opšta osteologija

1

OPŠTA OSTEOLOGIJA

Osteologija - proučava koštani sistem.

206 kostiju Skelet ili kostur – kosti povezane

pomoću spojeva

2

Skelet se deli na:

osovinski skelet (skeleton axiale)

pridruženi skelet (skeleton appendiculare)

3

Osovinski skelet(skeleton axiale)

80 kostiju Čine ga:• lobanja (cranium)

• kičmeni stub (columna vertebralis)

• grudna kost (sternum)

• rebra (costae).

4

Apendikularni skelet (skeleton appendiculare)

126 kosti Čine ga: • kosti gornjeg uda

(ossa membri superioris)

• kosti donjeg ekstremiteta

(ossa membri inferioris)

5

OPŠTA OSTEOLOGIJA

Funkcija kostiju:• zaštitna

• potporna

• mehanička osnova za pokret

• stvaranje krvnih ćelija

• uskladištenje soli.

Kosti su živi organi, podložni promenama, mogu oboleti

6

OBLIK KOSTIJU

Prema obliku kosti se dele na:

1. duge

2. kratke

3. pljosnate

4. nepravilne

5. pneumatične

6. sezamoidne

7

Duge kosti (ossa longa)

Imaju izraženu jednu dimenziju – dužinu

Nalaze se u sastavu gornjih i donjih ekstremiteta

Osnovni delovi:1. telo (corpus) - dijafiza (diaphysis)2. dve okrajka ili epifize

(epiphysis proximalis et distalis) § metafiza (metaphysis)

1.deo između tela i okrajaka.

8

Kratke kosti (ossa brevia)

Sve dimenzija su podjednake Oblik kocke - šest strana.

kosti na završecima ekstremiteta – • kosti ručja (ossa carpi) • kosti nožja (ossa tarsi).

9

Pljosnate kosti (ossa plana)

Jedna dimenzija (debljina) znatno manja od druge dve

Opisuju se: • dve strane • ivice• uglovi.

Neke kosti lobanje, grudnog koša, ramenog i karličnog pojasa.

10

Nepravilne kosti (ossa irregularia)

Ne mogu se svrstati u neku od prethodnih grupa.• kosti lica (viscerocranium)• kičmeni pršljenovi (vertebrae).

11

Pneumatične kosti (ossa pneumatica)

Sadrže šupljine ispunjene vazduhom.• okružuju nosnu duplju - paranazalne šupljine ili

sinusi (sinus paranasales).

12

Sezamoidne kosti (ossa sesamoidea)

Oblik - seme susama. Razvijaju se u tetivama mišića:• oko zglobova stopala i šake

• u tetivama mišića noge čašica (patella)

najveća, u tetivi m. quadriceps femoris.

13

SPOLJNI IZGLED KOSTIJU

Na kostima se razlikuju:• ispupčenja

zglobna nezglobna

• udubljenja zglobna nezglobna.

• otvori.

14

Zglobna ispupčenja

Glatke konveksne površine, prekrivene zglobnom hrskavicom

Oblik: • glave (caput)• kolotura (trochlea)• zglobne kvrge (condylus).

15

Nezglobna ispupčenja

• linearna

• okruglasta• oštra

16

Nezglobna ispupčenja

Linearna: • linija (linea)

• greben (crista).

17

Nezglobna ispupčenja Okruglasta: • kvržica (tuberculum et epicondylus),

• kvrga (tuber, trochanter et protuberantia).

tuberculum

tuber

trochanter

epicondylus

18

Nezglobna ispupčenja

Oštra: • bodlja (spina)

• nastavak (processus).

19

Udubljenja

Zglobna:• glatke konkavne površine,

• prekrivena zglobnom hraskavicom

• zglobne čašice acetabulum cavitas glenoidalis.

20

Udubljenja Nezglobna: • utisnuće (impressio)

• pukotina (fissura)

• žleb (sulcus)

21

Udubljenja

Jamica (fovea), jama (fossa) i usek (incisura)

i zglobna i nezglobna udubljenja. 

fovea fossaincisura

22

Udubljenja Jamica (fovea), jama (fossa) i usek (incisura)

i zglobna i nezglobna udubljenja.

foveafossa

incisura

23

Otvor (foramen)

Mogu biti:• Prolazni: veliki potiljačni

otvor (foramen magnum)• Otvor za ishranu kostiju

(foramen nutritium). Može da se nastavlja u kanal

(canalis). Hodnik (meatus) - kanal koji se

slepo završava

24

Krvni sudovi i živci kosti Arterije: • dijafizalne nutritivne arterije

– ulaze kroz foramen nutritium

• epifizne arterije

• periostalne arterije.

Vene - prate arterije

Živci• sve kosti, izuzev slušnih

• najbrojniji na zglobnim površinama

• vrsta živaca: autonomni – vazomotorni somatski – senzitivni – u pokosnici