spss workshopresearch.umsha.ac.ir/uploads/spps-workshop-1.pdf.یصصت تاعلاطا نیرتمک...

SPSS Workshop _________________________________

:By

Dr. Leila Tapak

Assistant professor of Biostatistics

Dr. Salman Khazaei

Assistant professor of Epidemiology

Hamadan University of Medical Sciences

April 24, 2019

عناوين مطالب

معرفي نرم افزار

شروع به كار

باز و بسته كردن فايلها

ويرايشگرهاي متغيرها و داده ها

وارد كردن متغيرها و داده ها

جستجو در فايل داده ها

ذخيره و بازيابي فايلها

تهيه گزارش از فايل داده ها

پنجره خروجي ها

4/23/2019 2

گزينه هاي منوي فايل

دسترسي به پوشه داده ها

فراخوان يك فايل داده با فرمت هاي

ديگر

ذخيره فايل داده ها

اطالعات يك فايل داده

جستجو در فايل داده ها

انتخاب نمونه ها

عناوين مطالب

فراوانيجدول توزيع

شاخص هاي توصيفي

نمودارهاي آماري

نمودار ستوني -1

نمودار خطي -2

نمودار سطحي -3

نمودار دايره اي -4

نمودار جعبه اي -5

نمودار مستطيلي -6

نمودار ساقه و برگ -7

روندExplore

تمرين از روندExplore

جدول گردان(Pivot Table)

جداول توافقي و روندCross Tab

تمرين از روندCross Tab

تغيير در داده ها((Recode

تمرين مربوط به تغيير در داده ها

ساختن رديف براي فايل داده ها

4/23/2019 3

SPSSمعرفی

4/23/2019 4

یک بسته آماری برای علوم اجتماعی است که مخفف عبارت Spss Statistical Package for Social Science

داده تحلیل و تجزیه برای ابتدا در که است آمار مشهور نرم افزارهای از یکی SPSS .است در و ساده بسیار محیطی آن طراحان که آنجا از ولی شد طراحی اجتماعی علوم در آماری های جایگاه کم کم ، بودند دیده تدارک آن در آماری آنالیز نوع همه برای را کارآمدی حال عین .یافت گسترش نیز افزار نرم این کاربران نیاز افزایش با و کرد پیدا کاربران بین در را خود

خود ی ها داده تحلیل برای توانند می ها حوزه همه در تقریبا پژوهان دانش و محققین اینک داشته وجود هم تری قوی افزارهای نرم آمار، زمینه در شاید .نمایند استفاده افزار نرم این از

الزمه که افزاری نرم و آماری اصطالحات و ها واژه به عموما کاربران که آنجا از ولی باشند عین در و ساده که را محیطی بیشتر دارند، کمتری آشنایی است، آماری افزار نرم یک با کار توجه مورد بیشتر SPSS که است رو این از .می دهند ترجیح است، کارآمد و دقیق حال

.است گرفته قرار محققین و پژوهشگران

SPSSمعرفی نرم افزار

. سهولت استفاده برای کاربران با کمترین اطالعات تخصصی -1 .سرعت زیاد در تجزیه و تحلیل داده ها -2 .دستیابی سریع به آنچه که برای یک تحلیل آماری الزم است -3 .توانایی تجزیه و تحلیل های آماری تقریبا در همه زمینه ها -4 . officeهماهنگی و امکان ارتباط با سایر نرم افزارها بویژه مجموعه -5

4/23/2019 5

SPSSمزیت های

SPSSشروع به کار

فعال شده آن محيط SPSSنرم افزار با اجرای•در . ظاهر می شود كادر محاوره ایيک و

SPSSاين پنجره، نوع كاری كه كاربر از .سئوال می شود ميخواهد

با نحوه كاركردن با نرم داگر می خواهي• Run The، گزينه دآشنا شوي SPSS افزار

Tutorial درا انتخاب كني. SPSS داده های جديدی را وارد داگر بخواهي•

.درا انتخاب نمائي Type In Data ، گزينهدكني ازفايلهای بانک اطالعاتید اگر می خواهي•

SPSS

را query Run an exiting گزينه ،داستفاده كني . دانتخاب نمائي

از فايلهای بانک اطالعاتی تهيه داگر بخواهي• ,SAS, dBase شده در ساير نرم افزارها مانند

EXEL, FOXPRO, Minitab استفاده کنيد، ...و Create query using new database گزينه

wizard را عالمت دار کنيد .

4/23/2019 6

SPSSشروع به کار

از مجموعه داده های ذخيره شده يا داگر بخواهي• Open ، گزينهداستفاده كني SPSSی فايلهای داده

an exiting data source درا انتخاب كني .

مانند SPSS نواع فايلهایا ساير اگر بخواهيم• ، گزينهدرا مشاهده و استفاده کنيخروجی ها

Open another type file درا انتخاب کني.

Don’t show this dialog in the futureاگر گزينه•را در کادر محاوره ای انتخاب کنيد، در اجرای

و به صورت پيش فرض، يک SPSS مجدد .صفحه داده خالی باز خواهد شد

4/23/2019 7

SPSSنوارهای

پنجره بينيد، می (بعد صفحه) شکل در که طور همان ويندوز در ها پنجره همه مانند• .است زير نوارهای دارای ها داده گر ويرايش

.ميشود داده نشان آن مشخصات و جاری فايل اسم نوار اين در :عنوان نوار -1

به مربوط های فعاليت ی کليه تقريبا و است منو نوار SPSS نوار ترين اصلی :منو نوار -2 در تغييرات و ها داده تحليل و تجزيه ويرايش، فايلها کردن ذخيره و کردن بسته و باز .دارند قرار نوار اين های گزينه در افزار، نرم اجرای روند

اين در ميگيرند قرار نياز مورد بيشتر که ابزارهايی به سريعتر دستيابی برای :ابزار نوار -3 ابزار نوار بود خواهيد قادر همچنين .ميکنيد مشاهده را ابزارها اين های آيکون نوار

.کنيد ايجاد خودتان نياز به بسته جديدی ابزار نوار يا داده تغيير بدلخواه را موجود

ميتوانيد چپ سمت در .است قسمت سه شامل نوار اين : Data Editor مخصوص نوار -4 و مشاهده را فعال سلول مقادير ميتوان ميانی بخش در .کنيد مشاهده را سلول هر موقعيت .شود می داده نمايش ها داده فايل متغيرهای تعداد راست سمت قسمت در و .کرد ويرايش

4/23/2019 8

SPSSنوارهای

4/23/2019 9

و فعاليتهنای در spssدر اينن ننوار وضنعيت موجنود : وضعيتنوار -5

مثال اگر روی دادها تغييراتی مانند . حال اجرای آن نمايش داده ميشود

Split ياFilter و مانند آن انجنام داده ايند منی توانيند در سنمت راسنت اينن

. نوار وضعيت آنرا مشاهده کنيد

تنظيمات نوار ابزار

نوار ابزارهای خود نياز به بسته توانيد می• از اگر يا و کرده زياد يا کم را SPSS ابزار را آنها نمی آيد خوشتان ابزارها نمايش شکل .دهيد تغيير

گزينه سپس و View گزينه منو نوار از•Toolbar ی محاوره کادر تا انتخاب را (show

toolbar) در را خود کار محيط ابتدا .شود باز هر و کنيد مشخص Document Type قسمت .کنيد زياد يا کم خواهيد می که ابزاری

را …Edit گزينه فعلي ابزار نوار تغيير برای• شكل) شده باز محاوره كادر در و کنيد انتخاب اضافه خواهيد می که ابزاری هر (بعد صفحه

.کنيد کم يا

…New گزينه از جديد ابزار نوار ساختن براي•

.كنيد استفاده

4/23/2019 10

تنظيمات نوار ابزار

شكل مانند ديگري محاوره کادر به تا کنيد انتخاب را …New گزينه جديد ابزار نوار ساختن برای• در .كنيد كليك را …Edit گزينه و كنيد انتخاب جديد ابزار نوار براي نام يك ابتدا .شويد منتقل مقابل از را نظرتان مورد ابزار .کنيد کم يا اضافه خواهيد می که ابزاری هر ميتوانيد شده باز محاوره كادر

.کنيد رها دلخواه نوار در و گرفته ابزارها فهرست

.گزينيد بر را Edit Tools قسمت کنيد ويرايش را جديد ابزار نوار آيکون خواهيد می اگر•

4/23/2019 11

باز کردن يک فايل داده

داده فايل تعدادی SPSS نصب هنگام • پوشه در کاربران استفاده منظور به قرار زير مسير در sample نام به ای .است شده داده

C:\program file\spssinc\spss\sample

پيدا را ها داده فايل توانيد نمی اگر• در کنيد حاصل اطمينان ، کنيد

نصب آن در Spss که دايرکتوری sav. پسوند با هايی فايل است شده

.باشند موجود

4/23/2019 12

باز کردن يک فايل داده

منو نوار در ها داده فايل از استفاده برای• گزينه روی بر و کنيد انتخاب را file گزينهopen ميتوانيد شما عمل اين با . نماييد کليک کنيد کار آن روی بر خواهيد می که را فايلی .کنيد اجرا

فايل يک کردن باز برای می توانيد همچنين• آيکون از يا و (Ctrl + O) ميانبر کليد از داده

