powstanie styczniowe w naszym mieście

W dniu 9 listopada 2012 odbyliśmy lekcję historii w plenerze

Tematyka i trasa naszego patriotycznego rajdu związana była

ze zbliżającą się 150. rocznicą wybuchu powstania styczniowego – największego

zrywu niepodległościowego naszego narodu, w związku z którą nasz

parlament (Senat) ogłosił rok 2013 Rokiem Powstania Styczniowego.

Brusznia

Góra Brusznia, nieopodal Karczówki była w kieleckiej tradycji miejscem zbiórki

spiskowców zamierzających dokonać ataku na Kielce w nocy z 22 na 23 stycznia 1863

roku.Wprawdzie na miejsce zbiórki dotarło tylko około 200 osób i atak na Kielce został odwołany, jednak to właśnie

Brusznia i Karczówka pozostały dla kielczan symbolami pamięci o powstańcach

1863 roku.

Drewniany krzyż dla uczczenia pamięci powstańców 1863, nazwany harcerskim, postawiony został w 1917r. staraniem harcerzy, którzy pod krzyżem składali przyrzeczenia harcerskie nawet w czasie niemieckiej okupacji. Kilkakrotnie został zniszczony przez czas historii, ale za każdym razem harcerze pilnowali, by stał na swoim miejscu.

Krzyż Harcerski na Bruszni

Karczówka

Wzgórze i klasztor na Karczówce stanowiły miejsce szczególne dla kielczan. W działalność patriotyczną mocno zaangażowali się przebywający tu bernardyni. W okresie powstania klasztor pełnił funkcję punktu kontaktowego, spełniał też rolę powstańczego lazaretu. Zmarłych powstańców grzebano za murem klasztoru

Pomnik powstania styczniowego

Za murem klasztornym kieleckiej Karczówki od strony północno – zachodniej został postawiony na dawnej mogile powstańców w 1930 r. pomnik powstania 1863 roku.Stojąc na mogile poległych powstańców uczciliśmy ich pamięć minutą ciszy i zapalonym zniczem.

Kościół na Karczówce

Bernardyni wykazali się dużym zaangażowaniem w czasie powstania 1863r. Odbierali od powstańców przysięgę na wierność rządowi narodowemu. Do powstania poszedł bernardyn

Antoni Majewski, który został kapelanem oddziału Dionizego Czachowskiego. Bernardyni utworzyli punkt kontaktowy dla powstańców, udzielali także pomocy rannym powstańcom.

Tablica pamiątkowa poświęcona bernardynom za ich patriotyczną

posługę w powstaniu styczniowym

Kościół św. Trójcy

Do powstania styczniowego każdej nocy uciekali uczniowie z kieleckiego gimnazjum, by walczyć o niepodległość swojej Ojczyzny.

Jednym z nich był 16 - letni Aleksander Głowacki, późniejszy znany pisarz – Bolesław Prus.

Byliśmy zdumieni udziałem tak młodych ludzi (niewiele starszych od nas) w powstaniu styczniowym.

Tablica upamiętniająca udział uczniów w powstaniu

Budynek PZU

W tym miejscu znajdował się dom Wojciecha Biechońskiego Komisarza Rządu Narodowego powstania styczniowego 1863 r.

Tu odbywały się narady z dowódcami powstania Marianem Langiewiczem, Apolinarym Kurowskim

Zygmuntem Chmieleńskim

Tablica pamiątkowa poświęcona Wojciechowi

Biechońskiemu

Katedra kielecka

W wyniku powstania styczniowego około 38 tys. Polaków zostało skazanych na katorgę i osiedlenie na Sybirze. W tej grupie byli także mieszkańcy Kielc. Wielu

z nich oddało tam życie.

Cześć ich pamięci!

Tablica Sybiraków na zewnętrznej, południowej

ścianie katedry

Witraż świętego brata Alberta Chmielowskiego

W katedrze znaleźliśmy witraże z wizerunkami świętych, którzy walczyli w powstaniu styczniowym. Jednym z nich był święty brat Albert, który jeszcze jako Adam Chmielowski był konnym adiutantem Mariana Langiewicza i przeszedł z nim szlak bojowy od Świętego Krzyża, poprzez Małogoszcz, Goszczę, Chroberz, po bitwę pod Grochowiskami, a następnie pod rozkazami pułkownika Zygmunta Chmieleńskiego w bitwie pod Mełchowem został ranny i amputowano mu nogę.

