kinh nghiem hao 14- 15

CNG HA X HI CH NGHA VIT NAM

c lp - T do - Hnh phc Tp Lng Sn, ngy 15 thng 3 nm 2015

BO CO KINH NGHIMNm 2015

I/ TN KINH NGHIM: Bi dng hc sinh trn chun v tm hai s khi bit tng (hiu) v t s ca hai sII/ L DO CHN KINH NGHIM1. L do ch quanGio dc tiu hc l bc hc hin nay ang ngy cng c khng nh v tr v cng to ln ca mnh, y l bc hc c nn tng, c v tr vai tr quan trng trong h thng gio dc ph thng, hay ni cch khc l bc hc t nhng vin gch u tin cho vic xy dng mt ngi nh.

Chnh v vy mt trong nhng mc tiu ch yu ca gio dc tiu hc l: nhm gip hc sinh hnh thnh nhng c s ban u cho s pht trin ng n v lu di v c, tr, th, m v cc k nng c bn gp phn hnh thnh nhn cch v con ngi Vit Nam x hi ch ngha; bc u xy dng t cch v trch nhim cng dn, chun b hc ln trung hc c s. Trong qu trnh 5 nm hc tiu hc nhn cch hc sinh s dn dn hnh thnh v pht trin, thng qua cc hot ng dy hc v gio dc trong nh trng. Cc hot ng dy hc c thc hin ch yu cc gi ln lp, thng qua cc mn hc l mt trong nhng vn quan trng trong vic hnh thnh v pht trin nhn cch cho hc sinh, rn tnh cn thn, kin tr thng qua mn Ton. 2. L do khch quan

Tiu hc vic chm lo, pht hin v bi dng hc sinh trn chun kin thc k nng gp phn o to nhn ti cho t nc c xem l mt nhim v quan trng. Mn Ton v Ting Vit l hai mn hc chnh pht hin v bi dng hc sinh trn chun .Hng nm u c nhng k giao lu hc sinh trn chun y l hot ng thng xuyn trong nh trng tiu hc l vic lm khng ch c tc dng thc y phong tro thi ua dy tt, hc tt m cn l nhim v hnh thnh pht trin nhng thao tc v tr tu cn thit nhn thc v th gii hin thc nh tru tng ho, phn tch v tng hp, so snh d on, chng minh v bc b. Mn ton c vai tr quan trng trong vic rn luyn phng php suy ngh, phng php suy lun, phng php suy lun, phng php gii quyt vn c cn c khoa hc, ton din chnh xc, n c nhiu tc dng trong vic pht trin tr thng minh, t duy c lp linh hot sng to gp phn gio dc tr v c tnh tt nh cn c, nhn ni tr vt kh khn.

Xut pht t l do trn, nm hc 2014 2015 ti i su vo nghin cu tm ti rt ra mt s kinh nghim Bi dng hc sinh trn chun v tm hai s khi bit tng (hiu) v t s ca hai s.

III/ THC TRNG Qua iu tra kho st cht lng hc sinh ngay t u nm ti thy lng hc sinh gii ton dng tm hai s khi bit tng (hiu) v t s ca hai s cht lng t.

Tng s hc sinh: 23 em

Trong phn loi:

Lm tt dng ton in hnh: 1 em Lm cn chm dng ton in hnh: 3 em

Lm qu chm, khng lm c: 19 em

Phn tch thnh phn ca mi loi cho thy:

Nhng hc sinh lm chm, khng lm c do cc em c bi cn chm, cha bit phn tch bi ton. Cc em cn hay nhm ln vi dng ton Tm phn s ca mt s.

Mt khc, vi nhiu dng ton in hnh, i hi hc sinh phi t duy nhiu hn nn nhiu em rt lng tng trong vic gii ton c li vn, c bit l ton c li vn lin quan n t s. Qua nhiu nm ging dy, ti thy cc em hc sinh lp 5 gii c bi ton n gin c lin quan n t s nhng ch sau khi hc bi mi xong, cn sau thng nhm sang dng khc. iu chng t t duy ca cc em cn hn ch v tr nh cng cha bn vng (chng qun). Cn i vi bi ton nng cao c mt trong hai d kin ca bi ton b n th cc em rt kh pht hin ra dng ton. Cc em cha bit lp lun tm ra d kin b n. Chnh v vy m t em c th lm c nhng bi ton nng cao lin quan n t s, c th l dng bi Tm hai s khi bit tng (hiu) v t s ca hai s .Nhiu em hc sinh vn b nh hng nhiu bi cc t t hn, nhiu hn, gp bao nhiu ln, km bao nhiu ln trong vic xc nh cc php ton tng ng m cha ch vo nhng gi thuyt v cc cch din t khc nhau ca cng mt gi thit.

2. C s khoa hc xut kinh nghim:

Trong qu trnh pht trin, d cng la tui nhng do iu kin sng, v tr a l, phong tc tp qun khc nhau hoc do di truyn m mi em c mt nhn thc pht trin t duy khc nhau. C em t duy pht trin tt, c em t duy pht trin bnh thng, nhng c em li km pht trin, do vy kh nng tip thu nhn thc ca cc em cng khc nhau. c bit l trong vic hc tp v rn luyn nhng k nng c, phn tch ton v gii ton.IV. NI DUNG KINH NGHIM1/ Ni dung

1.1. Dy tt chng trnh ton chnh kha1.2. Gip hc sinh nm vng mt s kin thc cn ghi nh

1.3. H thng bi tp

2/ Cc gii php thc hinQua thc trng hc ton nh trn, thng qua qu trnh ging dy, kim tra kho st hc sinh ti xin a ra mt s gii php nh sau:

2.1. Dy tt chng trnh chnh kha

Mun cho hc sinh nm vng dng ton ny, trc ht phi dy tt chng trnh ton chnh kha.

