part cell&homeo acr_2

• โรเบรต ฮก(Robert Hooke) เปนคนแรกทใชกลองจลทรรศนศกษาชนไมคอรก พบวาเปนชองเลกๆจงเรยกวา Cell

• Cell มาจากภาษาละตนคอ Cella ซงแปลวาหองเลกๆ

เซลล (Cell)

• หนวยโครงสรางพนฐานทมชวตทเลกทสดของสงมชวต

ทฤษฎเซลล (Cell Theory)

สงมชวตทงหลายประกอบดวยเซลล และผลตภณฑของเซลล

ตงขนโดย

•Matthias Schleiden

•Theodor Schwann

เซลล (Cell)

ทฤษฎเซลล (Cell Theory)

• สงมชวตทงหลายอาจมเพยงเซลลเดยวหรอหลายเซลล

• เซลลตองมกระบวนการเมทาบอลซมและการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

• เซลลเปนหนวยพนฐานทเลกทสดของสงมชวต ทมการจดระบบการท างานภายในโครงสรางของเซลล

• เซลลมก าเนดมาจากเซลลเรมแรก โดยเกดจากการแบงตวของเซลลเดม

เซลล (Cell)

สงมชวตแบงเปน 1. Unicellular organism

เซลล (Cell)

สงมชวตแบงเปน 2.Multicellular organism

โครงสรางของเซลล

โครงสรางของเซลล

สวนหอหมเซลล (Cell Coat)

ผนงเซลล (Cell Wall)

เยอหมเซลล (Cell Membrane)

โปรโตพลาสซม (Protoplasm)

Cytoplasm

Nucleus

สวนทหอหมเซลล

• ผนงเซลล (Cell wall) สรางความแขงแรงและชวยใหเซลลคงรปอยได

ผนงเซลลแตละแหงจะมชองเลกๆ เปนทางตดตอระหวาง cytoplasm ของเซลลขางเคยง เรยกวา Plasmodesmata

พช--> Cellulose แบคทเรย---> Peptidoglycan เหด รา เปลอกแมลง เปลอกกง ป -

--> Chitin

• เยอหมเซลล (Cell membrane)

• Phospholipid bilayer (สารประกอบของไขมนกบฟอสเฟต)

• Semipermeable membrane

สวนทหอหมเซลล (ตอ)

โครงสรางของเซลล (Cell Structure)

• สวนหอหมเซลล

• โปรโตพลาสซม (Protoplasm)

– นวเคลยส (Nucleus)

– ไซโตพลาสซม (Cytoplasm)

• เยอหมนวเคลยส (nuclear membrane or nuclear envelope)

มเยอหม 2 ชน

หนาทคอเปนทางผานเขาออกของสารระหวางนวเคลยสกบไซโตพลาสซม

นวเคลยส (Nucleus)

• นวคลโอพลาสซม (nucleoplasm) หมายถง สวนตางๆ ทอยในเยอหมนวเคลยส ประกอบดวย

• นวคลโอลส (nucleolus) - ไมมเยอหม - เปนแหลงสงเคราะหและรวบรวมกรดนวคลอก (RNA)

นวเคลยส (Nucleus)

• โครมาตน (Chromatin)

สาย DNA ทพนกบ Histone Protein

เมอจะเกดการแบงนวเคลยสจะขดตวแนนเปน โครโมโซม

นวเคลยส (Nucleus) (ตอ)

นกชววทยาแบงเซลล ออกเปน 2 ชนด คอ

• เซลลโปรคารโอต (Prokaryotic cell)

– เซลลทไมมเยอหมนวเคลยส ไดแก Bacteria และ Cyanobacteria

• เซลลยคารโอต (Eukaryotic cell)

– เซลลทมเยอหมนวเคลยส

โครงสรางทพบในทกเซลล

– Plasma membrane

– Cytoplasm

– Ribosome

– Chromosome

Prokaryotic cell

Cyanobacteria

Eukaryotic cell

Plant cell

Prokaryotic cell

Eukaryotic cell

ไซโทพลาสซม (Cytoplasm)

• ไซโทซอล (Cytosol)

• ออรแกเนลล (Organelles)

ไซโตซอล (Cytosol)

• มลกษณะเปนกงแขงกงเหลว

• เกดการไหลของ cytoplasm ไปรอบๆเซลล เรยกวา ไซโคลซส (Cyclosis หรอ Cytoplasmic streaming)

ออรแกเนลล (Organelles)