Open File استاندارد ابزار نوار در SPSS .کنيد استفاده

از قبال که هايی داده فايل از خواهيد می اگر• از کنيد استفاده مجددا ايد کرده استفاده آنها را recently use data فايل گزينه منو نوار

خود نظر مورد فايل نام روی و انتخاب .کنيد کليک

4/23/2019 13

(Data Editor)ويراشگر داده ها

است که شامل دو پنجره (Data Editor)پنجره ای که در آن داده ها نمايش داده می شوند پنجره ويرايشگر داده ها • :فرعی به صورت زير است

(Data View)نمايشگر داده ها -1

که هر سطر ( Case)اين نمايشگر شامل تعدادی سطر . که محيط اصلی وارد کردن، نمايش ويرايش داده ها است بنا بر اين تعداد سطرها تعداد نمونه هايی است که از آنها . اطالعات مربوط به يک واحد نمونه را در بر دارد

. اطالعات جمع آوری شده است

هر ستون . آمده است( Variables)ها در باالی پنجره داده ها سطری است که نام متغيرهمچنين در اين نمايشگر .يک متغير را نمايش ميدهد

4/23/2019 14

در نمايشگر داده ها هر مستطيل کوچک •يک سلول است که داده ها در آن ثبت

برای وارد کردن داده ها کافی . می شونداست روی هر سلول دوبار کليک کنيد و پس از وارد کردن داده با زدن اينتر به

.سلول بعدی برويدراه ديگر، استفاده از نوار ويرايش گر •

سلول است که در باالی نام متغير ها قرار دارد و شامل يک بخش برای وارد کردن داده ها و بخش ديگر موقعيت هر

. سلول فعال را نشان ميدهدبرای ( Variable View) نمايشگر متغيّر ها -2

مشخص کردن نام ، نوع و ساير . مشخصات هر يک از متغير ها استسطرها، تعداد نمونه ها را نشان می

و در ستون های آن مشخصات . دهند .متغير ها نشان داده شده است

4/23/2019 15

قواعد نام گذاری متغير ها

:تابع قوانين زير است spssانتخاب نام متغير ها در •

.کاراکتر برای نام متغير اختصاص دهيد 64مجاز هستيد تا -1

نام متغير می تواند شامل حروف کوچک يا بزرگ، عدد يا يکی از کاراکتر های -2

. باشد $و _و . و # و@

.(فقط در بين نام متغير ها استفاده کنيد $و _و . و # بايد از کاراکتر های : توجه)

.از گذاشتن فاصله در نام يک متغير خود داری کنيد -3

.در ابتدای نام يک متغير اجتناب کنيد $و # از گذاشتن کاراکتر های -4

.شروع شود @نام متغير ميتواند با -5

.تمام شود_يا . نام متغير نبايد با کاراکتر های -6

.نام متغير نميتواند تکراری باشد -7

نام متغير نبايد يکی از کلمات کليدی مانند -8

NOT, OR, TO, WITHALL, AND, BY, EQ, GE, GT, LE, LT, NE که ،spss به عنوان عبارت

.محاسباتی از آنها استفاده می کند، باشد

4/23/2019 16

وارد کردن متغير ها

را برای ورود داده ها New Data ،SPSSابتدا از منوی اصلی گزينه فايل را انتخاب و پس از انتخاب گزينه . و متغير ها آماده کنيد

. برای ثبت مشخصات متغير ها استفاده نماييد( مانند شکل زير) Variable Viewسپس از برگه

.روی سلول زير نام متغير دو بار کليک کنيد و سپس نام مورد نظرتان را وارد کنيد -

4/23/2019 17

وارد کردن متغير ها

ميشود داده نمايش آن سلول روی رنگ خاکستری نقطه سه متغير نوع روی بر کليک با -• از متغير نوع فرض پيش صورت به و شده باز Variable Type پنجره کنيد کليک آن روی اگر که .است شده انتخاب(Numeric) عددی نوع

يا افزايش و آنها روی کليک با ميتوانيد را اعشار و صحيح اعداد تعداد - و • . دهيد تغيير دلخواه به آن کاهش

مثل اينها از غير چيزی اگر و .کنيد دار عالمت را String گزينه نيست عددی نوع از متغير اگر• .کنيد انتخاب را يکی ميتوانيد است،... و پول يا علمی نماد تاريخ،

4/23/2019 18

استفاده مناسب تعاريف از متغير بهتر شناخت برای ميتوانيد چسب، بر انتخاب با - • .کنيد وارد کاراکتر 120 تا و کنيد

و گروهها که است الزم شده گروهبندی يا و کيفی های متغير مورد در -• روی بر کليک از پس .کنيد مشخص هايی چسب بر و مقادير با را متغير مختلف حالتهای

value labelsپنجره آن روی کليک با که شده ظاهر خاکستری نقطه سه با مشخصه اين

.داد نسبت عدد يک کيفی متغير از حالت هر يا و گروه هر به ميتوان و شده ظاهر

4/23/2019 19

وارد کردن متغير ها

ثبت اشتباه يا اند، نشده ثبت يا دليلی هر به که هستند مقاديری مفقود مقادير - • می تواند کاربر حالتی چنين در .است کرده امتناع آن به پاسخ از دهنده پاسخ يا و اند شده

.گيرد نظر در را کاراکتری يا عدد حالت ها اين از هريک برای ها داده ثبت هنگام

ظاهر خاکستری نقطه سه مشخصه، اين زير سلول روی بر کليک از پس کار اين برای• داده برای می توان و شده ظاهر value Missing به مربوط پنجره آن روی کليک با که شده .گرفت نظر در متغير مقادير از غير مقاديری شده گم های

4/23/2019 20

وارد کردن متغير ها

متغير يک های کاراکتر تعداد تغيير برای ديگری روش گزينه اين از استفاده – .است

مشخصه اين از سلولها در ها داده نويسی وسط و نويسی چپ نويسی، راست برای – .کنيد استفاده

در که است آن گيری اندازه مقياس تعيين متغير يک های مشخصه مهمترين از – هر گيری اندازه مقياس که است گزينه سه دارای مشخصه اين .شود می تعيين قسمت اين

.کند می معلوم را متغير برای را -3 ترتيبی مقياس برای را -2 اسمی مقياس برای را -1

.ببريد بکار عددی مقياس .کنيد منتقل SPSS به را ها داده ميتوانيد روش 3 به ، متغيرها تعريف از پس .ها داده ويرايش نوار در ها داده کردن تايپ -1 .سلولها داخل در ها داده کردن وارد و سلول هر برروی کردن کليک با -2 .موجود های داده فايل در چسباندن و ديگر مکان از کردن کپی -3

4/23/2019 21

.دارد را نمونه ميليارد دو به مربوط اطالعات ثبت گنجايش spss - نکته نظر در متغير هزار ده حدود در نمونه هر برای می توانيد همچنين .بگيريد

جستجو در فايل داده ها

پنجره در و انتخاب را Go To Case آيکون ابزار، نوار از نظر مورد (Case)نمونه يک به رفتن برای• .دهيد فشار را OK کرده وارد را نظر مورد Case شماره شده باز

متغير نام و کرده استفاده پنجره همين در Variable گزينه از ميتوانيد خاص متغير يک به رفتن برای• .دهيد فشار را OK کرده وارد را نظر مورد

.کنيد استفاده Ctrl+ End و Ctrl+Home کليدهای از ترتيب به ها داده فهرست انتهای و ابتدا به رفتن برای • با سلولها از بخشی يا (Case) نمونه يک يا متغير يک کردن کپی و کات اضافه، حذف، عمليات کليه•

است پذير امکان مناسب های گزينه انتخاب و کردن کليک راست

4/23/2019 22

SPSSانواع فايلها در

که است اطالعاتی حاوی شوند، می داده نمايش sav پسوند با که ها فايلها اين افزار نرم به را آنها (ها داده ويرايش محيط) Data View پنجره در کاربر .است شده داده توضيح يک فصل در فايلها اينگونه ايجاد نحوه .کند می وارد

دستورات اجرای برای محيطی و ميشوند مشخص sps. پسوند با ها فايل اين spss نميتواند ها پنجره در موجود امکانات از استفاده با کاربر اگر تا هستند syntaxفايل يک spss زبان با برنامه يک نوشتن با کند مرتفع را خود نياز .دهد انجام را خود نياز مورد تحليل آن، اجرای از پس و کرده ايجاد

4/23/2019 23

SPSSانواع فايلها در

گونه اين اجرای با ميتواند کاربر . شوند می مشخص sbs. پسوند با

به را افزار نرم های پنجره و محيط شده، ساخته پيش از های فايل .دهد تغيير دلخواه

ميدهيد انجام spss در که عملياتی کليه افزار، نرم با کار پايان تا ابتدا از در افزار نرم از خروج هنگام .ميشود نگهداری خروجی فايل يک در

تمايل، صورت در ميشود، پرسيده شما از فايلها اين نگهداری مورد spoپسوند با ها فايل گونه اين .کنيد ذخيره دلخواه نام با را آنها ميتوانيد را خود کار نتايج همه چون .هستند ويرايش قابل و ميشوند مشخص در خروجی فايلهای با کار نحوه کنيد، ذخيره فايلها اين در ميتوانيد .است آمده فصل

4/23/2019 24

ذخيره کردن فايلها

کردن وارد صرف زيادی زمان چون• از بزرگی حجم اگر شود، می ها داده دقيقه چند هر کنيد می وارد را ها داده .ميشود توصيه سازی ذخيره بار يک SPSS در فايلها کردن ذخيره برای

