) 95,000ფე, 95,000ფე, 86,000ფე

(გ) 98,000ფე, 106,000ფე, 86,000ფე

(დ) 98,000ფე, 101,000ფე, 86,000ფე

(ე) 102,000ფე, 110,000ფე, 90,000ფე

(ვ) 101,000ფე, 101,000ფე, 101,000ფე

ტესტი 21

საანგარიშგებო პერიოდის შემდეგი მოვლენები განიმარტება, როგორც:

(ა) მოვლენები, როგორც ხელსაყრელი, ისე არახელსაყრელი, რომლებიც მოხდება

საანგარიშგებო პერიოდის დასრულების შემდეგ, მაგრამ საწარმოს შემდეგი წლიური

ფინანსური ანგარიშგების თარიღამდე.

(ბ) მოვლენები, როგორც ხელსაყრელი, ისე არახელსაყრელი, რომლებიც მოხდება

საანგარიშგებო პერიოდის დასრულების შემდეგ, მაგრამ საწარმოს შემდეგი შუალედური (ან

წლიური) ფინანსური ანგარიშგების თარიღამდე.

(გ) მოვლენები, როგორც ხელსაყრელი, ისე არახელსაყრელი, რომლებიც მოხდება

საანგარიშგებო პერიოდის დასრულების შემდეგ და იმ თარიღამდე, როდესაც ფინანსური

ანგარიშგება გამოსაცემად დამტკიცდება.

ტესტი 22

20X1 წლის 15 მარტს, საწარმომ 20X0 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლის ფინანსური

ანგარიშგება დაამტკიცა გამოსაცემად.

20X1 წლის 10 მარტს, საწარმოს ქარხანა და აღჭურვილობის რამდენიმე ერთეული დააზიანა

მიწისძვრამ.

მოვლენა (მიწისძვრისგან გამოწვეული დაზიანება):

(ა) არის საანგარიშგებო პერიოდის, 20X0 წლის 31 დეკემბრის, შემდეგი მაკორექტირებელი

მოვლენა.

(ბ) არის საანგარიშგებო პერიოდის, 20X0 წლის 31 დეკემბრის, შემდეგი არამაკორექტირებელი

მოვლენა.

(გ) არც საანგარიშგებო პერიოდის, 20X0 წლის 31 დეკემბრის, შემდეგი მაკორექტირებელი

მოვლენაა და არც საანგარიშგებო პერიოდის შემდეგი არამაკორექტირებელი მოვლენა.

ტესტი 23

20X4 წლის 25 მარტს, საწარმომ აღმოაჩინა, რომ 20X3 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული

საანგარიშგებო წლის ცვეთის ხარჯი გამოთვლისას შეცდომის დაშვების გამო გაზრდილი იყო

29,000 ფე-ით.

საწარმოს 20X3 წლის 31 დეკემბრის ფინანსური ანგარიშგება გამოსაშვებად დამტკიცდა 20X4 წლის

1-ლ აპრილს.

საწარმომ უნდა:

(ა) შეასწოროს 20X3 წლის 31 დეკემბრის ფინანსური ანგარიშგება მათ გამოშვებამდე.

(ბ) 20X4 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლის ცვეთა შეამციროს 29,000 ფე-ით

(პერსპექტიულად გადანაწილება, ანუ სააღრიცხვო შეფასების ცვლილება).

(გ) გადაიანგარიშოს (შეასწოროს) 20X4 წლის ფინანსურ ანგარიშგებაში ცვეთის ხარჯისთვის

წარმოდგენილი შესადარისი ციფრები 20X3 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული წლისათვის

(ანუ, გასული პერიოდის შეცდომის რეტროსპექტული გადაანგარიშება).

ტესტი 24

ქვემოთ მოცემული შემთხვევებიდან რომელი გამოიწვევდა 20X9 წლის 17 მარტს გამოსაცემად

დამტკიცებულ საწარმო A-ს 20X8 წლის 31 დეკემბრის ფინანსური ანგარიშგების კორექტირებას?

(ა) საწარმო A-ს სარჩელი სამართალწარმოებაშია საანგარიშგებო თარიღისთვის და ის საწარმო

A-მ შეაფასა პირობით აქტივად, მაგრამ სამართალწარმოება საწარმო A-ს სასარგებლოდ

დასრულდა 20X9 წლის 1 მარტს.

(ბ) 20X9 წლის 25 იანვარს საწარმოს დირექტორთა საბჭომ დაამტკიცა წლიური ბონუსის

თანხის ოდენობა, რაზეც საწარმო ხელშეკრულებით ვალდებულია გასცეს მის

თანამშრომლებზე. დამტკიცებული თანხის ოდენობა განსხვავდება საანგარიშგებო

თარიღისათვის დარიცხული თანხისაგან.

(გ) 20X9 წლის 5 მაისს, ახალმა ბუღალტერმა აღმოაჩინა შეცდომა 20X8 წლის 31 დეკემბრით

დასრულებული წლის ცვეთის ხარჯში.