ไรโบโซม (Ribosome) : แหลงสรางโปรตน

• ไมมเยอหม

• รปรางเปนกอน

• หนาทสงเคราะหโปรตน

เซนทรโอล (Centriole) : โครงรางทท าใหโครมาทดแยกออกจากกนในสงมชวตบางชนด

• ไมมเยอหม

• ไมพบในเซลลพชและเหดรา

• ประกอบดวย ไมโครทวบล (microtubule) เรยงตวกนเปนกลมๆละ 3 หลอด ทงหมดม 9 กลม

หนาทชวยในการเคลอนของโครโมโซม

ไมโครทวบล (Microtubule)

• เปนหลอดกลวง

• เปนโครงสรางของเสนใยสปนเดล ซเลย เซนทรโอล และแฟลกเจลลม

• หนาทยดและล าเลยงออรแกเนลลภายในเซลล

เอนโดพลาสมกเรตคลม หรอ รางแหเอนโดพลาสซม (Endoplasmic recticulum : ER) : โรงงานผลตสารในเซลล

• มเยอหม 1 ชน

• ลกษณะเปนทอแบนใหญบาง เรยงขนานและซอนเปนชนๆ

• ม 2 ชนด คอ – Rough Endoplasmic Reticulum

(RER) หนาทสงเคราะหโปรตน

– Smooth Endoplasmic Reticulum (SER) หนาทสงเคราะหสารกลม

สเตรอยด

เอนโดพลาสมกเรตคลม หรอ รางแหเอนโดพลาสซม (Endoplasmic recticulum : ER)

กอลจคอมเพลกซ (Golgi apparatus หรอ Golgi bodies) ฝายบรรจภณฑ

• มเยอหม 1 ชน • เปนกลมของถงกลมแบนขนาดใหญ บรเวณตรงขอบโปงพองใหญขน

• ท าหนาทเตมกลมคารโบไฮเดรต ใหกบโปรตนหรอลพดทสงมาจาก ER เกดเปน glycoprotein และ glycolipid

กอลจคอมเพลกซ (Golgi complex หรอ Golgi bodies)

ไลโซโซม (Lysosome) : ผขนสงเอนไซม

• มเยอหม 1 ชน

• ไมพบในเซลลพช

• เปนเวสเคล (vesicle) สรางจาก golgi complex

• ท าหนาทก าจดของเสยของเซลล

• ม Hydrolytic enzyme

กระบวนการสลายตวเอง (Autophagy หรอ Autolysis)

แวควโอล (Vacuole) : ถงบรรจสาร

• มเยอหม 1 ชน

• ลกษณะเปนถง

• หนาทสะสมอาหารและน า

คอนแทรคไทลแวควโอล (Contractile vacuole)

• พบในสงมชวตเซลลเดยว เชน อะมบา (amoeba)

• หนาทรกษาสมดลน า

ฟดแวควโอล (Food vacuole)

• พบในเซลลเมดเลอดขาวและสงมชวตเซลลเดยว

• ท าหนาทบรรจอาหาร ทรบจากนอกเซลล เพอยอยสลายตอไป

ไมโตคอนเดรย (Mitochondria) : แหลงพลงงานในเซลล

• มเยอหม 2 ชน

• เปนแหลงผลตสารทใหพลงงานแตเซลล คอ ATP

คลอโรพลาสต (Chloroplast)

• มเยอหม 2 ชน • มสารคลอโรฟลล (Chlorophyl) • พบในเซลลพชเทานน • หนาทเปนแหลงสรางอาหารใหแกเซลลพช

เปรยบเทยบโครงสรางของเซลลในแตละประเภท

composed of a single fiber of the protein flagellin

ความแตกตางของเซลลพชและเซลลสตว ลกษณะสวนประกอบ เซลลพช เซลลสตว

1. รปรางของเซลล

2. ผนงเซลล

3. Chloroplast

4. Lysosome

5. เซนตรโอล

6. Vacuole

คอนขางเหลยม

ม

ม

ไมม

ไมม

ม-->ใหญ

คอนขางกลม

ไมม

ไมม

ม

ม

ไมม หรอมขนาดเลก

การล าเลยงสารผานเซลล

เยอหมเซลล มคณสมบตเปนเยอเลอกผาน (Semipermeable membrane)

การล าเลยงสารผานเซลล

การล าเลยงผานเยอหมเซลล

การล าเลยงไมผานเยอหมเซลล

การล าเลยงสารผานเยอหมเซลล ม 2 วธหลก ไดแก

การล าเลยงแบบไมใชพลงงาน (Passive transport)

การล าเลยงแบบใชพลงงาน (Active transport)

การล าเลยงแบบไมใชพลงงาน (Passive transport)

