sanayi ve deprem

Prof.Dr. Mikdat KADIOĞLUİTÜ Afet Yönetim Araştırma ve

Uygulama Merkezi Müdürü

1.1. GirişGiriş2.2. Zarar AzaltmaZarar Azaltma3.3. HazırlıkHazırlık4.4. Tahmin ve Erken UyarıTahmin ve Erken Uyarı5.5. AfetlerAfetler6.6. İhtiyaç ve Etki Analiziİhtiyaç ve Etki Analizi7.7. MüdahaleMüdahale

• Sanayi merkezlerinin % 98’i Deprem kuşaklarında

Adapazarı’nın yüzde 70’i hasar görmüş; 43.025

konut, 8.853 işyeri tamamen yıkılmıştır.

Sanayi tesislerinin % 23’ü tamamen yıkılmış, %

58’i orta hasarlı ve %19’u da az hasalıdır.

20 bin aile göç etmiştir. Buda yaklaşık 80 ile

100 bin civarında bir nüfusa tekabül etmektedir.

Şehir merkezinde birçok iş merkezi yerle bir olup,

ticari hayatın felç olmasına sebep olmuştur.

Yapısal kayıplar: 5 milyar $ Endüstriyel tesis hasarları: 2 milyar $ Altyapı hasarları: 1 milyar $ Küçük ölçekli işletme hasarları: 1 milyar $

(yaklaşık 20,000 adet küçük ölçekli işletme, 140,000 işsiz)

Fiziksel ve sosyo-ekonomik kayıplar: 16 milyar $ (GSMH Kaybı % 10 24,5 – 27,8 milyar $

Model A Model B

Model C Model D

JICA raporu Ara. 2002

~20 km uzaktaki M=7.5 ~20 km uzaktaki M=7.5 büyüklüğündeki bir deprem için büyüklüğündeki bir deprem için

İstanbul’daki hasar tahminleriİstanbul’daki hasar tahminleri70,000+ ölü (0.8%)70,000+ ölü (0.8%)5,000 tamamen çökecek bina5,000 tamamen çökecek bina50,000 ağır hasarlı bina50,000 ağır hasarlı bina120,000+ ağır yaralı120,000+ ağır yaralı2,000,000 geçici evsiz2,000,000 geçici evsiz60 ± 20 milyar $ kayıp60 ± 20 milyar $ kayıp İSKİ; 7,568 km boruda, 1600 noktada İSKİ; 7,568 km boruda, 1600 noktada

hasarhasar480 köprüden 20 sinde ağır hasar 480 köprüden 20 sinde ağır hasar

olasılığıolasılığı İGDAŞ; 4670 km boruda, 13 hasarİGDAŞ; 4670 km boruda, 13 hasar

185,000 servis kutusunda, 29,000 185,000 servis kutusunda, 29,000 hasar (16%)hasar (16%)

......

Tahmini can kaybı 73,000 ~ 87,000 kişi! Tahmini ekonomik kayıp Türkiye’nin yıllık

GSMH’sının % 24.5 ~ 27.8 !

Türkiye’nin sosyTürkiye’nin sosyo-ekonomiko-ekonomik istikraristikrarıına büyük bir tehditna büyük bir tehdit......

kaynak : JICA raporu Ara. 2002

JBIC raporu Şub. 2003

İstanbul'un, çoğumuzun ömür süresi içinde ciddi bir İstanbul'un, çoğumuzun ömür süresi içinde ciddi bir depremden, önemli ölçüde etkilenecek olması bilimsel depremden, önemli ölçüde etkilenecek olması bilimsel

bir gerçektir.bir gerçektir.