ტესტი 25

ქვემოთ ჩამოთვლილთაგან, რომელია საანგარიშგებო პერიოდის შემდეგი არამაკორექტირებელი

მოვლენა, რომელიც საწარმომ უნდა გაამჟღავნოს 20X5 წლის ფინანსურ ანგარიშგებაში?

თითოეულ შემთხვევაში, 20X5 წლის ფინანსური ანგარიშგება გამოსაცემად არ დამტკიცებულა.

(ა) საწარმოს აქვს აქციების პორტფელი კოტირებული საბაზრო ფასით. ისინი აღირიცხება

რეალური ღირებულებით, მოგებაში ან ზარალში ასახვით მე-11 განყოფილების - ,,ძირითადი

ფინანსური ინსტრუმენტები“, თანახმად. საანგარიშგებო პერიოდის დასრულების შემდეგ

პერიოდში საფონდო ბირჟაზე აღინიშნებოდა არსებითი ვარდნა. საწარმოს აქციების

პორტფელის რეალური ღირებულება საგრძნობლად შემცირდა.

(ბ) 20X5 წლის 31 დეკემბერს, საწარმოს გამოშვებული აქციების 100%-ს ფლობდა ერთი პირი.

20X6 წლის თებერვალში ამ პირმა თავისი აქციების 80% მიყიდა სხვა მხარეს.

(გ) 20X5 წლის 31 დეკემბერს, მშობელი საწარმო სრულად ფლობს ორ შვილობილს, საწარმო A-

სა და საწარმო B-ს. ორივე განიხილება მშობელი საწარმოს ძირითად შვილობილად. 20X6

წლის 2 თებერვალს, მშობელმა საწარმომ გაყიდა საწარმო B-ში მისი საკუთრების მთლიანი

წილი.

(დ) ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი.

ტესტი 26

20X1 წლის 1 დეკემბერს, საწარმო ყიდულობს ნედლეულს კრედიტით 10,000 უფე-ად. საწარმოს

საანგარიშო წლის ბოლოს, 20X1 წლის 31 დეკემბერს, ნედლეული ჯერ არ არის გამოყენებული და

არ არის გაუფასურებული. საწარმო მომწოდებელს უხდის 20X2 წლის 15 იანვარს. საწარმოს

სამუშაო ვალუტაა ფე.

სავალუტო კურსები შეადგენს:

20X1 წლის 1 დეკემბერი.: 1უფე = 2ფე;

20X1 წლის 31 დეკემბერი: უფე1 = 2.3ფე;

20X2 წლის 15 იანვარი: უფე1 = 1.8ფე.

20X1 წლის 1 დეკემბერს საწარმო ჟურნალში აკეთებს შემდეგ ჩანაწერს:

დებიტი მარაგი 20,000ფე

კრედიტი სავაჭრო ვალდებულებები 20,000ფე

რომელია სწორი საბუღალტრო ჩანაწერები 20X1 წლის 31 დეკემბერს ოპერაციასთან დაკავშირებით?

(ა) არ ხდება კორექტირება 20X1 წლის 31 დეკემბერს, შესაბამისად როგორც

სავაჭრო მოთხოვნის, ასევე ნედლეულის ასახვა გრძელდება 20,000ფე-ად.

(ბ) დბ) მარაგი 3,000ფე

კრ) მოგება ან ზარალი (საკურსო სხვაობა) 3,000ფე

დბ) მოგება ან ზარალი (საკურსო სხვაობა) 3,000ფე

კრ) სავაჭრო ვალდებულება 3,000ფე

31 დეკემბერს როგორც სავაჭრო მოთხოვნა, ასევე ნედლეული ფასდება 23,000ფე-ად.

ადგილი არ აქვს გავლენას მოგებაზე ან ზარალზე, რადგან ორი საკურსო სხვაობა

გადაფარავს ერთმანეთს.

(გ) 20X1 წლის 31 დეკემბერს:

არ ხდება მარაგის კორექტირება;

დბ) მოგება ან ზარალი (საკურსო სხვაობა) 3,000ფე

კრ) სავაჭრო ვალდებულება 3,000ფე

31 დეკემბერს სავაჭრო მოთხოვნა ფასდება 23,000ფე-ად, ხოლო მარაგი ფასდება 20,000ფე-

ად. საკურსო ზარალი სავაჭრო ვალდებულებასთან დაკავშირებით შეადგენს 3,000-ფე-ს.

(დ) დბ) მარაგი 3,000ფე

კრ) მოგება ან ზარალი (საკურსო სხვაობა) 3,000ფე

არ ხდება სავაჭრო მოთხოვნის კორექტირება.

31 დეკემბერს სავაჭრო მოთხოვნა ფასდება 20,000ფე-ად, ხოლო მარაგი ფასდება 23,000ფე-

ად. საკურსო შემოსულობა მარაგთან დაკავშირებით შეადგენს 3,000-ფე-ს.

ტესტი 27

ფაქტები იგივეა, რაც მე-5 კითხვაში. 20X2 წლის 15 იანვარს რა ჩანაწერები კეთდება ჟურნალში,

როდესაც სავაჭრო მოთხოვნა იფარება ფულადი სახსრებით სპოტ სავალუტო კურსით აღნიშნული

თარიღისთვის?