การแพร (Simple diffusion)

สมดลการแพร (dynamic equilibrium)

คอ กระบวนการทสารเคลอนทจากบรเวณทมความเขมขนสงไปยงบรเวณทมความเขมขนของสารต ากวา

Simple Diffusion

การล าเลยงแบบไมใชพลงงาน (Passive transport)

ออสโมซส (Osmosis)

คอ กระบวนการแพรของน าผานเยอเลอกผานจากบรเวณทมอนภาคของน ามากไปยงบรเวณทมอนภาคของน านอย

การศกษาการเปลยนแปลงรปรางของเซลลเมดเลอดแดง โดยกระบวนการออสโมซส

Hypertonic Solution

Hypotonic Solution

การแพรแบบฟาซลเทต (Facilitated diffusion)

การล าเลยงแบบไมใชพลงงาน (Passive transport)

การล าเลยงแบบใชพลงงาน (Active transport)

• Ion pump

– ตวอยางเชน Sodium-potassium pump ของเซลลประสาท

• การล าเลยงแรธาตของรากพช

การล าเลยงสารโดยไมผานเยอหมเซลล

• เอนโดไซโตซส (Endocytosis)

– ฟาโกไซโตซส (Phagocytosis)

– พโนไซโตซส (Pinocytocis)

– การน าสารเขาโดยอาศยตวรบ (Recepter-mediated endocytosis)

• เอกโซไซโตซส (Exocytosis)

Phagocytosis

• เปนการน าสารทไมละลายน าขาเซลล โดยเซลลยนสวน cytoplasm ไปโอบลอมสารของแขงนน แลวเขาไปในเซลล เปน food vacuole เชนการกนอาหารของอะมบา การกนเชอโรคของเมดเลอดขาว เปนตน

Pinocytosis

• เปนการน าสารทเปนของเหลวหรอสารละลายเขาเซลล โดยเยอหมเซลลเวาเขาไปเพอน าสารเขาไป เชน การดดกลบสารททอหนวยไต

Receptor-mediated endocytosis

• เปนการน าสารเขาสเซลลโดยมตวรบทมความจ าเพาะกบสารอยทบรเวณโปรตนทเยอหมเซลล เชน การล าเลยงโคเลสเทอรอลเขาสเซลล

Exocytosis

• การน าสารทรางกายสรางขน เชน โปรตน และคารโบไฮเครต ผานออกนอกเซลล

• การหลงสารสอประสาท การหลงเอนไซม การหลงฮอรโมน

การรกษาดลยภาพของสงมชวต

• Homeostasis หมายถง สภาวะทสงมชวตตอบสนองตอภายนอกรางกายเพอปรบใหรางกายอยในสภาพสมดล (Homeostasis is a balance between external changes)

การรกษาดลยภาพ (Homeostasis)

ปจจยทเกยวของกบการรกษาดลยภาพของสงมชวต

• น า

• แรธาต

• ความเปนกรด-เบส

• อณหภม

การรกษาดลยภาพน าของสงมชวต

สงมชวตตองการน าเพอ???????

การรกษาดลยภาพน าของพช

ปจจยทมผลตอการปดเปดของปากใบ 1. ความเขมของแสง 2. ปรมาณลม 3. ความชนในอากาศ 4. ปรมาณน าในดน

การรกษาดลยภาพน าของโพรโทซว

รปแบบการก าจดของเสยของสงมชวต

ไดรบแรธาตทปนมากบน า และจากอาหาร น าออสโมซสออกจากตวปลา

ผานทางเหงอกและสวนอนๆของตวปลา

ขบแรธาตออก โดยเซลลพเศษทเหงอก แบบ Active transport

ขบปสสาวะทมความเขมขน เพอรกษาน า

การรกษาดลยภาพน าและแรธาตของสงมชวต

การดมน าทะเลเพอชดเชยน าเสยไป

สวล.เปน Hypertonic solution ตอตวปลา

การรกษาดลยภาพน าและแรธาตของสงมชวต

ไดรบน าและไออน จากการจากอาหาร

น าออสโมซสเขาสตวปลาตลอดเวลา

เซลลพเศษทเหงอก ดดกลบแรธาต แบบ Active transport

ขบปสสาวะทเจอจาง และขบปสสาวะในปรมาณทมาก

สวล.เปน Hypotonic solution ตอตวปลา

การรกษาดลยภาพน าและแรธาตของสงมชวต

ปจจยทเกยวของกบการรกษาดลยภาพของสงมชวต

• แรธาต (mineral)

