inleiding in de statistiek voor de gedragswetenschappen . met ondersteuning van spss

1

INLEIDING IN DE STATISTIEK VOOR DE

GEDRAGSWETENSCHAPPEN. MET ONDERSTEUNING VAN

SPSS

INLEIDING IN DE STATISTIEKHOOFDSTUK IV FREQUENTIEVERDELINGEN & SPSS DESCRIPTIVES

DOELSTELLINGEN HOOFDSTUK IV• De student verstaat een aantal begrippen, zoals

frequentieverdeling, enz…• De student kan een univariate en meerdimensionele tabel

van de resultaten opstellen; • De student kent de diverse vormen van grafische voorstelling

van gegevens;• De student weet hoe het schaalniveau een impact heeft op

de wijze van grafische voorstelling;• De student kan percentielen/decielen/kwartielen bepalen uit

een frequentietabel; • De student kan via SPSS een frequentietabel maken en een

eenvoudige grafische voorstelling van de gegevens.

4.1. FREQUENTIETABEL

• Datamatrix bevat de resultaten van het onderzoek; dit is onoverzichtelijk

• Een frequentieverdeling geeft een beter overzicht.

• Één dimensionale tabel versus meer dimensionale tabel.

4.1. DE FREQUENTIETABEL

• Één dimensionale tabel

4.1. DE FREQUENTIETABEL• Meer dimensionale tabel (zgn.

kruistabel)Geslacht * nieuwleeftijd Crosstabulation

Count

38 99 13779 177 256

117 276 393

manvrouw

Geslacht

Total

buster boomernieuwleeftijd

Total

Cfr. Hoofdstuk IX

4.1. DE FREQUENTIETABEL

• Eendimensionale tabelFrequentie is het aantal keren dat een bepaalde waarde voorkomt- absolute frequentie- relatieve frequentie (%)- absolute cumulatieve frequentie - cumulatieve proportie (%)(beide laatsten worden niet gebruikt bij nominale waarden)

4.1. DE FREQUENTIETABEL

Lft Freq Prop. Cum freq Cum prop.

8 25 33 25 33 9 30 39 55 7210 21 28 76 100

4.2. GRAFIEKEN

• Nominale waarden• Ordinale waarden• Interval/ratio niveau

A. NOMINALE WAARDEN: GEBRUIK EEN TAARTDIAGRAM

B. ORDINALE GEGEVENS

Diploma

15 3,7 3,7 3,767 16,7 16,7 20,4

150 37,3 37,3 57,7

127 31,6 31,6 89,3

43 10,7 10,7 100,0402 100,0 100,0

lager onderwijslager middelbaarhoger middelbaarhoger niet-universitaironderwijsuniversitair onderwijsTotal

ValidFrequency Percent Valid Percent

CumulativePercent

B. ORDINALE GEGEVENS: GEBRUIK EEN STAAFDIAGRAM

C. SCALE

DatamatrixTaalvaardigheid,Rekenvaardigheid,Leeftijd en Geslacht

SPSS biedt eenoverzicht van de resultaten, middels een

frequentietabel

Taalvaardigheid

1 ,5 ,5 ,51 ,5 ,5 1,11 ,5 ,5 1,64 2,1 2,2 3,85 2,7 2,7 6,51 ,5 ,5 7,07 3,7 3,8 10,88 4,3 4,3 15,1

13 6,9 7,0 22,010 5,3 5,4 27,4

9 4,8 4,8 32,316 8,5 8,6 40,919 10,1 10,2 51,115 8,0 8,1 59,116 8,5 8,6 67,7

7 3,7 3,8 71,510 5,3 5,4 76,9

9 4,8 4,8 81,712 6,4 6,5 88,210 5,3 5,4 93,5

6 3,2 3,2 96,84 2,1 2,2 98,92 1,1 1,1 100,0

186 98,9 100,02 1,1

188 100,0

6266687071727374757677787980818283848586878891Total

Valid

SystemMissingTotal

Frequency Percent Valid PercentCumulative

PercentScale niveau

GRAFISCHE VOORSTELLING: HISTOGRAM

GEGROEPEERDE FREQUENTIETABEL• Enkel om de gegevens overzichtelijk voor te

stellen; informatie gaat verloren

• Voor de komst van SPSS gebruikelijke wijze van voorstelling;Hoeveel klassen? Turven van aantallen, enz… verwijzen we naar het pre-SPSS tijdperk.

• Geen verdere analyse van de gegevens aan de hand van dergelijke tabel.