(ა) დბ) სავაჭრო ვალდებულება 23,000ფე

ტესტი 28

20X1 წელს კერძო კომპანიის ხელმძღვანელობა დაესწრო მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე დიდ

სავაჭრო ფორუმს, რათა ხელი შეუწყოს და წარმოაჩინოს კომპანიის უახლესი პროდუქტები. ამ

ინდუსტრიის ვაჭრობის საზღვარგარეთ ხელშეწყობის მიზნით ეროვნულმა მთავრობამ

უზრუნველყო ხელმძღვანელობის დახმარება უფასოდ. აღნიშნული დახმარება მოიცავდა

გამოსვლის დიზაინის შექმნას, ღონისძიებაზე ადგილის უზრუნველყოფას, მოგზაურობისა და

ლოჯისტიკის საკითხების მოგვარებას. მთავრობამ ასევე მიაწოდა უფასო რჩევები საწარმოს იმის

შესახებ, თუ რა უნდა თქვას მენეჯმენტმა რა სარეკლამო მასალები უნდა გადასცენ ფორუმზე

დამსწრეებს. სახელმწიფო დახმარებას არ გააჩნია მკაფიოდ გამოხატული, დასაბუთებული

ღირებულება.

საწარმომ უნდა:

(ა) განსაზღვროს სახელმწიფო დახმარების რეალური ღირებულება და 20X1 წლის 31

დეკემბერს დასრულებული წლისათვის აღიაროს შემოსავალში რეალური ღირებულებით.

(ბ) გაამჟღავნოს ის ფაქტი, რომ საწარმომ მიიღო პირდაპირი სარგებელი ეროვნული

მთავრობისგან სავაჭრო ფორუმზე მარკეტინგული დახმარების კუთხით (20X1 წლის

ფინანსურ ანგარიშგებაში მიღებული სახელმწიფო დახმარების ბუნების მითითებით).

(გ) არც აღიაროს და არც გაამჟღავნოს წლის განმავლობაში მიღებული სახელმწიფო დახმარება.

(დ) აღიაროს საკუთარ კაპიტალში 20X1 წელს მიღებული დახმარება რეალური

ღირებულებით.

ტესტი 29

20X1 წლის 1-ლ იანვარს, საწარმომ სახელწმიფო გრანტის ფარგლებში მიიღო 100 ცალი

მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვი, მათი რეალური ღირებულება იყო 1,000,000 ფე. საშუალოდ,

რქოსანი პირუტვის სიცოცხლის დარჩენილი ხანგრძლივობა 10 წელია. გრანტის ფარგლებში

საწარმოს არ ეკისრება მომავალში რეალური შესრულება.

საწარმომ სახელმწიფო გრანტი უნდა აღრიცხოს შემდეგნაირად:

(ა) აღიაროს 1,000,000 ფე შემოსავალში 20X1 წლის 1-ლ იანვარს.

(ბ) აღიაროს 100,000 ფე შემოსავალში ეტაპობრივად , პირუტყვის საშუალო სიცოცხლის

ხანგრძლივობის დარჩენილი 10 წლის განმავლობაში—100,000 ფე ყოველწლიურად.

(გ) დააკრედიტოს 1,000.000 ფე, პირდაპირ გაუნაწილებელ მოგებაში 20X1 წლის 1-ელ იანვარს.

(დ) არც ერთი ზემოთ ჩამოთვლილი.

ტესტი 30

საწარმომ უნდა აღიაროს სახელმწიფო გრანტი, რომელიც საწარმოს უწესებს მომავალში

კრ) მოგება ან ზარალი (საკურსო სხვაობა) 5,000ფე

კრ) ფულადი სახსრები 18,000ფე.

(ბ) დბ) სავაჭრო ვალდებულება 20,000ფე

კრ) მოგება ან ზარალი (საკურსო სხვაობა) 2,000ფე

კრ) ფულადი სახსრები 18,000ფე.

(გ) დბ) სავაჭრო ვალდებულება 23,000ფე

კრ) ფულადი სახსრები 23,000ფე.

(დ) დბ) სავაჭრო ვალდებულება 18,000ფე

კრ) ფულადი სახსრები 18,000ფე.

შესასრულებელ პირობებს:

(ა) შემოსავალში, როდესაც გრანტი არის მიღებადი.

(ბ) შემოსავალში, სისტემატურ საფუძველზე, იმ პერიოდებში, რომელშიც საწარმო ხარჯად

აღიარებს დანახარჯებს, რომელთა დაფინანსებაც გრანტით ხდება.

(გ) შემოსავალში, მხოლოდ მაშინ როდესაც შესრულებელი პირობები დაკმაყოფილებულია.

(დ) არც ერთი ზემოთ ჩამოთვლილი.

USAID Governing for Growth (G4G) in Georgia

Deloitte Consulting Overseas Projects LLP

Address: 5 L. Mikeladze st., 0162, Tbilisi

Phone: +995 322 240115 / 16

E-mail: info@g4g.ge

top related