uitwerrking brainstormsessies deelnemers ......uitwerrking brainstormsessies deelnemers uitwerking...
Post on 31-Jul-2020
11 Views
Preview:
TRANSCRIPT
UITWERRKING BRAINSTORMSESSIES DEELNEMERS
Uitwerking brainstormsessie groep 1: Op welke manier kunnen we ervoor zorgen
dat een eerlijk deel van de marge van de keten bij de boer komt?
Deelnemers Beleid:
Begeleider: Janny Gerritsen (provincie Noord-Holland)
Katharina Prause (provincie Flevoland)
Pieter Rijzebol (provincie Gelderland)
Stephan Kooijman (gemeente Haarlem)
Erna Steenhuis (NH Food)
Carlo Verhart (Rabobank)
Joe van der Veen (gemeente Almere)
De brainstorm begon met een opsomming van kansen op post-its om een betere marge voor de
boer te kunnen realiseren:
Praktisch
Minder leveringsmomenten = anders plannen organisatorisch
Verwerkingscapaciteit in je keuken houden
Volume commitment geven
Bundelen van de vraag meerdere partijen samen
Volumes
Volumes verhogen
Schotels verminderen
Logistieke samenwerking
Lange termijn commitment contracten gunnen/geven
Prijs
Huidige keten inzichtelijk maken
Prijs inzichtelijk maken
True pricing gebaseerd op CO2/impact opleggen vanuit overheid
True pricing invoeren. Lobbyen ervoor
Prijzen, prijsafspraken tussen cateraar en boer inzichtelijk maken
Lokaal
Meer focus en aandacht op kwaliteit
Meer samenwerken met korte keten initiatieven
Lokaal inkopen, bijvoorbeeld met voedselcoöperatie
Waarom is het zo belangrijk?
Weten waar je eten vandaan
komt
Bewustwording
Opent mogelijkheden om
sturing te geven
Wie hebben er vooral baat bij?
De teler
Het milieu
Wij allemaal
Wat zijn mogelijke oplossingsrichtingen?
Vaststellen inkoop quotum
• Circulariteit
• Gezondheid
• Duurzaamheid
• Lokaliteit
Kijk naar totale beeld
Kijk of je het in eigen beheer kunt doen
Vraag regionaal stimuleren
Faciliteren inkoop/aanbod platform/markt
Hoe lang is de keten en hoe kunnen we die verkorten?
Beleid formuleren om van boer tot bord toe te passen
Communicatie
Veel behoefte om resultaat meetbaar te maken,
terwijl de data niet beschikbaar is
Nudging
Lokaal met verhaal
Transparantie
Samenwerken transparant!
Bevorderen ketentransparantie (aanbesteding)
Laat de consument ook zien hoe de verdeelsleutel is
Pricing, transparantie uitvragen per stap
In beeld wie zijn die boeren, nodig ook de boeren uit bij de aanbesteding
Positief prijsbeleid (bereidheid meer te betalen)
De werkgroep kiest ervoor om één thema verder uit te werken: ‘Inkoopbeleid transparantie
creëren over true prices’. Hun aanbevelingen en opmerkingen zijn verwoord aan de hand van
antwoord te geven op een aantal vragen.
Wat gebeurt en als we niets
doen?
Transitie van de
landbouwketen
vertraagd.
Onhaalbare doelen
klimaatakkoord
Huidige markt blijft in
stand
Wie en wat hebben we nodig?
Game changers
Opdrachtgevers die willen
veranderen
Data
Hele keten
Omschrijf waarvoor gekozen is?
Met inkoop de werkelijk prijs
van je voedsel.
Overige opmerkingen:
Voor keten in kaart brengen, de totale keten
Beperk de kracht van de keten (bijvoorbeeld
sta kleine bloemkolen ook toe)
Is ook ingewikkeld
< impact km
onderscheidend
Uitwerking brainstormsessie groep 2: Hoe zorg je ervoor dat ook de kleine partijen mee
kunnen doen met de aanbesteding?