1

2

34

MüdahaleMüdahale

HazırlıkHazırlık

İyileştirmeİyileştirme

Zarar AzaltmaZarar Azaltma

Risk yönetimi

Kriz yönetimi

Düzeltme

Koruma

Tahmin ve Erken Uyarı

Tahmin ve Erken Uyarı

Yeniden yapılanma Yeniden yapılanma Etki Analizi Etki Analizi

Afet Afet

İş Etkilenme Analiziİş Etkilenme Analizi Zarar azaltma/önlemeZarar azaltma/önleme

Planlama, test etmePlanlama, test etme HazırlıkHazırlık

Yeniden BaşlamaYeniden BaşlamaDevam etmeDevam etme MüdahaleMüdahale

DüzeltmeDüzeltmeİyileştirmeİyileştirme İyileştirmeİyileştirme

Etkisi Büyük Afet

Tehlike

Hassasiyet HassasiyetTehlike

Etkisi Küçük Afet

Büyük Risk Küçük Risk

Afet bir sonuçtur

Afet = Tehlike x Hassasiyet

Nasıl?Nasıl?

II. ZARAR AZALTMAII. ZARAR AZALTMA

Depreme karşı binaları güçlendirme

Yapısal Zarar

Azaltma

13

Unsecured File Cabinets

Sabitlenmemiş dolaplarSabitlenmemiş dolaplar

14

15İTÜ Kimya-Metalürji FakültesiİTÜ Kimya-Metalürji Fakültesi

Kimyasallar

Hemen gelecekteki faaliyeti düşünün! Her zaman hazırlıklı olun! Depremden sonra kitapçıkları ve planları

okumaya vaktinizin olacağını düşünmeyin!

0 0 saniyesaniye

33 saniyesaniye - Kendinizi Kendinizi koruyunkoruyun!!....

- BinalarBinalar

- EşyalarEşyalar

III. HAZIRLIKIII. HAZIRLIK

33 dakikadakika- Kendinizi ve Kendinizi ve

etrafınızdakileri kontrol edinetrafınızdakileri kontrol edin

- Ufak yangınları söndürünUfak yangınları söndürün

- Artçı şoklar için hazırlıklı Artçı şoklar için hazırlıklı olun olun

330 0 dakikadakika - Gerekirse güvenli yerlere Gerekirse güvenli yerlere tahliye edintahliye edin

- Gerekli bütün temasları yapınGerekli bütün temasları yapın durumu rapor etmek için durumu rapor etmek için çabuk telefon görüşmeleri çabuk telefon görüşmeleri yapınyapın

- Mevcut iletişim yöntemlerini Mevcut iletişim yöntemlerini belirleyinbelirleyin

- Kimlere erişebileceğinizi Kimlere erişebileceğinizi belirleyinbelirleyin

- Aileler ve komşular ilk aramaAileler ve komşular ilk arama && kurtarmayı yapar kurtarmayı yapar

33 saatsaat

- Yerel yönetimler ve yerel Yerel yönetimler ve yerel

gruplar tarafından arama gruplar tarafından arama &&

kurtarmakurtarma

- Komşu iller yardıma gelebilirKomşu iller yardıma gelebilir

- TV TV kameraları siz hedef alırkameraları siz hedef alır!!

- Ulusal müdahale başlarUlusal müdahale başlar

- ......

33 güngün

- Tam ölçek aramaTam ölçek arama & & kurtarmakurtarma

- Ülke genelinde yardımÜlke genelinde yardım

- Yabancı ekipler gelebilirYabancı ekipler gelebilir

- ““AfetAfet TuristleriTuristleri” ” gelebilirgelebilir

- Uluslar arası medya Uluslar arası medya gelecektirgelecektir

- Yönetim EleştirilirYönetim Eleştirilir

- Uykusuz GünlerUykusuz Günler

- Kurtarma safhasından Kurtarma safhasından Yardım Safhasına geçişYardım Safhasına geçiş

- ......

33 haftahafta- RehabilitasyonRehabilitasyon & & yeniden yeniden

yapılandırmayapılandırma

- ......

33 ayay- Yeniden yapılandırmaYeniden yapılandırma

- Medya unuturMedya unutur

- ......

