luẬt hiẾn phÁp viỆt nam filengười bị kết án tử hình đang trong thời...

LUẬT HIẾN PHÁP VIỆT NAM

11/12/2016 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

LUẬT HIẾN PHÁP VIỆT NAM LUẬT HIẾN PHÁP VIỆT NAM

ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

LUẬT HIẾN PHÁP VIỆT NAM

BÀI 2

CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM

BÀI 2

CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM

NỘI DUNG CHÍNH

I. KHÁI NIỆM CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ

II. CÁC HÌNH THỨC THỰC HIỆN QUYỀN

LỰC NHÀ NƯỚC

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

VIỆT NAM

NỘI DUNG CHÍNH

I. KHÁI NIỆM CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ

CÁC HÌNH THỨC THỰC HIỆN QUYỀN

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

I. KHÁI NIỆM1. Chính trị

Chính trị là hoạt động liêngiữa các giai cấp, dân tộcgiữa các giai cấp, dân tộcmà cốt lõi là vấn đề giànhdụng quyền lực NN

NIỆM CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ

quan đến các mối quan hệtộc, tầng lớp XH, quốc giatộc, tầng lớp XH, quốc gia

giành chính quyền, duy trì và sử

I. KHÁI NIỆM2. Chế độ chính trị

NIỆM CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊtrị

Chế độ chính trịcủa ngành luật

Định nghĩa: Chế độ chínhphạm của luật hiến pháp đểphạm của luật hiến pháp đểvấn đề về chính thể và chủchất và mục đích của nhàhiện quyền lực nhà nước vàtổ chức và hoạt động của hệsách đối nội, đối ngoại củaNam.

là một chế địnhluật Hiến pháp

chính trị là tổng thể các quyđể xác lập và điều chỉnh cácđể xác lập và điều chỉnh cácchủ quyền quốc gia, về bản

nước, về tổ chức và thựcvà quyền lực nhân dân, vềhệ thống chính trị và chínhcủa nước CHXHCN Việt

II. CÁC HÌNH THỨC THỰC HIỆN QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC

Hình thức nhân dânHình thức nhân dânthực hiện quyền lực

nhà nước

Điều 6 HP 2013

CÁC HÌNH THỨC THỰC HIỆN QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC

Dân chủ trực tiếp

Dân chủ đại diện

1. 1. DânDân chủchủtrựctrực tiếptiếp

Bỏ

trựctrực tiếptiếp

ThamthảovàCQNN

Bầu cử đại biểu QH, HĐND (Điều 27)

Bỏ phiếu bãi nhiệm đại biểuQH, HĐND (Điều 7)

Bỏ phiếu trưng cầu ý dân(Điều 29)

Tham gia quản lý nhà nước,thảo luận các vấn đề cả nước

địa phương, kiến nghị vớiCQNN (Điều 28)….

Luật trưng cầu ý dânngày 25/11/2015 có

Người có quyền

Công dânVN đủ 18 tuổi tínhngày trưngcầu ý dânNgười có quyền

bỏ phiếu

Trừ

(K1 Đ 25 L)

dân được thông qua có hiệu lực 1/7/2016dân18

tính từtrưngdân

Người bị kết án tửhình đang trong thờigian chờ thi hành án

Người đang phải

(K1 Đ 25 L)

Người đang phảichấp hành hình phạttù mà không đượchưởng án treo

Người bị Tòa ántuyên bố mất nănglực hành vi dân sự

Nội dung Luật trưng

Vấn đề trưng

Toàn văn Hiến pháp hoặc một số nội dung quan trọng của Hiến pháp;

Vấn đề đặc biệt quan trọng về chủ quyền, lãnh thổ quốc gia, về quốc phòng, an ninh, đối ngoại có ảnh hưởng trực tiếp Vấn đề trưng

cầu ý dân

(Điều 6)

an ninh, đối ngoại có ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của quốc gia;

Vấn đề đặc biệt quan trọng về kinh tế xã hội có ảnh hưởng lớn đến sự phát

Vấn đề đặc biệt quan trọng khác của đất

trưng cầu ý dân được

Toàn văn Hiến pháp hoặc một số nội dung quan trọng của Hiến pháp;

Vấn đề đặc biệt quan trọng về chủ quyền, lãnh thổ quốc gia, về quốc phòng, an ninh, đối ngoại có ảnh hưởng trực tiếp an ninh, đối ngoại có ảnh hưởng trực tiếp

đến lợi ích của quốc gia;

Vấn đề đặc biệt quan trọng về kinh tế -xã hội có ảnh hưởng lớn đến sự phát

triển của đất nước;

Vấn đề đặc biệt quan trọng khác của đất nước.