از ويندوز تحت برنامه های تمام همانند را Save As گزينه و فايل اصلی، منوی برای نام يک کردن وارد وبا انتخاب .کنيد ذخيره آنرا فايل

Ctrl) ميانبر کليد از می توانيد همچنين•

+S) آيکون از يا و Save File نوار در يک سازی ذخيره برای SPSS ابزار .کنيد استفاده فايل

4/23/2019 25

ذخيره کردن فايلها

فايل کردن ذخيره هنگام در اگر•

ديگری فرمت به را آن ميخواهيد

ميتوانيد کنيد ذخيره Excel مانند

و File گزينه اصلی منوی در

و کنيد انتخاب را Save as سپس

شکل مانند شده باز پنجره در

انتخاب خود فايل برای را نامی

پنجره همان پايين در سپس و

انتخاب را نظرتان مورد فرمت

.دهيد فشار را ok کليد و کنيد

4/23/2019 26

تهيه گزارش از فايل داده ها

داده بخواهید خاصی منظوز به است ممکن گاهی اختیار در خروجی فایل یک صورت به را ها

فایل از بخواهید اگر مثال عنوان به .باشید داشته به مربوط اطالعات و انتخاب را متغیر چند داده، به و کنید مشاهده خروجی در را ها نمونه

چاپ را آنها گزارش یک صورت :کنید اجرا را دستورزیر کنید،

Analyze/Report/Case Summaries…

Summarized Casesتا کادر محاوره

.مانند شکل باز شود

4/23/2019 27

تهيه گزارش از فايل داده ها

. منتقل کنید Variablesاز چهارگوش سمت چپ به کادر . در این کادر محاوره متغیرهایی را که می خواهید فهرست کنیدرا عالمت دار کنید تا همزمان Display Casesاگر می خواهید اطالعات مربوط به نمونه ها را هم در خروجی داشته باشید گزینه

.با آن گزینه های بعدی نیز فعال شوند اگر می خواهید تعداد محدودی از داده ها را لیست کنید

در کادر مربوطه به گزینه Limited Cases To First مقدار مورد نظر را

نمونه 10. را وارد کنید 10مثال اگر عدد . وارد کنید .را در خروجی مشاهده خواهید کرد 10الی 1اول از شماره

را تیک بزنید تا داده های Show Only Valid Casesگزینه . گم شده ، در خروجی ظاهر نشوند

باعث می شود که شماره Show Case numberانتخاب گزینه .نمونه ها نیز در فهرستی که تهیه می کنید، مشاهده شود

4/23/2019 28

تهيه گزارش از فايل داده ها

اگر قصد داريد برای متغير هايی که انتخاب کرده ايد، بعضی از آماره های

توصيفی

. استفاده کنيد تا کادر محاوره آن باز شود Statisticsرا محاسبه کنيد، از گزينه

در کادر مکالمه آن می توانيد آماره های

توصيفی دلخواه را به چهارگوش

Cell Statistics: (سمت راست )منتقل کنيد .

دقت کنيد آماره های انتخابی برای متغيرهايی

.که انتخاب کرده ايد، با معنی باشند

.را کليک کنيد Okو Continueبراي ادامه

.اينك مي توانيد نتيجه را در خروجي مشاهده كنيد

4/23/2019 29

پنجره خروجی ها

که Data Editor پنجره یک .شود می باز پنجره دو همزمان طور به کنید، می باز را SPSS برنامه شما که هنگامی نرم بین رابط یک مانند پنجره این .است Viewer ها خروجی پنجره دیگر پنجره و است SPSS اصلی پنجره خروجی در شود می انجام که عملیاتی حاصل دارید تقاضائی افزار نرم از وقتی شما .است کاربر و افزار

، دارید خروج قصد که زمانی تا می کنید کار به شروع افزار نرم با که ابتدا از .شود می گزارش شما به .می شود ثبت خروجی در شما فعالت های همه نتایج

4/23/2019 30

spss خروجی پنجره پیغام ها، مخصوص نتایج هشدارها،

مانند تحلیل از حاصل آماری، های جداول

برنامه متن ، نمودارها .است غیره و ها

پنجره خروجی ها

که Outline Paneبخش . این پنجره مکانی است که نتیجه کارتان را در آن مشاهده می کنید و شامل دو بخش استرا به نمایش می گذارد و بخش دوم در سمت Viewerنمای کلی اجزای خروجی یا سر فصل تمام نتایج موجود از

هر بخش از خروجی . است که در آن اشیاء خروجی به نمایش گذاشته شده است Display Paneراست و به نام مانند یک جدول یا نمودار،

Outline Paneبا یک آیکون در سمت چپ

در ارتباط است و هر آیکون نماینده قسمتی . از خروجی است

کتابچه هایی را مشاهده Outline Paneدر با کلیک بر روی هریک از . می کنید

کتابچه ها در سمت چپ شیئ مربوط به آن . قابل رؤیت است Display Paneدر

یک کتاب بسته نشان دهنده آن است که آیتم مربوط به آن در خروجی فعالً قابل رؤیت

. نمی باشد

4/23/2019 31

گزينه های منوی فايل

ها داده فایل روی را تغییرات توانید می File/Save فرمان با• .کنید ذخیره

فایل یک در را ها داده توانید می ..File/Save As فرمان با• .کنید ذخیره (میکنید کار آن روی که فایلی از غیر به) جدید

به را ها داده توانید می File/Export To Database فرمان با• پایگاه به داده، فایل صدور .کنید صادر دیگر داده پایگاه یک .است شده داده توضیح بعدی های بخش در دیگر، داده

به را ها داده توانید می File/Mark File Read Only فرمان با• نتوان تا درآورید خواندنی فقط صورت به موقت طور

فرمان همین از مجدداً و کرد ایجاد ها داده فایل در تغییراتی است، File/Mark File Read Write صورت به اینک که

.درآورید نوشتنی -خواندنی حالت به را آنها می توانید

4/23/2019 32

گزينه های منوی فايل

نسخه نمایش پیش می توانید File/Print Review فرمان با• .کنید مشاهده را ها داده از چاپی

باید .کنید چاپ را داده ها می توانید File/Print فرمان با• .باشد کار به آماده و روشن شما چاپگر

پایگاه نام می توانید File/Rename Dataset فرمان با• .دهید تغییر را داده ها

داده ها فایل از تعدادی File/Recently Used Data فرمان با• نمایش شده اند، استفاده افزار نرم توسط اخیرا که را

است فراهم شما برای امکان این گزینه این در .می دهد دسترسی داده ها به سریعتر وقت، در جویی صرفه با تا

.کنید پیدا استفاده داده ها، فایل از غیر دیگری فایل های از اگر•

.گیرید کار به را File/Recently Used File فرمان می کنید،

4/23/2019 33

گزينه های منوی فايل

View منوی از دهید، تغییر را ها داده نمایش صفحه خطوط اندازه یا رنگ فونت خواهید می اگر• .کنید اعمال را دلخواه تغییرات آن محاوره کادر در و کنید انتخاب را Font گزینه

را سلولها بین مرزبندی خطوط ها، داده نمایش پنجره در توانید می View/Gridline فرمان با • .کنید آشکار یا مخفی

ها، داده نمایش صفحه در در را ای رتبه و اسمی های داده توانید می View /Value Label فرمان با • .دهید نمایش یا صورت دو از یکی به صورت در و کرد تقسیم ناحیه چهار به را Data Editor پنجره توان می Window/ Split فرمان با •

Window دستور از فوق فرمان لغو برای .داد تغییر موس کشیدن و کردن کلیک با نواحی مرز لزوم

Split است مفید دارند، بر در را ها داده از وسیعی حجم که فایلهایی برای کار این .کنید استفاده.

4/23/2019 34

دسترسی به پوشه داده ها

که در ایران مورد استفاده قرار گرفته است، نسخه ای دانشجویی از این نرم افزار است و با spssنرم افزار به همین منظور هنگام نصب نرم افزار تعدادی فایل داده برای استفاده . اهداف آموزشی ارائه شده است

Sampleکاربران در پوشه ای به نام

.قرار داده شده است برای دسترسی به این داده ها مسیر زیر

:را دنبال کنید C/Program File/SPSSLNC/SPSS17/Sample/

پس از باز شدن کادر محاور آن مانند شکل، فایل مورد نظر را انتخاب کنید و

.را کلیک کنید Openکلید

4/23/2019 35

فراخوان فايل داده ها

در بعضی مواقع فایل داده هایی که برای مطالعه در اختیار دارید در یک نرم افزار صفحه گسترده

تایپ شده اند و شما Accessیا Excelمانند . وارد کنید SPSSناگزیرید آنها را به محیط

برای فراخوانی یک فایل صفحه گسترده مانند Excel مراحل زیر را دنبال کنید.

را انتخاب کنید تا کادر File/Open/Dataمسیر .محاوره ای مانند شکل باز شود

Excelفرمت File of Typeاز نوار کرکره ای

(*.xls) را انتخاب کنید .