Afet Acil Yardım

Planları

STRATEJİK KARAR DÜZEYİ

TAKTİK KARAR VE MUAMELE

DÜZEYİOPERASYON

DÜZEYİ

AFET KARAR / POLİTİKA SEVİYELERİAFET KARAR / POLİTİKA SEVİYELERİ

24

Bu yönetim sistemi

Matruşka gibi farklı

büyüklükte olabilir ama

her yerde aynı olmalıdır.

Kritik Görevler ve Görevlilerin Kritik Görevler ve Görevlilerin BelirlenmesiBelirlenmesi

AFETLERE HAZIRLIKTA TATBİKAT VE AFETLERE HAZIRLIKTA TATBİKAT VE EGZERSİZLEREGZERSİZLER

En BasitEn Basit En En KarmaşıkKarmaşık

YönlendirmYönlendirmee

SemineriSemineri

Alıştırma

MasabaşıEgzersizi

İşlevsel İşlevsel TatbikatTatbikat

Gerçek Gerçek BoyuttaBoyuttaTatbikatTatbikat

Tatbikatların Tatbikatların TanımlanmasındaTanımlanmasında

T E M E LF E L S E F E

GGerçekçi

ÖÖlçülebilir

BBasit

EElde edilebilir

KKatkıya yönelik

11

22

33

4455

IV. TAHMİN VE ERKEN IV. TAHMİN VE ERKEN UYARIUYARI

Deprem için bilimsel tahmin araştırmaları Deprem için bilimsel tahmin araştırmaları

ALARMALARM

UYARIUYARIKaynaKaynakkYerYerZamanZamanMiktarMiktarOlasılıOlasılıkk

KaynakKaynakTehlikeTehlikeYerYerZamanZamanBüyüklüBüyüklükkOlasılıkOlasılıkKoruyucKoruyucu u ÖnlemlerÖnlemlerKesinlikKesinlik

ZZaammaann

TAHMİNTAHMİN

V. AFETLERV. AFETLER

• Kime soracaksınız? • Ne soracaksınız? • Nasıl soracaksınız?• Bilgiyi nasıl saklayacaksınız?

•Ne oldu? Nerede oldu? •Kimler etkilendi? •Kurtarılan kaynaklar, mallar•Karar vericiler

Bournemouth Univ., 2005

VI. ETKİ ANALİZİVI. ETKİ ANALİZİ

• İşletmelerin durmasıİşletmelerin durması

• Gelir kaybıGelir kaybı

• İş kaybıİş kaybı

• Yer değiştirmeYer değiştirme

• GöçlerGöçler

• ......

32

HAZIRLIK

AFETİNGELİŞMESİ

STANDART OPERASYON PROSEDÜRLERİ(SOP)

İTFAİYE, POLİS AMBÜLANS

AFETE ÖZELMÜDAHALE

İTFAİYE, POLİS,AMBÜLANS

İLÇE

İL

İTFAİYE, POLİS,AMBÜLANS

İLÇE

İL

ULUSAL

ULUSLARARASI

0 6 SAAT 12 SAAT 24SAAT

VII. MÜDAHALEVII. MÜDAHALE

2- Y2- Yangın angın söndürme ve alt söndürme ve alt yapı servisyapı servis

Tesis Afet Müdahale Ekipleri (TAME)Tesis Afet Müdahale Ekipleri (TAME)

1- Afete 1- Afete hazırlıkhazırlık

3- Afet ile ilişkili tıbbi yardım I

4- A4- Afet ile fet ile ilişkili tıbbi ilişkili tıbbi yardımyardım II II

5- 5- Hafif düzeyde Hafif düzeyde arama- kurtarmaarama- kurtarma

8- Temel 8- Temel davranışlar/ davranışlar/ EgzersizlerEgzersizler

6- Afet psikolojisi 6- Afet psikolojisi ve eve ekip kip organizasyonuorganizasyonu

7- Terörizme karşı bilinçlendirme

"Bugünün iyi "Bugünün iyi

planı, yarının planı, yarının

mükemmel mükemmel

planından planından

çok daha çok daha

iyidir"iyidir"

- Gal Georges S. - Gal Georges S. Patton, US Army WWIIPatton, US Army WWII