lÝ luẬn chung vỀ dẠy hỌc tÍch hỢp

1

LÝ LUẬN CHUNG

VỀ DẠY HỌC TÍCH HỢP

2

1.QUAN NIỆM VỀ DẠY HỌC TÍCH HỢP

- KHÁI NIỆM TÍCH HỢP:" GỘP LẠI, SÁT NHẬP VÀO THÀNH MỘT TỔNG THỂ“

- KHÁI NIỆM SƯ PHẠM TÍCH HỢP :“ XÂY DỰNG MỘT QUÁ TRÌNH HỌC TẬP

GÓP PHẦN HÌNH THÀNH Ở HỌC SINH NHỮNG NĂNG LỰC RÕ RÀNG, CÓ DỰ TÍNH TRƯỚC NHỮNG ĐIỀU CẦN THIẾT CHO HS, NHẰM PHỤC VỤ CHO CÁC QUÁ TRÌNH HỌC TẬP TƯƠNG LAI / NHẰM HÒA NHẬP HS VÀO CUỘC SỐNG LAO ĐỘNG

1.QUAN NIỆM VỀ DẠY HỌC TÍCH HỢP

MỘT LÍ THUYẾT GIÁO DỤC:

•ĐÓNG GÓP VÀO VIỆC NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG CT, SGK,

• ĐỊNH HƯỚNG CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TRONG NHÀ TRƯỜNG.

1.QUAN NIỆM VỀ DẠY HỌC TÍCH HỢP

DHTH để chỉ QTDH, trong đó

GV quan tâm xây dựng các chủ đề học tập

HS học cách sử dụng phối hợp các kiến thức và

kĩ năng từ các môn học khác nhau,

Các môn học được huy động và phối hợp với

nhau, tạo thành một nội dung thống nhất,

GV phải nghiên cứu vận dụng phối hợp các

phương pháp và phương tiện dạy học.

2. Các mục tiêu của DHTH

Làm cho các quá trình học tập có ý nghĩa phong phú hơn.

Dạy HS SD kiến thức trong hoàn cảnh cụ thể. Thể hiện ở việc Nêu bật cách thức sử dụng kiến thức đã học Tạo các tình huống học tập để HS vận dụng kiến thức một cách sáng tạo, tự lực.

Phân biệt cái cốt yếu với cái ít quan trọng hơn

Hình thành và rèn luyện những kĩ năng đa thành phần trong cuộc sống và học tập

6

KỸ NĂNG CƠ BẢN:- Kỹ năng là khả năng thực hiện một cái gì đó.- Kỹ năng chỉ biểu hiện thông qua một nội dung.-Kỹ năng đạt được dần dần trong suốt cả cuộc đời.

CÁC LOẠI KỸ NĂNG CƠ BẢN:+ Kĩ năng nhắc lại: + Kỹ năng nhận thức:+ Kỹ năng hoạt động chân tay: + Kỹ năng sử sự: + Kỹ năng tự phát triển:

MỘT SỐ KHÁI NIỆM

NỘI DUNG LÀ "VẤN ĐỀ GIẢNG DẠY“ HAY "MỘT ĐỐI TƯỢNG HỌC TẬP“

7

1.5.4. KHÁI NIỆM NĂNG LỰC

Năng lực là sự tích hợp các kĩ năng tác động một cách tự nhiên lên các nội dung trong một loạt tình huống cho trước để giải quyết những vấn đề do những tình huống này đặt ra.

Năng lực = (những kĩ năng * những nội dung) * những tình huống

= (những mục tiêu) * (những tình huống)

HÌNH THÀNH NĂNG LỰC:

+ Cần tạo cho HS nhiều TH tương đương để tránh cho HS chỉ tái hiện những điều đã học, để HS biểu lộ được năng lực giải quyết một TH.

+ Để hình thành một năng lực cần nhiều KN tác động lên nhiều ND và ở nhiều TH khác nhau.

