sanayi Üretim endeksi - tskb · üzere, üretimde dibin görülmüş olma olasılığını yüksek...

14/03/2019

TÜİK verilerine göre yılın ilk ayında sanayi üretimi piyasa beklentisinin

altında, TSKB beklentisinin ise bir miktar üzerinde kalarak, geçen yılın aynı

ayına göre %7,3 geriledi. İmalat sanayi başta olmak üzere tüm ana sanayi

gruplarında üretim yıllık bazda geriledi. Madencilik ve taş ocakçılığı sektörü

endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %7, imalat sanayi sektörü endeksi %

7,5 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü en-

deksi %1,7 azaldı. Mevsim etkilerinden arındırılmış Ocak ayı sanayi verileri

ise Aralık ayında yaşanan sert daralmanın hız kestiğini, 5 ay süren dönemsel

gerilemenin ardından toplam sanayi üretiminin aylık bazda %1 yükseldiğini,

ayrıca bu artışın tüm sanayi gruplarına da yansımış olduğunu gösterdi. Dola-

yısıyla, 2018 son çeyrek büyüme rakamı değerlendirmemizde vurguladığımız

üzere, üretimde dibin görülmüş olma olasılığını yüksek bulmaktayız. Öte

yandan aktivitenin hâlâ zayıf seyir izlediğini belirtmekte fayda var. Bir yıl

evvelinin aynı ayına kıyasla sadece dayanıklı tüketim malları imalatında %

0,9'luk bir artış söz konusu oldu (vergi teşviklerinin etkili olduğu kanaatinde-

yiz). Diğer tüm üretim gruplarında (ara malı, sermaye malı, dayanıksız tüke-

tim malı ve enerji) sanayi aktivitesi bir yıl öncesine kıyasla daralmaya devam

etti.

Öncü göstergeler toparlanmaya işaret ediyor. Sağ üstte yer alan iki grafik

sanayi aktivitesi ana trendinin negatif değerlerde seyretmekle birlikte yukarı

eğimli olduğunu göstermektedir. Şubat ayına ilişkin anket bazlı verilerde

(PMI, TCMB reel kesim güven endeksi, KKO) hafif toparlanma kaydedilmişti.

Öte yandan elektrik üretiminde daralmanın yavaşlaması ve ayrıca kredi hac-

minde uzun süredir devam eden zayıflığın Şubat ortasıyla birlikte bir miktar

hafiflemesi iktisadi aktivitede dipten çıkış yolunda önemli göstergeler konu-

mundadır. Yine de senenin ilk iki çeyreğinde ekonominin bir miktar daha

küçülmesi söz konusu olabilir. Senenin ikinci yarısında öngördüğümüz iv-

meyle birlikte seneyi %1,0 etrafında bir büyüme değeri ile tamamlamak

mümkün görünmektedir.

Ocak ayında manşet endeksi yukarı yönde destekleyen sektörlerin başında

‘diğer ulaşım araçları’, ‘ecza ürünleri’, ‘rafineri faaliyetleri’, ’tütün ürünleri’

ve “mobilya” imalatı geldi. İç talepte özellikle yatırımlar adına olumlu dü-

şünmek için hâlâ erken. Örneğin inşaat sektörü için kilit sektörlerden ‘ana

metal’, ‘metalik olmayan mineraller’ ve ‘fabrikasyon metal ürünler’ imalatın-

da daralma yüksek seviyede devam ediyor. Kur rekabetine duyarlı sektörler-

den ‘tekstil’ ve ‘giyim eşyası’ üretimi de küçülmeyi sürdürüyor. Öte yandan

‘elektrikli teçhizat’ ve ’motorlu kara taşıtları’ imalatı gibi yüksek hacimli ihra-

catı sürükleyen sektörlerin imalatında da zayıflık devam ediyor. Euro Bölge-

si’ne ilişkin olumsuz veri akışı ve Brexit’de sert çıkış ihtimalinin geçen aya

kıyasla daha da güçlenmesi önümüzdeki dönemde ihracat siparişler adına

endişe yaratıyor.

-5%

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Sanayi Üretimi Endeksimev. ve tak. etk. arınd., 3 aylık HO değişim, %, aylık

-25%

-15%

-5%

5%

15%

25%

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Sanayi Üretim Endeksi

Yıllık % Değişim (takvim

etkisi arındırılmış)

3A-HO, yıllık % Değişim

(mevsim etkisi arındırılmış)

Kaynak: TÜİK, TSKB Ekonomik Araştırmalar

-50%

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Sanayi Üretimi Ana Üretim Gruplarıtakv. etk. arınd., 3 aylık HO değişim, %, yıllık

Ara Malı İmalatı

Sermaye Malı İmalatı

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Sanayi Üretimi Ana Üretim Gruplarıtakv. etk. arınd., 3 aylık HO değişim, %, yıllık

Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı

Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı

Kaynak: TÜİK, TSKB Ekonomik Araştırmalar Kaynak: TÜİK, TSKB Ekonomik Araştırmalar

Kasım 18 Aralık 18 Ocak 19 Ocak 18 Ocak 19 Ocak 18 Ocak 19

SANAYİ ENDEKSİ -0.3% -1.3% 1.0% 11.7% -7.3% 9.5% -0.4%

Ara Malı İmalatı -1.6% -1.0% 2.2% 16.3% -10.9% 10.4% -2.3%

Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı 7.2% -5.3% 1.1% 10.3% 0.9% 9.0% -1.9%

Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı 0.3% -0.8% 0.3% 11.1% -3.5% 7.3% 2.9%

Enerji -0.4% -0.6% 1.4% 3.5% -1.0% 7.2% 1.2%

Sermaye Malı İmalatı -0.8% -2.2% 0.8% 7.4% -8.1% 12.2% -1.5%

Madencilik ve Taşocakcılığı -2.4% -0.2% 1.7% 21.6% -7.0% 12.6% 0.9%

05-Kömür ve linyit çıkartılması -5.3% -8.5% -7.8% 19.2% -19.7% 10.0% 8.0%

06-Ham petrol ve doğalgaz çıkarımı 1.3% 0.0% 4.2% 4.5% 22.1% 1.9% 9.2%

07-Metal cevherleri madenciliği -1.3% 14.6% 1.6% 11.5% 9.9% 14.8% 1.4%

08-Diğer madencilik ve taşocakçılığı -2.7% -3.7% 0.0% 35.0% -20.2% 14.7% -3.7%

İmalat Sanayi -0.3% -1.4% 1.1% 12.0% -7.5% 9.5% -0.5%

10-Gıda ürünleri 1.1% -3.0% 1.8% 8.3% -3.5% 7.9% 3.7%

11-İçecekler -3.2% 0.3% 3.3% 37.1% -12.8% 11.0% 7.3%

12-Tütün ürünleri 6.9% 4.2% 1.7% 32.8% 7.7% 0.5% 8.1%

13-Tekstil ürünleri 1.0% -0.4% 1.6% 11.5% -5.2% 7.0% 0.9%

14-Giyim eşyaları -1.0% 1.6% 0.2% 13.5% -1.5% 5.8% 2.7%

15-Dericilik 2.6% 2.7% -0.7% 22.7% -12.8% 11.3% -3.7%

16-Ağaç, ağaç ve mantar ürünleri 0.5% -7.6% -3.8% 14.2% -32.0% 8.4% -9.6%

17-Kağıt ve kağıt ürünleri -1.9% -2.5% 7.3% 6.4% -6.2% 9.1% -4.0%

18-Kayıtlı medyanın basılması -7.2% -5.7% 0.3% 5.4% -8.6% 6.8% 0.5%

19-Kok kömürü ve rafine petrol 1.8% 12.5% 2.7% -14.3% 9.9% -0.6% -8.5%

20-Kimyasallar ve kimyasal ürünler 1.3% 3.0% -0.3% 17.0% -4.1% 7.7% 3.8%

21-Temel eczacılık ürünleri 4.1% 4.2% 1.6% 6.2% 16.2% 6.6% 8.3%

22-Kauçuk ve plastik -2.7% 0.2% 2.3% 14.5% -12.0% 11.7% -1.2%

23-Diğer metalik olmayan mineral ürünler -6.1% -1.8% 2.3% 30.1% -22.9% 11.5% -6.1%

24-Ana metal sanayii -0.5% -8.0% 0.5% 17.4% -19.3% 8.8% -3.1%

25-Fabrikasyon metal ürünler -0.7% -3.2% 4.3% 7.5% -8.3% 12.1% -6.7%

26-Bilgisayar, elektronik ve optik ürünler -9.8% 26.3% -18.2% 11.3% -6.7% 13.4% 4.8%

27-Elektrikli teçhizat -1.9% -3.1% 6.5% 9.3% -8.3% 9.6% -4.3%

28-Başka yerde sınıflandırılmamış makine -4.3% 0.4% -5.0% 18.7% -18.2% 11.0% -2.6%

29-Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) -0.2% 6.8% -3.2% -0.2% -11.6% 14.9% -4.5%

30-Diğer ulaşım araçları 11.7% -27.5% 38.0% 18.2% 38.5% 17.4% 19.7%

31-Mobilya imalatı 6.2% -1.5% -1.7% 9.5% 1.6% 14.4% -8.2%

32-Diğer imalatlar 12.3% -8.7% 11.9% -3.6% 26.1% 2.2% 1.5%

33-Makine ve ekipmanların kurulumu -2.5% -1.5% -3.6% 8.4% -11.3% 9.9% 1.3%

Elektrik, Gaz, Buhar 0.0% -0.6% 0.1% 3.2% -1.7% 7.8% 0.7%

Kaynak:TÜİK, TSKB Ekonomik Araştırmalar

Değişim

(m.e.a., aylık)