Dng ton Tm hai s khi bit tng (hiu) v t s ca hai s c hc t hc k II ca lp 4. n lp 5, c cng c li tun 3 tit 15 v cui nm hc. Vi dng ton in hnh nh vy gio vin cn phi gip hc sinh cng c li, nm chc cc bc gii ca ca dng ton.u tin phi nm chc v t s. y l khi nim tru tng m li c a ra vi nhiu cch ni khc nhau:

V d: T s ca s b v s ln l

S b bng s ln

S ln bngs b

S ln gp 2 s b

S b bng s ln

Chnh v vy m nhiu em kh nhn ra nhng cch ni trn l th hin t s ca hai s cn tm dn n gii sai.

Cng c li cc bc gii ca bi ton:+ Bc 1: V s minh ha bi ton

Hc sinh bit da vo t s ca hai s bit c mi s ng vi bao nhiu phn, t v cc on thng biu th s ln, s b. (Cc phn phi bng nhau)

Bc 2Tm tng s phn bng nhau

Ly s phn ca s b cng vi s phn ca s ln.

Tm hiu s phn bng nhau

Ly s phn ca s ln tr i s phn ca s b.

Bc 3Tm s b

Ly tng chia cho tng s phn bng nhau ri nhn vi s phn ca s b

Tm s b

Ly hiu chia cho hiu s phn bng nhau ri nhn vi s phn ca s b

Bc 4Tm s ln

Ly tng hai s tr i s b (hoc ly tng chia cho tng s phn bng nhau ri nhn vi s phn ca s ln)Tm s ln

Ly hiu cng vi s b (hoc ly hiu chia cho hiu s phn bng nhau ri nhn vi s phn ca s ln)

Bc 5p s: Ghi c th s b, s lnp s: Ghi c th s b, s ln

Bc 6Th li : s b + s ln = tng

S b / s ln = t s

Th li : s ln s b = hiu

S b / s ln = t s

Lu i vi hc sinh: C th tm s ln trc. Nu tm s ln khi tm s b ta ly s ln tr i hiu (Dng ton tm hai s khi bit hiu v t s ca hai s) trnh nhm hc sinh ly hiu cng vi s ln.

Dng ton tm hai s khi bit tng v hiu ca hai s:

S b = (tng hiu) : 2S ln = (tng + hiu) : 2

S ln = tng s b

hoc s ln = hiu + s lnS b = tng s ln

hoc s b = s ln hiu

2.2. Gip hc sinh nm vng mt s kin thc cn ghi nh:

l mt s kin thc lin quan n tng (hiu) v t s 2 s. Trc v trong khi dy dng ton Tm hai s khi bit tng (hiu) v t s ca hai s , bng h thng bi tp gio vin cn gip hc sinh nm chc kin thc ny s dng trong khi gii bi tp ny.

Mt s kin thc lin quan n dng ton m ti thng hng dn gip hc sinh ghi nh nh sau:

+ Trung bnh cng ca hai s l 15 th tng (hiu) ca hai s l 152= 30 (Tc l tng (hiu) ca hai s bng trung bnh cng ca hai s nhn vi 2)

+ Tng hai cnh chiu di v chiu rng th bng mt na chu vi hnh ch nht .

+ Nu tng (hay gim) s ny a n v v gim (hay tng) s kia a n v th tng (hiu) ca hai s s khng i.

+ Nu tng (hay gim) mt trong hai s a n v th tng (hiu) ca hai s s tng (hay gim) a n v.

+ Nu c hai s cng tng (hay cng gim) a n v th tng (hiu) ca hai s s tng (hay gim) a2 n v

+ Nu tng (hay gim) s ny a n v v gim (hay tng) s kia cng a n v th tng (hiu) ca hai s s khng thay i.2.3. H thng bi tpH thng bi tp t d n kh, bi tp sau da trn c s ca bi tp trc.

2.3.1 Kiu bi tng minh Bi ton 1: Minh v Khi c 25 quyn v, s v ca Minh bng eq \s\don1(\f(2,3)) s v ca Khi. Hi mi bn c bao nhiu quyn v?Cc bc gii bi ton nh sau:

Bc 1: c tht k bi, xc nh ci cho v ci phi tm. y bi ton cho hai iu:1/ Minh v Khi c 25 quyn v2/ S v ca Minh bng eq \s\don1(\f(2,3)) s v ca KhiBi ton hi: mi bn c bao nhiu quyn v?Vi bi ton ny hc sinh phi nhn ra c y l dng ton tm hai s khi bit tng (25) v t s ( eq \s\don1(\f(2,3)) ) v t s cho bit s v ca Minh c chia thnh 2 phn th s v ca Khi s c 3 phn nh th.Bc 2: Tm tt ton: v s m t ni dung bi ton.

