morfologija biljaka

MORFOLOGIJA IZDANKA I GRAĐA STABLA

cvetTemeni pupoljak

Nodus ili cvorinternodija

Bocni pupoljakTemeni pupoljak

Lisna drskaLisna plocaList

Osovinski koren

Bocni korenovi

Sistem Izdanaka

Korenov sistem

Stablo

TEMENI PUPOLJAK

INTERNODIJA

NODUS

LIST

STABLO

IZDANAK (stablo sa listovima i pupoljcima)

BOČNI PUPOLJAK

PUPOLJAK

A. TEMENI PUPOLJAK

B. BOČNI ILI PAZUŠNI PUPOLJAK

C. USPAVANI PUPOLJCI

Vegetaciona kupa stabla se sastoji od:

Protoderma (epidermis); Osnovnog meristema (parenhim);

Prokambijuma (provodna I mehanička tkiva)

Apikalni meristem stabla (Vegetaciona kupa izdanka)

USPAVANI PUPOLJCI

Cercis siliquastrum, judino drvo

DUGI I KRATKI IZDANCIKRATAK

IZDANAK

DUGI IZDANAK

DUGI I KRATKI IZDANCI ARIŠA

DUGI I KRATKI IZDANCI

Cedrus spp., kedar Pinus nigra, crni bor

GRANANJE

3. 2.

Monopodijalno grananje

Simpodijalno grananje

Picea omorica, Pančićeva omorika

Quercus sp., hrast

METAMORFOZE NADZEMNOG IZDANKA

FILOKLADIJE

Ruscus hypoglosum L.

KLADODIJE

predstavnici fam. Cactaceae,

kaktusi

REPASTO ZADEBLJALO STABLO

Brassica oleraceae var. gongyloides, keleraba

STOLONI kod jagode, Fragaria vesca

IZDANCI PREOBRAĆENI U TRNOVE

Gleditschia sp., gledičija

IZDANCI

PREOBRAĆENI U

RAŠLJIKE

METAMORFOZE PODZEMNIH IZDANKA

RIZOM

Zingiber officinale Rosc., đumbir

Solanum tuberosum L., krompir

KRTOLA

Krtola krompira poreklom od izdanka i krtola georgine poreklom od korena su ANALOGNI organi.(imaju istu građu i funkciju ali su različitog porekla).

HOMOLOGI organi imaju isto poreklo ali različite funkcije(fotosintetički listovi, krunični listići i čašični listići)

LUKOVICA

Allium cepa L., crni luk

Gagea sp., baloće

Urginea maritima, primorski luk sa najvećom lukovicom u Evropi

ZELJASTE I DRVENASTE BILJKE

DRVENASTE - DRVEĆE, ŽBUNOVI I POLUŽBUNOVI

Tip PALMI

Tip LIŠĆARA

Monopodijalno grananje

Simpodijalno grananje

Picea omorica, Pančićeva omorika

Quercus sp., hrast

GRAĐA STABLA

Apikalni meristem

Protoderm

Osnovni meristem

Prokambijum

Primarni meristemi

epidermisprimarna korasrž

Provodni snopić

Lisni trag

floemkambijum

Primarni ksilem

Stablo primarne građe

ANATOMIJA STABLA

OBLIK STABLA

OBLIK STABLA NA POPREČNOM PRESEKU

Juniperus communis Lavandula angustifolia

KSILEM

FLOEM

KOLENHIM

PARENHIM KORE

SRŽNI ZRACI

PRIMARNA GRAĐA STABLA

1. Kod biljaka klase Liliopsida (Monocotyledones)

2. Kod biljaka klase Magnoliopsida (Dicotyledones)

21

Biljke klase Monocotyledones biljke klase Dicotyledones

PRIMARNA GRAĐA STABLA

Primarna građa stabla

biljaka klase Dicotyledones

A. Tip stabla bez provodnih snopića

I EpidermisII Primarna koraIII Centralni cilindar

Atropa belladona, velebilje

Ocimum basilicum,

bosiljak

A. Tip stabla bez provodnih snopića

Spartium junceum, žukva

A. Tip stabla bez provodnih snopića

Echinacea sp.

Primarna građa stabla B. Tip stabla sa provodnim snopića

I EPIDERMIS

II PRIMARNA KORA

III CENTRALNI CILINDAR

PERICIKL

Aristolochia sp.

Tip stabla sa provodnim snopićima

PRIMARNA GRAĐA STABLA

Kod biljaka klase Liliopsida (Monocotyledones)

Zea mays, kukuruz

Zatvoreni kolateralni provodni snopić, razbacani

Primarna građa stabla biljaka klase

Liliopsida(Monocotyledones)

Ruscus hypoglosum L., širokolisna kostrika

Ruscus aculeatus L., oštrolisna kostrika, veprina

SEKUNDARNI RAST STABLA

epidermis

floem

kambijum

ksilem

sržkora

KAKO STABLO DEBLJA

ILI

SEKUNDARNI RAST STABLA

KOD GOLOSEMENICA

I DRVENASTIH DIKOTILA

Formiranjem kambijalnog prstena I periderma

1. Srž

2. Ksilem

3. Lenticela2

2

3

STABLO SEKUNDARNE GRAĐE

I Sekundarna kora

II Kambijum

III Sekundarno drvo

KAKO NASTAJE SEKUNDARNO POKORIČNO

TKIVO PERIDERM ?epidermis

parenhim

felogen

pluta

epidermis

parenhim

parenhim

felogen

ostaci epidermisa

OD PRIMARNE DO SEKUNDARNE GRAĐE STABLA, Juniperus communis

SEKUNDARNA GRAĐA STABLA, Juniperus communis

SEKUNDARNA GRAĐA STABLA ČETINARA

God

Delovi sekundarne građe stabla čeitinara:

smoni kanali u kori i u drvetu

SEKUNDARNO POKORIČNO TKIVO MRTVA KORA

DRVO KORA

KAMBIJUM

LENTICELA

Građa rizoma biljke iz klasa Monocotyledones, Iris sp.

Primarna građa stabla

sa provodnim snopićima

Primarna građa korena

SEKUNDARNA GRAĐA KORENA

SEKUNDARNA GRAĐA STABLA