Nội dung Luật trưng

Phạm vị tổ chức

(Điều 7)

trưng cầu ý dân được

Cả nước

Nội dung Luật trưng

Hiệu lực của trưngHiệu lực của trưng

cầu ý dân

(Điều 11)

trưng cầu ý dân được

Có giá trị quyết đinh và cóhiệu lực từ ngày công bố

2. 2.

DânDân chủchủđạiđại diệndiệnđạiđại diệndiện

Tại sao? Tại sao?

2. 2. DânDân chủchủ

Quốc

DânDân chủchủđạiđại diệndiện

Quốc hội và Hội đồngnhân dân các cấp

Các Cơ quan nhànước khác

III. HỆ THỐNGCHXHCN VIỆT

Định nghĩa:Hệ thống chính trị làHệ thống chính trị làchức do giai cấp thốngcấp thống trị lập racủa mình trong xã hội

THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚCVIỆT NAM

là hệ thống các cơ quan, tổlà hệ thống các cơ quan, tổthống trị hoặc liên minh giai

để thực hiện sự thống trịhội có giai cấp.

III. HỆ THỐNGCHXHCN VIỆT

HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ

Đảng cộngĐảng cộng

Nhà nước CHXHCN

Mặt trận tổ quốc Việtthành viên

THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚCVIỆT NAM

cộng sản Việt Namcộng sản Việt Nam

CHXHCN Việt Nam

Việt Nam và các tổ chứcviên của Mặt trận

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM1. Vị trí, vai trò của

ĐảngĐảng cộngcộng sảnsản ViệtViệt Nam Nam cócóNhàNhà nướcnước

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Đảng Cộng sản Việt Nam

cócó vịvị trítrí, , vaivai tròtrò làlà lãnhlãnh đạođạonướcnước vàvà xãxã hộihội

- Thực tiễnra đời đếnminh năngmình với

III. HỆ THỐNGCHXHCN VIỆT1. Vị trí, vai trò của

a. Cơsở lýluận

mình vớithực tiễn

- Sự chọn

tiễn chứng minh: từ khiđến nay Đảng đã chứngnăng lực lãnh đạo củavới những hoạt động

THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚCNAM

của Đảng Cộng sản Việt Nam

với những hoạt độngtiễn

chọn lọc của lịch sử

* Hiến

Khôngpháp

* Hiến

Ghi nhậnb. Cơsở hiến

* Hiến

Ghi nhận

* Hiếnpháp

Ghi nhận

sở hiếnđịnh

Hiến pháp 1946:

Không ghi nhận trong Hiến

Hiến pháp 1959:

nhận ở Lời nói đầu

19

Hiến pháp 1980:

nhận ở Điều 4

Hiến pháp 1992 và Hiến2013

nhận ở Điều 4

1. Đảng CSVN,mưu chiến đấuđược vũ tranglà lực lượnglãnh đạo xãđịnh mọi thắng

Hiếnpháp định mọi thắng

Nam.

2. Các tổ chứckhuôn khổ Hiến

phápnăm1980

CSVN, đội tiên phong và bộ thamđấu của giai cấp công nhân VN,

trang bằng học thuyết Mác-Lênin,lượng duy nhất lãnh đạo Nhà nước,

xã hội; là nhân tố chủ yếu quyếtthắng lợi của cách mạng Việt

20

thắng lợi của cách mạng Việt

chức của Đảng hoạt động trongHiến pháp.

1. Đảng CSVN,cấp công nhânquyền lợi củadân lao độngnghĩa MácMinh, là lựclãnh đạo xã

Hiếnpháp lãnh đạo xã

2. Mọi tổtrong khuônluật.

phápnăm1992

CSVN, đội tiên phong của giainhân VN, đại biểu trung thànhcủa giai cấp công nhân, nhân

động và của cả dân tộc, theo chủMác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí

lực lượng lãnh đạo Nhà nước,xã hội.

21

xã hội.

chức của Đảng hoạt độngkhuôn khổ Hiến pháp và pháp

1. Đảng CSVNcông nhân,nhânnhân dândân laolaotrung thànhdân lao độngMác - Lê nintảng tư tưởng,xã hội.