1.5.3. KHÁI NIỆM MỤC TIÊU: MỤC TIÊU = (KỸNĂNG) * (NỘI DUNG). Các mục tiêu đơn lẻ:+ Mục tiêu thuộc về kỹ năng nhắc lại, + Mục tiêu thuộc kĩ năng lặp lại.+ Mục tiêu thuộc kĩ năng nhận thức: + Mục tiêu thuộc kĩ năng hoạt động chân tay.+ Mục tiêu thuộc kĩ năng xử sự.

8

C¸c néi dungC¸c

KÜ năng

1.1 3.1

1.2 2.2

Bloom:

C¸c môc tiªu

N¨ng lùc

3. Vì sao phải thực hiện DHTH 3.1- DHTH góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục

toàn diện của nhà trường phổ thông.Cần trang bị cho HS nhiều kĩ năng sống như các kiến thức về

ATGT, BVMT, SD NLTK&HQ,HN,..

Phải đảm bảo tải học tập phù hợp với sự phát triển của HS,

không thể tạo thành môn học mới...

CT, SGK các môn học đã tích hợp nhiều tri thức, song không

thể đầy đủ và phù hợp với tất các các đối tượng HS.

GV phải tích hợp các nội dung này một cách cụ thể và phù hợp

cho từng môn học, với từng đối tượng HS ở các vùng miền khác

nhau.

3. Vì sao phải thực hiện DHTH

3.2.- Do bản chất của mối liên hệ giữa các tri thức khoa học

Khoa học ở thế kỷ XX đã chuyển từ phân tích cấu trúc lên tổng hợp hệ thống làm xuất hiện các liên ngành (như sinh thái học, tự động hóa, ...)

Xu thế DH trong nhà trường là phải làm sao cho tri thức của HS xác thực và toàn diện. QTDH phải liên kết, tổng hợp hóa các tri thức, đồng thời thay thế “tư duy cơ giới cổ điển” bằng “tư duy hệ thống”

11

3. Vì sao phải thực hiện DHTH

3.3.- Góp phần giảm tải học tập cho HS

DHTH giúp phát triển các năng lực, đặc biệt là trí tưởng tượng khoa học và năng lực tư duy của HS, hứng thú học tập cho HS vì nó luôn tạo ra các tình huống để HS vận dụng kiến thức trong các tình huống gần với cuộc sống

Giảm sự trùng lặp các nội dung dạy học giữa các môn học, góp phần giảm tải nội dung học tập.

12

4. MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC TH CÁC NỘI DUNG Hai nhóm lớn và bốn cách TH các nội dung học tập

> Dạng tích hợp thứ nhất:

Đưa ra những ứng dụng chung cho nhiều môn học (chẳng hạn các vấn đề năng lượng, bảo vệ môi trường, ...);

+ Vẫn duy trì các môn học riêng rẽ, trong khi các ứng dụng chung được TH vào các thời điểm thích hợp.

13

4. MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC TH CÁC NỘI DUNG

+ Cách thứ 1:

Những ứng dụng chung cho nhiều môn học được

thực hiện ở cuối năm học hay cuối cấp học trong

một bài học hoặc một bài tập tích hợp;

Nội dung môn 1

Nội dung môn 2

Nội dung môn 3

Bài học hoặc

Bài tập tích hợp

14

4. MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC TH CÁC NỘI DUNG

+ Cách thứ 2: Những ứng dụng chung cho nhiều môn học được thực hiện tương đối đều đặn trong suốt năm học trong các tình huống thích hợp;

Môn 1

Môn 2

Môn 3

Môn 1

Môn 1

Môn 1

Bài họchoặc

bài tậptích hợp

Bài họchoặc

bài tậptích hợp

15

4. MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC TH CÁC NỘI DUNG

> Dạng tích hợp thứ hai:

Phối hợp các quá trình học tập của nhiều môn học

khác nhau.

Cần:

+Hợp nhất hai hay nhiều môn học thành một môn học duy nhất.

+Đòi hỏi phải nghiên cứu xây dựng CT và tài liệu

học tập phù hợp, thường phức tạp.

16

4. MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC TH CÁC NỘI DUNG

+ Cách thứ 3:

Phối hợp QTHT những môn học khác nhau bằng đề

tài tích hợp.