Deelnemers Facilitair:
Begeleider: Daniëlle Lieuwen (Provincie Noord-Holland)
Mike Venekamp (Task Force Korte Keten & Atlantis Handelshuis)
Bauke van der Veen (Flevofood)
Rutger van Cruijsen (Dijklander Ziekenhuis)
Anne-Marie van Diepen (Provincie Noord-Holland)
Lies Rademaker (Greendish)
Richard Hoogland (Dijklander ziekenhuis)
De brainstorm begon met een post-its inventarisatie welke kansen een aanbesteding aan kleine
regionale partijen kan te weeg brengen en het rubriceren van die kansen. De werkgroep zag
economische, maatschappelijke, verbindende kansen en gaf ook voorbeelden over hoe dat in een
aanbesteding of contract kan worden meegenomen.
Kansen
contract
werkgelegenheid Stimuleren/steun
en lokale
regionale
economie
MKB laten
samenwerken en
nieuwe
verbindingen en
innovaties
Via ‘groothandel
producten
leveren naar
locatie clusteren
Partijen die
samenwerken
(lagere)
milieu
impact als
hoofddoel /
reden
Gezonde
bodem
gezonde
producten en
voedingswaarde
gezonde mens
Kans voor boer om
te profileren in: -
wateropslag, -
Voeding als
medicijn, - stikstof
opslag Voor
producenten die
omschakelen
naar circulair,
regeneratief/na-
tuurinclusief
Gezonde
voeding =
minder uitval
door ziekte
Wat doet de
inkoop uit de
regio voor de
burger in zijn
regio?
Gevoel en
binding met de
regio creëren
Motor voor
lokaal voedsel
voor
consument
Lokale
producenten
(ken je
leverancier)
Emotionele
binding
Flexibel
Programma
van Eisen
Diversiteit
verse
producten
Uniek
assortiment
Verkleinen
scope van
contract
Inkoper laten
scoren op MVI in
plaats van
laagste prijs
Bedrijf/instelling
moet ten eerste
de keus maken
vanuit hun visie
Leg vast in de
aanbesteding dat
je voor ….%
lokaal wil
Lokaal en
duurzaam als
uitgangspunt
Aanbesteding
opsplitsen Uitvraag
tender
Balans tussen
prijs en
duurzaamheid/
lokaal
Eerlijke prijs
voor de boer
De werkgroep kiest ervoor om de laatste rubriek verder uit te werken. Hun kansen contract
aanbevelingen zijn hieronder langs een aantal vragen uitgewerkt:
Wie en wat hebben we nodig?
Inzicht in de verschillende mogelijke catering concepten (alleen uren, eigen beheer, leveranciers
loskoppelen van personeel etc).
Visie, de gebruikers/cateraars/juristen/facility managers meenemen in de visie.
Transparantie in de keten.
Flexibiliteit in het contract opnemen om te vragen of de cateraar kan inspelen op de wensen van het
bedrijf of instelling vooral ook vanuit een meerjarige samenwerking.
Voedselverwerkingsbedrijven die de korte keten ondersteunen.
Wie hebben er vooral baat bij?
Leveranciers en MKB uit de buurt/regio.
Boeren die uitvoering willen geven aan kringloop- en natuurinclusieve landbouw.
Wat gebeurt en als we niets doen?
4 of 5 grote partijen beheersen de cateringmarkt en er komt weinig tot niks uit de regio
(producten/mkb).
Maatschappelijke, economische of boer-burger vraagstukken komen niet aan bod.
Provincie voert geen beleid uit op haar kerntaken vanuit Vitaal landelijk gebied of het stimuleren
van de regionale economie.
Waarom is het zo belangrijk?
Regionale economie wordt versterkt, boer-burger binding wordt versterkt en daarmee de ‘license to
produce’.
Veel voedselvraagstukken worden zichtbaar in het sociale ( bijv. gezondheidsvraagstukken
gerelateerd aan voedsel), ruimtelijke (bijv. hoe bepalend is de voedselproductie voor ons landschap als
80% voor de export wordt geproduceerd), ecologische (bijv. impact van de landbouw op onze
biodiversiteit) en economische (verdienmodel van de boer in de keten) domein.
Wat zijn mogelijke oplossingsrichtingen?
Met een eigen keuken in beheer kun je grotere impact maken,
Push & Pull strategie
Botsproeven/marktconsultatie doen op uitvoerbaarheid: wat kan de regio leveren?