Hiến2. Đảng CCSVNdân, phục vụNhân dân, chịunhững quyết

3. Các tổ chứchoạt động trongluật.

Hiếnphápnăm2013

CSVN - Đội tiên phong của giai cấpđồngđồng thờithời làlà độiđội tiêntiên phongphong củacủa

laolao độngđộng vàvà củacủa dândân tộctộc VNVN,, đại biểulợi ích của giai cấp công nhân, nhân

động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩanin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền

tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và

22

CSVN gắn bó mật thiết với Nhân vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của chịu trách nhiệm trước Nhân dân về

quyết định của mình.

chức của Đảng và đảng viên ĐCSVNtrong khuôn khổ Hiến pháp và pháp

c. Nội

dung

Đảng

Đảng đề ra đườngsự phát triểnthời kỳ nhấtđịnh pháp luậtcá nhân, tổ chức

Đảng lãnh đạo

Đảng tìm kiếmdưỡng, giới

lãnhđạo

NN &

XH

dưỡng, giớingười tiêu biểuchất vào CQNN,

Đảng kiểm trasách của Đảngcác Đảng viêncác tổ chức

đường lối, chính sách định hướngtriển nhà nước và xã hội trong từng

định. NN thể chế hóa thành quyluật, có tính chất bắt buộc đối cácchức trong xã hội.

đạo bằng công tác cán bộ

kiếm, phát hiện, quy hoạch, bồithiệu các Đảng viên và những

23

thiệu các Đảng viên và nhữngbiểu ngoài Đảng có năng lực, phẩm

CQNN, tổ chức CT – XH…

tra việc thực hiện đường lối, chínhĐảng đối với các tổ chức Đảng vàviên trong các cơ quan nhà nước,

chính trị - xã hội...

VÍ DỤ

Văn kiện Đại hội X (nămĐảng xác định: Nhà nướctrận thực hiện tốt vai tròhội

Hiến pháp 2013, Luật MTTQVNvai trò phản biện xã hội của

VÍ DỤ

năm 2006), XI (năm 2011) củanước ban hành cơ chế để Mặttrò giám sát và phản biện xã

MTTQVN 2015 đã quy địnhcủa Mặt trận Tổ quốc VN.

IV. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM1. Vị trí, vài trò của

d. Liên hệ thực tiễn

IV. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Đảng Cộng sản Việt Nam

PHƯƠNG PHÁP LÃNH ĐẠO

Giáo dục, vậnđộng, thuyết

phục

PHÁP LÃNH ĐẠO

26

Bằng hành độnggương mẫu của

đảng viên

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM2. Vị trí, vai trò củaNam

Là trung tâm (trụ cột

Nhà nước là tổ chức rộng lớnNhà nước là tổ chức rộng lớndiện chính thức của toàn bộ

Nhà nước là chủ sở hữu lớn

Nhà nước có pháp luật là cônglý các lĩnh vực của đời sống

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Nhà nước CHXHCN Việt

cột) của hệ thống chính trị

lớn nhất trong xã hội, là đạilớn nhất trong xã hội, là đạixã hội.

lớn nhất trong xã hội.

công cụ hiệu lực nhất để quảnsống xã hội.

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM2. Vị trí, vai trò củaNam

Là trung tâm (trụ cột

Nhà nước có hệ thống tổ chứcchẽ nhất, có những thiết chế

Nhà nước là thiết chế duy nhấtmang chủ quyền quốc giaquốc tế. Ví dụ

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Nhà nước CHXHCN Việt

cột) của hệ thống chính trị

chức bộ máy quy mô và chặtchế mang tính bạo lực.

nhất trong hệ thống chính trịgia, là chủ thể của công pháp

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM2. Vị trí, vai trò củaNam

Nhà nước mang chủ

24-27/7/2013 Chủ tịch nước

6/7/2015 Tổng Bí thư Nguyễnthăm Mỹ kết quả: đưanhìn chung tạo nền tảng đưa- Mỹ phát triển.

24-27/7/2013 Chủ tịch nước chuyển từ bình thườngdiện (hợp tác 9 lĩnh vực)

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Nhà nước CHXHCN Việt

chủ quyền quốc gia

nước Trương Tấn Sang thăm Mỹ

Nguyễn Phú Trong có chuyếnra các định hướng và tầm

đưa quan hệ song phương Việt

nước Trương Tấn Sang thăm Mỹthường quan hệ sang đối tác toàn

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM2. Vị trí, vai trò củaNam

Chủ quyền quốc gia thể hiệngia trong phạm vi lãnh thổquyết định về công việc đốiphụ thuộc vào lực lượng bên

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Nhà nước CHXHCN Việt

hiện ở quyền tối cao của quốcthổ của mình. Nhà nước tựđối nội và đối ngoại, không

bên ngoài.