Witraż św. Rafała Kalinowskiego

W północnej nawie bocznej katedry, obok witraża św. brata Alberta, znaleźliśmy także witraż świętego Rafała Kalinowskiego kolejnego świętego związanego czynnie z powstaniem styczniowym. Jako Józef Kalinowski za zaangażowanie się w działania na rzecz powstania początkowo został skazany na śmierć, a następnie zamieniono mu wyrok na zsyłkę na Syberię na ciężkie roboty. Do kraju powrócił dopiero po dziesięciu latach zsyłki.

Wzgórze Zamkowe

Większość z nas była po raz pierwszy w nowej siedzibie dawnego więzienia kieleckiego i bardzo nam się podobał nowoczesny charakter i klimat prezentowanych wystaw multimedialnych. Nasza wizyta w tym miejscu wiązała się z udziałem w lekcji historii o powstaniu styczniowym.

Ośrodek Myśli Patriotyczneji Obywatelskiej

Lekcja historii

Po wystawie oprowadził nas pan Bruno Wojtasik, przedstawiając nam najważniejsze wydarzenia z powstania związane z naszym regionem. Część informacji pokrywało się z naszymi wiadomościami zdobytymi podczas rajdu, ale poznaliśmy także wiele nowych ciekawych szczegółów dotyczących powstania. Mieliśmy także kontakt z „żywą historią”; dokumentami, mapą powstania styczniowego, mundurem żuawa śmierci, kosyniera i innymi eksponatami, np. pieczęciami powstańczymi, które mogliśmy sobie przybić i wziąć na pamiątkę.

Zwiedzanie multimedialnej wystawy

Lekcja historii

Z opowieści pana Bruna dowiedzieliśmy się m. in., że

w powstaniu brało udział około 200 tys. powstańców, którzy walczyli w 1229 walkach, z których najbardziej zaciętą była bitwa pod Grochowiskami. Poznaliśmy także sylwetki dowódców powstania; Mariana Langiewicza, Józefa Hauke Bosaka, Romualda Traugutta, którego śmierć na stokach warszawskiej Cytadeli była symbolicznym końcem powstania.

Zwiedzanie multimedialnej wystawy

Lekcja historii

Druga część zajęć odbyła się w sali edukacyjnej, w której najpierw obejrzeliśmy prezentację multimedialną dotyczącą miejsc w naszym regionie związanych z walkami powstańczymi i powstaniem styczniowym.

Warsztaty – prezentacja multimedialna

Lekcja historii

W dalszej części zajęć pracowaliśmy w grupach metodą mapy mentalnej. Naszym zadaniem było rozwinięcie tematu: „POWSTANIE STYCZNIOWE” Na dużym arkuszu papieru wypisywaliśmy wszystkie nasze skojarzenia wiążące się z powstaniem, a następnie przedstawiciele każdej grupy zaprezentowali swoje prace pozostałym grupom. W ten sposób usystematyzowaliśmy naszą wiedzę o powstaniu styczniowym.

Warsztaty – pracaw grupach

Lekcja historii

Praca metodą mapy mentalnej Prezentacja tematu jednej z grup

Powstanie styczniowe - było powstaniem narodowym przeciwko Imperium

Rosyjskiemu. Ogłoszono je manifestem 22 stycznia 1863 r., wydanym

w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Trwało do wiosny 1864 r.

Zasięgiem objęło tylko zabór rosyjski: Królestwo Polskie oraz ziemie zabrane –

Litwę, Białoruś i część Ukrainy. Areną wielu działań powstańczych były

tereny Kielecczyzny.

Lekcja historii

Lekcja historii

Naszą pracę chcielibyśmy zakończyć cytatem z sierpniowej uchwały Senatu, w której

czytamy:

„Honorując patriotyczne oddanie i szlachetne poświęcenie

powstańców styczniowych, spłacamy dług wobec wielu pokoleń Polaków, którzy nie wahali się stanąć do walki

w obronie wolności”.