tags en/of themawoorden voor fictie in onze catalogi?
Post on 19-Jan-2015
173 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Tags en/of themawoorden voor fictie in onze catalogi?
Piet de Keyser2013
Wat is tagging?
Tag = etiket, label Woorden toekennen aan
Foto’s: bv. Flickr Filmpjes : bv. YouTube Muziek: bv. last.fm Bookmarks/favorieten: bv. CiteULike,
Delicious
Terminologie
Tags / tagging Web 2.0 / social Web Social indexing Folksonomy SOPAC …
Waarom tagging in bibliotheken?
Voor bibliotheek Meedoen met sociale media Interactie met publiek
Voor gebruiker Organiseren eigen “collectie” Mening geven, zich uiten
Verschil andere media
LibraryThing: eigen boeken Flickr: eigen foto’s + interactie YouTube: eigen filmpjes +
interactie Bookmark-sites: organiseren
eigen informatie Musea: helpen ontsluiten Amazon etc.: helpen ontsluiten, …
onder lichte dwang…
Verschillen met bib.catalogi
Materiaal niet in ons bezit Geen bezit van (virtuele) vrienden Materiaal hoeft niet meer ontsloten
te worden (<-> foto-archieven musea)
Bibliotheek kan boek wieden, inclusief onze tags
Tagging = vrije trefwoorden
Vrije trefwoorden ≈ ongecontroleerde trefwoorden
Ongecontroleerde trefwoorden Vroeger ook in onze catalogi Auteurstrefwoorden Trefwoorden in websites Tagging
Voor- en nadelen vrije trefwoorden
Voordelen Flexibel Volgen evolutie
sneller Ook diepte-
indexering Goedkoop
Nadelen Homoniemen?
Synoniemen? Varianten?
Enkelvoud / meervoud?
Misbruiken
Studies
Bewijzen vaak wat ze willen bewijzen: Vanuit bibliotheken: dat professioneel
indexeren tóch beter is Vanuit IT: dat tagging even goed is – en
goedkoper Cf. studies over automatische
indexering
Voorbeelden
Louise F. Spiteri (2007): Vergelijkt tags 3 bookmark-sites met de
NISO-norm van 2005 voor thesaurusbouw
Conclusie:“In short, the structure of the tags in all
three sites is well within the standard established and recognized for the construction of controlled vocabulary.”
<-> andere studie: 83% zelfstandige naamwoorden in enkelvoud !
Andere voorbeelden
Alleen Engelstalige tags Alleen top-zoveel in LibraryThing Evaluatieve tags schrappen “To read”, “not read” enz. als waardeloos
beschouwen Tags schrappen die niet corresponderen
met WordNet of Wikipedia, zodat er slechts 1/5 overblijven… => conclusie: niet het zelfde als MeSH…
Alleen kijken naar lexicale overeenkomst
Fictie – non-fiction
Studies: meestal non-fiction in academische bibliotheken
Zelden: openbare bibliotheken Zeer zelden: fictie
Tagging in bibliotheeksoftware
Tagging in catalogi -> algemeen ? Onderzoek Sharon Q. Yang (2012):
Tagging zeker niet overal mogelijk Waar mogelijk, niet overal toegepast “It is time to think outside the box.”
Onderzoek Sharon Q. Yang:situatie in 2012
Slechts 5% van ILS laten tagging toe (toen: vooral Koha) Slechts helft bibliotheken stellen het
dan ook in 47% van discovery tools (bijv.
Aquabrowser) Helft heeft tagging aan staan Daarvan: 40% gebruiken tagging om te
zoeken
Tagging in catalogi
Rechtstreeks -> meestal dus via discovery tools
Onrechtstreeks < LibraryThing“Preselected LTFL tags have been approved for usefulness and appropriateness by LibraryThing librarians. Highly personal tags (to read, gift from mom) have been excluded. As for risque words as tags, we have a rating system with three levels - each library can choose to include them or not.”