? quyn

Minh:

Khi: 25 quyn

? quyn

on thng th nht biu th s quyn v ca Minh (2 phn bng nhau), on thng th hai biu th s quyn v ca Khi (3 phn nh th), du mc m c hai on thng Minh v Khi biu th s quyn v ca c Minh v Khi (tng)

m t cu hi ca bi ton, ta v du mc m ly on thng ca Minh, du mc m ly on thng ca Khi km vi du ? ng phi tm s quyn v ca Minh v s quyn v ca Khi.Bc 3: Phn tch bi ton tm cch giiTa suy ngh:

1/ Bi ton hi g? (S v ca mi bn)

2/ Mun bit s v ca mi bn, ta lm th no? ( Ly gi tr ca mt phn ri nhn vi s phn ca mi bn)3/ Mun bit gi tr ca mt phn, ta lm th no? (Ly tng chia cho tng s phn bng nhau)

4/ Mun tm tng s phn bng nhau, ta lm th no? (Ly s phn ca Minh cng vi s phn ca Khi).

Bc 4: Da vo bc 3, ta di ngc t (4) ln (1) thc hin cc php tnh v vit bi gii. Bi gii

V s v ca Minh bng eq \s\don1(\f(2,3)) s v ca Khi nn nu s v ca Minh c chia thnh hai phn bng nhau th s v ca Khi c 3 phn nh th.Ta c s :

? quyn

Minh: Khi: 25 quyn

? quyn

Theo s , tng s phn bng nhau l:

2 + 3 = 5 (phn)

S v ca Minh l:

25 : 5 x 2 = 10 (quyn)

S v ca Khi l:

25 10 = 15 (quyn)p s: Minh: 10 quyn

Khi: 15 quynKhi lm xong ta c th th li xem chc ng cha?

Th li: Tng s v ca Minh v Khi: 10 + 15 = 25 (quyn)

T s ch s v ca Minh v Khi:

EMBED Equation.3 =

Bi ton 2: Tm lm mt php tr hai s thp phn c kt qu l 37,2 sau Tm em hai s chia cho nhau th c thng l eq \s\don1(\f(5,7)) . Hy tm php tr Tm lm.

Cc bc gii bi ton nh sau:

Bc 1: c tht k bi, xc nh ci cho v ci phi tm. y bi ton cho hai iu:

1/ Kt qu ca php tr l 37,2 (Hiu)2/ em hai s chia cho nhau th c thng l eq \s\don1(\f(5,7)) (t s)Bi ton hi: tm php tr Tm lm. (Tm s b tr v s tr)Vi bi ton ny hc sinh phi nhn ra c y l dng ton tm hai s khi bit hiu (37,2) v t s (eq \s\don1(\f(5,7))) v t s cho bit s tr c chia thnh 5 phn th s b tr s c 7 phn nh th.Bc 2: Tm tt ton: v s m t ni dung bi ton.

?

S b tr:

37,2

S tr:

?on thng th nht biu th s b tr (7 phn bng nhau), on thng th hai biu th s tr (5 phn nh th), du mc m phn nhiu hn ca s b tr biu th kt qu (hiu)

m t cu hi ca bi ton, ta v du mc m ly on thng ca s b tr, du mc m ly on thng ca s tr km vi du ? ng phi tm s b tr v s tr.

Bc 3: Phn tch bi ton tm cch gii

Ta suy ngh:

1/ Bi ton hi g? (tm php tr Tm lm) (s b tr v s tr)2/ Mun bit php tr Tm lm, ta lm th no? ( Ly gi tr ca mt phn ri nhn vi s phn ca tng s)

3/ Mun bit gi tr ca mt phn, ta lm th no? (Ly hiu chia cho hiu s phn bng nhau)

4/ Mun tm hiu s phn bng nhau, ta lm th no? (Ly s phn ca s b tr tr i s phn ca s tr).Bc 4: Da vo bc 3, ta di ngc t (4) ln (1) thc hin cc php tnh v vit bi gii. (Vi bi ton dng ny tm tt nm trong phn bi gii)Bi gii

Thng hai s l eq \s\don1(\f(5,7)) nn nu s tr l 5 phn bng nhau th s b tr l 7 phn nh th.

Ta c s :

?

S b tr:

37,2

S tr:

?

Theo s , hiu s phn bng nhau l:

7 5 = 2 (phn)

S tr l:

37,2 : 2 x 5 = 93

S b tr l:

93 + 37,2 = 130,2

Php tr m Tm lm l:

130,2 93 = 37,2

p s: 130,2 93 = 37,2Khi lm xong ta c th th li xem chc ng cha?

Th li: 93 : 130,2 = eq \s\don1(\f(5,7))2.3.2. Kiu bi n hiu Bi ton 3: An v Bnh c tt c 84 vin bi, nu An cho Bnh 13 vin bi th An cn nhiu hn Bnh 16 vin bi. Tm s bi ca mi bn? Cc bc gii bi ton nh sau:

Bc 1: c tht k bi, xc nh ci cho v ci phi tm. y bi ton cho hai iu:

1/ An v Bnh c tt c 84 vin bi (tng)

2/ Nu An cho Bnh 13 vin bi th An cn nhiu hn Bnh 16 vin bi (khng tng minh). (Hiu)

Bi ton hi: s bi ca mi bn?

Hc sinh xc nh c khi An cho Bnh bi th tng s bi ca hai bn khng thay i (84). y l dng ton tng hiu; hiu chnh l s bi An hn Bnh v hiu cha bit r.Bc 2: Tm tt ton: v s m t ni dung bi ton.