مسیری را که فایل اکسل در :Look inاز کرکره ای . آن قرار دارد برای نرم افزار مشخص کنید

Openوارد کرده و کلید :File Nameنام فایل را در .را کلیک کنید تا به کادر محاوره بعدی بروید

4/23/2019 36

فراخوان فايل داده ها

را در صورتی که اسامی متغیرها در فایل صفحه گسترده نوشته … Read Variable Name From theدر کادر محاوره باز شده گزینه .شده است ، عالمت دار کنید

.کاربرگی را که داده ها در آن وارد شده است برگزینید :Work Sheetاز کرکره ای Maximumو یا متغیرهای رشته ای را در کادر :Rangeوارد کنید در بخش SPSSاگر قصد دارید محدوده خاصی از داده ها را به

Width For… روی دکمه . مشخص کنیدOpen کلیک کنید تا داده ها به محیطSPSS وارد شوند .

4/23/2019 37

ذخيره فايل داده ها

فرمتهای به را SPSS داده های دارید قصد اگر نرم محیط در آنها از و کنید تبدیل دیگری

می خواهید مثالً کنید، استفاده دیگر افزارهای Excel فرمت با را SPSS در داده فایل یک

:کنید دنبال را زیر مراحل باید نمائید، ذخیره از غیر دیگری فرمت با می خواهید که را فایلیSPSS کنید باز کنید، ذخیره. کادر تا کنید اجرا را ..File/Save as فرمان

.بازشود شکل مانند ای محاوره گزینه :Save as Type ای کرکره کشوی از

Excel 97 Through 2003 (*.xls) یا Excel

2007(*.xls) کنید انتخاب را. که جدیدی فایل برای :File name بخش در

.نمائید انتخاب اسم یک کنیم می ایجاد را شده تبدیل فایل خواهید می که را مسیری .کنید معین :Save in از کنید ذخیره

4/23/2019 38

اطالعات يک فايل داده

مربوط اطالعات خاصی منظور به می خواهند کاربران اوقات گاهی

مربوط جزئيات مشاهده امکان باشند، داشته اختيار در را داده فايل به

مفيد آنها مقادير برچسب های و مقادير نوع، نام، :مانند متغيرها به

و باشد بزرگ می کنيد کار که داده ای فايل اگر مخصوصا .می باشد .بسپاريد خاطر به نتوانيد را متغيرها همه نام شما

در که را داده ای فايل متغيرهای به مربوط اطالعات بخواهيد شايد

و کنيد مشاهده خروجی در می کنيد، کار آن روی بر حاضر حال .کنيد تهيه چاپی نسخه يک آن از احتماال

4/23/2019 39

اطالعات يک فايل داده

.را انتخاب کنید Fileدر نوارمنو گزینه سپس گزینه Display Data File Information/Working File

.را انتخاب کنید نتیجه کار نام تمامی متغیرهای فایل حاضر همراه

با مشخصات کاملی از آنها را در خروجی مشاهده .خواهید کرد

4/23/2019 40

جستجو دريک فايل داده

نوار از نظر مورد (Case) نمونه به رفتن برای• پنجره در و انتخاب را Go To Case آیکون ابزار،

OK کرده، وارد را نظر مورد Case شماره شده باز .دهید فشار را

ابزار نوار از خاص متغیر یک به رفتن برای• در و انتخاب را Go to Variable آیکون استاندارد،

کرده وارد را نظر مورد متغیر نام شده باز پنجرهOK دهید فشار را.

به ها داده فهرست انتهای و ابتدا به رفتن برای • Ctrl+ End و Ctrl+Home کلیدهای از ترتیب .کنید استفاده

کردن کپی و کات اضافه، حذف، عملیات کلیه• از بخشی یا (Case) نمونه یک یا متغیر یک

گزینه انتخاب و کردن کلیک راست با سلولها .شود می انجام مناسب های

4/23/2019 41

(Select Case)انتخاب نمونه ها

نمونه های از بعضی روی می خواهيد كه مواقعي در• زير كه را كسانی می خواهيد مثال .كنيد كار خاص

بگذاريد كنار تحليل از داليلی به دارند سن سال 18 از تصادفی نمونه يک می خواهيد که هنگامی يا و

استفاده select caseدستور از می تواند نمونه ها بين .كنيد

Data گزينه اصلی منوی از توانيد کارمی اين برای• آن پنجره تا كنيد انتخاب را Select Case سپس و .شود باز

تحليلها در ها داده همه (All Cases) اول گزينه در• .ميشوند داده شرکت

و انتخاب را If Condition is satisfiedدوم گزينه• از شود باز Ifكادر تا کنيد كليك if كليد برروی به و انتخاب را نظرتان مورد متغير چپ سمت از استفاده با سپس .کنيد منتقل راست سمت پنجره .کنيد وارد را دستورانتخاب شده داده كليد صحفه Age > =18 : باال مثال برای

که هايی نمونه که است صورت اين به کار نتيجه• خواهند حذف مطالعه از دارند سال 18 از کمتر سن .شد

4/23/2019 42

(Select Case)انتخاب نمونه ها

برای Random Sample Of Case سوم گزينه• باز پنجره ی در تصادفی نمونه يک انتخاب نحوه برای .بزنيد تيك را گزينه اين شده

پنجره تا دهيد فشار را Sample کليد انتخاب :شده باز پنجره در .شود باز آن به مربوط

را داده ها از درصدی می خواهيد اگر -الف• را آن مقدار کنيد انتخاب تصادفی بطور .کنيد معلوم

گزينه در را نظرتان مورد نمونه تعداد -ب• تعداد اين كه کنيد معلوم و کنيد وارد بعدی .شوند انتخاب ها داده از تعدادی چه بين از

شماره که را نمونه هايی می خواهيد اگر• 150 تا 50 بين مثال مقدار دو بين آنها جای در را عدد دو اين کنيد، انتخاب است Continue سپس .کنيد وارد شده، داده خالی .دهيد فشار را

4/23/2019 43

(Select Case)انتخاب نمونه ها

به متغيری بايد کنيد انتخاب دلخواه به را نمونه ها می خواهيد اگر• صفر غير و صفر مقادير شامل که دهيد تشکيل فيلتر عنوان .باشد

وارد را فيلتر متغير ابتدا Use filter variable گزينه در بايد سپس• باشد صفر مقدار فيلتر متغير اگر .بفشاريد را ok سپس و کرده نمونه باشد صفر غير اگر و شود نمی انتخاب نظر مورد نمونه .شد خواهد انتخاب نظر مورد

اين به ها داده فايل در شده گفته های گزينه همه برای کار نتيجه• خط (Case) ها نمونه از بعضی شماره روی كه است صورت ها نمونه شماره از بعضی روی و انتخاب عدم مفهوم كه خورده .است شده انتخاب مفهوم به كه است نخورده خط

آنها نشده انتخاب های نمونه خوردن خط بجای خواهيد می اگر• .کنيد دار عالمت را Delete گزينه کنيد حذف را

4/23/2019 44

(Frequencies)جدول توزيع فراوانی

•Frequencies که است آماری روند يک به را فراوانی توزيع جدول ميتوان آن در

مرکز، به گرايش هاي شاخص همراه و پراکندگی شاخص های چندکها،

.کرد محاسبه توزيع، شاخص های ،ميله ای نمودارهای می توانيد همچنين•

برای را فراوانی وهيستوگرام دايره ای آن نياز صورت در و کرده ترسيم داده ها .کرد مقايسه نرمال توزيع منحنی با را

گزينه Analyze منو نوار در•Descriptive Statistics گزينه سپس و

Frequencies پنجره تا کنيد انتخاب را .شود باز آن به مربوط

4/23/2019 45

يک از زيادی مقادير زيرا نيست مناسب پيوسته کمی متغيرهای برای فراوانی توزيع جدول :توجه .باشيد کرده بندی دسته قبال را آنها مگر .ميشود داده نمايش طوالنی جدول يک در متغير

(Frequencies)جدول توزيع فراوانی

در اين پنجره فهرستی از متغيرها در •که با می شود سمت چپ مشاهده

انتخاب يک يا چند متغير از يک نوع و برای می توان انتقال آن به سمت راست

هريک از آنها بطور همزمان جدول .توزيع فراوانی رسم کرد

توجه داشته باشيد که گزينه •Display frequency tables

.خورده باشدتيک

در اين حالت شما فقط يک جدول توزيع • .فراوانی ساده خواهيد داشت

4/23/2019 46

(Frequencies)جدول توزيع فراوانی

برای توصيفی های آماره می خواهيد اگر• را Statistics گزينه کنيد محاسبه متغير ها Statistics Frequencies کادر در و انتخاب .بزنيد عالمت را دلخواه های گزينه

چارکها، می توانيد Percentile Value بخش از1. .کنيد محاسبه را صدک ها و دهک ها

به می توانيد Central Tendency قسمت از2. را داده ها مجموع و نما ميانه، ميانگين، ترتيب .کنيد محاسبه

انحراف می توانيدDispersion قسمت از3. مينيمم، تغييرات، دامنه واريانس، استاندارد، را داده ها ميانگين و معيار انحراف و ماگزيمم

.کنيد محاسبه ترتيب به ضريب محاسبه به قادر Distribution بخش در4.