> nhóm các nội dung có mục tiêu bổ sung cho nhau thành đề tài tích hợp, trong khi các môn học vẫn giữ nguyên những

mục tiêu riêng.

+ Cách thứ 4: Phối hợp QTHT những môn học khác nhau bằng tình huống TH, các môn học TH xung quanh mục tiêu chung / mục tiêu TH .

17

5. CÁC PHƯƠNG THỨC TH THƯỜNG DÙNG HIỆN NAY(CÁC MÔN HỌC CÓ MỤC TIÊU RIÊNG)

- Tích hợp toàn phần

Tích hợp toàn phần được thực

hiện khi hầu hết các kiến thức của

môn học, hoặc nội dung của một bài

học cụ thể cũng chính là các kiến

thức về vấn đề mà người dạy định

đưa vào.

18

Tích hợp toàn phần cũng có thể

được hiểu theo dạng tích hợp thứ hai

nếu ta xây dựng được các đề tài tích

hợp phù hợp, cho phép HS giải quyết

trên cơ sở vận dụng kiến thức và kĩ

năng từ nhiều lĩnh vực liên quan.

/xây dựng đề tài cho dạy học theo dự

án, đưa ra một bài tập lớn vừa sức

HS, ...

- Tích hợp bộ phận

Tích hợp bộ phận được

thực hiện khi có một phần

kiến thức của bài học có

nội dung liên quan đến vấn

đề mà người dạy định đưa

vào.

5. CÁC PHƯƠNG THỨC TH THƯỜNG DÙNG HIỆN NAY

20

- Hình thức liên hệLiên hệ là một hình thức tích hợp

đơn giản nhất khi chỉ có một số nội dung của môn học có liên quan tới vấn đề tích hợp, song không nêu rõ trong nội dung của bài học.

Trong trường hợp này GV phải khai thác kiến thức môn học và liên hệ chúng với các nội dung của vấn đề tích hợp. Đây là trường hợp thường xảy ra.

5. CÁC PHƯƠNG THỨC TH THƯỜNG DÙNG HIỆN NAY

6. HÌNH THỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP

- Kiểu 1: thông qua các bài học trên lớp.

GV thực hiện các mức độTH nêu ở trên.

Các hoạt động của GV có thể bao gồm:

Hoạt động 1: Nghiên cứu CT, SGK

>xây dựng mục tiêu dạy học, trong đó có các mục TH

22

Hoạt động 2: Xác định các nội dung giáo dục cần TH

vào nội dung bài dạy. + Căn cứ vào mối liên hệ giữa kiến thức

môn học với các nội dung định TH+ GV lựa chọn tư liệu và phương án TH,

cụ thể phải trả lời các câu hỏi: tích hợp nội dung nào là hợp lý? Liên kết các kiến thức về nội dung giáo dục

định tích hợp như thế nào? Thời lượng là bao nhiêu?

Hoạt động 3: Lựa chọn các PPDH, PTDH phù hợp,

/PPDH tích cực, cácPTDH có hiệu quả cao để tăng cường tính trực quan và hứng thú học tập của HS (như sử dụng các thí nghiệm, máy vi tính, đèn chiếu, ...).

Hoạt động 4: Xây dựng tiến trình dạy học cụ thể.

GV cần nêu cụ thể các hoạt động của HS, các hoạt động trợ giúp của GV.

24

6. HÌNH THỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP

+ Kiểu 2Các vấn đề định tích hợp vào nội dung bài học

có thể được triển khai như một hoạt động độc lập song vẫn gắn liền với việc vận dụng kiến thức các môn học.

Các hoạt động có thể như: tham quan, ngoại khóa, tổ chức các nhóm ngoại khóa

chuyên đề, các bài học dự án, nghiên cứu một đề tài (phù hợp với HS), ...

25

Gợi ý về kiểm tra đánh gía

- Tích hợp nội dung SDNLTK&HQ vào bài kiểm tra/ Các hình thức kiểm tra môn học

- Các bài kiểm tra viết: Tự luận hoặc TNKQ/ dạng định tính hoặc định lượng

HOẠT ĐỘNG 1: Tìm địa chỉ tích hợp

27

28

29

30

31