Histogram

05

1015202530354045

0 20 40 60 80

Snelheid in km/uur

Abs

olut

e Fr

eque

ntie

s

gecumuleerdeonder boven absolute relatieve absolute relatieve

Klasse grens grens centrum frequentie frequentie frequentie frequentie31-34 30,5 34,5 32,5 2 1,3% 2 1,3%35-38 34,5 38,5 36,5 7 4,5% 9 5,7%39-42 38,5 42,5 40,5 11 7,0% 20 12,7%43-46 42,5 46,5 44,5 39 24,8% 59 37,6%47-50 46,5 50,5 48,5 33 21,0% 92 58,6%51-54 50,5 54,5 52,5 32 20,4% 124 79,0%55-58 54,5 58,5 56,5 17 10,8% 141 89,8%59-62 58,5 62,5 60,5 11 7,0% 152 96,8%63-66 62,5 66,5 64,5 3 1,9% 155 98,7%67-70 66,5 70,5 68,5 2 1,3% 157 100,0%

TOTAAL 157 100,0%

Histogram

FREQUENTIETABEL EN HISTOGRAM MET SPSS

• SPSS zal voor een frequentietabel niet automatisch een gegroepeerde tabel maken. Dit is wel mogelijk via recode van de gegevens. Eventueel een stem-and-leaf plot.

• Als histogram zal SPSS bij een grote diversiteit van waarden automatisch de waarden in klassen indelen

SPSS AANMAKEN VAN TABEL

SPSS AANMAKEN VAN EEN TABEL

SPSS OUTPUT VAN EEN TABEL

Diploma

15 3,7 3,7 3,767 16,7 16,7 20,4

150 37,3 37,3 57,7

127 31,6 31,6 89,3

43 10,7 10,7 100,0402 100,0 100,0

lager onderwijslager middelbaarhoger middelbaarhoger niet-universitaironderwijsuniversitair onderwijsTotal

ValidFrequency Percent Valid Percent

CumulativePercent

AANMAKEN VAN EEN KRUISTABEL

DIALOOGVENSTER CROSSTABS

SPSS OUTPUT KRUISTABEL

geslacht * status Crosstabulation

Count

5 30 351 41 426 71 77

jongenmeisje

geslacht

Total

dyslexie geen dyslexiestatus

Total

SPSS AANMAKEN VAN EEN TAARTDIAGRAM

Analyze – Descriptives statistics - Frequencies

SPSS AANMAKEN VAN EEN TAARTDIAGRAM

SPSS OUTPUT TAARTDIAGRAM (PIE CHART)

SPSS AANMAKEN VAN EEN STAAFDIAGRAM

SPSS OUTPUT VAN EEN STAAFDIAGRAM(BAR CHART)

SPSS AANMAKEN VAN HISTOGRAM

SPSS OUTPUT VAN EEN HISTOGRAM

4.2.4. MAAK EEN STEM-AND-LEAF PLOT

SPSS MAAK EEN STEM-AND-LEAF PLOT

STEM-AND-LEAF PLOT

4.2.5.BOXPLOT MAKEN IN SPSS

SPSS KEUZE VAN BOXPLOT

BOXPLOT AANMAKEN

Boxplot gezondheidsbesef

SPSS WERKEN INTERACTIEVE GRAFIEK

• Hoe zou de verdeling zijn van de diploma’s bij dames en heren in deze steekproef?Gebruik de gegevens van busters.sav

4.2.6. GECLUSTERD STAAFDIAGRAM

GECLUSTERDSTAAFDIAGRAM

PASW GECLUSTERD STAAFDIAGRAM

lager onderwijslager middelbaarhoger middelbaarhoger niet-universitair onderwijsuniversitair onderwijs

Diploma

Bars show counts

man vrouw

Geslacht

0

25

50

75

SPSS geclusterd staafdiagram

4.2.7. SPSS GESTAPELD STAAFDIAGRAM

geslachtvrouwman

Coun

t400

300

200

100

0

universitair onderwijs

hoger niet-universitair onderwijs

hoger middelbaarlager middelbaarlager onderwijs

diplome

4.3. SELECT CASES

4.3. SELECTIE VAN CASES

4.4. POSITIE VAN EEN SCORE IN EEN VERDELING VAN UITSLAGEN

• Het percentiel P van een ruwe score is het percentage metingen dat kleiner is (of gelijk aan) dan deze ruwe score.

Dus hoeveel procent van de observaties ligt beneden deze score (of is gelijk aan)?

