konu seçimi ve arama mantığı

Konu Seçimi ve Arama MantığıZehra Taşkın

Neler Öğreneceksiniz?

•Araştırmaya başlarken neler yapılalıdır?•Ön araştırma yaparken kullanılarak

kaynaklar neler olabilir?•Uygun konu seçimi nasıl yapılır?•Konu nasıl daraltılır ya da genişletilir?•Anahtar sözcükler nasıl seçilir?•Arama yardımcıları nasıl kullanılır?

•Bir araştırma yaptığınızı farz edin. •Hangi konuyu seçerdiniz?•Seçtiğiniz konuyu size dağıtılan kağıdın

ilk bölümüne yazın•Bekleyin. (Fazla değil, birkaç slayt)

Araştırmaya Başlarken;•Araştırmaya başlarken konular doğru

seçilmeli… •Doğru seçim yapmak için ön araştırma şart.•Ön araştırma yapılmadan seçilmiş konular ile

çalışmak konu değişikliği ile sonuçlanır. •Ön araştırmanın illa ki bilimsel yayınlar

kullanılarak yapılması gerekmez. Bazen popüler yayınlar da konu seçimi için fikir verebilir.

Araştırmaya BaşlarkenÖn araştırma•Ben “İstanbul” ile ilgili

çalışacağım? •Ben “Türk Sanat Müziği” ile

ilgili çalışacağım?•Ben “çarpık kentleşme” ile

ilgili çalışacağım?▫YANİ???

Araştırmaya Başlarken;•Çok geniş ya da çok dar konular ile

çalışılamaz. •Konu seçimi çok önemli. •Konu seçmek için altyapın sağlam olmalı. •Altyapıyı oluşturmak için araştırmalısın. •Ön araştırma sonucu konunu net bir

şekilde ortaya koyabilirsin.

Araştırmaya Başlarken;• Ben “İstanbul” ile ilgili çalışacağım?

▫İstanbul’un fethi?▫İstanbul müzeleri?▫…

• Ben “Türk Sanat Müziği” ile ilgili çalışacağım?▫Türk Sanat Müziği tarihi?▫Türk Sanat Müziği’nde makamlar?▫…

• Ben “çarpık kentleşme” ile ilgili çalışacağım?▫Ankara’da çarpık kentleşme?▫Çarpık kentleşmenin olumsuz etkileri?▫…

Önce Bir Konuya İhtiyacınız Var

•Konuyu seçmek için;▫Güncel olayların verildiği siteler▫Wikiler▫Google Directory▫Clusty▫…

Konu seçerken cevaplamanız gerekenler;• Bu konu hakkında bir şeyler biliyor muyum?• Bu konu hakkındaki bilgileri anlayabilecek

miyim?• Bu konu ilgimi çekti mi?• Bu konu hakkında yayınlanmış yeteri kadar yayın

var mı?• Bu konu hakkındaki kaynaklara kütüphanemden

erişebilecek miyim?• Bilgi erişilebilir durumda değilse, ulaşmak için ne

kadar zaman ve kaynak ayırmam gerekecek?• Bu konu bana ne kazandıracak?

Fikri bulduk, şimdi…

•Konuyu şekillendirin. •Daraltın ya da genişletin. •Konuyu iyi tanımlamalısınız, bu size

anahtar sözcük seçiminde yardımcı olacak.

Konu DaraltmaHip Hop Müzik

•Bu konu hakkında ne biliyorsun?•Ne bilmiyorsun?•Bu konunun hangi kısmı ile ilgileniyorsun, ilgini çekiyor? •Hangi zaman süreci ile ilgileniyorsun?•Hangi coğrafi bölge üzerinde odaklanacaksın?•Ne tür kaynaklara ihtiyacın var?

Genel başlık Hip hop Müzik

Zaman aralığı 1990 sonrası

Yer Almanya

İnsanlar ya da gruplar

Almanya’da yaşayan Türkler

Olay Dışlanmışlık

Daraltılmış konu başlığı: Almanya’da yaşayan Türklerin içinde bulunduğu dışlanmışlık hissi ve

1990 sonrası hiphop müziğe etkisi

Konu GenişletmeYakından televizyon izlemenin göze etkisi nedir?

•Konu ile ilgili başka endişeler söz konusu mu? Örneğin yakından televizyon izlemek radyasyon tehlikesini de beraberinde getirir mi?•Önemli gruplara odaklanabilir misin?

Spesifik konu Yakından televizyon izlemenin göze etkisi

Alternatif odak grubu

Çocuklar

Olay Yakından televizyon izlemenin olumsuz etkileri

Genişletilmiş konu başlığı: Yakından televizyon izlemenin çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri

nelerdir?

Konu Seçimi

•Biraz önce üzerinde düşündüğünüz konu başlığını anlatılanlar doğrultusunda yeniden düşünün ve diğer bölüme bu başlığı yazın.

Anahtar Sözcük Seçimi•Konuyu daralttık ya da genişlettik.•Anahtar sözcük seçiminde dikkat edilmesi

gereken bazı noktalar;▫Konunuza ait temel kavram nedir?▫İkincil bir kavram sözkonusu mu?▫Tanımlayıcı diğer sözcükler neler olabilir?

•Konu seçiminde dikkat edilecek unsur her yerde karşılaşılabilecek sözcüklerden uzak durmaktır.▫Impact, and, the, of, ...

Anahtar Sözcük Seçimi

•Örneğimizle devam edelim.