Blockchain: transparantie.
Samenwerking op de aanbesteding binnen het bedrijf of instelling tussen beleidsmedewerker,
aanbestedingsjurist en facility manager.
Aanbesteden vanuit een visie, einddoel voor ogen.
Omschrijf waarvoor gekozen is?
Maak sociale inclusie ook onderdeel van je aanbesteding.
Wat is de regio? Begin met welke producten haal ik uit mijn eigen provincie, daarna omliggende
provincies, dan Nederland, dan Europa en dan wereldwijd.
Bepaal welke producten de grootste impact hebben op ecologie/CO2/verdienmodel en pas die aan in
welke producten worden aangeboden.
Overige opmerkingen:
interpretatie van aanbestedingsteksten gaat zomaar verkeerd. Dus de interpretatie van de tekst
moet eenduidig zijn. Voorbeeld: MRA aanbesteding…. Mag dan omliggend agrarisch landschap
wel leveren aan de MRA of alleen binnen de harde MRA grens?
Uitwerking brainstormsessie groep 3 : Wat mag en kun je allemaal (juridisch) in je
gunnigingscriteria zetten ter bevordering van duurzaamheid en korte ketens? (onder andere
om staatsteun en uitsluiting te voorkomen)?
Deelnemers Inkoop:
Begeleider: Amber van Veghel (Smaackmakers)
Matthijs Vos (Provincie Noord-Holland)
Paulien Veerhuis (Gemeente Haarlem)
Peter Bakker (Gemeente Lelystad)
Antje Truggelaar (Provincie Noord-Holland)
Jan-Willem van der Schans (Taskforce Korte Keten)
Henk Renting (City Deal Voedsel op de stedelijke agenda)
Het begint bij de visie: wat wil je bereiken? Het is daarbij van belang om de personen
verantwoordelijk voor inkoop en voor het voedselbeleid samen aan tafel te krijgen. En voor deze
visie is zowel intern als extern draagvlak (bijvoorbeeld door marktconsultatie) nodig. Zodra de
interne organisatie of de markt niet goed is betrokken of gehoord, kan het gewenste resultaat
nooit gehaald worden. Hierbij is het belangrijk dat de ontwikkelde gunningscriteria geen
marktverstoring teweeg brengen of in strijd zijn met de aanbestedingswet en interne
aanbestedingsregels. Zo mag je niet ‘lokaal’ als voorwaarde noemen, maar kun je wel sturen op
bijvoorbeeld versheid, of moment van oogst tot moment van gebruik. Van belang daarbij is dat
we onszelf de vraag stellen ‘waarom willen we korte ketens?’ en welke impact wensen we
daarmee te bereiken? Zorgt dit ervoor dat vraag en aanbod matchen? En doen we dingen omdat
we het altijd zo doen of omdat dit echt impact en echt verschil gaat maken? Hierbij hoort een
contractvorm dat vertrouwen schept tussen cateraar en organisatie, en waarborgt dat de inhoud
van het contract daadwerkelijk wordt geïmplementeerd.
Het is van belang dat je duurzaamheidsvoorwaarden vaststelt en motiveert waarom
(bijvoorbeeld door naar je voedselbeleid te verwijzen om het beleidsmatig te rechtvaardigen).
Maak een lijst wat wél kan en wat dus geen marktverstoring is om deze
duurzaamheidsvoorwaarden in de gunningscriteria te zetten.
Ook wanneer je nog niet hoeft aan te besteden zijn er mogelijkheden om aan de slag te gaan met
korte ketens en circulaire catering door samen met de cateraar naar het huidige contract te kijken
om de mogelijkheden om te verduurzamen te onderzoeken.
Let wel op bij de motivatie van de korte ketens dat niet alles wat lokaal is, duurzaam is!
Voorbeeld is de biologische tomaat waarvoor veel energie nodig is om die te telen. Uit de
gegevens van de WUR is gebleken dat deze tomaat minder duurzaam dan de tomaat uit Spanje.