Tagging in catalogi
Rechtstreeks ingevoerd -> doorzoekbaar Bv. Vlacc: md_tags:
Uit LibraryThing -> niet doorzoekbaar Bv. http://suncat.csun.edu/ Bv. http://aleph.library.uu.nl/
Ons onderzoek(je)
Analyse tags 100 fictie-boeken Lijst “Top 100 aller tijden boekhandels” 2004 Kans op tags = hoog Opzoeken in Open Vlacc-catalogus Situatie mei 2013 Slechts 6 zonder tags
Inhoudelijke ontsluiting Vlaamse openbare bibliotheken
Non-fictie Fictie
Volwassenen Trefwoorden Themawoorden+ genres
Jeugd Trefwoorden jeugd
Themaw. jeugd+ jeugdgenres
Inhoudelijke ontsluiting Vlaamse openbare bibliotheken: ruimer
Non-fictie Fictie
Volwassenen TrefwoordenSISO/ZIZO ??NUR ??
Themawoorden+ genres
Jeugd Trefwoorden jeugdSISO/ZIZO ??NUR ??
Themaw. jeugd+ jeugdgenres
Aantallen Vlacc
Aantal themawoorden 161
Aantal genres 114
Totaal 275
Aantallen tags per soort
Inhoudelijke 233 43,71 %
Genres 46 8,63 %
Formele 114 21,39 %
Klassen 26 4,88 %
Personages 23 4,31 %
Acties 27 5,07 %
Evaluaties 27 5,07 %
Andere 37 6,94 %
Totalen 533 100 %
Hoeveel tags doen wat Vlacc ook doet?
Themawoorden 233 43,71 %
Genres 46 8,63 %
Formele 114 21,39 %
Totalen 393 73,73 %
Tags voor onontsloten boeken?
Nee -> amper in paar % zo ! ¾ tags herhalen wat al gedaan is Waarom titel of auteur herhalen? Herhalen trefwoorden is begrijpelijk
Cf. trefwoorden in Libis-net Is dat hier wel zo?
Niet voor formele Genres? Themawoorden?
Overeenkomsten inhoudelijke elementen
Vlacc Tags Overeen-komst
Thema-woorden
161 233 68= 29,18%
Genres 114 46 8= 17,39%
Tags voor fictie
Christine DeZelar-Tiedman (2011) Fictie in academische catalogus Vergeleken met LCSH
Soort overeenkomst %
Exact 8,9
Gedeeltelijk 9,8
Niet: specificiteit 11,0
Niet: woordenschat 16,4
Niet: ander concept 53,9
Overeenkomsten?
Lexicale overeenkomst Semantische overeenkomst
Technieken: Stemming Automatische truncatie Semantic rings Fuzzy zoeken
Aanvullend op Vlacc
Klassen 26 4,88 %
Acties 27 5,07 %
Evaluaties 27 5,07 %
Personages 23 4,31 %
Klassen
Vooral lijstjes: 1001 boeken die je moet gelezen
hebben Met leeservaring 16+ (Leesweb) 100 boeken met x-factor …
Acties - evaluaties
Acties: wat lezer ermee deed/wil Nog te lezen Gelezen …
Evaluaties: beoordeling Goed Aanrader Formidastisch …
Conclusies
¾ tags doen wat professionele ontsluiting ook doet
Slechts 20-30% overlap in themawoorden geen alternatief oplossing voor het “aboutness”-probleem?
20% doen wat wij niet doen Externe rangschikkingen toevoegen Personages opsommen Waardering geven / acties weergeven
Tags beantwoorden aan behoefte
Cf. succes rek “net teruggebracht” Cf. vragen naar “goede boeken”
= die andere lezers goed vinden = die andere lezers gelezen hebben/willen lezen = die in top XX staan
Cf. vragen naar “de boeken van…” Maar: nadeel = Matheus-effect…
Stimuleren ?
Formuliertje met velden aanbieden Personages: Evaluatie: Prijzen/rangschikkingen:
Retrieval-technieken aanpassen Toch ook professionele ontsluiting
volhouden
top related