S bi ca An:

16 13 84

S bi ca Bnh:

on thng th nht biu th s bi ca An , on thng th hai biu th s bi ca Bnh v phn nhn thm, mi tn gp khc t s 13 ch vo phn tha ca s bi ca Bnh biu th An cho Bnh. Du mc c s 16 biu th khi cho cn nhiu hn, du mc k bn biu th 13 vin bi ca An. Du mc m c 2 on thng biu th s bi ca 2 bn m t cu hi ca bi ton, ta v du mc m ly on thng ca s bi ca An, du mc m ly on thng ca s bi ca Bnh vi du ? ng phi tm s bi ca An v s bi ca Bnh.

Bc 3: Phn tch bi ton tm cch gii

Ta suy ngh:

1/ Bi ton hi g? (s bi ca mi bn)

2/ Mun bit s bi ca Bnh, ta lm th no? ( tng tr i s bi ca An)

3/ Mun bit s bi ca Bnh, ta lm th no? (Ly tng cng vi hiu ri chia cho 2)

4/ Mun tm hiu (s bi ca An hn Bnh), ta lm th no? (Ly s bi ca An cho Bnh cng thm mt ln s bi na ri cng vi s bi sau khi cho An nhiu hn Bnh).

Bc 4: Da vo bc 3, ta di ngc t (4) ln (1) thc hin cc php tnh v vit bi gii. Tm tt

S bi ca An:

16 13 84

S bi ca Bnh:

Bi gii

An hn Bnh s vin bi l:

13 + 16 +13 = 42 (vin)

S bi ca An l:

(84 + 42) : 2 = 63 (vin)S bi ca Bnh l:

63 42 = 21 (vin)

p s: An: 63 vin bi

Bnh: 21 vin biTh li:

Tng s bi: 63 + 21 = 84 (vin)

Khi An cho Bnh, An cn nhiu hn Bnh 63 21 13 13 = 16 (vin)Bi ton 4: Mt hnh ch nht c chiu di hn chiu rng 25m. Nu tng chiu rng ln 2m v gim chiu di 5m th chiu di gp 3 ln chiu rng. Tnh din tch hnh ch nht.Cc bc gii bi ton nh sau:Bc 1: c tht k bi, xc nh ci cho v ci phi tm. y bi ton cho hai iu:1/ chiu di hn chiu rng 25m (Hiu)

2/ Nu tng chiu rng ln 2m v gim chiu di 5m th chiu di gp 3 ln chiu rng.

Bi ton hi: tm din tch ca hnh ch nhtVi bi ton ny hc sinh phi nhn ra c: Mun tnh din tch phi bit chiu di v chiu rng ca hnh ch nht v i tm chiu di, chiu rng chnh l a bi ton v dng ton tm hai s khi bit hiu v t s nhng hiu ban u ca bi ton khng ng vi t s cho (hiu khng tng minh). Trc khi v s ca bi ton phi tm c hiu ng vi t s choBc 2: Tm tt ton: v s m t ni dung bi ton khi chiu rng tng ln 2m v gim chiu di 5m.

Chiu rng: 18m

Chiu di: Din tch: ...?on thng th nht biu th chiu rng (1 phn ), on thng th hai biu th chiu di (3 phn nh th), du mc m phn nhiu hn ca chiu di biu th hiu (bi ton yu cu tnh din tch nn trn s khng c du ?)

Bc 3: Phn tch bi ton tm cch gii

Ta suy ngh:

1/ Bi ton yu cu g? (tnh din tch hnh ch nht)

2/ Mun tnh din tch hnh ch nht, ta lm th no? ( Ly chiu di thc nhn vi chiu rng thc)

3/ Mun tnh chiu di thc, ta lm th no: (Ly chiu rng thc cng vi phn chiu di hn chiu rng ban u)

4/ Mun tnh chiu rng thc, ta lm th no? ( Ly chiu rng khi tng 2m ) 5/ Mun tnh chiu rng khi tng 2m (gi tr ca mt phn), ta lm th no? (Ly hiu chia cho hiu s phn)

6/ Mun tnh hiu s phn bng nhau, ta lm th no? (Ly s phn ca chiu di khi gim 5m tr i s phn ca chiu rng khi tng 2m)

7/ Mun tm hiu ca chiu di v chiu rng khi tng chiu rng 2m v gim chiu di 5m, ta lm th no? (Ly chiu di hn chiu rng ban u tr i phn chiu rng tng ln v chiu di gim i)Bc 4: Da vo bc 3, ta di ngc t (7) ln (1) thc hin cc php tnh v vit bi gii. Bi gii

Nu tng chiu rng ln 2m v gim chiu di 5m th chiu di cn hn chiu rng l:

25 2 5 = 18 (m)

Ta c s khi tng chiu rng ln 2m v gim chiu di 5m:

Chiu rng: 18m

Chiu di: Theo s , hiu s phn l:

3 1 = 2 (phn)

Chiu rng khi tng 2m l:

18 : 2 = 9 (m)

Chiu rng thc ca hnh ch nht l:

9 2 = 7 (m)

Chiu di thc ca hnh ch nht l:

7 + 25 = 32 (m)

Din tch hnh ch nht l:

32 x 7 = 224(meq \l(\o\ac(2, )))

p s: 224 meq \l(\o\ac(2, ))

Th li:

Chiu di hn chiu rng: 32 7 = 25 (m)Khi tng chiu rng ln 2m gim chiu di i 5m th chiu di gp chiu rng l:

(32 5) : (7 + 2) = 3 (ln)2.3.3. Kiu bi n tng Bi ton 5: Mt hnh ch nht c chu vi l 120cm. Chiu rng bng chiu di.Tnh chiu di, chiu rng ca hnh .Cc bc gii bi ton nh sau:

