makroekonomia - ligjerata 2
Post on 02-Jun-2018
237 Views
Preview:
TRANSCRIPT
-
8/10/2019 Makroekonomia - Ligjerata 2
1/7
M AKROEKONOMIA
Matja e produktitte pergjithshem
M ATJA E PRODUKTIT TE PERGJITHSHEM
Produkti i pergjithshem, eshte nje nder konceptetkryesore makroekonomike
GDP jep nje baze objektive per qeverine pervleresimin e politikave ekonomike dhe perperpunimin e politikave te pershtatshme per teperballuar probleme.
Ndihmon per te bere krahasime mes vendeve tendryshme
-
8/10/2019 Makroekonomia - Ligjerata 2
2/7
M ATJA E PRODUKTIT TE PERGJITHSHEM
Jane 3 veshtiresi kryesore per matjen e produktitte pergjithshem:
Nje njesi e vetme per te matur te gjithe aktivitetinekonomik paraja si mase e vleres
Nese rriten cmimet a do te thote qe edhe produkti ipergjithshem rritet? (ne terme nominale po, por neterme reale jo)
Agregatet perbehen nga elemente tjera dhe nuk jane te vetmjaftueshem per nje analize tegjithanshme ekonomike.
Vlera e e produktit te pergjithshem paraqitet sishume e cmimeve te mallrave te ndryshem teshumezuara me sasite perkatese.
-
8/10/2019 Makroekonomia - Ligjerata 2
3/7
MENYRAT E MATJES SE PRODUKTIT TEPERGJITHSHEM DHE TREGUESIT PERKATES
Jane 3 menyra me te cilat mund te matimproduktin e pergjithshem:
Menyra e prodhimit Menyra e shpenzimeve Menyra e te ardhurave
1. Mnyra e prodhimit:
Duke mbledhur vlern e t gjitha produketeve dhe shrbimeve
prfundimtare
Prdoren t gjitha mallrat dhe shrbimet prfundimtare
Ose prdoret koncepti i vlers s shtuar
Treguesi i llogaritur me kete menyre quhet Produkti Kombetar
Ka disa veshtiresi ne perdorimin e kesaj menyre
Vlera e transak. pr do 100 kg
Vlerae shtuar, pr do 100 kg
Fermert e grurit ia shesin grurin fabriks s miellit 1000 1000
Fabrikanti i miellit e prpunon grurin n miell dhe iashet at prodhuesit t buks
2100 1100
Prodhuesi i buks ua shet bukn ko nsumatorve 4000 1900
I gjith procesi i prodhimit 7100 4000
Dy metodat Vlera e transakcionit tefundit = 4000
Shuma epergjithshme evleres seshtuar = 4000
-
8/10/2019 Makroekonomia - Ligjerata 2
4/7
2. Mnyra e shpenzimeve: Duke mbledhur t gjitha shpenzimet e subjekteve t ndryshme, vetem
per mallra dhe sherbime perfundimtare => shpenzimet kombtare qshprehen si:
E = C + I + G + NX
3. Mnyra e t ardhurave: Duke mbledhur t ardhurat e t gjith zotruesve t faktorve t
prodhimit. Treguesi eshte Te Ardhurat Kombetare dhe perfshine:
Kompenzimet e puntoreve (pagat etj.) T ardhurat e firmave jo aksionare (vetpunesuarve, fermeret, etj)
T ardhurat e individve nga qeraja T ardhurat korporative (para taksave) (dividenda, fitimi i
pashperndare, etj) Interesi neto (diferenca mes kamatave marrese dhe dhenese)
Taksat Indirekte mbi firmat e biznesit akcizat, taksat monopol etj
Teardhuratfaktoriale
MENYRAT E MATJES SE PRODUKTIT TEPERGJITHSHEM DHE TREGUESIT PERKATES
Te tre treguesit duhet te jene te barabarte
Produkti kombetar = Shpenzimet kombetare = teardhurat kombetare
Ne menyre qe te jene te barabarte Treguesit duhet te llogariten me saktesi Ne dy treguesit e pare - Te perfshihet vetem vlera emallrave dhe sherbimeve perfundimtare
Ne treguesin e dyte te perfshihet ndryshimi neto nestoqet e mallrave dhe prodhimit ne proces.
Ne treguesin e trete te perfshihen te gjitha teardhurat faktoriale, taksat indirekte, minus teardhurat transferuese
-
8/10/2019 Makroekonomia - Ligjerata 2
5/7
D ISA IDENTITETE TE RENDESISHMEM AKROEKONOMIKE
Kerkesa Agregate (AD) dhe Oferta Agregate (AS) jane gjithashtu tregues te rendesishem ekonomik.
AD dhe AS konsiderohen si instrumente apo mjetekryesore per analiza makroekonomike.
D ISA IDENTITETE TE RENDESISHMEM AKROEKONOMIKE
AD eshte kerkesa e pergjithshme per mallra dhesherbime perfundimtare, per nivele te dhena tecmimeve, gjate nje periudhe kohore, dhe eshte ebarabarte me shumen e kerkesave te:
Konsumatoreve, Firmave, Qeverise Te huajve
Kjo dmth shuma e parave qe agjentet ekonomik jane negjendje dhe planifikojne te shpenzojne
Kerkesa agreate = shpenzim i planifikuar Shpenzimet Kombetare = shpenzime faktike
Mosperputhjet mes ketyre shpenzimeve jane mosperputhjemes AD dhe Shpenzimeve Kombetare
-
8/10/2019 Makroekonomia - Ligjerata 2
6/7
D ISA IDENTITETE TE RENDESISHMEM AKROEKONOMIKE
AS eshte oferta e pergjithshme qe firmat jane negjendje dhe deshirojne te prodhojne ne nje kohe tecaktuar me cmime te dhena gjate asaj kohe.
AS nderlidhet me Produktin Kombetar.
Produkti kombetar mat sasine faktike te produktit
te prodhuar, kurse AS mat sasine qe firmatdeshirojne te prodhojne.
P RODUKTI K OMBETAR DHE MIREQENJA EKONOMIKE
Mireqenja ekonomike eshte nje nder objektivatkryesore te qeverive.
Nje mireqenje e vertete ekonomike dhe efektive do teishte shperndarja e drejte e produktit te pergjithshem(GDPse) mes te gjitha grupeve te ndryshme shoqerore.
Produkti i pergjithshem perfshine ne vete edheaktivitete qe mund te shkaktojne probleme tjerashoqerore dhe mjedisore.
Produkti i pergjithshem nuk merr parasyshe disafaktore te cilet e bejne mireqenjen e njeriut me te mire,psh. Koha e lire, etj.
-
8/10/2019 Makroekonomia - Ligjerata 2
7/7
"Megjithat, produkti i brendshem bruto (GDP)nuk siguron shndetin e fmijve tan, ncilsin e arsimit t tyre ose gzimin e tyre per tluajtur. Kjo nuk prfshin bukurin e poezisson, apo fuqine e marteses, inteligjencn edebatit ton publik ose ndershmrin e zyrtarveton publike. GDP nuk mat as mendjen ton asguximin ton, as diturin ton e as msimin ton,as mshirn ton dhe as prkushtimin ton prvendin ton. Thjesht, GDP mund te mat do gj,prve at q e bn jetn t vlefshm.
-Robert F. Kennedy.
L ITERATURA
KREU 13 FAQE 254-265 - Ahmet Manellari,Sulo Hadri, Dhori Kule, Stefan Qirici: Hyrje nekonomi, Shtpia botuese Pegi, Tiran 2007
Prezentimi nga ligjerata do t shperndahet tekstudentt.
top related