.بود خواهيد کشيدگی ضريب و چولگی

4/23/2019 47

(Frequencies)جدول توزيع فراوانی

فراوانی جدول داشتن ضمن می خواهيد اگر• Charts گزينه کنيد، رسم را آماری نمودارهای

تا نماييد انتخاب Frequencies پنجره در را .شود باز Frequencies: Chart پنجره

ستونی نمودار يک Bar Cart گزينه انتخاب با -1 .شد خواهد رسم کيفی و گسسته داده های برای

يک کنيد انتخاب را Pie Chart گزينه اگر -2 خواهيد کيفی متغيرهای برای دايره ای نمودار .داشت

يک پيوسته، داده هاي برای Histograms گزينه -3 .کرد خواهد رسم مستطيلی نمودار

برحسب نمودار مقادير می خواهيد اگر -4 يکی باشد، مطلق فراواني يا درصدی فراوانی

.کنيد انتخاب را Chart Values گزينه های از

4/23/2019 48

( Descriptive)شاخص های توصيفی

•Descriptive Statistics روند يک از بعضی محاسبه برای آماری

داده های برای توصيفی شاخص های شما روند اين در .است کمی

پراکندگی، شاخص های می توانيد و ميانگين و توزيع شاخص های

.کنيد محاسبه را داده ها مجموع

سپس و Analyze اصلی منوی از• بعد و Descriptive Statistics گزينه تا کنيد انتخاب را Descriptive گزينه .شود ظاهر شكل مانند آن پنجره

4/23/2019 49

( Descriptive)شاخص های توصيفی

از فهرستی پنجره اين در• مشاهده چپ سمت در متغير ها

فقط پنجره اين در) شود می مشاهده را کمی متغيرهای يا يک انتخاب با که (می کنيد سمت به آن انتقال و متغير چند

Options گزينه انتخاب و راست

به آنها از هريک برای می توان شاخص های همزمان طور

.كرد محاسبه را توصيفی

پنجره Options روی بر کليک با•Descriptive Options می شود باز.

4/23/2019 50

( Descriptive)شاخص های توصيفی

و Mean گزينه دو انتخاب با پنجره اين در -1Sum ها داده مجموع و ميانگين توانيد می .آوريد بدست را

تيک با می توانيد Dispersion قسمت از -2 استاندارد، انحراف مناسب گزينه های زدن

ماگزيمم مينيمم، تغييرات، دامنه واريانس، به را ها داده ميانگين و معيار انحراف و

.کنيد محاسبه ترتيب محاسبه به قادر Distribution بخش در -3

توزيع کشيدگی ضريب و چولگی ضريب .بود خواهيد ها داده

می توانيد Display Order قسمت در -4 .ببينيد شده داده ترتيب های با را خروجی ها

می توانيد ok و continue روی بر کليک با -5 مشاهده خروجی در را عمليات حاصل .کنيد

4/23/2019 51

نمودارهای آماری

•SPSS نوع برحسب متعددی نمودارهای اختيار در کلی دسته دو در ها، متغير .می گذارد شما

که (متقابل اثر) Interactive نمودارهای -1 و دارند شرکت متغير دو آن در حداقل از ها متغير متقابل اثرات نمايش برای .می کنيم استفاده نمودارها اين

نمايش برای که ساده توصيفی نمودارهای -2 استفاده آنها از فراوانی توزيع شکل

.می کنيم

برای ساده نمودار يک می خواهيد اگر• گزينه اصلی منوی از کنيد رسم ها داده

Graphs گزينه و Legacy Dialogs انتخاب را

.کنيد انتخاب را دلخواه نمودار سپس و

4/23/2019 52

نمودارهای ستونی

(Bar charts)- اين که پيوسته متغيرهای برای نمودار می بر در را مقادير از وسيعی طيف بسياری در ولی نيست مناسب گيرند سطوح دارای متغير ها که موارد .می رود بکار هستند کمتری

ساده ستونی نمودار يک می خواهيد اگر از ابتدا .کنيد ترسيم دلخواه متغير برای انتخاب را Graphs گزينه اصلی منوی كادر تا کنيد کليک را Bar گزينه و کنيد

.شود باز Bar Chart محاوره

4/23/2019 53

نمودار ستونی

4/23/2019 54

(Bar Chart)- از متفاوت نوع سه از يکی ابتدا

:کنيد انتخاب را شده ارائه ستونی نمودار

1- Simple: يک وضعيت نمايش برای ساده نمودار يک

.می دهد ارائه متغير

2- Clustered: متغير دو وضعيت نمايش برای نمودار يک

يک بايد نمودار اين در .ميکند ارائه ای خوشه صورت به

ديگر کيفی متغير يک و Category Axis پنجره به کيفی متغير .کنيد منتقل :Define Clusters By پنجره به

3-Stacked : امتداد در و متغير دو وضعيت برای نموداری

نمودار اين در .ميدهد نمايش ای پشته صورت به همديگر

متغير يک و Category Axis پنجره به کيفی متغير يک بايد نيز

.کنيد منتقل :Define Clusters By پنجره به ديگر کيفی

.برويد آن پنجره به Define گزينه انتخاب با

نمودار ستونی

طور به ستونی نمودارهای از يک هر در نمونه تعداد که N of Case گزينه فرض پيش نظر در ستونها فراوانی عنوان به را

.است شده انتخاب ،می گيرد درصدی فراوانی ستونها، می خواهيد اگر

.کنيد انتخاب را of case % گزينه باشند، باشند تجمعی فراوانی ستونها، می خواهيد اگر

.کنيد انتخاب را cum.n of case گزينه نسبی تجمعی فراوانی ستونها، می خواهيد اگر .کنيد انتخاب را cum.% of case گزينه باشند ديگری متغير ميانگين ستونها، می خواهيد اگر را other summary function گزينه باشند نظرتان مورد متغير آن پنجره در و انتخاب

.کنيد وارد را می خواهيد ديگر، متغير ميانگين جای به اگر (... و واريانس و ميانه مانند) ديگری آماره را ...change statisticsگزينه کنيد انتخاب را گزينه يک آن پنجره در و دهيد فشار

.کنيد انتخاب

4/23/2019 55

نمودار خطی

( line chart)- شکل سه به نمودار اين :دارد وجود زير

.(simple) ساده نمودار -1 دو توزيع نمايش برای که (multiple) گانه چند -2

.شود می استفاده هم به نسبت متغير دو بيشينه و کمينه که (drop - line) خطی تکه -3

.ميدهد نمايش را هم به نسبت متغير را نمودار محور Data in chart Are بخش در ابتدا

.نماييد انتخاب نظر مورد متغير قبل مانند Define گزينه انتخاب با

نمودار يک تا كنيد انتخاب را مناسب هاي وگزينه .شود رسم خطی

4/23/2019 56

نمودار سطحی

(area chart)- است خطی نمودار مانند داده نمايش متغير به مربوط نواحی خطوط بجای که .شود می

و کنيد انتخاب را Graphs گزينه اصلی منوی از باز Area Chart پنجره تا کنيد کليک را Area گزينه .شود کنيد انتخاب را Simple گزينه اگر پنجره اين در

.کنيد رسم سطحی نمودار متغير يک برای می توانيد

دو برای می توانيد کنيد انتخاب را Stacked گزينه اگر .کنيد رسم را نمودار اين ای پشته صورت به و متغير

نظر مورد متغير انتخاب و Define گزينه انتخاب با .کنيد رسم سطحی نمودار می توانيد

4/23/2019 57

نمودار دايره ای

(pie chart)- برای نمودار اين از می کنيم استفاده کيفی متغيرهای وضعيت نمايش نيز ديگر متغيرهای برای مواردی در چند هر

.می شود استفاده

و کنيد انتخاب را Graphs گزينه اصلی منوی از شكل) Pie Chart پنجره تا کنيد کليک را Pie گزينه را Define كليد است كافي .شود باز (راست سمت .شود باز چپ سمت محاوره كادر تا كنيد كليك

كادر به را نظر مورد متغير محاوره كادر اين درDefin Slices By: انتخاب را مناسب گزينه و ببريد

نمودار تا كنيد انتخاب را OKكليد ادامه در .كنيد

.شود رسم اي دايره

4/23/2019 58

نمودار جعبه ای

(Box plot) – برای نمودار اين مناسب بسيار کمی متغيرهای وضعيت نمايش ميانه، های آماره از آن رسم در زيرا است

متغير يک بيشينه و کمينه مقادير و چارکها .شود می استفاده

برای (simple) ساده صورت به نمودار اين خوشه صورت به و متغير يک وضعيت نمايش متغير دو وضعيت مقايسه برای (clustered) ای .ميشود استفاده هم برابر در و کنيد انتخاب را Graphs گزينه اصلی منوی از

به مربوط پنجره تا کنيد کليک را Box plot گزينه .شود باز آن

4/23/2019 59

نمودار جعبه ای

Simple گزينه انتخاب با پنجره اين در برای ای جعبه نمودار يک می توانيد

.کنيد رسم متغير يک

کنيد انتخاب را Clustered گزينه اگر صورت به نمودار يک می توانيد رسم متغير چند يا دو برای خوشه ای

.کنيد و کنيد کليک Define گزينه روی بر

مناسب متغيرهای انتخاب با سپس .کنيد رسم ای جعبه نمودار يک

4/23/2019 60

نمودار مستطيلی

(Histogram) - از توزيع نمايش برای نمودار اين

نظر در و کنيد استفاده کمی متغيرهای متغيرهای برای که باشيد داشته را مقادير از وسيعی طيف که پيوسته

.نيست مناسب ميگيرند بر در

را Graphs گزينه اصلی منوی از را Histogram گزينه و کنيد انتخاب .شود باز مربوطه پنجره تا کنيد کليک