Bc 1: c tht k bi, xc nh ci cho v ci phi tm. y bi ton cho hai iu:

1/ Hnh ch nht c chu vi l 120cm2/ Chiu rng bng chiu diBi ton yu cu: Tnh chiu di, chiu rng i vi bi ton ny, tng ca 2 s n trong cu Mt hnh ch nht c chu vi l 120 cm. V vy ta phi tnh na chu vi, tc l tnh tng di ca 2 cnh chiu di v chiu rng. (Trc khi v s ) b/ Bc 2: Tm tt ton: v s m t ni dung bi ton

? cm

Chiu rng 60cm

Chiu di

? cm on thng th nht biu th chiu rng (2 phn bng nhau), on thng th hai biu th chiu di (3 phn nh th), du mc m c 2 on thng biu th tng.

Bc 3: Phn tch bi ton tm cch gii

Ta suy ngh:

1/ Bi ton yu cu g? (tnh chiu di v chiu rng ca hnh ch nht)

2/ Mun tnh chiu di v chiu rng ca hnh ch nht, ta lm th no? ( Ly gi tr ca mt phn nhn vi s phn ca mi chiu)

3/ Mun bit gi tr ca mt phn, ta lm th no? (Ly tng chia cho tng s phn bng nhau)

4/ Mun tm tng s phn bng nhau, ta lm th no? (Ly s phn ca chiu di cng vi s phn ca chiu rng).

5/ Mun tm tng ca chiu di v chiu rng, ta lm th no? (ly chu vi chia cho 2 chnh l na chu vi)Bc 4: Da vo bc 3, ta di ngc t (5) ln (1) thc hin cc php tnh v vit bi gii. Bi gii:

Na chu vi hnh ch nht l:

120 : 2 = 60 (cm)

Ta c s : ? cm

Chiu rng 60cm Chiu di

? cm

Tng s phn bng nhau l:

3 + 2 = 5( phn)

Chiu di hnh ch nht l:

60 : 5 x 3 = 36 (cm)

Chiu rng l: 60 - 36 = 24 (cm)

p s: Chiu di: 36 cm

Chiu rng: 24 cm

Th li: Chu vi hnh ch nht: (36 + 24) x 2 = 120 (m)T s ca chiu rng v chiu di: =

Bi ton 6: Tm hai s c tng l 66, bit rng s th hai gim 6 n v th ch cn bng eq \s\don1(\f(1,2)) s th nht.

Cc bc gii bi ton nh sau:

Bc 1: c tht k bi, xc nh ci cho v ci phi tm. y bi ton cho hai iu:

1/ Tng hai s l 66

2/ s th hai gim 6 n v th ch cn bng eq \s\don1(\f(1,2)) s th nht.Bi ton hi: Hai s?y cng l dng ton tng ,t nhng tng khng phi l 66 m tng ca hai s cha bit khi t s l eq \s\don1(\f(1,2)). (Trc khi tm tt phi tm tng ca hai s ng vi t s l eq \s\don1(\f(1,2)) )Bc 2: Tm tt ton: v s m t ni dung bi ton khi s th hai gim i 6.

?

S th nht:

S th hai:

60

?

on thng th nht biu th s th nht (2 phn bng nhau ), on thng th hai biu th s th hai (1 phn nh th), du mc m c hai on thng biu th tng.

Bc 3: Phn tch bi ton tm cch gii

Ta suy ngh:

1/ Bi ton yu cu g? (Tm hai s?)

2/ Mun tm s th nht, ta lm th no? ( Ly tng ban u tr s th hai)

3/ Mun tm s th hai, ta lm th no? (Ly s th hai khi gim i 6 n v cng vi s gim i ca s th hai)

4/ Mun tm s th hai khi gim 6 n v (gi tr ca mt phn), ta lm th no? (ly tng khi s th hai gim i 6 n v chia cho tng s phn bng nhau)

5/ Mun tm tng s phn bng nhau, ta lm th no? (Ly s phn ca s th nht cng vi s phn ca s th hai)

6/ Mun tm tng khi s th hai gim i 6 n v, ta lm th no? (Ly tng ban u tr i s n v ca s th hai gim i). V mt trong hai s gim i bao nhiu n v th tng ca hai s cng gim i by nhiu n v (phn ghi nh mc 2.2) Bc 4: Da vo bc 3, ta di ngc t (6) ln (1) thc hin cc php tnh v vit bi gii. Bi gii

Nu s th hai gim i 6 n v th tng ca hai s cn li l:

66 6 = 60 Ta c s khi s th hai gim i 6 n v:

?S th nht: S th hai:

60

? Theo s , tng s phn bng nhau l:

2 +1 = 3 (phn)

S th hai sau khi gim i 6 n v l:

60 : 3 = 20

S th hai l:

20 + 6 = 26

S th nht l:

66 26 = 40

p s: S th nht: 40

S th hai: 26Th li: Tng ca hai s: 26 + 40 = 66

T s khi s th hai gim i 6 n v: (26 6 ) : 40 =

Bi ton 7: Hai t cng nhn p ng c 86m, nu t Mt p t hn 10m v t Hai p thm 4m th t Mt p c qung ng bng eq \s\don1(\f(2,3)) qung ng t th Hai p c. Tm xem mi t p dc bao nhiu mt ng?