PERCENTIELSCORES

• Voorbeeld: op een taaltest behaalde Jan een score van 112/120. Is dat een goede score? Kijk hiervoor naar het percentiel. Als 20% van de leerlingen een betere score behaalde, zeggen we dat de uitslag 112 het 80ste percentiel is, ofwel P80=112Als 70% van de leerlingen een betere score behaalde, zeggen we dat deze uitslag het 30ste percentiel is, ofwel P30=112

Taalvaardigheid

1 ,5 ,5 ,51 ,5 ,5 1,11 ,5 ,5 1,64 2,1 2,2 3,85 2,7 2,7 6,51 ,5 ,5 7,07 3,7 3,8 10,88 4,3 4,3 15,1

13 6,9 7,0 22,010 5,3 5,4 27,4

9 4,8 4,8 32,316 8,5 8,6 40,919 10,1 10,2 51,115 8,0 8,1 59,116 8,5 8,6 67,7

7 3,7 3,8 71,510 5,3 5,4 76,9

9 4,8 4,8 81,712 6,4 6,5 88,210 5,3 5,4 93,5

6 3,2 3,2 96,84 2,1 2,2 98,92 1,1 1,1 100,0

186 98,9 100,02 1,1

188 100,0

6266687071727374757677787980818283848586878891Total

Valid

SystemMissingTotal

Frequency Percent Valid PercentCumulative

Percent

Percentiel

Cumulatief percent biedt inzicht in percentiel

PERCENTIEL

• Welk is het percentiel bij een bepaalde score? D.i. hoeveel procent van de observaties zijn lager (of gelijk aan) dan deze score?

• Welke score komt overeen met een bepaald percentiel? Beneden welke waarde situeren zich een bepaald percentage observaties?

Gebruik steeds de frequentietabelGEEN berekeningen uit een gegroepeerde tabel.

VOORBEELD PCLeeftijd

17 4,3 4,3 4,317 4,3 4,3 8,614 3,5 3,5 12,2

9 2,3 2,3 14,417 4,3 4,3 18,7

7 1,8 1,8 20,59 2,3 2,3 22,8

10 2,5 2,5 25,39 2,3 2,3 27,68 2,0 2,0 29,69 2,3 2,3 31,98 2,0 2,0 33,9

12 3,0 3,0 37,015 3,8 3,8 40,817 4,3 4,3 45,118 4,6 4,6 49,625 6,3 6,3 55,918 4,6 4,6 60,515 3,8 3,8 64,319 4,8 4,8 69,126 6,6 6,6 75,7

9 2,3 2,3 78,019 4,8 4,8 82,816 4,1 4,1 86,8

9 2,3 2,3 89,110 2,5 2,5 91,612 3,0 3,0 94,7

5 1,3 1,3 95,98 2,0 2,0 98,06 1,5 1,5 99,52 ,5 ,5 100,0

395 100,0 100,0

30313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960Total

ValidFrequency Percent Valid Percent

CumulativePercent

Statistics

Leeftijd395

032,0037,0046,0050,00

ValidMissing

N

10255075

Percentiles

totgezond

1 ,2 ,2 ,21 ,2 ,2 ,51 ,2 ,2 ,71 ,2 ,2 1,05 1,2 1,2 2,22 ,5 ,5 2,76 1,5 1,5 4,25 1,2 1,2 5,54 1,0 1,0 6,51 ,2 ,2 6,78 2,0 2,0 8,76 1,5 1,5 10,2

19 4,7 4,7 14,91 ,2 ,2 15,2

15 3,7 3,7 18,921 5,2 5,2 24,117 4,2 4,2 28,428 7,0 7,0 35,325 6,2 6,2 41,518 4,5 4,5 46,0

2 ,5 ,5 46,536 9,0 9,0 55,528 7,0 7,0 62,428 7,0 7,0 69,4

1 ,2 ,2 69,725 6,2 6,2 75,926 6,5 6,5 82,321 5,2 5,2 87,617 4,2 4,2 91,812 3,0 3,0 94,811 2,7 2,7 97,57 1,7 1,7 99,33 ,7 ,7 100,0

402 100,0 100,0

1,501,832,672,833,003,173,333,503,673,803,834,004,174,204,334,504,674,835,005,175,205,335,505,675,805,836,006,176,336,506,676,837,00Total

ValidFrequency Percent Valid Percent

CumulativePercentStatistics

totgezond402

04,00004,66675,33335,8333

ValidMissing

N

10255075

Percentiles

VARIANTEN VAN DE PERCENTIELSCORE• Decielscore. We verdelen de uitslagen in

10 delen, zodanig dat in elk onderdeel 10% van de observaties zich situeren;dus D1 = Pc10, D2 = Pc20, enz…

• Kwartielscores. We verdelen de uitslagen in vier onderdelen, die elk 25% van de observaties bevatten.dus Q1 = Pc25; Q2 = Pc 50 en Q3 = Pc75

OPGAVEN UIT HET HANDBOEK

54

INLEIDING IN DE STATISTIEK VOOR DE

GEDRAGSWETENSCHAPPEN. MET ONDERSTEUNING VAN

SPSS