4/23/2019 61

به نظر مورد متغير كنيد منتقل پنجره راست

گزينه از Display Normal Curve

توزيع مقايسه براي توزيع با ها داده نمودار .كنيد استفاده نرمال كليك OK روی بر سپس مستطيلی نمودار تا كنيد .کنيد رسم نظرتان مورد

4/23/2019 62

نمودارهای ساقه و برگ

Stem & leaf- اين وصف خوبی به را داده ها توزيع نحوه نمودار ساقه تعدادی شامل كه صورت اين به می كند

.است برگ تعدادی و

در مورد تعداد و ساقه اندازه نمودار پايين در چون مثال عنوان به .است آمده برگ هر

2 آن ساقه 23 عدد در است، 10 ساقه اندازه و است گرفته شده نظر در 3 آن برگ و

است مورد2 شامل برگ هر چون همين طور .است برگها تعداد برابر دو فراوانی ها

اطالعات برگ و ساقه نمودار اين بنابراين معلوم را متغير يك مقادير به راجع دقيقتری .می كند

حقيقی مقادير به را برگ و ساقه اينکه برای ساقه پهنای در را ساقه مقدار بايد کنيم تبديل .کنيم جمع آن برگ با سپس و کنيم ضرب

4/23/2019 63

Exploreروند

يكي از امكانات مفيد براي توصيف اطالعات و آناليز اكتشافي

.است كه داراي امكانات فراواني است Exploreداده ها، روند

4/23/2019 64

برای خالصه کردن و توصيف مشاهدات از نمودارهای مناسب بهره گيري مي توانيد Exploreدر روند

.نماييدجدول های خالصه شده ای از اطالعات مربوط به نمونه ها و زير گروههايی از نمونه ها را بدست

. آوريددر ميان اطالعات، نمونه هاي غيرعادی را که مقادير آنها از ساير نمونه ها بيشتر يا کمتر هستند،

.کاوش كنيدشاخص های آماری مناسب را در گروهها محاسبه كرده و فاصله اطمينان براي ميانگين به دست

.آوريد

.مي توانيد نمودار ساقه و برگ و هيستوگرام را برای نمايش توزيع فراوانی در بين گروهها رسم كنيد

.برای بررسي نرمال بودن مقادير متغير وابسته در هر گروه استفاده کنيد Q-Qمی توانيد از نمودار

.نمودار مفيد جعبه ای را برای مقايسه شاخص های ميانه، چارک اول و سوم بين گروهها بکار گيريد

Explore

Exploreروند

در را کمی صفت يک مقادير Explore روند در• نمودار از استفاده با و کيفی متغير يک سطوح

.کرد مقايسه توصيفی شاخص های يا

مقايسه برای روند اين از می توان همچنين• .کرد استفاده نيز گروهها

عنوان به را (Scale) كمی متغير روند اين در• (Nominal , Ordinal) كيفی متغير و وابسته متغير .مي گيريم نظر در متغيرمستقل عنوان به را

نرمال آزمون برای Q-Q نمودار از توانيد می• .کنيد استفاده گروه هر در وابسته متغير بودن

descriptiveگزينه ،Analyzed گزينه اصلی منو از •

statistics سپس و explore كنيد انتخاب را.

4/23/2019 65

اگر می خواهيد در بين داده ها، اطالعات بيشتری از نمونه ها را جستجو کنيد و موشکافانه تر به

را به عنوان يک دستور جامع آناليز اکتشافی داده ها به Exploreدستور . جزئيات داده ها نگاه کنيد

. کار بگيريد

Exploreروند

يك factor listو به پنجره ... تعداد فرزند و / يك متغير كمی مانند سن dependent listپنجره به -1 .منتقل كنيد... گروه خون و/ جنسكيفي مثل متغير

Statisticsگزينه كنيد، در پايين و سمت چپ پنجره، ها را محاسبه شاخص فقط اگر می خواهيد -2

از هر دو می خواهيد و اگر plotsمشاهده كنيد گزينه داده ها را فقط نمودار می خواهيد و اگر . را عالمت دار کنيد Bothكنيد گزينه مورد استفاده

4/23/2019 66

1

2

Exploreروند

محاوره كادر اين در .شود باز (explore: statistics) آن محاوره كادر تا کنيد كليك statistics گزينه روی• :کنيد انتخاب را زير های گزينه از يک هر می توانيد

و توصيفی های شاخص محاسبه به منجر كه است شده دار عالمت descriptive گزينه فرض پيش بطور• .شد خواهد ميانگين برای %95 اطمينان فاصله يك همچنين

وزن ميانگين، از آن فاصله به بسته داده هر به كه مي شود آماره ای محاسبه منجربه ،M-estimator گزينه• .می دهد

.می دهد نمايش را وابسته متغير مقادير کوچکترين و بزرگترين از مورد پنج Out line گزينه• .می كند محاسبه را 95 و90 و 75و 50 و25و10و5 ضروري صدكهای percentiles گزينه•

4/23/2019 67

توضيح اينكه فاصله ي

اطمينان مذكور، فاصله اي

95است كه با اطمينان

درصد، ميانگين جامعه را در

. بر مي گيرد

Exploreروند

مربوط پنجره کنيد انتخاب را plots گزينه اگر• آن در و شده باز (شكل مانند) explore: plots به

.كنيد رسم را زير نمودارهای می توانيد : های گزينه با ای جعبه نمودار -1

هم با فاکتور متغير سطوح -الف هم با وابسته متغير سطوح -ب .هيچکدام -ج

:گزينه دو با توصيفی های نمودار -2

برگ و ساقه نمودار رسم -الف فراوانی هيستوگرام رسم -ب

عالمتدار راNormality plots with tests گزينه اگر -3 با توانيد مي را توزيع بودن نرمال آزمون .کنيد

.دهيد انجام Q-Q نمودار از استفاده به مربوط test Spread vs. level with levene گزينه -4

در ها واريانس بودن يكسان براي لون آزمون .است فاکتور متغيرهای از يك هر سطوح

4/23/2019 68

1 2

3 4

Exploreروند

معرفی را (Employee) استخدامی داده ي فايل spss های داده مجموعه از

از و شده انتخاب شاغلين بين از نمونه 474 اطالعاتی فايل اين در .می کنيم

فايل اين متغيرهای از تعدادی .است شده گيری اندازه متغير 10 نمونه هر

.است شده آورده زير جدول در داده

4/23/2019 69

نام متغير توضيح ماهيت

Nominal Nominal

Scale Scale Scale

(زن -مرد )جنسيت (برحسب سال)تحصيالت

(مديريت -نگهبانی -اداری)گروه شغلی حقوق فعلی

سابقه کار فعلی

gender educ

jobcat salary

jobtime

تمرين

(Salary) شاغلين حقوق مقايسه برای و کنيد باز زير مسير از را Employee داده های فايل

رسم مناسب نمودار آورده بدست را توصيفی شاخص های ،(Jabcat) شغلی گروه هر در .كنيد

Program file/ SPSSInc/ SPSS17/ Samples/ Employee.sav

Exploreروند

Dependent وابسته متغيرهای کادر به را (Salary) حقوق متغير Explore محاوره کادر در -1

list)) کنيد منتقل.

.کنيد منتقل (Independent list ) مستقل متغيرهای کادر به را (jabcat) شغلی طبقه متغير -2

.شويد منتقل آن محاوره کادر به Statisticsکليد از -3

4/23/2019 70

1

2

3

Exploreروند

بعضي تا شده عالمتدار قبل از Descriptive گزينه محاوره کادر اين در -1 برای %95 اطمينان فاصله يک همراه به مهم توصيفی های آماره از

.شود محاسبه شغلی گروه هر در کارمندان حقوق ميانگين

در بگيران حقوق کمترين و بيشترين تا کنيد انتخاب را Outliers گزينه -2 .شوند مشخص شغلی طبقه هر

هر در کارمندان حقوق چندکهای تا کنيد انتخاب را Precentiles گزينه -3 .شود معلوم گروه

...برگرديد اصلي محاوره كادر به تا كنيد كليك را continueکليد

4/23/2019 71

محاوره كادر به تا كنيد كليك را …Plots گزينه دلخواه، نمودار رسم براي

Explore: Plots شويد وارد

و ساقه نمودار رسم منظور به را Histogram و Stem-and-Leaf گزينه دو

.كنيد انتخاب هيستوگرام و برگ

مشاهده خروجی در را نتايج و کنيد کليک را okو continue کليدهاي

.نماييد

(pivot table)جدول گردان

های روند از يك هر در طرفه دو جدول يك اگر•Explore ياcross tab متغيرها سطوح مقايسه برای

به می توانيد كرده ايد، ايجاد spss خروجي در كنيد عوض را ها ستون و ها سطر جای سادگی

برای .نماييد استنباط جدول از مختلفی معانی و تا نماييد كليك بار دو جدول روی كار اين

.كنيد مشاهده را (باال شكل) جدول ويراشگر كادر تا كنيد كليك گردان جدول آيكون روی اينك•

سطر مكان در .شود باز pivoting Trays محاوره به كوچك مربع چند يا يك پنجره اين ستون و

آنها اگر كه كنيد می مشاهده وقرمز سبز رنگ خواهند تغيير خروجي جدول كنيد، جا به جا را سهولت برای می توانيد آنها مشاهده با .كرد

به را حالت بهترين جدول، اطالعات از استفاده .نماييد انتخاب دلخواه

4/23/2019 72

آيكون جدول گردان

Crosse tabروند

فراوانی جدول يك ساختن برای ،spss در• معروف توافقي جدول به كه دو طرفه از يكي .دارد وجود زيادی راه های است، Cross Tab دستور از استفاده راهها اين

.است

و Analyze گزينه اصلی منوی از می توانيد• كرده انتخاب را Descriptive Statisticsسپس كادر به Crosse Tab دستور از سپس و

.شويد وارد آن محاوره

4/23/2019 73

جدولي را كه در آن داده هاي آماري درk سطر وL ستون قرار دارند، يك جدول توافقي است .