Değişim

(t.e.a., yıllık)

Değişim

(arındırılmamış,

12 aylık HO)

-7.8%

-25%

-15%

-5%

5%

15%

25%

2006Ç1

2007Ç1

2008Ç1

2009Ç1

2010Ç1

2011Ç1

2012Ç1

2013Ç1

2014Ç1

2015Ç1

2016Ç1

2017Ç1

2018Ç1

Sanayi Üretimi ve Sanayinin Yarattığı Katma Değeryıllık değişim

Sanayi Üretimi (3 aylık ortalama, t.e.a.)

Sanayide Katma Değer Büyümesi -25%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

20

06 Ç

1

20

06 Ç

3

20

07 Ç

1

20

07 Ç

3

20

08 Ç

1

20

08 Ç

3

20

09 Ç

1

20

09 Ç

3

20

10 Ç

1

20

10 Ç

3

20

11 Ç

1

20

11 Ç

3

20

12 Ç

1

20

12 Ç

3

20

13 Ç

1

20

13 Ç

3

20

14 Ç

1

20

14 Ç

3

20

15 Ç

1

20

15 Ç

3

20

16 Ç

1

20

16 Ç

3

20

17 Ç

1

20

17 Ç

3

20

18 Ç

1

20

18 Ç

3

GSYH ve Sanayi Üretim Endeksitakv. etk. arınd., çeyreklik değişim, %, yıllık

GSYH

Toplam Sanayi

TSKB Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü

arastirma@tskb.com.tr MECLİSİ MEBUSAN CAD. NO 81

FINDIKLI İSTANBUL 34427, TÜRKİYE tel: (90) 212 334 50 50 faks: (90) 212 334 52 34

2019 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. her hakkı mahfuzdur.

Bu doküman Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.’nin yatırım bankacılığı faaliyetleri kapsamında, kişisel kullanıma yönelik olarak ve bilgi için

hazırlanmıştır. Bu dokümana dayalı herhangi bir işlem yapılması tarafımızdan öngörülen bir husus değildir. Belirtilen görüşler sadece bizim güncel

görüşlerimizdir. Bu raporda yer alan bilgileri makul bir esasa dayalı olarak güncelleştirirken, bu konuda mevzuat, uygunluk veya diğer başka

nedenlerle amaca uygunluk tam olarak sağlanamamış olabilir.

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve/veya bağlı kuruluşları veya çalışanları, burada belirtilen senetleri ihraç edenlere ait menkul kıymetlerle

ilgili olarak bir pozisyon almış olabilir veya alabilir; menkul kıymetler üzerinde opsiyonları olabilir veya ilgili diğer bir yatırıma girebilir; bu menkul

kıymetleri ihraç eden firmalara danışmanlık yapmış, hisselerinin halka arzına aracılık veya yüklenim taahhüdünde bulunmuş olabilir.

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve/veya bağlı kuruluşları bu raporda belirtilen herhangi bir şirket için yatırım bankacılığı da dahil olmak üzere

önemli tavsiyeler veya yatırım hizmetleri sağlıyor veya sağlamış olabilir.

Bu raporun ilgili olduğu yatırım fiyatı veya değeri, direkt veya indirekt olarak, yatırımcıların menfaatlerine ters düşebilir. Döviz kurlarındaki

herhangi bir değişmenin yatırımın değeri veya fiyatı veya bu yatırımdan sağlanan gelir üzerinde olumsuz bir etkisi olabilir. Geçmişteki performans

her zaman gelecekteki performansın kılavuzu olacak demek değildir. Yatırım geliri dalgalanma gösterebilir.

Bu rapor kamuya açık bilgilere dayalıdır. Doğru veya tamam olmayan hiçbir beyan yapılmamıştır. Bu rapor söz konusu menkul kıymetlerin

alınması veya satılması için bir teklif, yorum ya da yatırım tavsiyesi değildir veya bu menkul kıymetlerin alınıp satılmasına yönelik bir teklif için de

bir istek veya zorlama değildir. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve kendisiyle bağlantılı olan diğerleri bahsedilen şirketlerin menkul

kıymetleriyle ilgili pozisyon alabilirler veya bu menkul kıymetlerle ilgili işlem yapabilirler, ayrıca bu şirketler için yatırım bankacılığı hizmetleri de

verebilirler.

Herhangi bir yatırım kararı yatırımcının tamamıyla kendi kişisel seçimine dayanmalıdır. Bu rapordaki bilgiler herhangi bir yatırım tavsiyesi

olmayıp, raporda yer alan firmalara yatırım yapılmasından ötürü Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. hiç bir sorumluluk kabul etmez.