Cc bc gii bi ton nh sau:

Bc 1: c tht k bi, xc nh ci cho v ci phi tm. y bi ton cho hai iu:

1/ Hai t p c 86m

2/ nu t Mt p t hn 10m v t Hai p thm 4m th t Mt p c qung ng bng eq \s\don1(\f(2,3)) qung ng t th Hai p c.Bi ton hi: Mi t p c bao nhiu?y l dng ton tng, t nhng tng ng vi t s bit khng tng minh. Nn trc khi v s phi tm tng khi t Mt p c qung ng bng eq \s\don1(\f(2,3)) qung ng t Hai p c.

b/ Bc 2: Tm tt ton: v s m t ni dung bi ton khi t Mt p t hn 10m v t Hai p thm 4m.

?T Mt: 80mT Hai: ?on thng th nht biu th qung ng t Mt p c (2 phn bng nhau ), on thng th hai biu th qung ng t Hai p c (3 phn nh th), du mc m c hai on thng biu th tng.

Ta v du mc m ly tng on thng km theo du ? ng phi tm mi t p c bao nhiu qung ng.

Bc 3: Phn tch bi ton tm cch gii

Ta suy ngh:

1/ Bi ton hi g? (S mt ng mi t p c)

2/ Mun tm t Hai p c bao nhiu mt ng, ta lm th no? ( Ly tng ban u tr i s mt ca t Mt p c)

3/ Mun tm t Mt p c bao nhiu mt ng, ta lm th no? (Ly s mt ng khi t Mt p t hn 10m cng vi 10m p t i)

4/ Mun tm s mt ng t Mt khi p t i 10, ta lm th no? (Ly gi tr ca mt phn nhn vi s phn ca t Mt khi p t i 10m)5/ Mun tm gi tr ca mt phn, ta lm th no? (Ly tng chia cho tng s phn bng nhau)

6/ Mun tm tng s phn bng nhau, ta lm th no? (Ly s phn ca mi t cng li vi nhau)

7/ Mun tm tng s mt ng khi t Mt p t hn 10m v t Hai p thm 4m, ta lm th no? (Ly tng ban u tr i qung ng t Mt p t i v cng vi qung ng t Hai p thm)

Bc 4: Da vo bc 3, ta di ngc t (7) ln (1) thc hin cc php tnh v vit bi gii.Bi gii

Nu t Mt p t hn 10m v t Hai p thm 4m th hai t p c l:

86 10 + 4 = 80 (m)

Ta c s t Mt p t hn 10m v t Hai p thm 4m : ?T Mt: 80mT Hai: ? Theo s , tng s phn bng nhau:

2 + 3 = 5 (phn)

Nu t Mt p t hn 10m th s mt ng p c l:

(80 : 5) x 2 = 32 (m)

T Mt p c l:

32 + 10 = 42 (m)

T Hai p c l:

86 42 = 44 (m)

p s: T Mt: 42m ng

T Hai: 44m ng

Th li: Hai t p c: 42 + 44 = 86 (m)T s ch khi t Mt p t hn 10m v t Hai p thm 4m:

(42 10 ) : ( 44 + 4) =

2.3.4. Kiu bi n t sBi ton 8: Ba lp 5A, 5B, 5C trng c tt c l 182 cy, s cy ca lp 5A bng eq \s\don1(\f(1,3)) s cy ca lp 5B, s cy ca lp 5B bng eq \s\don1(\f(1,3)) s cy ca lp 5C. Tm s cy ca mi lp. Cc bc gii bi ton nh sau:Bc 1: c tht k bi, xc nh ci cho v ci phi tm. y bi ton cho ba iu:

1/ Ba lp trng c 182 cy

2/ s cy ca lp 5A bng eq \s\don1(\f(1,3)) s cy ca lp 5B3/ s cy ca lp 5B bng eq \s\don1(\f(1,3)) s cy ca lp 5CBi ton hi: Tm s cy ca mi lp?

y l dng ton tng, t nhng t s ca lp 5C cha tng minh hc sinh cn nm r s cy ca lp 5A bng eq \s\don1(\f(1,3)) s cy ca lp 5B c ngha l coi s cy ca lp 5A l 1 phn th s cy ca lp 5B l 3 phn nh th nn khi s cy ca lp 5B bng eq \s\don1(\f(1,3)) s cy ca lp 5C c ngha 1 phn ca lp 5B gm 3 phn bng nhau nn s cy ca lp 5C s l 9 phn nh vy. Bc 2: Tm tt ton: v s m t ni dung bi ton Ta c s :

? cy

S cy lp 5A:

? cy

S cy lp 5B:

?cy 182cy

S cy lp 5C:on thng th nht biu th s cy ca lp 5A (1 phn), on thng th hai biu th s cy ca lp 5B (3 phn nh th), on thng th ba biu th s cy ca lp 5C, du mc m c ba on thng biu th tng.