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM3. Vị trí, vai trò của

Điều 9 HP 2013, Điều 1 LMTTQVN

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Mặt trận tổ quốc Việt Nam

LMTTQVN

CÁC TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ, CT – XH, TỔ CHỨC XÃ HỘI

1.MTQVN

TỔ CHỨC CHÍNH TRỊTỔ CHỨC C.TRỊ - X.HỘI

2. CÔNG ĐOÀN

ĐẢNG CS VN

4. ĐOÀN TN

3. HỘI N. D

5. HỘI PN

6. HỘI CCB

CÁC TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ, CT XH, TỔ CHỨC XÃ HỘI

TỔ CHỨC XÃ HỘITỔ CHỨC CHÍNH TRỊ

ĐẢNG CS VN1. HỘI LUẬT GIA

2. HỘI NHÀ BÁO

3. HỘI CHỮ THẬP ĐỎ

4. HỘI LỊCH SỬ

5. HỘI NGƯỜI MÙ VN

6. CÁC HỘI ĐOÀN THỂ KHÁC

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM3. Vị trí, vai trò của

Vị trí, vai trò:Cơ sở chính trị của chính Nền tảng để xây dựng, củng Nền tảng để xây dựng, củng

(chính quyền nhân dân)

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Mặt trận tổ quốc Việt Nam

quyền nhân dâncủng cố bộ máy nhà nướccủng cố bộ máy nhà nước

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM3. Vị trí, vai trò của

Cơ sở chính trị của chínhquyền nhân dânquyền nhân dân

Tập hợp khối đại đoàn

Tuyên truyền vận độnglàm chủ, thi hành chính

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Mặt trận tổ quốc Việt Nam

chính

đoàn kết toàn dân

động nhân dân thực hiện quyềnchính sách, pháp luật

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM3. Vị trí, vai trò của

Cơ sở chính trị của chínhquyền nhân dânquyền nhân dân

Tham gia công tác bầu

Tham gia xây dựng pháp

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Mặt trận tổ quốc Việt Nam

chính

bầu cử

pháp luật

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM3. Vị trí, vai trò của

Tham gia công tác bầu cử

Tổ chức hiệp thương,Tổ chức hiệp thương,người ứng cử.

Tham gia tổ chức phục

Phối hợp với CQNN tổ

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Mặt trận tổ quốc Việt Nam

cử

lựa chọn, giới thiệu nhữnglựa chọn, giới thiệu những

phục trách bầu cử

tổ chức Hội nghị cử tri

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM3. Vị trí, vai trò của

Tham gia xây dựng

pháp luật

Kiến nghị về chươnglệnh

Trình dự án luật, dự án

Cùng với CQNN ban hành

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Mặt trận tổ quốc Việt Nam

trình xây dựng Luật, pháp

án pháp lệnh

hành văn bản liên tịch

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM3. Vị trí, vai trò của

Ví dụ: dự thảo Luật MTTQVNcủa Ủy ban trung ương MTTQVN

Ví dụ: Nghị quyết liên tịchUBTUMTTQVN Về việchợp công tác của Chínhương Mặt trận Tổ quốc Việt

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Mặt trận tổ quốc Việt Nam

MTTQVN do Đoàn Chủ tịchMTTQVN trình

tịch số 19/2008/NQLT/CP-việc ban hành Quy chế phối

Chính phủ và Ủy ban TrungViệt Nam

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM3. Vị trí, vai trò của

Cơ sở chính trị của chínhquyền nhân dân

Tham gia tố tụng: tuyểnthiệu Hội thẩmthiệu Hội thẩmMTTQVN 2015)

Tham dự các phiên họp

Thực hiện hoạt động

MTTQ VN còn có vai

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM

của Mặt trận tổ Việt Nam

chính

tuyển chọn thẩm phán, giớinhân dân (Đ20 Luậtnhân dân (Đ20 Luật

họp của cơ quan nhà nước

động giám sát nhân dân

vai trò “phản biện xã hội”

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM3. Vị trí, vai trò của

Khoản 1 Điều 32 Luật MTTQVNPhản biện xã hội của Mặtlà việc Ủy ban Mặt trậnlà việc Ủy ban Mặt trậncấp trực tiếp hoặc đề nghịcủa Mặt trận Tổ quốc Việtgiá, nêu chính kiến, kiếnvăn bản pháp luật, quy hoạch,trình, dự án, đề án (sau đâyvăn bản) của cơ quan nhà

III. HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CHXHCN

của Mặt trận tổ quốc Việt Nam

MTTQVN 2015Mặt trận Tổ quốc Việt Namtrận Tổ quốc Việt Nam cáctrận Tổ quốc Việt Nam cácnghị các tổ chức thành viên

Việt Nam nhận xét, đánhkiến nghị đối với dự thảo

hoạch, kế hoạch, chươngđây gọi chung là dự thảo

nhà nước.