profesyonelden proletere hekimlikte değişen ne?
Post on 08-Apr-2016
255 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
öznel bir ata soyer okuma denemesi / notlarım çizimlerim seyfi durmaz
profesyonelden proletere hekimlikte değişen ne
? ?
profesyonelden proletere hekimlikte değişen ne ? ? Ata Soyer’in son kitabından bir makeleyi öznel okuma denemesi*
Ali Osman Karababa, Ayhan Çalışkan, Hür Hassoy, Işıl Ergin, Mutlu Sereli, Nurcan Çakır ve Raika Durusoy’a
katkılarından dolayı teşekkürler.
*Profesyonelden Proletere Hekimler; Değişen Ne?
Sağlığın Siyasal Ekonomisi, SorunYayınları, 2012
Hastalıkların yapısı değişiyor
Her tarihsel dönem, kendi egemen üretim biçimi ve hastalık türüne sahip görünüyor. Bu değişim sağlıkçıların rollerini ve toplumdaki pozisyonlarını değiştiriyor.
1990 – 2020
yılları arasında kaza ve
kronik hastalıklardan
ölümler artacak. Bakım,
tedavi kadar önem
kazanacak.
1
Yaşamdaki değişiklikleri tıpla açıklamak bedeni farklı bir şekilde
algılamaya yol açıyor.
Tıp bilgisi
popülerleşerek, medyada prim
yapan bir konu haline geldi.
Hekimler,
hastaları bilgilerini paylaşacakları
tüketiciler olarak görmeye başlıyor.
Beden algısı değişiyor
Halk tıp bilgisine daha kolay ulaşabiliyor.
Sağlığından kendisi sorumludur anlayışı, oturmaya başladı. Bedeni bir makine gibi görme eğilimi artıyor.
2
İletişim devrimi
Tıp bilgisine ulaşımın kolaylaşması ile edilgen hasta tipi, sorgulayan hasta tipine dönüştü. Hasta bulgularının dijital ortamda depolanması ve paylaşımı kolaylaştı.
Artık yetkililer, hastaya ayrılan süreyi, tetkikleri, sevkleri, reçeteleri, harcamaları, kolayca bilgisayardan izleyebiliyor, denetleyebiliyor.
3
Hastanın hekime duyduğu güvende azalma
İstihdam ve ücretlendirme biçimiyle hekimlerin şirketlere bağımlı hale gelmesi, hastaların hekimlere duydukları güvenin azalmasına yol açıyor.
4
Hekim sayısının artması
Hekimlerin sayısındaki artış nüfus artışından önde gidiyor ve hekim dağılımında da eşitsizlik var.
Sağlık hizmetlerinin piyasalaştırıldığı ülkelerde ciddi hekim işsizliği var.
Sen, sen, sen, gel!
5
Hekim olmayan sağlık çalışanı sayısı ve etkinliğinin artması
Hem klinisyen hekim hem de yurt dışındaki örnekleriyle ‘hekim olmayan klinikçi’ sayılarında artış var. Bu durum rekabeti arttırıyor. Sonuç; mesleki özelliklerde, dayanışmada, deontoloji ve nezakette azalma ve emeğin ucuzlaması.
Türkiye'de
durum farklı.
Hekim emeği
zaten ucuz!
6
Hekim meslek örgütü güç kaybediyor
Hekimlerin toplumsal konumu, meslek örgütlerinin gücü ile ilişkili. Meslek örgütlerinin üye sayısı azalıyor, yaş ortalaması yükseliyor. Hekimler ise ayrışarak güçsüz örgütlere sahip oluyor.
Bu süreç, hekim kitlesi arasındaki çatışmalar nedeniyle daha da derinleşecek gibi görünüyor.
7
Devlet yeniden yapılanıyor
Devlet, refah toplumlarındaki sağlık sisteminin finans ve sunum yapısını dönüştürüyor. Daha önceleri hekimleri koruyan yasalar çıkaran devlet, artık sağlık şirketlerini korumayı tercih ediyor. Bu değişim, hekimlerin toplumsal konumunun aşınmasını arttırıyor.
8
Küreselleşme ve sermayenin egemen hale gelmesi
Çok uluslu şirketlerin etkinlikleri ve DB, DTÖ, DSÖ gibi yapılarla küreselleşme kurumsal hale geliyor. Yerel yapıları kendi çıkarları doğrultusunda bozup yok ediyor. Sağlık alanında değerler de değişiyor.
9
Hekimliğin şirketleşmesi
Bağımsız çalışan hekim azalıyor. Ayrıca hekimler giderek daha büyük hastanelerde çalışıyor. Yönetimden uzaklaşıyor. Tıp bilgileri anamnezden başlayıp tedaviye uzanan süreçte bütünlüğünü kaybediyor. Bu arada taşeronlaşma ve esnek çalışma yaygınlaşıyor.
Artık hekimler sağlık fabrikalarında
çalışıyor.
10
Herşeyi bilen olmak yerine, belli bir alanı bilebilir olmak zamanla teknisyenliğe indirgenmiş oluyor.
Süreçte hekimler özerkliğini yitiriyor, konumları aşınıyor.
Uzmanlaşma
11
Sonuç
Hekimlik mesleği sermayenin, küreselleşmenin, yeni devlet yapılanmasının ve bu gelişmeleri çevreleyen ideolojinin saldırısı altındadır.
Süreci anlamak ve yapılacakları daha kapsamlı değerlendirmek akla yatkın görünüyor.
Sağlığa ayrılan para 140 milyar dolardan
2 trilyon doları aşan noktaya gelirken çocuklar
daha az mı ölüyor? Eşitsizlikler azaldı mı? Daha etkin tedavi mi yapılıyor? Hiçbiri!
12
top related