Ta v du mc m ly tng on thng km theo du ? ng phi tm s cy ca mi lp.Bc 3: Phn tch bi ton tm cch gii

Ta suy ngh:

1/ Bi ton hi g? (S cy ca mi lp)2/ Mun tm s cy ca mi lp, ta lm th no? (Ly gi tr ca mt phn nhn vi s phn ca lp )

3/ Mun tm gi tr ca mt phn, ta lm th no? (Ly tng chia cho tng s phn bng nhau)

4/ Mun tm tng s phn bng nhau, ta lm th no? (Ly s phn ca mi lp cng li vi nhau)

Bc 4: Da vo bc 3, ta di ngc t (4) ln (1) thc hin cc php tnh v vit bi gii. Bi gii

Nu coi lp 5A l 1 phn th s cy ca lp 5B l 3 phn v s cy lp 5C l 9 phn nh th.Ta c s :

? cy

S cy lp 5A:

? cy

S cy lp 5B:

?cy 182cy

S cy lp 5C:Theo s , tng s phn bng nhau l:

1 + 3 + 9 = 13 (phn)

S cy ca lp 5A l: 182 : 13 = 14 (cy)

S cy ca lp 5B l:

14 x 3 = 42 (cy)

S cy ca lp 5C l:

182 14 42 = 126 (cy)

p s: Lp 5A: 14 cy

Lp 5B: 42 cy

Lp 5C: 126 cyTh li: Tng s cy ca ba lp: 14 + 42 + 126 = 182 (cy) T s cy ca lp 5A v 5B: 14 : 42 =

T s cy ca lp 5B v 5C: 42 : 126 =

Bi ton9: Tng s hc sinh ca hai lp 5A v 5B l 77 hc sinh, bit eq \s\don1(\f(1,3)) s hc sinh ca lp 5A th bng eq \s\don1(\f(1,4)) s hc sinh ca lp 5B. Hi lp no c nhiu hc sinh hn v nhiu hn bao nhiu hc sinh?

Cc bc gii bi ton nh sau:a/ Bc 1: c tht k bi, xc nh ci cho v ci phi tm. y bi ton cho hai iu:

1/ Tng ca hai lp l 77 hc sinh

2/ eq \s\don1(\f(1,3)) s hc sinh ca lp 5A th bng eq \s\don1(\f(1,4)) s hc sinh ca lp 5BBi ton hi: lp no c nhiu hc sinh hn v nhiu hn bao nhiu?

Mun tm c lp no nhiu hc sinh hn v nhiu hn bao nhiu th phi bit s hc sinh ca mi lp. Vy phn i tm s hc sinh mi lp thuc dng ton tng, t nhng t s cha tng minh. eq \s\don1(\f(1,3)) s hc sinh ca lp 5A th bng eq \s\don1(\f(1,4)) s hc sinh ca lp 5B nn hc sinh lp 5A chia thnh 3 phn bng nhau th hc sinh lp 5B c 4 phn nh th.b/ Bc 2: Tm tt ton: v s m t ni dung bi ton Ta c s :

? hc sinh

Lp 5A:

77 hc sinh Lp 5B:

? hc sinhon thng th nht biu th s hc sinh ca lp 5A (3 phn), on thng th hai biu th s hc sinh ca lp 5B (4 phn nh th), du mc m c hai on thng biu th tng.

Ta v du mc m ly tng on thng km theo du ? ng phi tm s hc sinh ca mi lp.Bc 3: Phn tch bi ton tm cch gii

Ta suy ngh:

1/ Bi ton hi g? (Lp no nhiu hc sinh hn v nhiu hn bao nhiu?)

2/ Mun tm nhiu hn bao nhiu, ta lm th no? (Ly s hc sinh ca lp nhiu hn tr i lp t hn)

3/ Mun tm s hc sinh ca mi lp, ta lm th no? (Ly gi tr ca mt phn nhn vi s phn ca lp )

4/ Mun tm gi tr ca mt phn, ta lm th no? (Ly tng chia cho tng s phn bng nhau)

5/ Mun tm tng s phn bng nhau, ta lm th no? (Ly s phn ca mi lp cng li vi nhau)

Bc 4: Da vo bc 3, ta di ngc t (5) ln (1) thc hin cc php tnh v vit bi gii.Bi gii

eq \s\don1(\f(1,3)) s hc sinh ca lp 5A th bng eq \s\don1(\f(1,4)) s hc sinh ca lp 5B, c ngha l hc sinh lp 5A chia thnh 3 phn bng nhau th lp 5B l 4 phn nh vy.Ta c s :

? hc sinh

Lp 5A:

77 hc sinh Lp 5B:

? hc sinhTheo s , tng s phn bng nhau l:

3 + 4 = 7 (phn)

S hc sinh ca lp 5A l:

77 : 7 x 3 = 33 (hc sinh)

S hc sinh ca lp 5B l:

77 33 = 44 (hc sinh)

S hc sinh lp 5B nhiu hn lp 5A v nhiu hn l:

44 33 = 11 (hc sinh)

p s: Lp 5A hn lp 5B 11 hc sinh.Lu :

- Vi bi ton dng ny tm tt nm trong phn bi gii

- Cc bi ton trn bc tm gi tr 1 phn c trnh by gp v d bi ton 1: Tm s v ca Minh 25 : 5 x 2 trong 25 : 5 chnh l gi tr ca mt phn. - Cc bi ton trn quy trnh gii cn thm mt bc Bc 5: Khai thc bi ton

Ta suy ngh:

1/ C th gii bi ton theo cch khc khng?V d bi ton 9: Nhn vo s ta thy s hc sinh lp 5A gm 3phn v s hc sinh lp 5B gm 4 phn nn s hc sinh lp 5B nhiu hn s hc sinh lp 5A l 1 phn.

Nu tnh c 1 phn chnh l tnh c s hc sinh nhiu hn.