در اين جدول می توان تعداد ترکيب مختلف از مقادير را مشاهده كرد .

را برروی يک متغير کيفی ديگر ( اسمی يا ترتيبی)در چنين جدولي مي توان تأثير يک متغير کيفی

.بررسی كرد

k l

Crosse tabروند

متغير يک Cross tab محاوره کادر در -1

Row(s) سطر به مربوط کادر به کيفی

کادر به را ديگر کيفی متغير يک و .کنيد منتقل Culomn(s) ستون به مربوط

انتخابی متغير های كه باشيد داشته توجه

اگر يا و باشند رتبه اي نوع از بايد شما

به را آنها هستند پيوسته كمي متغير

.كنيد بندی طبقه كوچكتر دسته های

و همبستگی ضرايب می خواهيد اگر -2

كنيد، محاسبه را كای اسكور مقادير

پنجره در را آنها به مربوط های گزينه

Statistics كنيد انتخاب.

4/23/2019 74

1 2

Crosse tabروند

دستور توسط كه دوطرفه ای جدول در -1Cross Tab می توانيد می آيد، بدست

يا (Correlation) همبستگی ضريب را (Chi-square) كای اسكور آماره

.نماييد محاسبه

از اسمي متغيرهاي همبستگي براي -2 آمده Nominal كادر در كه ضرايبي .كنيد استفاده است

از ترتيبي متغيرهاي همبستگي براي -3 آمده Ordinal كادر در كه ضرايبي .كنيد استفاده است

ديگري و اسمي متغير يك اگر -4 (Eta) اتا ضريب از است، فاصله اي .كنيد استفاده

4/23/2019 75

1

2 3

4

Crosse tabروند

به Sampleرا از پوشه U.S. General Social Survey 1991برای انجام اين تمرين، داده های .آدرس زير بازکنيد

Program file/ SPSSInc/ SPSS16/ Samples

. در اين فايل، متغيرهای متفاوتی وجود دارند که تعدادی از آنها را در زير معرفی می کنيم

.بکار می بريم 1991از اين به بعد اين فايل داده را با نام مختصر

4/23/2019 76

نام متغير توضيح نوع

Nominal

Nominal

Nominal

Ordinal

Scale

Scale

Scale

Scale

(زن -مرد )جنسيت (ساير نژادها –سفيد –سياه )نژاد

(غرب -شمال غربی –شمال شرقی )منطقه محل سکونت خسته –معمولی –هيجان انگيز )زندگی را چگونه می بينيد

(کننده تعداد خواهر و برادر تعداد فرزند سن

(برحسب سال)تحصيالت

Sex

Race

Region

Life

Sibs

Childs

Age

Educe

سال به باال 18نفر از جمعيت 1517اين داده ها مربوط به يک مطالعه اجتماعی است كه بر روی

.در اياالت متحده امريکا انجام شده است 1991در سال

تمرين

Crosse tabروند

روند و کنيد باز را 1991های داده فايلCrosstab کنيد فراخوانی زير فرمان از را:

Analyze/Descriptive Statistics/Cross Tab

: کنيد دنبال را زير مراحل سپس

را جنسيت متغير Crosstab محاوره کادر در -1 به را Life متغير و Row(s) سطرها کارد به

.کنيد وارد ، column(s) ستون ها به مربوط کادر

دو اين خوشه ای ستونی نمودار رسم برای -2 را Display Clustered Bar Charts گزينه متغير، .کنيد دار عالمت

محاوره كادر به تا کنيد انتخاب را Cells گزينه ...شويد منتقل آن

4/23/2019 77

Crosse tabروند

Counts قسمت در شده باز محاوره کادر در -1

را آن است، شده عالمتدار Observed گزينه

.ندهيد تغيير

را Row گزينه Percentages بخش در -2

.کنيد دار عالمت

ترتيب به را Ok و Continue كليد پايان در -3

SPSS خروجي در را نتايج و كنيد كليك

.كنيد مشاهده

4/23/2019 78

(Recode)تغيير در داده ها

پيوسته داده های می خواهيم اوقات گاهي• منظور) كنيم بندی دسته طبقه چند به را

(است فراواني توزيع جدول تشكيل .كنيد استفاده Recode دستور از می توانيد

Transform گزينه به اصلی منوی از ابتدا•

:داشت خواهيد رو پيش گزينه دو .برويد1- Recode into Same Variables…

منتقل جديد متغير به يافته تغيير مقادير.1 .شوند

2-Recode into Different Variables…

ثبت متغير همان در يافته تغيير مقادير.2 .شوند

انتخاب را آن .است مناسب گزينه دوم، گزينه .شويد منتقل مربوطه محاوره كادر به تا كنيد

4/23/2019 79

1

2

(Recode)تغيير در داده ها

انتقال، از پس .كنيد منتقل راست سمت خالي كادر به دهيد تغيير می خواهيد كه را متغيری ابتدا

كنيد وارد نام يك ، (1)راست سمت كادر در بايد كه داشت خواهد سوال عالمت متغير نام جلوی

Old گزينه سپس .گيرد قرار سوال عالمت جای به شده، وارد نام تا (2)بزنيد را Change كليد و

and New Values كادر اين در .شود باز آن به مربوط محاوره كادر تا (3) كنيد انتخاب را

:دارد وجود امکان چند محاوره

4/23/2019 80

1

2

3

(Recode)تغيير در داده ها

از مقدار چند يا يک تغيير قصد اگر -1 را Value گزينه داريد را متغير يک

به آن از استفاده نحوه که کنيد انتخاب :است زير صورت

تغيير می خواهيد كه را متغيری مقدار• جديد مقدار و Old Value قسمت در دهيد .كنيد وارد New Value قسمت در را آن

تغييرات تا بفشاريد را Add كليد سپس همين به .شود منتقل پايين پنجره به

می خواهيد كه مقاديری همه منوال .کنيد اضافه را دهيد تغيير

:گزينه از گمشده مقادير تغيير براي -2 System missing كنيد استفاده.

مقادير از كپي يك نگهداشتن براي و :كنيد استفاده زير گزينه از قديم

Copy Old Value(s)

4/23/2019 81

1

2

(Recode)تغيير در داده ها

می خواهيد را پيوسته اي متغير مقادير اگر .3 كنيد انتخاب را Range گزينه دهيد، تغيير

مقدار دو شکل به را تغييرات حدود و .كنيد وارد انتهايی و ابتدايی

از كمتر مقادير Range Lowest گزينه در .4 .كنيد وارد را مقدار يك

از بيشتر مقادير Range Highest گزينه در .5 .كنيد وارد را مقدار يك

و كرده ايد اعمال را تغييرات گر• مقدار مقادير، باقيمانده برای می خواهيد All Other گزينه بگيريد، نظر در جديدیValues آن برای و كنيد دار عالمت را .نماييد تعيين مقداری

خواسته تغييرات Ok انتخاب با پايان در• جديد متغير يک و شود می اعمال شده .می گردد اضافه ها متغير فهرست به

4/23/2019 82

3

4

5

(Recode)تغيير در داده ها

، با بررسی متغير سن، در خواهيد يافت که 1991در مجموعه ي داده هاي می خواهيم اين متغير . سال ثبت شده است 89و بيشترين سن 18کمترين سن

سطح به صورت زير طبقه بندي كنيم و جدول توزيع فراواني را 7را به . كامل نماييم

4/23/2019 83

محدوده طبقه طبقهفراواني

؟

؟

؟

؟

؟

؟

؟

30 – 18

42 – 30

54 – 42

66 – 54

78 – 66

80 – 78

92 - 80

تمرين

و سپس گزينه Transformاز نوار منو گزينه

Recode into Different Variable را انتخاب ...باز شود Recodeکنيد تا پنجره

(Recode)تغيير در داده ها

را برای متغيير جديدی RAge، نام Nameمتغير سن را به سمت راست منتقل کنيد و در كادر -1 . را کليک کنيد Changeکه می خواهيد مقادير تغيير يافته در آن ثبت شود، تعيين کنيد و گزينه

را انتخاب کنيد تا به كادر محاوره ديگري Old and New valuesبرای اعمال تغييرات گزينه -2 ... وارد شويد

4/23/2019 84

1

2

(Recode)تغيير در داده ها

. را انتخاب کنيد و در اين قسمت اولين فاصله را وارد كنيد Rangeدر کادر محاوره باز شده، گزينه -1

را وارد کنيد و دکمه 1نيز مقدار Value، در قسمت (30تا 18يعني )با وارد کردن اولين فاصله -2Add را نيز به عنوان تاييد، کليک نماييد تا تغييرات به کادرOld New: اضافه شود .