Almanya’da yaşayan Türklerin içinde bulunduğu dışlanmışlık hissi ve 1990 sonrası hiphop müziğe etkisi

Almanya

Hiphop müzik

Dışlanmışlık hissi

Türkler

1990

Anahtar Sözcük Seçimi•Biraz önce belirlediğiniz konu başlığı için

anahtar sözcükleri seçin ve cümle üzerinde işaretlemeyi yapın.

Anahtar Sözcük Seçimi - Uygulama• http://21cif.com/rkitp/challenge/v1n3/Keyword_Challenge/

Q2Q_GreatWall.swf • http://21cif.com/rkitp/challenge/v1n3/Keyword_Challenge/Q2Q_Movie.swf • http://21cif.com/rkitp/challenge/v1n3/Keyword_Challenge/

Q2Q_Piranhas.swf • http://21cif.com/rkitp/challenge/Keyword_Challenge/Q2Q_Buffalo.swf

• http://21cif.com/rkitp/challenge/v1n7/Pirates_and_Piranhas.swf

Eşanlamlı sözcükler

•Her yazar sizinle aynı şeyi düşünmek zorunda değil.

•Benim siyah dediğime o kara diyebilir. •Ya da konular benzer olsa da seçilen

sözcükler farklı olabilir.

•Bu nedenle eşanlamlı ya da benzer sözcükler de anahtar sözcükler içinde yer almalı.

Eşanlamlı Sözcükler – Ödüllü yarışma•İki grup halinde çalışarak aşağıdaki

kelime ile eşanlamlı olabilecek ya da yakın anlamlı sözcükleri listeleyin.

•En fazla kelime bulan grup kazanır.

“Adolescence (ergenlik)”

VE (AND), VEYA (OR), DEĞİL (NOT)

Arama Yardımcıları• Konumuzu seçtik, daralttık ya da genişlettik,

eşanlamlıları bulduk... • Artık kaynak bulmak gerekiyor… • NASIL???

Önemsiz gibi görünen bazı kelimeler araştırmalarınızda size çok yardım edebilir.

Hangi kelimeler?VE (AND), VEYA (OR), DEĞİL (NOT), “”, *

Arama YardımcılarıVE (AND)•VE (AND): Erişilen belgelerde aranan tüm

terimler olmak zorunda…

A VE (AND) B= d ve e elemanlarını getirir.

Arama YardımcılarıVE (AND)•Örnekle anlatmak gerekirse;•Elimizde sucuk ve yumurta var;

VEAND

Arama YardımcılarıVE (AND)

• Örnekler;▫ Tayyip Erdoğan VE (AND) Davos???

ONE MINUTE▫ Sevda Demirel VE (AND) Hande Ataizi???

Ne dedin sen???▫ Fenerbahçe VE (AND) 6 Kasım 2002???

6-0▫ 01 Ocak 2009 VE (AND) Benzin???

Benzin zammı• Örnekleri çoğaltmak mümkün…

Arama YardımcılarıVEYA (OR)•VEYA (OR): Erişilen belgelerde aranan

terimlerin en az biri olmak zorunda...•Genellikle eş anlamı sözcükler ve

kısaltmalar için kullanılır.

A VEYA (OR) B= a, b, c, d, e, f, g elemanlarını getirir.

Yani hepsini...

Arama Yardımcıları…VEYA (OR)Elimizde yine sucuk ve yumurta var.

VEYAOR

Arama YardımcılarıVEYA (OR)•Örnekler;

▫İETT VEYA (OR) İneklik Etme Taksi Tut ▫EGO VEYA (OR) Erken Gelen Oturur

▫Tıpkısı VEYA (OR) Aynısı▫Ortak VEYA (OR) Müşterek▫Mutlu VEYA (OR) Mesut

Arama YardımcılarıDEĞİL (NOT)•DEĞİL (NOT): Erişilen belgelerde geçmesi

istenmeyen sözcükleri çıkarır.

A DEĞİL (NOT) B=a, b ve c elemanlarını getirir.

Arama YardımcılarıDEĞİL (NOT)

DEĞİLNOT

Arama Yardımcıları“” •“”; kelime grubunun birlikte

sorgulanabilmesi için kullanılır. Daha kesin sonuçlar elde etmeye yardımcı olur.

•Önceki örneğe dönersek;▫İETT VEYA (OR) “İneklik Etme Taksi Tut”▫EGO VEYA (OR) “Erken Gelen Oturur”

Arama YardımcılarıJokerler • Bazı harfler yerine koyulabilecek işaretler.

• Türkiye ile ilgili bir bilgi arıyorsunuz;▫Turk* yazdığınızda;

Turkish Turkey Turkiye Turkmenistan Turkology gelebilir. O yuzden Türkiye’yi

arıyorsanız bu şekilde yazmayın. (Turkey OR turkiye yeterli)

Arama Yardımcıları•Tüm bunlar gözünüzü korkutmasın, bazı

veritabanları bu yardımcıları size sunarlar.

Çok sık kullanılan Google’da ise bu yardımcılar geçerli değildir.

Google İpucuFiletype•Google’da, özellikle de GoogleScholar’da

arama yaparken bilimsel makalelere ulaşabilmek için sorgunun yanına “filetype:pdf” yazarsanız tam metnine ulaşılabilinen makalelere erişim sağlayabilirsiniz.

Ödüllü Yarışma

•Dağıtılan kağıtta yer alan sorulara uygun konu başlıklarını bulun, uygun anahtar sözcükleri seçin ve arama yardımcılarını kullanarak sorgu sözcüklerini oluşturun.

Neler Öğrendik?

•Araştırmaya başlarken yapılması gerekenler

•Ön araştırma yaparken yapılması gerekenler

•Uygun konu seçimi•Konu daraltma ya da genişletme•Anahtar sözcük seçimi•Arama yardımcıları