Vy ta c cch gii sau:

Bi giiTheo s ta thy s hc sinh lp 5A gm 3phn v s hc sinh lp 5B gm 4 phn nn s hc sinh lp 5B nhiu hn s hc sinh lp 5A l:

4 3 = 1 (phn)

S hc sinh ca 1 phn l:77 : (3 + 4) = 11 (hc sinh)

p s: Lp 5A hn lp 5B 11 hc sinh.Vi cc bi cn li:

Bi ton 1: Cch gii th hai ta i tm s v ca Khi trc ri mi tm s v ca Minh

Bi ton 2: Tm s b tr trc ri tm s tr ta ly s b tr tr i hiu

Bi ton 3: Tm s bi ca Bnh ri ly tng tr i s bi ca Bnh s c s bi ca An.Bi ton 4: Tm chiu di khi gim i 5 trc ri tm chiu di sau tm chiu rng v cui cng tm din tch

Bi ton 5: Tm chiu rng trc ri mi i tm chiu di.

Bi ton 6: Tm s th nht trc ri mi tm s th hai.

Bi ton 7: Tm t Hai khi p thm trc ri tm t Hai p ban u sau cng tm t Mt.Bi ton 8: C nhiu cch gii khc nhau

V d tnh s cy ca lp 5B trc ri ly s cy ca lp 5B nhn vi eq \s\don1(\f(1,3)) hoc chia cho 3 ri tm lp 5C. ....

2/ Ta c th rt ra c kinh nghim hoc nhn xt g sau bi ton?

Phi phn tch k nhng d liu cha tng minh ri a v cc dng ton hc gii quyt cc yu cu.

3/ C th t cc bi ton mi t cc bi ton khng? Chng hn: Bi ton 1 i s quyn v thnh s vin bi hay con vt ....

Sau khi ra bi ton mi, ta c th gii xem c c khng?V. KT QU THC HIN

1. Thi gian p dng kinh nghim Kinh nghim c p dng trong 3 nm hc 2012- 2013, 2013 2014, 2014- 2015.2. Phm vi p dng kinh nghim

Kinh nghim c p dng ti trng Tiu hc L Vn Tm v cc trng khi ti i tham gia Hi ging cm v c kh nng ph bin trong ton ngnh, ton tnh.

3. Hiu qu ca kinh nghim

Sau nhiu nm tm ti, ging dy, vn dng cc bin php bi dng cho mt s em hc sinh ca lp thu c mt s kt qu nh sau:

Nm hc 2012 2013: Ti c ging dy lp 5A2. Ti kho st cht lng hc sinh ca c khi 5. Kt qu nh sau:Thi gianTSHSGiiKhTrung bnhYu

Cui HKI4948,2%2857,1%1530,6%24,1%

Cui nm492653,1%2040,8%36,1%

Tng(+) gim (-)+44,9%-16,3%-24,5%- 4,1%

Nm hc 2013 2014: Ging dy lp 4. Ti p dng kho st vi hc sinh ca ton khi 4. Kt qu nh sau:

Thi imTSHSGiiKhTrung bnhYu

Bt u hc2328,7%834,8%1252,2%14,3%

Cui nm231043,5%1147,8%28,7%

Tng (+), gim (-)+34,8%+ 13%-43,5%-4,3%

Nm hc 2014 2015, ging dy lp 5A1. Ti p dng v kho st hc sinh ca khi lp 5. Kt qu nh sau:Thi gianS sKt qu

Lm chmLm kh nhanhLm nhanh

u nm2319- 82,6%3- 13%1- 0,4%

Thng 3236 26,1%6 26,1%11- 47,8%

Tng(+),gim(-) 56,5%+ 13,1+ 47,4%

Qua kt qu ca 3 nm cho thy nhn chung cc em u c thc lm bi. Cc em hng th khi hc ton. C th cht lng kim tra cui k, cui nm mn ton tng ln, bi kim tra dng ton in hnh mc lm bi t kh nhanh tr ln tng mt cch r rt. iu quan trng l kh nng phn tch, tng hp, kh nng suy lun logc ca cc em c tng ln.

Chnh v nh pht trin nhng kh nng t duy nh th nn cc em gii cc dng ton khc cng nhanh hn, d dng hn.

Mt khc trong nhng ln tham gia hi ging cm ti p dng v tit dy ca ti c xp loi Tt

Tuy nhin bn cnh vn cn mt s em bi lm t kt qu cha c cao v kh nng kh nng t duy, suy lun cn hn ch. y cng ch l mt phn nh ca chng trnh Ton lp 4, 5 nn trong cc t giao lu hc sinh gii trng ti vn cn hn ch cha t gii cc cp nhiu.

Kinh nghim ny c p dng trong khi 4+5, trng v trng Hong Vn Th, Tam thanh (Hi ging cm) v c th s dng trong ton khi tiu hc ca thnh ph, ton tnh.Trn y l nhng suy ngh v mt s kinh nghim m bn thn ti v ang p dng. Bc u bn thn ti nhn thy c nhng thnh cng song so vi yu cu gio dc hin nay vn cn nhiu khim khuyt, knh mong cc ng nghip gp b sung cng nhau thc hin tt vic dy dng ton in hnh cho hc sinh.

Th trng n v Ngi vit

nhn xt v xc nhn T Th Bch Ho

32

_1334146126.unknown

_1490516986.unknown

_1490518681.unknown

_1490519200.unknown

_1490519216.unknown

_1490518407.unknown

_1490516913.unknown

_1490516941.unknown

_1490087877.unknown

_1334149705.unknown

_1334118858.unknown

_1334145215.unknown

_1334118836.unknown

_1334118808.unknown