. برای بقيه فاصله ها به همين صورت ادامه دهيد

را به ترتيب كليك كنيد Okو Continueدر پايان كليد -3

4/23/2019 85

1

کنيد، توجه مقابل شکل به

–92) طبقه آخرين فاصله 7 مقدار و شده وارد (80

نظر در فاصله اين براي

كافي فقط است، شده گرفته

داده فشار Add كليد است

به هفتم طبقه تا شود

اضافه تغييرات فهرست

.شود

2

3

(Recode)تغيير در داده ها

. براي اين متغير جدول توزيع فراواني به دست آوريد، به صورت زير است Frequenciesاگر از روند

4/23/2019 86

.به انتهاي فهرست متغيرها است RAgeنتيجه اين تغييرات اضافه شدن متغيري به نام

Rage 1991جدول توزيع فراواني براي متغير دسته بندي شده سن در فايل داده هاي

Frequency حدود طبقات شماره طبقه

فراواني مطلق

Percent

فراواني درصدي

Valid Percent

فراواني درصدي معتبر

Cumulative Percent

تجمعي درصدي فراواني

Valid 1 30 - 18 340 22.4 22.5 22.5

2 42 - 30 451 29.7 29.8 52.2

3 54 - 42 263 17.3 17.4 69.6

4 66 - 54 196 12.9 12.9 82.6

5 78 - 66 194 12.8 12.8 95.4

6 80 - 78 18 1.2 1.2 96.6

7 92 - 80 52 3.4 3.4 100.0

Total 1514 99.8 100.0

Missing System 3 .2

Total 1517 100.0

.حدود طبقات را بعدا خودمان به اين جدول اضافه كرده ايم: توجه

4/23/2019 87

4/23/2019 88

4/23/2019 89

4/23/2019 90

4/23/2019 91

4/23/2019 92

4/23/2019 93

94 4/23/2019

آزمون فرضیه

96

اهداف ار • ظ ت ش ان

خ ن ب دگ ان می در ای ن رکت کن د رود ش ون ا ش ن ر ا ش ب م ر اهي ا مف امه پ رپ ن ب ان ای اپ ش ار پ :پ

ري 1.ارامت مون پ اده ار و ا ر ف ط اشت راي ا ن ش

ري 2.ارامت مون هاي پ

واع ا ر اده و ان ف ص اشت ت خ ش پ گ ی

گ وی ها چ ار ا ب

مون 3. واع ا ر tان

مون لون 4. ا ر

ش ها 5.اپ ري وارپ راب ص ب ت

خ ش پ

ش 6.اپ ل وارپ حلن

ب

ی داري 7.طح معي

سص ت

خ ش پ

ی8.ق واف دول ن ل ج حلن

ب

4/23/2019

97

ري ارامت مون پ ا ر

م اشت طی لار راي ها ش

موب ن ا ر اده ار ای ف راي اشت :ب

د. 1 ن اش رمال پ ع ب ن ور .داده ها داراي ن

اصله. 2 اس ف ن د داده ها داراي مق ن اش ی پ سي ا پ .اي پ

د. 3 ن اش ه پ ن ش مساوي داش اپ ه ها وارپ مون

. ن

4/23/2019

98

هاي موب t ا ر

مون ا • ن tر ي عن ور ن ظ

ه مت ن ن ي گ ای ن دو من ي اداري ن عن

اوت م ف ه كار ن ن ري اشت .می رود

ارامت مون پ ك ا ر مون ی ن ا ر .ای

4/23/2019

99

هاي موب t ا ر

مون وع ا ر ود دارد tشه ن :وج

1 .t ه مون ك ن اي ی

2 .t ل ف دو گ روه مست

3 .t ه سن ا دو گ روه واپ ی پ وج ر

4/23/2019

100

مون ه اي tا ر مون ك ن ی

ده در • اهده ش ن مس ي گ ای می دهد که من

اسح ال پ ن شو ه ای مون ن ن ا ر ای ر ت ا ج اداري دارد پ عن

اوت م ف عی ن دار واف ا مق سه پ اپ مون ساده . مف ن ا ر ای

مون ن ا ر ری د tب اش . می پ

4/23/2019

101

مون ام ا ر ح هت اب ه tج مون

:اي ی ك ن

وي ه Analyzeار مت ن را Compare Meansگ ر ن

ك ات وكلن ح ت د ان ن .کن

ور ك T Test... Sample –Oneدشت د و راكلن ن راکن اج

4/23/2019

4/23/2019 102

4/23/2019 103

4/23/2019 104

4/23/2019 105

4/23/2019 106

107

مون ل tا ر ف دو گ روه مست

د ن وان ر می ج ت ه ن سن ر واپ ت مون غ مون را ا ر وع ا ر ن ن مون . ای وع ا ر ن ن در ای

مون ل، مورد ا ر ف ماري مست امعه ا هاي دو چ

ت ن گ ی ا ن من ي اوت ن ف ن

رد رار می ک ت . ق

4/23/2019

108

خت ادامه ب

ا اوت پ ف ا ن م پ ي سه می کن اپ ا هم مف امعه را پ ی ار دو چ

صادف ه ي مون

دو ن م ي ن کن ها را معي

ب هاي ا ت ن گ

ی ا اوت من ف . غدم ن

4/23/2019

109

مون راي ا ر هت اج ل tج ف :مست

وي . 1د Analyzeروي مت ن ك کن .كلن

ه . 2 ن د Compare Meansروي گ ر ن ن ك کن .كلن

ور . 3 كل روي دشت ق ش Independent Samples T testsمظان

د ن ك کن كلن

4/23/2019

4/23/2019 110

4/23/2019 111

4/23/2019 112

4/23/2019 113

4/23/2019 114

4/23/2019 115

4/23/2019 116

4/23/2019 117

4/23/2019 118

119

راي • ررسی ب ري ب راب سهاي ب اپ ه ، گ روه دو وارپ دار ن مون ا Sig مق لون ر

ه وج ود ن دار اگ ر می ش مون Sig مق ر لون ا ر د، 05/0 ار كمت اش پ سهاي

اپ امعه دو وارپ ر چ راب د ب ن سي ي ن .ن د چالت درای ان ماره هاي ار پ ا

وط ه مرن سهاي ن اپ ر وارپ راب اب اده پ ف گرد اشت

4/23/2019

120

مون ی t ا ر وج ر

• ، مون ن ا ر ه ای د tن ن ر می گ ون ت ه ن سن ا واپ ه پ سن اوت . همي ف ص ن ت

خ ش پ راي ب

ود ام می ش ح اده و اب ف مون اشت ن ا ر ای ه، ار سن ن دو گ روه واپ ي گ

ای .من

4/23/2019

4/23/2019 121

4/23/2019 122

4/23/2019 123

4/23/2019 124

4/23/2019 125

126

شاپ ل وارپ حلن

ب

د• ن ش می گ ون اپ ن را وارپ ي گ

ای حراف اغداد ار من ور اب د ش . مخ

اپ دار وارپ مق

ن اشت ي گ ای دك ی داده ها ار من

راکن ده ب ان دهن س .پ

4/23/2019

127

ر اشت و • ت س ي ن ن ي گ ای حراف اغداد ار من

د، اب اش ر پ رک ت ر ش ب اپ ه وارپ هر ج

ر اشت ن كمت ي گ ای حراف اغداد ار من

د، اب اش ر پ كت ه گوچ هر ج

4/23/2019

128

ن هاي • ي گ ای ن من ي ی داري ن

اوت معي ف ش ن خ شت هت ماري ج

هاي ا گی ار روش

ی

د اش ش می پ اپ ل وارپ حلن

ه، ب مون د ن ن ا ج .دو پ

4/23/2019

129

مون • ا ا ر ش پ اپ ل وارپ حلن

اوت ب ف مون tن ن اشت که ا ر راي tدرای ب

رد دارد ن كارب ي گ ای سه دو من اپ ن . مف ي گ

ای د من ن سه ج اپ ق مف ت حق ب اگ ر هدف

رددارد ش كارب اپ ل وارپ حلن

د، ب اش .پ

4/23/2019

130

ه ك طرف ش ی اپ ل وارپ حلن

ب Way- One

ماري روس •ر ا ن طی که ا ت ان ك پ ر ی ت ع ل مت ف ر روي مست ت ع ه مت سن واپ ررسی ود، ب ل می ش حلن

ش ب اپ ك وارپ ه ی ه طرف ن ود گ ق .می ش

4/23/2019

131

ه كطرف ش ی اپ ر وارپ الت پ ه ا راي محاشن :ب

وي . 1ه Analyzeار مت ن ك Compare means، گ ر ن را كلن

د ن .کن

ق . 2 عدمظان د ن ه اسلان ن را One - Way AN0VA، گ ر ن د ن ات کن ح

ت .ان

4/23/2019

4/23/2019 132

4/23/2019 133

4/23/2019 134

4/23/2019 135

4/23/2019 136

4/23/2019 137

4/23/2019 138

4/23/2019 139

4/23/2019 140

4/23/2019 141

4/23/2019 142

4/23/2019 143

4/23/2019 144

4/23/2019 145

ارتباط بین متغیرهای رسته ای

4/23/2019 147

4/23/2019 148

4/23/2019 149

4/23/2019 150

4/23/2019 151

4/23/2019 152

4/23/2019 153

4/23/2019 154

4/23/2019 155

4/23/2019 156

4/23/2019 157

4/23/2019 158

4/23/2019 159

4/23/2019 160

4/23/2019 161

4/23/2019 162

4/23/2019 163

4/23/2019 164

4/23/2019 165

Any Question?