In Kopenhagen letten ze op de volgende punten om te oordelen of er sprake is van een
duurzaam product:
- Ergens op de wereld ‘in het seizoen’
- Bewerkingen en verpakkingen
- Afval
- Van dierlijk naar plantaardig
Check de totale duurzaamheidsimpact:
- Gebruik de trade-offs checklist (bijvoorbeeld bio of lokaal)
- Groente fruit kalender (productie + afstand)
- Denk aan het aantal leveringen en de logistieke impact
De korte keten kan helpen bij een eerlijke prijs voor de boer, transparantie en innovatie! Daarbij
is voedsel van de korte voedselketen vaak lekkerder qua smaak (verser).
Samenwerking is van essentieel belang, volgens dhr. Van Der Schans: zo is gebleken dat het voor
boeren die geen bewerkingsslagen hoeven te doen, het met de korte ketens veel makkelijker is
om met weinig tussenpersonen hun product te kunnen verkopen. Daarentegen is een product
van de boer dat wel een verwerkingsslag nodig heeft dominant en daar is wel een tussenpersoon
voor nodig (zoals een slachterij en snijderij). Tip van Van Der Schans: “werk samen rond logistiek
en verwerking zoals bij wassen, snijden en slachten”.
Amber van Veghel werkt bij Smaackmakers
Wij zijn Smaackmakers. Wij werken met veel passie aan een duurzamere en gezondere
voedselomgeving, die meerwaarde creëert voor gezondheid, organisatie én klimaat. Dat doen we
door onze opdrachtgevers te begeleiden naar een duurzaam, gezond, circulair voedselaanbod,
waarmee zij meerwaarde kunnen creëren. Zoals voor werkgevers; een hogere
medewerkerstevredenheid, - productiviteit en betrokkenheid. Of voor horeca; het aantrekken van
nieuwe of behouden van bestaande gasten. Of voor gemeenten, scholen en ziekenhuizen; door
doelstellingen op gezondheid en duurzaamheid te realiseren en, uiteindelijk kosten te besparen!
Hoe? We bieden adviestrajecten (van aanbesteding tot implementatie en alles daartussen);
trainingen en workshops (mentaliteitsverandering, basiskennis en -begrip van wat duurzaam
voedsel is en waarom het belangrijk is, tot vaardigheden- en kookworkshops voor uitvoerend
personeel); impactmetingen en tevredenheidsmetingen; trendtours en lezingen. Dit doen we op
basis van 6 jaar ervaring en onze diverse tools, zoals; het 10-stappenplan©; de 10 Future Proof
Food Principes©, het Groei Impact Model. Hiermee zorgen we dat onze opdrachtgevers voorop
kunnen blijven lopen op het gebied van duurzaamheid en voedsel, door hun stappen richting een
duurzamer, gezonder en gewaardeerd aanbod.
Waarom Smaackmakers? Met 6 jaar ervaring in het verduurzamen en gezonder maken van
horeca en catering, heeft Smaackmakers holistische kennis opgebouwd. We hebben een visie van
hoe een duurzaam en gezond aanbod eruitziet, dat aanspreekt bij de gast, de gezondheid ten
goede komt, voedselverspilling en milieu impact verlaagt en dat een duurzamer voedselsysteem
stimuleert.
Onze focus op voedsel heeft een reden: De impact die wij hebben op de aarde, ook wel de
voetafdruk genoemd, wordt voor het grootste deel bepaald door wat we eten, namelijk 34%! Én:
eten is iets dat we allemaal doen, elke dag, meerdere keren per dag. Dat betekent dat we met
kleine aanpassingen in ons eigen leven, grote impact kunnen maken. Daar willen wij, samen met
zoveel mogelijk organisaties, aan bijdragen!
What’s new? De MRA werkgroep Circulair Inkopen en Opdrachtgeverschap heeft dit jaar de
Roadmap voor Circulair Inkopen en Opdrachtgeven opgesteld, waaruit nu een aantal
vervolgacties uit is gekomen. Zo zullen er in het nieuwe jaar bij provincie Noord-Holland voor 5
inkooppakketten werkgroepen worden opgericht om eisen en gunningscriteria te ontwikkelen,
waaronder voor de catering! De bedoeling hiervan is dat er volgend jaar middels het uitvoeren
van een marktverkenning en marktconsulatie standaard circulaire eisen en gunningscriteria
worden ontwikkeld die kunnen worden toegepast bij aanbestedingen.
top related