• นกทะเลหลายชนดมอวยวะในการก าจดเกลอทหว เรยก nasal gland

การรกษาอณหภมในรางกาย

• สตวแบงออกเปน 2 ประเภท

– สตวเลอดอน (Homeothermic animal) สตวทมอณหภมรางกายอยในระดบทคอนขางคงทและไมเปลยนแปลงไปตามสภาพแวดลอม

– สตวเลอดเยน (Poikilothermic animal) สตวทมอณหภมเปลยนแปลงไปตามสภาพแวดลอม

บทบาทของไฮโปทาลามสในการควบคมอณหภมภายในรางกายสตว (Thermostat Function)

กลไกรกษาอณหภมเมอรางกายมอณหภมลดลง

อากาศหนาว อณหภมรางกายลดลง

ไฮโปทาลามส

อวยวะภายในทเกยวของกบเมทาบอลซม เชนตบ

หลอดเลอดบรเวณผวหนง

เพม

อตราเมแทบอลซม

กลามเนอหดตว

ขนลก

สน

ตอมเหงอ

ลดการขบเหงอ

เกดการหดตว สงการให

อากาศรอน

อณหภมรางกายเพมขน

ไฮโปทาลามส

ขบเหงอมากขน ขยายตว ลดอตราเมแทบอลซม

ตอมเหงอ หลอดเลอดบรเวณผวหนง

อวยวะภายในทเกยวของกบเมทาบอลซม เชนตบ

กลไกรกษาอณหภมเมอรางกายมอณหภมเพมขน

ปจจยทเกยวของกบการรกษาดลยภาพของสงมชวต

• อณหภม (temperature)

วธการระบายความรอนของสตวอนๆ

• ระบายความรอนโดยการหอบ เชน สนข

• ระบายความรอนโดยการเลย เชน สนข แมว

• แชปลกโคลน เพอระบายความรอน เชน ควาย

พฤตกรรมหลบหลกเมออณหภมแวดลอมไมเหมาะสม

• การจ าศล คอ การซอนตวนงไมเคลอนไหว ม 2 แบบ คอ

– การหนหนาว (Hibernation)

• สตวเลอดอน: อณหภมและอตราการเมแทบอลซมจะลดลงเลกนอย

• สตวเลอดเยน: อณหภมรางกายลดต าลงตามอณหภมของสงแวดลอม อตราการเมแทบอลซมลดต ามาก

– การหนรอน (Aestivation)

• พบในสตวทอยตามทะเลทรายและสตวครงบกครงน า

ปจจยทเกยวของกบการเปลยนแปลงอณหภมในรางกายของสตว

• พนทผวในการระบายความรอน หรอผวหนง

• ปรมาตรของสตว

• ขนสตว

• ชนไขมนใตผว

การหลบหลกอณหภมทไมเหมาะสมของสภาพแวดลอม

• การเปลยนแปลงสถานท เพอทจะอยอาศยไดอยางเหมาะสม

• การเลอกเวลาออกหากน

• จดหาทอยอาศย

• การจ าศล

– Hibernation

– Estivation

ของเหลวในรางกายสงมชวต

Nephron(หนวยไต) เปนหนวยท างานทเลกทสดของไต

การรกษาดลยภาพน าและแรธาตของมนษย

การรกษาดลยภาพน าและแรธาตของมนษย

การรกษาดลยภาพน าและแรธาตของมนษย

หนวยไต (Nephron)

เปนหนวยในการท างานของไต (functional unit) ประกอบดวย 3 สวน 1.โบวแมนแคบซล (Bowman,s capsule) 2. โกลเมอลลส (Glomerulus) 3. ทอหนวยไต (convoluted tubule)

Glomerulus & Bowman’s Capsule

กลไกในการสรางปสสาวะ • ในการผลตและก าจดปสสสาวะออกนอกรางกายม

ขนตอนดงน

1.Filtration (การกรอง)

2.Reabsorption (การดดกลบ) สารทมประโยชน เชน กลโคส, เกลอ, กรดอะมโน จะถกดดกลบคนสระบบไหลเวยนเลอดโดย active transport

3.Secretion (การหลงสาร) สารพษและไอออนสวนเกนจะถกขบออก โดย active transport

4.Excretion (การขบออก)

ปจจยทเกยวของกบการรกษาดลยภาพของสงมชวต

• ความเปนกรด-เบส (pH) – ปฏกรยาเคมกอใหเกดการเปลยนแปลงคาความเปนกรด-เบสของของเหลวภายในเซลลจากปรมาณไฮโดรเจนไอออน • การหายใจ คารบอนไดออกไซด